BALKANLAR’DA TÜRK KÜLTÜRÜ · BALKANLAR’DA KÜLTÜR-TARİH-AKTÜALİTE DERGİSİ “Muhacirler kaybedilen toprakların aziz hatıralarıdır.” Mustafa Kemal ATATÜRK OCAK

BALKANLAR’DA

KÜLTÜR-TARİH-AKTÜALİTE DERGİSİ

“Muhacirler kaybedilen toprakların aziz hatıralarıdır.” Mustafa Kemal ATATÜRK

OCAK - NİSAN 2015 SAYI: 91

TÜRK KÜLTÜRÜISSN 1300 - 4468

Kade

r Özle

m -

Enez

/EDİ

RNE

2

BALKANLAR’DA TÜRK KÜLTÜRÜ

iÇiNDEKiLERBalkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri

Federasyonu’nun Yayın Organıdır.

Sayı: 91

Kurucusu: Mümin GENÇOĞLU

Sahibi: Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci

Dernekleri Federasyonu Adına Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN

Genel Koordinatör: Kader ÖZLEM

Yazı İşleri Sorumlusu: Macide GÖNÜL

Temsilcilerimiz Fahriye ERSOY (İzmir)

Bayram ÇOLAKOĞLU (Kocaeli)Fikret POYRAZOĞLU (İstanbul)

Lütfi ÖZGÜR (Yalova)

Yayın Kurulu(E) Büyükelçi Bilal ŞİMŞİR

(E) Büyükelçi Ömer Engin LÜTEM(E) Prof. Dr. Hayriye SÜLEYMANOĞLU

(E) Prof. Dr. Hüseyin MEMİŞOĞLUProf. Dr. Hüseyin MEVSİMProf. Dr. Kamuran REÇBER

Prof. Dr. Sibel TURANDoç. Dr. Barış ÖZDAL

Yrd. Doç. Dr. Bülent AKYAY Yrd. Doç. Dr. İsmail SELİMOĞLU

Dr. Erhan TÜRBEDARGözde Kılıç YAŞIN

Halkla İlişkiler SorumlusuHayriye Güven

Reklam SorumlularıSabri ÖZTÜRK

Süleyman İNANGünaydın İZMİRLİ

İletişim:Balkanlar’da Türk Kültürü

Ankara Yolu 292/2 16330 Yıldırım-BURSA

İnternet: www.balgoc.org.tr - www.bgf.org.trE-posta: [email protected]

Osmanlı Devleti-Bulgaristan İlişkilerinde Türk Azınlık: Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı ÖrnekleriKader ÖZLEM

Bulgaristan’daki Türkler Yakın Gelecekteki Yok Oluşuna Doğru Emin Adımlarla İlerliyorİsmail KÖSEÖMER

Makedonya’nın Doğu’sunda Kaderlerine Brakılan TürklerEnes İBRAHİM

Silistre Kurşunlu Camisi ve Kuş EvleriNeval KONUK Batı Trakya’daAzınlık Anaokulları MeselesiGözde KILIÇ YAŞIN

Şiir KöşesiTaner GÜÇLÜTÜRK

İçimizden BiriOsman ADALETSEVER

Faaliyetler

BGF Basın Açıklamaları

Kitap Tanıtımı

Yemek Tanıtımı

4

6

128

16212224384142

3


1908 yılındaBulgaristan’ınOsmanlı Devleti’nden ayrılarakbağımsızlığı ilan edip “eyalet” bo-yutundançıkmasıylaikidevletara-sındaki ilişkiler, 5 Nisan 1909’daİstanbultarafındanSofya’nınresmiolaraktanınmasıilefarklıbirboyutkazanmıştır. İlişkiler artık egemendevletler arasında olması gerekenesaslaragöreyürütülürken,Osman-lı Devleti’ni en fazla ilgilendirenkonuBulgaristan topraklarındaka-lan Müslüman Türk azınlığın du-rumuolmuştur. SofyaYönetimiylegeridekalanMüslümanTürkazın-lığın durumuna ilişkin 17 Nisan1909’daİstanbulProtokolüveSöz-leşmesi’niimzalayanOsmanlıDev-leti, en azından Türk-İslam cema-atinin haklarını ve vakıf mallarınıgüvencealtınaalmakistemişti.1

Rusya’nın Balkan ulusları-nayönelikizlediğiaktifbölgesiya-seti esasında sadeceOsmanlıDev-leti’neyönelikdeğil;aynızamandaHabsburgmonarşisinekarşıbirgüçoluşturma çabasını içerse de2 sontahlilde tarihten gelen husumetle-ri kullanarak Osmanlı Devleti’nibölgeden atmaya çalışan Balkandevletleri, Rusya’yı denklemdençıkararak kendi aralarında bir dizigizli antlaşma gerçekleştirmiştir.

BuantlaşmalarınyapılmasındaBul-garistan’ınenaktifdevletolarakönplanaçıktığıgörülmektedir.BalkandevletleriOsmanlı’yakarşıhızlıbirşekildesavaşahazırlanmayabaşla-mıştır.Balkanordularınınaskersa-yısı700binibulurken;bunlarınkar-şısında ise320binkişilikOsmanlıordusuyeralmıştır.3

Balkan Savaşları

Karadağ’ın savaş ilanıylabaşlayanBalkanSavaşları,birdizihususun etkisiyle Osmanlı Dev-leti aleyhine gelişme göstermiştir.Bulgar ordusu kısa sürede ilerler-ken;Çatalcaönlerinekadargelmişveİstanbul için tehditoluşturmayabaşlamıştır.BuilerleyiştenrahatsızolanAvrupa devletleri tarafları ba-rışmasasınaoturmayazorlamışve30Mayıs1913’teimzalananLond-raAntlaşması ile Osmanlı DevletiMidye-Enez hattının doğusuna çe-kilmekzorundakalmıştır.Busavaş-taBulgaristangüneyedoğrugeniş-lemiş ve Ege Denizi’ne çıkmıştır.Böylece Osmanlı’nın batıdaki tekkomşusu Bulgaristan kalmış bulu-nuyordu.

I. Balkan Savaşı’nda Bul-garistan henüz kendi topraklarınakatamadığıKırcaali’yiGeneralVa-

silDelov’unkomutasındakibirlikleelegeçirmiş,durmayarakBatıTrak-ya’yıdakenditopraklarınakatmıştı.BusavaşınTürkleriçinenolumsuzyanı Edirne’nin düşmesi olurken;Bulgarlar egemenliği altında bulu-nanveyenikazanılan topraklarda-kiTürklereyönelikharpşartlarınınetkisiyleçeşitlimezalimleruygula-mışlardır.4Diğerbirdeyişle,savaş-larınfaturasınıenağırödeyengrupbölgedekiTürklerolmuştur.SadeceBulgaristanözelindeolmasadage-nel olarak savaşın yaşandığı bütünbölgedeBalkanSavaşlarıesnasındayaklaşık250binBalkanTürkününkatledildiği tahmin edilmektedir.5 Bununla birlikte, yüzbinlerce Bal-kan Türk’ü de muhacir durumunadüşmüştür.

Diğer taraftan, II. BalkanSavaşı esnasında Osmanlı DevletiEdirne’yi Bulgaristan’dan geri al-mayı başarırken; Edirne’nin alını-şından, Bulgaristan ile İstanbul’dabarışantlaşması imzalanıncayaka-dargeçensürezarfındaBatıTrakyatoprakları üzerinde yaklaşık iki aysüre tarih sahnesinde kalacak olantarihteki ilk Türk cumhuriyeti ku-rulmuştur.NevarkiBulgarlarlaya-pılanbarışantlaşmasıgereği,Edir-ne Osmanlı Devleti’ne bırakılmış;

Osmanlı Devleti-Bulgaristan İlişkilerinde Türk Azınlık: Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı

Örnekleri Kader ÖZLEM

4


bunakarşınBatıTrakyaBulgarlaraverilmiştir.Dolayısıyla,1919yılınakadarsürecekolanBatıTrakya’dakiBulgarhâkimiyetibaşlamışoluyor-du.İstanbul’dayapılanbarışantlaş-masıyla aynı gün, taraflar arasındaMüftülüklerleilgilibirdesözleşmeimza edilirken; Bulgaristan Türk-lerinin azınlık durumuna yenidenvurguyapılmışveazınlığınhaklarıgüvencealtınaalınmıştır.6

I. Dünya Savaşı Dönemi

1912-1913 Balkan Savaş-ları esnasında her iki devletin bir-biriyle savaşan durumda olmasınakarşın çok geçmeden iki yıl sonramüttefiklik ilişkisi içinde buluna-rak I. Dünya Savaşı’nda ortak birdüşmanlara karşı savaşması ulus-lararası ilişkilerin kaygan zemini-ni göstermesi açısındanönemli birörnektir.Bununlabirlikte,I.DünyaSavaşıesnasındaikiülkearasında-ki müttefiklik ilişkisinin yarattığıolumluatmosferdenenfazlayarar-lanangrupBulgaristanTürkleriol-muştur.

Bulgaristan I.DünyaSava-şı’na girmesi esnasında hem İtilafhem de İttifak Devletleri tarafın-dan bir takım vaatler verilmişti.Bu anlamda yaklaşan savaşa malianlamdahazırlıksızyakalananSof-ya yönetimi, Alman bankalarınınoluşturduğu konsorsiyum aracılı-ğıyla500milyonLevakrediteminetmiştir.7 Bu durum Bulgaristan’ıİttifak Devletleri’ne daha da yak-laştırırken; Sofya Yönetimi yinede 1915yılının yaz aylarına kadarbeklemeyi tercihetmiştir.Hattabudönemde Almanların baskılarıylaDedeağaç’a giden demiryolunun

kontrolününOsmanlı Devleti tara-fından Bulgarlara teslim edilmesibilesağlanmıştır.8

I.DünyaSavaşıdönemindeiki ülke arasındaki ilişkiler olumlubir çizgide ilerlerken; bazı cephe-lerde iki ordunun İtilaf Devletle-ri’ne karşı beraberce çarpıştıklarıdaolmuştur.Birkaçyılöncesineka-dar Bulgaristan Türklerine baskıuygulama ve azınlığı göç ettirmegibi eylemlerin içinde olan SofyaYönetimi, savaş esnasında Türkazınlığayönelikılımlıbirtutumbe-nimsemiş ve ülkesindeki Türkleriİstanbul-Sofya arasındaki ilişkiler-dedostlukköprüsüolarakalgılamaeğilimindeolmuştur.ZirabudönemBulgaristan Türkleri, vatandaşlıkbağıyla bağlı bulundukları devletekarşı itaatsizlik eylemi içinde ol-mamışlar, bilakis çoğunluk grupgibisavaştayeralarakbağlılıkları-nı göstermişlerdir. Bu durum Bul-garçoğunluğunTürkazınlığabakışaçısınıdaetkilemişveTürklerdahafazla tolere edilebilir duruma gel-mişlerdir.

Savaş sonunda her iki ülkedemağlupolurken;imzalananbarışantlaşmalarıylakaderbirliği içindebulunmuşlardır.NevarkiBulgaris-tanimzaladığıNeuillyBarışAntlaş-ması şartlarının ağırlığına rağmenişgale uğramazken; Anadolu’dayenibirmücadelebaşlıyordu.ÖylekiMustafaKemal’inAnadolu’dakiMilliMücadelesindeenfazlabaşa-rılıolmasını isteyecekolandevlet-lerden biri olarak Bulgaristan öneçıkıyordu. Böylece Neuilly BarışAntlaşması’nınşartlarındakısmibirdüzenlemeye gidilebileceği SofyaYönetimi tarafından öngörülmek-

teydi. Dolayısıyla Milli Mücadeledönemindedeikiliilişkilerinolum-luseyrigözönündebulundurularak,Türkazınlığınrahatbirdönemge-çirdiklerisöylenebilir.

Sonuç olarak, Balkan Sa-vaşlarıveI.DünyaSavaşıesnasın-daBulgaristan’dakiTürkazınlıkikidevletinilişkilerindenenfazlaetki-lenenaktörolmuştur.BalkanSavaş-ları esnasındaBulgaristanTürkleribaskı ve göç ettirme politikalarınamaruz kalırken; I. Dünya Savaşıboyunca ikili ilişkilerin zenginlikkaynağı olarak tanımlanmıştır. Buanlamda, Bulgaristan Türklerininhangiperspektiftenelealınacağıko-nusundaanabelirleyicihusus,ilgilidönemde Sofya’nın çıkar tanımla-masınabağlıolarakdeğişmiştir.

1BilalŞimşir,Bulgaristan Türkleri,Genişletilmiş2.Baskı,BilgiYayınevi,Ankara,2009,s.482.

2Bkz.BarbaraJelavich,Balkan Tarihi: 20. Yüzyıl, Cilt:2,KüreYayınları,İstanbul,2006,ss.101–102.

3Jelavich,a.g.e.,s.102.

4BudönemdeTürklerekarşıuygulananmezalimiçinbkz. İlkerAlp,Bulgarian Atrocities-Documents and Photographs, London,1988,ss.1–10.

5İsmailSelimoğlu,“BalkanSavaşlarıveGöçler”,Bursa’nın Zenginliği Göçmenler,ed.ZeynepDörtokAbacı,OsmangaziBelediyesiYayınları,Bursa,2008,s.127.

6Şimşir,a.g.e.,ss.484-485.

7RJ.Crampton,Bulgaristan Tarihi, çev.NurayEkici,JeopolitikaYayınları,İstanbul,2007,s.122.

8 Crampton,a.g.e.,s.124.

5


Sadece siyaseten temsil edil-mek yüz yıllarca biriken sorunları çözmeye yetmiyor!

BalkanYarımadası’nın Gü-neydoğusunda küçük bir ülke 130yıl sonra yok olmaya hazırlanı-yor! Bulgarlar hangi hastalıktanhastaysa, aynı hastalıkTürkleri devuruyor. Hatta bazen daha şiddet-le…Sankitekkişininçiftyansıma-sı gibi işliyor yaşam ‘barut fıçısı’denilenbubölgede.Bir tekÇinge-neler bu hastalıklara karşı bağışlıkkazanmışdurumda…

Durum

Düzentarafındanuzunyıllarsosyalist bir toplum yaratılma ça-basıyla yaşanan komünist baskısı,zulümlerveekinselkıyımbelkidebutopraklarda,günümüzBulgarElisınırları içerisindeyaşayanTürkle-rigeridönüşüolmayanbiryola it-miştir.Sözdeyirmibeşyıllıkelerkidüzeniderefaharzusuyla,özgürlükyalanıyla Türklerin on beş asırlıksürdürülebilir varsıl yaşamını ilkdefabudenlibüyüktehlikeyekarşıkarşıya bırakmaktadır. Bu iki du-rumarasındabirdegöçlerveensonyaşananZorunluGöçyadaBulgar

UlusalKamutayı’nın11Ocak2011yılında kabul ettiği Bildirgedeki,sözde“SoyaDönüşSüreci sırasın-da1989yılında360000TürkasılıBulgar vatandaşının bütüncül dev-let düzeni (totaliter rejim) tarafın-dan kovulmasının bir çeşit budun-saltemizlikbiçimidir”tanımlaması,durumudahadabelirginhalegetir-mektedir.

Tüm bu yaşanan olumsuz-luklar Türklerin var olma, teşki-latlanma, kimliğini koruma, eşitegemen halk olarak tüm anayasalhaklara sahip olma gücüne ve ka-biliyetinesektevurmuştur.ZorunluGöç sadece aydın kesimi almadı,aynı biçimde topluluk içerisindekibirliğe sekte vurdu, ayrılığı getirdiveyaşanansıkıntılarsonrasıbugü-ne kadar araştırılmayan ve baştaçekilenacı,ıstırap,sıkıntıveruhsalbozukluk sonucu meydana birçokölümgetirdi!

Uluslararası Anlaşmalar Ne Diyor?

Uluslararasıhukuk,azınlık-larınkorunmasınayönelikiçtemelnoktadaeylemimkânısunuyor:

1. Fiziki ve kültürel var olmahakkı.

2. Eşit egemen halklar teme-lindesıfırayrımcılıkhakkı.

3. Sürdürülebilirkimlikhakkı.

Uluslararasıkuruluşlarazın-lık sözcüğüne kesin bir tanımlamayapmamışolmalarınarağmen,bazıuluslararasıbelgelerazınlıklarayö-nelikmeseleleri salt içhukukla sı-nırlamaz.

BMKişiselveSiyasalHak-larSözleşmesi,UlusalveyaBudun-sal,Dinsel veyaDilselAzınlıklaraMensup Olan Kişilerin HaklarınaDairBildiri,HelsinkiNihaiSenedi,Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teş-kilatı (AGİT) Kopenhag ToplantıBelgesi, Avrupa Konseyi AvrupaBölgeselveyaAzınlıkDilleriŞartı,AvrupaKonseyiUlusalAzınlıklarınKorunmasına İlişkin Çerçeve Söz-leşmesi konuya ilişkin en önemlibelgelerdir. Bu belgelerde birçokmaddenin hukuki bağlayıcılığı bu-lunurveuluslararasıniteliktaşır.

BulgaristanAnayasasıazın-

Bulgaristan’daki Türkler Yakın Gelecekteki Yok Oluşuna Doğru Emin Adımlarla İlerliyor

İsmail KÖSEÖMER

6


lıkvetoplulukhaklarını,“anadilinigeliştirmeveanadildeeğitimhakkı-nı”(madde36)ve“kendikültürünügeliştirmehakkını” (madde37) ilegüvence altına almıştır.Ancak uy-gulamadadurumçokfarklıdır.Yasaher ne kadar bazı hakları güvencealtınaalmışolsadaTürk toplumu-nunSTKtemelindeörgütsüzoluşu,her çözümün siyasi temsilcilerdenbeklemesi, çeşitli dönemlerde ya-şanangöçlerveekonomiksıkıntılartoplumsal bütünlüğü bozduğu gibigelişimedebaltavurmaktadır.

Bulgaristan’daki Türkler-de Kimlik Meselesi

1930yıllarındabaşlayanbirdüşünce ilerleyen yıllarda toplumtarafından benimsenmesine nedenolmuştur. Buna üç seviyeli kimliktanımlaması denir. Birinci sevi-yebudun temelindeelealınırodaTürk olmayı benimsemek ve ka-bullenmektir. İkinci seviye Bulgartoplumununeşitbirunsuruolmaktayatar ve üçüncü seviye deAvrupaekinin bir parçası olmaya dayanır.Türklerkendinibuçerçeveiçerisin-degörürler.BirdebunlarailavetenMüslümandinikimlikvardır.

Çözüm

Bulgaristan’daki Türklerinbüyükbirkısmı25yıldanberiteş-kilatlı bir biçimde Hak ve Özgür-lüklerHareketi’nidesteklerveken-dini bu oluşum içerisindegüvendehissederler. Ancak zamanın tümyaralara merhem olduğu gibi bubağlamdailerleyenyıllardabazısı-kıntılar yaşanacaktır. Zorlukları ve

zulmü yaşayanların ölmesi, genç-lerinbatıyaekonomikgöçleri,millibilincinkörelmesi,yaşamakyerineyaşammücadelesininartması,ülkeeğitimindeki azınlıklara yönelikgüçlüklerle dolu olması, anadiliniyi bilinmemesi, gelenek ve göre-neklerdenkopmalarvesiviltoplumkuruluşlarının yetersiz oluşuTürk-lerde kimlik bozulmasına yol aç-maktadır.

Baskıveisteklerherzamantabandanyukarıyadoğruolur.Ön-celikle cesaret içerisinde bu bilinçoluşmalıdır.Derneklerhızlaartma-lıveülkegenelindebirçatıaltındatoplanmalıdır. Ülke eğitim yasasıazınlıkları kapsayacak bir biçim-de ayarlanmalıdır. Çok kültürlülükiçerisinde çeşitlilik düşüncesi be-nimsenmelidir. Tarih kitaplarındaTürklereyöneliktanımlamalardahaçağdaşveayrımcıolmayantanımla-malarladeğiştirilmelidir.STK’larlasiyasi oluşumlar çok yönlü etkile-şim içerisinde çalışmaları gerek-mektedir.Yabancı dilde düşünmekkişiyibaşkalaştırdığıgibi,özündenkopmaya neden olur. Bu gidişata“dur”denilmelidir!Yerelveulusalölçekteyazılıvegörselbasınyayınorganlarıkurulmalıdır.Toplumubi-linçlendirecekgirişimleryapılmalı-dır.Kimliğinkorunmasınısağlaya-cakçalışmalar,günlükyapılmalıdır.İtaat yerine bilinçli sorgulama usayerleşmelidir.

Tüm bunların gerçekleşme-si içinTürkler ekonomik açıdan güçlü olmalıdır. Aksi halde herşeyiyiniyetolarakkalacaktır.Gün-

lük yaşam mücadelesi veren birine ekinle, ne dille, ne de kimlikleuğraşır. Tek gayesi ailesine güvensağlamak, geçimleriyle uğraşmak-tır.Ekonomikkalkınma,yatırımveistihdam olmadan, devrim olmaz!Devrim tüketimle değil, üretimleolur.Yaşamınheralandabuböyle-dir.

Sonuç

Dili elinden alınan bir top-lum yok olmaya tutsaktır. Tarihtebu hep böyle olmuştur. Tarih te-kerrürden ibarettir. Sonsuza dekhaklar ve özgürlükler verilmez.Hergün,mücadele ilekazanılırvesürdürülebilir.Yozlaşmavebozulmaçoktan beri vardır. Düşünüm kiaydınlar, siyasetçiler ve toplumunorta kesimi kendi arasında sürekliBulgarca konuşuyor, çocuklarıylada bu günlük uygulamaya devamediyor. Mücadele başlamadankaybedilmiş demektir. Günlüksözcük daracığı 300 ile 500sözcüktenoluşanbirkimsenebilimnedeilimyapabilir.BalkanYarıma-dasındayaşayanTürklerinenacıklıdurumu Bulgaristan’dadır. Bununtek suçlusu da Türk toplumudur.“Ağlamayan bebeğe emzik veril-mez!”Hattasüthiçvermezler…

7


Her ülkenin doğusu birızdırap içinde. Günümüzde doğudenildiğindesankigerikalmışlığın,gelişmemişliğin simgesi olarakgörülmektedir. Güneşin doğduğudoğu... Dağınık coğrafyadayaşayan Makedonya Türkleri, birzaman çoğunluğunun Türklerinoluşturduğu köy ve şehirleresahipti. Yıllardır yaşanan göçünardından bugün Makedonya’nındoğusundaeskiyenazaranciddibirnüfus düşüşü yaşanmıştır. Ülkedehemenhemenherşehirde,köylerdeTürk’e rastlamak mümkün. 27Nisan 2014 tarihinde gerçekleşenerken Parlamento seçimlerindeTürk Hareket Partisi milletvekiliadayıoldum.Seçimbölgemüçtü...

3. Seçim bölgesiÜsküp yakınlarında bulunanPetrovets, İlinden, Zelenikovabelediyelerinden başlayarak,Köprülü, Karbintsi, İştip, Koçana,Berova, Pehçova ve daha birçokbelediyeyi kapsamaktadır. BubelediyelerdedeTürklerdağınıkbir

şekildeyaşamaktadır.Bubölgedekien çok Türk nüfusu Köprülü,İştip ve Karbintsi belediyelerindeyaşamakta. Dernek görevimiüstlendiğimdönemlerdeçoğukezbubölgeyiziyaretetmiş,oradayaşayansoydaşımız ile birlikte olmuştum.Seçim çalışmalarımızı deneyimli,tecrübeli ve genç arkadaşlarımızlayürüttük.Adeta24saatten18saatihepbirlikteydik.Ufuktaki aydınlıkiçimizi ısıttı.Zor anlarda sırt sırdaverdik. Birlikte üzüldük, birliktesevindik. Sağolsunlar... Tehditlerinarttığı ve yaygınlaştığı birdönemde aziz milletimizin yanınagittik, düşünce ve kaygılarımızıkorkusuzca paylaştık. Gittiğimizher bölgede soydaşımız öncelikleilgisizlikten şikâyetçi. Bugünekadarkendileriyleilgilenilmediğinisavunan soydaşımız kendigüçleriyle ayakta durup, bölgedeTürk varlığının devamınısağlıyorlar. Bağımsızlıktan buyana bölgede yaşayan Türkleryalnızlığa terkedilmiş, en ilkelşartlarda yaşamaktadır. Yasal ve

anayasal haklarını kullanamayansoydaşımızahergeçengüninsanhakihlalleri yapılmaktadır. Tarımcılıkvehayvancılıkilegeçiminisağlayansoydaşımız, ekonomik gidişattanve ürettiklerini satamamaktanşikâyetçi. Tarihe şan ve şöhretlegeçen aziz milletimiz çöküşegötürülmektedir. Ülkemizin içindebulunduğu siyasi ve sosyal ortaminanılamayacak,düşünülemeyecek,tahammül edilemeyecek kadarkötüleşmiştir.Manzara korkunçtur.Gelişmelerkaygıvericidir.Yaşananbu erozyona “dur” deme zamanıgelmedimi?Artık21.yüzyıldayız...Gitmesek de görmesek de oköy bizim köyümüzdür türküsüolduğunu ne zaman anlayacağız?Gitmeden, görmeden o köy bizimköyümüz olamaz. Nüfusumuzunazaldığı Türk köylerinde nüfustamamen bittikten sonra köylerinTürk isimlerini, toponimlerikorumamız gerekmektedir.Koruyamazsak o köylerin Türkköyleri olduğunu gelecek nesillerbilmeyecek... Birçok şehirde Türk

Makedonya’nın Doğu’sunda Kaderlerine Brakılan Türkler

Enes İBRAHİM

8


nüfusuolmasadaoradabirtürbeye,bir tekkeye, bir Osmanlı eserinerastlayabiliriz. Fakat eserlerimizbakımsız, acilen restore edilmeli.Ortak kültür anlayışının olmadığıülkede maalesef en büyük zararıeserlerimiz görmektedir. Eğitimdeyaşanan sıkıntıları yazmamiçin sayfalar yetmez. Bölgedeyaşayan soydaşımızın çektikleritüm acıların sorumlusu kimdir?Haklı olmadığımızamı inanıyoruzyoksa bazı şeyleri gizlemek içinmi gözlerimizi kapatıyoruz? Belkibir çağdaş Avrupa ülkesindeolsaydık sorumlular olaylara dahafarklı bakabilirdi... Her şey birkişinin ağzından çıkacak kelimeyebırakılmış, soydaşımız üzerindenise rant elde eden ganimetçilervar ya... Irkçılık ağır bir ithamdır.Modern dünyada en ciddi suçlararasında olmanın ötesinde, genelanlamda dünyanın her noktasında,hala tedavisi mümkün olmayanhastalıkların en tehlikelisi olarakkabul görülmektedir. Ülkemizinhem doğu hem batısında, hala buhastalıktankurtulamayançokinsanvar.BirMakedonöğrenciiçinokulaçan devlet, birçok Türk öğrenciiçin anayasal hakkımız olan anadilde eğitimi neden sağlamıyor?Tütün satışlarında nedenTürklerintütünleri çok düşük fiyata alınıyorveya hiç satın alınmıyor? Buayrımcılık mı, ırkçılık mı nedirbilemiyorum. Fakat birlikte

yaşamayıöğrenmeliyiz.Türkkurumve kuruluşları Makedonya’nındoğusunda bir faaliyet yaparkenbölgeyi çok iyi analiz edip,adımlarını ona göre atmalıdır.Türkolduklarındandolayıdışlanansoydaşımız çaresizmibırakılmalı?Mevcut hükümetin davranışınıseçimöncesivesonrasıgörmekteyiz.Alın, buyurun… İşte icraatları dagördük!Bizimsiyasikültürümüzünasılçuvalladığınoktabuolsagerek.Birinin yetersizliğini anlamakiçin ille kendisini bir makamagetirip, memleketi batırmasını,soydaşımızın marjinalleşmesinigörmeyi mi beklememiz lazım?Halimizin sebebi de budur… Biryanlıştan kurtulmak için, başkabir yanlış yapa yapa, nerde ise 20yılımızgitti…Çıplakpopülizmdenbaşka hiçbir marifeti olmayanmevcut iktidarın da derde devaolmayacağı meydandadır…Adamın,dilibilesahte!Soydaşımızbutiptenbirpolitikacılarakaldıysa,vaybuülkedeyaşayanlarınhaline...Millionurayaklaraltınaalınmakta.Devlet kurumlarında çalışanlarve hükümette yer alanlar şunuöğrenmekvebilmekzorundadırki,çağdaşbirhukukdevleti,vatandaşıezen, sömüren, koltuktan rant eldeedenlerin görev aldığı bir devletdeğildir... Çağdaş hukuk devleti,vatandaşının hizmetçisi olabilendevlettir...

Ağlar Dağı Kan Ağlıyor

İştip yakınlarında bulunanKarbintsi Belediyesi Ağlar(Plaçkovitsa) Dağı’nın eteklerindebulunmaktadır.2002nüfussayımınagöre bu belediyede 728 Türkyaşamaktadır. Belediye sınırlarıiçinde tamamıyla nüfusu Türkolan köyler mevcuttur. Kılavuzlu,Yonuzlu, Pırnalı, Kutsa, Gaber,HocalıveRadanyaköylerindeTürknüfusuyaşamaktadır.

Ağlar dağının eteklerindebulunanTürkköylerindesoydaşımızen ilkel şartlarda yaşamaktadırlar.Kış aylarında evlerinden dışarıçıkamayan soydaşımız, normal biryaşamdan çok uzak. Soydaşımızgeneldehayvancılıkvetütüncülükilegeçiminisağlamaktadır.Geçtiğimizyıl tütün fiyatlarından çok rahatsızolan soydaş, resmen bu dönemdegeçimini nasıl sağlayacağınıkara kara düşünüyor. Bölgedetütün demek, ekmek demektir.Soydaşımızınekmeğiileoynayanlarne zaman cezalandırılacak? Tehditve baskıların arttığı bir dönemdebölgede yaşamak çok zor. Genelşartların hala oluşmadığı buköylerdehekimlerdeyok.Hastalarmuayeneolmakiçinkilometrelerceyol gitmek zorundadırlar. Polis,ormanpolisivedevletmemurlarınınözellikle seçim öncesi ve seçimgünündeki baskı ve tehditlerine

9


bire bir şahit oldum. Burada Türkolmak çok zor. Fakat alnı açık,başı dik bir şekilde yaşamlarınısürdürüyorlar. Seçimlerde her türbaskı ve tehdide rağmen oylarınınadresi çok netti. Altyapı sıkıntısıolan Türk köylerinde yıllardır birçivi bile çakılmamış.Radanya’danHocalı’ya giden yolun sadece birbölümüne asfalt döşemişler. Sonyıllarda Pırnalı, Kılavuzlu, KutsaveHocalı’dansoydaşımızRadanyaköyünegöçetmektedir.

M a k e d o n y a ’ n ı n Doğusunda İslam Birliği ve T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı

Makedonya’nın doğusundayaşayan Türk ve Müslümanlarkendi imkânları çerçevesindecamilerini inşa etmektedirler.Makedonya İslam Birliği’nin13 müftü ve koordinatörünoluşturduğubir yapısı var.Toplam13bölgedekimüftülüklerdensadecebiri Makedonya’nın doğusunasunulmuştur. İştip Müftülüğükoskocaman bir alanın teksorumlusu,tekpatronu.Resne’de3bin civarındaMüslüman yaşarken,sadeceUstrumca’da10bindenfazlaMüslüman yaşamaktadır. Resnemüftülüğü var iken Ustrumca’damüftülük yok. İştip’te HamidiyeMedresesi yıllardır hizmetvermekte.BuimamhatiplisesindenmezunolangençlerMakedonya’da

yüksek öğrenimlerine devamedemiyor. Birçok mezun verse debölgede imamlar eksik. İmamlarıneksikliğini Türkiye CumhuriyetiDiyanet İşleri Başkanlığıkapatmaktadır. Sadece doğudadeğil, ülkenin batısında da imameksikliği yaşanan bölgelerdeyardıma Türkiye CumhuriyetiDiyanet İşleri Başkanlığı geliyor.Yıllardır gençlerimizi Türkiye’yeimam hatip liselerinde eğitimgörmeleri için gönderirken, bugünhala neden din adamlarımızınyetişmediği konusu ayrı bir sorun.İmam hatip liselerine gönderilençocuklarımıza ne oldu? Bölgedesofi olarak adlandırdıkları bir çoktarikatlar da mevcut. AralarındaMelami, Nakşibendi, Halvetitarikatlarını görmek mümkündür.Fakattekkeleriolmadığındandolayıonlarınsıkıntısıbirbaşka...VMRO-DPMNE’ninCumhurbaşkanıAdayıGeorge İvanov’un geçen dönemdeOsmanlı’dan kalma eserlerigündeme getirmediğini biliyoruz.Fakat bu seçim kampanyasıdöneminde dini mabetlerimiziseçim işleri için kullanmayıbaşarmıştır.Hocalarımızsağolsun...Seçim çalışmaları dönemindeMakedonya’dagörevliolanTürkiyeCumhuriyeti Diyanet İşleri DinGörevlilerin (İmamlar) eylemlerinive söylemlerini hayret ve ibretletakip ettiğimizi bildirmekte yararvar. Makedonya’da görevli din

görevlilerinin adeta ‘’amigo’’ gibitaraf tutmaları bizler için kabulgörülecek ve hoş karşılanacak birdurum değildir. Bu zatların yanlı,yanlış ve yandaş söylemleri ileMakedonyaTürkleri’nindearasınanifak tohumları ektikleri apaçıkortadadır.Toplumsalbarışı,huzuru,demokrasi kültürünü savunmayıbir kenara bırakalım, bu kişiler‘’profesyonel’’görevleriningetirdiğisorumluluk ve vazifelerini biledoğru dürüst yapamamaktadırlar.Zaten kutuplaşmanın tavan yaptığıtoplumumuzu bir o kadar provokeetmek,bireylere tarafolmaları içinemrivakiyapmak,baskıuygulamakkimseninhaddideğildir.

Köprülü ve İştip’te Türkçe Eğitim Yok

Makedonya CumhuriyetiAnayasası’na göre her etniktopluluğun ana dilde eğitim hakkıvardır.İlkokulveortaokuldüzeyindeTürkçe eğitim birçok bölgedemevcut iken, bazı bölgelerdemaalesefhalaTürkçe eğitimverenokullarımız yok. Birçok bölgedeTürkçe eğitimin görüldüğü okullarilkel şartlara sahip olsa da oradaçocuklar birinci sınıftan beşincisınıfakadar,bazıbölgelerdebirincisınıftan dokuzuncu sınıfa kadaranadillerindeeğitimgörmektedirler.Resmi rakamlaragöre,Köprülü’de1.724 Türk yaşamaktadır. İştip’te

10


ise 1.272. Ana dilde eğitimanayasa ve yasaların garantisialtına alınmasına rağmen Köprülüve İştip’te Türk öğrencileri Türkdilinde eğitimlerini görememesidüşündürücüdür. Anayasa ve yasaihlallerinin yaşandığı ülkede,maalesefbubölgedeanadileğitimisadece teoridekalmaktadır.Sadecebir öğrenci için Makedon dilindeokullaraçılırken,birdenfazlaTürköğrenci için eğitimi Türkçe olanokullaraçılmamaktadır.BunedenleMakedonya Türklerinin bir kısmıTürkçe eğitimlerini göremiyor.KarbinstiBelediyesi’ndededurumhiçdeiçaçıcıdeğil.Türkçeeğitiminsadecebirincisınıftanbeşincisınıfakadar mevcut olduğu belediyede,altıncı sınıftan dokuzuncu sınıfakadar çocuklarımız Makedondilindeeğitimlerinisürdürmekteler.Belediye sınırları dâhilinde liseolmayışından dolayı, çocuklarımızlise eğitimlilerini İştip’te devametmektedirler.Yasagereğiokullarınuzakta bulunmasından dolayı yolgiderleri devlet veya belediyetarafındankarşılanmasıgerekirken,soydaşımız kendi imkânlarıylaçocuklarınıİştip’teokutmaktadırlar.

Sahipsiz Kalan Eserlerimiz

1950’li yıllara kadarnüfusun büyük bir bölümünübizler oluştururken, bugün azınlıkdurumuna düşmenin üzüntüsünü

yaşamaktayız. Bölgede yaşayansoydaşımız sahipsiz kalırken,Osmanlı’dan kalan eserlerimizde maalesef sahipsiz kalmıştır.Bakımsız olan eserlerimizinyanı sıra, yıkılan eserlerimizdemevcuttur. Batı Makedonya’daMüslüman nüfusun daha fazlaolduğu şehirlerde eserlerimizesahip çıkmak daha kolay iken,Makedonya’nın doğusundakicamii, tekke, hamam, han,bedestenlere sahip çıkmak çokzor. Kanuni Sultan Süleymandöneminde Rumeli SubaşısıHüsameddin Paşa’nın İstip’tecamii, kervansaray ve zaviyelerinşa ettirmiş. Osmanlı dönemindeverimlivegeniştopraklarıileTürknüfusunun yoğun olduğu veTürk-İslam hayatının hâkim olduğu birbölge olma özelliğine sahip olanİştip’te eserlerimize rastlamakmümkündür. İştip mahalleleri,sokakları, camileri, hamamlarıylakendi eserlerimizi görebiliyoruz.Birçok eserimizin yıkıldığı İştip’tehala birçok bakımsız eserimizvardır. Köprülü’de eserlerimizigörmek pek mümkün değil. DoğuMakedonya’daki Türk köylerindedolaşırken,eskiyenitümyapılardaTürk ve Osmanlı esintilerinigörebiliyoruz. Birçok köydetürbeler hala ayakta durmaktadır.Karbintsi Belediyesi’ne bağlıRadanya’da16.yyaitolanMahmudAğa Camii’nin restorasyonu hala

devametmekte.İştip’te16.yüzyılınsonlarında Hüsameddin Paşatarafındankentinenhâkimtepesinekendiadıylaanılancamiyaptırılmış.1973 yılında caminin minaresiyıkılıp, kiliseye çevrilmiş. Her yıl2 Ağustos İlinden ayaklanmasınınyıldönümü burada kutlanmaktadır.(Osmanlı’yakarşıayaklanmagünü)Balkanlar’da Osmanlı izlerini yoketmek amacıyla yürütülen politikave çalışmalar kapsamında iseMakedonya’nın doğusundaki şehirveköylerdebirçoktarihiesertahripedildi,birkısmıdayapımamacınındışındakullanıldı.

Sözün özüne gelinceTürk ve daha geniş çerçevedeMüslümanlarınazınlıktaveyaTürkveMüslümannüfusunbulunmadığıbölgelerdeeserlerimizesahipçıkanyok.Üsküp,Gostivar,Kalkandelengibi şehirlerde eserlerimizleövünürken, Makedonya’nındoğusundaki eserlerimizesahip çıkmayı unutmuş veyailgilenmemişiz. Bir medeniyetinsilinmesine izin vermemeliyiz. Butopraklardaatalarımızyüzlerceeserbırakırkenbueserleresahipçıkmakbizimborcumuzolmalıdır.

*Enesİbrahim,TürkHareketPartisiMilletvekili,Makedonya.

11


Silistre, bugünkü Bulgaristan’ın kuzeyinde, Romanya sınırında Tuna nehrinin güney kıyısında yer alan eski bir Türk şehridir. Günümüzde, Silistra adını taşıyan adı taşıyan kent, çoğunluğunu Türklerin ve Romanların oluşturduğu verimli bir tarım merkezidir.

Bugünkü kent, Romalıların I.y.y.’da kurdukları Durostorum kentinin temelleri üzerinde inşa edilir. Kimi araştırmacılara göre, Durostorum adı Kelt kökenli olup “berkitilmiş kale” anlamına gelir. Bizans egemenliğin deki adı ise, Teodorupolis’tir. Şehir, VII.y.y.’da ilk Bulgar-Türk devletinin sınırları içine girer. VIII.-X.y.y.larda da, güçlü bir müstâhkem mevkidir.

Osmanlı Döneminde Silistre:

1388 yılında Çandarlı Ali Paşa tarafından, Pravadi (Provadya)1,ŞumnuveSilistreKalelerialınarakOsmanlı topraklarına katılır. DahasonraSilistreSancağıteşkiledilir2.Yanbolu,Aydos,Karinabad,Varna,Şumnu gibi Doğu BulgaristanşehirleriSilistreSancağınabağlanır.15.yy.sonlarındalivâmerkeziolur.

1593’te Özi eyaletine bağlanır.Kent zamanla bir ticaret merkezive önemli bir Osmanlı Kalesidurumunagelir.

Silistre’nin parlak devri,1678’de Cehrin Seferi’ne çıkanorduyu hümâyûnu uğurlayanIV.Mehmed’in ziyareti ile kapanır.1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşıile Silistre, bir sınır kalesi vesavunma merkezi olarak, OsmanlıDevleti’nde önemini bir süre dahasürdürür3.

Şehir daha sonra 1768-1774,1809, 1828-1829, 1853-1856yılları arasındaki Osmanlı-RusSavaşlarına sahne olur. 1828-1836yıllarıarasındaRuslarınelindekalır.Rusların 1853’tekiSilistre kalesinikuşatmaları ve Osmanlılarınsavunması,NamıkKemal’in“Vatan yahut Silistre” piyesine konu olur.1864’teTunaVilayeti’ninkurulmasıüzerinebuvilayetebağlıbirsancağadönüştürülür. Tuna vilayetininRusçuk, Şumnu ve Varna’ylabirlikte Osmanlı Devleti’ninkuzey sınırındaki dört direnmekalelerinden biri olur. 1877-78Osmanlı Rus Savaşı’nda AhmedEdib Paşa tarafından savunulur.

Savaş sonunda Ayastefanos veBerlinAntlaşmaları ileBulgaristanPrensliğineverilenekadar,tam500yıl Osmanlı egemenliğinde kalır.DahasonraBulgarkrallığınınidarimerkezi olan Silistre, II.BalkanSavaşında(1912-13)Bulgaristan’ınRomanya’ya yenilmesi üzerineRomanya Krallığına bırakılır.I.Dünya Savaşı’nda tekrarBulgaristan’a katılan Slistre,savaş sonunda yine RomanyaDevleti’ne verilir. Eylül 1940’taCravio Antlaşması ile tekrarBulgaristan’a katılır. Bu tarihtensonra1940’lıyıllardaayaktakalan13 camisinden, 12’si Silistre’ninBulgaristan’a geçişi esnasındayıkılır. Ayrıca, Silistre kalesindeII.Mahmudtarafındaninşaettirilenhicrî 1231 (milâdî 1814) tarihlitabya,Hamidiyetabyasıile kaleninkitabesi,sökülür.

Vaktiyle Silistre’de 40 cami,8medrese, 48 okul, 10 çeşme, 16han, 12 hamam vardı4. Rumelicoğrafyasındahergeçengüntarihekarışan ve tahrip edilerek yıkılanOsmanlı mimarîsinin önemlieserlerinden biri olan Silistre’dekiKurşunluCamiolarakbilinenKoca

Silistre Kurşunlu Camisi ve Kuş Evleri*

Neval KONUK**

12


Sinan PaşaCamisi, şehirde ayaktakalantekcamidir5.

Caminin Tarihçesi:Kurşunlu Cami, günümüzde

Silistre şehir merkezinde, SimonVeliki Bulvarı üzerinde yeralmaktadır. 1989 yılından beriibadete kapalı olan cami, 2001yılındaDobriçMüftülüğüvakıfmalıolarak kaydedilmiştir6. Caminingirişkapısıüzerindeyeralankitabeyeri,günümüzdeboştur.

EvliyaÇelebi,camiyiyaptıranıvezir Sinan Paşa7 olarak vermeklebirlikte; “Bu şehre yirmi sene vali olup, Eflâk ve Boğdan’ı tamamen itaate getirip vergiye bağlamıştır”8

demektedir.AhmetHikmet Bey’inyazma eserinde9 ise, bina eminiÇelebiAğaismiylebildirilmektedir.Ekrem Hakkı Ayverdi10, camininsadrazam Sinan Paşa tarafındaninşa ettirildiğini belirtmeklebirlikte,ArifHikmetBey’ineserineistinadenbinaeminiÇelebiAğa’nındaisminivermektedir.

Türk kökenli Bulgaristanvatandaşı İbrahim Tatarlı, 1966yılındayayımladığıbirmakalesindecaminin 18.y.y.’a ait olduğunuifade etmekle yetinmiştir11. PetarMiyatev, Bulgaristan’ın Dobrucabölgesindeki Osmanlı mimarîeserlerinin kitabelerini ele alançalışmasında12, caminin 16.y.y.’ınikinci yarısında inşa edildiğini vebânîsinin Sadrazam Sinan Paşa13

olduğunubelirtmiştir.

Camiileilgiliçalışmasıolanbu yazarlar, Silistre’de Bayraklı

Cami ileKurşunluCamisinibazenaynıbazende farklı yapılarolarakverilmektedir. Bu iki camininmimarî özelliklerinin birbirlerineyakın ve benzer olması sebebiylekarıştırılmıştır. Bayraklı Camiside,tekkubbe ileörtülüolup,kurşunlakaplıymış. Selim Paşa tarafından1822’deinşaettirileneser,1942’deyıktırılmıştır14. Bayraklı Cami,Kurşunlu Camiine göre çok dahabüyük bir yapıdır15. KurşunluCamisi yanındaki çeşme, tekkeve medresesi ile hamamı ise,günümüzeulaşmamıştır16.

Mimari özellikleri:EvliyaÇelebiKurşunluCamisi

hakkında şu bilgileri vermektedir:“Nehrin güney tarafında, büyük ve yüksek bir kubbesi olup, minber, mihrap ve mahfili vardır. Eski üslupta yapılmış sade gözlü bir camidir ki gece, gündüz cemaati bol olur. Dış avlusu talebe odaları ile doludur. Beyaz taştan yapılmış yuvarlak bir minaresi vardır. Nûrlu bir camidir. Şehirde bundan başka kurşunlu cami yoktur. Câminin sadece bir kıble kapısı vardır”.

Klâsik Osmanlı mimarîsiözelliklerine sahip olan cami,tamamen düzgün kesme taştaninşa edilmiştir. Kare plânlı olup,tek kubbeyle örtülüdür. Kubbeköşelikleri pandantiftir. Dıştankubbe köşeliklerine, ağırlıkkuleleri yerleştirilmiştir. Kubbekasnağıyoktur.Kubbe,pandantiflervasıtasıyla, beden duvarınaoturmaktadır.

KurşunluCaminin,soncemaatyeri bulunmamaktadır. Kuzey-batıköşesinde yer alan minaresine,caminin içinden çıkılmaktadır.Kaidesi ile gövdenin alt kısımlarıkesme taştan, üst kısımları isetuğladan inşa edilmiştir. Minaredeikifarklımalzemeninkullanılması;orijinalinde kesme taştan yapılanminarenin yıkıldığını ve dahasonra tuğladan ilaveler yapıldığınıgöstermektedir. Günümüzde,minarenin tuğla şerefesininsıvalarının büyük bir kısmıdökülmüş, şerefenin altında yeralan stalaktitli bilezikte kısmentahrip olmuştur. Caminin dışduvarlarında bitkisel ve geometriksüslemeli çok sayıda küçükmadalyon yer almaktadır. Bununlabirlikte yapının her cephesindeküçük nişler içerisinde kuş evleribulunmaktadır17.

Caminin her cephesinde,iki alt, iki üst olmak üzeredörder penceresi vardır. Camininköşelerinde ve beden duvarlarınınorta ekseninde dışa doğru çıkmışayak şeklinde silmeler vardır. Busilmelerinüstkısımlarındaikiveyaüç yuvalı kuş evleri vardır. Batıcephesinin ortasındaki dışa doğrutaşan silmesinin üst kısmında üçyuvalı bir kuş evi yer almaktadır.Bu kuş evinin alt kısmında, dolgumalzemeolarakkullanılmış,yazılarısilinmiş bir kitabe bulunmaktadır.Kitabe silinmiş olduğundanokunamamıştır.

Caminin içduvarsüslemeleri

13


barok üslubundadır. Hariminduvarlarında, kartuşlar içerindedört halifenin isimleri ile pencerealınlıklarında barok kartuşlardanoluşan panolarda, mavi zeminüzerine ayet ve hadisler yazılıdır.Kubbegeçişlerindekipandantiflerdeve kubbe içerisinde de, yoğunbir kalem işi süsleme programıhâkimdir. Günümüzde bu kalemişlerinin çoğu tahrip edilmiş vesıvalarda kısmen dökülmüştür.Bununlabirliktecamiiduvarlarındayer yer dökülmeler ve büyükçatlaklar bulunmaktadır. Mermerminberi tahrip edilmiş, minberinkapısı kırık olarak caminin içindedurmaktadır. Vaaz kürsüsü detaştandır.18

Caminin haziresinde yeralan mezar taşları, Silistre Bulgar(Hıristiyan) Mezarlığı ile SilistreMüzesi’negötürülmüştür.BumezartaşlarıarasındaSilistresavunmasınıgerçekleştirenMusaPaşaileSilistrekalesi kumandanları Hacı AhmedPaşa, Gazi Hüseyin Hakkı Paşa,Hacı İbrahim Paşa ve aile efradıbulunmaktadır19.

Caminin kuş evleri:

Serçe, saka, kırlangıç,güvercin, kumru ve leylek gibikuşların barınması, konaklamasıamacıyla tasarlanmış kuş yuvasıyada küçük maket niteliğindekikonut olarak tanımlanabilecekkuş evleri, serçe saray, güvercinsaray, kuş köşkü, kuş köşkü,kuş takası, v.b. isimlerle debilinmektedir. Mimarî biçimleri

ve türleri konusunda en ayrıntılıçalışma “Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde İstanbul’da Kuş Evleri”20 adlı eserdir. Kuş evleri,Osmanlı İmparatorluğudönemindeçeşitliyörelerde,çeşitlidönemlerdeyapılmış örnekleriyle mimarlıktarihinin değerli belgeleri ve Türktoplumunun doğa sevgisi ile çevrebilincinigösterenönemliyapılardır.

Silistre Kurşunlu Camiside kuş evlerinin yer aldığı,Bulgaristan’daki önemli Osmanlıeserlerindenbiridir21.Bukuşevleri;caminingirişcephesindekuzey-batıköşede,kemerliüçerniştenüçkatlı,kuzey-doğu silmenin üst kısmındateksırahâlindeüçadet,batıcepheninortasındakisilmedekemerliüçadetvegüney-batıköşesindekisilmeninbatı tarafında, aynı eksende iki,güneytarafındabiradetolaraktaşaoyularakişlenmişlerdir.

Caminin Restorasyonu:2003 yılı Nisan ayında

Bulgaristan Kültür Bakanlığı tarafından bir Bulgar firmasına verilen ihaleyle, camide bir kısım tamiratlar gerçekleştirilmekteydi. Ancak, camide bir restorasyon yapılması için Anıtlar Kurulu’nun bazı çalışmaları olduğu, inceleme yaptığımız esnada bize ifade edilmiştir. Bu restorasyonda caminin mimarî özellikleri göz önünde bulundurularak Türkiyeden bir sanat tarihçisi, bir mimarlık tarihçisi, bir kalemişi uzmanı ve bir inşaat mühendisinden oluşacak bilimsel ekibin denetiminde restorasyon

yapılmasına ihtiyaç vardı. Çünkü, Bulgaristan’da Osmanlı sanatı ve mimarisiyle ilgili yeterli bilimsel donanıma sahip restorasyon uzmanları bulunmamaktadır22.

G e r ç e k l e ş t i r i l e c e krestorasyonla ilgili olarak 29Temmuz 2004 tarihinde, SilistreDrıstır Gazetesi’nde “Kurşunlu Camii İçin Amerikan Dolarları”başlıklı bir haber yayımlanmıştır.Haberde, Silistre Belediyesitarafından hazırlanan ‘Kurşunlu Camii’nin Onarımı ve Yenilenmesi Projesi’ için ABD BüyükelçileriKültürMirasıKorumaFonu’ndan23

32.000 ABD Doları tutarındayardım verileceği; Silistre’yebir çalışma ziyaretinde bulunanABD Bulgaristan BüyükelçiliğiKültür Ataşesi Deborah Smith,AsistanAnaTodorçevaveProgramYöneticisi Galya Todorova’nın,camiyiziyaretettiği;Bulgaristan’ınen eski camilerinden biri olanKurşunlu Cami’nin tarihçesihakkında Müslüman Cemaati23

temsilcilerinden yerinden bilgialdığı; Smith’in Silistre’dekiprojeyle24 ilgili müzakerelerinsonuçlandırılmasının 2004 Ekimayını müteakiben bir yıl süreceğibelirtilmiştir.2005 yılı sonlarındacamidegerçekleştirilenrestorasyontamamlanmıştır. Bu restorasyonda,caminin iç ve dış duvar yüzeylerikısmen elden geçirilmiş, minberibirleştirilerek tamamlanmış vekubbenin iç kısmındaki kalemişisüslemeleri kısmen tamiredilmiştir25.

14


Sonuç:Bulgaristan’da Türkler ile

Bulgarlar arasındaki ilişkilerderin ve çok yönlüdür. BuradakiOsmanlı eserlerinin korunmasıve restorasyonunda karşılıklı fikiralışverişindebulunmak,ülkelerarasıimzalanacak protokollerle kültürelişbirliğikurmakgereklidir.Silistre,günümüzde bütün göç dalgalarınarağmen, hâla çevresiyle birlikteTuna boyu Türklerinin ekseriyetlevarlıklarını koruduğu önemli birşehirdir.ŞehirdeOsmanlıdönemineait, cami ile Silistre kalesininbulunması bu yönde çalışmalarıngelişmesinehizmetedecektir.*Ayrıntılı bilgi için bkz.: Mehmed Neşri, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Neşrî Tarihi, (Yay.: Faik Reşit Unat, Mehmed A.Köymen), 1.cilt, 3.baskı, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1995, s.331.

** Ögretim Görevlisi-Neval KONUK, Marmara Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü. Mehmed Neşri, a.g.e., s.331’de Silistre’nin fethi şu şekilde anlatılmaktadır; “Bayezid Han yüriyüb Niğbolı’yı ve Silistre’yi feth idüb, andan Mora tarafına gidüb, Kara Feryede kendi oturub dört yana akıncılar salub yıkdılar, yakdılar. Mübalagayle fetihler oldı”.

1 “Silistre Maddesi”, Türk Ansiklopedisi, c.XXIX, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 1980, s.44.

2 Cebeci, Ahmet, “Silistre Sancağı Vakıfları ve H.1006 (1597-1598) Tarihli Silistre Livası Vakıf Defteri Cebeci, Ahmet, “Silistre Sancağı Vakıfları ve H.1006 (1597-1598) Tarihli Silistre Livası Vakıf Defteri (Nu.:561), Vakıflar Dergisi, S.XX, Ankara, 1988, s.453-466.

3 Türk Tarih Kurumu’nun “Yurt Dışındaki Türk Kültür Varlıkları Envanteri Projesi” kapsamında, Yrd.Doç.Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil başkanlığında 2003 Temmuzunda Bulgaristan Silistre’deki envanter çalışmasında Silistre Kurşunlu Camisi ile ilgili bilgiler ve çizimler çıkartılmış bulunmaktadır. Günümüzde isimleri tespit edilebilen Silistre’de inşa edilen diğer Osmanlı cami ve mescitleri ise şunlardır: Ak Kapı Cami, Aksu Cami, Arnavud Hüseyin Ağa (Cami-i Atik) Cami, Bulâ Hatun Mescidi, Burhan Ağa Mescidi, Cizyedâr Hasan Ağa Cami, Demirci Hacı Mehmed Cami, Foçalızâde Hacı Halil Ağa Cami, Hacı Ahmed Paşa Cami, Hacı Resul Cami, Hacı Satur bin Mehmed Ağa Cami, Haraccı Cami, Hasan Bey (Akkkuyu) Cami, Hayrüddin Eendi Mescidi, İvâz Paşa Cami, Kale’de Yıldırım Bayezıd Hana Cami, Kara Yazıcı Cami, Mahkeme Cami, Mirahur Mehmed Ağa Cami, Muhsinzâde Mehmed Paşa Cami, Nenezzâde Hacı Halil Efendi Cami, Pazaryeri Cami, Rüstem Çelebi Cami (Mescidi), Saturîzâde Hacı Mustafa Efendi Cami, Serdar Mehmed Çelebi Cami, Seydi Fakîh Efendi Cami, Şerîfe Mescidi, Şeyh Nasuh Mescidi, Türbe Mahallesi Mescidi, Zülfikâr Ağa Cami’dir (Ayverdi, Ekrem Hakkı, Avrupa’da Osmanlı Mimarî Eserleri, Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, c.IV, s.90-91.; Arif Hikmet Efendi, Rumeli Hayrat Eserleri Hakkındaki Yazma Defteri, İstanbul Üniversitesi Kitaplığı, İbnü’l Emin Mahmud Kemal Bey Koleksiyonu, Nu.:2466, 2475.)

4 Caminin kapısına 3 Mayıs 2007 tarihinde,domuz kafası asıldı. Silistre Emniyet Müdürlüğü’nden verilen bilgiye göre,

domuz kafaları gece devriye gezen polisler tarafýndan kentteki iki caminin kapıları ve duvarlarına asılı olarak bulundu. Silistre Emniyet Müdür Yardımcısı Dyanko Dyankov, hadiseyi holigan eylemi olarak değerlendirdi.

5 Koca Sinan Paşa, hakkında Sicilli-i Osmani’de şu bilgiler verilmektedir: “Arnavut’tur. Valilerden Ayas Paşa’nın kardeşidir. Enderûn’da yetişerek çeşnigirbaşılıkla çıkmıştır. Malatya, Kastamonu, Gazze, Trablusşam, mîrimîranlıklarında bulunup, sonra Erzurum ve Haleb beylerbeyi ve 975 (1567/68)’te Mısır valisi oldu. 977(1569/70)’de Yemen serdârı, 979 (1571-72)’da ikinci defa Mısır valisi olup bir buçuk sene sonra 980 (1572-73) altıncı vezir ve donanma serdârı olarak Tunus ve Halkulvad’ı fetheyledi. 982 (174-75)’de kubbenişîn olup, Rebiyülevvel 988 (Nisan-Mayıs 1580) sadrazam olup, Zilkâde 990 (Aralık 1582) azledildi. 994 (1586)’te Şam valisi, 997(1589)’de ikinci defa sadrazam olup 999 (1591)’da azledildi. Rebiyülâhir 1001 (Ocak 1593)’de üçüncü defa sadrazam olup Cemâziyelâhir 1003 (Şubat 1595)’te azledildi ve Malkara’ya gönderildi. Şevvâl 1003 (Temmuz 1595)’te dördüncü defa sadrazam olup, Rebiyü’lâhir 1004 (Aralık 1595)’te azledildi. 10.günü beşinci defa sadrazam oldu. 5 Şaban 1004 (4 Nisan 1596)’da vefat etti. Sofular’da türbesinde medfûndur. Yaşı 90’ı aşkındır. Cesur ve gayretli olup savaşlarda iyi hizmeti görülmüştür. Servet ve hayratı çoktur. Hasırcılar’da bir cami yaptı. Osmanlı ülkesinde yüz kadar camide ona dua edilirdi. Oğlu Mehmed Paşa ve damadı da Mehmed Paşa’dır” (Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmani, III.c., İstanbul, 1309, s.109-110).

6 Evliya Çelebi, Seyahatname, Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1969, c.3, s.949-950.

7 Arif Hikmet Efendi, a.g.e.

8 Ayverdi, a.g.e., s.90.

9 İbrahim Tatarlı, “Turski Kultovi sgradi i Nadpisi v Bılgaria”,c.I, Sofia, 1966, s.581.

10 Miyatev, Petar, “Osmanoturski Epigrafski Pametnici v Dobruca” BANU, Sofia, 1956, s.243--263.

11 Sinan Paşa, sadrazamlık görevinden önce Silistre’de vali olduğu sırada Kurşunlu Camisini inşa ettirmiştir (Zlatev, T., Pametnicite v Silistra, Sofia, 1962, s.164).

12 Miyatev, a.g.m., s.252-253; Miyatev, Petar, “Les Monuments Epigraphiques Turcs-Sources de l’Histoire Culturelle des Teres Bulgares au Cours des XIV-XIX”, Fontes Orientales ad Historaiam Populorum Europae Meridie-Orientalis Atque Centralis Pertinentes, II, Academia Scientiarum URSS Institutum Studiorum Orientalium, Moskova, 1969.

13 Bayraklı Camii, Dobruca bölgesinin Romanya’dan Bulgaristan’a geçmesinden sonra, hemen yıktırılmıştır. Silistre Müzesi’nde caminin inşa kitabesi korunmaktadır. 0,96 m. x 0,61 m. ölçülerindeki kitabenin transkripsiyonundan; caminin Selim Paşa tarafından hicrî 1237 (milâdî 1822) yaptırıldığı ve kitabenin Nurî Dede tarafından yazıldığı ortaya çıkmaktadır (Miyatev, 1956, s.252). Bayraklı Camisi’nin 1913 ve 1921 yıllarında yapılmış iki tablosu için bkz; Konuk, Neval, “Anton Mitov ve Türkler”, Balkanlarda Kültürel Etkileşim ve Türk Mimarisi Uluslar arası Sempozyumu Bildirileri, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara, 2000, c.1, s.412, 424.

14 Kurşunlu Caminin yanında yer alan çeşme, hamam, tekke ve medresenin varlığını Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nden öğrenmekteyiz: “Caminin dış avlusu talebe odaları ile doludur………Kurşunlu Cami Tekkesinde Şeyh Hazret-i Pîrî Efendi adında Allah bilgini, aşık bir kimse olup, Dördüncü Murat Han ile Revan Seferi’nde serden geçti ağası iken vücudunda yara olmadık yer kalmamıştır. Nihayet dünya nimetlerinden vazgeçip, Kastamonulu Şaban Efendi’den fakirlik elbisesini kabul ederek olgun bir mürşid olmuştur. İlahileri ve rubâîleri vardır (Bkz.: a.g.e., s.949-950); “Üç aded hamamı vardır. ………....Kurşunlu hamam, Kurşunlu Camiyi yaptıran Arnavud Sinan Paşa yapısıdır…..On aded çeşmesi vardır. ………...Kurşunlu Cami Çeşmesi,……..(Bkz.: a.g.e., s.950).

15 Mikov, Lubomir, “Kıştiçki na Pticite po fasadite na Osmanski Pametnici v Bılgaria”, Bulgarian Folklore, Sofia, 2004, s.43-44.

16 http://www.exchanges.state.gov/culprop/afcp/0405report.pdf., United States Department of State, The Ambassador’s Fund For Cultural Preservation (ABD Büyükelçileri Kültür Mirası Koruma Fonu), Annual Report, 2004/2005, s.21, 23.

17 T.C.Milli Savunma Bakanlığı tarafından Osmanlı Devleti’nin 700.Kuruluş Yıldönümü anısına basılan “Yurtdışı Şehitlikler” adlı kitabın 20.sayfasında, 1937 yılında yapılan şehitliğin bakımından Silistre Belediye Başkanlığı’nın sorumlu olduğu ve şehit sayısının bilinmediği ifade edilmiştir. Ayrıca, eserin aynı sayfasında Silistre Şehitliği hakkında şu bilgiler yer almaktadır: “Silistre’nin Akkapı Camii avlusunda İbrahim Paşa ailesine mensup kimselerin, Gazi Hasan Paşa’nın ve 1854 Kırım Harbi’nde Silistre Kalesi’nin komutanı iken şehit düşen Musa Paşa’nın kabirleri bulunmaktadır. 1941 yılında bazı Bulgarlar tarafından bu mezarlar yıkılarak taşları kaldırılmıştır”.

18 Barışta, H.Örcün, Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde İstanbul’dan Kuş Evleri, T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000, 426s.

19 Bulgaristan’da kuş evi bulunan diğer Osmanlı mimarî eserleri şunlardır: Razgrad İsperih Demirbaba Türbesi, Varna Suvorovo Camisi, Tırgovişte Saat Cami, Razgrad İbrahim Paşa Camisi ve Samakov Küpeli Çeşme’dir.

20 Bulgaristan’da Silistre Kurşunlu Camii’nin Kültür Mirası Koruma Fonu tarafından hazırlanan proje ve restorasyonunun güncelleştirilmesi ve yapının mimari özellikleri göz önüne alınarak mahallinde incelemelerde bulunmak üzere; Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde TİKA tarafından oluşturulan görevlendirilen uzman heyetin 13.02.2005 – 20.02.2005 tarihleri arasında Türkiye’den Bulgaristan’a gitmesi öngörülmüştür. Ancak, meydana gelen bürokratik nedenlerden dolayı Türkiye’den uzman gönderilememiştir.

21 Aynı haberde, onarım ve yenileme çalışmaları için yaklaşık 100.000, -Leva gerektiğini belirten Müslüman Cemaati üyeleri, bugüne kadar bir çok kişinin onarım için bağış yapmak istediğini, ancak aralarındaki çekişme ve tarikatlara bölünmüş olmaları nedeniyle bu konuda herhangi bir ilerleme kaydedilemediğini ifade etmişlerdir.

22 ABD Büyükelçileri Kültür Mirası Koruma Fonu, Amerikan Hükümeti’nin bir programıdır. Bu program çerçevesinde, son birkaç yıl içerisinde tüm dünyada 155 proje için yardım verilmiştir. Bulgaristan’da bu projeyle beraber, üç proje gerçekleştirilmiş olunacaktır. Projelerden ilki 2001’de Vidin’de başlatılmış, ikincisi 2003’te Plovdiv (Filibe)’de sonuçlandırılmıştır (Roma mozaiklerinin yenilenmesi projesi).

23 Kurşunlu Caminin restorasyonu için, 31.931 Amerikan Doları harcanmıştır. (http://www.exchanges.state.gov/culprop/afcp/0405report.pdf., United States Department of State, The Ambassador’s Fund For Cultural Preservation, Annual Report, 2004/2005, s.21,23).

15


Yunanistan’da yaşayanTürklerin pek çok sorun yaşadığıbiliniyor.Ekonomikkrizmilliyetçiakımları desteklerken tüm yabancıgörülenlereolduğugibiülkeninva-tandaşıolanTürkazınlığabakışaçı-sınındasertleştiğigörülüyor. Yuna-nistan’daMakedon,Arnavut,Ulahgibi diğer azınlıklar uluslararasıanlaşma ve sözleşmelere rağmenyoksayılıyor;Türklerinhakları ise1923LozanAntlaşmasıgüvencesi-ne rağmen açıkça çiğneniyor. Yu-nanistan’daki Türk azınlık, Yuna-nistan’ın uluslararası antlaşmalarlavarlığınıvehukukistatüsünükabulettiğiveyükümlülükaltınagirdiği,özerkliğikabuledilmişbirazınlık-tır.Buçerçevedeülkenindiğertümazınlıklarından –Yunanistan azın-lıkolaraktanımamaktadır-vehattaBatı Trakya dışında kaldıkları içinazınlıkstatüsündekabuledilmeyendiğer Yunanistan Türklerinden deşanslısayılmalılar.Nevarkihuku-ken kazanılmış haklarının çiğnen-diği, zamana yayılmış şekilde yokedilmeyeçalışıldığıdaaçıktır.

Türkler hem Yunanistan’ınhem AB’nin üvey evlatları mua-melesigörüyor, toplumsalmirasla-rı yok edilirken güçlü bir korumagöremiyorlar.Müftü seçiminin en-gellenmesiüzerindeençokdurulan

ancakAİHM’inYunanistan’ıtazmi-natamahkûmedenkararınarağmenYunanistan Türkleri lehine ilerle-menin kaydedilemediği sorunlarınbaşında geliyor. Aynı şekilde der-nek ve sivil toplum kuruluşlarınınisimlerinde“Türk”ibaresikullanıl-masıyineAİHM’inolumlukararı-na rağmenYunanistan’ın yasaklarıarasındayerinikoruyor.Öteyandanbireysel anlamda kimlik inkârı davarlığını koruyor. TürkVakıfmal-larının usulsüz şekilde kamulaştı-rılması, çürümeye terk edilmesi,yakılıpyıkılmasıbirtarafaTürkVa-kıfMalları’nınyönetiminideYuna-nistancuntadöneminden-1967-buyana atama usulüyle devlet ukde-sinde tutuyor. Haliyle Türk azınlı-ğınnekimliklerinediniadetlerinekişiselmalvarlıklarınekültürlerinedevakıfmallarıüzerindekihaklarıtanınıyor;aksineuluslararasıanlaş-malarlagarantialtınaalınanhaklarıgün be gün budanıyor.Böylesi birgirdaptan çıkışın yegane yoluBatıTrakya Türklerinin yetişmiş insangücüsayısınıvebucevherlerinYu-nanistan’daki ve uluslararası mec-ralardaki etkinliklerinin artmasıdır.AB’ninetkilimekanizmalarındaveAvrupa kentlerinde ya daABD’deBatıTrakyaTürklerinceönemlibirmücadelenin verildiği zaten gö-rülmektedir. Ancak ne raporlar ne

insan hakları örgütlerinin uyarılarıne demahkeme kararlarıYunanis-tan’ıntutumundaolumlubirdeğişiksağlayabiliyor.Yunanistan’daetkiliolabilmekbakımındanisemilletve-kiliseçimindevedevletteistihdamaçısından çıkarılan güçlükleri birtarafa bırakırsak konunun en kilitnoktasınıneğitimolduğugörülüyor.YunanistanTürklereyabancılarmış,konuya da siyasi bir meseleymişgibiyaklaşsadakonuhukukidirvebuçerçevededeğerlendirilmelidir.

Hukuki Çerçevede Azınlı-ğın Eğitimi

Hukuki açıdan değerlen-dirildiğinde öncelikle 1923 LozanAntlaşması’nın 37 ve 44. madde-lerinde düzenlenen Türkiye’dekiMüslüman olmayan Azınlıklarınhaklarının 45. madde ile Yunanis-tan’dakiMüslüman azınlığa da ta-nıdığı hususuna işaret edilmelidir.Burada azınlığa verilen kendi ana-dilinde ve ülkenin resmi dilindeeğitimhakkıyeralmaktadır.Yuna-nistan’ın taraf olduğu Medeni veSiyasi Haklar Sözleşmesi’nin 27.maddesinde ülke azınlığının kendidilini kullanma hakkı ve kültürü-nü yaşama hakkı düzenlenmekte;Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 29.maddesideokullardakidersmüfre-datlarınınazınlıkçocuklarınınken-

Batı Trakya’daAzınlık Anaokulları Meselesi*

Gözde KILIÇ YAŞIN**

16


dikültürvetarihineuygunyapılma-sınıvebufarklıkültürüngelişiminisağlayacakşekildeolmasınıdüzen-lemektedir.3

Batı Trakya Türklerinin1923 LozanAntlaşması ile kazan-dıklarıözelazınlıkeğitimhakların-dauğradıklarıhukuksuzlukvehak-sızlıkları,1957tarihliazınlıkeğitimmüfredatının bugünün ihtiyaçlarınıkarşılamaması, eğitim kalitesininazınlık okullarında düşük olması,yeterli okulun –ilkokul, ortaokulve lise- açılmaması,4 Türkiye’denöğretmen getirmeyle ilgilikısıtlamaların yarattığı sorunlar,5 kitaplarınyenilenmesindeçıkarılangüçlüklerşeklindeözetlemekmüm-kündür. Zorunlu eğitimin on yılaçıkarılmasındanöncedeülkegene-linde6artı3yılzorunluikenTürkokullarında bu süre 6 yılla sınırlıtutulmaktaydı. Bugün Batı Trak-ya’da 164 azınlık okulu bulunu-yor. Azınlık ilkokullarında eğitimgören azınlık çocuklarının sayısı6.500 civarında, sayısı fazla olma-maklabirliktedevletilkokulunagi-denazınlıkçocuklarıdabulunuyor.Azınlık ortaokul ve liselerine de-vam eden öğrenci sayısı ise 1000 civarında. Bunlardan başka ikimedresede (İmam Hatip benzeri)eğitimalanazınlıkmensubuçocuk-lar da bulunuyor. Batı Trakya’da,azınlıkmensubuTürkçocuklarınınbüyükbölümü6yıllıkilköğretiminardından İskeçe ve Gümülcine’debulunan iki azınlık lisesinin yeter-siz kalması nedeniyle orta ve liseeğitimlerini Yunanca eğitim ve-ren devlet okullarında sürdürüyor.Yunan Hükümeti’nin idari reformçalışmaları kapsamında 2011’deBatıTrakya’dakiTürkAzınlığa ait25okulbirleştirilmeyetabitutuldu

vebunlardan14’ükapatıldı.Şubat2013’de12AzınlıkOkulu,öğrenciazlığından dolayı kapatıldı ve buokulların öğrencileri başka okulla-ra nakledildi.6 Yunanistan EğitimveDin İşleriBakanıKonstandinosArvanitopulos’un imzasıyla ResmiGazete’de yayımlanan karara göreGümülcine’de 14, İskeçe’de 3 veEvros’ta1okulundahafaaliyetleri-nearaverilecek.7NitekimazınlığınYunan üniversitelerine giriş sınav-larınakatılımınınsonbiryıldayüz-de50düşmesi8deeğitimalanındakisorunların bir sonucudur. Yüksekeğitim için Batı Trakya Türk ço-cukları için Türkiye ya daAvrupaüniversitelerienmakulçözümgibigörünüyorveneyazıkkieğitimiçingidenler çoğunlukla eğitimine uy-gun istihdam sağlanmayacağı içindönmemeyitercihediyor.

Zorunlu Anaokulu Uygu-laması

Yunanistan’da, zorunlu eği-timi 10 yıla çıkaran 3518 sayılıyasa teklifinin 2006’da kanunlaş-masıyla Batı Trakya Türkleri içinmevcutsorunlarıderinleştirenyenibir problem ortaya çıktı. 2006’daçıkarılanve2011’de tümbölgeler-de uygulanmaya başlanılan yasa,farklıdile,dineyadaetnikazınlığamensup çocuklar arasında ayırımyapmadan5yaşınıtamamlamışbü-tün çocukların anaokuluna gitmesizorunluluğu getiriyor. Yeni yasa anaokulu eğitimini zorunluluk haline getirirken çocukların etnik ve kültürel haklarıyla ilgili hiçbir düzenleme yapılmadı.Uygulama-da bunun anlamı Türk çocuklarınsadeceYunanca eğitim veren ana-okullarına devam etmek zorundakalmasıdır. Halbuki LozanAntlaş-

ması eğitimin resmi dilin yanındakendi anadilindede olmasına hük-mediyor.3518/2006sayılıyasa isebiryıldevletanaokulunagitmemişçocuklarınilkokulabaşlamasınıen-gelliyor ve anaokulu olarak da sa-deceYunancaeğitimverenokullarımecburkılıyor.1923LozanAntlaş-masıyla kendi okullarını kurma veyönetme hakkına sahip azınlığınTürkçeveYunancadillerindeeğitimverenikidilliazınlıkanaokullarınınaçılmasıtalebiisekabuledilmiyor.EsasenTürk azınlık anaokulu eği-timinin önemi arttığı için çift dillianaokullarını henüz anaokullarınınzorunlu eğitim kapsamına alınma-sından önce de talep ediyordu vekendilerinebukonudapekçokdefasözverilmişti.Sözler tutulmayıncaBatıTrakyaAzınlığıYüksekTahsil-lilerDerneği çatısı adı altında bir-kaçyerdeÇocukKulüplerikuruldu.Halk Yüksek Tahsilliler Derneğive BAKEŞ’in çocuk kulüpleri veyuvalarına büyük ilgi göstermişsede bunlar zorunlu eğitimin parçasıolananaokullarındansayılmıyorlar.Zira devlet anaokuluna devam et-memişçocuklarınilkokulakayıtlarıyapılamıyor. Hatta -kayıtları res-menyapılamadığıhalde-öğrencile-redersleriizlemeleriiçinizinverenazınlıkilkokulumüdürlerimüfettiş-likkararıylagörevdenalındı.

Azınlık Kendi Anaokulu-nu Açamaz mı?

Esasen15velininimzasıylaanaokulu açılması mümkün ancakbuşekildeaçılananaokullarınaYu-nanistanTürkçebilenöğretmenata-ması yapmamaktadır. Dolayısıylaböylesibirihtimalişlevsizkılınmışolmakta ve devlet okulu mecburihalegelmektedir.Öteyandan ilko-

17


kullarda eğitim veren öğretmen-lerin Türkiye okullarından mezunolması öngörülmüşken Yunanis-tan, SelanikÖzel PedagojiAkade-misi mezunlarını öğretmen olarakatamaktadır. Bu öğretmenlerin iseTürkçe bilgisinin yetersiz olduğuifadeedilmektedir.Yanimevcutdü-zenlemeleregöregerçekleştirilmesigerekenkoşullarzatenilkokullardabile karşılanmamaktadır. Eğitimkonusundakienönemlisıkıntıkali-telieğitimse,bununkilitnoktasıdakaliteliöğretmenlerdirvebusıkıntıeğitimin hiçbir aşaması için aşıla-bilmişdeğildir.

Açık ki ortaya çıkan sorunçözümsüz değil. Lozan Antlaşma-sı uyarınca nasıl ki –yetersiz olsabile- “iki dilli eğitim” ilkokuldamümkünse aynısı anaokulları içinde geçerli olabilirdi. Üstelik dev-letin açması da gerekmiyordu, ikidilli anaokullarının açılmasına izinvermesisorununçözülmesiiçinye-terli olacaktı. BatıTrakyaAzınlığıKültürveEğitimŞirketi(BAKEŞ),2012’deki anaokulu açma talebi-ne bugün bile herhangi bir cevapalamamıştır. BAKEŞ ve DostlukEşitlikveBarışPartisi (DEB) ilgi-limakamlarayaptıklarıbaşvuruvegönderdikleri dilekçelerle YunanHükümeti’nin dikkatini anaokulusorununaçekmeyevekonuyugün-demde tutmaya çalışıyorlar.9 BatıTrakyalı milletvekilleri ise onlar-cakezherbiricevapsızkalansoruönergesinihükümeteyöneltti.

Yunanistan’ın Ret Gerek-çesi

BuçerçevedeDostlukEşit-lik ve Barış Partisi (DEB) tara-fından Yunanistan Eğitim Bakan-lığı’na sunulan mektuba verilen

yanıtlardaki gerekçeleri incelemekYunan devletinin bu konudaki tu-tumunu anlamak açısından önemliolabilir. 2012’de verilen cevaptaYunan devletinin, Türk azınlı-ğın talep ettiği şekilde Batı Trak-ya’da azınlık anaokulu açılması konusunda herhangi bir sözleş-me yükümlülüğünün bulunma-dığı savunulmuştu.10 HâlbukiLozanAntlaşmasıeğitimhususunubir bütün olarak ele almaktadır veanaokullarımodernçağlarınortayaçıkardığı bir gereksinim olarak bubütünlüğün parçası sayılmalıdır.Nitekim 21 Ekim 2013’de YunanEğitim Bakanlığı’nca verilenolumsuzyanıttakigerekçededeikidilli anaokulunun “çocukların eşitşartlardaeğitimalmahakkınaaykırıgeçmiştekalmışpedagojikanlayış”olduğuiddiasınısavunulmaktadır.11

Son Soru Önergesi

Enson15Temmuz2014’tearalarında ana muhalefet Radikal Sol Parti SYRIZA’nın İskeçe veGümülcine milletvekilleri HüseyinZeybek ile Ayhan Karayusuf’unda bulunduğu 11 milletvekilinin12 Yunanistan Eğitim Bakanlığıncayanıtlanmak üzere Parlamentoyasundukları soru önergesi, konuyutekrargündemegetirdi.13Soruöner-gesi, Türk azınlığın sorununu dabüyükölçüdeözetliyor.SYRIZA’lımilletvekilleri,Yunanistan’da2010-2011eğitim-öğretimyılındanitiba-renanaokulueğitiminintümöğren-cileriçinzorunluhalegetirilmesinekarşın azınlık eğitimiyle ilgili böl-gede iki dilli ana okul açılmasınayönelik hiçbir çalışma yapılmadı-ğınıbelirttikleriönergede,buduru-mun“Azınlıkçocuklarınıfarklıbirdildekieğitimprogramınıizlemeye

mahkûm eden büyük bir haksızlıkoluşturduğunu” kaydetti. Azınlıkeğitimmüfredatındanfarklı,tekdil-de(Yunanca)öğrenimgörmelerininazınlık öğrencileri için kelimenintamanlamıylahaksızlıkolduğudilegetirilmiştir. Eğitim sorununun sı-nıfsal, siyasi ve diğer boyutlarıylaelealınmasınıngerekliğininaltınınçizildiği önergede bölgede iki dillianaokullarının bulunmamasınınanti-pedogojik olduğu kadar azın-lıkçocuklarınıngerekanadillerinigerekseYunandiliniöğrenmelerinide olumsuz etkilediği vurgulandı.Azınlık çocuklarının kendi okul-larında öğrenimgörmehakları bu-lunduğu ve buna göre de, EğitimBakanlığı’nın, Trakya bölgesindeikidillianaokullarıoluşturmasıge-rektiği belirtilerekEğitimBakanlı-ğı’nın,öncelikliolarakanadilibil-gisiolanveyüksek lisans,doktoragibigereklidonanımasahipeğitim-cilerle bu sorunu çözme niyetindeolupolmadığısoruldu.

Yunanistan’ın Rövanşı

SoruönergesineEğitimBa-kanlığı’ndan bir yanıt gelmedi an-cak belli ki devletin farklı türdenmekanizmalarıdevreyegirdi.Hükü-metintutumunadestekmahiyetindeYunanistan Başbakanı, bakanlarıvesiyasipartibaşkanlarınahitabengönderilenprovokatifmektubuher-halde “devletin farklı mekanizma-ları”ndan biri olarak tanımlamakyanlış olmayacaktır. Yunanistan,Kıbrıs, İngiltere veABD’den üni-versiteöğretimgörevlisi, siyasetçi,gazeteci, emekli subay ve eğitim-cilerden 110 kişinin14 altında im-zası bulunanmektupla tümazınlıkköylerinde sadece Yunanca eğitimverecekdevletokullarınınaçılması

18


ve Yunanca eğitime ağırlık veril-mesi talep ediliyor.15Azınlık okul-larının kalitesinin yetersizliğine devurgu yapan mektubu provokatifyapan azınlık köylerinde oluşturu-lacak devlet okullarında müfredatharicindeTürkçe’nin yanı sıra Po-makçaveRoman(Çingene)dilindeekderslerverilmesitalebidir.Nite-kim mektupta Batı Trakya Türk Azınlığı sekiz ayrı etnik gruba ayrılmaktadır: Türkler, Pomak-lar, Çingeneler, Çerkezler, Türkçe konuşan Sudanlılar, Türkçe ko-nuşan Romanlar, Çıtaklar ve Kır-calılar… Açıkçası Yunanistan’ınzaten Batı Trakya’da yapmakistediği tam da budur. İsminde“Türk” ibaresi bulunan cümlederneğikapatırkendevletdesteğiyle“Pomak” derneklerinin kurulması,Pomakça Alfabe basılmasının tekanlamı, Lozan Antlaşması’ndaBatı Trakya Müslümanları diyegeçen ancak gerek insan haklarıkuruluşlarından gerekse ABkurumlarından etnik kimliğin detanınması gerektiği baskılarınıaşmak isteyenYunanistan, azınlığıbölmekistemektedir.BunundayoluMüslümanların Türklerden ibaretolmadığıÇingenelervePomaklarınayrı unsurlar olduğunun öncebölge insanına kabul ettirilmesidir.Bilhassa vurgulamak gerekir kiBulgaristan’dakiPomaklardanfarklıolarak Yunanistan’daki Pomaklarkendilerinin Türk olduğunusöylemektedirler. Keza Çingenelerde –her iki ülkede de- kendileriniTürk olarak tanımlamaktadır.Dolayısıyla mektup Yunan derindevletinin kaleminden çıkmışgibidir.Bahsekonumektuptaki İs-keçe Saligoğlu Azınlık OrtaokuluveLisesi’nin“özelokul”statüsün-de olduğu buna rağmen devlet ta-

rafından finanse edildiği, bu okuladevam eden öğrencilerin ulaşımmasraflarının öğrenci velileri tara-fından karşılanması gerektiği vur-gusu da devletin çiftdilli anaokulutalebine karşı rövanşı gibi değilmi?Mektuptaki “Tümdevlet ilko-kul, ortaokul ve liselerdeKur’an-ıKerim’in Arapça okutulması veYunanca’ya tercüme edilmesi.” ta-lebinideTürklerinkendidinlerine,kendidillerindeyaklaşmasınıönle-yecekvedolayısıylaTürkçocukla-rınıkendikökenlerineyabancılaştı-racakbiröneriolarakgörmekteyiz.

Anaokullarında Sorunun Temeli

Kısacası, ekonomik krizindeetkisiyleancakaçıkçasıTürkle-redönükolumsuzpolitikanındabirparçasıolarakheryılkapatılanazın-lık okulları nedeniyle Batı TrakyaTürklerinin eğitim alanındaki yıl-lardırsüregelensıkıntılarıartmakta-dır.Eğitiminkalitesidüşmekte,ye-terlivedonanımlıöğretmenatamasıyapılmamakta, Türkiye’den yeniöğretmen getirilmesine izin veril-memekte, ihtiyaç duyulan yerlerdeyeniokulaçılmasıhattamevcutlarınek binayla genişletilmesi talepleriyanıtsız bırakılmaktadır. Anaoku-lu sorunu ise tümbunlarınüzerinegelmektedir.İkidillianaokullarınınaçılmasına izin verilmemesiile mevcut azınlık okullarınınçeşitli vesilelerle kapatılmasıbirbiriyle örtüşen tutumlar olarakgörülmektedir. Bu çerçevedeYunanistan Anayasası’nın -Temelve Hak Özgürlükleri düzenleyenkısım-16.maddesinin2.fıkrasında16 eğitiminYunan-Ortodoks (milli vedini) bilincinin gelişmesini amaç-ladığınıdüzenlediğinibelirtmekde

yerindeolacaktır.

Eğitim sadece “gelecek”oluşturmak için değildir bilhassaBatıTrakyaTürkü gibi bir toplumiçerisinde yok olmaya mahkûmedilmiş azınlıklar için aynı za-manda “geçmişi korumak”tır. BatıTrakya Türkleri, çocuklarının iyibir “eğitim”almasındangeleceğindonanımlı insanlarını yetiştirmeyianlıyorveancak“kimliğinivekül-türünü” bilen bunlara sahip çıkannesillerin iyi yetişmiş olacağını davurguluyorlar. Yunanistan’da iseanaokulundan üniversiteye kadartamamensorunlubireğitimsistemibulunuyor.Azınlıkeğitimiiseulus-lararası anlaşmalarla kazanılmışbir haktır ve zorunlu eğitimin tümaşamalarını kapsamaktadır. Erkençocukluk döneminde anadilini iyiöğrenen çocukların ikinci bir dilidaha kolay, daha başarılı ve dahasistemliöğrenebileceğiaçıktır.BatıTrakya Türkleri de sadece TürkçeeğitimdeğilokullardahemYunan-canın hem de Türkçe’nin çok iyiöğrenilebileceği kaliteli bir eğitimveeğitiminbütünlüğüaçısındanikidilliokullarınanaokullarıdakapsa-masını istiyor.BuçerçevedeYuna-nistan’ın Türkleri sırtında atılmasıgerekenbirkamburolarakgörmek-tenvazgeçmesi,demagojidenveBi-zansoyunlarındankurtularakkendivatandaşıolanTürklerineşitvatan-daşlıkhaklarınıtanımasıveulusla-rarası anlaşmalardan kaynaklananhaklarını da kusursuz uygulamasıgerekiyor.Yunanistandevletolarakikidillianaokuluaçmakistemiyor-sa bile hukuken Lozan Antlaşma-sı’nınazınlığatanıdığıkendieğitimkurumunukurmahakkını anaokul-larıiçindekabuletmekzorundadır.

19


Kutu Yapalım

BatıTrakya,MeriçNehriileTürkiye’den ayrılan veYunanistansınırları içinde kalan, MüslümanTürk azınlığın yaşadığı bölgedir.Bölgenin365binkişiliknüfusunun150biniMüslümanTürk’tür.

1363’deGaziEvranosPaşaöncülüğünde fethedilen ve 550 yılOsmanlı egemenliğinde kalanBatıTrakya,1912BalkanSavaşlarıson-rasıBulgaristan’a,LozanAnlaşma-sı’yladaYunanistan’abırakıldı.Busüreçte 31 Ağustos 1913’de BatıTrakya’daüçayyaşayanBatıTrak-yaTürkCumhuriyetikurulmuştur.

1923 tarihli Türkiye-Yuna-nistan Nüfus Mübadelesi dışındatutulanBatıTrakya’dakiMüslümanTürkazınlık,Yunanistan’daazınlıkstatüsünde yaşayan tek topluluk-tur. Bölgede, Rodop (Gümülcine),İskeçe veDedeağaç vilayetleri yeralıyor.

Yunanistan’da Batı Trakyadışında Rodos ve İstanköy (Kos)ağırlıklı olmak üzere Onikiada’dayaşayanvesayıları6.000civarındaolanTürknüfusdabulunmaktadır.Yunanmakamları,1923LozanBa-rışAntlaşmasıimzalandığındaOni-kiada’nın İtalyan yönetimi altındabulunduğu gerekçesiyleBatıTrak-yadışındakiTürklere“azınlık”sta-tüsütanımamaktadır.

*Bumakale,21.YüzyılDergisi’ninEylül2014’teki69.sayısındaekolarakyayınlanmış-tır.

**21.YüzyılTürkiyeEnstitüsüBalkanveKıb-rısAraştırmalarıMerkeziBaşkanı,[email protected].

1SebahattinAbdurrahman,ZorunluAnaokul-larıUygulaması,Radikal,20Ocak2008.

2Azınlığın2005yılındaİskeçe’deki(Xanthi)ortaokul-lisesineekbinainşasıiçinyaptığıbaşvuruYunanmakamlarıncayanıtsızbırakıl-mıştır.

31951tarihliTürk-YunanKültürAnlaşmasıuyarınca,heryılkarşılıklıolarakazınlıkorta-okulveliselerinegönderilmesikararlaştırılan35kontenjanöğretmenininsayısı,Yunanistantarafından,İstanbul’dakiRumAzınlığınsayısı-nınazlığıvemütekabiliyetilkesiönesürülerek,1991-1992öğretimyılındanitibaren16’şaröğretmenedüşürülmüştür.

4http://www.mfa.gov.tr/bati-trakya-turk-azin-ligi.tr.mfa

5BatıTrakya’da18AzınlıkOkulununKa-patılmasıKararlaştırıldı,BirlikGazetesi,30Mayıs2014,http://www.birlikgazetesi.info/haberler/9143-bati-trakyada-18-azinlik-okulu-nun-kapatilmasi-kararlatirildi.html

6BatıTrakya’daazınlıköğrencilerininyarısısınavlarakatılmadı,3Temmuz2014,http://www.azinlikca.net/bati-trakya-haber/bati-trak-ya-daiazinlik-ogrencilerinin-yarisi-sinavla-ra-katilmadi-732014.html

7BAKEŞ’in“AzınlıkEğitimindeİkiDillilikveDilselYeterliliğinGelişimi”başlığıyla16Şubat2013’tegerçekleştirdiğiuluslararasıkon-feransdabuçerçevedeyapılanönemliçalış-malardandır.http://www.pekem.org/tr/default.asp?P=AnnouncementsRead&id=20

8YunanistanEğitimveDinİşleriBakanlığı,Yunandevletinin,TürkazınlığıntalepettiğişekildeBatıTrakya’daazınlıkanaokullarıaçmakgibiherhangibiryükümlülüğübu-lunmadığınısavundu.,http://www.yunturk.org.tr/?Syf=18&Hbr=423845&/Yunanis-tan-E%C4%9Fitim-ve-Din-%C4%B0%-C5%9Fleri-Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%-B1,-Yunan-devletinin,-T%C3%BCrk-az%-C4%B1nl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n-ta-lep-etti%C4%9Fi-%C5%9Fekilde-Bat%-C4%B1-Trakyada-az%C4%B1nl%C4%B1k-a-

naokullar%C4%B1-a%C3%A7mak-gibi-her-hangi-bir-y%C3%BCk%C3%BCm

9AnaokulundaTürkçeeğitimreddedildi!,23Ekim2013,http://sozcu.com.tr/egitim/anaoku-lunda-turkce-egitim-reddedildi.html

10DiğermilletvekilleriAfroditiStambuli,GiannisAmanatidis,TasosKurakis,Konstanti-nosBarkas,HristosKaragiannidis,İriniAgat-hopulu,MariaKanellopulu,TheanoFotiu,EfiGeargopulu-Saltari’dir.

11SYRİZA:BatıTrakya’daÇiftDilliAnao-kullarıKurulmasıKonusunda,EğitimBakan-lığıNiçinHareketeGeçmiyor?,http://www.birlikgazetesi.info/haberler/9313-syrza-qba-ti-trakyada-cft-dll-anaokullari-kurulmasi-ko-nusunda-etm-bakanlii-ncn-harekete-gecmyor.html,16Temmuz2014;BatıTrakya’daTürkAzınlığınanaokulusorunuylailgilisoruöner-gesi,http://www.timeturk.com/tr/2014/07/14/bati-trakya-da-turk-azinligin-anaokulu-soru-nuyla-ilgili-sor.html#.U_7jy_l_suA,15Tem-muz2014

12İmzacılararasındaİskeçeliavukatStergiosYalaoğlu,GümülcineBelediyesiSpartakosListesiBaşkanıNektariosDapergolas,İskeçeiliPomakKültürDerneğikurucularındanveYönetimKuruluüyesiSebahattinKarahoca,aynıderneğinkurucularındanveBağımsızYu-nanlılarPartisiEyaletMeclisÜyeAdayıolanBasaykovaköyündenİrfanMehmetali,İskeçelieğitimciNikosKokkasveeskiKaraKuvvetleriKomutanıGümülcineliFrangosFragulisdebulunuyor.

13110`ΠΟΛΙΤΙΚΑΗΛΙΘΙΟΙ`Ακαδημαϊκοί,ΝομικοίκαιΑξιοματούχοι...,21Temmuz2014,http://www.trakyaninsesi.com/haber/1214/110.html;http://www.trakyaninsesi.com/ha-ber/1352/azinlik-egitimi-ile-ilgili-110-kisi-nin-imzasini-tasiyan-provokatif-mektup.html

14YunanistanAnayasasımetniiçinbkz.http://www.hri.org/docs/syntagma/artcl25.html

20


RUMELİ SOKAĞINDA MATEM

RumelisokağındaYağmuratutulurSuzi’nindizeleri,BirikindisonrasıTürkçemsırılsıklamBenyorgunum,VebusokaktaDivanlarkanarhüznesoyunurum,Şemi’yi,Çelebi’yi,Lutfi’yiKemal’i,Akif’i,Zekeriya’yıYastabulurum,RumelisokağındaÇorağadururanadilimRumelisokağındaKilitvururedebiyatımRumelisokağındaAlıpgötürürlerbirçocuğundilindenkelimeleri.YarınlarmeçhulegebeUmutlarşimdisürgündeSessizliğegömerlerbiravuçinsanınkaderini,TürkçemyaralıBenvurgunumBirikindisonrasındaŞiirimleisyanadururum.

BusokağınkaldırımderleryolunaZambağı,menekşeyi,ekerleryanı-na,Hatice’lerana,babalaraAliderleradınaBirliktesecdeyedüşerekçıkarlartanrıkatına,AynımezarlıktanvarırlarahiretinyolunaÇalışıralınteridökerlerogökkubbeninaltına,

Sofradahepsipaylaşıraynıböreği,ayranıAyrıgayrısıyokturArnavut’u,Tür-kü,Boşnağı,HepsiaynıyaşamabaşkoymuşturbudiyardaNedensinsicenifakısokardururlarKosova’da?

BusokağınbirliktetopkoştururmahalleçocuklarıBusokaktaberaberyeşerirhepsininumutları,AşkınheyecanınakapılırhepsioçeşmebaşındaAynıhalayıçeker,birliktegözyaşdökerleryasında,Kınayakaranalarınelleri,oyayapargelinlerikızlarıSemayadururkentekkeleri,fasılyakartürküleriyazları.

UyanAkifuyan!‘…Duruyorkar-şımdabirkanlıovaSenmisinhayalinmivefasızKoso-va…’BusokağınşehitleridirYemen’deÇanakkale’deKosova’daOçocuklarkidestandılarAnado-lu’da,Balkanlarda,Asya’daDeğilmiydikkaçasırmilletisa-dık-a?Butahammülsüzlükniçin,niyebufitnefesat?

RumelisokağındaRüzgarakapılırtarihinakisleri,BirikindisonrasıTürklüğümsırılsıklamBenyılgınım,

VebusokaktaMısralarkanarhüznesoyunurum,Yusuf’u,Hafız’ı,Muzbeg’i,Yeşeren’i,Beksaç’ı,Tunalıgil’iYastabulurum,RumelisokağındaÜzgündururanadilim,RumelisokağındaYaprakdökerdizelerim,RumelisokağındaÇokgörürlerbirkardeşekonuştuğudili.YarınlarmeçhulegebeYaralıyüreklerinhepsimatemde,İştebusokaktaTarihegömerlerbiravuçinsanınvarlığını,Türkçemöksüz,benvurgunum,BirikindisonrasındaHüdâvendigâr’laisyanadururum.

Dr.TanerGÜÇLÜTÜRK/Prizren-KOSOVA

Şiir

Köşe

si

21


Bulgaristan’dan 43 yıl önce Tür-kiye’ye gelen 76 yaşındaki Os-manAdaletsever, Türkiye’ye gelişhikayesini anlattı. Adaletsever,“Atatürk olduğu için Türkiye’yegeldik”dedi.

Bulgaristan’da zorunlu göçe tabitutularak Türkiye’ye gönderilen

binlerce vatandaştan biri olan Os-man Adaletsever Türkiye’ye gelişhikayesini anlattı. Cebel ’e bağlıBölcekköyündenTürkiye’yegelenAdaletsever,1972yılındaBursa’yageldiğini söyledi.Türkiye’yegeld-iğinde pazarcılık yaptığını belirtenAdaletsever, “Tütün işi işledim.Pazarcılık yaptım. Çok zor şartlar

altındageçimimisağladım.Busıra-da Mümin Gençoğlu ile tanıştım.Banaçokyardımlarıoldu.30sene-likarkadaşlığımızvardıkendisiyle”dedi.

Gençoğlu ile BAL–GÖÇ ü kur-duklarını söyleyen Adaletsever,“Gençoğlu’nun bana karşı sevgisi

“ATATÜRK’ÜN MEMLEKETİ OLDUĞU İÇİN GELDİK”

İÇİMİZDEN BİRİ

22


çok büyüktü. Sürekli yanında ol-mamıisterdi.Amakendisivefatet-tiktensonrabizebıraktığımirasaeniyi şekilde sahip çıkmaya çalıştık.Dernekte 4 sene yönetim kuru-lu üyeliği yaptım. Burada şimdievraklar işleriyle ilgileniyorum. 3çocuğumvar..

“MÜMİN GENÇOĞLU ÇOK İYİYDİ”

Mümin Gençoğlu’ndan övgüylebahseden Adaletsever, Gençoğ-lu’nun Bulgaristan ve Türkiye’de

soydaşlarla ilgili çabalarının old-uğunu söyledi. Çocuklarının hep-sininevlendiğinive16torunsahibiolduğunu ifade eden Adaletsever,“Torunlarımın hepsi üye buraya.Türkiye geldiğimiz zaman fab-rikalar yeni yeni kuruluyordu. Ozamanlar dürüstlük vardı, insanlıkvardı,Amaşimdibu insanlıkyok”ifadelerinikullandı.

“BULGARİSTAN’IN EKONO-MİK DURUMU KÖTÜ”

Bulgaristan’ın şu anda ekonomik

sıkıntılar yaşadığına dikkat çekenAdaletsever, “2 tavşan Bulgar-istan’a girse biri aç çıkar. Çünküdurumu kötü. Ekonomik anlamdahalkın sıkıntı yaşadığını biliyoruz.Umarım bu sıkıntılar en kısa za-manda çözüme kavuşur” şeklindekonuştu.

“TÜRKİYE’NİN KIYMETİNİ ANLADIK”

Şuandatorunlarınınçiftevatandaşolduğunu söyleyen Adaletsever,gençlerinBulgaristan’daçalışmayagittikleriniancakTürkiyegibiparakazanmaortamıolmadığınısöyledi.Gençlerin yıllar sonra Türkiye’ninkıymetini bildiğini kaydedenAda-letsever, “Türkiye’de geçinemey-en hiçbir yerde geçinemiyor. Tür-kiye’deki yemeklerin bile tadınıözlüyor.OradaTürkmutfaklarıvaramaburadakigibiolmuyor”dedi.

23


Makedonya Türk Hareket Par-tisi Genel Başkanı Sayın Prof. Dr. Adnan Kahil ile Türk Hare-ket Partisi Genel Sekreteri ve Milletvekili Sayın Enes İbrahim Bal-Göç Genel Merkezini ziyaret ettiler.

Özel bir ziyaret kapsamında Bursa’ya da gelen ikili bu vesi-leyle genel merkezimizi de ziya-ret ettiler.

Genel Başkanımız Doç. Dr.

Yüksel Özkan’a geçirdiği rahat-sızlıktan dolayı geçmiş olsun dileklerini ilettikten sonra, mil-letvekili aday adaylığından dolayı tebrik ettiler. Doç. Dr. Yüksel Öz-kan gibi Balkan coğrafyasındaki Türk ve Müslüman toplulukların genel ve lokal meselelerine ha-kim bir ismin adaylığının hem Bursa ve Türkiye hem de o coğ-rafya için büyük kazanç olacağını söyleyip başarı dileklerini iletti-ler.

Samimi bir ortamda gerçek-leşen görüşmede Yönetim ku-rulu üyelerimiz ile Makedonya özelinde Türk ve Müslümanların sıkıntılarını ve beklentilerini pay-laştılar.

Makedonya Türk Hareket Partisi’nden Bal-Göç Genel Merkezine Ziyaret

DERNEKLERİMİZDEN HABERLER

24


Genel Başkanımız Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN, HÖH Genel Baş-kanı Sayın Lütfi Mestan ile Bul-garistan Parlamentosunda gö-rüştü. Görüşmede Türklerin yaşadığı bölgelerdeki radyodan Türkçe yayınların kesilmesi gün-deme geldi.

Lütfi Mestan, kendilerinin biz-zat Bulgaristan Radyo Televizyon Genel Müdürü ile görüştüğünü ve Kırcaali de olduğu gibi yakın zamanda diğer bölgelerde de FM bandından-ultra kısa dalgadan yayınların başlayacağının müjde-sini verdi.

Genel Başkanımızın ayrıca HÖH üyesi milletvekilleri ile de ikili görüşmeleri oldu.

Genel Başkanımız aynı gün Türkiye Cumhuriyeti Sofya Büyü-kelçisi Sayın Süleyman Gökçe’ye bir nezaket ziyaretinde de bulun-du.

Genel Başkanımız Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN Sofya’daydı

25


Bal-Göç Genel Merkez Kadınlar Komisyonunca Al-tınceylan’da düzenlenen Ka-dınlar Günü kutlaması yoğun katılımla yapıldı. Kahvaltılı toplantıda Hanımefendiler gönüllerince bir gün geçirdi-ler.

Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN’ın 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Nedeniyle Yayınlamış Olduğu Mesaj:

Gazi Mustafa Kemal Ata-türk’ün getirdiği cumhuriyet rejimimizin sayesinde Dün-ya’da pek çok ülkeden daha önce medeni ve yasal hakla-rına kavuşmuş olan kadınla-rımızın; kadına yönelik nega-tif ayrımcılık, kadına yönelik şiddet, iş hayatında fırsat eşitsizliği ve eğitim gibi alan-larda hala çözülememiş pek çok sorunları vardır.

Kadınlar hele hele bizim coğ-rafyamızın kadınları özverilidir. Gerek Balkanlardaki zorlu ya-şam koşullarında, göç esnasın-da ve göçten sonra ailelerimizi dimdik ayakta tutan o göçmen kadınları da Türk kadınlarının genel özverili hallerine güzel bi-

rer örnektirler.

Kadınların elinin değdiği her işte bereket ve güzellik vardır.

Camiamıza güç katan üyemiz olan hanımefendiler başta ol-mak üzere tüm kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlu ol-sun.

Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN

BAL-GÖÇ Genel Başkanı

Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu (BGF) Genel Başkanı

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Etkinliği Gerçekleştirildi

26


Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Balkan Kültür Evi’nde yürüttüğü programlara bir yenisini daha ekledi. “Entelektüel Sohbetler” adını verdiği programların birincisinde Sakarya Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Serkan YAZICI konuk oldu.

Balkanların Tüm Renkleri Söyleşideydi

Bal-Türk Genel Başkanı

Dr. Bayram Çolakoğlu, Genel Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Selçuk Koç, Yönetim Kurulu Üyeleri Doç. Dr. Ayhan Orhan ve Sevcan Günzit’in yanı sıra Bal-Türk Körfez Şube Başkanı Ziya Baykara ve Yönetimi, üyeler, Balkanlardan gelip Kocaeli ve Sakarya Üniversitelerinde lisans ve lisans üstü eğitim gören Bulgaristan, Arnavutluk ve Sancaklı öğrenciler ilgili bir katılım sağladı. İzmit Belediyesi Meclis Üyesi İbrahim Elgin de katılımcılar arasındaydı. Seçim çalışmalarının hızlandığı bu günlerde Ak Parti Aday Adayı Bilal Şengün de programa katıldı.

Abdülhamid’in Balkan Siyaseti ve Muhacirlerin Türkiye’ye Katkısı

Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serkan Yazıcı, özellikle II. Abdülhamid

Dönemi üzerinde ve Osmanlının Balkanlar konusundaki icraat ve siyaseti konusunda bir sunum yaptı. Yazıcı, “Osmanlı 19. yy’da üç defa yıkılabilirdi. Abdülhamid yıkılma durumdan olan bir devleti ayakta tuttu.” dedi. Balkanların kaybı ile başlayan muhacerata dikkat çeken Yazıcı, “bu göçler acı ve katliamlarla gerçekleşti. Ancak nüfusu oldukça az olan Osmanlı 1. Dünya savaşı ve İstiklal Mücadelesinde ve ekonomik kalkınmasında Muhacirlerin katkısından çok faydalandı. Hatta 1960’lara kadar Türkiye’de bürokrasi ve memuriyette muhacirlerin büyük etkisi vardı. Ticari hayatımızda hala yer alan birçok asırlık şirketin kuruluşu Balkan Muhacirlerine aittir” dedi.

Entelektüel Sohbetler 1: “II. Abdülhamid’in Balkan Siyaseti”

27


Bal-TürkKartepe’de KarlaBuluştuİki Yıllık Aradan Sonra Karte-

pe Buluşması

Son iki yıldır mevsimlerin de-ğişmesi dolayısıyla geleneksel-leştirilmiş olan Kartepe’de karla buluşma programlarını yapama-yan Bal-Türk bu yıl karın tadını çıkarttı. Bir büyük otobüs ve bir de minibusle toplam 58 kişinin katıldığı Kartepe programı ol-dukça neşeli geçti. Güneşli or-tamda karlara arasında güzel bir gün yaşandı.

Sabah Balkan Kültür Evi’n-den çıkış yapan Bal-Türk üye-leri, Kartepe Sisli Vadi’de güne kahvaltı ile başladı. Kahvaltının ardından karda yürüyüş ve kızak keyfini doyasıya yaşayan üyeler. İki yıllık aradan sonra Karte-pe’de karla buluşmanın tadını çıkardılar.

Yediden Yetmişe Katılım

Programa katılımda her yaş

grubundan katılım tam bir aile ortamı meydana getirdi. Derne-ğin daha ilk kurucuları arasında yer alan Hüseyin Uyanık gibi du-ayenler de eşleri ile yer alırken; küçük çocuklar da yer aldı. Prog-rama Genel Başkan Dr. Bayram Çolakoğlu da eşi ve çocukları ile birlikte katılım sağlarken, gerek otobüs yolculuğunda gerekse program boyunca üyelerle sıcak bir diyalog imkanı da doğdu.

Bal-TürkKafilesi Balkan Turundaydı

Önce Bulgaristan

Balkan Türkleri Kültür ve Da-yanışma Derneği’nin geçen haf-ta Çarşamba akşamı başlayan,

Bulgaristan, Makedonya ve Yu-nanistan’ı kapsayan Balkan Turu sona erdi. Kafile Bulgaristan du-rağında Filibe ve Sofya şehirleri

gezildi.

Sonra Makedonya

Bulgaristan’da hiç geceleme-den, Makedonya’ya geçen kafile ilk gece Üsküp’te kaldı ve takib eden gün Üsküp gezildi. Ardınan Ohri’ye giden ve burada gecele-yen kafile Ohri Türk Çarşısını ve ardından da Manastır şehrine gi-derek buranın tarihi ve kültürel

değerlerini görme fırsatı buldu.

Ve Yunanistan

Manastır’dan sonra Yunanis-tan’a geçen kafile ilk akşam Se-lanik’te geceledi ve takib eden günde Selanik’te Atatürk’ün doğduğu evi ziyaretle başladılar. Ardından sahil ve Beyaz Kule ge-zildikten sonra Kavala’ya geçil-di. Kavalada yenilen öğle yeme-ğinden sonra özellikle Osmanlı yadigarı tarihi mekanlar gezildi. Türkiye istikametinde İskeçe ve Gümülcine’ye de uğrayarak Tür-kiye’ye dönüş başlamış oldu.

Gece yarısı herkes memnun ve evladı fatihan diyarı üç önemli Balkan ülkesini görmüş olarak İzmit’e ulaştı.

28


Balkan Türkleri Kültür ve Da-yanışma Derneği Genel Başkanı Dr. Bayram ÇOLAKOĞLU, Genel Başkan Yardımcısı Ayla BOZ-KURT, Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Ayhan ORHAN ve Sek-reter Sevginar KOCAALİ’den oluşan heyet İstanbul Şişli’de bulunan Bulgar Eksarhanesini ziyaret etti.

Önce Eksarhane Gezildi

İstanbul Bulgar Eksarhanesi Başkanı Vasil LİAZE tarafından ilgiyle karşılanan heyete öncelik-le 1907 yılında varlıklı Bulgarlar

tarafından inşa edi-len Eksar-hane Ana B i n a s ı , ana bina-nın hemen y a n ı n d a b u l u n a n Aziz İvan Riliski Ki-lisesi gez-

dirilerek Eksarhlık konutu tanı-tıldı. Yeşil bakımlı ve geniş bir bahçenin içinde güzel ahşap bir bina olarak yükselen Bulgar Ek-sarhane binası otantik görünü-müyle beğeni topladı. Eksarhane Başkanı LİAZE Bulgar Cemaati için kültürel mirasın korunması bakımından binanın tarihi öne-me sahip olduğunu vurgulayarak pazar günleri ve dini bayramlar-daki ayinler için de ev sahipliği yaptıklarını söyledi.

Bal-Türk Genel Başkanı ÇO-LAKOĞLU ziyaretten duydukları

memnuniye-ti dile geti-rerek dernek faaliyetleri, çalışma ala-nı ve proje-leri hakkında detaylı bil-giler verdi. Ayrıca ÇO-L A K O Ğ L U

halkların etnik kimliğini koruma ve dinsel ahlaki kültürünü geliş-tirme hususunda ulusal kurum-ların önemine dikkat çekerek ko-nuşmasını tamamladı.

İstanbul Bulgar Eksarhanesi Başkanı Vasil LİAZE ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile geti-rerek dernek yönetimine teşek-kürlerini iletti.

Balkan Kültür Evi’ne Davet

Oldukça sıcak bir atmosferde geçen görüşmelerin sonunda, Bal-Türk heyeti LİAZİ ve yöne-tim kurlunu İzmit Balkan Kültür Evi’nde bir söyleşi için davet etti. Genel Başkan Çolakoğlu, “İs-tanbul’da yaşayan Bulgarlar pek tanınmıyor, gelin bizlere kendi-nizi anlatın, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları biraz daha tanış ol-sun” dedi.

Bal-Türk’ten Bulgar Eksarhanesine Tanışma Ziyareti

29


İzmir Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği, derneğin 30.yılı anısına Ege Orman Vakfı ile işbirliği yaparak Çeşme-Ildırı Yolu- Kadıovacık Mevkiinde 10.000 fidanlık «İZMİR BAL-GÖÇ ORMANI» oluşturdu. 12 Nisan 2015 tarihinde yapılan ağaç dikme törenine Gaziemir Belediye Başkan Yardımcısı Abdurrahim NURSOY, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Cem KOÇ, Hak ve Özgürlükler Hareketi Ege Bölge Temsilcisi İsmail VATANSEVER, işadamları ve çok sayıda dernek üyesi katıldı. Şenlik havasında geçen fidan dikim töreninde, ağaçlandırma sahasında yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Ege Orman Vakfı Genel Müdürü Metin GENÇOL, ağaçlandırma çalışmalarının İzmir Orman Bölge Müdürlüğü ile

işbirliği içinde yapıldığını söyledi ve Boran Emlak Korusu, Fikri Çelik Korusu, Koç İnşaat Korusu, Behçet Güler Korusu, Şehit Asteğmen Basri Kurtuluş Korusu, Sabahattin Vatansever Korusu, Sabri Çelik Korusu,Mesut Başkır Korusu, Gaziemir Sarnıç Korusu sahiplerine plaketlerini takdim etti.Törende söz alan İzmir BAL-GÖÇ Genel Başkanı Fahriye ERSOY: „Biz Balkan Göçmenleri‘ nin yeşile olan tutkusu, doğaya olan saygısı herkesçe bilinir. Dağlık, ormanlık bölgeleri tanımlamak için kullanılan „Balkan“ kelimesi bizimle özdeşleşmiştir. Ağaç bizim için son derece önemli. Bu konuda farkındalık yaratmak ve en değerli varlığımız olan ormanlarımızın zenginleştirilmesini sağlamak amacıyla yola çıktık. Bizler, ortak amaçlar için bir araya gelmiş, „güç kaynaştırmış“ kişileriz, bugün aynı güçle 10 000 fidanımızı toprakla

buluşturuyoruz, fidanlarımızın ağaçlara dönüşme sürecini de birlikte izleyeceğiz. Ailelerimiz göç ettiğimiz toprakları ağaçlandırdı, biz bu bilinçle büyüdük. ‚‘Doğayı seviyorum‘‘ demekle, doğa sevgisine sahip olamaz insan. Onu sevmek; ona emek vermek, ona karşı sorumluluk hissetmek, onu oluşturan tüm unsurların varlığından mutluluk duymaktır. Gençlerimiz de bu anlayışla yetişsin istiyoruz, sahip çıkacakları ve genişletecekleri bir orman bırakmak istiyoruz onlara. Ağaçlandırma çalışmalarımız artarak devam edecek.Bu güzel töreni anlamlı kılan herkese, „orman oluşturma“ isteğimizi geri çevirmeyen Ege Orman Vakfı‘na ve buraya üyelerimizin ulaşımını sağlayan Gaziemir, Bornova ve Menderes Belediyelerine çok teşekkür ederim.“dedi.

“İZMİR BAL-GÖÇ ORMANI” Oluşturdu

30


31


İzmir Bal-Göç olarak her yıl geleneksel hale getirdiğimiz 8 mart kutlamaları için kadınları-mızla yemekli toplantıda bir ara-ya geldik. Bir araya geldik derken aslında iki farklı yerde toplandık; önceden 200 kişilik salonla söz-leşme yaptık ancak yoğun talep üzerine bir salon daha tutmak zorunda kaldık yine de talebi karşılayamadık. Kadınlarımızın

ilgisinin her geçen yıl artma-sı bizleri mutlu etti ancak talebi karşılayamamış olmamız bizleri üzdü. Gelecek yıl büyük bir sa-londa kadınlarımızla beraber ol-mayı ümit ediyoruz ve şimdiden hazırlıklarını yapıyoruz.

Genel Başkanımız Fahriye ERSOY yapmış olduğu konuş-malarda kadınlarımızın gününü kutlarken, artık kadınlarımız sa-dece sevecen bir eş, fedakar bir

anne, çok çalışan emekçi bir ka-dın olmakla beraber aynı zaman da sosyal etkinliklere ve siyasete aktif olarak katılan balkan kadı-nını görmek istediğinin üzerine durdu. Kadınlarımızın sorun-ları, aynı zamanda Bulgaristan göçmenlerinin sorunları ile ilgili çalışmalardan bahsetti , özel-likle 1992 sonrası göç edenlerin emeklilik borçlanması sorununu her platformda dile getirdiklerini ancak bir türlü çözüm üretile-mediğini söyledi. Dernek çatısı altında kurulan komisyonlarda kadınlarımızın da yer almasını ve desteklerini beklediklerini, özel-likle kadın kollarında faal olarak çalışma yapmalarını, bir araya gelerek güçlerini birleştirmele-rini istedi.

Organizasyonda emeği geçenlere ve İzmir Baş-Göç Yö-netiminde, Şube yönetimlerinde ve Kadın kollarında görev yapan kadınlarımızı sahneye davet etti ve teşekkürlerini sundu.

Kadınlar günü İzmir de Büyükşehir Belediyesi tarafın-dan da çok farklı etkinliklerle kutlanıyor. Düzenledikleri kadın fuarına dernek olarak katılım sağladık. Derneğimizin tanıtımı yanında Balkan kadın kıyafetle-rini sergiledik, kadınları el eme-ği ürünlerinin tanıtımı ve satışı yapıldı, Balkan yemekleri tanı-tıldı ve satışları yapıldı Dört gün süren fuara ilgi büyüktü. Kadın kollarımız da fedakârlık ederek ürünlerini getirip sergilediler ve stantlarımızda görev aldılar.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü Kutlandı

32


Hak ve Özgürlük-ler Hare-keti Genç-lik Kolları B a ş k a n ı ve Avru-pa Parla-mentosu Milletve-kili İlhan Küçük ve HÖH gençlik kolları yö-netim kurulu üyeleri İzmir Bal-Göç Gençlik kolları temsilcileri ve İzmir de burslu okuyan Bul-garistanlı üniversite öğrencileri ile Armis otelde bir araya geldi. Beraber yapılan kahvaltı sonrası İlhan Küçük Avrupa Parlamen-tosundaki çalışmalarından, iki ülke arasındaki ilişkilerin geli-şimi ve gençlerin Avrupa çapın-daki yararlanabileceği imkanlar-dan bahsetti- eğitim imkanları, “Erasmus” programı ve Avrupa Parlamentosu’nda staj imkanla-rı. Çok olumlu geçen görüşmede

öğrencilerin sorularını da yanıt-layan İlhan Küçük, daha sık bir araya gelinmesi , bilgi ve dene-yim paylaşımı gerekliliğini vur-guladı.

Kendisini çalışmalarından do-layı kutluyoruz, gençlere yönelik çalışmalarından dolayı çok te-şekkür ediyor ve başarılar diliyo-ruz.

Bu tür etkinliklerde bir ara-ya gelen gençlerimizle sohbet etme, sorunlarını dinleme ve onlar için neler yapabileceğimizi planlamak bizleri mutlu ediyor. Amaçlarımızdan biri de, derneği-mizi ileride emanet edeceğimiz gençleri yetiştirmek, geliştirmek ve yol gösterici olmaktır. Onlarla daha sık bir araya gelerek, daha fazla etkinlikler düzenleyerek, gençlik kollarımızın daha sağ-lam temellere oturmasını sağla-mamız gerekir. Katılımlarından dolayı gençlerimize de teşekkür ediyoruz.

İzmirli Gençlerin İlhan Küçük ile Buluşması

33


Yalova Balkan Göçmenleri

Eğitim Kültür ve Dayanışma Der-

neği tarafından ’8 Mart Dünya

Kadınlar Günü’ nedeniyle kutla-

ma programı düzenlendi. Prog-

rama katılan CHP Milletvekili

Muharrem ince, AK Parti Millet-

vekili Temel Coşkun’a şans bi-

lekliği taktı. Bahane Restoran’da

gerçekleştirilen etkinliğe Yalova

Belediye Başkanı Vefa Salman,

Milletvekilleri Muharrem ince ve

Temel Coşkun, AK Parti il Baş-

kanı Yusuf Ziya Öztabak. CHP il

Başkam Özcan Özel ile ilçe ve

belde belediye başkanları, be-

lediye meclis üyeleri ve dernek

üyeleri katıldı. Dernek Başka-

nı Lütfı Özgür’ün konuşması ile

başlayan etkinlikte Başkan Vefa

Salman’a ise geçtiğimiz yıl açı-

lan Bulgarca kursuna katılması

nedeniyle sertifikası takdim edil-

di.

Moldova Gagavuz Özerk

Cumhuriyeti, Makedonya ve

Bulgaristan’dan gelen güreş-

çi çocuklarımızın katılımı ile

23 Nisan kutlamaları çerçeve-

sinde Yalova Belediyesi Masa

Tenisi Kapalı Spor Salonunda

müsabakalar düzenlenmiştir.

Katılımcı çocuklara eşofman

takımı hediye edilmiştir.

Yalova Bal-Göç 8 Mart Dünya Kadınlar Günü

Kutlaması

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Balkan

Spor Etkinlikleri

34


Derneğimiz 1991... - Balkanlılar Kültür ve Dayanışma Derneği İstan-bul Kartal’da yer almaktadır.

Kuruluş amacı, öncelikle ve özel-likle 1989 yılı büyük Bulgaristan gö-çüne maruz kalmış insanlarımızın sosyal hayatta karşılaşıtıkları her türlü sorun, zorlukların çözümüne öncülük etmek, yardımcı olmak, çö-zümünü sağlamak, kültürel farklı-lıktan kaynaklanan sıkıntıların daha kolay aşılabilesi için çeşitli toplan-tılar düzenlemek, toplumsal birlik ve düzenin sağlanmasına öncülük etmekti.

Daha sonrasında tarihin belli dö-nemlerinde yurdumuza göç etmiş, Balkan göçmeni ve mültecisi insan-larımız için; kültürümüzün yaygın-laştırılması ve devamı için çeşitli et-kinlikler düzenlemesi, bölge insanı-mıza ait müzik, halk dansları, folk-lör ve sanatsal konularında araştır-ma yaparak düzenlenen yurt içi ve

yurt dışı etkinliklerinde tanıtımını ve temsili, eğitim, sağlık ve iş konula-rıyla ilgilenilmesi, üyeler arasında-ki kaynaşmanın temini için gerekli yazılı, sözlü ve görüntülü yayınlar yapılması, çeşitli sportif faaliyetle-rin düzenlenmesi, muhtelif yardım programları organize edilmesi ve katkı verilmesi başlıca görevlerimiz arasında yeralmaktadır. Çeşitli eği-tim kurumlarıyla diyaloğa geçerek, eğitici ve öğretici kurslar açmak, sosyal etkinlik alanları oluştura-rak çeşitli faaliyetlerde bulunmak, düzenlemek veya düzenlerenlere katılmak, kültürel ve sanatsal de-ğerlerimizin araştırılıp derlenmesi ve canlı tutulması amacı ile toplan-tılar düzenlemek, konserler vermek veya verdirtmek. Balkan ülkeleri ve toplumları ile yöre insanımız ve çevre dernekler I ve sivil toplum ör-gütleri arasında çeşitli kültürel ve sosyal etkinlikler organize etmek, eşlik etmek veya yardımcı olmak. Yerel dernekler ile iyi ilişkiler içinde

olmak, düzenlenen anma ve kutla-ma programlarına katkı sağlamak veya katılımda bulunmak. Milli ve dini bayramlarda çeşitli etkinlikler düzenlemek veya katılmak. Bal-kan ülkeleri ve ülkemiz arasında yapılan çeşitli spor faaliyetlerine öncülük etmek, katkı sağlamak. İhtiyaç duyulan ya da talep edilen dillerde lisan kursları açmak ve ka-tılımı sağlamak (ingilizce, bulgarca, rusça kursu gibi). Bağlı bulunulan federasyon ve konfederasyon ça-lışmalarına katılmak, düzenlenen etkinlik, çalışma programlarına ve toplantılara katılmak, görüş bildi-rerek bu çalışmalara destek olmak, önerilerde bulunmak, görüş bil-dirmek. Çevre balkan ülkelerinde bulunan diğer sivil toplum örgütle-ri ve derneklerle kültürel ve sosyal etkinliklerde bulunmak, kurulmuş olan ilişkilerin devamını sağlamak için azami gayret sarfetmek...

DERNEKLERİMİZ: KARTAL BALKANLILARKÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ

35


Balkanlılar Kültür ve Dayanışma Derneği ve Kartal Halk Eğitim Mer-kezi işbirliğiyle düzenlenen Bulgar-ca dil kursu sona erdi. Kursa katı-lanlara belgeleri verildi. Bulgaristan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Angel Angelov, Kartal Belediye Baş-kan Yardımcıları Av. Hüsnü Yeşilyurt, Ömer Fethi Gürer, Belediye Meclis Üyesi Mustafa Yüksel, Karyapsan Yönetim Kurulu Başkanı Nizamet-tin Zorgül, Eski Dernek Başkanla-rımızdan Adem Süsler, Nizamettin Yumurtacı ve Olcay Özgön ve Kartal Belediye Başkan Danışmanı Vasfi-ye Yılmaz’da törene katıldılar. Kurs öğretmenimiz Nurcivan BAYRAK-LI yaptığı konuşmasında dil kurs-larının iki ülke toplumu arasında diyalogların geliştirilmesine katkı sağlayacağını, öğrenilen her lisanın kişiye yeni bir ufuklar açtığını, kur-siyerlerin konuşma düzeyine ulaş-tıklarını belirtti. Dernek Başkanımız Fikret Poyrazoğlu da yaptığı konuş-

masında, Bulgaristan ile Türkiye ilişkilerinin gelişmesi adına dernek olarak yaptığımız çalışmalardan bahsetti, Kartal Belediyesi’nin kat-kıları için teşekkür etti. Program kursumuz öğrencilerinden Gülfize Yalçın tarafından yürütüldü. Bulga-ristan Başkonsolosu Angel Ange-leov’da konuşmasında Balkanlılar Derneği’nin ve Kartal Halk Eğitim Merkezi’nin işbirliğinde yapılan Bul-

garca Dil Kursu sertifika töreninde, Bulgaristan ile olumlu ilişkilere dik-kat çekti ve Bulgarca dil öğrenilme-sinden duyduğu memnuniyeti ifade etti, dil kurslarına katılanlara kitap vb. destek sağlayacaklarını söyledi. Kartal Belediye Başkan yardımcısı Ömer Fethi Gürer’de Kartal Bele-diye Başkanı Op. Dr Altınok Öz’ün selamlarını ileterek başladığı ko-nuşmasında, Kartal Belediyesi’nin Kartal’da bulunan derneklerle olan ilişkilerini ve belediyenin katkılarını anlattı. Balkanlarda kardeş bele-diyelerin varlığının yanında Bulga-ristan ile iyi ilişkilerin oluşmasında Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Al-tınok Öz’ün yaklaşımının önemine değindi. Sosyal Belediyecilik anlayı-şı içinde “Önce İnsan” yaklaşımı ile sorunları çözmek istediklerini ifade eden Gürer, dil kursunu bitirenleri kutladı. Başkonsolos Angel Ange-lov, Kartal Belediye Başkan Yardım-cısı Ömer Fethi Gürer, eski ve yeni Dernek başkanlarımız ile Yönetim Kurulu üyelerimiz kursumuzu bitir-miş olan kursiyerlere bitirme bel-gelerini verdi. Dernek Başkanımız

Fikret Poyrazoğ-lu’nun, yaş gü-nüne denk gelen etkinlik sonrası yaş günü pasta-sı birlikte kesil-di. Devam eden ingilizce kursu-muzun öğrenci-leri de etkinliği-mize katıldı.

KARTAL BALKANLILAR DERNEĞİ’MİZDEKİ DİL KURSUNDA EĞİTİMİNİ TAMAMLAYANLARA BELGELERİ VERİLDİ

36


Derneği ile Gedik Holding ve Gedik Üniversitesi Yönetimiyle Holding Genel Merkezinde, Yö-netim Kurulu Başkanı Sn. Hülya GEDİK, Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Erkan AKTEN, Üniversite Rek-törü Sn.Prof.Dr.Berrak KURTU-LUŞ, Meslek Yüksekokulu Mü-dürü ve Rektör Yardımcısı Sn. Prof.Dr.Adnan ŞİŞMAN, Pen-dik Eski bele-diye Başkan Yardımcısı Nu-rettin BEŞİNCİ ve Derneğimizi temsilen Olcay ÖZGÖN, Nedret PELİTÇİ, İbra-him ÇİL, Nurci-

van BAYRAKLI, Semiha AHMED, Nermin Ülkü DERNER ve Baha-dır ŞAŞMAZ’ın katıldıldıkları or-tak girişim ve eğitim programları konularının irdelendiği toplantı-da, özellikle Balkan ülkelerinde yaşayan halklar ve dernek üye-lerimize yönelik, ortak yürütüle-bilecek ve yeni oluşturulabilecek

çalışma ve organizasyonlar ko-nularında bilgi alış verişinde bu-lunuldu. İki kurum arasında im-zalanacak protokol ile yapılması kararlaştırılan çalışmaların res-miyete geçirilmesi ve etkinliklere en kısa zamanda başlanmasına karar verildi.

KARTAL BALKANLILAR DERNEĞİ VE GEDİK ÜNİVERSİTESİYLE ORTAK ÇALIŞMA KONULARIYLA İLGİLİ

ZİYARETİMİZ

37


Türkiye ve Bulgaristan faal futbol hakemleri arasında oy-nanmasını düşündüğümüz dost-luk maçları için, Sofya Ramada Oteli toplantı salonunda yapılan toplantıya, Derneğimizi temsi-len Genel Sekreter Sn.Nedret PELİTÇİ, Muhasip ve TFFHGD üyesi Sn.Fikret POYRAZOĞLU, Türkiye Faal Futbol Hakem ve Gözlemcileri Derneği (TFFHGD) Başkanı Sn. Oğuz UĞURLU, Başkan Yardımcısı Sn.Mehmet Ali TAŞÇI, Disiplin Kurulu Baş-kanı Sn.Ayberk TUNCER, Bulga-ristan Futbol Hakemleri Derneği (Асоциацията на футболните съдии в България - АСФБ) Baş-kanı Sn.Stefan ORMANDJİYEV, Başkan Yardımcısı Sn.Anton GENOV, Genel Sekreter Sn.Kra-simir KEREZOV ve Sofya Şube

Başkanı Sn.Kınço DİMİTROV ka-tılmışlardır. Toplantıda karşılıklı tanışma faslından sonra, amaç, dilek ve talepler paylaşılmış, futbol ligi akış ve tarihleri irde-lenmiş ve planlamalar yapılarak mutabakata varılmıştır. Mutaba-kat sonucunda ilk maçın 13 Ha-ziran 2015 Cumartesi günü İs-tanbul’da, ikinci maçın 4-6 Eylül 2015’te Sofya’da yapılması ko-nusunda anlaşmaya varılmıştır. Bunun ardından karşılıklı olarak plaket ve hediyeler takdim edil-miştir. Derneğimizin plaketini Başkan Stefan ORMANDJİV’e Nedret PELİTÇİ ve Fikret POY-RAZOĞLU tarafından takdim edilmiştir. Hatıra fotoğraflarının çekilmesinin ardından sonra toplantı sona ermiştir. Bulga-ristan Futbol Hakemleri Derne-

ği’nin misafirleri onuruna verdiği yemeğe geçilmiştir.

Yemek sırasında yapılan ko-nuşmalarda, derneklerin genel yapıları, işleyişleri, liglerin ya-pısı, maçlardaki hakem atama-ları ile görev ve sorumlulukları konularında bilgi alış-verişinde bulunulmuştur. Yine bu sırada Balkanlılar Kültür ve Dayanış-ma Derneği’mizin kısa tarihçe-si, çalışmaları, yürütülen sosyal etkinlikler ve amaçları ile Kartal Kartal Belediyesi’nin Bulgaris-tan’daki kardeş belediyelerini de içeren kısa bir sunuş, Genel Sek-reter Nedret PELİTÇİ tarafından katılımcılara yapılmıştır. Yemek bitiminde karşılıklı iyi niyet ve di-leklerle görüşmeler sona erdiril-miştir.

Derneğimizin Öncülüğünde; Bulgaristan Futbol Federasyonu ile Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği arasında dostluk maçı

organizasyonu için toplantı gerçekleştirdik.

38


Ördekli Kültür Merkezi’n-de düzenlenen Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu’nun 14. Genel Ku-rulu’nda Federasyon üyesi der-nek delegelerinin güvenoyunu alan Doç. Dr. Yüksel Özkan, oy-birliğiyle tekrar göreve seçildi.

Tek listeyle gidilen seçimde güven tazeleyen Özkan, “BGF, 1987 yılında kurulan bir çatı ör-gütü. Yaklaşık 100 bin üyesi var. Bugün İzmir, Yalova, Kocaeli, İstanbul ve Bursa’daki mevcut delegelerimizin iştirakiyle 14. olağan genel kurulu gerçekleş-tiriyoruz. Bu benim ikinci dö-nemim. Daha önce federasyo-numuzun kurullarında değişik görevlerde bulundum. Yeni dö-nemde faaliyetlerimizin büyük

çoğunluğu Balkanlar’a yönelik. Balkanlar’da milyonlarca Türk ve Müslüman kardeşimiz var. Bölgelerde kardeşlerimizin hak-larını savunmak ve kültürlerinin yaşatılmasını istiyoruz. İnançla-rının ve kimliklerinin yaşatılması konusunda çalışmalar yapaca-ğız” dedi.

BGF’nin yönetim kadroları-nı gençleştirmek istediklerinin altını çizen Özkan, BGF’nin yeni dönemde proje bazlı çalışan, üretken, dinamik ve uluslararası kimliği ön plana çıkan bir örgüt görünümünde olacağını belirtti.

Merkezi Bursa’da olan BGF’nin İzmir, İstanbul, Koca-eli ve Yalova’da yaklaşık 100 bin üyesi bulunuyor. Federasyon

aynı zamanda BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin STK birimi ile Uluslararası Dernekler Bir-liği’nin üyesi durumunda. Genel Kurul sonrası yapılan görev da-ğılımı şu şekilde gerçekleştirildi:

Genel Başkan

Doç. Dr. Yüksel ÖZKAN

Genel Sekreter

Kader ÖZLEM

Başkan Vekili

Fahriye ERSOY

2. Başkan

Lütfi ÖZGÜR

Basın Sözcüsü

Olcay ÖZGÖN

Genel Sekreter Yardımcısı

Nedret PELİTÇİ

Genel Sekreter Yardımcısı

Minaz KARAGUZ

Muhasip

Av. Hüsamettin ÇINAR

Muhasip Üye

Nedret GÜLEN

Hukuk İşleri Sorumlusu

Av. Hüsamettin ÇINAR

Kültür İşleri Sorumlusu

İsmail YILMAZ

Federasyon Yardımlaşma

Kurulu Üyeleri

İhsan ŞENTÜRK

Erkan ÇETİNTAŞ

İlyas KURTULDU

Fikret POYRAZOĞLU

BGF’nin 14. Olağan Genel Kurulu Yapıldı

BGF Basın Açıklaması : 18.04.2015

DeğerliBasınMensupları,

17Nisan2015CumagünüGümülcine’dekiYenicemahalleCamiisabahsaatlerindekimliğibelirlenemeyenki-şilertarafındankundaklanmışvecamidebüyükçaptamaddihasarmeydanagelmiştir.Kundaklamaeylemindecankaybınınolmamasıtesellikaynağıolmaklabirliktesoydaşlarımızageçmişolsundileklerimiziiletmekisteriz.

Son yıllarda Batı Trakya ve Bulgaristan özelinde Evlad-ı Fatihân’ın yoğun olarak yaşadığı illerdeki iba-dethanelerimiz başta olmak üzere kültürel ve dini binalarımıza yönelik saldırıların artış kaydettiği görül-mektedir.

Gümülcine’de yaşanan kundaklama eylemi Balkanlar’daki Türk-İslam eserlerine yöneltilen sistematik saldırıların sadece son halkasını oluşturmaktadır. Gümülcine’nin yanı sıra kısa aralıklarla Bulgaristan’ın Filibe şehrinde yer alan Muradiye Camii’ne de saldırılarda bulunulmuştur.

Bu eylemlerin Avrupa Birliği (AB) üyesi olan iki komşu ülkede gerçekleştirilmiş olması ise oldukça mani-dardır. Balkanlarcoğrafyasındaekonomikvesiyasiistikrarsızlıklarınetnikkrizeyolaçmatehlikesigözönündebulundurulduğunda,herikiülkededebelirsizbirtabloilekarşılaşılmaktadır.Buaçıdanaşırılıkyanlısıgruplarınböylesiortamlardanyararlanarakülkedekietniktansiyonuartırmagirişimlerininolabileceğihususugözönündebulundurulmalıdır.ÖylekiYunanistanölçeğindeLozanBarışAntlaşmasıileAB’ninilkevedeğerlerineaykırıolarak240İmamYasası’nınuygulanmasıylaazınlığındinihayatınadayatmalardabulunulmasınakoşutolarakazınlığınibadethanelerineyapılanfiilisaldırılartehlikelibirsenaryoyuişaretetmektedir.

Buçerçevede,Yunanistan’damaruzkaldıklarıinsanhaklarıihlallerinihukukçerçevesindeaşmayolunubenimse-mişolanBatıTrakyalısoydaşlarımızınsağduyulubirşekildehareketetmekteolmalarısevindiricidir.

Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu (B.G.F.) olarak Yenicemahalle Camii’ne ya-pılan saldırıyı kınıyoruz.

TeşkilatımızınBalkanTürklerikonusundatarafolduğunuhatırlatmakisteriz.

Kamuoyunavesoydaşlarımızaönemleduyurulur.

B.G.F. Genel Sekreterliği

Bursa – 18.04.2015

39


BGF Basın Açıklaması : 26.04.2015

DeğerliBasınMensupları,

Bilindiğiüzere24.04.2015tarihindeBulgaristanParlamentosutarafındanırkçıpartiATAKA’nıngirişimleriso-nucugetirilen1915Olayları’nailişkinkarartasarısı36’yakarşı157oylakabuledilmiştir.

Görüldüğüüzere,tarihi olayları bilim kurumlarında değil de parlamentolarda yargılayarak çarpıtan zih-niyet,Bulgaristan’dadakendisinigöstermiştir.SözkonusudurumunTürk-BulgarilişkilerindeyaratacağıhasarortadaykenbuoylamaBulgaristan’dakiırkçıpartilerinyanısıramerkezdeyeraldığınıiddiaedensağ ve sol diğer “Bulgar” partilerinin art niyetli yaklaşımlarını alenen ortaya çıkarmıştır.

Bulgaristan Parlamentosu tarihi olayları yargılayıp sonuca ulaşma işlevini görecekse ilkin kendi tarihiyle yüzleşmelidir.Türkmilletinebukararlaatılmakisteneniftira,bizleriçin“yok”hükmündedir.Ayrıcabutürka-rarlarınBulgaristan’daetnikdüşmanlıkyaratmavetoplumsalbarışıtehditetmepotansiyelinigözardıetmemekgerekir.Tarihi art niyetli bir şekilde çarpıtan Bulgaristan Parlamentosu’nun aldığı bu kararı esefle kını-yoruz.

Kamuoyunavesoydaşlarımızaönemleduyurulur.

Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu

Genel Sekreterliği

Bursa - 26.04.2015

40


Kita

p Ta

nıtım

ı

41


Dr. Taner Güçlütürk’ün “Kosova’da Türk Edebi Yaratıcılığı (1951-2001)”

Adlı Doktora Tezi Yayımlandı

Merkezi Prizren’de bulunanBAL-TAM Balkan TürkolojiAraştırmalarıMerkezi yayınlarındanDr.Güçlütürk’ün “Kosova’da Türk Edebi Yaratıcılığı (1951-2001)”adlıdoktoratezikitapolarakyayımlandı. BAL-TAM Balkan TürkolojiAraştırmalarıMerkezi’nin 25. yayını vetezlerdizinin10.eseriolarakgünyüzünügören doktora çalışması kitabı, toplam554sayfadanoluşuyor.

“Kosova’da Türk Edebi Yaratıcılığı (1951-2001)” konulu sözkonusu doktora tezinde, Kosova’dayaratılan Türk çağdaş edebiyatınınn i t e l i k l e r ii n c e l enmek t ed i r.Kosova’daTürkçağdaşedebi yaratıcılığı,türleri, temsilcileri veeserleri interdisiplinerolarak araştırılmakta,YeniTürkEdebiyatıylaurğaşan bilimaraştırmacılarına vebilimsahasınakonuylailgili yeni bulgularsunulmaktadır.

En son Prof.Dr.İsmailPARLATIRve Prof. Dr. BilgeE R C İ L A S U Ndeğerlendirmesiylekitap olarak baskıya giren doktora tezikitabında, 424 dipnot ve 305 birim ilezengin bir kaynakçadan faydalanıldığıgözeçarpıyor.

Kosova ve Kosova dışındakiedebiyat eleştirilerinde Kosova Türkedebi yaratıcılığı, Kosova Türklerininİkinci Dünya Savaşı’ndan sonrakigelişen yakın edebi tarihi,KosovaTürkçağdaş edebiyatı, nazım ve nesir türleribölümlerinde yazarlar eserlerindenyola çıkarak detaylı incelemelerle elealınmaktadır.AynızamandaKosovaTürkçağdaş edebiyatının sanatsal ve edebiestetik unsurları analiz edilmektedir.KosovaTürk çağdaş edebi yaratıcılığınıetkileyenedebiakımlarıvehangiedebiyatailesi içerisinde ele alınması gerektiğisorusuna da aydınlık getirilmektedir.

Bunun dışında Kosova Türk çağdaşedebi yaratıcılığının sanatsal işlevidışında toplumsal misyonu da ortayakonmaktadır.

Türkçe edebi yaratıcılığı, tarihive nitelikleri, Kosova Türk yazar veşairlerinin vasıfları, Kosova Türk edebiyaratıcılığında gazete ve dergilerin rolü,Kosova’dagelenekselTürktiyatrotarihi,temsilcileri ve Türkçe oyun yazarlığıhakkında da detaylı araştırma, bilgi veincelemeler bu bilimsel çalışmada yeralıyor.

Kosova Türk çağdaş edebiyaratıcılığında, nazım ve nesrin değişiktürlerinde, uzun süren bir acemilik veemeklemedönemindensonraedebinitelikve estetik ölçütlerini yakalamış eserleriokuyucusunasunduğuvurgulanmaktadır.Ancak bu başarının ilk örnekleri ortayaçıktığısıradaKosovaTürkçağdaşedebiyaratıcılığının duraksama döneminegirdiğininaltıçizilmektedir.

Çalışma,2011yılındaÜsküp’ün“Aziz ve Kiril Metodiy” Üniversitesi

“Blaje Koneski” Filoloji Fakültesi TürkDili Edebiyatı Bölümünde, Prof. Dr.Hamdi Hasan danışmanlığında, jüriüyeleriProf.Dr.NimetullahHafız,Prof.Dr.ZekiryaNeziri,Prof.Dr.TacidaHafızveDoç.Dr.FadılHocaönündesavunmasıgerçekleştirilmişti.

Konuyla ilgili açıklamadabulunan Dr. Taner Güçlütürk, “KosovaCumhuriyeti’nde Türk dilinde yaratılanelliyıllıkverimlibuedebîuğraş,KosovaCumhuriyetisınırlarıdışındadahibüyükilgi uyandırmış; Kosova Türk edebiyatıveeserleribugünekadarhemyurtiçindehem de yurt dışında değişik vesilelerleçeşitliedebîeleştirivedeğerlendirmelereyanı sıra birçok antolojik çalışmaya dakonuolmuştur.Ancak,buedebiyatadairşimdiye kadar yapılan değerlendirmeler

kısmî ve eksik kalmıştır. Dolayısıyla dabuedebiyatüzerinebirbütünolaraknetbir görüş ve tutumoluşturmakveya netbirkararvermekhaylizordu.

27 Nisan 2011 tarihindesavunmasını yaptığım doktora tezimi,kitap olarak okurların ilgisine sunarkenbu çalışmada, Kosova Türklerinin vebölgedeki Türkçe edebiyat geleneğinintarihçesinivebutarihîseyiriçinde;eğitim,kültür ve basın yayın çalışmalarının buedebiyatateşvikini,ÇağdaşKosovaTürkEdebiyatı emektarlarını, nazım ve nesirtürlerindeki eserlerin edebî nitelikleriüzerine incelemeler ile yurt içinde vedışında bu edebiyat üzerine yapılan enönemli tespitleri ve de yarım yüzyıldırbuzümrenin,Türkçeedebiyatgeleneğiniyaşatmagayretiveazminibulacaksınız.

Bilimsel incelemelerimizsonucunda, bu edebiyatın, niteliklibir edebiyat eleştirisinden ve bilimselincelemedenyoksunkaldığınıtespitettik.Hem ilerdeki değerlendirmelere dahasağlıklı bir zemin oluşturacağı, hem de

edebiyatyaratıcılığınasoyunacakçağdaşedebi yaratıcılarına, çağdaş edebiyatlarstandartlarında daha nitelikli, dahaestetik, benzeri hataları tekrarlamadan,kusursuz eserler ortaya koymasındakılavuzlukedeceğiinancıylaçalışmamızıkitaplaştırmayakararverdik.

Öte yandan, bu sahada bilimselincelemeleri sürdürecek bilim emektarve araştırmacılarına kaynak oluşturması,konuyaışıktutmasıveTürkolojibiliminehizmet sunmasını temenni ettiğimiz budoktora tezinin Türkçesini olduğu gibiMakedoncasını da, basım için gerekliimkân ve desteği sağlar sağlamaz ilkfırsatta yayımlayarak, bilimin ve dahagenişbirokurkitlesininilgisinesunmayıhedefliyoruz”dedi.Ki

tap

Tanı

tımı

42


KAŞNİK(A) - BATI TRAKYA

Malzemeler

4 yumurta

1 paket kabartma tozu

2 yemek kaşığı yoğurt

Yarım su bardağı ayçiçeği yağı

3 su bardağı mısır unu

150 gr ufalanmış beyaz peynir

500 ml süt

3 Pırasa

Tuz

Kekik

Yapılışı:

TPırasaları ince kıyın. Peyniri çatalla ezin. Derin bir kapta tüm malzemeyi karıştırıp

çırpın. Hazırladığınız harcı yağlayıp unladığınız fırın tepsisine yayın. Önceden ısıtılmış 170

dereceye ayarlı fırında pişirin.

Kürdanla pişip pişmediğini kontrol edin. Pişince fırından alın. Ilınınca dilimleyip servis

yapın.

Kaşnika’nın üzerine pişirmeden önce kırmızı toz biber serpebilirsiniz.

Kaşnika artık hazır, afiyet olsun.

Yem

ek K

öşes

i