Bi 5. I. MC TIU

TIM HIU HOAT NG CUA TIM CH

1. Quan sat tim ch hoat ng theo chu ki, phn bit cac pha cua mt chu ki tim. 2. Tim va kich thich dy thn kinh giao cam i giao cam hiu c ch iu hoa thn kinh i vi hoat ng cua tim. 3. Thy c tac ng cua adrenalin ln hoat ng cua tim hiu c ch iu hoa th dich i vi hoat ng cua tim. II. C S KHOA HC Tim co gian nhip nhang u n theo chu ki. Mi chu ki hoat ng cua tim bt u t pha tm nhi co, tip o la pha tm tht co va cui cung la pha gian chung (ca tm nhi va tm tht cung gian). Tip o lai bt u mt chu ki tim mi bng pha tm nhi co. Hoat ng co gian cua tim co th theo doi bng h thng cn ghi hoc ghi lai thi trn tru ghi. S co gian nhip nhang u n theo chu ki cua tim la do hoat ng cua h dn truyn tim (bao gm nut xoang nhi, nut nhi tht, bo His va mang Puckin). Tuy nhin hoat ng cua tim c iu hoa bi thn kinh va th dich. H thn kinh sinh dng va tuyn ni tit tit ra hoocmn co th lam tng hay giam nhip va lc co tim. Co hai i dy thn kinh (xut phat t trung ng thn kinh) chi phi hoat ng cua tim la i dy thn kinh giao cam va i dy thn kinh i giao cam (dy thn kinh nao s X). mi phia cua tim (trai hoc phai) u co mt dy thn kinh giao cam va mt dy i giao cam. Dy thn kinh giao cam co si trc hach ngn va si sau hach dai, dy thn kinh i giao cam co si trc hach (co bao mielin) dai va si sau hach ngn. Ring ch, dy thn kinh cam va i giao cam mi phia (trai hoc phai) cua tim nhp lai lam mt tao thanh dy thn kinh hn hp (dy thn kinh giao cam-i giao cam).

Nh vy co mt i dy thn kinh hn hp chi phi hoat ng cua tim. Trong mi dy thn kinh hn hp co ca si thn kinh giao cam va si i giao cam. Xung thn kinh t trung ng thn kinh i theo dy thn kinh giao cam n tim lam tim p nhanh va manh ln, ngc lai xung thn kinh t trung ng thn kinh i theo dy thn kinh nao s X n tim lam tim p chm lai va yu i. Adrenalin do phn tuy tuyn thng thn tit ra tac dung ln tim tng t nh tac ng cua dy giao cam, lam tim p nhanh va manh ln. III. THIT B HA CHT- MU VT but ghi) -

ch. Dung cu m (keo, dao m, panh, kim choc tuy) Khay m, kim gm ch Bng thm nc, moc thuy tinh. Kep tim co buc mt oan chi. H thng cn ghi hoc may ghi thi (tru ghi, gia treo, giy ghi, May kich thich in, ngun in 6 vn. Dung dich sinh li Rinhg dung cho ng vt bin nhit (Cach pha:

0,6g NaCl + 0,02g KCl + 0,02g CaCl2 + 0,02g NaHCO3 + 100ml nc ct). Co th thay dung dich sinh li bng nc mui sinh li (cach pha: 0,66g NaCl + 100ml nc ct). Dung dich adrenalin 1/100 000 hoc 1/50 000. IV. TIN HNH TH NGHIM 1. Quan sat hoat ng cua tim ch Pha huy tuy sng lam ch bt ng. Cach pha tuy sng (hinh 1): Cm ch bng tay trai, mt lng ln trn. Tim ni tip giap gia xng sng va hp so, o la ch lom nm inh cua tam giac u co ay la ng ni gia hai mt ch. n manh kim choc tuy xung ch lom va m su xung tuy sng, Nu mui kim cham ung tuy sng thi ch se co phan ng ly

hai chi trc che mt. Nghing can kim choc tuy v phia u, chiu dai kim thng hang vi ct sng va iu chinh mui kim m su vao ng tuy xng sng pha tuy sng. Nu pha ung tuy thi hai chn ch se dui thng ra.

Hinh 1. Pha huy tuy sng ch Ghim ch nm nga trn khay m va m l tim bng cach dung panh va keo ct bo mt manh da ngc hinh tam giac (co inh la mom xng c va ay la ng ni hai khp vai). Tip o dung panh kep vao mom sun xng c, nhc thanh trc lng ngc ln va ct bo i mt manh lng ngc theo hinh tam giac nh a ct da trc o, thy tim l ro trong xoang bao tim. Keo hai chi trc sang hai bn va ghim lai vt m rng hn ra. Dung panh kep nng mang bao tim ln va dung keo ct t mang bao tim. Nh vy tim a c bc l hoan toan. Quan sat trinh t hoat ng cua tm nhi va tm tht, xac inh cac pha co tim. Dung kep tim kep vao mom tim va mc ln h thng khuch ai theo roi hoat ng tim phan anh trn hoat ng cua cn ghi. Tip o m s nhip tim trong mt phut. Nu ghi thi hoat ng cua tim ch thi tin hanh nh sau: Dung kep tim kep vao mom tim, kep tim c ni vi h thng but ghi bng mt si chi. iu chinh but ghi va sat vao giy ghi trn tru ghi ri cho tru ghi chay. But ghi se ve ln giy thi hoat ng cua tim (hinh 3).

Hinh 3. S ghi thi hoat ng cua tim ch. 1. Tru ghi Lu y: - Trong qua trinh m nu mau chay thi dung bng thm m dung dich sinh li vt vao ch mau chay hoa loang mau, sau o dung bng a vt kit thm mau a hoa loang o, lam nh vy quan sat tim d hn. - Trong qua trinh thi nghim, thng xuyn nho dung dich sinh li ln tim tim khng bi kh.2. Tac

2. But ghi

3. Kep tim

ng cua thn kinh i vi hoat ng cua tim ch

Tim dy thn kinh hn hp (giao cam - i giao cam): Dung keo ct bo da, xng goc ham sat chi trn, bn phia mun tim dy thn kinh (phia trai hoc phai). Keo chn (phia tim dy thn kinh) sang bn va xung phia di va ghim chn lai, ng thi dung ghim c inh u ch. Dung moc thuy tinh pha bo t chc lin kt goc ham va chi trc se l ra mt hc su. Nhin xung ay hc tim c nng ba. C nay co hinh tam giac mau trng hng uc. Nm vt ngang qua c nay la bo mach - thn kinh, trong o co dy thn kinh ln hn ca nm sat mach mau o la dy thn kinh hn hp. Dung moc thuy tinh tach dy thn kinh ra khoi mach mau va lun si chi xung phia di co th nng dy thn kinh ln va t vao in cc kich thich (hinh 4).

Hinh 4. Dy thn kinh giao cam - i giao cam 1. Dy thn kinh giao cam-igiao cam 2. in cc 3. ua thuy tinh m nhip tim trong 1 phut. Dung may kich thich in kich thich lin tuc dy thn kinh trong khoang 15 - 20 giy (kich thich theo h thng rung cua may). Theo doi nhip tim trong khi kich thich va sau khi ngng kich thich. So sanh nhip tim trc, trong khi va sau khi kich thich. Co th ghi thi hoat ng cua tim ch khi kich thich dy thn kinh giao cam - i giao cam. Cach lam nh sau: Cm hai u si chi nng dy thn kinh ln va t vao in cc cua may kich thich in. Dung kep tim kep vao mom tim, kep tim c ni vi h thng but ghi bng mt si chi. iu chinh but ghi va sat vao giy ghi trn tru ghi ri cho tru ghi chay ghi thi hoat ng binh thng cua tim, tip o dung may kich thich in kich thich lin tuc dy thn kinh (kich thich theo h thng rung cua may) trong khoang thi gian 15 - 20 giy ghi thi tac ng cua dy thn kinh giao cam - i giao cam ln hoat ng tim. 3. Tac ng cua adrenalin ln hoat ng cua tim ch

m nhip tim trong mt phut, sau o nho vai giot dung dich adrenalin ln tim ch va m nhip tim trong mt phut, quan sat thm cng co tim. So sanh nhip tim trc va sau khi nho dung dich adrenalin ln tim. V. PHN TCH KT QU TH NGHIM V VIT BO CO - Ghi lai s nhip tim ch trong mt phut. - Ghi lai quan sat hoat ng cua tim: m ta trinh t co va gian cua tm nhi va tm tht trong mt chu ki tim. Tai sao trong mi chu ki tim trinh t co cua tm nhi va tm tht lai din ra nh vy ? Trinh t co gian cua tm nhi va tm tht co vai tro nh th nao trong vn chuyn mau qua cac bung tim ? - Nu ghi c thi hoat ng cua tim, hay dan thi vao bao cao va phn tich thi bng cach in cac pha co tm nhi, co tm tht va pha gian chung cua mt chu ki tim vao thi. - Giai thich tai sao tim co gian nhip nhang theo chu ki ? Tim co gian nhip nhang nh vy co tac dung gi ? - Ghi kt qua m nhip tim trc, trong khi va sau khi kich thich dy thn kinh giao cam-i giao cam va giai thich tai sao nhip tim lai thay i ? - Nu ghi c thi hoat ng cua tim ch khi kich thich dy thn kinh giao cam-i giao cam, hay dan thi vao bao cao va phn tich thi bng cach anh du vi tri tac ng cua thn kinh i giao cam va cua giao cam ln thi. - Da vao cu tao cua dy thn kinh giao cam va i giao cam giai thich tai sao khi kich thich dy thn kinh giao cam-i giao cam ch nhng thi im tac ng cua chung ln tim lai khac nhau ? - Ghi lai kt qua m nhip tim trc va sau khi nho vai giot dung dich adrenalin ln tim ch. So sanh nhip tim trc va sau khi nho dung dich adrenalin ln tim. Cho bit tac ng cua adrenalin ln hoat ng cua tim ch Kt lun - Kt lun v hoat ng cua tm nhi va tm tht trong chu ki tim.

- Kt lun v tac ng cua thn kinh giao cam va i giao cam i vi hoat ng cua tim. - Kt lun v tac ng cua adrenalin ln hoat ng cua tim. VI. CU HI NH GI V M RNG VN 1. Trong trng hp bnh li, tim co gian khng u, co luc bo mt vai nhip p, iu nay co anh hng n huyt ap khng ? Tai sao ? 2. Tai sao tim co gian tng t ngt quang nhng mau chay trong mach mau vn thanh dong lin tuc ? 3. Tai sao cac loai thu co nhip tim khac nhau? 4. Trinh bay c ch thn kinh va th dich trong iu hoa hoat ng tim. 5. Khi bi stress, ham lng adrenalin trong mau thay i nh th nao? Tai sao? Ham lng adrenalin thay i anh hng nh th nao ln hoat ng cua tim ?