Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Landschapsplan
‘stadspark
Wilhelminapark’
2017-2024
Gemeente Rijswijk
Maart 2017
Inhoudsopgave
1. Inleiding Blz. 5 - 6
2. Uitgangspunten voor het landschapsplan Blz. 7 - 10
2.1 Samenvattende visie Blz. 7
2.2 Borging van het landschapsplan Blz. 8
2.3 Stedenbouwkundige inkadering van het landschapsplan Blz. 9
2.4 Aansluiten op regionale fietsroutes in het landschapsplan Blz. 10
2.5 Borging initiatief van burgers, organisaties en bedrijven Blz. 10
3. Landschapsplan Blz. 11 - 28
3.1 Ecologie en natuurbeheer: kansenkaart Blz. 11 - 15
3.2 Opschalen natuurtuin, natuurbeleving en natuureducatie Blz. 16 - 18
3.3 Middelgrote horeca Blz. 19 - 20
3.4 Spelen, sport en bewegen Blz. 21 - 22
3.5 Cultuur: beeldentuin en oriëntatie op landmark; activiteiten Blz. 23 - 24
3.6 Padenstructuur en bereikbaarheid Blz. 25
3.7 Basisvoorzieningen en onderhoud Blz. 26
Totaal landschapsbeeld Blz. 27 - 28
4. Uitvoeringsagenda 2017/2018 Blz. 28 - 29
Bijlage 1: Acties afgelopen jaren gericht op het Wilhelminapark Blz. 30 - 32
Bijlage 2: Overzicht aanpalende beleidsontwikkelingen Blz. 33 - 36
1. Inleiding
Rijswijk beschikt met de Rijswijkse stadsparkenzone over omvangrijke en
gewaardeerde groene ruimte. Rijswijkers geven vaak aan dat dit een van de
sterkste punten van de stad is. Het Wilhelminapark is een belangrijk onderdeel
van de Stadsparkenzone en van regionale betekenis. Het park is mooi, maar
mede vanwege de ligging buiten de snelweg A4 weinig bezocht en
monofunctioneel.
In het Masterplan Rijswijk-Zuid (vastgesteld 2009) en de nota Nieuw Perspectief
Stadsparkenzone Rijswijk (vastgesteld 2013) zijn de beleidsuitgangspunten voor
de ontwikkeling van het Wilhelminapark tot stadspark beschreven. In de
Stadsvisie (2016) zijn deze uitgangspunten nogmaals verankerd. In de bijlagen
vindt u een compleet overzicht van de acties van de afgelopen jaren, gericht op
het ontwikkelen van het Wilhelminapark tot stadspark, alsmede een overzicht
van de aanpalende beleidsontwikkelingen relevant voor de ontwikkeling van het
Wilhelminapark tot stadspark.
Voor dit landschapsplan zijn de beleidsuitgangspunten als volgt samengevat:
Met de realisatie van de wijk RijswijkBuiten komt het Wilhelminapark centraal in
de stad te liggen. Meer mensen gaan het park gebruiken. Daarmee ontstaan
kansen om het Wilhelminapark te ontwikkelen tot een stadspark, waar recreatie,
educatie, natuur, spel en sport een plek krijgen maar ook rust, ruimte en
natuurbeleving geboden wordt. Tegelijkertijd is het aanleiding om de ecologische
waarde van het park in beeld te brengen en te intensiveren. De ambitie is om het
Wilhelminapark tot een stadspark te transformeren, waar verblijfskwaliteit en
natuurwaarden hand in hand gaan en mensen samenkomen om te recreëren en
om van de natuur en de rust te genieten.
In 2015 heeft het college besloten tot het organiseren van een
Omgevingsconsultatie om de beleidsuitgangspunten te toetsen.
Ook is toen besloten tot het opstellen van een Programma van
Eisen voor een horecafunctie in het Wilhelminapark.
De Omgevingsconsultatie heeft plaatsgevonden in februari
2016. Aansluitend heeft het college in oktober 2016 positief
besloten over de volgende vervolgacties ten aanzien van de
ontwikkeling van het Wilhelminapark tot stadspark:
Opstellen landschapsplan / stedenbouwkundig plan
Ecologie en natuurbeheer: nulmeting en
investeringsplan
Middelgrote Horecavoorziening: marktverkenning en
start selectie
Natuurbeleving / natuureducatie: uitwerken en deels
opstart activiteiten
Sport, spel en bewegen: onderzoek aanleg speeltuin en
consultatie jeugd
Start planvorming gebruik van het park voor cultuur en
evenementen
Voor de uitwerking van deze acties is een budget vrijgemaakt
van €150.000,-- per jaar voor de jaren 2017 en 2018.
Dit document behelst de contouren voor een landschapsplan.
Tevens vindt u een uitvoeringsagenda voor de jaren 2017/2018.
De uitvoeringsagenda zal gedurende de looptijd van het
landschapsplan periodiek worden bijgesteld.
Dit Landschapsplan is opgesteld op basis van een analyse van
de natuurwaardes in het park alsmede de behoefte om het
stadspark optimaal aan te sluiten op de stedenbouwkundige
structuur van de nieuwe wijk Rijswijk Buiten, conform de
beleidsuitgangspunten uit het Masterplan Rijswijk-Zuid en de
nota Nieuw perspectief Stadsparkenzonde Rijswijk. Alle
beoogde intensiveringen worden in het landschapsplan geduid.
Tevens is een globaal Communicatieplan vastgesteld. Hierin
worden de kaders voor de communicatie over de ontwikkeling
van het park met omwonenden en gebruikers van het park
beschreven, maar ook geduid hoe initiatieven van burgers,
organisaties en overige partijen in het park een plek kunnen
krijgen.
2. Uitgangspunten
voor het
landschapsplan
2.1 samenvattende visie
In 2024 is het Stadspark Wilhelminapark een groen blauwe
schakel met een regionale betekenis. Het is een knooppunt voor
fietsers en voetgangers door de goede verbindingen met Rijswijk
en daar buiten, met een horecavoorziening als rustpunt. Door de
zonering is er zowel plaats voor recreatie als voor natuur. Op een
logische wijze draagt het park bij aan hogere natuurwaarden van
Rijswijk, door een op biodiversiteit gerichte inrichting en hierbij
passend beheer. Dit zorgt ervoor dat stadspark Wilhelminapark
een belangrijke groene schakel is in de regionale groenstructuur
om de effecten van klimaatverandering te temperen. Het
Wilhelminapark onderscheid zich van de andere parken in de
stadsparkenzone door de bijzondere beeldkwaliteit, het ruime
aanbod aan activiteiten en de verwevenheid met de nieuwe
stadswijk RijswijkBuiten. Het park is ván, vóór en dóór heel
Rijswijk”
Het plan van aanpak werkt toe naar het behalen van de visie in
2024. Duidelijk is dat de ontwikkeling van het Wilhelminapark een
project is dat nog jaren gaat duren, in lijn met de ontwikkeling van
de omliggende nieuwe wijk. Om dit proces richting te geven en in
te kaderen is dit landschapsplan geformuleerd. Zoals ook in de
visie beschreven moet ‘stadspark Wilhelminapark’ een park zijn
ván, vóór en dóór Rijswijk. Om dit te realiseren wordt zoveel als
mogelijk samen met Rijswijkers aan dit plan gewerkt. Initiatieven
en belangenverenigingen krijgen hierin een rol. Aan de hand van
de zonering kan worden bepaald wat waar wordt toegestaan en
waar niet.
2.2 Borging van het Landschapsplan
Het Wilhelminapark maakt deel uit van de provinciale groenstructuur . De ecologische kwaliteit van het park is
beperkt, mede door de omkadering met de A4, de spoorlijn en de Prinses Beatrixlaan. Vanwege de diverse
inrichting van het park liggen er zeker kansen voor een ecologische versterking. De landschappelijke waarde
van het park, een voormalige vuilstortlocatie waar in de jaren zestig een park is aangelegd, is hoog.
Om de ontwikkeling van het park bottom-up te kunnen realiseren is nu een Landschapsplan opgesteld, waarin
ecologie en natuurwaarden en de beoogde recreatieve voorzieningen een plek krijgen in een heldere
zonering. De zonering is leidend als het gaat om wat er wel in het park wordt toegestaan en wat niet.
De huidige kwaliteiten en structuur van het Wilhelminapark vormen de belangrijkste onderleggers voor het
Landschapsplan. Er ligt hier een park met een hoge landschappelijke kwaliteit, volwassen groen en een goed
verankerde padenstructuur. Het vele water in het park hangt samen met de waterbergingsopgave en draagt in
hoge mate bij aan de landschapskwaliteit. Bezoekers van het park waarderen de rust en de stilte.
Tevens is er sprake van recreatieve voorzieningen. In de bestaande zwemplas met strand en speeltuin is
recent geïnvesteerd. De ligweide wordt druk bezocht in de zomermaanden. Er is sinds jaar en dag een
natuurtuin en een hondenvereniging in het park gevestigd.
2.3 stedenbouwkundige inkadering van het Landschapsplan
In 2017 worden de eerste woningen opgeleverd in het exploitatiegebied ’t Haantje (Parkrijk). Bij de
stedenbouwkundige ontwikkeling speelt de aansluiting op het Wilhelminapark een grote rol in het ontwerp. De
wijk zal het park ‘omarmen’. De ligging aan een volgroeid park van hoge kwaliteit is een bepalende kwaliteit in
de gebiedsontwikkeling. Dat is eerder bij besluitvorming onderkend in het kader van het Masterplan Rijswijk-
Zuid 2009.
Het Stadspark zal op verschillende manieren verbonden worden met de omliggende nieuwe wijk. Routing van
(nieuwe) paden en de locatie van speelzones, de beoogde horeca en de gebieden die in aanmerking komen
voor inrichtingselementen als basis voor een aangenaam verblijf, sport, evenementen en culturele waarde
zullen worden afgestemd op de stedenbouwkundige uitwerking van de nieuwe wijk én de bestaande stad. De
zuidzijde van het Wilhelminapark zal worden verweven met de nieuwe wijk, waarbij het groen ‘de wijk in wordt
getrokken’ en zoveel mogelijk mensen kunnen wonen aan de rand van het park.
De bebouwing langs het park en haar uitlopers zal bijdragen aan de kwaliteit en het karakter van het park.
Zichtlijnen en overgangen versterken de beeldkwaliteit en de verblijfskwaliteit. Met bebouwing langs het park
verbetert ook de sociale veiligheid.
Verbeelding oktober 2016, Kuiper Compagnons
De verbinding met de rest van Rijswijk is momenteel gerealiseerd door twee langzaamverkeersbruggen over
de A4. Deze verbindingen worden gebruikt in de routes door het park. Deze routes worden versterkt.
Daarmee wordt ook de Muziekbuurt beter verbonden met het park. Op de achtergrond speelt de ambitie om
de A4 in de toekomst te overkluizen (zie hiervoor tevens de Stadsvisie), in samenhang met rijksinvesteringen
in de routing van de A4.
2.4 aansluiten op regionale fietsroutes in het Landschapsplan
Een belangrijk aandachtspunt in de inrichting van het park vormt de aansluiting op lokale en regionale
fietsroutes. Bij deze aansluiting is een belangrijke rol weggelegd voor de beoogde fietstunnel onder het
(viersporige) spoor. Het spoor is een grote barrière binnen de wijk RijswijkBuiten, maar ook in de regionale
fietsverbinding door de Zwethzone.
In het kader van de spoorverdubbeling wordt de huidige gelijkvloerse kruising op ’t Haantje vervangen door
een ongelijkvloerse kruising ongeveer 200 meter noordelijker ter hoogte van de Laan van ‘t Haantje. Dit is
meteen de enige verbinding tussen de plandelen Haantje en Pasgeld. Voor autoverkeer is dit acceptabel, voor
fietsverkeer is dit zeer mager. Voor de uitwisselbaarheid van de voorzieningen in beide plandelen is een
goede bereikbaarheid cruciaal voor de leefbaarheid van de wijk. De fietstunnel onder het spoor en de
verbinding naar de Lange Kleiweg is een ontbrekende schakel in het regionale fietsnetwerk. In het oosten sluit
de tunnel aan op de Zwethroute. Deze route sluit o.a. via het Wilhelminapark en de Molenwetering aan op het
recreatiegebied de Wollebrand in de gemeente Westland. In het westen sluit de fietstunnel aan op de
sterfietsroute over de Lange Kleiweg richting Delft of Den Haag. Het is de ambitie om deze route door te
trekken via een verbinding met het Jaagpad en een oversteek over de Vliet naar de VINEX-locatie Ypenburg.
Ook de noord-zuid verbinding in het Wilhelminapark moet verbeterd worden als fietsroute. Een route die
parallel loopt aan het spoor zorgt ervoor dat Rijswijk en RijswijkBuiten verbonden zijn. Een sociaal veilige
fietsverbinding met het station Rijswijk verdient daarbij speciale aandacht.
Een fietstunnel ter hoogte van het Wilhelminapark heeft aldus een positief effect op zowel het regionale als op
het lokale fietsverkeer.
De meest waarschijnlijke locatie van de fietstunnel wordt geduid in het Landschapsplan. Uitvoering is mede
afhankelijk van besluitvorming Stadsgewest alsmede de uitvoeringstermijn van de spoorverdubbeling.
2.5 Borging van initiatieven van burgers, organisaties en bedrijven
Zowel in de planvorming, de uitvoering als de financiering van acties in het Wilhelminapark zal de inbreng van
initiatieven van burgers, maar ook van partijen zoals ondernemers, andere overheden, natuurorganisaties en
dergelijke een plek krijgen. Hierbij wordt deels aangesloten bij regulier beleid (het Initiatievenloket) en deels
zal hier actief voor geworven worden, door middel van een regelmatige subsidiescan en bijvoorbeeld het
voeren van gesprekken met bedrijven uit de omgeving. Het proces dient hierop te worden ingericht. Het nog
op te stellen Communicatieplan zal hier de contouren voor vastleggen. Met deze bottom-up benadering wordt
bijgedragen aan de ontwikkeling en behoud van een succesvol stadspark. Bottom-up plannen zullen op
wenselijkheid en realiseerbaarheid binnen het landschapsplan en de meerjarenagenda onderzocht worden.
Uitvoerbare plannen kunnen een plek krijgen in de uitvoeringsagenda.
3. Landschapsplan
3.1 Ecologie en natuurbeheer: kansenkaart
De eerste actie om een landschapsplan op te kunnen stellen is het in beeld brengen van de natuurwaarden van het park
en het vaststellen van de potentie om het gebied in ecologisch opzicht te versterken. Deze actie heeft plaatsgevonden in
het najaar van 2016. Op basis van de analyse uit de nota Nieuw perspectief Stadsparkenzone, een inventarisatie van
beschikbare gegevens, de input van deskundigheid in de ambtelijke organisatie en een rondgang door het park met
betrokken, ecologisch onderlegde Rijswijkers en een landschapsarchitect / ecologisch adviseur van Kuiper Compagnons
(opdrachtnemer opstellen Landschapsplan) is bepaald in welke gebieden in het park de natuurwaardes geborgd en
versterkt kunnen worden. Bij het bepalen van de gewenste versterking van ecologie en natuurbeheer vormt de rol die het
Wilhelminapark vervult in de regionale / provinciale groenverbindingen, met name in de stadsparkenzone / Zwethzone,
een bepalende rol. Onderstaande kaart maakt duidelijk dat de ecologische verbinding tussen het Wilhelminapark en
aanpalende groenstructuren wordt belemmerd door de Prinses Beatrixlaan aan de ene en het spoor aan de andere zijde.
Een belangrijk aandachtspunt bij de uitwerking van deze maatregelen vormt het feit dat het Wilhelminapark in de basis
een vuilstortlocatie is. Dat betekent dat ingrepen die grondverzet met zich meebrengen in overleg met de provincie
moeten worden uitgevoerd. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld het aanbrengen van natuurvriendelijke oevers en het
verwijderen van bomen. Ook met de archeologische ondergrond (langs een deel van de spoordijk en in de zuid-
oosthoek) moet rekening gehouden worden. De ambitie is om een gesloten grondbalans binnen het park te hanteren bij
werkzaamheden waar grondverzet plaatsvindt. Een integrale afstemming van de beoogde werkzaamheden is dan
noodzakelijk.
De opzet van dit Landschapsplan volgt de agenda van het
collegevoorstel uit oktober 2016:
- Opstellen Meerjarenprogramma en landschapsplan /
stedenbouwkundig plan
- Ecologie en natuurbeheer
- Middelgrote horecavoorziening
- Natuurbeleving / natuureducatie
- Sport, spel en bewegen
- Gebruik van het park voor cultuur en evenementen
Ecologische versterking dient zich te richten op het zoveel mogelijk slechten van deze belemmeringen, door
bovengronds (met duidelijke boomlijnen zo dicht mogelijk op de te slechten barrières) en ondergronds
(ecologische oversteken) maatregelen te nemen:
Verzachten barrièrewerking van de Prinses
Beatrixlaan en van de spoorlijn.
Tegengaan van (dieren) verkeersslachtoffers,
verbeteren van migratie (amfibieën) en dispersie
Bosjes bij wegen (hop-over)
Zoogdieren: vleermuizen (vliegroute)
Bomenrijen/-lanen en bosranden
Zoogdieren: vleermuizen (vliegroutes)
Vogels: Spechten en andere bosvogels
Zoom- en mantelvegetaties
Zoogdieren: vleermuizen (vliegroutes)
Insecten: vlinder, bijen, …
Faunatunneltje of een –pijp / -buis
Middelgrote en kleine zoogdieren (bv.
hermelijn, wezel, egel, …) en amfibieën
AKO-element
Amfibieën
Daarnaast zijn diverse ingrepen in het park wenselijk teneinde de ecologische variatie te versterken. Deze
ingrepen worden als volgt inzichtelijk gemaakt, met voorbeelden van de beoogde soortenrijkdom:
Zoom-, mantel- en ruigtevegetaties ontwikkelen
Doelsoorten:
Zoogdieren: gewone dwergvleermuis
Vogels: putter, kneu, grasmus
Planten: bermooievaarsbek
Insecten: vlinder, bijen
Bloemrijke graslanden ontwikkelen
Doelsoorten nat: dotterbloemgrasland:
Zoogdieren: Laatvlieger, rosse vleermuis
Vogels: watersnip, boerenzwaluw, huiszwaluw
Planten: dotterbloem, brede orchis
Doelsoorten droog: glanshaverhooiland:
Zoogdieren: Laatvlieger, rosse vleermuis
Vogels: boerenzwaluw, putter
Planten: bermooievaarsbek, dubbelkelk
Natuurlijke bosschages ontwikkelen
Variatie in typen wateren behouden
Oevers natuurvriendelijk maken
Essen-iepenbos:
Zoogdieren: gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis
Vogels: boomklever, zanglijster, buizerd
Planten: grote keverorchis, daslook (veel voorjaarsbloeiers)
Uitheemse bomen verwijderen (zoals de gewone esdoorn)
Beschutte wateren:
Zoogdieren: watervleermuis
Vogels: ijsvogel, oeverzwaluw, dodaars
Insecten: grote keizerlibel
Open wateren:
Overwinterende vogels: kuifeend, tafeleend
Verbeteren waterkwaliteit voorzover mogelijk
Niet alleen beschoeiingen verwijderen maar oevers echt
flauw maken (voorkomt afbrokkeling)
Vogels: kleine karekiet, rietgors
Amfibieën: gewone pad
Paaiplaatsen voor vissen
Insecten: libellen
Planten: dotterbloem, gele lis
Deze maatregelen kunnen als volgt worden weergegeven op kaart:
In geel: zoekgebied ecologische verbindingen versterken
In licht geel: bloemrijke graslanden ontwikkelen
In groen: zoekgebied versterken / aanbrengen natuurvriendelijke
oevers
In oranje: zoekgebied zoom, mantel en ruigtevegetaties ontwikkelen
aan de rand van bestaand bos
Duidelijk is dat uitvoering van deze plannen
geleidelijk zijn beslag zal kunnen krijgen. Voor
2017/2018 wordt ingezet op het natuurvriendelijk
maken van een aantal oevers en een start
gemaakt met het inzaaien van natuurlijke
graslanden en het aanbrengen van meer variëteit
in de beplanting, nader te borgen in een
beheersplan.
Tevens zal er structurele aandacht zijn voor het
hondenbeleid in het park en de toekomst van de
sportvisserij.
3.2 Opschalen natuurtuin, natuurbeleving en
natuureducatie
De Natuurtuin is opgericht in 1986.In de negentiger
jaren kende de natuurtuin hogere natuurwaarden dan
nu. Deze waarden zijn de afgelopen vijftien jaar
langzaam minder geworden. De huidige natuurtuin
kent achterstallig onderhoud en heeft beperkte
natuurwaarden.
In 2017 dient een besluit genomen te worden over de
toekomst van de natuurtuin, waarbij de natuurtuin
structureel van de middelen voorzien wordt om een
rol in de ecologische verscheidenheid alsmede
natuureducatie te kunnen voorzien.
Hiertoe wordt een Plan van Aanpak opgesteld met
aandacht voor:
- Het structureel beschikbaar stellen van een
jaarlijks onderhouds- en investeringsbudget
passend bij de aard van de vegetatie
- Het langjarig aanstellen van een beheerder
die beschikt over de mensen/middelen om dit
beheer uit te voeren
- Randvoorwaarden voor het medegebruik
door de imker en mogelijke andere
initiatieven
- Het organiseren van menskracht in het
onderhoud, deels door inzet van
(bijvoorbeeld) arbeidsbeperkten en door het
heroprichten van een vrijwilligerspool
- Een plan voor de Blokhut
- Het borgen / verbeteren van de
educatiefunctie
Termijn: in 2017 besluitvorming college over toekomst
natuurtuin, met aansluitend investerings- en
beheersplan en participatieplan.
Natuurtuin & natuureducatie
De Natuurtuin zal aldus (opnieuw) een belangrijke functie vervullen in de natuurbeleving en natuureducatie.
Ook de (her)inrichting van het park met natuurvriendelijke oevers, mantelvegetatie, natuurlijke bossages en
bloemenrijkdom maakt de natuurfunctie van het park inzichtelijk voor bezoekers en gebruikers.
Een ander voorbeeld van opschalen kan zijn door toevoeging van en vervanging door eetbare planten en bomen en
hiermee een ecologisch systeem op te zetten in verschillende lagen: kroonlaag, struiken, lage heester,
bodembedekkers en wortelgewassen. Door het verhogen van de natuurwaarde te combineren met voedselproductie
en eventueel recreatie kun je meer doelgroepen in het gebruik en beheer van het Wilhelminapark betrekken.
Bovendien is een mooie relatie te leggen met de horeca en de natuureducatie. Hiermee kan tegemoet gekomen
worden aan wensen over voedselbossen, eetbare tuinen etcetera.
Door de opgave Jeugd en Educatie wordt momenteel geïnventariseerd welke materialen kunnen bijdragen aan het
opzetten van een natuureducatieprograma. Dit programma wordt onder de aandacht gebracht bij nabijgelegen
scholen, scoutings, bewonersorganisaties of andere groepen. Wanneer er een aantal lesprogramma’s zijn kan dit
worden aangemeld bij de NME gids. De blokhut en natuurtuin kan faciliteren in een aantal zaken die nodig zijn voor de
lesprogramma’s. Als voorbeeld kan worden gekeken naar ‘de Papaver’ in Delft.
Termijn: reeds in gang gezet. Naarmate er meer te zien is in het park kunnen hier door middel van borden (danwel
virtuele middelen) routes voor uitgezet worden.
3.3 Middelgrote horeca
Al met de vaststelling van de nota Nieuw perspectief stadsrandenzone is vastgesteld dat er in het Wilhelminapark plek is
voor horeca. Ook de locatie in de buurt van de bestaande parkeerplaats en het zwemstrand is daarin reeds geduid.
Uit de Omgevingsconsultatie komt het volgende beeld naar voren: een karaktervolle horecagelegenheid van enige omvang
op een bijzondere locatie met een sterke terrasfunctie. De horecagelegenheid moet de aantrekkingskracht van het gebied
vergroten, ook buiten het recreatieseizoen. Een brede doelgroep kan in de horeca terecht: zwemplasbezoekers,
wandelaars, fietsers, natuurliefhebbers, sporters en bezoekers vanuit de regio die in een aantrekkelijke, groene omgeving
willen eten of vergaderen.
Het Wilhelminapark valt onder het bestemmingsplan Sion –’t Haantje. Hierin staat beschreven dat het Wilhelminapark in
zijn geheel de enkelbestemming groen heeft (en deels waarde archeologie). Het college van B&W heeft een
wijzigingsbevoegdheid voor het accommoderen van maximaal twee beperkte horecafuncties.
Voorafgaand aan het organiseren van een uitvraag dient een Wijzigingsplan te worden opgesteld en vastgesteld. Ook dient
informatie verzameld te worden over de mogelijkheden en effecten van het toestaan van horeca d.m.v. een nader
bodemonderzoek, flora en fauna onderzoek en archeologisch onderzoek.
Een risico vormt de bodemgesteldheid op de beoogde locatie. Nader onderzoek zal uitwijzen welke bouwwijze en
exploitatie van horeca zonder ingrijpende saneringsmaatregelen mogelijk is.
Uitgangspunt is dat de gemeente deze onderzoeken verricht alvorens de markt actief te benaderen. Ondernemers kunnen
zich op basis van een openbare procedure als gegadigde aanmelden. Vervolgens kan het project aan één van de
gegadigde ondernemers gegund worden.
Horeca dient zoveel mogelijk te fungeren als katalysator voor alle ontwikkelingen in het park. Procesmatig zal door de
gemeente Rijswijk alles gereed worden gemaakt voor de komst van een horecapaviljoen, de uitvoering en financiering ligt
echter in handen van een ondernemer. Overige activiteiten in het park zoals (sport)evenementen en speelvoorzieningen
zorgen voor meer parkbezoekers en daarmee meer potentiële klanten voor de horeca. Het is voor de horeca ondernemer
aantrekkelijk om niet alleen in te zetten op horeca maar op een combinatie van faciliteiten zoals (commercieel) spelen,
sport en bewegen. De gemeente faciliteert hierin procesmatig. Voor tijdelijke evenementen kunnen ondernemers of
initiatiefnemers via de reguliere vergunningen een aanvraag doen.
Bij de keuze van de horeca invulling zal ook de grondprijs een rol spelen. Daarmee kunnen o.a. gemaakte kosten
terugverdiend worden. Er zal een goede balans moeten komen tussen opbrengst van de grondwaarde en eisen en
wensen die gevraagd worden.
Een relatie met duurzaamheid ligt voor de hand. Onderzocht wordt tevens de rol die de horeca kan en wil vervullen in het
beheer van de omgeving, zoals het parkeerterrein en overige terreininrichting (sport, spel, cultuur) maar wellicht ook
natuur.
Termijn: in 2017 Onderzoek bodemgesteldheid en Wijzigingsprocedure; 2017/2018 aanbestedingsproces resulterend in
gunning.
Zoeklocatie horeca
3.4 Spelen, sport en bewegen
Uit de omgevingsconsultatie bleek dat er behoefte is aan meer speelvoorzieningen (met een voorkeur voor een
natuurspeeltuin).
Ten behoeve van de nieuwe wijk RijswijkBuiten wordt de mogelijkheid van een speelvoorziening voor 12-16 jarigen in het
Wilhelminapark onderzocht, ter uitvoering van het Speelplekkenplan RijswijkBuiten en bekostigd vanuit de
Grondexploitatie. De (toekomstige) bewoners van exploitatiegebied ’t Haantje worden uitgenodigd om deel te nemen aan
dit traject. Daarnaast wordt een vertegenwoordiging van de Rijswijkse jeugd benaderd om een bijdrage te leveren aan de
participatie van de realisatie van de speelplek. Sociale beheersbaarheid vormt uitgangspunt. Mogelijk dat met deze
speeltuin aan de behoefte aan spelen, in aanvulling op de reeds bestaande speelvoorziening, wordt voldaan. Wel biedt het
landschapsplan de ruimte voor een aanvullende commerciële speeltuin, in aanvulling op PvE horeca of apart nader te
bepalen. De heuvel vormt dan de meest logische plek: hier is in de vorm van bijvoorbeeld een avonturenbos een
exploitabele speelgelegenheid realiseerbaar.
Recreatieve vormen van sport moet meer worden gestimuleerd Zo kunnen verenigingen die in de buitenlucht en plaats
onafhankelijk trainen (bootcamp, yoga, etc.) worden benaderd om sportactiviteiten in het Wilhelminapark te organiseren.
Hiervoor zijn geen aanpassingen van de inrichting van het park nodig. Voor hardlopen en bijvoorbeeld skeeleren kunnen
routes worden uitgestippeld met verschillende afstanden met een start- en eindpunt bij de horecagelegenheid.
Aandachtspunt vormt de (achterstallige) staat van onderhoud van de paden. Dit zal worden opgenomen in het beheerplan
voor het park.
Mede afhankelijke van de uitkomsten van de sportnota (voorjaar 2017) zal richting gegeven worden aan de inrichting van
sport en bewegingsgerelateerde activiteiten voor het Wilhelmina park. De nota wordt momenteel met een hoge mate van
participatie geschreven door de gebruikers van de sport- en beweegvoorzieningen binnen de gemeente Rijswijk
(verenigingen, onderwijs en welzijn). Duurzaamheid en het volgen van een gezonde leefstijl worden hierin meegenomen.
Speelplekken en avonturenbos
3.5 Cultuur: beeldentuin en oriëntatie op landmark; activiteiten
Het belang van artefacten en kunstwerken op de juiste plek
De ervaring van het park voor gebruikers en bezoekers zal door middel van het plaatsen van voorzieningen, artefacten
en kunstwerken op de juiste plekken worden veraangenaamd. De herkenbaarheid van plekken helpt de oriëntatie en
een gevoel van veiligheid. Een zorgvuldig ingericht park stimuleert een zorgvuldig gebruik.
Het Wilhelminapark biedt een prachtig podium voor een openbare kunstroute. Voor de totstandkoming van deze
ambitie zal een beroep worden gedaan op de gemeenschap: bedrijven, musea, organisaties, particulieren en
overheden. De commissie KunstRuimte wordt bij dit traject nadrukkelijk betrokken.
In het jaar 2017 start de gemeente deze ontwikkeling met het plaatsen van de eerste beelden, reeds beschikbaar, op
een geschikte plek.
De landschapskaart duidt een aantal locaties voor het plaatsen van beelden langs paden, zoveel mogelijk aan (of zelfs
in) het water. Elk kunstwerk heeft hierin een eigen relatie met de omgeving.
Voor de zichtbaarheid en een gevoel van veiligheid is het belangrijk dat de ingrepen in het park ruimtelijk in relatie tot
elkaar staan. Met de heuvel beschikt het park over een natuurlijk centraal oriëntatiepunt. Niet voor niets stond hier
eerder al een uitkijktoren. De ambitie is om toe te werken naar het opnieuw plaatsen van een landmark op deze plek.
Een landmark dat uitzicht biedt en op haar beurt goed zichtbaar is vanaf de overige belangrijke plekken in het park,
zoals horeca, strand, natuurtuin, kunst. Het landmark markeert, als sluitstuk van de gebiedsontwikkeling RijswijkBuiten
en de ontwikkeling van het Wilhelminapark tot stadspark, dat hier een ecologische en recreatieve parel voor stad en
regio gerealiseerd is. In bijgaande kaart is dit verbeeld als een rood spinraster over het park: een heldere, sturende
structuur.
Een andere ingreep om het park te markeren als een plek waar het fijn en veilig vertoeven is, is het plaatsen van
markeringen / toegangspoorten bij de ingangen van het park. Op deze wijze kan met de jaren een samenhangend
geheel van artefacten en kunstwerken ontstaan, met de landmark op de heuvel als logische afsluiting.
Het belang van activiteiten en evenementen
In de zomer wordt het evenementenveld in het park druk gebruikt voor picknicken en barbecueën. Naar verwachting zal
dit gebruik toenemen met de komst van meer bewoners en de investeringen in en rond de zwemvijver (zoals het plaatsen
van toiletten). Met de komst van een permanente horecavestiging komt er een ondernemer in het park die gebaat is bij
het organiseren van meer bezoek, bijvoorbeeld door het bieden van kleinschalig vertier.
Het Wilhelminapark biedt de mogelijkheid voor het organiseren van een (jaarlijks) evenement. Voor het laatst in 2011
vond Herfstpop plaats in het Wilhelminapark. De Gemeente Rijswijk heeft de ambitie om een evenementenbeleid op te
zetten. Hierin wordt bepaald hoe subsidies worden verdeeld over verschillende evenementen. In het evenementenbeleid
dient aandacht te worden geschonken aan een regelmatig terugkerend evenement in het Wilhelminapark. In het
evenementenbeleid zal een kader worden gesteld en een eventueel bedrag worden toegekend, de uitvoering ligt in
handen van een ondernemer. Een relatie met de horeca ligt voor de hand.
Om het evenemententerrein goed te kunnen gebruiken dient wel de drainage verbeterd te worden.
Virtuele assen
Park entrees
Beeldenroute
3.6 Padenstructuur en bereikbaarheid
De bestaande padenstructuur in het Wilhelminapark
zorgt voor samenhang in het landschappelijk beeld
en blijft onaangetast. Onderhoud van de paden
wordt in het reguliere onderhoud stadsbeheer
meegenomen. Daarbij wordt rekening gehouden
met de functies die de paden in de komende jaren
zullen krijgen.
Een tweetal noord-zuidroutes borgt de verbinding
tussen bestaand Rijswijk en de nieuwe wijk
RijswijkBuiten. Deze hoofdroutes door het park
zullen meer dan nu het geval is worden ingericht op
intensief gebruik, ook in de avonduren, als
doorgaande route voor fietsers.
Ook de oost - westroute in aansluiting op de
regionale fietsroute en de beoogde tunnel onder het
spoor zal op deze wijze worden ingericht. Sociale en
fysieke veiligheid alsmede landschappelijke kwaliteit
vormen het uitgangspunt. Wijze van verlichting
wordt daarin meegenomen.
De beoogde aansluiting van de bestaande
padenstructuur op het stedenbouwkundig plan voor
’t Haantje door middel van een tweetal nieuwe
verbindingen zal in 2017 nader worden uitgewerkt
door het programmabureau.
De bestaande parkeerplaats is nu al niet toereikend
in de zomermaanden. In het PvE voor de
horecagelegenheid zal dit worden meegenomen.
Uitbreiding en onderhoud van de parkeerplaats kan
deels in handen van de horecaondernemer gelegd
worden.
Ook de randweg tussen het park en de bebouwing
van ’t Haantje zal door bezoekers van het park
kunnen worden benut. Autoverkeer en parkeren in
het park zelf, door met name sportvissers en
bezoekers van de Hondenvereniging, zal met
fysieke ingrepen worden ontmoedigd.
Hoofdroutes
3.7 Basisvoorzieningen en onderhoud
Aanpassingen van inrichting hebben vanzelfsprekend gevolgen voor het te uit voeren onderhoud. Dit geldt
voor heel Rijswijk en dus ook het Wilhelminapark. Door te voeren aanpassingen in het onderhoud vloeien
rechtstreeks voort uit beleidskeuzen zoals geformuleerd in en garde, stadsvisie, participatievisie,
meerjarenplan duurzame gemeente, masterplan RijswijkBuiten etc. Bestaande onderhoudsplannen zullen
aangepast worden en de gevolgen verwerkt in de financiële planning. In lijn hiermee geldt als uitgangspunt
van de uit te werken plannen Wilhelminapark steeds dat het benodigde onderhoud duurzaam verankerd wordt
in de bedrijfsvoering.
Voor de investeringen in de ecologische versterkingen en het opschalen van de natuurtuin is in de jaren 2017
en 2018 tevens een deel van het budget Wilhelminapark inzetbaar.
Totaal
Landschapbeeld
4. Uitvoeringsagenda
2017/2018
Actie Toelichting acties 2017 – 2018 (budget Investeringsplan)
Vaststellen Landschapsplan en
communicatieplan
maart 2017 vaststelling door college, persgesprek en raadsbrief
Opname ambities in beheerplan en in werkplannen betrokken opgaves
Opschalen natuurtuin en
organisatie natuureducatie in het
park
De toekomst van de Natuurtuin wordt geborgd in een B&W-voorstel, uitmondend in
een meerjarig Investerings- en beheerplan inclusief het betrekken van bewoners en
organisaties bij het beheer.
In 2017 wordt een begin gemaakt met de fysieke aanpak van de natuurtuin en wordt
gestart met de participatie. Tevens vinden in 2017 en 2018 activiteiten natuureducatie
plaats
Ontwikkeling horecavoorziening In 2017 wordt een nader bodemonderzoek gedaan en de wijzigingsprocedure
doorlopen, met aansluitend in 2018 een aanbestedingsproces, uitmondend in de
selectie van een ondernemer. De locatie wordt in 2018 beschikbaar gesteld.
Externe inhuur t.b.v. bodemonderzoek (met risico op beperkte
uitvoeringsmogelijkheden), wijzigingsprocedure en aanbesteding.
Aanleg natuur Op basis van de landschapskaart wordt gestart met het aanbrengen van
natuurvriendelijke oevers, het inzaaien van bloemrijke graslanden en herplant, als
onderdeel beheerplan
Start beeldenroute In 2017 worden de eerste beelden (reeds in gemeentelijk bezit) geplaatst in het park
en wordt een plan opgesteld om te komen tot een door meerdere partijen gedragen
beeldentuin; meerjarige uitrol
Nader uitwerken locatie
speelzone, aansluiting paden op
RijswijkBuiten, locatie fietstunnel
In samenhang met de stedenbouwkundige uitwerking en planning RijswijkBuiten
worden deze locaties vastgelegd en uitgewerkt met onder meer Prorail en
Metropoolregio
Uitvoeringsagenda 2017 - 2018
Aanpak natuurtuin
Ontwikkeling horecavoorziening
Aanbrengen natuurvriendelijke oevers, bloemrijke
graslanden
Ontwikkeling Beeldenroute
BIJLAGE 1
Acties afgelopen jaren
gericht op het
Wilhelminapark
Masterplan Rijswijk-Zuid (2009)
Met de ontwikkeling van het Masterplan RijswijkBuiten wordt duidelijk dat de stadsparkenzone en daarmee het
Wilhelminapark een centrale ligging in Rijswijk krijgt. De onderzoeksagenda van het Masterplan bevat de opdracht
om ‘een ontwerp voor de (her)inrichting van de parken, de verbindingen in de parkzone en de ontbrekende schakels
in het regionale groenproject Zwethzone’ op te stellen. De inhoud van het ontwerp dient tegemoet te komen aan het
regionaal structuur plan waarin de gewenste kernkwaliteiten voor de parken in Rijswijk-Zuid zijn beschreven: een
afwisselende parkenzone, inclusief voorzieningen voor dagrecreatie, sport, vissen, golfen en zwemmen.
Nieuw perspectief Stadsparkenzone Rijswijk (2013)
De nota Nieuw perspectief stadsparkenzone is een eerste aanzet in de uitvoering van het punt op de
onderzoeksagenda Masterplan Rijswijk zuid: “een ontwerp voor de (her)inrichting van de parken, de verbindingen in de
parkzone en de ontbrekende schakels in het regionale groenproject Zwethzone”. In deze nota wordt de toekomstvisie
van de stadsparkenzone beschreven op basis van de nieuwe behoeften die zorgen voor kansen maar ook
bedreigingen.
Nieuwe behoeften
In de komende jaren komt de stadsparkenzone onder invloed te staan van de nieuwe wijk RijswijkBuiten. Meer
bewoners in de directe omgeving en een betere bereikbaarheid zullen de recreatieve druk op het gebied verhogen. Ook
de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, zoals vergrijzing en een toenemende behoefte aan recreatie dicht bij huis,
brengen meer recreanten op de been. Met de komst van de elektrische fiets is recreëren over grotere afstanden
aantrekkelijker geworden. Bewoners zullen het groengebied opzoeken voor hun dagelijks wandeling (hond uitlaten),
voor buitensport (hardlopen, trimmen en fietsen) en voor verkoeling bij het water op warme dagen. Vooral de zuidzijde
van het park zal intensiever worden gebruikt en dient op de nieuwe activiteiten te worden ingericht. Ook vanuit regionaal
perspectief dient het park recreatief aantrekkelijker te worden. Daarbij kan gedacht worden aan onder andere een
paviljoen met horeca, eventueel geïntegreerd met het educatief centrum, de uitbreiding van de zwemmogelijkheden en
bijzondere voorzieningen als een tapkraan van het waterleidingbedrijf, een uitkijktoren en een vogelobservatiepunt.
Vanuit de maatschappelijke en stedenbouwkundige ontwikkelingen is een visie ontwikkeld voor elk park in de
stadparkenzone
Wilhelminapark
Qua zonering worden de parken ingedeeld in gebieden met primair de functie natuur, de functie recreatie en een mix
van beide functies. Elk onderdeel van het park heeft daarbij zijn eigen sfeerbeeld van natuurlijke beleving. Ook dat
beeld dient bij het ontwerpen van maatregelen te worden gewaardeerd en meegenomen.
Structurerende elementen zijn de bomenstructuur langs de Prinses Beatrixlaan, de Lange Kleiweg en de Zweth-
Vlietroute en de diverse fiets- en voetpaden die het omringende stedelijk gebied met de parken en de parken onderling
verbinden. Belangrijke nieuwe fietsroutes van regionale aard zijn in oost-westrichting de Zweth-Vlietroute en de groene
ruggengraat van RijswijkBuiten. De oost-west verbinding kruist het spoor, waardoor er een ongelijkvloerse kruising
wenselijk (en in geval van viersporigheid noodzakelijk) is. In noord-zuid richting zijn de Van Rijnweg/
Voordijkshoornsepad in Delft, de route door het Wilhelminapark richting ’t Haantje en de Vaartenroute langs de Vliet
belangrijke nieuwe fietsroutes. Vanuit regionaal perspectief zou in de stadsparkzone plaats zijn voor een ‘poort’. Te
denken valt aan een multifunctioneel paviljoen, met horeca en een attractie voor kinderen als economische drager en
om reuring te geven aan het gebied. Een dergelijke voorziening zou goed in het Wilhelminapark passen. Deze locatie is
goed bereikbaar en centraal in de parkzone. Vooral de zuidzijde van het park zal door de ontwikkeling van
RijswijkBuiten intensiever worden gebruikt en dient op de nieuwe activiteiten te worden ingericht. Ook vanuit regionaal
perspectief dient het park recreatief aantrekkelijker te worden. Daarbij kan gedacht worden aan onder andere een
paviljoen met horeca, eventueel geïntegreerd met het educatief centrum, de uitbreiding van de zwemmogelijkheden en
bijzondere voorzieningen als een tapkraan van het waterleidingbedrijf, een uitkijktoren en een vogelobservatiepunt.
B&W voorstel (2015)
Vanuit ‘nieuw perspectief stadsparkenzone Rijswijk’ is een B&W voorstel geschreven waarin een voorstel wordt gedaan
om te starten met de uitvoering van de ontwikkeling van het Wilhelminapark en een globale planning.
Nu de ontwikkeling van 't Haantje als onderdeel van RijswijkBuiten nadrukkelijker in beeld komt, is het van belang de
ontwikkeling van de Stadsparkenzone Rijswijk integraal mee te ontwerpen. De transformatie van het Wilhelminapark
naar een stadspark is een concrete opgave dat operationeel gemaakt moet worden om de bestuurlijke prioriteit te
bedienen.
Voor deze bestuursperiode (maart 2018) zijn de volgende resultaten behaald:
- 2015: Omgevingsconsultatie: toets door maatschappelijk krachtenveld op gemeentelijke lange en korte
termijnvisie voor Wilhelminapark, resulterend in een advies aan het college;
- 2015-2106: Regionale steun en financiële bijdrage voor de fietstunnel;
- 2016: Programma van Eisen horecavoorziening;
- 2015-2016: Subsidiescan Wilhelminapark.
Consultatieronde (2016)
Maandagavond 15 februari 2016 namen meer dan 40 deelnemers op uitnodiging van de gemeente deel aan een
interactieve sessie ten behoefte van de ontwikkeling van het Wilhelminapark. Hierbij sloten ongeveer 7 raadsleden
aan.
Uit de sessie kwam naar voren dat het Wilhelminapark wordt gewaardeerd als plek om tot rust te komen te midden
van het groen. Natuurbeleving van flora en fauna, de ecologische functie en de waterbergende functie dragen hier
aan bij. Het park heeft echter ook min punten, het wordt nu als saai en rommelig ervaren. Dit komt door het ontbreken
van activiteiten, lage waterkwaliteit, en een gebrek aan diversiteit en onderhoud. Men zou het Wilhelminapark graag
zien als een park voor héél rijswijk, met toegevoegde recreatiemogelijkheden waarbij groen en de rust niet verloren
moeten gaan. Het groen moet juist verder versterkt en meer divers worden. Een opsplitsing in specifieke
onderwerpen heeft de volgende voorkeuren opgeleverd:
- De flora in het park moet een (semi) natuurlijke uitstraling krijgen.
- Van natuur voorkomende zijn in het park gewenst, minder behoefte is er aan boerderijdieren.
- Er is voorkeur voor een natuurvorm met hoge educatieve waarde en weinig verstorend voor de natuur.
- Water is een groot onderdeel van het Wilhelminapark waar stille vormen van waterrecreatie moeten komen.
- Kleinschalige toevoeging van cultuur en een groot terugkeren jaarlijks evenement.
- Aanleg van een natuurlijke speeltuin (kunstmatige speeltuin is er al).
- Vaste middelgrote horeca die gebruik maakt van de natuur en streekproducten en duurzaam is.
- Geen grootschalige sportvoorzieningen maar stimuleren van individueel en kleinschalig sporten.
- Er is geen ruimte voor een hotel of woonhuizen. Wel voor groen innovatief gebou4. Beleidsontwikkelingen
van direct belang voor aanpak Wilhelminapark
Zowel in bovenstaande acties als in het vervolg dient er rekening gehouden te worden met beleidsontwikkelingen die
van betrekking hebben op de ontwikkeling van het Wilhelminapark. In dit hoofdstuk worden de relevante
beleidsontwikkelingen opgesomd en kort toegelicht, in het plan van aanpak (hoofdstuk 5) zijn deze ontwikkelingen
meegenomen.
B&W-voorstel (2016)
In oktober 2016 heeft het college positief besloten over de volgende vervolgacties ten aanzien van de ontwikkeling
van het Wilhelminapark tot stadspark:
Opstellen landschapsplan / stedenbouwkundig plan
Ecologie en natuurbeheer: nulmeting en investeringsplan
Middelgrote Horecavoorziening: marktverkenning en start selectie
Natuurbeleving / natuureducatie: uitwerken en deels opstart activiteiten
Sport, spel en bewegen: start aanleg speeltuin en consultatie jeugd
Start planvorming gebruik van het park voor cultuur en evenementen
Voor de uitwerking van deze acties is een budget vrijgemaakt van €150.000,-- per jaar voor de jaren 2017 en 2018.
Vervolg B&W voorstel (2015)
Lange termijn visie
In 2024 is dit de situatie in RijswijkBuiten:
- Het Wilhelminapark is getransformeerd van een stadsrandpark naar een stadspark;
- Het Wilhelminapark is een knooppunt in regionale fietsroutes met horeca als rustpunt;
- RijswijkBuiten is onlosmakelijk verbonden met het Wilhelminapark;
- De sociale veiligheid is significant verbeterd en geschikt om te zwemmen (schoon water), trimmen,
concerten, educatie en spelen;
- Er is een horecavoorziening die een deel van de beheerkosten afdekt.
BIJLAGE 2
Overzicht aanpalende
beleidsontwikkelingen
Stadsparkenzone als onderdeel Zwethzone
Het Wilhelminapark is een onderdeel van de Rijswijkse stadsparkenzone. De stadsparkenzone bestaat uit:
Elsenburgerbos (45,1ha), Agrarische driehoek (8,7ha), Wilhelminapark (50,9 ha) en Hoekpolderpark (13,0ha). De
Rijswijkse stadsparkenzone maakt als geheel deel uit van de Zwethzone. Tussen de stadsparken van Rijswijk en het
recreatiegebied De Wollebrand bij Naaldwijk ligt langs het riviertje de Zweth een 78 hectare groot groen en waterrijk
gebied: de Zwethzone. Hier creëren de gemeenten Westland, Rijswijk, Midden-Delfland en Den Haag onder leiding
van het Stadsgewest Haaglanden extra groen- en waterpartijen en leggen zij fiets- en wandelpaden aan. Met de
Zwethzone wordt een overgangsgebied tussen het stedelijke en landelijke gebied gecreëerd dat stad en land goed
met elkaar verbindt en waar het in het waterrijke en groene gebied goed verblijven is.
In 2008 is gestart met de uitvoering van de ontwikkeling Zwethzone. Alle inrichtingswerken in de gemeente Rijswijk
zijn uitgevoerd, zoals in het Wilhelminapark, de Ecozone, Sion en Hoekpolder. Het betreft met name de herinrichting
van grote delen van het groengebied in de Rijswijkse parken en de Hoekpolder en waterpartijen in Sion en het
Wilhelminapark voor recreatie en ruimte voor flora en fauna en opvang van tijdelijk overtollig water. Daarnaast zijn er
vele kilometers fietspaden, wandelpaden en meerdere bruggen gerealiseerd
Groenbeleidsplan Rijswijk (2010-2020)
Rijswijk beschikt over twee parallel gelegen groengebieden van betekenis: de Landgoederenzone en de
stadsparkzone. Dwars daarop lopen groene lanen, die beide zones met elkaar verbinden, waardoor zich in de stad
een groen rasterwerk aftekent. Het
Groenbeleidsplan 2010-2020 onderscheidt in de groenstructuur drie lagen: de boomstructuur, de natuurstructuur en
de recreatiestructuur. Deze onderdelen vormen het fundament onder het Rijswijkse groen. Voor een duurzame
natuurstructuur is soortenuitwisseling via verbindingen tussen de landgoederenzone, de stadsparkzone en
groenzones in de omliggende gemeenten belangrijk. Zo zijn de Rijswijkse bomenlanen routegeleiders voor
vleermuizen en vogels. Het Groenbeleidsplan legt voor de
stadsparkzone het accent op de ontwikkeling van de natuur. Het (toekomstige) recreatieve gebruik zou daar ingepast
moeten worden, zodat een duurzaam gebied ontstaat. Met name zonering van de parken naar afzonderlijke natuur-
en recreatiegebieden moeten verstoringen van flora en fauna voorkomen. Het Groenbeleidsplan geeft kansen en
aandachtspunten aan voor de boomstructuur, de natuurontwikkeling en de recreatieve voorzieningen.
Stadsgewest Haaglanden (2009)
Het Groenbeleidsplan Haaglanden brengt de hoofdstructuur van ‘Groen Haaglanden’ in kaart. Deze bestaat uit twee
grote landschapsparken (Midden-Delfland en Duin, Horst en Weiden), diverse stadsrandparken en groenblauwe
schakels
tussen de parken onderling. Het beleid van het Stadsgewest is erop gericht om de vitaliteit van bestaande
groengebieden te versterken en ontbrekende schakels in het netwerk van recreatieve en ecologische verbindingen te
herstellen. Zo moet elke bewoner van Haaglanden binnen korte afstand van huis zich ongestoord door het groen
kunnen bewegen. De vrij centraal in de regio gelegen Rijswijkse stadsparkzone vervult daar een belangrijke functie
in.
Stadsvisie (2016)
Parken en groene zones zijn cruciaal voor het leefklimaat in de stad, om de effecten van klimaatverandering te
temperen en ook natuur de ruimte te geven. In 2030 is RijswijkBuiten gerealiseerd en ligt de stadsparkenzone midden
in de stad. De parkenzone is open gemaakt en verbonden met de stad door een overkapping van de A4. Hierboven
op ligt een park dat functioneert als een belangrijke verbinding voor fietsers, voetgangers en dieren. Het biedt volop
recreatieve mogelijkheden. De groenvoorzieningen zijn afwisselender en kleurrijk ingericht. Dat komt de biodiversiteit
zeer ten goede.
VNG ‘Groen verbindt’ (2014)
De VNG heeft op 20 maart 2014 een brief aan haar leden gestuurd om de colleges in spe te inspireren natuur te
koppelen aan andere maatschappelijke thema’s zoals zorg (jeugd, ouderen, gehandicapten), onderwijs, arbeidsmarkt
en klimaat.
Groen verbindt Natuur is goed te verbinden met andere maatchappelijke thema’s.
Groen activeert De gemeente is steeds meer verantwoordelijk voor de zorg voor allerlei groepen met een afstand
tot de arbeidsmarkt.
Groen verdient Natuur kan ook geld opleveren zonder de natuur aan te tasten.
Groen ademt Door klimaatverandering komt de leefbaarheid van steden in gevaar. Voldoende groen is hiervoor
randvoorwaarde.
Groen trekt aan een groene, natuurlijke uitstraling geeft een positief imago van de stad voor nieuwe ondernemers
en bewoners.
Groen zorgt De gemeente heeft een zorgtaak voor veel mensen (down, autisme, niet-aangeboren
hersenafwijkingen) is het werken in de natuur en het groen een zinnige activiteit.
Horecabeleid Rijswijk (2004)
In 2004 blijkt uit een inventarisatie dat Rijswijk ten opzichte van de vraag een ruim aanbod heeft aan
horecagelegenheden. De vraag naar horeca is wel stijgend en ook de spreiding is niet altijd even goed. Terwijl de
landgoederenzone een vrij levendig gebied is met een diversiteit aan functies wordt het groengebied Elsenburgse bos
en Wilhelminapark gekenmerkt als een monotoon groengebied. Om de functionaliteit en daarmee ook de
aantrekkelijkheid als verblijfs- en recreatiegebied te verhogen is een actiever beleid ten aanzien van vestiging van
horeca wenselijk. Overigens is in het Wilhelminapark is vestiging van een kleinschalige horecavestiging mogelijk
(vigerende Bestemmingsplan, wijzigingsbevoegdheid college).
Advies I-team Hof van Delfland voor stadsparkenzone (2013)
In 2013 heeft het I-team een expertmeeting georganiseerd over de parkenzone. De presentaties en visies van
externen zijn gebundeld in een advies. Het I-team heeft 8 tips voor de parkenzone
- Zorg dat de Rijswijkse stadsparken beter bekend worden bij de inwoners, als een gebied dat er speciaal voor
hen is en waar ze invloed op kunnen uitoefenen.
- Vergroot de functionaliteit van het park.
- Benut de verschillen per park; met name de bereikbaarheid en ligging ten opzichte van (toekomstige)
woonbuurten heeft grote invloed op de mogelijkheden die het park heeft. Het Wilhelminapark heeft de
potentie om een levendig stadspark te worden.
- Laat ook rode functies toe in de parken. Juist bebouwing, natuur en recreatiegebied kunnen leiden tot
interessante plekken.
- Blijf strijden voor een robuuste oost-westverbinding.
- Ontwerp een proces met bewoners, gemeente en stakeholders. Maak een strategie in plaats van een plan.
Gebruik daarbij de energie van de bewoners in RijswijkBuiten. Idealiter organiseren de bewoners zichzelf, in
een organisatie die over een langere tijd zich aan de parken committeert
- Schep duidelijke kaders, stel heldere doelen, waarbinnen bewoner vrijheid krijgen om mee te doen en te
denken in de vormgeving en gebruiksdoeleinden van het park. Stel een stip aan de horizon en denk daarbij
groot. Een sterk en ambitieus verhaal trekt enthousiasme, geld en talent aan.
- Begin vandaag. Begin klein
Convenant ‘Groencompensatie Rijswijk-Zuid’ (2011)
Het stadsgewest Haaglanden heeft tijdens de RO-procedure een zienswijze ingediend op het bestemmingsplan Sion-
‘t Haantje. Het Wilhelminapark valt onder dit bestemmingsplan. Naar aanleiding daarvan is een
onderhandelingstraject met het stadsgewest gestart om het stadsgewest te bewegen de zienswijze in te trekken. Het
convenant benoemd een viertal kwalitatieve verbeteringen.
- een fietsbrug over de Kerstanjewetering, aansluitend op het Voordijkshoornsepad in Delft.
- een fietspad tussen de Zweth en de Prinses Beatrixlaan.
- een door Pro Rail te (doen) realiseren fietstunnel onder de spoorlijn Den Haag-Rotterdam, inclusief
aansluitende fietspaden.
- Vrijliggende fietspaden langs de wijkontsluitingsweg tussen de Noordhoornsewetering en de Lange Kleiweg,
exclusief een door Pro Rail te (doen) realiseren ongelijkvloerse kruising met de spoorweg, in de deelgebieden
Sion en ‟t Haantje.
De gemeente verplicht zich om zich in te spannen voor de realisatie hiervan. Om de projecten te kunnen realiseren
zal de gemeente gebruik moeten kunnen maken van de subsidiemogelijkheden zoals het stadsgewest zal bieden.