1

О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI

Ro`yxatga olindi:

№____________

«___» __________2019 yil

“TASDIQLAYMAN”

Qarshi davlat universiteti

rektori prof.B.A.Shoimqulov

_____________________

«___» __________2019 yil

MUTAXASSISLIK FANLARIDAN DAVLAT ATTESTATSIYASI

SINOVI DASTURI VA BAHOLASH MEZONLARI

“Issiqlik texnikasi”, “Muqobil energiya manbalaridan foydalanish” va

“Kasb ta’limi metodikasi”

FANLARIDAN

5111000-Kasb ta’limi 5310100 – Energetika (issiqlik energetikasi)

bakalavriyat ta’lim yо‘nalishi uchun

QARSHI – 2019

2

Dastur Qarshi davlat universiteti Kengashida ko‘rib chiqilgan va

ma’qullangan. 2019 yil __________-sonli majlis bayoni.

Tuzuvchilar: QarDU “Kasb ta’limi” kafedrasi mudiri,

dotsent A.A.Vardiyashvili

QarDU “Kasb ta’limi” kafedrasi dotsenti

t.f.n. Teymurxanov A.T.

QarDU “Kasb ta’limi” kafedrasi

o’qituvchisi Zoxirova SH.M

QarDU “Kasb ta’limi” kafedrasi

katta o’qituvchisi t.f.n. I.Murodov

Taqrizchilar: QMII “Issiqlik energetikasi” kafedrasi mudiri

t.f.d., prof. G`.N.Uzoqov

QDU “Kasbiy ta’lim” kafedrasi

dotsent F-m.f.n. G`.G`.Halimov

Mazkur dastur Qarshi davlat universiteti Kasbiy ta’lim kafedrasida

5111000-Kasb ta’limi yо‘nalishlariga namunaviy dastur bо‘yicha о‘qitilgan

mutaxassislik fanlari asosida tuzilgan va kafedra (29.01.2019 y. №6) yig‘ilishida

kо‘rib chiqilgan.

3

I. So’z boshi

“5111000-Kasb ta’limi 5310100- Energetika (issiqlik energetikasi)” bakalavriat ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha mutaxassislik fanlaridan yakuniy davlat attestatsiyasi dasturi, mazkur ta’lim yo‘nalishi o‘quv rejasining umumkasbiy fanlar blokidagi «Issiqlik texnikasi», «Muqobil energiya manbalaridan foydalanish» va «Kasb ta’limi metodikasi» fanlari dasturi asosida tuzilgan bo‘lib, bitiruvchi kurs talabalarining amaliy ko‘nikma va malakalarini aniqlash uchun mo‘ljallangan.

“5111000-Kasb ta’limi 5310100- Energetika (issiqlik energetikasi)” yo‘nalishi mutaxassislik fanlaridan yakuniy davlat attestatsiyasi sinovi mutaxassislik («Issiqlik texnikasi», «Muqobil energiya manbalaridan foydalanish» va «Kasb ta’limi metodikasi») fanlariga muvofiq davlat ta’lim standartida belgilangan zaruriy mazmunidan kelib chiqqan holda o‘quv fanlari dasturida nazarda tutilgan materiallarni talabalar tomonidan o‘zlashtirilganlik darajasini aniqlashga yo‘naltirilgan. Bitiruvchi kurs talabalari tomonidan bajariladigan sinov ishlari tasdiqlangan mezon asosida baholanadi.

II. Mutaxassislik fanlaridan davlat attestatsiyasi sinovi

dasturining mazmuni.

“5111000-Kasb ta’limi-5310100- Energetika (issiqlik energetikasi)”

bakalavriat ta’lim yo‘nalishi uchun fanlardan yakuniy attestatsiya sinovi ayrim

fanlar mazmuniga qo‘yiladigan talablar bilan bir qatorda, talaba

tayyorgarligining mazkur yo‘nalish bo‘yicha davlat ta’lim standartida

bitiruvchiga nisbatan nazarda tutilgan umumiy talablarga ham javob bera olish

darajasini, ko‘nikma va malakalarini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi.

“5111000-Kasb ta’limi 5310100- Energetika (issiqlik energetikasi)”

ta’lim yo‘nalishi bitiruvchi kurs talabalari mutaxassisligi bo‘yicha yakuniy

attestatsiya sinovini ixtisoslikning quyidagi asosiy fanlaridan bajaradilar:

1. Issiqlik texnikasi. Energetika soxalarida issiqlik texnikasining

о‘rni. Energetika soxasida respublikamizdagi ijtimoiy-iqtisodiy isloxotlar

natijalari va hududiy muammolar va ilm-fan, texnika va texnologiya yutuqlari.

Fanning vazifalari. Termodinamika fani va uslubi. Termodinamika, issiqlik

texnikasining asosi. Termodinamik tizim va ishchi jism. Asosiy termodinamik

xolat parametrlari. Termodinamik sirt. Ideal gaz xolat tenglamasi. Asosiy gaz

qonunlari. Gaz doimiysi. Ideal gazlar uchun termodinamikaning I -qonuni

analitik ifodasi. Issiqlik sig‘imi. Gazlar issiqlik sig‘imining molekulyar - kinetik

nazariyasi. Issiqlik sig‘imi kvant nazariyasining unsurlari. Xaqiqiy va о‘rtacha

issiqlik sig‘imlari. Gaz issiqlik sig‘imlarining emperik ifodalari. Issiqlik

sig‘imini jarayonga va haroratga bog‘liqligi. Ideal gaz aralashmalari Dalton

qonuni. Aralashma kо‘rsatkichlarini tarkibi, xamda uni komponentlar

kо‘rsatkichlari orqali ifodalash. Termodinamikaning I - qonuni. Energiyaning

saklanish va aylanish qonunining termodinamik jarayonlarga tadbiki.

4

Termodinamikaning - I qonuni ta’riflari. I- qonunning ichki energiya orqali

ifodalanishi. Asosiy termodinamik jarayonlarning taxlili. Politropik jarayon va

uning taxlili. Termodinamikaning II- qonunining ta’riflari. Tugri va teskari

davriylik. Issiqlik qurilmasining termik foydali ish koeffisiyenti (F.I.K.).

sovutish koeffisiyenti. Karno davriyligi va uning F.I.K. karno teoremasi.

Termodinamika II- qonunining qaytar jarayonlar va davriyliklar uchun analitik

kо‘rinishi.

Entropiyaning fizik ma’nosi nol harorati. Eksergiya xakida tushuncha

modda oqimi eksergiyasi va issiqlik oqimi eksergiyasi. Qaytmas jarayonlarda

eksergiya yо‘qolishi.

Ichki yonuv dvigatellari. Bosim о‘zgarmaganda issiqlik keltiruvchi sikl. Hajm о‘zgarmaganda va

aralashgan holda issiqlik keltiruvchi sikllar va ularning f.i.k. Moddaning chukki

kо‘rsatkichlari. Fazaviy muvozanat shartlari. Bir pog‘onali kompressorlarning

ishlashi. Izotermik, adiabatik, politropik qisilish. Kо‘p pog‘onali siqilishning

qо‘llash sabablari. Ichki -yonuv mashinalarining davriyligi. Ularning

diagrammasi, о‘zgarmas bosimda, hajmda va aralash xolda issiqlik keltiriladigan

davriyliklar va ularning F.I.K,

Real gazlar, Suv bug‘i va Nam xavo.

Real gazlarining termodinamik xossalari. Moddalarning kritik

parametrlari. Siqilish koeffisiyenti. Fazaviy utishda muvozanat xolati.

Bug‘lanish va bug‘ni kaytadan suvga aylanishi. Tо‘yingan bug‘ bosimini

haroratga bog‘liqligi. Fazaviy utishda muvozanat xolati. Bug‘lanish va bug‘ni

kaytadan suvga aylanishi. Tuyingan bug‘ bosimini haroratga bog‘liqligi. Fazaviy

о‘tish issiqligi. Quriganlik darajasi. Erish. Sublimasiya. Nam tuyingan, quruq va

о‘rta qizigan bug‘ning solishtirma hajmi, entalpiyasi, entropiyasi. Suv va suv

bug‘ining termodinamik jadvallari.

Absolyut va nisbiy namlik. Subxidam nuqtasi va harorati.

Issiqlik uzatish asoslari va о‘xshashlik nazariyasi xaqida.

Issiqlik о‘tkazuvchanlik, issiqlik berish, nurlanish. Issiqlik uzatilishi.

Issiqlik uzatilishining nazariy va eksperimental uslublari. Issiqlik

о‘tkazuvchanlik koeffisiyenti va differensial tenglama. Harorat о‘tkazuvchanlik

koeffisiyenti. Bir о‘lchamlilik shartlari. Barkaror issiqlik о‘tkazuvchanlik. Yassi

devor uchun issiqlik о‘tkazuvchanlik: haroratni taqsimlanishi, termik karshilik

tekis bir qatlamlik, kо‘p qatlamlik devor uchun issiqlik oqimini aniklash.

Silindrik bir katlamli, kо‘p katlamli devor uchun issiqlik o`tkazuvchanlikni

aniqlash.

Konvektiv issiqlik almashinish tenglamalarini о‘lchamsiz kо‘rinishga olib

kelish. О‘xshashlik sonlari. Mezonlar va mezonli tenglamalar. Suyuqlikni erkin

xarakatdagi issiqlik beruvchanlik. Erkin xarakatni sodir bo`lishdagi shart -

sharoitlari. Vertikal devordagi suyuqlikni xarakati holati. Chegaralangan

yuzadagi issiqlik beruvchanlik. Majburiy konveksiyadagi issiqlik beruvchanlik.

5

G‘adir - budir yuzalardagi issiqdik beruvchanlik. Quvur va quvurlar tо‘plamini

yuvilib turilgandagi issiqlik beruvchanlik. Quvurlar tо‘plami turlari va ularda

issiqlik beruvchanlikni sodir bо‘lish asoslari.

2. Muqobil energiya manbalaridan foydalanish. Energetika resurslari.

Energetikaning sanoatdagi o‘rni, energetika asosi-yoqilg‘i resurslari.

O‘zbekiston energetika resurslari, resurslarning ahamiyati, energetika

resurslarining zaxiralari, energetika resurslarining muammolari.

Muqobil energiya manbalari. Tiklanadigan va tiklanmaydigan energiya

manbalari, ularning turlari, zaxiralari, o‘zlashtirish yo‘nalishlari taqsimlanishi,

muqobil energiya manbalaridan foydalanishning texnik yechimlari.

Quyosh energetikasi.

Quyosh energiyasi, asosiy tushunchalar, ko‘rsatkichlar, quyosh energiyasining

taqsimlanishi, quyosh energiyasidan foydalanish yo‘nalishlari, quyosh

energiyasidan issiqlik ta’minotida foydalanish, jamoat va turar joy binolarini

isitish va issiq suv bilan ta’minlash.

Quyosh energiyasidan elektr energiya ishlab chiqarish. Quyosh

energiyasidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri elektr energiya ishlab chiqarish, fotoelektrik

batareyalar, an’anaviy elektr va issiqlik ishlab chiqarish majmualari bilan

birgalikda ishlatish.

Quyosh energiyasidan tashuvchi moddalar. Quyosh energiyasini

o‘zlashtirishda ishlatiladigan tashuvchilar, ularning fizik-kimyoviy

ko‘rsatkichlari, ularga qo‘yiladigan talablar.

Quyosh energiyasidan foydalanish qurilmalari va jihozlari. Qurilma va

jihozlarning konstruktiv yechimlari, qurilma va jihozlarni hisoblash,

geliokollektorlarning turlari va ularni hisoblash.

Quyosh energiyasidan boshqa sohalarda foydalanish. Quyosh

energiyasining metalllurgiyada ishlatilishi, quyosh energiyasining kimyo

sanoatida ishlatilishi, ishlatilishi, quyosh energiyasining qishloq xo‘jaligida

ishlatilishi.

Past potensialli energiya manbalari. Past potensialli energiya

manbalarining vujudga kelishi, ularning turlari, asosiy ko‘rsatkichlari, past

potensialli energiya manbalaridan foydalanish yo‘nalishlari.

Issiqlik nasoslari. Issiqlik nasoslari haqida umumiy tushunchalar, issiqlik

nasoslarining tuzilishi va ishlash prinsipi, issiqlik nasos qurilmalari, issiqlik va

sovutish ta’minotida issiqlik nasoslaridan foydalanish.

Shamol energetikasi.

Havo oqimlarining vujudga kelishi, shamol energetikasining asosiy

tushunchalari va ko‘rsatkichlari, shamol energiyasidan foydalanish yo‘nalishlari,

shamol elektr stansiyalari.

Shamol elektr agregatlari. Shamol elektr agregatlarining tuzilishi va

turlari, shamol elektr agregatlarining ishlash prinsipi, shamol elektr agregatlarini

hisoblash, shamol energetikasining muammolari.

6

Gidroenergetika.

Suv energiyasidan foydalanish, gidroelektrstansiyalar (GES) ning vazifasi,

tuzilishi, ishlash asoslari, afzalliklari va kamchiliklari, to‘g‘onli va aylanma

oqimli gidroelektrstansiyalar.

Kichik potensialli suv energiyasidan foydalanish. Kichik potensialli suv

energiyasidan foydalanish qurilmalari, mikro GESlar, suv energiyasini

o‘zgartiruvchi qurilmalar hisobi. Gidroenergetika muammolari.

Bioenergetika.

Biomassa energiyasini qayta tiklash (regeneratsiyalash), bioenergika

asoslari, bioenergetikaning asosiy tushunchalari va ko‘rsatkichlari, bioenergetika

manbalari.

Biogaz ishlab chiqarish. Biogaz ishlab chiqarish qurilmalari, biogaz ishlab

chiqarish qurilmalarini hisoblash, kogeneratsiya qurilmalari, bioenergetika

muammolari.

Suyuq holatdagi bioyoqilg‘ilar. Suyuq holatdagi bioyoqilg‘ilar va ularni

ishlab-chiqarish usullari, metan hosil qilishning asosiy shart-sharoitlari.

Biogazni ishlatish. Turar joy va avtonom xo‘jaliklarining issiqlik

ta’minoti tizimlarida biogazni ishlatish, chiqindilarini biokonversiyalashning

zamonaviy vositalari, biogazni ishlatishda xorijiy mamlakatlarning tajribasi.

Bioenergetika qurilmalarini hisoblash. Bioenergetika qurilmalarini

hisoblash, qurish va ishlatish, bioenergetika istiqbollari.

Geotermal energetika.

Geotermal (yer osti) issiqligi, geotermal suvlardan foydalanishning texnik

va iqtisodiy tamoyillari, geotermal energetikaning asosiy tushunchalari va

ko‘rsatkichlari, geotermal energiyaning manbalari, geotermal energiya

manbalarining taqsimlanishi.

Geotermal energetika asoslari, geotermal energetika qurilmalarining

ishlash prinsipi va tuzilishi, geotermal energetika qurilmalarini hisoblash,

geotermal va an’anaviy energetika qurilmalarini birgalikda ishlatish, geotermal

energetika muammolari.

Geotermal issiqlik ta’minoti. Turar joy va jamoat binolarini geotermal

issiqlik bilan ta’minlash, geotermal issiqlik ta’minoti tizimlarining sxemalari va

jihozlari, geotermal issiqlik ta’minoti tizimlarini sozlash.

Muqobil energiyani akkumulyasiya qilish. Muqobil energiyani

akkumulyasiya qilish asoslari, akkumulyasiyaning qilish usullari, hajmiy va

magnit energiya yig‘ish qurilmalari, elektrokimyo batareyalari va yoqilg‘i

elementlari.

Issiqlik va gidravlik akkumulyatorlar. Quyosh energiyasini

akkumulyasiya qilish, shamol energiyasini akkumulyasiya qilish,

gidroenergiyani akkumulyasiya qilish, akkumulyasiya qurilmalarini hisoblash,

akkumulyasiya istiqbollari.

7

Energiyani yig‘ish tizmilarini solishtirish. Gidro va shamol

elektrostansiyalarining birgalikda ishlatilishi, afzalliklari va istiqboli.

Muqobil energiya manbalaridan foydalanishning rivojlanish istiqbollari.

Quyosh va shamol energetikasining rivojlanish istiqboli, gidroenergetika

istiqboli, bioenergetika va geotermal energetikaning rivojlanish istiqboli.

Okean va suv oqimlari energiyasi. Okean va suv oqimlari energiyasi

okean issiqligidan foydalanish, okean oqimlari energiyasini ishlatish, to‘lqinlar

energiyasi.

Boshqa turdagi muqobil energiya manbalari.

Boshqa turdagi muqobil energiya manbalaridan foydalanishning

rivojlanish istiqbollari maishiy chiqindilar noan’anaviy energiya manbasi,

chiqindilarni yoqib energiya olishning usuli.

Muqobil energetika va atrof muhit. Muqobil energetikaning atrof-muhitga

ta’siri, muqobil energiya manbalaridan foydalanishning tabiiy balansga ta’siri,

muqobil energiya qurilmalarining xavfsizligi, ishonchliligi, bezararligini

oshirish yo‘llari, manbalardan to‘laroq foydalanish usullari.

(Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovi uchun savollari ilova qilinadi)

3. Kasb ta’limi metodikasi- Fanning uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi

Asosiy qismda (ma'ruza) fanni mavzulari mantiqiy ketma-ketiikda

keltiriladi. Har bir mavzuning mohiyati asosiy tushunchalar va tezislar orqali

ochib beriladi. Bunda mavzu boyicha talabalarga DTS asosida etkazilishi zarur

bo’lgan ' bilim va ko’nikmalar to’la qamrab olinishi kerak. Asosiy qism sifatiga

qoyiladigan talab mavzularning dolzarbligi, ularning ish beruvchilar talablari va

ishlab chiqarish ehtiyojlariga mosligi, mamlakatimizda bo’layotgan ijtimoiy-

siyosiy va demokratik o’zgarishlar, iqtisodiyotni erkinlashtirish, iqtisodiy-

huquqiy va avtomobiy yo’llari sohalardagi islohatlarning ustuvor masalalarini

qamrab olishi hamda fan va texnologiyalarning so’nggi yutuqlari e'tiborga

olinishi tavsiya etiladi.

Fanning nazariy mashg’ulotlari mazmuni Kasb-hunar kollejlarida

mutaxassislar tayyorlash. Kasb-hunar kollejlarida mutaxassislar tayyorlash

mazmuni. Kasb ta'limi yo’nalishlar boyicha ta'lim tizimining uzviyligi va o’zaro

bog’liqligi. O’quv moddiy bazasini tashkil etilishi (o’quv materiallari va

moslamalar bilan ta'minlanishi).

Kasbiy fanlarni o’qitish qonuniyatlari Kasbiy fanlarni o’qitish

qonuniyatlari va tamoyillari. Kasbiy fanlarni ta'lim mazmunini tanlash

mezonlari. Kasbiy fanlarni tashkiliy shakllari.Kasbiy fanlarni o’quv amaliyotini

tashkil etish.O’quv-ishlab chiqarish ishlarini me'yorlashtirish va tashkil etish.

Kasbiy fan o’qituvchisining o’quv me'yoriy hujjatlari va metodik ishlari, ularni

rejalashtirish, tashkil etish va tayyorlash metodikasi.

Davlat ta'lim standartlarining ishlab chiqish mezonlari Davlat ta'lim

standartlarining ishlab chiqish mezonlari va unga qoyiladigan talablar. Kasbiy

tanlov boyicha tashxis ntarkazlarining faoliyati. Ixtisoslik yo’nalishning

istiqboldagi taraqqiyoti va unga kasbiy jihatdan moslashib borishi yo’llari.

8

Kasbiy tayyorgarligi boyicha o’quv rejasi va dasturlar mazmuni.

Kasb-hunar kollejlarida o’quv jarayonini tashkil etish va boshqarish

Kasb-hunar kollejlarida o’quv jarayonini tashkil etish va boshqarish. Kasbiy

fanlarni o’qitish jarayonining tuzilishi, qonuniyat va tamoyillarini. Kasbiy

fanlami o’qitish jarayonida maxsus fan o’qituvchisining vazifalari va o’quv-

bilish faoliyatini tashkil etish. Kasbiy fanlami o’qitish shakllari (ma'ruza,

seminar, amaliy, laboratoriya, mustaqil ta'lim, kurs ishlari, bitiruv malakaviy

ishlari, o’quv amaliyoti, malakaviy ishlab chiqarish amaliyotijni tashkil etish va

o’tkazish metodikasi.

Kasbiy fanlarni o’qitishda talabalarning bilim, ko’nikma va malaklarini nazorat

qilish.

Kasbiy fanlami o’qitish jarayonida o’quvchilarning bilim, ko’nikma va

malakalarini tashxis etish turlari, shakl va metodlari.

Kasbiy fanlami o’qitishning multimedia va interfaol ta'lim

texnologiyalari. Kasbiy fanlarning didaktik ta'minotini ishlab chiqish.

Mashg’ulot ishlanmalarini tayyorlash, maxsus fanlarning o’quv-uslubiy

majmualarini ishlab chiqish. Maxsus fanlami o’qitish jarayonida reyting tizimini

qo’llash, maxsus fanlarni o’qitishda mashg’ulotlarning rejasini tuzish va ma'ruza

matnini tayyorlash. Ochiq mashg’ulotlarni o’tkazish va hujjatlarini

rasmiylashtirish, yil, semestr boyicha о’quv ishlarining tashkil etilishini

rejalashtirish.

Auditoriyadan tashqari ish shakllariga rahbarlik qilish. Tayyorgarlik

yo’nalishning asosiy fanlari boyicha mashg’ulotlarni o’tkazish. O’quv jarayonini

rejalashtirish va tarbiyaviy tadbirlarni o’tkazish. Bandlik xizmati bilan ishlash.

O’quvchilarning individual xususiyatlarini aniqlash boyicha turli testlardan

foydalanish.

Mashg’ulot va instruktajni rejalashtirish; zamin va dastlabki sharoitlarni

baholash; o’quv maqsadlari va o’quv mazmunini keltirib chiqarish; mashg’ulot

va (yoki) instruktaj o’tkazish rejasini tuzish. Mashg’ulot yoki instruktajni

o’tkazish; nazariy bilimlarni tavsiflash va baholash. Ustaxonada o’qitishni

rejalashtirish; 4 bosqichli metodni qo’llash; vo’naltiruvchi matn metodini

qo’llash; loyihaviy metodni qo’llash; amaliy malaka va xulq-atvorni tavsiflash

kabi mavzular mazmunini qamrab olgan. .(Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovi

uchun savollari ilova qilinadi)

III. Bitiruvchi kurs talabalarining bilimiga qo‘yiladigan talablar.

1. Issiqlik texnikasi - o‘quv fanini o‘zlashtirish jarayonida talabalar

quyidagilarni o‘zlashtirgan:

-Termodinamikaning qonunlarini, ularning talqinini, termodinamik

jarayonlarini;

-Issiqlik о‘tkazuvchanlik, konvektiv issiqlik almashinuvi,nur issiqlik

almashinuvi.

-Yoqilg‘i va yonish jarayonlari (yoqilg‘i turlari, tarkibi, yoqish usullari, xona

qurilmalari).

9

-Qozon qurilmasi, uning tuzilishi va ishlash tartibi.

-Bug‘ qozonlarning turlari, ishlashi tuzilishi.

-Bug‘ turbinasining vazifasi, tuzilishi, xillari, ishlash tartibi.

-Gaz turbinasining vazifasi, tuzilishi, xillari, ishlash tartibi.

-Reaktiv dvigatellar vazifasi, turlari, tuzilishi, ishlash tartibi.

-Issiqlik elektr stansiyasining vazifasi, turlari, tuzilishi, ishlash tartibi. (KES,

IEM, MGD, AES).

-Sovitgich qurilmalari turlari, vazifalari, tuzilishi, ishlash tartibiga oid

bilimlarni bilish kerak.

2. Muqobil energiya manbalaridan foydalanish -o‘quv fanini o‘zlashtirish

jarayonida talabalar quyidagilarni o‘zlashtirgan:

-muqobil energiya manbalari,

-quyosh elektr stansiyalari,

-geotermik elektr stansiyalari,

- past potensialli energiya manbalari,

-issiqlik nasoslari,

-issiqlik nasos qurilmalari,

- shamol energiyasidan foydalanish,

- muqobil energiya manbalaridan foydalanadigan qurilmalarni ishlatish,

-energetikaning atrof muhitga ta’siri masalalarini taxlil qilish va yechishni

bilishi kerak.

3. Kasb ta’limi metodikasi- o‘quv fanini o‘zlashtirish jarayonida talabalar

quyidagilarni o‘zlashtirgan:

-kasb-hunar kollejlarida nrutaxassislar tayyorlash mazmuni;

-kasb ta'limi yo’nalishlar boyicha ta'lim tizimining uzviyligi va o’zaro

bog’liqligi;

-o’quv moddiy bazasini tashkil etilishi (o’quv materiallari va moslamalar bilan

ta'minlanishi);

- kasbiy fanlarni o’qitish qonuniyatlari va tamoyillari;

- kasbiy fanlami ta'lim mazmunini tanlash mezonlari;

- kasbiy fanlami tashkiliy shakllari;

- kasbiy fanlami o’quv amaliyotini tashkil etish;

- o’quv-ishlab chiqarish ishlarini me'yorlashtirish va tashkil etish;

- kasbiy fan o’qituvchisining o’quv me'yoriy hujjatlari va metodik ishlari, ulami

rejalashtirish, tashkil etish va tayyorlash metodikasi;

- davlat ta'lim standartlarining ishlab chiqish mezonlari va unga qoyiladigan

talablar;

- kasbiy tanlov boyicha tashxis markazlarining faoliyati;

- ixtisoslik yo’nalishning istiqboldagi taraqiyoti va unga kasbiy jihatdan

moslashib borishi yo’llari haqida tasawurga ega bo’lishi;

- mutaxassislik va yo’nalishlar boyicha Davlat ta'lim standartlari mazmunini;

- kasbiy tayyorgarligini boyicha o’quv rejasi va dasturlar mazmunini;

- kasb-hunar kollejlarida o’quv jarayonini tashkil etish va boshqarishni;

10

- kasbiy fanlami o’qitish jarayonining tuzilishi, qonuniyat va tamoyillarini;

- kasbiy fanlami o’qitish jarayonida maxsus fan o’qituvchisining vazifalari va

o’quv-bilish faoliyatini tashkil etishni;

- kasbiy fanlami o’qitish shakllari (ma'ruza, seminar, amaliy, laboratoriya,

mustaqil ta'lim, kurs ishlari, bitiruv malakaviy ishlari, o’quv amaliyoti,

malakaviy ishlab chiqarish amaliyoti) ni tashkil etish va o’tkazish metodikasini;

- kasbiy fanlami o’qitish jarayonida o’quvchilarning bilim, ko’nikma va

malakalarini tashxis etish turlari, shakl va metodlarini;

- kasbiy fanlami o’qitishning multimedia va interfaol ta'lim texnologiyalarini

bilishi va ulardan foydalana olishi;

- kasbiy fanlarning didaktik ta'minotini ishlab chiqish;

- mashg’ulot ishlanmalarini tayyorlash, maxsus fanlarning o’quv-uslubiy

majmualarini ishlab chiqish;

- maxsus fanlami o’qitish jarayonida reyting tizimini qo’llash, maxsus fanlarni

o’qitishda mashg’ulotlarning rejasini tuzish va ma'ruza matnini tayyorlash;

- ochiq mashg’ulotlarni o’tkazish va hujjatlarini rasmiylashtirish, yil, semestr

boyicha o’quv ishlarining tashkil etilishini rejalashtirish;

- auditoriyadan tashqari ish shakllariga rahbarlik qilish;

- o’qitish jarayonida axborot texnologiyalari va interfaol texnologiyalarni

qo’llash;

- tayyorgarlik yo’nalishning asosiy fanlari boyicha mashg’ulotlarni o’tkazish;

- o’quv jarayonini rejalashtirish va tarbiyaviy tadbirlarni o’tkazish;

- bandlik xizmati bilan ishlash;

o’quvchilarning individual xususiyatlarini aniqlash boyicha turli testlardan

foydalanish ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak.

IV. Mutaxassislik fanidan yakuniy davlat attestatsiyasini baholash

mezonlari.

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari Oliy va o‘rta maxsus ta’lim

vazirining 1999 yil 8 iyundagi 194 sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan Yakuniy

baholash bosqichida “Yozma ish” usulini tadbiq etish bo‘yicha namunaviy

Nizomga ko‘ra, yozma ish usulida tashkil etiladi. Bunda “Yozma ish” ning

hajmi 1000-1200 so‘zgacha belgilanadi. “Yozma ish”ni o‘tkazish uchun 3 soat

vaqt beriladi.

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlarini baholash quyidagi tartibda

amalga oshiriladi: Mutaxssislik fanlaridan tuzilgan har bir variant 5 tadan savolga ega.

Shundan 3 ta savol mehnat ta’limi praktikumi fanidan olingan va 2 ta savol

mehnat ta’limi o‘qitish metodikasi fanidan tuzilgan. Tuzilgan variantdagi har bir

savol 1-20 ballga baholanadi. Variantdagi jami savollarni baholash yig‘indisi

maksimum 100 ballni tashkil etadi. OTMlarida talabalar bilimini nazorat qilish

va baholashning reyting tizimi to‘g‘risidagi Nizom asosida talaba yozma ish

natijalariga ko‘ra 86-100 ball to‘plasa a’lo bahoga, 71-85 ball to‘plasa yaxshi

bahoga va 55-70 ball to‘plasa qoniqarli bahoga loyiq deb topiladi. Agar talaba

yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari natijalariga ko‘ra 54 va undan past ball

11

to‘plasa “qoniqarsiz” baholanadi. Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlarini

o‘tkazuvchi komissiya a’zolari bajarilgan ishning hajmi va sifatiga qarab ball

qo‘yadilar. Ballar qaydnomaga umumlashtirilib yoziladi.

IV. Mutaxassislik fanlaridan yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari

quyidagi mezon asosida baholanadi:

№ Baholash mezoni Ajratilgan

ball

1 Xulosa va qaror qabul qilish 4,0 gacha

2 Ijodiy fikrlay olish 4,0 gacha

3 Mustaqil mushohada yurita olishi 3,0 gacha

4 Olgan bilimlarini amalda qo‘llay olishi 3,0 gacha

5 Mohiyatini tushuna olishi 3,0 gacha

6 Tasavvurga ega bo‘lishi 3,0 gacha

jami 1-20 gacha

V. Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlarini o`tkazish tartibi.

“5111000-Kasb ta’limi 5310100- Energetika (issiqlik energetikasi)”

ta`lim yo‘nalishi bo‘yicha yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari yozma ish

usulida etilganda ushbu tartib OTM kengashi qarori asosida universitet rektori

tomonidan belgilanadi hamda yakuniy davlat attestatsiyasi boshlanishidan olti

oy ilgari talabalar etiboriga yetkaziladi. Talabalar dasturlar bilan ta’minlanadilar,

ularga tayyorgarlik ko‘rish va maslahatlar berish uchun zarur shart sharoitlar

yaratiladi.

Mutaxassislik fanlaridan yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlariga tegishli

ta’lim dasturlarini to‘liq tugatgan va o‘quv rejasida nazarda tutilgan barcha

sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tgan talabalar qo‘yiladi.

Yakuniy davlat attestatsiyasiga kiritilgan barcha turdagi attestatsiya

sinovlari bo‘yicha talabaning o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari reyting tizimiga

muvofiq aniqlanadi hamda yakuniy davlat attestatsiyasi komissiyasining majlis

bayoni belgilangan tartibda rasmiylashtirilgandan so‘ng shu kunning o‘zida

e’lon qilinadi.

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlaridan o‘tolmagan talaba uch yil ichida

yakuniy davlat attestatsiyasiga qaytadan kiritiladi.

Uzrli sabablarga ko‘ra yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlariga kelmagan

talabalar rektorning buyrug‘i bilan yakuniy davlat attestatsiyasi komissiyasining

ishi yakunlanishiga qadar boshqa muddatlarda o‘tkaziladigan yakuniy davlat

attestatsiyasi sinovlariga kiritilishi mumkin.

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari natijalaridan norozi bo‘lgan

bitiruvchi talabalar ariza bilan murojaat qiladilar. Ularning arizalarini ko‘rib

chiqish uchun rektor buyrug‘i bilan apellyatsiya komissiyasi tuziladi.

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlarini o‘tkazuvchi komissiya a’zolari

shu ta’lim yo‘nalishiga kadrlar tayyorlovchi kafedralar professor - o`qituvchilari

tarkibidan jalb etiladi.

12

VI. Apellyatsiya tartibi

Yakuniy davlat attestatsiyasi sinovlari jarayonida qo‘yilgan ballar (baho)

dan norozi bo‘lgan bitiruvchilar yakuniy davlat attestatsiyasi baholari e’lon

qilingan kundan e’tiboran 24 soat muddat ichida apellyatsiya komissiyasiga

murojaat qilish xuquqiga egadir.

Apellyatsiya komissiyasi o‘z xulosasini bitiruvchiga bir kun muddat

ichida ma’lum qilishi lozim.

Murojaat mazmuni faqat o`zining ball (baho)lari haqida bo`lsa qabul

qilinadi, lekin boshqa holatlar haqida yozilgan shikoyat arizalari qabul

qilinmaydi.

Foydalaniladigan asosiy darslik va o‘quv qo‘llanmalar

Asosiy adabiyotlar

1. Baskakov A.P. Netraditsionniye i vozobnovlyayemiye istochniki energii.

Vvedeniye v spetsialnost.: ucheb.posobiye. –Yekaterinburg.: UGTU-UPI. 2004.

2. Yelistratov V.V., Grilixes V.A., Aronova YE.S. Solnechniye

energoustanovki. Otsenka solnechnogo izlucheniya: ucheb. Posobiye –SPb.: Izd-

vopolitexn. Un-ta, 2008-100 s.

3. Baskakov A.P. Netraditsionniye i vozobnovlyayemiye istochniki energii.

Ucheb.posobiye. CH. 1-2-Yekaterinburg: UGTU-UPI. 2005.

4. Yelistratov V.V., Kuznesov M.YE., Likov S.YE. Vetroustanovki.

Avtonomniye vetroustanovki i kompleksi: ucheb.posobiye-SPb.: Izd-vo

Politexn. Un-ta, 2008. -100 s.

5. Bezrukix P.P. Ispolzovaniye energii vetra. Texnika, ekonomika, ekologiya:

ucheb.posobiye-M.: Kolos, 2008. – 196 s.

6. Vozobnovlyayemaya energiya, jurnal, №4, -M; “Intersolarsentr”, 2002.

7. Zaxidov R.A. Sostoyaniye i perspektivi ispolzovaniya vozobnovlyayemix

istochnikov energii v Uzbekistane. Sbornik trudov MNTK “Sovremennoye

sostoyaniye i perspektivi razvitiya energetiki”. T.1. –Tashkent, 2011.

8. Muxammadiyev M.M., Xidirov A.A., Djurayev K.S., “Noan’anaviy va qayta

tiklanuvchan energiya manbalari”-Toshkent, 2007. -111 b.

9. Latipov K.SH. Gidravlika, gidromashinalar, gidroyuritmalar –Toshkent,

1986.

10. Qodirov T.M., Alimov X.A., “Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti”

о‘quv qо‘llanma –Toshkent, 2006.

11. Avezov R.R., Orlov A.Y. Solnechniye sistemi otopleniya i goryachego

vodosnabjeniY. – Tashkent; Fan, 1988. -228 s.

12. Bekman G., Gilli P. Teplovoye akkuulirovaniye energii: Per.s angl. – M.:

Mir, 1987. -272 s.

13. Axmedov R.B. Netraditsionniye i vozobnovlyayemiye istochniki energii. –

M.: O-vo “Znaniye”, 1988.

13

14. Tvaydell D., Ueyr A. Vozobnovlyamiye istochniki energii. –M.:

Energomizdat, 1990.

15. A.Karimov.’’Barkamol avlod -O’zbekiston taraqqiyotining poydevori” - T.,

1997 y..

16. I.A.Karimov. "Yuksak ma'naviyat - yengilmas kuch" - T., 2008 yil

17. "Ta'lim to’g’risida”gi Qonun -T., 1997 yil

18. "Kadrlar tayyorlash Milliy Dasturi"- T, 1997 yil

19. Mirsaidov K.J. "Maxsus fanlami o’qitish va ishlab chiqarish ta'limi “ T.:

1996y.

20. Olimov K., Uzoqova L.P., O.Abduqudusov va b. "Kasb ta'limi uslubiyoti” -

T.: "Iqtisod-Moliya”, 2006y.

21. Xadjaboev A., Xusanov I. "Kasbiy ta'lim metodologiyasi" - T.,”Fan

texnologiyasi”, 2007 yil” -190 b.

22. T.Atamuratova, X.Ergasheva, M.Qurbonov “Mutaxassislik fanlarini o’qitish

metodikasi” T., “Yangi asr avlodi”, 2008 y.

Qo’shimcha adabiyotlar

1. Vardiyashvili A.A. Muqobil energiya manbalari. О‘quv-uslubiy qо‘llanma.

“Nasaf” nashriyoti. 2016 yil. 6,9 b.t

2. Xayriddinov B.E., Xolmirzayev N.S., Halimov G‘.G‘., Risbayev A.S.,

Ergashev SH.H. Muqobil energiya maibalaridai foydalanish. MonografiY.

Adabiyot uchqunlari. Toshkent 2017. 415 b.

3. Allaqulov P.E., Xayriddinov B.E., Risbayev A.S., Xolmirzayev N.S. Quyosh

energiyasidan foydalanishning fizik asoslari kursidan laboratoriya ishlari.

Adabiyot uchqurlari. Toshkent 2016. 150 b.

4. Avezov N.R. Teplovaya effiktivnost akkumulyatora teploti sistemi

goryachego vodosnabjeniya, jurnal. Gelitexnika №2-2006. -67-71 s.

5. Allayev K.R. Energetika mira i Uzbekistana. Jurnal “Problemi energo-i

resursosberejeniya” № 1-2. –Tashkent. 2003. -7-44 s.

6. Xalimov A.G., Xayriddinov B.E., Kim V.D. Teplovoye akkumulirovaniye v

solnechnix teplisax.// Materiali RNTK: Strategiya i razvitiye nauki i

texnologiy v XXI veke. –Buxara, 2009. -193-195 s.

7. Magomedov A.M. Vozobnovlyayemiye istochniki energii. Laboratorniy

praktikum. –Maxachkala: IPS DGU. 2005. -213 s.

8. Netradisionniye i vozobnovlyayemiye istochniki energii: Posobiye dlya

provedeniya laboratornogo praktikuma. /Sost. Xaxaleva L.V. –Ulyanovsk,

2007. -21 s.

Internet ma’lumotlari

1. Сайт www.energystrategy.ru.

2. Сайт www. uzenergy.uzpak.uz.

3. Сайт www.rosteplo.ru;

4. http:// www.ges.ru 5. http://ziyo.edu.uz 6. http://uiits.miem.edu.ru

14

7. http://library.kai.ru 8. http:// www.solarhome.ru/hydro.

9. www.qarshidu.uz

“5111000-Kasb ta’limi 5310100 – Energetika (issiqlik energetikasi)” ta’lim

yo‘nalishi mutaxassislik fanlaridan yakuniy davlat attestatsiyasi sinovi

savollari

1. Issiqlik texnikasi fanidan.

1. Energetika soxalarida issiqlik texnikasining о‘rni.

2. Energetika soxasida respublikamizdagi ijtimoiy-iqtisodiy isloxotlar natijalari

va hududiy muammolar va ilm-fan, texnika va texnologiya yutuqlari.

3. Termodinamika fani va uslubi.

4. Termodinamika, issiqlik texnikasining asosi.

5. Termodinamik tizim va ishchi jism.

6. Asosiy termodinamik xolat parametrlari.

7. Termodinamik sirt.

8. Ideal gaz xolat tenglamasi.

9. Asosiy gaz qonunlari.

10. Gaz doimiysi.

11. Ideal gazlar uchun termodinamikaning I -qonuni analitik ifodasi.

12. Issiqlik sig‘imi.

13. Gazlar issiqlik sig‘imining molekulyar - kinetik nazariyasi.

14. Issiqlik sig‘imi kvant nazariyasining unsurlari.

15. Xaqiqiy va о‘rtacha issiqlik sig‘imlari.

16. Gaz issiqlik sig‘imlarining emperik ifodalari.

17. Issiqlik sig‘imini jarayonga va haroratga bog‘liqligi.

18. Ideal gaz aralashmalari Dalton qonuni.

19. Aralashma kо‘rsatkichlarini tarkibi, xamda uni komponentlar

kо‘rsatkichlari orqali ifodalash.

20. Termodinamikaning I - qonuni. Energiyaning saqlanish va aylanish

qonunining termodinamik jarayonlarga tadbiki.

21. Termodinamikaning - I qonuni ta’riflari. I- qonunning ichki energiya orqali

ifodalanishi.

22. Asosiy termodinamik jarayonlarning taxlili.

23. Politropik jarayon va uning taxlili.

24. Termodinamikaning II- qonunining ta’riflari.

25. To`g`ri va teskari davriylik.

26. Issiqlik qurilmasining termik foydali ish koeffitsiyenti (F.I.K.). sovutish

koeffitsiyenti.

27. Karno davriyligi va uning F.I.K. Karno teoremasi.

28. Termodinamika II- qonunining qaytar jarayonlar va davriyliklar uchun

analitik kо‘rinishi.

29. Entropiyaning fizik ma’nosi nol harorati. 30. Eksergiya xakida tushuncha modda oqimi eksergiyasi va issiqlik oqimi

eksergiyasi.

15

31. Qaytmas jarayonlarda eksergiya yо‘qolishi.

32. Bosim о‘zgarmaganda issiqlik keltiruvchi sikl.

33. Hajm о‘zgarmaganda va aralashgan holda issiqlik keltiruvchi sikllar va

ularning f.i.k.

34. Fazaviy muvozanat shartlari.

35. Bir pog‘onali kompressorlarning ishlashi.

36. Izotermik, adiabatik, politropik qisilish.

37. Kо‘p pog‘onali siqilishning qо‘llash sabablari.

38. Ichki -yonuv mashinalarining davriyligi.

39. Real gazlarining termodinamik xossalari.

40. Moddalarning kritik parametrlari.

41. Siqilish koeffitsiyenti.

42. Fazaviy utishda muvozanat xolati.

43. Bug‘lanish va bug‘ni kaytadan suvga aylanishi.

44. Tо‘yingan bug‘ bosimini haroratga bog‘liqligi.

45. Fazaviy utishda muvozanat xolati.

46. Bug‘lanish va bug‘ni kaytadan suvga aylanishi.

47. Tuyingan bug‘ bosimini haroratga bog‘liqligi.

48. Fazaviy о‘tish issiqligi.

49. Quriganlik darajasi. Erish. SublimatsiY.

50. Nam tuyingan, quruq va о‘rta qizigan bug‘ning solishtirma hajmi,

entalpiyasi, entropiyasi.

51. Absolyut va nisbiy namlik. Subxidam nuqtasi va harorati.

52. Issiqlik о‘tkazuvchanlik, issiqlik berish, nurlanish.

53. Issiqlik uzatilishi. Issiqlik uzatilishining nazariy va eksperimental uslublari.

54. Harorat о‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti.

55. Barkaror issiqlik о‘tkazuvchanlik.

56. Yassi devor uchun issiqlik о‘tkazuvchanlik: haroratni taqsimlanishi, termik

qarshilik tekis bir qatlamlik, kо‘p qatlamlik devor uchun issiqlik oqimini

aniklash.

57. Silindrik bir qatlamli, kо‘p katlamli devor uchun issiqlik о‘tkazuvchanlikni

aniqlash.

58. Konvektiv issiqlik almashinish tenglamalarini о‘lchamsiz kо‘rinishga olib

kelish.

59. Suyuqlikni erkin xarakatdagi issiqlik beruvchanlik.

60. Vertikal devordagi suyuqlikni xarakati holati.

61. Chegaralangan yuzadagi issiqlik beruvchanlik.

62. Majburiy konveksiyadagi issiqlik beruvchanlik.

63. G‘adir - budir yuzalardagi issiqdik beruvchanlik.

64. Quvur va quvurlar tо‘plamini yuvilib turilgandagi issiqlik beruvchanlik.

65. Quvurlar tо‘plami turlari va ularda issiqlik beruvchanlikni sodir bо‘lish

asoslari.

2. Muqobil energiya manbalaridan foydalanish fanidan

1. Jamiyat hayotida va rivojlanishida energetikaning о‘rni.

16

2. Tiklanuvchi va tiklanmaydigan energetika resurslari.

3. Energiya - barcha narsalarga asosdir.

4. Energiya manbalarining tasnifi.

5. Qayta tiklanadigan energiya manbalarining samaradorligi.

6. О‘zbekistonda alternativ energetika.

7.O’zbekistonda muqobil energiyaning mavjud imkoniyatlari.

8. Qayta tiqlanadigan energiya manbalarining vaqt bo‘yicha tavsiflari nimadan

iborat?

9. Quyosh radiatsiyasi.

10. Tо‘g‘ri, sochilgan, qaytgan va yig‘indi radiatsiY.

11. Aktinometriya .

12. Quyosh energiyani о‘zgartirish.

13. Quyosh nurlanish energiyani fotoelektr о‘zgartiruvchilar.

14. Quyosh fotoelektr tizimlar.

15.Fotoelektrik o’zgartirgichlarni ishlash prinsipini tushuntring.

16. Individual uy uchun QFTning tuzilmali sxemasini tushuntring?

17. Quyosh nurlanish energiyani issiqlik energiyaga о‘zgartirish.

18. Past temperaturali quyosh issiqlik qurilmalari.

19. Quyosh issiqlik ta’minoti tizimlari.

20. Quyosh energiya konsentratorlari.

21. Parabolalik konsentratorli kollektor.

22. Parabolalik hajmiy konsentrator.

23. Quyoshni kuzatmaydigan tarkibiy konsentratorlar.

24. Quyosh uchoqlar.

25. Quyosh elektr stansiyalar.

26. Quyosh quritgichlari.

27. Quyosh issiqxonalari .

28. Quyosh suv chuchitgichlari.

29. Quyosh sovutgich qurilmalari.

30. Issiqlik nasosining ishlash prinsipi.

31. Bug' kompressorli issiqlik nasosi.

32. Bug' ejektorli issiqlik nasosi.

33. Havoli issiqlik nasosi.

34. Shamol tavsifi.

35. Shamol energetik qurilmalar.

36. Shamol energetik qurilmalarning konstruksiyalari.

37. Shamol energetik tizimlar.

38. Kichik shamol energetikaning iqtisodiyoti.

39. О‘zbekistonda shamol energetikaning potensiali.

40. Gidroenergetikaning umumiy moyilliklari.

41. Gidroelektrostansiyalar.

42. GESning tarkibiy qismlar.

43.Gidroakkumulyatsiyalovchi elektrostansiyalar.

44. О‘zbekistonda gidroenergetika.

45. Kichik GESlar.

17

46. Kichik GESlаrdа suv оqimi enеrgiyasidаn fоydаlаnish sxеmаlаri.

47. Kichik GESlаr enеrgеtik ko‘rsаtkichlаri.

48. Qashqadaryodagi mikro GES lar.

49. Biomassa va uning tarkibi.

50. Bioyoqilg‘ilarni yoqish, piroliz, gazlashtirish.

51. Spirtli va anaerobli fermentlash.

52. Biogazni ishlab chiqarish.

53. О‘zbekistonda bioenergiya resurslar.

54. Geotermal energiya tasnifi.

55. О‘zbekistonda geotermal energetika.

56.Geotermal issiqlik ta’minotining dolzarbligi.

57.Geotermal issiqlik ta’minotining asosiy kamchiliklari.

58. Energiyani akkumulyatsiyalash shakllari.

59.Noan’anaviy va qayta tiklanadigan energiya manbalarning

akkumulyatsiyalash tizimlar.

60. Dengiz va okeanlar energiyasi.

61. Tо‘lqinlar energiyasi.

62. Suvning qalqib kо‘tarilish energiyasi.

63. Dengiz oqimlarning energiyasi.

64. Okeanning issiqlik energiyasi.

65. Energiyaning boshqa turlari: vodorod yoqilg‘isi; shahar chiqindilari.

66.Energiyaning boshqa turlari: fotosintez; fotoelektrik o‘zgartiruvchilar.

67. Quyosh energetikaning rivojlanishida ekologik kamchiliklar.

68. Gidroenergetikaning ekologik ta’siri.

69. Shamol energetikaning ekologik ta’siri.

70. Bioenergetik qurilmalardan foydalanish ekologik tavsifi.

71. Okean issiqlik energiyasidan foydalanish ekologik oqibatlar.

72. Geotermal energetikaning mumkin bо‘lgan ekologik ta’siri.

73. Kremnili quyosh batareyalarining ishlash prinsipi va fotoelektrik

kо‘rsatkichlari.

74. Noan’anaviy energiya manbalari va ularni atrof muxitga ta’siri.

75. Parkent quyosh pechining optik-energetik xarakteristikasi.

3.Kasb ta’limi metodikasi fanidan.

1. Kasb ta’limining asosiy tushunchalari

2. Kadrlar tayyorlash milliy dasturini maqsadi va vazifasi.

3. Kasb ta’limining metodologik asoslari

4. O‘rta maxsus kasb –hunar ta’limning mazmuni.

5. O‘quv meyoriy hujjatlari

6. Respublikada yoshlarni mehnatga va kasbga tayyorlash bo‘yicha uzluksiz

ta’lim tizimining mohiyati.

7. Kasb ta’limi tamoyillari

8.“Talim to‘g‘risida”gi qonun va kasb ta’limi.

9. Kasbiy ta’lim metodlari

18

10. Kadrlar tayyorlash milliy dasturining yangi modeli

11. Ishlab chiqarish ta’lim metodlari

12. Kasbiy ta’lim metodikasining boshqa fanlar bilan aloqasi

13. Ta’lim metodlarini tanlash

14. Kasbiy ta’lim metodikasida tadqiqot metodlari.

15. Laboratoriya-amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish va o‘tkazish metodikasi

16. Kasbiy ta’lim o‘qituvchisi, o‘quv ustalarining ta’lim tarbiya jarayonida

tutgan o‘rni

17. Ko‘nikma va malakalarni mustahkamlash hamda takomillashtirish

18. Kasbiy ta’lim tizimlarining turlari haqida ma’lumot.

19. Ixtisoslik fanlarini kasb-hunar kolleji o‘quvchilari shaxsini

shakllantirishdagi roli

20. Kasbiy ta’limining didaktik tamoyillari

21. Mavzuning o‘qitish metodikasini ishlab chiqish. O‘qitishning tashkiliy

shakllari

22. Kasbiy talimining asosiy tushunchalari:

23. O‘quv materiallarini bildirishining metod va metodik usullarini tanlash

24. Kasbiy, ko‘nikma haqida tushuncha.

25. O‘qituvchining o‘quv materialini og‘zaki bayon etish metodikasi

26. Davlat talim standartining mazmuni.

27. O‘qituvchi nutqining texnikasi.

28. O‘quv rejani tuzilishi.

29. O‘qitishda ko‘rsatma qo‘llanmalar va texnika vositalaridan foydalanish

30. O‘quv dasturini tuzilishi.

31. O‘quvchilarning kitob bilan ishlashi.An’anaviy metodlar tuzilmasi.

32. Ishlab chiqarish ta’limi. Amaliyotlarning maqsadi va ta’lim jarayonidagi

o‘rni

33. Noana’anaviy metodlarning tuzilmasi.

34. Tanishuv amaliyotini tashkil qilish va o‘tkazish

35. Interfaol o‘qitish usulining mazmuni

36. Malakaviy amaliyotning mazmuni

37. Kasbiy talim metodikasining maqsad va vazifalari

38. Kasb - hunar, mutaxassislik va malaka haqida tushuncha.

39. Kasbiy talimida politexnik tamoyili

40. Ishlab chiqarish Ta’lim tizimi xaqida tushuncha.

41. Kasbiy talimi o‘qituvchisining o‘quv yili hamda mashg‘ulotlarga

tayyorgarligi ko‘rishi.

42. Ishlab chiqarish ta’lim tizimini takomillashtirish.

43. Ishlab chiqarish talimi ustasini ish mazmuni.

44. O‘quv ustaxonalarini jixozlash.

45. Kasbiy talim darslarining tiplari

46. Kasbiy talimi metodikasi fanini o‘qitishning zamonaviy usullari.

47. O‘qituvchilar bilim, ko‘nikma va malakalarini tekshirishning zamonaviy

usullari,

48. Kasbiy talimni rejalashtirish.

19

49. Bilim ko‘nikma va malakalarni baxolash

50. O‘zlashtirishni hisobga olishning test texnologiyasi.

51. Biror mavzu misolida nazariy darsni tuzilishini yoriting.

52. Biror mavzu misolida amaliy mashg‘ulot tuzilishini yoriting.

53. Aniq bir mavzu yuzasidan ishlab chiqarish mashg‘ulotlari reja -

bayonnomasini tuzing.

54. Aniq bir mavzu bo‘yicha yangi pedagogik texnologiyalar asosidagi dars

ishlanmasini ishlab chiqing.

55. Ishlab chiqarish korxonalariga ekskursiya o‘tkazish rejasini ishlab chiqing.

56. O‘qitishning texnika vositalariga asoslangan dars reja- bayonnomasini

tuzing.

57. Noan’anaviy dars reja- bayonnomasini tuzing.

58.O‘quv amaliyotini tashkil qilish va o‘tkazish metodikasi.

59. Zamonaviy ishlab chiqarish ta’limi ustasining faoliyati to‘g‘risida

60. Kasb-hunar kollejlarida darslarni tahlil qilish metodlari.