BEDENSEL YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN · 2021. 6. 8. · şekilde, yeni yöntem ve tekniklerin yanı sıra, ... eğitim-öğretim faaliyetleri yeni neslin değerlerini,

BEDENSEL YETERSİZLİĞİOLAN BİREYLER İÇİNDESTEK EĞİTİM PROGRAMI

OLAN YLER DESTEK E T M PROGRAMI

1. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nın Genel Amacı 12

2. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nın Yapısı 13

3. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçinDestek Eğitim Programı’nın

Öğretme-Öğrenme Süreci15

4. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçinDestek Eğitim Programı’nda Ölçme ve Değerlendirme 18

5. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nı Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar 25

286. Hedef ve Hedef Davranışlar

B. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 12

Ekler 58

1. Destek Eğitim Programları Nedir? 5

A. Giriş 5

2. Destek Eğitim Programlarının Amaçları 6

3. Destek Eğitim Programlarının Perspektifi 7

4. Destek Eğitim Programlarının Yapısı 8

5. Destek Eğitim Programlarının Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı 10

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı

4


5

A. Giriş

1. Destek Eğitim Programları Nedir?

1997 yılında çıkan 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararna-me’nin 14. maddesinde; “Özel eğitim gerektiren bireylere, her tür ve kademedeki eğitim or-tamlarında devam ettiği eğitim programlarının amaçlarını gerçekleştirmek üzere özel eğitim desteği verilir. Bu amaçla bireysel ve grupla eğitim imkânları sağlanır. Herhangi bir eğitim kurumuna devam edecek durumda olmayan zorunlu eğitim çağındaki özel eğitim gerektiren bireylere yetersizlikten etkilenme düzeyine bakılmaksızın temel yaşam becerilerini geliş-tirme ve öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik eğitim programları uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Bu madde ile destek eğitim hizmetlerinin temeli atılmıştır. Destek eğitim programlarının amacı; yaş sınırı olmadan bireyleri yaşamlarını bağımsız sürdürmelerinde, gelişim alanlarında, akademik becerilerde desteklemek ve ihtiyaç duyanların rehabilitasyo-nu için hem ailelere hem de bireylere hizmet sunmaktır. Özel eğitim alanında meydana gelen birçok değişme, hali hazırda uygulanmakta olan destek eğitim programlarının yeniden hazır-lanması ihtiyacını doğurmuştur. Bu bağlamda destek eğitim programları akademisyenlerin, uzmanların ve öğretmenlerin geniş katılımı ile birey merkezli ve öğretmene yol gösterecek şekilde, yeni yöntem ve tekniklerin yanı sıra, özel eğitim alanındaki gelişmelerin ışığında yeniden hazırlanırken aşağıdaki süreçler izlenmiştir:

Farklı ülkelerin son yıllarda benzer gerekçelerle yenilenip güncellenen öğretim programları incelenmiş,

Özel eğitim ve destek eğitim programları üzerine yapılan akademik çalışmalar taranmış,


6

Başta Anayasamız olmak üzere ilgili mevzuat incelenmiş,

Özel eğitim ve rehabillitasyon merkezlerinde çalışan, rehberlik ve araştırma mer-kezlerinde görev yapan öğretmenlerle ve uzmanlarla destek eğitim programları-nın içeriği ve uygulamalarına ilişkin görüşlerinin alındığı odak grup toplantıları yapılmış,

Destek eğitim programlarının yapılandırılması, hazırlanması ve sürecin değer-lendirilmesi için tüm ilgililerin katıldığı ortalama dört günlük dört ayrı çalıştay düzenlenmiştir.

Tüm bu çalışmalar doğrultusunda bütün görüş, öneri, eleştiri ve beklentiler, Millî Eğitim Bakanlığının ilgili birimlerinden uzman personel, öğretmen ve akademisyenlerden oluşan çalışma gruplarınca değerlendirilmiştir. Yapılan tespitler doğrultusunda destek eğitim programları gözden geçirilip güncellenmiş ve yenilenmiştir.

2. Destek Eğitim Programlarının Amaçları

1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde ifade edilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”, “Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri” ve 573 sayılı Özel Eği-tim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de yer alan “Özel Eğitimin Temel İlkeleri” esas alınarak hazırlanan Destek Eğitim Programlarının genel amaçları şunlardır:

1. Özel gereksinimli bireylerin bireysel gelişim süreçleri göz önünde bulunduru-larak dil ve iletişim, özbakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek

2. Özel gereksinimli bireylerin günlük yaşamlarında ihtiyaç duyacakları temel aka-demik becerileri kazandırmak ve bunları etkin bir şekilde kullanan bağımsız bi-reyler olmalarını desteklemek

3. Millî ve manevi değerleri benimsemiş olan özel gereksinimli bireylerin toplumla etkileşimini ve bütünleşmesini sağlayacak şekilde kazandıkları yetkinlikleri ge-liştirerek desteklemek

4. İnsanlarla etkileşim kurabilen, toplumsal kurallara uyum sağlayabilen, toplum-sal yaşama katılım için çabalayan ve yaşamlarını bağımsız şekilde sürdürebilen bireyleri yaşam boyu desteklemek ve geliştirmek


7

3. Destek Eğitim Programlarının Perspektifi

Eğitim sistemimizin temel amacı bireye değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlar kazandırmaktır. Bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programla-rıyla kazandırılmaya çalışılırken değerlerimiz ve yetkinlikler de bu bilgi, beceri ve davranış-ların arasındaki bütünlüğü kurmaktadır. Değerler toplumun millî ve manevi kaynaklarından günümüze ulaşmış ve yarınlara aktarılacak öz mirastır. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata aktarımıdır. Bu yönüylv e değerler ve yetkinlikler birbirinden ayrılmaz bir şekilde öğrenme, öğretme süreçleriyle kazandırılmaya çalışılan bilgi, beceri ve davranışlar ile birlikte ele alı-narak programın perspektifini oluşturmaktadır.

a. Değerlerimiz

Değerler; bir sosyal grup veya toplumun varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ah laki ilke ya da inançlardır. Değerler toplum ya da bireyler tara-fından benimsenen, birleştirici olgulardır. Aynı zamanda değerler, toplumun sosyal ihtiyaç-larını karşıladığına ve bireylerin iyiliği için olduğuna inanılan ölçütlerdir. Değer eğitiminin temel amaçlarından biri de bireylerin sağlıklı, tutarlı ve dengeli bir kişilik geliştirmelerini sağlamaktır. Değerler, insanın tutum ve davranışlarını biçimlendirmede önemli bir role sa-hiptir.

Eğitim sistemi sadece akademik açıdan başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir yapı değildir. Temel değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek eğitim sisteminin asli görevidir; eğitim-öğretim faaliyetleri yeni neslin değerlerini, alışkan-lıklarını ve davranışlarını etkileyebilmelidir. Eğitim sistemi, değerleri kazandırma çerçeve-sindeki işlevini, öğretim programlarını da kapsayan bir eğitim programıyla yerine getirir. Eğitim programı; öğretim programları, öğrenme-öğretme ortamları, eğitim araç gereçleri, ders dışı etkinlikler, mevzuat gibi eğitim sisteminin tüm unsurları göz önünde bulundurula-rak oluşturulur. Destek eğitim programlarında, Millî Eğitim Bakanlığının eğitim programları için ön gördüğü on kök değerin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu değerler; adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverliktir. Söz konusu değerler öğrenme öğretme süreçlerinde hem kendi başlarına hem ilişkili olduğu alt değerlerle hem de öteki kök değerlerle birlikte ele alınacaktır. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nda bu on kök değerin ve ilişkili olduğu alt değerlerin geliştirilmesi hedeflenmiştir.


8

Destek eğitim programlarında da bu anlayışla değerlerimiz, ayrı bir program veya öğrenme alanı, ünite, konu, bölüm vb. olarak görülmemiştir. Tam aksine bütün eğitim süre-cinin nihai gayesi ve ruhu olan değerlerimiz, destek eğitim programlarının her birinde yer almıştır.

b. Yetkinlikler

Eğitim sistemimiz yetkinliklerde bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip ka-rakterde bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Bireylerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde kişisel, sosyal, akademik ve iş hayatlarında ihtiyaç duyacakları beceri yelpazesi olan yetkin-likler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde (TYÇ) belirlenmiştir. TYÇ’de ana dilde iletişim, yabancı dillerde iletişim, matematiksel yetkinlik ve bilimde/teknolojide temel yetkinlikler, dijital yetkinlik, öğrenmeyi öğrenme, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, inisiyatif alma ve girişimcilik, kültürel farkındalık ve ifade olmak üzere sekiz anahtar yetkinlik belir-lenmiştir. Özel eğitim çerçevesinde yabancı dillerde iletişime ait yetkinlikler destek eğitim programlarında ele alınmamıştır. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nda ele alınan yetkinlik tanımlamaları ile birlikte aşağıda açıklanmıştır:

İnisiyatif alma ve girişimcilik: Bireyin düşüncelerini eyleme dönüştürme becerisini ifade eder. Yaratıcılık, yeniliğin ve risk almanın yanında hedeflere ulaşmak için planlama yapma ve proje yönetme yeteneğini de içerir. Bu yetkinlik, bireylerin sadece evde ve top-lumda değil işlerine ait bağlam ve şartların farkında olabilmeleri ve iş fırsatlarını yakala-yabilmeleri için bir temel teşkil etmektedir. Aynı zamanda toplumsal ve ticari etkinliklere girişen veya katkıda bulunan kişilerin ihtiyaç duydukları özgün bilgi ve becerileri de kapsa-maktadır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nda Günlük Yaşam Aktiviteleri Modülü’nde inisiyatif alma ve girişimciliğin desteklenmesi hedeflenmektedir.

4. Destek Eğitim Programlarının Yapısı

Destek eğitim programlarında modüler yaklaşım benimsenmiştir. Modül, kelime an-lamıyla bir bütünün bölünebilen parçası anlamına gelmektedir. Bir başka deyişle kendi için-de anlam bütünlüğü olan küçük bir birimdir. Bu kapsamda modül, yazılı bir materyal olup ilgili modülün tanımı, amaçları, bu amaçlara ulaşmak için yapılması gereken etkinlikleri ve ölçme araçlarını içermektedir.


9

Destek eğitim programları ilgili yetersizlik grubundaki bireylerin gereksinimle-ri dikkate alınarak oluşturulmuştur. Bu modüller; bireysel öğretime dayalı, başlangıcı ve sonu olan, kendi içinde bütünlük gösteren, sistematik bir çerçevede düzenlenmiş öğretim yaşantılarından oluşmaktadır. Destek modülleri bireyselleştirilmiş eğitim programını hazır-lama ve uygulamaya imkân sağlayacak şekilde, kendi içerisinde bütünlüğü olan ve birbirini işlevsel olarak tamamlayacak yapıda hazırlanmıştır. Modüllerde yer alan hedefler bireye kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumlardan oluşmaktadır. Modüller uygulayıcıya rehber olmasının yanında, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin uygulayacağı eğitime bir standart getirmekte ve ölçme-değerlendirme sürecini de kolaylaştırmaktadır. Modüller ile öğretimin planlanmasında mümkün olduğu kadar bireysel öğretim temel alınır. Modüler eğitim programlarının amaçları belirlenirken birey, toplum ve konu alanı özellikleri dikkate alınmaktadır. Özel gereksinimli bireylerin düzeyine uygun, toplumun ihtiyacını karşılayan ve konuların bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre güncellendiği bir program hazırlama ilke olarak benimsenmiştir.

Destek eğitim programları hedeflenen amaçlara ulaşmayı sağlayacak çeşitli modüller ve bu modüllere yönelik bölümlerden oluşmaktadır. Her bir modülde bireylerde ulaşılması beklenen hedefler, hedef davranışlar ve hedeflere ulaşmak için uygulamadaki bireylerin ye-terlik durumu dikkate alınarak özel açıklamalara yer verilmiştir. Açıklamalar; hedef özelliği, ön koşul öğrenmeler, öğretim yöntemi, materyal ve ölçme gibi programın alt boyutlarında olabilmektedir.

Modüller kendi içinde bölümlerden oluşmaktadır. Modüller içinde yer alan bölüm-ler alanların özelliğine göre doğrusal ve sarmal yaklaşım olarak ele alınmıştır. Bu anlamda destek eğitim programları doğrusaldır çünkü bazı modüllerin içinde aşamalı ilerlemenin ve ön koşul öğrenmelerin zorunlu olduğu bölümler vardır. Yani bir hedef gerçekleşmeden diğer hedefe geçilememektedir. Bazı modüller ise içerik yaklaşımı olarak sarmal özellik taşımak-tadır. Çünkü modüllerin içindeki bölümler zaman zaman kapsam yönünden genişleyerek farklı zamanlarda tekrar edilebilmektedir.

Sonuç olarak destek eğitim modülleri; bireye yönelik, açıkça belirtilmiş hedefler et-rafında yapılandırılmış, kendi içinde bütünlüğü olan ve bireysel performansın değerlendi-rilmesine imkân sağlayan bölümlerden oluşmuştur. Ayrıca bireysel öğrenmeye yönelik olan destek eğitim modüllerinin her biri belirli beceri ve/veya bilgiyi kapsamaktadır. Hazırlanan destek eğitim modülleri bireyin ilgi, istek ve yeteneklerini dikkate alan, eğitim uygulama-larına farklı bir anlayış kazandıran ve modüller arasında geçiş yapma olanağı sağlayan bir özelliğe sahiptir.


10

Modüller öğretmenlere öğretim süreci boyunca sürekli değerlendirme imkânı ver-mektedir. Değerlendirmeler gerçek ortamından seçilmiş olgular ya da problemlerin çözü-müyle oluşturulmuştur.

Kodlar

Destek eğitim programlarında bölüm, hedef ve hedef davranışlara ilişkin kodlamada aşağıdaki sistematik izlenmiştir.

1

2

Bölüm Numarası

Bölüm Numarası

Hedef Numarası

Hedef Numarası

Hedef Davranış Numarası

Hedef Davranış Numarası

Modül Numarası

Modül Numarası

1.1

2.1

1.1.1

2.1.1

1.1.1.1

2.1.1.1

5. Destek Eğitim Programlarının Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı

Destek eğitim programları öğrenen merkezli program tasarımlarına göre hazırlan-mıştır. Öğrenen merkezli program tasarımları ilerlemecilik ve pragmatist eğitim felsefesine dayanmaktadır. Öğrenen merkezli program tasarımlarında bireyin ihtiyaçları önceden be-lirlenir ve program bu doğrultuda hazırlanır. Program içeriği ortak ilgilerden oluşur ve öğ-renme, bireyin yaşantısının bir parçasıdır. Öğrenen merkezli program tasarımları, birey ve yaşantı merkezli olabilir. Öğrenen merkezli tasarımlarda bireyin ilgi ve ihtiyaçları önemlidir. Bu açıdan ikisi de birbirine benzer. Ancak öğrenen merkezli tasarımlarda ihtiyaç önceden belirlenirken yaşantı merkezli tasarımlarda öğrenenin ihtiyaçları okul yaşantısında ve sosyal yaşamda öğretmen tarafından belirlenmektedir.

Bu anlamda destek eğitim programları hazırlanırken öğrenen merkezli hazırlanmış ancak programları uygulayan öğretmenlere yaşantı merkezli uygulamaları da esas almaları önerilmiştir. Bu anlamda öğretmenin anlık tutum ve kararları ile program uygulamalarındaki


11

donanımları son derece önemlidir. Öğrenen ve yaşantı merkezli programlarda öğrenme ve öğretme süreci planlanırken bireyin performans düzeyi, özellikleri ile öğrenme biçimleri dikkate alınmalıdır. Bireyin mevcut ve gelecekteki eğitsel gereksinimlerinin dikkate alın-ması ve belirlenecek eğitsel ihtiyaçlarının gerektireceği bilgi, beceri ve tutumlara yönelik davranışlara yer verilmesi, destek eğitim programlarının odak noktası olmuştur.

Modüler öğretim programları, uygulamada önerilen öğretim yöntem, strateji ve tek-nikleri, birey performans değerlendirmeleri, birey merkezli aktif öğrenmeye dayalı yaşam boyu öğrenmeyi destekler şekilde hazırlanmıştır. Ayrıca bireyin yaşamı boyunca destekle-yici ve yönlendirici ögeler olan aile ve öğretmenin iş birliği de bu program için oldukça önemlidir.

Tüm özel eğitime gereksinimi olan bireyler için bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda destek eğitim programları temel alınarak “Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP)” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’te yer alacak hedeflerin be-lirlenmesinde, öğrenme-öğretme sürecinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilme-sinde o bireyin hazır bulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri farklılaşabilir. Bu nedenle öğrenme-öğretme süreci planlanırken bireylerin bireysel farklılıkları (mevcut per-formansları, hazır bulunuşluk düzeyleri, öğrenme stilleri ve ihtiyaçları, sosyo-kültürel fark-lılıkları vb.) göz önünde bulundurulmalıdır. Bu açıklamalar doğrultusunda bireye yönelik BEP hazırlanmalıdır.

Öğrenme ve öğretme sürecinde uygun strateji, yöntem, araç-gereç ve materyaller seçilmelidir. Öğrenme ve öğretme sürecinde yer verilecek etkinliklerin, somuttan soyuta, kolaydan zora, bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa doğru aşamalı olarak hazırlanması-na ve uygulanmasına dikkat edilmelidir. Çalışmalarda kullanılan dilin ve uygulanan etkin-liklerin bireyin yaşına ve gelişim özelliklerine uygun olmasına özen gösterilmelidir. Günlük yaşamda bireylerin etkili iletişim kurabilmeleri ve sosyal çevreye etkinlikle katılabilmeleri için uygun ortamlar hazırlanmalı ve etkinliklerle çeşitlendirilmelidir. Öyle ki öğrenmede özel gereksinimli bireyler öğrenirken normal öğrenen bireylere kıyasla daha farklı yöntem ve tekniklere gereksinim duyarlar. Öğretim programlarında çoklu duyuya dayalı öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılması gerekmektedir.


12

B. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı

1. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Progra-mı’nın Genel Amacı

Bu program ile bedensel yetersizliği olan bireylerin;

1. Tipik motor gelişim basamaklarındaki becerilerinin geliştirilmesi

2. Kaba ve ince motor becerilerinin geliştirilmesi

3. Tüm gelişim basamaklarında doğru duruş, hareket ve denge kontrolünün sağ-lanması

4. Günlük yaşam aktivitelerini bağımsız yapabilme becerilerini kazanmaları

5. Gelişim düzeyine uygun aktivitelerde gövde, kol ve bacaklarını fonksiyonel şe-kilde kullanmaları

6. Düzgün duruş ve hareket için gerekli duyu, algı ve motor bütünlüğünü sağlama-ları

7. Transfer, yer değiştirmeye ve ilerlemeye yönelik (ambulasyon) becerilerinin ge-liştirilmesi

8. Yardımcı cihaz, araç ve gereçleri kullanma becerilerinin geliştirilmesi

9. Hareket yeteneğinin yanı sıra bilişsel, duyusal, psikolojik ve sosyal bütünlükle-rinin geliştirilmesi beklenmektedir.


13

2. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Progra-mı’nın Yapısı

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı sekiz modülden oluşmaktadır. Bu modüller aşağıdaki şemada gösterilmiştir.

Bed

ense

l Yet

ersi

zliğ

i Ola

n B

irey

ler

İçin

Des

tek

Eği

tim P

rogr

amı

Baş

lang

ıç

Düz

ey M

otor

B

ecer

iler

Otu

rma

Yür

ümey

e H

azır

lıkY

ürüm

eİl

eri D

üzey

K

aba

Mot

or

Bec

erile

r

Gün

lük

Yaşa

m

Akt

ivite

leri

Sırtü

stü

Des

tekl

i O

turm

aEm

ekle

me

Des

tekl

i Ay

akta

D

urm

aM

erdi

ven

İnip

Çık

ma

Ev İç

i B

ağım

sızl

ık

Yüz

üstü

Diz

üstü

Des

teks

iz

Ayak

ta

Dur

ma

Kab

a M

otor

Pe

rfor

man

s

Kiş

isel

B

akım

A

ktiv

itele

ri

Giy

si A

para

tı A

çma/

Kap

ama

Des

teks

iz

Otu

rma

Aya

kta

Dur

may

a G

eçiş

Des

tekl

i Y

ürüm

eSo

yunm

a

Yem

ek Y

eme

ve İç

me

Akt

ivite

leri

Des

teks

iz

Yür

üme

Giy

inm

e

Duy

u A

lgı

Mot

or/D

uyus

al

İşle

mle

me

Bec

erile

ri

Prop

riose

ptif

Sist

em

Vest

ibül

er

Sist

em

Takt

il Si

stem

Gör

sel A

lgı

İnce

Mot

or

Bec

erile

r

Tutm

a B

ırakm

a

Çiz

im

Bec

erile

ri

El B

ecer

ileri

ve E

l-Göz

K

oord

inas

yonu


14

Baş

lang

ıç

Düz

ey M

otor

B

ecer

iler

1. S

ırtüs

tü12

5 de

rs sa

ati

2. Y

üzüs

tü12

5 de

rs sa

ati

Otu

rma

1. D

este

kli

Otu

rma

150

ders

saat

i

2. D

este

ksiz

O

turm

a15

0 de

rs sa

ati

Yür

ümey

e H

azır

lık

1. E

mek

lem

e10

0 de

rs sa

ati

2. D

izüs

tü10

0 de

rs sa

ati

3. A

yakt

a D

ur-

may

a G

eçiş

100

ders

saat

i

Yür

üme

1. D

este

kli

Ayak

ta D

urm

a12

5 de

rs sa

ati

2. D

este

ksiz

Ay

akta

Dur

ma

125

ders

saat

i

3. D

este

kli Y

ü-rü

me

125

ders

saat

i

4. D

este

ksiz

Y

ürüm

e12

5 de

rs sa

ati

İler

i Düz

ey

Kab

a M

otor

B

ecer

iler

1. M

erdi

ven

İnip

Çık

ma

75 d

ers s

aati

2. K

aba

Mot

or

Perf

orm

ans

75 d

ers s

aati

İnce

Mot

or

Bec

erile

r

1. T

utm

a B

ırak-

ma

100

ders

saat

i

2. Ç

izim

Bec

e-ril

eri

100

ders

saat

i

3. E

l Bec

erile

ri ve

El-G

öz K

oor-

dina

syon

u10

0 de

rs sa

ati

Duy

u A

lgı

Mot

or/D

uyus

al

İşle

mle

me

Bec

erile

ri

1. P

ropr

iose

ptif

Sist

em10

0 de

rs sa

ati

2. V

estib

üler

Si

stem

100

ders

saat

i

3. T

aktil

Sis

tem

100

ders

saat

i

4. G

örse

l Alg

ı10

0 de

rs sa

ati

Gün

lük

Yaşa

m

Akt

ivite

leri

1.Ev

İçi B

ağım

-sı

zlık

50 d

ers s

aati

2.K

işis

el B

akım

A

ktiv

itele

ri50

der

s saa

ti

3.So

yunm

a50

der

s saa

ti

4. G

iyin

me

50 d

ers s

aati

5. G

iysi

Apa

ratı

Açm

a/K

apam

a50

der

s saa

ti

6. Y

emek

Yem

eve

İçm

e Akt

ivi-

tele

ri50

der

s saa

ti

Topl

am:

250

ders

saat

iTo

plam

:30

0 de

rs sa

ati

Topl

am:

300

ders

saat

iTo

plam

:50

0 de

rs sa

ati

Topl

am:

150

ders

saat

iTo

plam

:30

0 de

rs sa

ati

Topl

am:

400

ders

saat

iTo

plam

:30

0 de

rs sa

ati

8 M

odül

Topl

am 2

500

ders

saat

i

BE

DE

NSE

L Y

ET

ER

SİZ

LİĞ

İ OL

AN

BİR

EY

LE

R İÇ

İN D

EST

EK

EĞ

İTİM

PR

OG

RA

MI M

OD

ÜL

LE

Rİ V

E B

ÖL

ÜM

LE

Rİ

NO

T: M

illî E

ğitim

Bak

anlığ

ı Öze

l Eği

tim K

urum

ları

Yön

etm

eliğ

i’nin

31.

mad

desi

nin

3. fı

kras

ına

göre

1 d

efay

a m

ahsu

s olm

ak ü

zere

mod

ül te

krar

ı ön

erile

bilir

.


15

3. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Progra-mı’nın Öğretme-Öğrenme Süreci

Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları

Modüllerde yer alan hedef ve hedef davranışları kazandırmak için fiziksel yardım, sözel ipucu, işaret ipucu, model olma gibi birey gereksinimlerine uygun ipuçlarından ve tersine zincirleme-ileri zincirleme yaklaşımlarından yararlanılır.

Fiziksel Yardım

Fiziksel yardım, eğitime başlanırken genellikle ilk olarak kullanılan ipucudur. Fizik-sel yardım, bedensel aktiviteleri ve becerileri gerektiren hareketler sırasında uygun el teması ve yönlendirmeler yolu ile yapılan yardımdır. Bireyin yapamadığı veya yaparken çok zorlan-dığı hareket ve becerilerin öğretilmesinde kullanılır. Örneğin birey ayakta durma sırasında dizlerini kilitleyemiyorsa; terapist dizlerini kilitlemesine yardım edecek şekilde el tutuşları ile ayakta durmasını sağlar.

Fiziksel yardım; tam fiziksel yardım ve kısmi fiziksel yardım olmak üzere iki şekil-de kademeli olarak uygulanabilir. Fiziksel yardım bireyin ihtiyacına göre önce tam fiziksel yardımdan başlayarak ilerleme durumuna göre aşamalı olarak azaltılır; daha sonra kısmi fiziksel yardım da azaltılarak sözel yönlendirmelerle gözleme doğru ilerlenir.

Fiziksel yardımla birlikte, sözel ve işaret ipucu da kullanılmalıdır. Zamanla ilerleme-ye paralel olarak fiziksel yardım yerini sözel ipucuna bırakır ve bireyin aktiviteyi bağımsız yapması hedeflenir.

Sözel İpucu

Bireye aktivite ve beceri kazandırılırken kullanılan ipuçları içerisinde en az yardım içeren ipucudur. Sözel ipucu bireyin sözel ifadelerle yönlendirilmesi ve sözel beceri gerek-tiren durumlarda bireye ipucu verilmesi amacıyla kullanılır. Sözel ipucunun yönerge ver-meyle karıştırılmaması gereklidir. Sözel ipucu sunmak, bireye aktiviteyi veya beceriyi nasıl yapacağını hatırlatmak veya bireyin gelişim düzeyine uygun ifadelerle bireyi yönlendirmek-tir. Sözel ipucu, duruma göre diğer ipuçlarıyla birlikte kullanılabilir ancak dikkat edilmesi gereken nokta uzun ve karmaşık ifadeler yerine kısa ve öz ifadeler kullanılmasıdır. Sözel ipuçları sıklıkla model olma ve fiziksel yardımla birlikte verilir ve bireyin beceriyi öğrenme-si kolaylaştırılır. Birey gerekli hareket ve becerileri öğrendikçe sözel ipucu sayısı azaltılır.


16

İşaret İpucu

Bu tekniğin amacı bireye beceri kazandırılırken farklı işaretlerle ona yol göstermek-tir. İşaret ipucu tekniğinde uygulayıcı el- kol, baş hareket ve işaretlerini, jest ve mimiklerini ipucu vermek amacıyla kullanabilir. Bir becerinin öğretilmesi sırasında doğru hareketi onay-lama veya yanlış hareketi onaylamamak için işaret ipuçları kullanılabilir. Birey istenilen beceriyi kazandığında, ilerlemeye paralel olarak işaret ipuçlarının yardımı azaltılarak kaldı-rılmalıdır. Genellikle sözel ipucu ile birlikte kullanılır.

Model Olma

Model olma, yapması hedeflenen aktivite ve becerinin öğretilmesinde beceri aşa-malarının yapılarak gösterilmesi ve bireyin modeli taklit ederek öğrenmesidir. Model; uy-gulayıcı, akran, kardeş, ebeveyn, materyal vb. olabilir. Becerinin yapılış aşamaları model tarafından önce yapılarak gösterilir, daha sonra birey gözlemleyerek aktivite ve beceriyi taklit ederek yapar. Terapist bireye öğreteceği aktivite ve becerinin sırası ile aşamalarının nasıl yapıldığını öncelikle model üzerinde gösterir ve ardından bireye yaptırır. Her aktivite ve becerinin önce ilk aşaması yapılır ve bireyin taklit etmesi istenir. Sonra sırasıyla diğer aşamalara geçilir. Bu aşamadan sonra bireyin bunu diğer aktivite ve becerilerde genellemesi için çalışılır.

Zincirleme Yöntemi

Zincirleme yöntemi ileri ve tersine zincirleme olarak uygulanabilir.

İleri Zincirleme Yöntemi: Hedeflenen aktivite veya beceri alt basamaklarına ayrılır. İleri zincirlemede birey becerinin ilk basamağını yapar geri kalan adımlar terapist tarafından tamamlanır. Aktivite veya becerinin birinci adımı bağımsız olarak öğrenildiğinde bir sonraki basamağa geçilir.

Tersine Zincirleme Yöntemi: İleri zincirlemenin tam tersi uygulanır. Becerinin son aşaması dışındaki tüm adımlar terapist tarafından tamamlanır. Son aşama ise birey tarafın-dan tamamlanır. Birey son adımı bağımsız olarak gerçekleştirdiğinde terapist tarafından bir önceki adımın öğretimi yapılır. Özellikle giyinme soyunma becerilerinde tersine zincirleme yöntemi daha etkilidir.


17

Eğitim/Öğretim Sürecinde Kullanılacak Materyaller

1. Değişik yükseklikte ve ebatta çalışma minderleri

2. Çeşitli ebatlarda egzersiz topları

3. Duvarlara monte edilmiş veya hareketli aynalar

4. Denge tahtası

5. Yürüteç (walker), üç noktalı baston (tripod) gibi yürümeye yardımcı olan araçlar

6. Paralel bar

7. Tırmanma merdiveni ve duvarı

8. Elastik egzersiz bantları

9. Cilt üzerine yapışan elastik ve/veya rijit bantlar

10. Bireyi pozisyonlamak için değişik şekil ve büyüklükte rulo, kama ve yastıklar

11. Pozisyonlama için destekli ve desteksiz sandalye, tabure ve sıralar

12. Ayakta durma masaları (standing table)

13. Çeşitli ağırlıklarda kum torbaları

14. Özel değerlendirme ve test materyalleri (duyu bütünlüğü, el fonksiyon testleri)

15. Top havuzu ve topları

16. Duyu (vestibüler) stimülasyon için değişik şekillerde salıncak (T salıncak, plat-form salıncak vb.)

17. Trambolin

18. Dokunma algılaması için farklı özellik, doku ve şekillerde materyaller

19. Bireylere özel basket potası ve topu

20. Bowling topu ve labutları (oyuncak)

21. Değişik boyut ve renklerde bultaklar

22. Geometrik şekillerin ve renklerin eşleştirilebileceği oyuncaklar

23. Delikli tahta platform ve çubuklar


18

24. Aktivite eğitim düzeneği (üzerinde düğme, fermuar, çıt çıt gibi malzemelerin-bulunduğu)

25. Teller üzerinde değişik yönlerde hareket edebilen boncuk veya topların olduğu platform

26. Çeşitli vücut kısımları çıkarılabilen bebek oyuncaklar

27. Görsel ve işitsel materyaller

28. Sesli, ışıklı ve hareketli oyuncaklar

29. Bilim ve teknolojik gelişmeye uygun yeni materyaller, esneyebilir veya rijit korseler (neopren, vitraten, polipropilen, karbon ve benzeri malzemelerden ya-pılmış korseler)

30. Sanal gerçeklik, arttırılmış sanal gerçeklik, robotik rehabilitasyon cihazlar, elektromekanik ekipmanlar

4. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nda Ölçme ve Değerlendirme

Özel eğitime gereksinimi olan bireyler, öğrenme sürecinde farklı ve çoklu öğren-me tekniklerinin kullanılması ve birden çok duyuya hitap eden uygulamaların yürütülmesi durumunda daha rahat öğrenirler. Yetersizlikten etkilenmiş her bir bireyin yetersizlikten et-kilenme türü, derecesi, yetersizliğin oluş zamanı, sağlanan hizmetler ve bireysel özellikleri birbirinden farklıdır. Buna bağlı olarak öğrenme düzeyleri de birbirinden oldukça farklılık göstermektedir. Bu nedenle her bireyin bireysel özelliklerine uygun olarak BEP hazırlanma-sı gerekmektedir. BEP, yetersizlikten etkilenmiş bireyin eğitim gereksinimlerini uygun eği-tim ortamlarında gerekli destek hizmetleriyle karşılamaya yönelik geliştirilen yazılı bir do-kümandır. BEP, yetersizlikten etkilendiği belirlenen her bir birey için geliştirilmelidir. Özel eğitime başlamadan önce BEP’in geliştirilmesi, verilecek özel eğitim hizmetinin bireyin gereksinimlerine uygun olarak düzenlenmesi için gereklidir. BEP; yetersizlikten etkilenmiş bireyin var olan performans düzeyini, yıl sonunda/dönem sonunda bireyde gerçekleşmesi beklenilen hedefleri, eğitim hizmetlerini ve bu hizmetlerin süresini içermelidir. Ayrıca birey için eğitim ortamları ya da kademeleri arasında sağlanacak geçiş hizmetlerini ve ilerlemele-rin ölçümlenmesini de kapsamalıdır.

BEP’in hazırlanma sürecinde yer alacak şekilde bireyin gereksinimlerinin belirlen-mesi için öğretim sürecinin başlangıcında, öğretim sürecinde, öğretim sürecinin sonunda ve


19

yıl sonunda değerlendirmelerin hatalardan arınık bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu süreçte özellikle başlangıçta kaba ve ayrıntılı değerlendirmelerin bireyin gerçek performan-sını yansıtacak şekilde yapılması önem arz etmektedir. Ölçme ve değerlendirme uygulama-ları yürütülürken temel ilke olarak biçimlendirici (süreci değerlendirme) ve özetleyici değer-lendirme (yıl sonu genel değerlendirme) süreçleri izlenmeli, farklı veri toplama yöntemleri ile ölçme araçları kullanılmalıdır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nın ölçme ve de-ğerlendirme uygulamaları; bireyin gereksinimlerinin belirlenmesi, öğretim öncesi (ön) de-ğerlendirme, öğretim sonu (son) değerlendirme ve gelişimi izleme, yıl sonu değerlendirmesi aşamalarından oluşmaktadır. Bu değerlendirme aşamalarının uygulama süreci aşağıda açık-lanmıştır.

1. Bireyin Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Bireylerin gereksinimlerinin belirlenmesi amacıyla kaba değerlendirme yapılır. Reh-berlik ve araştırma merkezinde (RAM) bireylerin ilgili destek eğitim programının içerdiği modül ve modüllerdeki bölümlerden hangilerini alacağı kaba değerlendirme sonucunda be-lirlenir. Aynı zamanda özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde de RAM tarafından belirle-nen modüllere ve bölümlere yönelik kaba değerlendirmeler yapılarak bireyin gereksinimleri daha ayrıntılı şekilde belirlenmelidir. Kaba değerlendirme sonucunda bireyin gereksinim alanları belirlenmeli ve hedef ve hedef davranışlar (kısa ve uzun dönemli amaçlar) koyul-malıdır. Böylece bireyin BEP’i hazırlanır. Kaba değerlendirmede gereksinimler belirlenip öncelik sırasına konurken bireylerin yaşı, sınıf seviyesi, bireysel özellikleri, öğrenme özel-likleri ve becerilerin günlük ve okul yaşamındaki işlevselliği dikkate alınmalıdır.

Bireylerin kaba değerlendirmeleri için özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde veri toplama süreci üç boyutta yürütülmelidir.

I) Görüşme yapılması: Görüşmeler için birden farklı veri kaynağı kullanılmalıdır. Bunlar:

a) Bireyin ailesi

b) Okulundaki öğretmenleri (okul öncesi öğretmeni, sınıf öğretmeni, rehber öğret-men vb.)

c) Bireyin kendisi

Bireyle görüşme yapılacaksa bireyin yaşı ve performans düzeyi önem taşımaktadır. Birey ile görüşme, bireyin ailesi ve öğretmenleriyle yapılan görüşmeleri destekleme-si ve zenginleştirmesi açısından anlamlı olacaktır.


20

II) Gözlem yapılması: Bu aşamada özellikle öğretmenin/uzmanın kendisi gözlem yapmalıdır. Gözlem yaparken bireye ve gözlem yapılacak ortama göre yapılandırıl-mış ya da doğal gözlem tercih edilmelidir. Gözlem sonuçları yapılan görüşmelerle ilişkilendirilmelidir.

III) Kontrol listeleri, dereceli puanlama anahtarlarının (rubrik) uygulanması: Görüşme ve gözlemlerden sonra kontrol listeleri ve dereceli puanlama anahtarları kullanılarak bireyler birebir olarak ölçülmelidir.

2. Öğretim Öncesi (Ön) Değerlendirme

Öğretim öncesi (ön) değerlendirme, kaba değerlendirme sonucunda bireyin BEP’ ine seçilen hedef ve hedef davranışlara ilişkin öğretimine başlamadan önce hangi basamakta (düzeyde) olduğunu belirlemek amacı ile yapılacak olan ayrıntılı değerlendirmedir.

Öğretim öncesi değerlendirmelerde her birey için birebir uygulamalar yürütülerek veriler toplanır. Bu aşamada Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT), (bk. örnek form Ek 1), küçük ba-samaklara ayrılmış becerilerin bulunduğu Kontrol Listesi (bk. örnek form Ek 2) Dereceli Puanlama Anahtarı, (bk. örnek form Ek 3) kullanılabilir. Kullanılan ölçme araçlarından elde edilen veriler Performans Kayıt Formu’na kayıt edilmelidir (Ek 4).

3. Öğretim Sonu (Son) Değerlendirme ve Gelişimi İzleme

Öğretim sonu değerlendirme; ilgili hedef davranışlarının öğretimi tamamlandıktan sonra bireyin davranışı ne derece kazandığını veya kavradığını görmek amacıyla yapılan değerlendirmedir. Bu aşamada öğretim öncesinde ayrıntılı değerlendirme araçları kullanıl-malıdır. Ölçme araçlarından öğretim sonunda elde edilen veriler tekrar Performans Kayıt Formu’na (Ek 4) işaretlenmelidir.

Bireylerin öğretim süreci içerisinde yani ilgili hedef davranışlar kazandırılmaya ça-lışılırken öğretim ile birlikte ölçme ve değerlendirme uygulamalarının da birlikte yürütül-mesi öğretimin etkililiği ve verimliliği açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle bireyin gelişimini izlemeye yönelik öğretim sırasında ve oturumların sonunda değerlendirmeler ya-pılarak, değerlendirme sonuçları grafiğe ya da kayıt çizelgelerine kayıt edilmelidir. Ayrıca bireyin ürünlerine bakılarak bireyin ilerlemesi izlenmeli ve beklenen tepkiler istenen düzey-de değilse kullanılan yöntemde, araç gereçte, ortamda, alıştırma sayısında vb. gerekli öğre-timsel düzenlemeler yapılmalıdır. Ayrıca kayıt çizelgeleri, grafikler, birey ürünleri (çalışma yaprakları, ödevler vb.) dönem içerisinde belirli aralıklarla incelenerek öğretimin etkililiği ve verimliliği değerlendirilmelidir. Bunun sonucunda bireyin portfolyosu oluşturulmalıdır.


21

Portfolyo bir bireysel gelişim dosyasıdır. Bir yıl boyunca birey performans kayıtları-nın ve çalışmalarının bir amaç doğrultusunda planlı ve düzenli bir şekilde tutulduğu, çalış-malardan örneklerin bulunduğu, bireyin nasıl bir gelişim içinde olduğunun rahatça izlenebil-diği bir değerlendirme türüdür. Portfolyolarla yapılan değerlendirmenin temel amacı, bireyin öğrenme sürecini ve sonucunu birlikte değerlendirerek bireyin nasıl bir gelişim izlediğini belirlemektir. Bireyin yaptığı çalışmaların sistematik olarak toplanması sonucu oluşturulan bireysel gelişim dosyaları bireyin farklı yeteneklerini ve düzeylerini, güçlü olduğu yönlerini, başarılarını ve bir süreç içindeki gelişimini bütünüyle değerlendirme imkânı vermektedir. Eğitim ve öğretim sürecinde uygulayacağımız hedeflere göre portfolyolar farklılaşmakta-dır. Potfolyo çeşitleri; çalışma portfolyosu, vitrin portfolyosu ve değerlendirme portfolyosu şeklinde sınıflandırılabilir. Bunlardan değerlendirme portfolyosu bireyi değerlendirmek için öğretmenin ihtiyaç duyduğu bütün kayıtları içerir. Bu tip portfolyolar, öğretim programla-rında belirlenmiş hedefler doğrultusunda bireyin gelişimini gösterir. Bu tür portfolyolarda amaç, dosyaya konan her çalışmanın puanlanarak birey başarısının değerlendirilmesidir. Bu portfolyolar, düzey belirlemeye yönelik değerlendirme için kullanılabilir ve öğretim progra-mındaki hedef ve davranışlardan çoğunun kazanıldığını gösteren örnek ve en iyi çalışmaları içerir. Bu nedenle portfolyolar içerisinde bireylerin gelişimine ve en güçlü yönlerine odaklı ürünlerin konulması ve ürünler hakkında birey, öğretmen yorumlarının yazılması önem ta-şımaktadır.

Bu bağlamda bireylerin portfolyoları; değerlendirme sürecinde elde edilen grafikleri, kayıt formlarını, videoları, ses kayıtlarını ve bireyin en güçlü olduğu farklı becerileri göste-ren ürünleri içermelidir. Portfolyo uygulamalarında; bireyin ürünlerinin, bireyselleştirilmiş eğitim programının, BEP Gelişimi İzleme Özet Formu’nun (Ek 5), ölçü aracı örneklerinin, performans kayıt formlarının, kayıt çizelgelerinin ve bireyin çalışmalarını gösteren video ve ses kayıt örneklerinin tutulması sürecin daha iyi izlenmesine imkân tanıyacaktır. Bu tür portfolyoları değerlendirmede bütüncül (holistik) bir yaklaşım benimsenir. Portfolyoların paylaşımı konusunda etik ilkelere dikkat edilmeli, portfolyolar bireyin ailesi, öğretmeni ve RAM dışındaki kişi ya da kurumlarla paylaşılmamalıdır.

4. Yıl Sonu Değerlendirmesi

Bu değerlendirmede izlenecek basamaklar aşağıda belirtilmiştir:

a) Bireyin tüm performans göstergeleri (bireyin ürünleri, öğretmen gözlemleri, gö-rüşmeler, kayıt çizelgeleri, grafikler, bireyin bir bölümdeki ya da modüldeki performansını gösteren Performans Kayıt Formu) bütüncül bir bakış açısıyla incelenir.


22

b) Bu inceleme sonucunda bireylerin performansı BEP Gelişimi İzleme Özet For-mu’na (Ek 5) geçirilir.

c) Portfolyo içeriği tamamlanır.

d) Portfolyonun içindekileri gösteren Portfolyo Kontrol Listesi (Ek 6) doldurulur.

e) Portfolyo Dereceli Puanlama Anahtarı (Ek 7) bireyin dosyası ile birlikte RAM’a gönderilir.

Portfolyo dosyası üç bölümden oluşmalıdır. Her bölümde aşağıdaki belgeler bulun-malıdır.

Birinci Bölüm: Portfolyo Kontrol Listesi, Portfolyo Dereceli Puanlama Anahtarı (her ikisi de iki tane konacak biri özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi tarafından doldurulacak, diğeri boş bırakılarak RAM’da doldurulacaktır.), BEP, BEP Gelişimi İzleme Özet Formu (2 tane konacak biri RAM’da kalacak şekilde), öğretmenler ta-rafından ön değerlendirme ve son değerlendirmenin kayıt edildiği Performans Kayıt Formları

İkinci Bölüm: Kullanılan ölçme araçları örnekleri, gelişimi izlemede kullanılan ka-yıt formları örnekleri ve grafik örnekleri, bireyin performansını gösteren ses kayıt ve video örnekleri

Üçüncü Bölüm: Bireyin öğretim süreci içerisinde yapmış olduğu çalışmalar; ödev örnekleri, çalışma yaprakları örnekleri, bireyin çalışmalarını gösteren video ve ses kayıt örnekleri vb. yer almalıdır.

RAM Yıl Sonu Değerlendirmesi

RAM izleme süreci; BEP’te tanımlanan hedef ve hedef davranışlar çerçevesinde bi-reyin gelişimi değerlendirilerek ve portfolyosunda sunulan bilgi ve verilerin incelenmesi ile gerçekleştirilir. RAM’ın değerlendirmesinde izlenecek basamaklar aşağıda belirtilmiştir:

a) Bireyin portfolyosu incelenerek Portfolyo Kontrol Listesi’nde belirtilen doküman-ların bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Bu form doldurularak arşivlenmek üzere alınır.

b) Bireyin BEP’i, BEP Gelişimi İzleme Özet Formu, bireyin performansını gösteren kayıt çizelgeleri, grafikler incelenir.

c) Bireyin performansı değerlendirilir.

d) Bireyin BEP’i, bireyin performansını gösteren kayıt çizelgeleri, grafikler, varsa video ve ses kayıtları incelenerek iki kopya hâlinde dosyada bulunan Portfolyo Dereceli Puanlama Anahtarı (Ek 7) doldurulur.


23

e) Portfolyonun güçlü ve geliştirilmesi gereken yönlerine ilişkin açıklamalar yazılır. Biri özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde diğeri de RAM’da kalacak şekilde düzenlenir.

f) Yapılan değerlendirmeler ve incelemeler sonucunda bireyin gelişimine göre eği-tim tekrar planlanır. RAM, bireyin portfolyosunda bulunan BEP Gelişimi İzleme Özet For-mu’nun, Portfolyo Dereceli Puanlama Anahtarı’nın ve Portfolyo Kontrol Listesi’nin bir ör-neğini alarak arşivler.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı KapsamındaÖlçme Araçları ve Kayıt Formları

Aşağıda yer alan ölçme araçları bireyin performansını değerlendirmek amacıyla kullanı-labilir.

Ölçme Araçları

Bireyin performansını öğretim öncesinde, sırasında ve sonunda belirlemek amacıyla kullanılır.

Görüşme Formları: Özellikle kaba değerlendirme sürecinde ailelerle, bireyin oku-lundaki öğretmenleriyle ve kendisiyle yapılan görüşmelerde kullanılan yarı yapılandırılmış ölçme araçlarıdır.

Gözlem Formları: Kaba değerlendirme, ön değerlendirme, öğretim sürecinde değer-lendirme ile son değerlendirme de birebir olarak bireylerin gözlemlenmesi sürecinde kulla-nılan ölçme araçlarıdır. Gözlem formları daha çok yarı yapılandırılmış formlardır.

Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT): Önceden belirlenmiş niteliklere, kişilerin sahip olup ol-madığını ve bireylere hangi konularda öğretim yapılması gerektiğini belirlemek amacıyla doğrudan gözlem yoluyla kullanılan ölçme aracıdır. ÖBT; öğretim programındaki hedefler ve hedef davranışlara göre hazırlanır. Öğretime nereden başlanacağını gösterir ve öğretim sırasında bireyin gelişim kaydedip etmediği, öğretim sonrasında amaçların gerçekleşip ger-çekleşmediği hakkında bilgi sağlar. ÖBT’de, birey performansı çoğunlukla önceden belir-lenmiş bir ölçütle karşılaştırılır. ÖBT’ler öğretmen yapımı testler olup öğretimsel amaçları daha belirgin ve özel hâle getirir. Öğretimsel içeriğin sınırlarını çizer.

Kontrol Listesi: Bireylerin çeşitli süreçlerde daha çok hedef davranışlarının gözlen-mesi sırasında kullanılan ve bireyin bir davranışı yapma durumunda (+), yapmaması duru-munda (-) olacak şekilde iki kategorili tepkilerin işaretlendiği ölçme aracıdır.


24

Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubric): Belirli bir amaç doğrultusunda birey per-formansını ölçmek amacıyla çeşitli ölçütlerin ve her bir ölçüte ilişkin performans düzeyinin tanımlandığı araçlardır. Bu araçlar, hangi durumda hangi puanın verileceğinin önceden belir-lenmesini gerektirir. Analitik ve bütüncül olmak üzere iki tür puanlama anahtarı bulunmak-tadır. Puanlama anahtarları analitik ya da bütüncül (holistik) olabilir. Bütüncül puanlama anahtarları bireyin performansı hakkında genel bir yargıya ulaşmada, analitik puanlama anahtarları ise ayrıntılı bir şekilde performansın değerlendirilmesinde kullanılır.

Dereceleme Ölçeği: Dereceleme ölçekleri ölçülen özelliğe ilişkin performansı çeşitli düzeyleri ile tanımlayan ve ölçütlerin ne dereceye kadar olanak sağlayan ölçü araçlarıdır. Dereceleme ölçeklerinin iki formu vardır. Bunlardan birisi “kesinlikle katılıyorum”, “katılı-yorum” gibi tepki kategorilerini içeren turum ölçekleridir. Diğeri ise puanlayıcıların bireyin performansını belli bir ölçüte göre “zayıf”, “orta”, “iyi”, “çok iyi” gibi sınıflandırmalarına olanak sağlayan performans dereceleme ölçekleridir.

Portfolyo Dereceli Puanlama Anahtarı: RAM’da bireyin portfolyosunun yeterlili-ğini incelemek ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine rehberlik sunmak amacıyla geliş-tirilmiştir.

Kayıt Formları

Performans Kayıt Formu: Her bir hedef davranışın ön ve son değerlendirme sonuç-larının işaretlendiği bir formdur Bireyin ilgili bölümdeki hedef ve hedef davranışları gerçek-leştirme durumu konusunda bilgi verir.

Portfolyo Kontrol Listesi: Portfolyonun içindekileri gösteren bir kontrol listesidir.

BEP: Bireyin gereksinimlerini, hedef ve hedef davranışları içeren bireye özgü eğitim prog-ramıdır.

BEP Gelişimi İzleme Özet Formu: Bu formda ön değerlendirme sonucuna göre bireyin gerçekleştirdiği hedef davranış numaraları, öğretilmesi hedeflenen hedef davranış numaraları, çalışılan hedef davranışlar, hedeflendiği hâlde ulaşılmayan hedef davranışlar, ulaşılamama nedeni ve öneriler sütunları bulunmaktadır. “Çalışılan hedef davranışlar” sütu-nuna dönem içinde öğretilen hedef davranış numaralarına, “hedeflendiği hâlde ulaşılmayan hedef davranışlar” sütununa öğretilemeyen hedef davranış numaralarına “ulaşılamama ne-deni” sütununa süre yetersizliği, donanım yetersizliği, devamsızlık gibi detaylı açıklamalara “öneriler” sütununa ise her bölüm için önerilere (bölümün bireye uygunluğu, hedef davra-nışların bireye uygunluğu, hedef davranışlardan ulaşılmayanlar tekrar çalışılması vb.) yer verilmelidir.


25

5. Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nı Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar

Modüllerde yer alan hedef/hedef davranışlar “Bedensel Yetersizliği Olan Birey-ler İçin Destek Eğitim Programı”nın genel amaçlarına ulaşmayı sağlayacak nite-likte belirlenmiştir.

Bedensel yetersizliği olan bireylerin tanılanmış bedensel yetersizliğine ek ola-rak başka bir yetersizliğinin olması hâlinde (zihinsel, görme, işitme vb.) sahip olduğu ek yetersizlik alanındaki programlara ait modüllerden birey için uygun hedef/hedef davranış belirlenerek bireysel ve/veya grup eğitim programına dâhil edilmelidir.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı; bedensel ye-tersizliği olan bireylerin toplumsal kaynaklardan diğer bireylerle birlikte eşit şartlarda yararlanmalarına olanak sağlamak amacıyla uygulama aşamasında belirtilen amaca hizmet etmeli ve gerçek hayatla uyumlandırılarak yürütülmeli-dir. Uygulayıcı, modüllerin ihtiyaç duyulan aşamalarında bireyle birlikte sosyal yaşam alanlarında (oyun ve park alanları, çarşı-pazar, sinema-tiyatro salonları, toplu taşıma araçları) mutlaka kazanılan becerilerin uygulamalı olarak gerçek-leştirilmesini sağlayan eğitim faaliyetlerine yer vermelidir. Ayrıca bireyin gün içerisinde bulunduğu doğal yaşam ortamlarında (ev, kreş, okul, park vb.) mutlaka değerlendirilerek bağımsızlığını destekleyici ve artırıcı, aile ve bireyin günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırıcı düzenlemelerin yapılması ve program ile elde edilen hedef/hedef davranışların tüm doğal yaşam ortamlarında sürdürülmesi sağlanmalıdır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nı oluşturan modüller, bireylerin sahip olduğu yetersizlik alanlarına yönelik hazırlanmıştır. Modüller arasında gelişimsel basamaklara göre bir sıralama söz konusu olmasına rağmen modüller her zaman birbirinin ön koşulu değildir. Örneğin “Başlangıç Düzey Motor Beceriler” modülünü başaramayan bireyin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda daha sonraki “Oturma” modülüne geçmesi söz konusu olabilir. Yine bireyin ihtiyaçlarına göre aynı anda birden fazla modül programa dâhil edilebilir.

Bölümler tek başına önerilebileceği gibi bireyin gereksinimlerine göre aynı anda birkaç bölüm de önerilebilir. Bir bölümde bulunan hedef ve hedef davranışların tamamının bağımsız olarak başarılması gereklidir.


26

Program modüllerinde yer alan hedef/hedef davranışların gerçekleşebilmesi için eğitim sürecinde modülde belirtilen gerekli araç gereç ve donanımlar sağlanma-lıdır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı kapsamında destek eğitim hizmeti veren kurum;

• Rehberlik ve araştırma merkezi,

• Bireyin devam ettiği örgün/yaygın eğitim kurumu,

• Birey eğer tedavi görüyorsa ilgili sağlık kuruluşu,

• Eğer çalışıyorsa işveren,

• Genel ve yerel yönetimler

ile gerek duyulduğu durumlarda iş birliği içinde çalışmalıdır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı’nda yer alan modüllerin uygulanması sırasında kazandırılması gereken fonksiyonel becerile-rin bireysel farklılıklara göre adaptasyonu gereklidir. Programdaki ilerlemeler, fonksiyon ve hareket kayıplarının kişiden kişiye değişen oran ve özelliklerine göre düzenlenmelidir.

Bedensel yetersizliği olan bireylerde motor, duyu, algı, bilişsel ve iletişim prob-lemleri farklı seviyelerde ortaya çıkar ve bedensel yetersizliği olan bireylerin destek eğitim programlarına tepkileri değişim gösterir. Bu programın, bedensel yetersizliği olan bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda ve belki de her ders saatinde değişmesi veya tekrar edilmesi gerekebilir. Örneğin aşırı kas kasılmaları olan bir bireyde bu kasılmaların şiddeti günden güne farklılık göstereceğinden o gün için-de yapılacak uygulamalar da farklılık gösterebilecektir. Kazandırılması hedefle-nen fonksiyonel beceriler, kısıtlılığın şiddetine bağlı olarak değişeceğinden her bireyde bireysel hedefler gündeme gelmekte ve hedeflere ulaşmak için gerekli zamanın kesin olarak bilinmesi mümkün olmamaktadır. Detaylı olarak yapılacak değerlendirmeyi izleyerek oluşturulacak program, bireysel hedefler göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır.

Bedensel yetersizliği olan bireylerin destek programı bireysel olarak uygulanma-lıdır.


27

Modüllerde yer alan hedef ve hedef davranışların eğitimi sırasında kompansas-yonlar göz önünde bulundurulmalıdır. Vücudun bir bölümünde hareket istendi-ğinde diğer kısımların dizilimine/düzgünlüğüne dikkat edilmedir.

Bireylerle yapılacak çalışmalar sırasında verilen yönergelerin kısa, net ve anlaşı-lır olması, performansın artırılmasını sağlayacaktır.

Bedensel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı dâhilinde aile ile iş birliğine yer verilmeli, ilgili uzmanlar tarafından hazırlanılan uygulamalı video kayıtları, broşürler vb. ile eğitim zenginleştirilmelidir.

Aile ile iş birliği kapsamında, bireye ev egzersiz programı verme yaklaşımından çok bireyin doğal yaşam ortamında kazandırılması hedeflenen hareket, fonksiyon ve aktiviteleri deneyimlemesine/kullanmasına fırsat verici yaklaşımlara yer ve-rilmelidir. Dolayısı ile eğitim, fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarının oda-ğında birey, aile ve/veya bakım veren olmalıdır.

Değerlendirmeler ve uygulamalar sırasında etik prensipler gözetilmeli, bireyin ve ailenin sosyokültürel düzeyi ve inançları göz önünde bulundurulmalıdır.

Duyu algı motor beceriler modülünde, duyusal işlemleme kavramı içerisinde yer alan taktil sistem, proprioseptif sistem, vestibuler sistem ve görsel algı bölümle-rine yer verilmiştir.

İnce motor beceriler modülünde yer alan bölümler ve içerisindeki hedef/hedef davranışlarda duruş, kas tonusu, eklem hareket açıklıkları, vücut algısı (vücut kısımlarının birbirine göre pozisyonu) ve duyu algı motor bütünlük (duyusal iş-lemleme) bireyin performansını etkiler. Bu nedenle birey ile çalışılırken bahsi geçen hususlara dikkat edilerek nöromuskuloskeletal açıdan optimum şartlar sağlanmalıdır.

Destek eğitim her yaş (0-99) aralığında verilebilir. Ancak yaşa bağlı olarak ortaya çıkan bedensel yetersizliklerin bu program kapsamında değerlendirilme durum-larına ilgili uzman hekim tarafından verilen rapor göz önünde bulundurularak Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından karar verilir.


28

BE

DE

NSE

L Y

ET

ER

SİZ

LİĞ

İ OL

AN

BİR

EY

LE

R İÇ

İN D

EST

EK

EĞ

İTİM

PR

OG

RA

MI H

ED

EF,

HE

DE

F D

AVR

AN

IŞL

AR

VE

AÇ

IKL

AM

AL

AR

1. M

odül

ün A

dı

1. M

odül

ün A

mac

ı

1. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

, sırt

üstü

ve

yüzü

stü

bece

riler

inin

gel

iştir

ilmes

i am

açla

nmak

tadı

r.

Sırtü

stü,

Yüz

üstü

BA

ŞLA

NG

IÇ D

ÜZ

EY

MO

TOR

BE

CE

RİL

ER

1.1.

1. V

ücut

kıs

ımla

rını

kulla

nır.

1.1.

1.1.

Elle

rini o

rta h

atta

kul

lanı

r.1.

1.1.

2. E

l ve

kol h

arek

etle

rini

fark

lı yö

nler

de iş

levs

el k

ulla

nır.

1.1.

1.3.

El v

e ba

cak

hare

ketle

rini e

ş za

man

lı ol

arak

işle

vsel

kul

lanı

r.1.

1.1.

4. V

ücut

böl

ümle

rini d

este

k no

ktas

ı ola

rak

kulla

nır.

Hed

ef 1

.1.1

. içi

n bi

reyi

n ya

şı v

e ih

tiyaç

ların

a gö

re il

gisi

ni

çeke

cek

yaşı

na u

ygun

oyu

ncak

, kita

p, re

sim

vs.

benz

eri u

yara

nlar

gö

rsel

taki

p, u

zanm

a, y

akal

ama

ve b

ırakm

a fo

nksi

yonl

arı i

çin

kulla

nıla

bilir

.H

edef

1.1

.1. i

çin

çalış

ılan

orta

mda

yer

min

deri,

ayn

a, e

gzer

siz

topu

, çeş

itli e

batla

rda

rulo

lar,

yast

ık k

amal

ar, a

y şe

klin

de y

astık

lar,

bire

yin

geliş

im d

üzey

ine

uygu

n oy

unca

k, a

raç

ve g

ereç

ler

kulla

nılm

alıd

ır.H

edef

1.1

.1. i

çin

bire

yin

aktif

har

eket

ine

olan

ak v

erilm

elid

ir.

Uyg

ulay

ıcı d

eğiş

ik v

ücut

böl

ümle

rini,

doku

nma

ve sö

zel

uyar

anla

rı ku

llana

rak

ve d

este

k no

ktal

arın

ı kul

lanm

asın

ı öğr

eter

ek

yapı

lan

aktiv

iteyi

kol

ayla

ştırm

alıd

ır.H

edef

1.1

.1. i

çin

uygu

layı

cı, s

ırtüs

tü si

met

rik d

uruş

ve

baş

kont

rolü

çal

ışm

alar

ı sıra

sınd

a bi

reyi

n ka

s ton

usun

u ar

ttırm

amak

iç

in y

avaş

har

eket

etm

eli;

bire

yi h

azır

olm

adığ

ı har

eket

lere

zo

rlam

amal

ıdır.

Hed

ef 1

.1.1

. içi

n sı

rtüst

ü si

met

rik d

uruş

ve

baş k

ontro

lü ç

alış

mal

arı

yapı

lırke

n be

ceri

öğre

timi i

şlem

bas

amak

ları

(mod

el o

lma,

söze

l ya

rdım

, fizi

ksel

yar

dım

) kul

lanı

lır.

Hed

efler

Bölüm 1.1. Sırtüstü

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

6. H

edef

ve

Hed

ef D

avra

nışl

ar


29

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

arH

edefl

erBölüm 1.1. Sırtüstü Bölüm 1.2. Yüzüstü

1.1.

2. S

ırtüs

tünd

en

yüzü

stün

e dö

ner.

1.1.

2.1.

Sırt

üstü

nden

yüz

üstü

ne

sağ

tara

fında

n dö

ner.

1.1.

2.2.

Sırt

üstü

nden

yüz

üstü

ne so

l ta

rafın

dan

döne

r.1.

1.2.

3. S

ırtüs

tü y

atış

po

zisy

onun

dayk

en sa

ğ/so

l ta

rafın

dan

döne

rek

yan

yatış

po

zisy

ona

geçe

r.

Hed

ef d

avra

nış 1

.1.2

.1. i

çin

sırtü

stü

pozi

syon

da k

olla

r ve

baca

klar

ın si

met

rik p

ozis

yond

a ol

mas

ına

dikk

at e

dilm

eli;

başı

n ge

riye

doğr

u gi

dişi

söz

konu

su is

e bu

na e

ngel

olm

ak a

mac

ı ile

ba

ş değ

işik

şeki

ldek

i yas

tıkla

r (ay

yas

tık, k

ama

yast

ık v

b.) y

a da

uyg

ulay

ıcı t

araf

ında

n de

stek

lenm

elid

ir. U

ygul

ayıc

ı, bi

reyi

n ka

rşıs

ında

ve

hiza

sınd

a ol

mal

ı; bi

reyi

n öz

ellik

lerin

e gö

re g

örse

l, iş

itsel

, dok

unsa

l vb.

uya

ranl

ar v

erm

elid

ir.H

edef

dav

ranı

ş 1.1

.2.3

. içi

n bi

reyi

n ba

cakl

arın

ritm

ik o

lara

k ha

reke

t etm

esi v

e ay

ak ta

banı

nda

bası

nç h

isse

tmes

i içi

n ay

ak

taba

nlar

ının

fark

lı yü

zeyl

er (h

alı,

yün,

pel

üş, a

hşap

v.b

.) ile

tem

as

hâlin

de o

lmas

ı öne

mlid

ir.H

edef

1.1

.2. i

çin

uygu

layı

cını

n, u

yarı

ve d

este

ği il

e sı

rtüst

ü po

zisy

onun

dan

yan

yatm

a po

zisy

onun

a ve

yan

yat

ma

pozi

syon

unda

n yü

züst

ü po

zisy

ona

gelir

ken

hızl

ı olu

nmam

alı;

bire

yin

aktif

har

eket

etm

esin

e ol

anak

ver

ilmel

i ve

bire

yle

olan

gö

z te

mas

ı dev

am e

ttiril

mel

idir.

1.2.

1. Y

üztü

stü

pozi

s-yo

nda

baş k

ontro

lünü

sa

ğlar

.

1.2.

1.1.

Yüz

tüst

ü po

zisy

onda

baş

ı-nı

yüz

eyde

n ka

ldırı

r.1.

2.1.

2. Y

üztü

stü

pozi

syon

da b

aşı-

nı o

rta h

atta

tuta

r.1.

2.1.

3. Y

üztü

stü

pozi

syon

da b

a-şı

nı sa

ğa v

e so

la ç

evire

rek

işle

vsel

ku

llanı

r.

Böl

üm 1

.2 iç

in ö

zelli

kle

kas

tonu

su f

azla

ola

n bi

reyl

erde

bire

yin

hazı

r ol

mad

ığı

aktiv

itele

re z

orla

nmam

ası

gere

kir.

Yapı

laca

k he

r tü

rlü z

orlu

akt

ivite

nin

var

olan

ano

rmal

kas

kas

ılmal

arın

ı artı

rıcı

yönd

e et

ki g

öste

rebi

lece

ği g

öz ö

nünd

e bu

lund

urul

mal

ıdır.

Hed

ef 1

.2.1

için

yüz

üstü

poz

isyo

nlam

ada

baş

kont

rolü

sıra

sınd

a de

ğişi

k eb

atla

rda

yast

ıkla

r, ru

lola

r, üç

gen

yast

ıkla

r ku

llanı

labi

lir

ya d

a bi

reyi

n ba

şı, u

ygul

ayıc

ının

, diz

leri

üzer

inde

des

tekl

eneb

ilir.

Bağ

ımsı

z ba

ş ko

ntro

lünü

n sa

ğlan

mas

ında

ayn

a ve

bire

yin

yaşı

na

uygu

n gö

rsel

ve

işits

el u

yara

nlar

kul

lanı

labi

lir.

Hed

ef 1

.2.1

ve

1.2.

2 iç

in b

irey

yüzü

stü

pozi

syon

da y

atar

ken,

kol

-la

r ve

bac

akla

r si

met

rik d

uruş

ta i

ken,

ön

kolla

r üz

erin

de a

ğırlı

k m

erke

zi s

akru

ma

doğr

u ak

tarıl

arak

baş

kon

trolü

sağ

lanı

r. B

u aş

a-m

a ba

şarıl

dıkt

an s

onra

elle

rden

des

tek

alın

arak

üst

göv

deni

n yü

k-se

ltilm

esi ç

alış

ılmal

ıdır.


30

Bölüm 1.2. YüzüstüH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

1.2.

2. V

ücut

kıs

ımla

rını

işle

vsel

kul

lanı

r.1.

2.2.

1. Ö

n ko

lların

dan

dest

ek

alar

ak ü

st g

övde

yi k

aldı

rır.

1.2.

2.2.

Bir

ön k

olun

dan

dest

ek

alar

ak d

iğer

elin

i am

aca

yöne

lik

kulla

nır.

1.2.

2.3.

Elle

rinde

n de

stek

ala

rak

üst g

övde

yi k

aldı

rır.

1.2.

2.4.

Bir

elin

den

dest

ek a

lara

k di

ğer e

lini a

mac

a yö

nelik

kul

lanı

r.1.

2.2.

5. Ç

evre

siyl

e et

kile

şim

e gi

r-m

ede

uygu

n vü

cut p

ozis

yonu

alır

.

Hed

ef d

avra

nış

1.2.

2.3.

ve

1.2.

2.4.

ile

hede

f 1.2

.3. v

e 1.

2.4

için

el-

ler

üzer

inde

des

tekl

i poz

isyo

nda

sağa

ve

sola

ağı

rlık

akta

rımın

ın,

deng

enin

, om

uz st

abili

zasy

onun

un (s

abitl

iğin

in) v

e ko

ruyu

cu re

ak-

siyo

nlar

ın (o

tom

atik

tepk

ilerin

) gel

iştir

ilmes

i öne

mlid

ir.

1.2.

3. B

ağım

sız

olar

ak

yüzü

stün

den

sırtü

stün

e dö

ner.

1.2.

3.1.

Yüz

üstü

nden

sırtü

stün

e sa

ğ ta

rafın

dan

bağı

msı

z ol

arak

dön

er.

1.2.

3.2.

Yüz

üstü

nden

sırtü

stün

e so

l ta

rafın

dan

bağı

msı

z ol

arak

dön

er.

1.2.

3.3.

Yüz

üstü

yat

ış p

ozis

yonu

n-da

yken

sağ/

sol t

araf

ında

n dö

nere

k ya

n ya

tış p

ozis

yona

geç

er.

1.2.

4. Y

üzüs

tü p

ozis

-yo

nda

yer d

eğiş

tirir.

1.2.

4.1.

Göv

desi

ni, ö

n ko

lların

ı ve

baca

klar

ını k

ulla

nara

k ge

riye

doğr

u (s

ürün

erek

) yer

değ

iştir

ir.1.

2.4.

2. G

övde

sini

, ön

kolla

rını v

e ba

cakl

arın

ı kul

lana

rak

ileriy

e do

ğ-ru

(sür

üner

ek) y

er d

eğiş

tirir.

1.2.

4.3.

Göv

desi

ni, ö

n ko

lların

ı ve

baca

klar

ını k

ulla

nara

k yö

n de

ğiş-

tirir.


31

Bölüm 2.1. Destekli Oturma2.

Mod

ülün

Adı

2. M

odül

ün A

mac

ı

2. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

otu

rma

pozi

syon

unda

işle

vsel

har

eket

etm

eler

i am

açla

nır.

Des

tekl

i Otu

rma,

Des

teks

iz O

turm

a

OT

UR

MA

2.1.

1. D

este

kli o

turm

a po

zisy

onun

da b

aş

kont

rolü

nü sa

ğlar

.

2.1.

1.1.

Des

tekl

i otu

rma

pozi

syon

unda

baş

ını o

rta h

atta

tuta

r.2.

1.1.

2. D

este

kli o

turm

a po

zisy

onun

da b

aşın

ı sağ

a so

la

çevi

rir.

Hed

ef 2

.1.1

. içi

n dü

zgün

otu

rma

pozi

syon

unun

sağl

anm

ası v

e sü

rdür

ülm

esi i

çin

görs

el, i

şits

el v

e do

kuns

al u

yarıl

ar v

erilm

elid

ir.B

ölüm

2.1

. içi

n de

stek

li ot

urm

a po

zisy

onun

da v

erile

n de

stek

; uy

gula

yıcı

nın

elle

riyle

, kuc

ağın

da d

izle

rinin

ve

kolla

rının

yar

dım

ı ile

ya

da v

ücud

u ile

yap

acağ

ı des

tek

şekl

inde

ola

bile

ceği

gib

i de

ğişi

k bo

ylar

daki

yas

tık, t

op, r

ulo

ya d

a ça

rşaf

gib

i yar

dım

cı

araç

larla

da

olab

ilir.

Böl

üm 2

.1. i

çin

bire

yin

baca

klar

ının

poz

isyo

nu, k

as, k

emik

ve

ekle

mde

ki y

apı v

e iş

lev

bozu

kluğ

una

göre

düz

gün

otur

may

ı ko

layl

aştır

acak

biç

imde

des

tekl

enm

elid

ir. D

este

kli o

turm

a po

zisy

onun

da e

lleriy

le h

er ik

i yan

da v

ücud

unu

dest

ekle

mel

i ve

elle

ri üz

erin

e ağ

ırlık

akt

arm

alıd

ır.H

edef

2.1

.2. i

çin

elle

rin k

ulla

nım

ı, el

-göz

koo

rdin

asyo

nu v

e ba

şın

deği

şik

yönl

ere

çevr

ilmes

i sağ

lanm

alıd

ır.H

edef

2.1

.2.,

2.1.

3. v

e 2.

1.4.

için

otu

rma

pozi

syon

unda

önü

ne

konu

lan

bir r

ulo

ya d

a to

p ya

rdım

ı ile

kor

uyuc

u re

aksi

yonl

ar

geliş

tirilm

elid

ir.H

edef

2.1

.2.,

2.1.

3. v

e 2.

1.4.

için

des

tekl

i otu

rma

pozi

syon

unda

n aş

amal

ı ola

rak

dest

eksi

z ot

urm

a po

zisy

onun

a ge

çme

çalış

mal

arı

dest

ek ti

pi v

e de

rece

si d

eğiş

tirile

rek

yapı

lmal

ıdır.

2.1.

2. D

este

kli o

turm

a po

zisy

onun

da e

llerin

i ve

kol

ların

ı işl

evse

l ku

llanı

r.

2.1.

2.1.

Elle

ri ile

fark

lı yü

ksek

likle

rde

uzat

ılan

nesn

eye

yöne

lir.

2.1.

2.2.

Kol

ları

ile fa

rklı

yönl

ere

uzan

ır.2.

1.2.

3. E

llerin

i orta

hat

ta iş

levs

el

olar

ak k

ulla

nır.

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar


32

Bölüm 2.1. Destekli OturmaH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

2.1.

3. K

endi

vüc

ut

kısı

mla

rını k

ulla

nara

k de

stek

li ot

urur

.

2.1.

3.1.

Elle

ri ile

vüc

udun

un ö

nün-

den

dest

ek a

lara

k ot

urur

.2.

1.3.

2. E

lleri

ile v

ücud

unun

yan

la-

rında

n de

stek

ala

rak

otur

ur.

2.1.

3.3.

Elle

ri ile

des

tek

alar

ak y

an

otur

ur.

Böl

üm 2

.1. i

çin

bire

yin

dest

ekli

otur

ma

pozi

syon

unda

müm

kün

oldu

ğunc

a ak

tif o

lmas

ına

dikk

at e

dilm

eli;

günl

ük y

aşan

tısın

da

yapa

bile

ceği

yaş

ı ve

fonk

siyo

nel s

eviy

esin

e uy

gun

aktiv

itele

r (o

yunc

akla

rla o

ynam

a, k

itap

okum

a, re

sim

yap

ma,

yem

ek y

eme

vb.)

seçi

lmel

idir.

2.1.

4. F

arkl

ı yüz

ey-

lerd

e fiz

ikse

l des

tekl

e ot

urur

.

2.1.

4.1.

Har

eket

li ol

may

an y

üzey

-le

rde

vücu

dun

fark

lı bö

lüm

lerin

den

veril

ecek

des

tekl

e po

zisy

onun

u ko

rur.

2.1.

4.2.

Har

eket

li yü

zeyl

erde

vüc

u-du

n fa

rklı

bölü

mle

rinde

n ve

rilec

ek

dest

ekle

poz

isyo

nunu

kor

ur.

2.1.

4.3.

Har

eket

li ol

may

an y

üzey

-le

rde

vücu

dun

fark

lı bö

lüm

lerin

den

veril

ecek

des

tekl

e ya

n ot

uruş

po-

zisy

onun

da g

övde

nin

dik

duru

şunu

ko

rur.

2.1.

4.4.

Har

eket

li yü

zeyl

erde

vüc

u-du

n fa

rklı

bölü

mle

rinde

n ve

rilec

ek

dest

ekle

yan

otu

ruş p

ozis

yonu

nda

gövd

enin

dik

dur

uşun

u ko

rur.

2.1.

4.5.

Vüc

udun

fark

lı bö

lüm

lerin

-de

n ve

rilec

ek d

este

kle

yan

otur

uş

pozi

syon

unda

bir

elin

e ağ

ırlık

ak-

tarır

ken

diğe

r elin

i am

acın

a uy

gun

olar

ak k

ulla

nır.


33

Bölüm 2.2. Desteksiz OturmaBölüm 2.1.H

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

2.2.

1. P

ozis

yona

yer

-le

ştiri

ldiğ

inde

baş

ve

göv

de k

ontro

lünü

sa

ğlar

.

2.2.

1.1.

Yer

leşt

irild

iğin

de b

aşın

ı or

ta h

atta

tuta

r.2.

2.1.

2. Y

erle

ştiri

ldiğ

inde

baş

ını

sağa

ve

sola

çev

irir.

2.2.

1.3.

Yer

leşt

irild

iğin

de g

övde

si-

nin

dik

pozi

syon

unu

koru

r.

Hed

ef 2

.2.1

. iç

in b

ağım

sız

otur

ma

çalış

mal

arı;

bire

yin

yüzü

stü,

ya

n, sı

rtüst

ü ya

da

dest

ekli

otur

ma

pozi

syon

unda

n ak

tif o

turm

a po

-zi

syon

una

gelm

e ça

lışm

alar

ı ile

baş

lam

alıd

ır.H

edef

2.2

.1.,

2.2.

2. v

e 2.

2.3.

için

otu

rma

pozi

syon

unda

, aya

klar

ın

yerle

tem

as e

tmes

i sağ

lanm

alıd

ır.B

ölüm

2.2

. içi

n ot

urm

a iç

in k

ulla

nıla

cak

sand

alye

, kol

tuk,

tabu

re,

sıra

gib

i des

tek

araç

ları;

am

aca

ve b

ireyi

n ba

ğım

sız

otur

may

ı sağ

la-

yabi

lmes

ine

göre

seçi

lmel

idir.

Böl

üm 2

.2. i

çin

bire

yin

gövd

e ko

ntro

lünü

sağl

ayab

ilmes

i içi

n ot

ur-

ma

yüze

yi k

aym

az b

ir m

ater

yalle

kap

lanm

ış o

lmal

ıdır.

Böl

üm 2

.2. i

çin

günl

ük y

aşam

da o

turm

a düz

günl

üğün

ün k

orun

mas

ı iç

in k

ulla

ndığ

ı otu

rma

dest

eği,

yüze

yi v

e bi

çim

i düz

enle

nmel

idir.

B

ölüm

2.2

. içi

n ge

rekl

i dur

umla

rda g

övde

nin

aktif

ve d

oğru

kon

tro-

lünü

n ve

kol

ların

raha

t kul

lanı

mın

ı sağ

laya

cak

otur

ma

yüze

yine

ve

ayak

ların

tem

as a

lanı

na a

dapt

asyo

nlar

(ör

neği

n yü

ksel

tici,

üçge

n ya

stık

vb.

) ekl

enm

elid

ir.

Böl

üm 2

.2. i

çin

otur

ma

pozi

syon

unda

bire

yin

ihtiy

açla

rı ve

yaş

ına

uygu

n ak

tivite

ler (

yem

ek y

eme,

yaz

ı yaz

ma,

giy

inm

e-so

yunm

a) b

e-lir

lenm

eli v

e uy

gula

nmas

ı sağ

lanm

alıd

ır.

2.2.

2. O

turm

a po

zisy

o-nu

nda

deng

esin

i kor

ur.

2.2.

2.1.

Göv

de k

ontro

lünü

kay

-be

tmed

en k

olla

rı ile

fark

lı yö

nler

e uz

anır.

2.2.

2.2.

Çeş

itli y

önle

re g

övde

sini

eğ

ip te

krar

düz

eltir

. 2.

2.2.

3. H

arek

etli

yüze

yler

de o

tur-

ma

pozi

syon

unda

göv

desi

nin

dik

duru

şunu

kor

ur.

2.2.

3. Y

an o

turu

ş poz

is-

yonu

nda

gövd

e ko

ntro

-lü

nü sa

ğlar

.

2.2.

3.1.

Har

eket

li ol

may

an y

üzey

-le

rde

yan

otur

uş p

ozis

yonu

nda

göv-

desi

nin

dik

duru

şunu

kor

ur.

2.2.

3.2.

Yan

otu

ruş p

ozis

yonu

nda

bir e

line

ağırl

ık a

ktar

ırken

diğ

er

elin

i am

aca

uygu

n ol

arak

kul

lanı

r.2.

2.3.

3. H

arek

etli

yüze

yler

de y

an

otur

uş p

ozis

yonu

nda

gövd

esin

in d

ik

duru

şunu

kor

ur.


34

Bölüm 2.2. Desteksiz OturmaH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

2.2.

4. F

arkl

ı poz

isyo

n-la

rdan

otu

rma

pozi

syo-

nuna

geç

er.

2.2.

4.1.

Sırt

üstü

poz

isyo

nday

ken

sağ/

sol t

araf

tan

otur

ma

pozi

syon

una

gelir

.2.

2.4.

2. Y

üzüs

tü p

ozis

yond

ayke

n sa

ğ/so

l tar

afta

n ot

urm

a po

zisy

onun

a ge

lir.

2.2.

4.3.

Yan

yat

ış p

ozis

yonu

nday

-ke

n sa

ğ/so

l tar

afta

n ot

urm

a po

zis-

yonu

na g

elir.

2.2.

5. D

este

ksiz

otu

rma

pozi

syon

unda

elle

rini

işle

vsel

kul

lanı

r.

2.2.

5.1.

Değ

işik

yüz

eyle

rde

ve y

ük-

sekl

ikle

rde

bağı

msı

z ot

urm

a po

zis-

yonu

alır

.2.

2.5.

2. H

er ik

i elin

i ayr

ı ayr

ı am

aca

yöne

lik k

ulla

nır.

2.2.

5.3.

Her

iki e

lini b

irlik

te a

mac

a yö

nelik

kul

lanı

r.


35

Bölüm 3.1. Emekleme

3. M

odül

ün A

dı

3. M

odül

ün A

mac

ı

3. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l ye

ters

izliğ

i ol

an b

ireyl

erin

yür

üme

önce

si t

emel

poz

isyo

nlar

ı ve

har

eket

leri

işle

vsel

kul

lanm

alar

ı am

açla

nır.

Emek

lem

e, D

izüs

tü, A

yakt

a D

urm

aya

Geç

iş

YÜ

RÜ

ME

YE

HA

ZIR

LIK

3.1.

1. F

arkl

ı poz

isyo

n-la

rda

ve z

emin

lerd

e em

ekle

me

pozi

syon

una

gelir

.

3.1.

1.1.

Yer

leşt

irild

iğin

de

emek

lem

e po

zisy

onun

u ko

rur.

3.1.

1.2.

Yüz

üstü

poz

isyo

ndan

em

ekle

me

pozi

syon

una

gelir

.3.

1.1.

3. O

turm

a po

zisy

onun

dan

emek

lem

e po

zisy

onun

a ge

lir.

3.1.

1.4.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

n ot

urm

aya

pozi

syon

una

geçe

r.3.

1.1.

5. F

arkl

ı zem

inle

rde

emek

lem

e po

zisy

onun

a ge

lir.

3.1.

1.6.

Far

klı z

emin

lerd

e em

ekle

me

pozi

syon

unu

koru

r.

Hed

ef 3

.1.1

. içi

n em

ekle

me

pozi

syon

u ile

fark

lı po

zisy

onla

r ar

asın

da g

eçiş

yap

abilm

esi ö

nem

lidir.

H

edef

3.1

.1. i

çin

emek

lem

e po

zisy

onun

da d

urab

ilen

bire

yin

duru

ş sür

esin

i artı

rmak

için

bire

y, d

este

k no

ktal

arın

ı iyi

his

setm

e,

öne-

geri

ağırl

ık a

ktar

ma,

den

gesi

ni g

eliş

tirm

e gi

bi a

ktiv

itele

re

yöne

ltilm

elid

ir.H

edef

dav

ranı

ş 3.1

.1.3

. içi

n em

ekle

me

pozi

syon

unda

n ot

urm

aya

geçm

e ça

lışm

ası i

çin

bire

y ih

tiyaç

duy

duğu

nda

kalç

alar

dan,

gö

vded

en, k

olla

rdan

des

tekl

ener

ek o

turm

a po

zisy

onun

a ge

çmes

ine

yard

ımcı

olu

nur.

3.1.

2. E

mek

ler.

3.1.

2.1.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

el

lerin

e ağ

ırlık

akt

arır.

3.1.

2.2.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

di

zler

ine

ağırl

ık a

ktar

ır.3.

1.2.

3. E

mek

lem

e po

zisy

onun

da

elle

rine

ve d

izle

rine

ardı

şık

ağırl

ık

akta

rır.

3.1.

2.4.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

sa

ğ/so

l elin

i işl

evse

l kul

lanı

r.3.

1.2.

5. H

edef

e yö

nelik

resi

prok

al

emek

ler.

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar


36

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

3.1.

3. E

mek

lem

eyi

işle

vsel

ola

rak

kulla

nır.

3.1.

3.1.

Far

klı z

emin

lerd

e em

ekle

r.3.

1.3.

2. B

asam

aklı

yüze

yler

i em

ek-

leye

rek

çıka

r.3.

1.3.

3. B

asam

aklı

yüze

yler

i ger

i ge

ri em

ekle

yere

k in

er.

3.1.

3.4.

Far

klı o

rtam

lard

a he

defe

yö

nelik

em

ekle

yere

k ye

r değ

iştir

ir.

3.2.

1. F

arkl

ı poz

isyo

n-la

rdan

diz

üstü

poz

isyo

-nu

na g

elir.

3.2.

1.1.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

n tu

tuna

rak

dizü

stü

pozi

syon

a ge

çer.

3.2.

1.2.

Yer

de o

turm

a po

zisy

onun

-da

n tu

tuna

rak

dizü

stü

pozi

syon

a ge

çer.

3.2.

2. D

izüs

tü p

ozis

-yo

nu iş

levs

el o

lara

k ku

llanı

r.

3.2.

2.1.

Diz

üstü

poz

isyo

na b

ağım

sız

olar

ak g

elir.

3.2.

2.2.

Diz

üstü

poz

isyo

nda

gövd

e,

kalç

a ve

diz

düz

bir

hatta

dur

ur.

3.2.

2.3.

Diz

üstü

poz

isyo

nda

elle

rini

işle

vsel

am

açlı

kulla

nır.

3.2.

2.4.

Diz

üstü

nde

öne

doğr

u re

-si

prok

al h

arek

et e

der.

Hed

ef d

avra

nış

3.2.

2.4.

için

uyg

ulam

a es

nası

nda

bire

yi u

ygun

işit-

sel v

e gö

rsel

uya

ranl

arla

yön

lend

irmel

idir.

Bire

y ha

zır

oldu

ğund

a di

z üs

tü y

ürüm

eye

geçi

lmel

idir.

Kal

çanı

n gö

vde

ile a

ynı h

atta

ol-

mas

ı sağ

lanm

alıd

ır.

Bölüm 3.2. DizüstüBölüm 3.1. Emekleme


37

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

3.3.

1. Y

arım

diz

üstü

po-

zisy

ona

gelir

.3.

3.1.

1. E

llerin

den

dest

ek a

lara

k sa

ğ di

züst

ünde

n ya

rım d

izüs

tü p

ozis

yo-

na g

elir.

3.3.

1.2.

Elle

rinde

n de

stek

ala

rak

sol

dizü

stün

den

yarım

diz

üstü

poz

isyo

-na

gel

ir.3.

3.1.

3. E

llerin

den

dest

ek a

lmad

an

sağ

dizü

stün

den

yarım

diz

üstü

po-

zisy

ona

gelir

.3.

3.1.

4. E

llerin

den

dest

ek a

lmad

an

sol d

izüs

tünd

en y

arım

diz

üstü

po-

zisy

ona

gelir

.

Hed

ef d

avra

nış 3

.3.1

.1. v

e 3.

3.1.

2. iç

in d

izüs

tü p

ozis

yond

a bi

r aya

-ğı

nı ö

ne a

lara

k ya

rım d

izüs

tü p

ozis

yona

gel

me

çalış

mal

arın

da b

ire-

yin,

uyg

un şe

kild

e de

stek

alm

asın

a ol

anak

sağl

anm

alıd

ır.

3.3.

2. E

lleri

ve a

yakl

arı

üzer

inde

iler

ler.

3.3.

2.1.

Çöm

elm

e po

zisy

onun

da

elle

rini y

ere

koya

r.3.

3.2.

2. Ç

ömel

me

pozi

syon

unda

el-

ler y

erde

yken

diz

leri

düze

lene

kad

ar

kalç

alar

ını y

erde

n yü

ksel

tir.

3.3.

2.3.

Ayı

yür

üyüş

ü ile

öne

doğ

ru

ilerle

r. 3.

3.2.

4. Y

erde

n ay

akta

dur

may

a ge

çer.

Hed

ef d

avra

nış

3.3.

2.3.

için

ayı

yür

üyüş

ünde

n ka

sıt b

ireyi

n el

leri

ve a

yakl

arı y

erde

, kal

ça y

erde

n yü

ksek

teyk

en a

yrıc

a el

ler v

e ay

ak-

lar e

ş zam

anlı

kulla

nıla

rak

öne

doğr

u ile

rlem

esid

ir.

Bölüm 3.3. Ayakta Durmaya Geçiş


38

4. M

odül

ün A

dı

4. M

odül

ün A

mac

ı

4. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

topl

umsa

l ala

nlar

da b

ağım

sız

olar

ak y

ürüm

eler

i am

açla

nır.

Des

tekl

i Aya

kta

Dur

ma,

Des

teks

iz A

yakt

a D

urm

a, D

este

kli Y

ürüm

e, D

este

ksiz

Yür

üme

YÜ

RÜ

ME

4.1.

1. D

este

kli a

yakt

a du

rma

pozi

syon

unda

gö

vde

kont

rolü

nü

sağl

ayar

ak d

ik d

urur

.

4.1.

1.1

.Des

tekl

i aya

kta

duru

ş po

zisy

onun

a ye

rleşt

irild

iğin

de

pozi

syon

unu

koru

r.4.

1.1.

2. D

este

kle,

yük

sek

zem

inde

n ay

akta

dur

ma

pozi

syon

una

geçe

r.4.

1.1.

3. D

este

kle,

alç

ak z

emin

den

ayak

ta d

urm

a po

zisy

onun

a ge

çer.

4.1.

1.4.

Diz

üstü

poz

isyo

ndan

de

stek

le y

arım

diz

üstü

poz

isyo

na

geçe

rek

ayağ

a ka

lkar

.

Böl

üm 4

.1. i

çin

uygu

layı

cı, ç

alış

mal

ar sı

rası

nda

oyun

cak

benz

eri

nesn

eler

ile

görs

el, i

şits

el m

ater

yalle

ri ku

llana

rak

bire

yin

hede

fe

ulaş

mas

ını k

olay

laşt

ırmal

ıdır.

B

ölüm

4.1

. içi

n uy

gun

dest

ek se

çim

i içi

n de

tayl

ı bir

değe

rlend

irme

ve g

özle

m y

apılm

alıd

ır. S

eçile

cek

dest

ek, b

ireyi

n fiz

ikse

l öz

ellik

lerin

e, fo

nksi

yone

l sev

iyes

ine

ve ö

zel i

htiy

açla

rına

uygu

n ol

mal

ıdır.

Seç

ilen

dest

ek v

eya

yard

ım g

erek

li hâ

llerd

e bi

reye

uy

gun

hâle

get

irilm

eli e

klem

e ve

çık

artm

alar

la g

ünlü

k ya

şam

da

kulla

nım

a ol

anak

sağl

amal

ıdır.

Böl

üm 4

.1. i

çin

eğer

bire

y he

rhan

gi b

ir or

tez

ve/v

eya

yard

ımcı

ar

aç k

ulla

nıyo

rsa

bu d

urum

BEP

haz

ırlan

ırken

göz

önü

nde

bulu

ndur

ulm

alıd

ır.4.

1.2.

Des

tekl

i aya

kta

durm

a po

zisy

onun

da

bağı

msı

z ha

reke

t ede

r.

4.1.

2.1.

Elle

rinde

n de

stek

ala

rak

çöm

elip

kal

kar.

4.1.

2.2.

Des

tekl

i aya

kta

duru

ş po

zisy

onun

da h

er ik

i tar

afta

n ön

e,

arka

ya v

e ya

nlar

a ağ

ırlık

akt

arır.

4.1.

2.3.

Elle

rinde

n ya

da

gövd

esin

den

dest

ek a

lara

k fa

rklı

yönl

ere

uzan

ır.4.

1.2.

4. D

este

kli a

yakt

a du

ruş

pozi

syon

unda

elle

rini i

şlev

sel

olar

ak k

ulla

nır.

Hed

efler

Bölüm 4.1. Destekli Ayakta Durma

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar


39

Bölüm 4.2. Desteksiz Ayakta Durma Bölüm 4.3. Destekli Yürüme

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

4.1.

2.5.

Far

klı o

rtam

ve

zem

inle

rde

dest

ekli

ayak

ta d

urur

.4.

1.2.

6. D

este

kli a

yakt

a du

ruşt

a ay

akla

rını t

ek te

k ye

rden

kal

dırır

.

4.2.

1. D

este

ksiz

aya

kta

durm

a po

zisy

onun

da

bağı

msı

z ha

reke

t ede

r.

4.2.

1.1.

Eli

bıra

kıld

ıkta

n so

nra

10

sani

ye te

k ba

şına

aya

kta

duru

r.4.

2.1.

2. A

yakt

a du

rurk

en k

ontro

llü

bir ş

ekild

e al

çala

rak

otur

ur.

4.2.

1.3.

Yüz

üstü

dön

üp d

este

ksiz

ay

ağa

kalk

ar.

4.2.

1.4.

Yüz

üstü

ne d

önüp

elle

ri ve

di

zler

i üze

rine

dönü

p de

stek

siz

aya-

ğa k

alka

r.

Böl

üm 4

.2. i

çin

dest

eksi

z yür

üme b

ecer

ilerin

i gel

iştir

mek

için

sana

l ge

rçek

lik, r

obot

ik c

ihaz

lar,

elek

trom

ekan

ik e

kipm

anla

r gib

i tek

no-

lojik

des

tekl

erde

n ya

rarla

nıla

bilir

.

4.3.

1. İk

i elin

den

dest

ek

alar

ak fa

rklı

yönl

ere

hare

ket e

der.

4.3.

1.1.

İki e

linde

n de

stek

ala

rak

yanl

ara

doğr

u ad

ım a

tara

k ağ

ırlık

ak

tarır

.4.

3.1.

2. İk

i elin

den

dest

ek a

lara

k ön

e ar

kaya

adı

m a

tara

k ağ

ırlık

ak-

tarır

.4.

3.1.

3. İk

i elin

den

dest

ek a

lara

k ya

nlar

a do

ğru

sıra

lar/y

ürür

.4.

3.1.

4. İk

i elin

den

dest

ek a

lara

k ön

e ar

kaya

doğ

ru y

ürür

.

Hed

ef 4

.3.1

. ve

4.3.

2. iç

in a

yakt

a du

rma

ile a

ğırlı

k ak

tarm

a ak

tivi-

tele

ri ar

asın

da g

eçiş

ler a

şam

alı o

lara

k ça

lıştır

ılmal

ıdır.

Ağı

rlık

akta

-rım

ı ve y

ürüm

e önc

esi b

ecer

iler k

azan

ılmad

an ad

ımla

ma a

şam

asın

a ge

çilm

emel

idir.

Hed

ef 4

.3.1

. ve

4.3.

2. i

çin

adım

lam

a ön

cesi

nde

ağırl

ığın

den

geli

ve ri

tmik

şeki

lde f

arkl

ı yön

lere

akta

rımı ç

alış

tırılm

alıd

ır. A

dım

lam

a ön

cesi

bec

erile

r ka

zanı

lmad

an a

dım

lam

a aş

amas

ına

geçi

lmem

eli-

dir.

Böl

üm 4

.3. i

çin

deng

enin

sağ

lanm

ası v

e dü

şmen

in ö

nlen

mes

i içi

n ad

ımla

ma s

ırası

nda g

övde

kon

trolü

nün

deva

mlıl

ığı m

utla

ka sa

ğlan

-m

ış o

lmal

ıdır.

Böl

üm 4

.3. i

çin

bağı

msı

z yü

rüm

e iç

in k

ol v

e ba

cak

hare

ketle

rinin

yö

nerg

e ve

kom

ut g

erek

tirm

eden

oto

mat

ik v

e gü

venl

i hâl

e ge

tiril-

mes

i üze

rinde

öne

mle

dur

ulm

alıd

ır.

4.3.

2. T

ek e

linde

n de

s-te

k al

arak

fark

lı yö

nler

e ha

reke

t ede

r.

4.3.

2.1.

Tek

elin

den

dest

ek a

lara

k ya

nlar

a d

oğru

adı

m a

tara

k ağ

ırlık

ak

tarır

.4.

3.2.

2. T

ek e

linde

n de

stek

ala

rak

öne

arka

ya a

dım

ata

rak

ağırl

ık a

k-ta

rır.

Bölüm 4.1.


40

Bölüm 4.4. Desteksiz YürümeH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

4.3.

2.3.

Tek

elin

den

dest

ek a

lara

k ya

nlar

a do

ğru

sıra

lar/y

ürür

.4.

3.2.

4. T

ek e

linde

n de

stek

ala

rak

öne

arka

ya y

ürür

.

Hed

ef 4

.3.3

. içi

n yü

rüm

e be

ceris

i gün

lük

haya

tın g

erek

sini

mle

rine

uygu

n ol

acak

şek

ilde

geliş

tirilm

eli m

odül

son

unda

bu

bece

riler

in

gerç

ek o

rtam

lard

a gü

venl

i şek

ilde

yapı

lıp y

apıla

mad

ığı d

eğer

len-

diril

mel

idir.

Hed

ef 4

.3.3

. içi

n bi

reyi

n ku

lland

ığı o

rtez

ve y

ardı

mcı

ara

ç ku

llanı

-yo

rsa

Bire

ysel

Eği

tim P

rogr

amı h

azırl

anırk

en g

öz ö

nünd

e bu

lun-

duru

lmal

ıdır.

Hed

ef 4

.3.3

. içi

n bi

reyi

n se

çile

n de

stek

vey

a ya

rdım

a ili

şkin

reak

-si

yonl

arı d

ikka

tle g

özle

mle

nmel

i; ilg

ili a

raç

ve g

erec

in k

ulla

nım

ı gö

rsel

ola

rak

bire

ye v

e ya

kınl

arın

a öğ

retil

mel

idir.

Seç

ilen

dest

ekle

bi

reyi

n gü

nlük

yaş

amın

da g

üven

li şe

kild

e de

stek

li yü

rüm

esi

için

ge

reke

n ön

lem

ler a

lınm

ış o

lmal

ıdır.

Hed

ef 4

.3.3

. içi

n bi

reyi

n de

stek

li yü

rüm

e be

ceris

i, gü

nlük

hay

atın

ge

reks

inim

lerin

e uy

gun

olac

ak şe

kild

e ge

liştir

ilmel

i; m

odül

sonu

n-da

bu

bece

riler

in g

erçe

k or

tam

lard

a gü

venl

i şek

ilde

yapı

lıp y

apıla

-m

adığ

ı biz

zat u

ygul

ayıc

ının

göz

lem

inde

değ

erle

ndiri

lmel

idir.

4.4.

1. V

ücut

ağı

rlığı

nı

akta

rara

k fa

rklı

yönl

ere

adım

ata

r.

4.4.

1.1.

Vüc

ut a

ğırlı

ğını

sağ

tara

fa

akta

rara

k so

l bac

ağı i

le ö

ne/a

rkay

a ad

ım a

tar.

4.4.

1.2.

Vüc

ut a

ğırlı

ğını

sol t

araf

a ak

tara

rak

sağ

baca

ğı il

e ön

e/ar

kaya

ad

ım a

tar.

4.4.

1.3.

Vüc

ut a

ğırlı

ğını

sağ

tara

fa

akta

rara

k so

l bac

ağı i

le y

ana

adım

at

ar.

4.4.

1.4.

Vüc

ut a

ğırlı

ğını

sol t

araf

a ak

tara

rak

sağ

baca

ğı il

e ya

na a

dım

at

ar.

Bölüm 4.3. Destekli Yürüme


41

Bölüm 4.4. Desteksiz YürümeH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

4.4.

2. D

enge

sini

ko-

ruya

rak

fark

lı yö

nler

e yü

rür.

4.4.

2.1.

Ard

ışık

adı

mla

rla fa

rklı

yönl

ere

kısa

mes

afe

yürü

r.4.

4.2.

2. A

rdış

ık a

dım

larla

fark

lı yö

nler

e uz

un m

esaf

e yü

rür.

Hed

ef d

avra

nış

4.4.

2.1.

için

kıs

a m

esaf

e yü

rüm

e en

az

5 m

etre

ol-

mal

ıdır.

H

edef

dav

ranı

ş 4.

4.2.

2. iç

in u

zun

mes

afe

yürü

me

en a

z 20

met

re

olm

alıd

ırH

edef

4.4

.2. i

çin

oluş

turu

lan

park

ur: b

ireyi

n ge

lişim

öze

llikl

erin

e uy

gun

fark

lı yö

nler

de y

ürüm

esin

e ol

anak

sağl

amak

üze

re o

luşt

uru-

lan

düze

nekt

ir.

4.4.

3. F

arkl

ı zem

inle

rde

yürü

r.4.

4.3.

1. S

ert z

emin

lerd

e yü

rür.

4.4.

3.2.

Yum

uşak

zem

inle

rde

yürü

r.

4.4.

4. Y

apıla

ndırı

lmış

or

tam

lard

a yü

rür.

4.4.

4.1.

Olu

ştur

ulan

par

kurla

rda

yü-

rür.

4.4.

4.2.

Eng

elle

ri ge

çere

k yü

rür.

Hed

ef d

avra

nış

4.4.

4.2.

içi

n bi

reyd

en 5

-15

cm a

rası

nda

deği

şen

yüks

eklik

teki

eng

elle

rden

geç

erek

des

teks

iz y

ürüm

esi b

ekle

nir.

4.4.

5. Y

ürüy

üş ö

zelli

k-le

rine

göre

yür

ür.

4.4.

5.1.

Top

uk p

arm

ak y

ürüy

üşü

ya-

par.

4.4.

5.2.

Ritm

ik k

ol v

e ba

cak

hare

-ke

tleri

ile d

enge

ve

koor

dina

syon

u sa

ğlay

arak

yür

ür.

4.4.

5.3.

Değ

işik

büy

üklü

k ve

ağı

r-lık

taki

nes

nele

ri te

k/ik

i el

le t

aşıy

a-ra

k yü

rür.

Hed

ef d

avra

nış 4

.4.5

.1. i

çin

topu

k pa

rmak

yür

üyüş

ü: a

dım

ın to

puk

vuru

şu il

e ba

şlay

ıp, t

aban

tem

asın

ın a

rdın

dan

parm

ak it

işi i

le b

ittiğ

i yü

rüyü

şü ta

nım

lar.

Hed

ef d

avra

nış

4.4.

5.2.

için

yür

üme

ritm

ik k

ol v

e ba

cak

hare

ket-

lerin

den

oluş

tuğu

için

eği

tim sı

rası

nda

adım

lam

a ile

birl

ikte

ritm

ik

kol v

e ba

cak

hare

ketle

ri ça

lışılm

alıd

ır.B

ölüm

4.4

. içi

n de

stek

siz y

ürüm

e bec

erile

rini g

eliş

tirm

ek iç

in sa

nal

gerç

eklik

, rob

otik

cih

azla

r, el

ektro

mek

anik

eki

pman

lar g

ibi t

ekno

-lo

jik d

este

kler

den

yara

rlanı

labi

lir.


42

5. M

odül

ün A

dı

5. M

odül

ün A

mac

ı

5. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

iler

i düz

ey m

otor

per

form

ans b

ecer

ileri

göst

erm

eler

i am

açla

nır.

Mer

dive

n İn

ip Ç

ıkm

a, K

aba

Mot

or P

erfo

rman

s

İLE

Rİ D

ÜZ

EY

KA

BA

MO

TOR

BE

CE

RİL

ER

5.1.

1. D

este

kli m

erdi

ven

çıka

r.5.

1.1.

1. H

er ik

i tar

afta

ki tı

rabz

anı

tutu

p sa

ğ ay

ağın

ı üst

bas

amağ

a ko

yar,

sol a

yağı

nı y

anın

a ge

tirer

ek

çıka

r.5.

1.1.

2. H

er ik

i tar

afta

ki tı

rabz

anı

tutu

p so

l aya

ğını

üst

bas

amağ

a ko

yar,

sağ

ayağ

ını y

anın

a ge

tirer

ek

çıka

r.5.

1.1.

3. H

er ik

i tar

afta

ki tı

rabz

anı

tutu

p ay

akla

rını a

rdı a

rdın

a bi

r üst

ba

sam

ağa

yerle

ştire

rek

çıka

r.5.

1.1.

4. B

ir el

iyle

tıra

bzan

ı tut

up

sağ

ayağ

ını ü

st b

asam

ağa

koya

r, so

l aya

ğını

yan

ına

getir

erek

çık

ar.

5.1.

1.5.

Bir

eliy

le tı

rabz

anı t

utup

so

l aya

ğını

üst

bas

amağ

a ko

yar,

sağ

ayağ

ını y

anın

a ge

tirer

ek ç

ıkar

.5.

1.1.

6. B

ir el

iyle

tıra

bzan

ı tut

up

ayak

ların

ı ard

ı ard

ına

bir ü

st

basa

mağ

a ye

rleşt

irere

k çı

kar.

Hed

ef d

avra

nış 5

.1.1

.6.,

5.1.

2.6.

, 5.1

.3.3

ve

5.1.

4.3.

için

gün

lük

ya-

şam

da m

erdi

ven

inm

e/çı

kma a

ktiv

itele

rini r

itmik

ve

sim

etrik

ola

cak

şeki

lde

her i

ki e

kstre

mite

ile

gerç

ekle

ştirm

elid

ir.B

ölüm

5.1

. içi

n m

erdi

ven

çıkm

a ve

inm

e be

ceril

eri g

eliş

tirm

e ça

lış-

mal

arı y

apılı

rken

en

kola

y aş

amad

an b

aşla

nara

k zo

ra d

oğru

iler

leni

r ve

bec

eri ö

ğret

imi i

şlem

bas

amak

ları

(mod

el o

lma,

söze

l ve

fizik

sel

yard

ım) k

ulla

nılm

alıd

ır.B

ölüm

5.1

. içi

n m

erdi

ven

çıkm

a ve

inm

ede

bire

yin

deng

e ve

koo

r-di

nasy

onun

un sa

ğlan

mas

ına

dikk

at e

dilm

elid

ir.B

ölüm

5.1

. içi

n m

erdi

ven

çıkm

a ve

inm

e ça

lışm

alar

ı sıra

sınd

a ya

şa-

nabi

lece

k de

nge

yitim

i ya

da k

aym

a gi

bi d

urum

lara

kar

şı g

üven

lik

tedb

irler

i alın

mal

ıdır.

Böl

üm 5

.1. i

çin

eğer

bire

y or

tez

ve/v

eya

yard

ımcı

ara

ç ku

llanı

yors

a m

erdi

ven

çıkm

a ve

inm

e eğ

itim

i bun

a gö

re d

üzen

lenm

elid

ir.B

ölüm

5.1

. içi

n m

erdi

ven

çıkm

a ve

inm

e eğ

itim

i sıra

sınd

a ku

lla-

nıla

cak

basa

mak

ların

yük

sekl

iği,

geni

şliğ

i ya

da y

üzey

öze

llikl

eri

bire

yin

duru

mun

a uy

gun

olac

ak şe

kild

e se

çilm

elid

ir.B

ölüm

5.1

. içi

n bi

reyi

n ba

sam

akta

çal

ışm

asın

ı kol

ayla

ştıra

cak

gör-

sel v

e iş

itsel

uya

ranl

ar v

e iş

aret

ler k

ulla

nılm

alıd

ır.

Hed

efler

Bölüm 5.1. Merdiven İnip Çıkma

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar


43

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

5.1.

2. D

este

kli m

erdi

-ve

n in

er.

5.1.

2.1.

Her

iki t

araf

taki

tıra

bzan

ı tu

tup

sağ

ayağ

ını a

lt ba

sam

ağa

koya

r, so

l aya

ğını

yan

ına

getir

erek

in

er.

5.1.

2.2.

Her

iki t

araf

taki

tıra

bzan

ı tu

tup

sol a

yağı

nı a

lt ba

sam

ağa

ko-

yar,

sağ

ayağ

ını y

anın

a ge

tirer

ek

iner

.5.

1.2.

3. H

er ik

i tar

afta

ki tı

rabz

anı

tutu

p ay

akla

rını a

rdı a

rdın

a bi

r alt

basa

mağ

a ye

rleşt

irere

k in

er.

5.1.

2.4.

Bir

eliy

le tı

rabz

anı t

utup

sa

ğ ay

ağın

ı alt

basa

mağ

a ko

yar,

sol

ayağ

ını y

anın

a ge

tirer

ek in

er.

5.1.

2.5.

Bir

eliy

le tı

rabz

anı t

utup

so

l aya

ğını

alt

basa

mağ

a ko

yar,

sağ

ayağ

ını y

anın

a ge

tirer

ek in

er.

5.1.

2.6.

Bir

eliy

le tı

rabz

anı t

utup

ay

akla

rını a

rdı a

rdın

a bi

r alt

basa

-m

ağa

yerle

ştire

rek

iner

.

Böl

üm 5

.1. i

çin

mer

dive

n çı

kma

ve in

me

bece

risi,

günl

ük h

ayat

ın

gere

ksin

imle

rine

uygu

n ol

acak

şe

kild

e ge

liştir

ilmel

i; m

odül

so

nund

a bu

bec

erile

rin g

erçe

k or

tam

lard

a gü

venl

i şek

ilde

yapı

lıp

yapı

lam

adığ

ı değ

erle

ndiri

lmel

idir.

5.1.

3. D

este

ksiz

mer

di-

ven

iner

.5.

1.3.

1. T

utun

mad

an, s

ağ a

yağı

nı

üst b

asam

ağa

koya

r, so

l aya

ğını

ya

nına

get

irere

k çı

kar.

5.1.

3.2.

Tut

unm

adan

, sol

aya

ğını

üst

ba

sam

ağa

koya

r, sa

ğ ay

ağın

ı get

ire-

rek

çıka

r.5.

1.3.

3. T

utun

mad

an, a

yakl

arın

ı ar

dı a

rdın

a bi

r üst

bas

amağ

a ye

rleş-

tirer

ek ç

ıkar

.

Bölüm 5.1. Merdiven İnip Çıkma


44

Bölüm 5.2. Kaba Motor PerformansBölüm 5.1. Merdiven İnip Çıkma

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

5.1.

4. D

este

ksiz

mer

di-

ven

iner

.5.

1.4.

1. T

utun

mad

an, s

ağ a

yağı

nı a

lt ba

sam

ağa

koya

r, so

l aya

ğını

yan

ına

getir

erek

iner

.5.

1.4.

2. T

utun

mad

an, s

ol a

yağı

nı a

lt ba

sam

ağa

koya

r, sa

ğ ay

ağın

ı yan

ına

getir

erek

iner

.5.

1.4.

3. T

utun

mad

an, a

yakl

arın

ı ar

dı a

rdın

a bi

r alt

basa

mağ

a ye

rleş-

tirer

ek in

er.

5.2.

1. F

arkl

ı şek

il ve

bo

yutta

ki n

esne

ler i

le

hazı

rlanm

ış p

arku

r üze

-rin

de y

ürür

.

5.2.

1.1.

İki ç

izgi

ara

sınd

a ön

e, a

r-ka

ya v

e ya

na d

oğru

yür

ür.

5.2.

1.2.

Tek

çiz

gi ü

zerin

de ö

ne v

e ya

na d

oğru

yür

ür.

5.2.

1.3.

Kon

trollü

bir

şeki

lde

hızl

ı yü

rür.

5.2.

1.4.

Hız

lı yü

rürk

en k

omut

a uy

gun

olar

ak a

ni ta

m d

önüş

yap

ar.

5.2.

1.5.

Far

klı ş

ekill

er v

e bo

yutta

ki

nesn

eler

üze

rinde

yür

ür.

Hed

ef d

avra

nış 5

.2.1

.1. i

çin

iki ç

izgi

ara

sınd

a yü

rüm

e ça

lışm

ası y

a-pı

lırke

n, k

olay

dan

zora

doğ

ru il

erle

mek

için

çiz

gile

r ar

ası m

esaf

e gi

dere

k da

raltı

lmal

ıdır.

5.2.

2. Z

ıpla

r.5.

2.2.

1. İk

i aya

k üz

erin

de y

erin

de

zıpl

ar.

5.2.

2.2.

Sağ

aya

k üz

erin

de y

erin

de

zıpl

ar.

5.2.

2.3.

Sol

aya

k üz

erin

de y

erin

de

zıpl

ar.

5.2.

2.4.

Far

klı z

emin

lerd

e zı

plar

.


45

Bölüm 5.2. Kaba Motor PerformansH

edefl

erA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

5.2.

3. S

ıçra

r.5.

2.3.

1. Ö

ne d

oğru

iki a

yak

üzer

in-

de sı

çray

arak

iler

ler.

5.2.

3.2.

Ark

aya

doğr

u ik

i aya

k üz

e-rin

de sı

çray

arak

iler

ler.

5.2.

3.3.

Öne

doğ

ru sa

ğ ay

ak ü

zerin

-de

sıçr

ayar

ak il

erle

r.5.

2.3.

4. Ö

ne d

oğru

sol a

yak

üzer

in-

de sı

çray

arak

iler

ler.

5.2.

3.5.

Far

klı y

ükse

klik

teki

bas

a-m

akta

n sı

çray

arak

iner

.5.

2.3.

6. F

arkl

ı yük

sekl

ikte

ki e

ngel

-le

ri sı

çray

arak

geç

er.

Hed

ef d

avra

nış

5.2.

3.1.

, 5.2

.3.2

., 5.

2.3.

3. v

e 5.

2.3.

4. iç

in s

ıçra

ma

bece

risi a

rt ar

da e

n az

5 k

ez te

krar

lanm

alıd

ır.B

ölüm

5.2

. içi

n ile

ri dü

zey

kaba

mot

or b

ecer

ileri

geliş

tirm

e ça

lış-

mal

arı y

apılı

rken

en

kola

y aş

amad

an b

aşla

nara

k zo

ra d

oğru

ile

r-le

nir

ve b

ecer

i öğr

etim

i işl

em b

asam

akla

rı (m

odel

olm

a, s

özel

ve

fizik

sel y

ardı

m) k

ulla

nılm

alıd

ır.H

edef

5.2

.3. i

çin

bire

yin

kend

ine

güve

nini

gel

iştir

mek

için

sıçr

ama

çalış

mal

arı s

ırası

nda

önce

tek

elde

n de

stek

ver

ilmel

idir.

Böl

üm 5

.2. i

çin

çizg

i ve

fark

lı şe

kille

rin b

ireyi

n di

kkat

ini ç

ekec

ek

şeki

lde

belir

gin

olm

asın

a öz

en g

öste

rilm

elid

ir.

Hed

ef 5

.2.3

. içi

n sı

çram

a ça

lışm

alar

ı sıra

sınd

a bi

reyi

n gü

venl

iğin

i sa

ğlay

acak

önl

emle

r alın

mal

ıdır.

5.2.

4. E

ğim

li yü

zeyl

er-

de h

arek

et e

der.

5.2.

4.1.

Bire

yin

kulla

ndığ

ı yar

dım

cı

araç

ile

ram

paya

çık

ar.

5.2.

4.2.

Bire

yin

kulla

ndığ

ı yar

dım

cı

araç

ile

ram

pada

n in

er.

5.2.

4.3.

Ram

paya

sağd

an/s

olda

n ya

n çı

kar.

5.2.

4.4.

Ram

pada

n sa

ğdan

/sol

dan

yan

iner

.5.

2.4.

5. R

ampa

ya ç

ıkar

.5.

2.4.

6. R

ampa

dan

iner

. 5.

2.4.

7. R

ampa

ya g

eri g

eri ç

ıkar

.5.

2.4.

8. R

ampa

dan

geri

geri

iner

.

Hed

ef 5

.2.4

. içi

n ra

mpa

inip

çık

ma

çalış

mal

arı s

ırası

nda

yüze

yin

kayg

an o

lmam

asın

a di

kkat

edi

lmel

idir.


46

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

6.1.

1. F

arkl

ı poz

isyo

n-la

rda

nesn

eler

i tut

ar v

e bı

rakı

r.

6.1.

1.1.

Nes

neye

bak

arak

sağ

eliy

le

uzan

ır.6.

1.1.

2. N

esne

ye b

akar

ak so

l eliy

le

uzan

ır.6.

1.1.

3. S

ol e

l bile

ğini

yuk

arı k

aldı

-ra

rak

orta

poz

isyo

nda

nesn

eyi t

utar

.6.

1.1.

4. S

ağ e

l bile

ğini

yuk

arı k

aldı

-ra

rak

orta

poz

isyo

nda

nesn

eyi t

utar

.6.

1.1.

5. S

ol e

liyle

fark

lı di

rsek

açı

-la

rında

nes

neyi

tuta

r.6.

1.1.

6. S

ol e

liyle

fark

lı di

rsek

açı

-la

rında

nes

neyi

iste

mli

bıra

kır.

6.1.

1.7.

Sağ

eliy

le fa

rklı

dirs

ek a

çı-

ların

da n

esne

yi tu

tar.

6.1.

1.8.

Sağ

eliy

le fa

rklı

dirs

ek a

çı-

ların

da n

esne

yi is

tem

li bı

rakı

r.6.

1.1.

9. S

ol e

liyle

fark

lı om

uz y

ük-

sekl

ikle

rinde

nes

neyi

tuta

r.6.

1.1.

10. S

ol e

liyle

fark

lı om

uz y

ük-

sekl

ikle

rinde

nes

neyi

iste

mli

bıra

kır.

Hed

ef 6

.1.1

. içi

n fa

rklı

pozi

syon

lard

an k

aste

dile

n om

uz d

irsek

ve

el b

ileği

dir.

Hed

ef 6

.1.2

. iç

in S

upin

asyo

n: d

irsek

göv

de y

anın

da 9

0° b

ükül

ü ik

en a

vuç

için

in y

ukar

ı bak

tığı p

ozis

yond

ur.

Hed

ef 6

.1.2

. içi

n Pr

onas

yon:

dirs

ek g

övde

yan

ında

90°

bük

ülü

iken

av

uç iç

inin

aşa

ğı b

aktığ

ı poz

isyo

ndur

.H

edef

6.1

.1. v

e 6.

1.4.

için

biri

nci h

edef

te k

aste

dile

n tu

tma/

bıra

kma

aktiv

itele

ri ik

en, 4

. Hed

efte

kas

tedi

len

günl

ük y

aşam

akt

ivite

lerin

-de

tutm

a/bı

rakm

a be

ceril

erin

in k

ulla

nım

ıdır.

Hed

ef 6

.1.1

. içi

n uz

anm

a, tu

tma

ve b

ırakm

a ça

lışm

ası,

deği

şik

bü-

yükl

ük v

e şe

kild

eki c

anlı

renk

li ne

sne

ve o

yunc

akla

r ile

yap

ılma-

lıdır.

B

ölüm

6.1

. içi

n uz

anm

a, tu

tma

ve b

ırakm

a eğ

itim

i mas

a üz

erin

de

yapı

lıyor

sa m

asa

ve sa

ndal

ye b

ireyi

n vü

cut ö

lçül

erin

e uy

gun

olm

a-lı.

B

ölüm

6.1

. içi

n bi

reyi

n ya

ş ve

ihtiy

açla

rına

göre

ilgi

sini

çek

ecek

ne

sne,

ara

ç-ge

reçl

er k

ulla

nılm

alıd

ır.B

ölüm

6.1

. içi

n uz

anm

a, t

utm

a ve

bıra

kma

eğiti

mi u

ygul

anırk

en

önce

likle

en

kola

y aş

amad

an b

aşla

nara

k zo

ra d

oğru

iler

lenm

eli v

e be

ceri

öğre

timi i

şlem

bas

amak

ları

(mod

el o

lma,

gör

sel,

işits

el v

e fiz

ikse

l yar

dım

) kul

lanı

lmal

ıdır.

6. M

odül

ün A

dı

6. M

odül

ün A

mac

ı

6. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l ye

ters

izliğ

i ol

an b

ireyl

erin

elle

rini

yaşı

na v

e ge

lişim

düz

eyle

rine

uygu

n ak

tivite

lerd

e ku

llanm

alar

ı am

açla

nır.

Tutm

a B

ırakm

a, Ç

izim

Bec

erile

ri, E

l Bec

erile

ri ve

El-G

öz K

oord

inas

yonu

İNC

E M

OTO

R B

EC

ER

İLE

RBölüm 6.1. Tutma Bırakma


47

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

6.1.

1.11

. Sağ

eliy

le fa

rklı

omuz

yü

ksek

likle

rinde

nes

neyi

tuta

r.6.

1.1.

12. S

ağ e

liyle

fark

lı om

uz

yüks

eklik

lerin

de n

esne

yi is

tem

li bı

rakı

r. 6.

1.1.

13. B

aş p

arm

ağın

ı diğ

er p

ar-

mak

larıy

la k

oord

ine

bir ş

ekild

e ku

llanı

r. 6.

1.4.

14. G

ünlü

k ya

şam

akt

ivite

le-

rinde

her

iki e

lini b

irlik

te iş

levs

el

olar

ak k

ulla

nır.

Böl

üm 6

.1. i

çin

tutm

a eğ

itim

inde

fark

lı tu

tma

tiple

ri ol

an k

uvve

tli,

orta

ve

zayı

f tut

ma

şeki

lleri

uygu

n ne

snel

er k

ulla

nıla

rak

çalış

tırıl-

mal

ıdır.

Böl

üm 6

.1. i

çin

elde

ve

kold

a ka

s to

nusu

artm

ış is

e ön

celik

le to

-nu

sun

regü

le e

dilm

eli,

daha

son

ra tu

tma

ve b

ırakm

a ça

lışılm

alar

ı ya

pılm

alıd

ır.

Böl

üm 6

.1. i

çin

eğiti

mle

r sıra

sınd

a vüc

ut d

üzgü

nlüğ

üne d

ikka

t edi

l-m

elid

ir.B

ölüm

6.1

. içi

n tu

tma e

ğitim

i sıra

sınd

a duy

u uy

arıs

ı sağ

lam

ak am

a-cı

yla

fark

lı yü

zeyl

er il

e ka

plan

mış

(ha

lı, y

ün, p

elüş

, zım

para

, ku-

maş

vb.

) ara

ç ge

reçl

erin

kul

lanı

lmas

ı öne

mlid

ir.

Böl

üm 6

.1.

için

tut

ma

ve b

ırakm

a m

odül

ü, k

aba

mot

or g

eliş

im

prog

ram

ının

tüm

mod

ülle

ri ile

birl

ikte

uyg

ulan

abili

r.

6.2.

1. T

emel

çiz

im ç

a-lış

mal

arın

ı yap

ar.

6.2.

1.1.

Ras

tgel

e ka

rala

ma

yapa

r.6.

2.1.

2. K

alem

i ve/

veya

boy

ayı u

y-gu

n şe

kild

e tu

tar.

6.2.

1.3.

Tem

el ç

izgi

leri

çize

r. 6.

2.1.

4. K

esik

çiz

gile

rle v

erile

n şe

k-lin

üze

rinde

n gi

dere

k ta

mam

lar.

6.2.

1.5.

Çiz

ilen

basi

t geo

met

rik şe

-ki

lleri

kopy

a ed

er.

6.2.

1.6.

Bas

it bi

r res

min

eks

ik k

ıs-

mın

ı çiz

erek

tam

amla

r.6.

2.1.

7. İk

i boy

utlu

çiz

imle

r yap

ar.

Hed

ef d

avra

nış

6.2.

1.2.

için

çiz

ilen

dike

y/ya

tay

çizg

iler 3

0 °

fazl

a sa

pmam

alıd

ır.B

ölüm

6.2

. içi

n en

az

dest

ekli

otur

ma

pozi

syon

una

gelm

iş b

ireyl

er-

de u

ygul

anır.

Böl

üm 6

.2. i

çin

üst e

kstre

mite

ince

mot

or b

ecer

ilerin

i gel

iştir

mek

iç

in s

anal

ger

çekl

ik, r

obot

ik c

ihaz

lar,

elek

trom

ekan

ik e

kipm

anla

r gi

bi te

knol

ojik

des

tekl

erde

n ya

rarla

nıla

bilir

.B

ölüm

6.2

. içi

n çi

zim

bec

erile

ri m

odül

ü 36

ayı

nı d

oldu

rmuş

bire

y-le

re u

ygul

anır.

Hed

ef d

avra

nış 6

.2.1

.1. i

çin

başl

angı

çta k

alem

ile s

erbe

st k

aral

ama-

lar y

apılm

alıd

ır.B

ölüm

6.2

. içi

n çi

zim

çal

ışm

alar

ında

bire

yin

kale

mi b

aş, i

şare

t ve

orta

par

mağ

ı ile

tutm

ası g

erek

tiği ö

ğret

ilmel

i ve

kale

mi t

utm

a be

-ce

risi k

azan

dırıl

mal

ıdır.

Bölüm 6.1. Tutma Bırakma Bölüm 6.2. Çizim Becerileri


48

Hed

efler

Bölüm 6.2. Çizim Becerileri Bölüm 6.3.A

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

Böl

üm 6

.2.

için

çiz

im ç

alış

mas

ına

başl

arke

n da

ha k

olay

ola

cağı

iç

in p

arla

k re

nkli,

kıs

a bo

ylu

ve d

aha

kalın

boy

a ka

lem

leri

kulla

-nı

lmal

ıdır.

B

ölüm

6.2

. iç

in ç

izim

çal

ışm

alar

ı ya

pılır

ken

bire

yin

el t

erci

hi

önem

lidir.

El t

erci

hi b

elirl

enm

emiş

bire

yler

de h

er ik

i el i

le ç

izim

ya

pıla

bilir

. Dah

a so

nra

bire

y ka

lem

i tut

ma

ve ç

izim

akt

ivite

sini

ter-

cih

ettiğ

i eli

ile y

apm

alıd

ır.

Böl

üm 6

.2. i

çin

çizi

m ç

alış

mal

arı

yapı

lırke

n en

kol

ay a

şam

adan

ba

şlan

arak

zor

a do

ğru

ilerle

nir v

e be

ceri

öğre

timi i

şlem

bas

amak

la-

rı (m

odel

olm

a, sö

zel v

e fiz

ikse

l yar

dım

) kul

lanı

lır.

Böl

üm 6

.2. i

çin

başl

angı

çta

kale

m il

e ka

rala

ma

bece

risin

den

baş-

lana

rak

daha

son

ra d

ikey

, yat

ay, e

ğik

ve b

elirl

i şek

iller

çiz

mes

i is-

tenm

elid

ir.B

ölüm

6.2

. içi

n ka

lem

tutm

a ye

tene

ği ta

m g

eliş

mem

iş b

ireyl

erde

ka

lınla

ştırı

lmış

kal

emle

r kul

lanı

lmal

ı vey

a uy

gun

mod

ifika

syon

lar

yapı

lmal

ıdır.

6.2.

2. B

oyam

a ya

par.

6.2.

2.1.

Sın

ırlı a

lanl

arı b

oyar

.6.

2.2.

2. F

arkl

ı kol

açı

ların

da b

oya-

ma

yapa

r.6.

2.2.

3. İk

i ve

üç b

oyut

lu ç

izim

leri

boya

r.

6.3.

1. E

l göz

koo

rdin

as-

yon

bece

riler

ini g

erçe

k-le

ştiri

r.

6.3.

1.1.

Far

klı b

üyük

lükt

eki n

esne

-le

ri ku

tuya

ata

r. 6.

3.1.

2. F

arkl

ı büy

üklü

ktek

i nes

ne-

leri

kutu

dan

alır.

6.3.

1.3.

Nes

nele

ri ya

n ya

na d

izer

.6.

3.1.

4. N

esne

leri

üst ü

ste

dize

r.6.

3.1.

5. Y

oğur

ma

mad

dele

ri ile

bas

it ür

ünle

r yap

ar.


49

Hed

efler

Bölüm 6.3. El Becerileri ve El-Göz KoordinasyonuA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

6.3.

1.6.

Çub

ukla

rı de

likli

taht

aya

taka

r.6.

3.1.

7. K

âğıt

yırta

r.6.

3.1.

8. K

itap

sayf

alar

ını ç

eviri

r. 6.

3.1.

9. S

ınırl

ı ala

nlar

ı boy

ar.

6.3.

1.10

. Çiz

gile

rin ü

zerin

den

ka-

lem

le ta

kip

eder

.6.

3.1.

11. K

âğıt

katla

r.6.

3.1.

12. P

arça

-büt

ün il

işki

si k

ura-

rak

nesn

eler

i birl

eştir

ir.

Hed

ef d

avra

nış 6

.3.1

.10.

için

çiz

giyi

en

az 1

0 cm

taki

p ed

er.

6.3.

2. G

ünlü

k ya

şam

ak

tivite

lerin

e ha

zırlı

k be

ceril

erin

i ger

çekl

eş-

tirir.

6.3.

2.1.

Mak

aray

a ip

sara

r.6.

3.2.

2. D

elik

li ne

snel

eri i

pe d

izer

.6.

3.2.

3. T

elef

on tu

şlar

ına

basa

r.6.

3.2.

4. F

erm

uar a

çar.

6.3.

2.5.

Fer

mua

r kap

atır.

6.3.

2.6.

Mus

luk

açar

.6.

3.2.

7. M

uslu

k ka

patır

.


50

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

7.1.

1. G

özle

ri aç

ık ik

en

vücu

dunu

n fa

rkın

da

olur

.

7.1.

1.1.

Göz

leri

açık

iken

vüc

ut

pozi

syon

unun

fark

ında

olu

r.7.

1.1.

2. G

özle

ri aç

ık ik

en h

arek

et

ettir

ilen

vücu

t böl

ümle

rinin

fark

ın-

da o

lur.

7.1.

1.3.

Göz

leri

açık

iken

vüc

ut

hare

ketle

rinin

biç

im v

e yö

nünü

n fa

rkın

da o

lur.

Böl

üm 7

.1. i

çin

üst e

kstre

mite

ince

mot

or b

ecer

ilerin

i gel

iştir

mek

iç

in s

anal

ger

çekl

ik, r

obot

ik c

ihaz

lar,

elek

trom

ekan

ik e

kipm

anla

r gi

bi te

knol

ojik

des

tekl

erde

n ya

rarla

nıla

bilir

.H

edef

7.1

.1. v

e 7.

1.2.

için

bire

yin

vücu

t far

kınd

alığ

ını a

rttıra

cak,

ge

lişim

düz

eyin

e uy

gun

aktiv

itele

r (z

ıpla

ma,

itm

e, ç

ekm

e vb

.) ve

oy

unla

r (se

k se

k, h

alat

yar

ışı,

el a

raba

sı o

lma

vb.)

terc

ih e

dile

bilir

.H

edef

dav

ranı

ş 7.1

.3.1

. içi

n bi

reyi

n ge

lişim

sel d

üzey

ine

uygu

n yü

-zü

stü

durm

a, e

mek

lem

e po

zisy

onla

rını i

çere

n ak

tivite

ler

(yüz

üstü

sc

oote

r’a

binm

e, e

mek

leye

rek

tırm

anm

a ve

ya e

ngel

geç

me

vb.)

se-

çile

bilir

. 7.

1.2.

Göz

leri

kapa

lı ik

en v

ücud

unun

fark

ın-

da o

lur.

7.1.

2.1.

Göz

leri

kapa

lı ik

en v

ücut

po

zisy

onun

un fa

rkın

da o

lur.

7.1.

2.2.

Göz

ler k

apal

ı ike

n ha

reke

t et

tirile

n vü

cut b

ölüm

lerin

in fa

rkın

-da

olu

r. 7.

1.2.

3. G

özle

r kap

alı v

ücut

har

e-ke

tlerin

in b

içim

ve

yönü

nün

fark

ın-

da o

lur.

7.1.

3. D

irenç

gös

tere

n ak

tivite

lerd

e vü

cudu

nu

kulla

nır.

7.1.

3.1.

Değ

işik

poz

isyo

nlar

da v

ü-cu

t böl

ümle

ri üz

erin

e uy

gun

ağırl

ık

akta

rır.

7. M

odül

ün A

dı

7. M

odül

ün A

mac

ı

7. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

gün

lük

yaşa

m ak

tivite

lerin

de in

tero

sept

if ve

ekst

eros

eptif

duy

usal

uya

ranl

ara

ve ç

evre

ye u

ygun

ada

ptif

ceva

p ve

rmel

eri a

maç

lanı

r.

Prop

riose

ptif

Sist

em, V

estib

üler

Sis

tem

, Tak

til S

iste

m, G

örse

l Alg

ı

DU

YU

AL

GI M

OTO

R/D

UY

USA

L İŞ

LE

ML

EM

E B

EC

ER

İLE

Rİ

Bölüm 7.1. Proprioseptif Sistem


51

Hed

efler

Bölüm 7.1. Proprioseptif Sistem Bölüm 7.2. Vestibüler Sistem H

edef

Dav

ranı

şlar

Açı

klam

alar

7.1.

3.2.

Ağı

r ve

büyü

k ne

snel

eri e

lle-

riyle

iter

.7.

1.3.

3. A

ğır v

e bü

yük

nesn

eler

i aya

k-la

rıyla

iter

.7.

1.3.

4. A

ğır v

e bü

yük

nesn

eler

i çek

er.

7.1.

3.5.

Gös

teril

en y

ere

(duv

ar b

arı,

ip m

erdi

ven,

tırm

anm

a du

varı

vb.)

tırm

anır.

7.1.

3.6.

Gös

teril

en y

erde

n (d

uvar

bar

ı, ip

mer

dive

n, tı

rman

ma

duva

rı vb

.) aş

ağı i

ner.

7.1.

3.7.

Tra

mbo

linde

yay

lanı

r/zıp

lar.

7.1.

3.8.

Dire

nçli

bant

larla

ve

elas

tik

ekip

man

larla

yap

ılan

aktiv

itele

rde

vücu

dunu

kul

lanı

r.

7.2.

1. F

arkl

ı poz

isyo

n-la

rda

orta

m, z

emin

ve

uyar

an d

eğiş

iklik

lerin

e uy

um sa

ğlar

.

7.2.

1.1.

Sırt

üstü

poz

isyo

nda

orta

m, z

e-m

in v

e uy

aran

değ

işik

likle

rine

uyum

sa

ğlar

.7.

2.1.

2. Y

üzüs

tü p

ozis

yond

a or

tam

, ze

min

ve

uyar

an d

eğiş

iklik

lerin

e uy

um sa

ğlar

. 7.

2.1.

3. F

arkl

ı otu

rma

pozi

syon

ların

da

orta

m, z

emin

ve

uyar

an d

eğiş

iklik

leri-

ne u

yum

sağl

ar.

7.2.

1.4.

Em

ekle

me

pozi

syon

unda

or-

tam

, zem

in v

e uy

aran

değ

işik

likle

rine

uyum

sağl

ar.

7.2.

1.5.

Diz

üstü

poz

isyo

nund

a or

tam

, ze

min

ve

uyar

an d

eğiş

iklik

lerin

e uy

um sa

ğlar

.

Hed

ef 7

.2.1

. içi

n m

otor

açı

dan

uyum

sağ

lam

a: b

ireyi

n ge

lişim

dü

zeyi

ne u

ygun

düz

eltm

e, d

enge

ve

koru

yucu

rea

ksiy

onla

rı çı

-ka

rtmas

ı bek

leni

r.H

edef

7.2

.1. i

çin

duyu

sal v

e da

vran

ışsa

l uyu

m sa

ğlam

a: V

estib

ü-le

r hi

pers

ensi

tif v

e hi

pose

nsiti

f ce

vap

serg

ilem

iyor

olm

ası b

ek-

leni

r.H

edef

7.2

.1. i

çin

orta

m, u

yara

n ve

zem

in d

eğiş

ikliğ

i içi

n ru

lo,

salın

cak,

yum

uşak

zem

in, e

ğim

li ze

min

vb.

kul

lanı

labi

lir.


52

Hed

efler

Bölüm 7.2. Vestibüler Sistem Bölüm 7.3. Taktil Sistem

Hed

ef D

avra

nışl

arA

çıkl

amal

ar

7.2.

1.6.

Aya

kta

durm

a po

zisy

onun

da

gözl

er k

apal

ı ike

n de

nges

ini k

orur

. 7.

2.1.

7. R

otas

yone

l uya

rılar

a uy

um

sağl

ar.

7.2.

1.8.

Far

klı s

alın

cak

tiple

rinde

sa

llanı

rken

işits

el, g

örse

l ve

fizik

-se

l uya

rılar

a uy

gun

bede

nsel

tepk

i ve

rir.

Hed

ef d

avra

nış 7

.2.1

.7. i

çin

rota

syon

el u

yarı

verm

ek iç

in b

irey

ken-

di e

trafın

da v

eya

salın

cakt

a dö

ndür

üleb

ilir.

Dön

me

sonr

ası

veya

dö

nmen

in h

emen

ark

asın

dan

seçi

len

aktiv

iteye

uyu

m s

ağla

mas

ı be

klen

ir.

7.3.

1. T

aktil

(dok

unsa

l) uy

aran

lara

uyg

un te

pki

verir

.

7.3.

1.1.

Göz

leri

açık

iken

dok

unu-

lan

vücu

t böl

ümün

ü gö

ster

ir/sö

yler

.7.

3.1.

2. G

özle

ri ka

palı

iken

dok

unu-

lan

vücu

t böl

ümün

ü gö

ster

ir/sö

yler

.7.

3.1.

3. F

arkl

ı dok

u ve

ya ö

zelli

ktek

i ne

snel

ere

uygu

n dü

zeyd

e te

pkiy

le

doku

nur.

7.3.

1.4.

Nes

nele

ri gö

zler

açı

k ik

en

doku

nara

k ta

nır.

7.3.

1.5.

Nes

nele

ri gö

zler

kap

alı i

ken

doku

nara

k ta

nır.

7.3.

1.6.

Far

klı d

okud

aki z

emin

lerd

e yü

rürk

en u

ygun

tepk

i ver

ir.

Hed

ef d

avra

nış 7

.3.1

.3. i

çin

uygu

n ol

may

an te

pki d

üzey

i iki

şeki

lde

görü

lebi

lir. B

unla

r;a.

Hip

osen

sitif

Cev

ap (A

zalm

ış D

uyar

lılık

): Ta

ktil

hipo

sens

itivi

tesi

ol

an b

ireyl

er; f

arkl

ı dok

udak

i yap

ılara

aşı

rı do

kunm

a is

teği

gös

te-

rebi

lirle

r, ar

tmış

takt

il uy

aran

lard

an ra

hats

ız o

lmay

abili

rler.

Örn

e-ği

n or

al h

ipos

ensi

tivite

si o

lan

bir b

irey,

sür

ekli

olar

ak a

ğzın

a ob

je

alm

ayı t

erci

h ed

er.

b. H

iper

sens

itif C

evap

(Aş

ırı D

uyar

lılık

): T

aktil

hip

erse

nsiti

vite

si

olan

bire

yler

diğ

erle

rinin

fark

etm

ediğ

i tak

til u

yara

nlar

dan

raha

tsız

ol

abili

rler

ve a

rtmış

tepk

i gös

tere

bilir

. Örn

eğin

bire

y uz

atıla

n bi

r pe

lüş o

yunc

ağa

doku

nmak

iste

mez

.

7.3.

2. G

özle

ri ka

palı

iken

takt

il uy

aran

ları

ayırt

ede

r.

7.3.

2.1.

Far

klı y

üzey

leri

olan

nes

ne-

leri

göst

erir/

söyl

er.

7.3.

2.2.

Nes

nele

ri ıs

ıların

a gö

re d

o-ku

nara

k ay

ırt e

der.

7.3.

2.3.

Nes

nele

ri tit

reşi

mle

rine

göre

ayı

rt ed

er.

7.3.

2.4.

Nes

nele

ri ağ

ırlık

ların

a gö

re

ayırt

ede

r.

Hed

ef 7

.3.2

. içi

n bi

reye

göz

leri

açık

ken

tanı

tılır.

Eği

tim g

özle

r ka-

palı

olar

ak sü

rdür

ülür

.


53

Hed

efler

Bölüm 7.4. Görsel AlgıA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

7.4.

1. G

öste

rilen

uya

ra-

na o

dakl

anır.

7.4.

1.1.

Göz

tem

ası k

urar

.7.

4.1.

2. F

arkl

ı şek

ildek

i gör

sel u

ya-

rana

dik

katle

bak

ar.

7.4.

1.3.

Far

klı r

enkt

eki g

örse

l uya

-ra

na d

ikka

tle b

akar

. 7.

4.1.

4. Y

akın

mes

afed

eki g

örse

l uy

aran

a di

kkat

le b

akar

.7.

4.1.

5. U

zak

mes

afed

eki g

örse

l uy

aran

a di

kkat

le b

akar

.

Hed

ef d

avra

nış 7

.4.4

.1. i

çin

mer

dive

n in

me,

enge

le ça

rpm

adan

üze

-rin

den

geçm

e, u

zatıl

an n

esne

yi u

ygun

hız

, kuv

vet v

e ha

reke

t pat

er-

ni il

e ka

vram

a vb

. akt

ivite

leri

kulla

nıla

bilir

.

7.4.

2. G

örse

l uya

ranı

iz

ler.

7.4.

2.1.

Har

eket

li gö

rsel

uya

ranı

baş

ha

reke

tleri

ile u

ygun

şeki

lde

taki

p ed

er.

7.4.

2.2.

Har

eket

li gö

rsel

uya

ranı

gö

z ha

reke

tleri

ile u

ygun

şeki

lde

taki

p ed

er.

7.4.

3. G

örse

l uya

ranı

ay

ırt e

der.

7.4.

3.1.

Işık

lı uy

aran

ı ayı

rt ed

er.

7.4.

3.2.

Zıt

renk

teki

uya

ranı

ayı

rt ed

er.

7.4.

3.3.

Far

klı r

enkt

eki u

yara

nı a

yırt

eder

.7.

4.3.

4. Ü

st ü

ste

çizi

lmiş

şeki

lleri

ayırt

ede

r.7.

4.3.

5. N

esne

lerin

ve

şeki

llerin

gö

rsel

fark

lılık

ların

ı ayı

rt ed

er.


54

Hed

efler

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

8.1.

1. E

v iç

inde

bağ

ım-

sız

hare

ket e

der.

8.1.

1.1.

Kap

ı kol

unu

gövd

esin

den

dest

ek a

lara

k aç

ar.

8.1.

1.2.

Kap

ı kol

unu

gövd

esin

den

dest

ek a

lara

k ka

patır

.8.

1.1.

3. K

apı k

olun

u ik

i elin

i kul

la-

nara

k aç

ar.

8.1.

1.4.

Kap

ı kol

unu

iki e

lini k

ulla

-na

rak

kapa

tır.

8.1.

1.5.

Kap

ı kol

unu

tek

elin

i kul

la-

nara

k aç

ar.

8.1.

1.6.

Kap

ı kol

unu

tek

elin

i kul

la-

nara

k ka

patır

.8.

1.1.

7. Ç

evirm

eli k

apı k

olun

u çe

vi-

rere

k aç

ar.

8.1.

1.8.

Sür

gülü

dol

ap a

çar.

8.1.

1.9.

Sür

gülü

dol

ap k

apat

ır.8.

1.1.

10. Ç

ekm

ece

açar

.8.

1.1.

11. Ç

ekm

ece

kapa

tır.

8.1.

1.12

. Dol

ap a

çar.

8.1.

1.13

. Dol

ap k

apat

ır.

Bire

yin

bölü

m 8

.1.d

e ye

r ala

n he

def v

e he

def d

avra

nışl

arı b

ağım

-sı

z ol

arak

baş

arm

ası b

ekle

nir.

Her

hang

i yür

üteç

, kan

edye

n, tr

ipod

gi

bi k

endi

ne y

ardı

m a

leti

kulla

nmas

ı hâl

inde

ilgi

li he

def d

avra

nış-

ları

bağı

msı

z ol

arak

ger

çekl

eştir

mes

i kab

ul e

dilir

. Değ

erle

ndirm

e-de

hed

ef d

avra

nışl

arı g

özle

mle

yece

k or

tam

ın o

lmam

ası d

urum

unda

ai

lede

n bi

lgi a

lınab

ilir.

8. M

odül

ün A

dı

8. M

odül

ün A

mac

ı

8. M

odül

deki

Böl

ümle

r

Bed

ense

l yet

ersi

zliğ

i ola

n bi

reyl

erin

gün

lük

yaşa

mda

ev

için

de b

ağım

sız

hare

ket e

tmel

eri,

giyi

nme/

soyu

nma,

ye

me/

içm

e ak

tivite

lerin

i bağ

ımsı

z ya

pmal

arı a

maç

lanı

r.

Ev İç

i Bağ

ımsı

zlık

, Kiş

isel

Bak

ım A

ktiv

itele

ri, S

oyun

ma,

Giy

inm

e, G

iysi

Apa

ratı

Açm

a/K

apam

a, Y

emek

Yem

e ve

İçm

e Akt

ivite

leri

GÜ

NL

ÜK

YA

ŞAM

AK

TİV

İTE

LE

Rİ

Bölüm 8.1. Ev İçi Bağımsızlık


55

Hed

efler

Bölüm 8.2. Kişisel Bakım Aktiviteleri Bölüm 8.3. SoyunmaA

çıkl

amal

arH

edef

Dav

ranı

şlar

8.2.

1. K

işis

el b

akım

ak

tivite

lerin

i ger

çekl

eş-

tirir.

8.2.

1.1.

Yuk

arı-a

şağı

har

eket

ede

n m

uslu

ğu a

çar.

8.2.

1.2.

Yuk

arı-a

şağı

har

eket

ede

n m

uslu

ğu k

apat

ır.8.

2.1.

3. D

öner

baş

lıklı

mus

luğu

aç

ar.

8.2.

1.4.

Dön

er b

aşlık

lı m

uslu

ğu

kapa

tır.

8.2.

1.5.

Elle

rini y

ıkar

.8.

2.1.

6. E

llerin

i kur

ular

.8.

2.1.

7.Y

üzün

ü yı

kar.

8.2.

1.8.

Yüz

ünü

kuru

lar.

8.2.

1.9.

Diş

lerin

i fırç

alar

.8.

2.1.

10. S

açın

ı tar

ar.

8.3.

1. G

iysi

lerin

i çık

a-rır

.8.

3.1.

1. Ç

orap

ların

ı çık

arır.

8.

3.1.

2. P

anto

lon

çıka

rır.

8.3.

1.3.

Kaz

ağın

ı çık

arır.

8.

3.1.

4. T

işör

tünü

çık

arır.

8.

3.1.

5. E

teği

ni ç

ıkar

ır.

8.3.

1.6.

Hırk

asın

ı çık

arır.

8.

3.1.

7. C

eket

ini ç

ıkar

ır.

8.3.

1.8.

Yel

eğin

i çık

arır.

8.3.

1.9.

Süv

eter

ini ç

ıkar

ır.

8.3.

1.10

. Mon

t/pal

to/k

aban

ını ç

ıka-

rır.

Böl

üm 8

.3. i

çin

soyu

nma

ve g

iyin

me

aktiv

itele

rinin

öğr

etim

inde

bi

reyi

n m

ahre

miy

eti d

ikka

te a

lınar

ak g

erek

li dü

zenl

emel

er y

apıl-

mal

ıdır.


56

Hed

efler

Bölüm 8.3. Soyunma Bölüm 8.4. GiyinmeH

edef

Dav

ranı

şlar

Açı

klam

alar

8.3.

1.11

. Aya

kkab

ı/bot

/çiz

mes

ini ç

ıkar

ır.

8.3.

1.12

. Şap

kası

nı ç

ıkar

ır.

8.3.

1.13

. Eld

iven

ini ç

ıkar

ır.8.

3.1.

14. A

tkıs

ını ç

ıkar

ır.8.

3.1.

15. A

tletin

i çık

arır.

8.

3.1.

16. İ

ç ça

maş

ırını

çık

arır.

8.3.

1.17

. Kül

otlu

çor

ap ç

ıkar

ır.8.

3.1.

18. E

lbis

e çı

karır

.

Hed

ef d

avra

nış

8.3.

1.2.

için

pan

tolo

n/et

ek ç

ıkar

ma

ve g

iym

e ak

tivite

leri

çalış

ırken

last

ikli

pant

olon

la/e

tekl

e öğ

retim

e ba

ş-la

yara

k, d

aha

sonr

a fe

rmua

r ve

düğm

eli p

anto

lon/

etek

ile

ça-

lışılm

alıd

ır.H

edef

dav

ranı

ş 8.

3.1.

10 i

çin

mon

t, pa

lto v

e ka

ban

çıka

rma

giym

e ak

tivite

leri

benz

er ö

zelli

kler

gös

terd

iğin

den

hede

f dav

-ra

nış

olar

ak b

ir ar

ada

ele

alın

mış

tır.

Öğr

etim

sür

eci

bire

yin

kulla

ndığ

ı giy

siye

gör

e pl

anla

nmal

ıdır.

8.4.

1. G

iysi

lerin

i giy

er.

8.4.

1.1.

Çor

apla

rını g

iyer

.8.

4.1.

2. P

anto

lonu

nu g

iyer

.8.

4.1.

3. K

azağ

ını g

iyer

. 8.

4.1.

4. T

işör

tünü

giy

er.

8.4.

1.5.

Ete

ğini

giy

er.

8.4.

1.6.

Hırk

asın

ı giy

er.

8.4.

1.7.

Cek

etin

i giy

er.

8.4.

1.8.

Yel

eğin

i giy

er.

8.4.

1.9.

Süv

eter

ini g

iyer

.8.

4.1.

10. M

ont/p

alto

/kab

anın

ı giy

er.

8.4.

1.11

. Aya

kkab

ı/bot

/çiz

mes

ini g

iyer

.8.

4.1.

12. Ş

apka

sını

giy

er.

8.4.

1.13

. Eld

iven

ini g

iyer

.8.

4.1.

14. A

tkıs

ını g

iyer

.8.

4.1.

15. A

tletin

i giy

er.

8.4.

1.16

. İç

çam

aşırı

nı g

iyer

.8.

4.1.

17. K

ülot

lu ç

orap

giy

er.

8.4.

1.18

. Elb

ise

giye

r.

Böl

üm 8

.4. i

çin

giyi

nme

aktiv

itele

rinin

edi

nim

i, ak

ıcılı

ğı, k

a-lıc

ılığı

ve

gene

llene

bilir

liğin

in s

ağla

nabi

lmes

i iç

in a

ile i

le i

ş bi

rliği

yap

ılmal

ıdır.

Böl

üm 8

.4. i

çin

giyi

nme

aktiv

itele

rinin

edi

nim

i, ak

ıcılı

ğı, k

a-lıc

ılığı

ve

gene

llene

bilir

liğin

in s

ağla

nabi

lmes

i iç

in a

ile i

le i

ş bi

rliği

yap

ılmal

ıdır.


57

Hed

efler

Bölüm 8.5. Giysi Aparatı Açma/Kapama Bölüm 8.6. Yemek Yeme ve İçme Aktivitleri

Açı

klam

alar

Hed

ef D

avra

nışl

ar

8.5.

1. G

iysi

lerin

deki

ap

arat

ları

açar

.8.

5.1.

1. Ç

ıtçıt

açar

. 8.

5.1.

2. C

ırt c

ırt a

çar.

8.5.

1.3.

Fer

mua

r aça

r.8.

5.1.

4. D

üğm

e aç

ar.

8.5.

1.5.

Kop

ça a

çar.

8.5.

1.6.

Klip

s aça

r.8.

5.1.

7. B

ağcı

k çö

zer.

8.5.

2. G

iysi

lerin

deki

ap

arat

ları

kapa

tır.

8.5.

2.1.

Çıtç

ıt ka

patır

.8.

5.2.

2. C

ırt c

ırt k

apat

ır.8.

5.2.

3. F

erm

uar k

apat

ır.

8.5.

2.4.

Düğ

me

kapa

tır.

8.5.

2.5.

Kop

ça k

apat

ır.8.

5.2.

6. K

lips k

apat

ır.8.

5.2.

7. B

ağcı

k ba

ğlar

.

8.6.

1. Ç

atal

/kaş

ık/b

ıçak

ku

llana

rak

yem

ek y

er.

8.6.

1.1.

Par

mak

ların

ı kul

lana

-ra

k ye

mek

yer

.8.

6.1.

2. Ç

atal

kul

lana

rak

ye-

mek

yer

.8.

6.1.

3. K

aşık

kul

lana

rak

yem

ek y

er.

8.6.

1.4.

Çat

al v

e bı

çağı

bir-

likte

kul

lana

rak

yem

ek y

er.

Böl

üm 8

.6. i

çin

bire

yin

geliş

im d

üzey

ine

uygu

n be

slen

me

pozi

syon

u sa

ğ-la

nmal

ıdır.

Böl

üm 8

.6. i

çin

bire

yin

geliş

im d

üzey

ine

uygu

n be

slen

me

pozi

syon

u sa

ğ-la

nmal

ıdır.

Böl

üm 8

.6. i

çin

fark

lı kı

vam

lard

a yi

yece

k ve

içec

ek s

eçim

i bire

ye ö

zgü

sağl

anm

alıd

ır.B

ölüm

8.6

. içi

n or

al h

assa

siye

t, or

al m

otor

pro

blem

ler g

özle

nen

bire

yler

de

oral

mot

or u

yarıl

arda

n ya

rarla

nılm

ası g

öz ö

nünd

e bu

lund

urul

mal

ıdır.

Böl

üm 8

.6. i

çin

yem

ek y

eme

aktiv

itele

rini ç

alış

ılırk

en b

ireyi

n eğ

itim

mer

-ke

zine

gel

diği

zam

an d

ilim

i göz

önü

nde

bulu

ndur

ular

ak ö

ğret

im p

lanl

an-

mal

ıdır.

Böl

üm 8

.6. i

çin

yem

ek y

eme

aktiv

itele

rinin

öğr

etim

ine

bire

yin

sevd

iği y

i-ye

cek-

içec

ekle

rle b

aşla

nara

k ve

kul

lanı

laca

k m

ater

yalle

rde

bire

ye s

eçe-

nek

sunu

lara

k bi

reyi

n gü

düle

nmes

i sağ

lanm

alıd

ır.

8.6.

2. P

ipet

/bar

dak/

şişe

/ku

tuda

n sı

vı iç

er.

8.6.

2.1.

Pip

et k

ulla

nara

k sıv

ı iç

er.

8.6.

2.2.

Bar

dakt

an sı

vı iç

er.

8.6.

2.3.

Şiş

eden

sıvı

içer

.8.

6.2.

4. K

utud

an sı

vı iç

er.

58

ek

le

r


59

ÖL

ÇÜ

T B

AĞ

IML

I TE

ST (Ö

BT

)

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__Ö

ğret

men

in A

dı:_

____

____

____

____

____

____

____

__

Eği

tim-Ö

ğret

im Y

ılı: _

____

____

____

_/__

____

____

____

__Ta

rih

:

Mod

ül A

dı: _

____

____

____

____

____

____

Böl

üm N

o:__

____

____

İlk

değ.

: ___

_/__

__/_

___

Ara

değ

.: _

___/

____

/___

_

Son

değ.

: ___

_/__

__/_

___

EK

-1

Hed

ef D

avra

nışl

ar

1. 3. 6.2. 5.4. 7.

Mat

erya

ller/

Soru

lar

Yön

erge

Ölç

ütE

vet/H

ayır

İlk

değ.

Ara

değ

.So

n de

ğ.

değ.

: Değ

erle

ndirm

e


60

KO

NT

RO

L L

İST

ESİ

Hed

ef D

avra

nışl

ar

1. 8.3. 10.

6. 13.

15.

2. 9.5. 12.

4. 11.

7. 14.

Mat

erya

ller/

Soru

lar

İlk

değ.

Eve

t (+)

/Hay

ır (-

)A

ra d

eğ.

Eve

t (+)

/Hay

ır (-

)So

n de

ğ.E

vet (

+)/H

ayır

(-)

Açı

klam

alar

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__Ö

ğret

men

in A

dı:_

____

____

____

____

____

____

____

__

Eği

tim-Ö

ğret

im Y

ılı: _

____

____

____

_/__

____

____

____

__Ta

rih

:

Mod

ül A

dı: _

____

____

____

____

____

____

Böl

üm N

o:__

____

____

İlk

değ.

: ___

_/__

__/_

___

Ara

değ

.: _

___/

____

/___

_

Son

değ.

: ___

_/__

__/_

___

EK

-2

değ.

: Değ

erle

ndirm

e


61

DE

RE

CE

Lİ P

UA

NL

AM

A A

NA

HTA

RI

Perf

orm

ans D

üzey

i ve

Tanı

mla

mal

ar

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__

Eği

time

Baş

lam

a ve

Biti

ş Tar

ihi

: ___

_/__

__/_

___

Değ

erle

ndir

me

Tari

hi: _

___/

____

/___

_

Mod

ül -

Böl

üm İs

mi

: ___

_/__

__/_

___

Hed

ef/H

edef

Dav

ranı

ş:

Ölç

ütle

rYe

ters

iz (3

)O

rta

(2)

İyi (

1)

Not

: Ölç

ülec

ek b

ecer

iye

göre

3, 4

, 5’li

haz

ırlan

abili

r.

EK

-3


62

PER

FOR

MA

NS

KAY

IT F

OR

MU

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

Öğr

etm

enin

Adı

: ___

____

____

____

____

____

____

__

Ön

Değ

erle

ndir

me

Tari

hi: _

___/

____

/___

_So

n D

eğer

lend

irme

Tarih

i: _

___/

____

/___

_

Son

Son

Son

Son

Son

Son

Son

Son

Ön

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

x

xx

xx

x

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+

++

+

++

++

+

++

++

++

++

++

+xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

x

+

Ön

Ön

Ön

Ön

Ön

Ön

ÖnDeğ

erle

ndir

me

Böl

üm 1

.1

Hed

ef 1

.1.1

Hed

ef 2

.1.1

Hed

ef 3

.1.1

Hed

ef 1

.1.2

Hed

ef 2

.1.2

Hed

ef 3

.1.2

Hed

ef 1

.1.3

Hed

ef 3

.1.3

Böl

üm 3

.1

Böl

üm 2

.1

Hed

efler

Böl

ümle

rH

edef

Dav

ranı

ş Num

aras

ı

Not

: Per

form

ans K

ayıt

Form

u; h

er m

odül

için

öğr

etim

süre

cini

n ba

şınd

a ve

sonu

nda

ayrı

ayrı

dold

urul

ur.

x: U

laşı

lmas

ı hed

eflen

en h

edef

dav

ranı

ş

+: U

laşı

lan

hede

f dav

ranı

ş

12

34

56

78

910

1112

1314

15

EK

-4


63

Modül 1

(Modül Adı)Modül 2

(Modül Adı)

BE

P G

EL

İŞİM

İ İZ

LE

ME

ÖZ

ET

FOR

MU

Mod

ülde

Ye

r Ala

n B

ölüm

ler

Mod

ülle

rG

erçe

kleş

tirdi

ği

Hed

ef

Dav

ranı

şlar

BE

P’te

Ye

r al

an

Hed

efler

Öğr

etilm

esi

Hed

eflen

en H

edef

D

avra

nışl

ar

Çal

ışıla

n H

edef

D

avra

nışl

ar

Ula

şıla

may

an

Hed

ef

Dav

ranı

şlar

Ula

şıla

mam

a N

eden

leri

Öne

rile

r

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__Ö

ğret

men

in A

dı:_

____

____

____

____

____

____

____

__

Eği

tim-Ö

ğret

im Y

ılı: _

____

____

____

_/__

____

____

____

__

Ön

Değ

erle

ndir

me

Tari

hi: _

___/

____

/___

_So

n D

eğer

lend

irm

e Ta

rihi

: ___

_/__

__/_

___

EK

-5

Not

: BEP

Gel

işim

i İzl

eme

Öze

t For

mu;

BEP

uyg

ulan

mas

ı sür

ecin

de, ö

ğret

im sı

rası

nda

ve ö

ğret

im so

nund

a ya

pıla

n de

ğerle

ndirm

eler

den

elde

edi

-le

n ve

riler

den

hare

ketle

dol

duru

lur.

Bir

sonr

aki e

ğitim

-öğr

etim

yılı

nda

yapı

laca

k ka

ba d

eğer

lem

eler

için

bu

form

da y

er a

lan

veril

er d

ikka

te a

lınır.

Böl

üm 1

.1

(Böl

üm

Adı

)

Hed

ef 1

.1.1

Hed

ef 1

.1.2

Hed

ef 1

.1.3

Hed

ef 1

.1.4

Böl

üm 1

.2

(Böl

üm

Adı

)

Hed

ef 1

.2.1

Hed

ef 1

.2.2

Böl

üm 2

.1

(Böl

üm

Adı

)

Hed

ef 2

.1.1

Hed

ef 2

.1.2


64

POR

TFO

LYO

KO

NT

RO

L L

İST

ESİ

Öze

l Öğr

etim

Kur

umu

Reh

berl

ik v

e Ara

ştır

ma

Mer

kezi

(RA

M)

Açı

klam

aA

çıkl

ama

Çal

ışm

alar

/Ürü

nler

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__Ta

rihi

: ___

_/__

__/_

___

Eği

tim-Ö

ğret

im Y

ılı: _

____

____

____

_/__

____

____

____

__M

odül

ün A

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

Bu

form

, bire

yler

in h

erha

ngi b

ir m

odül

ü ta

mam

ladı

ktan

sonr

a vey

a eği

tim v

e öğr

etim

yılı

sonu

nda h

azırl

adık

ları

portf

olyo

ları

RA

M’a

gön

deril

med

en

önce

por

tfoly

o iç

eriğ

ini k

ontro

l etm

ek a

mac

ıyla

haz

ırlan

mış

tır. A

yrıc

a eğ

itim

öğr

etim

süre

cini

n ba

şınd

a, h

azırl

anac

ak p

ortfo

lyol

arın

içer

iğin

e ne

lerin

ko

nulm

ası g

erek

tiğin

e yö

nelik

bilg

i ver

mes

i am

acıy

la h

azırl

anm

ıştır

. Por

tfoly

o te

slim

edi

lirke

n aş

ağıd

aki ü

rünl

er/ç

alış

mal

ar ö

ncel

ikle

öze

l öğr

etim

ku

rum

u ta

rafın

dan

kont

rol e

dile

cek,

dos

ya R

AM

’a g

eldi

ğind

e is

e R

AM

tara

fında

n ko

ntro

l edi

lere

k ilg

ili sü

tunl

ar d

oldu

rula

cakt

ır.

Not

: Bu

form

iki a

det d

oldu

rula

cakt

ır. B

iri il

gili

özel

öğr

etim

kur

umun

da d

iğer

i ise

RA

M’d

a ka

yıt a

ltınd

a tu

tula

cakt

ır.

Bire

yin

BEP

’i

BÖ

P (B

ireys

el Ö

ğret

im P

rogr

amı)

BEP

Gel

işim

i İzl

eme

Öze

t For

mu

(2 A

det)

Perf

orm

ans K

ayıt

Form

ları

BÖ

P Ö

rneğ

i

Gel

işim

İzle

me

Kay

ıt Fo

rmu

Örn

eği

Gel

işim

i İzl

eme

Gra

fik Ö

rneğ

i

Ölç

me A

raçl

arı (

Sına

vlar

) Örn

eği

Öğr

etim

Sür

ecin

de Y

apılm

ış Ö

dev

Örn

ekle

ri

Öğr

etim

Sür

ecin

de B

irey

Tara

fında

n Ya

pılm

ış

Çal

ışm

a Yap

rağı

Örn

ekle

riB

irey

Çal

ışm

alar

ını İ

çere

n Se

s Kay

ıt, V

ideo

Ö

rnek

leri

(Aile

den

İzin

Alın

dığı

Tak

dird

e K

onul

abile

cek)

EK

-6


65

POR

TFO

LYO

DE

RE

CE

Lİ P

UA

NL

AM

A A

NA

HTA

RI

İçerik Hedeflerin Gerçekleşme Durumu

Ort

a (2

)G

eliş

tirilm

eli (

1)İy

i (3)

Çok

İyi (

4)

AÇ

IKL

AM

A: B

u ar

aç, ö

ğret

im y

ılı iç

eris

inde

bire

yler

imiz

in il

gili

mod

ül v

eya

mod

ülle

re g

öre

hazı

rlam

ış o

lduk

ları

çeşi

tli ü

rünl

er il

e öğ

retim

ve

geliş

imin

e yö

nelik

öğr

etm

enle

r tar

afın

dan

uygu

lana

n çe

şitli

ölç

me

araç

ların

ın b

ir ar

ada

yer a

ldığ

ı por

tfoly

olar

ı değ

erle

ndirm

ek a

mac

ıyla

haz

ırlan

-m

ıştır

. Haz

ırlan

an b

irey

portf

olyo

ların

ın p

uanl

anm

asın

da a

şağı

daki

her

bir

ölçü

tü a

yrı a

yrı i

ncel

eyer

ek p

uanl

andı

rınız

.

EK

-7

Portf

olyo

içer

isin

deki

B

ölüm

1, B

ölüm

2 v

e B

ölüm

3

kaps

amın

da o

lmas

ı ger

eken

ça

lışm

alar

ın h

emen

hem

en

hiç

biri

yokt

ur. S

adec

e bi

reyi

n B

EP’i

bulu

nmak

tadı

r. B

ireyi

n ge

lişim

ini g

öste

ren

kayı

t for

mu

ve/v

eya

geliş

im g

rafik

leri

de y

er

alm

amak

tadı

r.

Portf

olyo

içer

isin

deki

Böl

üm

1 ka

psam

ında

ki b

ireyi

n B

EP

ve P

erfo

rman

s Kay

ıt Fo

rmu

bulu

nmak

tadı

r. B

ölüm

2

ve B

ölüm

3 k

apsa

mın

daki

ol

mas

ı ger

eken

çal

ışm

alar

yer

al

mam

akta

dır.B

ireyi

n ge

lişim

ini

göst

eren

kay

ıt fo

rmu

ve/v

eya

geliş

im g

rafik

leri

kısm

en

var a

ncak

çok

yüz

eyse

l bilg

i ve

rmek

tedi

r.

Portf

olyo

içer

isin

deki

B

ölüm

1, B

ölüm

2 v

e B

ölüm

3

kaps

amın

da o

lmas

ı ger

eken

ça

lışm

alar

ın ö

nem

li bi

r kıs

mı

bulu

nmak

tadı

r.Örn

ek ü

rünl

er

perf

orm

ans k

ayıt

form

unda

ki

bilg

ilerle

örtü

şmek

te b

ireyi

n ge

lişim

ini g

öste

ren

kayı

t for

mu

ve/v

eya

geliş

im g

rafik

leri

yer

alm

akta

dır.

Portf

olyo

içer

isin

deki

B

ölüm

1, B

ölüm

2 v

e B

ölüm

3

kaps

amın

da o

lmas

ı ge

reke

n ça

lışm

alar

ın ta

mam

ı bu

lunm

akta

dır.Ö

rnek

ürü

nler

pe

rfor

man

s kay

ıt fo

rmun

daki

bi

lgile

rle ö

rtüşm

ekte

ve

bire

yin

geliş

imin

i gös

tere

n ka

yıt f

orm

u ve

/vey

a ge

lişim

gra

fikle

ri ye

r al

mak

tadı

r.

Portf

olyo

içer

isin

deki

ürü

nler

, fo

rmla

r, pe

rfor

man

s kay

ıt fo

rmu

bakı

ldığ

ında

öğr

etim

önc

esi

belir

lene

n he

defle

rin h

içbi

rine

ulaş

ılmam

ış v

eya

sade

ce b

ir ve

ya ik

i tan

esin

e ul

aşıld

ığı

görü

lmek

tedi

r.

Portf

olyo

içer

isin

deki

ürü

nler

e,

form

lara

, per

form

ans k

ayıt

form

una

vb. b

akıld

ığın

da

öğre

tim ö

nces

i bel

irlen

en

hede

flerd

en y

akla

şık

yarıs

ına

ulaş

ıldığ

ı gör

ülm

ekte

dir.

Portf

olyo

içer

isin

deki

ürü

nler

e,

form

lara

, per

form

ans k

ayıt

form

una

vb. b

akıld

ığın

da

öğre

tim ö

nces

i bel

irlen

en

hede

flerin

öne

mli

bir k

ısm

ına

ulaş

ıldığ

ı gör

ülm

ekte

dir.

Portf

olyo

içer

isin

deki

ürü

nler

e,

perf

orm

ans k

ayıt

form

ların

a vb

. bak

ıldığ

ında

öğr

etim

önc

esi

belir

lene

n he

defle

re ta

m o

lara

k ul

aşıld

ığı g

örül

mek

tedi

r.

Bir

eyin

Adı

ve

Soya

dı: _

____

____

____

____

____

____

____

__D

eğer

lend

irm

e Ta

rihi

: ___

_/__

__/_

___

Eği

time

Baş

lam

a Ta

rihi

: ___

____

____

___/

____

____

____

____

Mod

ülün

Adı

: ___

____

____

____

____

____

____

____


66

Ölçme Araçları Gelişimi Rapor Etme Ürün Çeşitliliği Düzen

Ort

a (2

)G

eliş

tirilm

eli (

1)İy

i (3)

Çok

İyi (

4)

Portf

olyo

içer

isin

e ör

nek

olar

ak

konu

lan

ölçm

e ar

açla

rı bi

reyi

n he

defle

riyle

ve

mod

ülle

rdek

i he

def d

avra

nışl

arla

gen

el

olar

ak ö

rtüşm

emek

tedi

r. Ay

rıca

tekn

ik (s

ahip

olm

ası g

erek

en

özel

likle

r ve

çeşi

ti) v

e ni

telik

(iç

erik

) ola

rak

geliş

tirilm

esi

gere

kmek

tedi

r.

Portf

olyo

içer

isin

de ö

rnek

ola

rak

konu

lan

ölçm

e ar

açla

rı bi

reyi

n he

defle

riyle

ve

mod

ülle

rdek

i he

def d

avra

nışl

arla

gen

el

olar

ak ö

rtüşm

ekte

dir.

Anc

ak

nite

lik (i

çerik

ola

rak)

ola

rak

geliş

tirilm

esi g

erek

mek

tedi

r

Portf

olyo

içer

isin

e ör

nek

olar

ak

konu

lan

ölçm

e ar

açla

rı bi

reyi

n he

defle

riyle

ve

mod

ülle

rdek

i he

def d

avra

nışl

arla

örtü

şmek

le

birli

kte

tekn

ik (s

ahip

olm

ası

gere

ken

özel

likle

r ve

çeşi

ti)

olar

ak b

iraz

daha

gel

iştir

ilmes

i ge

reki

r.

Portf

olyo

içer

isin

e ör

nek

olar

ak

konu

lan

ölçm

e ar

açla

rı bi

reyi

n he

defle

riyle

ve

mod

ülle

rdek

i he

def d

avra

nışl

arı ö

lçec

ek

şeki

lde

kaps

amı g

eniş

, sor

u sa

yısı

, tek

nik

vb. a

çıla

rdan

uy

gun

hazı

rlanm

ıştır

.

Portf

olyo

içer

isin

de b

ireyi

n ge

lişim

süre

cini

yan

sıta

n hi

çbir

araç

bul

unm

amak

tadı

r.

Portf

olyo

içer

isin

de su

nula

n ör

nek

kayı

t çiz

elge

leri/

grafi

kler

bi

reyi

n ge

lişim

süre

cini

ya

nsıtm

amak

tadı

r. Ya

da

hede

flerle

tam

ola

rak

ilişk

ili

deği

ldir.

Portf

olyo

içer

isin

de su

nula

n ör

nek

kayı

t çiz

elge

leri/

grafi

kler

bi

reyi

n ge

lişim

süre

cini

gen

el

olar

ak y

ansı

tmak

la b

irlik

te

ayrın

tılı b

ilgi v

erm

emek

tedi

r.

Portf

olyo

içer

isin

de su

nula

n ör

nek

kayı

t çiz

elge

leri/

grafi

kler

bi

reyi

n pe

rfor

man

sı h

akkı

nda

ayrın

tılı b

ilgile

r ver

mek

tedi

r.

Portf

olyo

içer

isin

de b

ireyi

n he

defle

rine

yöne

lik o

lara

k ya

pıla

n ça

lışm

alar

dan

sade

ce b

ir tü

rde

örne

kler

ver

ilmiş

tir.

Portf

olyo

içer

isin

de b

ireyi

n he

defle

rine

yöne

lik o

lara

k ya

pıla

n ça

lışm

alar

dan

iki-ü

ç tü

rde

örne

kler

de

bulu

nmak

tadı

r.

Portf

olyo

içer

isin

de b

ireyi

n he

defle

rine

yöne

lik o

lara

k ya

pıla

n ça

lışm

alar

dan

iki-

üç

türd

e ör

nekl

er d

e bu

lunm

akta

dır.

Türe

özg

ü ör

nekl

erin

sayı

sı d

a ye

terli

düz

eyde

dir.

Portf

olyo

içer

isin

de b

ireyi

n he

defle

rine

yöne

lik o

lara

k ya

pıla

n ça

lışm

alar

dan

(sın

av

örne

kler

i, ça

lışm

a ya

prak

ları,

vi

deol

ar, s

es k

ayıtl

arı,

ödev

ler,

etki

nlik

ler)

çeş

itli ö

rnek

ler

sunu

lmuş

tur.

Sunu

lan

örne

kler

he

m sa

yıca

yet

erli

hem

de

nite

lik o

lara

k bi

reyi

n fa

rklı

özel

likle

rini y

ansı

tmak

tadı

r.

Portf

olyo

içer

isin

deki

bel

gele

r, ür

ünle

r; B

ölüm

1, B

ölüm

2,

Böl

üm 3

’e u

ygun

olm

adan

ra

stge

le d

osya

lanm

ıştır

. Dos

ya

oldu

kça

düze

nsiz

gör

ülm

ekte

dir.

Portf

olyo

içer

isin

deki

bel

gele

r, ür

ünle

r; B

ölüm

1’ e

uyg

un a

ncak

di

ğer b

ölüm

ler k

arm

aşık

ola

rak

dosy

alan

mış

tır.

Portf

olyo

içer

isin

deki

bel

gele

r, ür

ünle

r; B

ölüm

1 v

e B

ölüm

2

‘ye

göre

uyg

un d

osya

lanm

ış v

e ge

nel o

lara

k dü

zenl

idir.

Portf

olyo

içer

isin

deki

bel

gele

r, ür

ünle

r; B

ölüm

1, B

ölüm

2,

Böl

üm 3

’e u

ygun

ola

rak

dosy

alan

mış

tır. D

osya

düz

en

olar

ak o

lduk

ça iy

idir.


67

Gel

iştir

ilmel

i (1)

AçıklamaO

rta

(2)

İyi (

3)Ç

ok İy

i (4)

Dos

yanı

n G

üçlü

Yön

leri:

Dos

yanı

n G

eliş

tirilm

esi

Ger

eken

Yön

leri:

BEDENSEL YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN DESTEK EĞİTİM PROGRAMI

Documents

BEDENSEL YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN · 2021. 6. 8. · şekilde, yeni yöntem ve tekniklerin yanı sıra, ... eğitim-öğretim faaliyetleri yeni neslin değerlerini,