Bi 1: Trong nhng nm 2005, sn xut ng M: 11,4 t pao; tiu dng 17,8
tpao; gi c M 22 xu/pao; gi c th gii 8,5 xu/pao nhng gi c v s lng y
c h s co dn ca cu v cung l Ed = -0,2; Es = 1,54. Yu cu: 1. Xc nh
phng trnh ng cung v ng cu v ng trn th trng M. Xc nh gi c cn bng ng
trn th trng M. 2. m bo li ch ca ngnh ng, chnh ph a ra mc hn ngch
nhp khu l 6,4 t pao. Hy xc nh s thay i trong thng d ca ngi tiu
dung, ca ngi sn xut, ca Chnh ph, v s thay i trong phc li x hi. 3.
Nu gi s chnh ph nh thu nhp khu 13,5 xu/pao. iu ny tc ng n li ch ca
mi thnh vin ra sao? So snh vi trng hp hn ngch, theo bn chnh ph nn p
dng bin php g? Bi gii Qs = 11,4 t pao Qd = 17,8 t pao P = 22 xu/pao
PTG = 805 xu/pao Ed = -0,2 Es = 1,54 1. Phng trnh ng cung, ng cu?
Pcb? Ta c: phng trnh ng cung, ng cu c dng nh sau: QS = aP + b QD =
cP + d Ta li c cng thc tnh co dn cung, cu: ES = (P/QS).(Q/P) ED =
(P/QD). (Q/P) Trong : Q/P l s thay i lng cung hoc cu gy ra bi thay
i v gi, t , ta c Q/P l h s gc ca phng trnh ng cung, ng cu ES =
a.(P/QS)(1)
ED = c. (P/QD) a = (ES.QS)/P
c = (ED.QD)/P a = (1,54 x 11,4)/22 = 0,798 c = (-0,2 x 17,8)/22
= - 0,162
Thay vo phng trnh ng cung, ng cu tnh b,d QS = aP + b QD = cP + d
b = QS aP
d = QD - cP b = 11,4 (0,798 x 22) = - 6,156 d = 17,8 + (0,162 x
22) = 21,364 Thay cc h s a,b,c,d va tm c, ta c phng trnh ng cung v
cu v ng trn th trng M nh sau: QS = 0,798P 6,156 QD = -0,162P +
21,364 Khi th trng cn bng, th lng cung v lng cu bng nhau QS = QD
0,798PO 6,156 = -0,162PO + 21,364 0,96PO
= 27,52 = 28,67 = 16,72
PO QO
2. S thay i trong thng d ca ngi tiu dng, ca ngi sn xut, ca Chnh
ph, v s thay i trong phc li x hi. Quota = 6,4 Do P = 22 < PTG =
8,5 => ngi tiu dng c xu hng tiu dng hng nhp khu, nu chnh ph khng
hn ch nhp khu. ngn chn nhp khu chnh ph t quota nhp khu vi mc 6,4 t
pao. Khi phng trnh ng cung thay i nh sau: QS = QS + quota = 0,798P
-6,156 + 6,4 QS = 0,798P + 0,244 Khi c quota, phng trnh ng cung
thay i => im cn bng th trng thay i. QS =QD 0,798 P + 0,244 =
-0,162P + 21,364 0,96P P = Q = = 21,12 22 17,8
P22
S6.4
S quota
a b8.5
c
d
f
D 0.627 19.987 11.4 17.8
Q
* Thng d : - Tn tht ca ngi tiu dng : CS = a + b + c + d + f =
255.06 vi : a = ( 11.4 + 0.627 )x 13.5 = 81.18 b = x ( 10.773 x
13.5 ) = 72.72 c = x ( 6.4x 13.5 ) = 43.2 d = c = 43.2 f = x (
2.187 x 13.5 ) = 14.76 => CS = - 255,06 Thng d nh sn xut tng :
PS = a = 81.18 Nh nhp khu ( c hn ngch ) c li : c + d = 43.2 x 2 =
86.4 Tn tht x hi : NW = b + f = 72.72 + 14.76 = 87.48 => NW = -
87,48 3. Thu nhp khu 13,5 xu/pao. Li ch ca mi thnh vin ra sao? So
snh vi trng hp hn ngch, theo bn chnh ph nn p dng bin php g? Mc thu
nhp khu 13,5 xu/pao, nh hng n gi ca s lng nhp khu, lm cho gi tng t
8,5 ln 8,5 + 13,5 = 22 xu/pao (bng vi gi cn bng khi p dng hn ngch
nhp khu cu 2) Vi mc thu nhp khu l 13.5 xu/pao, mc gi tng v thng d
tiu dng gim :CS = a + b + c + d = 255.06
vi a = 81.18 b = 72.72 c = 6.4 x 13.5 = 86.4 d = 14.76 Thng d sn
xut tng : PS = a = 81.18 Chnh ph c li : c = 86.4NW = b + d =
87.48
P
S D
22 t
a
b
cd
8..5
Pw
0.627
11.4
17.8
19.987
Q
Khi chnh ph nh thu nhp khu th tc ng cng ging nh trng hp trn. Tuy
nhin nu nh trn chnh ph b thit hi phn din tch hnh c +d do thuc v
nhng nh nhp khu th trng hp ny chnh ph c thm mt khon li t vic nh thu
nhp khu ( hnh c + d ). Tn tht x hi vn l 87,487 * So snh hai trng hp
: Nhng thay i trong thng d tiu dng v thng d sn xut l nh nhau di tc
ng ca hn ngch v ca thu quan. Tuy nhin nu nh thu nhp khu chnh ph s
thu c li ch t thu. Thu nhp ny c th c phn phi li trong nn kinh t ( v
d nh gim thu, tr cp ...). V th chnh ph s chn cch nh thu nhp khu bi
v tn tht x hi khng i nhng chnh ph c li thm mt khon t thu nhp
khu.
Bi 2: Th trng v la go Vit Nam c cho nh sau:Trong nm 2002, sn lng
sn xut c l 34 triu tn la, c bn vi gi 2.000 /kg cho c th trng trong
nc v xut khu; mc tiu th trong nc l 31 triu tn. - Trong nm 2003, sn
lng sn xut c l 35 triu tn la, c bn vi gi 2.200 /kg cho c th trng
trong nc v xut khu, mc tiu th trong nc l 29 triu tn. Gi s ng cung v
ng cu v la go ca Vit Nam l ng thng, n v tnh trong cc phng trnh ng
cung v cu c cho l Q tnh theo triu tn la; P c tnh l 1000 ng/kg. 1.
Hy xc nh h s co dn ca ng cung v cu tng ng vi 2 nm ni trn. 2. Xy dng
phng trnh ng cung v ng cu la go ca Vit Nam. 3. Trong nm 2003, nu
chnh ph thc hin chnh sch tr cp xut khu l 300-
/kg la, hy xc nh s thay i trong thng d ca ngi tiu dng, ca ngi sn
xut, ca chnh ph v phc li x hi trong trng hp ny. 4. Trong nm 2003,
nu by gi chnh ph p dng hn ngch xut khu l 2 triu tn la mi nm, mc gi
v sn lng tiu th v sn xut trong nc thay i nh th no? Li ch ca mi thnh
vin thay i ra sao? 5. Trong nm 2003, gi nh chnh ph p dng mc thu xut
khu l 5% gi xut khu, iu ny lm cho gi c trong nc thay i ra sao? S
thay i trong thng d ca mi thnh vin s nh th no? 6. Theo cc bn, gia
vic nh thu xut khu v p dng quota xut khu, gii php no nn c la chn.
Bi gii 2002 2003 P 2 2,2 QS 34 35 QD 31 29
1. Xc nh h s co dn ca ng cung v cu tng ng vi 2 nm ni trn. H s co
dn cung cu c tnh theo cng thc: ES = (P/Q) x (QS/P) ED = (P/Q) x
(QD/P) V ta xt th trng trong 2 nm lin tip nn P,Q trong cng thc tnh
co dn cung cu l P,Q bnh qun. ES = (2,1/34,5) x [(35 34)/(2,2 2)] =
0,3 ED = (2,1/30) x [(29 31)/(2,2 2)] = 0,7 2. Xy dng phng trnh ng
cung v ng cu la go ca Vit Nam.
Ta c : QS = aP + b QD = cP + d Trong : a = QS/P = (35 34) / (2,2
2) = 5 b = QD/P = (29 -31) / (2,2 2) = -10 Ta c: QS = aP + b b = QS
aP = 34 5.2 = 24
v
QD = cP + d d = QD cP = 31 +10.2 = 51
Phng trnh ng cung, ng cu la go Vit Nam c dng: QS = 5P + 24 QD =
-10P + 51 3. tr cp xut khu l 300 /kg la, xc nh s thay i trong thng
d ca ngi tiu dng, ca ngi sn xut, ca chnh ph v phc li x hi Khi thc
hin tr cp xut khu, th: PD1 = PS1 0,3 Ti im cn bng: QD1 = QS1 5PS1 +
24 = -10 (PS1 0,3) + 51
PS1 = 2 PD1 = 1,7 QD1 = 34
4. Quota xut khu l 2 triu tn la mi nm, mc gi v sn lng tiu th v
sn xut trong nc thay i nh th no? Li ch ca mi thnh vin thay i ra
sao? Khi cha c quota , im cn bng th trng: QS = QD 5P + 24 = -10P +
51 15P = 27 PO = 1,8 QO = 33 Khi c quota xut khu, phng trnh ng cu
thay i nh sau: QD = QD + quota = -10P + 51 + 2 = -10P + 53 im cn
bng mi khi c quota xut khu:
QS = QD 5P + 24 = -10P +53 15P = 29 P = 1,93 Q = 5P + 24 =
33,65P S D
*
P = 2,2 P = 2,09
1,9 3 1,8 D +quota
29
33 33,65
Q
Thng d: - CS = + a + b l phn din tch hnh thang ABCD SABCD = 1/2
x (AB + CD) x AD Trong : AD = 2,2 1,93 = 0,27 AB = QD(P=2,2) = -10
x 2,2 +51 = 29 CD = QD(P=1,93) = -10 x 1,93 + 51 = 31,7 SABCD = 1/2
x (29 + 31,7) x 0,27 = 8,195 CS = a + b = 8,195
- PS = -(a + b + c + d + f) l phn din tch hnh thang AEID SAEID =
1/2 x (AE + ID) x AD Trong : AE = QS(P=2,2) = 5 x 2,2 + 24 = 35 ID
= QS(P=1,93) = 5 x 1,93 + 24 = 33,65 SAEID = 1/2 x (35 + 33,65) x
0,27 = 9,268
PS = -(a + b + c + d +f) = -9,268
- Ngi c quota XK: XK = d l din tch tam gic CHI SCHI = 1/2 x (CH
x CI) Trong : CH =AD = 0,27 CI = DI AH = 33,65 QD(P=2,2) = 33,65 -
(-10 x 2,2 +53) = 33,65 -31 =2,65 S CHI = 1/2 x (0,27 x 2,65) =
0,358 XK = d = 0,358
- NW = CS + PS + XK = 8,195 9,268 + 0,358 = -0,715 5. chnh ph p
dng mc thu xut khu l 5% gi xut khu, gi c trong nc thay i ra sao? S
thay i trong thng d ca mi thnh vin s nh th no? Khi chnh ph p t mc
thu xut khu bng 5% gi xut khu th gi ca lng xut khu s gim: 2,2 5% x
2,2 = 2,09. - CS = 1/2 x (29 + QD(P=2,09)) x (2,2 2,09) = 1/2 x [29
+ (-10 x 2,09 + 51)] x 0,11 = 1/2 x (29 + 30,1) x 0,11 = 3,25 - PS
= - { 1/2 x (AE + QS(P=2,09)) x (2,2 2,09) = - {1/2 x [35 + (5 x
2,09 +24)] x 0,11 = - [1/2 x (35 + 34,45) x 0,11)] = -3,82 - Chnh
ph: CP = 1/2 x (2,2 2,09) x (QS(P=2,09) QD(P=2,09)) = 1/2 x 0,11 x
(34,45 30,1) = 0,239 - NW = CS + PS + CP = 3,25 -3,82 + 0,239 =
-0,33 6. Gia vic nh thu xut khu v p dng quota xut khu, gii php no
nn c la chn Theo tnh ton ca cu 4,5 (quota = 2 v TXK = 5% gi xut
khu) th Chnh ph nn chn gii php nh thu xut khu. V r rng khi p dng mc
thu ny phc li x hi b thit hi t hn khi p dng quota = 2, ng thi chnh
ph thu c 1 phn t vic nh thu (0,39).
Bi 3: Sn phm A c ng cu l P = 25 9Q v ng cung l P = 4 + 3,5QP:
tnh bng ng/n v sn phm Q: tnh bng triu tn n v sn phm 1. Xc nh mc gi
v sn lng khi th trng cn bng. 2. Xc nh thng d ca ngi tiu dng khi th
trng cn bng. 3. m bo li ch cho ngi tiu dng, chnh ph d nh a ra 2 gii
php sau: Gii php 1: n nh gi bn ti a trn th trng l 8 ng/vsp v nhp
khu lng sn phm thiu ht trn th trng vi gi 11 ng /vsp. Gii php 2: Tr
cp cho ngi tiu dng 2 ng/vsp v khng can thip vo gi th trng. Theo bn
th gii php no c li nht: a. Theo quan im ca chnh ph b. Theo quan im
ca ngi tiu dng 4. Gi s chnh ph p dng chnh sch gi ti a l 8 ng/vsp i
vi sn phm A th lng cu sn phm B tng t 5 triu tn vsp ln 7,5 triu tn
vsp. Hy cho bit mi quan h gia sn phm A v sn phm B? 5. Nu by gi chnh
ph khng p dng 2 gii php trn, m chnh ph nh thu cc nh sn xut 2
ng/vsp. a. Xc nh gi bn v sn lng cn bng trn th trng? b. Xc nh gi bn
thc t m nh sn xut nhn c? c. Cc nh sn xut hay ngi tiu dng gnh chu
thu? Bao nhiu? d. Thng d ca ngi sn xut v ngi tiu dng thay i nh th
no so vi khi cha b nh thu? Bi gii 1. Gi v sn lng cn bng P = 25 9QD
=>QD = 2,778 0,111P P = 4 + 3,5QS => QS = 0,286P - 1,143 Ti
im cn bng : QS = QD 0,286P 1,143 = 2,778 0,111P 0,397P P = = 3,921
9,88
Q = 1,68 2. Thng d ngi tiu dng CS = 1/2 x (25 9,88) x 1,68 =
12,7
3. gii php no c li nht Gii php 1: P max = 8/vsp & PNkhu lng
sp thiu ht = 11/vspP
P =14.74 B P0=9. 8 Pmax =8 C D
Ton that vo ch
S
Thieu hutQ1 =1.14s 1
D Q1D = 1.89 Q
Q0
Ta c : Pmax = 8/vsp (S) : P = 4 + 3,5Q 8 = 4 + 3,5Q Q1S =
1,14
Tng t : th P = 8/vsp vo (D) (D) : P = 25 - 9Q 8 = 25 - 9Q Q1D =
1,89 Vy tng sn lng thiu ht trong trng hp ny l: Q1D Q1S = 1,89 -
1,14 = 0,75 Vy s tin chnh ph phi b ra nhp khu sn lng thiu ht l: P x
( Q1D Q1S ) = 11 x 0,75 = 8,25 t Ngi tiu dng tit kim c l: CS = C-B
= 1.14*(9.8-8) (1.68-1.14)*(14.74-9.8) = - 0.616 t
P PS1
S
P0PD 1
A C
B E D
s
D Q0 Q1Q
Gii php 2: Tr cp cho ngi tiu dng 2/vsp & khng can thip vo gi
th trng . Ta c : PS1 PD1 = 2 PD1= 25 9Q1 PS1 = 4 + 3,5 Q1 Suy ra :
Q1 = 1.84 , PD1= 8.44 ; PS1 = 10.44 Ngi tiu dng tit kim c l: CS = C
+ D = 0.5 x (9.8 8.44) x (1.68 + 1.84) = 2.4 t Chnh ph phi b ra l :
CP = 2 x Q1 = 2 x 1.84 = 3.68 t Kt lun : Vy gii php 1 c li hn theo
quan im ca chnh ph. Vy gii php 2 c li hn theo quan im ca ngi tiu
dng. 4. mi quan h gia sn phm A v sn phm B
Sn phm A: Ta c Pmax = 8 th vo (S) : P = 4 + 3,5Q => Q1S =
1,14 Sn phm B: Sn lng B tng : Q = 7,5 5 = 2,5 Hu dng bin ca 2 sn
phm : QB 2,5 2,5 MRAB = = = = 4,63 > 1 QA 1,68 1,14 0,54 =>
sn phm A v B l 2 sn phm thay th hon ton 5. nh thu 2 ng/vsp a. Khi
chnh ph nh thu nh sn xut, tc ng ln gi, lm ng cung dch chuyn vo
trong. P = 4 + 3,5Q Hm cung mi: P = 4 +3,5Q +2 => P = 3,5Q + 6
Khi th trng cn bng: => 3,5Q + 6 = 25 9Q => 12.5Q = 19 => Q
= 1,52 P = 11,32 b. Gi thc t m nh sn xut nhn c: P = 4 + 3,5 x 1,52
= 9,32 c. Cc nh sn xut hay ngi tiu dng gnh chu thu? Bao nhiu? Gi m
ngi tiu dng phi tr khi c thu P = 3,5 x 1,52 + 6 = 11,32 So vi gi cn
bng trc khi b nh thu : P = 9,88 Chnh lch gi ca nh sn xut : P = 9,32
9,88 = -0,56 Chnh lch gi ca ngi tiu dng : P = 11,32 9,88 = 1,44
=> Vy sau khi c thu gi bn ca ngi sn xut b gim 0,56 /1vsp V ngi
tiu dng phi tr nhiu hn 1,44 /1vsp c ngi sn xut v ngi tiu dng u gnh
chu thu. Trong ngi sn xut chu 0,56 /1vsp ; cn ngi tiu dng chu 1,44
/1vsp d. Thng d ca ngi sn xut v ngi tiu dng thay i nh th no so vi
khi cha b nh thu? - CS = - [1/2 x (1,68 +1,52) x (11,32 9,88)] = -
( 1/2 x 3,2 x 1,44)
= - 2,304 - PS = -[1/2 x (1,52 + 1,68) x (9,88 9,32)] = - 0,896
Sau khi c thu thng d ngi tiu dng gim 2,304 ; thng d ngi sn xut gim
0,896
Bi 4: Sn xut khoai ty nm nay c ma. Nu th ni cho th trng n nhtheo
qui lut cung cu, th gi khoai ty l 1.000 /kg. Mc gi ny theo nh gi ca
nng dn l qu thp, h i hi chnh ph phi can thip nng cao thu nhp ca h.
C hai gii php d kin a ra: Gii php 1: Chnh ph n nh mc gi ti thiu l
1.200 /kg v cam kt mua ht s khoai ty d tha vi mc gi . Gii php 2:
Chnh ph khng can thip vo th trng, nhng cam kt vi ngi nng dn s b gi
cho h l 200 /kg khoai ty bn c. Bit rng ng cu khoai ty dc xung,
khoai ty khng d tr v khng xut khu. 1. Hy nhn nh co dn ca cu khoai
ty theo gi mc gi 1.000 /kg 2. Hy so snh hai chnh sch v mt thu nhp
ca ngi nng dn, v mt chi tiu ca ngi tiu dng v ca chnh ph 3. Theo cc
anh ch, chnh sch no nn c la chn thch hp. Bi gii 1. co dn ca cu
khoai ty theo gi mc gi 1.000 /kg mc gi P = 1000 th th trng cn bng,
co dn ca cu theo gi s : Ed = a.(P0/Q0) = a x (1000/Q0) 2. So snh
hai chnh sch v mt thu nhp ca ngi nng dn, v mt chi tiu ca ngi tiu
dng v ca chnh ph - Chnh sch n nh gi ti thiu : + Nu ton b s khoai u
c bn ng gi ti thiu do nh nc quy nh th thu nhp ca ngi nng dn tng
(200 /kg x Q). V chnh ph cam kt mua ht s sn phm h lm ra, vi mc gi
ti thiu (tng ng vi phn din tch A + B + C) + Chi tiu ca ngi tiu dng
tng ln 200/kg, v phi mua vi gi 1.200/kg thay v 1.000/kg (tng ng vi
phn din tch A + B b mt i) + Chi tiu ca chnh ph cng tng ln 1 lng
(200/kg x Q) vi Q l lng khoai ngi nng dn khng bn c. => bo v quyn
li ca ngi nng dn.
P S Pmin A P0
B
C
D D Q2
Q0
Q3
Q
- Chnh sch tr gi 200/kg V khoai ty khng th d tr v xut khu nn ng
cung ca khoai ty s b gy khc ti im cn bng. + Thu nhp ca ngi nng dn
cng tng 200/kg x Q (tng ng phn din tch A + B + C) + Chi tiu ca ngi
tiu dng khng tng thm, v h vn c mua khoai vi mc gi 1.000/kg + Chi
tiu ca chnh ph tng 1 lng 200/kg x Q => bo v quyn li ca c ngi nng
dn v ngi tiu dng.
P PS1 A C B
S
s
P0 =PD1
D Q0 Q1Q
3. Chnh sch no nn c la chn thch hp? Chnh sch tr gi s c u tin la
chn, v chnh sch ny m bo c quyn li ca ngi sn xut v ngi tiu dng. C
hai chnh sch u lm cho chnh ph chi tiu nhiu hn h tr cho ngi sn xut,
v ngi tiu dng. Nhng nu dng chnh sch gi ti thiu, ngi nng dn s c xu
hng to ra cng nhiu sn phm d tha cng tt, v chnh ph cam kt mua ht sn
phm tha, thit hi khng cn thit cho chnh ph. gii hn sn xut v m bo c
quyn li c hai, chnh ph s chn gii php tr gi.
Bi 1: Gi s co dn ca cu theo thu nhp i vi thc phm l 0,5 ; v codn
ca cu theo gi l -1,0. Mt ngi ph n chi tiu 10.000$ mt nm cho thc phm
v gi thc phm l 2$/v, thu nhp ca b ta l 25.000$. 1. Chnh ph nh thu
vo thc phm lm gi thc phm tng gp i, tnh lng thc phm c tiu dng v chi
tiu vo thc phm ca ngi tiu dng ny. 2. Gi s ngi ta cho b ta s tin cp
b l 5.000$ lm nh bt nh hng ca thu. Lng thc phm c tiu dng v chi tiu
vo thc phm ca ph n ny s thay i nh th no? 3. Liu khon tin ny c a b
ta tr li c mc tha mn ban u hay khng? Hy chng minh (minh ha bng th)
Bi gii 1. Chnh phu anh thue vao thc pham lam gia thc pham tang gap
oi, tnh lng thc pham c tieu dung va chi tieu vao thc pham cua ngi
tieu dung nay Ta co cong thc tnh o co gian cua cau theo gia E(P)=
(Q/ P)x (P/Q) ( 1) do e bai cho gia thc pham tang gap oi t 2 len 4
nen ta gia s o co gian la co gian hnh cung vi: Q= (Q+(Q+Q))/2
P=(P+(P+P))/2 The vao (1) ta co: E(P)= (Q/ P) x (2P+P)/(2Q+Q) Theo
e bai ta co: E(P)=-1 P=2 P=2 Q=10.000/2 =5000 The vao ( 2 ) ta tnh
c Q
(2)
(Q/ 2) x (2x2+2)/(2x5.000+Q) =-1 ==> Q = -2.500 ieu nay co
ngha la ba ta tieu dung thc pham t 5.000 xuong 2.500 n v san pham
va so tien ba ta chi tieu cho thc pham la: 2.500x4= 10.000 ong
2. Gia s ngi ta cho ba ta so tien cap bu la 5000$ e lam nhe bt
anh hng cua thue. Lng thc pham c tieu dung va chi tieu vao thc pham
cua phu n nay se thay oi: Tng t ta co cong thc tnh o co gian cua
cau theo thu nhap E(I)= (Q/ I) x (2I+I)/(2Q+Q) (3) Theo e bai ta
co: E(I)= 0.5 I=25.000 I=5.000 Q=2.500 The vao ( 3 ) ta tnh c Q nh
sau: (Q/ 5.000) x (2x25.000+5.000)/(2x2.500+Q) = 0.5 ==> Q = 238
ieu nay co ngha la ba ta tang tieu dung thc pham t 2.500 san pham
len 2.738 san pham Chi tieu cho thc pham cua ba : 2738 x 4=10.952 $
3. Lieu khoan tien nay co a ba ta tr lai c mc thoa man ban au hay
khong? Hay chng minh (minh hoa bang o th). ng vi I = 30000 =>
tiu dng = 30000/7500 => ng ngn sch dch chuyn sang phi to ra im C
, ng vi Q = 2738. Nu C vt qua ng ngn sch ban u => tha mn tng Nu
C trng ng ngn sch ban u => tha mn nh ban u Nu C bn di ng ngn sch
ban u => tha mn gim so vi ban u. Theo s liu bi ny, ta thc C vn
nm di ng ngn sch ban u nn ta kt lun khoan tien tr cp nay vn khng a
ba ta tr lai c mc thoa man ban au.
Y
(I=30.0 00) (I=25.0 00)
U 1
U 2
100 0
500 750 0 0
X
Bi 4: An c thu nhp k hin ti l 100 triu ng v thu nhp k tng lai
l154 triu ng. Nhm mc ch n gin ha tnh ton, gi nh rng An c th i vay v
cho vay vi cng 1 li sut 10% trong sut thi k t hin ti n tng lai. 1.
Hy v ng ngn sch, th hin r mc tiu dng ti a trong hin ti cng nh trong
tng lai. 2. Gi s An dang s dng nhng khon thu nhp ca mnh ng vi thi
gian ca chng, hy biu din bng th im cn bng tiu dng ca anh ta 3. Nu
li sut tng n 40% th An c thay i quyt nh tiu dng ca mnh khng? Minh
ha bng th. 4. T cu s 1, gi s hin An ang vay 50 triu ng tiu dng, anh
ta s cn bao nhiu tin tiu dng trong tng lai?Nu li sut tng t 10% ln
20% th anh ta c thay i mc vay ny khng?Biu din trn th. Bi gii 1. Hy
v ng ngn sch, th hin r mc tiu dng ti a trong hin ti cng nh trong
tng lai. X: thu nhp hin ti : 100triu Y: thu nhp tng lai : 154 triu
Li sut : r = 10% Ta c : * s tin m An c th tiu dng ti a trong hin ti
l : 100 + 154/(1+r) = 100 + 154 /(1 +0.1) = 240 triu * s tin m An c
th dng ti a trong tng lai l: 154 + 100(1+0.1) = 264 triuThu nhp tng
lai BC1
26 4
15 4
E1 I1
100
Thu nhp hin ti
ng gii hn ngn sch ca An l ng gp khc BC. Khi , nu An s dng ht
khon thu nhp hin ti l 100 triu th trong tng lai thu nhp ca An s l
154
triu ng. Nu An tit kim tt c thu nhp trong hin ti th trong tng
lai anh ta s nhn c tng thu nhp l 264 triu ng (154 + 100 + 100x10%).
ng gii hn ngn sch ch ra kh nng ny v cc kh nng trung gian khc. 2. Gi
s An ang s dng nhng khon thu nhp ca mnh ng vi thi gian ca chng, hy
biu din bng th im cn bng tiu dng ca anh ta. Nu X = 100, r = 10%, Y=
154 => im cn bng tiu dng t c A(100,154) Nu An s dng cc khon thu
nhp ca mnh ng vi thi gian ca chng th im cn bng tiu dng ca anh ta s
l im gp khc E1. 3. Nu li sut tng n 40% th An c thay i quyt nh tiu
dng ca mnh hay khng? Minh ha bng th. Nu r = 40% Ta c : * tiu dng ti
a hin ti = 100 + 154/(1+r) = 100 + 154/1.4 = 210 triu => gim =
210-240 = -10 triu so vi lc r = 10% An s gim chi tiu v tng tit kim
hin ti im cn bng ngn sch ca An s l im E. ng ng ch s l I2 cao hn so
vi ng I1.
29 4E
26 4E
2 I2
15 4
2
E 1
I1 100 Thu nhp hin ti
* tiu dng ti a hin ti = 154 +
100*(1+0.1) = 294 => tng = 294 264 = 30 triu so vi lc r =
10%. ng ngn sch mi I : 210 = X + Y/1.4 1.4X + Y = 294
An s tng chi tiu v gim tit kim hin ti im cn bng ngn sch ca An s
l im E. ng ng ch s l I229 4 Thu nhp tng lai
26 4E
E
2 15 4 2 I2E 1
I1
4. T cu s Thu nhp hin ti 1, gi s hin An ang vay 50 triu ng tiu
dng, anh ta s cn bao nhiu tin tiu dng trong tng lai? Nu li sut tng
t 10% n 20% th anh ta c thay i mc vay ny khng? Biu din trn th. Ta c
: An vay 50 triu => tiu dng tng ln 50 triu => tng tiu dng hin
ti = 150 triu Li = 50*0.1 = 5 triu => tng s tin tr trong tng lai
= 50 + 5 = 55 triu => s tin cn li = 154 - 55 = 99 triu im cn bng
tiu dng khi ny l B (150,99) nu li sut tng ln 20% => Li vay phi
tr = 50*0.2 = 10 triu => Tng tin phi tr = 50 + 10 = 60 triu
=> s tin cn li = 154 60 = 94 triu (thu nhp gim)100 Thu nhp tng
lai
20 9 15 4 99
100 150
Thu nhp hin ti
Bi 5: Mt ngi tiu dng in hnh c hm tha dng U = f(X,Y) trong X lkh
t nhin v Y l thc phm. C X v Y u l cc hng thng thng. Thu nhp ca ngi
tiu dng l $100,00. Khi gi ca X l $1 v gi ca Y l $1, anh ta tiu dng
50 v hng X v 50 v hng Y. 1. Hy v ng gii hn ngn qu v trn ng bng quan
tng ng vi tnh th ny. Chnh ph mun ngi tiu dng ny gim tiu dng kh t
nhin ca mnh t 50 v cn 30 v v ang xem xt 2 cch lm vic ny: i. khng
thay i gi kh t, nhng khng cho php ngi tiu dng mua nhiu hn 30 v kh t
ii. Tng gi kh t nhin bng cch nh thu cho ti khi ngi tiu dng mua ng
30 v Hy ch ra bng th cc tc ng ca 2 xut ny ln phc li ca c nhn ny. 2.
Phng n no trong 2 phng n ny s c ngi tiu dng a thch hn? Hy gii thch
v sao? Bi gii 1. V ng gii hn ngn qu v trn ng bng quan tng ng vi tnh
th ny. i.Khng thay i gi kh t nhng khng cho php ngi tiu dng mua nhiu
hn 30 n v kh t.Y 100 C 85 70 50 A B
Khi khng thay i gi kh t, ng thu nhp I khng thay i. Ngi tiu dng
ch mua kh t mc cho php ( khng vt qu 30 n v ) v tng mua thc phm. Ta
thy s kt hp ti u t im A di chuyn n im B, im C,...
15
30
50
100
X
20 30 50 X
100
ii.Tng gi kh t nhin bng cch nh thu cho ti khi ngi tiu dng mua ng
30 n v kh t. Khi tng gi kh t nhin, ng ngn sch quay vo trong ti ng I
2, bi v sc mua ca ngi tiu dng gim i.Y B 100 I2 U2
A 50
U3
U1 I1
Ta thy t l thay th bin MRS ln hn t s gi Py/Px => xut hin gii
php gc. Ngi tiu dng s tiu dng ngy cng t kh t nhin v mua cng nhiu
thc phm. tha dng s di chuyn ngy cng gn n im B v t c tha dng ti a ti
im B. 2. Phng n no trong 2 phng n ny s c ngi tiu dng a thch hn? v
sao? Phng n 1 s c ngi tiu dng a thch hn phng n 2 bi v : phng n 1,
ngi tiu dng s t c tha dng ti u v s dng cng lc c 2 lai sn phm. Cn
phng n 2 ngi tiu dng t c tha dng ti a khi ch s dng 1 sn phm l thc
phm m thi.
X
30
50
100
Bi 1: a) Nu cu xem chiu phim cho khch hng ngi ti xe l co dn hn i
vicc cp so vi c nhn ring l, th s ti u i vi rp chiu phim nu nh 1 gi
v vo ca cho li xe v 1 mc ph b sung cho nhng ngi i cng. ng hay sai?
Gii thch? b) Khi nh gi bn bun t, cc cng ty t ca M thng nh t l phn
trm ph cng thm i vi cc danh mc cao cp (chng hn mui xe lm bng nha do
vi-nil, thm xe, cc phn trang tr bn trong) cao hn nhiu so vi bn thn
chic xe hoc nhng thit b c bn nh tay li bng in v b sang s t ng. Gii
thch ti sao? c) Gi s BMW c th sn xut bt k sn lng t no vi chi ph bin
c nh l 15.000 USD v chi ph c nh l 20 triu USD. Bn c ngh c vn cho
tng gim c nh gi v mc tiu th BMW Chu u v M. Cu v BMW trn mi th trng
nh sau: QE = 18.000 400PE QU = 5.500 100PU Trong E l Chu u v U l M,
v tt c gi v chi ph u tnh theo nghn USD. Gi s BMW ch c th hn ch sn
lng bn ti M cho i l c y quyn. 1. Xc nh sn lng m BMW cn bn trn mi th
trng v mc gi tng ng? Tng li nhun l bao nhiu? 2. Nu BMW b buc phi nh
gi ging nhau trn tng th trng. Tnh sn lng c th bn trn mi th trng?gi
cn bng v li nhun ca mi cng ty? Bi gii a) Nu cu xem chiu phim cho
khch hng ngi ti xe l co dn hn i vi cc cp so vi c nhn ring l, th s
ti u i vi rp chiu phim nu nh 1 gi v vo ca cho li xe v 1 mc ph b
sung cho nhng ngi i cng. ng hay sai? Gii thch? V D1 co dn hn D2 nn
ng cu D1 nm bn phi ng cu D2. Gi s rp phim nh gi nu nh gi vo ca cho
ti x mc T, cn mc b sung cho mi ngi i cng bng mc chi ph bin MC. Khi
, li nhun thu c l c phn din tch S - Nu dng chnh sch ny cho khch hng
ring l th li nhun ca rp phim l phn din tch gii hn bi D2 v trc tung
(*) - Nu dng chnh sch ny cho khch hng cp th li nhun ca rp phim l
phn din tch gii hn bi D1 v trc tung (**) - Ta thy din tch (*) <
(**) nn chnh sch nh gi cho 1 li xe vo ca v mt mc ph b xung cho nhng
ngi i cng l hp l.
P D1 T D1: cu cho khch hng cp D2 : cu ca khch hng l MC D2 Q
b) Khi nh gi bn bun t, cc cng ty t ca M thng nh t l phn trm ph
cng thm i vi cc danh mc cao cp. Ti sao? Trn th trng, s lng ngi mua
xe v c bn c th chia thnh 2 nhm : nhm nhng ngi ch c nhu cu mua xe s
dng v nhm nhng ngi mua xe nh 1 cch thc khng nh ng cp. Do , s hnh
thnh 2 nhu cu: nhm khch hng mua xe c lp rp sn theo tiu chun cn bn,
v nhm khch hng la chn thm nhng danh mc cao cp (trang tr ni tht, mui
xe...) Gia 2 nhm khch hng, th nhm khch hng c nhu cu mua xe cao cp h
c mc sn lng tr cao hn, v ng cu ca h l t co dn hn so vi nhm khch hng
kia. Do vy, ti a ha li nhun, cng ty thng p dng phn bit gi nh gi cho
tng i tng khch hng ph hp. c) BMW: 1. Sn lng m BMW cn bn trn mi th
trng v mc gi tng ng? Tng li nhun l bao nhiu? Ta c: QE = 18.000
400PE QU = 5.500 100PU ti a ha li nhun ta c : MRE = MRU = MC Ta c :
QE = 18.000 400PE PE = (18.000 QE)/400 PE = 45 QE/400
TRE = PE x QE = (45 QE/400) x QE = 45QE QE2/400 MRE = (TRE) = 45
2QE/400 = 45 QE/200 Tng t i vi th trng M: C: QU = 5.500 100PU
PU = (5.500 QU)/100 PU = 55 QU/100
TRU = PU x QU = (55 QU/100) x QU = 55QU QU2/100 MRU = (TRU) = 55
2QU/100 = 55 QU/50 ti a ha li nhun: MRE = MRU 45 QE/200 = 55 QU/50
= 15 QE = 6.000 ; PE = 30 ngn USD
QU = 2.000 ; PU = 35 ngn USD Li nhun thu c: = TR TC TR = TRE
+TRU = (QE x PE) + (QU x PU) = (6.000 x 30) + ( 2.000 x 35) =
180.000 + 70.000 = 250.000 TC = C + V = 20.000 + [(QE + QU) x 15] =
20.000 + [(6.000 + 2.000) x15] = 20.000 + 120.000 = 140.000 = TR TC
= 250.000 140.000 = 110.000 ngn USD = 110 triu USD
2. Nu BMW b buc phi nh gi ging nhau trn tng th trng. Tnh sn lng
c th bn trn mi th trng?gi cn bng v li nhun ca mi cng ty Khi nh gi
nh nhau trn c hai th trng th ta c tng sn lng bn c trn c hai th trng
l: Q = QE + QU = (18.000 400P) + (5.500 -100P) = 23.500 500P Q =
23.500 500P => P = (23.500 Q)/500 = 47 Q/500 Ta c : TR = P x Q =
(47 Q/500) x Q = 47Q Q2/500 MR = (TR) = 47 2Q/500 = 47- Q/250 ti a
ha li nhun : MR = MC 47 Q/250 = 15 Q/250 = 32 Q = 8.000
P = 31 ngn USD Sn lng bn trn tng th trng: QE = 18.000 400 x 31 =
5.600 QU = 5.500 100 x 31 = 2.400 Li nhun ca BMW khi nh gi ging
nhau trn 2 th trng: = TR TC Trong : TR = Q x P = 8.000 x 31 =
248.000 ngn USD TC = C + V = 20.000 + (8.000 x 15) = 140.000 ngn
USD = TR TC
= 248.000 140.000 = 108.000 ngn USD = 108 triu USD
Bi 5: Vi t cch l ch mt cu lc b tennis duy nht 1 cng ng bit lpgiu
c, bn phi quyt nh l ph hi vin v l ph cho mi bui ti chi. C hai loi
khch hng. Nhm nghim tc c cu: Q1 = 6 P trong Q l thi gian chi/tun v
P l l ph mi gi cho mi c nhn. Cng c nhng khch chi khng thng xuyn vi
cu Q2 = 3 (1/2)P Gi s rng c 1000 khch hng chi mi loi. Bn c rt nhiu
sn, do chi ph bin ca thi gian thu sn bng khng. Bn c chi ph c nh l
5000USD/tun. Nhng khch hng nghim tc v khch hng chi khng thng xuyn
trng nh nhau v nh vy bn phi nh gi ging nhau: 1. Gi s duy tr khng kh
chuyn nghip, bn mun hn ch s lng hi vin cho nhng ngi chi nghim tc.
Bn cn n nh ph hi vin hang nm v l ph cho mi bui thu sn nh th no?(gi
s 52 tun/nm) ti a ha li nhun, hy lu s hn ch ny ch p dng cho nhng
ngi chi nghim tc. Mc li nhun mi tun s l bao nhiu? 2. Mt ngi ni vi
bn rng bn c th thu c nhiu li nhun hn bng cch khuyn khch c hai i tng
tham gia. kin ca ngi ng khng?Mc hi ph v l ph thu sn l bao nhiu c th
ti a ha li nhun mi tun? Mc li nhun l bao nhiu? 3. Gi s sau vi nm s
nh chuyn mn tr ti nng chuyn n cng ng ca bn. H u l nhng khch chi
nghim tc. Ban tin rng by gi c 3.000 khch chi nghim tc v 1.000 khch
chi khng thng xuyn. Liu cn c li nu bn cn tip tc phc v nhng khch chi
khng thng xuyn?Mc hi ph hang nm v ph thu sn l bao nhiu c th ti a ha
li nhun? Mc li nhun mi tun l bao nhiu?
Bi 8: Hy xem xt 1 hng c quyn vi ng cu:P = 100 3Q + 4A1/2 V c hm
tng chi ph: C = 4Q2 + 10Q +A Trong A l mc chi ph cho qung co v P,Q
l gi c v sn lng. 1. Tm gi tr ca A v P,Q ti a ha li nhun ca hng 2.
Tnh ch s c quyn Lerner , L = (P MC)/P cho hng ny ti mc A,P,Q m bo
ti a ha li nhun. Bi gii 1. Tm gi tr ca A v P,Q ti a ha li nhun ca
hng P = 100 3Q + 4A1/2 C = 4Q2 + 10Q +A Tng doanh thu : TR = P x Q
= (100 3Q + 4A1/2 ) x Q =100Q 3Q2 + 4QA1/2 Tng chi ph : TC = 4Q2 +
10Q +A Li nhun: = TR TC = 100Q 3Q2 + 4QA1/2 - (4Q2 + 10Q +A) = -7Q2
+ 90Q + 4QA1/2 A Hm li nhun ca hng l 1 hm hai bin : Q & A. ti a
ha li nhun, o hm ca hm li nhun theo bin Q v A ln lt bng 0. /Q = 0
/A = 0 (2) -14Q +90 +4A1/2 = 0 (1) 2QA-1/2 1 = 0 (2) T (2) =>
A1/2 = 2Q Th vo (1) => -14Q + 90 +4 (2Q) = 0 => -6Q + 90 = 0
=> Q = 15 A = (2Q)2 = (2 x 15)2 = 900 P = 100 3Q + 4A1/2 = 100 3
x 15 + 4 x 9001/2 = 175
2. Tnh ch s c quyn Lerner , L = (P MC)/P cho hng ny ti mc A,P,Q
m bo ti a ha li nhun. MC l chi ph bin l o hm bc nht ca hng tng chi
ph d. MC = (4Q2 + 10Q +A) = 8Q +10 Ti im ti a ha li nhun Q =15
=> MC = 8 x 15 + 10 = 130 Ch s c quyn Lerner : L = (P MC)/P =
(175 130)/175 = 0,257
