Bijela_knjiga_2012-13.pdf

7/24/2019 Bijela_knjiga_2012-13.pdf

1/119

BIJELA KNJIGA 2012/13

VIJEE STRANIH INVESTITORA BiH

supported by


2/119

BIJELA KNJIGA 2012/13

Ova publikacija tampana je zahvaljujui potpori amerikog naroda koja je pruena preko Amerike agencije za meunarodni razvoj(USAID). Sadraj ove publikacije je iskljuiva odgovornost Vijee stranih investitora i ne odraava nuno stavove USAID-a ili Vlade Sjedi-

njenih Amerikih Drava.


3/119

Obavjetenje o autorskom pravu

Ovim se daje dozvola za koritenje, kopiranje i distribuciju sadraja ovog dokumenta u bilo kojem obliku i beznaknade, bez naknade autorskih prava i zvaninog zahtjeva upuenog Upravnom odboru Vijea stranih in-vestitora, pod uslovom da kopije nisu napravljene ili distribuirane u cilju ostvarivanja dobiti i da se autorskaprava Vijea stranih investitora priznaju, uz navoenje datog izvora.

Vijee stranih investitora ne jami, ne garantuje, niti podnosi albu u vezi sa aktuelnou, tanou, pouzda-nou ili bilo kojim drugim aspektom vezanim za ovaj dokument.

Vijee stranih investitora zahvaljuje se na podrci Amerikoj agenciji za meunarodni razvoj (USAID), koji jeomoguio tampu ove publikacije. Stavovi i miljenja iznesena u ovoj publikaciji su iskljuiva odgovornostVijee stranih investitora i ne odraavaju nuno stavove USAID-a ili Vlade Sjedinjenih Amerikih Drava.

Vijee stranih investitora kao ni sponzori ni pod kakvim uslovima ne mogu biti odgovorni za bilo kakvu direktnu,indirektnu, posebnu, sluajnu ili posljedinu tetu, ili za bilo kakvu naknadu tete koja bi proistekla iz ili u vezisa koritenjem ovog dokumenta, po bilo kojoj teoriji odgovornosti, ak i ako je obavijeten o mogunostimatakve naknade tete.


4/119

3

SADRAJ1. PREDGOVOR ............................................................................................................. 52. AKTIVNOSTI I CILJEVI VIJEA STRANIH INVESTITORA .................................................. 73. PREGLED POSLOVNE KLIME U BIH - 2011/12 ............................................................... 114. IMPLEMENTACIJA PREPORUKA / SARADNJA SA BH VLASTIMA ........................................ 155. IZVRNI SAETAK .................................................................................................... 316. SEKCIJE .................................................................................................................. 43

6.1. POSLOVNA REGISTRACIJA .................................................................................. 436.2. POREZI ............................................................................................................ 516.3. RADNO PRAVO .................................................................................................. 666.4. GRAEVINSKE DOZVOLE .................................................................................... 736.5. OKOLINSKE DOZVOLE ........................................................................................ 786.6. KONCESIJE ....................................................................................................... 846.7. ENERGETSKA EFIKASNOST I OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE ................................... 926.8. SUDSTVO ......................................................................................................... 976.9. IZVOZ ............................................................................................................. 104

7. LANOVI VSI .......................................................................................................... 1098. ZAHVALE ................................................................................................................ 113

9. LIDERI I LANOVI TIMOVA ....................................................................................... 11510. REFERENCE ............................................................................................................ 117


5/119

4

LISTA SKRAENICAAPIF Agencija za posrednike, informatike i finansijske uslugeBATA Institut za akreditiranje Bosne i HercegovineBD/DB Distrikt BrkoBiH Bosna i HercegovinaCD Carinska deklaracijaCE Deklaracija proizvoaa da proizvod odgovara zahtjevima primjenjivih direktiva EC-aCEMT Evropska konferencija ministara prometaCEST Centar za edukaciju sudija i tuilaca FBiH i RSCMS Sistem za upravljanje sudskim predmetimaDSU Direktna strana ulaganjaEC Evropska komisija

ETA Evropsko tehniko odobrenjeETICS Kompozitni sistem za vanjsku toplinsku izolacijuEU Evropska unijaFBiH Federacija Bosne i HercegovineIFC Meunarodna finansijska korporacijaILO Meunarodna organizacija radaJIE Jugoistona EvropaJP Javna preduzeaJPP Javno privatno partnerstvoKS Kanton SarajevoMFI Institucija za mikrofinansiranjeMFT Ministarstvo finasija i trezora BiHOECD Organizacija za ekonomsku saradnju i razvojPDV Porez na dodanu vrijednostPEEREA Protokol Energetske povelje o energetskoj efikasnosti i pripadajuim problemima okoliaPIO/MIO Penzijsko/mirovinsko invalidsko osiguranjePJ Poslovna jedinicaRDF Refuse Derived Fuel/Gorivo proizvedeno iz otpadaRS Republika SrpskaUIO BiH Uprava za indirektno operezivanje Bosne i HercegovineUNCTAD Konferencija Ujedinjenih nacija o trgovini i razvojuUNCITRAL Komisija Ujedinjenih nacija za meunarodno trgovako pravoUPP Unutranji platni prometUSAID TAF Amerika agencija za meunarodni razvoj/Projekat za fiskalnu i poresku politkuVSI/SSI Vijee/Savjet stranih investitoraVSTV Visoko sudsko i tuilako vijee Bosne i HercegovineWTO Svjetska trgovaka organizacija

ZPP Zakon o parninom postupku


6/119

5

PREDGOVOR1Uproteklom periodu Vijee stranih inve-stitora (VSI) BiH je nastavilo sa aktiv-nostima koje imaju za cilj promociju ipozicioniranje Bijele knjige kao najvanijeg pi-sanog proizvoda VSI. Nae aktivnosti su istovre-meno doprinijele etabliranju VSI-a kao legitim-nog predstavnika stranih investitora u BiH i gla-vni partner i sagovornik predstavnicima vlasti,poevi od vladinih, pa preko nevladinih slubinadlenih za razvoj ekonomije i privlaenjestranih investicija.

lanovi VSI su aktivnim ueem u radnimgrupama za kreiranje Bijele knjige, te zahvalju-

jui konzultativnim i radnim sastancima sapredstavnicima resornih ministarstava, vladinihi nevladinih organizacija, omoguili da se pro-blemi, stavovi i preporuke stranih investitora uBiH ponovo artikuliraju u novom izdanju Bijeleknjige 2012/13. Pored obraene problematike

iz prolih izdanja, lanovi radnih grupa VSI suovaj put obradili i neke nove probleme koji uve-liko oteavaju poslovanje stranih investitora uBiH. Po prvi put u Bijeloj knjizi nale su se temepod nazivom: koncesije, okoline dozvole, sud-stvo, radno pravo i energetska efikasnost.

U kreiranju novih tema lanovi su se vodilitrendovima koji vladaju u razvijenim zemljamai poslovnom okruenju u BiH, a naroito proble-mima sa kojima se svakodnevno u svom poslo-vanju susreu kompanije u BiH sa veinskim

stranim kapitalom.Gledajui sveukupnu ekonomsku situaciju u

BiH moemo rei da je protekli period bio uznaku prevladavanja posljedica recesije koja jeBiH ponovo zadesila nakon globalne ekonomskekrize 2009. godine i koja je dosegla svoj vrhu-nac tokom 2012. godine. Globalna ekonomskakriza utjecala je i na dodatnu opreznost investi-tora prilikom izbora destinacije za investiranje.Usprkos tome BiH je uspjela odrati relativnostabilan ali nizak priliv direktnih stranih ulaga-nja DSU, o emu svjedoe i pokazatelji iz2011. godine, to predstavlja rast u odnosu na

2010. godinu. Takoer, privremeni podaci za2012. godinu su pozitivan znak za oekivanustopu rasta DSU, naroito ako uzmemo u obziri najavljene investicione planove za naredni pe-riod.

U BiH su 2012. godine pokrenute i javne in-vesticije na koje se ekalo vie od 4 godine. BiH

je usvojila i nekoliko vitalnih zakona na drav-nom nivou, meu njima je najvaniji Zakon osistemu dravne pomoi te Zakon o popisu sta-novnitva, koji e biti od velike pomoi daljemrazvoju ekonomije.

Evidentno je da u BiH postoje velike mogu-nosti za napredak, ali neophodna je:

- aurnost pri usvajanju budeta na svim nivo-ima vlasti;

- vea politika i pravna sigurnost, jer ne za-boravimo da BiH eka itav niz EU paketa fi-

nansijske i tehnike pomoi za razvoj ekono-mije, ali ukoliko vladavina prava i politikastabilnost budu prisutni u naoj zemlji. Ue-stale promjene vlasti sigurno ne odaju dojampolitike i pravne sigurnosti te nee privuinove strane investicije;

- korjenite reforme u javnoj upravi i smanje-nje ukupne administracije u institucijama BHvlasti na svim nivoima, kako bi u konanicipostala efikasnija i ekonominija; te

- fokusirati se na razvoj bazne ekonomije, in-

dustriju i proizvodnju, ugledajui se na pri-mjer uspjenih evropskih i svjetskih zemaljakoji sugeriraju da najnaprednija drutva ukojima graani dobro i kvalitetno ive ima-

ju dobro razvijen sektor industrije i proizvo-dnje, to je baza za zapoljavanje, ekonom-ske aktivnosti, investicije, izvoz, punjenjebudeta i dobar standard graana.

Kako bi se poveao obim direktnih stranihulaganja nuno je u cijeloj zemlji uspostavitikoordinaciju za kreiranje i implementaciju pra-vne reforme u ovom podruju. Stoga VSI kroz


7/119

6

Bijelu knjigu nastoji da na jednom mjestu po-nudi konkretna rjeenja zakonskih i procedural-nih prepreka, kako bi ih resorna ministarstva idruge nadlene institucije mogle poslati u za-konodavnu proceduru i na taj nain zajednikidoprinijeti da cjelokupni poslovni ambijent uBiH bude to prihvatljiviji i pogodniji za poslo-vanje.

to se tie konkretnog uvaavanja prepo-ruka iz prolog izdanja Bijele knjige, mogao bihistai da smo zadovoljni proteklom godinom, te

uspjehom ostvarenom na ovom polju. Obje en-titetske vlade, ali i sam BH vrh vlasti, podrao

je reforme predloene u Bijeloj knjizi Vijeastranih investitora.

Stoga izraavam svoje nade da e i ovo iz-danje rezultirati veim brojem usvojenih prepo-ruka i time jo jednom potvrditi spremnost BHvlasti da zajedniki kreiramo bolji ambijent zaulaganja, otvaranje novih radnih mjesta, sma-njenje birokracije, te u konanici poveanje i-votnog standarda graana.

Branimir MuidaPredsjednik VSI

Vijee stranih investitora


8/119

7

AKTIVNOSTI I CILJEVI

VIJEA STRANIH INVESTITORA2Vizija Vijea stranih investitora (VSI) jeste da djeluje kao jedinstven glas stra-nih investitora prisutnih u BiH u nasto- janju da poboljaju poslovnu klimu u BiH. Krozmisiju VSI-a pokuavamo promovirati dobreprakse stranih kompanija iz matinih zemalja,te kroz tu prizmu ponuditi rjeenja kako bi seprevazile prepreke sa kojima se strani investi-tori suoavaju, a te prepreke su zaista brojne.Takoer nastojimo da kroz aktivnosti VSI po-boljamo status stranih, ali i domaih investi-tora te da svjetske ekonomske trendove pribli-imo BH zajednici.

Na moto je zalagati se, ne samo za strane, nego i domae privrednike,te putem svojih aktivnosti poboljati

sveopu poslovnu klimu u BiH, zaoptu dobrobit budueg ekonomskograzvoja.

Brojna istraivanja, izvjetaji meunarodnihkorporacija i organizacija pokazuju da gene-ralno pravna i politika slika BiH djeluje vrlo ne-stabilno i utjee na odliv, ali i dolazak buduihinvesticija. U tom pravcu, nae aktivnosti subile fokusirane na zagovaranja i lobiranja zastvaranje boljih uslova za poslovanje stranih ilokalnih investitora.

Takoer, ueem u razvojnim procesima zajedno sa vladinim institucijama, stojimo na sta-novitu rastereenja privrednika, te razvoju

poticaja za dalja ulaganja.Prethodna 2011. i 2012. godina su obilje-

ene intenzivnom saradnjom sa predstavnicimaBH vlasti, poevi od dravnog nivoa, pa sve dovan vladinih slubi koje su zajedno sa naimradnim grupama radile na intenzivnom otkla-njanju i prepoznavanju barijera za dalji razvojprivrede i poticaja investicija. Takoer, promo-cija investicija kroz saradnju sa naim partne-rima je bio jedan od glavnih ciljeva u proteklomperiodu.

elimo istai da je od prole godine saradnjasa institucijama intenzivnija i otvorenija nego u

proteklom periodu. Tome u prilog govori i inje-nica da smo u oktobru 2011. godine potpisaliMemorandum o saradnji sa Vladom FBiH i pre-zentirali nae preporuke Parlamentu FBiH. Usklopu ove saradnje, Vlada FBiH je usvojila Bi-

jelu knjigu kao zvanini dokument, koji je po-stao polazna osnova za reformsku politiku.Ovisno od oblasti, uinci su zadovoljavajui uveoj ili manjoj mjeri.

Istiemo da zaista cijenimo aktivnosti uredatrenutnog premijera FBiH Nermina Nikia koji

je u tom smislu od poetka svog mandata zaistauloio veliki napor da se kroz Vladu i parlamentusvoji to vei broj konkretnih zakona i mjerana usvajanju preporuka stranih investitora i pri-vrede openito.

Takoer saradnja sa Republikom Srpskom jekontinuiran proces, a predsjednik RS-a MiloradDodik je takoer uvijek bio vrlo otvoren za ini-

cijative VSI; gdje kroz radne grupe i indivi-dualne sastanke sa vladinim tijelima ukazujemoi traimo izmjene pojedinih zakonskih odredbi.

VSI saraujui i sa drugima, poput stranihambasada prisutnih u BiH, predstavnika EU de-legacije u BiH te slinih udruga kojima je cilj istiili slian kao na, ulae sve napore u rasteree-nje privrede, a sa ciljem olakanja poslovanjakompanija. VSI pokuava uiniti BiH atraktiv-nom zemljom za budue ulagae.

Tako putem naih kanala komunikacije sa

medijima, kroz Vijee za saradnju sa stranimambasadama, te radionicama i edukacijskimseminarima sa kompanijama i institucijama,ukazujemo na neophodnost saradnje svih nas.

Vjerujemo da nae lanice mogu vrlo pozi-tivno i promotivno djelovati i motivirati svjetskestrane ulagae u privlaenju investicija putempredstavljanja svojih pozitivnih pria i rezultatau BiH.

VSI nastoji odrati stalni protok in-formacija sa predstavnicima vlasti.Vlasti su poele sluati i uvaavati glas inve-

stitora na nain da su ukljuili preporuke iz Bi-


9/119

8


jele knjige u programe rada (na svim nivoima),institucionalno ukljuili predstavnike investitorau radne grupe koje rade na izradi i izmjeni za-kona i propisa od znaaja za razvoj privrede.

Tako su ve godinu dana predstavnici VSIprisutni i kao stalni lanovi radne grupe za po-resku i fiskalnu politiku pri Federalnom mini-starstvu finansija, koja je zaduena za prijedlogizmjena propisa koji se tiu poreza u FBiH.

S ciljem prenoenja nae vizije i cilje-va u stalnoj smo saradnji sa predsta-vnicima stranih institucija i kompa-nija.Generalno gledajui prepreke mogu biti ot-

klonjene: poreznom reformom koja bi trebalaii u smjeru poreznih i ostalih rastereenja raz-nih naknada, znaajnim skraivanjem rokova ipotrebnog vremena za ishodovanje i odobrenjeraznih dozvola (od okolinskih do graevinskih),

donoenjem krovnih ili harmoniziranih zakonaod znaaja za oblast energetike, poljoprivrede,te smanjenjem birokracije, a poveanjem njene

efikasnosti, olakavanjem procedura za osniva-nje i funkcioniranjem privrednih drutava.

Putem implementacije preporuka iz Bijeleknjige strani investitori su dobili priliku utjecatina izmjenu vitalnih propisa od znaaja za ula-ganja, kao to su; Zakon o steaju i likvidaciji,Zakon o registraciji privrednih subjekata, temnotvo pravilnika i ostalih vanih akata izoblasti poreske i fiskalne politike. Vlade su kon-sultovale VSI pri izmjenama Zakona o izdavanjuprivremenih radnih i boravinih dozvola u FBH,gdje je dolo do sutinskih izmjena, te je sa timizmjenama procedura za izdavanje istih ola-kana.

Takoer, ministarstva su se obavezala na si-stematsko rjeavanje preporuka, te nam jesvako od nadlenih ministarstava redovno do-stavljalo nalaze o stanju preporuka po obla-

stima. Uinci su zavisno od oblasti vei ili manji,ali svakako da danas imamo zvanine doku-mente vladinih slubi koji se bave naim prepo-

Izvor: Podaci Ureda VSI

Dinamika implementacije preporuka iz Bijele knjige 2008, 2009 i 2010/11 po oblastima. Pomenuteoblasti su navedene zbog injenice da su obraivane u svim izdanjima Bijele knjige VSI BiH.


10/119

rukama. Ono to je jo bitno istai jeste da seBijela knjiga, kao zvanini dokument, nalaziladva puta u parlamentarnoj raspravi, kako uFBH, tako i u RS-u.

Zbog svega navedenog, VSI smatraBijelu knjigu najvanijim vlastitim

pisanim produktom! Godina iza nas obiljeena je daljnjom erozi-

jom BH ekonomije, dijelom zbog globalne eko-nomske krize, a dijelom i zbog internih slabostisistema, politike nestabilnosti i izostankomstranih direktnih investicija i realizacije kapital-

nih investicija. Sukladno takvim ekonomskimkretanjima evidentno je da je realni sektor suo-en sa manjim prilivima prihoda, ostvarenih fi-nancijskih rezultata koji ne omoguavaju novazaposlenja, nove poslovne programe, poslovneekspanzije i nove investicije.

Iz navedenih razloga, oekujemo jo efika-snije i konkretnije akcije u 2013.godini, te jobolji dijalog sa vlastima i nadamo se ekonom-skom prosperitetu, kao i rastereenju privred-nika, sa ciljem novog ciklusa investicija.

9

BIJEL KNJIG


11/119


12/119

Bosna i Hercegovina je usko povezana sdrugim zemljama Zapadnog Balkana, kaoi sa Europskom unijom. Kao rezultat toga,u posljednjih nekoliko godina, ekonomija BiH jepod utjecajem produljene globalne ekonomskekrize, kako zbog negativnih kretanja na svojimglavnim izvoznim tritima, tako i zbog financij-ske povezanosti. Ipak, slaba poslovna klima uzemlji je dodatno pogorala ovaj utjecaj, te BiHi dalje zaostaje za ostalim zemljama u regiji.

Bosna i Hercegovina je redovito na poslje-dnjem mjestu kada je rije o usporeivanju re-gionalne investicijske klime i indikatora konku-rentnosti, bilo da se radi o indeksu percepcije okorupciji, globalnom indeksu konkurentnostisvjetskog ekonomskog foruma, OECD indeksuinvesticionih reformi ili Doing business izvjeuSvjetske banke (vidi grafikon 1: Lakoa poslo-vanja u 2012. godini, rangiranje od 1 do 183, s

tim da 1 predstavlja najbolji rezultat). Bosna iHercegovina je zauzela 126. mjesto u Doing bu-siness izvjeu to nije samo najnii rezultat uJugoistonoj Europi, ve i druga najnia ocjena

meu svim postkomunistikim zemljama u Sre-dnjoj i Istonoj Europi, nakon Uzbekistana.

Visok nivo korupcije, restriktivne politike tr-ita rada, dugotrajan i teak proces izdavanjadozvola i licenci, neodgovarajua kvaliteta infra-strukture i sloena politika prekogranine robnerazmjene su glavni nedostaci koji su redovitoistaknuti u raznim pokazateljima konkurentno-sti. Naalost, zabiljeen je samo ogranieni na-predak u osiguravanju kontinuiranog pristupahrvatskom tritu za poljoprivredne izvoaenakon ulaska Hrvatske u EU, sredinom 2013.godine to zahtijeva usvajanje potrebnih jedin-stvenih nizova pravila i procedura u skladu sazahtjevima EU.

Utjecaj slabe investicijske klime je dodatnopogoran estim promjenama u vlasti na svimrazinama to negativno utjee na stabilnostekonomske politike i nedovoljno obraanje pa-

nje na ekonomske reforme. Stoga i ne udi tosu u posljednje dvije godine vodee agencije zarangiranje smanjile kreditni rejting za Bosnu iHercegovinu. Standard and Poor je smanjila

11

PREGLED POSLOVNE KLIME U BIH -

2011/12*3

* Ovom prilikom VSI izraava svoju zahvalnost gospodinu Liboru Krkoki, efu EBRD ureda u BiH, na njegovom posebnomdoprinosu u izradi ovog dijela.

Grafikon 1. Bosna i Hercegovina i usporedne ekonomije na rang ljestvici lakoe poslovanja


13/119

rejting zemlje na B, u novembru 2011. godine,a Moody je smanjila rejting Bosne i Hercegovinena B3 u aprilu 2012. godine.

Kombinacija utjecaja globalne ekonomskekrize i slabog poslovnog okruenja rezultirali sustrmim padom direktnih stranih investicija kojesu pale sa svog vrha od 1.3 milijarde eura u2007. godini na 180 miliona eura u 2009. go-dini, iako se priliv direktnih stranih investicijapolako oporavlja tijekom 2010.-2012. (vidi gra-fikon 2: DSU u BiH 2004.-2012.) Globalna eko-nomska kriza je takoer utjecala na pristupfinanciranju, udio neprofitnih kredita je pora-stao na preko 12% ukupnih kredita, u uspo-redbi sa manje od 6% koliko je bio udio napoetku krize 2009. godine. Iako je kredit zaprivatni sektor ostao stabilan na oko 55% BDP-a, uvjeti raspoloivog financiranja su znatnozahtjevniji.

Pristup financiranju se takoer pogorao zanajmanje kompanije koje posluju sa institucijama za mikrofinanciranje (MFI) s obzirom dasu se bruto krediti po MFI naglo smanjili sa 570miliona eura zabiljeenih krajem 2008. godinena 345 miliona eura zabiljeenih na kraju 2011.godine, prije stabilizacije. Sektor mikrofinanci-

ranja se sada pretvara u komercijalno odrivisektor koji je u potpunosti integriran s ostatkomfinancijskog sektora, podloan pravilnim regu-lacijama i nadzorima kako bi se poboljala tran-sparentnost i korporativno upravljanje. Jednainstitucija za mikrofinanciranje je ve pretvo-rena u komercijalnu kompaniju s licencom zabankarsko poslovanje.

Postignut je odreeni napredak u uvoenjuinovativnih naina financiranja potrebne infra-strukture. Vlasti RS-a su pokrenule natjeaj zaJPP ugovor za dio koridora Vc na temelju naj-bolje meunarodne prakse, a kao rezultat dvijekvalificirane kompanije su izrazile svoj intereskrajem 2012. godine. Ukoliko ovaj trud u kona-nici bude uspjean, to e otvoriti put za brzainfrastrukturna investiranja u Bosni i Hercego-vini koja se ne mogu financirati direktno odstrane vlada u kratkoronom ili dugoronom

razdoblju. Meutim, nije ostvaren veliki napre-dak u privatizaciji na polju telekoma i energe-tike, a samo ogranien uspjeh u prodaji malogdravnog udjela u drugim kompanijama.

Nezaposlenost (ILO definicija na temelju an-kete o radnoj snazi u BiH) se poveala sa oko24% u 2009. godini na vie od 27% u 2010. go-

12


Grafikon 2. Tokovi direktnih stranih ulaganja u BiH, po godinama, milioni


14/119

dini, a u naredne dvije godine je varirala izmeu27 i 28 %, iako je stopa nezaposlenosti, na te-melju informacija iz slubi za zapoljavanje,znatno vea. Nezaposlenost je poseban pro-blem za mlade, a stopa nezaposlenosti ove gru-pe radne snage je oko 50%. Slaba potranja zaradnom snagom, zbog priguenog rasta i re-striktivne politike trita rada, pridonose viso-kim stopama nezaposlenosti. Na trite radatakoer negativno utjeu visoke cijene u jav-nom sektoru, to rezultira visokim udjelom siveekonomije.

Oekuje se da e Bosna i Hercegovina na-staviti biljeiti nisku stopu rasta s posljedinimsmanjenjem otvaranja novih radnih mjesta ipritiskom na fiskalnu politiku. Meutim, jakomonetarno sidro valutnog odbora u kombinacijisa aktivnim programom MMF-a i stalnom pot-

porom kljunih meunarodnih financijskih insti-tucija bi trebalo osigurati odravanje makroeko-nomske stabilnosti u kratkoronom ili srednjo-ronom periodu. Snaniji rast uinkovitosti ezahtijevati znaajan napredak ekonomskih re-formi u brojnim podrujima, ukljuujui re-formu porezne uprave, odlunu akciju protivkorupcije, poboljanje procesa izdavanja licencii dozvola, i reforme radnog koda. Osim toga,uklanjanje necarinskih barijera u trgovini i ola-kavanje prekogranine trgovine i ulaganja epruiti snaan poticaj za Bosnu i Hercegovinu iomoguiti potpuno ostvarivanje koristi od pri-stupanja Hrvatske Europskoj uniji to e rezul-tirati injenicom da e BiH graniiti s jedinstve-nim tritem EU sa vie od polovice milijardi po-tencijalnih kupaca.

13

BIJEL KNJIG


15/119

14


Bosna i Hercegovina 2008 2009 2010 2011 2012e 2013f 2014 2015

Nominalni BDP(EUR mlrd) 12,7 12,4 12,7 13,1 13,2 13,4 13,9 14,8

Realni BDP(% na godinjoj razini) 5,6 -2,8 0,7 1,0 -1,3 0,2 1,5 3,5

BDP po stanovniku (EUR) 3314 3222 3298 3416 3424 3476 3614 3840

BDP po stanovniku (EUR po paritetu kupovne moi) 7600 7400 7500 7500 7450 7550 7700 7900

Potronja po kuanstavu (realno, % na god. razini) 5,5 -4,6 0,1 -0,3 -0,4 -0,5 0,1 1,5

Bruto investicije u fiksni kapital (stvarni %) 14,8 -27,8 -16,1 14,6 -5,0 -2,0 12.0 15,5

Industrijska proizvodnja (% na godinjoj razini) 7,3 -3.3 1,6 5,6 -5,2 2,5 4,0 6,0

Proizvoake cijene (prosj,% na godinjoj razini) 8,6 -3,2 0,9 3,7 1,9 1,0 2,3 2,4

Potroake cijene (prosj,% na godinjoj razini) 7,4 -0,4 2,1 3,7 2,1 1,5 2,5 2,5

Prosjene bruto plae (LCY,% na godinjoj razini) 15,7 9,2 2,4 6,8 2,2 0,1 3,5 4,0

Stopa nezaposlenosti (prosj,%) 23,4 24,1 27,2 27,6 28,0 28,3 27,9 27,3

Opi proraunski saldo (% BDP) -2,2 -4,5 -2,5 -1,3 -2,0 -1,5 -1,0 -1,0

Javni dug (u% BDP) 30,1 35,1 38,4 39,2 42,0 42,1 39,6 38,5

Trgovinska bilanca (% BDP) -38,5 -28,2 -26,3 -28,5 -28,8 -28,7 -29,7 -28,7Tekui raun platne bilance (% BDP) -14,1 -6,6 -5,5 -9,5 -9,7 -9,9 -10,1 -10,1

Neto inozemna izravna ulaganja (% BDP) 5,3 1,4 1,5 2,1 3,5 3,9 5,0 6,1

Slubene devizne rezerve (EUR mlrd) 3,2 3,2 3,3 3,3 3,3 3,4 3,7 4,0

Bruto inozemni dug (% BDP) 48,6 53,8 57,5 67,1 63,1 62,9 62,0 60,3

EUR / LCY(prosj) 1,96 1,96 1,96 1,96 1,96 1,96 1,96 1,96

USD / LCY(prosj) 1,33 1,40 1,47 1,41 1,52 1,47 1,47 1,50

* Izvor: Raiffeisen Research - Ekonomski i financijski pregled trita, 2013.

PREGLED EKONOMSKIH INDIKATORA U BIH


16/119

Trenutna slika i prilika BH ekonomije jesteda za sada domaa akumulacija kapitalanije dostatna za razvoj gospodarstva, takoda izlaz i boljitak vidimo u stranom kapitalu.

Politika i pravna nesigurnost uvjetuju eko-nomski zastoj i neproduktivnost BH privrede.Imid BiH u svijetu nije na zavidnoj razini, amakro-ekonomski pokazatelji i nisu ba najboljipromotori za potencijalne investitore.

Svi smo svjesni injenice da BiH ima poten-cijal za dva ili tri puta uveanim brojem investi-cija i predstavnici vlasti u BiH su se u proteklomperiodu potrudili pokazati vie sluha za pro-bleme investitora. Iako su jo uvijek uincislabo vidljivi, a s obzirom na to da je implemen-tacija krenula prije godinu dana, konkretne po-make oekujemo u 2013. godini.

U prilog dosadanjoj suradnji i aktivnostimapoduzetim s ciljem unaprjeenja poslovne klime,

ali i implementacije preporuka iz Bijele knjige,govore i izjave o ostvarenoj suradnji izmeuVSI i aktuelnih predstavnika BH vlasti:

Gdin. Nikola piri, Ministar financija i tre-zora BiH:

Bez novog rasta i razvoja teko da BiH moerijeiti izazove koji stoje na njenom evropskom

putu. U tom smislu, Ministarstvo finansija i tre- zora BiH spremno je da realizuje sve preporukeiz Bijele knjige koji e podsticati ino-investitore

da hrabrije nastupe na tritu BiH. Osim toga,mi smo spremni podrati regionalnu dimenzijurasta i razvoja u kojoj strana ulaganja i stranihinvestitori moraju imati vanu ulogu." 1

Gdin. Nermin Niki, Premijer Vlade Fede-racije BiH:Vlada Federacije BiH je prepoznala vanost

ovakvog dokumenta, kao i vanost saradnje s udru- enjem, kao to je Vijee stranih investitora 2

Ga. eljka Cvijanovi, aktuelna predsjed-nica Vlade Republike Srpske i biva ministri-ca za ekonomske odnose i regionalnu sarad-nju Republike Srpske:

Bijela knjiga je vaan dokument koji pred-stavlja osnovu za poboljanje postojeih zakon-skih rjeenja koje je Vlada RS u saradnji sentitetskom Privrednom komorom ve detekto-vala. 3

Pored redovitih sastanaka, koje odravamosa predstavnicima vladinih i izvan-vladinih slu-bi, direktno utjeemo na izmjenu pravnih pro-pisa od interesa za nae lanice kroz radnegrupe koje smo ve spomenuli. Takoer, ukolikose javi odreeni problem, a na osnovu Spora-zuma o saradnji sa Vladom FBiH i Vladom RS,slobodni smo direktno razgovarati sa predsta-vnicima institucije koja je nadlena. Tako se irazvila intenzivna suradnja sa poreznom upra-

vom FBiH, te se uspostavila partnerska veza pridonoenju odluka vanih za investitore, gdje suzaista investitori u mogunosti utjecati na po-

jedine propise. Iskreno se nadamo, ukoliko sepolitika situacija stabilizira u toku naredne go-dine i intenzivira otklanjanje administrativnihbarijera, da emo ve krajem 2013. godine,moi saopiti da je udio stranih investicija uGDP BiH povean, zahvaljujui otklonjenim ad-ministrativnim preprekama. Jo uvijek tee fazarazmatranja odluka, a usvajanje i implementa-

cija e ipak malo potrajati, jer nita se ne de-ava preko noi, a posebno ne u naem sloe-nom sistemu.

BiH je potencijalno vrlo konkurentna zemljas obzirom na njen geostrateki poloaj, priro-dne resurse, tradiciju i neiskoritene potencijaleu oblasti graevinarstva, energetike, poljopri-vrede, drvne industrije i industrije uope.

Neophodne reforme podrazumijevaju: har-monizaciju propisa na nivou drave i reforme u

15

BIJEL KNJIG

IMPLEMENTACIJA PREPORUKA/

SARADNJA SA BH VLASTIMA4

1 Izjava sa poslovnog sastanka VSI i Ministra finansija i trezora BiH odrane 06.11.2012. godine u Sarajevu2 Izjava sa radnog sastanka VSI i Vlade Federacije BiH odranog 25.06.2012 godine u Sarajevu3 Izjava sa promocije Bijele knjige 2010/11, odrane 21.06.2011. godine u Banja Luci


17/119

oblasti sudstva, privrede, vanjskotrgovinskogposlovanja; potrebno je otkloniti brojne admi-nistrativne barijere jer birokracija sa kojom sena dnevnoj bazi susreemo kao investitori jed-nostavno onemoguava normalan tok ekonom-

skih aktivnosti, investicija, ostvarivanje planira-nih rokova za ulaganje i povrat kapitala.

Na emu smo radili zajedno sa predstavni-cima Vlade FBiH i Vlade RS je konkretnije pred-stavljeno u tabelama ispod:

16


Pregled realizacije preporuka iz Bijele knjige 2010/11 4(Federacija Bosne i Hercegovine)

PROBLEM PREPORUKA REALIZACIJA (uz obrazloenje)

PRIVREMENI BORAVAK I RADNE DOZVOLE

Neusuglaenost zakona i praksevezano za postupak izdavanjaradne dozvole prije odobrenja pri-vremenog boravka u KS (FBiH).

Uskladiti Zakon o kretanju i borav-ku stranaca i azilu BiH i Zakon ozapoljavanju stranaca FBiH po pi-tanju izdavanja radne dozvole, poprvi put, za strane dravljanine.

Usvojen je Nacrt zakona o zapo-ljavanju stranaca FBiH koji je upotpunosti usklaen sa vaeimZakonom o kretanju i boravku stra-naca i azila u Bosni i Hercegovini.

Nepostupanje u skladu s pozitiv-nim pravnim propisima po pitanjuradnog vremena stranog dravlja-

nina u KS (FBiH).

Uskladiti praksu i postupati u skla-du s pozitivnim zakonskim propi-sima po pitanju radnog vremena

stranih dravljana u KS (FBiH).Druga mogunost je da se usvojepravila kojima e biti utvrenedonje granice trajanja punog rad-nog vremena stranog zaposlenika.

Ova preporuka prihvatljiva jesamo u dijelu usklaivanja praksesa pozitivnim zakonskim propi-

sima. Prijedlog za donoenje po-sebnih pravila kojima bi se utvrdi-la donja granica trajanja radnogvremena je neprihvatljiv iz razlogato se odredbe Zakona o radu uFBiH trebaju primjenjivati i nastrance kao i na uposlenike drav-ljane BiH. Stranci takoer moguzakljuiti ugovor o radu i ugovor oobavljanju privremenih i povre-menih poslova i za rad krai odpunog radnog vremena.

ZAKON O PRIVREDNIM DRUTVIMAOsnivanje ogranka/podrunice stra-nog pravnog lica.

Uskladiti Zakon o privrednim dru-tvima FBiH sa Zakonom RS i BD ipredvidjeti mogunost osnivanjaogranka/podrunice stranog prav-nog lica u FBiH.

Na redovnoj sjednici koja je odr-ana 3. juna 2013. godine VladaFBiH je utvrdila prijedlog Zakonao izmjenama i dopunama Zakonao privrednim drutvima FBiH (sadijelom prihvaenih preporuka izBijele knjige 2010/11 Vijea stra-nih investitora).

4 U tabeli se nalazi pregled preporuka iz Bijele knjige 2010/11, koje je Vlada FBiH prihvatila razmatrala ili realizirala, a poosnovu potpisane Izjave o saradnji sa Vijeem/Savjetom stranih investitora. Tabela sadri izvode iz dokumenta Informacijao poduzetim aktivnostima Vlade FBiH na realiziranju preporuka iz Bijele knjige 2010/11 kojeg je Federalno ministarstvorazvoja, poduzetnitva i obrta kao koordinatora aktivnosti vezanih za Bijelu knjigu 2010/11 dostavilo Vijeu/Savjetu stranihinvestitora 25. juna 2012. godine.

Tebela 1


18/119

17

BIJEL KNJIG

Pregled realizacije preporuka iz Bijele knjige 2010/11(Federacija Bosne i Hercegovine)


ZAKON O PRIVREDNIM DRUTVIMA

Zabrana financiranja kupovine dio-nica.

Financiranje kupovine dionica/udje-la potrebno je preciznije reguliratiu Zakonu o privrednim drutvimaFBiH. Uz jasnu i preciznu formula-

ciju da li se zabrana odnosi i nadrutvo sa ogranienom odgovor-nou, potrebno je jasno navestiu kojim sluajevima je zabranjenofinanciranje kupovine dionica, tepod kojim uslovima je financiranjedozvoljeno.

Na redovnoj sjednici koja je odr-ana 3. juna 2013. godine VladaFBiH je utvrdila prijedlog Zakonao izmjenama i dopunama Zakonao privrednim drutvima FBiH (sa

dijelom prihvaenih preporuka izBijele knjige 2010/11 Vijea stra-nih investitora).

Sazivanje skuptine i objava oba-vjetenja.

Prilagoditi lan 242. Zakona, tenavesti potrebni minimalni tiradnevnog lista koji se izdaje uFBiH, a u kojem se objavljuje oba-vjetenje o sazivanju skuptine.

Dostava materijala dioniarima zaskuptinu dioniara.

Potrebno je da podnosilac zah-tjeva koji je ovlaten da neposre-dno sazove skuptinu dioniarabude obavezan utvrditi prijedlogeodluka.

Stavljanje na raspolaganje kopijematerijala dioniarima za skup-tinu dioniara.

Korigovati odredbu lana 247. Za-kona o privrednim drutvima uFBiH u smislu da se doda odredbaprema kojoj se svakom dioniaruna njegov zahtjev mora staviti naraspolaganje kopija spomenutihisprava.

ZAKON O TRITU VRIJEDNOSNIH PAPIRA

Rok za podnoenje zahtjeva zaodobravanje javne ponude dioni-ca.

Uskladiti Zakon o privrednim dru-tvima FBiH i Zakon o tritu vri-

jednosnih papira FBiH na nain dase Zakon o privrednim drutvimaFBiH poziva na rokove navedene uZakonu o tritu vrijednosnih pa-pira FBiH.

Usklaivanje Zakona o privrednimdrutvima FBiH sa Zakonom o tr-itu vrijednosnih papira, je veuinjeno kroz spomenutu radnuverziju Zakona o privrednim dru-tvima FBiH. Kada je u pitanju vr-enje nadzora u ovim sluajevi-ma, on bi se mogao urediti i po-dzakonskim aktom, za to postojizakonski osnov prema Zakonu okomisiji za vrijednosne papire.


19/119

18


Pregled realizacije preporuka iz Bijele knjige 2010/11(Federacija Bosne i Hercegovine)


POREZI

Nejasne zakonske odredbe okoplaanja doprinosa za strane dr-avljane koji su u radnom odnosuu matinoj zemlji, a izaslani su u

BiH i obaveze za socijalno osigu-ranje plaaju u matinoj zemlji.

Razviti sistem registracije stranihfizikih lica koji e biti uvezan sainstitucijama ovlatenim za platnipromet.

U pripremi je novi Zakon o dopri-nosima i koji e odredbama preci-zirati nain plaanja doprinosa zanavedena lica, shodno preporu-

kama proizalim iz dokumenta Bi- jela knjiga 2010/2011.

POSLOVNA REGISTRACIJA

U Bijeloj knjizi 2010/11 Zakon o registraciji poslovnih subjekata u FBiH,takoer je naveden kao zakon u kojem bi se trebale izvriti odreeneizmjene i dopune. S tim u vezi, Vlada Federacije Bosne i Hercegovine,odnosno resorno ministarstvo e izvriti sveobuhvatnu analizu spome-nutog zakona i pristupit e izmjenama i dopunama istoga ukoliko sepreporuke budu smatrale opravdanim.

ZAKON O LIKVIDACIJI I

STEAJ

Izraen prednacrt Zakona o izmjenama i dopunama zakona o steaj-nom postupku FBiH i isti e biti upuen Federalnom ministarstvu fina-ncija i Uredu za zakonodavstvo i usklaenost sa propisima EU radidavanja miljenja.Ukoliko se steknu uvjeti za upuivanje Prednacrta zakona o izmjeni idopuni zakona o likvidacijskom postupku FBiH isti e biti upuen VladiFBiH na razmatranje.


20/119

19

BIJEL KNJIG

Pregled realizacije preporuka iz Bijele knjige 2010/11 5(Republika Srpska)



Zasnivanje zalonog prava na udje-lima u drutvu sa ogranienomodgovornou (d.o.o.).

Potrebno je dopuniti zakone o re-gistraciji na nain da se predvidimogunost registracije zalonog

prava na udjelima pri registarskimsudovima.

Predloena izmjena i dopuna Okvir-nog zakona o registrovanim zalo-gama na pokretnim stvarima u smi-

slu da Ministarstvo pravde BiH rje-enje o upisanoj zalozi na pokret-nim stvarima dostavlja nadlenimregistracionim sudovima radi upisaovog tereta u Glavnu knjigu regi-stra.

Dostupnost optih informacija opostupku registracije nije adekva-tna.

Objaviti informacije o postupkuregistracije na internetskim stra-nicama svih institucija ukljuenihu postupak ili naznaiti kontaktdetalje gdje se mogu dobiti potre-bne informacije.

Djelomino realizovano, nakon re-forme* o zapoinjanju poslovanjau RS. Ova preporuka bi trebala bitii potpuno realizovana.Na internetskoj stranici Vlade RSwww.investsrpska.net detaljno su

obraeni koraci za registraciju.*Vlada RS je donijela odluku o provo-enju reforme zapoinjanja poslovanjau RS, te usvojila koncept reforme sasljedeim ciljevima:- Smanjiti potrebno vrijeme za regi-

straciju poslovanja sa 23 na 3 dana.- Smanjiti broj potrebnih procedura sa

11 na 5 procedura.- Smanjiti trokove poetka poslova-

nja na to je mogue manju mjeru(cilj je smanjenje na 400 KM).

- Uspostaviti jedinstveni registar svihposlovnih subjekata (i pravnih i fizi-kih lica) na jednom mjestu.

- Zadrati sistem pravne sigurnosti i

smanjiti nivo moguih sporova.- Uspostaviti novi koncept registracije.

Reforma podrazumijeva i uvoenje jedno-alterskog sistema (one stop shop) pri-

jema zahtjeva kod Agencije za posred-nike, informatike i finansijske usluge(APIF) - poslovni subjekti bi se na ovajnain nakon notarske obrade potpisa(osnivaa i ovlatenih lica) ili obradeosnivakih akata, obraali samo APIF-ukoji bi po slubenoj dunosti upuivaozahtjeve ostalim relevantnim instituci-

jama.

Tabela 2

5 U tabeli se nalazi pregled preporuka iz Bijele knjige 2010/11, koje je Vlada Republike Srpske prihvatila razmatrati irealizirati, a na osnovu saradnje izmeu Vlade Republike Srpske i Vijea stranih investitora. Tabela sadri izvode iz doku-menta Izvjetaj o realizaciji preporuka iz Bijele knjige 2010/11 dostavljanog Vijeu/Savjetu stranih investitora 21. fe-bruara 2013. godine od strane Ministarstva za ekonomske odnose i regionalnu saradnju Republike Srpske kao koordinatoraaktivnosti vezanih za Bijelu knjigu 2010/11.


21/119

20


Pregled realizacije preporuka iz Bijele knjige 2010/11(Republika Srpska)



Nedosljednost u obradi zahtjevaza registraciju pri sudovima.

Iz zakona i prakse izbaciti nepo-trebno birokratisanje.

Nakon reforme bi ova preporukatrebala biti realizovana.

Primjena principa javnosti uvida usudski registar.

Potrebno je putem internetske stra-nice svakog suda koji vodi registarprivrednih subjekata omoguitiuvid u osnovne podatke o drutvu.

U toku je tehnika realizacija vedogovorenog projekta u svih petregistracionih sudova u RS.

Nepotivanje zakonskih rokova inepotrebno odugovlaenje postup-ka registracije.

Potrebno je organizovati rad sudatako da kontinuirano prua usluguregistracije.

Reforma u toku.

ZAKON O IZVRNOM POSTUPKU

Zloupotreba postupka povodomprigovora protiv rjeenja o izvre-nju.

Potrebno je zakonom onemoguitinavedeno odugovlaenje sa napla-tom potraivanja ili onemoguitiiznoenje proizvoljnih i neosnova-nih navoda u prigovorima.

Realizovano vaeim Zakonom oizvrnom postupku, prigovor i albana rjeenje o izvrenju, kao pravnilijekovi ne odlau rjeenje o izvr-enju.

Pravila voenja i odravanja licita-cije nisu jasno definisana.

Zakonom detaljno regulisati samtok licitacije, jer svaki sud zase-bno odreuje tok i uslove licita-cije.

Realizovano. Postupak licitacije jeregulisan Zakonom o likvidacio-nom postupku (Slubeni glasnikRS, broj 64/02), a odredbe Za-kona o steajnom postupku sho-dno se primjenjuju i na postupaklikvidacije ako Zakonom o likvida-cionom postupku nije drugaijeregulisano.

Razliito tumaenje odredbe kodprodaje nepokretnosti.

Zakonom jasno definisati ta znaiodredba da se nepokretnost moe

prodati bez ogranienja cijene.

Realizovano. U prijedlogu izmjenai dopuna Zakona o izvrnom po-

stupku, brisan je stav 5. lana 89,tako da se nekretnina ne moeprodati ispod jedne treine proci-

jenjene vrijednosti.

Neprecizno definisan rok u obla-stima:- namirenje izvrenja,- roita za diobu,- rjeenje o namirenju.

Jasno definisati rok za izmirenjetraioca izvrenja (15, 30 ili 60dana), rok u kojem sud mora za-kazati roite za diobu cijena.

Realizovano da se odluka obave-zno objavljuje u Slubenom gla-sniku Republike Srpske i u ovak-vim sluajevima sudovi obaveznoprimjenjuju rok od 30 dana.

Nejasno definisano utvrivanjevrijednosti nepokretnosti.

Jasnije definisati znaenje Djelo-mian iznos potraivanja povje-

rioca, odnosno tano naznaiti okom iznosu potraivanja se radi(npr. 1/3 i sl).

Realizovano. U steajnom postupkupovjerioci se grupno namiruju raz-

mjerno njihovim potraivanjima.


22/119

21

BIJEL KNJIG



ZAKON O IZVRNOM POSTUPKU

Zloupotreba postupka utvrivanjaprodajne cijene.

Urediti ove sluajeve na nain dase obezbijedi mehanizam za sprje-avanje uoenih zloupotreba na-dlenih sudova.

Realizovano. Sudovi su duni daprimjenjuju propise i da vode ra-una da sprijee svaku zloupo-trebu u njihovoj primjeni.

Nepotpune informacije o zadue-nju dunika.

Zakonom precizirati da su poslo-davci duni navesti sva ve posto-

jea zaduenja radnika.

Realizovano. Regulisano vaeimpropisom.

Vjerodostojna isprava obuhvataraun i izvod iz poslovnih knjiga zasva pravna lica.

Proiriti pojam vjerodostojne ispra-ve na raun i izvod iz poslovnihknjiga na sva pravna lica, bez izu-zetka.

Realizovano. lanom 29. Zakonao izvrnom postupku definisan po-

jam vjerodostojne isprave, kao ipostupak izvrenja na osnovu vje-rodostojne isprave.

ZAKON O LIKVIDACIJI I STEAJ

Nedoreenost procedure likvida-cije.

U Zakonu o likvidaciji adekvatnijeurediti tok likvidacionog postupka,poloaj, prava i obaveze likvida-tora ili unijeti odredbu koja e omo-guiti adekvatnu primjenu odredbiZakona o steajnom postupku naaspekte likvidacionog postupkakoji nisu ureeni.

Realizovano. U lanu 16. Zakona olikvidacionom postupku regulisanoda se odredbe Zakona o steaj-nom postupku shodno primjenjujuna postupak likvidacije, ako ovimzakonom nije drugaije odreeno.

Kvalifikacija i certifikacija steaj-nih upravnika u BiH.

Izmjenama i dopunama postoje-eg Zakona o steajnom postupkupostaviti neke minimalne razineiskustva, ali i odreenu struku ko-

ja bi odgovarala prirodi posla ste-ajnog upravnika.

Realizovano. Zakonom o steaj-nom postupku definisani su usloviza imenovanje steajnog upravni-ka i nakon provedenog postupkaprovjere i drugih potrebnih poda-taka, listu steajnih upravnika, naprijedlog ministra pravde, utvr-uje Vlada RS.

Tretman nepokretne imovine dru-tva nakon okonanja postupka li-kvidacije.

U entitetskim zakonima o stvar-nim pravima treba izriito propi-sati ovakvu mogunost.

Realizovano. lanom 1. Zakona olikvidacionom postupku navedeno

je da nakon sprovedene likvidacijei namirenja povjerilaca preostalaimovina pravnog lica dijeli se la-novima razmjerno njihovom ue-u u vlasnitvu.

Razliite prakse u sudovima po pi-tanju dostave dokumentacije za li-kvidaciju.

U Zakonu o likvidacionom postup-ku je potrebno uvrstiti listu svedokumentacije koju je podnosilacprijedloga za otvaranje likvidacio-

Realizovano. Regulisano zakonomi podzakonskim aktima.


23/119

22




ZAKON O LIKVIDACIJI I STEAJ

nog postupka duan dostaviti iprecizno definisati kada se koji do-kument mora dostaviti.

Razliite prakse u sudovima po pi-tanju podnoenja potvrde o izmi-renju poreskih obaveza prilikomotvaranja procesa likvidacije.

Ujednaiti sudsku praksu po ovompitanju i propisima definisati da po-reska uprava ima isti poloaj u po-stupku likvidacije kao i ostali po-vjerioci.

Realizacija je u toku, o ovom pita-nju e Vii privredni sud zauzetistav u cilju jedinstvene primjenezakona.

Sankcionisanje direktora koji navrijeme ne prijave steaj firme.

U izmjenama i dopunama Zakonao steajnom postupku uvrstiti veunovanu pa ak i krivinu sankcijuza direktore/upravitelje kompa-nija koji na vrijeme ne prijave sta-nje steaja.

Realizovano. lanom 236. stav 1.taka 1. Zakona o steajnom po-stupku, novanom kaznom od 500do 3.000 KM, kaznie se odgovor-no lice (direktor) ako ne podneseprijedlog za otvaranje steajnogpostupka.

Uplata paualnog iznosa od 5% odprodaje pokretnih i nepokretnihstvari u steajnu masu.

Uplata paualnog iznosa trokovaodravanja, bila bi jedino oprav-dana ukoliko je predmetna nepo-kretnost bila u posjedu steajnogdunika od otvaranja steajnogpostupka pa do prodaje nekret-nine, pri emu su svi trokovi odr-avanja padali na teret steajnogdunika.

Realizovano. Regulisano Zakonomo steajnom postupku.

Problem prava raspolaganja ne-kretninama u steajnom postupku.

Precizirati na ta se odnosi pravoraspolaganja, da li je to predaja uposjed i sl. Potrebno je izvriti ot-

klon kolizije Zakona o steajnompostupku i Zakona o PDV-u i pra-vnim posljedicama koje raspola-ganje nosi.

Realizovano. Zakonom o stvarnimpravima regulisano je kako se na-vedeno pravo, zajedno sa ostalim

pravima na nekretninama, koja suinstituti ranijeg drutveno politi-kog sistema i svojinsko-pravnihodnosa, pretvara u pravo svojine.

ZAKON O TRITU HARTIJA OD VRIJEDNOSTI

Upisivanje prenosa prava iz hartijaod vrijednosti.

Potrebno je iz obaveznog pora-vnanja izuzeti prenose hartija odvrijednosti nastale kao rezultatpogreke kod unosa naloga u ber-zanski sistem.

Zakonom o tritu hartija od vrijednosti (Slubeni glasnik Repu-blike Srpske, br. 92/06, 34/09 i30/12) definisano je da prenoshartija od vrijednosti u vezi sa po-slovima koji su zakljueni na berziili drugom ureenom javnom tri-tu ne moe trajati due od triradna dana od dana zakljuenja po-


24/119

23

BIJEL KNJIG




sla. Na ovaj nain tite se interesiinvestitora, u smislu da im se, uto kraem roku, obezbjeujeisporuka kupljenih hartija od vri-

jednosti, odnosno novca po osno-vu prodanih hartija od vrijednosti.Kada su u pitanju eventualne gre-ke koje mogu nastati prilikomunoenja naloga u berzanski si-stem trgovanja, ova materija u RS

je ureena propisima Banjalukeberze i Centralnog registra. Naime,pravilima Banjaluke berze ure-eni su postupak i rokovi za otkla-njanje takvih greaka, a predvi-ena je i mogunost raskida poslakoji je bio zakljuen zbog greke

jednog od lanova berze. Imajuiu vidu da je berza obavezna do-staviti izvjetaj o svim zakljue-nim transakcijama Centralnom re-gistru na obradu, pravilima Cen-tralnog registra propisana je pro-vjera ispravnosti podataka iz izvje-taja o trgovanju, kao i postupak irokovi za otklanjanje eventualnihgreaka lanova berze i Central-nog registra. Na ovaj nain osigu-rana je zatita investitora, a do-

datno ureivanje ove materijemoe se izvriti kroz izmjene i do-pune ovih propisa.

Nemogunost upravljanja portfe-ljem na drugim tritima.

Rjeenje bi glasilo: Berzanski po-srednik koji obavlja poslove uprav-ljanja portfeljem hartija od vrijed-nosti duan je hartije od vrijedno-sti klijenata, kojima se trguje natritima van RS drati na kastodiraunu, u svoje ime, a za raunklijenata.

Izmjenama i dopunama Zakona otritu hartija od vrijednosti iz2012. godine, postupljeno je uskladu sa preporukom Savjetastranih investitora, te je data mo-gunost brokersko-dilerskim dru-tvima da kupuju hartije od vrije-dnosti za klijenta na stranim tri-tima, koje e drati na kastodi

raunu u svoje ime, a za raun klijenta (lan 127. stav 7).


25/119

24





Obavljanje brokerskih poslova. Omoguiti implementaciju princi-pa reciprociteta bankama i profe-sionalnim posrednicima, koji imajudozvolu za obavljanje poslova sa

vrijednosnim papirima u BiH, uzuslov da se omogui potpuna kon-trola nadlenim komisijama nadradom profesionalnih posrednika.

Zakonom o tritu hartija od vrijednosti predvieno je da berzan-ski posrednik, koji ima dozvolu zaobavljanje poslova sa hartijama

od vrijednosti u BiH, a izvan RS,moe obavljati te poslove i na po-druju RS, uz uslov da berzanskiposrednik ispunjava uslove zaosnivanje i poslovanje propisaneovim zakonom, te uz obavezu daregistruje poslovnu jedinicu na te-ritoriji RS. S druge strane, Zakono vrijednosnim papirima FBiH ta-koer predvia mogunost da ber-zanski posrednik, koji ima dozvoluza obavljanje poslova sa harti-

jama od vrijednosti u BiH, a izvanFBiH, moe obavljati te poslove ina podruju FBiH, uz uslov da ber-zanski posrednik ispunjava usloveza osnivanje i poslovanje propi-sane ovim zakonom, ali bez oba-veze da registruje poslovnu jedini-cu na teritoriji FBiH. Kako je u in-teresu postojanje jedinstvenog eko-nomskog prostora u BiH, Ministar-stvo finansija i Komisija za hartijeod vrijednosti analizirat e prepo-ruku Savjeta stranih investirtora,

u saradnji sa relevantnim institu-cijama u FBiH, a u cilju implemen-tiranja principa reciprociteta.

Problem objavljivanja prospekta. Uvoenjem pojma preliminarnogprospekta omoguilo bi se da seira javnost upozna sa kompani-

jom koja planira da izda hartije odvrijednosti.

Izmjenama i dopunama Zakona otritu hartija od vrijednosti iz2012. godine, postupljeno je u skla-du sa preporukom Savjeta stranihinvestitora, te je data mogunostemitentu da objavi preliminarniprospekt s ciljem ispitivanja inte-resa investitora za predmetnuemisiju. Definisana su i lica odgo-

vorna za istinitost, tanost i pot-punost podataka objavljenih u preli-


26/119

25

BIJEL KNJIG




minarnom prospektu, te je pred-loeno da sadraj i formu, kao inain objavljivanja preliminarnogprospekta propie Komisija podza-

konskim aktima (lan 11.).POREZI

Nejasne zakonske odredbe porezana dohodak i doprinosa za soci-

jalno osiguranje fizikih lica saprebivalitem na teritoriji RS, FBiHi BD, a koji dohodak ostvaruju udrugoj administrativnoj jedinici.

Precizirati obavezu plaanja dopri-nosa za socijalno osiguranje fizi-kih lica na teritoriji RS, FBiH i BD,a koji dohodak ostvaruju u drugojadministrativnoj jedinici.

Prema l.11. Zakona o doprino-sima (,,Slubeni glasnik RepublikeSrpske br. 116/12) uplata dopri-nosa vri se prema sjeditu upla-tioca doprinosa koje se nalazi uRepublici Srpskoj, odnosno sje-ditu poslovne jedinice uplatiocadoprinosa ije je sjedite u FBiH,odnosno Brko Distriktu. Primje-nom Sporazuma o nainu i po-stupku koritenja zdravstvenezatite osiguranih lica na teritorijiBiH, van teritorije entiteta, odno-sno Distrikta Brko kome osigura-nici pripadaju (,,Slubeni glasnikRepublike Srpske 9/02) i Spora-zuma federalnog zavoda za zapo-ljavanje, Zavoda za zapoljava-nje Republike Srpske i Zavoda zazapoljavanje Brko Distrikta BiHo ostvarivanju prava na novanunaknadu nezaposlenih lica (,,Slu-

beni glasnik Republike Srpske br.103/12), omoguuje se uplata do-prinosa za ostvarivanje prava izzdravstvenog osiguranja i novanenaknade u sluaju nezaposlenostikada lica dohodak ostvaruju u

jednoj, a imaju prebivalite u dru-goj administrativnoj jedinici.

Neusklaenost Zakona o porezuna dohodak u pogledu poreskihoslobaanja, visini linog odbitkana nivou entiteta i BD.

Izvriti harmonizaciju propisa nanivou drave.

S obzirom da su direktni porezi unadlenosti entiteta, harmoniza-cija propisa je kontinuirani proces.


27/119

26




POREZI

Nejasne su zakonske odredbe zaoporezivanje stranih dravljanakoji su u radnom odnosu u mati-noj zemlji, a izaslani su u BiH, a

obaveze za socijalno osiguranjeplaaju u matinoj zemlji.

Precizno propisati nain oporezi-vanja stranih lica i prava na uma-njenje poreske osnovice.

Prema l. 5. stav 4. Zakona o po-rezu na dohodak (,,Slubeni glas-nik Republike Srpske 91/06,128/06, 120/08, 71/10 i 1/11)

obveznik poreza na dohodak je inerezident RS za dohodak ostva-ren u RS. Prema l. 81. Pravilnikao primjeni zakona o porezu na do-hodak isplatilac dohotka od linihprimanja umanjuje poresku osno-vicu na mjesenom nivou nerezi-dentu koji ostvaruje dohodak poosnovu linih primanja iz radnogodnosa u Republici, na osnovu po-reske kartice koju vodi Poreskauprava, a pravo na umanjenje po-reske osnovice ostvaruje se uskladu sa l. 20. Pravilnika. Stranafizika lica imaju pravo na uma-njenje poreske osnovice ukolikoostvaruju dohodak po osnovu li-nih primanja iz radnog odnosa uRS.

Neefikasna prinudna naplata pre-ko dunikovih bankovnih rauna.

Potrebno je dograditi postojeeentitetske zakone o platnim tran-sakcijama unoenjem mehaniza-ma kojim bi svi bankovni rauni

jednog klijenta bili blokirani.

Narodna skuptina Republike Srp-ske je u maju 2012. godine usvo-

jila Zakon o unutranjem platnomprometu (Slubeni glasnik RS,broj 52/12) i Zakon o jedinstve-nom registru rauna poslovnihsubjekata (Slubeni glasnik RS,broj 52/12), kojima je unaprije-en postupak prinudne naplate iuspostavljen mehanizam koji, usituaciji neplaanja obaveza du-nika, obezbjeuje blokadu svihsredstava na njegovima raunimakod banaka, do konanog izmire-nja duga.

Nejednaka praksa oporezivanjaposlovnih jedinica koji imaju sje-dite u drugom entitetu i BD.

Ujednaiti zakonsku regulativu upogledu oporezivanja poslovnih

jedinica u drugom entitetu i BD.

Prema lanu 3. Zakona o porezuna dobit RS obveznik poreza nadobit u RS je poslovna jedinica zadobit koju ostvari u RS, a premal. 34. Zakona o porezu na dobit


28/119

27

BIJEL KNJIG



POREZI

FBiH poslovna jedinica u FBiH nijeobveznik poreza na dobit ukoliko

je sjedite preduzea u Bosni iHercegovini. Ministarstvo finansija

FBiH e izvriti izmjene Zakona oporezu na dobit u smislu oporezi-vanja poslovnih jedinica, kao to

je i u RS.

Programi fiskalnih kasa ne podr-avaju mogunost davanja rabatai drugih trgovakih popusta u ma-loprodaji i zahtijevaju veoma slo-eno praenje istog, to je u vreme-nu raunara postalo besmisleno.

Uskladiti Zakon o fiskalizaciji iZakon o trgovini, odnosno njihovepravilnike i druge propise.

lanom 15. stav 3. Pravilnika oobliku i nainu voenja trgovakeknjige preieni tekst (Slu-beni glasnik RS broj 48/11), pro-pisano je da se u kolonu broj (6)Trgovake knjige na malo (TKM),upisuje iznos koji se dobije kaorazlika izmeu maloprodajne vri-

jednosti (cijena po jedinici mjereiz baze podataka x koliina robe) inaplaenog iznosa u gotovini i/iliiznosa koji e se naplatiti putemkreditne kartice (ukljuujui iznosprovizije po izvrenim transakci-

jama) ili virmanom, a podatak ukoloni (6) ne smatra se odobrenimpopustom, ve otpisom potraiva-nja od kupca, a u skladu s aktomtrgovca. Iz navedenog proizilazida se izvreni promet robe evi-dentira u maloprodaji po cijenamaupisanim u bazu podataka fiskalnekase, a popust kupcu evidentirase u trgovakoj knjizi na malo nagore opisani nain, te se iskazanarazlika izmeu maloprodajne vri-

jednosti i naplaenog iznosa umaloprodaji ne tretira kao popustu maloprodaji, samim tim, neiskazuje na maloprodajnom fiskal-nom raunu. Potrebno je usagla-siti Zakon o trgovini sa Zakonomo fiskalizaciji.


29/119

28




GRAEVINSKE DOZVOLE

Nejasan i nepotpun Zakon o ure-enju prostora i graenju RS.

Izvriti izmjene Zakona o uree-nju prostora i graenju tako da semogu utvrditi jasne uzrono-po-sljedine veze pojedinih odredbi

Zakona.

U 2012. godini pristupilo se izradiZakona o izmjenama i dopunamazakona o ureenju prostora i gra-enju. S obzirom da je izmijenjeno

vie od 50% odredbi vaeeg Za-kona, u skladu sa pravilima nor-mativno-pravne tehnike, pristupi-lo se izradi novog teksta Zakona.Izraen je prijedlog Zakona o ure-enju prostora i graenju. Zakon

je trenutno proslijeen svim rele-vantnim institucijama na milje-nje, a u programu rada Vlade Repu-blike Srpske za 2013. godinu, Pri-

jedlog Zakona o ureenju prostorai graenju, planiran je za mart2013. godine. Zakonom o ureenjuprostora i graenju precizirane sui odredbe iz oblasti graenja. Pro-iren je krug objekata za koje nijepotrebna graevinska dozvola, ja-snije je precizirana dokumentacijakoja se prilae uz zahtjev za izda-vanje graevinske dozvole, rok zaizdavanje graevinske dozvole jeskraen sa 30 na 15 dana, a tako-er u skladu sa EU zakonodav-stvom i potrebom usklaivanjapropisa uvedene su i odredbe koje

se odnose na oblast energetskeefikasnosti u oblasti zgradarstva.

Zakonom nije definisan tretmantelekomunikacionog sektora.

U Zakonu o ureenju prostora igraenju RS unijeti detaljne odre-dbe o telekomunikacionoj infra-strukturi.

U Zakonu o ureenju prostora igraenju sadrane su i odredbekoje se odnose na izgradnju obje-kata u oblasti sistema veza. U Za-konu o ureenju prostora i grae-nju jasno je napravljena razlika iz-meu objekata meunarodnih imagistralnih kapaciteta u oblastisistema veza, zakljuno sa meu-narodnom automatskom centra-

lom, za koje graevinsku dozvoluizdaje Ministarstvo, dok za ostale


30/119

29

BIJEL KNJIG



GRAEVINSKE DOZVOLE

objekte iz oblasti sistema veza,graevinsku dozvolu izdaju jedi-nice lokalne samouprave.

Neefikasna obrada zahtjeva. Vano je imati struan, obrazovani odgovoran kadar koji moe da iz-nese sve te promjene. U cilju po-boljanja bilo bi dobro oformiti ipovezane elektronske baze.

Zakonom o ureenju prostora igraenju precizirane su odredbe izoblasti uspostavljanja jedinstve-nog prostorno-informacionog sis-tema Republike Srpske. U predlo-enim zakonskim odredbama jas-no je precizirano da jedinstveniprostorno-informacioni sistem obu-hvata podatke i informacije kojeimaju elektronsku podrku na ci-

jelom prostoru Republike Srpske inaznaeni su podaci sadrani uovom sistemu.

Takoer, odreen je i nain uspo-stavljanja jedinstvenog prostorno-informacionog sistema, a pravilni-kom e biti detaljnije ureeno pi-tanje sadraja, nosilaca prostor-no-informacionog sistema, meto-dologije prikupljanja i obrade po-dataka, te jedinstveni obrasci nakojim e se voditi evidencija.

Predstavnici VSI e i dalje nastojati:

Nastaviti edukaciju svojih lanova u sara-dnji sa institucijama organizacija semina-ra i treninga nastavak aktivnosti iz 2012.godine.

Promocija Bijele knjige sa vladama u BiH. Formirati stalna radna tijela iz oblasti: in-

dustrije, poreza, radnog prava, finansijskeusluge i energetske efikasnosti.

Privlaenje novih lanova. Utjecati na harmonizaciju poreske legisla-

tive. Raditi na projekatu jaanja pozicije stranih

investitora kroz aktivnosti vlasti u BiH.

Odravati redovne interne sastanke Uprav-nog odbora i savjetodavni sastanci sa la-novima VSI -a i VSI Ureda.

Odravati redovne sastanke sa BH institu-cijama u vezi sa implementacijom preporu-ka iz Bijele knjige.

Obavljati terenske posjete svojim lanovi-ma.

Izraditi akcijski plan za provedbu prepo-ruka i rjeavanje problema navedenih u Bi-

jeloj knjizi 2012/13.


31/119


32/119

31

BIJEL KNJIG

IZVRNI SAETAK5POSLOVNA REGISTRACIJAOTVORENA PITANJA PREPORUKE INSTITUCIJA

BiH Ukidanje prepreka za strane

investicije i medije.

FBiH i RS Zasnivanje zalonog prava na

udjelima u drutvu sa ograni-enom odgovornou (d.o.o.) i

javnost informacije o zalogamana akcijama / dionicama.

Uloga notara u postupku izmje-na akata privrednih drutava.

Omoguiti registracionom sudupristup registru novanih kazni.

Primjena principa javnosti upi-sa u sudski registar.

Djelatnosti koje ne mogu regi-strovati drutva sa ueemstranog kapitala.

Nepotivanje zakonskih rokovai nepotrebno odugovlaenje pos-tupka registracije.

BiH Potrebno je izmijeniti Zakon o politici

stranih ulaganja BiH, na nain da seobriu odredbe koje predviaju re-strikcije za strana ulaganja u drutvakoja se bave javnim informisanjem.

FBiH i RS Potrebno je dopuniti Zakone o regi-

straciji na nain da se zalozi na udje-lima vode u registarskim sudovima.Omoguiti uvid u informacije o zalo-gama na dionicama / akcijama svimtreim licima.

Izmijeniti Zakone o notarima, na nainda se ukine obaveza notarske obradeakata privrednih drutava, odnosno da se

na notare prenese i obaveza provjereispunjenosti uslova i postojanja potre-bne dokumentacije za registraciju.

Potrebno je omoguiti registracionomsudu pristup registru novanih kazni izprekrajnog postupka elektronskimputem.

Potrebno je da se nain pribavljanjapodataka o poslovnim subjektimasvede u potpunosti na pretragu elek-tronskim putem te omoguiti svima

uvid i kopiranje spisa iz registracionihpredmeta bez ogranienja.

Potrebno je sainiti konanu listu dje-latnosti koje drutva sa ueem stra-nog kapitala ne mogu registrovati ionih koje se mogu registrovati samouz pribavljanje prethodnog odobrenja(uz navoenje odobrenja nadlenogorgana za izdavanje).

Potrebno je organizovati rad suda takoda kontinuirano prua usluge registra-cije (npr.obezbjediti odmah zamjenuza odsutnog sudiju).

Ministarstvo vanjske trgo-vine i ekonomskih odnosaBiH.

Ministarstvo pravde FBiH iRS.

Ministarstvo pravde FBiH iRS,

registracioni sudovi,

nadleni kantonalni orga-ni.

Ministarstvo pravde FBiH iRS,

nadleni registracioni su-dovi.

Nadleni registracioni su-dovi.

Ministarstvo vanjske trgo-vine i ekonomskih odnosaBiH.



33/119

32


OTVORENA PITANJA PREPORUKE INSTITUCIJA

FBiH Komplicirana primjena meu-

dravnih sporazuma o izbjega-vanju dvostrukog oporeziva-nja.

Nejasne zakonske definicije prihoda i usluga koje su

obavljene na teritoriji FBiH,kao osnovice na koju se obra-unava porez po odbitku.

Komplicirana procedura podno-enja POD obrazaca za svakuisplatu prihoda nerezidentnimkompanijama.

FBiH Pohraniti sve podatke o meudrav-

nim sporazumima o izbjegavanju dvo-strukog oporezivanja u jedinstvenu bazupodataka i uiniti ih javno dostupnim,te obustaviti primjenu instrukcije PUFBiH za primjenu odredaba Sporazu-ma i jasno definirati koji organ je nadle-an za tumaenje odredaba sporazuma.

Jasnije definirati ta je predmet opo-rezivanja porezom po odbitku kad su

u pitanju ostale usluge, odnosno topodrazumijeva pojam usluga obav-ljena na teritoriji Federacije.

Propisati obvezu podnoenja PODobrasca u formi godinjeg izvjetaja oukupnim isplatama nerezidentima poosnovu usluga, obraunatom i plae-nom porezu po odbitku.

Ministarstvo financija i tre-zora BiH,

Poreska uprava FederacijeBiH,

Ministarstvo financija FBiH, Ministarstvo financija RS.

Ministarstvo financija FBiH.

Ministarstvo financija FBiH.

POREZ NA DOHODAK

FBiH i RS

o Nejasne zakonske odredbe po-reza na dohodak i doprinosa zasocijalno osiguranje.

FBiH i RS

o Precizirati obvezu plaanja doprinosaza socijalno osiguranje fizikih lica saprebivalitem na teritoriju FBiH, RS i

o Ministarstvo financija FBiH,o Ministarstvo financija RS,o Direkcija za financije BD.


Termin konsultacija sa registra-cionim sudijama.

FBiH Nejasno definisanje sluajeva

koji mogu dovesti do prekidapostupka registracije.

Registracija promjena od zna-aja za pravni promet na osno-vu statuta drutva.

Uvesti praksu zakazivanja termina zakonsultacije u svim registracionim sudo-vima u kojima to trenutno ne postoji.

FBiH Potrebno je konkretnije definisati u

Zakonu o registraciji poslovnih subje-kata FBiH injenice koje mogu dovesti

do prekida postupka registracije.

Ujednaiti praksu registracionih sudo-va u pogledu omoguavanja privred-nim subjektima da promjene od zna-aja za pravni promet registruju samona osnovu izmjena i dopuna statuta.


Ministarstvo pravde FBiH.


POREZI


34/119

33

BIJEL KNJIG


POREZ NA DOHODAK

BD, a koji dohodak ostvaruju u drugojadministrativnoj jedinici.

RSo Komplicirana procedura podno-

enja prijava za porez na do-hodak i doprinose u RS-u.

FBiHo Komplicirana procedura plaa-

nja poreza i doprinosa i neo-pravdano veliki broj platnihnaloga.

FBiH, RS i BDo Nejasne procedure oporeziva-

nja stranih dravljana, koji su

stekli status rezidenta u BiH.

RSo Pojednostaviti proceduru podnoenja

poreskih prijava u RS-u, na nain dase prijava za porez na dohodak i pri-

java za doprinose ne podnose pose-bno.

FBiHo Pojednostaviti proces uplate javnih

prihoda, jer dosadanji nain uplateobaveznih doprinosa je vremenskizahtjevno i izuzetno mnogo kota.

FBiH, RS i BDo Izvriti harmonizaciju i donijeti detalj-

nije propise koji reguliraju oporeziva-

nje stranih dravljana.

o Poreska uprava RS.

o Poreska uprava FBiH.

o Ministarstvo financija FBiH,o Ministarstvo financija RS,

o Direkcija za financije BD.POREZ NA DODANU VRIJEDNOST (PDV)

FBiH i RSo Povrat PDV-a licima koja ne-

maju uspostavljeno poslovanjeu BiH.

o Izdavanje miljenja Uprave zaindirektno oporezivanje BiH.

FBiH i RSo Zakonom o PDV-u definirati eventual-

na ogranienja u povratu PDV-a stra-nim licima, te Pravilnikom o primjeniZakona o PDV detaljno pojasniti kojasu to slina strana lica koja imajupravo na povrat PDV-a u BiH.

o Davanja miljenja treba izmijeniti nanain da se miljenje moe traiti usvim sluajevima do momenta poe-tka postupka kontrole te ih objavljivatina zvaninoj stranici UIO.

o Ministarstvo financija i tre-zora BiH,

o Uprava za indirektno opo-rezivanje BiH.

o Uprava za indirektno opo-rezivanje BiH.

ZAKON O POREZU NA DOBIT

FBiH i RSo Nejednaka praksa oporeziva-

nja PJ koji imaju sjedite udrugom entitetu i BD.

FBiH i RSo U Zakonu o porezu na dobit FBiH ugra-

diti lan koji e kao i u RS i BD pred-stavljati osnov za mogui sporazumizmeu ministarstava o mogunostipodnoenja jednog poreznog bilanca;u Zakonu o porezu na dobit RS ukinutioporezivanje PJ ije je sjedite prav-nog lica u drugom entitetu ili BD.

o Ministarstvo financija FBiH,o Poreska uprava FBiH,o Ministarstvo financija RS,o Poreska uprava RS.


35/119

34



ZAKON O POREZU NA DOBIT

o Razliito entitetsko reguliranjeporezno dopustivih rashoda poosnovu opih i posebnih rezer-viranja za potencijalne kredi-tne gubitke kod banaka.

FBiHo Nejasna definicija izvozakao

predmeta oslobaanja od pla-anja poreza na dobit.

RSo Zakon nije jasno precizirao ta

su realizirani dobici/gubici, pri-hodi/rashodi, koji ne ulaze uporesku osnovicu.

FBiH Transferne cijeneo Na osnovu zakonskedefinicija

povezanog lica sa obveznikomzakljuuje se da se sva lica, bezobzira gdje je njihovo sjedite,smatraju povezanim licima, topovlai analizu usklaenosti tra-nsfernih cijena i potencijalnoduplog oporezivanja unutar te-ritorije FBiH.

o Postojee dvije metode u Zako-

nu o porezu na dobit za utvri-vanje transfernih cijena nisudovoljne da bi se utvrdio pravi-lan raspon transfernih cijena.

o Na nivou entiteta i BD harmoniziratipropise koji regulraju oporezivanjeopih i posebnih rezerviranja za poten-cijalne kreditne gubitke kod banaka.

FBiHo Zakonom precizno definisati izvoz u

smislu poreskog oslobaanja, da li seodnosi i na prihode ostvarene po osno-vu usluga.

RSo Izmijeniti i dopuniti Zakon, tako da se

preciziraju svi nerealizirani prihodi/ras-hodi, odnosno dobici/gubici koji neulaze u poresku osnovicu.

FBiH

o Zakonom jasno definisati kriterije pokojima se lica smatraju povezanim li-cima.

o Omoguiti primjenu svih metoda defi-

nisanih OECD modelom i propisati koja je dokumentacija potrebna za do-kazivanje transfernih cijena kompani-

je.

o Ministarstvo financija FBiH,o Ministarstvo financija RS.

o Ministarstvo finansija FBiH.

o Ministarstvo financija RS,o Poreska uprava RS.



ZAKON O AKCIZAMA

BiHo Izmjena lana 23. Zakona o

akcizama-plaanje akciza una-prijed.

BiHo Pokrenuti procedure za usvajanje

amandmana na Zakon prema kojeme se akciza na duhanske preraevineplaati sa utvrenim rokom na odlo-eno plaanje.

o Upravni odbor UIO,o Ministarstvo financija BiH,o Ministarstvo financija RS,o Ministarstvo financija FBiH.


36/119

35

BIJEL KNJIG


ZAKON O AKCIZAMA

o Ukidanje lana 45. Zakona oakcizama retroaktivno plaa-nje akciza 1. januara.

o Pokrenuti proceduru za ukidanje lana45. i obavezu plaanja razlike u posto-

jeoj akcizi na robu koja se zatekne nazalihama 1. januara.

o Upravni odbor UIO,o Ministarstvo financija BiH,o Ministarstvo financija RS,o Ministarstvo financija FBiH.

RADNO PRAVO


FBiH, RS i BD Naknade plate zaposlenicima

koji su na bolovanju i refundi-ranje tih naknada plata poslo-davcima iz Fondova zdravstve-nog osiguranja.

Naknade zaposlenicama na po-rodiljskom odsustvu i refundi-ranje tih naknada poslodavci-ma.

FBiH Kolizija kolektivnih ugovora u

FBiH sa Zakonom o porezu nadohodak FBiH i Zakonom o do-prinosima FBiH.

Nepostojanje instituta mena-derskog ugovora u Zakonu oradu FBiH.

FBiH i RS Rjeavanje zakonske regula-

tive u FBiH i RS po pitanju pri-

vremenog i povremenog zapo-ljavanja preko privatnih agen-cija za zapoljavanje.

FBiH, RS i BD Usaglasiti propise kantona, entiteta i

Brko Distrikta u ovoj oblasti.

Neophodno je usaglasiti kantonalne,entitetske i propise i praksu Brko Dis-trikta, na nain da se utvrdi jednakaosnovica za porodiljsku naknadu nasvim nivoima u BiH.

FBiH Izmjenama Zakona o radu obezbijediti

poslodavcima jednostavnije mehan-izme i procedure izmjene i raskida ko-lektivnih ugovora. Usaglasiti opi kolek-

tivni ugovor sa Zakonom o porezu nadohodak i Zakona o doprinosima kako bise izbjeglo njihovo razliito tumaenje.

Uvesti mogunost zakljuivanja mena-derskog ugovora bez zasnivanja rad-nog odnosa.

FBiH i RS Neophodno je donoenje zakonskog

okvira koji e definisati osnivanje i rad

privatnih agencija za zapoljavanje.

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, skuptina Brko Distrikta, entitetska resorna mini-

starstva, zavodi zdravstvenog osigu-

ranja.

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, skuptina Brko Distrikta, skuptine kantona u FBiH, entitetska resorna ministar-

stva, centri za socijalni rad.

Parlament FBiH, Vlada FBiH, entitetska ministarstva ra-

da,

Udruenje poslodavca FBiH, Savez samostalnih sindi-

kata BiH.

Parlament FBiH, Vlada FBiH, Ministarstvo rada i socijal-

ne politike FBiH.

Parlament FBiH, Vlada FBiH,

Ministarstvo rada i socijal-ne politike FBiH.


37/119

36



PRIJEDLOZI ZA IZMJENE U NACRTU NOVOG ZAKONA O RADU FBIH

FBiHo Definisanje instituta diskrimi-

nacije kao ireg i sveobuhvat-nijeg pravnog pojma.

o Ograniavanje zloupotrebe pre-kida izmeu dva ugovora o raduna odreeno vrijeme u svrhuneuspostavljanja radnog odno-sa na neodreeno vrijeme. Po-sebno definisanje duine tra-

janja radnog odnosa direktoraiji je mandat dui od 2 godine.

o Usaglasiti zakonske propise upogledu uraunavanja/neura-unavanja odmora u toku rad-nog vremena u puno radnovrijeme zaposlenika.

o Obezbijediti provoenje oba-veze usklaivanja kolektivnihugovora sa Zakonom o radu idrugim zakonima iz oblasti rad-nih odnosa u odreenim roko-vima.

o Revidirati lan 8. i 9. Nacrta zakona o ra-du te izmijeniti odredbu lana 9. stav 2u vezi sa diskriminacijom radnika u svimodnosima na radu i u vezi sa radom.

o Potrebno je revidirati navedeni lan22. stav 3. Nacrta zakona o radu.

o Odredbu lana 44. stav 3. Nacrta za-kona o radu potrebno je revidirati iuskladiti sa lanom 54. stav 3. Zakonao radu RS.

o Izvriti izmjenu lana 182. Nacrta za-kona o radu na nain da se svi vaeikolektivni ugovori moraju uskladiti saovim Zakonom.

o Parlament FBiH,o Ministarstvo rada i socijal-

ne politike FBiH.


ne politike FBiH.


ne politike FBiH.

o Parlament FBiH,o Vlada FBiH,o Ministarstvo rada i socijal-

ne politike FBiH,o Udruenje poslodavca FBiH,o Savez samostalnih sindi-

kata BiH.

GRAEVINSKE DOZVOLE

OTVORENA PITANJA PREPORUKE INSTITUCIJAFBiH i RS Neefikasna obrada zahtjevao Neefikasna se obrada zahtjeva

ogleda i u rjeenjima i postup-cima koji su zavisni od teritori-

jalnog ureenja entiteta.

o Problem je prespora obradazahtjeva u FBiH i RS za izdava-nje dozvola ostaje jo uvijek

prisutan. Postupanje prema in-vestitorima razlikuje se od op-ine do opine.

FBiH i RS

o Definirati jedinstveni obrazac na kojeme nie instance, opina i kanton, datisvoje miljenje u smislu davanja pozi-tivnog ili negativnog miljenja o gra-dnji predmetnog objekta.

o Oformiti i povezane elektronske bazekoje e omoguiti bru i laku obradusvih potrebnih zahtjeva.

o Opine u FBiH i RS.

o Opine u FBiH i RS.


38/119

37

BIJEL KNJIG


Dokumentacija za urbanistikui graevinsku suglasnost je pre-obimna.

Nepovezanost i nedostatak su-

radnje dravnih/federalnih or-gana uprave sa dravnim/jav-nim poduzeima ija se suglas-nost trai pri dobivanju grae-vinske dozvole.

Zakon nije dovoljno precizankod plaanja naknade za po-godnost graevinskog zemlji-ta (rente).

Nedoreenost zakonskih odred-bi.

Jedinstvena suglasnost za prateu in-frastrukturu, kojom e se obuhvatitilokalitet industrijskog kruga na kojemse gradi objekt, te izdavanje suglasno-sti najkasnije 7 dana od dana podno-enja zahtjeva.

Rjeenje ovog problema je u aktivno-

sti nadlenog nivoa vlasti kojem dra-vna poduzea pripadaju da se uspos-tave zajednike baze podataka, kojimbi se omoguila meusobna suradnjanavedenih dravnih poduzea.

Uskladiti odredbe relevantnih zakonana nivoima FBiH i njenih kantona, ka-ko u formalnopravnom, tako i u mate-rijalnopravnom, sutinskom smislu.

Potrebno je u Zakonu detaljnije defi-nirati pojam linijske infrastrukture teobuhvatiti i sektor telekomunikacija.

Ministarstvo prostornog ure-enja FBiH.

Nadleni dravni i federalni

organi uprave, javna poduzea u FBiH i

RS.


Zakonodavna i izvrna vlastu FBiH i RS.

OKOLINSKE DOZVOLE


FBiH Transparentnost javnih isprava

kod dobijanja okolinskih doz-vola.

Nepostojanje potrebnih poda-taka koji su neophodni za iz-radu Studije o zagaenosti unultom stanju.

Aplikant koji se prijavljuje na javni konkurs koji je objavioFond za zatitu okolia Federa-cije BiH na jedan programmoe konkurisati samo jednimprojektom.

FBiH U cilju transparentnosti potrebno je

skratiti rokove za dobijanje okolinskihdozvola, te omoguiti preuzimanje do-kumenata elektronskim putem i izmi-

jeniti Pravilnik o izdavanju dozvola. S obzirom na to da se plan aktivnosti

operatera ne moe predati bez Studijeo zagaenosti u nultom stanju, nadle-no Ministarstvo okolia i turizma FBiHbi trebalo poduzeti mjere za otklanja-nje navedenih prepreka.

Za aplikante koji ulau vea sredstvau Fond treba omoguiti da mogu apli-cirati sa vie projekata na jednom pro-gramu.

Vlada FBiH, Ministarstvo okolia i turiz-

ma FBiH.

Ministarstvo okolia i turiz-ma FBiH.

Fond za zatitu okolia FBiH.


39/119

38



Naknada za zagaivae zrakase plaa bez obzira na injenicuda li su emisije unutar ili izvangraninih vrijednosti.

U relevantnim pravilnicima nisudefinisane granine vrijednostiemisije u zrak za postojea po-

strojenja, odnosno postrojenjakoja su u fazi prilagoavanjanajboljim raspoloivim tehni-kama i graninim vrijednosti-ma emisija.

Nije definiran nivo kisika u ot-padnim plinovima koji slui zasvoenje parametara na Nm3 zbog nedostatka ovog poda-tka ne mogu se jednoznanoodrediti koncentracije poluta-nata u dimnim plinovima.

Uredbom o uslovima isputa-nja otpadnih voda u prirodnerecipijente i sisteme javne ka-nalizacije su definirani osnovniparametri kvaliteta otpadnihvoda, ali ne i specifini para-metri kvaliteta otpadnih voda.Potrebno je jasno definirati koe vriti izradu Programa mo-nitoringa kao i ispravke Pro-grama monitoringa.

Neusklaenost rada nadlenihinstitucija.

Osloboditi operatora plaanja naknadekada se ustanovi da su emisije unutargraninih vrijednosti.

Izmijeniti postojee relevantne pravil-nike na nain da se definiu graninevrijednosti emisije u zrak za postojea

postrojenja, odnosno postrojenja kojasu u fazi prilagoavanja najboljim ra-spoloivim tehnikama i graninim vri-

jednostima emisija. Potrebno je defi-nisati realne rokove za implementacijuprojekata iz oblasti zatite okolia.

Jasno definirati nivo kisika u otpadnimplinovima u odgovarajuim Pravilni-cima.

Jasno definirati ija je obaveza izradaPrograma monitoringa otpadnih voda(da li ovlatene laboratorije, opera-tera, ili obje strane zajedno). Jasnodefinisati stavke Programa monito-ringa otpadnih voda.

Uvesti sistem dostavljanja okolinskihdozvola i rjeenja po slubenoj duno-sti ostalim vladinim institucijama.

Vlada FBiH.



Vlada FBiH.


KONCESIJE


BiH, FBiH i RS Nejasno definisan pojam kon-

cesionara na dravnom i enti-tetskim nivoima.

BiH, FBiH i RS Precizno definisati rok u kome (strano)

pravno lice, nakon dodjele koncesije,treba da osnuje domae pravno lice

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, Komisija za koncesije BiH,


40/119

39

BIJEL KNJIG


Nedovoljno precizno definisanaprocedura dodjele koncesija(posebno putem javnog poziva)u Zakonima o koncesijama na

dravnom i entitetskim nivoima.

FBiH i RS Samoinicijativna ponuda regu-

lisana je na drugaiji nain en-titetskim zakonima.

Nepostojanje mogunosti preu-zimanja projekata finansijskihinstitucija u postojeim zakon-skim rjeenjima.

RS Mogunost diskrecije nadlenih

institucija u procesu odabirastratekog partnera u RepubliciSrpskoj.

koje e obavljati koncesionu djelat-nost i precizno definisati pojam kon-cesionar.

Precizno definisati korake, rokove iobaveze svih strana u procesu dodjelekoncesija.

FBiH i RS Nuna je harmonizacija propisa kroz

usvajanje entitetskih Nacrta zakona okoncesijama koji su trenutno upueniu parlamentarnu proceduru, te kojipredviaju znatne izmjene i dopunekoje se odnose na samoinicijativnuponudu. Koncipirati samoinicijativnuponudu u skladu sa opteprihvaenimrjeenjima.

Potrebno preciznije regulisati sam pri- jenos koncesionih ugovora na finansij-ske institucije / kreditore, ali i dalje sakreditora na neko tree lice.

RS Preciznije definisati uslove pod kojima

se odreenom licu moe odobriti sta-tus stratekog partnera.

Komisija za koncesije FBiHi RS.

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, Komisija za koncesije BiH, Komisija za koncesije FBiH

i RS.

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, Vlada FBiH i RS, nadlena entitetska mini-

starstva FBiH i RS, nadlene Komisije za kon-

cesije.

Parlamentarna skuptinaBiH,

Parlament FBiH, Narodna skuptina RS, Komisije za koncesije BiH,

RS i FBiH.

Narodna Skuptina RS, Komisija za koncesije RS, nadlena ministarstva RS-

a za odobravanje statusastratekog partnera.

ZAKONSKA REGULATIVA U POSTUPKU DOBIJANJA KONCESIJA U BiH

BiH, FBiH i KANTONIo Nedosljedna primjena naela

pravovremenosti i transparent-nosti u postupku dodjele kon-cesija.

o Na odluke Komisije za dodjelukoncesije ne moe se izjavitialba, izuzev u dva predviena

sluaja.

BiH, FBiH i KANTONIo Utvrditi tane rokove za provoenje

svih procedura za dodjelu koncesije teobezbijediti transparentnost i javnostrada komisije za dodjelu koncesija.

o Trebalo bi uvesti drugostepenost nanain da Komisija na nivou BiH budedrugostepeni organ Komisiji na nivou

FBiH, a Komisija na nivou FBiH drugo-stepeni organ kantonalnim Komisija-ma za koncesije.

o Nadlene Komisije za do-djelu koncesija.

o Parlamentarna skuptinaBiH,

o Parlament FBiH,

o nadlene Komisije za do-djelu koncesija.


41/119

40



ZAKONSKA REGULATIVA U POSTUPKU DOBIJANJA KONCESIJA U BiH

o Postojanje velikog broja Zako-na o koncesijama U BiH kojikompliciraju postupak dodjelekoncesija.

o Potrebno je izvriti harmoniziranje po-litike, prakse i procedure na svim ni-voima, te ukloniti sve nepotrebne admi-nistrativne prepreke sa ciljem efika-snijeg rada Komisije.

o Parlamentarna skuptinaBiH,

o Parlament FBiH,o nadlene Komisije za do-

djelu koncesija.

ENERGETSKA EFIKASNOST I OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE


BiH i FBiH Nedostatak sveukupne ene-

rgetske politike na entitetskimi dravnom nivou.

FBiH i RS Budeti za podsticaje razvojaprojekata iz obnovljivih izvoraenergije, u obje entitetske vla-de, su limitirani.

Nerealni iznosi visine konce-sione naknade dovode do sta-gnacije pri realizaciji projekataiz ove oblasti.

FBiH Pravilnik o tehnikim zahtje-

vima za toplotnu zatitu obje-kata i racionalnu upotrebu ene-rgije ne sadri odredbu o upo-trebi Multipor mineralno izola-cijskih ploa, odobrenih na osno-vu europskog tehnikog odo-brenja.

Nemogunost koritenja alter-nativnih izvora energije u ce-mentnoj industriji.

BiH i FBiH Usvojiti nacionalni plan za formiranje

strategije politika na dravnom i enti-tetskom nivou, te stvoriti neophodneuslove sa ciljem poveanja energetskeefikasnosti.

FBiH i RS Razmotriti dodatne mjere podsticajaza investitore u obnovljive izvore ene-rgije, ime bi se sprijeilo totalno za-mrzavanje aktivnosti iz ove oblasti.

Uvoenje varijabilnih vrijednosti kon-cesione naknade u skladu sa predvi-enim financijskim tokom realizacijekonkretnog projekta.

FBiH U pravilnik o tehnikim zahtjevima za

toplotnu zatitu objekata i racionalnuupotrebu energije potrebno ugraditiprimjenu Multipora kod zatite i izola-cije objekata.

Nadleni organi za rjeavanje ovogproblema trebaju se ukljuiti u nje-govo rjeavanje, te pokrenuti kampa-nju podizanja svijesti i ukljuiti iru

javnost putem edukacija i medija.

Ministarstvo vanjske trgovi-ne i ekonomskih odnosa BiH,

Ministarstvo energije, ru-darstva i industrije FBiH,

Ministarstvo energije, ru-darstva i industrije RS.

Vlada FBiH, Vlada RS.

Komisija za koncesije BiH, Komisija za koncesije FBiH

i RS.




42/119

41

BIJEL KNJIG

SUDSTVO


BiH Nedostatak ureenja meuna-

rodne pravne pomoi u graan-skim i trgovakim stvarima.

FBiH i RS Specijalizacija sudova i sudija

(u privrednim predmetima).

Suenje u razumnom roku.

Uvezanost registra privrednihsubjekata i sudskih odjeljenja.

BiH Radi to uspjenije implementacije na-

vedenih meunarodnih konvencija iugovora neophodno je usvajanje kon-kretnog zakonskog okvira, koji bi sa-dravao ope vidove meunarodnepravne pomoi, uzajamnu pravnu su-radnju i lake izvrenje zamolnica.

FBiH i RS Potrebno je poveati broj sudija u pri-

vrednim odjeljenjima sudova, takoer je potreban vei stepen specijalizacijesudija te usavravanje sudija koje biim omoguilo adekvatno poznavanjepropisa iz oblasti privrede.

U svrhu ubrzanja sudskih postupakapotrebno je donijeti konkretan paketmjera, kao to su sankcionisanje usluaju povrede prava suenja u ra-zumnom roku, uvoenje pravosudneinspekcije, prebacivanje tehnikih po-slova na administrativno osoblje suda,poveanje broja sudija.

Uvezivanjem bi se registra privrednihsubjekata i prekrajnog odjeljenja uzneznatne trokove i tehnika unaprje-enja znaajno ubrzala procedura ismanjili trokovi registracije drutava.

Automatskim bi se upisom zabiljebeprilikom otpoinjanja likvidacionog po-stupka obezbijedila sigurnost u prav-nom prometu.

Ministarstva pravde BiH,FBiH i RS,

Parlament BiH, FBiH i RS.

Visoko sudsko i tuilakovijee BiH - VSTV,

Centar za edukaciju sudijai tuilaca - CEST FBiH i RS.

Visoko sudsko i tuilakovijee BiH-VSTV,

nadleni pravosu

Documents

Bijela_knjiga_2012-13.pdf