Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
AYLIK STRATEJİ RAPORU Gündem Yine Fed… Eylül 16
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 1
Başlarken…
Bir kez daha Fed’in faizleri ne zaman artıracağını tartışıyoruz.
Artan jeopolitik riskler makro verileri ikinci plâna itiyor…
Piyasalarda Son Durum
Fed beklentileri, dolar ile petrolün seyri, jeopolitik riskler ve
kredi derecelendirme kuruluşları piyasaların yönünü belirledi…
Yeni Ayda Piyasaları Bekleyenler
G-20 zirvesiyle başlayacak ayda içeride büyüme verileri ile siyasi
ve jeopolitik gelişmeler; küreselde Fed faiz kararı öne çıkıyor…
Son 10 Yılda Eylül Ayları
Eylül’de borsa ve kur tarafında anlamlı bir mevsimsellik yok…
Aylık Piyasa Stratejisi
BIST 100’de 75 bin, dolar/TL’de 2.95 altındaki rakamlar cazip
ama kısa vadede yukarı yönlü potansiyel sınırlı kalabilir…
Aylık Hisse Önerileri
Eylül ayında teknik takibimizde olan hisseler: AKBNK, ENKAI,
FROTO, ISCTR, OTKAR, SODA…
Kredi Görünümü
Eylül’de plânlı bir değerlendirme olmasa da Türkiye’yi izleme
kapsamına alan Moody’s’ten açıklama gelebilir…
Finans Kürsüsü
Finansal okur-yazarlığa katkı sağlamak amacıyla hazırladığımız
“Finans Kürsüsü” köşemizde bu ay “Ulusal Varlık Fonları ve
Türkiye Varlık Fonu” başlığını ele alacağız…
Bültenin Son Bölümünde Aylık Ekonomik Takvimi ile Piyasalara
Dair Tablo & Grafikler de yer almaktadır.
Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Yatırım Danışmanlığı ve Araştırma Birimi
Necatibey Cad. Alipaşa Degirmen Sok. No: 24 34425
Tophane/Karaköy/İSTANBUL
Tel: (212) 356 16 52
Üzeyir Doğan
Araştırma Müdürü
Ali Erkan Tanacıoğlu
Araştırma Uzmanı
Ceren Bakçay
Yatırım Danışmanı
Erol Gürcan
Araştırma Uzmanı
İbrahim Bayraktar
Araştırma Uzmanı
Onurcan Bal
Araştırma Uzman Yardımcısı
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 2
İçindekiler Başlarken… ........................................................................................................................................................... 3
Piyasalarda Son Durum…...................................................................................................................................... 5
Yeni Ayda Piyasaları Bekleyenler… ....................................................................................................................... 7
Son 10 Yılda Eylül Ayları… ..................................................................................................................................... 9
Aylık Piyasa Stratejisi… ....................................................................................................................................... 10
Aylık Hisse Önerileri… ......................................................................................................................................... 11
Kredi Görünümü… ............................................................................................................................................... 13
Finans Kürsüsü: Ulusal Varlık Fonları ve Türkiye Varlık Fonu ............................................................................. 14
Aylık Ekonomi Takvimi… ..................................................................................................................................... 22
Piyasalara Dair Tablo & Grafikler… .................................................................................................................... 24
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 3
Başlarken…
Fed, Moody’s ve Suriye üçgeninde
Eylül ayına girerken bir kez daha Fed’in faizleri ne zaman artıracağını tartışıyoruz. Geçtiğimiz yılın son aylarında bu
tartışmayı yaşamış, aralık ayındaki faiz artışı ve sonrasında ortaya konulan projeksiyon ile de piyasalar tam anlamıyla
bir türbülansa girmişti. Bu kez Fed yoğurdu üfleyerek yese de ilk faiz artışından tam bir yıl sonra yani Aralık 2016’da
bir kez daha düğmeye basacak gibi duruyor. Farklı olansa geçtiğimiz yıl yaptığı gibi gelecek yıllar için yüksek oranlı faiz
artışı projeksiyonu vermek yerine, tam ters yönde, faiz artışından sonraki dönemde ekonomide aşağı yönlü riskler
arttığında varlık alımı gibi genişlemeci adımların atılabileceği mesajı verilmesi. Aslında alınacak bu karar ve sonrası için
verilen mesaj orta vadede piyasalar için en iyi senaryo gibi duruyor. Fed’in bu mesajının özeti; ekonomik veriler faiz
artışı için zemin oluşturuyor ancak kırılganlıklar nedeniyle bu artışlar çok yavaş olacak ve piyasaların Fed’e her ihtiyaç
duyduğunda Fed gereken desteği verecek. Fed’in faiz artışı fikri ilk anda çok fazla beğenilmemiş olsa da biz bu süreçte
en kötünün Fed’in faiz artışını yaptığı dönemde görüleceğini, sonrasında piyasalar zaman zaman Fed’i test etmek
istese de Fed’in istenen desteği geciktirmeyeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle kısa vadede faiz artışı nedeniyle risk
olarak izlediğimiz Fed politikalarının orta vadede piyasalar için en büyük desteklerden biri olacağı kanaatindeyiz.
Kredi notu baskısının kalkması gerekiyor
Temmuz ayında başarısız darbe girişiminin getirdiği riskler, ağustosta ise Suriye operasyonu ve terör riski gibi unsurlar
BIST’in birçok hisse senedi endeksinin gerisinde kalmasına neden oldu. Bu süreçlerin öncesinde de çarpanlar bazında
MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler Endeksi’ne göre ıskontolu işlem gören BIST 100’ün iskontosu yaşanan kayıplarla son
yılların en yüksek seviyelerine ulaştı. Bu fiyatlama kısa vadede BIST’e yönelik negatif bakış açısını gösterse de uzun
vadede risklerin ortadan kalkmasıyla birlikte ortaya çıkabilecek potansiyeli de göstermektedir. BIST yatırımcısının bu
potansiyeli düşünerek karar vermesi içinse öncelikle yatırım yapılabilir ülke notu üzerindeki baskıların son bulması
gerekmektedir. Bunun için Moody’s’in beklenen kararını bir an önce açıklanması ve risk unsuru olmaktan çıkması ilk
şartı oluşturmaktadır. Bilindiği üzere Moody’s Türkiye’yi 18 Temmuz’da olası bir not indirimi için izlemeye almıştı.
Teamüller bu kararın alınmasının ardından 30 ila 90 gün arasında kararın açıklanması yönünde. Bu nedenle endeks 18
Ağustos ile 18 Ekim aralığında her an bu karar gelecekmiş gibi bir baskı altında kalmaktadır. Uzun vadede kredi notu
kaybedilse dahi kalıcı bir negatif etki beklemesek de kısa vadede ilk etkinin sert olması beklenmektedir. Bu durum
jeopolitik risklerden sonra alım iştahını sınırlayan en önemli etkendir.
Jeopolitik risk izleniyor
15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminin ardından ülkenin ve vatandaşların öncelik sırasındaki değişmeler ve siyasi
partiler arasında sağlanan diyalog süreci ile birlikte TCMB’nin de tatilde olması siyasi gündemin getirdiği riskleri
sınırlayan etkenler olarak eylül ayında da etkisini gösterecek. Buna karşın Suriye sınırımızda yaşanan hareketlilik, bu
süreçte başta ABD ve Rusya olmak üzere koalisyon güçleri ile olan ilişkiler ve Suriye’de devam eden operasyonun
getirdiği ek riskler izlenmeye devam edilecek. Suriye operasyonunun ilk etkilerinin sınırlı kalmasında operasyonun
uluslararası toplumun desteğinin alınarak başlamış olması etkili olmuştu. Operasyonun derinleşmesi ve bu desteğin
azalması yeni bir risk unsuru olarak fiyatlara girebilir. Bu nedenle operasyonun içerideki yansıması kadar dışarıdaki
yansıması da önemli olmaktadır. Bu süreçte 4-5 Eylül’deki G-20 zirvesinde liderlerden gelecek açıklamalar ön plana
çıkabilir.
Üzeyir Doğan
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 4
Makro veriler ikinci planda
Türkiye’de son dönemde açıklanan veriler, Fed’in faiz kararı, kredi derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmesi,
Suriye sınırımızdaki gelişmeler ve 15 Temmuz’un yansımalarının gölgesinde kalsa da enflasyon rakamları ve TCMB’nin
alacağı aksiyonlar önemini korumaktadır. Ağustos ayında TÜFE’de %0,31 düşüş beklerken, açıklanan son veriler
ışığında yılsonu TÜFE tahminimiz %8,45’e yükselmiş konumda. Açıklanacak enflasyon rakamının aşağı yönlü bir
sürpriz yapması TCMB’nin sadeleşme sürecindeki son adımlarını da daha hızlı bir şekilde atmasını sağlayabilir.
Ağustos ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında üst koridoru 25 baz puan daha indiren TCMB, bu ayki toplantı
için de piyasadan 25 baz puanlık bir indirim için de kredi almıştı. Açıklanacak enflasyon rakamı ve Fed’in 20-21
Eylül’deki toplantısında alacağı aksiyona ve yapacağı açıklamaya göre 22 Eylül’de TCMB’nin faiz kararını göreceğiz.
Enflasyon ve Fed’den çok büyük bir sürpriz çıkmaz ise üst battan yapılacak 25 baz puanlık indirimle TCMB’nin yoluna
devam ettiğini görebiliriz.
Özetle…
İç gündem kaynaklı risklerle son dönemde negatif ayrışan yurtiçi piyasalarda bu ay yurtdışındaki gelişmelerin özellikle
de Fed sürecinin etkileri daha net hissedilebilir. Önceki aylarda ortaya çıkan negatif fiyatlama yeni riskler doğmaz ise,
emsallerine kıyasla BIST için fırsat oluşturmaktadır. Alıp uzun vadeli tutmak için olmasa bile, eylül ayındaki düşüşlerin
BIST’te kısa vadeli fırsatlar sunacağını düşünüyoruz. Bu dönemdeki stratejilerimizi ve eylül ayında takip ettiğimiz
hisseleri raporun ilerleyen sayfalarında bulabilirsiniz…
Üzeyir DOĞAN
Araştırma Müdürü
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 5
Piyasalarda Son Durum…
(1) ABD büyümesinin beklentilerin altında gelmesi ile birlikte küresel piyasalarda değer kaybeden Dolar ve Fed’in faiz
artırım ihtimalinin zayıflaması sebebiyle küresel borsalarda yükselişler görüldü. BIST-100’e de alım getirerek endeksin
günü yükselişle kapatmasını sağladı. (2) Küresel piyasalarda arz fazlasına yönelik endişelerin artmasıyla 41 doların
altına gerileyen petrol fiyatları risk iştahını olumsuz etkileyen unsur oldu. Avrupa’da bankacılık stres testi sonuçlarının
açıklanmasının ardından Avrupa Bankalarının hisselerindeki yaşanan ciddi değer kaybı BIST-100’deki havayı olumsuz
etkiledi. (3) İngiltere Merkez Bankası toplam parasal genişlemeyi 435 milyar sterlin ile beklentilerin (375 milyar
sterlin) üzerinde açıkladı. Beklentinin üstünde açıklanan varlık alımı piyasaları olumlu etkiledi. CDS’lerdeki gerileme
olumlu havayı destekledi. (4) Cuma günü piyasaların kapanışının ardından Moody’s Türkiye’nin kredi notu ve
görünümü korumasının ardından haftanın ilk işlem gününde endeks boşluklu bir açılış yaparak günü yükselişle
tamamladı. ABD Tarım Dışı İstihdam verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi küresel piyasalarda olumlu bir hava
yarattı. (5) Rus uçağının düşürülmesinin ardından ilk kez görüşen Erdoğan ve Putin’in normalleşmeye yönelik
mesajları ile yaptırımların kaldırılarak iki ülkenin eski ilişkilerini tekrar kuracağının açıklanmasıyla birlikte endeks günü
yükselişle kapattı. (6) Düşen petrol fiyatlarının küresel piyasalar üzerinde baskı oluşturduğu zamanda Suudi
Arabistan’ın gelecek ay fiyatlara da istikrar sağlayacak bir anlaşmadan bahsetmesi petrol fiyatlarının yükselişe
geçerek 50 dolar seviyelerinin görülmesine neden oldu. (7) Fed üyelerinden faiz artırımın dair gelen karışık mesajlar
BIST-100’ün yatay bir seyir izlemesine neden oldu. Çarşamba günü açıklanan FOMC tutanakları Eylül ayında faiz
artışının zor olduğuna işaret ederek piyasaları destekledi. (8) Türkiye 24 Ağustos Çarşamba günü koalisyon güçlerinin
de desteğini alarak Suriye’ye Celabrus operasyonunu başlattı. Operasyon haberi ve devamındaki gelişmeler endekste
satışların görülmesine neden oldu. (9) ABD Başkan Yardımcısı Biden’in ABD-Türkiye ilişkilerinin önemini vurgulaması
ve Celabrus operasyonunu destekleyen açıklamaları borsayı olumlu etkiledi. Fed Başkanı Yellen’in Eylül ayında faiz
artırımı ihtimalinin kuvvetlendiğini söylemesine karşın ABD ekonomisinin istenilen seviyede olmadığını vurgulaması
ve varlık alımlarına değinmesi küresel piyasalarda kısa vadede risk iştahını destekledi. Ancak Pazartesi gününden
itibaren Eylül ayında planlanan faiz artışı fiyatlanmaya başlayarak piyasalarda aşağı yönlü hareketler görürken, DXY’ın
güçlendiği görüldü.
Onurcan Bal
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 6
58
60
62
64
66
68
21600
23600
25600
27600
29600
31600
31.
12.
201
5
13.
01.
201
6
25.
01.
201
6
04.
02.
201
6
16.
02.
201
6
26.
02.
201
6
09.
03.
201
6
21.
03.
201
6
31.
03.
201
6
12.
04.
201
6
22.
04.
201
6
04.
05.
201
6
16.
05.
201
6
27.
05.
201
6
08.
06.
201
6
20.
06.
201
6
30.
06.
201
6
15.
07.
201
6
27.
07.
201
6
08.
08.
201
6
18.
08.
201
6
BIST-100 (Dolar Bazlı) Yabancı Takas Oranı
Genel olarak dolar bazlı endeks ile yabancı takas oranı birbirine paralel hareket etmektedir. Son iki ayda yabancı takas oranındaki düşüşe paralel BIST 100’ün de aşağı yönlü bir seyir izlediğini görüyoruz. Dolar bazlı BİST-100 endeksi yıl içinde en düşük 2,26 en yüksek 3,09 centi görmüş olup, ağustosu 2,56 cent seviyesinden kapatmıştır. Yabancı takas oranı ise yıl içerisinde en düşük ocak ayında %61,46 en yüksek ise nisan ayında %64,62 seviyesini görmüş olup ağustos ayında önceki aya göre 0,77 puan daha düşerek %62,19 seviyesine gerilemiştir.
Eylül ayında Fed’in faiz artışına gideceğine yönelik beklentilerin artmasıyla birlikte yukarı yönlü hareket eden DXY, ABD ekonomisindeki gelişmelere çok duyarlı bir hale gelmiştir. Son dönemde Fed’in faiz artışına yönelik verdiği mesajlar Dolar Endeksi’nin 94 civarındaki diplerinden dönüş yapmasını sağlamış, endeks ağustos ayını 96,1’den tamamlamıştır. Fed’in faiz artışı beklentisi Dolar/TL kurunun aşağı yönlü marjını daraltmaktadır Ağustos ayında en düşük 2,91’li rakamları gören kur ayı 2,9550 civarından tamamlamıştır. Euro/TL ise Euro/Dolar paritesindeki düşüşün etkisi ile ağustos ayını ay içinde gördüğü en düşük seviyelere yakın bir şekilde 3,30’a yakın bir şekilde tamamlamıştır.
889092949698100102104
2.62.72.82.9
33.13.23.33.43.5
31.
12.
201
5
12.
01.
201
6
22.
01.
201
6
03.
02.
201
6
15.
02.
201
6
25.
02.
201
6
08.
03.
201
6
18.
03.
201
6
30.
03.
201
6
11.
04.
201
6
21.
04.
201
6
03.
05.
201
6
13.
05.
201
6
25.
05.
201
6
06.
06.
201
6
16.
06.
201
6
28.
06.
201
6
08.
07.
201
6
20.
07.
201
6
01.
08.
201
6
11.
08.
201
6
23.
08.
201
6
Döviz Sepeti Dolar/TL Euro/TL Dolar Endeksi (DXY)
95
105
115
125
135
1008
1108
1208
1308
1408
31.
12.
201
5
12.
01.
201
6
22.
01.
201
6
03.
02.
201
6
15.
02.
201
6
25.
02.
201
6
08.
03.
201
6
18.
03.
201
6
30.
03.
201
6
11.
04.
201
6
21.
04.
201
6
03.
05.
201
6
13.
05.
201
6
25.
05.
201
6
06.
06.
201
6
16.
06.
201
6
28.
06.
201
6
08.
07.
201
6
20.
07.
201
6
01.
08.
201
6
11.
08.
201
6
23.
08.
201
6
Ons Altın Gram Altın
Doların değer kaybetmesi, Brexit ve Avrupa bankacılık krizi gibi belirsizlikler nedeniyle bir ara 1370 dolar/onsa kadar yükselen altın, Fed’in faiz artışının tartışılmaya başlanması ile değerlenen dolar karşısında erimiş ve ağustos ayını 1310 dolar civarından tamamlamıştır. Doların bir süre daha değerlenme ihtimali ve 1300 dolar altında teknik stopların da devreye girmesi altında satışların hız kazanmasına neden olabilir. Bu süreçte Dolar/TL’de görülebilecek artışlar nedeniyle gr/TL bazında fiyatlardaki düşüşler ons/dolara göre biraz daha sınırlı kalabilir.
Haziran ayında yıl içerisindeki en yüksek değeri olan 52,83 dolar seviyesini gördükten sonra düşüşe geçen Brent petrolde 41 dolar seviyeleri test edildi. 11 Ağustos’ta Suudi Arabistan’dan gelen açıklamalarda Eylül ayında OPEC ülkeleri ile yapılacak gayrı resmi toplantıda petrol fiyatlarını istikrara kavuşturacak anlaşmadan bahsedilmesi ile petrol fiyatları yükselişe geçerek 50,88 seviyesini gördü. Son olarak Fed’in faiz artışı beklentisi ile küresel piyasalarda değer kazanan doların petrol fiyatlarını baskılamaya geçmesi ile fiyatlar ayın son günü 47 dolara kadar geriledi.
0
10
20
30
40
50
60
31.
12.
201
5
12.
01.
201
6
21.
01.
201
6
01.
02.
201
6
10.
02.
201
6
19.
02.
201
6
01.
03.
201
6
10.
03.
201
6
21.
03.
201
6
31.
03.
201
6
11.
04.
201
6
20.
04.
201
6
29.
04.
201
6
10.
05.
201
6
19.
05.
201
6
30.
05.
201
6
08.
06.
201
6
17.
06.
201
6
28.
06.
201
6
07.
07.
201
6
18.
07.
201
6
27.
07.
201
6
05.
08.
201
6
16.
08.
201
6
25.
08.
201
6Brent Petrol
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 7
Yeni Ayda Piyasaları Bekleyenler…
Eylül ayında yurtiçinde 2016 yılı 2. Çeyrek büyüme verileri ile siyasi ve jeopolitik gelişmeler öne çıkarken; küresel piyasaların gözü kulağı 21 Eylül akşamı Fed’den gelecek faiz kararında olacak. VIX endeksinin uzun bir süredir oldukça sakin bir seyir izliyor olması da fırtına öncesi sessizlik mi yoksa küresel piyasalardaki iyimserliğin daha da artacağının bir göstergesi mi olduğunu Eylül ayı ve yılın kalan bölümündeki gelişmeler gösterecek diyebiliriz.
Siyasi ve Jeopolitik Gelişmeler Belirleyici Olmaya Devam Edecek
Son dönemlerde yurtiçi gündemde baş döndürücü hızda yaşanan gelişmeler Eylül ayında da devam edecek gibi
görünüyor. 4 – 5 Eylül tarihleri arasında Çin’de gerçekleştirilecek olan G20 zirvesi kapsamında alınacak kararlardan
ziyade Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 3 Eylül’de Rusya Devlet Başkanı Putin ile, 4 Eylül’de de ABD Başkanı Obama ile
gerçekleştireceği ikili görüşmelerden gelecek mesajlar yurtiçi piyasaların seyri üzerinde önemli bir etkiye sahip
olabilir. 15 Temmuz süreci sonrasında gerek ABD ve Rusya’yla olan ilişkilerde yaşanan gelişmeler gerekse de Suriye’ye
başlatılan askeri operasyon sonrasında her iki ülkeden gelen açıklamalar dikkate alındığında bu görüşmeler çok daha
kritik bir öneme sahip. Özellikle, Türkiye – ABD ilişkilerinin ne yönde seyredeceğine ilişkin gelecek işaretler piyasaların
en yakından takip edeceği konuların başında geliyor. Ayrıca, sınır ötesinde başlatılan askeri operasyona ve yurtiçinde
terör örgütlerine karşı yürütülen mücadeleye ilişkin gelişmeler de piyasaların seyri üzerinde etkili olmaya devam
edebilir. 15 Temmuz sürecinin ardından ekonomi ve piyasaları desteklemeye yönelik atılan önlemlerin devam etmesi
de yine piyasanın seyrine etki edebileceğinden izlenilmesi gereken önemli başlıklardan biri olarak not edilebilir.
Büyüme ve Enflasyon verileri kritik öneme sahip
Ekonomik takvim açısından bakıldığında Eylül ayında göze çarpan en önemli verilerden biri 9 Eylül Cuma günü
açıklanacak olan 2016 yılı 2. Çeyrek Ekonomik Büyüme verisi olacak. 2015 yılında % 4.0 büyüme gösteren Türkiye
Ekonomisi yılın ilk çeyreğini yıllık bazda % 4.8 büyüme ile tamamlamıştı. 2. Çeyreğe ilişkin öncü büyüme göstergeleri
çeyreklik bazda bir miktar yavaşlamaya işaret ediyor olsa da yıllık bazda ekonomik büyümenin sürmesini bekliyoruz.
Geçmiş dönem istatistikleri ve mevcut eğilimleri dikkate alarak yaptığımız hesaplamalara göre Türkiye Ekonomisi’nin
yılın 2. Çeyreğinde yıllık bazda % 2.9 büyüme kaydedeceğini tahmin ediyoruz. 2016 yılının tamamı için ekonomik
büyüme tahminimizi % 3.4 seviyesinde korumaya devam ediyoruz. Son dönemlerde ekonomi ve piyasaları
desteklemeye yönelik atılan adımların özellikle yılın son çeyreğine doğru iktisadi faaliyeti bir miktar artıracağını
tahmin ediyoruz. 5 Eylül Cuma günü açıklanacak olan Ağustos ayı enflasyon verileri de her ay olduğu gibi
yatırımcıların yakın takibinde olacak. Son dönemlerde yılsonu enflasyon beklentilerinde gözlenen yukarı yönlü eğilim
ile ağırlıklı olarak Temmuz ayında tütün ürünlerine yapılan zam ve gıda fiyatlarındaki yüksek seyirden kaynaklı olarak
beklentilerin bir hayli üzerinde gelen verinin ardından bu ayki rakamlar seyir oldukça önemli. Yine beklentilerin
üzerinde gelecek bir enflasyon verisi faiz indirimleri konusunda TCMB’nin elini zayıflatarak para politikasındaki
sadeleşme sürecinin tamamlanmasını geciktirebilir. Enflasyon ve kur tarafındaki gelişmelerin imkan vermesi
durumunda TCMB’nin bu ayki toplantıda da faiz koridorunun üst bandında 25 bp indirim yapacağını tahmin ediyoruz.
Bir kulağımız Moody’s’te kalmaya devam edecek
15 Temmuz sürecinin ardından Türkiye kredi notuna yönelik uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından çoğu
olumsuz olmak üzere çeşitli açıklamalar ve bazı adımlar geldi. S&P, Türkiye’nin kredi notunu bir basamak aşağı
çekerken Fitch kredi notu görünümünü “Durağan”dan “Negatif”e indirdi. Hatırlanacağı üzere Moody’s’te 18
Temmuz’da Türkiye’nin kredi notunun negatif izlemeye aldığını duyurmuştu. Kesin bir kural olmasa da teamülen
notun negatif izlemeye alınması sonrasında 30 – 90 gün içinde notu indirmek ya da negatif izlemeden çıkarmak
şeklinde bir aksiyon alınması söz konusu. Dolayısıyla, şu ana kadar herhangi bir aksiyon almayan Moody’s tarafından
gelebilecek olası bir açıklama ihtimali de yatırımcıların aklının bir köşesinde yer almalı.
Erol Gürcan
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 8
Küreselde en kritik gündem Eylül FOMC toplantısı
Küresel piyasalar açısından Eylül ayının en kritik gündem maddesi kuşkusuz ABD Merkez Bankası (Fed)’nın 20 – 21
Eylül tarihleri arasında gerçekleştireceği Eylül ayı Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı olacak. Bu ayki
toplantının ardından basın toplantısı gerçekleştirilecek olması ve Fed yöneticilerinin ekonomiye ilişkin projeksiyonları
güncellenecek olmasına ek olarak; son dönemlerde doların küresel para birimlerine karşı izlediği seyir, Fed
üyelerinden ardı ardına gelen açıklamalar ve başta istihdam olmak üzere açıklanan ekonomik verilerin güçlü bir seyir
izlemesinin faiz artırım beklentilerini artırması da bu ayki toplantının önemini iyiden iyiye artırmış durumda.
Yayınlanan son FOMC toplantı tutanakları faiz artırımı konusunda Fed yöneticilerinde bir miktar kafa karışıklığı
olduğunu işaret etmişti. Fed Başkanı Yellen’ın Jackson Hole konferansında faiz artışı ihtimalinin son aylarda
güçlendiğini işaret ederek kademeli artırıma vurgu yapmasının ardından, Fed Başkan Yardımcısı Fisher’ın, Yellen'in
konuşmasının Eylül ayı faiz artırımı olasılığı için açık kapı bıraktığını söylemesi Eylül ayı faiz artırım beklentilerinin
artmasına yol açtı. Her ne kadar Fed üyelerinden faiz artırım kararı konusunda etkisi olmadığı söylense de Kasım
ayında yapılacak ABD Başkanlık seçimleri nedeniyle faiz artırım kararının Aralık ayına ötelenmesini de zayıf bir olasılık
olmadığını düşünüyoruz. Diğer taraftan, doların küresel para birimleri karşısında ciddi değer kaybı yaşadığı ya da ciddi
değer kazandığı dönemlerde Fed yöneticileri tarafından yapılan açıklamalarla sözlü müdahaleye başvurulması da Fed
tarafından sıklıkla başvurulan bir yöntem olduğunu da unutmamak lâzım. Özetle, son gelişmelerin ardından Eylül
ayında faiz artırımına gidilmesi ihtimalinin arttığı ve karar öncesinde görülecek son veri olan Eylül ayı başında gelecek
istihdam raporunun da oldukça belirleyici olacağını söyleyebiliriz. Ancak, küresel ekonomik dengeler ve Kasım
ayındaki Başkanlık seçimleri nedeniyle bu toplantının pas geçilmesinin de sürpriz olmayacağını düşünüyoruz.
Diğer Gelişmiş Ülke Merkez Bankaları ve Çin’deki Gelişmeler En Az Fed Kadar Önemli
Fed’in yanı sıra Avrupa, İngiltere ve Japonya merkez bankaları gibi önemli gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz
kararları ve mevcut varlık alım programlarına ilişkin olası politika değişiklikleri de küresel piyasalarda önemli
dalgalanmalara yol açabileceğinden takip edilmeli. 8 Eylül’de Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararı ve ECB Başkanı
Draghi’nin basın toplantısında vereceği mesajlar piyasaların seyri ve küresel ekonomik dengeler üzerinde etkili
olabileceğinden takip edilmeli. Brexit kararının ardından güvenli liman özelliğinin ön plâna çıkmasıyla Yen’in ciddi
ölçüde değer kazanmış olması yakın dönemde Japonya Merkez Bankası’nı bir aksiyon almaya itebilir. Ki son dönemde
Japonya’daki politika yapıcılardan da ekstra genişleme adımları atılabileceği işaret edilmekte. Büyüme
kompozisyonunda değişikliğe giden Çin’den ekonomik büyümeye ilişkin gelecek veriler de küresel piyasalardaki
dalgalanmayı artırıcı noktalardan birisi olarak değerlendirilebilir.
Gayri resmi OPEC toplantısı petrol fiyatlarına destek olacak mı?
Ağustos ayı ortasında, Petrol İhraç Eden ülkeler Topluluğu (OPEC) üyeleri ve diğer üretici ülkeler arasında Eylül ayında
bir araya gelinerek yapılacak gayri resmi toplantıdan petrol fiyatlarını destekleyici yönde adımlar gelebileceğine ilişkin
spekülasyonlar son dönemde petrol fiyatlarında ciddi bir toparlanmayı beraberinde getirdi. Petrol fiyatlarındaki
toparlanma küresel piyasalarda olumlu bir rüzgâr esmesini de sağladı. Ancak, Ocak ve Haziran ayında gerçekleştirilen
resmi toplantıların sonuçsuz kalmış olması nedeniyle, bu toplantıdan da kalıcı bir çözüm gelme ihtimali şüpheli.
İtalya’da Referandum Yaklaşıyor
İngiltere’nin Haziran ayındaki referandumda Avrupa Birliği’nden ayrılmasına yönelik karar çıkması sonrasında
bölgenin geleceğine ilişkin beklentiler de küresel piyasaların seyri açısından daha hassas bir hâle geldi. Ayrıca, sene
başından bu yana başta Alman ve İtalyan bankaları olmak üzere Avrupa Bankacılık Sistemine ilişkin endişeler de
zaman zaman piyasalardaki havanın değişmesine neden olabiliyor. Ekim ya da Kasım ayında İtalya’da yapılması
beklenen Anayasa Referandumuna yaklaşılıyor olması da Avrupa’daki siyasi ve ekonomik sorunları bir süre daha
gündemin üst sıralarında tutmaya devam edecek gibi görünüyor.
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 9
Son 10 Yılda Eylül Ayları…
Eylül ayında yönü Merkez Bankaları kararları belirleyecek…
3.4%
-5.0% -5.6%
9.2%
0.2%
-13.4%
4.8%
-9.5%
-2.2%-4.2%
0.9%
-1.0%
7.7%
-9.5%
2.9%
9.7% 10.7%
-1.4%
12.2%
-6.7%
-1.3%
-15.0%
-10.0%
-5.0%
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
BIST-100 Son 10 Yıl Getiri Performansı - Ağustos - Eylül Dönemleri
Ağustos Eylül
Ağustos Eylül
Mak. 9.2% 12.2%
Min. -13.4% -9.5%
Ort. -1.9% 2.3%
Medyan -2.2% 1.0%
Yükseliş 5 5
Düşüş 6 5
Geçtiğimiz 10 yılda Borsa İstanbul’un Eylül aylarında 5 yılı yükselişle, 5 yılı da düşüşle kapattığı görülmektedir. Bu 10
yılda en sert yükseliş yüzde 12,2 ile 2013’te, en sert düşüş ise yüzde 9,5 ile 2008’de yaşanmıştır. Ağustos aylarında
olduğu gibi Eylül ayları için de getiriler bakımından mevsimsellikten bahsetmenin zor olduğunu söyleyebiliriz. Eylül
ayında sırasıyla ECB, İngiltere, Japonya, Fed ve TCMB faiz kararları ile Merkez Bankası toplantıları sonrası verilecek
mesajlar piyasaların odağında olacak. Küresel piyasaların gözleri daha çok Fed’in faiz artış sürecine ilişkin kararları ve
söylemleri takip edeceğinden, Eylül ayında BIST-100 Endeksi’nde yüksek volatilite görülebilir.
Bu Ağustos ayında Türk Lirası galip geldi…
-2.04%
1.21% 1.74% 2.05% 1.35% 1.60% 1.30%
5.35%
0.98%
5.01%
-0.82%
3.34%
-7.21%
7.46%
-1.08%
-5.27%
8.44%
-1.20% -0.95%
5.32%3.78%
-10.00%
-5.00%
0.00%
5.00%
10.00%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Dolar/TL Son 10 Yıl Getiri Performansı - Ağustos - Eylül Dönemleri
Ağustos Eylül
Ağustos Eylül
Mak. 5.3% 8.4%
Min. -2.0% -7.2%
Ort. 1.6% 1.3%
Medyan 1.3% 1.2%
Yükseliş 9 5
Düşüş 2 5
Ağustos aylarını genellikle yükselişle tamamlayan Dolar/TL, bu yıl Ağustos ayını %1’e yakın düşüşle tamamladı. Eylül
aylarında ise daha dengeli bir görünüm olduğunu, son 10 yılın Eylül aylarının 5 yılını yükselişle 5 yılını da düşüşle
tamamladığını söyleyebiliriz. Eylül aylarında Dolar/TL’de ortalama getiri de %1.3 olarak gerçekleşmiştir. Bu Eylül
ayında BİST’te olduğu gibi Dolar/TL’de de volatilitenin yüksek seyretmesini bekliyoruz. 21 Eylül’de Fed’ten faiz artırım
kararı gelirse Türk Lirası’nda değer kayıpları görülebilir.
Ceren Bakçay
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 10
Aylık Piyasa Stratejisi…
Alıp tutmalı mı yoksa karı görünce satmalı mı?
15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminin ardından BIST’in ağustos ayında da Suriye operasyonun etkisi ile küresel
piyasalardan negatif ayrıştığını gördük. 15 Temmuz sonrasında içeride hızlı bir şekilde alınan önlemler ve yurtdışı
piyasaların da desteğiyle temmuz ayının son, ağustos ayının ilk haftası arasındaki dönemde BIST’te toparlanma
görülse de 15 Temmuz öncesi kapanış seviyeleri tekrar test edilemedi. Bu dönemde BIST 100 en yüksek 79.366’yı
gördü. Son günlerde ise Suriye konusundaki gelişmelerin de etkisi ile endeksin yeniden 76 bin civarına döndüğünü
gördük. Her iki konunun da hafızalarda taze olması, fiyatlama davranışları üzerindeki etkiyi artırıyor. Eylül ayında ise
içerdeki bu iki konunun yanına Fed’in faiz artışına yönelik beklentiler eklenecek. Ağustos ayının son cumasında
2016’da faiz artışı olacağı mesajını veren Yellen’in ve son dönemde Fed’in en şahin üyesi konumuna geçen Fed’in iki
numaralı ismi Fischer’in açıklamaları faiz artışının yaklaştığı şeklinde yorumlanıyor. 20-21 Eylül’deki Fed
toplantısından faiz artışı beklentisi hala düşük olsa da bu toplantıda faizin ne zaman aratacağına dair net bir mesaj
çıkması bekleniyor. Bu süreçte ABD’den gelen verilerin ve Fed üyelerinden gelen açıklamalar sert fiyat hareketlerine
neden olacaktır. Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler tarafında ise eski alışkanlık olan “kötü ABD verisi = iyi piyasa”, “iyi
ABD verisi = kötü piyasa” döngüsü yeniden devreye girecektir. Başka bir tabirle kısa vadede ekonomilerin nereye
gittiği değil, Fed’in faiz artırıp artırmayacağı daha önemli hale gelmiştir.
BIST 100’de 75 bin altı cazip ama…
BIST 100’de mevcut şartlar altında 75 bin ve altındaki fiyatları cazip olarak yorumluyoruz. Bu nedenle bu seviyelerin
hisse ağırlığını artırmak için uygun seviyeler olduğunu düşünüyoruz. Fed’in eylül ayında faiz artırması, Türkiye’nin
yatırım yapılabilir ülke notunu kaybetmesi, jeopolitik risklerin mevcut durumun çok üzerine tırmanması gibi riskler,
bu görüşümüzün karşısında bulunan başlıklar. Bu risklerin gerçeğe dönüşme ihtimalini de göz önünde bulundurarak
BIST’te yapılacak alımların kademeye ve zamana yayılması gerektiğini, bu dönemde yapılacak alımların toplamının
risk algısına göre portföyün %10’u ile %40’ı aralığında kalması gerektiğini düşünüyoruz. Fed faiz artışına yönelik
beklentilerin uluslararası ölçüde doları desteklemesi ve içerideki riskler nedeniyle de aşağı yönlü marjı daralan
doların, portföylere en azından hisse ağırlığı kadar eklenmesi, geri kalan kısmın ise olası bir panik ve coşku döneminde
ortaya çıkabilecek fırsatlardan yararlanmak adına daha likit varlıklarda bekletilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Ne zaman satmalı?
BIST 100’de 75 bin altındaki rakamları ucuz olarak nitelendirmemize rağmen kısa vadeli yukarı yönlü potansiyelin de
çok yüksek olmadığını düşünüyoruz. Bu nedenle 75 bin ve altında kademeli alım önerdiğimiz BIST 100’de 79.500-
82.500 aralığının da realizasyonu için cazip seviyeler olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle 75 bin altında ağırlık
artırılmasını önerdiğimiz BIST 100’de 79.500 ve üzerinde ağırlığın mevcut şartları da dikkate alarak yeniden gözden
geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Benzer şekilde Dolar/TL’de 2,95’in altındaki rakamları alım için değerlendirmek
gerektiğini düşünürken olası bir yükselişte 3,05 üzerindeki rakamların TL varlıklara dönüş için değerlendirilebileceğini
düşünüyoruz.
Üzeyir Doğan
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 11
Aylık Hisse Önerileri…1
Akbank (AKBNK)
Son Kapanış: 7.82 TL
108.3
121.1
94
104
114
124
134
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 AKBNK
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YAKBNK 1.56 -1.88 16.87BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF 0.32 -0.00 15.37
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Kısa Vadeli Hedef Potansiyel Getiri
7.6 - 7.8 TL 7.4 TL 8.3 TL % 6.14
Piy. Değ. (Mln TL) 31,280.00 PD/DD (Son Değer) 1.08
Özvarlık 29,021.00 F/K 7.98
Özvarlık Karlılığı (%) 8.06 Beta 1.16
Kredi/Mevduat 1.05 Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 170,732,956
Öneri Gerekçeleri
Güçlü aktif kalitesi
Başarılı bilanço ve maliyet yönetimi
Piyasa çarpanlarının tarihsel düşük ortalamalara yakın olması
Enka İnşaat (ENKAI)
Son Kapanış: 4.4 TL
108.3
110.5
91
96
101
106
111
116
121
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 ENKAI
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YENKAI - 3.77 -4.21BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF -1.24 5.65 -5.71
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Hedef Fiyat Potansiyel Getiri
4.25 - 4.35 TL 4.15 TL 4.6 TL % 4.55
Piy. Değ. (Mln TL) 18,480.00 PD/DD (Son Değer) 1.17
Özvarlık 15,850.58 F/K 11.31
Özvarlık Karlılığı (%) 6.60 Beta 0.63
Borç Oranı (%) 25.6% Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 22,535,832 Öneri Gerekçeleri
Türkiye-Rusya anlaşmazlığındaki olumlu adımlar ve petrol fiyatlarındaki düşüşün
durması ile hisse üzerindeki baskının azalması
Güçlü net nakit pozisyonu
Rusya gayrimenkul operasyonlarının şirketin piyasa değerine yansımaması
Ford Otosan (FROTO)
Son Kapanış: 33.12 TL
108.3
112.2
94
104
114
124
134
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 FROTO
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YFROTO 1.78 -5.32 17.39BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF 0.54 -3.44 15.89
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Hedef Fiyat Potansiyel Getiri
30 - 31 TL 28.5 TL 34.5 TL % 4.17
Piy. Değ. (Mln TL) 11,622.14 PD/DD (Son Değer) 3.65
Özvarlık 3,186.08 F/K 12.92
Özvarlık Karlılığı (%) 14.57 Beta 0.93
Borç Oranı (%) 63.7% Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 11,900,792 Öneri Gerekçeleri
Yatırım harcamalarının sağladığı vergi avantajı
İhracat pazarının çeşitlendirilmesi
Yeni Sedan’ın ardından Hatchback ve Station Wagon modellerinin de katkısı
FCA-Fiat Chrysler ve PSA-Peugeot Citroen grupları ile yapılan al yada öde
yapısındaki ihracat anlaşmaları
1 Kısa Vadeli Hedef: Bu ay içinde yükselişlerde görülmesi muhtemel ilk teknik seviye referans alınmış olup; uzun vadeli hedef fiyatımızı yansıtmamaktadır.
Gedik Yatırım Araştırma
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 12
İş Bankası (C) (ISCTR)
Son Kapanış: 4.78 TL
108.3
109.5
92
97
102
107
112
117
122
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 ISCTR
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YISCTR 3.91 5.99 1.86BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF 2.67 7.87 0.35
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Hedef Fiyat Potansiyel Getiri
4.6 - 4.8 TL 4.45 TL 5.05 TL % 5.65
Piy. Değ. (Mln TL) 21,509.86 PD/DD (Son Değer) 0.62
Özvarlık 34,567.81 F/K 6.06
Özvarlık Karlılığı (%) 6.62 Beta 1.14
Kredi/Mevduat 1.12 Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 124,905,973
Öneri Gerekçeleri
Görece muhafazakar olan operasyonel hedeflerin gerçekçi ve yakalanabilecek olması
Yıl içinde basında yer alan haberlerin hisse fiyatı üzerinde aşağı yönlü ekstra bir baskı oluşturması
Piyasa çarpanlarının tarihi düşük seviyelere yakın seyretmesi
Otokar (OTKAR)
Son Kapanış: 108.2 TL
108.3
119.8
93
98
103
108
113
118
123
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 OTKAR
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YOTKAR 4.84 11.15 44.90BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF 3.60 13.02 43.39
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Hedef Fiyat Potansiyel Getiri
101 - 105 TL 97 TL 114 TL % 5.36
Piy. Değ. (Mln TL) 2,596.80 PD/DD (Son Değer) 13.77
Özvarlık 188.56 F/K 27.27
Özvarlık Karlılığı (%) 8.35 Beta 0.59
Borç Oranı (%) 88.7% Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 10,867,905 Öneri Gerekçeleri
Savunma sanayi ürünlerinin ağırlığını artırması ve Altay tankı projesinin seri
üretime geçişine yaklaşmasıyla nakit yaratma gücünün artacağı beklentisi
Otokar'ın savunma sanayi ürünlerinde ihracat potansiyeli
2017 yılı itibariyle USD75mn ilave savunma sanayi ürünleri satışı
gerçekleştireceğinin beklenmesi
Soda Sanayii (SODA)
Son Kapanış: 4.04 TL
108.3
121.1
94
104
114
124
134
04
.01
.20
16
18
.01
.20
16
01
.02
.20
16
15
.02
.20
16
29
.02
.20
16
14
.03
.20
16
28
.03
.20
16
11
.04
.20
16
25
.04
.20
16
09
.05
.20
16
23
.05
.20
16
06
.06
.20
16
20
.06
.20
16
04
.07
.20
16
18
.07
.20
16
01
.08
.20
16
15
.08
.20
16
29
.08
.20
16
Yıl Başından Bu Yana Endekse Göre Getiri
XU100 SODA
Fiyat Performansı (%) S1A S3A S1YSODA -1.22 0.24 8.63BİST-100 1.24 -1.88 1.50BİST-100 RELATİF -2.46 2.12 7.12
Alım Aralığı Zarar Kes (Stop Loss) Hedef Fiyat Potansiyel Getiri
3.95 - 4.05 TL 3.8 TL 4.25 TL % 5.2
Piy. Değ. (Mln TL) 3,030.00 PD/DD (Son Değer) 1.42
Özvarlık 2,132.83 F/K 7.08
Özvarlık Karlılığı (%) 9.27 Beta 0.76
Borç Oranı (%) 20.9% Ort. İşlem Hacmi (S. 1 Ay) 16,704,994 Öneri Gerekçeleri
Şirketin faaliyet gelişiminin olumlu görünümü
Doğalgaz fiyatlarında indirim beklentisi
Döviz kurlarında yükseliş beklenmesi
Şirketin düşük maliyetli enerji kullanımına yönelik çalışmaları
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 13
Kredi Görünümü…
Moody’s ve Fitch değerlendirmeleri ön plana çıktı… Temmuz ayında yaşanan başarısız darbe girişimi sonrası açıklamaları daha fazla önem kazanan kredi derecelendirme kuruluşları 2016 yılının ikinci yarısında piyasaların odağında olmaya devam ediyor. Kendi takvimlerine bağlı olarak Ağustos ayında açıklama yapan Moody’s ve Fitch verdikleri mesajlar ile dikkat çekti. 18 Temmuz’da Türkiye’nin kredi notunu aşağı yönlü revize etmek için izlemeye aldığını açıklayan Moody’s, Türkiye’yi yatırım yapılabilir kredi notu ile değerlemesi nedeniyle piyasalar üzerinde sınırlı da olsa baskı oluşturduğu görüldü. Aşağı yönlü izleme kararı verdiğinde piyasalarda sert düşüşlere neden olan kurumun, daha sonra hem piyasa uzmanları ile yaptığı telekonferans hem de hükümetten ekonomi yöneticileri yaptığı görüşmeler sonrasında gelen açıklamalarla piyasaları rahatlattığı görüldü. Kredi değerleme takvimine göre 05 Ağustos 2016 Cuma gecesi değerlendirme yapan kurum “Baa3” kredi notu ve “negatif” kredi görünümünde değişiklik yapmazken, yapılan açıklamada darbe girişiminin uzun vadeli sonuçlarını görmek istediğini belirtildi. Ayrıca, Moody’s 15 Temmuz darbe sürecinin etkililerini politika yapıcı kurumlar ve iş ortamı, olası şokları absorbe edecek dış tamponları, Türkiye için çok önemli olan zarar görmüş yatırımcı beklentisi ve büyüme beklentileri olmak üzere üç başlıkta izleyeceğini açıkladı. Kredi takvimine göre, 02 Aralık 2016 tarihinde kredi değerlendirmesi yapması beklenen Moody’s’in, Türkiye’yi aşağı yönlü izleme kararı vermesi nedeniyle bu tarihten öncede kredi notunda değişikliğe gidebilir. Bu nedenle Moody’s’in sınırlı da olsa piyasalar üzerinde risk oluşturmaya devam ettiğini söyleyebiliriz. Ağustos ayında değerlendirme yapan bir diğer kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch, Türkiye’nin “BBB-“ olan yatırım yapılabilir seviyedeki kredi notunu korurken, “durağan” olan kredi görünümünü “negatif” e revize etti. Yapılan açıklamada, not görünümünün 15 Temmuz'daki darbe girişimi ve onu izleyen gelişmeler nedeniyle ‘negatif’e çekildiği belirtildi. Ancak, kurum darbe girişimine halkın verdiği tepkinin ve siyasi partiler arasındaki birliğin oluşan çatlakları azaltabileceğini ifade etti. 31 Ağustos’ta Türkiye şirketlerinin kredi görünümüne ilişkin yayınladığı raporda, Türk şirketleri zorlu piyasa koşulları ve döviz riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti. Ayrıca, Türk şirketleri halihazırda muhafazakar borçluluk profilinden fayda sağlıyor olsalar da, bu yıl ve 2017'de zayıflayan ekonomik koşullar, mevcut sağlıklı kredi notu alanını zayıflatabileceğini söyledi. Kurumların yayınladığı takvime göre Eylül ayında herhangi bir değerlendirme beklenmezken, Moody’s’in Türkiye’yi izleme kapsamına almış olması nedeniyle bu kurumdan açıklama gelebilir.
S&P 6 Mayıs 16 4 Kasım 16
MOODY'S 8 Nisan 16 5 Ağustos 16 2 Aralık 16
FITCH 26 Şubat 16 19 Ağustos 16
2016 Yılı Türkiye Kredi Notu
Değerlendirme Tarihleri
S&P Moody's Fitch Anlamı
AAA Aaa AAA En yüksek dereceli
AA+ Aa1 AA+
AA Aa2 AA
AA- Aa3 AA-
A+ A1 A+
A A2 A
A- A3 A-
BBB+ Baa1 BBB+
BBB Baa2 BBB
BBB- Baa3 BBB-
BB+ Ba1 BB+
BB Ba2 BB
BB- Ba3 BB-
B+ B1 B+
B B2 B
B- B3 B-
CCC+ Caa1 CCC Önemli riskler
CCC Caa2 Büyük ölçüde spekülatif
CCC- Caa3
CC Ca
C
C DDD
/ DD
/ D
Türkiye'nin kredi notu tabloda yeşil renk ile gösterilmiştir.
UZUN VADELİ NOT GÖRÜNÜMÜ
Yüksek dereceli
Üst orta sınıf
Alt orta sınıf
Bu seviyenin üzeri yatırım yapılaiblir seviye
Yatırım yapılamaz
Son derece spekülatif
Kurtarılması beklenen,
iflasa yakın
D İflas
İbrahim Bayraktar
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 14
Finans Kürsüsü: Ulusal Varlık Fonları ve Türkiye Varlık Fonu
Finansal okur-yazarlığa katkı sağlamak amacıyla hazırladığımız “Finans Kürsüsü” köşemizde her ay yatırımcıların sıkça
karşılaştığı farklı bir konu ya da kavramı işliyoruz. Bu ay, son dönemde gündemde oldukça sık yer alan “Ulusal Varlık
Fonları ve Türkiye Varlık Fonu” başlığını ele alacağız.
Ulusal Varlık Fonu
Ulusal varlık fonları yaklaşık son 10 yıllık dönemde hızlı bir gelişme ve popülarite göstermiş olsa da en eski örnekleri
150 yılı aşkın bir geçmişe sahiptir. Bu fonların kökeni 1800lü yılların ortalarında ABD'nin Teksas eyaletinde kurulan
eğitim amaçlı fonlara dayanmaktadır. Bugünkü anlamıyla tanımlanmaları 2000lerin sonuna doğru yapılmış olup
küresel piyasalarda önemli bir etkisi olacak büyüklüğe ve yaygınlığa erişmeleri sonrasında kurulan Uluslararası Varlık
Fonu Enstitüsü (Sovereign Wealth Institute - SWFI) tarafından belirli prensipler ve standartlarla takip edilmesi
mümkün hâle gelmiştir.
Temel amaçları bütçe gelirleri, döviz rezerv fazlaları, belirli ihracat gelirleri ve yurtiçi tasarruflardan pay ayrılarak,
ekonomik şokların etkisini azaltmak, büyümeye katkı sağlamak ve gelecek kuşaklar için birikim sağlamaktır.
Genellikle yer altı kaynağı zengini (özellikle petrol ve doğalgaz) ve net ihracatçı konumunda olup cari fazla vermekte
olan ülkelerin varlık fonuna sahip olduğu görülse de varlık fonunun kurulması sadece bu şarta bağlı değildir.
Yurtdışından elde edilecek uzun vadeli fonların yine uzun vadeli yurtdışı yatırımlara yönlendirilmesi ile cari işlemler
dengesinden bağımsız olarak da büyük ölçekli Ulusal Varlık Fonlarına sahip olunabilmektedir.
Nedir?
Ulusal Varlık Fonları, genellikle cari fazla, resmi yabancı para işlemleri, özelleştirme gelirleri, hükümet transfer
ödemeleri, bütçe fazlası ve/veya doğal kaynak ihracat gelirlerinden kurulan devlete ait yatırım fonları ya da
kuruluşlardır. Ulusal Varlık Fonlarının sahipliği genelde ülkelerin merkez bankaları, hazineleri, maliye bakanlığı gibi
kuruluşlarında olmaktadır.
Ulusal Varlık Fonlarına ilişkin yasal alt yapı her bir fona ya da merkezi otoriteye göre farklılık göstermektedir.
Aşağıdaki 3 temel istisnai durum haricinde varlık fonlarının makroekonomik politikalarla direkt bağı
bulunmamaktadır:
İstisnai ve hedeflenen ihtiyaçlar doğrultusunda bütçeye transferler
İstisnai ödemeler dengesi veya para politikası ihtiyaçları doğrultusunda fonların geri çekilerek transfer
edilmesi. Bu tarz amaçlara yönelik ayrı bir kısa vadeli fon ayrılabilir.
Ekonomi açısından hayati öneme sahip yurtiçi işletme veya şirketlerin istikrarını göz etmek
Ne Değildir?
Para politikası otorite tarafından ödemeler dengesi ya da para politikası amaçlarıyla sahip olunan yabancı para rezerv
varlıkları, genel tanımı itibariyle Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), emeklilik fonları (işçi ve işveren katkılarıyla kurulan)
veya bireysel fayda için yönetilen varlıklar Ulusal Varlık Fonu tanımının dışında kalmaktadır.
Ulusal Varlık Fonlarının, hedge fonlardan ayrıştığı önemli noktalardan biri, daha uzun vadeli ve daha düşük ödünç
kaynaklı enstrümanlar olmaları sayesinde piyasa açısından daha dengeli bir fon kaynağı olarak görülmesidir.
Erol Gürcan
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 15
Ne yapabilir?
Varlık fonunun kurulmasıyla, ilgili devletin, kabaca, piyasadaki nitelikli yatırımcılardan ya da hedge fonlardan
biri hâline geldiği söylenebilir. Öyle ki, Ulusal Varlık Fonları varlıklarını genellikle hisse senedi, borç
enstrümanları, gayrimenkul ve diğer fonlara yatırmaktadır.
Ulusal Varlık Fonları'nın azımsanmayacak miktardaki bir bölümü gayrimenkul, altyapı ve hisseleri kapsayan
doğrudan yatırımlara yönelmekte olup; bu yatırımların başını mali hizmetler, enerji, gayrimenkul ve altyapı
alanları çekmektedir.
Bazı fonlar dolaylı yoldan yerli sanayiye yatırım yapabilir.
Likiditeden ziyade getiri odaklı olabilir; böylelikle de geleneksel yabancı para rezervlerinden daha yüksek risk
toleransına sahiptir.
Kaynakları nedir?
Emtia - Kamu tarafından sahip olunan ya da vergi geliri elde edilen emtia ihracatından elden edilen gelirler
Emtia Harici - Genellikle resmi yabancı para rezerv varlıkların transferinden elde edilen gelirler
Ne Türde Ulusal Varlık Fonları Var?
İstikrar Fonları
Tasarruf Fonları
Emeklilik Rezerv Fonları
Rezerv Yatırım Fonları
Stratejik Katılım
Amacı nedir?
Her bir varlık fonunun kendine ait ayrı bir kurulma nedeni ve yine her birinin kendine ait hedefleri vardır. Varlık
fonlarının yaygın hedefleri şu şekilde listelenebilir.
Ekonomi ve bütçeyi ihracat gelirlerindeki oynaklıktan koruyarak istikrarı sağlamak
Yenilenemeyen emtia ihracatlarına karşı çeşitlilik sağlamak
Yabancı para rezervlerine kıyasla daha yüksek getiri elde etmek
İstenmeyen likidite harcamalarında para otoritelerine destek sağlamak
Gelecek nesiller için tasarrufları artırmak
Sosyal ve iktisadi kalkınma için fon oluşturmak
Hedef ülkeler için uzun vadede sürdürülebilir sermaye büyümesi sağlamak
Politik strateji
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 16
Mevcut trendler ve büyüklükler nasıl?
Kırmızı: Petrol & Gaz
Mavi: Petrol & Gaz Harici
Nisan 2015
2005 yılı sonrasında dünya genelinde 40'ın üzerinde yeni varlık fonu oluşturulmuştur
DönemToplam SWF
Varlıkları
Toplam Petrol &
Gaz İlişkili
Toplam
Diğer
Toplam Petrol &
Gaz İlişkili (%)
Toplam
Diğer (%)
Toplam Körfez
SWF Varlıkları
Ara.14 7408 4263 3145 57.55% 42.45% 2919
Ara.15 7437 4241 3195 57.03% 42.97% 2926
Mar.16 7400 4201 3199 56.78% 43.22% 2892
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 17
Eylül 2007'de 3.4 trilyon dolar olan küresel varlık fonu büyüklüğü, Aralık 2015 itibariyle 7.2 trilyon dolar
seviyesindedir.
2003 - 2013 yılları arasında başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında gözlenen yükselişler küresel bazda
varlık fonları değerlerinde çok ciddi bir sıçrama görülmesini sağlamıştır.
2014 yılının 2. yarısından itibaren petrol fiyatlarında gözlenen geri çekilme, varlık fon büyüklüklerindeki
artışın durmasındaki ana etken olarak görülebilir.
Uluslararası Varlık Fonu Enstitüsünün internet sitesinde 51 farklı ülkeye ait toplam 79 varlık fonuna ait bilgiler
verilmiştir. Bu veriler detaylı olarak incelendiğinde, toplam 51 ülkeden 31'inin cari açık veren ülkeler olduğu
ve 13 ülkenin varlık fonunun emtia harici kaynaklara dayandığı görülmektedir. Dikkat çekici noktalardan biri
de bugün itibariye çok önemli aktif büyüklüğüne sahip fonların başlangıçta oldukça küçük ölçekle başlayıp
zaman içerisinde ciddi bir büyüme kaydetmiş olmalarıdır. Önemli olan fona ilişkin yapının hayata geçirilmesi
olup; zaman içinde yeni fon kaynakları bulunarak fon ölçeğinin genişletilmesi mümkündür.
Varlık Fonları Ne Kadar Şeffaf?
Bazı varlık fonları diğerleri kadar şeffaf değildir. Örneğin, bir varlık fonu periyodik bir şekilde mevcut yatırımlarını
açıklarkan, başka bir varlık fonu bu bilgileri özel tutabilir. Korumacı politikalara ve olası etik olmayan amaçlı
kullanımlara karşı endişelerin azaltılması amacıyla 2008 yılından bu yana Ulusal Varlık Fonları daha şeffaf hale
gelmeye başlamıştır. Ulusal Varlık Fonu Enstitüsü tarafından Carl Linaburg ve Micheal Maduell'in 2008 yılında
geliştirdiği Linaburg-Maduell Şeffaflık Endeksi varlık fonlarının şeffaflıklarını kıyaslamak için kullanılmaktadır. Bu
endeks, fonun kamuya karşı şeffaflığı açısından gerekli görülen 10 temel kriteri baz alarak hesaplanmakta olup, bir
fonun yeterli ölçüde şeffaf olduğu kanaatine varılması için sahip olması gereken minimum endeks değeri 8 olarak
belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda endeks değerinde baz alınan kriter ve puanlar verilmiştir:
Linaburg - Maduell Şeffalık Endeksi Prensipleri Puan
Tarihsel olarak fonun kurulma nedeni, kaynakları ve kamu sahiplik yapısının paylaşılması +1
Güncel olarak yıllık bağımsız denetim raporlarının paylaşılması +1
Fonun sahip olduğu şirket paylarının yüzdesel olarak ve bunların coğrafi dağılımını paylaşılması +1
Fon portföyünün toplam piyasa değeri, getirileri ve yönetim masraflarını paylaşılması +1
Fonun etik standardlarına, yatırım politikalarına ve yönetilme esaslarına ilişkin kuralların paylaşılması +1
Fonun strateji ve hedeflerinin net bir şekilde ifade edilmesi +1
Varsa, fonun iştiraklerinin kimlikleri ve iletişim bilgilerinin net bir şekilde paylaşılması +1
Varsa, fonun yabancı yöneticilerine ilişkin bilgilerin verilmesi +1
Fonun kendine ait yönettiği bir internet sitesinin olması +1
Fonun ana merkezinin adresi ve telefon-faks gibi iletişim bilgilerinin paylaşılması +1
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 18
Türkiye Varlık Fonu
27 Haziran 2016'da Bakanlar Kurulu'nda alınan “Türkiye Varlık Fonu” kurulması kararına istinaden hazırlanan yasa
teklifi 3 Ağustos tarihinde Meclis'e gönderildi. 26 Ağustos 2016 tarihinde Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim
Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girdi . Böylelikle, 50 milyon TL sermayeli başlangıç sermayeli Türkiye Varlık Fonu Şirketi, Başbakanlığa bağlı olarak
kuruldu.
Fonun Kaynakları
Varlık fonunun finansman ve kaynağının nasıl sağlanacağına yönelik Türkiye Varlık Fonu Kurulmasına yönelik
hazırlanan kanun tasarısındaki ilgili madde aşağıda verilmiştir.
Türkiye Varlık Fonunun Kaynakları Ve Finansman Sağlanması
MADDE 4 – (1) Türkiye Varlık Fonunun kaynakları;
a) Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından; özelleştirme kapsam ve programında bulunan ve
Türkiye Varlık Fonuna devrine karar verilen kuruluş ve varlıklar ile Özelleştirme Fonundan
Türkiye Varlık Fonuna aktarılmasına karar verilen nakit fazlasından,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufu altında bulunan ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve
varlıklardan; Bakanlar Kurulu tarafından Türkiye Varlık Fonuna aktarılmasına veya Şirket
tarafından yönetilmesine karar verilenlerden,
c) Türkiye Varlık Fonu tarafından yurtiçi ve yurtdışı sermaye ve para piyasalarından ilgili
mevzuat kapsamında yer alan izin ve onaylar aranmaksızın sağlanan finansman ve
kaynaklardan,
d) Para ve sermaye piyasaları dışında diğer yöntemlerle sağlanan finansman ve
kaynaklardan
oluşur.
Özetle,
Özelleştirme kaynak ve gelirleri
Kamu kuruluşlarının elindeki atıl kaynaklar
Sermaye ve para piyasalarından sağlanabilecek her türlü finansman ve kaynak
kuruluş sonrası fonun temel kaynak ve finansman unsurları olacak.
Türkiye Varlık Fonu (TVF) Hedefleri
İlerleyen dönemlerde fon büyüklüğünün 200 milyar TL'ye ulaşması hedefleniyor.
Büyüme oranına gelecek 10 yıl içinde yıllık % 1.5 oranında ilave artış sağlanması
Sermaye piyasalarının büyüme ve derinleşmesinin hızlandırılması
İslami finansman varlıklarının kullanımının yaygınlaştırılması
Yapılacak yatırımlarla yaklaşık yüzbinlerce kişilik ek istihdam sağlanması
Savunma, havacılık ve yazılım gibi teknoloji yoğun stratejik sektörlerdeki yerli şirketlerin sermaye ve proje
bazında desteklenmesi, küresel oyuncu olmalarının sağlanması
Otoyollar, Kanal İstanbul, Üçüncü Köprü ve Havalimanı, Nükleer Santral gibi büyük altyapı projelerine kamu
kesimi borcu arttırılmadan finansman sağlanması,
Katılım finansmanı sektör payının artırılması
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 19
Arz güvenliğini sağlamak üzere Türkiye için önem taşıyan doğalgaz ve petrol gibi yurt dışındaki stratejik
sektörlere yasal ve bürokratik kısıtlamalara bağlı olmadan doğrudan yatırım yapılabilmesi hedeflenmektedir
Fonun işleyişi ve yatırım alanları
Fon, kabaca bireysel yatırımcı olarak tüm yatırımları gerçekleştirebilecek
Altyapı yatırımlarına ucuz kaynak sağlamanın yanında stratejik özel sektör yatırımlarına da destek olacak
Menkul kıymet ihraç etme ve bu yolla fon sağlama yetkisine sahip, alt fonlar da kurulabilir, bunların bir kısmı
faizsiz finansal enstrüman üretebilir ve bu yolla fon toplayabilir.
İlerleyen dönemlerde yatırımcıya finansman sağlanacak ve sanayiciye ‘Sen şu yatırımı yap ben finansmanını
sağlıyorum’ şeklinde modeller de olabilir.
Stratejik, teknoloji yoğun ve uzun vadeli yatırımlara ucuz finansman imkanı sağlanması
Denetleme ve Muafiyetler
Sayıştay denetimine tabi olmayacak fonun tabloları bağımsız denetçi tarafından denetlenecek
Kurulacak alt şirket ve fonlar dahil Fon, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak
Türkiye Varlık Fonu'nun mal varlığı ile şirketin yönettiği varlık ve haklar, şirketin mal varlığından ayrı olacak.
Varlık Fonu’nun kaynak bulmak için çıkaracağı finansal araçlardan yatırımcılar yararlanabilecek mi?
Başlangıçta kamu kaynakları ve çeşitli fonlardan aktarmalarla oluşturulan Türkiye Varlık Fonu kaynakları, zamanla
kendi kaynağını yaratan bir yapıya sahip olabilecektir. İlerleyen dönemlerde fon büyüklüğünün 200 milyar TL'ye
ulaşması hedefleniyor.
Bu çerçevede, ilk aşamada devlete ait çeşitli fon ve gelirlerin belirli bir yüzdesi alınarak Türkiye Varlık Fonunun
kaynaklarını oluşturması planlanmaktadır.
Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından devredilecek kuruluş ve varlıklar
Bakanlar Kurulu'nun karar vereceği kamu kurumlarının ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve varlıkları
BES gibi fonlar üzerinden aktarmalar ile içerden dışarıdan sağlanacak finansman da kaynak olacak
Dünyadaki örneklere ve şu ana kadar kamunun elinde fonlara bakıldığında, bu fonların temel olarak bireysel
yatırımcıların yatırım yapmasına imkân sağlama gibi bir amaç gütmediği görülmektedir. Fonun kaynaklarına ilişkin
kanunda yer alan düzenlemeden de ağırlıklı olarak özelleştirme ve kamu kaynaklarının bu fona temel teşkil edeceği
söylenebilir.
Diğer taraftan, yine kanunda “sermaye ve para piyasalarından sağlanabilecek her türlü finansman ve kaynak”ın ifade
edilmesi ile fonun çeşitli alt fon veya şirket kurma ya da menkul kıymet ihraç etme gibi yetkilerinin de bulunması
sayesinde; bireysel yatırımcıların da bu fona dolaylı yoldan da olsa iştirak edebilme ihtimalini ortaya çıkarıyor. Yani
ilerleyen dönemlerde, fon kapsamında kurulacak bir şirketin ya da fonun iştirak ettiği şirkete ait payların halka arz
edilmesi, çeşitli alt yapı ya da gayrimenkul yatırımlarına yönelik kira sertifikası ihracı, vs. gibi ulusal varlık fonunun
elindeki varlıkları menkul kıymetleştirmesi yoluyla bireysel yatırımcıların da bu fona iştirak etmesi sağlanabilir. Ancak,
bunun ne ölçüde tercih edileceği ya da uygulanacağı konusunda çok kesin bir yorum yapmak ya da yargıya varmak bu
aşamada pek mümkün değil.
Bireysel yatırımcı tarafında dolaylı yoldan sağlanabilecek bir fayda da, dünya örneklerinde olduğu gibi bu fonların
denetime açık ve şeffaf bir şekilde yönetilecek olması üzerinden sağlanabilir. Öyle ki, fonların yönetim şekli, yatırım
yaptığı varlıklar – bölgeler – sektörler, yatırımların zamanlaması vs. gibi konular takip edilerek bireysel yatırımcıların
kendi portföylerinin yönetimi konusunda çok fazla şey öğrenmesini (örneğin, tek bir yatırım aracındansa iyi dağılıma
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 20
sahip bir portföyün riskleri çok daha iyi yönetmeyi mümkün kılması ya da portföy dağılımını hangi araçlara ve ne
ağırlıkla yapılabileceği gibi), uzun vadeli yatırım perspektifini geliştirmesini ve finansal okuryazarlığını artırarak daha
bilinçli hareket etmesini de sağlayabilir.
Kanun Gerekçeleri
Ülkemiz G-20 ülkeleri içerisinde Ulusal Varlık Fonu olmayan tek ülkedir.
Türkiye Kamu sektörü oldukça çeşitli ve büyük bir varlık portföyüne sahiptir. Ayrıca, verilen teşvikler ile
emeklilik sistemi üzerinden büyüyen bir fon pazarı bulunmaktadır. Mevcut durumda kamuya ait gelir ve fon
fazlalarının çeşitli yatırım araçlarına yönlendirildiği görülmektedir. Söz konusu fonların, reel sektöre uzun
vadeli yatırım çerçevesine olanak sağlayacak bir üst fonda birleştirilmesi, bir çarpan etkisi ile sadece
ülkemizde planlanan büyük ölçekli yatırımların finansmanına destek olacak ve aynı zamanda sermaye
piyasalarının gelişimine de katkıda bulunacaktır. Bankacılık sisteminin finans sektöründeki hakim rolü
azaltılarak, alt yapı ve gayrimenkul fonları gibi sermaye piyasası ürünleri de ön plana çıkarılabilecektir.
Ekonomik dalgalanma dönemlerinde yabancı yatırımcıların gerçekleştirdikleri fon çıkışlarının varlık
fiyatlarında sert düşüşe yol açması ve yerli yatırımcıların spekülatif döviz talebinin artması, piyasalarda
likiditenin azalmasına ve finansal istikrara yönelik endişelere yol açmaktadır. Finansal stres ortamında
piyasalarda stabilize edici bir görev üstlenecek, kamu fonlarının konsolide olarak yönetildiği, güçlü bir Ulusal
Varlık Fonunun bulunması, ülke tasarruflarının büyüklüğünü ve gücünü görünür kılarak piyasalarda güven
ortamını yaratacak ve ülkemizin uluslararası kredibilitesinin artmasını sağlayacaktır.
Ulusal varlık fonlarının dünyadaki örnekleri incelendiğinde, tasarrufların emeklilik sistemi aracılığıyla ulusal
varlık fonlarına aktarıldığı, kamusal fonların konsolide edilerek uzun vadeli yatırım perspektifleri ile
değerlendirildiği ve bu yolla büyümeye katkı sağlandığı, Ulusal Varlık Fonu yönetimlerinin Merkez Bankaları
ile koordinasyonunun sağlanması ile finansal istikrarın gözetildiği görülmektedir.
Bu fon ekonomimizin yapısal sorunlarını aşmasında katkı sağlamasının yanı sıra, dış politikanın önemli
bir enstrümanı olarak Türkiye’nin uluslararası arenada daha fazla söz sahibi olmasına da katkı
sağlayacaktır.
Dünya örneklerinde görüldüğü gibi Ulusal Varlık Fonları, Devletin kontrolünde, Devlete ait
kaynakların toplandığı bir çeşit havuzdur. Halihazırda, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) kamu
iktisadi teşebbüslerinin mevcut olduğu benzer bir havuzu yönetmekte, elde ettiği özelleştirme
gelirlerini değerlendirerek portföyündeki kuruluşlara kaynak yaratmakta ve gelirinin büyük bölümünü
Hazineye aktarmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye Varlık Fonunun, Ticaret Kanunu hükümlerine tabi
ancak bir Devlet şirketi formunda, birçok konuda muafiyete sahip bir olarak yapılanması ve özel bir
statüye sahip olması önem arz etmektedir.
Özetle…
2013 yılının ilk yarısında, yatırım yapılabilir ülke notuna sahip olmak üzereyken ve yurt dışı basının Türkiye'yi parlayan
yıldız olarak nitelendiği günlerde, herhangi birine yaklaşıp Mayıs 2013'ten bugüne yaşanan stres ve oynaklıklara
neden olan iç-dış gelişmeleri tek tek anlatsaydık, yüksek ihtimalle Türkiye Ekonomisinin ve piyasaların mevcut
seviyelerde olacağını hiç kimse tahmin edemezdi. Bu, Türkiye Ekonomisinin ne kadar güçlü temellere dayandığının ve
dirençli olduğunun açık bir göstergesi. 15 Temmuz gecesi yaşanan olayların vahametini ve devamındaki normalleşme
sürecinin hızı da bu anlamdaki bir diğer somut delil.
Birkaç ay öncesine kadar iç piyasaların dışarıdan olumlu ayrışabilmesi için yeni bir hikâyeye duyulan ihtiyaç dile
getirilmekteydi. 15 Temmuz'da görülen kabusun ardından birçok fırsat penceresi açılmış olup; ekonomi yönetimi ve
ilgili politika yapıcılar attıkları adımlarla finansal piyasaların aradığı hikâyeyi yaratmaya başladı. Ulusal Varlık Fonu
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 21
(UVF) konusu da bize göre bu yeni hikâyenin en kıymetli parçalarından biri. UVF'ler en kaba tabiriyle devletin, bireysel
yatırımcı ya da hedge fon gibi piyasada ve ekonomide aktif olarak yatırım yapmasını sağlamakta. Sanılanın aksine, cari
açık veren, fon kaynağı petrol&doğalgaz gibi emtia ihracatına dayanmayan ve mütevazi sermayelerle kurulup ciddi
boyutlarda aktif büyüklüğüne ulaşan çok sayıda ülke varlık fonu bulunmakta. Başlangıçta kamu kaynakları ve çeşitli
fonlardan aktarmalarla oluşturulacak Türkiye Varlık Fonu'nun kaynağı temelde özelleştirme gelirleri, kamu
kuruluşlarındaki atıl kaynaklar, çeşitli fonlardan aktarmalar olacak ve zamanla kendi kaynağını yaratan bir yapıya
dönüşecek. Kamu sektörü hâlihazırda çeşitli ve büyük bir varlık portföyü ile büyüyen fon pazarına sahip olsa da
bunların kapsamlı bir üst fonda birleşmesinin yaratacağı çarpan etkisi oldukça kıymetli. Bu sayede stratejik öneme
sahip, teknoloji ağırlıklı, büyük ölçekli ve uzun vadeli yatırımlar için ucuz finansman imkânı sağlanmış olacak. Güçlü bir
Ulusal Varlık Fonunun bulunması, büyüme ve finansal istikrara önemli bir destek sağlayıp; ülke tasarruflarının
büyüklüğünü ve gücünü görünür kılarak piyasalarda güven ortamını yaratacak ve ülkemizin uluslararası
kredibilitesinin artmasını sağlayacak.
Hedeflenen çerçevede kurulacak ve yönetilecek bir UVF; katma değer yaratan, uzun vadeli, plânlı ve stratejik yatırım
politikalarına duyulan ihtiyacın önemli bir karşılığı olacak. Diğer taraftan, fona kaynak sağlamak maksadıyla Hazine
Gelirlerinin ya da diğer bir ifadeyle Bütçe tarafındaki güçlü görünümün sarsılmasına yol açacak yönde adımlar atılması
durumunda ise Varlık Fonu kuruluş amacına hizmet etmeyeceği gibi Türkiye Ekonomisine faydadan ziyade zarar da
getirebilir. Dolayısıyla, fonun yönetilmesi konusunda izlenecek yöntem ve stratejiler son derece kritik olacak. Son söz
olarak, 15 Temmuz sonrasında alınan önlem ve atılan adımlarla Türkiye Ekonomisinin yeni bir hikâye yaratmakta
olduğunu düşünüyor, Türkiye Varlık Fonu’nu da bu hikâyenin mihenk taşı olarak görüyoruz.
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 22
Aylık Ekonomi Takvimi…
EYLÜL'16 ÜLKE SAAT VERİ DÖNEM BEKLENTİ ÖNCEKİTürkiye 10:00 Markit İmalat PMI Ağustos 47.60
Euro Bölgesi 11:00 Markit İmalat PMI Ağustos 51.8 51.815:30 Haftalık işsizlik Maaşı Başvuruları 27.Ağu 265 bin 261 bin15:30 Tarım Dışı Üretkenlik (Çeyreklik) 2. Çeyrek -0.6% -0.5%16:45 Üretim PMI Ağustos 52.10 52.1017:00 ISM İmalat PMI Ağustos 52.20 52.60
Euro Bölgesi 12:00 Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) (Aylık) Temmuz 0.1% 0.7%15:30 Tarım Dışı İstihdam Ağustos 180 bin 255 bin15:30 İşsizlik Oranı Ağustos 4.8% 4.9%15:30 Ticaret Dengesi Temmuz 43 mlr $ 44.5 mlr $15:30 Ortalama Saatlik Kazançlar (Aylık) Ağustos 0.2% 0.3%
34 2016 G20 Hangzhou zirvesi
10:00 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Aylık) Ağustos 1.16%10:00 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Yıllık) Ağustos 8.79%
10:00 Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) (Aylık) Ağustos 0.21%
10:00 Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) (Yıllık) Ağustos 3.96%11:00 Markit Bileşik PMI Ağustos 52.9 52.911:00 Markit Hizmet PMI Ağustos 52.7 52.7
ABD ABD'de Piyasalar Tatil Nedeniyle Kapalı2016 G20 Hangzhou zirvesi
Euro Bölgesi 12:00 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (Çeyreklik) 2. Çeyrek 0.3%16:45 Markit Bileşik PMI Ağustos 51.516:45 Markit Hizmet PMI Ağustos 50.917:00 ISM İmalat Dışı PMI Ağustos 55.6 55.5
Türkiye 17:30 Hazine Nakit Dengesi Ağustos -2,150 mln TLABD 21:00 Fed Beige Book
10:00 Sanayi Üretimi (Yıllık) Temmuz 1.1%10:00 Perakende Satışlar (Aylık) Temmuz -0.2%10:00 Perakende Satışlar (Yıllık) Temmuz 1.7%14:45 Avrupa Merkez Bankası (ECB) Faiz Oranı Kararı Eylül15:30 ECB Basın Toplantısı10:00 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (Aylık) 2. Çeyrek 0.8%10:00 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (Yıllık) 2. Çeyrek 4.8%10:00 Cari Hesap (USD) Temmuz -4.94 mlr $
101112 Türkiye Kurban Bayramı Tatili 1. Gün
Türkiye Kurban Bayramı Tatili 2 Gün12:00 İstihdam Değişimi (Çeyreklik) 2. Çeyrek 0.3%12:00 ZEW Ekonomik Güven Endeksi Eylül 4.60
Türkiye Kurban Bayramı Tatili 3. GünEuro Bölgesi Sanayi Üretimi (Aylık) Temmuz 0.6%
Kurban Bayramı Tatili 4. Gün11:00 Bütçe Dengesi Ağustos 0,13 mln TL12:00 Çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Aylık) Ağustos -0.7%12:00 Ticaret Dengesi Temmuz 29.2 mlr €14:00 İngiltere Merkez Bankası (BoE) Faiz Oranı Kararı14:00 BoE Toplam Parasal Genişleme Eylül 435 mlr £15:30 Perakende Satışlar (Yıllık) Ağustos 2.3%15:30 Çekirdek ÜFE (Yıllık) Ağustos 2.3%16:15 İmalat Üretimi (Yıllık) Ağustos 0.2%16:15 Sanayi Üretimi (Yıllık) Ağustos -0.5%
Euro Bölgesi 12:00 İşgücü Maliyet Endeksi (Yıllık) 2. Çeyrek 1.70%ABD 15:30 Çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Yıllık) Ağustos 2.2%
1718
Türkiye 10:00 İşsizlik Oranı Haziran 9.40%Euro Bölgesi 11:00 Cari Hesap Temmuz 37.6 mlr €
20 ABD 15:30 Konut Başlangıçları Ağustos 1211 binJaponya 06:00 Japonya Merkez Bankası (BoJ) Faiz Oranı Kararı
21:00 FOMC Ekonomik Projeksiyonları21:00 Fed FOMC Faiz Oranı Kararı10:00 Tüketici Güveni Eylül 74.4414:00 TCMB Faiz Kararı
ABD 17:00 Mevcut Ev Satışları Ağustos 5.39 mln adet11:00 Markit Bileşik PMI -öncü- Eylül11:00 Markit Hizmet PMI -öncü- Eylül11:00 Markit İmalat PMI -öncü- Eylül
ABD 16:45 Markit İmalat PMI -öncü- Eylül
2425
14:30 Ekonomi Güven Endeksi Eylül 103.6014:30 Kapasite Kullanım Oranı Eylül 75.20%16:45 Markit Hizmet PMI -öncü- Eylül16:45 Markit Bileşik PMI -öncü- Eylül
28 ABD 15:30 Dayanıklı Tüketim Malları Siparişleri (Aylık) Ağustos 4.40%Türkiye 10:00 Ekonomi Güven Endeksi Eylül 72.70
12:00 Ekonomi Güven Endeksi Eylül12:00 Tüketici Güven Endeksi Eylül12:00 Reel Kesim Güven Endeksi Eylül15:30 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (Final) 2. Çeyrek 1.1% 0.8%17:00 CB Tüketici Güveni Eylül
Türkiye 10:00 Ticaret Dengesi Ağustos12:00 Çekirdek Enflasyon Oranı (Yıllık) -öncü- Eylül12:00 İşsizlik Oranı Ağustos
ABD 15:30 Kişisel Gelir ve Harcamalar Ağustos
Euro Bölgesi
ABD
29
30 Euro Bölgesi
Takvim açıklanacak tüm verileri kapsamamaktadır. Tahminler Gedik Yatırım Araştırma Birimi, Bloomberg, Tradingeconomics, Investing.com, Econoday kaynaklarından
alınmıştır.
26
Türkiye
Euro Bölgesi
8
9
13
Türkiye
Türkiye
Euro Bölgesi
ABD
İngiltere15
16
19
ABD
ABD1
ABD2
Türkiye
5
ABD27
Euro Bölgesi
ABD6
Euro Bölgesi
14
Türkiye22
21
Euro Bölgesi23
Türkiye
Onurcan Bal & Ceren Bakçay
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 23
Hazine İç Borçlanma Takvimi
İhale Tarihi Senet Türü Vadesi İhraç Yöntemi20.09.2016 Kuponsuz Devlet Tahvili 12 Ay/364 Gün İhale/İlk İhraç
26.09.2016 Sabit Kuponlu Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 2 Yıl/651 Gün İhale/Yeniden İhraç
26.09.2016 TÜFE'ye Endeksli Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 9 Yıl/3.395 Gün İhale/Yeniden İhraç
26.09.2016 Sabit Kuponlu Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 9 Yıl/3.423 Gün İhale/Yeniden İhraç
27.09.2016 Sabit Kuponlu Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 5 Yıl/1.820 Gün İhale/İlk İhraç
27.09.2016 Değişken Faizli Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 6 Yıl/2.030 Gün İhale/Yeniden İhraç
27.09.2016 TÜFE'ye Endeksli Devlet Tahvili 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli 9 Yıl/3.395 Gün İhale/Yeniden İhraç
27.09.2016 Kira Sertifikası 2 Yıl/728 Gün Doğrudan Satış
2016 Eylül Ayı İhraç Takvimi
Eylül ayında toplam 13 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 12.9 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması
programlanmaktadır.
(Milyon TL)
Tarih Piyasa Kamu (**) Toplam Ödeme
07.09.2016 473 107 580
14.09.2016 992 424 1,416
21.09.2016 776 345 1,121
28.09.2016 9,729 186 9,916
Toplam 11,970 1,062 13,033
İç Borç Ödemeleri Alıcılara
Göre Dağılım (*)
2016 Yılı Eylül Ayı Ödemeleri
(*) İhraç aşamasındaki alıcı dağılımı baz alınarak yapılacak
ödemeleri göstermektedir.
(**) Kamu kurumlarına rekabetçi olmayan teklif (ROT) ve
doğrudan satıiş yoluyla yapılan ihraçlara ilişkin ödemeleri
içermektedir.
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 24
Piyasalara Dair Tablo & Grafikler…
Hisse Senedi Piyasaları
2016
Getiri
Son 3 Ay
Performans
Dow Jones Sanayi 5.9%
S&P 500 6.5%
Nasdaq Bi leşik 3.4%
NYSE Bi leşik 6.4%
Kanada S&P/TSX Bi leşik 12.2%
Meks ika Bolsa 10.6%
EURONEXT 100 -2.9%
İngi l tere FTSE 100 9.3%
Almanya DAX -0.8%
Fransa CAC 40 -3.9%
İta lya MIB 30 INDEX -0.6%
İspanya IBEX 35 -14.3%
İsveç OMX Stockholm 30 -2.0%
İsviçre SMI -7.0%
Yunanis tan ASE -8.5%
Japonya NIKKEI 225 -12.1%
Çin Shanghai Compos ite -13.1%
Hong Kong Hang Seng 5.0%
Borsa İstanbul 100 Endeksi 6.1%
Brezi lya BRSP Bovespa 3.9%
Arjantin BUSE Merval -15.9%
Rusya Russ ian RTS Index USD 26.6%
Avustra lya Al l Ordinaries 3.5%
Güney Kore Kospi 3.7%
Singapur STI -2.2%
Hindis tan SENSEX 30 14.4%
Endonezya Jakarta Bi leşik 17.3%
Malezya KLCI -0.9%
Fi l ipinler PSEi 12.0%
Taiwan Ta iex 8.8%
Tayland SET 20.2%
Para Piyasaları
2016
Getiri
Son 3 Ay
Performans
Dolar Endeks i -2.6%
Dolar/TL 1.4%
Euro/TL 4.2%
Döviz Sepeti 2.6%
Avustra lya Doları 3.0%
Yeni Zelanda Doları 5.7%
Avrupa Bölges i Euro 2.6%
İngi l i z Sterl ini -11.2%
Kanada Doları 5.6%
İsviçre Frangı 1.9%
Japon Yeni 16.8%
Çin Yuanı -2.8%
Hong Kong Doları -1.8%
Rus Rubles i -0.8%
Brezi lya Real i 22.8%
Hindis tan Rupis i -0.8%
Endonezya Rupis i 3.9%
Malezya Ringiti 5.6%
Singapur Doları 4.0%
Güney Kore Wonu 5.4%
Tayvan Doları 3.8%
Tayland Bahtı 0.5%
Türk Li ras ı -1.3%
Dolar Karşısındaki Değer
Emtia
2016
Getiri
Son 3 Ay
Performans
Altın (Comex) 23.4%
Gümüş (Comex) 34.7%
Platin (Spot) -2.5%
Paladyum (Spot) 19.6%
WTI Ham Petrol (Nymex) 26.2%
Brent Petrol (ICE) 24.6%
Doğalgaz (Nymex) 35.3%
Kalori fer Yakıtı 27.9%
Bakır -1.5%
Alüminyum 7.1%
Çinko 43.6%
Nikel 11.3%
Kurşun 6.0%
Kalay 29.2%
Buğday -14.5%
Mıs ır -10.9%
Soya Yağı 15.1%
Pamuk 3.2%
Pirinç -20.3%
Şeker 31.6%
Kakao -9.0%
Kahve 15.2%
Tarımsal Emtialar
Değerli Metaller
Enerji
Endüstriyel Metaller
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
05.1
0.19
9320
.06.
1994
06.0
3.19
9520
.11.
1995
05.0
8.19
9621
.04.
1997
05.0
1.19
9821
.09.
1998
07.0
6.19
9922
.02.
2000
06.1
1.20
0023
.07.
2001
08.0
4.20
0223
.12.
2002
08.0
9.20
0324
.05.
2004
07.0
2.20
0524
.10.
2005
10.0
7.20
0626
.03.
2007
10.1
2.20
0725
.08.
2008
11.0
5.20
0925
.01.
2010
11.1
0.20
1027
.06.
2011
12.0
3.20
1226
.11.
2012
12.0
8.20
1328
.04.
2014
12.0
1.20
1528
.09.
2015
13.0
6.20
16
VIX
7.5
8
8.5
9
9.5
8.3
8.8
9.3
9.8
10.3
10.8
11.3
11.8
31.1
2.20
15
11.0
1.20
16
19.0
1.20
16
27.0
1.20
16
04.0
2.20
16
12.0
2.20
16
22.0
2.20
16
01.0
3.20
16
09.0
3.20
16
17.0
3.20
16
25.0
3.20
16
04.0
4.20
16
12.0
4.20
16
20.0
4.20
16
28.0
4.20
16
06.0
5.20
16
16.0
5.20
16
25.0
5.20
16
02.0
6.20
16
10.0
6.20
16
20.0
6.20
16
28.0
6.20
16
06.0
7.20
16
14.0
7.20
16
22.0
7.20
16
01.0
8.20
16
09.0
8.20
16
22.0
8.20
16
31.0
8.20
16
Gösterge Faiz 10-Yıllık Tahvil Faizi AOFF
Erol Gürcan
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 25
BIST- Sektör Endeksleri
2016
Getiri
Son 3 Ay
Performans
BANKA 6.2%
SINAİ 10.8%
GIDA, İÇECEK 4.3%
TEKSTİL, DERİ 19.4%
ORMAN, KAĞIT, BASIM 1.0%
KİMYA, PETROL, PLASTİK -4.7%
TAŞ, TOPRAK 5.3%
METAL ANA 42.5%
METAL EŞYA, MAKİNA 21.2%
ELEKTRİK 0.0%
ULAŞTIRMA -30.3%
TURİZM -9.9%
TİCARET -2.5%
İLETİŞİM 1.5%
SİGORTA 2.3%
FİNANSAL KİR. FAKTORİNG 34.2%
HOLDİNG VE YATIRIM 9.2%
GAYRİMENKUL YAT.ORT. 7.5%
TEKNOLOJİ 4.6%
BİLİŞİM -3.6%
MENKUL KIYMET YAT. ORT. -4.1%
SPOR 44.6%
İNŞAAT 3.1%
MADENCİLİK -2.1%
1.4
1.45
1.5
1.55
1.6
1.65
1.7
1.75
31.1
2.20
1511
.01.
2016
19.0
1.20
1627
.01.
2016
04.0
2.20
1612
.02.
2016
22.0
2.20
1601
.03.
2016
09.0
3.20
1617
.03.
2016
25.0
3.20
1604
.04.
2016
12.0
4.20
1620
.04.
2016
28.0
4.20
1606
.05.
2016
16.0
5.20
1625
.05.
2016
02.0
6.20
1610
.06.
2016
20.0
6.20
1628
.06.
2016
11.0
7.20
1619
.07.
2016
27.0
7.20
1604
.08.
2016
12.0
8.20
1622
.08.
2016
31.0
8.20
16
Banka/Sanayi Oranı
62
67
72
77
82
31.1
2.20
1508
.01.
2016
18.0
1.20
1626
.01.
2016
03.0
2.20
1611
.02.
2016
19.0
2.20
1629
.02.
2016
08.0
3.20
1616
.03.
2016
24.0
3.20
1601
.04.
2016
11.0
4.20
1619
.04.
2016
27.0
4.20
1605
.05.
2016
13.0
5.20
1623
.05.
2016
31.0
5.20
1608
.06.
2016
16.0
6.20
1624
.06.
2016
04.0
7.20
1612
.07.
2016
20.0
7.20
1628
.07.
2016
05.0
8.20
1615
.08.
2016
23.0
8.20
1631
.08.
2016
Altın/Gümüş Oranı
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 26
Borsa İstanbul’da Geçen Ayın “En”leri
YükselenlerSon
Değer
Değişim
(%)
Önceki Ay
Ort. Günlük
İşlem Hacmi
Geçen Ay Ort.
Günlük İşlem
Hacmi
İşlem Hacmi
Aylık Ort.
Değişim %
DüşenlerSon
Değer
Değişim
(%)
Önceki Ay
Ort. Günlük
İşlem Hacmi
Geçen Ay Ort.
Günlük İşlem
Hacmi
İşlem Hacmi
Aylık Ort.
Değişim %
DOHOL 0.91 44.4% 16,243,193 54,395,484 234.9% PARSN 7.70 -15.4% 1,241,620 872,605 -29.72%
ALCTL 7.06 37.9% 3,507,468 24,395,247 595.5% CLEBI 20.10 -13.4% 2,569,003 2,118,877 -17.52%
IPEKE 1.12 38.3% 3,717,879 8,321,787 123.8% DOCO 208.00 -13.3% 3,149,786 2,163,567 -31.31%
KOZAL 13.83 36.5% 15,261,625 22,073,618 44.6% IHLAS 0.33 -10.8% 4,665,897 6,713,732 43.89%
VESBE 12.53 25.8% 6,069,624 11,691,182 92.6% EGEEN 212.00 -11.7% 4,193,327 4,201,195 0.19%
KOZAA 1.13 31.4% 5,183,567 8,541,472 64.8% TUPRS 57.90 -9.3% 97,332,827 123,450,728 26.83%
BRSAN 8.97 19.8% 774,540 3,732,562 381.9% PRKME 1.89 -10.8% 1,027,293 2,337,381 127.53%
YAZIC 13.22 13.7% 2,269,700 2,805,336 23.6% CRFSA 5.44 -9.8% 1,466,896 2,347,511 60.03%
VESTL 7.27 14.3% 39,123,387 66,360,260 69.6% AEFES 18.35 -9.3% 5,391,440 5,473,266 1.52%
ALKIM 15.29 14.7% 612,049 2,290,522 274.2% GOODY 3.37 -9.7% 22,233,031 9,899,852 -55.47%
BIST-100 Endeksinde Geçen Ay En Çok Yükselen ve Düşen İlk 10 Hisse
YÜKSELENLER DÜŞENLER
Hisse
Aylık Bazda
Hacim
Değişimi (%)*
Geçen Ay
İşlem HacmiAylık Getiri Kapanış F/K PD/DD
21 Günlük
Ort.
50 Günlük
Ort.
100
Günlük
Ort.
200
Günlük
Ort.
500
Günlük
Ort.
ALCTL 657.16% 529,372,998 37.89% 7.06 6.42 2.73 6.22 5.91 5.94 6.09 5.63
BRSAN 408.78% 80,200,807 19.76% 8.97 16.51 0.99 8.46 8.02 7.59 7.12 6.63
ALKIM 270.82% 46,928,215 14.70% 15.29 9.93 1.93 14.12 13.86 13.71 13.45 12.96
DOHOL 251.13% 1,184,007,392 44.44% 0.91 0.00 0.94 0.80 0.69 0.62 0.59 0.62
AFYON 236.64% 736,962,181 5.13% 5.74 25.17 3.25 5.82 5.74 5.79 5.95 5.58
TKFEN 230.33% 1,166,885,343 -0.27% 7.34 9.07 1.21 7.24 7.18 6.76 6.03 5.36
TRGYO 168.30% 97,000,497 -5.41% 4.37 1.54 0.43 4.59 4.71 4.64 4.34 3.85
PRKME 167.89% 52,525,953 -10.85% 1.89 194.46 0.76 2.00 2.07 2.13 2.22 2.44
IZMDC 156.23% 80,114,637 11.50% 2.52 0.00 3.73 2.48 2.41 2.36 2.30 2.35
NTTUR 140.05% 193,689,326 5.83% 1.27 5.39 0.35 1.24 1.32 1.41 1.46 1.40
IPEKE 138.08% 181,452,543 38.27% 1.12 7.10 0.35 0.92 0.92 1.00 1.18 1.70
SAFGY 126.83% 16,849,302 3.75% 0.83 3.30 0.56 0.84 0.83 0.82 0.82 0.84
TMSN 124.01% 616,401,990 -0.78% 7.64 21.31 3.03 7.67 7.67 7.87 7.99 7.39
VESBE 112.50% 265,779,989 25.80% 12.53 7.89 3.05 12.06 11.21 10.84 10.72 9.75
DEVA 111.96% 154,169,914 9.94% 3.76 12.27 1.52 3.68 3.64 3.66 3.64 3.30
BIST-100 Endeksinde Geçen Ay İşlem Hacmi Artan İlk 15 Hisse
*Aylık Bazda Hacim Değişimi altında son ayda gerçekleşen toplam işlem hacimin bir önceki aydaki toplam işlem hacmine göre değişimini vermektedir .
Hisse
Aylık Bazda
Hacim
Değişimi (%)*
Geçen Ay
İşlem HacmiAylık Getiri Kapanış F/K PD/DD
21 Günlük
Ort.
50 Günlük
Ort.
100
Günlük
Ort.
200
Günlük
Ort.
500
Günlük
Ort.GSRAY -65.58% 104,241,629 0.10% 20.64 0.00 0.00 20.70 21.00 20.81 20.57 22.20
GSDHO -49.76% 33,304,727 -1.01% 0.98 7.98 0.33 0.98 0.97 0.96 0.95 0.92
BJKAS -47.75% 974,873,152 -5.04% 3.96 0.00 0.00 4.03 4.00 3.98 3.72 3.09
GOODY -45.69% 218,193,144 -9.65% 3.37 14.45 2.06 3.48 3.66 3.85 3.79 3.41
CCOLA -41.75% 237,655,412 -0.16% 36.96 40.74 2.57 37.78 37.35 37.01 37.23 39.46
ANACM -36.47% 43,736,696 0.95% 2.12 2.96 0.54 2.17 2.14 2.08 2.01 1.96
CIMSA -36.02% 28,208,295 1.00% 15.14 8.21 1.80 15.15 15.21 15.18 14.90 13.84
FROTO -30.79% 274,887,941 -1.41% 32.08 12.92 3.65 33.13 33.25 33.60 33.40 31.11
ALARK -30.48% 81,892,412 0.00% 3.26 0.00 0.65 3.29 3.32 3.33 3.32 3.48
KIPA -29.76% 111,039,892 -3.03% 1.28 0.00 2.92 1.33 1.47 1.69 1.88 1.91
ASELS -29.75% 182,245,387 0.00% 9.45 25.49 3.11 9.42 9.45 9.39 9.00 7.71
TOASO -28.58% 320,705,956 -7.80% 21.76 11.93 4.02 23.22 23.31 22.80 21.51 18.39
KONYA -26.42% 35,152,093 -2.79% 257.50 28.26 4.06 265.80 270.11 278.18 285.23 282.06
PARSN -22.72% 19,289,836 -15.38% 7.70 35.60 1.25 8.44 8.68 8.47 7.84 6.48
ADEL -21.68% 17,986,416 2.07% 17.72 5.80 1.95 17.16 17.33 17.75 18.22 17.91
BIST-100 Endeksinde Geçen Ay İşlem Hacmi Düşen İlk 15 Hisse
*Aylık Bazda Hacim Değişimi altında son ayda gerçekleşen toplam işlem hacimin bir önceki aydaki toplam işlem hacmine göre değişimini vermektedir .
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 27
Genel Müdürlük
Cumhuriyet Mah. E-5 Yanyol No: 29 34876 Yakacık/Kartal/İSTANBUL Tel: (216) 453 00 00 pbx Faks: (216) 377 11 36 Bakırköy
Cevizlik Mah. Muhasebeci Sok. Neşe Han No: 1 Kat:3 Bakırköy/İSTANBUL Tel:(212) 660 85 25 Faks: (212) 570 03 03 Batı Ataşehir
Barbaros Mah. Ihlamur Bulvarı Sarkaç Sok. Ağaoğlu My Prestige No:1 D: 12-13 Ataşehir/İSTANBUL Tel:( (216) 560 37 00 Faks: (216) 688 67 86 Erenköy
Bağdat Cad. Kantarcı Rıza Sok. Sarıca Apt. No: 3 Kat: 1 Daire: 4 Erenköy/ Kadıköy/İSTANBUL Tel: (216) 360 46 66 Faks: (216) 360 63 83 Etiler
Aytar Cad. Metro İşhanı No: 10, D: 6, K: 2 Levent /Beşiktaş/İSTANBUL Tel: (212) 270 41 00 Faks: (212) 270 61 10 Kapalıçarşı
Kürkçüler Sk. No: 25 Eminönü/Kapalıçarşı/İSTANBUL Tel: (212) 513 40 01 Faks: (212) 527 16 86 Şişli
Esentepe Mah. Büyükdere Cad. Levent Loft Residence A BLOK No: 201 K: 6 D: 106 Şişli/İSTANBUL Tel: (212) 281 78 84 Faks: (212) 283 92 80 Ümraniye
Atatürk Mah. Alemdağ Cad. No: 122/1 Ümraniye/İSTANBUL Tel: (216) 461 33 90 Faks: (216) 461 33 92 Altıyol (Fenerbahçe Şubesi)
Hacı Mehmet Sok. 24 E Dalyan Konut Sitesi D: 6 34726 Fenerbahçe/Kadıköy/İSTANBUL Tel: (216) 360 59 60 (pbx) Faks: (216) 368 66 10 Gedik Private Zorlu Center
Levazım mah. Koru sok. No:2 Zorlu Center Teras Evler K:2 D:207 Beşiktaş/İSTANBUL Tel: (212) 318 45 50 Faks: (212) 808 26 81 Tophane
Necatibey Cad. Alipaşa Degirmen Sok. No: 24 34425 Tophane/Karaköy/ İSTANBUL Tel: (212) 251 60 06 Faks: (212) 293 49 03 Maltepe
Bağlarbaşı Mah. Bağdat Caddesi. Gedik İş Merkezi A Blok No: 414 Kat: 2 Daire: 22 İSTANBUL Tel: (216) 399 00 42 Faks: (216) 399 18 17 Gedik Private Bağdat Caddesi
Bağdat Cad. Esen Apt. No: 351/5 Şaşkınbakkal/İSTANBUL Tel: (216) 560 34 00 Faks: (216) 411 23 54 Levent Loft Şubesi
Esentepe Mah. Büyükdere Cad. Levent Loft Residence No:201 D: 18 ve 116 Şişli/İSTANBUL Tel: 0212) 268 32 68 Fax: (0212) 264 44 95 İzmit Şubesi
Yenişehir mah. Demokrasi cad. no:54/C Daire:201 İZMİT Tel:(262) 311 36 79 Kuşadası
Türkmen Mah. Hülya Koçyiğit Bulvarı Tümen Sokak Yalı Evleri A Blok Daire No:6 Kuşadası/AYDIN Tel: (256) 618 44 77 Faks: (256) 618 44 91 Adana
Çınarlı Mah. Ziyapaşa Bulvarı No: 78 Günep Ziyapaşa İş Merkezi Kat :5 No :504 Seyhan/ADANA Tel: (322) 355 03 50 Faks: (322) 290 35 18
Kızılay
Sümer Birinci Sok. No: 13/3 Demirtepe/ANKARA Tel: (312) 232 09 49 Faks: (312) 231 46 27 Çankaya
Simon Bolivar Cad. No: 8/6 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 438 27 00 Faks: (312) 438 27 47 Ulus
Ulus Şehir Çarşısı 4. Kat No: 170 Ulus/ANKARA Tel: (312) 311 49 59 Faks: (312) 311 35 34 Antalya
Tahıl Pazarı Mah.404 Sok. Hafız Ahmet Bedesteni No: 5/29-30 ANTALYA Tel: (242) 248 35 20 (pbx) Faks: (242) 244 29 10 Bursa
Fethiye Mah. Sanayi Cad., Corner Plus İş Merkezi No:263 Kat:2 D:22/26 Nilüfer/BURSA Tel: (224) 220 5150 Faks: (224) 220 50 99 Düzce
Cedidiye Mah. Hafız Hasan Efendi Cad. No: 17/1 Merkez/DÜZCE Tel: (380) 524 08 00 Faks: (380) 524 08 07 Denizli
Saraylar Mah. İkinci Ticari Yol Sok. No: 32 Kat: 4 DENİZLİ Tel: (258) 263 80 15 Faks: (258) 241 91 01 Edirne
Sabuni Mah. Banka Aralığı Sok. Kardeşler İş Merkezi No:10/19 Merkez/EDİRNE Tel: (284) 212 25 30 Faks: (284) 213 37 78 Elazığ
Yeni Mah. Gazi Cd. No: 28/3 ELAZIĞ Tel: (424) 233 28 01/237 09 98 Faks: (424) 233 27 35 Eskişehir
Sakarya Cad. Köprübaşı Şen Sok. Onur İşhanı No: 1 Kat: 4 ESKİŞEHİR Tel: (222) 230 09 08 Faks: (222) 220 37 02 Gebze
Hacı Halil Mah. Hükümet Cad. No: 95 Gebze/KOCAELİ Tel: (262) 642 34 00 Faks: (262) 641 82 01 İzmir
Cumhuriyet Bulvarı No:131 Cevher Apt. Kat: 2 D: 3/4 Alsancak/İZMİR Tel: (232) 465 10 20 Faks: (232) 220 37 02 Konya
Beyazıt Mahallesi, Hüsnü Aşk Sok. Bezirci İş Merkezi Kat:4 D:403 Selçuklu / KONYA Tel: (332) 238 59 60 Faks: (332) 238 59 75 Malatya
Büyük Hüseyin Bey Mah. Atatürk Cad. Anadolu İş Merkezi K: 3 No: 23 D: 9-10-11 Battalgazi / MALATYA Tel: (422) 325 62 67 Faks: (422) 322 23 72 Manisa
Anafartalar Mah. Mustafa Kemal Paşa Cad. Kamil Menteş Apt. No: 34/1 MANİSA Tel: (236) 239 42 98 Faks: (236) 239 43 02 Mersin
Mahmudiye Mah. Atatürk Cad. Adil Kanun İş Hanı Kat: 2 Akdeniz / MERSİN Tel: (324) 238 18 18 Faks: (324) 231 22 52 / 238 18 24 Uşak
İsmetpaşa Cad. No: 63 K: 2 Mavi Plaza UŞAK Tel: (276) 227 27 44 Faks: (276) 227 27 37 Trabzon
Kemerkaya Mah. K.Maraş Cad. Ticaret Mektep Sk. Ustaömeroğlu İş Merkezi No: 9/9 Ortahisar/TRABZON Tel:(0462) 326 09 97 Fax:(0462) 326 38 67
Aylık Strateji Raporu Gedik Yatırım Araştırma 28
YASAL UYARI
Burada yer alan bilgiler Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım Danışmanlığı
hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak Yatırım
Danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel
görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler
mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı
verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm
veriler, Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynakların kullanılması
nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir.