1

MICROBIOLOGIE

- DEEL III -

Prof. Dr. ir. J. Swings

« Biology of Microorganisms », 9de ed. (2000)

BACTERIELE DIVERSITEIT

2

BACTERIA & ARCHAEA

• < 10 000 species

• 99% niet kweekbaar

• 10% identificeerbaar

• 45 000 16S rDNA sequenties

• meer dan 100 bacteriele genomen gesequeneerd of

onderweg

K. I. Proteobacteria

• 13.11 Vibrio

• 13.12 Rickettsias

• 13.13 Spirillen

• 13.14 Schedevormende bacteriën

• 13.15 Steeltjes- en knopvormende bacteriën

3

K. I. Proteobacteria

Vibrio en Photobacterium

• Gram –

• Facultatief aeroob

• Polair geflagelleerd

• Vibrio cholerae

• Vibrio parahemolyticus

• Photobacterium

4

‘Flashlight fish’ en Photobacterium phosphoreum

Photobacterium palpebratus

5

Opkomende infecties

Aziatische Cholera en ‘the broad street pump’

6

Rickettsias

• Rickettsia

R. rickettsii vlekkoorts teek

R. prowazeki tyfus luis

R. typhi tyfus vlo

• Rochalimaea

R. quintana loopgravenkoorts luis

• Coxiella

C. burnetii Q koorts teek

• Ehrlichia ehrlichiosis teek

Rickettsia typhi

7

Uitslag van ‘Rocky Mountain spotted fever’

8

Obligaat intracellulaire parasieten

Rocky mountain spotted fever

9

Voornaamste ziekten veroorzaakt door intracellulaire pathogenen

• Rocky mountain spotted fever Rickettsia rickettsii

• Typhus Rickettsia prowazekii

• Chlamydia venereal syndromes Chlamydia trachomatis

• Trachoma Chlamydia trachomatis

• Brucellosis Brucella abortus

• Tuberculosis Mycobacterium tuberculosis

• Leprosy Mycobacterium leprae

• Listeriosis Listeria monocytogenes

• Typhoid fever Salmonella typhi

Coxiella burnetii

10

Infectie cyclus van Coxiella burnetii

Spirillen

• Spirillum, Aquaspirillum, Oceanospirillum en

Azospirillum

Magnetotaxis en magnetosomen

• Campylobacter en Helicobacter

• Bdellovibrio

een obligaat parasiet

bdelloplast

levenscyclus

11

Spirillum volutans

Magnetospirillum magnetotacticum

12

Aanhechting en penetratie van Bdellovibrio

Ontwikkelingscyclus van Bdellovibrio bacteriovorus

13

Schedevormende Proteobacteria

• Sphaerotilus

• Leptothrix

Sphaerotilus natans

14

Sphaerotilus natans

Lepthothrix

15

Steeltjes- en knopvormende bacteriën

• Inleiding

cytoplasmatische extrusies, prosthecae

polaire groei

Plantomyces en Pirella

• Bacteriën met steeltjes

Caulobacter, Gallionella

• Bacteriën met knoppen

Hyphomicrobium

Asticcacaulis biprosthecum

16

Ancalomicrobium adetum

Ancalochloris perfilievii

17

Stella

Celdeling

18

Hyphomicrobium celcylcus

Hyphomicrobium

19

Hyphomicrobium facilis

Caulobacter

20

Caulobacter celcyclus

Gallionella ferruginea

21

Gallionella ferruginea

K. IV. Chlamydia

22

Chlamydia

23

Delende cel van Chlamydia psittaci

24

K. V. Planctomyces / Pirella

Plantomyces maris

25

K. VI. Bacteroides / Flavobacteria

Bacteroides

• Obligaat anaeroben

• Intestinaal 1010 – 1011

• Sfingolipiden

26

Sfingolipiden

vetzuur choline/suikers

glycerol

sfingosine

Flavobacterium

• Aquatisch / voedsel

• Geel

27

Cytophaga / Sporocytophaga

• Glijdend

• Microcysten

• Cellulolytisch

• Geel – oranje

• Aeroob

• Vispathogenen:

C. columnaris

C. psychrophila

K. VIII. Spirocheten

28

Spirocheten

• Spirochaeta

• Treponema syphilis

• Borrelia lyme disease

• Leptospira leptospirosis

• Critispira

Spirochaeta stenostrepta

Spirochaeta plicatilis

29

Spirochaeta zuelzerae

Cristispira

30

Treponema saccharophilum

Tickborne Relapsing FeverBorrelia recurrentis

31

Tickborne Relapsing FeverBorrelia recurrentis

Tickborne Relapsing FeverBorrelia recurrentis

32

Borrelia burgdorferiLevenscyclus van ‘Lyme disease’

K. IX. Deinococcus / Thermus

33

Deinococcus

• Gram +

• Outer membraan-lipid A

• Rood-rose: carotenoïden

• Resistent aan UV en ioniserende stralen

• Reparatie mechanismen

• Resistent aan mutagenen

• Bodemorganisme

Deinococcus radiodurans

34

Thermus

• Aeroob

• Gram –

• Taq DNA polymerase

K. XI. XII. XIII. Hypothermofielen

35

Thermotoga

• Hyperthermofiel (80°C)

• Gram –

• Anaeroob

Thermotoga maritima

36

Thermodesulfobacterium

• Sulfaatreductie

• Ether lipiden

Aquifex

• Chemolithotroof

• 85°C optimum

• Aeroob

• O2 of NO3- als ε acceptor

• Nooit chemoorganotroof

37

Aquifex pyrophilus