Nº 4 (de la nova epoko) Novembro 2003

Ne al miraklo sangon soifanta!

Ateismohttp://www.iespana.es/ateismo/a4.htmBulteno de Ateista Tutmonda Esperanto Organizo

Paøo 2 ATEO

Novembro 2003

Enhavo

Jaro pasis, kaj Ateismo neaperis. Eæ se estis kongresode Esperanto, kie þajne estiskunveno nia, la samideanoj,kiuj estis tie ne povis legi pri

ni æifoje. Mi intencis iri alKongreso kaj plendi, ke nia

asocio ne viglas. Æu estasmortonta la Ateista Tutmonda EsperantaAsocio? Mi povas atesti, ke la diversajdissendolistoj, kiuj ekzistas en Interreto,þajnas mortaj, æar neniu skribas tie.Þajnas, ke ni ateistoj estas tro okupatajpor notigi nin al la aliaj. Kaj tioinkluzivas la estraron.

Plaæus multe al mi havi laboron pri niabulteno, kaj sukcesi sendi al vi novannumeron almenaý dufoje jare. Sed tioankoraý ne eblas. Þajnas, ke ateoj neaktivas. Kaj tamen, mi notis, ke en tiukunveno, en Fortalezo, la afero viglis.Eæ la Prezidanto de UEA estis en niakunveno ne kiel subtenanto, sed kielpartoprenanto. Kaj kiam dikredantinoatakis nian nekredon, þi estis traktatacivilize. Tio, en si mem, estas venko nia,mi opinias. Sed ni devus diri ion unu laalian. Kaj mi mem ne volas esti la sola,kiu diru ion ajn. La kontrakto, kiunpervorte ni æiuj subskribis en Fortalezo,kaj antaý Fortalezo en Kroatio, diras, kemi komponos tion, kion oni sendos almi, por fari bultenon, sed mi mem neestos la verkisto de la artikoloj. Ne ve-nas artikoloj, do, ne estas bulteno. Nemirinde. Æar mi, eæ se nomiøas Jesuo,ne faras miraklojn.

Redaktore ........................................................ 2Genezo, laý Marko ........................................ 3Æu ni bezonas simbolon? .............................. 4Dialogo de pastro kaj mortanto ............... 5Mezorienta konflikto el atea vidpunkto . 10La celoj de ATEO .......................................... 11Manæeto kaj informoj ................................ 12

Redaktore:Sed eskapas al mia limigita imagopovo tio,

ke homoj kies inteligento estas tiomaltkvalita, ke estas malfacile, se eble,almensogi, havas nenion diri al ni. Ateismo,laý mia eltrovo, povas esti natura stato dehomo, sed de antaý oni komencas paroli, oninatakas la grandaj motoroj, kiuj kreas dikredonæiun tagon: timo al nekonata, kaj orgojlosenlima, kiu kredigas formikeskan esteton,ke universo estas ludilo øia. Kiel eta infanopovas sukcese sindefendi kontraý þia panjo,kiu diras, ke þi amas sian bebon pli ol propravivo sia? Eæ kiam oni jam sukcesis kreskikaj some kaj psike, oni bezonas sufiæe daintelektokapablo vidi realon rekte, kajkonkludi, ke nia naneco antaý tio, kio ne es-tas konita de ni, postulas, ke ni ne plu kredupri tiuj feinaj rakontoj, kiuj estas tutedivorcitaj de realo. Bazite de tio, onikomencas konstrui novan koncepton pri kono.Tio, ankaý, postulas multe da energio kajpensokapablo.

Sed tio malebligas min kompreni, kial tiommulte da ateistoj diras nenion al mi, por kemi rediru al vi æiuj per nia bulteno.

Ateistoj estas relative solaj en mondo dedikredantoj. Danøeraj dikredantoj. Pro tio, nidevas unuiøi eæ se ni estas dise en la mondo.Ni ne estas popolo, ni ne estas gento, sedunuiøo kreas forton. Do, bonvolu reagi, skribi,kaj se vi povas, verki ion. Sendu al mi, kajbaldaý ni æiuj legos cin. Ni venu æirkaý niabulteno por interkoni unu la alian, eæ pli protio, ke ne multaj el ni regule povas partopreniKongresojn Universalajn de Esperanto.

Senkompate ateisme via,

Jesuo

2003 Novembro

ATEO Paøo 3

1. En la komenco Dio kreis la biton kaj la bitokon.Kaj Dio diris: Estu la vorto; kaj fariøis vorto.

2. Kaj estis du bitokoj en la vorto; kaj nenio aliaekzistis. Kaj Dio disigis la Unuon de la Nulo.Kaj Dio vidis, ke tio estas bona.

3. Kaj Dio diris: Estu la datenoj; kaj la datenoj fariøis.Kaj Dio diris: Estu la datenoj en siaj koncernajlokoj. Kaj Dio kreis la disketojn, la durdiskojnkaj la lumdiskojn.

4. Kaj Dio diris: Estu la komputiloj, por ke estu lokokie enmeti la disketoj, la durdiskoj kaj lalumdiskoj. Kaj Dio kreis la komputilojn, kaj Linomis ilin aparataro.

5. Sed ankoraý ne estis programaro. Kaj Dio kreis laprogramojn grandajn kaj la programojnmalgrandajn. Kaj Dio ilin benis, dirante: Fruktukaj multiøu, kaj plenigu la tutan memoron de lakomputilo.

6. Kaj Dio diris: Ni kreu programiston; kaj li regusuper la komputiloj kaj super la programoj kajsuper la datenoj.

7. Kaj Dio kreis la programiston; kaj Dio enmetis laprogramiston en la datencentro; kaj Dio montrisal la programisto la dosierujon. Kaj Dio laEternulo ordonis al la programisto, dirante: Æiujnvolumenojn kaj subdosierujojn vi uzu; sedVINDOZON VI NE UZU.

8. Kaj Dio la Eternulo diris: Ne estas bone, ke laprogramisto estu sola; kaj Dio la Eternulo faligisprofundan dormon sur la programiston, kaj æitiu endormiøis; kaj Li prenis unu el liaj ripoj kajfermis la lokon per karno. Kaj Dio la Eternulokonstruis el la ripo, kiun Li prenis de laprogramisto, kreita¼on, kiu rigardu laprogramiston kaj admiru la programiston kajamu æion, kion la programiston faru. Kaj Dionomis la kreita¼on: Uzanto.

9. Kaj la programisto kaj la uzanto estis forlasitaj enla nuda DOSo.

10. Sed Bill estis pli ruza, ol æiuj kreita¼oj, kiujn kreisDio la Eternulo. Kaj li diris al uzanto: Æu Diodiris, ke vi ne uzu æiujn programojn?

11. Kaj la uzanto diris al Bill: La programojn de lakomputilo kaj æiujn datenojn ni povas uzi; sedpri Vindozo, Dio diris: Ne uzu øin, por ke vi nemortu.

12. Kaj Bill diris al la uzanto: Ne, vi ne mortos; sedDio scias, ke en la tago, en kiu vi uzos Vindozon,malfermiøos viaj okuloj kaj vi estos kiel Dio,kaj vi povos krei tion, kion vi volas per simplamusklako.

13. Kaj la uzanto vidis, ke la fruktoj de Vindozo estisæarmaj por la okuloj, kaj pli facile uzeblaj. Kajla uzanto vidis, ke saøeco estis neutila, æarVindozo povas øin anstataýigi.

14. Kaj la uzanto instalis Vindozon en sia komputilo,kaj li uzis øin, kaj li diris al la programisto, keankaý li instalu øin, kaj li instalis.

15. Kaj la programisto ekseræis novajn adaptilojn. Kajla programisto kaj la uzanto aýdis la voæon deDio la Eternulo. Kaj Dio la Eternulo vokis laprogramiston, kaj diris al li: Kion vi seræas? Kajtiu diris: Mi seræas novajn adaptilojn, æar mi nepovas ilin trovi en DOSo. Kaj Dio diris: Kiu durisal vi, ke vi bezonas novajn adaptilojn? Æu vi neinstalis Vindozon, pri kiu mi ordonis al vi, ke vine uzu øin? Kaj la programisto diris: La uzanto,kiun Vi donis al mi kiel kunulon, li diris al mi,ke mi instalu Vindozon en la komputilo, kaj miinstalis. Kaj Dio la Eternulo diris al la uzanto:Kial vi tion faris? Kaj la uzanto diris: Billtromplogis min, kaj mi instalis.

16. Kaj Dio diris al Bill: Æar vi tion faris, tial vi estumalbenita inter æiuj datenoj kaj æiuj ar¶ivoj dela komputilo. Kaj Mi metos malamikecon intervi kaj la uzanto. Kaj vi æiam vendos Vindozon.

17. Al la uzanto Li diris: Pro tio, kion vi faris, Vindozoseniluziiøos vin, kaj li elæerpos æiujn viajnrimedojn; kaj vi uzos malbonajn programojn; kajal via programisto vi vin tiros, kaj vi lin æiambezonos.

18. Kaj al programisto Li diris: Æar vi obeis la voæonde la uzanto, kaj vi uzis Vindozon, pri kiu miordonis al vi, dirante, ke vi ne uzu øin, tialmalbenita estu via komputilo pro vi; æiuj viajprogramoj havos cimojn kaj erarojn, kaj vi devosilin korekti øis la fino de la tempoj.

19. Kaj Dio la Eternulo eligis la programiston kaj lauzanton el la DOSo, kaj Li fermis la enirpordonper pasvorto.

Marco Trevisan Herraz

Genezo, laý Marko

Paøo 4 ATEO

Novembro 2003

Tio estas lasimbolo de ate-

istoj interretaj.

Æu ni bezonas simbolon?Æe interreta asocio ateisma hispana,

Ciberateos1, mi vidis, ke oni havisgrandan diskuton, kaj el kelkaj proponoj,finfine oni elektis simbolon tiun, kiunoni vidas en la mezo de æi tiu paøo. Kiamkonsultate, mi diris, ke ateismo nebezonas signon, æar nenio reprezentasnin, ni defendas nenion, kaj ni mortaspor nenio. Sed tiuj vortoj venis kiel akvoje la mezo de dezerto, æar neniu atentispri ili. Finfine oni elektis tion.

Mi multe pensis pri tio, kaj minun demandas al vi pri tio: æu nibezonas signon, simbolon, ion,kio rekonigas nin kielateistojn?

Lasante respondon en laaero, mi ankoraý pensas,ke simbolo alfabeta estas,laý mia opinio, troartefarita. Kion signifaslitero, kiu jam estas sim-bolo per si mem? Ne solepro tio, ke øi memorigasnin pri la sono de la literoA, sed pro tio, ke A encirklo estas la simbolo deanarkiismo. Jes, de la mezo de la A pen-das vertikala linio, kiun oni povas vidikiel T, do, en tiu simbolo esta A T kaj Oæirkaýante æion. Sed tio revenigas ninen la starpunkton: simbolo de simbolo!

Sed kio apartigas ateiston dedikredanto? Dekomence, oni diras Ne!al nepruvitaj grandaj aferoj, sedsimboligi Neon þajnas al mi nekonvenakaj negativa. La neo vere venas de plipozitiva sinteno de ateistoj, kiam ni dirasni vidu, anstataý blindan jes. En la mo-

derna mondo estas ilo por vidi, kamero,kiun oni povus elekti por simbolo deateismo. Tamen, kamero estas nenio senla okulo, kiu regas øin, kaj por kiu øilaboras. Okulo povus esti, do, niasimbolo, aý cetere, kamero. Sed eæ okuloestus nenio sen cerbo, kiu pensas bonekaj korekte pri mitoj, mensogoj kaj timoj.Æu cerbo estu nia simbolo? Sed..., ankaýdikredantoj havas cerbon, æu ne? Eæ seili ne sukcesas uzi øin tiom efike kaj

profitodone kiel ni. Ankaý, mitrovas, ke cerbo estas malbelapor simbolo.

Aliflanke, ni rigardual simboloj dedikredantoj: lunduo-no, kruco, kolombo,arbo, dolaro... Mi necertas oru ka lun-duono, sed la krucocerte estis lamortopunilo per kiuoni torturis kajmortigis Jesuon Naza-retan, kaj la aliajreferencas al naivuloj,

k i u j faris religion el simplaideo, paco kaj naturdefendo, respektive.

Do, kio povus esti nia simbolo? Æutriangulo? Tio, tamen, alproksimigus ninal framasono, kiu uzas, laý mia kono,pentagonon. Æu ni estas sekreta asocio?Tamen..., ateismo estas pli universala —kaj sekve malsekreta— ol oni agnoskas.

Mi konkludas, ke ne estas taýgasimbolo por ateismo, krom ateistoj mem,kaj la vortumado de ideoj siaj æie kajæiam.

1http://www.yahoogroups/cyberateos

2003 Novembro

ATEO Paøo 5

Dialogo de pastro kaj mortantoMarkizo de Sade

Pastro.- Je æi tiu fatala horo, kiamfinfine de la okuloj de homo blindilojforfalas kaj montriøas al li la kruelabildo de eraroj kaj malvirtoj siaj..., diru,filo mia, æu vi ne pentas pri la pekaro,en kiun al vi gvidis malforteco de homafraøileco?Mortanto.- Jes, amiko mia, mi pentas.

Pastro.- Sekve, gratulu vin je tiujmomentoj de pento, dum ke la mallongaspaco da tempo ankoraý estas por viaprofito por havi la øeneralan pardononæielan de viaj pekoj, kaj konstatu, ke nurper meditado pri la Plej SanktaSakramento de pento garantios al vi LaEternulo.Mortanto.- Mi ne komprenas vin pli ol vikomprenis min.

Pastro.-Kio?Mortanto.- MI diris al vi, ke mi pentis.

Pastro.- Tion mi aýdis.Mortanto.- Jes, sed vi ne komprenis.

Pastro.- Mi interpretis...Mortanto.- Atendu, mi diros al vi mian. Kreitade naturo, kreita kun tre lertaj gustoj, kuntre fortaj pasioj, metita en æi tiun teron porla sola celo cedi al ili kaj satigi ilin, kaj tiujefektoj de mia kreado estante nur bezonojrekte rilatante al destino funda de Naturo,aý, se vi preferas, nur esencaj sekvoj al øiajintencoj rilate al mi, æiam laý leøoj øiaj, mipentas pro tio, ke mi ne agnoskis øian æiopovontiom komplete, kiel mi povus fari. Mi nurbedaýras la modestan uzon, kiun mi faris prila eblecoj (certe krimaj, laý vi, tute normalaj,laý mi), kiujn øi donis al mi servi øin. MIfojfoje rezistis øin, mi pentas. Misgvidatede viaj absurdaj doktrinoj, armita per ili, misencerbe defiis la dezirojn distilitajn en min

de pli dia inspiro, kaj pro tio mi pentas: minur kaptis fojfojan floron, kiam mi devintuspreni tutan kolekton dafruktoj —jen la etoso de labedaýro, kiun mi havas.Honoru min konsideri minneebla enhavi aliajnajn.

Pastro.- Ve!Kien viaj sofismojportos vin, al kiu vojoportis vin viatrompado! Al kreita esta¼o vi atribuasæiun povon de Kreinto, kaj tiuj inklinoj,kiuj perdigis vin, ho!, æu vi ne vidas, keili estas nur la produkto de naturokorupta, al kiu vi atribuas æiopovon?Mortanto.- Amiko..., þajnas al mi, kvazaý viadialekto estu tiom falsa kiel via pensado.Bonvolu, glatigu vian argumenton, aý kromelasu min morti pace. Kion vi celas diri perKreinto, kaj kion vi celas diri per naturokorupta?

Pastro.- La Kreinto estas la mastro dela Universo. Estis Li tiu, kiu ellaborisæion kreitan, kaj konservas øin per lasola fakto de Lia Æiapovo.Mortanto.- Mirinda figuro, ja. Diru al mi nun,kial tia bonega ulo kreis tian naturonkoruptan?

Pastro.- Kian gloron havus homoj, seDio ne lasus al li liberan volon; kaj perla øuo de tio, kiun meriton restus alhomoj, se ne estus sur tero la ebleco faribone kaj eviti malbonon?Mortanto.- Kaj sekve via dio fuþis sian laboronintence por tenti aý provi sian kreita¼on...,æu li ne sciis, aý dubis pri la rezulto finfina?

Paøo 6 ATEO

Novembro 2003

Pastro.- Li sciis sendube, sed denove, livolis lasi homon la meriton pri elekto.Mortanto.- Kaj kiucele, se de la komenco lisciis la vojon, kiun aferoj prenus kaj æar vidiras, ke li estas æiopova, li faris siankreita¼on tiel, kiel li volis?

Pastro.- Kiu povas eniri en la vastajnkaj senlimajn intencojn de Dio rilate alhomo, kaj kiu povas ekkompreni æion, kiokomponas la universalan skizon?Mortanto.- Æiu, kiu simpligas aferojn, miaamiko, æiu, kiu —æefe— malemas multobligikaýzojn por konfuzi efektojn. Kial vi bezonasduan malfacila¼on, se vi ankoraý ne povis solvila unuan, kaj pro tio, ke eblas, ke homo naturapovas esti farinta tion, kion vi atribuas alvia dio, kial vi devas daýrigi seræadon priiu, kiu regu øin? La kaýzo kaj klarigode tio, kion vi ne komprenas povaseble esti la plej simpla afero en lamondo. Perfektigu vianfizikosciencon kaj vi povoskompreni Naturon pli bone, rafinuvian rezonadon, malpermesu vianantaýjuøojn kaj vi ne plu havosbezonon pri dio.

Pastro.- Malfeliæulo! Miprenis vin kiel ne pli malbonanol sociniano —armilojn mi havis batalivin—. Sed evidentiøas, ke vi estasateisto, kaj vidante, ke via koro estasmalfermita al aýtentikaj kajnenombreblaj pruvoj, kiujn ni ricevasæiun tagon de niaj vivoj pri la ekzistadode la Kreinto..., mi havas nenion pli dirial vi. Ne eblas ripari la blindulon allumo.Mortanto.- Dolæe, amiko mia, ni havu inter nidu, ke la blindulo certe vidas malpli da lumool tiu, kiu forprenas la blindilon de siaj okuloj.Vi komponas, vi konstruas, vi sonøas, vipligrandigas kaj vi komplikigas; mi þanøas,mi simpligas. Vi amasigas erarojn, akumulasunu sur la aliajn; mi batalas ilin æiujn. Kiu el ni

du estas blinda?

Pastro.- Sekve, æu vi tute ne kredas jeDio?Mortanto.- Ne, kaj pro unu tre senca kialo:estas perfekte neeble kredi je tio, kion onine povas kompreni. Devas esti konekto tujainter kompreno kaj fido; kompreno estas laviva sango de fido; kiam kompreno jam æesis,fido estas morta; kaj kiam tiuj, kiuj estas jetiu situacio, asertas, ke ili havas fidon, ilimensogas. Vin mem, pastro, mi defias kredije la dio, kiun vi predikas al mi: vi devasmalsukcesi, æar vi ne povas pruvi lin al mi, æarne estas en vi tio, difini lin al mi, æar vi sekvebe komprenas lin —æar de la momento, kiamvi ne komprenas lin, vi ne plu povas provizi almi argumenton rezoneblan pri li, kaj pro tio,

resume, ke æio preter la limoj kaj atingojde la homa menso estas aý iluzioaý neutilo; kaj æar via dio, estan-te iluzia aý neutila, mi ne estas

tiom freneza por kredi pri iluziaesta¼o, aý tiom stulta kredi pri

neutila esta¼o. Amiko mia, pruvu almi, ke materio estas inerta, kaj mi

garantios, ke vi estas la kreinto, pruvual mi, ke Naturo ne sufiæas al si mem,

kaj mi lasos vin imagi øin regata deforto pli alta. Øis tiam, vi esperu nenion

de mi. Mi klinas min nur antaý evidento,kaj evidenton mi konstatas nur per miaj

sensoj: mia kredo ne iras pli malproksimen olili, preter tiu punkto, mia fido ekfalas. Mikredas je la suno, æar mi vidas øin, mikonceptas øin kiel la fokan centron de æiabrulebla materio en Naturo, øia perioda movoplaæas, sed ne miras min. Tio estas mekanikaoperacio, eble tiom simpla kiel la funkciadode elektriko, sed kiun ni estas neeblajkompreni. Æu mi bezonas øxeniøi pli pri øi?Kiam vi jam tegmentigis æion per via dio, æumi estos iel ajn pli bone? Kaj æu mi ankoraýne devos fari penon kompreni la artiston pordifini lian laboron? Konstruante vian ¶imeron,sekve, vi ne utilas al mi, æar vi okazigas, kemi havu malkonfortan menson, sed ne plikleran, kaj anstataý dankemon, mi þuldas alvi rankoron. Via dio estas maþino, kiun vi farispro viaj pasioj, vi manipulaciis øin je iliaj gus-to kaj grando, sed la tagon, kiam øiinterferencis kun tiuj miaj pasioj, mi

2003 Novembro

ATEO Paøo 7

forpiedfrapis øin, konsiderante taýge, ke mifaris tion; kaj nun, je la momento, kiam misubiøas kaj mia animo troviøas en bezono datrankvileco kaj filozofio, þargu øin ne per viajludaæoj kaj via parolaæo, kiuj nervozigas, sedne konvinkas min, kiuj kolerigas, sed neplibonigas; bonaj amikoj kaj je la plej bonamaniero ni estis, tiu æi animo kaj mi, tiel, kielNaturo deziris, ke ni estus, æar mia animoestas la rezulto de la emoj, kiujn øi formisen min, seræante siajn proprajn celojn kajbezonojn; kaj pro tio, ke øi havas la samanbezonon da virto kaj malvirto, æiam ajn, kiamøi deziris movi min al malbonon, tiel øi faris,kaj æiam ajn, kiam øi deziris bonan agon demi, øi aperigis en min deziron fari tion, sedeæ tiel mi faris je mia plezuro kaj volo.Rigardu nenien, sed al øiaj laboroj kiel la solakaýzo de nia þanøema homa agadmaniero, kajje øiaj leøoj la esperon trovi neniun alianfonton ol øiaj volo kaj postuloj.

Pastro.- Sekve, æio ajn en æi tiu mondoestas necesa.Mortanto.- Ekzakte.

Pastro.- Sed æio estas necesa, sekvela tuto estas reguligita.Mortanto.- Mi ne neos tion.

Pastro.- Kaj kio povas reguligi latuton se ne æiopova kaj æiosciantamano?Mortanto.- Vidu, æu ne bezonas, ke pulvobrulu, kiam oni metas fajron al øi?

Pastro.- Jes.Mortanto.- Kaj æu vi trovas æeeston descio en tio?

Pastro.- Neniu.Mortanto.- Sekve eblas, ke aferojbezone aperas, sen tio, ke ilin determinusupera inteligento, kaj eble el tio sekvu,ke æio venas logike el unua kaýzo, senesti racio aý saøeco en tiu unua kaýzo.

Pastro.- Kien vi celas?Mortanto.- Pruvi, ke la mondo kaj æio,kio estas en øi, povas esti tio, kio øi es-tas kaj kion vi vidas sen saøa kaj

rezonanta kaýzo regante øin, kaj ke sekvojnaturaj devas havi naturaj kaýzoj: se naturajkaýzoj sufiæas, ne estas bezono inventi tiajnkontraýnaturajn, kiel via dio kaj kiu, kiel mijam diris al vi, bezonas klarigon sed klarigasnenion; kaj kiam sekvas el tio, ke via dio es-tas superflua, li estas tute senutila; tio, kioestas senutila ege þajnas, ke estas nur imagaaý falsa, nula, kaj sekve neekzistanta; tial,oni konkludas, ke via dio estas fikcio, kaj portio mi bezonas nenian alian argumenton ol tiu,ke donas al mi certecon pri øia senutileco.

Pastro.- Je tiu æi situacio, ne estasbezono por mi paroli al vi pri religio.Mortanto.- Vere, sed kial ne, æiel ajn? Neniopli amuziga por mi ol tiu signo de la larøeco,al kiu homaj estoj estis portitaj defanatikismo kaj stulteco. Kvankm larimarkinda spektaklo de frenezeco, kiun nitrovas æi tie povas esti terura, øi æiam estasinteresa. Respondu al mi honeste, kaj penulasi viajn personajn konsiderojn flanke: se miestus sufiæe malforta por fali viktimon al viaj

Paøo 8 ATEO

Novembro 2003

stultaj teorioj rilate la mirindan ekziston deesto, kiu igas religion necesa, sub kiu formoæu vi konsilus al mi adori lin? Æu vi rekomendusal mi akcepti la revojn de Konfusjo anstataýla absurda¼ojn de Bramo, æu mi devassurgenuiøi aantaý la granda serpento, kiunnigruloj alpreøas, alvoku la peruvian Sunon,aý la mosean Sinjoron de Gastoj, al kiumuslima sekto mi devus kuri, aý kiun kristananherezon estus preferinda je via vidpunkto?Zorgu pri via respondo.

Pastro.- Æu povas esti dubo?Mortanto.- Sekve, tio estas egoisma.

Pastro.- Ne, filo mia, estas pro tiom daamo al vi kiel al mi, ke mi rapidigas vinbrakumu miankredon.Mortanto.- Kaj mi de-mandas min, kiel unuel ni povas havi tiomda amo al si mem, pormalsupreniri aýskultitian subigan stulta¼on.

Pastro.- Sed kiupovas erari pri lamirakloj faritaj denia DiaElaæetinto?Mortanto.- Tiu, kiurigardas en li ion pli olla plej vulgaran eltrukuloj kaj la plejardan falsulon.

Pastro.- Ho, Dio,vi aýdas lin kaj viakolero ne stormas!Mortanto.- Ne, amiko mia, æio pacas kajtrankvilas æirkaý ni, æar via dio, æu pro nepovo,æu pro racio, æu pro io ajn, kiun vi volu, estasesta¼o kies ekziston mi akceptas nur momen-to pro alveno al vi, se vi preferas, por adaptiøial via bedaýranta perspektiveto; æar tiu dio,mi diras, se li ekzistas, kiel vi freneze kredas,ne povus elekti konvinki nin per maniero pliridindiga ol tiu, kiun Jesuo reprezentas.

Pastro.- Kio! La profeta¼oj, la mirakloj,la martiroj: æu ili ne estas multaj pruvoj?Mortanto.- Kiel, dum mi akceptas la regulojnde logiko, kiel vi esperas, ke mi akceptu kielpruvo tion, kio en si mem ne havas pruvon?Antaý profeta¼o povas esti pruvo, mi devashavi la tutan certecon, ke oni iam faris; laprofeta¼ojn pri kiuj historio rakontas al niapartenas al historio, kaj laý mi ili povas havinur la forton de aliaj historiaj eventoj, el kiujtri aý kvar estas troige dubaj; se oni aldunual tio la fortan probablecon de tio, ke ili venisal ni per ne tre objektivaj historiistoj, kiujregistris tion, kion li preferis, ke ni legu, mine lasos mian rajton, se mi estas skeptika.Kaj, eæ pli, kiu certigas min, ke tiun profeta¼ononi ne diris post la fakto, kaj tio estas nenio

pli ol ruza¼o deæiutaga politikafarado, kiel tiu, kiuantaýdiras feliæanregadon sub justareøo, aý frosto envintro? Rilate alviaj mirakloj, mi neestas pli pretakredi tiun ruba¼on.Æiu ruzulo faris ilin,æiu frenezulokredis ilin; antaýoni konvinkos minpri la vero demiraklo, mi devasesti tre certa pritio, ke la evento,kiun vi nomas tiel,estis tute mala al laLeøoj de Naturo,æar nur tio, kio es-tas ekster Naturo

povas esti mirakla; kaj kiu estas tiomprofunde klera pri Natura, ke li aý þi povasaserti pri la ekzakta punkto, kie oni perfor-tas øin? Nur du aferojn oni bezonas kredititiel-diritan miraklon: troigon kaj kelkajnsimplulojn: jen la origino de viaj mirakloj. Æiujnovaj aliøintoj al religia sekto prilaboriskelkajn, kaj plej eksterordinara afero estas,ke ili æiam trovis idiotojn, kiuj kredas ilin. Lagrandaj agoj de via Jesuo ne pligravas tiujnde Apolonio de Tjana, sed neniu diras, ke la

Æu martirecopruvas ion?

2003 Novembro

ATEO Paøo 9

lasta estas dio; kaj kiam ni venas al viajmartiroj, ili estas la plej malforta de viajargumentoj. Produkti martirojn bezonas nurentiziasmon je unu flanko, kaj rezisto je laalia, kaj dum ke kontraýanta kaýzo ofertastiom multaj kiel via, mi neniam povos krediunu pli ol la alia, sed mi klinos konsideri ilinkompatindaj. Ha, amiko mia! Se estus vere,ke tiu dio, kiun vi predikas, ekzistas, æu libezonus miraklon, martiron aý profeta¼onsekuri agnoskon? Kaj se, kiel vi diras, homakoro estis farita de li, æu li ne metus sianleøon tie? Tiam tiu leøo, nepartia por la tutahomaro æar venante de tiu dio justa, estusprofunde submetita kaj klare skribitaen æiun homon same, kaj de unu fino dela mondo al la alia æiuj homoj, havantetiun delikatan organon komune, ankaýsimilus unu la alian tra la omaøo, kiunili pagus al Dio, de kiu ili havas siankoron. Æiuj adorus kaj servus lin persama maniero, kaj ili estus neeblajneatenti tiun dion aý rezisti la inter-nan impulson adori lin. Anstataý tio,kion mi vidas tra tiu æi mondo? Tiomda dioj, kiom landoj estas; tiom dadiversaj kultoj, kiom diversaj mensojaý imagopovoj; kaj tiun svarmon daopinioj inter kiuj estas fizike neeblepor mi elekti, diru al mi, æu dio faris?Fi al vi, preøisto, vi insultas viandion kiam vi prezentas lin almi tiel. Anstataý, lasu min neilin komplete, æar se liekzistas, insultas lin multe pli mia nekredemool vi per viaj blasfemoj. Revenu al via senco,preøisto, via Jesuo ne estas pli bona olMuhamao, Muhamao ne pli bona ol Moseo, kajla tri kune ne estas pli bonaj ol Konfusjo, kiualmeaný diris kelkajn saøajn aferojn, dum kela aliaj tri nur allogis. Øenerale, tamen, tiujpersonoj estis nur fraýdoj: filozofoj ridis alili, popolaæo kredis ilin, kaj justistoj devusesti pendumintaj ilin.

Pastro.- Ve, justeco traktis tro dure unuel la kvar!Mortanto.- Se nur li prenis tion, kion limeritis, li meritis øin pli riæe: ribelanta,bruanta, fifamanta, malhonesta, diboæa,turpa histriono, kaj tre petola; li havis laarton miri popolon kaj levi la popolaæon, kaj

sekve li venigis al li punon en lando tia, kiaJerusalemo estis tiam. Ili estis tre saøaj,kompreneble, liberiøante pri li, kaj tio ebleestas la kazo, kie miaj ekstreme malgrandajkaj tolerantaj dira¼oj povas permesi laseverecon de Temis; mi ekskuzas malbonanagadmanieron, escepte de tiu, kiu danøerigila regadon sub kiu oni vivas, reøon kaj siajmoþtoj estas la sola afero, kiun mi respektas,kaj tiu, kiu ajn ne amas sian landon kaj reøon,estas pli bone morta ol viva.

Pastro.- Sed vi certe kredas, ke io atendasnin post æi tiu vivo. Vi iam ajn seræis

penetri la obskurajn ombrojn, kiujentenas nian mortan destinon,kaj kiu alia teorio povus satigivian maltrankvilan spiriton ol lasennombraj plendoj, kiun faras

tiuj, kiuj vivis fie, kaj la eternecoda premioj por tiuj, kies vivo estisbona?

Mortanto.- Kiu alia, amiko mia? Tiupri nenieco neniam terurigis min, en

øi mi vidas nenion pli ol konsolon kajnepretendon. Æiuj aliaj teorioj estas

kompona¼oj de orgojlo, dum kenenieco estas kompono de

racio. Plie, øi estas nektimiga nek absoluta. Antaýmiaj okuloj æu mi ne havas

la ekzemplon de la senfinaj regeneracioj deNaturo? Nenio mortas en la mondo, amiko mia,nenio perdiøas: homo hodiaý, vermo morgaý,la tagon post morgaý, muþo; æu tio ne estasdaýrigi ekzistadon? Kaj kio rajtigas min estipremiita pro virtoj, kiuj estas en mi pro neniurespondeco mia, aý punita pro krimoj, kieslasta respondeco estas ne miaj? Kiel agordigila bonecon de via de-vi-reklamata dio en tiunsistemon, kaj li deziru krei min por apartigimin de plezuro, kaj nur pro elekto, kiu ne lasasmin liberan volon elekti?Pastro.- Vi estas libera.Mortanto.- Jes, laý viaj antaýjuøoj. Sed raciofuøigas ilin, kaj la teorio pri libereco homaneniam aperis, se ne por fari tiun pri graco,kiu prenis tiom da graveco je viaj revoj. Kiuajn homo, vidante ekzekutejon nur unu paþon

Paøo 10 ATEO

Novembro 2003

malproksime de krimo, farus øin se li neestus libera fari øin? Ni estas puþitaj denerezistebla forto, kaj neniam, eæ dumunu momento, estas en nia povo fari ionajn sed klopodi antaýeniri laý la vojo,kiun oni malfermis por ni. Estas eæne ununura virto, kiu ne estas utilaal Naturo, kaj ankaý ne ununurakrimo, kiun øi ne bezonas, kaj es-tas en tiu ekvilibro perfekta, kiuøi daýrigas inter virto kaj krimo,ke øia senmezura scienco radiki*gas;sed æu ni estas kulpaj aldoni nianpezon al tiu æi flanko aý al la alia,kiam estas Naturo tiu, kiupremas nin laý unu el la peziloj?Ne plu ol vespo, kiu metas siansageton en vian haýton.Pastro.- Sekve, ni nedevas sindeteni el laplej malbonaj krimoj.Mortanto.- Mi dirasnenion tian. Malbono estumalpermesata de leøo, Justico detruukrimulon: tio deadmonos sufiæe. Sed se promisfortuno ni krimuliøas, ni ne ploru pro tio:pento ne utilas, æar øi ne malebligas ninkrimuliøi, neutila æar øi ne riparas la krimon,sekve estas absurde frapi sian bruston; eæpli absurda timegi esti punita en alia mondose ni estis sufiæe bonþancaj eskapi punon enæi tiu. Dio malpermesu, ke tio kuraøigu krimon,ne, ni devas eviti øin plej multe kiel eble; sedoni devas lerni maltrafi øin per nia racio kajne per falsaj timoj, kiuj gvidas nenien, kajkies efektoj estas rapide venkitaj en æiumeze decidita animo. Racio, sinjoro, jes, niaracio sola devus averti nin, ke vundo farita alniaj kamaradoj povas neniam porti feliæon alni; kaj nia koro, ke kotnribui al ilia feliæo es-tas la plej granda øojo Naturo agnoskas surnia planedo. La tuton de moralo homa enhavastiu æi frazo: Provizu al aliaj dezirojn tiomfeliæaj, kiom oni deziru sin mem esti, kajneniam metu sur ilin pli da peno, ol oni dezirusricevi el iliaj manoj. Jen la principoj, karaamiko, kiujn ni æiuj devus sekvi, kaj malmankusDio kaj Religio por alte taksi kaj aliøi ilin,sufiæante tiel nur koro bona. Sed mi sentas,ke mia forto fortajdiøas... Pastro, forprenuviajn antaýjuøojn, ekstariøu, estu homo, estu

homa, sentime kaj senespere forgesuviajn diojn kaj viajn religiojn ankaý:

neniu el ili estas bonaj por io ajn,sed bataligi homon al homo, kaj la

sola mencio de tiuj hororoj jamkaýzis pli grandan perdon davivo en la tero ol æiuj aliajmilitoj kaj plagoj kombinitaj.Rezignu la ideon pri alia mon-do: estas neniu; sed ne

rezignu la plezuron esti feliæakaj feliæigi en tiu æi mondo.Naturo ofertas vin neniun alianmanieron duobligi vianekzistadon, daýrigi øin. —Amiko mia, voluptaj plezurojestis pli karaj al mi ol iu ajnalia. Mi idoligis ilin laý miatuta vivo, kaj mia deziroestis fini øin en øia sino; miafino alproksimiøas, ses

virinoj pli æarmaj ol taglumoatendas en la apuda æambro. Mi

rezervis ilin por tiu æi momento: foriru,

aý partoprenu la feston kun mi, sekvante mianekzemplon brakumu ilin anstataý la vanajnsofismojn de superstiæo, sub iliaj karesojklopodu momente forgesi viajn hipokritajnkredojn.NOTO.- La mortanto frapis sonorilon,la virinoj eniris la æambron, kaj post estimomenton en iliaj brakoj, la pastro iøisunu, kiun Naturo koruptis, æar li nekapablis klarigi tion, kio korupta naturoestas.

Virinoj pli æarmaj ol taglumo

2003 Novembro

ATEO Paøo 11

La Mezorientakonflikto, de atea

vidpunktoLa aserto, La konflikto en la Proksima

Oriento ne radikiøas en la religio, øiestas inter du popoloj, tamen, la religioverþas oleon en la fajron.

La nuna situacio aldekstrigas la judanloøantaron, plifortigas la influon dereligiaj, eæ mesiaj, tendencoj.

En la araba mondo disvastiøas lafundamentismo, ne eblas vivi ekster lakadroj de la religio. En ambaý socioj lareligioj proponas simplajn, senhezitajnsolvojn.

La þlosilvorto: edukado.

a) Sur socia tereno, akcepti lamalsamulon.

b) Disvastigi Esperanton, kiu memedukas por malfermiteco, kaj estas taýganeýtrala ilo por paroli, anstataý pafi.

c) Doni forman sciencan bazon al lagelernantoj, por ke ili ne seræu pretajnrespondojn de aýtoritato, sed pripensuæion per si mem, decidu mem, kaj esturespondecaj pri sia decido.

Gavriel Zeevi

La celoj de ATEOATEISTA TUTMONDA

ESPERANTISTA ORGANIZO

1 Kunligi esperantistajnateistojn kaj liberpensulojn.

2 Disvastigi Esperanton interateistoj.

3 Defendi propran egalrajteconkaj kontraýi trudadon dereligio en neýtralajnEsperanto-grupojn.

4 Instigi æe neýtralaj Espe-ranto-grupoj, ke oni egalevarbu por Esperanto æenereligiaj grupoj se onivarbas æe religiaj grupoj.

5 Akceli racian pensmanieronen Esperantujo kaj priEsperanto mem kaj strebialtigi la intelektan kajkulturan nivelon deEsperantujo.

6 LIbere diskuti kaj analiziateismajn movadojn,politikojn, kaj filozofiojnkaj æiajn rilatajn sociajnproblemojn.

7 Malkateni la mensojn!

AteismoOrgano de ATEO

REDAKCIO: PoÙtkesto 4461,E30080 MURCIA,HISPANIO

Retskribu alateo@ono.com

GRAVAJ NOTOJ:

1 Ne subskribitajn artikolojnverkis la redaktoro.

2 Oni povas reproduktiartikolojn, kondiæe ke oni citula originon.

3 Ni ne korespondos pri nepetitajartikoloj. Tamen, ni klopodospublikigi æiun artikolon kiesenhavo estas interesa kaj ne mis-traktas iun ajn personon.

4 Pri la enhavo de la artikolojrespondecas la aýtoroj mem, nela redakcio.

Prezidanto: Claude Nourmont, elLuksemburgio.Vizprezidanto: Neil Blonstein, el

Usono.Sekretario: Helga Rapley, el Francio.Kasisto: Dieter Rooke, el Svislando.Helpantopri specifaj taskoj: Anna Lowenstein,

el Italio.Redaktoro: Jesuo de las Heras, el

Hispanio.

Kovrilo: Ne al miraklo sangonsoifantan, koncepto kaj realiga-do de la redaktoro. Tamen, sevivo ne turnu æirkaý tiu funebrabildo, ni disvolvu artikolojnmontrante pri kiu nia vivoturnu.