Białystok, czyli nasza gmina

Pewnego dnia książę litewski Gedymin polując w Puszczy Bielskiej zapędził się za turem czy też jeleniem na jej północno-zachodni skraj, aż hen w pobliże granicy z Mazowszem. Wieczór już zapadł, gdy wreszcie dopadł zwierza nad bezimiennym strumieniem. Do najbliższego zamku w Surażu był spory szmat drogi, a w tej bezludnej okolicy nie było nawet dworzyszcza łowieckiego, jakie książęta zwykli zakładać ku swej wygodzie. Nic dziwnego zresztą, ziemie te od niedawna należały do Litwy, a choć możnowładcy domagali się, by je na zawsze zatrzymać, książę nie był pewien, czy za parę lat znów nie wrócą pod władanie Mazowsza.

Co prawda w pobliżu znaleziono kilka chat mieniących się szumnie domami i nazywanych przez mieszkańców Starą Wsią, ale książę wolał spędzić noc w naprędce skleconym szałasie, niż w pełnym zaduchu domostwie. Kopnęli się żwawo ościeżnicy i rychło na jednym z piaszczystych pagórków stanął książęcy namiot. Podczas gdy strzelcy zajęci byli ćwiartowaniem ubitej zwierzyny, książę odpoczywał nad strumieniem. Był dosyć wartki i w przeciwieństwie do innych rzek i strumieni w tej części puszczy - czysty. Pewnie dlatego, że dno miał piaszczyste i nie płynął, jak inne rzeki, wśród torfów.

- Czysty, biały stok - powiedział książę. - Można by nad nim zbudować dwór myśliwski albo i wieś założyć...

Woli książęcej stało się zadość. Wkrótce nad strumieniem wybudowano dwór, potem zaś i wieś, którą nazwano -Biały Stok.

WAŻNE WYDARZENIA Z HISTORII BIAŁEGOSTOKU

Okolice 1320 roku – założenie Białegostoku

27 lipca 1691Białystok otrzymuje prawa miejskie

1617-1626 W tych latach został

wybudowany kościół Farny (a dokładniej Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny)– jeden z najważniejszych zabytków Białegostoku.

1745-1761

Prace nad powstaniem białostockiego Ratusza, późnobarokowej budowli z wieżą zegarową z fundacji Jana Klemensa Branickiego według projektu Jana Henryka Klemma. Ratusz jest jednym z punktów otwartego w czerwcu 2008 r. Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku opracowanego przez grupę doktorantów i studentów UwB –wolontariuszy Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku.

1769W pobliżu Białegostoku konfederaci

barscy zmierzyli się z armią carską w bitwie pod Olmontami.

1862

Przeprowadzenie kolei Warszawsko-Petersburskiej, czyli historycznej linii kolejowej, łączącej Warszawę z rosyjskim Petersburgiem. Była to druga linia kolejowa na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego. Trasa ta umożliwiła miastu rozwój gospodarczy w Białymstoku i pobliskich Łapach, gdzie powstał Zakład Naprawczy Taboru Kolejowego.

1920

Wojsko Polskie stoczyło zwycięską bitwę białostocką z Armią Czerwoną uwalniając miasto spod okupacji wschodniej. Starcie w Białymstoku upamiętniają pamiątkowy obelisk przy ulicy Zwycięstwa, oraz położona w centrum miasta ulica nosząca imię poległego podczas bitwy dowódcy 1 batalionu 1 pp Legionów kpt. Józefa Marjańskiego.

1943

Do pojedynczych przypadków stawiania oporu hitlerowcom dochodziło jeszcze przed wybuchem powstania. Jednym z bardziej znanych wystąpień jest przypadek Icchoka Malmeda, który w obronie rodziny oblał kwasem solnym nazistowskiego żołnierza biorącego udział w łapance Żydów. Do masowego zrywu doszło na wieść o niemieckich przygotowaniach do likwidacji getta, związanych z uruchomieniem komór gazowych w obozie zagłady Auschwitz. Było z góry skazane na niepowodzenie. Samo powstanie trwało niewiele ponad dobę, przez kolejne kilka dni broniło się jeszcze kilka punktów oporu. Przywódcy powstania, Mordechaj Tenenbaum i Daniel Moszkowicz, wobec beznadziejności sytuacji popełnili samobójstwo. Niedługo później getto zostało zlikwidowane, a jego mieszkańców wywieziono do obozów w Treblince, Majdanku, Auschwitz i Terezinie. Z ponad 60 tys. Żydów mieszkających przed wojną w Białymstoku i okolicach przeżyło zaledwie kilkuset.

1999Białystok stał się stolicą województwa podlaskiego.

Herb województwa Podlaskiego Województwo Podlaskie na mapie

Polski

2006Przyłączono do Białegostoku trzy kolejne

miejscowości – Dojlidy Górne,  Kolonia Halickie i Zagórki.

Dziękujemy za obejrzenie prezentacji!

Dominika Lasota Dominika Kuderewska Michał NeczyperowiczZ klasy III F