Upload
juan-jose-jimenez-gamez
View
57
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 1/22
173
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
P A L A B R A S C L A V E
cepal
Desar ro l lo económico
Po l í t i ca económica
Reforma económica
H is tor ia
Macroeconomía
Comerc io in ternac iona l
Desar ro l lo soc ia l
Desar ro l lo sosten ib le
América Lat ina
Car ibe
Ricardo Bielschowsky
Oficial de Asuntos Económicos,
Oficina de la cepal,
Brasilia
Sesenta años de la cepal:estructuralismo y
neoestructuralismo
Ricardo Bielschowsky
En este documento se analizan el pensamiento y las ideas fuerza
generados por la cepal a lo largo de sus seis decenios de existencia,
mediante una revisión de los trabajos realizados desde su creación en
1948 en que se distingue entre las etapas estructuralista (decenios de
1950, 1960, 1970 y 1980) y neoestructuralista (desde 1990). Se examinan
luego las contribuciones más relevantes del período 1998-2008, entre
las cuales destacan los efectos de las reformas estructurales de los
años noventa; la agenda para la era global; los enfoques en materia
de derechos, ciudadanía y cohesión social; la fusión schumpeteriana-
estructuralista, y las políticas macroeconómicas anticíclicas en
condiciones de volatilidad financiera. Se abordan las similitudes y
diferencias entre ambas fases y se concluye que el neoestructuralismo
ha guardado gran proximidad analítica con el estructuralismo.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 2/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
174
IIntroduión
E r rí iiz vió i
Có Eó r Aér Lt y
Cr (cepal) 60 ñ xt, t
rviió itmáti d xt mtri bibi-
grá r ttó, é
xt .
S brv q, gr, txt d
tr rimr déd tdid t trbj
rt rt r tt á
t cepal rí, tr q
tz rr t tr
úi i rr á bi ttó.
S rr rbj, bi xió
xt déd, ifiió riódi tiizd
rtí trr r rr é-
d (Bihwky, 1998), rgizd tr
“mj” q imr rdió itt
ttó y q rj txt htór
t.1
L i r rir 30 ñ fr
idtriizió (déd d 1950); idd
d ir rfrm ámbit fi, fiir,grr y trtv, tr tr, r rzr
iriizió y rir ig (é
1960) y rriió “i” rr
(é 1970).
E di d 1980, ríz d rii d
rj vt rr
q cepal, q tró í
bimi rdió-ditribió rvit ht
t t ró.
Vrió ri y v ifi irió ibrmmrtiv d 60º ivrri d cepal, y biiótá t, q rt ó tbid tr 1998 y 2008. E tr grd mrg q rr vtgó y q hr vtr r txt rg, Mg Trr r xt rt rt trj. Ntrt, trrt-ó y vt r r tr.1 Sbr vió i cepal, vé, r r, Hirh(1963), Cr (1977), cepal (1969), Rrígz (1981, 2006), Grriri(1982), Pz (1983), Hr (1987), Fizgr (1994), H (1995)Bhwky (1998), Rth (2004) y Lv (2005).
A rtr 1990, y tr
qtr y rrvr t ró,
f rii vvió r rfr rg
z. E mj q ó dmir tmri d
ivigió y rfxió cepal, rfrió
riv qi, í bjiv ri-
rtr xr trt r ttó:
rrr b riv q jgr
t t rtv y ró
iri iiv y rir i á
gtr y jt.
E di d 1990, cepal tizó
mit r dr v ridd d
rtr mri, mviidd itri d i-
t, rvtzó y rgó, txt
r á trh rt y
myr itgrió rgi. L hiz rvd
r fq rri igr
y fr rgi y íi riv b
i ir g ibr. Pr
rtrzr t v t tzó, rzó,
xró “trtr”.
Etr 1998 y 2008 rqr, rr yrr á y rt trtr-
t, grá í g ít q
br r íi f
cepal: rí y fiz, rr riv
y r tr, rr y t-
t. Et rgr rt —htrx
mtri mrómi, drrit t
igió d rr itrvió d Etd,
vrt y rvt
mtri mbit— figr rii txt
fii d cepal, hrá rfri t trj, í úr rtí
r r vtgr.
L tr d dmt rmit firmr
q t ttó rtrz r
t y . A rg htr,
cepal h t q tóg
y ít, rv y hr
rdió itt, r tizd áii
frm rmt. Cm brv ibr
cinuent ños de ensmiento de cepal: textos
seeiondos, “ q v htr
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 3/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
175
r bj áii, í x iógi
q ét gr, q g rtt
tzr é y rvr trrt,
fi d dtr v txt hitóri”
(cepal, 1998).
Aí r tró h tr-trim, q bdió mbi hitóri d
dii itr itri, dir,
ibii rói q ió ñ
tt tr t Brtt W y,
ñ ht, rrtó
í rgó h rgó y
gbizió. E j cepal rvir r
íi y rii, fi r v
tim. Si mbrg, rviió rrvó
ir íi , ié rvii
“g iiv” r rr ói y
i rgió, riv y i
t rtx tr ró
y r rtv gó rr.E r rí i r i, á
t tró y ó. E g
ó rt ít r
gr r ttó t trtrt
— rir 40 ñ— y, rr, i
t trtrt vgt 1990. L
rt ió mtr rximidd d áii
rz t.2
IILa etaa estrtralista (1948-1990)
E t ít cepal ét
“hióri-rr”, q xi ifii
rtv, , tt y ró -
tr í Aér Lt y Cr
rátr “rér”, tró
rríi í “r” brv
rtv rrtr trró i y rg z. E fq rigió r
txt q Prh rtó tór
idógimt ititió (cepal, 1951 y
1951; Prh, 1973), q rz rt
é gt r tr y g
gr.2
3
2 E fq rri vió rh rió “rri”, rr r br RiR, Sgr, Nrk, Lw Myr, Hrh y tr r
t rrt. E rí rt, rtr tró Fjzyr, tt cepal t trqi h bd itrrti y íti trtiv r, Tyr y Shr (1990), A (1989) y W(1990), tr tr. S rg, rt trj r vrg y vrg tr t ttóy q tr t trtr z rt .3 E é hióri-rr ri féri irió fq iv hióri-irriv, á ry-ri g iii y iág r r r tór y htór. E r Frt(1959) r ró ó Br , t, rr á rtt t tzó ét t htr. Pr ó t, vé, r j,Sk y Pz (1970), ít 5.
D r trgí gr, -
ró í tr, rtr
idtriizd, trtr iómi d
rgió rtb igit rtríti:4
) zó tr rr y j
ivri riv (ri irri
tgró vrt r); ) v y -r rtv tr5 y rt t
r gr róx t,
y ) trtr tt (Et, tr grr y
ó rr, tr tr)
vró y rgr té.
L iriizió, q hbí fri
r rió ñ ri y Sg
Grr Mi y rgrb fr á —i
y ít t—, r ór r
rr brz y rvrir ii ri r
rr y tr. N tt, r
y rbái bi rríi ñ trtr ó.
E t, r vrr r-
tiv rqrí ivrtir imtámt mh
tr, q í gr frz dii
tr v y hrr, rt q
4 Otv Rrígz (1981) r vó t y r fri Prbih, bó riió t v t rh.5 Má r, ñ , Pi (1965, 1970) iizrí xrió“htrg trtr” r rrr t r.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 4/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
176
iizió bi rimri grb
rt y t v txt htór
rriz r fr ri br
. Pr tr rt, xt qñ
tr rtv v tr á
r gr htrgtrtr q rrió xdt-igr
r y r. A vz, tr tt
trdí idd fi ifiit, drdii
rt xt vr rtv y
r, í gr tí
vró y v tóg.
L tr rtrít t rr y
“iió riféri” Aéri Li i-
y t tr h
rr rbj i y iv íi
trdiimt xrd r cepal: rgrté, rt, , tró gr
y rz; ró tr át
ri “r-rifri” y ifiió y iñ
iii íi ói.6 Má ,
xr t rt, ryr
hh q t t ú tá rt
á .
L rió “iió riféri” í,
ó tt á t
rr t ttó (Prh, Frt,
Mi Ehvrrí, Ny Vázqz, Ah, Pi y
Sk, r r), i ri irir
rgr éi, iribir igr y rir
r . Pr , r í
q r ri frr rí ó z
rhr trz rr rgó
y vt vó ó. N
fr tribi íti grd
r vtgr cepal rtr -
rió trtrit. C iddi y di,
ró tryó ñ t
óg r rgó jt.
Dr rir é, i j iriizió, vz rii r hy i
rh q hí trí á
tr
r riri rigi rifri y i
riféri r iri fbri
6 L trrtó q r r y rát gr td trbj d frmió br téi d rgrmióigrd 1952 (cepal, 1955) y, má trd, rió dIttt Ltr y Cr Pó Eóy S (ilpes).
r. E irí rí i -
t t r rr í
rgó, rq trí rvr qr
rátr trtr z g, t
vr ifió y ii rii.
Aá, ñb q ifi ú r hh q, r r-
t r r r r, r
rir éri irbi rjii
í rr.
L tó rt vr xtr y
z ivi, q j f hrr
ivrió r vi rii bá ri-
i, irí áii ri
r iriizió, ir, iái
ttó rt.7 Té rí
vt trrtó trtrt ifió iri r Ny Vázqz (1957) y
Ov Sk (1958), y ribió f
tó tr tór q
rt rt rr ó
r xó tr, jt
bz d g y tr rbm ri d
trtr rr Aér Lt.
A t, tó vr
xr f f áii fr-
ñ t r tr r
rgi — Ctrméri y, dé, Améri
Lt jt—, t é
i q riirí ir iriizió y
tr r t v (cepal, 1959).8
Añ é, tr ró Cr
Ni Ui br Cri y Drr (unctad),
r r Prh, té rí t -
tr rt r
rgr rrv (stoks) tr
riri y rr q rfri
r r r r riri
tr í rr.
E ñ t, j vr “-riizió” irró ii:
r fr rfr iii —grri,
fi y fiir, r r— q irb ii-
r rtr t y rzó
rr iri. A i i, cepal
7 E áii rizr Prbih x igr y Tvr(1964) r á , y ñ t.8 E t rtó cepal ró rtrmri, vé rt frid r d grdrr, Vítr Urq (1998).
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 5/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
177
ii q é rir, y rió
hh q éxt rtv trzó
hí q tr rt
brz rb, rgir rimr frmi
br f y iribió
gr. D hí t, tó qrí vir rr riv
g iiió. E rró ir
v rt trj é trr,
q rátt hí trt t tát.
Fr (1961) fró i rii
b —y, r , brr— rg
r trzó. A trrt
rir cepal br rió qii-
bri rr bz g y ifió,
hr v v
rz y qr , rtt ry imtá mdrizió rmvid r
trzó.
F t q rgió cepal áii
q v rz y tró g
gr t r tr
rtv y rró trj tr r-
, r y rgi. S rigió í
hrgi rr, irr r
ii hióri hr y vió
tr r trj. S rgt tr
q, rj trjr, rt t
r ñ t xó
, t út rt
rt vr y r
v t t.
Fr ñ d bdt rdió d id
r ró tr á tró
gr y rt
v htrgidd iómi, m q
rizr Pi (1965, 1970), Fr (1969) y Tvr
y Srr (1971). A t,
ri igr i xrjr rgió,
r ñ t r rátr -t r rzó tr,
q tr Sk (1971) trrtó
ó y Cr y Ftt (1969) trr-
tó ít.
E ñ tt, t cepal
girí vzd tr d rri f-
dmt, br, trz y difitd d
rt ó y rr tr y
tró gr.
E t rr , tó t
é trr r
iriizió, q hbí i
iii q rrb x rió y
tt q vrr
vró y rgr té. S rg, t
ibrizr iri í C
Sr ñ tt, cepal tó tt r-rv fr ib rvii r rgri
ivi ói, q iz
ñ t h tt hí
r q t r xvt rtt
(r j, Prh, 1961 y 1982; Mr, 1964).
E gr, rí tvr xrt
ri ábi rgi y i. L xió
tá r tr y xrtó
bi iri —biió q
rr í t Br—
r r rtr rb vrbii xr, r q
rtr rr ñ é 1970 ó
rr ió r i
xtr, q jt vrt tt
t rg q rrrr é
x (cepal, 1971).
E riv iribió igr, ró
b br i i rr r
áii rió r rr
(iribió igr) y fr (ió
t y rgr té) y ró q
ri rb ig y
rií frr brz. E j
ñb i riribir igr — q
gú tí xgí rrr r,
zó rt rgó—
fr hr íi vib i á j
rt.
E ñ ht, dmid “ déd
r” í gr r át rg-
rg r r , trj
cepal v ii r x j
rv rt gr rt í rgió. E j rir iri riv
t ht t r —rr
rtv g— y rrtr rr
q ttó hí trv
yrt trr, r, á-
t ró y r t
trgí -ó-jt.
Er j cepal b rgir
xtr r rtr jt r-
t. C r q ñ ht hí
vrgi rft d dr téi y
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 6/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
178
rgt t r rr r,
ir, r rxii ji riv
F Mtr Itr (fmi) y
y r yr r hrxi h r
r r.9 E gr, rvó vó
rrt htrx, q hí hé qr r r tr ó
rgiió r riir rrió
rii y ivrió. Er fór r
r vir r z gr rifii q
rr b i í rgió
y r zr i y rg z iivi-
xrt. S xr í j
q í tró cepal, rq
ñb q má á d frtr difitd d
rt z, ió trtr d rbm
xr rqrí r y ivrifir rióy xrt.
E ñ ht, rtv rí
rfxi tr mrmí imidió
q tr tré r tát rr
ó, r rtv y trtv. E
jr i f vz frió
i Fr Fjzybr (1983, 1990). C
igró cepal, 1983, r bb rir
r l industriizión trun de améri ltin.
E br, j Industriizión en améri ltin:
9 E t vrg, vé, r j, Mrh (1991).
de j negr siero vío, vg
é, fr rii x rfri r
rvó trtr y rrg t
“trtrt” 1990.10
Fjzyr r trr r r-
gt y tdí q drr ir E, r r y ríi
d drr dtd é, í m d
ititiidd q gí. Ntrmt,
ó Fjzyr r rt
ñ h r r ir-
gí q r r
trj rí r tát
rr. S rg, r tr
h rtrt rvt r cepal, y
q vi íi f qi j
ttó h t trtrt, q vrí rt y í r
rr í bir y E iv
r m itrviit. Aimim, éfi
rgr té ó
t —q rt rvó t
htr r rvó rrt
r gí ifrió y bigí
y ró t vó—
hrí tr v rr ít
t cepal.
10 Sk (1991) té tryó t v t.
IIILa etaa eestrtralista (1990-2008)
1. ua breve resea de s evlió
A ñ ht, t í
Aéri Li y Crib vzb r
hi rr ri y fiir, rivizió
y ró trvó tt gr.
C b, x íi iógi ir-
t r y vr r
htrx y ht r á
cepal t y r
rió ibrizió d mri y tr
rgi. A ió irrvribii
hióri rfr y i igr
í mimbr d rgizió, Grt
Rh —qi ió Nrbr Gzáz
Srri Ejiv 1988 y bzó rió
i iiió h fi 1997— gió
ó Fjzyr r r
b iógi é, ri
rfr iii r ié ri
t tr rzó rt
r C Whgt. Drt t
Rth, cepal tó tr
Fjzyr r ñr v tr-
tg rr rtv, y ró
tr.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 7/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
179
L ivigi br fii
í tr y rñ v
iri hióri r r gr f-
t ttó, jt ró
rgi y íi riv g rfri
rtx r rr rgó. L á imii d íti br rviió
tv y trrr rr r-
r rtx, h hé jtv
rt q trtv.
Etvt, j tró,
txt brd rtir d 1990 ti
rt tt rvó rtr
fiir y j rói x
vii i fiir; iió
v ít tr, tóg y -
ri; rriió rfr rviiy ñ ít rt ár, í
trv ú tr t-
t.
L ór trtrt rtó tr
t gr tr y rñ
q hí hr rr, r
trió íti trtrit rigi ii-
i i rg ir íi
trró y ó r rr
bdrr, má á d fimit d ibr
r. S r g gó rr -
ibri, r r f riv q riirí
gr t rgó
riv óri y ógi ái cepal.
L tr r txt é
1990 y 2000 rrz t út trrtó.
A rir 1990, iiió fxibiiz, -
, t ít rr q hí
ñ trtr á tr
é trr. Pr t q t
ivitbiidd d mbir mr rgtri,
iz ríi rfr, ñ
éri rrr ifiii. S r rvr rtó Et
v ó y trt y
d itrvió, r ig igd
v tribió gd d drr
iói ábi fiir, riv,
y t.
E dmt Trnsformión rodutiv on
equidd (cepal, 1990), rtd vigéim
rr rí i y ri r Rh y
Fjzybr, i i bái
v t. S r yr rtr r
r gr y tv y rrz r
t r v y t, rt
ryt rt grr ttv
“tét”, r, rtt
rtv y vó. E t t,
ry rátr té ttv,ririzd rió d ifrtrtr fíi,
ró rr h y ít -
vió y rgr éi r zr rii
á v y t y ró tr
xt.
C r, cepal irí v
b rió r:
rii rg z y jii i. Fjzybr
ró vri i frz j Trnsformión
rodutiv on equidd , rv vó
rr. Stv q tt q rgr téi fdmt r vr
rivi y iivi, iigi r
ttv tét y r. L rr
rg ó tt y rt v
tgí, ifiió d it hm y
q, tr q g vtj
mbiri, ri y d rr tr. Pr
tr rt, ry rv tr r
r tr yr t t y -
ó rgr té, r vz ñ q
t í rtr á tr r
vrr t rr (siovers) y
t rtv. Té r
rtó tr vó y
té. Cr v
ititi y vrb dmri, y q t
rtí trzr trró rtv y
(Trr, 2006).
A rir , i rfizr
ri x, br
rí i igi. A r, b ir
rt rtv rqt t tr
q y trró rtv y á ri (cepal, 1992), í
q r ió ió y ii
j f rfrió riv
q (cepal/unesco, 1992).
E té ít
mjrr irió mí itri,
tr q r tr rr-
t t xtrjr rt z y rgó
trit d fiz (cepal, 1995), rió
rt r grr gtv
mtri d trfrmió rdtiv, mt d
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 8/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
180
rivi y qi (cepal, 1996) y riió
h “rg rt” (cepal, 1994).11
Aii, rviió bró ri
ámbit fi, imbizd r t d
fi (cepal, 1998b), é q rr
r t fiz úbi y qiibri rói,
ró rgrv rát
dmráti. E dmt brd idió
jt , t rtv
gtió úbi y d trri, fmt d
q y rtt tt
rát.12
E xt é xt, cepal t-
ó trj 50 ñ trr, rtá
i rfii y rió
i rri ñ v.Pr , vr rt rr
ibrizr z ñ ói y i
rgió y r i é i ii
rt. A, t ttó
vió mdi d ditió igifitiv
t óg, rv r tt
d mit ibr hgmói rgió
v rtr í
1990 y z t.
E r x é hb yr
tt: rr t (1998-2003) rtrzó
r titd d rimit ómi mdi y
rgi r rii fiir (iái, r,
rgt) y g (2003-2008), r xó
ói r y-
rí í rgó. N tt r
ómi fvrb d gd qiqi,
rió yr qiibri iógi riiz
ri iri fi v
r ibri y vii q igr.
L i ir x iógi rgi-
, q rvó á rgt vr
gbir y ir y rgr irb r t hgó.
11 E r br rgii bir Gr Rh.L dmá tdi itd fr rvid r Rth yri, riv, r Fjzybr y R, Fjzybr yOtt, Frh-Dv y Atr. R rtó t .12 Et t rr rí tró tr gtó Srtr Ejtv Grt Rth y r,Jé Ati Om, d 1997 1998. Cidó rfxiór rát Aér Lt y Cr rz cepal rt á é, j ró JCr Lr (2008).
E rir qiqi i, cepal f irigi
r Jé Ai O y g r Jé Li
Mh. H rí ít trj
rí, rá v rrt
é v txt.
E tí q ttó ví rt- ñ v br r y íi
ró rt vt
t r (cepal, 1995; Frh Dv,
2005), rr qq rzó á-
trr r vr t rrt
iri i í rgió
ríd d bz y íd íi. S hiz
hiié imrti d rr rqittr
fiir i y rgi y r íi -
i ó fr iíi,
rt tgr r t hj (O, 1999 y 1999; cepal, 2000, 2001
y 2002). A t, y rt r,
r rt y tz trtr-
t t cepal. D t
vt ít, Fjzyr rtgt
igrió rri, O f qi
ó ó y rt.13
Drt g qq tó tr-
j trr, grg g t q ví
txt xv q t vv
rgó14. Pr j, Mh tó
i brr i rói
tiíi m mdid rrtri t ib
ivrió d ytr fvrb y d viizr
í rgó rtv q
h á á át ytr (cepal, 2007).
Té gó vz á t
rr riv y ri iri (cepal,
2004 y 2008b), í ái i. A r,
13 Pr j, rtó rh trí r
(O, 2001; cepal, 2002), rzó á ii iói y irió iri rgió r gzó (cepal, 2002), ró táii ríi ñ í r rfr(cepal, 2001) tó rt tr vítr t ró y á ró r ró y rv, í qví ribi Jrg Kz (cepal, 1996; Kz, 2000). Dr rí frió bié áii i r rg y hz hé tó í,rt vj tró óg 40 ñ t rMi Ehvrrí (cepal, 2002). Aii, ió i rgr vz t rát r rvó t, r tó tró A Bár, tr tr.14 Vé Mh (2007).
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 9/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
181
b ir i br r rió i
Aéri Li y Crib (cepal, 2006),15 qizá
yr t y q hy rz
r t rgó.16
2. la sexta déada y as nuevas formuaiones
Ci fr rii v íi ir-
i qhr iiió r úi
i: i b ñ í
át ó y tr rr -
rzr, rtv g r r g,
t ít í y hó
i, fió fq rri y h-
tr y t ít ró
tí rt vt r.
Cb r q r ivi óri- gb, i i
rrr t y q ít v
t ttó , , t-
zr v é. Pr hh hr
irr rv q, i rr rfri íi
rii ( ir, riió hióri-rr),
mit d cepal igió vzd
xt é xt qt tt y
tt rtt rvr.
) Evuión de os efetos de s reforms sobre
bse de os resutdos de os ños novent
E rir r cepal úi é,
rir fq rri, f gii
y vó rít rt rr.
S zó ñ t vr
í rgó ñ vt, rz
vtgó y rxó rz tr
1990 y z 2000 q rtó -
r .
U t q ttz t trj
Un déd de ues y sombrs: améri ltin y
e cribe en os ños novent (cepal, 2001).17
Aí,
15 L rr á rtt t trj r ArUth y D Tt.16 Drt t ríd bryó tmbié idd d rr tt rg y ró tr r rtr r ró (vé, r j,Mhi y Rwrz (2005) y Mhi y Titm (2007),i rfxió i ábi ryrg r t.17 E ibr f rdid r Om, Bjrj y Mrtí. Vété á “”, t Stg y Pr(2000); Núñz Pr (cepal/ilpes, 1998) y O, Fr ySz (cepal, 2004).
r “”, r t tr
ifió y rdió d défiit fi,
ii xrr, yr rió ivrió
xtrjr rt, t rtv
mr y tr ídr, irmt d gt
i, yr éfi rbái rrmbitmt tib y v mtri
r y rt rh h. E
“br”, ñ rii ói
i ib; ivrifiió ifii
xri; rii rgi f-
iv r i; rrrió
r iri, r y fii
tr rtv vr;
gr ét xtr y rt v-
r xtr, xr r gr t
d rrit d it. L mbr iybié ir frz ri hrr
vró, t , r y
hrgi rr y ri iqi
tró gr.
) l gend r er gob
L g v ri iió
d rdigm d trfrmió rdtiv
q rr t g r
r d gbizió, q iyó jt d
r br ri r í y b
g, rít rg y
rgi i. F i r r O
r rgzr r tr -
trtg, tt y tr trt ít
t tr át (cepal, 2002).
E rfir riii q r
t rgz tr,
r: ) trr ú rátr g
ri, z, gri, bii -
ró y r t t;
ii) rrió, i hrx,
irí i r ár bái (riv-ri, rói-fiir y vii
t y r), y ) rró
g i iri b rh.
E trtg , r
rxó tr í gzó
tr m q ddi cepal: m-
rmí y fiz, trfrmió rdtiv,
rr y t t. Aá,
tr tr r g y t
itrmdi rid rmdi
tr tt y ít q
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 10/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
182
rvr át rg, rr
bii rói y igrió fiir,
rtv y r.
) E enfoque en mteri de derehos, iuddní y
ohesión soiL trr vó rr q r-
i rh, ií y hió
. E t óg rr
t v ró cepal, y q
d tv rrtd r grd itt
d ár m Mdi Ehvrrí, Crd, Ftt,
Grir, Wf y Grriri. E útim tim
t rtiv h rrd imrti
t ttó.
E i rir, ió fi-
r i b, ivib, gr . L v áii, bi, r
tó t r jrr t
rh í. S trt tr
riió f rh h
N U q, , ó r
ví grtí jr rh v
y íti irró grdmt t d
rh ó, y tr.
E bró vri x,18 r qirió
rv : t rí
d i d 2000, titd Equidd, desrroo y
iuddní: un visión gob (cepal, 2000), y ibr
cohesión soi: inusión y sentido de erteneni en
améri ltin y e cribe (cepal, 2007).19
L rqttr t j r-
h, í y hó t tr
tr r tr. E rr t
xr r rgó —-
brz, xió, digdd d igr y riqz,
rtió i ifiit idd,
dig mim d rtió xitt,
iriiió ri, éi y r— bj ri
d mr éti d drh hm, tdid vr, v trt. E
g t q ít y
18 Pr j, Eduión y onoimiento: eje de trnsformión rodutiv on equidd (cepal/unesco, 1992), y t rt ó r vzr -í. E t t rh r cepal, vé rñ Artg (2003).19 Er O y Mrí Hhy riir i-zió hió i b . Er r x cepal r t, vé, r j, r rgzr Sj y Uth (2007).
h r brz b rgir gú riii
d ivridd, idridd y fiii. E trr
q trtr tt, tt
q rr r tgró í-
t ó —y q tr r
rr — t rt ró vrt tr rt
(ó, y vv, tr tr). E
rt t t rrr tt-
y rát rát q, ,
z i igrr vi íi
y rgzr r rtr r t
ii y iió íi i
q rt tr rh y rtr
t rt.
d) l fusión de os enfoques estruturist yshumeterino
E ñ vt ñ rt
v, q rr trt rt
íi rri cepal ábi
rr rtv y ró tr:
ó vó trtrt y trrtó
hmtri. Et rigió rit d
Fjzyr ñ ht y út t
h i rfi íi r vri r
Ktz, O y C.
E fió ib r r fri-
tr. E rr gr, r
rtó Ktz, q h xr
j rbj vió ríi f
rfr ri riv
í rgó y rt rt
í, í rxó r tr-
tg trró y ít rr
rtt (Ktz, 2000 y 2000).
L g tró á
ró tr á trtr rtv
y rt ó í rr
(O, 2002 y 2005). Dih i r ri-tr q, cepal ríg,
h r q t pib r át
ri ifii iió
r y i iizió r
r tr. L rvó r
ivió igr i frió -
riv rir i q rv
i ivi fió “
ri, ví y r”, grr
“ji riv igr”. O , br
vó t Shtr,
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 11/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
183
i rr v ivi y v
r rzr xtt.
E rr i bry iri
ri xrir fr ri i
d rimit tib mdi y rg z.
Et rá grt y tró progreso ténio y mbio estrutur en
améri ltin (cepal, 2007) vró ht hr
á .20
Aí, r rtró vrg
ri ri iri, i
fió ii xri y
iri, q rfj iivi
í.21 Pr r,
rivi í rr r
rr, i gú brh ógi
rr riv —q, r r , rfj gr ivrifiió y ji
rtv— y rtrít tóg q
ii iivi, fiii,
tt y t rr.
E t y q Aér Lt y
Crib ri rritr mdidd rdtiv
y xrtdr hi bi d myr tid
ógi y, i i, grgr vr i
ri yr vrgr. E riirí
rtr rt, r hh q
rgr éi rgió h ii -
v t í jt,
q h t htrg trtr,
r r, gr r, rz y
tró gr y rqz.
L ó q htr y -
rri rr, riri q b
try á t htór
trr rtv. E t htr
frió y ió ii i
r rzj r, t
r rt ( th-
deendeny) y mdifiió d rdigmtómi mt riqdr d
q htór-trtr r cepal,
tt r rr trr
20 Vé tmbié Cimi y Crr (2005); Cimi y tr (2005);C, Pr y Pg (2006).21 E rii tdt d t md mtiidr dr xtrr Hrr (1933), rr r Kr (1966,1975) y Thrw (1979) y r ó t rh tóg r C, D y St (1993). L vróá rt C y Crr (2005).
rr riv ii brr
y htrg trtr.
E rí i 2008,
irrió br r v íi cepal,
ir, i q v gí ri q
ri y r r iri y q irr ii r
tr í (cepal, 2008).22
) ls oítis mroeonómis ntiíis frente
votiidd finnier
E ñ vt, tó t-
rt y vt vó
vt t r vrtó
t rtt rgr cepal. L
rimr mifti d rió r t
r y hí r g t rr t (cepal, 1995). A
zó, tí rr
r r i iv
y t . A rtr r
g t é, é tró
rió iiii fiir ir-
i y rgi (cepal, 1999 y 2002) y brió
ít tí r ó
rí t Aér Lt y
Cr (vé cepal, 2000, 2001, 2002).23
E q rt t út tó,
rv q, r qt tr
ri y fi y bii ri, íi
rói b r bjiv r,
r, rt y t rt ó
y . A t, rt g-
t j rí tv ó,
rgt q át ít -
rómi tid brtr mí y
r ró rrv r rtr
í í y, át tr y rt,
rr t xtrt xv
tr t t ó tg ii r g ói y x
t y xó rg. S r
q ivrió d fj d rrit xtr
tr tró rét, ér qz
tv, t rqz gtv, tró
22 E éfi t t db Mhi, rdidr dt.23 E f i ñ v, rii r RirFrh-Dv, Gthr H, Ar Uth y D Tt, y rtr 1998 tv ró v O.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 12/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
184
d mí y rtrii fi q imid
trrrtr .
Tbié i q rb gifi
f i bi, y vri-
zió fri xiv rji ivrió
bi rb y iivi r rí bz íi, vz q gr qiibri
z g. Pr tr rt, vrzó
vt í í t r
giv ri ir y rii
gt rv y ú
xtrjr, q try q rz r-
trbi fiir i y rfdizr
ró, t t rvr r
, r, gt ú , rz
y iribió igr. S ñ q rrri
i íi riv iri
tr r rtó q
tr tr á vr
rt t t ytr.24
Aimim, fr rgrm d íti
r rtr vt t -r, t tr t: gtó hrt
y x ít tí át
fi, mtri y rditii; rgió y rvi-
ó r tv t r,
t tí, y ó ít
iv q dé gr q rtríti d
xtr tr . S ry
té q rr rgí
r t rtt
ttv.
24 L tmáti brdó, r jm, mdit áii dmrtmit ríi d gt úbi i. A rt,vé pnorm soi de améri ltin 2000-2001, ítIV (cepal, 2001) y pnorm soi de améri ltin 2005,ít II (cepal, 2006).
IVla proximidad de os anáisis estruturaista y
neoestruturaista
Cm y h mid, imrtt
tr rtr 1990 r r
v dii hitóri, mittrtrt y r trtrt. E
rj v r r tó
t rtr y rgó, r
ít v t g trtrt.
E xi i, i r-
iv íi v b
rí y á tr gr
rxó q ttó.
C ñr q t ó t-
htór vr. P rtt
v rrid Améri Lti mtri drr rtv, tt, rv
rt h tr trtr
d bdrr q gtib Prbih y
á ir rri iri. E
r ág, rv ht hy h
r t rvr
q gr ó rr, t
t ró; t -
vró, rgr té y rt;
“r”; tró gr y
rz.
1. los eementos anaít ios ave de ambos
períodos
S r j q vi fri
ái rri y rri. A
t, trt tr trtr rtv y
í tr y rñ y q
rr h tr t
t t r ít .
E rí trtrt, ñ tr tr
fvrb ri “r-rifri”,
trr tér tr, q-
r xtr y ó trtr, á
iió iri, igrió rgi y
i. Pr r, rrit rtv ró tr
fvrb y irí r gbizió,
vr xtr y ó,
rg rt y g g, rg y
.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 13/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
185
E g gr, j tr -
rí t q tró Et
y vzó r r rtr
rb y rvr rr. E rri
tí q trzó r r
grr “vrg”, q r í grr; trtrt t q rr
r ví “trró rtv q”
t r grr rxó, r
v gt rát zr.
Pr út, t t r
zr rr r rtrít
bdrr timri y ribñ, dfiid
t r tr t v q
r yrt tr y tr. Et
r ág trr t
rri y q ig rgr rtrr rx trtrt.
) E rr t q rtrz -
drr rgi f trtrit
divridd rdtiv y iizió
rr. E xg yr rz
tr hrr y v ( “rh”)
rtr rt , tr
r , vrbii xr y ifió.
Siir, viió rri rg
q t vr rtv y xrtr
tr j tóg y
r t tr tr, q
t rt t
tr, vr xtr, -
t ró y tr.
) E g t v trtr
htrg rtv rt t
r, j rt-
vidd mdi, igr mdi r d
biti, trió d ridd y
ditribió dig d igr vid
rf y brz, rrig
ivrió y imit rimit. E ttrtrit áii my mjt,
ir, hy hrgi riv fr
bdt d m d br, ifrmidd, bj
rtv y rz, tró
ri y igr, igió ifii
igr ió i y, r ,
rtr vró y rt.
iii) E rr fr v rri -
t q tj tt r
ó t y rgr té,
q rfrzrí i f ivrió.
E frm ág, r trtrim
tt rt x r hh
q tt xtt — tr
tr r t vó
t, Et rt tr
rr y r t rr-i gb (gob yers)— r
j vró t í y t.
Hy r jz q bié rv.
E rir gr, b irri br
mrmí h id htrdx y áii
br ibii ri y iv ivi
h trd dqiibri xtr grd
r zó rtv y, rtr ñ
ht, té r v gró t
fiir iri. Sg, fi i
1970 h t rv tó xtt tr r r rr t
y tr vr y ró q
t gtvt trz.
2. continuidad y ambio en as uatro grandes
áreas temátias de anáisis
E t vó rt
r f q h i cepal
ri r riv ii y bi
q rg t. A tó h
rv rñ .
) Mroeonomí y finnzs
L rii ñ h bigó
cepal rr á rfxió br i
ró y r. S rg,
g q t h rt tó
. Prb gii iái
ytr ó í rgó
q riz mt Estudio eonómio de
améri ltin y e cribe, q 2008 tó
xgé ó.25
Prí r q ht 1980 ró
cepal bró r i íi
rí. E rr txt, Prh
rgtó q vr xtr, q trí
br i riv y ri, bí
frr íi rói iíi
25 E ró 50 rr ñ t ó, vé rtí ó rrt 1997-1998 (cepal, 1998),y ró tv rg Jé Mg Bvt.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 14/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
186
b j ivi y gió
íi fi y ri, rir
ryrí ttó. E g gr, ñ
i v q Aéri Li ifió
bí ri xió ri, i
jt q trgt xtrí . Et á -
t “ó trtr”. Pr út,
y ñó, rg é 1970 cepal
vrtó r gr xv t
xtr. Dh vrt r rtr
r y tr trr r-
ó r t t t
rri iri i bii
rói, q qirirí rri
iiió é 1990 y 2000. Tr rii
á á ty t qr ró y
y tó rrtr xtr y
vt r tr, í
rr tr v r
y t ró tr.26
A rtr ñ ht, cepal rrrí
rtrt vó q r t
hr tr ó y r qr .
C y ó, z h
tt r r trtr t. S rg,
ñ vt tó r trrtó h-
trx rt r t tr
d gtió mrómi y fiir. E
t tr t t r
tr.
E rr rt g -
ó t r y rt
rimit, t , riii kyi d q
íti mtri, mbiri y fi db
rtr tát t r
y xó t v tv.27
E g gr, y r tr,
htrx t á ttimt rvr d ibr irió d
t tv ró
í rgó y tv vró
y ttv, í r
26 E rí iió i rgiió xr fi rbrir i rii óiy rr. Vé, r j, Dv (1984 y 1985).27 E h i rir r Rir Ffrh-Dv (2005), r j, rt “rrr rr”.
xzr ít tr y r r
jr rrt t. D r t
t, h hh r tt hé q
tr t hr vz t -
tr y rt v rqttr
fiir i y rgi, i-frz bái ñ 2000. Sby iió r
q j íi g rár iíi,
ir, q yr bii rii
í rg z y q vt r t
riió biri bi f giv
ttv y z g, q t
vr xtr.
Pr úi, hrxi ifó éfi
rgó y zó rgr tt-
i fiir y r i, í
rt t. Tórt, i rx irb rgió
— í irr Ar Bi I—, r
rxó r g t r
, vz r rvri q gr
r, rt t
t trvó.
) Trnsformión rodutiv y omerio internion
A rtir d txt fdi d Prbih,
cepal h g r tór -
vrg tr gr r htt rgó y
í rr, trrtó
r rr rr q y
rt rt . Y rr
t, y t vró r
ñ é r Lw (1954), v
hh q r iriizió rví
i r rbjr i brió
rbjr r r, ii
fr b br iv rivi
róx t. E t rt,
í rgó trí hrzt
tr q rgtrrí r t rtv . S rtó q,
éxi y gú ri ió i,
trzó rí rtr q vrgr
v gr rr y tr.
E fri ri, cepal h
r ib vrgi í
rgó rr, r í
trí r r rt —tt
dd m hmtri m d v
i ái— r r-
t rt t y t
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 15/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
187
r trjr. L vó t ttó q
vrg rz rtv q
ir y if rgr éi r-
tr rtv rgó t t j y
t, ró q rr
rt . Pr rt, r q triz b bi iió ri
rt y t r vr
tr í.28
L rii t íti tiizd
mb ríd , m dij, ifiit
vr ró y xrt y
hrgi rr. E rri
ró q xtí vr trtr
rtv y zó rr,
j rt r tr, q
drivb irió itri fvrb rimit y imitd dimim. E f
trtrit, digóti itió q
ttv té r r, q -
izió riv y xrr rb bi
j vr grg t y q hí
ii iri, i-
t rtv tr y t
gró xtr. D y,
g q rr rí, q ró tr-
i tid r dfvrb, rbm d
z g rrrt y rt t
t.
D i , hrgi
rr y b (ifri, r
gj rt) r t,
i i. Pr r, ifi
q gr f i rriiv
rt ó. E rr , tv
q hí z rtv hrr vró
i ri rivi i y
f i rri. E rí ri,
fir q brió br r
yr xó rtv ty q tr r rr trr,
try rtr htrg, tr
rivi y, r , rii.
C vrá á , g i
í i, y q b rí ir
q hrgi f
rró rz y g.
28 E rió , vé, r j, Hi y r (1999)y C y tr (2005).
Pr út, rr t r
riv bj rió g riv
vró y rgr té, í -
i frr ifiii fr
irvió . E f ri rv
t ó “rtt” rr, r ró r
ivrió —imt ifrtrtr—,
rg t vó y t
frz ri ivió ivigió
y rr. Pr rtr t r, r-
tr vró ú
r tv y ú-rv
ttt y grz Et
t r.
A vz, á ttr gí tr
mj tr d mb ríd. E ttrtrt ñ q, v éxt
tt trzó, ró tr
irí i iifri y q rí
rgi xr, rii
t, , y rz, í
t rt tr v rqz
gr tr y rr.
E mj t rid, r vz d
dtr i frm xiv idtriizió,
v trtgi d mbi trtr rti
tt vrr r-
ó y xrt, grg vr r t
d ivió y mid y frtid tjid
rtv (cepal, 2000, 2002, 2004, 2008). E
t á rt r t (cepal, 2008),
t rv tr rr
rt r r tr y
trr, q rt tt
ftib grr y rvhr rgr téi. E
v fr iió rgi
bi rr q ri irió
iri i, ifi i
í iái, rgi xr qbtiz rimit, rió ifiit d
i, ifi r rr brz
y g y t rt rt
rr.
) Desrroo soi
C y ñó, é 1960 ió
i ó igrr ú r i
cepal. A zó, gt q rz y
tró gr í -
tró r, htrg trtr y
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 16/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
188
b, bj iv rri r
r bj rivi i y bi
r, í t ít
. S tv q ró rt
r ví t r r t
vró y r tóg v r-ió d bi y rvii tíi d í ri
—t rí ó—, r
tgí rt t q x-
gí h t y trj. C grvt,
q xt r í
grr rtr tr
rt vt trjr. E -
vr trrt t
rii, q iy ir í
ró ít ttó, r
trtr rtv y .E rri ibir i
iir q rir é. L irrió
t q rz y tró gr
t rátr trtr, v -
ribió iv riv y i —réi,
gí, ifrió, ió y i ,
r r— y ig , hrg-
trtr, r y
r r, tó grv r t
ibr vii rri igrri
tr t rt xv r
, riió bi y rvii y
i (cepal, 2002). S h hiié frgii
d mim d rtidd d
grió riqz ió, gí
y réi (cepal/unesco, 1992 y cepal, 2000) y
, rr q r
rtó (cepal, 2006).29
E t rt cepal rtr-
z r t rg t ít:
iddí y hió i y d htrgidd
rr, q á rigi y r
hiri i i ri brzy tró gr. Prh hí r
fó hrgi riv x
y, j, r
i r r Fr (1961) y Pi
(1965 y 1970). L t út r q
29 E ár cepal, r ó t tt pnorm soi de améri ltin.S r rr rg é 1990 y2000 h i R Fr, Pr Siz, Er Eí, JCr Fr y Artr Ló.
ó r t rvr —y
v ir— r y rf ifri
tr rtv trj tr tr
y tr ó, rg y gt
ó.
L cepal h fi, i 1960, i i viizió i
y ít q rt r trtg rr
q, r r, r y hgizr
rtv í y, r tr, rr
diridd i jt gm
ít . S trtg q,
1990, ró r r z xró
“trró rtv q”.
Cir, rí xgr firr q úi
t htrg trtr hy
t tr rgzó rgr rxó vtgó cepal. S rg,
r iái x ri r q
rtó tó t
úr t r r ó y
rgó.
) Sostenibiidd mbient
L rimr txt br drr y mdi
t r cepal t rr
t é 1970 q, , r
ñ gr rv t
r t. E q t yr
imt y viibiidd itri hy iidid
t r C R
r íi ri xió i
d rdió, brd rtir d r-
tv í rr, y rt
N U t Cr
Ni Uid br Mdi Hm, brd
Et, 1972, y ró Prgr
Ni Ui r Mi Abi (pnuma),
ñ.
E riii rr g iiiiv f ó rtv vr rv-
ó trz y ró rz
í rr. L “tó” tr rr
iói i y rvió i -
bi qirirí r bái
q j ht h tt y
ii q b rbái bi
t .
F x, y fq igrr
ibii bi iió i, q cepal
ó gr iir rgr
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 17/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
189
ivigi. L irrió á fiiiv, br
t tát, trí gr g
ñ á tr r ryt rg r
Ov Sk r 1978 y 1980 (Sk y Gig, 1981).
N q rtó t t
trr t rr y t Aér Lt.30 Mt q,
Sk rgz rxó rt htór-
rr, r hr riió íi
q hí y rr ttó.
L vdd rt d ri d
Etm f q fq d cepal tó
rt má rdi, ritd r id d
mdifir md d drr d d í d
rgó t trtg q rtr,
tim, hr tr brz y digdd y
rvr t. D r Sk(1971), Aér Lt trí t óg
t q rí v , t-
tr. Et tí trr t
rá tró í t
t tr (widening) y r
q iizb éi riv r
(deeening) (Sk y Fz, 1979). L ó
d t ti Améri Lti igifirí rir
r rió iiv rgí,
ió rr rgió y
ri i q ii
t y y ró tr
v í r.
E ñ gt, rt tr
ibii bi i bi ri
t rr r grt
gr t ró cepal. E
é 1990 y 2000, rbj vzr á bi
rh ií riii Drió
Rí r M At y Drr y
q tr tt r ttr
imd r Ni Uid dd 1992 y
rr Cr M r DrrSib, riz 2002.31 L rii rfri
30 Vé, r j, Pi (1970 y 1976), Grir (1976), Wf(1976), Sk (1971) y Sk y Fzi (1979). E Vii (1981) r brv rñ bii, rr r rr ryt 1978-1980.31 E , r j, Cvó Mr NU r C Cát (cmnucc), Cv r Divri Biógi, Cvió Ni Ui htr rtó í t r qí grv rtó y Prt Kyt Cvó Mr N U r C Cát.
íi ó r rr ib,
tdid m q idd d tdr
gró t rtr
ifió i fr gr-
, rgz tr r j
y rtó rr tr, rró rz y ró
y .32
Pr tr ó q xr txt
cepal txt, vrí rrrr tr
r htét ñ r pnuma (2003)
r ó jtv rr
Mii 2015, imt rió
tibiidd mbit. E rimr rtrí d
ró v rt v
rríi i rió y y
rrrí ii rir bi, grv rg z r h.
E g r htét té rí
iii rii ói i
mdidd, r rrdrí r q
rí rtt trvó vr
rvió bi y h r brz,
rt gtv, q t -
fii b bjiv. E rr, i
“gr tró”, rí rr y ít
r, vrtr tvt 2015
ig d ft rvit ht fh
r g y ró,
t y rz.
E útim ri rd, q tr
r, “t” t -
r Sk (1981). Prí grr q, t
trj tr, cepal j ñ
trr r, r q rát ñ
r ribir rfxió y áii br
g . D qir r, rr
ifi q ii zr g ri
igifi rtiir miió q ititió
idr rd y gigt, t , dtr tit rtrít á t
t y, tát, trgr
tr rt ó .
Pr cepal, g h i, ivib-
t, hr tr t jt t
rvr r rvió d trz
32 Gg (2006) rzó rtt trt trrtó rxó gr tv r 25 ñ ró tt r t.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 18/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
190
rv r ivi h ,
rtirmt mbi imáti y tmit
gb, drtifiió y qí, dimiió d
z trtr, ér vr-
óg y tró t y
vt trrtrz r tóx. E i ri
brz, i bi y i y
rió, rgr iy
q h t rt r
ár ó rrtr, r,
g y mit, rgí, d y gritr,
tr tr. Et rtó gr trj
tó t rtr
ñ vt, ttó zó r irió á r iiiiv br
rr t rv át
á rg N U.33
33 A Bár, t Srtr Ejtv cepal, h rii rb d rvió q tv gr dgó ititió idd d dirtr d Diviió dDrr Stib y Atmit Hm. Vé, rjm, Bár y tr (2002), Bár y d Mig (2003) yBár y tr (2004).
Vconusión
E rí h r íi iá rv gr r cepal 60 ñ
xii. Aii, h rvi ribi
rz xt y h t
r íti tr t trtrit, q
ó tr rr é, y trtr-
t, vgt 1990.
U mi rviió d tdi rizd
r ttó rt t
i ir. E rir gr, q
i gr é 1990 i gr rxi-
i íi q f br rirtr é. S rj tó
i rr y gbizió, rvr
f áii rri brr
Aér Lt y Cr.
L g ió q úi i
rri ró y riqió. L r
x rió i rí ri
rvr q cepal h r q
v q t, q tr
rvó t: y
r rt rgó j t
rfr iii; g r r gb;rh, ií y hió i; fió r
áii rri y hri y rfi-
i i br íi rói
tiíi é d vtiidd d it
fiir, vid immtió d
v rqttr r tr.
N qñ í ít y ír-
q cepal hrá rtr tr. Etr
, r hh q t
ititió br vd úmr d í
y gró ró y rtrít
rtv, y t y rtr í. A i i, brá irr riz
t t gr t
q y q hh tr
frr gr iribr. E , r j,
rr t r r tr-
y r
ró í rgó;
t — r— t rvó
ógi i ri rivi, -
ttv y r, í
d rtiv z d rr tr vrií. Tmbié db idrr mr
tr rv t
y mz q dtrió d mdi mbit
rrt r h, q rt
á vr hót.
E rbj q vi riz cepal ir-
t t rt, y á
át t t . Etr , r
yr tró tr rt
t y rzó t r
rgió mdit itmtizió d difri
tr í y tr í rr- r y t. Et út g tr
dit d ititió, í m bigió
r rgó.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 19/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
191
L ít y t q
i cepal i fii r frr
y r rii. Aá,
rgó rg r rbj, iiió h
tr tr r tr v
r y r tr v í. E
r q htrr q tr 10 ñ
ttzr t ét
ivi ii, rrió qi ió
xt, t r rv ró tt.
Bibiogrfí
Amd, A. (1989), asi’s Next Gint. South Kore nd lte Industriiztion, Nv Yrk, Oxr Uvrty Pr.
Arig, Cr (2003), “L irrió rhói, i y r rbj cepal: rñ g r ri”, serie poítis soies, Nº 72(LC/L.1964-P), Stg Ch, Có Eó rAér Lt y Cr (cepal), tr. Pó N U, Nº vt: S.03.II.G.123.
Bár, Aii y Cr Mig (.) (2003), Finnimiento r e desrroo sostenibe: visiones y iones desde
ersetiv de améri ltin y e cribe (LC/L.1875-P),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal).
Bár, Aii y r (.) (2004), “L rgéi AériLi y Crib: b bir”, libros de cepal, Nº 78(LC/G.2227-P), Stg Ch, Có Eó rAéri Li y Crib (cepal). Pbiió NiU, Nº vt: S.04.II.G.74.
(2002), “Fiimit r drr tib Aér Lt y Cr: Mtrry Jhrg”(LC/R.2098), Stig d Chi, Cmiió Eómi rAér Lt y Cr (cepal).
Bihwky, Rird (1998), “Cit ñ d mit cepal: rñ”, cinuent ños de ensmiento de
cepal: textos seeiondos, Stg Ch, CóEómi r Améri Lti y Crib (cepal)/FdCtr Eó.
Cr, Fr Hrq (1977), “L rg : cepal y rr”, Revist de cepal, Nº 4,Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal), g tr.
Cr, Fr Hrq y Ez Ftt (1969), Deendeni ydesrroo en améri ltin, Méx, D.F., Sg Vt.
cepal (Cmiió Eómi r Améri Lti y Crib)(2008), l trnsformión rodutiv 20 ños desués. Viejos
robems, nuevs oortuniddes (LC/G.2367(SES.32/3)) ,Stg Ch, y.
(2008b), L trfrmió rdtiv 20 ñ dé:vij rb, v ri. Síi (LC/G.2368-
P(SES.32/4)), Stg Ch.(2007), pnorm soi de améri ltin 2006
(LC/G.2326-P), Sig Chi. Pbiió NiU, Nº vt: S.06.II.G.133.
(2007b), cohesión soi: inusión y sentido de erteneni
en améri ltin y e cribe (LC/G.2335/Rv.1), Sig Ch, Có Eó r Aér Lt y Cr(cepal)/Srtrí Gr Irr.
(2007), “Prgr éi y bi rr AériLi”, Doumentos de royetos, Nº 136 (LC/W.136), Sig Chi, Ciió Eói r Aéri Li y Crib(cepal), tr.
(2007), Estudio eonómio de améri ltin y e cribe2006-2007 (LC/G.2338-P), Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.07.II.G.2.
(2006), l roteión soi de r futuro: eso, finnimiento y soidridd (LC/G.2294(SES.31/3)), Sig Ch.
(2006b), pnorm soi de améri ltin, 2005 (LC/G.2288-P), Sig Chi. Pbiió NiU, Nº vt: S.05.II.G.161.
(2004), Desrroo rodutivo en eonomís bierts(LC/G.2334(SES.30/3)), Stg Ch.
(2004b), “U déd d drr i AmériLi, 1990-1999”, libros de cepal, Nº 77 (LC/G.2212-P),Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.03.II.G.143.
(2002), Gobizión y desrroo (LC/G.2157(SES.29/3)),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal).
(2001), creer on estbiidd: e finnimiento dedesrroo en e nuevo ontexto internion, Stfé dBgá, Afg/Ciió Eói r Aéri Liy Cr (cepal).
(2001b), Un déd de ues y sombrs: améri ltin y e cribe en os ños novent, Stfé d Bgtá,Afmg/Cmiió Eómi r Améri Lti y Cr (cepal).
(2001), pnorm soi de améri ltin 2000-2001
(LC/G.2138-P), Sig Chi. Pbiió NiU, Nº vt: S.01.II.G.141.
(2000), Equidd, desrroo y iuddní (LC/G.2071/ Rv.1-P), Sig Chi, Ciió Eói r AériLi y Crib (cepal). Pbiió Ni Ui,Nº vt: S.00.II.G.81.
(2000), l breh de equidd: un segund evuión (LC/G.2096), Stg Ch.
(1999), Hi un nuev rquitetur finnier internion:
informe de Gruo de Trbjo de comité Ejeutivo de asuntos Eonómios y Soies de s Niones Unids, 21 de enero de
1999 (LC/G.2054), Stg Ch.(1998), cinuent ños de ensmiento de cepal:
textos seeiondos, Stg Ch, Có Eór Améri Lti y Crib (cepal)/Fd Ctr
Eó.(1998b), “E fi: frz, bii, fí”,
libros de cepal , Nº 47 (LC/G.1997/Rv.1-P), Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.98.II.G.5.
(1998), “Ct ñ t ó”, Estudioeonómio de améri ltin y e cribe 1997-1998 (LC/ G.2032-P), Sig Chi, rr r. Pbiió N U, Nº vt: S.98.II.G.2. At 1998
(1996), “Frtr rr: tr tr ry mirmí”, libros de cepal , Nº 42 (LC/G.1898/ Rv.1-P), Sig Chi. Pbiió Ni Ui,Nº vt: S.96.II.G.2.
(1995), “Aér Lt y Cr: ít r jrr irió í i”, libros de cepal , Nº 40
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 20/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
192
(LC/G.1800/Rv.1-P), Stig d Chi. Pbiió d N U, Nº vt: S.95.II.G.6.
(1994), “E rgiim birt Améri Lti y Crib: igrió ói rvii rfrióriv qi”, libros de cepal, Nº 39 (LC/G.1801/ Rv.1-P), Sig Chi. Pbiió Ni Ui,
Nº vt: S.94.II.G.3.(1992), “Eq y trró rtv: qtgr”, libros de cepal , Nº 32 (LC/G.1701/Rv.1-P),Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.92.II.G.5.
(1990), “Trró rtv q: trriritri d drr d Améri Lti y Crib ñ vt”, libros de cepal , Nº 25 (LC/G.1601-P),Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.90.II.G.6.
(1971), Estudio eonómio de améri ltin y e cribe,1971 (E/CN.12/935/Rv.1), Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.73.II.G.I.
(1969), E ensmiento de cepal, Stig d Chi,Etr Uvrtr.
(1959), E Merdo común ltinomerino (E/CN.12/531),
Stg Ch. Pó N U, Nº vt: 59.II.G.4.
(1955), Introduión téni de rogrmión(E/CN.12/363), Stg Ch.
(1951), Estudio eonómio de améri ltin 1950 (E/CN.12/217), Stg Ch.
(1951b), Estudio eonómio de améri ltin 1949(E/CN.12/164/Rv.1), Stg Ch.
cepal/ilpes (Có Eó r Aér Lt y Cr/ Ititt Ltimri y d Crib d PifiióEó y S) (2004), pnorm de gestión úbi
(LC/IP/L.243), Stg Ch.(1998), “Rfxi br rr y rbii
Et”, Stg Ch.cepal/unesco (Cmiió Eómi r Améri Lti y
Crib/Orgizió d Ni Uid r Edió, Cii y Ctr) (1992b), “Edióy imit: j d trfrmió rdtiv q”, libros de cepal, Nº 33 (LC/G.1702/Rv.2-P),Stig d Chi. Pbiió d Ni Uid,Nº vt: S.92.II.G.6.
Cii, Mri (.) (2005), Heterogeneidd estrutur, simetrís
tenoógis y reimiento en améri ltin (LC/W.35),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal).
Cimi, Mri y N Crr (2005), “L rtr mri y rh tóg Aér Lt: tr jrii”, Más á de s reforms: dinámi estrutur y
vunerbiidd mroeonómi, Jé Ai O (.),Bgtá, D.C., Ag/Có Eó r Aér
Lt y Cr (cepal).C, Mr y tr (2005), cmbio estrutur, heterogeneidd rodutiv y simetrís tenoógis y reimiento en améri
ltin, Mr C (.), Stg Ch, CóEómi r Améri Lti y Crib (cepal)/BItrr Drr (bid).
Cii, Mri, Givi Di y L S (1993), “Ivi, iffi,iii iffr r f r: rh-h ”,Tehnoogy Diffusion nd Eonomi Growth. Interntion nd Ntion poiy persetives, v. 3, P.A. Dvi y G. Di Argi(.), Nv Yrk, Oxr Uvrty Pr,
Cimi, Mri, Ai Primi y Mrii Pg (2006), “U j rt: r rtrótrtr”, Revist de cepal, Nº 88 (LC/G.2289-P),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal), r.
Dvi, Rbr (1985), “D xr y rii: giórtx”, Revist de cepal, Nº 27 (LC/G.1368), Stg Ch, r.
(1984), “L rg y r: ¿ rá gr ió itr?”, Revist de cepal, Nº 22 (E/ cepal/G.1296), Stg Ch, r.
Fjzybr, Fr (1990), “Iriizió Aéri Li: ‘j gr’ ‘ir ví’”,cudernos de cepal, Nº 60(LC/G.1534/Rv.1-P), Sig Chi, Ciió Eóir Aér Lt y Cr (cepal). Pó N U, Nº vt: S.89.II.G.5.
(1983), l industriizión trun de améri ltin,Méx, D.F., Etr Nv Ig, S.A.
Ffrh-Dvi, Rir (.) (2005), Mroeonomí, omerio y finnzs r reformr s reforms en améri ltin , Bgá,D.C., My Edii/Cmiió Eómi r AmériLt y Cr (cepal).
Fizgr, E.V.K (1994), “eclac h fri f Li Arii ri”, ltin ameri in the 1940s: Wr nd post Wr Trnsitions, D. Rk (m.), L Ag, Cifri,Cr Uvrty Pr.
Fr, C (1969), “Drr y i Aéri i:
q trtrt”, Investigión eonómi , v. 29,Nº 113, Méxi, D.F., Uivridd Ni Atóm dMéx, rr-rz.
(1961), Desenvovimento e subdesenvovimento, Rí dJr, F Ctr.
(1959), Formção eonômi do Brsi, Rí d Jir,F Ctr.
Gig, Ni (2006), “Ei rr y i bi AériLti, rt d ig dé”, serie Medio mbiente ydesrroo, Nº 126 (LC/L.2533-P), Sig Chi, CiióEómi r Améri Lti y Crib (cepal), my.Pó N U, Nº vt: S.06.II.G.60.
Grir, Jrg (1976), “Pr y i rr: rivhtrdx”, Revist de cepal, Nº 1, Stig d Chi,rr tr.
Grrr, A (.) (1982), Obr de Rú prebish en cepal,Méx, D.F., F Ctr Eó.
Hrr, R.F. (1933), Interntion Eonomis, Cbrig, CbrigUvrty Pr.
Htt, Bjr (1995), Deveoment Theory nd the Three Words:Towrds n Interntion poiti Eonomy of Deveoment ,Lr, Lg.
Hrh, Art (1963), “Igí rr ó Aéri Li”, controversi sobre ltinoméri, A. Hirh
(.), B Ar, Ittt Trt D T.(1958), The Strtegy of Eonomi Deveoment , Nw Hv,
Y Uvrty Pr.Hr, J. (1987), Rú prebish y cepal: sustni, tryetori y
ontexto instituion, Méx, D.F., E Cg Méx.Hi, A. y tr (1999), “L cepal y v trí d
rimit” , Revist de cepal
, Nº 68 (LC/G.2039-P),Stg Ch, gt.Kr, N. (1975), “Wh i wrg wih i hry?”, Qurtery
Journ of Eonomis, v. 89, Nº 3, Cbrig, Mh,Th MIT Pr, gt.
(1966), cuses of the Sow Rte of Eonomi Growth in theUnited Kingdom, Crg, Crg Uvrty Pr.
Kz, Jrg (2000), Reforms estrutures, rodutividd y onduttenoógi en améri ltin, Stg Ch, CóEó r Aér Lt y Cr (cepal)/F Ctr Eó.
(2000b), “Srr hg br riviy grwh iLi Ari frig iri”, Word Deveoment,
v. 28, Nº 9, Atr, Evr.Lr, J Cr (2008), “P fi, iz ñ é”, Sig
Ch, ét.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 21/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
193
Lwi, A. (1954), “Ei v wih ii i f r”, Mnhester Shoo of Eonomi nd Soi Studies,v. 22, Nº 2, Mhtr.
Lv, Jh (2005), “Th ri i f i rri Lt Ar: w ”, ltin amerin Reserh
Review, v. 40, Nº 3, Pittbrgh, Lti Amri Stdi
At.Mr, S. (1964), “Prt trzó AérLt”, Boetín eonómio de améri ltin, v. 9, Nº 1,Stg Ch, rz.
Mh, Jé L (2007), “I r g rr”,pensmiento iberomerino (g é), Nº 0, Mr,Fó Cr.
Mhi, Jé Li y Gir Rzwr (2005), “Mrirt Lt Ar: t hv tr?”, serie Informes y estudios eseies, Nº 15 (LC/L.2431-P), Sig Chi, Ciió Eói r Aéri Li y Crib(cepal), iibr. Pbiió Ni Ui, Nº vt: E.05.II.G.177.
Mhi, Jé Li y Di Ti (2007), “¿U rii vát?: tt r rg”, Revist de cepal, Nº 91 (LC/G.2333-P), Stg Ch,
Ciió Eói r Aéri Li y Crib (cepal),r.
Mrih, Liz Cdi (1991), “L cepal y id drr Améri Lti”, l risis eonómi en améri ltin, Pdr Tvr (rd.), Br, SdiE.
Ny Vázqz, J. (1957), “Ifió y rr ói Chiy Méx”, pnorm eonómio, v. 11, Nº 170, Stg Ch, j.
Om, Jé Ati (m.) (2005), Más á de s reforms:
dinámi estrutur y vunerbiidd mroeonómi, Bgá,D.C., Ag/Có Eó r Aér Lt y Cr (cepal).
(2004), “Lght hw Lt Ar trtrrr”, Eonomi Reforms Growth nd Inequity in ltin
ameri: Essys in Honor of abert Berry, Gv Ir (.),Arht, Ahgt.
(2002), “Strtr y vt”,Soi Institutions nd Eonomi Deveoment. a Tribute to
Kurt Mrtin, Vy FitzGrd (m.), Drdrht, Ititt Et S Drrht Kwr.
(2001), “Rú Prbih y g rr brd ig XXI”, Revist de cepal, Nº 75 (LC/G.2150-P),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal), r.
(1999), l reform de sistem finniero internion:
un debte en mrh, Sig Chi, Ciió Eóir Améri Lti y Crib (cepal)/Fd d CtrEó.
(1999), “L rr r tr: g
mid”, Revist de cepal
, Nº 69 (LC/G.2067-P/E),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal), r.
Pz, F. (1983), “Ci ñ i ói AériLt”, E trimestre eonómio, v. 50(4), Nº 200, Méx,D.F., F Ctr Eó, tr-r.
Pi, Aíb (1976), “N br i rr AériLt”, Revist de cepal, Nº 1, Stg Ch, rrtr.
(1970), “Ntrz “htrgtrtr” d Améri Lti”, E trimestre eonómio,v. 37(1), Nº 145, Méx, D.F., F Ctr Eó,r-rz.
(1965), “Crió rgr éi y fr rr Aér Lt”, E trimestre eonómio,v. 32(1), Nº 125, r-rz.
pnuma (Prgr N U r M At)(2003), geoaméri ltin y e cribe: ersetivs de mediombiente, 2003, Méx, D.F., O Rg r AérLt y Cr/Orvtr Drr.
Prbih, Rú (1973), probems teórios y rátios de reimiento
eonómio, Stig d Chi, Cmiió Eómi r
Aér Lt y Cr (cepal).(1982), “Drr ó, ó y róiri”, Obr de Rú prebish en cepal, Af Grriri
(.), Méx, D.F., F Ctr Eó.(1961), “E tr rr y t
ri”, Boetín eonómio de améri ltin , v. 6, Nº 3,Stg Ch.
(1949), E desrroo eonómio de améri ltin y gunosde sus rinies robems (E/CN.12/89), Stg Ch,Có Eó r Aér Lt y Cr (cepal).
Rdrígz, Otvi (2006), E estruturismo tinomerino,Méxi, D.F., Sig Viti/Cmiió Eómi rAér Lt y Cr (cepal).
(1981), l teorí de subdesrroo de cepal, Méx,D.F., Sg Vt.
Rth, Grt (2004), “eclac: tt t Lt Ar
wy”, Unit nd Diversity in Deveoment Ides: persetives from the UN Region commissions, Yv Brtht (.),Bgt, I Uvrty Pr.
Sj, A y Ar Uhff (.) (2007), “Chió i AériLt y Cr: rvó rtr g ”, Doumentos de royetos, Nº 120 (LC/W.120),Stg Ch, Có Eó r Aér Lty Cr (cepal).
Stig, Brbr y Wi Pr (2000), creimiento, emeo yequidd: e imto de s reforms eonómis en améri
ltin y e cribe, Stig d Chi, Fd d CtrEómi/Cmiió Eómi r Améri Lti y Cr (cepal).
Sk, Ovd (1991), E desrroo desde dentro, un enfoqueneoestruturist r améri ltin, Méxi, D.F., F
Ctr Eó.(1981), “L irió r i rr y i
t Aér Lt”, Estios de desrroo y mediombiente en améri ltin, Ov Sk y Ni Gig(.), Méx, D.F., F Ctr Eó.
(1971), “Cii ri y igrió i Aér Lt”, E trimestre eonómio , Nº 150, Méx,D.F., F Ctr Eó, r-j.
(1967), “Píi i rr y i xr”, Estudios interniones, v. 1, Nº 1, Stg Ch.
(1958), “L ó h: q htrx”, E
trimestre eonómio, v. 25(4), Nº 100, Méx, D.F., F Ctr Eó, tr-r.
Sk, Ov y Ni Gig (.) (1981), Estios de desrroo y medio mbiente en améri ltin , Méx, D.F., F
Ctr Eó.Sk, Ov y E. Fz (1979), “Trtzt it ti q”, Trnsntion citism nd Ntion Deveoment, J. Vimi (m.), Bright, RiU, Hrvtr Pr.
Sk, Ov y Pr Pz (1970), Subdesrroo tinomerino y teorí de desrroo, Méx, D.F., Sg Vt.
Tyr, L y E Shir (1990), “Th iri rgy”,
Word Deveoment , v. 18, Nº 6, Atr, Evr.Tvr, Mri Ciçã (1964), “Ag y iió r
iió iri Bri”, Boetín eonómiode améri ltin, v. 9, Nº 1, Stg Ch, CóEó r Aér Lt y Cr (cepal), rz.
Tvr, Mri d Ciçã y Jé Srr (1971), “Má á di”, E trimestre eonómio, v. 38(4), Nº 152, Méxi,D.F., F Ctr Eó, vr-r.
5/9/2018 BIELSCHOWSKI - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/bielschowski 22/22
R E V I S T A c E p A L 9 7 • A B R I L 2 0 0 9
SESEnTA AñoS DE LA cEpAL: ESTRucTuRALISMo y nEoESTRucTuRALISMo • RIcARDo BIELSchowSky
194
Thrw, Athy P. (1979), “B yt trt xi f iri grwh r iffr”, Qurtery Review. Bn Nzione de lvoro, Nº 128, R, BNz Lvr, rz.
Trr, Mg (.) (2006), “Fr Fjzyr. U vórvdr d drr Améri Lti”, libros de cepal
, Nº 92 (LC/G.2322-P), Stg Ch. Pó N U, Nº vt: S.06.II.G.124.Urq, V. (1998), “It tgró Ctrér y
Pá, 1952-1958”, Revist de cepal, úr xrriri,Stg Ch, tr.
Vimi, Jé J. (1981), “Ct d ti d drr: rxó”, Estios de desrroo y medio mbiente en
améri ltin, Ovd Sk y Ni Gig (m.),Méx, D.F., F Ctr Eó.
W, R. (1990), Governing the Mrket Eonomi Theory nd the Roe Government in Est asin Industriiztion, Prt,
Prt Uvrty Pr.W, Jh (1990), The Wshington consensus, Whgt, D.C.Wf, Mrh (1976), “Efq d drr: ¿d qié y
hi qé?” Revist de cepal, Nº 1, Stig d Chi,rr tr.