BESLENMEBESLENME

BÜYÜME VE GELİŞME, BÜYÜME VE GELİŞME,

YAŞAMIN SÜRDÜRÜLMESİ VE YAŞAMIN SÜRDÜRÜLMESİ VE

SAĞLIĞIN KORUNMASI İÇİN SAĞLIĞIN KORUNMASI İÇİN

ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİNİN ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİNİN YETERLİ VE DENGELİ MİKTARDA YETERLİ VE DENGELİ MİKTARDA

VÜCUDA ALINMASINA DENİR.VÜCUDA ALINMASINA DENİR.

BESİN ÖĞELERİBESİN ÖĞELERİ KARBONHİTRATKARBONHİTRAT

PROTEİN PROTEİN YAĞYAĞ VİTAMİN VİTAMİN MİNARELLERMİNARELLER

SUSU

BESİN GRUPLARIBESİN GRUPLARI

Süt ve Süt Ürünleri Süt ve Süt Ürünleri Et Yumurta Kurubaklagiller Et Yumurta Kurubaklagiller Taze Sebze ve MeyvelerTaze Sebze ve Meyveler Tahıllar ve Tahıl ÜrünleriTahıllar ve Tahıl Ürünleri

1. GRUP: SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ1. GRUP: SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ

PROTEİN, KALSİYUM, FOSFOR, RİBOFLAVİN, B12 İÇERİR.

ÖNEMİÖNEMİ * BÜYÜME VE GELİŞME * BÜYÜME VE GELİŞME

* DOKULARIN ONARIMI* DOKULARIN ONARIMI

* KEMİK GELİŞİMİ VE SAĞLIĞI* KEMİK GELİŞİMİ VE SAĞLIĞI

* SİNİR VE KASLARIN DÜZENLİ ÇALIŞMASI* SİNİR VE KASLARIN DÜZENLİ ÇALIŞMASI

* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR..

2.GRUP: ET, YUMURTA,BAKLAGİLLER2.GRUP: ET, YUMURTA,BAKLAGİLLER

PROTEİN, DEMİR, ÇİNKO, FOSFOR, MAGNEZYUM, B6, PROTEİN, DEMİR, ÇİNKO, FOSFOR, MAGNEZYUM, B6, B12, A VİTAMİNİB12, A VİTAMİNİ, , NİASİN,NİASİN,

TİAMİN İÇERİR.TİAMİN İÇERİR.

ÖNEMİÖNEMİ BÜYÜME VE GELİŞMEBÜYÜME VE GELİŞME HÜCRELERİN YENİLENMESİ HÜCRELERİN YENİLENMESİ VE DOKU ONARIMIVE DOKU ONARIMI KAN YAPIMIKAN YAPIMI SİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ SAĞLIĞISİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ SAĞLIĞI HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

3. GRUP TAZE SEBZE VE 3. GRUP TAZE SEBZE VE MEYVELERMEYVELERC VİTAMİNİ, KAROTEN(A VİTAMİNİ C VİTAMİNİ, KAROTEN(A VİTAMİNİ ÖNCÜSÜ), FOLİK ASİT, B2 VİTAMİN, ÖNCÜSÜ), FOLİK ASİT, B2 VİTAMİN, DEMİR, MAGNEZYUM, POSA İÇERİR.DEMİR, MAGNEZYUM, POSA İÇERİR.

ÖNEMİÖNEMİ* BÜYÜME VE GELİŞME* BÜYÜME VE GELİŞME

* HÜCRE YENİLENMESİ, DOKU ONARIMI* HÜCRE YENİLENMESİ, DOKU ONARIMI

* KAN YAPIMI* KAN YAPIMI

* DİŞ VE DİŞETİ SAĞLIĞI * DİŞ VE DİŞETİ SAĞLIĞI

* DERİ SAĞLIĞI, GÖZ SAĞLIĞI* DERİ SAĞLIĞI, GÖZ SAĞLIĞI

* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

4 GRUP TAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİ

TEMEL ENERJİ KAYNAĞIDIR, TEMEL ENERJİ KAYNAĞIDIR,

B1 VİTAMİNİ, NİASİN VE PROTEİN İÇERİR.B1 VİTAMİNİ, NİASİN VE PROTEİN İÇERİR.

ÖNEMÖNEMİİ

* VÜCUDUN TEMEL ENERJİ * VÜCUDUN TEMEL ENERJİ

KAYNAĞIDIRKAYNAĞIDIR

* SİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ * SİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ

SAĞLIĞI İÇİN GEREKLİDİRSAĞLIĞI İÇİN GEREKLİDİR

* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR* HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

GÜNLÜK TÜKETİLMESİ GEREKEN GÜNLÜK TÜKETİLMESİ GEREKEN MİKTAR.MİKTAR. SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ ;; YETİŞKİN: 2 PORSİYONYETİŞKİN: 2 PORSİYON ÇOCUK, GENÇ, GEBE, EMZİKLİ, MENAPOZ ÇOCUK, GENÇ, GEBE, EMZİKLİ, MENAPOZ

SONRASI KADINSONRASI KADIN: : 3-43-4 PORSİYON PORSİYON

ET, YUMURTA, BAKLAGET, YUMURTA, BAKLAGİİLLER ;LLER ; YETİŞKİN,GENÇ,ÇOCUKYETİŞKİN,GENÇ,ÇOCUK: 2 PORSİYON: 2 PORSİYON GEBE, EMZİKLİ:GEBE, EMZİKLİ: 3 PORSİYON 3 PORSİYON TAZE SEBZE VE MEYVELER ;TAZE SEBZE VE MEYVELER ; 3-53-5 PORSİYON PORSİYON

TAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİTAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİ ; ; 4-6 PORSİYON4-6 PORSİYON

BESİNLERİN BİR PORSİYON MİKTARLARIBESİNLERİN BİR PORSİYON MİKTARLARIBESİN ADIBESİN ADI ÖLÇÜÖLÇÜ MİKTAR (g)MİKTAR (g)SÜT,YOĞURTSÜT,YOĞURT 1 SU BARDAĞI1 SU BARDAĞI 160160PEYNİRPEYNİR 2 KK2 KK 50-6050-60KÖFTEKÖFTE 2-3 ADET2-3 ADET 50-6050-60

KUŞBAŞI ETKUŞBAŞI ET 3-4 KÜÇÜK PARÇA3-4 KÜÇÜK PARÇA 3030TAVUK, BALIKTAVUK, BALIK 1 KÖFTE1 KÖFTE 3030

YUMURTAYUMURTA 2 ADET2 ADET 100100EKMEKEKMEK 1 İNCE DİLİM1 İNCE DİLİM 2525ÇORBAÇORBA 1 KASE1 KASE --PİLAV(PİRİNÇ,BULGUR)PİLAV(PİRİNÇ,BULGUR) 2/3 ÇB2/3 ÇB 50-6050-60KURUBAKLAGİL YEMEĞİKURUBAKLAGİL YEMEĞİ 1 ÇB1 ÇB 5050PATATESPATATES 1 ORTA BOY1 ORTA BOY 100100ELMAELMA 1 ORTA BOY1 ORTA BOY 100100PORTAKALPORTAKAL 1 KÜÇÜK BOY1 KÜÇÜK BOY 100100MUZMUZ YARIMYARIM 5050ÇİLEKÇİLEK 12 ADET12 ADET 175175ARMUTARMUT 1 ORTA BOY1 ORTA BOY 100100

DOMATESDOMATES 1 ORTA BOY1 ORTA BOY 100100MARULMARUL 5,6 YAPRAK5,6 YAPRAK 100100SALATALIKSALATALIK 1 KÜÇÜK BOY1 KÜÇÜK BOY 100100YEŞİL SOĞANYEŞİL SOĞAN 3-4 ADET3-4 ADET 7575TAZE FASÜLYE, BAMYATAZE FASÜLYE, BAMYA 1 SB1 SB 150-200150-200HAVUÇHAVUÇ 1 ORTA BOY1 ORTA BOY 100100BEZELYEBEZELYE 4 YK4 YK 100100ZEYTİNZEYTİN 5 ADET5 ADET 1515

KK:KİBRİT KUTUSU, ÇB:ÇAY BARDAĞI, SB:SU BARDAĞI,YK: YEMEK KAŞIĞI

10

BESİNLERİ SATIN ALMA,

HAZIRLAMA, SAKLAMA

VE PİŞİRME İLKELERİ

SÜT ÜRÜNLERİ KAYNATILMIŞ, PASTÖRİZE/ STERİLİZE SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ KULLANILMALIDIR.

SÜTLER KABARDIKTAN SONRA 5 DAK. KAYNATILIP HEMEN SOĞUTULMALIDIR.

KAYNATILMIŞ VE PASTÖRİZE SÜTLER CAM KAVANOZDA BUZDOLABINDA 1-2 GÜN, KUTUSUAÇILMIŞ STERİLİZE SÜTLER EN FAZLA 3 GÜN SAKLANABİLİR.

SÜTLÜ TATLI YAPARKEN ŞEKER

OCAKTAN İNDİRİLMESİNE

YAKIN EKLENMELİDİR.

ÇİĞ SÜTTEN YAPILMIŞ TAZE

PEYNİRLER YENMEMELİDİR.

YOĞURT TORBAYA KONUP

SÜZÜLÜRSE VİTAMİNİ KAYBOLUR.

SÜT ÜRÜNLERİ

ETLERETLER KIYMA VE ORGAN ETLERİ BUZDOLABINDA

SAKLAMAK KOŞULUYLA 1-2 GÜN İÇİNDE TÜKETİLMELİDİR.

ETLER HEMEN TÜKETİLMEYECEKSE

NORMAL BUZDOLABI BUZLUKLARINDA

1 HAFTA, DERİN DONDURUCULARDA 3-4 AY

SÜRE İLE DONDURULARAK

SAKLANABİLİR. DONDURULMUŞ BESİNLER BUZU

ÇÖZDÜRÜLDÜKTEN SONRA YENİDEN

DONDURULMAMALIDIR.

ETLER

ÇÖZÜLME İŞİ, ODA SICAKLIĞINDA,

SOBA/RADYATÖR VB. YERLERDE

YAPILMAMALIDIR. ÇÖZÜLME İŞLEMİ BUZDOLABININ ALT

RAFLARINDA BEKLETİLEREK

YAPILMALIDIR.

ÇÖZÜLMÜŞ BESİNLER

BEKLETİLMEDEN PİŞİRİLMELİDİR.

YUMURTALARYUMURTALAR KIRIK, ÇATLAK VE KİRLİ YUMURTALAR

SATIN ALINMAMALIDIR. YUMURTA BUZDOLABINDA

SAKLANMALI, KULLANMADAN HEMEN

ÖNCE MUTLAKA YIKANMALIDIR.

ÇİĞ YUMURTA TÜKETİMİ

HASTALIK ETKENİ

OLABİLDİĞİ GİBİ BAZI

VİTAMİNLERİN

KULLANIMINI DA ENGELLER.

YUMURTALAR

YUMURTA EN FAZLA

8-10 DK. SÜREYLE

HAŞLANMALIDIR.

UZUN SÜRE HAŞLANMIŞ

YUMURTANIN SARISI ETRAFINDA

OLUŞAN YEŞİL RENK, BESİN

DEĞERİNİN AZALDIĞINI GÖSTERİR. 7

KURUBAKLAGİLLERKURUBAKLAGİLLER KURUBAKLAGİLLER, PİŞİRİLMEDEN ÖNCE

İLAÇ KALINTILARINDAN TEMİZLENMELİDİR. KURUBAKLAGİLLERİN İYİ PİŞMELERİNİ

SAĞLAMAK İÇİN 8-10 SAAT ISLATMA

İŞLEMİ UYGULANIP, ISLATMA

SUYU DÖKÜLEBİLİR. KURUBAKLAGİLLERİN HAŞLAMA

SULARININ DÖKÜLMESİ BESİN DEĞERİNİ

AZALTIR.

TAZE SEBZE VE MEYVELERTAZE SEBZE VE MEYVELER TAZE SEBZELER ÖNCE AYIKLANMALI, YIKANMALI, SONRA DOĞRANMALI VE YETERİ

KADAR SU İLE PİŞİRİLMELİDİR.

SEBZELER DOĞRANDIKTAN SONRA BEKLETİLMEMELİ, HAŞLAMA, PİŞİRME SULARI ATILIRSA VİTAMİN VE MİNERALLERİ AZALIR.

SALATALAR ÖNCEDEN

HAZIRLANIP BEKLETİLİRSE

VİTAMİNLERİ AZALIR.9

MEYVELER KESİLDİKTEN YADA SUYU

SIKILDIKTAN SONRA

BEKLETİLİRSE

C VİTAMİNİ DEĞERİ AZALIR.

KONSERVELERİN SUYU DÖKÜLÜRSE

VİTAMİN DEĞERİ AZALIR.

KAPAKLARI DIŞA DÖNÜK BOMBELEŞMİŞ

KONSERVELER SAĞLIK İÇİN SON

DERECE TEHLİKELİDİR.

ZEHİRLENMELERE YOL AÇAR.

TAZE SEBZE VE MEYVELER

TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİTAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİ EKMEK YAPMAK İÇİN HAMURUN MAYALANDIRILMASI BESİN DEĞERİNİ ARTTIRIR.

KEPEĞİ AYRILMIŞ FAKAT ÖZÜ VE İÇ KEPEĞİ AYRILMAMIŞ UNDAN MAYALANARAK YAPILAN EKMEĞİN BESLEYİCİ DEĞERİ, BEYAZ UNDAN YAPILAN EKMEKTEN DAHA FAZLADIR.

11

EKMEK İNCE DİLİMLENİP KIZARTILIRSA BESİN DEĞERİ AZALIR. TARHANA GÜNEŞTE KURUTULURSA VİTAMİN DEĞERİ AZALIR.

MAKARNA, ERİŞTE VB. BESİNLERİN HAŞLAMA SULARININ DÖKÜLMESİ BESİN DEĞERİNİ AZALTIR.

TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİ

SATIN ALIRKEN DİKKAT SATIN ALIRKEN DİKKAT EDECEĞİMİZ NOKTALAREDECEĞİMİZ NOKTALAR

PEKMEZ BALDAN DAHA BESLEYİCİDİR. ELMA MUZ DEĞERİNDE FİATI DAHA UCUZDUR. YAPRAKLI MARUL GÖBEKLİSİNDEN DAHA BESLEYİCİ VE UCUZDUR. BULGUR PİRİNÇTEN DAHA BESLEYİCİDİR. İSTAVRİT LÜFER DEĞERİNDE FİATI UCUZDUR. YUMURTA ET DEĞERİNDE FİATI UCUZDUR.

13

SATIN ALIRKEN DİKKAT EDECEĞİMİZ NOKTALAR

MERCİMEK KIYMA KADAR BESLEYİCİ

FİATI DAHA UCUZDUR. MEVSİMLİK SEBZE TURFANDA SEBZEDEN

DAHA BESLEYİCİDİR. SÜT GAZOZDAN ÇOK DAHA DEĞERLİDİR.

EKMEK ETİMEK

BENZERLERİ İLE AYNI

DEĞERDE FİATI UCUZDUR.

ÜRÜN SATIN ALIRKEN ÜRÜN SATIN ALIRKEN İMAL VE SON İMAL VE SON KULLANMA TARİHLERİKULLANMA TARİHLERİ’NİN KONTROL ’NİN KONTROL EDİLMESİ GEREKİR. SON KULLANMA EDİLMESİ GEREKİR. SON KULLANMA TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLER KESİNLİKLE TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLER KESİNLİKLE KULLANILMAMALIDIR.KULLANILMAMALIDIR.

ÇÜNKÜ ÜRÜN BOZULMUŞ OLABİLİR, MİKROORGANİZMA ÜREYEBİLİR, LEZZETİ VE FİZİKSEL GÖRÜNÜMÜ DEĞİŞEBİLİR, BESİN DEĞERİ KAYBOLMUŞ OLABİLİR.

ÜRÜN SATIN ALIRKEN ÜRÜN SATIN ALIRKEN ETİKET ÜZERİNDE;ETİKET ÜZERİNDE;

GIDA ADINA,GIDA ADINA,

FİRMA ADI VE ADRESİNE,FİRMA ADI VE ADRESİNE,

ÜRETİLDİĞİ YERE,ÜRETİLDİĞİ YERE,

MİKTARINA (NET GRAMAJ),MİKTARINA (NET GRAMAJ),

HAZIRLAMA VE KULLANMA TALİMATINA,HAZIRLAMA VE KULLANMA TALİMATINA,

DEPOLAMA VE SAKLAMA KOŞULLARINA,DEPOLAMA VE SAKLAMA KOŞULLARINA,

DİKKAT EDİLMELİDİR.DİKKAT EDİLMELİDİR.

SAĞLIKLI SAĞLIKLI BESLENMEK BESLENMEK İÇİN;İÇİN; DOĞAL VE TAZE BESİNLERİ TERCİH EDİNİZ. ÖĞÜNLERDE 4 BESİN GRUBUNDAN YEMEYE ÇALIŞINIZ. UYGUN VÜCUT AĞIRLIĞINI KORUYUNUZ. ŞEKERLİ VE YAĞLI BESİN TÜKETİMİNİZİ AZALTINIZ. DAHA AZ TUZ İÇEREN BESİNLER TERCİH EDİNİZ. 17

SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN;

YEMEKLERİ KIZARTMADAN,

HER GÜN 1.5-2 LT. SU İÇİNİZ.

FİZİKSEL AKTİVİTENİZİ ARTTIRINIZ. HER GÜN DÜZENLİ OLARAK AÇIK

HAVADA YÜRÜYÜŞ YAPINIZ. FAZLA MİKTARLARDA KATKI MADDESİ

İÇEREN BESİNLERDEN KAÇININIZ.

KAVURMADAN PİŞİRİNİZ.