ကမာ ကလသမဂ င ကမာ တ ခင။ ဟမဝ ာ ေတာင တနး နေပါ င င ( ၁၉၈၂ ခ မတ လ မ ၁၉၈၂ ခ ေအာကတဘာ လ င ၁၉၈၃ ခ ေမလ မ ၁၉၈၃ ခ ဇနလငလ) ၁။ ပထမ အ ကမ (၁၉၈၂ မတ လ မ ေအါက တဘာ လ) စာ ေရး သ သည အ ေ အ လယ ပငး ကးဝတ ငင (၁၉၈၀ ခ စကတငဘာ လ မ ၁၉၈၁ ခ စကတငဘာလ) ကမာ ကလသမဂ ၏အဖ အစညး တ ခ ြဖစ ေသာ အ ြပညြပည ဆင ရာ ဆကသယ ေရး အ ဖ (International Telecommunications Union, ITU) ၏ ကးဝတ ဆကသယ ေရး သင တနး ေကျာငး/သပ (Telecommunications Training Institute, TTI) စမကနး တင အ ကးစား ကနပျ တာ သင ကား ေရး ပါရဂ (Senior Computer Training Expert) အ ြဖစ ကးဝတ တင ၁ စ ေန ထင သည က ပထမ ပငး တင ေဖ ြပခ ပါ သည။ ြမနမာြပည သ မ ြပနမ နယးေယာက မ ကမာ ကလသမဂ ဖ ဖ း မ အတက နညးပညာ ပးေပါငးေရးဌာန (United Nations Department of Technical Cooperation for Development) မ ေဂျာစေဒါစကး(George Sadowsky) က ယစစ (UCC) စမကနး တင စငတာခ စ မ ကယလဖးနးယား တကသလ (University of California at Santa Cruz, UCSC) ပါရဂ အြဖစ လပ ခ သ ယ(လ)ဒင ဘကကပ(စ) (Sheldon Bachus) ၏ အ က ေပးချက အရ ဆကသယ ခ ပါ သည။

ကးဝတ မ ြမနမာြပည သ ြပန ေရာက ပး ကမာ ဘဏ အကအည ြဖင တညေထာင သည ဆကသယေရး င ဆပကမး ေက ပေရး ငး ကနပျ တာ က ေရာငး ချ သည စဒစ(ယးဒယား) ကမဏ တင အတငပငခ အြဖစ လပေဆာင ေပး ေန စ နေပါ င င ကတမနဒ မ ကမာ ကလသမဂ ၏ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန စမကနး တင ကေဘာလ သင ကားေရး ပါရဂ အြဖစ ၄ လ ခန အပ ြခငး ခ ရ ပါသည။ အချန တအလပ ြဖစ၍ တေ ကာငး၊ စာေရးသ ၏ ဇနး အလပ ေ ကာငတေ ကာငး၊ ခေလး ေတ ေကျာငး ပျက မာ ေ ကာငတေ ကာငး မသားစ မ လက ြဖစ ပါ။ ၁၉၈၂ ခ မတလ မာ ဘနေကာက မ တဆင ကတမနဒ မ သ ထငး ေလ ေ ကာငး လငး ြဖင သား ေရာက ခ ပါ သည။ စာေရး သ အတက ကမာ ကလသမဂ ငငကး လကမတ (LP) က ပ ေပး ရာ အဒ ေပ မာ နေပါ င င ဗဇာ နေပါ သ း မ အခမ ေပး ပါသည။ ဘနေကာက တင စဒစ (ယးဒယား) မ ဂနေဟာ(ဂ)(John Haug) အမ တင

စည တ ပး ခရး ဆက ပါ သည။ ကတမနဒ ေလဆပ တင စမကနး ၏ အချကအလက စစ ေဆာငရကေရးအ ကေပး(Data Processing Adviser, DPA) တန(မ) မယရကကး(Tom Marecki) က လာေရာက က ဆ ပါ သည။ စာေရးသ တာဝန ထမးေဆာင ေသာ ကမာ ကလသမဂ ၏ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန စမကနး မာ ကတမနဒ မ လတေတာ င အစး းများ အေြခစက ရာ ဆငးဂါးဒါးဘား(Singha Durbar) ဝနး အတငး အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန အေဆာကဦးသစ တငြဖစ ပါ သည။ စမကနး အေနြဖင ကနပျ တာ၊ အချက အလက သငးစနစ၊ ပတဝနးကျငစကများ၊ ကျမးခငး၊ မျက ာချက၊ များ တပဆင ေပး ရန ြဖစ ပါသည။ ထအြပင စမကနး မနေနဂျာ အြဖစ တာဝနယ ေသာ အချန ည အချကအလက စစ ေဆာငရကေရး အ ကေပး(Data Processing Adviser, DPA) ၊ အချနတ ကေဘာလ ေလကျငသင ကားေရး ပါရဂ(Cobol Training Expert) င စနစ

ေဆာဖဝ ပါရဂ(System Software Expert) တ လညး ပါဝင ပါ သည။ အလပ င ပတသက ပး ေနာက ပငး မာ အ ေသးစတ ေဖ ြပ ပါမည။ ၁(က)။ ေန ထင ေရး ထ အချန တင ကမာ ကျနးမာေရးအဖ တဘ အတငပငခ အေန ြဖင ြမနမာ ငင က ေဒါကတာလေမာင က ကတမနဒ မ သ ေရာက ေန ပး ဘပ(ခ)ဘဇား(Bagh Bazaar) လမးေပ အဗားဂရငး ဟတယ တင တခ ေန ရာ စာေရးသ လညး ထဟတယ မာ ဘ ေနြဖစ ပါ တယ။ ထဟတယ မာ အဆငြမင ဟတယ မဟတ ဘ တငးရငးသား များတ ခ တဟ တယ ြဖစ ပါ တယ။ အမ သာ င တ ရက သပသပ ရပရပ အ ခနး ကသာ အ ဓက ငား ပး စား ေသာက ဆင မ ပါ။ အစား အေသာက အတက အ ြပင ထက စား ရ ပါတယ။ အစ က ေဒါကတာလေမာင စား တ ဆင ေတ မာ လက စား ြဖစ ပါ တယ။ ဟတယ ေန ရာ က စကားသည ေန ရာ ြဖစ ၍ အဆင ေြပ ပါ တယ။ ကတမနဒ မ မာ ြမနမာ သ း ပး အြခားြမနမာ အမျ းသား ေတလ ပါတယ။ သအမတ က ပညာေရးဝန ကး ေဟာငး ေဒါကတာ ခငေမာငဝငး ြဖစ ပး ပထမ အတငးဝန က ေတာ စာ ေရးသ င ေဂါကသး ကစားဖက ဦးလေမာ ြဖစ ပါတယ။ ေနာက ြမနမာ သ း ဝနထမး စဦး လ ပါတယ။ ကမာ ကျနးမာေရးအဖ ၏ ကယစားလယ(WHO Representative) မာ ယခင ကျနးမာေရး ဝန ကး အထးအရာ ေဒါကတာ ဟနထနး ြဖစ ပါ တယ။ ြမနမာ ေလေ ကာငး က ကတမနဒ မ သ ြပနသနး ပး း ပါတယ။ မနေနဂျာ က ေတာ ဦးေအာင ကး ြဖစ ပါတယ။ ယငး တ က မသား စ န အတ ေနထင က ပါ သည။

ြမနမာ ဆ ယလစ အစးရ လကထက က ြပန လာ က ေသာ ြမနမာ နပါလ အများအြပား ပါသည။ မစတာ ပရာဒမး (Pradhan) ေခ ဦးမငးလင မာ ြမနမာ သစလပငနး မ အငဂျငနယာ ြဖစ ပး သ ၏ နမး ဗလမးေဟာငး က ထး ကတ ပတကန ၍ အလပထက ပး ြပန လာခ သ ြဖစ ပါ သည။ ထအချနမာ သ က ကတမနဒ မ ဗာလာဂျ း လ ပစစ ကမဏ (Balajyu Electrical Company) တင အငဂျငနယာ အြဖစ လပ ကင ေန ပါ သည။ ယငး ၏ ဇနး က လ ေတာင ကး မ ြမနမာ နပါလ ြဖစ ပး ကတမနဒ မ မလတနး ေကျာငး ေကျာငးအပ ကး ြဖစ ပါ တယ။ ဆလတအဘာရ ဟတယ (Hotel Soaltee Oberoi) ၏ အငဂျငနယာချ ပ မာ ရနကနစကမတကသလ မ ၁၉၆၉ ခ စ ဘအး လ ပစစစမးအား ဘ ရ ခ သ ဘစ( ) း ဆာဟ(Bishnu Sahi) ြဖစ ပါတယ။ ကနသယ မသားစ မ ြဖစ ေသာ ကမတး သည ကတမနဒ မ လယ တင ငငြခား ကန ပစညး ေရာငး သည မသားစ ပင ဆင ထင ထင ပါသည။ ေစျး ထ မာ ြမနမာ လ ေြပာဆ သ ကား ေပ မ အြခား ြမနမာ နပါလ ေတ င မသပါ။ ေမာလ မ င က သလ င ေကျာငး င ချတ ဆက ထားေသာ သလ င ေကျာငး တစ ေကျာငး ပါ သည။ ေကျာငး ထင နပါလ ေဒ ဓမ မာ ေမာလ မ င သလ င ေကျာငး မာ ေနထင သင ကျား ခ သ ြဖစ ပး ြမနမာ လ ေကာငးေကာငး ေြပာတတ ပါ တယ။ ။ ေမာလ မ င ေကျာငး မ ြမနမာ သလ င တပါး ေဒ ဂန က အ က ေပး သေဘာ မျ း အ ေန န လညး ပါ တယ။ ထ အချန က ကတမနဒ မ မာ ြမနမာ ဗဒဘာသာ ဘနး ကး မ ၍ ြမနမာ ဗဒဘာသာ များ က သလ င ေကျာငး တင ဆမး ေက း က ပါ တယ။ သလ င ေကျာငး က မ ေဟာငး မာ ြဖစ ပး လမး ေတ က အလန ကျငး ေြမာငး သည ေန ရာ ြဖစ ပါ သည။

စမကနး း မာ စာေရးသ တခသည အဗားဂရငး ဟတယ င သပမေဝးပါ။ လမး ေလ ာက လ င နာရဝက င ေရာက ပါ သည။ စမကနး မနေနဂျာ က သ င အတ စမကနး ကား ြဖင က ပ ေပး ပါ သည။ း ချန မာ နနက ၉ နာရ ခ မ ညေန ၄ နာရ ြဖစ ပါ တယ။ စေန တရက သာ း ပတရက ြဖစ ပး တပတ လ င ၆ ရက း တက ရ ပါ တယ။ အစးရ း ပတရက မာ တ စ လ င ရက ပတ ရက ၅၀ ေကျာ ပါ တယ။ ဒါေပ မ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန က အစးရ း စစ စစ မဟတ ဘ ဘတ သ မ ဟတ ေကာပေရး ငး ဟ သတမတ ထား ၍ ၁ စ တင ပတ ရက ၁၃ ရက သာ ရ ပါ သည။ ကတမနဒ မ ကမာ ကလသမဂ အဖစညး း များ င ြမနမာ သ း က ေတာ စေန င တနဂေ ၂ ရက ပတ ပါ တယ။ စေန ေန းပတရက မာ စာေရးသရ မတ ေဆ ြမနမာ သ း မ ပထမ အတငးဝန ဦးလေမာ က ေဒါကတာလေမာင င အတ စာေရးသ က ကတမနဒ မ နာမည ကး ဘရား များ ြဖစ ေသာ ေဆရနဘ ေစတ (Swayambunath) င ေဘာဒနတ ေစတ (Bodnath) တ က လက ပ ပါတယ။ ေဆရနဘ ေစတ ေတာ ဟာ ဗဒဘာသာ တ ပေဇာ စရာ တင ေ း အ ကဆး အေဆာကအ ြဖစ ပး စ ေပါငး ၂၅၀၀ က တညေဆာက ထား တာ ြဖစ ပါ သည။ ေစတ မာ မ ြပင ေတာင ကနး ေပ ထင ပး အေ ဖက တင ေလကဒစ ေပါငး ၃၆၅ ြဖင ေြခလျင တက င ပါတယ။ ေတာင ဖက မ ကား င တက င ရာ သ း မ ကားြဖင ပ ေပး ပါ တယ။ စ ၂၀၀၀ ေကျာ ပး ေပ ၁၂၀ ြမင ေသာ ေဘာဒနတ ေစတ က ေတာ ကတမနဒ မ ၏ အေ ဖက ၅ မင ခန မာ ပါ တယ။

ေစတ ပ ေတ က ြမနမာ ြပည မ ေစတ ေတ န မတ ပါ။ ေစတ ေအာက ပငး က ပ ဝငး ပ ပ ပး ထ ေအာက ပငး င ထး ြခား မာ ေလး ေဒါင အပငး တပငး ပါ တယ။ ထ အ ပငး ၏ ေ ၊ ေနာက၊ ေတာင ၊ေြမာက မျက မာ မ တ မျက ာြပင မာ မျက ခး င မျက လး ပ ေရး ဆ ထား ပါ တယ။ ေနာက တခ က ဘရား ရငြပင ပတပတ လည မာ ဘရား ခး ဘနး(prayer wheel) များ ပါ သည။ ဘနး ဆ မာ သစသား ဆလငဒါ ေပ မာ ဘရား ခး စာ များ ထငး ထား ပး ေဒါင လက လည လ ရ ေအာင ထား ပါ တယ။ ဘရားဖး သ များ အ ေန ြဖင ဘရား ခး ဘနးများ က လက ြဖင လည ပါ က ဘရား ခး ရတ သည ဟ ယ ဆ ပါ တယ။ ေနာက ပး မ ေဟာငး အလယ မာ တ သလ င ေကျာငး က ပါေခ သား ပး ေဒ ဂန င ေဒ ဓမ တ င မတဆက ေပး ပါ သည။ စာေရးသ ၏ဟတယ မာ မ လယ င သပ မ ေဝး ပါ။ မစတာ ပရာဒမး (Pradhan) ေခ ဦးမငးလင ၏ အမ၊ ြမနမာ ေလေ ကာငး မနေနဂျာ ဦးေအာင ကး အမ၊ ကမတး အမ တ

င နး ပါ သည။ ဦးလေမာ၊ ေဒါကတာဟနထနး၊ င သအမတ ကး ေန အမ က နန လမး ပါ သည။ ြမနမာ သ း က ေတာ ဘပ(ဂ)မာတ(Bagmati) ြမစ ရ ေတာငဖက ကမး မာ ပး ေဝး ပါ သည။ ကမာ ကလသမဂ ဖ ဖ းမ အစစစ (United Nations Development Programme, UNDP) း က ေတာ ေြမာကဖက ဘရငနနးေတာ အ ေနာက မာ ပါ သည။ ြမနမာ ေလေ ကာငး း က ေတာ ဘရငနနးေတာ ေ လမး မ ကး ေပ မာ ပါ သည။ ကတမနဒ ေတာင ြခား ေဒသ တင ကတမနဒ မ အြပင ဘရင ထးနနး စက ရာ မ ေတာ ေဟာငး စခ ပါ ေသး သည။ ပါတန (Patan) ယခင လာလစ(တ)ပး(Lalitpur) သည ကတမနဒ မ ၏ ေတာငဖက ဘပ(ဂ)မာတ(Bagmati) ြမစ တဖက ကမး မာ တည ပါ သည။ ေအဒ ၃၀၀ ခ စ က တည ေထာင ခ ပး ေ း းရာ လကမပညာ အေချစက ရာလညး ြဖစ ပါ တယ။ ဘရင နနးေတာ အြပင

နာမည ကး ဟနဒ င ဗဒဘာသာ အေဆာက အ များ လညး ပါ သည။ သး ရပသမး ပး ချန တင ပ ေတာ များ ကျငး ပ ေလ ပါ သည။

ကတမနဒ မ အေ ဖက ၁၀မင တဗက က သား ေသာ လမးမ တင ေနာက ဘရင ထးနနး စက ရာ မ ေတာ ေဟာငး ဘတ(က)တာပး (Bhaktapur) ပါတယ။ပါတန မာ လဘ ဘရင နနးေတာ အြပင နာမည ကး ဟငဒ င ဗဒဘာသာ အေဆာက အ များ လညး ပါ သည။ မ ေတာ၏ဘရားေကျာငး ရငြပင ေပ မာ အထင ား ဆးမာ အမး ၅ ခ ညာတပလ (Nyatapola) ေစတ ြဖစ ပါ တယ။ ယငး ၏ ေလကားထစ ၅ ထစ များ မာ ဆင များ၊ ဘထး များ၊ နတသမးများ၊ က ကာကယ ေစာငေ ာက ထား ပါတယ။ ဘတ(က)တာပး မ အမများ၊ ဘရားေကျာငးများ တင ဝင ေပါက မ ေခါငမး အထ သစသား ပနးပ များ ြဖင ဆငယင ြပသ ထား ပါ သည။ ထ ပနးပ များ တင ဖ မ လငဆကဆ ေန သည ပ များ က လညး ေတ ရ ပါ သည။

၅၀၀ ဘစ ဗဒ ြမတဘရား ေမးဖား ချန မာ ကတမနဒ ေတာင ြခား ေဒသ မာ နပါရ လမျ း (Newaris) ေတ လာ ေရာက အေြခချ က ပါ သည။ ေနာက သာခရ(Thakuris)၊ လချာဗ (Lichavis) လမျ းများ ဝင ေရာက လာ ေပ မ လညး ဟငဒ ဘရင ေအာက တင သာ ေန က ရပါသည။ နပါရ လမျ း (Newaris) ေတ မာ ယခ အထ ဗဒဘာသာ များ ြဖစ က ပါ သည။ ေနာက ပငး မ ေဂ ရခါး လမျ း ဘရင က ေရာက လာ ပး တငးြပည ကသမး ပကအပချ ပ ခ ပါ သည။ နေပါ င င တင ဟ ဘာသာ သည တရားဝင ဘာ သာြဖစ ပး ဟ ဘာသာ ဝင ဂ၀ ရာခင နး င ဗဒဘာသာ ဝင ၁၃ ရာခင နး ပး

စ ဘာသာဝင တ တဦး ဘရား တဦး ဘရား ေကျာငး ကးကယ ေလ ခါ ငမး ချမးစာ တည ေန က ပါ သည။ နပါလ နာမည က ေန ဗဒဘာသာ လား ဟ လား ဆတာ က သ င ပါသည။ စာေရးသ တခ သည အဗားဂရငး ဟတယ က သ ဗဒဘာသာ ဝင ပင ဆင ေသာ ေနရာ များ တင သာသနာ အလ များ လင ေလ ပါသည။ အဗားဂရငး ဟတယ ေ တင ထရဗဘနး သကသလ ေအာက အမျ းသမး ေကာလပ ၍ ေကျာငး သ အားလး ကဆငတ ဆာရ က ယနေဖာငး အြဖစ ဝတရ ပါ သည။ စာေရးသအတက ထးြခား ေန သည မာ ေကျာငးသ ထမာ ဆာရ ဝတတ တ ပမ ေတ

ေတ ြခငး ပင ြဖစ ပါ သည။ ဒါေပမ တ ပ မ များ မဟတပါ။ နဝါရ လမျ း သ မဟတ တဘက လမျ း ယ ြဖစ ပး တ ပ မ ပ ထက ေန တာ ေနာက မ သရပါသည။ ည ေန စားေရးေသာက ေရး က ြပဿနာ သပ မ ပါ။ ဟတယ အနား မာ စား ေသာက ဆင အမျ းမျ း ပါ တယ။ အေနာက တငး စာ၊ တ ပစာ၊ ကလားစာ၊ နပါလ စာ ဆင များ ပါတယ။ ေရာက ခါ စ က ေတာ ဦး လ ေမာ ဂျပနဆင က ဖဂျ (Kushi Fuji) မာ ေက း ပါ သည။ ြမန မာ ေတ အ က က က ေတာ ဂျပန စ တင စတတ(steak) ကစား ကပါတယ။ ေဒါက တာ လေမာင မြပန မ အတ ေလ ာက စား က ပါ တယ။ တေယာက ထ ဆ ရင ဟတယ နား က ေဒါက တာ လေမာင စား ေန က ဆင မာ စား ြဖစ တာ များ ပါ သည။ ဟတယ မာ စား ေသာက ဆင မ ၍ နနက စာ ကအ ြပင ထက စားရ ပါ တယ။ ဗလ စတင နနက စာ ြဖစ ပါတယ။ း သား ရန ကား က ၉ နာရ ေကျာ မ လာ ေခ ေလ ၍ အချန ရ ပါ တယ။ များ ေသာ အား ြဖင း မာ ေနလယ စာ မစား က လ နနက စာ အ ြပည စား ရ ပါ တယ။ ဒါေပမ တခါ တေလ က ရင တန(မ)မယရကကး င အတ ဂျပန စားေသာက ဆင ဗနဗန မာ ေနလယ စာ စားြဖစ ပါတယ။ ဆင က မ လယ မာ မဟတ ဘ ြခထ မျကခငး ြပင မာ စား ရ တာ ေကာငး မန ပါသည။ စေန ေန းပတ ရက မာ ကတမနဒ မ ထ မာ လမး ေလ ာက လယ ြဖစ ပါ တယ။ မ ေဟာငး၊ ကမာ လည ခရးသယ များ ကျက စား ရာ သာမ(လ)(Thamel)၊ မ သစ ေဈးတနး က ေလ ာက ြဖစ ပါ တယ။ တခါ တေလ လ ြမနမာ ေတ န ဆ ြဖစ ပါတယ၊ ြမနမာ ေလေ ကာငး က စေန ေနတငး ကတမနဒ မ က ြပနသနး ၍ ေလ ယ ကငး သ ဆငး က ပါ သည။ နေပါ ငင င ြမနမာ ငင တ စာပ လပငနး မာ စတ မချ ၍

ြမနမာ ေလေ ကာငး ေလယ ေမာင/မယ များ မ တဆင အမမ စာ များ က ေပး ပ ရပါသည။ မ သစ ေဈးတနး မာ ငငြခား မ သငး ယ လာ တ ပစညး မျ း စ ေရာငး တ ဆင ေလး ေတ ပါတယ။ က မတး တ က အဒ လ ဆင မျ း တခ ပင ပါ တယ။ စာေရးသ က သ ဆင က ေရဒယ ကကဆက ဝယ ယ ပး သယယ လာ တ ြမနမာ သချငး ေခ ဖင နားေထာင ြဖစ ပါ တယ။ ပစညး ေတ က ေတာ ယးဒယား က သယယ လာ ပး ြပန ေရာငး တာ က ဆင တင တာ များ ပါ တယ။ အဒ တနး က အငဒရာ ဂ ရ ဆ ယ လစ အစးရ ေခတ ြဖစ၍၊ နေပါ ငကပရက အ ယ ြပညနယ များ က လ များ သည ဘတစကား တစးလး ငား၊ နေပါ က လာ လယ ပး အြပန မာ ငငြခား ပစညး များ ြပနသယ က ပါ သည။ စာေရးသ စ နာမည ကး အ ယ ပ င မငးသမး ဇးနတအာမနး ကတမနဒ မ မာ ပ င လာ က ပါတယ။ စာေရးသ ေလကျင သင ကား ေပး သ ဗဟလ စာရငးအငး း မ ကနပျ တာ ဝနထမး တဦး က ကမတး လ

ငငြခား ပစညး ေရာငး ဆင ပင ရာ ဇးနတအာမနး က သ ဟတယ က ငငြခား ေရေမး များ လာေရာက ြပသ ခငး ပး ဝယ ယ သား ေ ကာငး ေနာက မ သ ရ ပါ သည။ စာေရးသ က ကမာ ကလသမဂ ဝနထမး ြဖစ၍ အစးရ ဆင မာ အခန လတ အရက ဝယလ ရ ပါတယ။ ဒါေပမ အဗားဂရငး ဟတယ အခနး ထမာ ေရခ ေသတာ မ ၍ ဘယာ င အရက ေသာက ရ တာ အဆင မေြပ ပါ။ ဟတယ က ေကာင ေလး က ေရခ ဝယခငး ပး ေသာက ရ ပါတယ။ ေဒါက တာ လေမာင လညး တစလ ေလာက မာ သ တာဝန ပး ၍ ြမနမာြပည ြပန သား ပါတယ။ ပထမ အတငးဝန ဦးလေမာ လညး ရနကန သ ြပနလည ေြပာငး ေ

သား ပး သ ေန ရာ မာ ဦးစးေအာင ေရာက လာ ပါ တယ။ ဦးစးေအာင မသားစ မလာ မ အတ တက ညစာ ထက စားြဖစ ၍ ခငမင သား ပါ တယ။ စာေရးသ သည ၂ လ ေကျာ ကာ ေသာ အခါ အဗားဂရငး ဟတယ မ ရလးဗဂးဒါး ဟတယ (Yellow Pagoda Hotel) ၏ အငား တက ခနး(apartment) သ ေြပာငးေ ေန ထင ခ ပါ သည။ တက ခနး မာ ဟတယ အေနာက ဖက အမ တလး မာ ေလး ခနး ဖ ထား ပါ သည။ စာေရးသ တက ခနး မာ ေအာက ထပ ညာ ဖက က ြဖစ ပး ဧည ခနး ကး၊ ကတင ၂ ခ အပ ခနး၊ ေရ ချ း ခနး၊ ေရ ချ း ခနး ေဘး မာ ချက ြပ တ ရန မးဖ ေလး ပါတယ။ ေရခ ေသတာ က ေလး က ေတာ အပ ခနး ထ မာ ထား ပါတယ။ ကျယကျယ ဝနးဝနး ဆေတာ ေန ရ တာ ပ အဆင ေြပ ပါတယ။ ရလးဗဂးဒါး ဟတယ (Yellow Pagoda Hotel) က ကနတ ပတ(သ)(Kanti Path) ေပ မာ ပး မ လယ ပကျ ြပတယ။ အနး မာ ဟတယ ကး များ စားေသာက န လညး ေပ ပါ တယ။ နယးလမး(New Road) မာ တ မ သစ ေဈးတနး၊ သလ င ေကျာငး တ မ ေဟာငး န လညး နး ပါ တယ။ လမး မ ကး ေတ တ ေန ရာ လ ြဖစ ၍ လမးေလ ာက လ ေကာငး ပါ တယ။ မးဖေလး ေပ မ သပ မချက စားြဖစ ပါ ဘး ေခါကဆ ြပ ပ၊ ကကဥ ေကျာ ေလာက ဘ လပ စား ြဖစ ပါ တယ။ အဒ အချန က စပါမားကစ ေတ မ ေတာ တ ေယာက ထ အတက ေဈးဝယ ရ တာ သပ မလယ ဘး။ ကန စဆင က ေလး ေတ ဆ ရ ဘ လ တာ ေတ ဝယ ယ ြဖစ ပါ တယ။ အြပင မထက စား ချင ရင ထက စရာ မ လ ေတာ အဆင ေြပ ပါ တယ။ ေရ ခ ေသတာ ေတာ လ ေသာက စရာ ေအးေအး ေသာက ရ ပါ တယ။

ယခင အဗားဂရငး ဟတယ ေနစ တနး က ပင လမးေလ ာက တ အခါ မာ ေဈး နား ပါ ေရာက ပါ တယ။ သတ ထား မသည မာ ဆတ သား ေရာငး သည အခါ ဝက သား လဘ အေခါက န ေရာငး ပး အဝါေရာင ေဆးဆး ထား ပါ သည။ ေဆးဆး ထား သည ဆတေဂါငး က လညး ြပ ထား ပါ သည။ ေနာက ဟ ငင ြဖစ ၍ အမ သား မေရာငး မစား က ပါ။ အမသား အစား က သား စား က ပါတယ။ က သား က ေတာ ဆင ခနး ထ မာ ေရာငး ရာ က ေခါငး က ြပသ ထား ပါ တယ။ ဟတယ ကး စားေသာက ဆင ကး များ မာ လညး အမသား အစား က သား ေရာငး က ပါတယ။ ဂျပန စ တင စတတ(steak) ကလ က သား ပါဘ။ ေနာက တခ က း း နပါလ ေတ က ချက ြပ တ ရာ မာ မညငးဆ သး ပါတယ။ ြမနမာ များ အေန န လးဝ စား ၍ မ ရ ပါ။ စားေသာက ဆင ေတ မာ ေတာ မညငးဆ မ သး ပါ။ မည သညဆ သး တာ က မသပါ။ ကတမနဒ မ ြမနမာ မသားစ မည သည ဆ တ ဆန တ ဝယယ စား ေသာက သည က လညး မေမး မ ပါ။ စာေရးသ က ေတာ လသည အခါ ြမနမာ မတေဆ များ ထ မ ရယ ေလ ပါ သည။ စာေရးသ မာ တဦး တညး ေန ပး စာေရးသ ရ ရလးဗဂးဒါး ဟတယ အငား တက ခနး ၏ ဧညခနး မာ ကျယ ဝနး ၍ ြမနမာ အမျ းသား များ ေတ ဆ ရာ ေန ရာ ြဖစ သား ပါ သည။ သလ င ေကျာငး င နး ၍ သလ င ေကျာငး တင ဆမး ေက း အသား အြပန မာ ဆ ြဖစ ပါတယ။ ညေနပငး ေတ မာ လညး ဆ ြဖစ ပါ တယ။ အြပင ထက စား တ အခါ သ မဟတ အြခား သ များ က အစား ယ လာ ပး စာေရးသ က အခန လတ အေဖျာ ယမကာ န ဧည ခ ပါတယ။ သ းပ၊ သအမတ ကး ညစား ေက း ပ ေတ မာ သ း မသားစ များ အြပင အြခား ြမနမာ၊ြမနမာ နပါလ များ ဆ ြဖစ ပါ တယ။ ပ အ ပး ြမနမာေတ ကး ကျန တ အခါ

သချငး ေတ ဆ က ပါ တယ။ ြမနမာေတ အားလး န ခငမင သား ပါတယ။ ဦးစးေအာင န ကမတး တ က အဆ အက ဝါသနာ ပါ က ပါတယ။ ေနာက ပငး ဦးစးေအာင အမ မာ ြမနမာ အဖ ဆ ြဖစ ပါ တယ။ သပနး ယးဒယား ေကာက း ကကကင က စမး လပစား က ပါတယ။

တခါ တရ ကတမနဒ မ က ြပနသနး သည ြမနမာ ေလေ ကာငး ေလယ ခ တရငး ၍ ညအပ(night stop) ရေသာ အခါ ေလယ ေပ က အဖ က ညစာ ေက းရာ တင ဖတ ကား ခရ ပါသည။ ပထမ အ ကမ မာ သအမတ ကး က ညစာ ေက း ဧည ခ ကာ ေနာက ပငး တင ေလေ ကာငး မနေနဂျာ ဦးေအာင ကး ကေက း ေမးပါ သည။ ထအခါ စါ ေရး သ က အခန လတ ဝစက(whiskey) ြဖညစက ဧည ခ ေပးပါ သည။ ြမနမာ ေလေ ကာငး ေလယ အဖ င ခင မင သား ပါ သည။ သလ င ေကျာငး ငြပ အ တက ကယရင သဃနး ၂၀ လ ၍ စာေရးသ က လ ဒါနး ရာ ရနကန မ သယယ ေပး ဓါနြပ ပါသည။

ေနာက ပငး စာေရးသ ၏ ေလယ မး မတေဆ က ကတမနဒ က ြမနမာ အဖ အတက ရနကန မ ေရငါး ဘကင သယ ယ ေပး ပး စာေရးသ က အခန လတ ဝစက လကေဆာင ေပး ြဖစ ပါသည။ စာေရးသ ၄လ ကနထ က မြပညမ စမကနး အပချ ပသ အြဖစ တာဝနယ ေသာ အချန ည အချကအလက စစ ေဆာငရကေရး အ ကေပး (Data Processing Adviser, DPA) မာ ကျနးမာေရး မေကာငး ၍ အမြပနသား ရာ စာေရးသ အေနြဖင စမကနး တာဝနခ အရာ (Officer in Charge) အြဖစ တာဝန ယ ရပါသည။ စာေရးသ ၏ ၄လ ကနထ က ြပည ေသာ အခါ ၃ လ တး ခန အပ ခ ပါ သည။

တာဝနခ အရာ အေန ြဖစ စမကနး ကား က းချန အြပင သးခင ရ လ သားေရး လာေရး အဆင ေြပပါ တယ။ ဒါေပမ က မာ ကလသမဂ း စ းမျ း အရ းချန အြပင သး သည က သတမတ ထား သည နး အတငး ေပး ရ ပါ သည။ ဒါေပမ လ အပသလ သးြဖစ ပါ သည။ မ ြပင ေတ ေတာင ယ ေမာငးြဖစ ပါတယ။ ဟမဝ ာ ေတာင တနး ေတာငထပ များက ေတာင ေပ မ ေလးများ ြဖစ က တ နာဂေကါ(တ)(Nagarkot) င ဒလက(လ)(Dulikhel) က နာဂေကါ(တ) က သား ပး ကည င ပါတယ။ အေကာငး ဆး က ေတာ အဒ မ ေလးများ မာ ညအပ ပး နနက ေစာေစာ ထ

ကာ တမများ မဖး မ ေတာငထပ များ က ကည င ပါတယ။ ကမာ ပတ ခရးသယ အချ က ညအပ သား က ပါတယ။ နာဂေကါ(တ) က ကတမနဒ မ ၏ အေ ဖက ၃၂ ကလမတာ ေဝး ပး ေပ ၇၀၀၀ ေကျာ (၂၁၉၅ မတာ) ြမင ပါ တယ။ ငး ေတ ေဆာငး ထား သည ဟမဝ ာ ေတာင တနး များ က အကျယ ြပန ဆး ေတ င သည ခငး ေနရာ ြဖစ ပါ တယ။ ဟမဝ ာ ေတာင တနး များ ၁၃ ခ မ ဂ ခ က ေတ ြမင င ပါ တယ။ ဒလက(လ) က ကတမနဒ မ ၏ အေ ေတာင ဖက ကလမတာ ၃၀ ေဝး ပး မတာ ၁၅၅၀ ြမင ပါတယ။ ဧဝရက ေတာင တနး က မေတ ရ ေပမ အာနာပန(Annapurna) အပါ အဝင အြခား ေတာင ထပ င ေတာငတနး များ က ခန ညား စာ ေတ ြမင င ပါ တယ။ ြမနမာြပည စကပျ းေရး ဌာန က အမထမး စဦး ကတမနဒ မ ေရာက ေန စ နာဂေကါ(တ) က ေန ြခငး ြပန သားြဖစ ပါတယ။ စာေရးသ ကယတင စမကနး ကား က ေမာငး ပး သတ စ ဦး င အတ စမကနး မ စနစ ေဆာ(ဖ)ဝ ပါရဂ (System Software Expert) အဂလပ လမျ း ေပါလ ဝပ(တ)ဆင(Paul Watson) ပါ သား က ပါ သည။ လေတ လက ေခ ရ ၍ တ ေ ကာငး၊ ေတာင ေပ လမးကျညး မာ ေြဖးေြဖး ေမာငး ရ တာေ ကာင ၎ငး၊ နာဂေကါ(တ) ေရာက တ အခါ မာ တမ ေတ က ေန ပါ ပ။ နာမည ကး ေတာငထပ များ က တမေတ ဖးေန လ မေတ ရ ပါ။ ဒါေပမ

ငးေတ ဖး ေန တ ဟမဝ ာ ေတာင တနး ကး ကအနးကပ ေတ ရ ပါတယ။ လက န လမးကင ရငရ တယ လ ထငမ ေအာင နးကပ ပါတယ။ နာဂေကါ(တ) မ ေလး မာရာ သာသာ ပး ဟတယ စားေသာက ဆင ကး ကး မားမား မ ပါ။ ေမာငး ရ တ လမးက ေတာ ကပါး ေဘး က လမးကျညး ြဖစေပမ ခငးက

သာယာ ပါတယ။ ေတာင ေတ ြဖစ လ စပါး က ေလကတစ စက ပျ း နညး သး က ပါတယ။

ဒလက(လ)က လ ေရာက ြဖစ ပါတယ။ သလ င ေကျာငး က အဒမာ တရား စခမး လပ ပး ဆမးေက း ကဖတ ၍ သ း က ဦးစးေအာင င အတ သ း ကား

င သားြဖစ ပါ တယ။ တရား စခမး က ေတာင ကည တ ေနရာ မဟတ ေတာ ေတာင တနး ကး က အနးကပ မ ေတ ရ လက ပါ။ ဒလက(လ) က ခ င မ ြဖစ ပး ဗဒဘာသာ င ဟ ဘရား င ေကျာငး များ ပါသည။ ကားသး ခင ရေပမ လညး စေန းပတရက ေတ မာ လမးေလ ာက ြဖစ ပါ တယ။ မ ေဟာငး၊ ကမာ လည ခရးသယ များ ေန ရာ သာမ(လ)(Thamel)၊ မ သစ ေဈးတနး တင မ က၊ အားကစား ကငး တ က ေလ ာက ြဖစ ပါ တယ။ ဦးစးေအာင င အတ လညး လမးေလ ာက ြဖစ ပါတယ။ သ က နနက ေစာေစာ ဟတယ က လမးေလ ာက လာ ပး မ တဝက အတ ဆက လမးေလ ာက ြဖစ ပါတယ။ တခါက ေဆရနဘ ေစတ ဆ က လမး ေလ ာက တက ကပါ တယ။ ဟတယ က ေန ေလ ာက ြမစတခ က ြဖတ ပး ေစတ က တကသည ေလ ကား သ ေရာက ပါသည။ေစတ ရငြပင အေပ အထ ေလကတစ ၃၆၅ ခ တက ရ ပါသည။ အေပ ေရာက ေတာ ေမာ လနးလ ဘရား မဖး င ေသး ဘ ၁၀ မနစ ေလာက ထင ေန ရာ ေခါငး ဆပင ကား က ေခ း ေတတက ေန

ကေကာငးေကာငး သ ေန ရ ပါတယ။ ဒါနဘ ေနာက တခါက ေဆရနဘ ေစတ ဆ က လမး ေလ ာက မ တက ြဖစ ေတာ ပါ။ တြခား ေနရာ ေတ က လမး ေလ ာက ြဖစ ပါ တယ။ ေဒါကတာ ဟနထနး က ဖတ ကား ၍ သ အမ အ ထ ေလ ာက ြဖစရာ သ က ေကာငးေကာငး ဧည ခ ပါတယ။ စာေရးသ သည ပထမ ၄ လ ေနာက ၃ လ ကနထ က ြပည ေသာအခါ ြမနမာြပည သ ြပန ရန ြဖစ ပါ သည။ အငစအငအမ(မ)၊ စအမစ ကမဏ င အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန အမထမး များ အပါဝင စမကနး အဖ က ဟတယ တခ မာ တဆက ညစာေ ကး ပါ တယ။ စာေရးသ က ညစာ ပ အတက အခန လတ ဝစက ၄ ပလငး ြဖည စး တယ။ မ ဝ ေသး ေသာ သ များ က စာေရးသ ရလးဗဂးဒါး တက ခနး မာ ဆက ရာ ညနက မ ပ သမး ြဖစ ပါ သည။ အြပန မာလညး ထငး ေလ ေ ကာငး လငး ြဖင ဘနေကာက မ တဆင ြပန ြဖစ ပါတယ။ ြပန တ အခါ ြမနမာ အဖ က ေလယ ကငး က လက ပ က ပါ သည။ မသားမ စာေရးသ ရလးဗဂးဒါး တက ခနး မာ ဆ က ပး စ ပး ေလယ ကငး သ ဆငး က ပါ သည။ ေလယ ေပ မတက မ နပါလ ထး စ အ တငး စာေရးသ က ကမတး က ပနးကး စပ ပါ တယ။ ဒါ န ဘ နေပါ ငင ကတမနဒ မ ပထမ အ ကမ သားေရာက ြခငး ပး ဆး ခ ပါ သည။

၁(ခ) ။အလပ အကင င တာဝန ဝတရား အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန စမကနး မာ နေပါ အစးရ ၏ ဗဟ း စကရာ ဆငးဂါး ဒါးဘား ဝငး အတငး အေဆာကဦး အသစတင တည ပါသည။ စမကနး အရ အနလငး တာမနယ(လ) များ ပါ ေသာ အငစအယ(လ) ၂၉၅၀ (ICL 2950) ကနပျ တာ၊ ဒစစကက အေြခခ အချက အလက သငး တာမနယ(လ) စနစ များ က တတဆငရန ြဖစ ပါသည။ စမကနး ေအာက တင ေလေအးစက၊ မြပတေသာ လ ပစစ စမးအားစက(UPS)၊ ေနာကခ ဓါတမးစက ၊ အ စ ေသာ ပတ ဝနးကျင ထမးသနးေရး စကများ လညး ပါဝင ပါသည။ စက ပစညး အားလး လလ က အ ယ အငစအယ(လ)(ICL) ကမဏ အငစအငအမ(မ) (ICIM) က တာဝန ယ တပဆင ရ ပါတယ။ ေလေအးစက၊ ကျမးခငး င မျက ာချက က အ ယ အစးရ ကမဏ စအမစ (CMC) က တာဝန ယ ရပါတယ။ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန က သာမန အစးရ ဌာန မျ း မဟတ ဘ ဘတ လ ေက ပေရး ငး လ ပကဆ ယ ပး ဝနေဆာငမ ေပး တ ဌာန ြဖစ ပါတယ။ အြခား အစးရ ဌာန ေက ပေရး ငး တ ၏ လပ ငနး က ကနပျ တာ ေပ မာ လပေဆာင ရန ဝနေဆာငမ ေပးပါတယ။ စနစသ ပခြခငး၊ ပ ဂရမစစ ေရးသားြခငး၊ ကနပျ တာ ေပ မာ အသးချမ များ လပေဆာင ေပးြခငး၊ တ က တခြခငး သမဟတ အတ လက အခေ ကးေင ယ ပး လပ ေဆာင ေပး ပါတယ။ ကမာ ကလသမဂ လဦးေရ ရနပေင အဖ / ကမာ ကလသမဂ နညး ပညာ ပးေပါငး ေဆာင ရက မ ဌာန (UNFPA/UNDTCD) ၏ သနးေခါငစာရငး စမကနး က နေပါ ငင သနးေခါငစာရငး က အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန စမကနးအရ တပဆင သည ကနပျ တာ ေပ မာ တကချက/ စစ လပေဆာင ရန ြဖစ ပါသည။

စာေရးသ ၏ ေဖ ြပထား ေသာ တာဝန ဝတရား မာ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန င အြခား ဌာန မ ပ ဂရမစစ သ အေဟာငး င အသစ များ က ကေဘာ ဘာသာစကား က တတက မး ေအာင သင ကား ပး ကနပျ တာ အသးချ မ များ က ကေဘာ ဘာသာစကား သး ပး အေကာငထည ေဖ ြခငး က လက ေတ ေလကျင ေပးရန ြဖစ ပါ သည။ စာေရးသ ၏ ရနကန မ တကသလများ ကနပျ တာ ဌန/ယစစ (UCC) ICL 1902S ကနပျ တာ စနစ င ဆင ၍ အငစအယ(လ) ၂၉၅၀ (ICL 2950) ကနပျ တာ စနစ က လယလယ ကက တတက မး ခ ပါ သည။ အငစအငအမ(မ) (ICIM) အငဂျငနယာ များ က ကနပျ တာ စကများ က တပဆင ပးစး ေသာ အခါ အငစအငအမ(မ) (ICIM) ေဆာဖဝ သမား များ က မေစာင ေတာ ဘ လအပ သည ေဆာဖဝ အားလး တပဆင စမးသပ လက ပါတယ။ စာေရးသ အေန ြဖင ကေဘာ ဘာသာစကား က ကနပျ တာ ေပ လကေတ သင ကား ပ ချ ခ သည အြပင သက ဆင သ များ က တပဆင ထား သည ေဆာဖဝ များ လပေဆာင ပ င စနစ ပ ဂရမစစ ြခငး က စာေရးသ က လကေတ သင ကား ေပး ခပါသည။

စမကနး အပချ ပ သ Chief Technical Adviser (CTA) မာ ကျနးမာေရး မေကာငး ၍ အမြပနသား ရာ စာေရးသ အေနြဖင တာဝနခ အရာ (Officer in Charge) အြဖစ တာဝန ယ ရပါသည။ စာေရးသ ၏ ၄လ ကနထ က ြပည ေသာ အခါ ၃ လ တး ခန အပ ခ ပါ သည။ ကမာ ကလသမဂ သနးေခါငစာရငး စမကနး က နေပါ ငင သနးေခါငစာရငး က တကချက/ စစ လပေဆာင တာ က ေထာက ပ ကည ေပး ရပါသည။ ထ အချန မာ ဘ လယယာ စမခန ခ မ စမကနး (Farm Management Project) အေကာငထည ေဖ ရန ကမာ ကလသမဂ စားနာရပခါ အဖ( Food and Agricultural Organization, FAO) မစ င လာေရာက ပါသည။ ထ စမကနး ေအာကတင ဖထရန (Fortran) ြဖင ေရးသား ထားေသာ လယယာ စမခန ခ မ ေဆာ(ဖ)ဝ(FarMap)က အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန ေပ မာ လပေဆာင င ရန ြပ ြပင ေပး ရန သည က အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန န ကားေရးမး ၏ တကတနးချက အရ စာေရး သ အေနြဖင ပါဝင လပေဆာင ေပး ပါရန ကမးလမး ခ သည က လကခ ခ ပါသည။ စစ ေပါငး ကနထ က ၇လ ြပည ေသာ အခါ ေရာက ေန ပ ြဖစေသာ စနစ ေဆာ(ဖ)ဝ ပါရဂ (System Software Expert) က တာဝနခ အရာ (Officer in Charge) ဝတရား များ လ ပး ြမနမာြပည သ ြပနလာ ခ ပါ သည။ ၂။ ဒတယ အ ကမ (၁၉၈၃ ခ ေမလ မ ၁၉၈၃ ခ ဇနလငလ) အထက က ေဖ ြပ ထား ေသာ နေပါ ငင ကမာ ကလသမဂ စားနာရပခါ အဖ ၏ လယယာ စမခန ခ မ စမကနး တင စာေရး သ က အတငပငခ အြဖစ ၂ လ ခန အပ ပါသည။ ၂ လ အတငပငခ သာ ြဖစ၍ ကမာ ကလသမဂ

ငငကးလကမတ (LP) မ ထတ ေပး ပါ။ ြမနမာ ငငကး လကမတ ေပ မာ နေပါ င င ဗဇာ က ယ ရ ၍ အခမ မဟတ ဘ ၇၅ ကျပ ေပး ရ ပါ သည။ အဒ အချန မာ နပါလ ေလေ ကာငး က ရနကန ကတမနဒ ြပန သနး ရာ စာေရးသ က နပါလ ေလေ ကာငး ြဖင သားေရာက ခ ပါ သည။ နပါလ ေလေ ကာငး က ဘနေကာက အထ ေြပးဆ ပး ရနကန ကတမနဒ ခရးသယ

မ ရနကန မာဆက ပါ သည။ ေလယ ေပ ေရာက သား ရာ ခရးသယ ေလယ အြပည ြဖစ ေန ၍ အ သ သား ပါ သည။ ကတမနဒ ေရာက ေတာ ဦးစးေအာင၊ ဦးေအာင ကး၊ ကမတး တ က လာ က ပါ သည။ ခရးသယများ ပစညး များ ေတာ ေလယ ကငး မာ အေတာ ကာ သား ပါ သည။ ေနာက မ ဦးေအာင ကး ေြပာြပ ၍ သရ သညမာ ြပည ကျပ ေနသည ခရးသယ များအားလး လလ မာ ဘနေကာက က ြပနေရာငး ဖ ပစညး သားဝယ သ များဟသရ ပါသည။ အဒ တနး က မဆလ ေခတ ြမနမာြပည င မတ ဘ နပါလ များ ငငြခား သားဖ ငငကး လကမတ လယလယ ကက ရ ပါသည။ ပထမ တေခါက ေရာက ခါစက တညးခ ခ တ အဗားဂရငး ဟတယ မာ ဘ တညးြဖစ ပါတယ။ စာေရးသ ၏အလပ က ယခင က လ ဘ ဆငးဂါးဒါးဘား(Singha Durbar) ဝနး အတငး အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန မာ၊လယယာ စမခန ခ မ စမကနး း က အြခားတေန ရာ ၍ းအ က အပ မလပ ေပးပါ။ သားေရး လာေရး အဆင ေြပ တ၊ နးတ ေန ရာ မာ ဘ ေန လက ပါတယ။ း က ဟတယ လမးထပ က တကဆ စး ရင ၅ နပါလ ပး ဘ ေပး ရပါသည။

နနကစာ ေတာ ယခင ကလ ဘ စားေန က နနဂလ(Nanglo) မာ စား ပါတယ။ ၉နာရ မခခင လမးထပ က တကဆ စး ပး း သားပါတယ။ း ကအြပန ေတာ လမးေလ ာက လက တကဆ စး လက ြဖစ ပါတယ။ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန က အတငး က ၍ တကဆ အြပင ထက စးရပါသည။ ကမာ ကလသမဂ ၏ အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန စမကနး မာ ပး ဆး သား သြဖင စမကနး ေမာေတာကား က ြပနအပ လကရ ပါသည။ အဒ အချန မာ ဦးေအာင ကး မသားစ က ရနကန ြပန သား ရာ သ န သ၏သား ကး ၂ ဦး သာ ပါသည။ များ ေသာအား ြဖင ညေန ပငး တင စာေရးသ၊ ဦးေအာင ကး န ကမတး တ ဆ ပး စားေသာကြဖစ ကပါတယ။ မစားမ ကမတး ကား န ကတမနဒ ပတလည၊ မ ပတ လမး ေလ ာက သား ြဖစ ပါ တယ။ တခါ တရ ဦးစးေအာင လ ပါ လာ ပါ တယ။ ကမာ ကလသမဂ စားနာရပခါ အဖ(FAO) လယယာ စမခန ခ မ စမကနး (Farm Management Project) တင စနစသ ပခ အတင ပင ခ အြဖစ စာေရးသ ၏တာ ဝန မာ ဖထရန (Fortran) ြဖင ေရးသား ထားေသာ လယယာ စမခန ခ မ ေဆာ(ဖ)ဝ(FarMap)က အမျ းသား ကနပျ တာ ဌာန ေပ မာ လပေဆာင င ဖ ြပ ြပင ေပး ရန ြဖစ ပါသည။ FarMap ေဆာ(ဖ)ဝ မာ FAO ၏ မပင ေဆာ(ဖ)ဝ ြဖစ ေသာလညး စမကနး ပ ဂရမစစ သ များ ြပငဆင ခင ရ ေသာ ပငရငးဖင(open source) ေဆာ(ဖ)ဝ ြဖစ ပါသည။ ဒါေပ မ ေဆာ(ဖ)ဝ ြပငဆင ေသာ ပ ဂရမစစ သ များ သည စနစ တကျ မြပင ဆင၊ ြပငဆင ရာ ေတ က မတချက မ ေရး သား ၍ ေဆာ(ဖ)ဝ ပ ဂရမ များ က နားလည ရန မလယ ပါ။ ပ ဂရမ က ဟ သား ဒသား ဟေရာက ဒေရာက ပေထး ေန

ပး ပ ဂရမမာ များ ေခ တ စပယဂကတ ကဒ (spaghetti code) ေတြဖစ ေန ပါ တယ။ ပ ဆး ဒါက အဒ ေဆာ(ဖ)ဝ အ တက စမးသပ ရန အချကအလက (test data)

င မန သည ရလတ အေြဖ များ မ ပါ။ သစေ တးလယား ငင သား စမကနး မနေနဂျာ က ဒါ ေတ ကမသ ပါဘး။ စာေရးသ အေန ြဖင လ အပ ချက များ က အေကာင အထည ေဖ ရန ပေထး ေန တ ဖထရန (Fortran) ပ ဂရမ များ က ြပ ြပင ရ ပါတယ။ မသး ဘ ကျနေန တ ကဒေသ (dead code) ေတ က ဖယထတ။ ကျန ကဒ ေတက နားလည ရန က းစား ပး ြပငဆင ရ ပါတယ။ အပငး (module) ခ ပး တတ င သေလာက စမး သပ ရ ပါတယ။ အဆငေြပ မယ ထင တ အချက အလက န တခ ြခငး စမးသပ၊ ေနာက ေပါငး ပး စမး သပ ခါ အေြဖ ရလဒ က စမကနး မနေနဂျာ ကမန မ မန ေမး ရ ပါ တယ။ သငေတာ သညအချကအလက (test data) များ က စ းစား ပး စမကနး မနေနဂျာ ေ က နပ သည အထ စမး သပ ေပး ခ ပါ သည။ စာေရးသ ပးဆး ၍ မြပနမ ြမနမာြပည ယစစ စမကနး ၏ ယနကစက Chief Technical Adviser (CTA) အြဖစ စ များ စာ ေဆာငရက ခ ေသာ ေဒါကတာ

ာဖ(က) ဆာလစ(ဘ) (Dr. Shafeek Saleeb) သည ကမာ ကလသမဂ ၏ အြပညြပည ဆငရာ ကနပျ တာ အ ကေပး(Inter-regional Adviser on Computers) အေနြဖင ကတမနဒ သ ေရာက လာပါ သည။ ရနကန မာ ထ က ရငး း ပး ကင သားလယ စ ကစာေရးသ မသားစ က ေကာငးမန စာ ြပ စခ ပါ သည။ ေဒါကတာ ဆာလစ(ဘ) က ေစာင ပး ေတ ဆ ေဆးေ း ကာ ေ ကးေမး ဧည ခ ပး မ ြမနမာြပည ြပန ြဖစ ပါ သည။

ြမနမာြပည အြပန မာ ပစညး များ ၍ နပါလ ေလေ ကာငး ြဖင မြပန ဘ ြမနမာ ေလ ေ ကာငးက ေြပာငး ရာ ဦးေအာင ကး က စစ ေပး ပါ သည။ ပထမ တခါတနး က လဘ

င ငြခား ပစညး ေတ က ကမတး ဆင က ေရာ ေစျး ထ က ေရာ ဝယ ြဖစ ပါ တယ။ သဆင ကပစညး ေစျး ေလ ာ ေပး ပး ေစျး ထ က ဆင ေတ မာ လညး လက ပး ေစျး ဆစေပး ပါသည။ ဒ တခါ ြပန ေတာ လညး ေဒါကတာ ဟနထနး အပါ ြမနမာ အဖ က ေလယ ကငး က လကပ ကပါသည။ ြမနမာ ေလ ေ ကာငး ေပ မာ ဘယာ မတက လ ေလယ ေပ မာ ေသာကဖ ေဒါကတာ ဟနထနး က ဘယာဗး အေအး ေတ ထည ေပးလက ပါတယ။ စာ ေရး သ ေလယ ေပ မာ ေသာက တ အခါ ေလယ ေပ က အဖ ေတ န အြခား ခရးသယေတ က ပါ တက ပါ သည။ ေလယ မး ေတ က ေတာ မေသာက က ပါ၊ စာေရးသ က အားနာ ၍ ေလယ ေမာင တဦး န ခရးသယ တဦး ေလာက ဘ ေသာက က ပါ သည။ ဒါ န ဘ နေပါ ငင ဇာတလမး ဒတင ဘ ပးစး ပါ သည။ ဦး စး ပင (UCC)