AVUKATLAR İÇİN VERG NCELEME REHBER - İzmir Barosubaro.izmirbarosu.org.tr/IzmirBaro/pdf/yayinlar/06032015/baro avukat... · AVUKATLAR İÇİN VERGİ İNCELEME REHBERİ Bu broşür,

VERGİİNCELEMEREHBERİ

AVUKATLAR İÇİN

AVUKATLAR İÇİN VERGİ İNCELEME REHBERİ

Bubroşür,meslektaşlarımızınolasıbirvergiincelemesiilekarşılaşmalarıhalindehazırlıklıolmalarıamacıylahazırlanmıştır.

Broşüriçeriğindevergiincelemesininamacı,türleri,meslektaşlarınhangidurumlardavergiincelemesiilekarşılaşabilecekleri,vergimükellefiolmaktankaynaklananödevlerinvehaklarınnelerolduğu,vergiincelemesinekimlerinyetkiliolduğu,vergiincelemesininsonuçlarıilemesleğindoğasındankaynaklıbirtakımhususlarkarşısındameslektaşlarınnasılhareketetmelerigerektiğineilişkinyasalhükümleredayalıçözümönerileribulunmaktadır.

Buçalışma,İzmirBarosuİdareveVergiHukukuKomisyonutarafındanhazırlanmıştır.

1

1. VERGİ İNCELEMESİ NEDİR?

Vergiincelemesi,ödenmesigerekenvergilerindoğruluğunuaraştırmak,tes-pitetmekvesağlamakamacıylayükümlünündefterkayıtları,belgeleriveenvan-teriüzerindevergiincelemeyetkisinesahipolanlarcayapılanderinlemesinebiraraştırmadır.

2. AVUKATLAR VERGİ İNCELEMESİNE TABİ MİDİR?

VergiUsulKanununa veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutmak,evrakvevesikalarımuhafazaveibrazetmekmecburiyetindeolangerçekvetü-zelkişilervergiincelemelerinetabidirler.Buanlamda,avukatlardabirerserbestmeslekerbabıolarakvergimükellefiolduklarındanvergiincelemesinealınabilir-ler.

3. VERGİ İNCELEMESİNE ALINMANIZIN SEBEBİ NEDİR?

Malumolduğuüzereserbestmeslekerbabıolarakavukatlardahizmetifasısebebiilemükellefdurumundabulunduklarından,VergiUsulKanunuiledüzen-lenenserbestmeslekmensuplarınailişkinödevleriyerinegetirmekzorundadır-lar.Buödevlerinbaşındaserbestmeslekkazançdefteritutmak,verginintürünegöreaylık,üçaylıkyadayıllıkolarakbeyannamevermekvb.gelmektedir.

Vergi daireleri,meslekmensupları tarafındanverilen beyannameler yahutbeyannameeklerindevergikanunlarınamuhalefetedildiğivebuyollavergikay-bınasebebiyetverildiğihususunailişkinolarakyapılanriskanalizlerisonucundabazıemarelereulaşırsavergiincelemesinealınabilirsiniz.

Ancakvergiincelemesinealınmakiçinsadecebeyannameveekleriüzerindeyapılanriskanalizisonuçlarıgerekmez.Hariciolarakeldeedilenverileriledevergiselödevlerinyerinegetirilmediğihususundavergiidaresinintespittebulun-masıhalindedevergiincelemesinemaruzkalabilirsiniz.


2

Örneğin;bankahesaphareketlerinekıyaslabeyannamedegösterilenmatrahındüşükolması,UYAPüzerindenyapılacaktaramadavekaletini-zinbulunduğudosyasayısınakıyasladüşükvergibeyanedilmesigibidu-rumlar,vergiidareleritarafındanincelemeyealınmanıziçingerekçeola-rakkabuledilebilir.

Sonolarak,hakkınızdayapılacakihbarlardaincelemeyealınmanızasebebi-yetverebilir.

4. VERGİ İNCELEMESİ NE ZAMAN YAPILIR?

Vergi incelemesi,neticesialınmamış,yani içindebulunulanhesapdönemidedahilolmaküzere,tarhzamanaşımısüresisonunakadar(içindebulunulanyılıtakipedenyılınbaşındanbaşlamaküzerebeşyıl)herzamanyapılabilir.

Bu sebeple, vergi incelemesi yapan görevliden evvela inceleme dönemihakkındabilgialınmasıfaydalıolacaktır.Tarhzamanaşımısüresigeçendönemiçinincelemeyapılamayacağıiçinbudönemeilişkinincelemegeçiriyorolmanızhalindebudurumu incelemeelemanınasöylemenizgerekir. İncelemeelemanıtarafındanbunarağmenincelemeyedevamedilecekolmasıhalindebudurumun,incelemeyebaşlamatutanağınageçirilmesifaydasağlayacaktır.

Vergiincelemesininnezamanyapılacağınınöncedenhaberverilmesimec-burideğildir.Busebeple,tarhzamanaşımısüresiiçinde,vergiincelemesineyet-kiliolanlar,istedikleriansizivergiincelemesinetabitutabilirler.

Dahaöncehakkınızdavergiincelemesiyapılmışveyamatrahınre’sentakdiredilmişolması,yenidenincelemeyapılmasınavegerekirsetarhiyatınikmalineengeldeğildir.Busebeple,aynıdönemeveaynıvergikonusunailişkinolarakdahaevvelvergiincelemesigeçirmişolmanız,yenidenincelemeyealınmayaca-ğınızanlamınagelmemektedir.Gerçekgelirinyansıtılmadığı,sahteveyamuhte-viyatıitibariyleyanıltıcıbelgedüzenlendiğiyahutkullanıldığıgibivergikayıpvekaçağındabulunulduğunadairyeniemarelereulaşılmasıhalindeyenidenin-celemeyetabitutulabilirsiniz.

Nezdinde incelemeyapılanavukatınmuvafakatiolmadıkça resmiçalışmasaatleridışındaincelemeyapılamazveyabunadevamedilemez.Tutanakdüzen-lenmesiveincelemeileilgiliemniyettedbirlerininalınmasıiçinmesaisaatleri

3


Örneğin;2010yılınailişkininceleme,takipedenyılolan2011yılınınbaşındanbaşlamaküzerebeşyılınsonuna,yani31.12.2015’ekadarherzamanyapılabilir.2015yılınındolmasıilebirlikte2010yılınailişkinola-rakvergiincelemesinealınmanızyasalolarakmümkündeğildir.

4


-VergiMüfettişleri-VergiMüfettişYardımcıları-İlinenbüyükmalmemuru-Vergidairesimüdürleri-GelirİdaresiBaşkanlığınınmerkezvetaşrateşkilatındamüdürkadrolarındagörevyapanlar

dahilindebaşlayanincelemeyegecededevamedilebilir.Ancakbugibitedbirler,incelemelerinyapıldığıyerdekifaaliyetisekteyeuğratmayacakşekildeyapılmakdurumundadır.Aksitakdirdeilgilihususlarıntutanağageçirilmesigerekmekte-dir.

5. VERGİ İNCELEMESİNE YETKİLİ OLANLAR KİMLERDİR?

VergiUsulKanununagöreincelemeyeyetkiliolanlarşunlardır:

VergiUsulKanunu,incelemeyetkisinihaizolanlarısınırlıolarakbelirdiğin-den,sayılanlardışındahiçkimseninvergiincelemesiyapmahakveyetkisibu-lunmamaktadır.Busebeple,vergiincelemesigeçirecekolmanızhalindeevvelaincelemegörevlilerininkimlik ibrazetmelerinin talepedilmesigerekmektedir.Kanungereği,vergi incelemesiyapmayayetkiliolanlaryanlarındamemuriyetsıfatlarınıveincelemeyetkisinigösterenfotoğraflıresmibirkimlikbulundurmakvegittikleriyerdeincelemeyebaşlamadanevvelbukimliğiilgilileregöstermekzorundadırlar.

6. VERGİ İNCELEMESİ NEREDE YAPILIR?

Vergi incelemeleri, esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde, yanimükellefavukatınbürosundayapılır.

Home-office (evinbir bölümünün iş yeri olarakkullanılması) durumundaise, işyeri ve kişisel yaşamalanlarını birbirinden ayırmak zor olduğundan in-celemeesnasındasıkıntılaryaşanabilir.Home-officeolarakkullanılanavukatlıkbürolarındaincelemeyapılacakolmasıhalinde,vergiincelemesineyetkiliolan-lara,kişiselyaşamalanınızınnerelerdenibaretolduğunu,çalışmaalanınızıniseneresiolduğunugösterinizvemutlakabudurumuincelemetutanağınageçirtiniz.NormalşartlaraltındakonutdokunulmazlığıAnayasalteminataltındaolduğun-dankimseninkonutunadokunulamaz.Millîgüvenlik,kamudüzeni,suç işlen-

mesininönlenmesi,genelsağlıkvegenelahlâkınkorunmasıveyabaşkalarınınhakveözgürlüklerininkorunmasısebeplerindenbiriveyabirkaçınabağlıolarakusulünegöreverilmişhâkimkararıolmadıkça;yinebusebeplerebağlıolarakgecikmesindesakıncabulunanhallerdedekanunlayetkilikılınmışmerciinyazılıemribulunmadıkça;kimseninkonutunagirilemez,aramayapılamazveburadakieşyayaelkonulamaz.Busebeple,vergiincelemesiesnasındaincelemeeleman-larınınkişiselkullanımalanlarınızdaincelemeyeyapamayacaklarınıonlarabil-dirmenizgerekmektedir.

İşyerininmüsaitolmaması,ölüm,işinterkedilmesigibizarurisebeplerleincelemeninavukatınbürosundayapılmasıimkânsızolursaveyamükellefavu-katlaristerlerseincelemeilgilivergidairesindeyapılabilir.İncelemenindairedeyapılabilmesiiçinzarurisebebinvarlığıyahutmükellefavukatındairedeince-lemeyapılmasıtalebibirtutanağabağlanırvekarşılıklıolarakimzalanır.Şayetyukarıda sayılanlar gibi bir zaruri hal söz konusu değilse vemükellef avukatdairedeincelemeyapılmasınıistemiyorsa,düzenlenentutanağıimzadanimtinaetmelidir.Zirabuhususlartutanağabağlanmaksızınincelemenindairedeyapıla-cakolması,usulsüzincelemeteşkiledecektir.

İncelemenindairedeyapılacakolmasıhalindeincelemeyetabiolanavuka-tın,lüzumludeftervevesikalarınıvergidairesinegetirmesi,kendisindenyazılıolarak istenilir.Defter ve vesikaların incelemeye ibraz edilmesi içinmükellefavukata15gündenazolmamaküzeresüreverilmesigerekir.Busüreyasalsınırolupdahaazbirsüreöngörülmesimümkündeğildir.Uygulamadabazenvergidaireleritarafındandeftervebelgelerinincelemeyeibrazedilmesitelefonlais-tenebilmektedir.Budurumda,aramayıyapangörevliye,yazılıolarakbutalebiniletilmesiniistediğinizibildiriniz.Resmibiryazıolmadanvesadecesözelolarakyahuttelefon,mailvb.yoluyladeftervebelgelerinincelemeyeibrazınınistenil-mesiyasayaaykırıolduğundan,ibrazetmemenizhalindeherhangibirmüeyyideilekarşılaşmanızmümkündeğildir.Aksidurumda,davaaçmayoluylayapılanvergitarhiyatlarınıvekesilencezalarıiptalettirebilirsiniz.

İncelemeninvergidairesindeyapılmasıhalinde istenilendefterveyavesi-kalarımazeretsizolarakgetirmeyenler,bunlarıibrazetmemişsayılırlar.Budu-rumdadönemkazancının re’sen takdiredilmesive tarhiyatlaberaberbirtakımcezalarınkesilmesigündemegelebilir.Haklıbirmazeretgösterenlere,deftervevesikalarınıdaireyegetirmesiiçinmünasipbirsüreverilir.Haklısebepolmasıhalindeidareninsürevermekkonusundatakdirhakkıolmayıpbusürenintanın-masıgerekir.

5


6


7. İNCELEME NASIL BAŞLAR? Vergiincelemesi,incelemeelemanınıngörevyaptığıbirimdedüzenlenipin-celemeelemanınatebliğedilengörevlendirmeyazısıilebaşlar.Vergiincelemesiyapmayayetkiliolanlar,incelemegörevininverilmesindenitibarenengeçotuzgüniçindeincelemeyebaşlarlar.Busüreiçindeincelemeyebaşlanılamamasıha-lindedurumgerekçelibiryazıilebağlıbulunulanbirimebildirilir.İlgilibirim,incelemeyebaşlanılamamasınıhaklıkılanbirmazeretinvarlığıhalindeenfazlaon beş gün ilave süre verebileceği gibi inceleme görevini başka bir incelemeelemanınadaverebilir.Şayetincelemeelemanıbelirtilensüreiçerisindeincele-meyebaşlamazyahuteksürealmazsaveyaincelemegörevibaşkabirincelemeelemanınaverilmezse,görevlendirmeyazısına istinaden incelemeyealınmanızhukukaaykırıdır.

Busebeple,vergiincelemesinealınmanızhalindeevvelagörevlendirmeya-zısınabakmanız, ilgili süreleringeçmişolduğunu tespit etmenizhalindebunuincelemeelemanınabildirmenizveincelemeyapılamayacağınıhatırlatmanızge-rekir. İnceleme elemanı tarafındanbuna rağmen incelemeyapılmasına devamedileceğibildirilecekolursa,budurum,incelemeyebaşlamatutanağınageçiril-melidir.

İlgili hususların hukuka uygun olması halinde evvela, incelemeye yetkiliolanlar,mükellefavukataincelemeninkonusunuvesebebiniaçıkolarakanlat-makzorundadır.Buyükümlülüğünyerinegetirilmesininakabinde“incelemeyebaşlamatutanağı”düzenlenir.Vergiincelemesiistermükellefavukatınişyerindeistersededairedeyapılsın,incelemeyebaşlamatutanağıdüzenlenmekvebirsu-retinezdindeincelemeyapılanavukataverilmekzorundadır.İncelemeyebaşla-matutağındaşuhususlarınbulunmasıgerekir:

a)Nezdindeincelemeyapılanınkimlikbilgileri,unvanı,adresivefaaliyetkonusu,b)İncelemenintürü(tam/sınırlıinceleme),c)İncelemeyealınmagerekçesi,ç)İncelemeninkonusu,d)İncelemedönemi,e)İncelemedairedeyapılacaksabunailişkinnezdindeincelemeyapılanınmuvafakati,f)Tutanağındüzenlenmeyerivetarihi,incelemeelemanınınvehazırbulunmasıhalindemükellefinveyatemsileyetkiliolankişilerinimzası,g)Mükelleflerinincelemeyleilgilihakveyükümlülüklerihakkındabilgi.

7


Mükellefavukat, tutulan incelemeyebaşlama tutanağında ilgilihususlarınbulunup bulunmadığını kontrol ederek işe başlamalıdır.Bununyanında, ince-lemeyebaşlamatutanağınadilediğinizkayıtlarıkoymayadahakkınızolduğunuunutmayın.

8. VERGİ İNCELEMESİ BAŞLADIKTAN SONRA PİŞMANLIK HÜKÜMLERİNDEN YARARLANILABİLİR Mİ?

VergiUsulKanunu’nda,vergiselödevleriniyerinegetirmeyenmükelleflere,birtakımyaptırımlaramaruzkalmamalarıadınaçeşitliyöntemler sunulmuştur.Buusullerdenbiride“pişmanlık”kurumudur.Beyanadayananvergilerdevergiziyaıcezasınıgerektirenfiilleriişleyenmükelleflerlebunlarınişlenişineiştirakedendiğerkişilerinkanunaaykırıhareketlerini ilgilimakamlarakendiliğindendilekçe ile haber vermesi hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarlavergiziyaıcezasıkesilmez:

1-Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce birmuhbir tarafındanherhangiresmibirmakamadilekçeileveyaşifahibeyanıtutanaklatevsikedil-meksuretiylehaberverilenhusushakkındaihbardabulunulmamışolması(Di-lekçeveyatutanağınresmikayıtlarageçirilmişolmasışarttır.) 2-Habervermedilekçesininyetkilimemurlartarafındanmükellefnezdin-deherhangibirvergiincelemesinebaşlandığıveyaolayıntakdirkomisyonunaintikalettirildiğigündenevvel(Kaçakçılıksuçuteşkiledenfiillerinişlendiğinintespitindenönce)verilmişveresmikayıtlarageçirilmişolması

3-Hiçverilmemişolanvergibeyannamelerininmükellefinhabervermedi-lekçesininverildiğitarihtenbaşlayarakonbeşgüniçindetevdiolunması

4-Eksikveyayanlışyapılanvergibeyanınınmükellefinkeyfiyetihaberver-metarihindenbaşlayarakonbeşgüniçindetamamlanmasıveyadüzeltilmesi

5-Mükellefçehaberverilenveödemesüresigeçmişbulunanvergilerin,öde-meningeciktiğiherayvekesri için,6183sayılıKanunun51’incimaddesindebelirtilennispetteuygulanacakgecikmezammıoranındabirzamlabirliktehabervermetarihindenbaşlayarakonbeşgüniçindeödenmesi.

Pişmanlıkhükümleriemlakvergileriiçinuygulanmamaktadır.Bununyanın-

8


da,Kanundamükellefinkendisininpişmanolupbeyanetmesiesasışartıarandığıiçin, vergi incelemesibaşladıktan sonrapişmanlıkhükümlerinden faydalanmaolanağıbulunmamaktadır.

Vergiincelemesininbaşladığındanbahsedebilmemiziçin,incelemeyeyetkiliolanların,usulüneuygunolaraktanzimedilmişgörevlendirmeyazısınıalmala-rınınakabindehareketegeçmişolmalarıgerekmektedir.Dahaaçıkbiranlatımla,incelemeyebaşlama;mükellefnezdindeişebaşlamatutanağınındüzenlenmesi,mükellefedavetveyadeftervebelgelerinistenmesiyazısınıntebliğedilmişol-ması,matrahtesisineyöneliktutanakdüzenlenmesiyadadeftervebelgelerinin-celenmeküzerevergiincelemesineyetkiliolanlaraibrazedilmişolmasıhallerinikapsar.Buanlamda,usulüneuygunolarakişveişlemgerçekleştirilmediğitak-dirdeincelemebaşladığındanbahsedilemeyeceğinden,pişmanlıkhükümlerindenyararlanılmasıengellenemez.

9. VERGİ İNCELEMESİ NE KADAR SÜRER?

Vergiincelemesineyetkiliolanlarcaincelemeyealınmanızhalindehangitürincelemeyealındığınızönemliolup,incelemeninnekadarsüreceğideinceleme-nintürünegöredeğişmektedir.Buanlamdaikitürvergiincelemesiilekarşılaşı-labilir.Bunlar“taminceleme”ve“sınırlı/kısainceleme”dir.

Tam inceleme;mükellefinhertürlüişveişlemlerinikapsayacakşekildeya-pılanincelemedir.Buanlamdatümkazançunsurları,tabiolunanvergilereilişkindurum,birdenfazlavergilendirmedönemitamincelemeninkonusunadahildir.

Sınırlı/kısa inceleme;vergimatrahınıoluşturanunsurlarınbirininveyabir-kaçınınsadecebellibiryöndenincelenmesianlamınagelir.Örneğin;hemgelirhemdekatmadeğervergisimükellefiolanbiravukatınsadecekatmadeğerver-

Örneğin;kuralolarakdeftervebelgelerinincelemeyeibrazıbiryazıiletalepedilmekve15gündenazolmamaküzeremükellefavukatasüreverilmekzorundadır.Buşartınaksineolarak,deftervebelgelerintelefonlaaranılarakistenilmesihalindedeftervebelgelerinincelemeyeibrazışartıdoğmadığıgibi,buhaldeincelemeninbaşladığındandabahsedilemez.Busebeple,buaralıktadahipişmanlıkhükümlerindenfaydalanmakmümkün-dür.

9


gisiyönünden2014dönemineilişkinolarakincelemeyealınmasısınırlıincele-meyealındığıanlamınagelir.Bunakarşın,tarhzamanaşımısüresiiçindekitümvergilendirmedönemlerineve tümvergi türlerinevevergikonularınayönelikolarakyapılandetaylıincelemeisetamincelemeolarakadlandırılır.

İncelemeyebaşlanıldığıtarihtenitibaren,tamincelemeyapılmasıhalindeenfazla1yıl,sınırlıincelemeyapılmasıhalindeiseenfazla6ayiçindeincelemeleribitirmeleriesastır.Busüreleriçindeincelemeninbitirilememesihalindeeksüretalepedilebilir.Butalepvergiincelemesineyetkiliolanlarınbağlıolduğubirimtarafındandeğerlendirilirvealtıayıgeçmemeküzereeksüreverilebilir.Budu-rumda,vergiincelemesiyapmayayetkiliolanlarınbağlıolduğubirimtarafındanincelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılanabildirilir.Vergiincelemesiyapmayayetkiliolanlarınbağlıolduğubirimlervergiincelemesininöngörülensüreleriçindebitirilmesiiçingereklitedbirlerialırlar.Tarhzamanaşımısüresinindurmasınailişkinhükümlersaklıdır.

10. VERGİ İNCELEMESİ ESNASINDA NELERE DİKKAT ETMENİZ GEREKİR?

Vergi incelemesineyetkili olanlar tarafındanyapılan incelemelerde ilk veenönemlihusus,incelemeelemanınınişinizorlaştıracakdavranışlardankaçın-maktır.İncelemeelemanınayasalsınırlarıdahilindegereklikolaylıksağlanması,incelemeninlehinizeyürümesibakımındanönemlidir.İncelemegeçirenavukatınincelemeelemanlarınakarşıgüleryüzlüvemakulolmasıönemarzetmektedir.

Uygulamada“karşıtinceleme”olarakadlandırılanbirincelemetürüdahamevcuttur.Ancakkarşıtinceleme,mükellefinbizatihikendivergiselödev-lerineilişkinolarakyapılanincelemedeğildir.Vergiselödevleriniyerinegetirmediğiiddiasıylaincelemeyealınanbaşkabirmükellefinilişkiyegir-diği diğermükellefler nezdinde, gerçekte incelemeye alınanmükellefindurumunun tespitineyönelikolarakyapılan incelemeyekarşıt incelemeadıverilir.Karşıtincelemeyealınmanızhalindetarhiyatyadacezaimü-eyyideilekarşılaşılmasısözkonusuolmasada,karşıtincelemeesnasındavergiselödevleriniziyerinegetirmediğinizeyönelikemarelereulaşılmasıhalindeharicensiziniçindevergiincelemesibaşlatılabileceğiniunutma-yınız.

10


İncelemeelemanları,herhangibirişlemyapılmayacağıbeyanındabulunsa-lardahi,imzaaltınaalınacakherbelgenintitizlikleincelenmesi,aksinekayıtlarınbulunması halinde bunların düzeltilmesinin istenmesi, düzeltilmediği takdirdeimzadanimtinaedilmesigerekmektedir.

Mükellefavukatlar,ikmalen,res’enveyaidarecetarhedilenvergilerle,bun-larailişkincezaların(VergiUsulKanunu’nun359’uncumaddesindeyazılıfiil-lerlevergiziyaınasebebiyetverilmesihalindetarhedilenvergivekesilencezailebufiillereiştirakedenlerekesilencezalarhariç)tahakkukedecekmiktarlarıkonusunda,tarhiyatöncesiyadatarhiyatsonrasıuzlaşmatalebindebulunabilir.Uzlaşmakonusundamevzuattakihükümlerinderinlemesineanalizedilmesiveuzlaşmanınmuhtemel sonuçlarıdoğru tespit edilmelidir.Bukonudamalimü-şavirlerinizdendebilgialınmasındafaydavardır.Zirauzlaşmanınvakiolmasıhalindeuzlaşmatutanağının imzaaltınaalınmasıylabirliktekuralolarakuzla-şılanrakamkesinleşirkibunailişkinyasalyollardakapanmışolur.Busebepleuzlaşmaya girme kararı almadan evvel bu durumun ön hazırlığının yapılmasıönemlidir.

Vergiincelemesinintamamlanmasınınakabindeincelemeyeyetkiliolanlar-ca düzenlenenVergi İncelemeRaporları,RaporDeğerlendirmeKomisyonunagönderilmeksuretiylebirnevionaydangeçirilir.Mükellefavukatlar,RaporDe-ğerlendirmeKomisyonundagereklihususlarıizahedebilmekadınadinlenilme-sini talep edebilir. İncelemenin aleyhe ilerlemesihalindebuhakkınızıdakul-lanmanızdafaydaolacaktır.ZiraRaporDeğerlendirmeKomisyonlarıtarafındanaçıklamalarınızınhaklıgörülmesihalindehukukivecezaiyaptırımlarilekarşı-laşmariskinizazalmışolacaktır.

Yapılan vergi inlemesi sonucu düzenlenen inceleme raporlarına istinadenvergidaireleri tarafındanvergi/ceza ihbarnameleridüzenlenerekadınıza tebliğedilir.İhbarnamelerinalınmasıhalindetarhiyatsonrasıuzlaşma,cezalardaindi-rimveihbarnameleriniptaliilekesilenvergivecezalarınkaldırılmasıiçinyargıyolunagitmehakkınızbulunmaktadır.Mevzuatınbuyöndekihükümlerininde-taylıolarakincelenmesi,olasıbirtarhiyatilekarşılaşmanızhalindehaklarınızınmuhtelolmasınınönünegeçecektir.


11. VERGİ İNCELEMESİNDE KİMLER BULUNABİLİR?

Vergiincelemesinealınmışolmanızhalinde,bazıkişilerin,incelemeesna-sındayapacağınızgörüşmelereeşliketmelerimümkündür.Bukişiler;

İncelemeelemanıtarafındanbukişilerinincelemeesnasındabulunmalarınıengellemeimkanıyoktur.İlgilikişilerdeincelemedehazırbulunupgereklihu-susların tutanağageçirilmesini sağlayabilirler. İncelemeesnasındabukişilerinyanınızdabulunmasıgörüşmelereeşliketmelerifaydalıolacaktır.

12. ARAMALI VERGİ İNCELEMESİ NEDİR?

VergiUsulKanunuuyarınca,ihbarveyayapılanincelemelerdolayısıyla,birmükellefinvergikaçırdığınadairemarelerbulunursa,bumükellefveyakaçakçı-lıklailgisigörülendiğerşahıslarnezdindevebunlarınüzerindearama,aramalıvergiincelemesiolarakadlandırılır.Avukatlardavergimükellefiolarakaramalıvergiincelemesiilekarşıkarşıyakalabilirler.

13. ARAMALI İNCELEME NASIL BAŞLAR?

Aramanınyapılabilmesiiçinsulhyargıcınınistenilenyerlerdearamayapıl-masınakararvermesişarttır.HernekadarCezaMuhakemesiKanunu’ndage-cikmesindesakıncabulunanhallerdeCumhuriyet savcılarınındaaramakararıverebileceğidüzenleniyorsada,aramalıvergiincelemeleribakımındanbuhük-münuygulanmaolanağıyoktur.GerekVergiUsulKanunu’nunaramakararıiçinsulhyargıcındankararalınmasınışartkoşmasıvegerekseAvukatlıkKanunu’nunilgilihükmüuyarınca,avukatlarınbürolarıvekonutlarıancaksulhyargıçlarınınkararıilearanabilir.

Arama,karardabelirtilenolayla,yanivergikaçırıldığışüphesiyleilgiliola-rakCumhuriyetsavcısıdenetimindevebarotemsilcisininkatılımıilearanabilir.

11

-Deftervekayıtlarınızlailgiliolanyetkiliserbestmuhasebecimalimüşavir-Deftervekayıtlarınızlailgiliolanyeminlimalimüşavir-Sizitemsilveilzamayetkiliolanbirkişi(avukatgibi)-Barotemsilcisidir.


Aramakararında;aramanınnedeninioluşturanfiil,aranılacakkişi,aramanınyapılacağıkonutveyadiğeryerinadresiyadaeşya,kararveyaemringeçerliola-cağısüreaçıkçagösterilmelidir.Buanlamda,aramakararındaaçıkçazikredilme-mişyerlerde,vergiincelemeelemanlarıtarafındanaramayapılabilmesiolanağıyoktur. (Örneğin;aramakararındasadecedeftervebelgelerinaranmasına izinverilmişisebilgisayarkayıtlarınınincelenmesimümkündeğildir.)

Yapılacakaramadanevvelmutlakaaramayapacakolankişilerinkimlikleriilearamayailişkinkararınincelenmesigerekmektedir.

14. ARAMALI İNCELEME NE ZAMAN YAPILABİLİR?

Konutta,işyerindevediğerkapalıyerlerdegecevaktiaramayapılamaz.Buanlamdaaramalıvergiincelemesinindegündüzvemesaisaatleridahilindeya-pılmasıicapetmektedir.Ancaktutanakdüzenlenmesiveincelemeileilgiliemni-yettedbirlerininalınmasınıngerektiğihallerdearamagecededevamedebilir.

15. ARAMALI İNCELEME NASIL BAŞLAR?

Arama esnasında aramaya konu edilen defter, belge vs. ayrıntıları ile tu-tanakla tespit olunmalıdır.Ancakarama sonunda ayrıntılı tutanağındüzenlen-mesininçeşitlisebeplerilemümkünolmamasıhalindearamayakonubelgeveenvanterlergüvenlibirkapyahuttorbayakonularakmühürlenmelivebudurumbirtutanakiletespitedilmelidir.Mükellefavukatlar,düzenlenentutanaklaraiste-diklerikayıtlarıkoymahakkınasahiptirler.

Mühürlükaplarınaçılmasındanevvel(mührünfekki),nezdindearamayapı-lanmükellefavukatilevarsavekilininilgilibirimdehazırbulunması,mühürlükaptançıkarılanbelgeveenvanterlerinayrıntılıolaraktutağageçirilmesivetuta-nağınbirörneğininalınmasıgerekmektedir.İlgilitutanağındüzenlenmesisonra-sındavergiincelemesibaşlarkiinceleme,normalvergiincelemesininusullerinetabidir.

Aramadabulunupmükellefnezdindeeminbiryerekonulmuşveyakaplariçindedaireyenakledilmişolanveincelemesinelüzumgörülendeftervevesi-kalar,aramakararındaaçıkçayazılmamışolsabile, incelemeyapanınçalıştığıyere sevkveyacelpedilebilir.Aramasonundaalınandeftervevesikaların iyisaklanmasışarttır.Bunlarıniyisaklanmamasındandoğacakzararıidaretazminemecburdur.

12

16. ARAMALI İNCELEMENİN SÜRESİ NE KADARDIR?

Aramaneticesindealınandeftervevesikalarüzerindekiincelemelerengeç3ayiçindebitirilereksahibinebirtutanaklageriverilmelidir.Ancaksuçdeliliteşkiledendeftervebelgeleriadeedilmez.İncelemelerinhaklısebeplerle3ayiçindebitirilmesineimkanolmayanhallerdesulhyargıcınınvereceğikararüze-rinebusüreuzatılabilir.

17. ARAMALI İNCELEMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?

-MaliSuçlarlaMücadeleŞubeMüdürlüğü’nebağlıpolislerilebirliktever-giincelemesiyapmayayetkiliolanlararamalıincelemeiçinbürolarınızayahutevlerinizegeldiklerindemutlakaBaro’yudurumdanhaberdarediniz.Barotem-silcisiveCumhuriyetSavcısıhazırbulunmadanaramayapılmasınamüsaadeet-meyiniz.

-Mükellefmeslektaşların,aramalıincelemeesnasında,incelemeelemanlarıtarafındanaramakararındazikredilenveincelenmesigerekligörülendeftervebelgeleriincelemeyeibrazetmelerigerekmekteysedebugerekliliğinbirsınırıvardır.Bunagöre,incelemeelemanları,serbestmeslekmakbuzlarınıveserbestmeslekkazançdefterleriniinceleyebilir,işyerindeçalışansayısınıtespitedebilirvebuminvaldekidenetimlerinisürdürebilir.Ancakortada,ağırcezayıgerektire-cekbirsuçüstühalibulunmadığıiçinaramalıvergiincelemesiesnasındaavuka-tınüzeriaranamaz.

-Müvekkillerileakdedilenhizmetsözleşmelerinde,sözleşmebedelidışındasahiplenilenişinmahiyetineilişkinbilgilerdebulunduğuiçinvesırsaklamayü-kümlülüğüneistinadenbusözleşmelerinincelemeyealınabilmesiolanağıyoktur.Busebeple,talepedilsedahisözleşmelerinincelemeyeibrazedilmegerekliliğibulunmamaktadır.İncelemeelemanıtarafındanbunarağmenhizmetakitleriin-celemeyealınırsa,budurumun,incelemetutanağınageçirilmesigerekmektedir.

-Avukatınbilgisayarındadayinemüvekkillerihakkındakigizlikalmasıge-reklibilgilerbulunduğundan,bilgisayarlarınincelemeyeibrazedilmesiyahutbubilgisayarlaraelkonulmasımümkündeğildir.Aksiuygulamalarınyaşanacakol-masıhalindebuhususunincelemetutanağınageçirilmesigerekmektedir.

13


14


-Aramalıincelemesırasındavergiyleilgilibulunmayanşahsiveözelmek-tupların, belgelerinvebenzerlerinin aramayakonuedilmemesigerekmemekteisedeaksidurumdaişbuhususuntutanağageçirilmesigerekmektedir.Bubelgeveenvanterler,incelemeelemanlarıtarafındandavergiylealakalarınınbulunma-dığınınanlaşılmasıdurumundatutanaklaiadeedilmekzorundadır.

-Avukatlarınsırsaklamayükümlülüğübulunduğundan,büroda tutulanvemüvekkillerilealakalıgizlikalmasıgerekenbilgileriiçerensoruşturma,davavetakipdosyalarını,müvekkilmektuplarınıvb.evraklarıaramalıincelemeyeibrazetmekzorunluolmayıpbunlarınmuhafazaaltınaalınabilmesidemümkündeğil-dir.Aksidurumuntutanaklatespitolunmasıgerekir.

-Mükellef,ilgilimemurunhuzurunda,aramayakonuedilendefterlerveve-sikalarüzerinde incelemeleryapmayavebunlardansuretvekayıtlarçıkarma-yayetkilidir.İncelemeelemanlarınınbunuengellemelerikanunaaykırılıkteşkileder.

-Deftervevesikalarınmuhafazaaltınaalınmışolması, süresigelenvergibeyannamelerininverilmesiödevinikaldırmaz.Busebeple,mükellef,beyanna-mesinitanzimiçingereklibilgilerideftervevesikalardançıkarabilir.Mükellefinbuhusustakiyazılıisteğiyetkililercederhalyerinegetirilir.

-Deftervevesikalarınmuhafazaaltınaalındığıtarihtenvergibeyanname-sininverileceğitarihekadarolansürebiraydanazisebeyannamevermesüresikendiliğindenbirayuzarveeksürebumüddetinsonundanbaşlar.

-Aramaneticesindebulunandeftervevesikalarınmuhafazaaltınaalınma-sısebebiyleyapılamayankayıtlar,defterleringeriverilmesindensonraidareilemükellefarasındakararlaştırılanmünasipbir süre içinde ikmaledilir.Busürebiraydanazolamaz.Mükellefdilersedefterlerimuhafazaaltınaalındığında,iş-lemleriniyenidentasdikettireceğidefterlerekayıtedebilirveiadesihalindeiadeedilenmuhafazaaltındakidefterlereintikalettirebilir.

-Home-officeolarakkullanılanavukatlıkbürolarındaaramalıincelemeya-pılabilmesi için,aramakararındahemkişiselkullanımalanıhemdebüro içinayrıayrıaramakararıverilmişolmasıgerekmektedir.Şayetaramakararındayal-nızcaişalanınızileilgilibiraramakararıdüzenlenmişse,kişiselkullanımalan-larınızdaaramayapılabilmesimümkündeğildir.

İZMİR BAROSU1456 Sokak No: 14

35220 Alsancak / İZMİRTel: 0232 400 00 00 - 463 00 14

Faks: 0232 463 66 74e-posta: [email protected]

www.izmirbarosu.org.tr

Documents

AVUKATLAR İÇİN VERG NCELEME REHBER - İzmir Barosubaro.izmirbarosu.org.tr/IzmirBaro/pdf/yayinlar/06032015/baro avukat... · AVUKATLAR İÇİN VERGİ İNCELEME REHBERİ Bu broşür,