Página 1

ASPECTOS ESPECÍFICOS DA MATERIA LOMCE:

VALORES ÉTICOS. 1º ESO

CONTIDOS SECUENCIADOS E TEMPORALIZADOS

Aval UNIDADES DIDÁCTICAS Temporaliz Probas

aval Tema / U.D.

Bloque Contidos Mes Sesións

1ª

B1 BLOQUE 1: A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA

1

B1.1 O autocoñecemento. A toma de conciencia dun mesmo/a. A autopercepción positiva das calidades persoais. A descrición física.

Sep/Out

6

Out

U.1

B1.2 As emocións. Identificación e expresión. O vocabulario das emocións. Os estados de ánimo.

B1.3 A autorregulación das condutas cotiás. O control dos impul-sos. A relaxación.

B1.4 A responsabilidade. A realización responsable das tarefas. As consecuencias das accións. A motivación extrínseca.

B1.5 Desenvolvemento da autonomía persoal na adolescencia. Control da conduta e escolla de valores éticos.

2

B1.6 Personalidade: factores xenéticos, sociais, culturais e do contorno ambiental que inflúen na súa construción. Capaci-dade de autodeterminación no ser humano.

Nov/Dec

9 Dec U. 2

B1.7 A razón e a liberdade na estruturación da personalidade e na escolla dos valores éticos que a conformarán.

B1.8 A intelixencia emocional e o seu papel no desenvolvemento

moral da persoa.

B1.9 Emocións, sentimentos e vida moral.

B1.10 Valores éticos e capacidade de autocontrol emocional.

B1.11 Habilidades emocionais segundo Goleman.

B1.12 Habilidades emocionais e virtudes éticas.

B1.13 Introspección: autocoñecemento, autocontrol e autonomía.

B1.14 Construción da identidade propia consonte valores éticos.

B1.15 Persoa como proxecto vital

Página 2

Aval UNIDADES DIDÁCTICAS Temporal

Probas aval

Tema / U.D.

Blo-que

Contido Mes Sesións

2ª

B2 BLOQUE 2: A COMPRENSIÓN, O RESPETO E A IGUALDADE

NAS RELACIÓNS INTERPERSONAIS

3

B2.1 A natureza social do ser humano.

Xan/ Feb

. 7

Feb U.3

B2.2 Relación dialéctica entre individuo e sociedade.

B2.3 Os valores éticos como guías das relación interpersoais na sociedade.

B2.4 Proceso de socialización:interiorización de valores e normas morais.

B2.5 Valores inculcados polos axentes sociais na configuración da

personalidade.

B2.6

Necesidade da crítica racional para alcanzar valores éticos

universais, exemplificados na DUDH e baseados na dignida-

de humana

B2.7 Diferenza entre a vida privada(regulada pola ética) e a vida pública (regulada polo dereito). Límites da liberdade nos dous ámbitos

4

B2.8 Habilidades emocionais de Goleman e valores éticos que atinxen ás relación humanas..

Marz/

Abr 5

Abril U.4

B2.9 Asertividade fronte a agresividade e a inhibición.

B2.10 Asertividade e respecto á dignidade das outras persoas.

B2.11 Asertividade e outras habilidades sociais.

B2.12 Valores e virtudes éticas nas relación interpersoais.

B2.13 Deber moral e cívico do auxilios.

Aval

UNIDADES DIDÁCTICAS Temporal Probas

aval Tema / U.D.

Blo-que

Contido Mes Sesións

3ª

B3 BLOQUE 3: A REFLEXIÓN ÉTICA

5

B3.1 Diferenzas entre ética e moral Importancia da reflexión ética.

Abr/Maio

7 Maio U.5

B3.2 Conduta instintiva animal e o comportamento racional, libre e moral do ser humano.

B3.3 Liberdade e concepto de persoa

B3.4 Influencia na liberdade da intelixencia e da vontade.

B3.5 Factores biolóxicos, psicolóxicos, sociais, culturais e ambien-tais, que inflúen no desenvolvemento da intelixencia e a vontade, nomeadamente o papel da educación

B3.6 Valores. O seu papel na vida individual e colectiva. B3.7 Clases de Valores

B3.8 Xerarquía de valores

B3.9 Carácter distintivo dos valores éticos.

B3.10 Valores e normas éticas, e os seus efectos beneficiosos para a persoa e para a comunidad

Página 3

Aval UNIDADES DIDÁCTICAS Temporal

Probas aval

Tema / U.D.

Blo-que

Contido Mes Sesións

3ª

B5

BLOQUE 5: OS VALORES ÉTICOS, O DEREITO, A DECLA-

RACIÓN UNIVERSAL DOS DEREITOS HUMANOS (DUDH)

E OUTROS TRATADOS INTERNACIONAIS SOBRE DEREI-

TOS HUMANOS

6

B5.1 Preámbulo da DUDH: a dignidade das persoas como funda-mento dos seus dereitos universais, inalienables e innatos.

Xuñ 4 Xuño U.6

B5.2 Dereitos da muller: patróns económicos e socioculturais que

fomentaron a violencia e desigualdade de xénero.

B5.3 Dereitos da infancia.

B5.4 Organizacións que traballan polos dereitos humanos: institu-cións internacionais e ONG.

RELACIONAR ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE

VER TABLAS PÁX 10 a 13

Página 4

1ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Te

ma/

UD

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe Grao mínimo consec.

Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs. CL EOE CA TIC EMP EC PV

1

B1.1 B1.2 B1.3

B1.1

VEB1.1.1.

CCL

Sinala as dificultades para definir o concepto de persoa, analizando o seu signifi-cado etimolóxico

50%

10%

X

X

X

X

VEB1.1.2

CCL Describe as características principais da persoa: substancia independente, ra-cional e libre.

60% 20% X X X X

VEB1.1.3.

CSC Explica e valora a dignidade da persoa que, como ente autónomo, se converte nun "ser moral".

100% 40% X X X X

B1.4 B1.5

B1.2

VEB1.2.1

CAA

CSC

Coñece información, de fontes diversas, arredor dos grupos de adolescentes, as

súas características e a influencia que exercen sobre os seus membros na de-

terminación da súa conduta, e realiza un resumo coa información obtida.

50%

10%

X

X

X

X

VEB1.2.2

CSIEE

Elabora conclusións sobre a importancia que ten para o/a adolescente desen-volver a autonomía persoal e ter o control da súa propia conduta conforme aos valores éticos libremente elixidos

80%

20%

X

X

X

X

2

B1.6

B1.3

VEB1.3.1.

CSC

CSIEE

Identifica en que consiste a personalidade e os factores xenéticos, sociais, cultu-rais e do contorno que inflúen na súa construción, e aprecia a capacidade de autodeterminación no ser humano.

80% 10% X X X X

B1.7

B1.4

VEB1.4.1

CSC

Describe e estima o papel relevante da razón e a liberdade para configurar cos

seus propios actos a estrutura da súa personalidade.

80% 10% X X X X

VEB1.4.2.

CSIEE

Realiza unha lista dos valores éticos que estima como desexables para integra-los na súa personalidade, e explica as razóns da súa elección

100% 20% X X X X

B1.8 B1.9

B1.10

B1.5

VEB1.5.1.

CCL Define a intelixencia emocional e as súas características, valorando a súa impor-tancia na construción moral do ente humano.

50% 10% X X X X

VEB1.5.2.

CCL Explica en que consisten as emocións e os sentimentos, e como se relacionan coa vida moral.

80%

10%

X

X

X

X

VEB1.5.3.

CAA CSC

CSIEE

Atopa, disertando en grupo, a relación entre algunhas virtudes e valores éticos e o desenvolvemento das capacidades de autocontrol emocional e automotiva-ción, tales como a sinceridade, o respecto, a prudencia, a temperanza, a xustiza e a perseveranza, entre outras

50%

5%

X

X

X

X

B1.11 B1.12 B1.13

B1.6

VEB1.6.1

CAA

Comprende en que consisten as habilidades emocionais que, segundo Goleman, debe desenvolver o ser humano, e elabora un esquema explicativo arredor do tema, en colaboración en grupo.

25% 5% X

X

X

X

VEB1.6.2

CSC

Relaciona o desenvolvemento das habilidades emocionais coa adquisición das virtudes éticas, tales como a perseveranza, a prudencia, a autonomía persoal, a temperanza, a fortaleza da vontade, a honestidade cun mesmo, o respecto á xustiza e a fidelidade aos propios principios éticos, entre outras.

50%

5%

X

X

X

X

VEB1.6.3

CAA CSIEE

Emprega a introspección como medio para recoñecer as propias emocións, os sentimentos e os estados de ánimo, coa finalidade de ter un maior control deles e ser capaz de automotivarse, converténdose no dono da propia conduta.

50%

5%

X

X

X

X

B1.14 B1.15

B1.7

VEB.1.7-1. CSIEE Toma conciencia e aprecia a capacidade que posúe para modelar a propia iden-tidade e facer de si mesmo/a unha persoa xusta, sincera, tolerante, amable, xenerosa, respectuosa, solidaria, honesta, libre, etc., nunha palabra, digna

80% 10% X X X X

VEB1.7.2.

CSIEE

Deseña un proxecto de vida persoal conforme o modelo de persoa que quere

ser e os valores éticos que desexa adquirir, facendo que a súa propi vida teña un

sentido.

80%

10%

X

X

X

X

Página 5

2ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Te

ma/

UD

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe Grao mínimo consec.

Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs. CL EOE CA TIC EMP EC PV

3

B2.1 B2.2 B2.3

B2.1

VEB2.1.1. CSC Explica por que o ser humano é social por natureza e valora as consecuencias que ten este feito na súa vida persoal e moral

100%

25%

X

X

X

X

VEB2.1.2. CCL CSC

Discirne e expresa, en pequenos grupos, sobre a influencia mutua que se estable-ce entre o individuo e a sociedade.

50% 5% X X X X

VEB2.1.3.

CD CSIEE

Achega razóns que fundamenten a necesidade de establecer uns valores éticos que guíen as relacións interpersoais e utiliza a iniciativa persoal para elaborar, mediante soportes informáticos, unha presentación gráfica das súas conclusións sobre este tema.

70%

10%

X

X

X

X

B2.4 B2.5 B2.6

B2.2

VEB2.2.1 CCL Describe o proceso de socialización e valora a súa importancia na interiorización individual dos valores e as normas morais que rexen a conduta da sociedade en que vive.

80%

20%

X

X

X

X

VEB2.2.2.

CAA CC CSC

Exemplifica, en colaboración en grupo, a influencia que teñen na configuración da personalidade os valores morais inculcados polos axentes sociais, entre eles a familia, a escola, os amigos e os medios de comunicación masiva, elaborando un esquema e conclusións, utilizando soportes informáticos.

50%

5%

X

X

X

X

VEB2.2.3

CSC

Xustifica e aprecia a necesidade da crítica racional, como medio indispensable para adecuar aos valores éticos universais establecidos na DUDH os costumes, as normas, os valores, etc., do seu medio, rexeitando todo o que atente contra a dignidade do humano e os seus dereitos fundamentais.

100%

25%

X X X X

B2.7 B2.3 VEB2.3.1 CCL Define os ámbitos da vida privada e a pública, así como o límite da liberdade humana, en ambos os casos.

70% 10% X X X X

4

B2.8

B2.4 VEB2.4.1. CAA Comprende a importancia que para Goleman ten a capacidade de recoñecer as emocións alleas e a de controlar as relacións interpersoais, e elabora un resumo esquemático sobre o tema.

50% 5% X X X X

B2.9

B2.10 B2.11

B2.5

VEB2.5.1

CCL

CSIEE

Explica en que consiste a conduta asertiva, facendo unha comparación co

comportamento agresivo ou inhibido, e adopta como principio moral funda-

mental, nas relacións interpersoais, o respecto á dignidade das persoas.

50%

5%

X

X

X

X

VEB2.5.2.

CSC

Amosa, nas relacións interpersoais, unha actitude de respecto cara ao dereito que todos os seres humano teñen a sentir, pensar e actuar de forma diferente, a equivocarse, a gozar do tempo de descanso, a ter unha vida privada, a tomar as súas propias decisións, etc., e nomeadamente a ser valorado de forma espe-cial polo simple feito de ser persoa, sen discriminar nin menosprezar a ninguén, etc.

100%

30%

X

X

X

X

VEB2.5.3

CAA

CCL

Emprega, en diálogos curtos reais ou inventados, habilidades sociais como a empatía, a escoita activa, a interrogación asertiva, etc., coa finalidade de que aprenda a utilizalos de forma natural na súa relación coas demais persoas.

50%

5%

X

X

X

X

VEB2.5.4 CAA CCL CSIEE

Exercita algunhas técnicas de comunicación interpersoal, mediante a realización de diálogos orais, tales como a forma axeitada de dicir non, o disco raiado, o banco de néboa, etc., co obxecto de dominalas e poder utilizalas no momento adecuado.

50% 5%

X

X

X

X

B2.12 B2.13

B2.6

VEB2.6.1. CSC Identifica a adquisición das virtudes éticas como unha condición necesaria para lograr unhas boas relacións interpersoais, entre elas a prudencia, a lealdade, a sinceridade, a xenerosidade, etc.

80%

10%

X

X

X

X

VEB2.6.2. CSC Elabora unha lista con algúns valores éticos que deben estar presentes nas relacións entre o individuo e a sociedade, tales como responsabilidade, compro-miso, tolerancia, pacifismo, lealdade, solidariedade, prudencia, respecto mutuo, xustiza, etc.

80%

10%

X

X

X

X

VEB2.6.3. CSC Destaca o deber moral e cívico que todas as persoas teñen de prestar auxilio e socorro a outras cuxa vida, liberdade e seguridade estean en perigo de xeito inminente, colaborando na medida das súas posibilidades a prestar primeiros auxilios, en casos de emerxencia

100% 30% X X X X

Página 6

3ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe

Grao mí-nimo consec.

Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs. CL EOE CA TIC EMP EC PV

5

B3.1

B3.1 VEB 3.1.2. CSC

Achega razóns que xustifiquen a importancia da reflexión ética. 100% 20%

X

X

X

X

B3.2

B3.2 VEB3.2.1 CMCCT CSC

Distingue entre a conduta instintiva do animal e o comportamento racional e libre do ser humano, destacando a magnitude das súas diferenzas e apreciando as conse-cuencias que estas teñen na vida das persoas. 100%

20%

X

X

X

X

B3.3 B3.4 B3.5

B3.3

VEB3.3.1.

CCL Describe a relación entre a liberdade e o concepto de persoa.

VEB3.3.2.

CAA

Analiza e valora a influencia que teñen na liberdade persoal a intelixencia, que nos

permite coñecer posibles opcións para elixir, e a vontade, que nos dá a fortaleza su-

ficiente para facer o que temos decidido facer.

100% 20%

X

X

X

X

VEB3.3.3. CCL CD

CMCCT

Analiza algúns factores biolóxicos, psicolóxicos, sociais, culturais e ambientais, que inflúen no desenvolvemento da intelixencia e a vontade, nomeadamente o papel da educación, e expón as súas conclusións de forma clara, mediante unha presentación realizada con soportes informáticos e audiovisuais.

70% 10%

X

X

X

X

B3.6 B3.7

B3.8. B3.4

VEB3.4.1. CCL

Explica o que son os valores e as súas principais características, e aprecia a súa impor-tancia na vida individual e colectiva das persoas.

100%

20%

X

X

X

X

VEB3.4.2

CA

CSC

Procura e selecciona información sobre a existencia de clases de valores: relixiosos,

afectivos, intelectuais, vitais, etc.

VEB3.4.3. CD CSC

Realiza, en traballo en grupo, unha xerarquía de valores, explicando a súa fundamen-tación racional, mediante unha exposición usando medios informáticos ou audiovi-suais.

50% 5%

X X X X

B3.9

B3.5 VEB3.5.1 CSC

Explica a diferenza entre os valores éticos e o resto dos valores, e valora a importan-cia para a persoa dos valores éticos.

100%

20%

X

X

X

X

B3.10 B3.6

VEB3.6.1. CSC

Destaca algunhas das consecuencias negativas que, a nivel individual e comunitario, ten a ausencia de valores e normas éticas, tales como o egoísmo, a corrupción, a mentira, o abuso de poder, a intolerancia, a insolidariedade, a violación dos dereitos humanos, etc.

VEB3.6.2

CAA CSC

CSIEE

Emprende, utilizando a iniciativa persoal e a colaboración en grupo, a organización e o desenvolvemento dunha campaña no seu medio, co fin de promover o recoñece-mento dos valores éticos como elementos fundamentais do pleno desenvolvemento persoal e social.

50%

5%

X

X

X

X

Página 7

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias

clave Estándares de aprendizaxe

Grao mínimo consec.

Peso Cualific.

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs.

CL EOE CA TIC EMP EC PV

6

B5.1 B5.1 VEBE 5.1.1 CCL

Explica e aprecia en que consiste a dignidade que esta declaración recoñece ao ser humano como persoa, posuidora duns dereitos universais, inalienables e innatos, mediante a lectura do seu preámbulo. 100% 30%

X

X

X

X

B5.2 B5.3

B5.2

VEB5.2.1. CSC

Dá razóns sobre a orixe histórica do problema dos dereitos da muller, recoñecen-

do os patróns económicos e socioculturais que fomentaron a violencia e a desi-

gualdade de xénero

70% 15%

X X X X

VEB5.2.2. CSC Xustifica a necesidade de actuar en defensa dos dereitos da infancia, loitando con-tra a violencia e o abuso do que nenos e as nenas son vítimas no século XXI, tales como o abuso sexual, o traballo infantil, ou a súa utilización como soldados/as, etc.

100% 30%

VEB5.2.3 CSC

CSIEE

Emprende, en colaboración en grupo, a elaboración dunha campaña contra a dis-criminación da muller e a violencia de xénero no seu medio familiar, escolar e social, e avalía os resultados obtidos.

50% 5%

X X X X

B5.4 B5.3

VEB5.3.1.

CAA CSC CCL

Indaga, en traballo encolaboración, sobre o traballo de institucións e voluntarios/as que, en todo o mundo, traballan polo cumprimento dos dereitos humanos (Amnist-ía Internacional, e ONG como Mans Unidas, Médicos sen Fronteiras e Cáritas, entre outros), e elabora e expresa as súas conclusións.

80%

20%

X

X

X

X

Página 8

METODOLOXÍA DIDACTICA.

a) Metodoloxía específica da materia

A participación dos alumnos nas actividades da clase é absolutamente necesaria e favorece o

desenvolvemento dos obxectivos do curso dentro dun clima de confianza. Propoñemos iniciati-

vas e estratexias para fomentar a participación dirixidas a espertar o interese polo traballo en

grupo, axudar a compartir os coñecementos que posúen os alumnos sobre os temas, motivar a

cohesión e a convivencia diaria, traballar de maneira práctica –por tanto, aprender máis e me-

llor– os conceptos explicados e, por suposto, facer máis dinámica e divertida a tarefa de ensinar-

aprender. Nas actividades practícanse exhaustivamente os contidos comúns do currículo:

- Exposición de opinións e xuízos propios con argumentos razoados e capacidade para

aceptar as opinións dos outros.

- Práctica do diálogo como estratexia para abordar os conflitos de forma non violenta.

- Preparación e realización de debates sobre aspectos relevantes da realidade, cunha actitu-

de de compromiso para mellorala.

- Análise comparativa e avaliación crítica de informacións proporcionadas polos medios de

comunicación sobre un mesmo feito ou cuestión de actualidade.

A metodoloxía tratará de facilitar o traballo autónomo do alumno e provocar nel aprendizaxes

significativos. Partiremos de feitos concretos e vivencias próximas, co obxectivo de facilitar a

súa motivación; o que supón comezar polo entorno escolar, familiar e social no que se desenvol-

ve o noso alumnado

As actividades serán participativas e dinámicas, xa sexan estas individuais ( para desenrolar a súa

capacidade de iniciativa e autonomía persoal) xa sexan en grupo( xa que é esta una das capaci-

dades básicas da etapa) Como forma de traballo, teremos sempre presente:

- Utilización da prensa como instrumento de apoio,

- Análise de textos apropiados para cada actividade,

- Proposta de traballos que fomente a investigación a partires dos intereses suscitados po-

sibilitará o desenrolo progresivo da autonomía nos alumnos.

O desenvolvemento das experiencias de traballo na aula, desde unha fundamentación teórica aberta

e de síntese buscará a alternancia entre os dous grandes tipos de estratexias: expositiva e de

indagación. Estas estratexias materializaranse en técnicas como:

Os diálogos.

Os dilemas morais..

Os cuestionarios escritos.

Os cuestionarios orais.

Comentarios de distintos tipos de texto (orais, escritos e audiovisuais).

Página 9

A exposición oral.

O debate.

O coloquio.

A entrevista colectiva.

Os mapas de contido.

A investigación bibliográfica.

Os traballos de investigación.

Este tipo de traballo fai necesario un instrumento de apoio que permita a recollida documental e

posterior avaliación: o caderno de clase.

Secuenciación do Traballo na Aula

Ao inicio de cada Unidade Didáctica, o profesor fará unha introdución á mesma, que in-

cluirá os obxectivos a conseguir e comentará co grupo os coñecementos previos que po-

dan ter sobre a materia, para detectar as ideas preconcebidas e motivar e despertar interés

hacia o tema.

Explicación dos contidos conceptuais intercalando actividades de aprendizaxe (realiza-

ción de esquemas, mapas conceptuais, resolución de exercicios e casos prácticos). O pro-

fesor fará tamén tarefas de coordinación e orientación, prestando especial atención aos

alumnos/as que teñan máis dificultades e propondo en caso de ser necesario actividades

de reforzo ou ampliación.

Ao finalizar cada unidade didáctica, proporanse aos alumnos/as, se é o caso, a resolución

dalgunhas actividades que faciliten a mellor comprensión do tema e o seu estudo.

b) Materiais e recursos didácticos

APUNTES DO PROFESOR.

Non se dispón de ningún libro de texto, polo que o profesor proporcionará ao alumno apunta-

mentos para traballar as distintas unidades

CADERNO / ARCHIVADOR DE CLASE

Resulta absolutamente indispensable o caderno persoal de traballo onde o alumno toma as notas,

realiza as actividades e exercicios e utiliza como material para preparar as súas avaliacións.

OUTROS MATERIAIS

O Departamento dispón dalgúns libros e textos diversos, vídeos didácticos, películas e outros

materiais para completar a exposición dos diversos temas didácticos na práctica diaria da clase.

Página 10

As aulas están dotadas de ordenador con conexión a Internet, proxector e pantalla; recurso ao

que intentaremos sacar o máximo proveito.

AVALIACIÓN INICIAL

A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu obxectivo

é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o seu coñecemento

acerca das destrezas propias da materia e a detección de alumnado con posibles dificultades de

aprendizaxe ou con capacidades superiores á media do grupo. Dita información servirá ó profe-

sorado para programar as adaptacións necesarias, así coma as actividades de reforzo ou amplia-

ción se fose necesario.

O método para obter a devandita información será mediante a observación do alumnado na aula.

AVALIACIÓN CONTINUA

a) Procedemento para a avaliación continua

PROCEDEMENTOS INSTRUMENTOS

Probas escritas

Farase unha proba ou máis por avaliación de carácter integrador de todos os

contenidos.

Traballos individuais

Recensión de libros.

Traballos monográficos

Lectura e análise de textos.

Búsqueda información en internet

Elaboración de Murais

…etc

Traballos en grupo

Algunha das actividades da sección anterior poderían, se se dan as circuns-

tancias apropiadas, facerse en grupos de non máis de 3/4 persoas.

Caderno de Clase Caderno de clase no que o alumno anote os datos das explicacións, as activi-

dades e exercicios propostos

Observación e rexistro

A observación e seguimento do alumnado, realizarase centrándose nos se-

guintes aspectos:

Grado de traballo na aula ( ou fora dela, nas actividades comple-

mentarias e extraescolares), individual e colectivamente

O seu grado de participación

A súa coherencia nas exposicións dos traballos

O seu rigor sobre os contidos dos temas

O seu interese demostrado a través das dúbidas ou preguntas formu-

ladas

Página 11

b) Instrumentos de avaliación e critérios de cualificación

Probas escritas e Actividades complementarias

En cada avaliación farase algún exame no que se medirán os contidos conceptuais e pro-

cedementais. No caso de que haxa máis dun exame farase media entre eles. É condición

indispensable para facer a media que a nota de cada exame non sexa inferior a 3.

A proba escrita suporá o 40% da nota final

O exame verase complementado con outro tipo de actividades de repaso ou comprensión,

trátase de corrixir as actividades (escritas, orais, dixitais, entre outras) para comprobar

o traballo diario e o grao de adquisición de coñecementos e habilidades. Este tipo de acti-

vidades suporá o 35% da nota final. Dentro deste apartado destacamos as seguintes ac-

tividades

o Comprensión oral e escrita de textos

o Definición de conceptos ou desenvolvemento de contidos

o Preguntas de sínteses

o Autoavaliación

o contidos sobre o temario impartido

o esquemas de temas

Estas tarefas deberán estar recollidas no caderno de clase. Non entregar as tarefas e os traballos

no tempo acordado supoñerá unha cualificación de 0 puntos nesa actividade.

Traballos Individuais e/ou Grupo:

Baixo este apartado enmarcamos todos aqueles traballos monográficos sobre algunha cuestión

concreta das unidades, murais, lectura de libros..etc . En caso de facer algún traballo, no seu

momento e segundo sexa a natureza do mesmo, o alumno será informado do peso da sua

cualificación na nota final, o que suporá un cambio na cualificación sinalada no apartado

anterior.

Caderno de Clase……………………………………………………10% da nota

Caderno de clase no que o alumno anote os datos das explicacións, as actividades e exercicios

propostos. Se valorarán os seguintes aspectos:

- Limpeza e Orde

- Organización

- Entregar o caderno para revisión na data fixada.

- Recoller todas as actividades realizadas coas súas debidas correccións

Actitude (interese, participación, asistencia,)…………..15%

Na valoración das actividades terase en conta a observación sistemática da vida da aula, valo-

rando o grao de participación, o esforzo realizado, o interese e implicación nas tarefas diarias, os

intercambios e intervencións orais, as exposicións de informacións específicas, etc.

Página 12

Cada falta sen xustificar na avaliación resta 0,2 ptos, ata un punto.

Cada falta de orde resta 0,5 ptos.

Nota Avaliación: Resultará da suma dos conceptos sinalados anteriormente

O sistema de baremación aquí indicado non exclúe que o profesor o poida modificar lixeiramente si se aprecian circunstancias que así o aconsellen, tales como poden ser o nivel inicial do/a alumno/a, as súas capacidades de aprendizaxe, desenvolvemento da programación, etc.

Modelo para a avaliación da actitude e rendemento do alumno

NUNCA

ÁS

VECES SEMPRE

Leva o material a clase todos os días?

Participa na clase e está atento ás intervencións do profesor e dos

seusccompañeiros?

Entende ben os contidos, e mostro interese e motivación?

Adoita ter problemas para realizar as actividades?

Ë autónomo á hora de traballar en clase e na casa?

Planifica o tempo que vai dedicar a facer as actividades da área de

Valores Éticos?

Anota na maxenda as actividades e traballos pendentes?

Mostra unha actitude positiva e reflexiona sobre a utilidade do

aprendido?

Modelo para a avaliación do caderno-diario de clase

BAJO MEDIO ALTO

A portada do caderno, inclúe o nome e apelidos, o título da área, o

curso e grupo?

Titula cada unidade e escribe a data na que se realiza as actividades,

etc.?

Deixa unha páxina ao principio do caderno para o índice de contidos

(títulos das unidades didácticas)?

Copia sempre os enunciados das actividades e coida a ortografía e a

presentación (orde e limpeza)?

Respecta as marxes e organiza correctamente as actividades realiza-

das ao longo de cada unidade?

Corrixe as actividades seguindo as explicacións dos seus compañei-

ros e as do profesor?

Apunta as dúbidas para consultalas co profesor na próxima sesión?

Inclúe esquemas, imaxes, resumos? que axuden no estudo e com-

prensión do contido?

Separa claramente cada unha das unidades didácticas e comeza cada

unida nunha páxina nova?

¿Entrega o caderno para súa revisión na data indicada?

Página 13

c) Procedementos e instrumentos de avaliación para :

a. Unha proba non superada

Todas aquelas actividade que fosen calificadas como non aptas, ou non fosen presentadas, terán

que volverse a facer. Polo que respecta a proba escrita, se non alcanza os obxectivos mínimos, o

alumno deberá repetila. A ponderación destas actividades, así como a do exame serán a mesma

que tiveran inicialmente.

b. Unha avaliación parcial

Si a pesar de repetir as tarefas, o alumno no alcanza o mínimo esixible para aprobar a avaliación,

terá dereito a un exame de recuperación da mesma. Esta exame cualificarase sobre 10

AVALIACIÓN FINAL

a) Quen debe ir á avaliación final

Para superar a materia e Xuño, o alumno deberá obter como mínimo un 4 ao facer a media das

tres avaliacións, non podendo ter ningunha avaliación cunha cualificación inferior a 4. De non

ser así deberá ir ao exame final

b) En que consistirá a proba?

Este exame poderá ser de toda a materia ou só daquelas avaliacións que tiveran una cualificación

inferior a 3

O exame versará sobre os contidos impartidos en toda a avaliación ou avaliacións non supera-

das.

c) Como se elabora a cualificación final?

A cualificación calcularase do seguinte xeito:

- Se o exame final foi de todo o curso, a nota final será a obtida no devandito examen.

- Se o exame foi só dalgunha parte, farase a media da nota deste exame coas notas das ava-

liacións ou partes xa aprobadas, sempre e cando a súa cualificación non sexa inferior a un

3.

d) A avaliación final en caso de perda do dereito a avaliación continua?

Os alumnos/as perden o dereito a avaliación continua no caso de abandonar a asignatura, e neste

caso aplicarase o PROTOCOLO DE ABANDONO aprobado no centro e que figura no Proxecto

Educativo. Segundo este protocolo considérase abandono se:

O alumno/a non realiza as actividades ou traballos na clase, a pesar de ter actividades

axeitadas ó seu nivel de competencia curricular.

Non trae o material necesario para o normal desenvolvemento das actividades.

Página 14

Entrega os exames en branco de forma reiterada.

Manifesta verbal e explicitamente o abandono da materia.

Houber absentismo escolar sen xustificación.

Actuación por parte do profesor:

O profesor informará ao titor da actitude do/a alumno/a na materia e tratará de falar cos

pais deste feito, explicándolles as consecuencias que dita actitude pode ter. Tamén se in-

formará a Xefatura de Estudos de tal circunstancia.

Ao terceiro aviso do profesor considerase que xa hai abandono.

Ao final do curso realizarase un Exame Final da materia, que será fixado pola Xefatura de Estu-

dos. A esta proba deberá presentarse o alumno/a que perda o dereito á avaliación continua.

AVALIACIÓN EXTRAORDINARIA

Aqueles alumnos que non aproben a asignatura na convocatoria de xuño, terán que presentarse

ao exame de setembro.. Os criterios de avaliación para este exame serán os mesmos que para

calquera outro que se realice durante o curso.

MATERIA PENDENTE DE CURSOS ANTERIORES

Planificaranse actividades trimestralmente que se lles facilitarán ao alumnado. O profesor orien-

tará ao alumno na súa realización e avaliará ditas actividades

AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO E DA PRÁCTICA DOCENTE

a) Proceso de ensino

Proceso de ensino: 1 2 3 4

1.- O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?

2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?

3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?

4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?

5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?

6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?

7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?

8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?

9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?

10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?

11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?

Página 15

12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?

b) Práctica docente

Práctica docente: 1 2 3 4

1.- Como norma xeral fanase explicacións xerais para todo o alumnado

2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?

3.- Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade

4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?

5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?

6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?

5.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?

6.- Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe

7.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?

8.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das pro-bas/exames,etc?

9.- Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?

10.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?

11.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profeso-rado?

12.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

13.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares

14.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, amplia-ción,.. ?

AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

Trátase de verificar se o dispositivo pedagóxico empregado é adecuado e cales son os aspectos

en que se poderían presentar maiores conflitos: no nivel de profundidade dos contidos expostos

en cada nivel educativo, na idoneidade da secuenciación dos mesmos, no nivel de complexidade

dos mecanismos empregados no proceso de ensinanza-aprendizaxe: na efectividade das activida-

des e lecturas propostas, na idoneidade dos materiais curriculares empregados...

A través das reunións de departamento, iranse analizando estas cuestións e realizaranse as modi-

ficacións puntuais que se considere oportunas, neste mesmo curso sempre que for posíbel, ou

tomarase nota delas para reformalas de cara a próximos cursos.

Página 16

Mecanismo de avaliación e modificación de programación didáctica Escala

(Indicadores de logro) 1 2 3 4

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?

3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporaliza-ción?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas

7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a mate-ria?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?

12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares?

17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

Página 17

ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

A atención a diversidade centrarase fundamentalemtne en tres aspectos:

Atención á diversidade na programación de actividades.

Atención á diversidade na metodoloxía.

Organización do grupo ou aula.

a) Atención á diversidade na programación de actividades

É importante propoñer actividades de distinto tipo, xa que non todos os alumnos aprenden coas

mesmas estratexias, coa mesma motivación, nin tan sequera coa mesma intensidade. Algunhas

destas actividades poden ser:

Actividades de repaso e recuperación para os alumnos que vaian máis atrasados.

Actividades de ampliación e profundización para os máis avantaxados.

Actividades nas que o alumno utilice diferentes estratexias (resolución de casos, debate,

análise de datos, lectura e estudo de noticias e artigos de opinión...).

Actividades de investigación que favorecen o traballo autónomo e permiten a cada alum-

no aplicar o ritmo e forma de traballo máis adecuados á súa características individuais.

Actividades individuais e grupales.

Atenderanse os intereses e motivacións persoais do alumno, permitindo que elixa entre

distintos temas para a realización de traballos de investigación

b) Atención á diversidade na metodoloxía

Adaptaranse os exemplos e casos prácticos á súa experiencia, á realidade cotiá que vive o

alumnado.

Partirase do nivel de desenvolvemento dos alumnos e das súas ideas previas.

Procurarase incrementar a súa motivación e curiosidade para cada un de témalos plan-

teados nas unidades didácticas.

Procurarase a participación de todos, creando un clima agradable e de respecto.

Abordaranse os contidos, sempre que sexa posible, desde diversos puntos de vista e de

distinta forma.

c) Organización do grupo ou aula

A disposición dos alumnos na aula dependerá da actividade que se estea realizando e, sobre todo,

das características dos alumnos (nivel de motivación, dificultades de atención, problemais de

audición ou visión, etc.).

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

Página 18

Poden programarse un número variado de actividades extraescolares. Por exemplo:

- Visitas as sedes de ONGs para coñecer as súas realizacións.

- Asistencia a Institucións como Concellos, Parlamentos, Xulgados, etc.

- Visitas a redaccións de periódicos ou televisións.

- Recorridos pola localidade ou a comarca para analizar a política ecolóxica que se segue

nelas.

- Asistencia a charlas, teatro, cine, etc.

CONSTANCIA E INFORMACIÓN AO ALUMNO

Tanto a programación como un extracto da mesma na que se recollerán os, obxectivos, contidos

e criterios de avaliación da mesma, estará disponible para a súa consulta no departamento e na

páxina web do Instituto.

Asemade ao comezo de curso o profesor informará ao alumno dos aspectos máis salientabes da

mesma, incidindo na metodoloxía e criterios de avaliación