Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
WETGEVING
BEDRIJFSARTS KAN BIJ CONFLICT EN ZIEKTE INZET MEDIATION ADVISEREN
Advies bedrijfsartsbij ziekte en ruzie
Onenigheid tussen werknemers of met de leidinggevende ver-
stoort het werk. Heibel in hun privéleven weten mensen vaak
wel op te lossen. Op het werk is dat veel lastiger. Opgekropte
spanning kan leiden tot ziek melden. In zo'n geval kan de be-
drijfsarts mediation aanraden. Wat is dat? Is het verplicht? En
wat is het nut van een mediator?
Mediation is in goed Nederlands 'bemid-
deling'. De Engelse term is gangbaar
voor dit specialisme. Het is het meest
bekend door situaties waarin een echt-
scheiding een vechtscheiding dreigt te
worden. Een mediator helpt met zijn
sociale vaardigheid én zijn juridische
kunde. Hij steunt de kemphanen om zelf
een oplossing te vinden waarmee beiden
vrede hebben, zakelijk en emotioneel.
Dat verschilt van een juridische proce-
dure waar een conflict vaak verhardt.
Bij de rechter is er altijd een verliezer,
bi] de mediator niet. De bedrijfsarts is
vaak de eerste die een arbeidsconflict
bemerkt, vanwege een verzuimmelding
of een consult. Zo'n conflict is er als
tenminste één van de partijen vindt dat
de andere haar steeds dwarsboomt of
ergert, aldus een richtlijn van bedrijfs-
artsen. De bedrijfsarts zal proberen
duidelijk te krijgen of het conflict er is:
• zonder ongeschiktheid voor werk; ver-
zuim kan dan ongeldig zijn;
• met geldig verzuim.
Gewoonlijk zal de bedrijfsarts hoe dan
ook een afkoelingsperiode adviseren: een
of hoogstens twee weken waarin partijen
elkaar niet zien. Een langere periode
zonder communicatie verergert meestal
Mediation als advies niet makkelijk te negeren
Mediation staat nergens in de wet als
verplichte oplossing bij arbeidsconflicten.
Als een bedrijfsarts mediation adviseert,
kunnen werkgever of werknemer zich
er echter moeilijk aan onttrekken. Bij de
kantonrechter is het gangbaar dat deze,
wanneer dat nog niet gebeurd is, al-
lereerst aandringt op bemiddeling. Dat
vergroot de kans op herstel van de relatie.
UWV zal bij een WIA-aanvraag vrijwel
nooit accepteren dat een advies van de
bedrijfsarts tot mediation niet opgevolgdis. Een arbeidsconflict kan leiden tot ziek-
melding.. Vakbond FNV schrijft op haar
site: "Conflicten moeten worden opgelost
buiten het ziektekanaal om." De bond ziet
mediation als wenselijke optie, zo blijktook uit het document 'Ziek door conflict',
een checklist voor ondernemingsraden
die zich hierover moeten buigen.
y^
de problematiek. Daarna past een goed
gesprek tussen partijen. In het eerste
geval heeft de bedrijfsarts formeel geen
taak. In het tweede zal de bedrijfsarts be-
trokken blijven zolang er ziekteverzuim
is. De werkgever moet hem immers
inschakelen bij verzuimbegeleiding, van-
wege het belang van de gezondheid van
de werknemer. Voor de kwesties in de
arbeidsverhouding adviseert de bedrijfs-
arts nogal eens bemiddelingsgesprek-
ken met een gekwalificeerd mediator.
Geheimhouding
Een mediator is zelfstandige ofwerkne-
mer van een (advocaten)bureau en mag
geen vast dienstverband hebben bi] een
organisatie waar hij is ingeschakeld. Demediator voor arbeidszaken is thuis in
arbeidsrecht en -psychologie. Hij brengt
betrokkenen met hem aan tafel en laat
ze uitspreken wat er dwars zit. Daarom
zijn alle partijen verplicht tot geheimhou-
ding, werkgever en werknemer hoeven
geen imagoschade te vrezen. De vaardig-
heid van de mediator werkt vrijuit praten
in de hand. De mediator zal aangeven
wat wettelijk en anderszins toegestaan
en mogelijk is. Dat biedt kaders waarbin-
nen de partijen op zoek gaan naar een
oplossing. De mediator stelt zich absoluut
onpartijdig op, hij houdt rekening met
iedereen. Hij let op wat partijen zeggen,
maar ook hóe ze dat zeggen, wat er niet
wordt gezegd en wat de achterliggende
belangen zijn. De partijen proberen
soms hem voor hun standpunt te win-
nen, dat is menselijk. De mediator is
erop getraind onpartijdig te blijven. Als
EB ARBO RENDEMENT 11-2018
»_n^i;ce*'MW4;r.vj^a'n:^nrui*.i^'ni*a-<n:<.i.i:n;i.n,'n^M.n;i^<.va@hij dat niet (meer) kan, trekt hij zich
terug, juist om de onpartijdigheid te
waarborgen. Als de bedrijfsarts media-
tion adviseert, behoort de werkgever dat
te betalen. Het is immers een maatregel
om verzuim te helpen verminderen.
Voordelen
De beroepsgroep mediators zegt in
80% van de gevallen succes te hebben,
vaak met maximaal vijf gesprekken. De
voordelen zijn duidelijk vergeleken met
rechtszaken. Die zijn kostbaar, duren
lang met dus (slopende) onzekerheid voor
de beide partijen. Ze leiden vaak juist
tot verslechtering van de persoonlijke
verhouding en de arbeidsverhouding.
Een alternatief is nog arbitrage; in dat
geval kiezen partijen een scheidsrech-
ter, informeren hem en laten de beslis-
sing aan hem. Het gevolg is, net als
bij rechtspraak, dat uiteindelijk een
partij met lege handen staat. Het na-
deel van mediation is dit niet vooraf
zeker is dat er een beslissing komt.
Rechtsgrond
Er zijn nog andere manieren om te
ondersteunen bij conflicten die mo-
gelijk te maken hebben met ziekte
of kunnen leiden tot ziekte. Ze ho -
ren bi] een preventief beleid:
• Stel een vertrouwenspersoon aan.
Werknemers kunnen er hun verhaal
kwijt en krijgen handvatten aangereikt
die hen verder op weg helpen. De mo-
gelijkheid om een vertrouwenspersoon
te bezoeken, vermindert de kans dat
werknemers geen andere weg meer
zien dan verzuim. Let op: de vertrou-
wenspersoon is geen mediator!
• Schakel bedrijfsmaatschappelijk werk
in, intern of ingehuurd. Dat verzorgt
in organisaties bemiddeling bi] con-
flicten. Bedrijfsmaatschappelijk werk
werkt vaak samen met de bedrijfsarts.
Het is te overwegen als regel via hen
de externe mediator in te schakelen
voor ernstige arbeidsconflicten.
• Maak mediation - met instemming
van de ondernemingsraad - goed
bekend als onderdeel van het ver-
FOKKE& SUKKEMGBBer^ \^E.£R SC^CC&SVOL 8&/\A.lPpeLÏ^
Pc-tS OF ME.T MOOtkTOORTS OAN vs^&L
veRMO&IMG» IS...
we AAAkre^iMÊ-T AF OT=>
•SC &RAO&IS!
P?C>vT
zuimbeleid. Dat voorkomt zorgen en
misverstanden bij werknemers ('de
chef sleept me voor de mediator') en
vermindert verkeerde verwachtingen
bij leidingevenden('de mediator zal die
lastige persoon wel in het gareel bren-
gen'). Het bevordert inzicht ('bij de
mediator kan ik niet passief achterover
leunen'). Benadruk in de voorlichting
dat ziek gemelde werknemers ver-
plicht zijn zich in te spannen voor re-
integratie, ze mogen niet afwachten tot
een arbeidsconflict is opgelost. In een
goede bedrijfscultuur zijn spanningengeen schande als er middelen zijn om
die op te lossen.
Vraag bij uw branchevereniging naar
ervaringen met mediation en moge-
lijke kantoren. De mediators zelf heb-
ben een zogenoemd kwaliteitsregister
(mfnregister.nl). De ingeschreven
mediators voldoen aan eisen van de
beroepsgroep wat betreft onafhanke-
lijkheid, opleiding, bijscholing en ge-
dragsregels. Ze hebben geen justitieel
verleden, en zijn onderworpen aan
het tuchtrecht. De Nederlandse recht-
spraak accepteert dit register.
Het is een feit dat spanningen door
een arbeidsconflict een werknemer
ziek kunnen maken. Anderzijds kan
verminderd werkvermogen van een
werknemer leidinggevenden en col-
lega's irriteren en bron van het conflict
zijn. De bedrijfsarts zal proberen te
verhelderen of het verzuim (mede) dóór
het werk komt en verwerkt dat in zijn
aanpak. Werkgevers vragen de bedrijfs-
arts wel eens welk deel van het verzuim
ziekte is en welk deel door het conflict
komt. Dat is moeilijk te zeggen. Een
precies getal is ook niet belangrijk. Deervaring leert dat re-integratie en me-
diation hand in hand gaan en elkaar
versterken. De bedrijfsarts zal aansturen
op een goed proces bij een arbeidscon-
flict: aanpakken en doorpakken helpt.
Zie ook de STECR-werkwijzer Arbeids-
conflicten (te koop via stecr.nl) en op
mediation nederland.nl/dossier/werk-medi-
ation (gratis, maar minder uitgebreid).
ARBO RENDEMENT 11-2018 ia