bài giảng phân tích huỳnh quang và phát quang

Embed Size (px)

DESCRIPTION

bài giảng này dành cho sinh viên thuộc ngành hóa phân tích

Citation preview

  • HUNH QUANG V HA

    PHT QUANG

    (Fluorescence and chemiluminescence)

  • NI DUNG

    PHN B CHNG TRNH

    C CU IM

    NI DUNG BI GING

  • PHN B CHNG TRNH STT Chng S tit

    1 i cng v ph phn t 3

    1.1. C s l thuyt ca phng php ph phn t

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

    1.3. Quy tc chn lc trong ph phn t

    2 Phng php hunh quang v ln quang 17

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh quang v ln quang

    2.2. Ph hunh quang v cc tnh cht c bn

    2.3. Hin tng tt hunh quang

    2.4. S pht quang ca dung dch

    2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.6. ng dng phng php ph hunh quang

    3 Ha pht quang 11

    3.1. C s l thuyt ca phng php ha pht quang

    3.2. ng dng ha pht quang trong ha phn tch

  • Tiu lun Thng k

    (20%)

    Gia k

    (20%)

    T lun

    Cui k

    (60%) T lun

    C CU IM

  • Chng 1. i cng v ph phn t

    C s l thuyt ca phng php ph phn t 1.1.

    1.2 C s l thuyt ph pht quang

    Quy tc chn lc trong ph phn t 1.3.

  • bi (): s trng thi lng t ca phn t khc nhau v

    nh hng spin electron tng.

    i vi cc h phn t c tng tc spin orbital nh th

    cc trng thi ch khc nhau bi nh hng spin u c

    cng nng lng.

    = 2S + 1 S: tng spin phn t

    =1: trng thi n bi (singlet);

    =2: trng thi bi hai (dublet);

    =3: trng thi bi ba (triblet);

    Mt s khi nim c bn

    1.1. C s l thuyt ca phng php

    ph phn t

  • Nng lng phn t: E = Eel + Evib + Erot

    Mc nng lng

    quay (Equay)

    Mc nng

    lng dao ng

    (Edaodong)

    Mc nng lng

    in t (Eel)

    Eelectron > Edaodong > Equay

    Mt s khi nim c bn

    1.1. C s l thuyt ca phng php

    ph phn t

  • Nng lng phn t: E = Eel + Evib + Erot

    Ph electron Ph dao ng

    (IR)

    Ph quay (vi

    sng)

    Mc nng

    lng quay

    (Erot) Mc nng lng

    dao ng (Evib)

    Mc nng

    lng in t

    (Eel) E0

    E1

    Mt s khi nim c bn

    1.1. C s l thuyt ca phng php

    ph phn t

  • Cc bc chuyn in t trong phn t

    Khi nhn nng lng, mt electron orbital lin

    kt hoc khng lin kt c th chuyn ln cc orbital

    phn lin kt cn trng mc nng lng cao hn.

    Khi xy ra cc bc chuyn in t sau:

    *;

    *;

    n *;

    n *;

    Bc chuyn mc N V

    Bc chuyn mc N Q

    Bc chuyn mc N R

    Mt s khi nim c bn

    1.1. C s l thuyt ca phng php

    ph phn t

  • Cc bc chuyn in t trong phn t

    *

    *

    n

    E

    *

    *

    n *

    n *

  • C s l thuyt phng php ph phn t

    h2

    Khi nguyn t, phn t hp th photon

    th chuyn trng thi t trng thi c bn

    ln trng thi kch thch c mc nng

    lng cao hn. Ph hp thu

    Nng lng do nguyn t, phn t hp

    thu c th gii phng di dng bc x

    in t, t trng thi kch thch v trng

    thi ban u. Ph pht x

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • Pht quang m cc

    Pht quang nhit

    Quang pht quang

    Phn loi hin tng pht quang

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

    Pht quang ha hc

    Pht quang sinh hc

    Pht quang in v pht quang

    ma st

    => Mi dng pht sng trn gi l s pht quang (Luminescence)

    S pht x trong vng thy c nhit thp hn 5000C gi

    l hunh quang v pht quang ha hc c nhiu ng dng vo mc

    ch phn tch.

  • Gin nng lng Jablonski

    S0: trng thi c bn;

    S1: trng thi kch thch c bi

    n;

    T1: trng thi kch thch c bi 3;

    A: hp thu (adsorption);

    F: hunh quang (fluorescence);

    P: ln quang (phosphorescence)

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • 1.2.1. Gin nng lng Jablonski

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • 1.2.1. Gin nng lng Jablonski

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

    --> Qu trnh pht bc x

    ~~> Qu trnh khng pht bc x

    IC Internal conversion s chuyn ha ni phn t

    ISC Intersystem Crossing kt hp ni phn t, t S1 T1

    IEC Internal and External conversion s mt nng lng di dng nhit

    SR(VR) Relaxation of vibration Hi phc do dao ng

  • Qu trnh hp thu nng lng (A): Khi hp thu

    sng in t, phn t b kch thch in t chuyn t

    trng thi So S1 hoc S2 (t=10-16-10-15 s).

    Trng thi ny khng bn, electron c xu hng

    gii ta nng lng hp thu tr v trng thi c

    nng lng thp, bn vng hn. S gii ta nng lng

    c th thc hin theo nhiu cch ty thuc vo cu trc

    phn t.

    1.2.2. Cc qu trnh gii ta nng lng phn t

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • Qu trnh lm mt hot tnh nng lng trng

    thi kch thch c th khng km theo s pht proton h:

    IC (chuyn ha mi phn t) nng lng cho qu trnh

    chuyn v ni phn t (S2 S1);

    VR (s phc hi do dao ng) mt nng lng do dao

    ng v do s quay (S1(v) S1(0); T1(v) T1(0)) ;

    IEC (s chuyn ha di dng nhit) chuyn nng

    lng cho cc phn t xung quanh (dung mi) di dng

    nhit;

    1.2.2. Cc qu trnh gii ta nng lng phn t

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • Qu trnh lm mt hot tnh nng lng trng

    thi kch thch c th khng km theo s pht proton h:

    ISC (kt hp ni phn t) chuyn nng lng gia cc

    mc c bi khc nhau (S1(v=0) T1(v=1,2,3), khi

    tha mn 2 iu kin:

    - Nu trong phn t ng cong th nng S1 v T1 ct

    nhau, khi

    E = ES1-ET1 < 10 Kcal

    - Mc dao ng v=0 ca S1 bng vi v cao ca T1.

    1.2.2. Cc qu trnh gii ta nng lng phn t

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • Qu trnh lm mt hot tnh nng lng trng thi

    kch thch c th km theo s pht proton h:

    F (pht x hunh quang) bc x pht ra khi thc hin

    bc chuyn S1(v=0) S0(v=0,1,2), thi gian thc hin

    bc chuyn 10-9-10-6 s;

    P (pht x ln quang) bc x pht ra khi thc hin bc

    chuyn T1(v=0) S0(v=0,1,2,3); thi gian thc hin bc

    chuyn 10-4-10-2 s;

    DF (hunh quang tr)

    1.2.2. Cc qu trnh gii ta nng lng phn t

    1.2. C s l thuyt ph pht quang

  • i vi phn t c tm i xng (quy tc la chn theo

    tnh chn l, quy tc Laporrte):

    Bc chuyn t g u hoc u g: c php;

    Bc chuyn t g g hoc u u: b cm;

    Chuyn mc c bi khc nhau b cm, v d chuyn

    mc singlet triplet b cm do bi;

    Chuyn mc cc phn t khng c tm i xng ph

    thuc vo tnh i xng ca trng thi u v trng thi

    cui;

    1.3. Quy tc chn lc trong ph phn t

  • Chng 2. Phng php hunh quang

    v ln quang

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh quang v

    ln quang

    2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    2.3. Hin tng tt hunh quang

    2.4. S pht quang ca dung dch

    2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.6. ng dng ca hin tng hunh quang

  • Intersystem

    crossing

    absorption fluorescence phosphorescence

    S0

    T1

    S1

    Hunh quang Ln quang

    S0 + h S1(v);

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

    S1(v) S1(0);

    S1(0) S0(v) + h;

    S0 + h S1(v);

    S1(0) T1(v);

    T1(v) T1(0);

    T1(0) S0(v) + h;

    S1(v) S1(0);

  • Hunh quang tr S0 + h S1(v);

    S1(v) T1(v);

    T1(v) S1(0);

    S1(0) S0(v) + h;

    Intersystem

    crossing

    absorption delay

    fluorescence

    S0

    T1

    S1

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

  • So snh ph hunh quang v ph ln quang

    Ging: cng bn cht, u l qu trnh pht x.

    Khc:

    thi gian sng (thi gian tn ti ca mt trng thi kch

    thch).

    - ca bc x ln quang khong 10-4-10-2 s;

    - ca bc x hunh quang ch khong 10-9-10-6s, v vy

    bc x hunh quang tt ngay khi tt nh sng kch thch.

    mi quan h gia ph hunh quang, ph ln quang vi

    nh sng kch thch: ex < em (F) < em (P)

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

  • So snh ph hunh quang v ph ln quang

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

  • So snh ph hunh quang v ph ln quang

    A

    phenanthrene

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

  • So snh ph hunh quang v hunh quang tr

    Ph hunh quang tr c thnh phn ph nh ph hunh

    quang, nhng c thi gian pht quang nh hin tng ln

    quang.

    Nguyn nhn ca hin tng hunh quang tr l do trc

    khi bc x photon phn t trng thi triplet mt thi gian.

    2.1. Cc qu trnh xy ra trong hin tng hunh

    quang v ln quang

  • 2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    Ph hunh quang: hm s phn b nng lng do cht hunh

    quang bc x theo tn s hoc theo bc sng.

    Hnh dng: ging ph hp thu, cng thuc phn b Gauss.

    Ph hunh quang c xc nh bi thnh phn, cu trc ca

    tm hunh quang (nhm mang mu C=C, C=O, C=S, -N=N-

    ) v b nh hng bi mi trng ngoi.

  • 2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    Qui lut Kashi: Dng ca ph hunh quang khng ph

    thuc vo nh sng kch thch.

    F

    S0

    S1

    F: S1(v=0) S0(v)

    A A F

    nm

    Ph hp thu A (UV), A (VIS) v ph

    hunh quang ca fluorescein K: h s hp thu tng i

    A

  • 2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    F

    S0

    S1

    A

    F A

    .10-12, s-

    1 Tnh i xng ca ph hunh quang v

    ph hp thu ca rodamin

    Qui lut Levshin: Khi cc mc dao ng trng thi kch thch v

    trng thi c bn c cu to nh nhau v khong cch nng lng

    ca cc mc tng ng nhau th ph hunh quang v ph hp thu

    i xng gng vi nhau qua ng vung gc vi trc tn s v i

    qua giao im ca hai ph .

  • 2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    Qui lut Stoke - Lommel: Ph hunh quang b dch chuyn v pha

    bc sng di (cn ca ph) so vi ph hp thu (do mt nng

    lng bi dao ng VR(SR)).

    = max(em) - max(ex) => s dch chuyn Stocke

  • 2.2. Ph hunh quang v tnh cht c bn

    Cc trng hp khng tun theo qui lut Stoke - Lommel

    Bc x cng hng: Bc x pht ra

    t S1(v=0) S0(v=0) c cng di

    sng bng vi bc x hp thu.

    Hunh quang tng nhy (antistocke)

    c em < ex: dng hunh quang ny

    c thy trong cc dung dch cha mt

    s hydrocarbon a vng trong hn hp

    cht kh.

    F

    S0

    S1

    F: S1(v=0) S0(v)

    A

    Bc x cng hng

  • 2.3.1. Hiu sut hunh quang Hin tng tt pht quang l hin tng lm gim hiu sut ca

    nng lng pht quang.

    Hiu sut pht quang nh gi s bin i hiu dng gia Eex sang

    Eem. C 2 loi hiu sut pht quang:

    Hiu sut nng lng (NL): l t s nng lng hunh quang ca

    cht kho st Eem v nng lng nh sng kch thch Eex.

    Hiu sut lng t (LT ): l t s gia s lng t hunh quang Nem

    v s lng t nh sng kch thch (hp thu).

    1ex

    emNL

    E

    E

    1ex

    emLT

    N

    N

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.1. Hiu sut hunh quang

    Mi lin h gia hiu sut nng lng v hiu sut lng t

    )(

    )(

    )(

    )(

    ..

    ..

    TBex

    TBem

    LT

    TBexex

    TBemem

    ex

    emNL

    hN

    hN

    E

    E

    Trong ex(TB), em(TB) l tn s hiu dng trung bnh ca nh

    sng kch thch v nh sng pht xa.

    Khi kch thch bng nh sng n sc th: ex(TB) = ex, em(TB) = em

    em

    exLT

    ex

    emLTNL

    Trong iu kin thun li th NL~ 1.

    Thc t em> ex LTNL

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.1. Hiu sut hunh quang

    S ph thuc ca hiu sut hunh quang vo nh sng kch thch

    nh lut Babilov (nh lut tt hunh quang): khi tng bc

    sng kch thch th hiu sut hnh quang tng, sau s khng thay

    i trong khong bc sng no ri cui cng s gim r rt khi

    tng bc sng kch thch.

    0.2

    0.2

    0.6

    0.8

    1.0

    200 400 600 , nm

    S ph thuc ca hiu

    sut hunh quang vo

    bc sng nh sng

    kch thch

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.2. Cc yu t nh hng n hiu sut

    hunh quang - tt pht quang

    Tt pht quang c th do nhiu nguyn nhn khc nhau:

    - Cc qu trnh chuyn ha ni phn t;

    - Do s tng tc gia cc phn t.

    S chuyn ha ni phn t t S1 S0 khi ng cong S1

    ct S0:

    S tn mt nng lng theo cc mc dao ng v quay

    (di dng nhit).

    c trng cho cc phn t c cu trc mm (c nhiu

    nhm quay t do), v d thuc nhum azo,

    triphenylmetan.

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.2. Cc yu t nh hng n hiu sut

    hunh quang - tt pht quang

    S hnh thnh cc cht c tnh pht quang thay i

    Trng hp 1: ng th nng S1 ct T1 => F gim,

    P tng.

    Phn t cha electron khng ghp cp (gc t do) c

    kh nng phn ng cao to hng lot cht ha hc mi c

    hot tnh quang hc khc cht hunh quang ban u (c

    th cho cht hunh quang c cng mnh hn nhng

    cng c th to thnh cht v hot th hiu sut hunh

    quang gim hoc tt hunh quang).

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.2. Cc yu t nh hng n hiu sut

    hunh quang - tt pht quang

    nh sng kch thch: Khi ex ngn (nh sng kch thch c

    nng lng ln) phn t cht hunh quang c th b phn li,

    in hnh nh:

    Lin kt C C c th t khi s dng ex ~ 200nm;

    Lin kt C N c th t khi s dng ex ~ 250nm

    Trong ph hunh quang thng ex 250nm.

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.3.2. Cc yu t nh hng n hiu sut

    hunh quang - tt pht quang

    Mt hot tnh hunh quang do va chm khng n hi vi cc

    phn t xung quanh. Nng lng ca trng thi kch thch ny s

    bin thnh nng lng dao ng ca phn t va chm vi n.

    Hiu ng tt ny ph thuc nhiu nguyn nhn:

    Nhit ;

    nht;

    Nng ca chnh cht hunh quang;

    Cc cht l;

    nh hng ca oxi: do s che ph che ph ca vn ph hunh

    quang v vn ph hp thu mc d khng c v chm n hi.

    2.3. Hin tng tt hunh quang

  • 2.4. S pht quang ca dung dch

    2.4.1. nh hng ca pH

    Ph hunh quang v ph hp thu ca dn proton ha v dng

    khng proton ha ca cc acid v baz hu c khc nhau.

    S thay i pH dung dch c th lm thay i mu v cng

    hunh quang ca chng.

    ng dng: + ch th hunh quang acid baz;

    + xc nh hng s phn li trng thi kch thch

    bng cch so snh ph hunh quang v ph hp thu khi thay

    i pH dung dch.

  • 2.4. S pht quang ca dung dch

    2.4.1. nh hng ca pH

    Ph hp thu ca

    Acridin

    Ph hunh quang

    ca Acridin

    Cacridin = const = 4.10-6 g/ml; 1 pH = 7; 2 pH = 6; 3 pH = 5; 4 pH = 4

    Khi gim tnh acid ca dung dch acridin mu hunh quang

    thay i t mu xanh l cy trong mi acid (hunh quang ca dng

    ion acridin) sang mu tm trong mi trng kim (hunh quang ca

    phn t acridin). Dng lm ch th acid baz

  • 2.4.1. nh hng ca pH quinin

    Q(OH)2

    HQ mu xanh da tri

    Q(OH)+ Q2-

    HQ mu tm khng pht HQ

    Kt qu nghin cu cho thy cng hunh quang ca

    quinin t l vi nng ion pht quang.

    Da vo ph hunh quang c

    th xc nh hng s phn li

    ca quinon.

    S ph thuc ca mu hunh quang

    p-nitrophenol c dng ging s ph

    thuc ca bc phn li vo pH

    2.4. S pht quang ca dung dch

  • 2.4.1. nh hng ca pH

    trnh nh hng ca pH cn tin hnh phn tch hunh

    quang iu kin nht nh sao cho trong dung dch tn

    ti:

    dng ion;

    dng phn t;

    dng ion v dng phn t vi mt t l xc nh

    bng cch s dng dung dch m.

    Cch loi tr nh hng ca pH

    2.4. S pht quang ca dung dch

  • 2.4.2. nh hng dung mi

    Hp cht hu c hunh quang c th chia lm 2 nhm:

    o Hidrocacbon ;

    o hp cht cha N, O (c tnh acid hay baz, moment lng cc).

    2.4. S pht quang ca dung dch

    nh hng ca dung mi th hin qua:

    nht: u nh hng n 2 nhm cht HQ

    Khi nht cao s va chm lm gim hot tnh HQ

    gim hiu sut hunh quang cao.

    nht (kh) < nht (lng) < nht (rn)

    cht kh khng th hin tnh ln quang, cht lng cho

    ln quang c thi gian ngn hn cht rn.

  • nh hng ca dung mi th hin qua:

    Hin tng solvat ha:

    hin tng solvat ha cng mnh th xc sut

    chuyn nng lng cho cc phn t khc cng cao

    v kh nng xut hin hiu ng tt hunh quang

    cng ln.

    S tng solvat ha c th lm ph hunh quang dch

    chuyn v pha sng di.

    2.4.2. nh hng dung mi

    2.4. S pht quang ca dung dch

  • nh hng ca dung mi th hin qua:

    pH dung dch: cc dung mi khc nhau c pH khc

    nhau nh hng n kh nng phn li ca cht HQ

    thuc nhm 2.

    tng tc gi dung mi v cht tan:

    tng tc lng cc (tng tc Debai);

    tng tc gia cc h in t (tng tc London);

    tng tc ha hc.

    2.4.2. nh hng dung mi

    2.4. S pht quang ca dung dch

  • nh hng ca dung mi th hin qua:

    Tng tc Debai v London gy ra hin tng solvat ha

    cho tt c cc hp cht HQ v lm cho ph hunh quang dch

    chuyn v pha bc sng di (tuy khng ng k) nhng cu

    trc ph khng thay i. Hin tng solvat ha cng mnh

    (ch s khc x ca dung mi cng ln) xc sut chuyn

    nng lng cho cc phn t cng cao hiu ng tt hunh

    quang cng ln.

    tng tc ha hc: i vi cht c nhm hidroxyl, cacboxyl;

    amin to lin hp do lin kt hidro.

    2.4.2. nh hng dung mi

    2.4. S pht quang ca dung dch

  • Cc cht hu c c in t bt nh v.

    Mt s ion v c, c bin dng tng:

    F-< NO3-

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

    2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

    L cc hp cht thm hoc d vng c ni i tip

    cch, phn t c tnh i xng, phng

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

    iu kin cn thit mt hp cht c kh nng pht x

    hunh quang: phn t ca hp cht phi c cu trc cng.

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

    C ch ca qu trnh pht x

    C ch ca s pht bc x c th gii thch theo s sau:

    Phn t b kch thch, hnh thnh cu trc nh cc hoc

    chuyn sang c ch gc c bo v, trnh va chm vi cc

    phn t ca dung dch bao quanh cu trc khng bn s

    phng bc x hunh quang tr v trng thi u. Ngc li

    hunh quang s tt.

    Trng thi u Trng thi kch thch

    CH N CH N+ -

    CH N. .

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.1. Cc hp cht hunh quang hu c

    nh hng ca nhm th

    Khi gn nhm th alkyl thay i rt t;

    Khi gn nhm th (OH, OR, NH2) tng hiu sut hunh

    quang;

    Nhm c in t khng lin kt (c bc chuyn n *)

    tt hunh quang;

    Khi gn cc nguyn t c s th t ln trong phn t cht

    HQ hay dung mi thng lm tng ln quang, gim hunh

    quang. V d hiu ng tng trong dy: F

  • 2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

    2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc hp cht thm c cu trc cho php chuyn ng

    quay tng phn ring bit trong phn t khng pht hunh

    quang nhit thng. Nhng tnh hunh quang s xut hin

    khi chuyn ng quay v dao ng b dng li:

    H thp nhit ;

    Hp ph ln cht mang rn (Al2O3, SiO2,);

    To thnh cc phc chelat.

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    V d: pht HQ khi hp ph ln cht mang rn (Al2O3, SiO2,):

    V d: phc chelat hunh quang

    2, 2 - diazobenzen Aldehidsalicyliden

    (salicyaldehid)

    salicyliden 2 aminophenol

    2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang V d: phc hunh quang

    dn xut oxy hoc amino ca antraquinon

    Al3+, B3+, Be2+,..

    8-Hydroxyquinonlin

    Al3+, CN-, F- Ga3+, In3-,..

    Rodamin 6G

    In, Re, Ta, Tl

    Calcein

    Ca2+

    2.5. Cu trc ca hp cht hunh quang

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc yu t nh hng n hiu sut pht quang

    ca phc hunh quang

    nh hng ca bn cht

    dung mi: Cc dung mi

    thng s dng trong

    phng php hunh quang

    l cc dung mi hu c,

    dung mi c nht cao,

    cng hunh quang cao.

    DMF: dimetylformamid;

    DMSO: dimetylsunfaxid;

    DIOX: dioxan;

    EtOH: etanol.

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc yu t nh hng n hiu sut pht quang

    ca phc hunh quang

    nh hng ca pH:

    S ph thuc cng hunh quang cc phc gia

    semicarbazolsalicyden aldehid (SS) vi ion kim loi chit trong iso-

    pentanol vo nng HClO4

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc yu t nh hng n hiu sut pht quang

    ca phc hunh quang

    nh hng ca ion kim loi:

    Nhng ion kim loi c lp v e ngoi cng bn vng 2,8,18 e

    nh Be(II), Mg(II), Zn(II), Al(III), Sc(III), Ga(III) cho chelat

    hunh quang c cng t l vi th ion ha ca kim loi.

    1 - formylhidrazen

    2 - semicarbazen

    Kim loi nh cho cng HQ cao

    hn kim loi nng

    nghch t (ln

    quang mnh hn).

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc yu t nh hng n hiu sut pht quang

    ca phc hunh quang

    nh hng ca ion kim loi:

    Cc ion kim loi chuyn tip: Cr(III), Fe(III), Cu(II), thng

    khng cho chelat hunh quang ngc li cn lm tt hunh quang

    ca nhng cht khc.

    Hiu ng tt tng theo bn ca phc cht:

    Mn(II), Fe(III) < Co(II), Ni(II) < Fe(III),Cu(II), Cr(III)

    Nguyn nhn lm tt HQ:

    CH N+ -

    Fe2+

    Fe3+

    e eCH N

  • 2.5.2. Cc hp cht phc hunh quang

    Cc yu t nh hng n hiu sut pht quang

    ca phc hunh quang

    nh hng ca ligand

    Hiu sut cng cao khi ligand to vi ion kim loi chelat nhiu

    vng.

    CH N

    MO O

    CH N

    MO

    Salicyal-o-aminophenol Salicyal-o-aminobezyl

  • 2.6. ng dng ca hin tng hunh quang

    2.6.1. u, nhc im ca phng php hunh quang

    2.6.2. Nguyn l ca php phn tch hunh quang

    2.6.3. S my hunh quang v nguyn tc vn hnh

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    2.6.5. S pht hunh quang da trn phn ng ha hc

    2.6.6. ng dng ph hunh quang trong phn tch th tch

  • 2.6.1. u, nhc im ca phng php hunh quang

    Phng php ph hunh quang c s dng rng ri nh c

    nhiu hp cht hunh quang t nhin v cc hp cht hunh

    quang c to thnh trong cc phn ng ho hc.

    u im so vi ph hp thu:

    nhy cao hn 10-1000 ln, gim nhiu nn;

    Kh nng xc nh t ppb n ppm;

    Tnh chn lc cao hn;

    C th xc nh trong dung dch c hoc c mu;

    Tuy nhin: Xc nh trong dung dch cn lu n yu t mi

    trng: pH, nht, hm lng oxy ho tan, cc ion l,v

    d b mi mt khi quang st ph hunh quang.

  • 2.6.2. Nguyn l ca php phn tch hunh quang

    I0, 1 I, 1

    IF, 2

    l Ia

    S m t nguyn l ca php o

    hunh quang

    i vi mt cht hp thu quang:

    lCI

    I0lg

    lC

    I

    I 100

    Ia lng nh sng b hp thu:

    )101(00lC

    a IIII

    Hiu sut hunh quang:

    a

    F

    I

    I )101(0

    lC

    aF III

  • 2.6.2. Nguyn l ca php phn tch hunh quang

    Khai trin theo Maclaurin:

    !3

    ln

    !2

    ln

    !1

    ln1

    3322 axaxaxa x

    !3

    )303,2(

    !2

    )303,2(

    !1

    303,2101

    32 lClClClC

    B qua v C nh

    ClIIF 303,20

    Trong : Io - cng ca nh sng kch thch;

    - hiu sut hunh quang, c trng cho tng hp cht;

    - h s hp thu mol ca hp cht hunh quang, l/mol.cm;

    l - chiu dy lp dung dch, cm;

    C - nng cht kho st, mol/l.

  • 2.6.2. Nguyn l ca php phn tch hunh quang

    ClIIF 303,20

    Nhn xt: IF ph thuc vo:

    bn cht ca cht (, , to);

    vo ngun sng ban u (I0);

    nng cht hunh quang (C).

    Trong iu kin xc nh, khi gi cc iu kin th nghim khng

    i:

    IF = K.C vi K = .Io..l

    dng nh lng cc cht theo ph hunh quang.

  • 2.6.3. S my hunh quang v nguyn tc vn hnh

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    9

    10

    1 n xenon;

    2 thu knh;

    3 gng lm;

    4,9 cch t nhiu x cong;

    5 mng thch anh;

    6 dung dch mu;

    7,9 t bo quang in;

    S quang hc ca my quang ph hunh quang (Spectrofluorometer)

  • 2.6.3. S my hunh quang v nguyn tc vn hnh

    S quang hc ca my hunh quang dng knh lc ( Fluorometer)

    Lamp

    Sample aperture

    disk

    Shutter

    Primary fillter

    Mirror

    Reference

    aperture disk

    Reference

    photomultiplier

    Sample

    Secondary

    filter Sample

    photomultiplier

  • 2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh

    quang t nhin

    c nhy cao trong phn tch hunh quang, cn:

    Chn nh sng kch thch ph hp;

    Chn pH;

    Dung mi.

  • 2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh

    quang t nhin

    Xc nh hm lng vt ca cc cht hunh quang t nhin:

    Nhiu cht l c cht mi trng hoc c cht thc

    phm: mycotoxin, phycotoxin v cc hp cht a vng thm,

    cc amin nh histamin, phenylamin,

    Cc vitamin: A, B2,

    Dc phm: amphetamin, barbituric acid (trong thuc ng),

    barbiturat, morphin v cc dn xut, quinin v quinidin,

    salicylic acid v cc salicylat.

  • 2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh

    quang t nhin

    Xc nh Aflatoxin (mt h ca c t vi nm mycotoxin)

    Gii thiu chung v aflatoxin: Aflatoxin l nhm c t nguy

    him c to ra t qu trnh trao i cht ca loi nm

    Aspergillus flavus trn nhiu loi nng sn thc phm nh u

    tng, u phng, bp, go, u nnh l cht c v n gy

    ra:

    Bnh t huyt trng

    Ri lon qu trnh tng hp ARN, ADN

    Ung th

  • Xc nh Aflatoxin

    Aflatoxin tn ti ch yu cc dng cu trc sau:

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

  • Xc nh Aflatoxin

    Tnh cht ca aflatoxin:

    Trong tt c cc Aflatoxin k trn th B1 xut hin nhiu nht

    vi c tnh cao nht, v vy c xem l i tng chnh trong

    vic xc nh Afl.

    Afl ha tan tt trong dung mi phn cc yu nh CHCl3,

    CH3COCH3, CH3OH, benzene, ACN Khng ha tan trong n -

    hexan, ete etylic, ete du ho.

    Afl u c tnh hunh quang t nhin khi kch thch di

    sng 365 nm, Afl B1 cho hunh quang xanh tm, loi Afl G cho

    nh sng xanh lc.

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

  • Xc nh Aflatoxin

    Cc c tnh l ho ca aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Aflatoxin Cng thc

    nguyn

    Trng

    lng

    phn t

    Hunh

    quang

    di tia

    UV

    Bc sng hunh quang khi kch thch

    bng tia 365nm

    em (nm) trong

    Metanol ACN Clorofor

    m Aceton

    Afl B1 C17H12O6 312 Xanh lam 430 416 415 422

    Afl B2 C17H14O6 314 Xanh lam 430 419 415 420

    Afl B2a C17H14O7 320 Xanh lam

    Afl M1 C17H12O7 328 Xanh lam 428

    Afl M2 C17H14O7 330 Xanh lam 430

    Afl M2a C17H14O8 346 Lc

    Afl G1 C17H12O7 328 Xanh lc 450 440 435 448

    Afl G2 C17H14O7 320 Xanh lc 450 437 435 448

    Afl G2a C17H14O8 346 Xanh lc

  • Xc nh Aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Tiu chun v sinh an ton lng thc, thc phm theo s Q

    46/2007/Q-BYT

    STT Tn c t vi nm Sn phm

    Gii hn nhim

    ti a chophp

    g/kg

    1 Aflatoxin B1 Thc phm 5

    2 Aflatoxin tng s Thc phm 15

    3 Aflatoxin M1 Sa v cc sn

    phm t sa 0.5

  • Xc nh Aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Hu ht cc phng php xc nh Afl u da trn tnh hunh

    quang. C 2 k thut thng c s dng:

    Phng php ph hunh quang xc nh tng;

    Sc k bn mng kt hp vi thit b o m hoc sc

    k lng hiu nng cao vi u d hunh quang FLD.

  • Xc nh Aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Cc bc cn thc hin trong mt quy trnh phn tch

    1. Chun b mu phn tch

    Lm ng nht mu bng cc dng c thch hp;

    Lng mu xc nh Afl tu vo chng loi thc phm (

    ~ 10 100g).

    2. Chit xut mu

    Chn la dung mi tu thuc vo tnh cht ho hc ca Afl;

    Lng dung mi chit gp ~ 5 ln khi lng mu;

    C th dng my xay vi tc cao ~ 3 pht, hoc my lc

    30 pht;

    Lc hoc ly tm tch b.

  • Xc nh Aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Cc bc cn thc hin trong mt quy trnh phn tch

    3. Lm sch mu: Dng chit pha rn hoc chit lng - lng.

    Chit pha rn (sc k ct), cht nhi ct phi hp ph mnh Afl:

    Silicagel hoc silicagel kt hp C18; Florisil (MgSiO3); Ct i lc

    min dch (gi Afl theo c ch to khng nguyn khng th).

    Ct sc k i lc min

    dch cha khng th

    khangs Afla

    Dch chit mu

    cha Afla

    Khng th tch v

    gi Afla trong ct

    Cho metanol qua

    ct ra gii Afla

    S hot ng ca ct i lc min dch

  • Xc nh Aflatoxin

    2.6.4. Xc nh cc hp cht hu c hunh quang t nhin

    Cc bc cn thc hin trong mt quy trnh phn tch

    Chit lng - lng: Tu vo mc ch loi b tp cht, chn 2

    dung mi khng trn ln sao cho dung mi ny cho Afl tan tt, cn

    li dung mi kia tan tt tp cht.

    4. Lm giu mu: Trong k thut sc k thng dng c quay hoc

    c quay di lung kh nit.

    5. Pht hin v xc nh

    Da trn tnh cht vt l hoc ho hc ca cht phn tch chn

    la k thut o thch hp.Vi Afl thng s dng:

    Sc k lp mng (nh tnh hoc bn nh lng);

    Sc k lp mng kt hp vi my o m (Densitometer);

    Quang ph hunh quang;

    Sc k lng hiu nng cao u d hunh quang

  • Xc nh Aflatoxin

    Phng php ph hunh quang xc nh tng Aflatoxin

    Chit xut Afl bng CHCl3 hoc MeOH 70%;

    Lm sch tp cht qua ct silicagel hoc oxid nhm;

    Ra ct bng n-hexan v ete etylic;

    Ra gii Afl bng Cloroform MeOH (97:3) vi ct silicagel hoc

    acetonitril (9:1) qua ct florisil;

    C mu. Ho tan cn trong MeOH;

    Thm dung dch iod hoc nc brm tng nhy cho Afl B1 v G1.

    + H2O I2

    CH3OH

    ex = 365 nm em = 425 nm 81

  • Xc nh Aflatoxin

    Phng php Sc k lp mng

    iu kin s dng:

    Sc k mt chiu

    Cho nhiu trng hp. Tit kim thi gian;

    Dng mt dung mi khai trin: Cloroform aceton (9:1);

    Cn th nghim khng nh: Phun H2SO4 50% (v:v), Afl B1 v G1

    cho hunh quang mu vng di nh sng UV.

    Sc k hai chiu

    Cho hm lng thp hoc mu cha nhiu tp cht;

    Hai dung mi khc nhau chy vi hng vung gc;

    DM1: ete etylic metanol - nc (94 4.5 1.5) loi bo;

    DM2: cloroform aceton (9:1) tch Afl.

  • Xc nh Aflatoxin

    Phng php Sc k lp mng

    Sc k hai chiu Sc k mt chiu

    1 2

    3

    1 2 3

    B

    A

    C

    M

    F2

    F1

    S

    La

    ufrich

    tun

    g

    Laufrichtung

    1 2 3 M

    Lau

    frichtu

    ng

  • Xc nh Aflatoxin

    Sc k lp mng kt hp vi my o m

    o cng nh sng phn x chiu bng tia UV-Vis;

    o cng nh sng hunh quang kch thch bng tia UV-Vis.

    Nguyn tc: nh lng Afl bng cch so snh cng hunh

    quang ca vt mu v vt chun trn bn sc k. Hm lng Afl

    c tnh g/kg hoc mg/kg

    S dng ex = 365 nm v em = 443 nm. Dng cng thc:

    m

    s

    I S V YC

    I W X

    Im : Cng hunh quang ca vt mu;

    Is : Cng hunh quang ca vt chun;

    X: Th tch dung dch mu chm ln bn mng (l);

    Y: Th tch dung dch chun chm ln bn mng (l);

    V: Th tch cui ca dch chit mu, k c nhng ln pha

    long;

    S: Nng Afl ca dung dch chun (g/ml);

    W: Khi lng mu tng ng vi th tch dch chit khi

    tin hnh lm sch qua ct (g).

  • Xc nh Aflatoxin

    Sc k lng hiu nng cao u d hunh quang (HPLC-FLD)

    Do Afl B2 v G2 khng cho hunh quang mnh trong pha thng, B1

    v G1 khng cho hunh quang mnh trong pha o

    Nhm nng cao kh nng hunh quang ca Afl trong pha o, cn to

    dn xut cho B1 v G1:

    Nu dng iod, to dn xut sau ct

    Nu dng trifluoroacetic acid (TFA), to dn xut trc ct.

    + H2O TFA

    toC

    Th t tr khi khng to dn xut : G2, G1, B2, B1

    tr khi to dn xut vi TFA : G1, B1, G2, B2

    Cng hunh quang ca cc dn xut tng ln r rt

    ex = 365 nm em = 455 nm / ACN

  • Quy trnh xc nh Afl trong bp, lm sch bng ct

    min dch VI CAM

    ~ 25 g bp + 5g NaCl + 125 ml MeOH 70%

    xay tc cao 2 pht, lc

    50 ml dch lc 1 + 100 ml nc

    trn u, lc

    75 ml dch lc 2 (~ 5g mu), cho ln ct

    tc 1-2 git/gy

    Ra 2 ln, mi ln 10 ml nc

    tc 2 git/gy

    Ra gii Afl bng 3ml MeOH, tc 1 git/gy

    C dch cha Afl trn ni cch thu n cn + 200 l TFA

    Ho tan mu bng ACN n 1 ml

    Tim mu vo HPLC -FLD

    65o C, 5 pht

    86

  • Xc nh cc hp cht a vng thm (PAH)

    Gii thiu: PAN l nhng hydrocarbon c t 2 vng benzen tr ln, c

    ngun gc thin nhin v hot ng ca con ngi.

    Ngun t nhin: du th, than bn, than

    T hot ng ca con ngi:

    Cng ngh cracking du c xc tc, tinh luyn than

    Sn xut hc n, nha ng

    Pht in dng du FO

    Kh thi ca phng tin giao thng, t than, t du

    Chy rng, t rc, s chy ph liu

    Ch bin thc n: chin, xo, nu, nng

    Khi thuc l

    PAH l nhng cht c c kh nng gy ung th, bin i gen, nhim mi

    trng nghim trng. PAH c tm thy trong t, nc, khng kh v

    trong thc phm.

  • Xc nh cc hp cht a vng thm (PAH)

    Cng thc ca 16 PAH

  • Xc nh cc hp cht a vng thm (PAH)

    Tnh cht l ho: Cht rn iu kin thng, tan nhiu trong cc dung

    mi hu c. H s c tnh ca PAH

    PAN H s c

    tnh (TEF)

    PAN H s c

    tnh (TEF)

    naphthalene 0,001 Chrysene 0,01

    Flourene 0,001 Benzo(b)flouranthene 0,1

    Acenaphthene 0,001 Benzo(k)flouranthene 0,1

    Phenathrene 0,001 Benzo(a)pyrene 1

    Anthracene 0,01 Dibenz(a,h) antharancene 1

    Flouranthene 0,01 Benzo(ghi)perylene 0,01

    Pyrene 0,001 Indenol(1,2,3-cd)pyrene 0,1

    Benz(a)abthracene 0,1

  • Xc nh cc hp cht a vng thm (PAH)

    Xc nh hydrocarbon a vng thm trong khng kh bng

    HPLC-FLD

    Khng kh c cha PAH do khng kh b nhim bi kh thi

    phng tin giao thng. Chng tn ti trong cc ht bi.

    Bi th: c kch thc > 10 m cha naphthalene,

    acenaphthene, fluorene v phenanthrene.

    Bi tinh: kch thc < 10 m, l bi c kh nng xm nhp vo

    ng h hp. Cc PAH c nhiu vng (>4) t tn ti trong bi

    th m ch yu trong bi < 10 m (PM10)

  • Xc nh cc hp cht a vng thm (PAH)

    Xc nh hydrocarbon a vng thm trong khng kh bng

    HPLC-FLD

    1. Ly mu:

    Ly mu bi trong khng kh bng my bm ly mu lu lng cao

    s dng b tch bi tch chng thnh 2 phn theo kch thc ht.

    Bi th ly bng giy lc si thu tinh, c chia rnh

    Bi PM 10 ly bng giy lc Whatman GF/A, kch thc 20.3*25.4

    mm

    Thi gian ly mu (tu theo p lc bm v hm lng PAH)

    Mu c bo qun trong giy nhm, trnh nh sng, gi trong bnh

    ht m 24 gi, cn khi lng mu, gi lnh to < 5oC

  • Xc nh hydrocarbon a vng thm trong khng kh bng

    HPLC-FLD

    2. Quy trnh chit v lm sch

    Lm sch qua ct Almina/silicagel

    (8g / 8g gim hot 5% nc)

    ra ct bng a/ 20 ml n-hexan

    b/ 20 ml n- hexan + DCM (95-5)

    c/ 40 ml n-hexan + DCM (80-20)

    Dung dch ra gii + 0.5 1ml DMSO

    c quay n bay ht n-hexan

    Chuyn phn DMSO vo l ng mu bit khi lng, trng 3 ln

    bng ACN mi ln 1 ml, cn trc khi y np.

    Phn tch bng HPLC - FLD

    Chit Soxhlet vi DCM to = 40oC, 24 gi

    Chit lng - lng

    a/ 30 ml mu + 15 ml DMSO

    b/ 150 ml nc + 100 ml n-hexan

  • Xc nh hydrocarbon a vng thm trong khng kh bng HPLC-FLD

    STT Tn PAH LOD (ng/ml) LOQ( ng/ml)

    1 Naphthalene 0.010 0.034

    2 Fluorene 0.058 0.190

    3 Acenaphthene 0.036 0.120

    4 Phenanthrene 0.051 0.170

    5 Anthracene 0.020 0.065

    6 Fluoranthene 0.019 0.063

    7 Pyrene 0.024 0.081

    8 Benzo(a) Anthracene 0.018 0.061

    9 Chrysene 0.018 0.061

    10 Benzo(b) Fluoranthene 0.041 0.140

    11 Benzo(k) Fluoranthene 0.009 0.029

    12 Benzo(a) Pyrene 0.015 0.051

    13 Dibenzo (a,h) Anthracene 0.017 0.057

    14 Benzo(g,h,i) Perylene 0.032 0.110

    15 Indeno(1,2,3-cd) Pyrene 0.075 0.250

  • 2.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    Cc tc cht thng gp to ra hp cht hunh quang

    o Phtaldialdehid (OPA)

    o Phenylen diamine (OPDA)

    Resorcinol

    To cc sn phm ng vng phn t c cu trc cng

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d: Xc nh Histamin bng ph hunh quang

    Nguyn tc

    Chit xut Histamin trong mu hi sn bng

    tricloroacetic acid (TCA). Lm sch qua ct cationit. To

    phn ng vi OPA trong mi trng kim. o cng

    hunh quang ca mu v chun ex = 336 nm v em =

    450nm. Tnh hm lng Histamin c trong mu.

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d: Xc nh Histamin bng ph hunh quang

    Phn ng

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    Ha cht:

    - dung dch chun gc histamin 100 g/ml: pha t

    histamin dihydroclorid trong dung mi tricloacertic acid

    10%.

    - dy chun C =1; 3; 5; 7; 10 g/2ml: ht th tch cn

    thit dung dch chun gc vo bm 100 ml ri nh mc

    bng HCl 0,2M.

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    Cch tin hnh

    a) chit xut mu: cn khong 10 g mu vi chnh

    xc 1 mg cho vo thit b Ultra Turrax lm ng

    nht, thm 80 ml tricloacetic acid 10% chit trong 1-2

    pht. Sau lc dch chit qua giy lc vo bm 100 ml

    ri nh mc bng tricloacetic acid 10% n vch.

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    Cch tin hnh

    b) lm sch dch chit: ly 250 l di ln ct cationit

    Amberlit CG 50. Ra ct bng m pH ~ 4-6 (khong

    120 ml), b nc ra. Ra gii histamin bng HCl 0,2M

    vo bm 25 ml cho ti vch mc (dung dch A).

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    Cch tin hnh

    c) o cng hunh quang:

    - ly 2 ml dung dch A + 1 ml NaOH + 0,1 ml OPA 0,1%.

    Lc k, yn 3 -5 pht ri thm 2 ml HCl 0,7M, lc u ri o

    IF.

    - dung dch so snh: chun b tng t, thay 2ml dung dch

    A bng 2ml nc ct.

    - dy chun: ly 2ml dung dch chun thc hin ging nh

    trn.

  • 2.6.5. Xc nh cc hp cht hunh quang da

    trn cc phn ng ho hc

    2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    Tnh ton kt qu:

    Hm lng Histamin trong 100 g mu c tnh theo cng

    thc:

    m

    CgmgH

    500.)100/(

    C: nng histamin c tnh t ng chun, g/2ml;

    m: khi lng ca mu, g;

    500: h s pha long, chuyn i t g ra mg v 100 g mu.

  • 2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Thuc tr su b (TTS) carbamate c iu ch t acid

    carbamic v c s dng rng ri cho vic bo v cy trng

    khi s ph hoi ca cn trng.

    L ester ca acid carbamic (NH2 COOH)

    Do chng km bn trong mi trng t nhin, nn c s

    dng rng ri dit cn trng, su b.

    C th xc nh ng thi nhiu carbamat qua phn ng to

    dn xut theo php o bng ph hunh quang hoc bng HPLC

    FLD trc ct.

    Hoc ring l tng carbamate bng HPLC FLD phn ng

    sau ct (post column)

  • 2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Cc loi thuc tr su thng dng

  • 2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Phn ng

  • 2.6.5.1. Tc cht l aldehid dng nh lng amin

    V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Nguyn tc:

    Chit xut cc carbamate bng dung mi hu c, lm

    sch, lm giu (nu cn). Tim mu vo my HPLC, thc

    hin phn ng sau ct. o carbamate em = 450nm vi

    ex =340nm.

  • V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Cc thng s cho phn tch bng HPLC v to dn xut

    Pha tnh: ct Alltech carbamate 250m x 4.6mm, 5 m hoc tng ng

    Pha ng: Hn hp nc-MeOH-ACN. Chng trnh gradient.

    Thi gian Lu lng Nc% MeOH% ACN %

    0

    4,00

    4,10

    16,10

    19,10

    1,5

    1,5

    1,5

    1,5

    1,5

    88

    88

    68

    30

    88

    12

    12

    16

    35

    12

    0

    0

    16

    35

    0

    Th tch tim mu: 20 L Nhit ct phn tch: 30oC Nhit ng phn ng: 95oC Lu lng NaOH 0.05M: 0.5 mL/pht Lu lng OPA/Me: 0.5mL/pht

  • V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    ng chun

    Dng ng chun c khong nng ca tng

    carbamate t 0.02 100ng (R2 = 0.9960).

    Dng ng chun ny tnh hm lng carbamate c

    trong mu.

  • V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    a) Xc nh TTS Carbamate trong nc

    Trng hp nc ung hoc nc sch: vic chun b

    mu n gin ch cn acid ho bng HCl v pH = 3. Tim

    mu vo my.

    Trng hp nc b mt hoc nc thi: tu thuc vo

    hm lng v mc tp cht. Vic chun b mu cn

    thc hin theo mt s cc bc

  • V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS)

    Quy trnh chun b mu nc sng

    250 mL nc, chnh pH = 2 3 bng HCl

    lc

    Dch lc cho qua ct SPE C18 c thch

    nghi ho bng MeOH v nc

    Dch ra gii cho bay hi n kh

    nh mc bng 2mL MeOH

    Tim 20 L vo HPLC - FLD

    ra ct bng 10mL nc

    Ra gii bng DCM : n hexan (7:3) ~ 20mL

  • V d 2. Xc nh thuc tr su (TTS) Quy trnh chun b mu rau

    50 g rau

    Cho dch qua ct SPE C18

    Dch chit c quay bt MeOH (cn khong 40 mL)

    25 mL dch sau ly tm, thm nc n 50 mL

    Tim 20L vo HPLC

    Phn cn li pha long bng nc ct n 100 mL

    C quay ui DCM, n-hexan n kh

    Tch chit bng MeOH bng my xay c tc cao

    Ln u 100 mL MeOH Ln sau (50 x 2) mL MeOH

    Ly tm

    Ra ct bng 10 mL nc

    Ra gii bng 20 mL DCM : n-hexan (7:3)

    Ho tan cn bng 2 mL MeOH

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Cho sn phm hunh quang vi diceton hay o-quinon.

    - - oxo acid cho dn xut hunh quang khi ngng t

    cht ny vi o phenylen diamin trong mi trng H2SO4.

    NH2

    NH2

    +C

    C

    O

    O

    OH

    R

    OH

    RN

    N

    Hydroxy quinoxalin HQ

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Cho sn phm hunh quang vi diceton hay o-quinon.

    Vi acid ascorbic (Vitamin C)

    Oxi ho acid ascorbic (AA) n dehydroascorbic (DHAA).

    Cht ny phn ng vi OPDA cho sn phm quinonxalin

    nh lng AA bng phc hunh quang.

    ex = 350 nm

    em = 430 nm

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Vi tocophenol (Vitamin E)

    Vitamin E b oxi ho trong mi trng HNO3 n quinon.

    Sn phm ny ngng t vi OPDA cho dn xut phenazin

    hunh quang.

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Vi Alloxan

    CHO

    NH2

    +CH2

    CO

    OH

    CH3

    OH

    N CH3

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Selenit SeO32- cng cho hp cht hunh quang vi OPDA

    hoc dn xut ca OPDA

    2,3 diaminonaphtalen ex = 372 nm

    em = 590 nm trong toluen isopentanol

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Tc cht l etylendiamin(en)

    Vi Epinephrine

  • 2.6.5.2. Tc cht l o Phenylen diamin (OPDA)

    Tc cht l etylendiamin(en)

    Vi Norepinephrine

    - 2H

    - 2H2O

    - H2O

  • 2.6.5.3. Tc cht l phenol

    Cho phn ng Pechman vi polycarboxylic acid no khng

    no hoc c mang nhm OH.

    Acid malic HOOC CH2 CHOH COOH phn ng vi

    resorcinol trong mi trng acid m c to thnh

    umbelliferon. Trong giai on u to thnh formyacetic

    acid, sau l giai on ng vng.

  • 2.6.5.3. Tc cht l phenol

    Acid malic

  • 2.6.5.3. Tc cht l phenol

    Acid citric phn ng vi resorcinol

  • 2.6.5.3. Tc cht l phenol

    Phn ng xc nh phenol

    acetoacetat

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    Nhng thuc th thng dng xc nh cc ion kim loi:

    Alizarin Garnet R

    1-amino-4-hydroxyanthraquinone

    Bezoin

    Calcein

    8 hydroxy quinolin

    Morin

    Salicylidene-o-aminophenol

    Salicyaldehid semicarbazone

    Resorcinol

    Rodamin B

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    V d 1: 8 hydroxyquinolin cho phn ng vi ion Mn+

    Vi Al3+ cho phc trishydroxyquinolinat nhm chit

    bng CHCl3 pH = 5.7 vi ex =365nm, em= 520nm c

    LOD = 0.1 g/mL.

    Ion nh hng Ga3+

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    V d 1: 8 hydroxyquinolin cho phn ng vi ion Mn+

    Xc nh ion F- da trn kh nng lm tt hunh

    quang ca phc hydroxyquinolinat Al (III) theo phn ng.

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    V d 2: Xc nh CN-

    Ion CN- chim Pd2+ trong phc Pd(HQS)2 cho 8

    hydroquinon-5-sulfonic(HQS) t do.

    Sau cho HQS phn ng vi Mg2+ to thnh

    Mg(HQS)2 hunh quang pH = 9.6 9.8 m HBO2/NaOH

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang Phng php hunh quang chn lc xc nh

    mt s ion kim loi Ion Thuc th ex, nm em, nm nhy,

    g/ml

    Ion cn tr

    Al3+ Alizarin granet R 470 500 0,007 Be, Ca, Cr, Co,

    F-, NO3-

    F- Phc hunh quang

    Al3+ vi Alizarin

    granet R (tt hunh

    quang)

    470 500 0,001 Be, Co, Cr, Cu,

    Fe, Ni, Th, Zn

    B4O72- Benzoin 370 450 0,04 Be, Sn

    Zn2+ Benzoin - Xanh lc 10 Be, B, Sb

    Cd2+ 2 (o

    hydroxyphenyl) -

    benzoxazole

    365 Xanh

    chm

    2 NH3

    Li+ 8 - hydroxyqunolin 370 580 0,2 Mg

    Sn4+ Flavanol 400 470 0,1 F-, PO43-, Zn

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Vitamin B1 (Thiamin) l hp cht khng hunh quang,

    d tan trong nc, c cu trc ion.

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Khi b oxy ho bi K3Fe(CN)6 trong mi trng kim

    to thnh thiochrom hunh quang mu xanh.

    ex = 365 nm ; em = 436 nm

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Nguyn tc: Chit xut vitamin B1 trong mi trng acid,

    thu phn bng enzym diastase c thiamine t do. Lm

    sch qua ct cationit, oxy ho n thiochrome hunh quang

    mu xanh.

    Hm lng vitamin B1 c tnh bng cch so snh vi lng

    vitamin bit trc.

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Cch tin hnh:

    a) Chit xut Vitamin B1 trong mu

    - Dung dch phn tch: Cn W g mu (cha ~330 g thiamin

    trong 1 g thuc, 50 g thc n c b sung vitamin) un vi 60

    mL H2SO4 0.05 M trn ni cch thu ang si trong 1h.

    - Dung dch so snh (thm chun): Thc hin tng t nhng

    c thm 40 mL dung dch chun 1 g/mL.

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Cch tin hnh:

    b) Thu phn bng enzym

    Lm ngui cc dung dch a n toC phng.

    iu chnh bng dung dch acetat n pH 4 4.5

    Thm 5mL enzym diastase v sy m trong t sy 20 pht

    45oC

    Lm ngui n nhit phng, chuyn vo bnh nh mc 200

    mL, thm nc n vch, lc. B nc lc u ~10mL

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Cch tin hnh:

    d) S oxy ho

    Ly 5 mL(hoc 10 mL nu mu ngho vitamin B1) vo phu

    chit 100 mL.

    Thm 3 mL dung dch oxy ho + 15 mL iso BuOH, lc mnh ~

    2 pht.

    Nu b c, thm 1mL EtOH.

    Lm kh lp dung mi hu c bng mt lng nh Na2SO4

    khan.

  • 2.6.5.4. Phn ng to phc hunh quang

    nh lng vitamin B1

    Cng thc tnh

    1

    1

    ( ) 100( 1/100 ) x B

    B B

    I IB gVitB g

    I I W

    : Lng vitamin B1 thm vo mu (g);

    Ix: Cng HQ ca mu phn tch;

    IB1: Cng HQ ca mu thm chun;

    IB: Cng HQ ca mu trng;

    W : Khi lng cn;

    Nc ct ng vi im O ca trc tung.

  • 2.6.6. ng dng ph hunh quang trong ha

    phn tch

    2.6.6.1. Phm vi ng dng v nguyn tc

    Phm vi ng dng:

    Lm ch th cho hu ht mi php chun th tch: acid

    baz, complexon, kt ta.

    Da trn nguyn tc: thay i tnh cht hunh quang ti

    im tng ng ca s chun .

  • 2.6.6. ng dng ph hunh quang trong ha

    phn tch

    2.6.6.2. Ch th acid baz

    L acid hu c hoc baz hu c c dng khng ion ho

    v dng ion ho ph thuc vo pH ca dung dch.

    Cc dng ny c mt electron khc nhau tnh

    cht hp thu v pht x khc nhau

    Khi pH bin i im tng ng, ch th s chuyn

    t dng ny sang dng khc km theo s thay i tnh

    cht hp thu v pht x.

  • 2.6.6. ng dng ph hunh quang trong ha

    phn tch

    2.6.6.2. Ch th acid baz

    u im:

    Khong i mu hp.

    Chun c trong dung dch c, c mu.

    s i mu mnh, d quan st, s dng hn hp dung

    mi: nc MeOH, nc EtOH, nc aceton.

    Nhc im:

    Mi mt.

    Cn thc hin chun ni ti.

  • Mt s ch th hunh quang trong chun acid - baz

    Tn ch th Cng thc Khong pH i

    mu

    Thay i hunh

    quang

    Metyl

    umbelliferone 0.0 2.0 lc xanh lt

    Benzoflavin 0.3 1.7 vng lc

    Esculin 1.5 2.0 KHQ xanh

    chm

    1,5-Naphtylamin

    sulfamide

    Nc 1

    Nc 2

    2.0 4.0

    9.5 13.0

    Tng cng

    hunh quang

    vng cam

    Vng cam - lc

    137

  • Tn ch th Cng thc Khong pH i

    mu

    Thay i hunh

    quang

    Acid salicylic 2.5 3.5 Tng cng HQ

    chm

    Fluorescein 4.0 5.0 Tng cng

    xanh lc

    Eosin

    (tetrabromo-

    fluorescein)

    2.5 4.5

    Tng cng

    hunh quang

    vng cam

    Erythrosine

    (tetracodofluoresc

    ein)

    3.0 4.2

    Tng cng

    hunh quang

    lam

    Mt s ch th hunh quang trong chun acid - baz

  • Tn ch th Cng thc Khong pH i

    mu

    Thay i hunh

    quang

    Naphtol (2-

    naphtol) 7.0 8.5

    xanh lt - chm

    tm

    Quinin nc 1 C20H24O2N2 5.0 6.1 chm tm

    Quinin nc 2 C20H24O2N2 9.5 10.0 tm - KHQ

    SS acid

    10.0 12.0

    tm - lc

    Napthionic acid 11.5 14.0 Xanh tm - xm

    139

    Mt s ch th hunh quang trong chun acid - baz

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    nh ngha, c im:

    Ch th mu hunh quang kim loi l nhng cht c tnh

    hunh quang thay i (xut hin hay bin mt) khi to

    phc vi ion kim loi c s dng lm ch th im tng

    ng trong php chun complexon.

    u im: cho cc dung dch c hoc c mu

    Nhc im:

    trnh nh sng tp, cn thc hin ni ti.

    Mi mt, c bit khi ch th km tinh khit.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Fluorescein complexon (Calcein hay Fluoresxon)

    Danh php ho hc: (x x bis N,N dicarboxylmethyl)

    amino methyl fluorescein

    Fluorexon (calcein) - l sn phm ngng t gia

    fluorescein vi formaldehid v iminodiacetic.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Fluorescein complexon (Calcein hay Fluoresxon)

    Cch pha ch th Calcein

    Ch th calcein thng c pha vi nng 0,1% trong

    dung dch NaOH 0,001M hoc dng di dng rn t l

    1:100 vi KNO3 hoc NaNO3.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Fluorescein complexon (Calcein hay Fluoresxon)

    C s s dng calcein trong chun complexon

    Calcein pht hunh quang cc i pH ~ 5. Khi tng pH

    cng HQ gim, n pH = 11 12 (khi thm KOH vo

    dung dch ti nng 0,25M) HQ tt hn.

    Chun mt s kim loi kim th: Khi pH = 11 12

    nu thm vo dung dch nhng kim loi kim th Ca2+, Sr2+,

    Ba2+ th hunh quang mu vng lc li xut hin. Khi cc ion

    kim loi ny to phc ht vi EDTA th hunh quang tt.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Fluorescein complexon (Calcein hay Fluoresxon)

    nh lng Cu2+: Trong khong pH = 4 10 hunh

    quang ca calcein t do b tt bi ion Cu2+. C th xc nh

    ion Cu2+ pH trn v sau im tng ng khi ton b ion

    Cu2+ c chun ht bng EDTA nh sng hunh quang

    ca Calcein t do li xut hin.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Fluorescein complexon (Calcein hay Fluoresxon)

    nh lng Co2+, Cr3+, SO42-: bng k thut chun

    ngc, lng d EDTA c chun li bng dung dch Cu2+,

    ti im dng chun hunh quang ca calcein t do b tt

    do Cu2+ d.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Umbellicomplexon v xanthocomplexon

    ch th xanh Calcein

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Umbellicomplexon v xanthocomplexon

    ch th xanh Calcein

    Tnh cht: l cht khng mu, t tan trong nc nhng

    tan tt trong mi trng baz yu, nh CH3COONa.

    Trong mi trng acid v trung tnh (pH = 4 -10): c hunh

    quang mu xanh mnh, vi ex = 370 nm, em = 445 nm.

    Trong mi trng kim mnh: pH > 10 hunh quang yu,

    v tt hn pH =12.

    Nn c gi l ch th xanh Calcein

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Umbellicomplexon v xanthocomplexon

    ch th xanh Calcein

    pH = 4 10: cc cation ca Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Hg, Bi lm tt

    hon ton hunh quang ca xanh calcein. Cc cation Zn2+,

    Cd2+ lm tt mt phn, cn cc ion kim loi kim th khng

    nh hng.

    pH =12: s c mt ca cc ion kim loi kim th lm cho

    hunh quang xut hin li (tr Mg2+). Cc ion Mg2+, Cd2+ v

    Pb2+ ch cho hunh quang yu.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    tng chnh xc trong php chun , c th dng

    thm mt cht hunh quang khc:

    Chun Ca bng EDTA, ch th Calcein pH = 12 thm

    vi git 0.01% acridin. im cui chuyn t HQ vng lc

    xanh r.

    Tng t thm rodamin B hay fluorescein, khi dng

    xanh Calcein lm ch th. im cui chuyn t HQ xanh

    sng HQ hng gch.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Nhm ch th ny c hnh thnh trong qu trnh

    tng hp cc ch th oxi ha kh. Chng l nhng dn

    xut ca benzidin.

    Benzidin complexon

    CH CH

    X

    Y

    NN

    CH2COOH

    CH2COOH

    HOOCH2C

    HOOCH2C

    X: -OCH3, Y: -H

    X: -OC2H5, Y: -H C hunh quang xanh chm

    khi pH = 4 -10, HQ tt khi c mt

    Cu2+.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    ng dng:

    nh lng cc ion ca Bi, Cd, Ce, Fe(II), Fe(III), Hg, Ind,

    La, Ni, Pb, Th, Ta, Sn, Zr, bng k thut chun

    ngc vi lng d EDTA c chun bng dung dch

    CuSO4.

    Benzidin complexon

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    Stiben

    X: -H, Y: -H

    X: -SO3H, Y: -H

    C hunh quang xanh chm khi pH = 4, HQ tt

    khi c mt Cu2+.

    CH CH

    XY

    NN

    CH2COOH

    CH2COOH

    HOOCH2C

    HOOCH2C

    XY

    nh lng ion kim loi bng k thut chun ngc.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    8 oxyquinolin v 8 oxyquinolin sulfonic

    N

    OH N

    OH

    SO3H

    8 oxyquinolin

    8 oxyquinolin sulfonic

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    8 oxyquinolin v 8 oxyquinolin sulfonic

    ng dng:

    nh lng Zn2+ pH = 10 (m ammoni) cho hunh

    quang vng lc m. Ti im cui ca s chun Zn2+

    bng EDTA, hunh quang s tt.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    3 hydroxy 2 naphtoic acid

    3 hydroxy 2 naphtoic acid

    OH

    COOH

    Tnh cht: dung dch cha 3 hydroxy 2 naphtoic

    acid pht HQ xanh lc. Khi thm Al3+ dung dch pht HQ

    xanh chm.

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Mt s ch th hunh quang kim loi thng dng

    ng dng:

    nh lng Al3+;

    nh lng ng thi Al3+ v Fe3+ bng EDTA.

    3 hydroxy 2 naphtoic acid

  • 2.6.6.3. Ch th complexon

    Quy trnh nh lng hn hp Al3+ v Fe3+

    vi 3 hydroxy 2 naphtoic acid

    10,00 mL

    Mu cha Al3+ v Fe3+

    2 - 3 git ch th

    Chun Al3+ bng EDTA di

    n t ngoi n HQ chm

    HQ lc.

    Ghi V(EDTA), mL

    Chnh pH = 2

    un nh n 500C

    Chnh pH = 3 (m glycin)

    Chun Fe3+ bng EDTA n

    khi dd mt mu xanh chm ca

    phc cht st vi ch th

    Ghi V(EDTA), mL

  • 2.6.6.4. Ch th hp ph

    L hin tng hp ph cc cht mu ln b mt ht

    keo mang in tch v lm mu sc b bin i. Nu s

    bin i xy ra gn im tng ng th c th dng

    lm ch th xc nh im cui ca s chun .

    V cc cht ny l acid hay baz nn kh nng s

    dng lm ch th hp ph ph thuc vo pH mi trng.

  • 2.6.6.4. Ch th hp ph V d: Trong chun xc nh cc Hal,v d Cl- bng AgNO3

    s dng Fluorescein (H2Fl) lm ch th.

    H2Fl H+ + HFl- Ka1 = 10

    -5

    Kt ta AgCl l cc ht keo

    Trc im tng ng, cc ht keo mang in tch m

    [AgCl]m.nCl- hay [AgCl]m.nCl

    -.(n-x)Na+.xNO3-

    HFl- mang in tch m khng b hp ph.

    Sau im tng ng, cc ht keo mang in tch dng

    [AgCl]m .Ag+ hay [AgCl]m .Ag

    +.(n-x)NO3-.xNa+

    HFl- b hp ph bi ht keo [AgCl].Ag+.HFl-

    Khi b hp ph ion ny s b bin dng(mt in t thay

    i) lm cho mu sc thay i HQ vng lc gch hng, mt

    hunh quang

  • 2.6.6.4. Ch th hp ph

    Tn ch th Ion cht

    chun

    Ion xc

    nh Mu HQ

    Bengali hng (3,6 diclo 2,4,5,7

    tetraiodofluorescein) (0.5% trong nc) Ag+ I- Hng tm

    3,6-diclorofluorescein (0.1% trong 60-70%

    EtOH hoc 0.1% dng mui trong nc) Ag+

    Cl-, Br-,

    SCN-,

    I-

    tm-xanh tm

    Hng- tm

    Vng lc-cam

    Eosin (tetrabromofluorescein) (0.5% trong

    dung dch 60-70% EtOH) Ag+

    Br-, I-,

    SCN Cam thm

    Erythrosine 0.5% trong nc Pb2+ MoO42- Cam m

    Fluorescein (0.1% trong EtOH) Ag+ Cl-, Br-,

    SCN- Vng lc hng

    Phenosafranine (0.1% trong nc) Ag+ Cl-

    Br-

    Tm hng

    tm xanh da

    tri

  • Chng 3. Ha pht quang

    3.1. C s l thuyt ca phng php ha pht quang

    3.2. ng dng ha pht quang trong ha phn tch

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.1. nh ngha v phn loi pht quang ha hc

    Pht quang ho hc (PQHH): l s pht sng t mt

    phn ng c in t trng thi kch thch chuyn v trng thi

    c bn.

    Phm vi ng dng: Phn ng ho pht quang khng

    nhiu nhng rt c bit v mt s phn ng pht quang quan

    trng l cc hp cht mi trng: NOx,SOx,O3 trong kh quyn.

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.1. nh ngha v phn loi ha hc

    V d 1: Xc nh NO theo phn ng:

    NO + O3 NO2 + O2

    NO2* NO2 + h ( = 600 2500 nm) tp

    trung 1200 nm.

    Khong nng NO c th c xc nh: 1ppb 10

    ppm.

    Phng php cho php xc nh hm lng NO trong

    kh quyn t mt t ln 20 km.

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.1. nh ngha v phn loi ha hc

    V d 2: Xc nh NO2 trong khng kh theo phn ng phn

    hy 7000C :

    NO2 NO + O

    Hoc cho dng nguyn t Oxi kh NO2:

    NO2 + O NO + O2

    Cho php xc nh hn hp NO v NO2.

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.1. nh ngha v phn loi ha hc

    Pht quang sinh hc (PQSH): l s pht nh sng t

    mt phn ng ho hc c s xc tc bi enzym trong c th

    sng.

    V d s pht sng ca om m:

    Luciferin

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.1. nh ngha v phn loi ha hc

    Pht quang in ho (PQH): l phn ng pht

    sng do cc phn ng in ho xy ra ti in cc.

  • 3.1. C s l thuyt ca phng php

    ha pht quang

    3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    C ch n gin cho mt phn ng pht quang ho hc:

    A + B I* + C

    I* I + h

    Trong :

    I* l dng trung gian c trng thi kch thch in t, trng

    thi ny km bn v pht ra bc x h tr v trng thi

    ban u.

  • 3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    C 3 c ch pht quang thng gp:

    Phn ng (I) (II): pht quang trc tip.

    Phn ng (III): pht quang gin tip.

  • 3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    Cc phn ng pht quang ha hc v pht quang sinh

    hc thng lin quan n s tch hay phn mnh cc

    lin kt O-O trong hp cht peroxide hu c, c bit

    l cc peroxide vng thm.

    c th t nhy cao nht:

    mt phn ng pht quang ha hc phi c kh nng

    sinh ra mt photon nh sng.

    Mi hp cht pht quang ha hc hoc nhm pht

    quang ha hc c th to ra khng qu mt photon

    nh sng.

    (CL) 1.

  • 3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    -CO2

  • 3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    iu kin chung mt phn ng ho hc phi

    tho mn cho s pht quang

    Phi cung cp nng lng to ra trng thi kch

    thch v vy phn ng phi pht nhit, sao cho:

    -G hc/ex

    Trong :

    G: s bin thin nng lng t do ca phn ng (

    Kcal/mol);

    ex: bc sng kch thch ca cht pht bc x.

    i vi phn ng pht quang ha hc trong vng kh kin

    th: -G = 40 70 Kcal/mol.

  • 3.1.2. C ch ca qu trnh pht quang ha hc

    iu kin chung mt phn ng ho hc phi

    tho mn cho s pht quang

    Phi c cch thun li a phn t ln trng thi kch

    thch v pht quang ho hc.

    S pht x photon phi l mt qu trnh kh hot u i

    cho s pht quang ho hc trc tip.

    i vi s pht quang gin tip th hiu sut v nng

    lng chuyn t trng thi kch thch n cht nhn v

    hiu sut hunh quang ca cht nhn phi tt.

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    Hiu sut lng t ca qu trnh pht quang ha

    hc CL c nh ngha l:

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    i vi phn ng pht quang ha hc trc tip:

    FlexChemCL

    chem: Hiu sut ca phn ng ha hc, tng ng vi sn phm to

    thnh. Gi tr chem thng bng 1.

    ex: Hiu sut ca qu trnh to thnh dng kch thch in t trong

    mt phn ng v c gi tr nm trong khong 0-1. ex biu th cho

    hiu sut chuyn ha nng lng.

    Fl: Hiu sut lng t hunh quang l xc sut ca trng thi kch

    thch pht ra mt photon bng cch pht bc x hunh quang ch

    khng phi bng cch phn r theo cc qu trnh khc. Fl thng c

    gi tr t 0-1, Fl c gi tr nh nht l 0,1.

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    i vi phn ng pht quang ho hc gin tip:

    ETFlexChemCL

    ET : hiu sut lng t truyn nng lng, biu th kh nng

    chuyn i trng thi kch thch ca phn t cn xc nh thnh

    trng thi kch thch ca cht nhn (acceptor), thng c gi tr ~1.

    Fl : hiu sut lng t hunh quang ca cht nhn cng c gi

    tr 0-1.

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    Cng pht quang ha hc:

    ng cong l thuyt biu din

    cng pht quang theo thi gian v - th tch ca hn hp

    pht quang ho hc.

    - vn tc ca

    phn ng

    [C]cm3s-1

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    Cng pht quang ha hc:

    Phn tch bng k thut phng php hunh quang

    b chi phi bi:

    tnh cht ca phn ng c s dng;

    tnh cht pht quang ca cht pht bc x

    phi kim sot cn thn cc iu kin thc hin phn

    ng.

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    Cc yu t nh hng n cng pht quang ho hc

    p sut: i vi pha kh, p sut trong ng phn ng

    phi duy tr p sut thp bng bm ht chn khng

    trnh mt nng lng do va chm.

    S c mt ca cc cht l: nu cht l c kh nng pht

    quang s gy sai s dng, ngc li s lm tt pht

    quang.

    Khong cch gia b trn mu n ni nhn nh sng

    (ng nhn quang): cng ngn cng tt.

  • 3.1.3. Hiu sut ca qu trnh pht quang

    ha hc

    u im so vi hunh quang

    o trc tip nh sng pht ra.

    Khng nh hng bi hin tng tn x ca nn

    nhy hn.

    Tn hiu phn tch phn bit c vi tn hiu pht

    quang ca dung dch nn v khng s dng ngun nh

    sng bn ngoi a phn t ln trng thi kch thch.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch

    3.2.1. Phm vi ng dng

    - Xc nh hm lng cc cht bng cch o cng

    pht quang;

    - Lm ch th.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch 3.2.2. u v nhc im ca phng php ha

    pht quang Nguyn tc

    Da vo vic o cng bc x pht ra hoc b dp tt t mt

    phn ng pht quang ho hc.

    u im

    - nhy cao gii hn pht hin thp;

    - chn lc cao;

    - Khong tuyn tnh theo nng rng;

    - Thit b n gin: khng cn ngun kch thch bn ngoi, ch

    cn u d n sc (ng nhn quang), khng cn bt c b lc

    no.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch

    3.2.3. Thit b o trong ha pht quang

    Nhng loi thit b o lng trong pht quang ho hc

    a: H tnh; b: H thng dng chy; c: o lng 2 pha trn b mt rn; A: Cht

    phn tch; R: Thuc th; L *: Loi pht quang c to ra trng thi kch thch.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch

    3.2.3. Thit b o trong ha pht quang

    c chnh xc cao:

    - H thng phi kn, trnh nh sng lt vo.

    - Cng nh sng o c ch t phn ng pht

    quang gia cht phn tch v thuc th, nu c ngun

    nh sng khc lt vo th phi loi b bng b lc t

    trc detector.

    - Bung mu thit k sao cho cng gn u d cng tt

    trnh sai s do tn hiu pht ra thng yu.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch

    3.2.3. Thit b o trong ha pht quang

    Phng php nh lng bng ha pht quang:

    - o cng tn hiu pht quang cc i (da vo kho

    st cng tn hiu theo thi gian t lc bt u cho

    n lc kt thc phn ng gia thuc th v cht cn

    phn tch).

    - Xy dng ng chun tng quan gia tn hiu v

    nng cht chun.

    - Xc nh nng cht phn tch da vo ng chun.

  • 3.2. ng dng ha pht quang trong ha

    phn tch

    3.2.3. Thit b o trong ha pht quang

    nhy

    Gii hn

    pht hin

    Hiu sut phn

    ng ha pht

    quang

    - Dung mi;

    - pH dung dch;

    - Nng ;

    - tinh khit;

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    Danh php ho hc:

    5-amino-2,3-dihydrophtalazine-1,4-dione

    Cng thc ho hc: C8H7N3O2

    Khi lng phn t: 177.16 g/mol

    Tnh cht:

    Khng tan trong nc, tan trong dung

    dch kim

    Nhit nng chy: 318 320oC

    L thuc th cho phn ng pht quang

    ho hc

    Gii thiu v thuc th Luminol

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    Phn ng pht sng gia Luminol vi hydroxyperoxide

    Cht oxi ho: H2O2, KMnO4, K2CrO4, KIO4, K3[Fe(CN)6], ClO-, BrO-

    Nhng kim loi: Ag(II), Co(II), Cu(II),Cr(III), Fe(II), Fe(III), Mn(II),

    xc tc lm tng cng pht quang.

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    Phn ng pht sng gia Luminol vi hydroxyperoxide

    Cc cht hu c: c th to phc vi cc ion kim loi ni

    trn, hoc lm tng hay c ch phn ng pht quang ca

    Luminol vi cht oxi ho.

    u c th nh lng c nh amino acid, fructoza,

    galactoza, glucoza, cc thio, thuc dit c, thuc st trng,

    dn xut ca benzen c cha nhm NO2, -NH2, -OH,

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    Xc nh ion kim loi da trn kh nng xc tc cho phn

    ng pht quang ca Luminol vi hydroxyperoxide

    Nguyn tc: Da vo vic o hiu s cng nh sng pht

    ra khi c ion kim loi xc tc v khi khng c xc tc trong

    cng iu kin. T nh lng ion kim loi ny.

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    Xc nh ion kim loi da trn kh nng xc tc cho phn

    ng pht quang ca Luminol vi hydroxyperoxide

    Phn ng:

    S phn ng ca Luminol

    H2O2 khi c ion kim loi lm

    xc tc

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 1: Xc nh Cr(III) trong nc trn h thng tim

    dng chy

    Nguyn tc:

    Cr(III) c xc nh da vo kh nng xc tc ca n

    ln phn ng pht quang gia luminol v H2O2 trong mi

    trng kim (pH ~11), lm tng tc phn ng v khi gi

    nguyn cc thng s khc th nng Cr(III) s tuyn tnh

    vi cng pht sng ca phn ng.

    Loi tr nh hng ca cc ion gy nhiu bng EDTA

    nh vo phc gia Cr(III) vi EDTA bn v mt nhit

    ng nhng chm v mt ng hc ti nhit phng.

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 1: Xc nh Cr(III) trong nc trn h thng tim

    dng chy

    H thng dng chy xc nh Cr(III) bng phn

    ng gia Luminol vi H2O2

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 1: Xc nh Cr(III) trong nc trn h thng tim

    dng chy

    Cc iu kin ti u cho s xc nh Cr3+

    - C[Luminol] = 1,5.10-3 M vi tc dng 3,5 ml/pht;

    - C [H2O2] = 2.10-3 [M] vi tc dng 1,5 ml/pht;

    - Nc vi cht n nh 5.10-6M EDTA tc dng 11,1 ml/pht;

    - pH = 11,9 - m NaHCO3/Na2CO3

    - Khong tuyn tnh 0,5 100 ng/ml c R2 = 0,997 vi

    LOD = 0.191 ng/ml LOQ = 0.500 ng/ml

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 1: Xc nh Cr(III) trong nc trn h thng tim

    dng chy

    Cc iu kin ti u cho s xc nh Cr3+

    S xc nh Cr3+ b nh hng bi cc cu t sau nu nng

    Cr3+ l 1 g/L.

    Nhng ion Mc chp nhn

    CaII, F-, Cl-, I- >10 mg/L

    MnII, HgII, NiII, ThII, ZnII, UVI, MoVI >1 mg/L

    MgII, CrVI, AlIII, BaII, VV, InII, FeII, FeIII 1 mg/L

    CeVI 0,2 mg/L

    CoII 10 g/L

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    Danh php ho hc:

    N-(4-Hydroxyphenyl) acetamide

    Cng thc ho hc: C8H11NO2

    Khi lng phn t: 129 g/mol

    Tnh cht:

    max trong EtOH l 250 nm ( =

    13800)

    Nhit nng chy: 169 170.5 oC

    Dc tnh: h nhit, gim au

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    NGUYN TC:

    Hexacyanoferrate (III) c s dng l mt cht ng oxy ho vi

    H2O2 ln h Luminol lm tng cng pht quang ca dung dch.

    Paracetamol l cht kh, khi tc dng vi hexacyanoferrate s lm

    gim nng ca cht ny dn n lm gim cng pht quang

    ca h Luminol. Da vo gim cng hunh quang nh lng

    c paracetamol trong mu.

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    H thng tim dng chy xc nh paracetamol vi u d pht

    quang ho hc

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    Cc thng s ti cho s xc nh:

    Nng Luminol: 0.002 M, tc dng 2.8 mL/pht

    Nng H2O2: 0.02 M

    Nng K3[Fe(CN)6]: 0.002 M

    pH: 11 (m NaHCO3 , Na2CO3)

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    Tn hiu ca 10 mu nn

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    Tn hiu theo nng Paracetamol chun

  • 3.2.4. Xc nh hm lng cc cht bng phng php

    ho pht quang

    V d 2: Xc nh paracetamol bng phng php pht

    quang ho hc trn h thng tim dng chy

    ng chun ca Paracetamol

    LOD 0.35 ppm

    LOQ 1.08 ppm

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    Hin tng pht quang c s dng lm ch th

    trong php chun complexon xc nh im tng

    ng da trn s xut hin hay bin mt nh sng pht

    quang.

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    Mt s ch th ha pht quang trong chun complexon

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    Ch th Luminol

    H Luminol ion kim loi xc tc H2O2 pht quang

    trong mi trng kim. Khi c mt EDTA to phc bn vi

    ion kim loi xc tc ca h pht quang ha hc, th h

    khng pht quang na. Cn c vo du hiu ny kt thc

    php chun .

    u im:

    Ch th pht quang cho php chun trong dung dch c,

    c mu vi hm lng rt nh ca ion kim loi

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    V d: Chun complexon Cu(II) dng Luminol lm

    ch th

    Cch thc hin:

    a. Chun bng Trilon B

    Chun trong dung dch xc nh cha Cu(II), 10 mL

    Luminol 0.01%, 2mL H2O2 3%, m NH4Cl/ NH3 pH =

    10. Dung dch pht sng trong ti.

    Chun bng Trilon B, ngng pht sng ti im tng

    ng.

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    V d: Chun complexon Cu(II) dng Luminol lm

    ch th

    Cch thc hin:

    b. Chun Trilon B bng dung dch Cu(II)

    Dung dch bao gm: Trilon B, Luminol, H2O2 m

    NH4Cl /NH3. Chun bng dung dch Cu(II) n khi

    dung dch bt u pht sng.

  • 3.2.2.2. Ch th pht quang ho hc

    V d: Chun complexon Cu(II) dng Luminol lm

    ch th

    Cch thc hin:

    c. Chun ngc

    Nhng kim loi khng phi l xc tc cho h Luminol,

    H2O2 nu nhng kim loi ny to phc vi EDTA bn hn

    phc CuY2- th c th dng php chun ngc bng dung

    dch Cu(II) nh: Fe(III), Ni(II), Hg(II),Pb(II), Sc(III), In(III),

    Th(IV)