Beste wensen voor 2018! · Beste wensen voor 2018! met magazine Maandelijks - 13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018 Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus

Beste wensenvoor 2018!

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

V.U

. : N

atio

nale

Lot

erij

NV

van

pub

liek

rech

t, B

ellia

rdst

raat

25-

33, 1

040

Bru

ssel

.

LOT1600116 - Jeu Responsable_A4_NL.indd 1 17/08/16 11:08

P E R I O D I C I T E I Tverschijnt 8 x per jaar13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018

V E R A N T WO O R D E L I J K E U I TG E V E RBonny GoossensRuggeveldlaan 522 - 2100 (Deurne)Tel. 03 324 70 01 - Fax. 03 324 70 [email protected]

R E DAC T I EGuy Reynaerts, Wouter Temmerman, Wilfried Vandenbroucke

F OTO G R A F I EAnne Deknock

L AY O U T & D R U KGraphiusEekhoutdriesstraat 67 - 9041 GentTel. 09 218 08 [email protected] - www.graphius.com

Mag niet vrij verkocht of verhandeld worden

VFP, de redactie en de verantwoordelijke uitgever zijn in geen geval verantwoordelijk voor de inhoud, weergave van foto’s, allerhande teksten en opmaak van advertenties en/of ingezonden mededelingen.

Niets uit deze uitgave mag worden over genomen – ook niet gedeeltelijk – zonder toestemming van de verantwoordelijke uitgever. in

houd

in dit nummer

Beste wensenvoor 2018!

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

met magazine

Coverfoto: www.pexels.com

De Radar eindejaarsvraagjes

Losse krantenverkoop op nog lossere schroeven

Extra vragen voor elektronisch betalen bijna verboden

OnderzoeksfondsPhilip Morriszaait vertwijfeling

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 1 - januari-februari 2017

Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Het nieuwe Loterijcontract

Motivatie of ontmoediging?

magazine

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 2 - maart-april 2017Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Witte pakjes

Aanpassing accijnsstructuur

Enkel nog sigaretten in de krantenwinkel

UitstalverbodGeen

winkelreclame

Nieuwe tabakswettenin the pipeline

Waarover buigt het parlement zich precies?



Drie sluitingen per week

Wat betekent de kaalslag?

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 3 - mei 2017


Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

magazine

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Nieuwe tabakswettenNieuwe tabakswettenin the pipelinein the pipeline

Waarover buigt het parlement Waarover buigt het parlement zich precies?zich precies?



met magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 4 - juni-juli 2017Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

De bpost-paradoxAbonnementen subsidiëren en de krantenwinkel belangrijk vinden voor het sociaal weefsel. Hoe kan dat?

metmet magazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazine

metmet magazine

Maandelijks - 13e jaargang nr. 5 - augustus-september 2017


Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Krantenwinkels gaan

de (virtuele) markt op

Nicolas Meire, zoon van een

dagbladhandelaar wordt

CEO van Ubiway

Johan Van Overtveldt (N-VA)

neemt accijnsverhoging mee

in het zomerakkoord

Arnaud Hermesse (Nationale

Loterij) komt met cijfers over

de impact van de nieuwe

contracten

Witte pakjesWitte pakjes

magazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazine

magazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazinemagazine

Hendrik Blommaert sluit zijn winkel en geeft een afscheidsinterview

Xavier Bouckaert haalt Roularta uit Medialaan en stapt in De Tijd en L’Echo

François le Hodey (La DH/La Libre) ontevreden over scherpere concurrentie op de Franstalige krantenmarkt

metmetmagazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 6 - oktober 2017Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

Witte pakjes

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

magazinemagazinemagazinemagazinemagazine


Beste wensen

voor 2018!

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018


Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

De traditionele eindejaarsvragen aan verkopers en stakeholders

De losse verkoop van Nederlandstalige kranten vertegenwoordigt nog hooguit 15 tot 25% van de totale printverkoop. We doken in de cijfers van het CIM (Centrum voor Informatie over de Media) om de impact van de abonnementenwerving en de digitalisering in kaart te brengen.

Een klant die zijn krant of pakje sigaretten elektronisch wenst te betalen, mag je vanaf volgend jaar geen toeslag meer aanrekenen. De Economische Inspectie zal in kleinhandelszaken toezien op de naleving van de nieuwe regel.

Philip Morris International heeft het debat over e-sigaretten op scherp gezet met de lancering van een fonds dat het onderzoek ernaar financiert. De anti-tabakslobby reageert uiterst sceptisch, PMI vraagt om met een open geest te oordelen.

‘Het zwarte gat? Daar denken wij niet aan’Ook in Oostende is de herfst meedogenloos. De wind speelt met vallende bladeren, hagelstenen vallen striemend bij bakken uit de lucht. Geen nood echter, want we worden warm ontvangen ten huize Luc Verscheure en Martine Van Poucke, in het gezelschap van Lucs compagnon de route Gilbert Dewitte en vrouwtje Rosanna Crabbe. Voor wat, zo zou blijken, een vrolijk afscheidsinterview zou worden.

Vaktijdschrift voor de Vlaamse Persverkopers

4

10

15

12

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

16

4-7 Luc Verscheure neemt afscheid: “Het zwarte gat? Daar denken wij niet aan.”

10-11 Onderzoeksfonds van Philip Morris zaait vertwijfeling

12-14 Losse krantenverkoop op nog lossere schroeven

15 Extra vragen voor elektronisch betalen bijna verboden

16-19 De Radar eindejaarsvraagjes

21 Hete Hangijzers

3

L uc Verscheure stopt immers met zijn krantenwinkel aan de

Oostendse Groentenmarkt. “Eigenlijk heb ik de overname van

mijn winkel aan Radar te danken”, lacht hij. “Serieus! De mensen die

onze winkel begin december doorstarten, werden aangetrokken door

een artikel over het overnemen van dagbladwinkels, waarin ook wij

aan het woord kwamen.”

Beetje bij beetje naar een goed niveau“Wij zijn niet onmiddellijk met een perszaak begonnen”, vertelt Martine

Van Poucke over de start van hun zaak. “We hebben gedurende een

jaar een hotel gerund in Oostkamp. Echt een prachtige locatie, in een

kasteel. Dat draaide ook goed, in de zomer was het echt super. Alleen

moesten we in de winter opsouperen wat we in het hoogseizoen had-

den verdiend. Dus bleek dat niet haalbaar en zijn we naar iets anders

gaan zoeken, in Oostende.” “We hebben bekeken wat de mogelijk-

heden waren en uiteindelijk zijn we op een krantenwinkel op de

Groentenmarkt gevallen”, vult Luc Verscheure haar aan. “Dat is nu

37 jaar geleden. De zaak was een beetje over haar hoogtepunt, maar

we hebben ze beetje bij beetje weer naar een goed niveau kunnen

tillen.” “Toen we ermee begonnen, was er eigenlijk niet zoveel con-

currentie in het centrum van Oostende”, aldus Martine Van Poucke. “Het

is een beetje een golvende beweging”, voegt Luc Verscheure toe. “In

het begin hebben we er veel zaken zien bijkomen, terwijl de omge-

keerde beweging zich nu heeft ingezet. Waarschijnlijk definitief.”

Gepensioneerden in Oostende, een trouw publiekOver klandizie heeft Luc Verscheure nooit te klagen gehad. “Natuurlijk

heb je in de zomer constant veel volk in Oostende. Maar ook in de win-

ter bleven we steeds behoorlijke verkoopcijfers halen. Oostende is een

stad van gepensioneerden. Dat betekent dus een trouw cliënteel.”

Naast het uitbaten van De Zeepost, hun winkel, had Luc ook nog een

krantenronde. “Dat heb ik inderdaad ongeveer 20 jaar gedaan. Met de

fiets, door weer en wind. Voor alle duidelijkheid: het was een kleine

ronde.”

‘Het zwarte gat? Daar denken wij niet aan’

Ook in Oostende is de herfst meedogenloos.

De wind speelt met vallende bladeren,

hagelstenen vallen striemend bij bakken uit

de lucht. Geen nood echter, want we worden

warm ontvangen ten huize Luc Verscheure

en Martine Van Poucke, in het gezelschap

van Lucs compagnon de route

Gilbert Dewitte en vrouwtje

Rosanna Crabbe.

Voor wat, zo zou blijken, een vrolijk

afscheidsinterview zou worden.

Tekst: Guy Reynaerts | Foto’s: Anne Deknock

Luc Verscheure & Martine Van Poucke

Gilbert Dewitte & Rosanna Crabbe

4 december 2017 - januari 2018

Reportage

“We hebben er zeker geen spijt van dat we daarmee gestopt zijn”, zegt

Martine Van Poucke. “Het begon meer en meer af te kalven en het

werd op den duur erg lastig, vooral toen er kinderen kwamen. Onze

winkel ging open om 6 uur ’s morgens. Zolang we die ronde hadden

moesten we alle twee opstaan om 5 uur. Daarna konden we afwisselen

en kon een van de twee blijven liggen tot 7, 8 uur.”

VakantieIn vroegere gesprekken die ik met dagbladhandelaars had, hoorde ik

vaak dat er weinig of geen tijd was voor vakantie. “Wij hebben altijd

twee weken gesloten”, zegt Luc Verscheure. “Vroeger met de kinderen

was dat meestal om te gaan skiën, nu we wat ouder zijn, verkiezen we

warmere oorden op te zoeken. Ik heb me ook nooit laten vervangen,

zelfs niet voor mijn krantenronde. De klanten hadden er geen pro-

bleem mee dat we veertien dagen gesloten waren en ze kwamen ook

altijd terug na onze sluitingsperiode.” Gilbert Dewitte, die al 16 jaar

geleden zijn winkel in Roeselare heeft overgelaten, was wel zuiniger

met het nemen van vakantie. “We zijn lange tijd 7 dagen op 7 open

geweest en dan namen we slechts 3 dagen vakantie in het jaar. De

laatste jaren deden we wel een weekje dicht.” “Ik vond dat ook niet echt

nodig om lang weg te zijn”, aldus Rosanna Crabbe. “Niet dat ik niet

graag op reis ga, maar ik kom ook zo graag thuis en na een tijdje ging

ik mijn winkel missen.”

Core businessDiversifiëring is een woord dat je de ‘nieuwe’ dagbladhandelaar meer

en meer in de mond hoort nemen. “Dat is bij ons nooit aan de orde

geweest”, zegt Luc Verscheure. “We hebben ons altijd beperkt tot de

core business: pers, rookartikelen en producten van de loterij. Dat

volstond ook om van te leven, ik durf zelfs zeggen om goed van te

leven. Natuurlijk is het zo dat we pakweg van Het Laatste Nieuws een

stuk minder exemplaren verkopen dan in het verleden. De pers heeft

het inderdaad niet gemakkelijk. Maar anderzijds is het ook zo dat er in

de loop der jaren veel meer titels zijn gekomen dan vroeger. Neem

Libelle. In het verleden had je enkel dat magazine, maar nu zijn er ver-

schillende andere uitgaves van Libelle, zodat het aanbod groter wordt.

Uiteindelijk heb ik niet het gevoel dat ik in 2017 beduidend minder ver-

diende dan pakweg 25 jaar geleden.”

UitbreidenHebben jullie jullie zaak in de loop van al die jaren verfraaid of uitge-

breid? “We hebben wel eens het interieur van de winkel opgefrist”, zegt

Martine Van Poucke. “Zonder dat er daarvoor ingrijpende werkzaamhe-

den noodzakelijk waren. We hadden er geen tijd voor en eigenlijk

“Durf een krantenwinkel starten”Vaak hoor ik dagbladhandelaars die aan jonge mensen niet zouden aanraden om

in 2017 te beginnen met een krantenzaak. Luc Verscheure en Gilbert Dewitte

somden een aantal argumenten op om dit wel te doen. “Het biedt een veelheid

van sociale contacten; je bent het luisterend oor voor de mensen die minder en

minder de kans krijgen om een babbel te slaan met een winkelier. Het is ook een

zeer afwisselend beroep en een job die je van thuis uit kunt doen. Bovendien is

het nog steeds rendabel, maar net als elke andere job houdt het ook risico’s in.” n


Reportage

zagen wij er ook het nut niet van in. Vergeet ook niet dat we het

pand altijd gehuurd hebben.”

“Wij zijn wel verplicht geweest uit te breiden”, zegt Rosanna Crabbe.

“De winkel was van ons en we verkochten op een bepaald moment,

naast de dagbladen en tabak, ook heel wat andere producten zoals

horloges en schoolgerief, waardoor we niet anders konden dan ver-

groten.”

MentaliteitHebben ze in meer dan 30 jaar dagbladwinkel veranderingen opge-

merkt? “De klanten zijn veeleisender geworden”, meent Martine Van

Poucke. “Dat komt onder andere tot uiting als je een tijdschrift aan de

kant moet houden voor iemand. Ze moeten meer en meer gepam-

perd worden. Het gebeurt niet zelden dat, als ik zeg dat ze een

bepaald product midden in een schap kunnen terugvinden, ik toch

moet komen helpen.”

“De verhouding tot de uitgevers is ook fel veranderd”, zegt Luc

Verscheure. “Vroeger ging alles er veel gemoedelijker aan toe. Nu

wordt er van de krantenhandelaar veel meer geëist. Zij zeggen hoe je

alles moet doen. Het is ook zo dat het in het verleden veel duidelijker

was: je kreeg voor alle titels van een bepaalde uitgever 25% marge,

terwijl dat nu voor de kleinere titels vaak maar 15% is.”

“De subsidiëring van de post heeft ons veel pijn gedaan”, zegt Gilbert

Dewitte. “Dat heeft enkel de abonnementenpolitiek in de hand

gewerkt. De Persgroep die de grote voorstander en promotor was

van de losse verkoop, ik weet het nu zo niet meer.”


Reportage

FederatieRoeselare en Oostende liggen niet meteen vlak naast mekaar. Hoe zijn

Luc Verscheure en Gilbert Dewitte met elkaar in contact gekomen?

“Door de federatie”, klinkt het eensluidend. “Ik ben tot de federatie

toegetreden in 1978 , Luc in ‘86”, zegt Gilbert Dewitte. “Ik ben nog een

tijdlang voorzitter geweest van West-Vlaanderen. Met Luc heb ik altijd

een goed contact gehad. We gingen meestal ook samen naar de ver-

gaderingen, dat doen we trouwens nog altijd. Ondanks het feit dat ik al

16 jaar gestopt ben met mijn winkel, blijf ik alles nog vrij nauwgezet

volgen . Het is ook aangenaam om samen in de auto al het een en het

ander te kunnen bespreken.”

Van het nut van een sterke federatie zijn ze beiden overtuigd. “Het is

heel eenvoudig: samen sta je sterker”, meent Luc Verscheure. “Het is

gemakkelijker om dingen op tafel te kunnen leggen bij de verschillen-

de partners. Een manier ook om gentleman-agreements te kunnen

bekomen.”

Verantwoordelijkheid“Ik begrijp ook niet waarom niet alle dagbladwinkeliers hun verant-

woordelijkheid opnemen”, vindt Gilbert Dewitte. “Je kan toch moeilijk

zeggen dat het lidgeld dermate hoog ligt dat iemand dat niet kan

betalen. Ik ben ervan overtuigd dat, hadden we 3.000 leden gehad, we

wel front hadden kunnen vormen tegen de abonnementenpolitiek.”

“Ik herinner me nog dat ik ooit verschillende bussen had besteld om

naar Brussel te gaan om er ons ongenoegen te laten blijken bij de

Nationale Loterij”, herinnert Roasanna Crabbe zich “Als puntje bij paaltje

kwam, konden we met moeite één bus vullen.”

“Ik vrees een beetje dat de tijd dat de mensen aan één zeel trokken voor-

bij is”, aldus Gilbert Dewitte. “Je kan geen oorlog voeren met 30 man.”

Zwart gatVoor Luc en Martine zit de loopbaan er op. Geen schrik voor het

zwarte gat? “Nee, helemaal niet”, lacht Luc Verscheure. “Wij hebben

vier kleinkinderen om af en toe voor te zorgen en daar hebben we

echt al onze handen mee vol. Misschien zullen we ook wat meer rei-

zen dan vroeger.”

“Na 16 jaar heb ik het zwart gat nog steeds niet ontmoet”, zegt ook

Gilbert Dewitte. “We leven wel op een ander ritme dan vroeger, dat

spreekt. De voormiddag, die is van ons, zeg ik altijd.”

“Als het te herdoen was, onmiddellijk”, zegt Rosanna Crabbe. “Ik heb

werken steeds als genieten ervaren. De klanten van vroeger, kennen

me na al die tijd nog steeds.”

Zowel bij Martine en Luc als bij Gilbert en Rosanna hebben de kinde-

ren de zaak niet overgenomen. “Dat kwam ook doordat wij er nog

actief waren op het moment dat zij hun eerste stappen in het

beroepsleven zetten”, klinkt het eensgezind. “Ik ben wel blij dat mijn

zaak een krantenwinkel is gebleven”, zegt Gilbert Dewitte. “Een zaak

die trouwens steeds goed blijven lopen is.” “Wij vinden het ook wel fijn

dat de overnemers in dezelfde business blijven”, aldus Luc Verscheure.

“Je hebt iets opgebouwd en dan is continuïteit toch mooi.” n

Nieuwe bestuursleden gezochtNet zoals Hendrik Blommaert in onze vorige editie al aanhaalde, staan (ex-)bestuur-

ders als Luc Verscheure en Gilbert Dewitte klaar om te zorgen voor de continuïteit

van de Oost-Vlaamse en West-Vlaamse vertegenwoordiging in het VFP-bestuur.

Winkeliers die zich geroepen voelen om in het zog van de ervaren rotten hun enga-

gement voor de sector uit te bouwen, zijn van harte welkom bij VFP en meer speci-

fiek bij de cel kansspelen/Nationale Loterij.

Wie interesse heeft om zich te engageren binnen de federatie, kan dat aan het

bestuur kenbaar maken via [email protected]. n


Reportage

Parklaan 22 bus 11 • 2300 TurnhoutT. 014 42 38 38 • F. 014 42 31 63

[email protected]

DE LANDIDEE KERSTSPECIAL 2017DE LANDIDEE KERSTSPECIAL 2017

In de kerstspecial van LandIdee vind je inspiratie voor een fijne kerst. De recepten, decoratietips en sfeervolle kerstinterieurs brengen je meteen in kerstsfeer. Zo laten we zien hoe je met hergebruik van materialen en een beetje creativiteit een heerlijke kerstsfeer kunt creëren in je eigen huis. Houd je meer van wit en natureltinten? Dan hebben we ook een mooi kersthuis voor je. Liefhebbers van handwerken kunnen vrolijke figuurtjes haken voor in de boom en ook voor de adventstijd geeft LandIdee leuke zelfmaakideetjes. Natuurlijk genieten we in december ook graag van allerlei hapjes en drankjes. Dat begint al rond sinterklaas met recepten voor gevuld speculaas en prachtig versierde borstplaat en chocoladeletters. Yvette van Boven deelt een paar heerlijke recepten voor een kerstontbijt en je vindt een compleet uitgewerkt viergangenmenu inclusief handige planner zodat het op de dag zelf wat minder stressvol is. Fijne feestdagen!

Artikelnummer: 09014.Adviesverkoopprijs: € 5,95.Frequentie: 1x per jaar.Segment: wonen/tuinen.Rubriek: wonen/tuinen.


De directie en medewerkers van Imapress wensen u fijne kerstdagen!

Goed nieuws voor wie zijn koersminnende naasten graag ziet, maar geen inspiratie

vindt voor onder de kerstboom.

Een goede tip voor uw klanten?

Bahamontes, Vlaanderens schoonste wielerblad,

laat zich prima inpakken!

T1.indd 1 23/11/17 14:09

Philip Morris International heeft het debat over e-sigaretten op scherp

gezet met de lancering van een fonds dat het onderzoek ernaar f inanciert.

De anti-tabakslobby reageert uiterst sceptisch, PMI vraagt om met een open

geest te oordelen.

Tekst: Wouter Temmerman | Foto’s: GF

OnderzoeksfondsPhilip Morris

zaait vertwijfeling

Midden september maakte Philip Morris International de

oprichting bekend van de ‘Foundation for a smoke free

world’. De tabaksreus wil gespreid over een periode van twaalf jaar

een miljard dollar in het fonds voor een rookvrije wereld pompen.

PMI verhult niet dat het met het fonds ook aan het eigenbelang

denkt. Het wil voor bereidingen treffen om klaar te zijn voor een

verdere terugval/verdwijning van de sigaret. Met het geld wil het

bijvoorbeeld ook tabaksboeren voorbereiden op de dalende vraag

naar rookwaren. “Onze inspanningen zijn bedoeld om sigaretten te

vervangen door rookvrije producten, en mannen en vrouwen die

blijven roken een beter alternatief aan te bieden”, liet PMI bij de

bekendmaking verstaan. In de rookvrije wereld van PMI is met ande-

re woorden wel plaats voor rookvrije producten zoals de e-sigaret of

de IQOS heatstick van PMI.

Grote twijfelsMet de lancering van het fonds dropte PMI een bom in het debat

over de e-sigaret. Het verwijt van hypocrisie liet niet lang op zich

wachten. “Alleen wie diep naïef is, zal geloven dat Philip Morris

International niet alleen zijn eigen belangen dient door dit nieuwe

fonds op te richten”, schreven veertien vooraanstaande experts in de

novembereditie van Tobacco Control. “Dit nieuwe initiatief is nog

maar eens bedoeld om dat te verdoezelen, maar deze keer op een

veel ergere manier.” Philip Morris International wil met het fonds voor een rookvrije wereld investeren in onderzoek naar rookvrije alternatieven zoals de eigen IQOS heatstick.

Op zoek naar het verschil tussen vapen en roken voor de longenTerwijl de discussie over het PMI-fonds woedde, kwam onderzoek uit de Verenigde Staten met een geheel nieuwe kijk op de vraag of ‘vapen’ minder schadelijk is dan roken. Eerder onderzoek bekeek steeds de stoffen in de e-sigaret. Dit onderzoek laat die eindeloze discussie links liggen en focust op hoe de longen reageren als een vreemde stof binnenkomt. Net als bij roken reageert het lichaam dan met een immuunrespons en het is die respons die een rol kan spelen bij longziektes als gevolg van roken. Die immuunrespons treedt bij dampen ook op en kan volgens de onderzoekers even-eens tot longziektes leiden. Nog een parallel: tabaksdamp stimu-

leert net als de tabaksrook de productie van longslijm. Te veel longslijm is de basis voor chronische bronchitis of astma. Het onderzoek verdient ook nuance: de studie vermeldt eerlijk dat veel vapers ook ex-rokers waren of zelfs occasioneel nog een sigaret rookten. Daarom kunnen resultaten nog niet worden veralge-meend. Maar de studie heeft wel de verdienste dat ze de claim van e-sigaretten als gezond alternatief vanuit een originele hoek in vraag stelt. Als het fonds van PMI inspiratie zoekt, weet het met-een wat gedaan: vapers zoeken die niet rookten of roken en uitzoe-ken hoe hun longen reageren. n


Tabak

De tegenstanders zien het fonds als een “wolf in schaapsvacht” of

een slimme manier van een fabrikant om de strijd tegen haar eigen

producten naar zich toe te trekken. In eigen land verwees onder

andere anti-rookexpert Luk Joossens naar de Stichting Rodin. Die

ontstond net na de eeuwwissel om met geld van de industrie ontra-

dende campagnes gericht op jongeren te financieren. Volgens

Joossens was ook dat een voorbeeld van hoe de fabrikanten greep

wilden krijgen op preventie.

“Geef ons een kans”Nog een punt van argwaan is de aanstelling van de voorzitter van

het fonds. De Zuid-Afrikaan Derek Yach werkte tot begin jaren 2000

voor de WHO in de strijd tegen roken. De tegenstanders noemen

zijn benoeming een grote PR-stunt van PMI. “De industrie doet daar-

mee wat ze altijd heeft gedaan: twijfel zaaien, conflicten binnen de

antitabaksbeweging aanwakkeren, haar eigen competitieve positie

veiligstellen en sigaretten pushen zolang het kan.” Yach zelf reageer-

de begin november door in De Standaard een eerlijke kans te vra-

gen. Hij geeft aan te willen breken met de onderzoeksmethodes van

weleer. “Toen (rond de eeuwwisseling) werden de bronnen voor

onderzoeksfondsen niet publiek gemaakt, of onderzoeksresultaten

in het voordeel van de tabaksindustrie voorgesteld. Het Fonds voor

een rookvrije wereld wil breken met die praktijken. De resultaten,

inclusief de ruwe data uit onderzoek, zullen ook gepubliceerd wor-

den en analyses van de data door andere onderzoekers worden aan-

gemoedigd. We moeten doorheen de tijd vertrouwen winnen. Op

dit moment kunnen we alleen vragen dat mensen open minded

naar het fonds en zijn bestuur kijken, voor ze een oordeel vellen.” Op

de vraag van de journaliste of de tabaksindustrie niet beter zou

instemmen met bijvoorbeeld neutrale sigarettenpakjes, antwoordt

Yach bevestigend. “’Dat klopt”, zegt hij. “Dat gezegd zijnde, veel van

deze maatregelen – ook de verhoging van tabaksprijzen – worden

zeer traag ingevoerd. Er moet dringend meer gedaan worden. Als

we sneller tot het einde van het roken willen komen, moeten we

nieuwe oplossingen vinden die rokers helpen te stoppen.” n

Opmerkelijk: lagere verzekerings premie voor vapersDe e-sigaret krijgt ook steun uit onverwachte hoek. Het Belang van Limburg meldde dat overstappen naar vapen een korting op de schuldsaldoverzekering kan opleveren. Rokers betalen meer, maar wie stopt kan de premie laten herzien. Dat principe bestaat nu ook voor de overstap naar dampen. Daarvoor moet de ex-roker wel sla-gen voor een nicotinetest, een urinetest die de hoeveelheid cotinine, een bestanddeel van nicotine, in het lichaam meet. De regels ver-schillen echter wel van verzekeraar tot verzekeraar. n


Tabak


magazinedecember 2017 - januari 2018

Vlaamse Federatie van Persverkopers

Analyse

Losse krantenverkoop op nog lossere schroevenDe losse verkoop van Nederlandstalige kranten vertegenwoordigt nog hooguit 15 tot 25% van de totale printverkoop. We doken in de cijfers van het CIM (Centrum voor Informatie over de Media) om de impact van de abonnementenwerving en de digitalisering in kaart te brengen.

Tekst: Wouter TemmermanDe algemene evolutie van de losse verkoop

van Nederlandstalige kranten in ons land kan

elke persverkoper vlot en foutloos samen

vatten. De losse verkoop daalt, elke meet

periode en bij elke titel. Een minieme uit

zondering niet te na gesproken, klopt die

veralgemening over de hele lijn. Niet verwon

derlijk dus dat dagbladhandelaars vaak met

enige verbazing kijken naar de berichtgeving

over de meetresultaten van het CIM. Uitspra

ken als “Nooit eerder bereikte een nieuws

merk zoveel Vlamingen” (Ilse Peeters,

research manager bij De Persgroep Adverti-

sing over Het Laatste Nieuws) of “Met

462.560 lezers blijft De Standaard met voor

sprong de grootste kwaliteitskrant” (Media-

huis Connect) roepen wel eens vragen op.

Bereik is geen verkoop

We helderen graag die verwarring op: de uit

spraken in kwestie gaan over de totale

bereikcijfers en niet over de verkoopcijfers.

Een krant die bij u gekocht wordt en vervol

gens door een gezin van vier mensen wordt

gelezen, haalt een bereikcijfer van vier. Dat

die bereikcijfers in de lift zitten, heeft te

maken met de inspanningen van mediagroe

pen om het bereik op andere dragers (de

website, de digitale krant,…) te verhogen.

Het laat zich echter wel raden dat die inspan

ningen een weerslag hebben op de verkoop.

Die weerslag lees je niet in de bereikcijfers,

maar in de CIMverkoopcijfers (vrij consulteer-

baar op www.cim.be overigens).

Nog maximaal een kwart losse verkoop

De analyse van die verkoopcijfers vertelt ons

meer over hoe de krantenverkoop in Vlaan

deren verschuift. Van losse printverkoop naar

printabonnementen en digitale abonnemen

ten. Maar hoe sterk daalt de losse verkoop

dan werkelijk? Hoe sterk verwatert de totale

printverkoop? En hoe groot is de opmars van

de digitale kranten? We zochten het uit voor

de zeven Nederlandstalige krantentitels en

goten de kerncijfers in overzichtelijke info

grafieken. Het plafond is duidelijk: nog maxi

mum een kwart van de printverkoop komt uit

de winkels. Dat de titels nog boven dat kwart

zullen uitstijgen, is zeer onwaarschijnlijk. De

bodem is nog niet bekend. Momenteel is

13% losse verkoop het laagste cijfer, de grens

van 10% komt stilaan in zicht.

Zoek de lichtpuntjes

Bij de krant die qua algemene printverkoop

(abonnementen + los) het best standhoudt,

De Standaard, heeft de losse verkoop het

minst aan belang ingeboet. Ook al is het een

krant met een sterk abonnementenbestand

en een sterke digitale verkoop. De laatste cij

fers (van mei 2017) tonen vergeleken met een

jaar eerder zelfs een kleine stijging van het

belang van de losse verkoop. Ook bij De Tijd

is het belang van losse verkoop vergeleken

met 2011 weer toegenomen. Dat komt

omdat in beide gevallen de losse verkoop min

of meer stabiel blijft en abonnees de print

krant ruilen voor een digitale versie. Het blij

ven de schaarse lichtpuntjes.

Bij de twee meest verkochte titels, Het Laat

ste Nieuws en Het Nieuwsblad) is de losse ver

koop tot een kwart gereduceerd. Daarmee

blijven ze wel aan de kop van het peloton

wat betreft van het belang van losse verkoop,

maar de daling van dat belang is soms fors. In

2007 verkocht HLN nog zeven kranten op tien

via de winkels.

Goed om weten over deze analyse• Uitgevers denken spreken vaak over ‘total

brand’ cijfers. Dat is belangrijk voor adverteerders die wensen te weten in hoeveel exemplaren over de grenzen van print en digitaal heen worden verkocht. Voor persverkopers is dit minder relevant. Deze verkoopcijfers splitsen print en digitale verkoop uit om de evolutie toonbaar te maken.

• De total brand data verklaren waarom mediagroepen vaak optimistisch zijn, zeker over de Nederlandstalige kranten. Voor winkeliers bekijken we echter specifiek het deel van de verkoop dat relevant is voor de omzet. Bijgevolg: met een uitsplitsing naar de verkoop van abonnementen en losse verkoop en met een aparte vermelding van de evolutie van

digitale verkoop om eventuele verschuivingen aantoonbaar te maken.

• Zijn in deze analyse buiten beschouwing gelaten: andere meetbare print verspreiding, zoals bijvoorbeeld gratis exemplaren of verkoop aan derden.

• De winkel en rondeabonnementen telt het CIM bij de abonnementen en niet bij de losse verkoop.


ANALYSE

pag. 14

VERKOCHTE PRINTEXEMPLARENPER DAG MINDER

IN HET LAATSTE JAAR*

* evolutie gemiddelde verkoop print + abo tussen de CIM-periodes Q3/2015 - Q2/2016

en juni 2016 - mei 2017




en juni 2016 - mei 2017




en juni 2016 - mei 2017




en juni 2016 - mei 2017

EVOLUTIE AANDEEL LOSSE VERKOOP IN TIEN JAAR TIJD

EVOLUTIE AANDEEL LOSSE VERKOOP

IN NEGEN JAAR TIJD

* Analyse vanaf 2008 omdat het CIM sindsdiende cijfers van Het Volk bij Het Nieuwsblad telt.



VERKOOPDALING PRINT ABO + LOSIN TIEN JAAR TIJD

VERKOOPDALING PRINT ABO + LOSIN NEGEN JAAR TIJD



2.196

10.447

7.419

2.497

EVOLUTIE AANDEEL LOSSE VERKOOP LAATSTE JAAR*

* evolutie tussen de CIM-periodes Q3/2015 - Q2/2016

en juni 2016 - mei 2017



en juni 2016 - mei 2017



en juni 2016 - mei 2017



en juni 2016 - mei 2017

BRON: CIM

BRON: CIM

BRON: CIM

BRON: CIM

DAGELIJKSE DIGITALE VERKOOP*

* gemiddelde dagelijkse digitale verkoop tussen juni 2016 en mei 2017







DAGELIJKSE DIGITALE VERKOOP

IN 2013


IN 2013


IN 2013


IN 2013

5.877

11.285

5.064

18.316

2.003

3.250

2.779

6.876

2007 30%

2008* 43,5%

2007 51,2%

2007 28,1%

2011 25%

2011 35,9%

2011 39,8%

2011 22,9%

2016 14,1%

2016 25,2%

2016 23%

2016 18,2%

98.186 84.176 (2007) (2016)

253.026 219.324 (2008) (2016)

105.808 92.034 (2007) (2016)

82.707 79.311 (2007) (2016)

14,9% 13,2%

25,2% 24,6%

23,3% 18,9%

17,6% 18%


ANALYSE

pag. 13




en juni 2016 - mei 2017



809



en juni 2016 - mei 2017

BRON: CIM




IN 2013

16.081

11.128

2007 16,8%

2011 15,2%

2016 17,8%

36.048 25.287 (2007) (2016)

17,7% 17,4%




en juni 2016 - mei 2017




en juni 2016 - mei 2017





13.457 2.133



en juni 2016 - mei 2017



en juni 2016 - mei 2017

BRON: CIM BRON: CIM






IN 2013


IN 2013

12.853 16.298

2.679 2.687

2007 71% 2007 43%

2011 55,7% 2011 31,8%

2016 24,6% 2016 17,2%

277.536 254.993 (2007) (2016)

51.495 35.858 (2007) (2016)

27,2% 23,1% 17,6% 16,5%


ACTUALITEIT

Elektronisch betalen

Extra vragen voor elektronisch betalen bijna verbodenEen klant die zijn krant of pakje sigaretten elektronisch wenst te betalen, mag je vanaf volgend jaar geen toeslag meer aanrekenen. De Economische Inspectie zal in kleinhandelszaken toezien op de naleving van de nieuwe regel.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto: Worldline België

Vanaf begin volgend jaar mogen handelaars

geen toeslag meer aanrekenen aan klanten

die elektronisch betalen. Dat is het gevolg

van een Europese Richtlijn die op 18 januari

2018 in werking treedt. Ons land heeft tot

dan om de richtlijn om te zetten in een

Belgische wet, maar minister van Economie

Kris Peeters liet er eerder dit jaar in het par

lement geen twijfel over bestaan dat hij

Europa zou volgen. “Ik pas de wet aan

zodat extra kosten voor betaling met een

bankkaart vanaf begin 2018 niet meer toe

gestaan zijn. De Economische Inspectie zal

erop toezien dat de afschaffing wordt nage

leefd”, aldus Peeters.

Stijging kaartbetalingen kleine bedragen

Het wordt op die manier verboden om een

kleine extra kost aan te rekenen voor de

meest gebruikte betaalkaarten, zoals Ban

contact, Maestro, Visa of Mastercard. Of

anders gezegd: de kost die je als winkelier

betaalt, kan je niet meer doorrekenen. Voor

heen mocht je dat als handelaar wel tot op

het niveau van de wettelijke kost (je mocht

geen winst maken op de toeslag). De reden

achter de wet is een dubbele vaststelling. Ten

eerste zit het elektronisch betalen in de lift.

In 2016 waren er 1,96 miljard elektronische

transacties in ons land en dat is 10% meer

dan in 2015. De groei is vooral spectaculair

bij de kleine bedragen. Marktleider World

line rapporteerde een stijging met 19% voor

de aankopen onder 10 euro en zelfs met

33% voor de aankopen onder 5 euro.

Eén op tien vraagt toeslag

Ten tweede is de gewoonte om een toeslag

te rekenen, in de loop der jaren afgebrok

keld. Naar aanleiding van de Europese

ingreep voerde het Neutraal Syndicaat van

Zelfstandigen (NSZ) in december 2016 een

enquête uit. Daaruit bleek dat op dat

moment nog één op tien handelaars een

toeslag vroeg bij betaling met de betaal

kaart. De bevraging kwam er een halfjaar

nadat Worldline een vrij stevige tariefver

laging had doorgevoerd. Eind 2015

beperkte Europa al de vergoeding die ban

ken doorrekenen aan de handelaar. Die

interchange fee vergoedt de moeite om het

geld van de rekening van de consument

naar de rekening van de handelaar over te

zetten. Een half jaar later zakte bij markt

leider Worldline het tarief voor bedragen

onder 5 euro met 60% en dat voor betalin

gen tussen 5 en 10 euro met 30%. Sindsdien

kost een transactie van 5 euro de handelaar

2 eurocent, terwijl betalingen tussen 5 en 10

euro 5 eurocent kosten. Boven 10 euro gaat

het om 17 eurocent.

Verdere daling?

Dat net het NSZ de studie naar het vragen

van een toeslag uitvoerde, is geen toeval.

Het syndicaat maakt, samen met UNIZO bij

voorbeeld, deel uit van de ‘advisory board’

van Worldline en schaarde zich achter het

verbod. Het gaf wel aan de komende jaren

vanuit het adviesmandaat te blijven streven

om het elektronisch betalen voor hande

laars goedkoper te blijven maken. Zo’n ver

dere daling lijkt ondanks de eerdere dalin

gen geen overbodige luxe te zijn voor

winkeliers die vaak aankopen met zeer

kleine bedragen noteren. Wie door de reac

ties op het internet leest, ontdekt de angst

bij de bakker bij wie twee pistolets elektro

nisch worden betaald. Of nog: honderd

gram charcuterie bij de slager en… de krant

in de dagbladhandel. Vaak nemen deze win

keliers de algemene kosten, denk maar aan

de huur of aankoop van de terminal, mee in

de berekening. Plus de vaststelling dat de

tarieven niet altijd even gunstig zijn. De

tarieven van Worldline gelden vaak als refe

rentie, maar de concurrentie werkt niet

altijd met dezelfde transactiekosten. Ook na

18 januari blijft het voor dagbladhandelaars

met andere woorden goed om nog even

waakzaam te zijn en de reële kosten van

elektronisch betalen goed in te schatten.

Toeslag vragen kan niet meer, maar het

blijft vooralsnog toegelaten om voor de al

te onrendabele transacties vriendelijk te vra

gen of cash betalen ook kan en even uit te

leggen waarom. n

“ “Een verdere daling van de trans-actiekost lijkt geen overbodige luxe voor wie zeer vaak kleine aankopen noteert”


Tekst: Guy Reynaerts

1Wat vond u in 2017 de meest positieve

evolutie in uw winkel?2Wat vond u in 2017

de belangrijkste negatieve evolutie in uw winkel?

3Welke leverancier heeft u het voorbije

jaar het meest verrast, in negatieve of positieve zin?

4Welke positieve of negatieve evolutie

verwacht u voor uw winkel in 2018?

5Wie wenst u wat toe voor 2018?

Filip Hebb (Bredakrant Merksem)

Na lang denken, de verder-zetting van 2016, wat dus een stijging betekent.

Negatief is de verminde-ring van onze winstmarges op rookwaren.

In positieve zin, staat de Nationale Loterij met stip op nummer 1, met hun niet aflatende verloning-systeem, mede doordat ik van stratum 3 naar stratum 2 ben geëvolueerd. Nega-tief: de uitgevers en meer bepaald De Persgroep met hun constante agressieve abonnementenwerving.

Groeien met de Nationale Loterij. De keerzijde van de medaille is wel dat onze eerste 400 euro omzet, waarop we geen commis-sie krijgen, pijn dreigt te doen.

Hopen dat de collega’s de moed behouden om ver-der te doen. Mijn eerste kleinkinderen een goede gezondheid.

Dirk Kinds (Krantenboetiek Dirk, Gent)

Bij de producten die ik in mijn winkel verkoop, heb ik geen positieve evolutie gezien.

Negatief is het geronsel van zeer goedkope abon-nementen, daarenboven gratis thuis bezorgd en dan nog betaald door de belastingbetaler. We moe-ten ook meer inspannin-gen doen om minder mar-ges te krijgen van onze leveranciers. Nefast voor een pure krantenwinkel, zoals mijn zaak nog is.

Er waren het voorbije jaar wat mij betreft geen hoog-vliegers. Iedereen probeert zijn best te doen voor zijn eigen boterham.

Ik ben op 1 december van dit jaar gestopt. Ik heb het geluk gehad mijn zaak te kunnen overlaten. De over-neemster gaat voor 65% dagbladhandel houden. Positief voor de dagblad-handels is dat ze nog kun-nen blijven bestaan in totaal nieuwe concepten.

Voor mijn overneemster wens ik dat haar nieuwe ideeën in de zaak succes mogen hebben. Voor alle collega’s het allerbeste.

Paul Stessens (Boekenhuisje, Lichtaart)

De verkoop van e-sigaret-ten, een nieuw product met een toch nog steeds groeiende verkoop en een mooie winstmarge.

De alsmaar agressievere manier van abonnemen-tenwerving door de uitge-vers.

Negatief: de tabaksfabri-kanten die de marges bewust heel onoverzichte-lijk houden en het spelen met de grammages van de tabakspotten en het aantal sigaretten per pakje.

De pers- en tabaksproduc-ten zullen het steeds moei-lijker krijgen in de perswin-kel. De pakjesdiensten zul-len nog boomen, maar daar zal geen grote winst uit te halen zijn. De ver-koop van nevenproducten zal steeds belangrijker worden, in ons geval de verkoop van brood en kof-fiekoeken.

Ik wens dat de sector van de dagbladhandels kan heropleven. Wij zijn ten-slotte meestal buurtwin-kels en dat blijft belangrijk in de lokale gemeenschap.

Geert Heremans (De Kiosk, Ninove)

Het meest positieve was de invoering van de ‘shop and go’-zone voor onze deur. Hierdoor hebben onze klanten steeds par-keerplaats en dat laat zich voelen in mijn omzet. Daarnaast is het vergoe-dingssysteem van de Nati-onale Loterij momenteel zeer positief voor ons.

Negatief zijn de abo-aan-biedingen die bijna weke-lijks in onze kranten en tijdschriften worden gestopt. De invoering van de nieuwe tabakswetge-ving, zowel voor liquids als voor gewone sigaretten had veel soepeler gemoe-ten. De inruiling van de producten verliep heel stroef of werd geweigerd.

De Nationale Loterij. De omzet blijft stijgen, wij maken ook wekelijks speel-potten. Volckaert, onze hoofdleverancier van siga-retten blijft ons verrassen door zijn eenvoud. Wij blij-ven Martine en Geert, wor-den geen nummer. Nega-tief: alle uitgevers blijven mikken op digitaal en/of abonnementen.

Met het WK Voetbal in het vooruitzicht zijn er moge-lijkheden. De firma’s aan-wezig in ons wedkantoor zullen daar uitgebreid op inspelen. Ook de gadgets zullen boomen. De nega-tieve spiraal in de verkoop van persartikelen ander-zijds lijkt niet te stoppen.

Wij wensen alle collega’s een gezond 2018. Daar-naast veel moed en wils-kracht om van ’s morgens tot ’s avonds blijgezind achter de toonbank te staan.

Guido Coenegrachts (’t Gazetje, Riemst)

De positieve evolutie van de elektronische sigaret. Dit is een margeartikel, waarvan er niet zoveel meer zijn.

De dalende verkoop van de tabak, die enkel en alleen te wijten is aan de accijnsverhoging.

Ik vind dat de leveranciers steeds verder van ons staan. Het persoonlijk con-tact lijkt steeds minder belangrijk. Negatief zijn de uitgeverijen met hun niet aflatende energie om ons de laatste klant af te snoe-pen. Het gebrek en het hongerloon naar ons toe zijn factoren beneden alle peil.

Er zijn verkiezingen in 2018. Wil er één partij opstaan en kiezen voor de kleine zelfstandige, die in de dorpsstraat op het soci-aal vlak zoveel te beteke-nen heeft? Schaf die oneerlijke subsidies (post, uitgeverijen, …) af en laat ons met gelijke wapens vechten. Blijf met jullie fik-ken van de accijnzen af!

Wij blijven ook in 2018 dro-men van een gezonde en eerlijke handel, maar we weten dat dromen bedrog zijn. Onze beste wensen voor veel energie en inspi-ratie.


Oudjaar-Nieuwjaar


evolutie in uw winkel?2Wat vond u in 2017

de belangrijkste negatieve evolutie in uw winkel?

3Welke leverancier heeft u het voorbije

jaar het meest verrast, in negatieve of positieve zin?

4Welke positieve of negatieve evolutie

verwacht u voor uw winkel in 2018?


Dirk Truyens (Somi, Neerpelt)

De Nationale Loterij heeft me doen inzien dat ik de knoop moest doorhakken om een nieuwe pijler te zoeken voor mijn winkels zodat ik minder afhankelijk van hen zou worden. De kosten zijn de laatste jaren sterk gestegen en dan ver-wacht men van ons meer energie te steken in een product met onderbetaal-de marges.

De manier waarop de monopolisten in onze branche ons leegzuigen. Ze verwachten loyaliteit van ons, terwijl ze op een steeds agressievere manier onze klanten wegpikken. Loyaliteit werkt alleen als die van beide kanten komt.

Onze hoofdleveranciers verrassen ons alvast niet meer. We weten al jaren wat hun doelstellingen zijn. In dat plaatje horen wij niet meer thuis. Geluk-kig zijn er nog leveranciers die zich deze praktijken niet kunnen permitteren. Hun marges zijn dan ook vaak realistischer.

2017 was voor mij een minder jaar, aangezien ik een paar keer in het zie-kenhuis lag. Ik heb mezelf beloofd dat ik mijn zaken anders zou aanpakken. Ik laat me niet kisten door gelijk welke malafide gros-sier. Ik ben begonnen aan verbouwingen en begin volgend jaar hoop ik met een nieuw product te kun-nen beginnen.

Ik wens iedereen een goede gezondheid toe. Zonder dat ben je niets. Ik hoop dat iedereen zijn weg vindt en de nodige energie kan opbrengen om de negatieve spiraal te doorbreken.

Pieter Jamaer (Dabladboetiek, Hasselt)

Ik werk al drie jaar samen met Moneygram en jaar na jaar blijft mijn omzet stij-gen.

De achteruitgang van de losse krantenverkoop. Het is een cliché, maar ik heb dat voor het eerst duidelijk ervaren dit jaar. We steve-nen af op een verkoop van de papieren krant enkel nog tijdens het weekend.

In negatieve zin: Scandina-vian Tobacco Group. De voorwaarden voor ruiling van stock om te voldoen aan de nieuwe wetgeving waren beneden alle peil. Tijdens die periode heb-ben alle leveranciers/fabri-kanten hun ware aard laten zien en dat neem ik mee naar de toekomst.

Mijn buikgevoel zegt dat 2018 een goed jaar gaat worden. Waarom? Ik weet het echt niet.

Ik wens al mijn collega’s veel werkplezier toe. Ik hoop dat iedereen dage-lijks met veel enthousias-me in zijn/haar winkel kan staan en iedere klant begroet met een welge-meende goeiedag.

Kurt Debruyne(Vermeire BVBA Hamme)

Het kassasysteem van Ver-tico, ondanks wat kinder-ziektes. Het laat toe een perfect stockbeheer toe te passen.

AMP, dat ons 10 euro per maand laat betalen om digitale zendnota’s te bekomen, maar wel nalaat om de inkoopprijzen en kortingen mee door te stu-ren, wat ze overigens wel naar hun eigen kassa’s doen. Bovendien krijg je, net zomin als van de Natio-nale Loterij, enig begrip wanneer je winkel in een gemeentelijk bouwwerf terecht komt.

Bij ons waren dat ontegen-sprekelijk JTI, Imperial Tobacco, Conway, Hallmark en De Striep in positieve zin. Negatief was AMP, wegens het tegenwerken van ons stockbeheer.

Na vier jaar gemeentelijke bouwwerven aan beide winkels, kijken we nu oprecht uit naar het einde van deze werkzaamheden, voorzien eind 2018. Laat ons daarna het beste ver-hopen.

De echte perswinkelcolle-ga’s die, ondanks de moor-dende concurrentie van onder meer de ketens, er elke dag staan uit liefde voor het vak, wens ik een fantastisch en gezond 2018 toe.

Pieter Van Ecyken (Bookshop Mia, Opwijk)

De goede verstandhou-ding met onze klanten op basis van wederzijds res-pect, ondanks een sterk veranderende maatschap-pij.

De dalende verkoop van de verschillende perspro-ducten, een tendens die niet meer te stoppen lijkt. Ook de steeds lager wor-dende marges op de rook-waren verontrusten ons.

Een dikke proficiat aan Conway voor de manier waarop ze met hun klan-ten meedenken.

Hopelijk kunnen wij ons assortiment verder uitbou-wen in het belang van onze toekomst.

Aan iedereen een goede gezondheid en een geluk-kig leven.

Wendy Van Daele(Dagbladhandel Wendy, Zwijnaarde)

Het opstarten van een postpunt in onze winkel vanaf maart. Dat heeft ons heel wat extra klanten opgebracht.

De duidelijk verminderen-de verkoop van kranten en tijdschriften ten gevolge van de vele abonnemen-ten die door de uitgevers worden aangeboden.

Stanleybet heeft ons het meest verrast in heel posi-tieve zin.

Ik verwacht een positieve evolutie voor 2018 aange-zien we een volledige uit-breiding gaan doen wat betreft de sportwedden-schappen.

Ik wens iedereen het aller-beste toe voor 2018 hopend op een goede ver-koop.


Oudjaar-Nieuwjaar



evolutie in de sector?2Wat vond in 2017

de belangrijkste negatieve evolutie in de sector?

3Welke evolutie bij de krantenwinkels

heeft u het meest verrast het afgelopen jaar?

4Welke initiatieven ambieert uw firma

in 2018 om de omzet en de opbrengst van uw producten in de krantenwinkel te doen groeien?


Stefaan Cornilly (Keesing)

Ik stel vast dat, ondanks alle negatieve evoluties in de sector, de goede ver-kooppunten overeind blij-ven en zelf op zoek gaan naar extra inkomsten om hun zakencijfer op peil te houden of zelfs te verbete-ren.

Dat na twee jaar onder-handelen, op vraag van het ministerie van Economie, om de leefbaarheid van de krantenwinkels te verbete-ren, er maar een beperkt aantal acties uit de bus zijn gekomen.

In de sector zijn echte ondernemers aan het werk die blijven geloven in de toekomst van hun winkel en daar ook verder in investeren.

Ik heb het geluk te werken voor een uitgeverij waar-van de producten in stij-gende lijn zitten. Door het constant innoveren slaagt Denksport erin om verder te groeien, maar ook om de sector hiervan mee te laten profiteren.

Iedereen veel puzzelple-zier.

Robby Van Rossum (Corelio)

De verdere diversificatie en heroriëntering van de krantenwinkel met toe-komstvisie. Er is een pro-fessionalisering van de krantenwinkel aan de gang met een heroriëntering naar echte buurtwinkels. Er is dan ook een noodzaak om zich niet vast te pinnen op de drie historische pij-lers om het fijnmazig net-werk te behouden.

Jaar na jaar de sluiting van veel krantenwinkels. Dat weegt zwaar door op het netwerk.

Men mag niet blijven stil-staan bij “vroeger was het …”. Het verrast me dat sommige dagbladhande-laars dat toch blijven doen. De media zijn anders dan tien jaar geleden en zullen blijvend in beweging zijn. Welke rol onze merken spelen in de toekomst zal ook evolueren.

Mediahuis zal ondanks de verdere digitalisering blij-ven investeren in de kran-tenwinkels en zal dan ook in 2018 belangrijke stap-pen zetten in het samen-werkingsmodel met de krantenwinkels.

Ik wens iedereen een suc-cesvol 2018 met veel pro-fessionele uitdagingen.

Arnaud Hermesse (Nationale Loterij)

In april hebben we ons nieuw remuneratiesysteem gelanceerd. Regelmatig analyseren wij wat dit oplevert voor onze kran-tenwinkels. Zo hebben we vastgesteld dat meer dan 85% van onze onafhanke-lijke krantenwinkels meer commissie krijgen dankzij dit nieuwe systeem.

De sluitingen van kranten-winkels, al zijn er in 2017 minder dan in 2016.

Het enthousiasme voor de Lottery Club stijgt, vermits ons ledenaantal blijft toe-nemen. In de loop van 2017 hebben we kaap van de 200.000 leden gerond, eind dit jaar verwachten we er 250.000. Met de Lot-tery Club steunen we ook de verkooppunten: we doen up-selling acties en geven een commissie per gevalideerde bon van de Lottery Club.

We blijven doorgaan op ons elan op gebied van remuneratie. Dat wil zeg-gen dat we ook in 2018 meerdere acties zullen lan-ceren voor onze trekkings- en krasspelen. We plannen ook de lancering van een vernieuwde Lotto. Details volgen later.

Ik wens onze verkooppun-ten het allerbeste toe, zowel privé als professio-neel. Ik hoop dat ze hun optimisme en motivatie blijven vinden om verder te doen in moeilijke omstandigheden. En uiter-aard elke winkelier een grote winnaar bij de Lotto of Euromillions.

Nicolas Meire (Ubiway)

De bevestiging dat er samenwerking was tussen de verschillende stakehol-ders om te willen investe-ren in de krantenwinkel van de toekomst. Dit kanaal blijft immers een zeer belangrijke en renda-bele distributievorm versus abonnementen en online activiteiten. De lancering van dekrantenwinkel.be was hiervan het mooi resultaat.

Ondanks het voorbeeld in mijn eerste antwoord kan de samenwerking tussen alle stakeholders nog beter. Het is net in niet-evi-dente tijden dat we schou-der aan schouder moeten staan.

Op verschillende fronten wordt er duchtig werk gemaakt van verdere pro-fessionalisering en diversi-ficatie van het productaan-bod in de krantenwinkel. De media-aandacht die hieraan werd gegeven in 2017 is verrassend positief om voor één keer niet enkel te kijken naar diege-nen die de strijd staken, maar wel naar diegenen die de toekomst in handen nemen.

De diversificatie van ons productaanbod is een groot succes. AMP en Ubi-way willen verder naar de toekomst zich als partner provider van de kranten-winkel positioneren. Met ook drinks en confiserie aan messcherpe prijzen en 24 uur levering . Dit bete-kent goede service en min-der investering in stock.

Ik wens iedereen een goede gezondheid en een voorspoedig en commer-cieel sterk 2018.


Oudjaar-Nieuwjaar


evolutie in de sector?2Wat vond in 2017

de belangrijkste negatieve evolutie in de sector?

3Welke evolutie bij de krantenwinkels

heeft u het meest verrast het afgelopen jaar?

4Welke initiatieven ambieert uw firma

in 2018 om de omzet en de opbrengst van uw producten in de krantenwinkel te doen groeien?


Brieuc Verhoeven (Ladbrokes)

Interessante evoluties zijn de ontwikkeling van de zui-len met spitstechnologie en de ontwikkeling van Live Betting, wat door de klanten zeer op prijs wordt gesteld. Daarnaast ons meer en meer gevarieerd aanbod aan weddenschappen voor Sport, Voetbal en Wed-rennen, net als de ludieke weddenschappen zoals bij de presidentsverkiezingen in de VS en Frankrijk.

Negatief zijn de dwingen-de exclusiviteitscontracten die onze concurrenten door de dagbladwinkels laten tekenen. Daardoor krijgen sommigen een negatief imago, aangezien de dagbladhandelaars zich bedot voelen. Als ze de clausule immers niet res-pecteren, krijgen ze brie-ven van advocaten of zelfs deurwaarders op hun dak.

Gezien de economische toestand zijn de dagblad-winkels meer en meer ver-plicht te diversifiëren. Het komt helemaal niet zelden voor dat een dagbladwin-kel gebak of broodjes ver-koopt, een nieuwkuis- of pakjesdienst heeft. Dit beantwoordt aan een echte noodzaak die de dagblad-handel constant verplicht zich aan te passen.

Wij willen de interacties met het netwerk van de dagbladwinkels zoveel mogelijk verbeteren. Het is voor ons van het aller-grootste belang contact te hebben met de markt zodat we ons product blij-vend kunnen verbeteren en perfectioneren en zo kunnen beantwoorden aan de noden van onze klan-ten.

Een voorspoedig en verrij-kend 2018 voor alle dag-bladhandelaars en ook een vruchtbare samenwerking wat betreft de Ladbrokes sportweddenschappen.

Ben Cauwelier(Tabagro)

Dat er, ondanks de uiterst moeilijke periode, nog steeds ondernemende winkeliers zijn die door hun dagelijkse inzet, pro-fessionalisme en creativi-teit erin slagen om van hun dagbladwinkel een succeszaak te maken.

Het moeilijke klimaat in de verkoop van tabakspro-ducten, met controles door verschillende instanties met hun eigen interpreta-ties van de wetgeving en de steeds weerkerende druk op de marge door de fiscale structuur van het product.

De dagbladhandel wordt een echt servicepunt met een breed gamma aan dienstverlening. (koffiecorner, verhandelen van ecommerce, ‘vaposhop’, …), maar blijft nog steeds de speciaalzaak voor pers, tabak en loterij.

Wij komen met een ver-nieuwd, transparant mar-gebeleid rond tabakswa-ren, zodat de perswinkel perfect kan inschatten welke referenties de beste rendabiliteit garanderen.

Ik wens iedereen een goede gezondheid en de nodige moed en ambitie voor 2018

Steve Desmet(De Persgroep Publishing)

Er zijn nog voldoende argumenten om een goede krantenwinkel uit te baten, maar dit vraagt inspanningen. Heel wat winkels zijn hier actief mee bezig. In samenspraak met die winkels hebben we al leuke en winstgevende ini-tiatieven kunnen opzetten zoals de acties rond kran-ten en magazines en de doorlevering.

Het verdwijnen van steeds meer krantenwinkels. Die neerwaartse spiraal omke-ren, is geen evidentie. De doorleveringen, die som-mige krantenwinkel reeds doen, zorgen ervoor dat de dalende trend minder snel gaat.

Ik heb het afgelopen jaar heel wat goede ideeën ontvangen van persverko-pers. Met meerdere van deze tips zijn we aan de slag gegaan. Bij deze doe ik een oproep naar de persverkopers om hun cre-atieve ideeën met ons te blijven delen.

In 2018 willen we onze bestaande projecten ver-der uitbouwen bij de kran-tenwinkels. De bedoeling is om samen een weg te bouwen waarbij de omzet van onze producten in het verkooppunt kan groeien.

Ik wens alle persverkopers een gezond en voorspoe-dig 2018 toe.

Pierre Durinck(BAT)

Onze sector heeft een moeilijk jaar achter de rug. De volumes hebben een enorme daling gekend, in de eerste plaats door de accijnsverhoging. Hierdoor zijn de marges in alle lagen van de waardeketen gedaald en dit voor alle categorieën. De kranten-handelaars voelen dit uiteraard ook . BAT inves-teert sterk in de ontwikke-ling van ‘next generation products’.

Het feit dat de overheid erkent dat de accijnsverho-ging nefaste gevolgen heeft voor de accijnsin-komsten, maar er niets wil aan doen. Ondanks een minderopbrengst van 151 miljoen euro in 2016 en 420 miljoen euro in 2017, is er geen politieke wil om de accijnspolitiek bij te sturen. Dat wil zeggen dat de volumes zullen blijven dalen.

De krantenwinkel blijft het moeilijk hebben. De mar-ges staan onder druk en de concurrentie neemt toe. Diversificatie in het aanbod van de krantenwinkel lijkt me de beste oplossing. Bovendien hebben de con-sumenten behoefte aan openingstijden die aanslui-ten bij hun profiel: hier ligt een uitdaging voor de dag-bladhandel.

Wij blijven onze portfolio innoveren en brengen ons aanbod zo nog beter in lijn met de vraag van de gebruikers. Daarnaast investeren we in de ‘next generation prodcuts’, de elektronische sigaret. Dit kan de dagbladhandelaar een betere marge opleve-ren.

Dat iedereen het geluk vindt waar hij of zij naar streeft.

Christine Debaets(Imperial Tobacco Belgium)

De stijgende vraag naar grotere verpakkingen in diverse tabakscategorieën (sigaret als hulstabak).

De voortdurende stijging van de accijnzen, waardoor de marge van de kleinhan-del zeer sterk onder druk staat. Daarnaast verliest de overheid accijnsinkomsten omdat Belgische consu-menten zich bevoorraden in het buitenland. Tenslotte een disproportionele inter-pretatie van de tabakswet-geving door de controle-instanties.

Weinig positiefs. Veel win-kels blijven het lastig heb-ben en jaarlijks verdwijnen er een 200-tal winkels. Diversifiëren lijkt de bood-schap. Onze beroepsfede-ratie Cimabel werkt samen met Unizo om tailor made ondersteuning te bieden aan de winkeliers.

De retailers zien wij als de belangrijkste ambassa-deurs van onze merken. Daarom compenseren wij de marges naar de handel opdat de retailer op onze ‘value for money’-produc-ten een gelijkwaardige heeft als op duurder geprijsde producten.

Wij wensen onze retailers een gezond en commerci-eel succesvol 2018. Onze volwassen consumenten wensen we toe rustig te kunnen genieten van kwa-litatieve producten. De overheid wensen wij zin voor redelijkheid toe, zowel op vlak van begro-ting als van wetgeving

Jeroen Dhanens(JTI)

Het stijgende bewustzijn dat België als open econo-mie uiterst kwetsbaar is voor de verhoging van accijnzen op tabak en andere categorieën, dit naast het afnemende toe-risme na de aanslagen in Zaventem en de Brexit.

Dat er wordt vastgehou-den aan geplande ‘symbo-lische’ maatregelen zoals neutrale verpakkingen voor tabaksproducten, wars van de ervaring in het buitenland, meer bepaald Frankrijk, dat deze niet de beoogde resultaten ressor-teren.

De toenemende professio-nalisering in de sector van de Vlaamse en Waalse beroepsverenigingen van krantenhandelaars. Deze professionalisering is mijns inziens de beste garantie voor het vinden van een hernieuwde adem van de dagbladhandel.

Onze ambitie is het aan-bod nog beter af te stem-men op de vraag van de consument en dat zowel wat betreft de aard van onze producten als het gamma en de aangeboden formaten.

Al onze klanten en hun familie wensen wij veel geluk en vooral een goede gezondheid toe in wat hopelijk een vreugdevol en voorspoedig jaar wordt.


Oudjaar-Nieuwjaar

Wenst u uw assortiment aan te vullen met deze reeks, neem dan contact op met uw promoter. Ga voor meer informatie over deze titels naar www.denksport.be of mail naar [email protected]

Leer nu puzzelen met de startlijn van Denksport

Wenst u uw assortiment

PUZZELS OP INSTAPNIVEAU

KBE_008_MA advRadar_Startlijn_A4.indd 1 7-9-2017 13:56:56

Hete hangijzersDe actualiteit volgens het forum van Perswinkel.bePerswinkel.be is een forum dat gratis ter beschikking van alle persverkopers staat. Iedere verkoper kan er mits registratie (noodzakelijk omdat het forum exclusief voor persverkopers is) zijn mening kwijt over alles wat de sector aangaat en méér. Naast de occasionele kolder vallen er beslist interessante meningen en nuttige nieuwtjes te sprokkelen. Wilfried Vandenbroucke, een van de vijf initiatiefnemers, geeft een woordje uitleg bij een van de actuele thema’s.

“Toch iets meer dan 50% die beweert NIET beter af te zijn? Dat vind ik veel! Dit jaar viel en valt er volgens mij toch wel iets extra te

rapen. En de wind zit ook wel mee.”“Ik doe gewoon verder zoals ik bezig ben… en heb dus ook

minder! Ik twijfel aan de cijfers die we doorkrijgen van de NL met die acties. DAT KAN ONMOGELIJK KLOPPEN! Als ik er iets over zeg

tegen mijn CA is het net of ik tegen een muur praat!”“Ik doe ook gewoon als anders maar verdiende véél meer. (…/…) Altijd hetzelfde, we kunnen toch niet blijven stijgen, zeggen velen. Kijk nog eens naar uw afrekening van bv 5 jaar geleden. Zal je zien

dat je wel degelijk blijft stijgen, of minstens status quo.”“Ik zou enerzijds graag nog eens opnieuw stemmen, want door

het verschil met de in den beginne ongelimiteerde acties en de nu afgetopte acties wordt het voordeel toch een heel stuk kleiner!”“By the way, er staat uitdrukkelijk in het nieuwe contract of in de

begeleidende gids dat niets gegarandeerd is wat betreft die acties. Niet qua aantal, niet qua omvang. We moeten er gewoon op

vertrouwen dat die acties er zullen zijn en haalbaar zullen blijven.”“Ik denk dat je volgend jaar selectief te werk zal moeten gaan om

nog iets te halen (…/…): mikken op de ene actie en de andere laten passeren, om dan een jaar later dààr te scoren. Ik kan volgend jaar in elk geval niet in die mate scoren op die tijdelijke zoals ik dat

dit jaar gedaan heb.”

Loterij: het nieuwe contract gewikt en gewogenHet is nu een dik jaar geleden dat onze Nationale ons haar nieuw con-

tract onder de neus duwde, na - zo zei men - ampel overleg met de ver-

tegenwoordigers van onze sector. Het contract werd gepresenteerd met

een begeleidende “Gids voor de verkooppunten”, die uitgebreid inging

op inhoud en doelstellingen ervan, en waarin onze vertegenwoordigers

de loftrompet staken over het bereikte akkoord. Toch bleek spoedig uit

een aantal negatieve reacties in de pers dat niet alle onderhandelaars

even gelukkig waren met het bereikte resultaat. Ook de verkopers zelf

roerden zich: een perswinkel-poll met de simpele vraag: “nieuw contract

ja of neen?”, gaf voor 85% neen; en de perswinkel-brief voor de CEO (met

de vraag om van die drempelwaarde af te zien…) werd door 154 verkoop-

punten ondertekend.

Intussen is het stof gaan liggen en is het nieuwe contract lang genoeg in

werking om eens te pollen naar het resultaat. Zou de prognose van de

Loterij kunnen kloppen? Men beweerde namelijk dat 70% van alle win-

kels beter af zou zijn mét de drempelwaarde plus de opbrengst van de

tijdelijke acties; mits een flinke inspanning zou dat percentage zelfs kun-

nen oplopen tot 95! Perswinkel vond het tijd voor een eerste evaluatie:

van de goeie 50 respondenten verklaart 30% aanzienlijk meer bonus ver-

diend te hebben dan vroeger, zonder drempelwaarde. Een extra 14%

zegt dat haar inkomen “een beetje hoger” zal liggen. Rest 56%, waarvan

12% “geen flauw idee” en 44% “ongeveer hetzelfde” tot “aanzienlijk lager”.

Het zou interessant zijn om na te gaan of de Loterij nu inderdaad doet

wat ze zei met dit contract te beogen: vooral de hardwerkende punten

het best belonen, ten koste van de lijntrekkers. Dan zijn de lijntrekkers in

elk geval talrijker dan in de prognose: 56% verklaart NIET méér te verdie-

nen (mogen we de 12% “geen flauw idee” bij de lijntrekkers tellen?).

Ik vermoed dat de Loterij dit jaar sowieso – tot nu toe dan – een boeren-

jaar gekend heeft: de voorbije maand heeft vooral EuroMillions hoge

toppen gescheerd; en in de eerste helft van het jaar waren enkele nieu-

we kraslotenlanceringen erg goed geslaagd. Bovendien begint stilaan

het effect van de uitbreiding van het verkoopnet te spelen. Anderhalf

jaar geleden verklaarde Dhr. Haek namelijk in de pers dat de Loterij alom-

tegenwoordig wou zijn. Een verkooppunt op iedere straathoek, van

4.600 naar minstens 10.000 verkooppunten. Dat het de Loterij menens is,

heeft ondergetekende inmiddels al mogen ondervinden: de Carrefour

Express om de hoek werd voorzien van online Loterij via kassaticket,

zoals zowat elke Carrefour Express in het hele land. En een dagwinkel op

minder dan 100 meter van mijn winkel wordt vanaf 1 december ook ver-

kooppunt van de Nationale. Hoewel ik dus dit jaar in de poll kon opteren

voor “aanzienlijk hoger dan vorig jaar”, zal dat volgend jaar wellicht niet

meer het geval zijn, integendeel zelfs. En ik vrees dat ik daar niet alleen in

ben: volgend jaar is er voor iedereen in alle opzichten minder manoeu-

vreerruimte, zowel in de hoogte (omzetcijfer: bomen groeien nu eenmaal

niet tot in de hemel, het wordt moeilijk om beter te doen dan 2017) als in de

breedte (het “territorium” van elk verkooppunt wordt kleiner).

Maar goed: dan zijn we misschien al vergeten hoe het was VOOR het

nieuwe contract. Dat je in 2016 nog “zomaar” zes procent kreeg, en niet:

4,50 % en anderhalf procent voorwaardelijk. En bovendien: toen ook nog

op de totale omzet, dus nog niet: op omzet MIN een “drempelwaarde” van

200, 300 of 400 euro. Deze sector heeft immers een kort geheugen. n


Column

Oplossing puzzel Radar 6 (2017)

Puzzelen!

Oplossing

GRIEKSE DICHTER AFKOMST

ENFIN

MIN

BLAAS-INSTRUMENT ZANGNOOT ROEI-

WEDSTRIJDSNEETJE BROOD

GETIJ

ZOALS

GROEF

SIERPLANT

SPEL

LAND IN AZIË

VAARTUIG

VOETREIS

SCHRAAL

ZEKER

GRAAD

VEN

ONGEWOON

JALOEZIE

ETAGE-WONING

MUZIEKRITME (ENGELS)

IN ORDE

OVERSTE

KLAAR

GOLFTERM

BOOM

WAKE

DRUKTE

VLEKKEN-WATER

KOM

RESTAURANT

UITROEP

ZET

LOL

WINDAS

KOPER-GRAVURE

NAGALM

ENGELSE TITEL

NIET SLAGEN FIER

NAJAAR

BAND (ENGELS)

GROTE WARMTE

UITSTRALING

HALMTOP

BOOM

HEVIG

SLEE

OP DIT MOMENT

HERFST-BLOEM ZIEKE

GEZELLIG

Zweeds

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

W T RH O M E R U S E BR I L B I N G O

Z I N N I A A A KG U U R M A T E

W I S A P A R TN S N O R A F

B E A T E S P LB O W L A H A

T E T R A P R E TE E C H O I

E T S H E R F S TH I T T E A A R

A U R A F E L OI P A T I E N T

A S T E R K N U S


Vertier

TectonicEen tectonic heeft een rooster dat is opgedeeld in dik omrande blokken van één tot en met vijf vakjes.

In die vakjes moeten cijfers worden geplaatst. Wanneer het blok bestaat uit één vakje, komt er het cijfer

1 in te staan. Een blok van twee vakjes krijgt de cijfers 1 en 2; in een blok van drie vakjes moeten de

cijfers 1, 2 en 3 komen, enzovoort. De bedoeling is het rooster zo in te vullen dat vakjes met dezelfde

cijfers elkaar niet raken, zelfs niet schuin.

12 3 1

4 24

23

4 35

25 4 1

3 3

TectonicEen tectonic heeft een rooster dat is opgedeeld in dik omrande blokken van één tot en met vijf vakjes. In die vakjes moeten cijfers worden geplaatst. Wanneer het blok bestaat uit één vakje, komt er het cijfer 1 in te staan. Een blok van twee vakjes krijgt de cijfers 1 en 2; in een blok van drie vakjes moeten de cijfers 1, 2 en 3 komen, enzovoort. De bedoeling is het rooster zo in te vullen dat vakjes met dezelfde cijfers elkaar niet raken, zelfs niet schuin.

1 4 2 4 3 1 2 5 32 3 5 1 5 4 3 4 14 1 4 3 2 1 2 5 22 3 2 5 4 5 4 1 31 5 4 3 1 2 3 2 43 2 1 2 4 5 1 5 31 4 5 3 1 2 4 2 13 2 1 2 4 3 1 5 31 4 3 5 1 5 2 4 22 5 1 2 3 4 1 5 13 4 3 5 1 5 2 4 3

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

3

PaperCloud Christmas!

EXTRAHANDIGEPLANNER

EXTRA3D RENDIER

NOG NIET IN DIENST? CONTACTEER ONS!03 360 51 09

*Als je de enige winnaar bent met de 6 juiste nummers is er bij de Extra KerstLotto van 24/12/2017 € 2.500.000 te winnen en is er bij de Extra NieuwjaarsLotto van 31/12/2017 minimum € 3.500.000 te winnen. Als er bij de Extra KerstLotto van 24/12/2017 geen winnaars zijn met de 6 juiste nummers, dan wordt de Jackpot overgedragen naar de Extra NieuwjaarsLotto van 31/12/2017. Als er bij de Extra NieuwjaarsLotto van 31/12/2017 geen winnaars zijn met 6 juiste nummers, dan wordt de Jackpot overgedragen naar de Lotto-trekking van 03/01/2018.

€ 2.500.000*

€ 3.500.000*

Organiseer

voor deze Extra trekkingen

speelpotten

Documents

Beste wensen voor 2018! · Beste wensen voor 2018! met magazine Maandelijks - 13 de jaargang nr. 7/8 - december 2017 - januari 2018 Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus