20
ATAUM e-bülten MAYIS 2014 Avrupa'nın 'Güvenli' Madenciliği Avrupa'da alınan sıkı önlemler maden kazalarını önemli ölçüde düşürmüş durumda. Zira madenlere ekonomik bağımlılık sürdüğü için, bu sektöre tümüyle sırt da dönülemiyor. Buradaki yüksek maliyetlerse kıta dışına taşınan maliyeti düşük faaliyetleri beraberinde getiriyor. Öyle ki, Avrupalı şirketlerin sık kazalı Afrika faaliyetleri "suistimale" fazlasıyla açık. Dünyada her yıl 10 milyar tonun üzerinde maden üretiliyor. Bunun yüzde 75‘i kömür, uranyum ve petrol gibi enerji hammaddelerinden, yüzde 15’i elmas, mermer ve kum gibi endüstriyel hammaddelerden, yüzde 10’u da demir ve bakır gibi metalik madenlerden oluşmakta. Bir yılda üretilen tüm madenlerin değeri ise 1.5 tril- yon doları buluyor. Dünyada faaliyet gösteren yaklaşık 4 bin maden şirketi var. Ancak toplam üretimin yüzde 85’i az sayıdaki büyük çokuluslu şirketler tarafından yapılmakta. Dünyanın en büyük ilk on maden şirketin- den beşiniyse Avrupa merkezli şirketler oluşturuyor. Devletlerin gelişmişlik düzeyiyle doğru orantılı olarak ar- tan maden ürünleri tüketiminin, ithalat oranlarına bakarak Avrupa’da da hızla arttığını söylemek mümkün. Avrupa Komisyonu daha 1989’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’nda madencilik sektörüyle ilgili olarak hazırlattığı raporda, ulusal hükümetlerin sektörün Avrupa ekonomisi açısından taşıdığı önemin yeterince far- kında olmadıkları uyarısında bulunuyordu. Rapor aynı zamanda kamu teşebbüslerinin özelleştirilmesi, madencilik eğitiminin ve ar-ge çalışmalarının desteklenmesi ve yasal yapının basitleştirilmesi gibi öneriler getirmekteydi.. (devamı 3.sayfada) MALİYETİ ÖDEYENLER HEP VAR Elâ BİLGEN Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yıl 6 - Sayı 68 Avrupa Gündemi... üyelik ve diğer talepleriniz için [email protected] Cannes Film Festival 2014 Ezgi POLAT sayfa 16 Ukrayna’nın Seçimi: İstikamet Batı Mühdan SAĞLAM sayfa 8-9 Asgari Ücret İstemiyoruz! Onur HAZNEDAR sayfa 4 AB’nin İlk 'Sosyal Gözetim' Raporu Esra AKGEMCİ sayfa 5 Bosna-Hersek’te Muşa Eylemleri Harun Hasanagiç sayfa 10 Portre: Lord Rosebery Recep Ersel ERGE sayfa 18-19 Avrupa’da madenlerde çalışma koşullarıyla iş sağlığı ve güvenliği konusunda zorunlu düzenlemeler var. Bunların çoğunun çerçevesini çizense uluslararası örgütlerle AB'nin talepleri. Öte yandan, “bu nedenlerle artan maliyetler”, büyük şirketlerin Afrika ve Latin Amerika gibi bölgelere yönelmesine neden olmuş! AB Vatandaşlarına ‘Unutulma Hakkı' Yasemin KARADAĞ sayfa 12-13 'İç' ve 'Dış'taki Adımlarla Kurulan Polisten Twit ‘Ziyareti’ Gökçe ÖZSU sayfa 11

ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

ATAUMe-bülten

MAYIS 2014

Avrupa'nın 'Güvenli' Madenciliği

Avrupa'da alınan sıkı önlemler maden kazalarını önemli ölçüde düşürmüş durumda. Zira madenlere ekonomik bağımlılık sürdüğü için, bu sektöre tümüyle sırt da dönülemiyor. Buradaki yüksek maliyetlerse kıta dışına taşınan maliyeti düşük faaliyetleri beraberinde getiriyor. Öyle ki, Avrupalı şirketlerin sık kazalı Afrika faaliyetleri "suistimale" fazlasıyla açık.

Dünyada her yıl 10 milyar tonun üzerinde maden üretiliyor. Bunun yüzde 75‘i kömür, uranyum ve petrol gibi enerji hammaddelerinden, yüzde 15’i elmas, mermer ve kum gibi endüstriyel hammaddelerden, yüzde 10’u da demir ve bakır gibi metalik madenlerden oluşmakta. Bir yılda üretilen tüm madenlerin değeri ise 1.5 tril-yon doları buluyor. Dünyada faaliyet gösteren yaklaşık 4 bin maden şirketi var. Ancak toplam üretimin yüzde 85’i az sayıdaki büyük çokuluslu şirketler tarafından yapılmakta. Dünyanın en büyük ilk on maden şirketin-den beşiniyse Avrupa merkezli şirketler oluşturuyor. Devletlerin gelişmişlik düzeyiyle doğru orantılı olarak ar-tan maden ürünleri tüketiminin, ithalat oranlarına bakarak Avrupa’da da hızla arttığını söylemek mümkün. Avrupa Komisyonu daha 1989’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’nda madencilik sektörüyle ilgili olarak hazırlattığı raporda, ulusal hükümetlerin sektörün Avrupa ekonomisi açısından taşıdığı önemin yeterince far-kında olmadıkları uyarısında bulunuyordu. Rapor aynı zamanda kamu teşebbüslerinin özelleştirilmesi, madencilik eğitiminin ve ar-ge çalışmalarının desteklenmesi ve yasal yapının basitleştirilmesi gibi öneriler getirmekteydi.. (devamı 3.sayfada)

MALİYETİ ÖDEYENLER HEP VARElâ BİLGEN

Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yıl 6 - Sayı 68Avrupa Gündemi...

üyelik ve diğer talepleriniz için [email protected]

Cannes Film Festival 2014

Ezgi POLATsayfa 16

Ukrayna’nın Seçimi: İstikamet BatıMühdan SAĞLAM

sayfa 8-9

Asgari Ücret İstemiyoruz!Onur HAZNEDAR

sayfa 4

AB’nin İlk 'Sosyal Gözetim' Raporu

Esra AKGEMCİsayfa 5

Bosna-Hersek’te Muşa Eylemleri

Harun Hasanagiç sayfa 10

Portre: Lord RoseberyRecep Ersel ERGE

sayfa 18-19

Avrupa’da madenlerde çalışma koşullarıyla iş sağlığı ve güvenliği konusunda zorunlu düzenlemeler var.Bunların çoğunun çerçevesini çizense uluslararası örgütlerle AB'nin talepleri. Öte yandan, “bu nedenlerle

artan maliyetler”, büyük şirketlerin Afrika ve Latin Amerika gibi bölgelere yönelmesine neden olmuş!

AB Vatandaşlarına ‘Unutulma Hakkı'

Yasemin KARADAĞsayfa 12-13

'İç' ve 'Dış'taki Adımlarla Kurulan

Polisten Twit ‘Ziyareti’Gökçe ÖZSU

sayfa 11

Page 2: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

'Batı'nın Batısı ve Doğusu ÜzerineBilgesu Büyükçolak

Her ne kadar dünyanın yu- ve bu nedenle aşırı sağ hare- Yani Avrupa doğu-batı ayrı- de bulunuyor. Kişi başına dü-varlak olduğunu ve bu se- ketin yükselmesiyle baş ede- mının yanında sol ve sağ ide- şen yıllık milli gelir sınıflan-bepten her yerin hem batı meyen Doğu Avrupa ülkeleri olojiler arasında da sıkıntı ya- dırmasında dünya birincisi, hem de doğu olabileceğini olarak kendini gösteriyor. şıyor. ülkelere göre yaşam kalitesi bilsek de, Avrupa ve Amerika Öyle ki Avrupa'nın zengin ka- Dünyanın en büyük ekono- sıralamasındaysa dördün-odaklı olarak batı ve doğu nadında kendini konumlan- miye sahip kıtası olan Avru- cüsü durumunda. Ülkede si-kavramlarımızda evrensel dırmış Almanya'da bi le pa'da, ekonomide de doğu gorta, sanayi ve kimyasal sek-bir söylem görülüyor. Günü- 2012'de yapılan bir araştır- ve batı eksenli olarak zen- törleri büyük paya sahipken, müzde siyasi, ekonomik, kül- mada, ülke içindeki doğu ve gin-fakir şeklinde ayrılmış du- tarım sektörü oldukça küçük türel ve daha birçok anlam- batı ayrımının doğunun aşırı rumda. Tabii bu ayrıma rağ- miktarda bulunuyor. En fakir da sınıflandırma yaparken sağcılaşmasıyla beraber de- men Avrupa'nın en fakir ül- AB üyesi ülke olan Bulgaris-kullandığımız “doğu” ve rinleştiği vurgulanıyor. Öte keleriyle dünyanın en fakir ül- tan'daysa halkın yüzde 50'si “batı” kavramları kaynağını yandan, Mayıs’ta yapılan Av- keleri arasında uçurumlar bu- sefaletle mücadele ediyor. kapitalizmin doğuşundan a- rupa Parlamentosu seçimle- lunuyor. Bulgaristan, Yuna- Sovyet pazarının çözülme-lıyor. Ancak Avrupa'nın ken- rinde aşırı sağın yükselişi de nistan ve Kosova gibi ülkeler siyle beraber Bulgaristan ve di içerisinde düştüğü “Doğu birçok kesim tarafından şaş- Avrupa'nın en fakir ülkeleri a- diğer Doğu Avrupa ülkeleri Avrupa” ve “Batı Avrupa” ay- kınlıkla ve tepkiyle karşılanı- rasına girerken, Lüksem- kapitalizme eklemlenme gi-rımının nedeni ve etkileri ne- yor. Ancak komünist sistemin burg, Almanya ve Hollanda rişiminde bulunuyorlar an-ler olabilir? tarih içerisinde nihai zafere gibi ülkelerse en zenginler sı- cak 2007'de birliğe dahil o-Aslında dünyanın doğu ve ba- ulaşamaması nedeniyle artık nıfına giriyor. AB son yıllarda lan Bulgaristan aradan 7 se-tı blokları şeklinde ayrılma- yoksulluk ve işsizlik sağ ideo- fakir ülkeleri kalkındırmak a- ne geçmesine rağmen yerin-sıyla beraber her uygarlık lojiyi güçlendiriyor. Doğu Av- dına birçok sivil toplum ör- de sayıyor. Bu sebeple ülke-kendi içinde doğusunu ve rupa ülkeleri son yıllarda gütünü finanse ediyor. Bu gi- de yolsuzluk, cinayet, hırsız-batısını yaratıyor. Bütün coğ- AB’de yer alma ve serbest pa- rişimler kısa vadede başarılı lık, eğitimsizlik ve evlilik yaşı-rafi ve tarihi farklılıkların ya- zar ekonomisine geçme giri- olsalar da son yıllarda Doğu nın çok düşük olması gibi nında bu isimlendirme, özel- şimleriyle Soğuk Savaş ve Avrupa ülkeleri sık sık eko- problemler yaşanıyor. Bulga-likle İkinci Dünya Savaşı son- sonrasında Doğu Bloku ülke- nomik krizlerle baş başa ka- ristan'da çalışanların aylık or-rası çift kutuplu sistemde ba- lerinde var olan Batı'ya ve ka- lıyor. AB'nin yaşattığı hayal talama kazancı 300 Euro i-tının kapitalist, doğununsa pitalizme olan tepkilerini kı- kırıklığı sebebiyle de ülkede ken, Lüksemburg'ta bu ra-komünist yapısıyla beraber rıyor. AB ise genişleme politi- güvensizlik hali ortaya çıkı- kam ortalama 3 bin Euro'yu batıya modernizm ve geliş- kalarında Doğu Avrupa ül- yor ve bu da tarihin her sah- buluyor. Bu ekonomik temel-mişlik, doğuya ise geri kal- kelerinin birlik başvurularına nesinde gördüğümüz gibi po- li ayrım, bizi en başta doğu-mışlık atfeden oryantalist bir olumlu yanıtlar vererek on- litik bir boşluğa ve sağın yük- batı ayrımına iten sebebe kimliğe bürünüyor. Avrupa ül- ların Batı'ya yakınlaşma selmesine sebep oluyor. döndürüyor. Bulgaristan ve kelerindeki durum da buna çabalarını ve Avrupa ülkele- Lüksemburg, Avrupa'nın en Lüksemburg arasında kültü-paralel olarak kapitalist sis- rinin her açıdan birleşmele- küçük ülkelerinden olmasına rel, hukuki, sosyal vb. birçok temde yerini bulan Batı Av- rini destekliyor. Ancak güçle- rağmen en zengin ülkesi ola- uçurum yaşanıyor. rupa ülkeleri ve Sovyet nen sağ hareket içerisinde rak tahtını koruyor. Diğer ül-Rusya'nın dağılmasıyla bera- AB karşıtlığı politikası uygu- kelere kıyasla enflasyon ve iş-ber ekonomik kriz yaşayan layan siyasiler de bulunuyor. sizlik oranı çok düşük düzey-

Bilgesu Büyükçolak

ATAUMe-bülten 2

'Batı'nın Batısı ve Doğusu ÜzerineMAYIS 2014

Page 3: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Bu gelişmelere paralel ola- pında 350 binin üzerinde. de çıkarımının arttırılması k im ya v e otomotiv gibi alt rak 1996’da Avrupalı ulusal 2008’de yine Avrupa Komis- için gerekli tedbirlerin alın- sektörlerle birlikte 30 milyon maden birliklerini bir araya yonu tarafından Euromines’ ması” tavsiye edilmekteydi. kişinin bu endüstride çalıştı-getiren Avrupa Maden En- ın da desteklediği “Ham- Ayrıca AB için kritik ham- ğını söylemek mümkün. düstrisi, Metal Cevherleri ve madde Girişimi – Avrupa’da maddelerin tespit edilmesi Enerji açısından bakıldığın-Endüstriyel Mineraller Birliği Büyüme ve İstihdam için Kri- ve cep telefonları, LCD tele- daysa tüm risklerine rağmen (Euromines) kuruldu. Tüm tik İhtiyaçların Karşılanması” vizyon gibi ürünlerde kulla- görece düşük maliyeti nede-Avrupa’dan 19 ulusal birlik konulu bir bildiri Konsey ve nılan ileri teknoloji metalle- niyle Sanayi Devrimi’nden ve 28 şirketten oluşan Euro- Parlamento’ya sunuldu. Bil- rinin tedarikine önem veril- bu yana hâlâ en yaygın ener-mines üyeleri 40’tan fazla diride metal cevherine yöne- mesi gerektiği de ifade edil- ji kaynağı kömür ve Avrupa farklı metal ve mineral üret- lik küresel talepteki artışa dik- mekteydi. çapında sadece bu sektörde mekte. Ayrıca üye şirketler ve kat çekilmekte ve “Avrupa A B ’d e enerji dışı madencilik çalışanların sayısı 200 bini bunların bağlı kuruluşlarının ekonomisi açısından kritik e nd üstrisi yaklaşık 300 bin ki- buluyor. çalışan sayısı da dünya ça- öneme sahip olan hammad- şiyi istihdam etmekte. İnşaat,

İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerAvrupa ekonomisi açısından üzerinde Avrupa ülkesinin v en liği açısından özellikle ça- ekipman ve maddelerin be-madencilik faaliyetlerinin u lu sa l sosyal güvenlik ku- lışma alanlarının iyileştiril- lirlendiği bir İş Sağlığı ve Gü-önemi ve çok miktarda çalı- rumları üye. ILO çerçevesin- mesi için asgari koşulları ka- venliği Belgesi hazırlanması şanın bu faaliyetlerde yer al- de madenlerde güvenliğin bul etmesi gerektiği ifade g e re kt iğini söylüyor. Ayrıca ması, çalışma koşullarıyla iş sağlanması amacıyla yapı- ediliyor. Buna dayanarak te h lik ele re karşı teknik ve ku-sağlığı ve güvenliği konu- lan düzenlemeler işverene oluşturulan ve üye devletle- rumsal açıdan uygun tedbir-sunda düzenlemeler yapıl- kazaları önlemek için her tür- rin iç hukukuna uyarlanması lerin alınmasını, bunun için masını zorunlu kılmakta. Bu lü önlemi alma, riski kayna- beklenen Çerçeve Direktif gereken personelin atanma-kapsamda Avrupalı devletle- ğında bertaraf etme, güvenli (89/391/EEC) ise bu koşulla- sını, şirket sahibi veya bu per-rin büyük çoğunluğu hem ç a lış ma sistemleri tasarla- rın sağlanması için genel il- soneller tarafından iş yeri Uluslararası Çalışma Örgütü ma, işçileri bilgilendirme ve keleri tanımlamakta ve çalış- ekipmanlarının güvenli hale (ILO) ve Uluslararası Sosyal eğitme, kaza halinde gerekli ma alanlarıyla ilgili pek çok getirilmesini öngörüyor.Güvenlik Kuruluşları Birliği tıbbi yardımı sağlama gibi yü- hususun belirlendiği ilgili di- Bunların yanı sıra iş yükü, (ISSA) gibi uluslararası ör- kümlülükler getiriyor. Hükü- ğer direktiflere zemin hazır- psiko-sosyal riskler, çalışan gütler, hem de AB tarafından metler açısındansa teknik lamakta. yaşı gibi pek çok konuda ha-yapılan düzenlemelere tâbi. kılavuzların hazırlanması, de- Örneğin 92/91/ EEC ve zırlanmış direktifler mevcut.ILO’nun 1995’te imzaya aç- netimlerin düzenlenmesi ve 92/104/EEC Sayılı Konsey Di- AB düzenlemelerine ek ola-tığı “Madenlerde Güvenlik denetimler için gerekli yasal rektifleri sırasıyla delme ma- rak Euromines tarafından ha-ve Sağlık Sözleşmesi”ne ta- zeminin oluşturularak kaza- rifetiyle gerçekleştirilen ma- zırlanan "Avrupa Maden Sek-raf olan 26 devletten 16’sını ların etkin soruşturulması ön- dencilikte ve yer altı ve yer töründe Sürdürülebilir Kal-Avrupalı devletler oluşturu- görülüyor. üstü madenciliğinde iş sağ- kınma Rehberi" de üye şirket-yor. Yine ILO’nun desteğiyle AET’yi kuran 1957 Roma lığı ve güvenliği konularını e- lere gereken tüm koruma 1927’de kurulan ve bugün Antlaşması’nın 118 A mad- le alıyor. Direktifler şirket ve- tedbirlerini alarak iyi ve gü-150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş ye- venli çalışma koşulları sağla-hip olan ISSA’ya da 40’ın l er y o luyla iş sağlığı ve gü- rindeki tehlikelerin, patlayıcı ma yükümlülüğü getiriyor.

Avrupa'nın 'Güvenli' MadenciliğiElâ BİLGEN

ATAUMe-bülten

3

Düzenlemelerin 'erişemediği' bölgelerSanayi Devrimi, yalnız İngil- de etmekte. İngiliz menşeli AngloGold lere karşı önlem alınması yö-tere’de ve yalnız 1856-1886 Ancak Afrika’nın endüstrileş- Ashanti faaliyet göstermek- nünde hükümet yetkililerine arasında yaklaşık bin ma- mesi açısından olumlu yo- te. İngiliz yardım derneği baskı yaptığı ortaya çıkmıştı. dencinin hayatına mal ol- rumlanan bu durum, maden War on Want, 2008’de ya- Sorunu daha karmaşıklaş-muştu. Avrupa’da yürürlükte kazaları bakımından aynı y ın lad ığı raporda, Anglo tıran ve hatta vahimleştiren-olan düzenlemeler bu büyük olumlu sonucu vermiyor. Gold’un da sahibi olan dün- se, ırkçı Aperthied rejimin-felaketlerin büyük ölçüde so- 1960’ta Güney Afrika’da ya devi Anglo American Ma- den çıkan Güney Afrika’daki na ermesini sağladı. Batı meydana gelen kazada 437 den Şirketi’ni faaliyet göster- bu katliamın ırkçılığın uzuz Avrupa’da, 405 madencinin madenci, 1972’de Zimbab- diği gelişmekte olan ülkele- yıllar mağduru olanların yeni yaşamını kaybettiği 1946’ we’deki kömür madeni ka- rin insanlarını suistimal et- rejimde polis olanları tara-dan bu yana büyük maden zasındaysa 426 madenci ha- mekle suçlamıştı. Ayrıca her fından maden işçisi olanlara kazaları yaşanmıyor. Ancak yatını kaybetmişti. 2012’de yıl Bern Deklarasyonu ve Gre- yönelik yapılmasıydı.gözden kaçırılmaması gere- bu defa Demokratik Kongo enpeace öncülüğünde yapı- Afrika, tıpkı 19. yüzyyıl Av-ken bir nokta var: Avrupa’da Cumhuriyeti 60’tan fazla ma- lan halk oylaması sonucu se- rupası gibi sanayileşmesinin sürdürülebilirlik ilkelerinin den işçisi göçük altında kala- çilen en kötü şirkete verilen bedellerini ödüyor. Bu “feda-sosyal boyutunun madenci- rak öldü. Büyük felaketler ka- Public Eye Award’un 2011’ kârlığın” yabancı şirketler le-lik faaliyetlerinin “maliyeti- dar dikkat çekici olmasa da deki sahibi de “ciddi insan hine yapılmasıysa, iki kıtanın ni” artırması, büyük şirketle- 2011’de İsveç menşeli bakır hakları ihlalleri ve çevresel sanayileşme hamleleri ara-rin Afrika ve Latin Amerika gi- madeni işletmesinde bir haf- sorunlarla dolu” olan Anglo sındaki en önemli farkı oluş-bi bölgelere yönelmesine ne- ta içinde meydana gelen ve G old Ashanti oldu. turmakta. Günümüzde bir-den oldu. iki kişinin ölümüne neden S o n yıllarda Afrika madenle- çok uluslararası toplantının Afrika Kıtası dünya mineral olan iki ayrı kazada olduğu rinde meydana gelen ölüm- konusunu Afrika’nın endüst-rezervlerinin yüzde 30’una gibi, aynı işletmede sık ara- lerin “iş kazası”ndan farklı rileşmesi oluşturuyor ve Af-ev sahipliği yapıyor. Elmas, lıklarla iş kazaları yaşanıyor. bir niteliğe büründüğünü de rikalı hükümetler bu konuda manganez, platin, kobalt ve Bu tür olaylar ücretlerin dü- söylemek mümkün. Nitekim Avrupalı mevkidaşlarından altının büyük bir kısmı da şüklüğünü, yetersiz güvenlik 2012’de İngiltere menşeli danışmanlık alıyor. Hükü-Afrika’da. Kıta’nın petrol ve tedbirlerini ve zaman zaman Lonmin Şirketi’nin Güney metler yabancı yatırımcıyı mineral rezervlerinin 55 tril- da maden atıklarının çevreye Afrika’daki Marikana platin çekmek pahasına iş sağlığı yon doların üzerinde olduğu verdiği zararları gündeme madenlerinde düşük ücretler ve güvenliği konusunu ağır-tahmin ediliyor. Dolayısıyla getiriyor ama kalıcı tedbirle- nedeniyle greve giden 3 bin dan almaya devam ettikçe Afrika, büyük maden şirket- rin alınması için yeterli olmu- işçinin üzerine polis tarafın- de Avrupa madencilik sektö-lerinin dikkatini cezbediyor. yor. Hükümetlerin yetersiz dan ateş açılmış, 34 madenci rü ne Avrupa’daki maden ka-Afrika Kalkınma Bankası da denetimlerinin yanı sıra ölmüş ve 78’i de yaralanmış- zalarının önlenmesinde ne gelişmiş ülkelerdeki yüksek işletmeciler de iyi sicillere sa- tı. Olayın ardından kurulan de sektörün sürdürülebilirli-madencilik faaliyetlerinin hip değil. Kongo’daki kaza- Marikana Araştırma Komis- ğinin sağlanmasında zorla-çok uluslu şirketleri, görece nın meydana geldiği bölge yonu’nun incelemeleri sıra- nacak gibi görünüyor.düşük üretim maliyetleri su- kalay ve altın bakımından ol- sındaysa Lomnin yöneticile-nan Afrika’ya yönelttiğini ifa- dukça zengin ve bölgede rinin “suç işleyen” gösterici-

MAYIS 2014

Page 4: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Asgari Ücret İstemiyoruz!Onur HAZNEDAR

Gün geçmiyor ki İsviçre’de ücret ödeyen devlet İsviçre ş il ler Partisi tarafından des- dının yüksek olduğu kentler-yeni bir referandumla karşı- olacaktı. Ancak halkın bu t ek le ne n bu referandumda de alınan ücretler barınma ih-laşmayalım. Daha yeni Avru- öneriyi sandık başında red- asgari ücretin ayda en az 4 tiyacını ancak karşılayacak ni-pa’dan gelen göç konusun- detmesiyle birlikte bu rekora bin İsviçre Frangı olması ge- telikteydi. Bu nedenle de sa-da referanduma giden ve de ulaşılamadı. Bu sonuca en rektiği savunuluyordu. Sen- atlik 14.70 Euro’ya denk dü-bunu engelleyen İsviçre, bu çok sevinense, başından beri dikalara göre hayat pahalı- şen bu tutarın asgari olarak sefer de asgari ücret uygula- öneriye şiddetle karşı çıkan iş lığının had safhada olduğu belirlenmesini savunuyorlar-masını halka sundu. Bu refe- dünyası oldu. ülkede her şeye rağmen as- dı. Ancak halkın yalnızca yüz-randumu farklı kılansa rekor Herhangi bir asgari ücret dü- gari ücret uygulamasının ol- de 23’ünün sendikaların ve düzeyde bir asgari ücret zenlemesinin bulunmadığı mamasından dolayı işçiler i şçi le rin yanında olması so-tutarını öngörmesiydi. Zira ü lk ede, İsviçre Sendikalar Fe- ekonomik bir darboğaz içeri- nucu bu uygulama hayata eğer kabul edilseydi dünya- derasyonu (SGB) tarafından sindeydi. Özellikle Cenevre geçirilemedi. da işçilerine en fazla asgari önerilen ve Sosyalistler’le Ye- ve Zürih gibi yaşam standar-

Onur HAZNEDAR

ATAUMe-bülten 4

Asgari Ücret İstemiyoruz!

Bu öneriyi reddedenlerin or- nanlardan: “Çalışmalar gös- rumu belirtmekte de yarar di soru işaretleri bulunuyor. tak görüşü, ücretlerin arttırıl- teriyor ki, asgari ücret uygu- var. Zira hâlihazırda İsviç- Ancak ülkede özellikle kadın ması sonucu üretim maliyet- laması insanlara yardımcı ol- re’de işçilerin yüzde 90’ın- işçiler ve sezonluk işçiler için lerinin artacağından gençle- mak bir yana daha çok işsiz- dan fazlası ayda 4 bin İsviçre böyle bir uygulama yine de rin iş bulma konusunda zor- lik ve sefalete yol açıyor. Ay- Frangı’ndan fazla maaş alı- önem taşıyor. Zaten öneriyi luklar çekeceği ve mevcut iş- rıca bu yükseklikteki bir üc- yor. Dahası İsviçre hükümeti- sunan sendikaların amacı da lerinden ayrılmak zorunda retle baş etmek birçok küçük nin geliri düşük vatandaşlara düşük ücretle çalışan ve top-olacakların sayısının arta- işletme için problem olacak- çeşitli sosyal yardımları da lu sözleşme fırsatı olmayan cağıydı. İsviçre İş Birliği Ce- tır.” Özellikle iş dünyasının bulunuyor. Yani işçiler açısın- yaklaşık 400 bin kişiye bir ta-nevre Ofisi yöneticisi Cristina benimsediği bu görüşün dı- dan bile böyle bir uygulama- ban ücret oluşturmaktı. Gagnini de bu görüşü savu- şında var olan bir başka du- nın gerekliliği konusunda cid-

Neden olmadı?

Avrupa’nın asgari ücret hari- tüm ülkelerinde asgari ücret devletler kervanına katıla- semburg eski başbakanı tasına baktığımızdaysa, kar- düzenlemesinin bulunmadı- cak. Almanya bu zamana Jean-Claude Juncker’in giri-şımıza ilk olarak çıkan nokta ğı. AB üyesi ülkelerden Da- dek yabancı yatırımı kendisi- şimleri de bunlardan biri: ülkeler arasında ücretlerde nimarka, İsveç, Finlandiya, ne çekmek ve bazı sektörler- “Bir Avrupa ortak asgari üc-görülen derin farklılıklar olu- İtalya, Avusturya, Kıbrıs ve de ücretleri düşük tutmak r et in i kabul etmek çokönem-yor. Şekilde de görüleceği A l m anya’da asgari ücret uy- adına asgari ücrete uzak dur- li. Çünkü eğer bu olmazsa üzere asgari ücretin Doğu Av- gulaması bulunmuyor. Bu- muştu. Ancak yeni hükümet- AB, işçi sınıfının desteğini rupa ülkelerinde oldukça dü- nun dışında AB üyesi olma- te Merkel’in koalisyon ortağı kaybedebilir.” Euro grubu şük, buna karşın Batı Avrupa yan İzlanda, Norveç ve İsviç- Sosyal Demokratların öneri- başkanlığını yürüttüğü sıra-ülkelerinde de oldukça yük- re’de de asgari ücret uygu- sini kabul etmesiyle Alman- da girişimlerde bulunan sek seviyelerde olduğu göze lanmıyor. Bu ülkelerde ücret, ya’da da ücret saatlik 8.50 Juncker’in bu önerisi, bu gö-çarpıyor. Altı Avrupa ülkesin- şirketler aracılığıyla ya da bir- Euro asgari ücret uygulama- revini Hollandalı meslektaşı de asgari ücret 1000 Euro’ takım özel sözleşmelerle be- sına geçilmiş oldu. Jeroen Dijsselbloem’e dev-nun üzerinde seyrediyor. As- lirleniyor. Her ne kadar AB’de ülkeler retmesiyle şimdilik sadece gari ücretin belirlenmesinde Şimdilik asgari ücret uygula- asgari ücret tutarlarını kendi lafta kalmış gözüyor. Üye ül-ülkelerin ekonomik gelişmiş- ması bulunmayan Almanya’ ekonomik durumlarına göre kelerin ekonomik farklılıkları likleri göz önünde bulundu- ya ayrı bir parantez açmakta belirleseler de, son zaman- göz önünde bulunduruldu-rulduğundan buna çok da yarar var. Zira geçtiğimiz ay- larda ortak bir tutar belirle- ğunda da böyle bir uygula-şaşırmamak gerekiyor. Bu- larda aldığı kararla birlikte me konusunda da bazı giri- manın yakın gelecekte haya-nun dışında bir başka göze Almanya da 2015’ten itiba- şimler bulunuyor. Emektar ta geçirilmesi pek mümkün çarpan noktaysa Avrupa’nın ren asgari ücret uygulayan bir siyaset adamı olan Lük- gözükmüyor.

Avrupa ne durumda?

MAYIS 2014

Page 5: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Avrupa Komisyonu, ilk kez lışmalardan biri olarak görü- güçlendirilerek AB genelinde Avrupa Komisyonu bugüne hazırladığı “sosyal gözetim” lebilir. Mart 2011’de AB li- ekonomik kalkınmanın güç- kadar bu konuda bir adım raporuyla, AB’de ekonomi derlerinin kurduğu Euro-Artı leneceği öngörülmüştü. Av- atmamıştı. Kemer sıkma po-politikalarının eşgüdümü P ak tı (Eu ro -Plus Pact) “farklı rupa Sömestri’nin geliştiril- litikalarının olumsuz etkileri-için 2010’da geliştirilen “Av- ekonomileri, ekonomilerde- mesi için hazırlanan “sosyal nin devam etmesini “parasal rupa Sömestri” planını güç- ki gelişmişlik düzeylerini, gözetim” raporunun da bu birlik için ciddi bir sorun” ola-lendirmeyi hedefliyor. Önü- Maastricht kriterleri gereğin- çerçevede sosyal politika r ak t an ımlayan Komisyon müzdeki ay yayınlanacak c e bi rb irine yakınlaştırmak önerileri sunması bekleniyor. üyeleri, EMU’nun sosyal bo-olan raporda, yoksulluk, a m ac ıyl a” hayata geçirilmiş Avrupa Komisyonu’na göre yutunun güçlendirilmesine eşitsizlik, hane halkı geliri, is- ve bu pakt kapsamında “Av- raporda belirtilen istihdam dair “sosyal gözetim” rapo-tihdam oranları ve genç nü- rupa 2020 Stratejisi” ve “Av- ve işsizlik oranları gibi sosyal runun önemine dikkat çeki-fus arasında işsizlik oranları rupa Sömestri” adlı girişim- göstergeler ve politika öneri- yor. Raporda sosyal eşitsizlik-gibi ekonomik krizle birlikte ler başlatılmıştı. “Avrupa St- leri, Avrupa Ekonomik ve Pa- lerin azaltılması için sunulan alt üst olan sosyal gösterge- ratejisi 2020” ile 2020 yılına rasal Birliği’nin (EMU) sosyal çözüm önerilerinden biri de, ler üzerine değerlendirmeler kadar Euro Bölgesindeki boyutunu inşa etmek için ye- işçi sendikaları gibi sosyal ak-yer alacak. farklı sosyal piyasa ekonomi- ni bir araç olacak. Euro Böl- törlerin AB düzeyinde karar “Sosyal gözetim” raporu, AB’ lerinin birbirine yakınlaştırıl- gesi’nde borç krizinin patlak alma mekanizmalarına katı-nin son dönemde üye ülke- ması amaçlanırken, “Avrupa vermesinin ardından “aşırı lımının artırılması ve ekono-ler, özellikle de Euro Bölgesi Sömestri” ile finans ve mali- kamu borçlanması” içindeki mik yönetişimin bu şekilde ülkeleri arasında ekonomik ye politikalarının koordinas- ülkeleri kurtarmak için uygu- güçlendirilmesi. Ancak katı-kriz yüzünden gittikçe büyü- yonunu sağlamak hedeflen- lanan kemer sıkma politika- lımın niteliği üzerine henüz yen sosyoekonomik farklılık- mişti. Böylelikle AB ekonomi ları, krizin sosyal boyutunu ih- bir tartışma açılmış değil. ları kapatmak için yaptığı ça- politikalarının eşgüdümü mal etmekle eleştirilmiş ve

10

Recep Ersel ERGE

ATAUMe-bülten

5Esra AKGEMCİ

AB’nin İlk 'Sosyal Gözetim' Raporu

AB’nin İlk 'Sosyal Gözetim' Raporu Esra AKGEMCİ

Komisyon’un “sosyal göze- ve ücretlerde net bir düşüşe AB ülkelerinde ulusal düzey- sosyal eşitsizliğin giderilmesi tim” raporuna yönelik ciddi se bep olduğunu belirtiyor. de bir siyasi irade oluşturul- için yapısal önlemler almak-itirazlar da var. Öncelikle sos- Dolayısıyla hiçbir bağlayıcılı- ması. tan çok mali disiplini tamam-yal önerilerin mali öneriler- ğı olmayan sosyal öneriler, Son olarak, Avrupa Komis- layıcı bir işlev görmesi bekle-den farklı olarak AB ülkeleri Lamberts’a göre eşitsizlikler yonu’nun kurmak istediği niyor. Diğer yandan “kurtar-için bağlayıcı olmaması, ra- üzerine oturup konuşmaktan “sosyal gözetim” mekaniz- ma paketleri” ve “yardım porun sunacağı yeni pers- ibaret olan bir “iletişim pra- masının, Euro krizinin ortaya fonları”nın maliyetinin özel pektiflerin bir fark yaratıp tiği” olmanın ötesine geçe- çıkmasından bu yana üye ül- vergilerle halktan kesilmesi, yaratmayacağı konusunda miyor. 2010’da AB ülkeleri ke l erdeki ekonomik gidişatı kemer sıkma politikalarının endişe uyandırıyor. Öneri- için sosyal göstergeler hazır- kontrol altına almak için üre- eğitim ve sağlık alanlarında-lerin ciddiye alınacağı konu- lanması için girişimde bulu- tilen Avrupa İstikrar Meka- ki sosyal hakları tehdit etme-sunda şüphelerini dile geti- nan ancak önerileri merkez nizması (ESM), İstikrar ve Bü- si ve borç krizlerinin özellikle ren AP Yeşiller Grubu üyesi sağ partilerce dikkate alın- yüme Paktı (SWS) ve Euro- genç nüfusta işsizliği artır-Philippe Lamberts, Komis- mayan Yeşiller Grubu, Ko- Artı Paktı gibi tahakküm me- ması, Avrupa’da son yıllarda yon’un halihazırdaki mali m is yo n raporu için “çok geç, kanizmalarının bir parçası ol- önemli kitle hareketlerini önerileriyle sosyal eşitsizliği çok yetersiz” yorumunu yapı- duğunu vurgulamak gerek. sahneye çıkarmış durumda. azaltmak için sunduğu yeni yor. Yeşiller’in iki çözüm öne- Mali disiplini sağlamak için Özellikle İspanya, Yunanis-önerilerin birbiriyle çeliştiği- risi var: AB Antlaşması’nda İspanya, Yunanistan, İtalya, tan, İtalya gibi ülkelerde or-ni de vurguluyor. Lamberts, değişikliğe gidilerek AB ku- Portekiz gibi üyelere dayatı- taya çıkan kitlesel eylemlerin tüm üyeler için bağlayıcılığı rumlarının sosyal politika la n an la şmalar, istenilen di- boyutu, Avrupa Komisyo-olan mali önerilerin daha sı- alanında yetkilerinin artırıl- siplini sağlamada bugüne ka- nu’nun “sosyal gözetim” için kı bir işgücü piyasası dayat- ması ve sosyal ve ekolojik dar yetersiz kaldı. Bundan ne kadar geç kaldığını açıkça tığını, bunun da sosyal mu- disiplinin en az mali disiplin dolayı krizin sosyal boyutuy- gözler önüne seriyor.hatapların gücünü azalttığını kadar önemli olduğuna dair la ilgili atılacak adımların,

Rapora eleştiriler

MAYIS 2014

Page 6: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Yeni Yunanistan’a Doğru…Christos TEAZIS

İletişim Adres: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM)

Cemal Gürsel Caddesi, 06590 Cebeci, Ankara

Telefon: 0 (312) 362 07 62

Faks: 0 (312) 320 50 61

Web: www.ataum.ankara.edu.tr/ebulten

E-posta: [email protected]

Editör: Erdem DENK

Tasarım: Turan BACI-Erdem DENK

* Yazılarınızla katkıda bulunmak için [email protected] adresine email atabilirsiniz.* ATAUM E-Bülten’de yer alan yazılar ve görüşler tamamen yazarlarına aittir. ATAUM'un resmi görüşü değildir.

* Bu e-bülten içinde yer alan özel kullanım lisanslı tüm yazı ve görsellerin bütün hakları ATAUM`a aittir.* Bu e-bülten, kaynak gösterilerek kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir.

Sahibi: ATAUM adına Çağrı ERHAN · Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Erdem DENK · Yayının Türü: Süreli (Aylık) · Basım Yeri:

Ankara Üniversitesi Basımevi, İncitaşı Sokak No:10 06510 Beşevler/ANKARA Tel: 0(312) 213 66 55 · Basım Tarihi: 8 Haziran 2014

ATAUMe-bülten

ATAUMe-bülten6

25 Mayıs 2014’te Yunanis- seçilen bağımsız adayların tan’da üç seçim birden oldu. sayısındaki artış vurgula-Birincisi belediye seçimleri, m aya değer. Bu, insanların si-ikincisi vali seçimleri, üçün- yasal eğilimlerinin siyasi par-cüsü de Avrupa Parlamento- tilerce belirlenmediğini ve su seçimleri. Belediye ve Vali temsil edilmediğini göster-seçimleri iki turda gerçekleş- mekte.tirildi. Yunan seçim sistemine Valilik seçimlerinin renginin göre, 18 Mayıs 2014’te yapı- biraz daha siyasi olduğunu lan birinci turda yüzde elli ar- söylemekse mümkün. Ma-tı bir oy alan aday belediye lum, Yunanistan on üç eya-başkanı seçilecekti. Fakat le tt en oluşmakta. Bu on üç adaylar yüzde elliden az oy e yaletin sekizini Yeni De-alırlarsa o zaman en çok oy mokrasi alırken, iki eyaleti

6.07 ve Bağımsız Yunanlılar önleyebilmek için ne gibi ted-alan ilk iki aday ikinci tura ge- SYRİZA, geri kalan üçünü de da yüzde 3.47 oy aldı. So- birler alınabileceği tartışıldı. çecek, burada yüzde elliden bağımsız adaylar kazandı. nuçlara bakıldığında ortaya Dördüncü parti Zeytin (eski fazla oy alan aday da beledi- Bu seçimlerden iki önemli so-şöyle bir tablo çıkıyor: Yuna- PASOK) ise yüzde 8.02 al-ye başkan olacaktı. Aynı pro- nuç çıkarmak mümkün: Bi-nistan genelinde SYRİZA bi- makla “siyaset sahnesinde sedür valilik seçimleri için de rincisi, ilk defa Atina eyaleti-rinci parti konumunda ve ge- ben de varım” gibi bir mesaj geçerli. Her seçimi ayrı ayrı kı- ni SYRİZA kazandı. Bu çok ö-lecek genel seçimlerde ikti- vermiş oldu. Ama realitenin saca değerledirmemizde fay- nemli bir gelişme, çünkü Yu-dar partisi olabileceğine ke- mesajları farklı. Zira Zeytin da var. nanistan nüfusunun yüzde sin gözüyle bakılmakta. Za- ölmekte ve Avrupa Parla-Belediye seçimleri açısından 60’ı At ina’da ya şı yor. ten SYRİZA genel başkanı m e n to seçimleri onun için ge-dört büyükşehir çok önemli: SYRİZA, Atina’yı almakla bir Aleksis Tsipras de ertesi gün çici bir hayat öpücüğüdür. Zi-Atina, Pire, Selanik ve Patra. bakıma iktidar partisi yolun-Cumhurbaşkanı Karolos Pa- ra Yunan siyasi sahnesine da-Atina Belediye Başkanlığı’na da olduğunu ortaya koydu. pulias’le görüşüp erken seçi- ha yeni katılan Nehir Partisi Giorgos Kaminis tekrar seçil- İkincisi, eyalet seçimleri me gidilmesi gerektiğine vur- bile yüzde 6.61 alarak Avru-di. Kaminis’i, Zeytin Partisi (Y- “çevre”nin büyük bir bölü-gu yaptı. İktidar partisi Yeni pa Parlamentosu’na 3 kişi unancası “elia” olan zeytin, münün Yeni Demokrasi Par-Demokrasi ise ikinci parti du- gönderdi.PASOK’un yeni ismidir) ve Ye- tisi’nin elinde ve “merkez” rumunda. Ekonomik krizin Bu üç seçime bakarak şöyle ni Demokrasi destekledi. Pi- inse SYRİZA’nın elinde oldu-faturası Yeni Demokrasi’ye bir değerlendirme yapabili-re Büyükşehir Belediyesi’nin ğu ortaya çıktı. Başka bir de-kesilmişe benziyor. Nitekim riz. Seçmenlerin kriterleri, es-yeni başkanıysa bağımsız a- yişle, kentte yaşayan ve eko-Başbakan Adonis Samaras kisi gibi, siyasi partiler tara-day İoannis Moralis oldu. Se- nomi krizin etkilerine daha mesaj alındı diye bir açıkla- fından belirlenmiyor. Eski-lanik Büyükşehir Belediye çok maruz kalanların oyları ma yaptı ve hükümetin daha den yerel seçimler gerçek-Başkanlığı’na Zeytin Partisi’ SYRIZA’ya giderken, kırda ya-hızlı adımlar atacağını vur- leştirildiği zaman insanlar nce desteklenen İoanis Buta- şayan ve şimdilik krizden guladı. Üçüncü parti duru- kendi iradeleriye değil siyasi ris yeniden seçildi. Patra Bü- kentte yaşayanlara nazaran mundaki Altın Şafak’ın oy- partilerin iradesine göre ha-yükşehir Belediyesi’nin yeni daha az etkilenenler Yeni larıysa ülke genelinde arttı. reket ederdi. Bu son seçim-başkanıysa Komünist Parti ta- Demokrasi’ye destek verdi-Örneğin Atina’da gücünü le rd ey se adaylara kendi is-rafından desteklenen Kostas ler. ikiye katladı (yüzde 8’den tekleri doğrutulsunda oy ver-Peletidis oldu. İktidardaki Ye- Avrupa Parlanmeto seçimle-yüzde 6’ya) ve yapılan araş- dikleri söyleniyor. Bağımsız ni Demokrasi’nin adayları- rine gelince, sonucun tam an-tırmaların da gösterdiği üze- adayların artması da bunun nın bu dört büyükşehirden lamıyla “siyasi” olduğunu re göre zaman geçtikçe daha bir göstergesi. Buna göre top-hiçbirini kazanamaması in- söyleyebiliriz. Şöyle ki, Avru-da güçleneceğini kanıtlamış lum yerelden başlayarak sanların hükümete hoşnut- pa seçimlerinde SYRİZA yüz-oldu. Seçim gecesinde her “bağımsızlaşıyor”. Bu top-suzluklarını göstermesi açı- de 26.60, Yeni Demokrasi kanalda her konuşmacı ve lumsal/siyasal olguysa, as-sından dikkat çekici. Ayrıca yüzde 22.71, Altın Şafak yüz-bütün partiler tek bir konuda lında Yunanistandaki genel bu seçimlerde siyasi partile- de 9.38, Zeytin (eski PASOK) hemfikirdi: Altın Şafak güç- dönüşümün bir tezahürü.rin adaylar üzerindeki etkisi- yüzde 8.02, Nehir yüzde lenmekte. Öyle ki, bu artışı nin ilk defa çok az olması ve 6.61, Komünist Parti yüzde

Yeni Yunanistan’a Doğru…Christos TEAZIS

MAYIS 2014

Page 7: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Ünlü Makedon yönetmen çim hem o ülkenin hem de dan, seçimler ülke içi hassas için de yapılan cumhurbaş-Milcho Manchevski’nin Yağ- tüm Balkanlar’ın istikrarı için dengeleri korumanın ya da kanlığı ve başbakanlık se-murdan Önce filminde “za- büyük önem arz etmekte. He- koruyamamanın en önemli çimleri hem ülkenin hassas man asla ölmez, çember yu- men hemen tüm ülkeler ba- yapı taşlarından. Nitekim ül- dengesi hem de istikrarı için varlak değildir” diye tanım- ğımsızlık sürecinde etnik ça- kede yoğun bir Arnavut azın- büyük önem taşıyordu. ladığı Balkanlar’da her se- tışmalar yaşamış olduğun- lığı barındıran Makedonya

Makedonya’da Muhafazakarlardan Çifte Zafer

Makedonya esasen bu sene donya’nın Ulusal Birliği De- ülkenin yüzde 25’ini oluştu- Ivanov ve Pendarovski’nin ya-ilk olarak cumhurbaşkanlığı mokratik Partisi (VMRO- ran Arnavutların bazı seçim rıştığı seçimlerin ikinci turun-seçimi için gitti sandık başı- DPMNE) koa lis yonunun b öl ge ler in de seçimi boykot daysa kazanan mevcut cum-na. Dört adayın yarıştığı ve adayı ve mevcut cumhurbaş- etmelerinin payı büyüktü. Bu- hurbaşkanı Ivanov oldu. Oy-kayıtlı seçmen nüfusunun kanı Gjorge Ivanov’un ilk tu- nun nedeniyse koalisyonun ların yaklaşık yüzde 55’ini yüzde 50 oyunun alınması ru galip bitirdiğini açıkladı. ortak bir aday üzerinde anla- alan Ivanov, böylece ikinci gereken ilk turda adayların Ivanov, kullanılan oyların yüz- şamaması. Ivanov’un yüzde kez cumhurbaşkanlığı koltu-hiçbiri yeterli oy oranına ula- de 51’ini almasına rağmen 24.15 oy aldığı seçimde, en ğuna oturdu. Siyaset bilimi şamadığı için seçimler ikinci kayıtlı seçmenlerin yarısının büyük rakibi muhalefetteki profesörü olan ve muhafa-tura ertelendi. İkinci turunsa oyunu alamadığı için seçimi Makedonya Sosyal Demok- zakar siyasal görüşe sahip genel seçimlerle aynı gün ya- kazanamadı. Zaten seçime ratlar Birliği’nin (SDSM) olan Ivanov, Batı’nın da des-pılmasına karar verildi. Se- katılımın yüzde 48’lerde kal- adayı Stevo Pendarovski ise teklediği bir aday konumun-çim komisyonu başkanı ması nedeniyle böyle bir so- yüzde 17.49 oy alarak Iva- daydı.Rilkoski, iktidardaki İç Make- nucun çıkması da olanaksız- nov’un 120 bin oy arkasında don Devrimci Örgütü-Make- dı. Bu durumun oluşmasında kaldı.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi

İstikrarın zaferiÜlke için daha kritik olan sü- radaki Makedonlar tarafın- di” şeklinde değerlendirir- göze çarpıyor. 2006’dan beri reçse genel seçimdi. Normal dan seçiliyor. Buna göre ülke ken, Zoran Zaev liderliğin- iktidarda bulunan Gruevski, şartlarda genel seçimin 6 seçim bölgesine ayrılıyor deki ana muhalefet partisi işsizliğin yüzde 28’leri bul-2015 yılının ortalarında ya- ve her bölge 20 milletvekili Makedonya Sosyal Demok- duğu Avrupa’nın en fakir ül-pılması gerekmekteydi. An- seçiyor. Yurtdışındaysa 3 se- ratlar Birliği ise yüzde 24 oy kelerinden Makedonya’da cak iktidardaki koalisyonun çim bölgesi oluşturuluyor ve oranında kaldı. Seçim so- ekonomik büyüme sağlama-ortak bir aday üzerinde anla- her biri bir milletvekili seçip nuçlarını tanımadıklarını be- yı başarabildi ve dış yatırımı şamaması üzerine Arnavut parlamentoya gönderiyor. lirten Zaev, Gruevski’yi otori- artırdı. Ayrıca Gruevski ülke-Partisi Demokratik Bütünleş- Cumhurbaşkanlığı seçimi gi- ter olmakla ve tüm sistemi is- deki Slav çoğunlukla Arnavut me Birliği (BDİ) erken seçime bi genel seçimlerden de mev- tismar etmekle suçladı. Ayrı- azınlık arasında dengeleri gidilmesini önermiş ve bu tek- cut başbakan Nikola Gruev- ca Gruevski’ye yönelik yol- kurmakta da başarılı. Ba-lif kabul edilmişti. Makedon ski’nin liderliğini yürüttüğü suzluk suçlaması ve medya ğımsızlık sürecinde çatışma-halkının bağımsızlıktan son- muhafazakar VMRO-DPM- özgürlüğünü kısıtladığına yö- lar yaşayan bu iki etnik grup ra sekizinci kez sandık başı- NE koalisyonu galip çıktı. Se- nelik suçlamalar da bulunu- arasındaki dengelerin sağ-na gittiği seçimlerde 123 mil- çim komisyonu Gruevski’nin yor. Tüm bunlara rağmen lanması, hem ülkenin hem letvekilliği için oy kullanıldı. oyların yüzde 43’ünü aldığı- Gruevski’nin seçimi kazan- de bölgenin istikrarı açısın-Bu 123 koltuğun 120’si Ma- nı açıkladı. Gruevski zaferi masındaki en büyük etkenler dan büyük önem arz etmek-kedonya’daki seçmenler ta- “bu büyük ve güçlü bir zafer. seçmenin istikrar arayışı ve e- te.rafından 3 tanesiyse diaspo- Halk kendi iradesini göster- konomideki büyüme olarak

Emre YÜKSEL

Ivanov ve Gruevski’nin tek- kim Makedonya birçok dev- te. Gruevski ve Ivanov’un tek- ya dönmüş ve AB ve NATO’ rar seçilmeleri ülkenin Batı’ let ve uluslararası örgüt tara- rar seçilmesi de bu ilişkiler ya üyelik girişimlerinde bu-ya yönelmesi açısından da f ın dan “Eski Yugoslav Cum- için önemli. lunmuştu. Bu sebeple de bu önemli. Hem Ivanov hem de huriyeti Makedonya” olarak Muhafazakar adayların tek- yapıların üyesi olan Yunanis-Gruevski iktidarları boyunca tanınmakta. Cumhurbaşka- rar seçildiği çifte seçim sonu- tan’la sorunlarını da çözmesi ülkeyi AB’ye ve NATO’ya sok- nı Ivanov’un seçim vaatlerin- cunda ülke içindeki dengeler gerekmekte. Ivanov’un iler-ma girişimlerinde bulun- den birisi de Yunanistan’la d e korunmuş oldu. Ancak leyen süreçte vadettiği gibi muştu. Ancak bu durum Yu- olan isim sorununu çözmek- VMRO-DPMNE’yi bekleyen bu soruna odaklanması ül-nanistan’ın vetosu nedeniyle ti. Aslında isim sorunu bir ya- çok önemli sorunlar hala bu- kesi için büyük önem arz et-engellenmekte. “Makedon- na bırakıldığında Makedon- lunuyor. Örneğin, her ne ka- mekte. Çünkü ülkenin bu ör-ya” adının kendi toprakları- ya, AB’nin ve NATO’nun ge- dar ülke ekonomik gelişme gütlere üyeliği ekonomik so-nı(n bir bölümünü) temsil et- lecek planlamaları arasında gösterse de hala yüksek r un lar a ça re olabilecek nite-tiğini söyleyen Yunanistan, yer almakta. Nitekim veto se- oranda işsizliğe sahip. Ayrıca likte görülüyor.bu sebeple ülkeyle isim soru- bebiyle üyelik süreci henüz Makedonya, diğer eski Yu-nu yaşamakta ve tüm başvu- başlayamamış olsa da bu iki goslav cumhuriyetlerinin yo-rularını veto etmekte. Nite- örgütle ilişkiler geliştirilmek- lundan giderek yüzünü Batı’

Ülkenin Batı’ya bakışı

ATAUMe-bülten

7Emre YÜKSEL

Makedonya’da Muhafazakarlardan Çifte Zafer

MAYIS 2014

Page 8: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Avrupa’da Mayıs’ta bir rüz- ların karşısına geçen Poro- söyleyen hükümet ne de Rus- kararının çıkmasının ardın-gâr halini alan seçimlerin şenko, ilk olarak Ukrayna’ya ya yanlısı milisler geri adım dan milis gruplar, Novo-son durağı, yaklaşık yedi ay- istikrar getireceğini ancak bir atıyor. Ancak hükümetin ya- rossiya (Yeni Rusya) isminde dır çatışma altında olan federasyon ihtimalinin ol- nında başka grupların silah- bir devlet kuracaklarını ifade Ukrayna’ydı. Ülkenin içinde madığını açıkça ifade etti. lanarak ülkenin doğusuna çı- etmişti.Bununla beraber tüm bulunduğu sancılı dönemin Kırım referandumunu asla karma yapması Ukrayna’da Ukrayna gibi bu bölgede de son bulması umudu cumhur- tanımayacaklarını i fade y aş an an ç at ışmaların iş sa- gözler yeni cumhurbaşkanı-başkanlığı seçimlerinde eden Ukrayna lideri, sorun- vaş olarak nitelendirilmesine na ve açıklamalarına çevril-arandı. 35 milyon seçmenin ların barışçıl yollarla çözül- neden oldu. 2 Mayıs’ta Ode- di.Nitekim sandıktan Poro-bulunduğu ülkede seçime ka- mesi için Rusya’yla de masa- sa’daki bir gösteride Rusya şenko’nun çıkmasının öğre-tılım oranı yüzde 60 düzeyin- ya oturmaya hazır oldukları- yanlılarının içinde bulundu- nilmesiyle eylemlere devam de kalırken, Donetsk ve nı kaydetti. Bununla beraber ğu bir binanın ateşe verilme- kararı alındı. Bu tutumda kuş-Luhansk’da seçimler birkaç kendisine verilen oyların si ve 41 kişinin yaşamını yitir- kusuz federasyon formülüyle istisna bölge dışında yapıla- Avrupa’yla daha yakın ilişki- mesinde Kiev’deki gösteri- istikrar uman bölge halkının madı. İçlerinde Ukrayna eski ler anlamına geldiğinin altını lerdeki Nazi yanlısı tutumla- çiçeği burnunda cumhur-başbakanı Yulia Timoşen- çizen Poroşenko, AB’yle da- rıyla dikkat çeken Sağ Sektö- başkanından “hayır” cevabı ko’nun da yer aldığı 23 h a ya kı n iliş ki ler için çalışa- rün başrolü oynaması, duru- almasının etkisi var. Dahası adaylık seçim yarışındaysa c a ğı nın da altını çizdi. mun en net örneğiydi. Otel Poroşenko’nun Ukrayna’da ipi göğüsleyen yüzde 56’lık Seçimlerin gerçekleştiği Ma- yangının ötesinde neredeyse istikrar için ilk icraatının oy oranıyla Roshen çikolata- yıs 2014’te ölü sayısının yüz- her gün Donetsk ve Lu- Donetsk Hava Limanına ha-larının sahibi ve Ukrayna’nın lerle ölçüldüğü Doğu Ukray- hansk’tan ölüm haberleri ge- va operasyonu olması, yakın en zengin oligarklarından na’ysa adeta barut fıçısına liyor. Öte yandan 18 Mayıs’ vadede istikrar vaat eden ge-Petro Poroşenko oldu. döndü. Zira ne terörle müca- ta Donetsk ve Luhansk’ta ya- lişmeler olarak görülmüyor.Zaferinin ardından kamera- dele operasyonu yaptığını pılan referandumda ayrılık

Ukrayna’nın Seçimi: İstikamet BatıMühdan SAĞLAM

Doğu Yakası: Moskova’dan temkinli açıklamalarUkrayna halkı sandığa git- beklendiğinin aksine Rus yet- Lavrov’un konuşmasında en yoruz” sözlerine bir yanıttı. meden önce akıllara takılan kililer seçimlerin Ukrayna d ikk a t ç eken unsur “Ukrayna Yani Moskova, Kiev’e ya “ya soruların başında, kızgın do- için önemli bir dönemeç ol- ve Rusya iki devlet olarak y a ln ız gel, ya da gerilime de-ğu komşusunun nasıl bir tu- duğunu ve Ukrayna halkının aralarındaki anlaşmazlıkları vam” mesajını iletmiş oldu. tum alacağı geliyordu. Hatta tercihlerine saygı duyacakla- kendi başlarına çözebilirler. Öte yandan Poroşenko’nun Rusya’nın seçimleri tanıma- rını ifade etti. Poroşenko’nun Rusya, Ukraynalı yönetici- Başkan Putin’le görüşmek is-ması ya da oy vermek isteyen zaferinin kesinleşmesinin ar- lerle masaya oturmaktan ka- tediğini ifade etmesi Krem-Kırımlılara engel olması ihti- dından söz alan ilk isimse çınan taraf olmakyacaktır” lin’de memnuniyet sebebi mali yeni savaş senaryo- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey vurgusuydu. Aslında Lavrov’ olurken, Ukrayna Cumhur-larının da hareket noktası ol- Lavrov oldu. Lavrov, Ukray- un genel bir konuşma gibi du- başkanı’nın ilk ziyaretini Rus-du. Analizlerini silahlı kuv- na’daki seçim sonuçlarını ran bu sözleri, Poroşen- ya yerine Polonya’ya yapa-vetleri karşılaştırmaya kadar tanıdıklarını ifade etmekle ko’nun “Kremlin’le masaya cağını söylemesi, Rusya cep-vardıran uzmanlar, NATO’ kalmadı, Kiev yönetimiyle oturabiliriz, ancak Cenevre’ hesinde sessizlikle karşılan-nun bu ihtimal karşısında uy- uyuşmazlıkların çözülmesi d e old uğu gibi görüşmelerin dı. Rusya’nın bu sessizliğine gulaması gereken eylem pla- için masaya oturmaya hazır AB’yle ABD’nin arabuluculu- karşın Kiev’in Bağımsız Dev-nını bile hazırladı. Ancak olduklarını ifade etti. Ancak ğunda gerçekleşmesini isti- letler Topluluğu’ndan çekil-

Ukrayna’nın Seçimi: İstikamet BatıMühdan SAĞLAM

ATAUMe-bülten8 MAYIS 2014

Page 9: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

2

ABD’de yüzler gülüyor, AB’nin başı kalabalıkUkrayna seçimlerinin sonra- sponsoru olduğu düşünüldü- nomik ve siyasi yük olarak gö- sı AB üyeliği konusundaki sında gözlerin çevrildiği di- ğünde, ABD cephesinde so- rülen Ukrayna’nın tam üyeli- hevesini hiç saklamayan ğer iki durak, Ukrayna’nın ge- runsuz ve Rusya’yı büyük re- ği reddeden Doğu Komşuluk Kiev’in Avrupa’da değişen leceğini ellerine emanet etti- simde köşeye sıkıştıran bir politikasından öteye gitmesi gelişmeler karşısında gele-ği AB ile ABD oldu. Seçimler Ukrayna’nın temellerinin zor görünüyor. ceğinin ne olacağı hala mu-öncesinde Ukrayna’ya 11.4 atıldığı fikri baskın durumda. Sonuç olarak Mart’tan bu ya- amma. ABD’nin açık deste-milyon dolar yardım gönde- ABD’yle benzer bir tutum n a bü y ük bir merakla bekle- ğini almasına karşın, ekono-ren ABD Başkanı Baracak i çin d e olacağı düşünülen nen Ukrayna seçimleri, Do- mik sorunlara bir de çekirdek Obama, yaptığı yazılı açıkla- AB’yse, kendi parlamento se- netsk ile Luhansk’ın boykotu ülkelerde aşırı sağın yükseli-mada, Ukrayna halkını se- çimleriyle meşgul olduğu v e Kır ım ’ın düşük katılımıyla şinin eklenmesi Brüksel’in so-çimlere katıldığı için tebrik et- için Beyaz Saray’ınkine ben- gerçekleşti. Çikolata Kralı ve runlarına bir yenisini ekledi. ti ve yeni cumhurbaşkanıyla zer tonda memnuniyetini di- Turuncu Devrim’in sponsor- Buna bağlı olarak AB kendi i-çalışmaktan mutlu olacak- le getiremedi. Ekonomik larından Petro Poroşenko’ çinde bir denge kurmadan larını söyledi. Obama’nın krizlerin yanında AB’nin hali- nun zaferiyle sonuçlanan se- Ukrayna’yı öncelikleri içerisi-Poroşenko’ya açık biçimde hazırda alarma geçmesine çimler Rusya tarafından ta- ne almayabilir. Dolayısıyla destek olmasıysa seçimlerin neden olacak kadar sağ oy- nındı. Ancak aday olduğu an- Ukrayna için aranan istikrar kazananının çok önceden lar yükselişe geçti. Özellikle dan bu yana Batı’ya fazla an- ve çözümün yakın gelecekte belli olduğu yorumlarına ne- Fransa’da birinci sırada yüz- gaje olmakla eleştiren Po- ufukta görünmeyeceği de den oldu. Halihazırda Batılı de 24’lük oy alan Milli Cep- roşenko’nun çözümü AB’yle söylenebilir.yönetimlerle yakın ilişkiler h e’ ni n (Front Nasyonel) yük- ABD’nin arabuluculuğunda içinde olan Poroşenko’nun selişi dikkate alındığında, araması, Moskova’nın bek-Turuncu Devrim’in de gizli ABD’ye rağmen yeni bir eko- lediği cevap olamadı. Daha-

me kararı aldığı duyumu, iki giye göre Ukrayna, eğer böy- Ukrayna makamları bu ka- nın bir parçası olmak istiyo-ülke arasında gerilimin tır- le bir karar varsa, örtük bir bi- rarı doğrulamamış olsa da, ruz” olarak özetlenebilecek manmasına zemin yarataca- çimde Rusya’yla sadece kom- Poroşenko’nın basın toplan- bu hamle, şimdilik ufukta iki ğa benziyor. Zira Ukrayna ş u kalacaklarını ve herhangi tısında “Ukrayna’nın istika- ülke arası bir çözüm olma-Ulusal Güvenlik ve Savunma bir birlik içinde yer almaya- meti Batı’dadır” sözleri dik- dığını gösteriyor. Konseyi Sekreteri Andrey caklarını ifade etmiş oldu. kat çekiyor. “Rusya’yla sorun Parubiy’e dayandırılan bu bil- Her ne kadar resmi olarak istemiyoruz, üstelik de Batı’

ATAUMe-bülten

9Mühdan SAĞLAM

Ukrayna’nın Seçimi: İstikamet Batı

MAYIS 2014

Page 10: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Muharem Hindic, namı diğer Zira “Hükümet istifa”, “Day- ğu yere yeni protestocular kat çeken bir diğer özelliğiy-Muşa, Bosna-Hersek’te epey ton değiştirilmeli”, ve “rüşve- geldi. Protestocuların çoğun- se, her zaman saldırgan dav-zamandır yaptığı “tek kişilik” te, hırzılığa, adeletsizliğe son luğu gençlerden oluşmak- ranışların karşısında dur-eylemlerle dikkat çekiyor. verelim” ifadeleri, Bosna- taydı. Mikrofon Muşa’nın ması. Eylemcilerle yürüyüşe Onunki Bosna-Hersek’te sa- Hersek’te yaşayan herkesin elindeydi ve o bu mikrofonu geçtiğinde, hepsinin ellerini vaştan sonraki en büyük ey- günlük hayatında yüzlerce sadece genç protestoculara havaya kaldırtarak suç işle-lem olmayabilir ama kendi- kez kullandığı ifadeler. Mu- verdi. Bu yeni protestolar meyeceklerini etraftakilere sini ülkenin en uzun eylem- şa’nın medyada yer alan sakin bir atmosferde ge- ve tabii polise göstermekte. cisi sayabiliriz. Muşa’nın pro- ifadelerinin en önemlisiyse çiyordu ve protestocuların Yine de böyle olayların birin-testosu on bir aydır devam belki de gençliği ve vatan- sayısı eskisinden daha azdı. de polis tarafından dövülüp etmekte. Bu on bir ayın yedi- daşları aktivizme, eylem Ama Muşa ve yanında sü- gözaltına alınmaktan kurtu-sinde protestosunu tek başı- yapmaya çağırmasıydı. rekli olarak bulunan birkaç lamadı. Buna karşılık olarak-na, her gün, Mostar şehrinin Muşa’nın “ıssız protesto- genç Mostar Şehri Forum- sa protestolar arttı ancak tam ortasında bulunan ve sunun” sekizinci ayında ları’nı organize etti. Şu anda protestocular Muşa’nın ser-zamanında Boşnak ve Hırvat Bosna-Hersek Federasyon Muşa, protestoların resmi ol- best bırakılmasını yine sal-güçlerinin ateşkes hattı ola- Entitesi’nde Bosna Hersek’in mayan lideri olarak görül- dırgan davranışlarından ka-rak kullanılan İspanya Mey- daha önce görmediği eylem- mekte. Bu forumlara rağmen çınarak talep etti. Muşa da danı’nda gerçekleştiriyor. Bu ler patlak verdi. Büyük şehir- eylemcilerin protesto ettiği serbest bırakıldığında kendi nedenle de medyada ve halk lerin tamamında, dört gün ya da mevcut hükümetten tonunu hiç değiştirmeden arasında “ıssız ya da yalnız boyunca, protestolar fazla- istediği şey, hala belli değil. eyleme devam etti. Medyada protestocu” olarak anılmak- sıyla alevlendi. Yerel hükü- Protestolar daha çok rahat- pek konuşmasa da posterle-ta. Muşa, protestosunun ilk met, büyükşehir belediye ve sızlığı ya da öfkeliliği göster- rinden hala onun hakkında iki ayında medyaya adını bile hatta Saraybosna’da Cum- mek için gerçekleştiriliyor. birkaç şey öğrenebiliriz: söylemek istememiş, yaptığı hurbaşkanlığı binaları ateşe Mostar’daki forumlardan “Özgürlük benim milletim-posterlerin kendisi için verildi. Felaketin en büyü- sonra Muşa medyada daha dir!”, “Ey yaşlılar, gençlerimi-önemli olan her şeyi ifade et- ğüyse Mostar’da yaşandı ve çok yer aldı ancak hiçbir zi dinleyin”, “Ey Dünya genç-tiğini vurgulamıştı. Posterler- toplamda yedi resmi bina ve açıklama bulunmadı. Protes- liği, biz sizi seviyoruz “. Mik-deyse “Dünyadaki Bütün iki parti binası (milliyetçi ola- tolarla ilgili konuşan kişiler- rofon hala onun ellerinde ve Gençler, bir araya gelin!”, rak bilinen partiler SDA ve se, Muşa’nın yanında sürekli o hala her eylemde o mik-Kadınlar, siz de bize katılın HDZ) yakıldı. Mostar’daki olarak bulunan iki genç olan rofonu genç olanlara verme-çünkü siz en güçlüsüsünüz!, büyük protestonun başlangı- Fedja Fajic ve Nadir Frlj’di. yi tercih ediyor. Hükümet istifa, böyle devam cında, bütün protestocular Protestolar sırasında Muşa Açık olansa, şehirlerde ger-etmiyoruz!, Anayasamız de- öncelikle Muşa’nın tek ba- mikrofonu kullanmaya de- çekleşen eylemlerin siyasi ğiştirilmeli, Dayton değiştiril- şına eylem yaptığı yere gelip vam etti, havayı yumuşattı hayata herhangi bir doğ-meli!, Ulusal barıştan kork- onun liderliğinde hükümet ancak medyada daha çok rudan etkisinin olmaması. mayın! (Boşnaklar, Sırplar ve binalarına gitmeye başladı. gençler yer aldı. Protestolardan sonra Bosna-Hırvatlar arasında) Ey Genç- Bazı genç eylemciler birden- Mostar Bosna-Hersek’teki Hersek’te var olan hiçbir so-ler, en önemlisi sizsiniz, ha- bire hükümet binalarını diğer protestolardan çok run çözülmedi ama Mostar’ rekete geçin, eylem yapın!, yakmaya başladığındaysa farklı, çünkü Mostar’daki ey- daki protestolar üç aydır da Gençlerimize kulak vermeli- Muşa’nın gençlere şöyle ses- lemler halen devam etmek- devam ediyor. Muşa ise çok yiz!, Hadi hep beraber, lendiği duyuldu: “Yapmayın, te. Muşa her gün İspanya daha uzun zamandır aynı çalışan bir Bosna-Hersek bu çözüm değil, siz benim Meydanı’na çıkmakta, etra- şeyleri söylüyor. Dahası aynı için!' diyen sloganlar yer al- için değil, ben sizin için bura- fında daha çok protestocu yerde eylem yapıyor ve maktaydı. Daha sonraysa dayım!” toplanmakta ve eylem de- mevcut halini hiçbir şekilde “Ben bunu sadece gençleri- Bosna’daki bu yoğun protes- vam etmekte. Protestocu- değiştirmiyor. Protestolarsa miz için yapıyorum, başka bir tolar başladığı gibi bitti. Pro- ların sayısı fazla değil ama devam ediyor ve o mikro-şey için değil” şeklinde testolar sadece dört gün son- görünen o ki, bu protes- fonla medyaya ve kamuoyu-ifadeler kullanılıyordu. Her ra sona erdi ve caddeler bo- toların amacı kısa süreli bir na seslenen “ısrarlı protes-ne kadar ısrarı ve eyleminin şaldı. Mostar’sa bunun istis- şov yapmak değil; ısrarla ya- tocular”ın sayısı artıyor. uzunluğu şaşırtıcı olsa da, nasıydı. Protestolar “İspanya şamaya devam etmek.Muşa’nın temel istekleri ve Meydanı”nda devam etti. Bu protestoların resmi olma-protesto ettiği şey belirsizdi. Her gün Muşa’nın bulundu- yan lideri olan Muşa’nın dik-

Bosna-Hersek’te Muşa Eylemleri Harun Hasanagiç

Bosna-Hersek’te Muşa EylemleriHarun Hasanagiç

ATAUMe-bülten10 MAYIS 2014

Page 11: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Attığınız bir twitten dolayı po- lememe konusunda kendim- bir alakası olmadığını söyle- ğine dair özgün iddiaların lislerin evinizi “ziyaret etme- le tartışırken salon pencere- diler. Ve olsa bile yine de adli olup olmadığı. Ve bu tarz bir si”, birçok ülke için “sıradan” min önünde beliren polisler bir mesele değil sivil bir me- iddia varsa polisin müdahale bir durum. Fakat İngiltere’de tarafından rahatsız edildim. seleydi. Yaklaşık 15 dakika etmesi açıkçası doğru, ama yaşanan bir gelişme böylesi- Zemin katta yaşadığım için sonra bir parti üyesinden teh- ben potansiyel bir suç unsuru ne “sıradan” durumları arat- olay hiç de hayal edebilece- dit mesajı aldım. Mesajı atan barındıran herhangi net bir mayacak cinsten. Cambrid- ğiniz gibi değildi. Kapıya git- parti destekçisi gibi görün- iddia göremedim. Ama açık-geshire’da yaşayan bir blog tiğimde iki polis karşımda du- müyordu. Polisin geldiğin- çası gerçek bir suç unsuru yazarı olan Michael Abber- ruyordu. İlk söyledikleri şey den haberi var gibiydi. Twiti barındırmadan siyasi bir tone, AB karşıtı sağ popülist korkulacak bir şey olmadığı, kopyalayıp polise yolladım.” eleştiri amacıyla -ki kendi-partisi UKIP (United King- sadece konuşmak için gel- Guardian’a konuşan bir baş- min de görmüş olduğu- atı-dom Independence Party) d ikl er iydi. Herhangi bir ya- ka polis yetkilisiyse olanları lan twitler üzerine polisin aleyhinde attığı bir twitten sayı ihlal etmediğimi, bunun şöyle anlatmakta: “Bir UKIP olaya müdahil olmasında sonra kapısında polisleri ve 2 adli bir mesele olmadığını meclis üyesi itiraz ettiği bir doğru bir mantık yok.” UKIP yetkilisini buldu. söylediler. Bu daha önce ba- twit üzerine geldi. Twitteki ki- New Statesman’a konuşan Olay, 5 Mayıs’ta Abberto- şıma gelmiş bir şey değildi. şinin ismi tanımlanmış ve o ki- UKIP’in Cambridge’teki ör-ne’un Twitter hesabından Polisler paylaştığım twitteki şi de aynı şekilde konuştu. g ütünün sekreteri Peter UKIP politikalarını eleştiren posteri kendi bilgisayarımda Olaya baktığımızda polis mü- Burkinshaw, tıpkı dünya üze-bir “check-list”i paylaşma- yapıp yapmadığımı sordular. dahalesini gerektirecek her- rindeki tüm muhafazakârlar sıyla başladı. Akabinde Ab- Ben de posteri partinin inter- hangi bir şey bulamadık. g ib i “if tira”yı öne çıkararak bertone’un kendi blogu olan net sitesinden aldığımı ve Açıkçası meclis üyesi atılan şunları söyledi: “Bir şeyler “Axe of Reason”da anlattığı twitterda zaten dolaşımda ol- twitten dolayı mutlu değildi. hakkındaki düşüncelerinizi -olaya göre, 2 polis yetkilisi d uğunu söyledim. Sonra ben- Eğer her siyasetçi kendi fikri- eğer iftira değilse- twitleme-evini ziyaret etti. Polisler ayrı- den twiti silmemi istediler. ni dile getirenlerden dolayı nizin suç olduğu şeklinde bir ca Abbertone’un attığı twiti Ben bu sefer twitin defalarca mutsuz olacaksa hiç siyaset düşüncem yok. Polisin oraya kaldırmasını ve yaşananları retweet edildiğini ve kontro- yapamayız demektir.” neden gittiğini anlamıyo-kimseye anlatmamasını iste- lümden çıktığı için silemeye- Liberal Demokrat Milletvekili rum. İlkesel olarak, bir kişi di. Olayı BuzzFeed’e doğru- ceğimi söyledim. Onlar da Julian Huppert ise, New düşüncesini dile getiriyorsa layan Cambridgeshire polis beni buna zorlayamayacak- Statesman’a verdiği demeç- polisin müdahil olmasını ge-yetkilileriyse olayın bundan la rını söylediler. Onlara beni te, Cambridge polis yetkilile- rektiren bir şey göremiyo-ileri gitmediğini dile getiri- ziyaretlerini twitter’da pay- rinden gerçekte tam olarak rum.”yor: “Cuma saat 12.40’ta bir laşıp paylaşamayacağımı sor- ne olduğuna dair bir açıkla- Yaşanan olaydan sonra Mic-sosyal medya mesajına yö- dum. Açıkça verdikleri cevap ma beklediğini dile getirerek hale Abertone, Axe of Rea-nelik yapılan bir şikayet üze- yaklaşan seçimler öncesi po- şunları söyledi: “Gördüğüm son’da ve twitter hesabında rine çağırıldık. Yapılan suçla- lisin nötr olması gerektiği ba- kadarıyla polisin olaya dahil UKIP’e yönelik eleştirel malar soruşturuldu fakat her- kımından bunun uygunsuz o lm ası uygunsuz gibi duru- paylaşımlarını sürdürdü. hangi bir şey ortaya çıkmadı. olacağı için “hayır” idi. Ama yor ve Michael Abbertone’un Geçtiğimiz günlerde ünlü Olay bundan ibaret.” beni bunu yapmaktan alıko- yazdıklarıysa polisin Abber- UKIP üyesi Hindistan do-Abbertone, “UKIP’e oy ver- yamadılar çünkü benim ifa- tone’un suç işleyip işlemedi- ğumlu Sanya-Jeet Thandi’ mek için 10 güzel sebep” baş- de özgürlüğüm var. Şüpheci ğini anlamasının ötesinin ya- nin “popülist ırkçı politikalar-lıklı twitinden sonra yaşa- bir şekilde onlara “ne yaptı- şandığını iddia ediyor. Fakat dan” dolayı istifa ettiğini nanları Axe of Reason’da şu ğınızın farkına varmalısınız” polisin twitleri silmesini iste- açıklaması üzerine UKIP li-şekilde aktarıyor: “Hep farklı dedim. Biri omuz silkti, diğeri mek için gelmesi, çevrede- deri Nigel Farage’ın “Ro-şeyler ve insanlar hakkında mahcup oldu. Tam giderler- kilere herhangi bir şey söy- manların suç oranlarındaki yazdım. Kendim hakkında ken sebebi ziyaretlerini açık- lememeleri ve göz önünde tu- yerine” dair açıklamalarını hiçbir şey yazmadım. Şimdi- lığa kavuşturmak için bunun tulacak bunun gibi başka şey- eleştiren yazılarına yer veren ye dek. Dün öğlen garip Ja- telif hakkı ihlaliyle alakalı l er a çıkça uygunsuz. Asıl so- Abertone’u kimse durdura-mes Caan filmleri izleyip iz- olup olmadığını sordum. Hiç- run, Abbertone’un suç işledi- bilecek gibi görünmüyor.

Polisten Twit ‘Ziyareti’Gökçe ÖZSU

ATAUMe-bülten

11Polisten Twit ‘Ziyareti’

Gökçe ÖZSUMAYIS 2014

Page 12: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

AB Vatandaşlarına ‘Unutulma Hakkı’Yasemin KARADAĞ

Avrupa Birliği Adalet Divanı sosyal güvenlik borçlarına etti. Başvurucu, bahsi geçen karar biraz farklıydı. AEPD, iş-(ABAD), özel hayatın gizliliği karşılık gayrimenkullerinin li nklerin kaldırılma talebine lenen verilerin internet kul-hakkı çerçevesinde ortaya çı- açık artırmaya çıktığı haber- gerekçe olaraksa gazetede lanıcılarına ulaşmasına ara-kan bireylerin “unutulma lerinin yer aldığı 19 Ocak ve yer alan haberdeki sorunla- cılık eden arama motoru hakkı”na (right to be forgot- 9 Mart 1998 tarihli La Van- rını yıllar önce çözüme ka- operatörlerinin bilgilerin ve ten) ilişkin oldukça önemli guardia gazetesinin haber- vuşturmasını ve bu nedenle il- bilgi öznelerinin haysiyetle-bir karar verdi. Söz konusu lerinin çıkmasına ilişkin. Gon- gili haberlerin artık onunla rinin korunmasından sorum-kararda Divan, dünyanın en zales, öncelikle 5 Mart 2010’ bir alakası olmadığını gös- lu olduklarını belirtti. Bu çer-büyük çevrimiçi arama mo- da İspanya’nın veri koruma terdi. AEPD, 30 Temmuz çevede de, bilgi öznesi talep toru olan Google’ın, ilgili kişi ajansı olan Agencia Españo- 2010’ da verdiği kararda ga- ettiği takdirde, üçüncü kişiler tarafından talep edilmesi ha- la de Protección’a (AEPD) zeteye ilişkin başvuruyu red- tarafından bilinmesini iste-linde, bir kişi hakkında ge- yaptığı şikayet başvurusun- detti. Zira La Vanguardia ga- mediği verileri arama moto-çerliliği olmayan, yanlış ya da, La Vanguardia gazete- zetesi başvurucuyla ilgili bil- ru operatörünün silmekle yü-da eksik bilgi içeren linkleri sinden ilgili sayfaların kaldı- gilerin yer aldığı haberleri, kü mlü olduğu sonucuna var-kaldırması gerektiğine hük- rılmasını ya da içeriklerinin açık artırmanın olabildiğin- dı. Kararın ardından Google metti. ABAD’nin kararı Birlik i- değiştirilmesini talep etti. Ay- de geniş bir kesime duyuru- İspanya ve Google, İspanya çerisinde memnuniyetle kar- nı başvuruda Gonzales, ara- labilmesi için Çalışma ve Sos- Yüksek Mahkemesi’ne itiraz-şılanırken, ifade özgürlüğü ma motoruna adı yazıldı- yal Güvenlik Bakanlığı’nın ta- da bulundu. Yüksek Mahke-savunucularıysa kararı pek ğında gazetenin linklerinin lebi üzerine çıkarmıştı. Dola- me de dava hakkında görüş çok yönden eleştirmekte. çıkmasını önlemesi için Go- yısıyla hukuki bir gereklilikle bildirmesi için davayı ABAD’ Dava konusu olay, İspanyol ogle İspanya ya da Google’ yayınlanan haberleri gazete- a taşıdı. vatandaşı Mario Costeja dan söz konusu haberle ilgili nin ortadan kaldırma gibi bir Gonzales’in adının Google’ kişisel bilgilerinin kaldırılma- zorunluluğu yoktu. Google’a da arandığında, Gonzales’in sını ya da gizlenmesini talep ilişkin şikayetle ilgili olaraksa

Yasemin KARADAĞ

ATAUMe-bülten 12

AB Vatandaşlarına ‘Unutulma Hakkı’

ABAD, 1995’te kabul edilen bulunan Google şubelerinin ternette işlenen bilginin, kanı Jodie Ginsberd, kararı, 95/46 No’lu AB Veri Koruma bulundukları ülkenin ulusal özellikle yanlış ya da eksik “kişisel tarihlerindeki kusur-Yönergesine dayanarak 13 veri koruma hukukuna tabii olması halinde ilgili veri ları yok etmeye çalışan kişi-Mayıs 2014’te davayı sonuç- olduklarını söyledi. Divan, ö zn esinin bilgilerin düzeltil- lere açılan kapı” yorumuyla landırdı (C-131/12 Google özel hayatın gizliliği hakkı mesini, silinmesini ya da blo- eleştirdi. ABAD’ın kararını Spain SL, Google Inc. v AEPD başta olmak üzere, kişilerin ke edilmesini talep etme ve pek çok yönden eleştiren and Mario Cesteja Gonza- temel hak ve hürriyetlerinin kişisel bilgilerinin işlenme- Cambridge Üniversitesi öğ-les). Öncelikle, Yönergeye etkili bir şekilde korunması sine itiraz etme hakkı oldu- retim üyelerinden Christop-göre üçüncü kişiler tarafın- amacı göz önünde bulundu- ğunu belirtti. Divan’ın kara- her Kuner da, Divan’ın Hu-dan yayınlanan bilgileri r uld uğ u nd a ilgili davada Veri rına göre, arama motorunun kuk Sözcüsü N. Jääskinen’in alan, bir araya getiren ve K o ru m a Yönergesi’nin sınırlı yer verdiği ve ilgili kişi hak- davayla ilgili 25 Haziran ulaşıma açan arama motor- bir şekilde yorumlanmaması kında bilgi içeren linkin yön- 2013’te yayınladığı tavsiye larının eylemlerini “kişisel bil- gerektiği sonucuna ulaştı. lendirdiği internet sayfaları, görüşüne dikkat çekmekte. gilerin işlenmesi” (proces- Divan, Yönergenin 12 (b). ve bilgileri yasal gerekçelerle Buna göre, Veri Koruma Yö-sing of personal data) olarak 14 (a). maddelerine ve 2000 yayınlasalar bile, talep edil- nergesinin 2. maddesinde tanımlayan Divan, arama yılında ilan edilen AB Temel diği takdirde söz konusu linki “Kontrolör”, “Birlik hukuku-motoru operatörlerinin de ve- Haklar Şartı’nın özel hayata arama sonuçlarından çıkar- na ya da ulusal hukuka uy-ri kontrolörleri (data cont- ve aile hayatına saygı ve kişi- mak zorunda. gun şekilde bilgilerin nasıl ve rollers) olduklarına hükmet- sel bilgilerin korunması hak- Divan’ın vermiş olduğu bu ka- hangi amaçla işleneceğini ti. Ardından, Google Grup ta- larının düzenlendiği 7. ve 8. rar çeşitli eleştirileri de bera- saptayan tüzel ya da gerçek rafından kurulan Google maddelerine atıfta buluna- berinde getirdi. İfade özgür- kişiler” olarak tanımlanır-İspanya’da kişisel verilerin rak kişilerin “unutulma hak- lüğünü savunan uluslararası ken, “Veri İşlemcisi” de işlendiğini belirten Divan, yi- kı” olduğu sonucuna vardı. Sansür İndeksi Örgütü’nün “kontrolörün saptadığı şekil-ne de Birlik üyesi ülkelerde Bu çerçevede Divan, şayet in- (Index on Cencorship) Baş- de verileri işleyen gerçek ya

Unutulma hakkı v. ifade özgürlüğü ve bilgi edinme hakkı

MAYIS 2014

Page 13: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

da tüzel kişi” olarak tanım- dedilebileceğini belirtmiş, an- kararı neticesinde arama so- gun olduğu görüşünde. lanmakta. İşte Jääskinen de cak hangi durumlarda oldu- nuçları ve ağ içerikleriyle Unutulma hakkıyla birlikte arama motoru Google’ın ğuna dair ayrıntılı bir açıkla- dünyanın geri kalanından medya özgürlüğünün orta-kontrolör olarak tanımlan- ma yapmamış ve ifade ve bil- farklı bilgiler içeren “AB dan kalkacağı eleştirilerine masının mümkün olmadığı- gi edinme özgürlüğüne de interneti” ortaya çıkacağını yanıt olaraksa Reding, unu-nı, ancak veri işlemcisi ola- dava boyunca bir daha de- ve böylelikle Birlik vatandaş- tulma hakkıyla bilgi edinme rak görülebileceğini belirti- ğinmemiş olmakta. Kuner, larının İnsan Hakları Evren- özgürlüğü hakkının düşman yor. Dolayısıyla başvuru- ayrıca konuyla ilgili AİHM iç- sel Beyannamesi ve Medeni değil, arkadaş olduklarını ve cunun arama motorundan il- tihadına hiç değinmemesi ve ve Siyasal Haklara İlişkin n ite k im yeni düzenlemede gili verilerinin silinmesi tale- unutulma hakkını yalnızca Uluslararası Sözleşme’de de vatandaşların kişisel bil-bi, unutulma hakkı bağla- bölgesel anlamda yorum- yer alan “ülke sınırları söz ko- gi lerini yönetme hakkı mında değerlendirilemez. laması nedeniyle de Divan’ı nusu olmaksızın” bilgi edin- güçlendirilirken ifade özgür-Öte yandan Kuner, Divan’ın eleştirmekte. Kuner, herhan- me haklarının kısıtlanacağını lüğü hakkının sürekli olarak “Temel Haklar Şartı kapsa- gi bir AB vatandaşının AB’ye düşünmekte. göz önünde bulunduruldu-mında kişilerin bilgilerinin ko- ait olmayan bir uzantıya sa- Öte yandan, Divan’ın kararı- ğunu söylüyor. Diğer taraf-runmasıyla, ifade ve bilgi h ip ar ama motorunda yer n ı “z afer” olarak tanımlayan tan, Veri Koruma Reformu-edinme özgürlüğü arasında- alan bilgilerinin silinmesini Adalet ve Temel Haklardan nun “unutulma ve sildirme ki dengenin gözetilmesi ge- talep etmesi halinde, Veri Ko- Sorumlu Komisyon Üyesi Vi- hakkı” başlıklı 17. maddesi, rektiği” yorumuna da dikkat ruma Yönergesine göre viane Reding, 12 Mart 2014’ kişilerin internette kendile-çekmekte. Zira Divan, bu unutulma hakkının olup ol- te Avrupa Parlamentosu’nda riyle ilgili yer alan bilgilerin yorumunun ardından, bazı madığı sorusunun yanıtsız kabul edilen AB Veri Koruma sildirilmesini talep edeceği durumlarda kişilerin bilgile- kaldığına da dikkat çekmek- Reformu ışığında kararın ye- durumları oldukça geniş ta-rinin silinme talebinin red- te. Ayrıca Kuner, Divan’ın bu ni düzenlemenin ruhuna uy- nımlamakta.

Divan’ın kararına uyarak Bir- Öte yandan, Divan’ın kararı lep edildiği ayrıntılı bir şekil- cak başvurunun ardından il-lik vatandaşlarının unutulma doğrultusunda kişilerin Go- de açıklanmak zorunda. For- gili linklerin kaldırılmasıyla il-hakkını tanıyacaklarını söy- ogle arama motorunda ken- mu dolduran kişi kimliğini de gili işlemlerin ne kadar süre-leyen Google Yönetim Kuru- dileri hakkında çıkan inter- ekleyerek başvurusunu ger- ceği hakkında henüz bir a-lu Başkanı Larry Page, bu uy- net linklerinin silinmesi tale- çekleştirdikten sonra, ilgili ki- çıklama yapılmadı.gulamanın baskıcı hükümet- bi için bir başvuru formu da şiye Google tarafından lerin daha da güçlenmesine hazırlandı. Formda linklerin formun işleme konulduğuna neden olacağı kanısında. silinmesinin hangi amaçla ta- dair bir mesaj gelecek. An-

Google’ın ABAD kararına tepkisi

ATAUMe-bülten

13AB Vatandaşlarına ‘Unutulma Hakkı’

Yasemin KARADAĞMAYIS 2014

Page 14: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Polonya, tarih boyunca bir genişlemeleriyle post-komü- üstlendi. Bu tarihten sonra nın AB’deki konumunun yanda bağımsızlık özlemiyle nist ülkelerin Polonya da da- da tarihsel olarak bağları bu- belirginleşmesinden sonra mücadele ederken diğer yan- hil olmak üzere AB üyesi ol- lunan Ukrayna’ya Avrupa yo- kendilerini Avrupalı hisse-da da Avrupa-Rusya güç mü- ması kırılma oldu. Avrupa lunda öncülük etmeyi kendi- den Ukraynalıların isteği, Av-cadelesi arasında “Leh aksının Polonya’ya doğru sine görev edindi. AB bünye- rupa Komşuluk Politikası koridoru” şeklinde ifade k ay m a sıy la Ukrayna’nın sinde dönem başkanlığı bo- tartışmasından sonra hiç ol-edildiği üzere önemli bir AB’ye komşu olması, Demir yunca Ukrayna lehine yaptı- madığı kadar artmış görünü-noktaydı. Avrupa haritasın- Perde benzetmesinden yola ğı lobi faaliyetleri de bu rolü- yor. Bunun neticesinde Uk-dan dahi silinen Polonya, çıkarak “Mavi Perde” olarak nü pekiştirdi. Öyle ki, krize rayna’da Kasım 2013’ten bu özellikle Ocak 1990’da ko- adlandırılan yeni sınırın öteki kadar bu yönde en çok faali- yana gitgide artan istikrar-münist rejimin yıkılmasıyla tarafına (ve Rusya’nın yanı yet gösteren ülke olmasıyla sızlık, Polonya’yı ciddi an-kendini “Batı”da konumladı. başına) Ukrayna’yı koymuş- dikkat çekti Polonya. lamda endişelendiriyor. Di-Bu yeri, önce NATO’ya sonra tu. Almanya’nın Soğuk Savaş Turuncu Devrim ve şimdi de ğer yandan da krizi dindi-da Mayıs 2004’te AB’ye üye döneminde Ostpolitik çerçe- Doğu Ortaklığı Projesi çerçe- rebilmek için AB’nin atabi-olmasıyla daha da belirgin- vesinde Polonya’ya “Batılı vesinde her zamankinden da- leceği adımlara yönelik belki leşti. Öte yandan Polonya’ değerleri” taşımaya çalışma- ha çok anlam ve önem kaza- de en önemli öneriler Polon-yla ortak Galiçya mirası bu- sı gibi Polonya da bu tarihten nan Ukrayna’daki Batı yanlı- ya’dan geliyor.lunan Ukrayna açısından ba- itibaren AB’nin değerlerinin larının gözünde Polonya’nın kıldığında da 2004 ve 2007 doğuya taşıyıcısı misyonunu önemini artırıyor. Polonya’

Mavi perde Polonya ve Ukrayna arasında inmişti

Ukrayna: AB’ye Uzak, Polonya’ya Yakın!H. Kardelen IŞIK

Ukrayna’da Kasım 2013’ten yakın” ise hiç değil. Rusya arasına sıkışıp kalması cağına “kendisinin” bir an ön-bu yana süregelen kriz, pek Komünizmin çöküşünün 25., durumu daha da çetrefillen- ce karar vermesi.çok aşamadan geçerek ülke- NATO üyeliğinin 15., AB diriyor. Krizin sebebinin AB’ Krizin çözümü için belirsizli-yi iç savaşı eşiğine kadar ge- üyeliğininse 10. yılını bu yıl n in Doğu Ortaklığı’yla Uk- ğin sürdüğü bu ortamda, Uk-tirdi. İkinci Soğuk Savaş ben- içinde kutlamaya hazırlanan rayna’ya kadar uzanmasını rayna’yı Polonya için “aşırı zetmesinin yapıldığı süreçte, Polonya, Ukrayna’da yaşa- tarihi nedenlerle “tehdit” d er ec ed e önemli bir ülke” tüm dünyanın gözü her an nan gelişmelerle “çok yakın- olarak gören Rusya’yı endi- olarak tanımlayan kamuoyu Ukrayna’nın üzerinde olsa dan” ilgileniyor. Ukrayna’ şelendirmesi olarak tanımla- Avrupa Parlamentosu için oy da sürecin önde gelen aktör- daki krizin derinleşmesiyle yan Polonya, Ukrayna’ya yar- vermeye giderken, Ukray-lerinden ne ABD ne de Rusya birlikte, Polonya’nın haliha- dıma hazır olduğunu belirti- na’ysa “kaderini” belirlemek Ukrayna’ya AB kadar “ya- zırda “Batı”nın bir parçası ol- yor ancak bir şartla: Ukray- için sandık başındaydı.kın”. Polonya kadar “en ması, Ukrayna’nınsa AB’yle na’nın hangi blokta yer ala-

Rusya’nın bu süreçte Ukray- geldi. Rusya’ya göndermede vuşturarak “Büyük Ivan” somut siyasi adımlara yöne-na üzerinde artan nüfuzu- bulunarak “olabilecek en iyi Putin’den koruma görevinde lik şimdiye kadarki en önemli nun sınırlanmasında en etkili komşun Avrupa'dır. Hem 1 99 0 ’la rd an bu yana belirli belki de en doğru öneri hali-olabilecek aktör AB olarak ekonomisi güçlü, hem de aralıklarla “Weimar Üçgeni” hazırda Polonya Başbakanı karşımıza çıkıyor. Süreçte güvenilirdir” diyen Schäub- adı altında bir araya gelen Donald Tusk’tan geldi. AB’nin yerini ve izlediği dış le, AB’nin Ukrayna’ya yöne- Polonya, Almanya ve Fransa’ AB, Ukrayna krizinin ardın-politikanın temasını anlatan lik dış politikasını Rusya’ya dan ziyade üçgeninin krize dan başta Rusya olmak üzere en iyi ifade de Mayıs’ta Al- göndermeyle özetledi. en yakın köşesi konumunda enerjide dışa bağımlılığı manya Federal Maliye Baka- Ukrayna’yı ekonomik ve si- bulunuyor. Bunun bir uzantı- azaltmak için Haziran’daki nı Wolfgang Schäuble’den yasi araçlarla istikrara ka- sı olarak AB içinde atılacak AB Zirvesi’ne kadar kapsamlı

‘Olabilecek en iyi komşun Avrupa’dır'

Ukrayna: AB’ye Uzak, Polonya’ya Yakın!H. Kardelen IŞIK

ATAUMe-bülten 14 MAYIS 2014

Page 15: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

11

11

“Sovyetler Birliği”yle yeniden baş bir mücadele yaşandı. Ni- rayna halkı eşzamanlı olarak şimdilik gündeme gelmeye-sınırların oluşmasını isteme- tekim ikisinin de oyları yüzde yapılan cumhurbaşkanlığı se- ceğe benziyor. Öte yandan, yen Polonya halkı, görece dü- 32 civarında kaldı. Avrupa’ çimleri ve yerel seçimlere git- Putin’in uygun koşullarda ver-şük katılımın gerçekleştiği Av- da yükselen AB kuşkuculu- ti. Ukrayna’nın AB yanlısı ye- diği doğalgaz bağlamında rupa Parlamentosu seçimle- ğunun Polonya’yı da etkile- ni cumhurbaşkanı Petr Poro- Polonya ve Ukrayna’yı karşı-rinde de tercihini bu yönde mesi bekleniyordu ancak bir- şenko, ülkedeki siyasi krizi laştırmasının ardından Gü-kullandı. Avrupa Komisyonu çok Polonyalı Ukrayna’da ya- çözme ve AB’yle ilişkileri ge- ney Akım Projesi’ni de AB Başkanlığı için de adı telaffuz şanan istikrarsızlığa AB’nin liştirme sözü verirken, ilk üyesi olmayan bir ülkeden edilen Başbakan Tusk’un mu- halihazırda somut bir çözüm yurtdışı ziyaretini de Polon- geçirebiliriz açık laması, hafazakâr The Civic Plat- getirememiş olmasından do- ya’ya gerçekleştirecek. Tusk’un önerisiyle birlikte dü-form’uyla Avrupa şüphecisi layı sağ partileri destekleme Ukrayna’daki seçim sonuçla- şünüldüğünde kafalarda so-Kaczynski’nin Peace and kararı almış görünüyor. rının ardından AB’nin Rusya’ ru işareti bırakıyor.Justice’i arasında adeta başa Sınırın diğer tarafındaysa Uk- ya karşı olası yaptırımları da

Polonya’da Avrupa, Ukrayna’da cumhurbaşkanlığı seçimleri

bir plan hazırlanması yönün- dahil enerji güvenliğinin art- Tusk’un önerileri hayati k ar şı ka rşı ya gelmek isteme-de hareket geçme kararı al- tırılması hedefi de yer alıyor. önem taşıyor. Şayet Tusk’un diği düşünüldüğünde, Tusk’ mıştı. Bu çerçevede yenile- Tusk, ayrıca Ukrayna'daki önerileri AB Komisyonu’nun un önerisi daha da önem ka-nebilir ve nükleer enerji gibi konjonktürün enerjide ba- Haziran’a kadar hazırlaya- zanıyor. Zira Ukrayna Krizi yerel kaynakların teşvik edil- ğımsızlığın ekonomik bağla- cağı planla birleştirilirse, derinleştikçe Rusya’nın ken-mesi üzerinde durulurken, mın da ötesine geçen önemi- Rusya’nın en önemli petrol disine uygulanabilecek olası Polonya Başbakanı Donald nin yalnızca Polonya değil ve doğalgaz müşterisi olan yaptırımlara karşı enerji ko-Tusk ise 2009’da Ukrayna’ tüm kıtada arttığı düşünce- AB’nin Ukrayna üzerindeki zunu oynama riski de artıyor. daki durum nedeniyle yaşa- sinde. Ukrayna Başbakanı güç mücadelesini AB lehine Bu barışçıl ve önemli önerisi-nan doğalgaz krizine dikkat Arseniy Yatsenyuk’in Rusya' çevirebileceği açık görünü- nin ardından Polonya, gide-çekerek daha kapsamlı bir nın kendilerine sattığı doğal- yor. rek daha da bütünleştiği plan önerdi. Tus, planında, gazın fiyatını “Avrupa'yı seç- Ab’nin enerji ve doğalgaz pa- Avrupa’da ilk fırsatta Euro doğalgaz piyasasından baş- tikleri için cezalandırmak zarlarının entegre edilmesi- bölgesine de katılırsa Rus-layarak ortak bir vekalet ve amacıyla” ikiye katladığını ne en önemli karşı çıkışsa ya’nın Doğu Avrupa’da ki-ortak bir fiyat politikasıyla bir- söylediği ve Rus doğalgazına Weimar Üçgeninin bir diğer min etkili olacağına dair likte acil olarak bir Avrupa b ağ ımlılığı azaltmak için k öş es i o lan Almanya’dan ge- Avrupa’ya meydan okuması-enerji birliği mekanizması- enerji politikalarında yapa- liyordu. Ancak Almanya’nın na önemli bir oyuncu olarak nın kurulmasını istiyor. Pla- cakları reformlarda AB’den Ukrayna krizinin ardından cevap verebilecek gibi görü-nın içerisinde ortak alım da yardım istediği bir ortamda yaptırımlar yoluyla Rusya’yla nüyor.

ATAUMe-bülten

15Ukrayna: AB’ye Uzak, Polonya’ya Yakın!

H. Kardelen IŞIKMAYIS 2014

Page 16: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Eğitim ve Güzel Sanatlar Ba- festivali daha da popü- Certain Regard (Saygınlık) 2000’lerde genç yönetmen-kanı Jean Zay’in girişimiyle lerleştirir. Kategorisi ve Caméra d’or l erin gelip çalışabileceği ve kurulan Cannes Uluslararası 1948’deki festival manifes- (Altın Kamera) ödülünü festi- senaryolarını tamamlayabi-Film Festivali, Zay’in Venedik tosunda festivalin amacı di- vale kazandırır. Yine Jacob’ lecekleri bir mekan olarak Uluslararası Film Festivali’ne ğer film yapan ülkelerle bir- un faaliyetleriyle festivale Résidence’ın açılışıyla bera-rakip yaratma hevesinin bir ü- liktelik ruhunu geliştirmek, pek çok sekme eklenir. 1991’ ber büyür. Dahası 2005’de rünü olarak ortaya çıkar. Fes- sürdürmek ve aynı zamanda de Leçon de Cinéma ( Usta- her yıl 20 yönetmene filmle-tivalin ilki 1939’da Fransa’ tüm film türleri için film yap- lardan Film Dersleri) açılır ve rini çekebilmeleri için finans-nın Cannes şehrinde sine- ma sanatının gelişimine des- ilki Francesco Rosi tarafın- man sağlayan Atelier’in matografın da mucidi olarak tek olarak sinema sanat- dan verilir. O zamandan be- yaratılışıyla daha da gelişir. bilinen Louis Lumiére’in baş- çılarını cesaretlendirip teşvik ri, pek çok sayıda ünlü yönet- Tematik retrospektif filmler kanlığında gerçekleştirilir. etmek olarak belirtilir. 1955’ men kendi artistik kariyerleri olarak gösterilen önemli dö-Ancak sonrasında İkinci Dün- e kadar yarışma kısmında en ve sinema üzerine düşünce- nem (klasik) filmleri, 2004’ ya Savaşı nedeniyle festival iyi filme verilen Grand Prix’in lerini paylaşmak üzere bu den itibaren Cannes Classics sekteye uğrar ve savaş bite- adı, o yıl Palme d’or (Altın Pal- derslerde yerlerini alır. Ben- (Cannes Klasikleri) adı altın-ne kadar da festival gerçek- miye) olarak değiştirilir ve zer şekilde, 2003’ten itiba- da sunulur. Bu kategori, dö-leştirilemez. Savaştan sonra böylece ilk Altın Palmiye de ren Leçon de Musique (Müzik nem filmlerinin onarılmış ilki 20 Eylül 1946’da gerçek- 1955’te Marty filmiyle yönet- Dersleri), 2004’ten itibaren kopyalarının gösterimini leştirilen festival, 1948- men Delbert Mann’in olur. de Leçon d’Acteur (Oyunc- içermekle birlikte sinema 1950 yılları hariç 1952’ye ka- 1960’larda resmi kategori- uluk Dersleri) verilmeye baş- hakkındaki film ve belge-dar eylül ayında, 1952’den le re paralel olarak iki bağım- lar. 1989’da Fransız Devrimi’ sellere övgü amacıyla da itibarense bugün de olduğu sız kategori daha açılır. Bun- nin 100. Yılına ithafen sem- oluşturulmuş durumda. gibi mayıs ayında gerçekleş- lar 1962’de başlayan Ulus- pozyum “Sinema ve Özgür- 2007’de Festivalin 60. Yılı tirilmeye başlar. lararası Eleştiri Haftası ve lük” adını alarak dünyanın kutlamalarında dünyanın en Festival, ilk zamanlarında ka- 1969’da gelen Yönetmenin her yerinden yönetmenlerin büyük 33 yönetmeni yıldö-tılan hemen hemen her fil- İki Haftası’dır. Mayıs 1968’ ilgisini çeker. 1997’deyse nümü filminde yer almak min ödülle döndüğü bir sos- de Fransa’daki politik gerilim Cannes Film Festivali’nin 50. üzere davet edilir. Her bir yö-yal etkinlik gibiyken, zaman- öğrencilerin ayaklanma- Yıl Dönümü nedeniyle dün- netmenin 3 dakikalık kısa la dünyanın her yerinden ün- larıyla sonuçlanınca ve olay- yanın en iyi yönetmenleri bir- filmler çekmesiyle oluşturu-lü isimler kırmızı halıda belir- lar Mayıs-Haziran ayları bo- likte sahneye çıkarak Usta lan To Each His Own Cinema meye ve festival medyanın yunca devam edince festival Yönetmen Ingmar Bergman’ (Her Biri Kendi Sineması da desteğiyle uluslararası o yıl yapılamaz. a Palme des Palmes (Palmi- İçin), yönetmenlerin filmleri-çapta ün kazanmaya başlar. 1972’den önce, filmler kendi yelerin Palmiyesi) ödülünü su- ni planladıkları odalarla ilgili Özellike 1950’lerde Kirk Do- ülkelerinin seçtiği kategori- nar. kısa filmlerdir. 2010’da Can-uglas, Sophia Loren, Grace lerde yarışırlarken, 1972’ 1998’de Gilles Jacob, dün- nes Kısa Film kategorisi de Kelly, Brigitte Bardot, Cary G- den itibaren Festival filmleri yanın her yerinden film okul- yaratılır ve Kısa Film Yarış-rant, Romy Schneider, Alain seçmek üzere Resmi Seçim Bi- ları tarafından yapılan kısa ması ve Kısa Film Köşesi ola-Delon, Simonw Signoret, rimi kurulur. 1978’de Gilles ve orta uzunluktaki filmler i- rak gruplara ayrılır. Gina Lollobrigida ve diğer Jacob genel temsilci olarak çin Cinéfondation (Sinevakıf) pek çok ünlü ismin katılımı, belirlenir ve aynı yıl Jacob Un kategorisini getirir. Bu alan,

Cannes Film Festival 2014Ezgi POLAT

Palme D’orPalme d’or’un ilk günden bu- rımcısı Lucienne Lazon tara- lar ve bugünkü haline ka- leştirilen festivalin Palme güne değişimine baktığımız- fından yapılır. 1975’de yeni- vuşur. d’or ödülüyse Kış Uykusu (Wi-daysa, ilk olarak ödülün yıl- lenen tasarım, saf kırmızı Fas Geriye dönerek baktığımız- nter Sleep) filmiyle Nuri Bilge lar içinde Festivalin simgesi derisi üzerine iliştirilmiş bir bi- da, Palme d’or’u yalnızca altı Ceylan’a verildi. Jüri Büyük haline dönüşmeye başladı- çimde sunulurken, 80’lere yönetmenin iki defa alma şe- Ödülü “The Wonders” filmiy-ğını vurgulamak gerek. As- gelindiğindeyse deriden vaz- refine eriştiği görülüyor: le Alice Rohrwacher’a, en iyi lında 1955’de ilk Palme d’or geçilip sütun üzerine taşınan Francis Coppola, Shoei Ima- yönetmen ödülüyse “Foxcat-verilene kadar Grand Prix p a lm iye yaprağı, sonrasında mura, Bille August, Emir Kus- cher” filmiyle Bennett Miller’ ödülü verilmektedir. Ancak, piramit şeklinde kris tal turica, Dardanne Kardeşler a gitti. En iyi kadın oyuncu 1954’ün sonlarında Robert sütuna iliştirilmiş versiyon- ve Michael Haneke. 1993’ ödülünü “Maps to the Stars” Favre Le Bret’in girişimiyle larıyla geliştirilmeye başlar. deyse Festival tarihinde ilk daki performansıyla Julian-Cannes şehrinin de hanedan Ödül, 1997’ye gelindiğinde kez bir kadın yönetmen (Ja- ne Moore, en iyi kadın oyun-arması olan palmiyenin bir İsveç mücevherat firması- ne Campion) Piano filmi ile cu ödülünü de “Mr. Turner” tasarlanması için mücevhe- nın sponsor olmasıyla zengin Palme d’or sahibi olur. filmindeki rolüyle Timothy ratçılara çağrıda bulunulur. bir görünüm kazanarak 24 Sonuncusu bu yıl 14-25 Ma- Spall kazandı.Böylece ilk palmiye takı tasa- karat altından yapılmaya baş- yıs tarihleri arasında gerçek-

Cannes Film Festival 2014Ezgi POLAT

ATAUMe-bülten16 MAYIS 2014

Page 17: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Ebola Salgını İhtimali

Ab’nin 11 Eylül olayları son- nımayan Doktorlar ve AB gi- Çevre Bakanlığı, Savunma sıvılarıyla temasta bulunul-rasında oluşturma kararı b i u lu sla rarası örgütlerin ye- Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı- maması, vahşi hayvanlarla alarak 2005 yılında faaliyete rel yetkili otoritelerle işbirliği birlikte çalışmasını gerektir- yakın temastan kaçınılması, geçirdiği Stockholm merkezli içinde kontrol altına almaya mekte. Hâlihazırda AB üye- av eti yenmemesi ve son ola-Avrupa Hastalıkları Önleme çalıştığı virüsün Gine ve Li- leri bu AB Kararını ulusal rak da korunmasız cinsel iliş-ve Kontrol Merkezi (ECDC), berya’yı ziyaret eden turistle- mevzuatlarına aktarmakla kiden uzak durulması. Hay-14 Mayıs 2014 tarihinde res- ri etkileme ihtimalinin düşük meşgul. vandan insana geçebilen mi internet sitesinde yaptığı olduğu belirtilse de, enfekte AB’nin bulaşıcı hastalıklar ko- Ebola virüsünün Batı Afrika’ açıklamada, Şubat 2014’te olmuş hastaların tedavi ol- nusunda uzman kuruluşu d a ço kça avlanan yarasa, Batı Afrika ülkelerinde baş duğu hastanelerdeki hijyen olan ECDC, işvereni pozis- sincap, maymun, antilop ve gösteren Ebola virüsü salgı- koşullarının yetersizliğinin yonunda olan Avrupa Ko- kirpi gibi vahşi hayvanların nına dair rakamları güncel- bulaşmayı tetiklediği bildiri- misyonu’nun talebi üzerine a- etlerinin tüketilmesinden kay-ledi. Buna göre, bu salgın- liyor. Ancak hastalığın ana raştırmalar yapmakta, ra- naklandığının anlaşılmasın-dan en fazla etkilenen ülke- bulaşma yolu, kan ve vücut porlar hazırlamakta, üyelere dan sonra bu hayvanların lerden olan Gine ve Liberya’ sıvılarıyla temas. Hastalığı ya- yönelik olarak bulaşıcı has- özellikle de yarasa etinin tü-da Mayıs’ın ilk haftası itiba- ratan patojenin de bir aşısı talıklara ilişkin bilimsel tavsi- ketilmemesi zaruretine da-riyle hayatını kaybeden in- ya da tedavisi henüz gelişti- yelerde bulunmakta ve üye- yanarak Gine otoriteleri bu sanların sayıları sırasıyla 157 rilmiş değil. lerin yetkili otorite temsilcile- ürünlerin Pazar yerlerinde sa-ve 11’e ulaşmış durumda. Kalp-damar rahatsızlıkları, rine yönelik olarak DSÖ Av- tışlarını yasaklamış durum-Ancak hastalığın bulaşmış ol- kanser ve obezite gibi kronik rupa Bölge Ofisi ile birlikte or- da. duğu insan sayısı daha fazla, hastalıkların bulaşıcı hasta- tak eğitim seminerleri dü- AB de geçtiğimiz Nisan’da zira hastalığa yakalanan her lıklara oranla daha fazla can zenlemekte. Ancak yaptığı yaptığı açıklamada hastalık-kişi hayatını kaybetmiyor. Bu- aldığı AB ülkelerinde bulaşıcı en önemli işlerden bir tanesi tan etkilenen ülkelerde yapı-nunla birlikte hastalığın h as ta lık lar k onusu yine de de olası tehditlere karşı risk lan çalışmalara yönelik 1.1 ölümcül olma yüzdesi olduk- ciddiyetini yitirmiyor. Zira değerlendirmesi yapmak ve milyon Euro finansman sağ-ça yüksek. Salgından etkile- bulaşma yolları devamlı de- gerekli tedbirleri öngörmek. lanacağını belirtmiş ve Gine’ nen bir diğer Batı Afrika ül- ğişebilen ve gelişebilen bu- Tüm bu çalışmaların amacı, ye altı bulaşıcı hastalıklar uz-kesiyse Sierra Leone. Bura- laşıcı hastalıklar çoktandır halen yaşanan ve ileride ya- manı mobil laboratuvar biri-daysa teyit edilmiş bir ölüm sınır-aşan ciddi sağlık tehdit- şanması muhtemel salgın- miyle Mart’ta gönderilmiş. vakası bulunmuyor. leri sınıfına girmekte. Ebola lara karşı AB bölgesini er- DSÖ ise 5 Mayıs 2014 tarihi AB ülkelerinden binlerce ki- dışında çocuk felci ve MERS kenden uyarmak ve hazırlıklı itibariyle 112 uzmanını söz lometre uzaklıkta bulunan virüsleri de yine dünya ve AB bulunmasını sağlamak. An- konusu Batı Afrika ülkelerin bu ülkelerde yaşanan vaka- gündemini işgal eden bula- cak koordinasyon konusu bu- göndermiş durumda. Hâli-lar hem AB’yi hem de Dünya şıcı hastalıklar arasında yer rada da önemli zira ECDC hazırda uluslararası uçuşlar-Sağlık Örgütü’nü yakından il- almakta. tehdidin çeşidi veya durumu- da kısıtlamaya gidilmesi, söz gilendiriyor. Zira artan ülke- AB’nin geçen Kasım’da yü- na göre AB üyelerinin yetkili konusu ülkelerin vatandaş-ler arası temas nedeniyle has- rürlüğe koyduğu 1082/2013 otoriteleri, Avrupa Gıda la rı na vi ze v erilmemesi veya talığın diğer bölgelere ve do- /EU sayılı Parlamento ve Ko- Ajansı (EFSA) veya Avrupa ülkeye almama gibi önlem-layısıyla Avrupa’ya da bulaş- misyon Kararı, bulaşıcı has- Kimyasallar Ajansı (ECHA) gi- ler ne AB ne de DSÖ tarafın-ma ihtimali var. İlk teyit edil- talıklar gibi biyolojik kökenli bi AB kurumlarıyla veya CDC dan önerilmezken, Batı Afri-miş vakaların Sierra Leone tehditlere ek olarak kimyasal gibi ABD’nin 1946 yılından ka ülkelerinde havaliman-ve Liberya ile sınırdaş bulu- ve çevresel kökenli sınır- kurduğu hastalıkları önleme larındaki sağlık görevlileri-nan Gine’nin güneydoğu- aşan tehditler açısından da ve kontrol kurumu gibi ulusal nin tetikte olması, hastalık sunda ormanlık bir yer olan bildirim ve uyarı mekaniz- kuruluşlarla işbirliği içerisin- belirtisi gösteren yolcuları Guéckédou bölgesinde orta- maları geliştirmiş durumda. de bulunmakta. durdurulması ve ateşine ba-ya çıktığını belirten ECDC, Yeni Karar, ayrıca sektörler ECDC’nin Gine ve Liberya’ya kılması, gerekirse havaala-Ebola virüsü salgınının ya- arası koordinasyonun gerek- seyahat edecek olanlara yö- nındaki sağlık ekibine yön-vaşlamış gibi görünmekle bir- liliğini ortaya koymakta, bu nelik tavsiyeleriyse oldukça lendirilmesi gibi önlemler likte Guéckédou bölgesinde da farklı alanlardaki yetkili ba sit. Öncelikle bulaş taşıma DSÖ tarafından öneriliyor.halen canlı olduğu uyarısın- otoritelerin -örneğin Başba- ihtimali olan ölü veya canlı in-da bulunuyor. DSÖ, Sınır Ta- kanlık, Sağlık Bakanlığı, sanların kan veya vücut

Ebola Salgını'nı İhtimaliATAUMe-bülten

17Ahmet Miraç Sönmez

Ahmet Miraç Sönmez

MAYIS 2014

Page 18: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Lord Rosebery, zayıf ve zarif, hatırlayacaktı. 20 bin dönümlük bir arazinin olmazdı. Okulu bıraktı. Ertesi her zaman özenle dik yürü- Gerçek adıyla Archibald Phi- de sahibi olmuştu. Çok geç- yıl Jokey Kulübü’ne üye seçil-yen, güzel konuşan, kibar bir lip Primrose, İskoçyalı aris- meden “Lord Rosebery” d i. beyefendiydi. Diploması ol- tokrat bir ailenin üçüncü ço- adıyla Lordlar Kamarası’ Rothschild Baronu’nun tek kı-madığı halde çağının en bil- cuğu olarak 7 Mayıs 1847’de ndaki yerini aldı. Genç Lord, zı ve varisi Hannah de Rot-gili insanlarından biri olarak Londra’da doğdu. Babası ç ok iy i b ir binici olmasa da at hschild’le 1878’de evlendi. görülüyordu. Hayatta üç ö lü nc e, Ro sebery Kontu olan yarışlarına pek meraklıydı. Aktif siyasete girişi de aynı yıl-amacının olduğunu söylerdi: dedesine üç yaşında varis ol- İlk yarış atı Ladas’ı 1869’da lara denk geliyordu. 1880 se-Bir soylunun kızıyla evlen- du. Orta öğrenimini Eton aldı, ama Oxford’da öğren- çimlerinde Liberal Parti lideri mek, Derby’yi kazanan bir C ollege’da tamamladıktan cilerin at sahibi olması ya- William Ewart Gladstone’un ata sahip olmak ve başba- sonra 19 yaşında Oxford’da saktı. Üniversite idaresi ya Midlothian kampanyasını or-kan olmak. Üçünü de ger- lisans eğitimine başladı. Ladas’ı ya da okulu bırakma- ganize etti. Kasım 1879’la çekleştirdi. Ancak başbakan- Mart 1868’de, henüz ikinci sı- sını istedi. Kolay bir tercihti. Mart 1880 arasında süren lıktaki başarısızlığı nedeniyle nıf öğrencisiyken dedesi de Çocukluğundan beri hayali- kampanya, İskoçya’nın Mid-tarih onu daha çok zenginli- ölünce “Rosebery Kontu” ol- ni kurduğu safkan İngiliz lothian bölgesinde gerçekle-ği, yarış atı sevdası ve cinsel du. Böylece, yılda 30 bin atına sahip olmak varken şen seçim konuşmalarını kap-yönelimine dair söylentilerle sterlinden fazla gelir getiren Oxford’da okumanın lafı bile sıyordu. Sonuçta Liberal

Portre

Recep Ersel ERGE

Portre

Lord RoseberyBir Avustralya ziyaretinde sarf ettiği şu sözler tarihe geçecekti: “Sizin bu millet olduğunuz gerçeği…

İmparatorluk’tan ayrıldığınız anlamına mı geliyor? Tanrı korusun! Ne kadar büyük olursa olsun hiçbirmilletin İmparatorluk’tan ayrılmasına gerek yok, çünkü İmparatorluk, Milletlerin bir Ortak Varlığıdır.”

Page 19: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

Parti’nin iktidara gelmesi ve Gladstone’un Başbakan ol-masında Rosebery’nin katkı-sı önemliydi. Rosebery, çalış-masının karşılığı olarak teklif edilen Hindistan Bakanlığı Müsteşarlığı görevini iki kez reddetti. Bir görüşe göre, bu teklifi şahsi çıkar için çalıştığı izlenimi vermemek adına reddetmişti. Ancak, daha ma-kul görünen bir diğer görüşe göre, bakanlık teklifi bekler-ken müsteşarlık önerisini kü-çük görmüştü. Ni tekim Gladstone’un ısrarı üzerine, Ağustos 1881’de İçişleri Ba-kanlığı Müsteşarlığı görevini ancak “İskoçya işlerinde özel yetkilere sahip olma” şartıyla kabul etti.Ne var ki, parlamentonun İskoçya’yla fazla ilgilenmedi-ğini görmek onu hayal kırık-lığına uğratacaktı. Glad-stone’un kendisi de en çok İrlanda’yla meşgul oluyor, Rosebery’nin yakınmalarına cevap vermiyordu. İki yılı doldurmadan istifa eden Ro-sebery, önce ABD sonra da Avustralya seyahatine çıktı. Gittiği her yerde Britanya em-peryalizminin propagan-dasını yapıyordu. Özellikle 18 Ocak 1884’te Adelaide’ de sarf ettiği şu sözler tarihe geçecekti: “Sizin bu millet ol-duğunuz gerçeği… İmpa-ratorluk’ tan ayrıldığınız an-lamına mı geliyor? Tanrı korusun! Ne kadar büyük olursa olsun hiçbir milletin İmparatorluk’tan ayrılması-na gerek yok, çünkü İmpara-

yasete geri döndü. Britanya’nın egemenlik hak- görev mührünü almasıdır. torluk, Milletlerin bir Ortak Dördüncü Gladstone hükü- larından vazgeçmesi şöyle Gerçek keyifse onu geri ver-Varlığıdır.” Genellikle “(İngi-meti üçüncüsünden biraz da- dursun dünya işlerine daha diğinde gelir.” 1895 seçimle-liz) Milletler Topluluğu” şek-ha uzun sürse de Glad- çok dâhil olması gerektiğine rini Muhafazakârlar kazan-linde Türkçeleştirilen “Com-stone’un istifasıyla yine iki yı- inanıyordu. Mısır’a hâkim d ı. Ro sebery ertesi yıl Liberal monwealth of Nations” ifa-lı doldurmadan sone ermişti. olanın Hindistan’a hâkim o- Parti Genel Başkanlığı’ndan desini Rosebery icat etmişti.Kraliçe Victoria, Mart 1894’ lacağı düşüncesiyle Mısır’ istifa etti. Bir süre, parti içi Gladstone, Londra’ya dönü-te Başbakanlık görevini dan çekilmeye karşı çıktı. Yi- muhalefeti oluşturan Liberal şünde gönlünü aldı ve Ro-Rosebery’ye verdi. Atların- ne, zamanında Gladstone’ Emperyalistlerin liderliğini sebery’yi Şubat 1886’da kur-dan birinin ilk kez ünlü Derby un bütünüyle terk etmek is- yaptı. Liberallerin 1905’te ik-duğu üçüncü hükümette Dı-yarışını kazanması da aynı yı- tediği Uganda’yı himaye altı- tidara dönmesiyle kendi hü-şişleri Bakanı yaptı. Kraliçe la denk geliyordu. Böylece na aldığını ilan etti. Rose- kümetinde Savaş Bakanı Victoria yeni hükümetteki Lord Rosebery, 47 yaşında, bery’nin siyaseti çok netti, an- olan Henry Campbell-Ban-“tek gerçekten iyi atama”nın kalan iki hayalini de gerçek- cak icraatı da bir o kadar nerman Başbakan olunca bu olduğunu düşünüyordu. leştirmiş oldu. İlerleyen yıl- zayıftı. Çünkü Muhafazakâr- Rosebery aktif siyaseti bırak-1889’da Londra Belediye larda atları Derby’de yeni za- ların çoğunlukta olduğu tı.Başkanı seçildi. Üç yıl boyun-ferler de kazanacaktı, ancak Lordlar Kamarası bütün yasa Son yıllarını ünlü siyasetçile-ca itfaiye, spor tesisleri ve sos-Rosebery Başbakanlıkta o ka- tasarılarını reddediyordu. r in bi yografilerini yazmakla yal konutların gelişmesini dar başarılı olamayacaktı. Avam Kamarası’ysa İrlanda geçirdi. Oğlu Neil, Kasım sağladı. Ancak, 1890’da Çünkü daha en başından be- politikası yüzünden zaten 1917’de Gazze’de bir çatış-Hannah’nın ölümüyle bir sü-ri partisine ters düşmüştü. tepkiliydi. Parlamento bir ya- mada öldü. Ertesi yıl da re aktif siyasetten uzaklaştı. Başbakan olarak ilk konuş- na, Rosebery bakanlarıyla bi- Rosebery felç geçirdi ve kıs-Eşcinsel olduğu iddiaları da masında, İngiltere’nin onayı le sıklıkla ters düşüyordu. So- men sakat kaldı. Hareketsiz, bu dönemde yaygınlaşmıştı. olmadan İrlanda’nın özerk nunda Haziran 1895’te, hastalıklı ve mutsuz yılların Queensberry Markizi John yönetime kavuşamayacağını askeriyeyle ilgili çok önem- ardından 21 Mayıs 1929’da Douglas’un iddiasına göre söyledi. Hâlbuki Gladstone sediği bir oylamanın aleyhte öldü. Victoria döneminin son Rosebery ve ünlü yazar Os-başbakanlığındaki Liberal sonuçlanmasını kendine gü- liberal Başbakanı olan Lord car Wilde, oğlu Alfred Parti altı yıldır İrlanda’nın vensizlik oyu olarak değer- Rosebery, o zaman kadar en Douglas’la ilişki yaşıyorlardı. özekliği için çalışıyordu. lendirdi ve Başbakanlıktan is- kısa süre görev yapan ama Alfred, Rosebery’nin özel Çünkü partisi, Avam Kama- tifa etti. en zengin İngiliz Başbaka-sekreteriydi. Bu iddia Oscar rası’nda çoğunluğu sağla- “Rosebery hükümeti” sadece nıydı. Kütüphanesi, değerli Wilde’ın hayatını karar-mak için İrlanda milliyetçile- 16 ay sürmüştü, ancak veda tabloları ve eski gümüş ko-tacaktı, ama Rosebery her na-rinin oylarına ihtiyaç duy- konuşmasına bakılırsa Rose- leksiyonu da dâhil olmak sılsa skandala dâhil olmak-maktaydı. bery bundan şikâyetçi değil- üzere terekesi 1.5 milyon tan kurtuldu. Daha sonra, Rosebery’yse iktidarı pahası- di: “Hayatta iki büyük keyif sterlinden fazlaydı (bugünün Kraliçe Victoria’nın teşvikiy-na İrlanda politikasında ısrar vardır. Birisi ideal, diğeri alım gücüne göre en az 60 le, Ağustos 1892’de dördün-etti, çünkü “küçük İngiltere” gerçekçidir. İdeal olan, bir milyon sterlin).cü Gladstone hükümetinde görüşüne şiddetle karşıydı. kimsenin Hükümdarından yine Dışişleri Bakanı olarak si-

21Portre: Lord RoseberyRecep Ersel ERGEATAUM

e-bülten19MAYIS 2014

Page 20: ATAUM e-bültenataum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/360/2017/02/Ebulten-68.pdf · 150 ülkeden 340 üyeye sa- desinde Konsey’in, direktif- ya işletmeci tarafından iş

ATAUMe-bülten

AvrupaGündemi...

bulmak isteyene not:sadece elektronik posta kutusunda bulunur...

ATA

UM

-BİM

(08-2

011)