BBEÄNH GIÔØI LEO EÄNH GIÔØI LEO (ZONA(ZONA))

BS.BS.VOÕ THÒ BAÏCH SÖÔNGVOÕ THÒ BAÏCH SÖÔNG BOÄ MOÂN DA LIEÃU –ÑHYDBOÄ MOÂN DA LIEÃU –ÑHYD

ÑAÒ CÖÔNGÑAÒ CÖÔNG

-ÑAÂY LAØ BEÄNH CHÆ XAÛY RA ÔÛ -ÑAÂY LAØ BEÄNH CHÆ XAÛY RA ÔÛ NGÖÔØI.NGÖÔØI.

-TAÙC NHAÂN GAÂY -TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH :BEÄNH :VARICELLA ZOSTER VARICELLA ZOSTER VIRUS (VZV)VIRUS (VZV)

TAÙC NHAÂN GAÂY TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNHBEÄNH

-VZV laø DNA virus thuoäc gia ñình -VZV laø DNA virus thuoäc gia ñình Herpeviridae.Herpeviridae.

-Laø nhöõng teá baøo hình troøn,ñöôøng kính -Laø nhöõng teá baøo hình troøn,ñöôøng kính 150-200 nm ,nhaân mang DNA,coù voû boïc .150-200 nm ,nhaân mang DNA,coù voû boïc .

-Deã nuoâi caáy treân moâi tröôøng canh caáy -Deã nuoâi caáy treân moâi tröôøng canh caáy teá baøo.teá baøo.

-Laâm saøng gaây ra hai beänh:beänh thuûy -Laâm saøng gaây ra hai beänh:beänh thuûy ñaäu vaø beänh Zona (giôøi leo )ñaäu vaø beänh Zona (giôøi leo )

-Mieãn dòch vôùi beänh thuûy ñaäu cuõng coù -Mieãn dòch vôùi beänh thuûy ñaäu cuõng coù khaû naêng mieãn dòch vôùi beänh Zona.khaû naêng mieãn dòch vôùi beänh Zona.

SINH BEÄNH HOÏC CUÛA SINH BEÄNH HOÏC CUÛA ZONAZONA

Laø beänh nhieãm thöù phaùt do söï taùi Laø beänh nhieãm thöù phaùt do söï taùi hoaït cuûa VZV töø haïch thaàn kinh caûm hoaït cuûa VZV töø haïch thaàn kinh caûm giaùc.giaùc.

Cô cheá cuûa söï taùi hoaït chöa roõ.ÔÛ Cô cheá cuûa söï taùi hoaït chöa roõ.ÔÛ ngöôøi giaø ,mieãn dòch ñoái vôùi VZV ngöôøi giaø ,mieãn dòch ñoái vôùi VZV giaûm ,khoâng ñuû öùc cheá sieâu giaûm ,khoâng ñuû öùc cheá sieâu vi ,virus töï hoaït hoùa ,nhaân leân vi ,virus töï hoaït hoùa ,nhaân leân gaây gaây toån thöông da.toån thöông da.

Töông töï ôû ngöôøi giaûm mieãn dòch Töông töï ôû ngöôøi giaûm mieãn dòch

TRIEÄU CHÖÙNG CUÛA TRIEÄU CHÖÙNG CUÛA ZONAZONA

-TIEÀN TRIEÄU :-TIEÀN TRIEÄU : Ñau ,dò caûm Nhöùc ñaàu ,noùng soátÑau ,dò caûm Nhöùc ñaàu ,noùng soát--PHAÙT BAN: DaùtPHAÙT BAN: Daùt, saån ,hoàng ban phuø-, saån ,hoàng ban phuø-

>hình thaønh muïn nöôùc thaønh >hình thaønh muïn nöôùc thaønh chuøm,coùroán loõm ôû giöõa,.ôû moät chuøm,coùroán loõm ôû giöõa,.ôû moät beân cô theå ,theo ñöôøng ñi thaàn beân cô theå ,theo ñöôøng ñi thaàn kinh(phaân boá theo dermatome )kinh(phaân boá theo dermatome )

*haïch vuøng thöôøng söng ñau *haïch vuøng thöôøng söng ñau --THOÙAI LUI: trongTHOÙAI LUI: trong voøng 2-3 tuaàn,maéc voøng 2-3 tuaàn,maéc

moät laàn ,hieám khi taùi phaùtmoät laàn ,hieám khi taùi phaùt

TRIEÄU CHÖÙNG CUÛA TRIEÄU CHÖÙNG CUÛA ZONAZONA

SANG THÖÔNG DA KHOÂ LAÏI, SANG THÖÔNG DA KHOÂ LAÏI, ÑOÙNG MAØI SAU 10 NGAØY ÑOÙNG MAØI SAU 10 NGAØY

BEÄNH THOÙAI LUI SAU 2 BEÄNH THOÙAI LUI SAU 2 TUAÀN ÑIEÀU TRÒ TUAÀN ÑIEÀU TRÒ

ZONA MAÉT ZONA MAÉT

NHIEÀU DERMATOME BÒ THÖÔNG TOÅN NHIEÀU DERMATOME BÒ THÖÔNG TOÅN CUØNG LUÙC (HIV –AIDS)CUØNG LUÙC (HIV –AIDS)

BIEÁN CHÖÙNG CUÛA BIEÁN CHÖÙNG CUÛA ZONAZONA

-DA:boäi-DA:boäi nhieãm vi truøng,gaây vieâm nhieãm vi truøng,gaây vieâm moâ teá baøo moâ teá baøo

Coù theå daãn ñeán nhieãm truøng huyeátCoù theå daãn ñeán nhieãm truøng huyeát

_MAÉT_MAÉT :tröôøng hôïp zona maët ,->loeùt :tröôøng hôïp zona maët ,->loeùt giaùc maïc ñöa ñeán seïo giaùc maïc.Neáu giaùc maïc ñöa ñeán seïo giaùc maïc.Neáu coù toån thöông nhaõn caàu coù theå coù toån thöông nhaõn caàu coù theå laøm muø maétlaøm muø maét

-THAÀN KINH-THAÀN KINH :ñau sau zona :ñau sau zona

CAÄN LAÂM SAØNGCAÄN LAÂM SAØNG

Trong thöïc haønh laâm saøng Trong thöïc haønh laâm saøng thöôøng khoâng caàn xeùt nghieäm thöôøng khoâng caàn xeùt nghieäm ñeå chaån ñoaùn beänh .ñeå chaån ñoaùn beänh .

Xeùt nghieäm vi truøng hoïc coù theå Xeùt nghieäm vi truøng hoïc coù theå tieán haønh khi coù boäi nhieãm vi tieán haønh khi coù boäi nhieãm vi khuaån.khuaån.

CHAÅN ÑOAÙNCHAÅN ÑOAÙN

-CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH-CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH : : *döïa vaøo laâm saøng laø chính :hoàng ban muïn *döïa vaøo laâm saøng laø chính :hoàng ban muïn

nöôùc,moät beân cô theå, ñau nhöùcnöôùc,moät beân cô theå, ñau nhöùc--CHAÅN ÑOAÙN PHAÂN BIEÄTCHAÅN ÑOAÙN PHAÂN BIEÄT:: **Vieâm da tieáp xuùcVieâm da tieáp xuùc :daùt ,saån ,hoàng ban ,muïn :daùt ,saån ,hoàng ban ,muïn

nöôùc,caûm giaùc noùng raùt hoaëc ngöùa,khu truù nöôùc,caûm giaùc noùng raùt hoaëc ngöùa,khu truù vuøng da tieáp xuùc vôùi taùc nhaân,giôùi haïn roõ, vuøng da tieáp xuùc vôùi taùc nhaân,giôùi haïn roõ, mang hình aûnh vaät tieáp xuùcmang hình aûnh vaät tieáp xuùc

*Herpes simplex*Herpes simplex: hay taùi phaùt,vò trí gaàn : hay taùi phaùt,vò trí gaàn mieäng ,nieâm maïc sinh duïc ,moâi mieäng ,nieâm maïc sinh duïc ,moâi

**Ñau do beänh lyùÑau do beänh lyù tim:zona lieân söôøn traùi ,luùc tim:zona lieân söôøn traùi ,luùc chöa coù thöông toån da caàn phaân bieät côn ñau do chöa coù thöông toån da caàn phaân bieät côn ñau do beänh maïch vaønh beänh maïch vaønh

ÑIEÀU TRÒÑIEÀU TRÒ

A.TAÏI CHOÃ:A.TAÏI CHOÃ: -Ngaâm ñaép vôùi thuoác tím pha -Ngaâm ñaép vôùi thuoác tím pha

loaõng 1/10.000,thoa dung dòch loaõng 1/10.000,thoa dung dòch maøu nhö Eosin 2%,Bleue de maøu nhö Eosin 2%,Bleue de Methylene.Methylene.

--Traùnh duøng thuoácTraùnh duøng thuoác daïng daïng môõ,caùc thuoác chöùa chaát môõ,caùc thuoác chöùa chaát CorticoidCorticoid

ÑIEÀU TRÒ (TT)ÑIEÀU TRÒ (TT)

B.ÑIEÀU TRÒ TOAØN THAÂNB.ÑIEÀU TRÒ TOAØN THAÂN:: *GIAÛM ÑAU*GIAÛM ÑAU **BAÛO VEÄ THAÀN KINH BAÛO VEÄ THAÀN KINH *NGÖØA BOÄI NHIEÃM *NGÖØA BOÄI NHIEÃM *THUOÁC KHAÙNG SIEÂU VI*THUOÁC KHAÙNG SIEÂU VI ACYCLOCIR:800mg/laànx5laàn/ngaøy ACYCLOCIR:800mg/laànx5laàn/ngaøy

x7ngaøy, uoáng (ngöôøi lôùn) vaø 20 x7ngaøy, uoáng (ngöôøi lôùn) vaø 20 mg/kg x4 laàn/ngaøy x7 ngaøy uoáng mg/kg x4 laàn/ngaøy x7 ngaøy uoáng

**VAÁN ÑEÀ SÖÛ DUÏNG CORTICOIDVAÁN ÑEÀ SÖÛ DUÏNG CORTICOID *ÑAU SAU ZONA*ÑAU SAU ZONA