1

Bir problemi onu ortaya çıkaran bilinç düzeyi ile Bir problemi onu ortaya çıkaran bilinç düzeyi ile çözemezsiniz!çözemezsiniz!

EinsteinEinstein

2

• 1946 dan sonra : Uzun Vadeli Planlama• 1950 : Kalite Kontrollü Yaklaşım (son ürün

muayenesi)• 1960 : Süreç Kontrollü Yaklaşım• 1975 : TKY (TQM-Total Quality Management)

Anlayışı-Sürekli Kalite Geliştirme-Stratejik Planlama-Stratejik Yönetim Sistemi

3

• “Stratejik yönetim, bir organizasyonun ne yaptığını, varlık nedenini ve gelecekte ulaşmak istediği hedefleri ortaya koyan bir yönetim tekniğidir.” (Bryson)

• “Stratejik yönetim, bir organizasyonun gelecekte varmak istediği hedefleri ve bu hedefe nasıl ulaşılacağını gösteren süreci analiz eder.” (Barry)

4

• Stratejik yönetim, stratejik planlama ve denetimi de kapsayacak şekilde, kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu ifade eder (DPT).

5

A: İşi doğru yapmaA: İşi doğru yapma

B: Doğru işi yapmaB: Doğru işi yapma

A: EtkinlikA: Etkinlik

B: EtkililikB: Etkililik

6

• Sihirbaz oyunları ile dolu bir torba ya da bir teknikler paketi ? DEĞİL

Analitik düşünmektir, kaynakların harekete geçirilmesidir.• Geleceğin tahmini? DEĞİLGeleceği değiştirecek girişimlerin düşünülüp uygulanmasıdır.• Gelecek kararlarla uğraşmak? DEĞİLBugünkü kararların geleceği ile uğraşmaktır.

7

8

Stratejik Amaçlar5 yıl sonra nerede olmak istiyoruz?

Mevcut Durum Analizi Şu anda neredeyiz?

VizyonNerede olmayı hayal ediyoruz?

Misyon Neden varız?

Yıllık hedefler1

2

3

4

5

• Sonuçların planlanmasıdır,• Değişimin planlanmasıdır,• Gerçekçidir, • Kaliteli yönetimin aracıdır,• Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur,• Katılımcı bir yaklaşımdır.

9

10

11

12

0. Planlamanın Planlanması0. Planlamanın Planlanması

1. Neredeyiz ?1. Neredeyiz ?

2. Nereye Ulaşmak İstiyoruz ?2. Nereye Ulaşmak İstiyoruz ?

3. Nasıl Ulaşabiliriz?3. Nasıl Ulaşabiliriz?

4. Nasıl Ölçer ve Değerlendiririz?4. Nasıl Ölçer ve Değerlendiririz?

13

BenimsetmeBenimsetme

Stratejik Planlama Ekibinin Stratejik Planlama Ekibinin OluşturulmasıOluşturulması

Takım Bilincinin OluşturulmasıTakım Bilincinin Oluşturulması

Çalışma Normlarının Çalışma Normlarının BelirlenmesiBelirlenmesi

Durum Durum AnaliziAnalizi Paydaş BelirlemePaydaş Belirleme

Paydaş AnaliziPaydaş Analizi

Paydaş Paydaş GörüşmeleriGörüşmeleri

GZFT ve ÖnerilerGZFT ve Öneriler

Mevzuat AnaliziMevzuat Analizi

Strateji AlanlarıStrateji Alanları

Stratejik AmaçlarStratejik Amaçlar

HedeflerHedefler

Performans Performans KriterleriKriterleri

StratejilerStratejiler

Faaliyet ve Faaliyet ve ProjelerProjeler

Görüşlerin AlınmasıGörüşlerin Alınması

Performans Performans PlanıPlanı

İLKELERİLKELER VİZYONVİZYONMİSYONMİSYON

İş Takviminin Oluşturulmasıİş Takviminin Oluşturulması

Stratejik KonularStratejik Konular

Kritik Kritik Başarı Başarı

FaktörleriFaktörleri

Nihai SPNihai SP

33

00

11

22

44

UY

GU

LA

MA

UY

GU

LA

MA

14

BenimsetmeBenimsetme

Stratejik Planlama Ekibinin Stratejik Planlama Ekibinin OluşturulmasıOluşturulması

Takım Bilincinin OluşturulmasıTakım Bilincinin Oluşturulması

Çalışma Normlarının BelirlenmesiÇalışma Normlarının Belirlenmesi

İş Takviminin Oluşturulmasıİş Takviminin Oluşturulması

00 • Stratejik plan Stratejik plan ekibinin ekibinin oluşturulmasıoluşturulması

• Üst belgelerle Üst belgelerle Genelgelerin Genelgelerin incelenmesi incelenmesi

• SP anlayışı SP anlayışı konusunda konusunda uzlaşmauzlaşma

• SP ekibinin SP ekibinin çalışmalarıçalışmaları

• Takım oluşturma Takım oluşturma çalışmalarıçalışmaları

• Çalışmanın ana Çalışmanın ana unsurlarının unsurlarının zamanlanmasızamanlanmasıPlanlamanın PlanlanmasıPlanlamanın Planlanması

15

16

17

BenimsetmeBenimsetme

Stratejik Planlama Ekibinin Stratejik Planlama Ekibinin OluşturulmasıOluşturulması

Takım Bilincinin OluşturulmasıTakım Bilincinin Oluşturulması

Çalışma Normlarının Çalışma Normlarının BelirlenmesiBelirlenmesi

Durum Durum AnaliziAnalizi

Faaliyet AlanlarıFaaliyet Alanları

Paydaş AnaliziPaydaş Analizi

Paydaş Paydaş GörüşmeleriGörüşmeleri

GZFT ve ÖnerilerGZFT ve Öneriler

Mevzuat AnaliziMevzuat Analizi

Strateji AlanlarıStrateji Alanları

Stratejik AmaçlarStratejik Amaçlar

HedeflerHedefler

Performans Performans KriterleriKriterleri

StratejilerStratejiler

Faaliyet ve Faaliyet ve ProjelerProjeler

Görüşlerin AlınmasıGörüşlerin Alınması

Performans Performans PlanıPlanı

İLKELEİLKELERR

VİZYONVİZYONMİSYOMİSYONN

İş Takviminin Oluşturulmasıİş Takviminin Oluşturulması

Stratejik KonularStratejik Konular

Kritik Kritik Başarı Başarı

FaktörlerFaktörlerii

Nihai SPNihai SP

33

00

11

22

44

UY

GU

LA

MA

UY

GU

LA

MA

Paydaş BelirlemePaydaş Belirleme

18

Kuruluşun hangi tarihte hangi amaca Kuruluşun hangi tarihte hangi amaca hizmet etmek için kurulduğu ve hizmet etmek için kurulduğu ve geçirdiği kritik aşama ve değişimlerin geçirdiği kritik aşama ve değişimlerin değerlendirildiği bölümdür.değerlendirildiği bölümdür.

Bu bölümde kuruluşun yapılanmasına Bu bölümde kuruluşun yapılanmasına ilişkin bilgilere yer verilir.ilişkin bilgilere yer verilir.

Kuruluşun mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri Kuruluşun mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri tespit edilir.tespit edilir.

Faaliyet alanını düzenleyen mevzuat gözden geçirilir Faaliyet alanını düzenleyen mevzuat gözden geçirilir ve yasal yükümlülükler listesi oluşturulur.ve yasal yükümlülükler listesi oluşturulur.

Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizinin çıktıları Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizinin çıktıları daha sonraki aşamada faaliyet alanlarının daha sonraki aşamada faaliyet alanlarının belirlenmesine ve kuruluşun misyonunun belirlenmesine ve kuruluşun misyonunun oluşturulmasına katkı sağlar.oluşturulmasına katkı sağlar.

Kuruluşun ürettiği Kuruluşun ürettiği temel ürün ve temel ürün ve hizmetler belirlenir hizmetler belirlenir ve belirli faaliyet ve belirli faaliyet alanları altında alanları altında toplulaştırılır.toplulaştırılır.

Faaliyet Alanı – Ürün/HizmetFAALİYET ALANI 1

Ürün/Hizmet 1

Ürün/Hizmet 2

Ürün/Hizmet 3

FAALİYET ALANI 2

…

Aşamalarından oluşur.

Paydaş Analizi ilePaydaş Analizi ile Stratejik planın temel unsurlarından biri olan katılımcılık Stratejik planın temel unsurlarından biri olan katılımcılık

sağlanabilir,sağlanabilir, Paydaşların dikkate alınması sağlanacak ve plan sahiplenilecektir,Paydaşların dikkate alınması sağlanacak ve plan sahiplenilecektir, Verilen hizmetlerin yararlanıcıların ihtiyaçlarına göre Verilen hizmetlerin yararlanıcıların ihtiyaçlarına göre

şekillendirilmesi sağlanacaktır.şekillendirilmesi sağlanacaktır.

PaydaşlarPaydaşlar,, kuruluşun ürün ve hizmetleri ile kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan etkilenen veya ilgisi olan, kuruluştan etkilenen veya etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. İç etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. İç paydaş, Dış paydaş ve yararlanıcılar olarak paydaş, Dış paydaş ve yararlanıcılar olarak gruplanabilir.Yararlanıcılar dış paydaşların bir gruplanabilir.Yararlanıcılar dış paydaşların bir alt kümesidir.alt kümesidir.

25

Kuruluşun, Faaliyetleri ile ilgili olanlar kimlerdir?Faaliyetlerini yönlendirenler kimlerdir?Hizmetlerinden yararlanan kimlerdir?Faaliyetlerinden etkilenenler kimlerdir?Faaliyetlerini etkileyenler kimlerdir?

Sorularının yardımı ile kuruluşun paydaşlarına ilişkin listeler oluşturulur. Bir paydaşta farklı özellik ve önemde alt gruplar varsa bu alt gruplarda belirtilmelidir. Örneğin iç paydaş olarak kurum çalışanlarını tespit etmek yerine yönetici, denetim elemanı, öğretmen, memur gibi alt gruplara bölünmelidir.

Bu aşamada paydaşlar iç paydaş, dış paydaş ve yararlanıcılar olarak gruplandırılırlar.

Okulun Paydaşları Kimlerdir?

Okulun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan doğrudan veya dolaylı, olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, grup veya kurumlardır.

ve bu hedefler doğrultusunda yapılacak faaliyetlerin, projelerin hazırlanması

29

Paydaşların ÖnceliklendirilmesiTespiti yapılan paydaşların beklentilerinin plana yansıtılması amacıyla bir önceliklendirme yapılır.

Paydaşın adının, türünün ( iç, dış veya yararlanıcı), Neden paydaşımız olduğunun ve önceliğine ilişkin bölümler olan bir tablo hazırlanır.

Tablo sayesinde önceliklendirme yapılarak paydaş görüşleri alınabilir.

30

Kurumun faaliyetlerinden doğrudan etkilenen, bunun sonucunda kurumun performans ve faaliyetlerini etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır.

31

Kurumun faaliyetini etkileyen, kurumun faaliyet ve performansından etkilenen kuruluş dışındaki kişi, grup veya kurumlardır.

32

Paydaşların DeğerlendirilmesiBu aşamada,Paydaşın kuruluşun hangi faaliyet alanı ile ilgili olduğu ?Kuruluştan Beklentilerinin ne olduğu ?Faaliyet ve hizmetlerimizi ne şekilde etkilediği ?Kuruluşu etkileme gücünün ne olduğu ?Faaliyet ve hizmetlerimizden ne şekilde etkilendiği ?soruları yardımıyla paydaşın değerlendirilmesi yapılır.

Genel olarak iki tablodan yararlanılır. Paydaş-Ürün/hizmet matrisi ile paydaşlarımızın hangi ürün veya hizmetimiz ile ilgili oldukları tespit edilir.

Paydaş Etki/Önem matrisi ile de paydaşın kuruluşun faaliyet ve hizmetlerindeki etkisi ve önemi ile ortaya koyulur.

33

Paydaşların DeğerlendirilmesiEtki

Önem

Zayıf Zayıf GüçlüGüçlü

ÖnemliÖnemli

İzle Bilgilendir

Çok Çok ÖnemliÖnemli

Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil et

Birlikte çalış

ETKİ,paydaşın kuruluşun faaliyet ve hizmetlerini yönlendirme, destekleme veya olumsuz etkileme gücünü, ÖNEM, kuruluşun paydaşın beklenti ve taleplerinin karşılanması konusuna verdiği önceliği ifade eder.

34

Paydaş Paydaşın bakanlığa etkisi Taleplerine verilen Önem

Zayıfİzle

Güçlü Bilgilendir

ÖnemliGözet

Çok Önemli Birlikte çalış

XXX Sendikası X X

TBMM X X

35

Paydaş Görüşlerinin Alınması ve Değerlendirilmesi

Bu aşama öncelikli paydaşların kuruluş hakkındaki görüş ve önerilerinin alınması ve plana yansıtılmasını oluşturur.

36

Paydaş Görüşlerinin Alınması ve Değerlendirilmesi

Paydaş görüşlerinin alınmasında ölçülmek istenen başlıklar ise temel olarak şunlardır:

Hangi faaliyetlerimiz ve hizmetlerimiz paydaş için önemlidir?Olumlu veya olumsuz bulduğu yönlerimiz nelerdir?Geliştirmemiz gereken yönlerimiz nelerdir?Bizden beklentileri nelerdir?

•Mülakat (il/İlçe M.E.Müdürü)

•Anket uygulaması (Öğrenciler, Öğretmenler ve Veliler)

•Atölye çalışması (Öğretmenler)

•Toplantı (Veliler)

38

Paydaş Beklenti MatrisiÖncelikli Paydaş:............ Sendikası

BEKLENTİLERİMİZBEKLENTİLERİMİZ BEKLENTİLERİBEKLENTİLERİ

1.Sendikalı çalışanların yasal görev ve sorumluluk konusunda, sendika tarafından bilgilendirilmesi

1.Bakanlığın sendikalı çalışanları objektif değerlendirmesi

2.Sendikaların, sendikalı çalışanların görev ve sorumluluklarına aykırı davranışlarına destek olmaması

2.Bakanlığın sendikalı çalışanların özlük haklarına riayet etmesi

3.Sendikaların, sendikalı çalışanlarından başarılı çalışmalar yürütenlerini ödüllendirmesi

3.Bakanlığın çalışanlarının daha verimli iş ortamlarına sahip olması ve bakanlığın bu ortamları oluşturması

4.Sendikaların sosyal faaliyetler ve eğitimler düzenleyerek üyelerine çağın gerektirdiği donanımları kazandırması

4. Çalışanların sosyal faaliyetler ve eğitim faaliyetlerine katılarak mesleki gelişimlerinin sağlanması

Duyduğumu unuturum, gördüğümü Duyduğumu unuturum, gördüğümü hatırlarım, yaptığımı bilirim.hatırlarım, yaptığımı bilirim.

Çin Atasözü

Kuruluş içi analiz ve çevre analizinde kullanılacak Kuruluş içi analiz ve çevre analizinde kullanılacak temel yöntemlerden birisi GZFT (SWOT) analizidir.temel yöntemlerden birisi GZFT (SWOT) analizidir.

GZFT analizi, GZFT analizi, kuruluşun kendisininkuruluşun kendisinin veve kuruluşu kuruluşu etkileyen koşullarınetkileyen koşulların sistemli olarak incelenmesidir.sistemli olarak incelenmesidir.

GZ kuruluş içi analiz kısmını,GZ kuruluş içi analiz kısmını,FT ise çevre analizi kısımlarını oluşturur.FT ise çevre analizi kısımlarını oluşturur.

1)1) Kuruluşun yapısı,Kuruluşun yapısı,2)2) Beşeri Kaynakları,Beşeri Kaynakları,3)3) Kurum Kültürü,Kurum Kültürü,4)4) Teknoloji,Teknoloji,5)5) Mali Durum,Mali Durum,

başlıklarının dikkate alındığı analiz türüdür.başlıklarının dikkate alındığı analiz türüdür.

Belirlenen Belirlenen güçlü yönlergüçlü yönler kuruluşun hedeflerine, kuruluşun hedeflerine, zayıf yönlerzayıf yönler ise kuruluşun alacağı tedbirlere ışık ise kuruluşun alacağı tedbirlere ışık tutacaktır.tutacaktır.

Amaç; iç ve dış etkenleri dikkate alarak, var olan ve en üst düzeyde yararlanacak, ve etkisini en aza indirecek plan ve stratejiler geliştirmektir.

güçlü yönler fırsatlardantehditlerin zayıf yanların

GZFT analizi incelenen kuruluşun, ve

yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan ve belirlemede kullanılan bir tekniktir.

GZFT analizi, güçlü olduğumuz ve büyük fırsatların yattığı alanlara odaklanmamızı sağlar

güçlüzayıf

fırsat tehditleri

AnaliziStrength

Weakness

OpportunitiesThreats

Güçlü Yanlarınız

Zayıf Yanlarınız

Fırsatlar

Tehditler

SWOTSWOTGZFTGZFT --

KARAR DESTEĞİKARAR DESTEĞİ

Güçlü Yönler Zayıf yönler

Fırsatlar

İç Analizİç Analiz

Dış Analiz

Tehditler

GZFT (SWOT)Analizi

Güçlü Yönler

Zayıf Yönler

Fırsatlar Tehditler

1-2-3-...

1-2-3-...

1-2-3-...

1-2-3-...

İÇ ANALİZİ

ÇEVRE ANALİZİ

(Genellikle kontrolümüz altında olabilen)

(Genellikle kontrolümüz dışında olan)

Kuruluşun iç analizi yapılırken güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulur. Temel amaç, mevcut performansı ve sorunları da dikkate alarak potansiyelleri belirlemektir. Belirlenecek güçlü yönler hedeflere tutacak, zayıf yönler ise alınacak tedbirlere teşkil edecektir.

ışık baz

İÇ ANALİZİ

Kuruluşun geçmişi, mevzuatı ve bu mevzuat gereği görevleri

Kuruluşun genel bürokrasi içindeki yeri ve yönetim yapısı

Kuruluş içi iletişim ve karar alma süreci Kuruluş personelinin sayısı ve

nitelikleri Kuruluşun yararlandığı değişik

finansman kaynakları (Bütçe, fon, döner sermaye, diğer)

Kuruluşun personel ve ücret politikası ile bu alanlardaki esneklikleri

Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun durumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileri

Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma düzeyi

Kuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıkları

Kuruluşta kullanılan raporlama sistemi

Kuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemi

Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli faaliyetler ve projeler

Son dönemde kuruluş yapısında ve görev alanında yapılan önemli değişiklikler

Kuruluş yapısında ve görev alanında yapılması gündemde olan önemli değişiklikler

Aynı ya da benzer görevi yapan birimler ve yetki çakışmaları

Güçlü YönlerGüçlü Yönler Zayıf YönlerZayıf Yönler1-2-3-...

1-2-3-...

1-2-3-...

1-2-3-...

İÇ ANALİZ

• Üstünlükleriniz nelerdir ?Üstünlükleriniz nelerdir ? Neleri iyi yaparsınız ?Neleri iyi yaparsınız ? Başkaları, güçlü yanlarınız olarak neleri Başkaları, güçlü yanlarınız olarak neleri

görmekteler?görmekteler?

Güçlü Yönlerin Belirlenmesi

Neleri kötü yapmaktasınız ? Neleri iyileştirmeye ihtiyacınız

var ? Başkaları hangi konularda sizden

daha iyidirler ? Başkalarının gözüyle ne gibi

zayıflıklarınız ortaya çıkmakta ?

54

Güçlü Yönler•Tarihsel bir birikime sahip olması,•İnsan ve malî kaynaklarının yeterli olması,•Okulun fizikî kapasitesinin yeterli olması,•Sınıf öğrenci mevcutlarının standarda uygun olması,•Veli okul iş birliğinin gelişmiş olması,•Okulda bulunan OGYE sürecinin etkili ve verimli çalışması.

Zayıf Yönler•Bazı yöneticilerin ve çalışanların değişime karşı direnci,•Ders araç gereçlerinin yetersizliği,•Öğretmenlerin bilgi iletişim teknolojilerini etkili kullanmamaları,•Okulda etkili bir performans değerlendirmenin yapılamayışı,•Öğretmenler arasında yeterli iş birliğinin olmaması,•Okulda olumlu bir örgüt kültürü ve iklimin olmaması.

ERDEM LİSESİFırsatlar

•EARGED ile iş birliğinin güçlü olması,•Okulun üniversitelerle iş birliğinin gelişmiş olması,•EARGED ve Üniversite iş birliği nedeniyle okulun personeline yönelik hizmet içi eğitim ihtiyacının hemen karşılanabilir olması,•Öğrencilerin üniversiteye giriş oranının yüksek olması,•Okula yönelik veli ve toplum desteğinin güçlü olması.

Tehditler•Okulun şehir merkezine uzaklığı,•İl ve ilçe millî eğitim müdürlüğü ile koordinasyon eksikliği, •Okulun bulunduğu bölgede tek lise olması,•Personel değişiminin sık olması,•Okulun bulunduğu bölgenin sosyal ve ekonomik düzeyi.

SWOT ANALİZİ ÖRNEK UYGULAMASI

Kuruluşun kontrolü dışında olan ancak Kuruluşun kontrolü dışında olan ancak kuruluş için kritik olabilecek dışsal değişim ve kuruluş için kritik olabilecek dışsal değişim ve eğilimlerin fırsat ve tehditler olarak eğilimlerin fırsat ve tehditler olarak incelenmesidir.incelenmesidir.

Fırsatlar, kuruluş için avantaj sağlayacağı, Fırsatlar, kuruluş için avantaj sağlayacağı, tehditlerin ise kuruluş için olumsuz etkiler tehditlerin ise kuruluş için olumsuz etkiler oluşturabileceği düşünülür. Her ikisi de kuruluşun oluşturabileceği düşünülür. Her ikisi de kuruluşun kontrolü dışında olan etken yada durumlardır. kontrolü dışında olan etken yada durumlardır.

Analiz kapsamında Analiz kapsamında ekonomikekonomik, sosyal, , sosyal, siyasalsiyasal, , demografik,demografik,kültürelkültürel, çevresel, , çevresel, teknolojik teknolojik ve ve rekabete yönelik etkenlerin incelenmesi gerekir.rekabete yönelik etkenlerin incelenmesi gerekir.

Temel başlıklar,Temel başlıklar, Dünyadaki durum ve değişmeler,Dünyadaki durum ve değişmeler, Ülkemizdeki durum ve değişmeler,Ülkemizdeki durum ve değişmeler, İlimizdeki durum ve değişmeler ( il mem),İlimizdeki durum ve değişmeler ( il mem), İlçemizdeki durum ve değişmeler (ilçe mem)İlçemizdeki durum ve değişmeler (ilçe mem) Tüm coğrafyadaki temel eğilimler ve sorunlardan bizi yakından Tüm coğrafyadaki temel eğilimler ve sorunlardan bizi yakından

ilgilendirenler ve nasıl etkileyeceği,ilgilendirenler ve nasıl etkileyeceği, Kuruluşun düzenlemesi dışındaki mevzuat, üst belge ve Kuruluşun düzenlemesi dışındaki mevzuat, üst belge ve

politikalardan etkilenme ve bunlar arası uyum sorunları,politikalardan etkilenme ve bunlar arası uyum sorunları, Yukarıdakiler haricinde kuruluşun karşılaşabileceği tüm riskler Yukarıdakiler haricinde kuruluşun karşılaşabileceği tüm riskler

ve belirsizlikler.ve belirsizlikler.

58