<ak>Tandarts introduceert omstreden alternatief voor narcose</ak>

DEN HAAG - Tandarts-Parodontoloog Tijl van den Berg introduceerde onlangs een nieuwe behandelmethode voor angstige patiënten. Zij worden gekalmeerd met intraveneuze sedatie. Intraveneuze sedatie is bij tandheelkundige behandelingen in Nederland – in tegenstelling tot veel andere landen – controversieel.

Van den Berg deed ervaring op met deze vorm van angstreductie tijdens een driejarig verblijf in Nieuw-Zeeland, waar intraveneuze sedatie bij angstige patiënten vaker wordt toegepast. Hij volgde er een specialisatiecursus sedatieve technieken en leerde er gedurende twee jaar de praktische vaardigheden in een meester-gezelsysteem. Van den Berg is overtuigd van de toegevoegde waarde van de behandeling. “Angstreductie, in welke vorm dan ook, kan de patiënt meer comfort bieden. Intraveneuze sedatie is één van de meest voorspelbare en voor de patiënt comfortabele behandelmethoden.” Als bijkomend voordeel wees hij erop dat bij intraveneuze sedatie in vergelijking met narcose de diepte van de bewustzijnsdaling en het daaraan gerelateerde verlies van autonome functies kleiner is.

Aanvankelijk was niet iedereen overtuigd. Kort na de introductie distantieerde de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) zich nadrukkelijk van de behandelmethode van Van den Berg. Voorzitter Jan Willem Kallewaard van de NVA schreef in een reactie: “Het medisch specialisme Anesthesiologie richt zich op de veiligheid van de patiënt rondom operaties, hetgeen aannemelijk maakt dat de anesthesioloog deskundig is te benoemen welke handelingen laagrisico zijn. Intraveneuze sedatie wordt niet gezien als laagrisico en behoort niet tot de mogelijkheden zoals benoemd in de conceptrichtlijn. Bovendien plaatst de NVA kanttekeningen bij de uitspraak dat de behandeling ‘zeer veilig’ is. Is de heer Van den Berg op de hoogte van contra-indicaties die de behandeling ronduit gevaarlijk kunnen maken? Op welke wijze wordt de patiënt onder sedatie en daarna bewaakt?”

Van den Berg nam de handschoen op. In een uitgebreide open brief aan de NVA lichtte hij de voordelen van zijn behandelmethode en zijn kwalificaties toe. Hij zocht steun voor de introductie en promotie van intraveneuze sedatie bij de Internationale Vereniging van Anesthesiologen (IDFAS) en bij de Britse vereniging voor de bevordering van anesthesiologie in de tandheelkunde (SAAD). De steun kwam en het offensief van Van den Berg leidde tot een herziening van het standpunt door de NVA.

”De concept-sedatierichtlijn is bedoeld om sedatie voor alle patiënten in Nederland op een veilige en verantwoorde manier te realiseren. Onze zorg betreft – na uw toelichting – niet uw praktijkvoering, maar wel die van andere tandartsen die zonder de benodigde kennis en ervaring uw werkwijze overnemen,” schreef voorzitter Kallewaard in een brief aan Van den Berg. Die concludeerde dat de NVA zich geen zorgen meer maakt over het door hem toepassen van intraveneuze sedatie met midazolam. “Dat zij zich wel zorgen maken over eventueel onbekwaam handelen van collegae die mijn werkwijze op onbekwame wijze willen overnemen, kan ik mij goed voorstellen,” vertelde Van den Berg aan Dental Tribune.

<k2> Controverse niet nieuw </k2>Het verhitte debat roept herinneringen op aan de discussie over het onder narcose brengen van patiënten met tandartsfobie. Het NMT zag destijds weinig heil in narcosebehandelingen bij tandartsfobie en pleitte voor een cognitieve-gedragstherapeutische aanpak, die gericht is op het verminderen van angst. Naar de mening van de NMT ‘zou narcose bij volwassenen alleen moeten

worden toegepast indien een patiënt daarvoor een keiharde medische én psychologische indicatie heeft. Slechts een fractie van de mensen met tandartsangst voldoet aan die criteria’. Daarnaast zou deze behandeling plaats moeten vinden in een multidisciplinaire setting die het risico van de ingreep tot een absoluut minimum beperkt: een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde.

Van den Berg deelt deze opvatting niet. In het NTvT stelde hij: “De tandheelkundige behandeling is niet succesvol bij iedere extreem angstige patiënt die met gedragstherapie is behandeld. In mijn parodontologiepraktijk ondergaan veel patiënten ondanks hun angst toch regelmatig een behandeling. De vraag is of je deze mensen met gedragstherapie moet lastigvallen, bijvoorbeeld als een volledige parodontale behandeling is geïndiceerd en dit voor hun gevoel een stap te ver is. Waar zou de pijngrens moeten liggen in de ogen van psychologen? Dit is een grijs gebied, waarbij voor iedere situatie en indicatie de kosten van gedragstherapie moeten worden afgewogen tegen de baten op de lange termijn.”

Op pagina 16 van dit nummer licht Van den Berg zijn handelswijze rond intraveneuze sedatie in de tandartspraktijk verder toe. (Bronnen Medicalfacts.nl, NTvT)

Streamers:“De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) distantieerde zich in eerste instantie nadrukkelijk van intraveneuze sedatie voor angstige patiënten”

Bijschrift beeld: Tijl van den Berg in zijn praktijk met een patiënt die intraveneuze sedatie ondergaat.