amabost urterekin hasi nin -

tzen organoa jotzen, 48rekin

utzi diot, justu organo-jole

gisan 33 urte bete nituenean, Jesus

jubilarazi zuten adin bera. Hasieran ez

nintzen bereziki ateoa; gehiago neukan

halako indiferentzia bat, odola borbor

daukan gazte batek meza bezalako an -

tzezpen zaharkitu eta motel baten

aurrean eduki dezakeena.

Baina urteekin gero eta jasangai -

tzagoa egin zait apaizek esaten dituz-

ten gauzen eta egiten dituztenen arteko

leizea, gero eta ankerragoa Eliza honek

Jesusengandik hartu duen distantzia.

Adibidez: egunero egunkarietan

Elizak nazio askotan onartu dituen mila-

ka pederastia kasuen berri irakur tzen

nuen bitartean, igandetan ez nuen hitz

erdirik entzuten gaiari buruz. Bekatariak

beti besteak ziren, Eliza inoiz ez.

Ohartu nintzen, baita ere, gaur

Elizak defendatzen duen familia ere-

duari buruz ez zuela Jesusek ezer esan,

berak kontrakoa egin zuela: inoiz ez

zaigu bere familiarekin afaltzen ager -

tzen, inoiz ez du ama agurtzen, inoiz ez

du lanik egiten, bere aita desagertu da

eta ez dakigu ezer, bera beti lagun arte-

an dabil. Ohartu nintzen, beraz, gaurko

Eliza asmakizun bat dela, Jesusekin

zerikusirik ez daukana.

Ohartu nintzen gauza garrantzitsu

batez, baita ere: Jesus pertsona orijina-

la izan zela, hark ez zuen inor imitatu,

bere bidea egin zuen, garaiko denen

kontra. Beraz, Jesusen etsenplua

jarraitzea hori litzatekeela, gu ere oriji-

nalak izatea, ez jarraitzea inori, ezta

Jesusi ere, garaiko indar hegemonikoen

kontra egotea. Ondorioa oso argia zen,

sinplea eta sakona: gaur Jesusi jarrai -

tzea Elizari kontra egitea litzateke!

Jiddu Krishnamurtik esan zuen:

Egia biderik gabeko esparru bat da. Eta

Anthony de Mello jesuitak: Norbaiti

jarraitzen diozun unean, egia bilatzeari

utzi diozu.

Jesus bera ere ez zen esan zaigun

bezain saindua, baditu detaile anke-

rrak. Bere Elizaren buru ikaslerik bio-

lentoena izendatu zuen, Pedro, ezpata

erabili eta hurkoa zauritu zuen bakarra;

beraz, hurkoa zauritzeko, hiltzeko bai-

mena ematen ari zen bere ondorengo

kaskagogorrei.

* Kazetaria. Idazlea. Urrestilla (Azpeitia)

31

Ateo bat mezatanPAKO ARISTI*

H

Gurutzean bi lapurrekin egin zuen

jokaldia ere patetikoa izan zen, bati, otza-

nari, barkatu, eta besteari ez, zer egoismo

berea! Alegia, nire boterea onartzen due-

nari barkatuko diot, errebeldeari ez. 70

bider 7 aldiz barkatu behar zela zioenak

ez zuen barkamen-ahalmenik erakutsi,

eta noiz, eta azken unean, teorian bizitza

haserrerik gabe uzteko unean. Holako

etsenplu kaxkarrak asko dauzka.

Pertsona otzanak maite ditu Elizak

ondorioz. Gaur zer da otzana izatea?

Zeure adimena ez garatzea, esandakoa

sinestea, akritikoki betetzea, arau eta

dogma guztiak irenstea, horiek parteka -

tzen ez dituztenak erdeinatzea eta kon-

denatzea, alegia, mundua bizitoki txar

eta negargarria egiteko modu se gurua.

Horregatik utzi dut organo-jole

lana, Elizarekin nire azken haria ete-

naz, betikoz eta betirako. Gehiegitan

ikusi dut, igandero, Elizak burutzen

duen tranpa psikologikoa jendea mo -

rroi eta esklabo edukitzeko, eta ama-

rruaren hezurdura antzeman egin dut.

Ni neure bidean aske eta alai noa;

bakoitzak egin beharko du berea, beste

gauza bat ulertu bainuen: egia indibi-

duala dela beti; kolektiboa bihurtzen

denean dogma bihurtzen delako.

Lehen notak

Psikologoek diotenez, gure bizitza-

ko lehen zazpi edo zortzi urtetan osa tzen

da gure nortasunaren %90a. Jaio tzen

garenean, gure burmuina disko gogor

bat bezalakoa omen da, txuri dagoena.

Laster hasiko da inguratzen gaituen

gizartea disko hori betetzen, programa -

tzen. Familiako iritziak, se kretuak eta

maniak irentsiko ditugu, eskola irentsiko

dugu, erlijioa, zapore gastronomikoak,

kultura, musika, historia, konplexuak,

eta inguratzen gaituen errealitate horri

buruzko kontakizun-mosaikoarekin pro-

gramatuta geratuko da gure burua bizi -

tza osorako. Alejandro Jodorowskyk dio

bikoteen arteko liskarrak ez direla bi

pertsonen artekoak, pertsona bakoitzak

bere iraganarekin dauzkanak baizik. Hor

dagoela kakoa.

Hori aspaldi zekien Elizak, eta

horregatik umeak jaio orduko bataiatze

horren presa, bestela, hilez geroz, lin-

boan geratuko zirelako beldurra txerta-

tuz gurasoengan; horregatik lehen jau-

nartzea zazpi urterako egin behar la -

rria; horregatik doktrina lehenbailehen

disko gogor horretan sartu beharra, ho -

rregatik haurren hezkuntza bere eskue-

tan edukitzeko borroka, bai baitzekien

egia latza: behin umearen programazio

zerebralean bekatuaren eta erruaren

kontzeptuak sartuz gero, oso erraz kon-

trolatuko zuela pertsona hori bere bizi -

tza osoan.

Bai baitzekien Elizak sarien eta

zigorren kontzeptuak txertatuz gero,

pertsona hori bere esanetara oso erraz

jarriko zuela, heriotzarekiko beldurra eta

Pako AristiGogoetak

32

zerua irabazi beharra txertatuz gero oso

erraz zeukala kristau berriaren sumisioa.

Elizak ez baitu jendea adimentsuagoa

izaterik nahi, ez; obeditzaileak nahi ditu,

ez dezatela bere kasa pentsa, jarraitu di -

tzatela arauak eta aginduak. Esaten dute-

naz beste, alegia fedea edukitzea zaila-

goa dela, ikusi gabe sinestu zuen haren

figura laudatuz eta abar, askoz errazagoa

baita sinestea, eta pentsatzeari uko egi-

tea. Sinestea erosoagoa da; arriskutsua

pentsatzea da, nork bere adimena era-

biltzea bizitzari aurre egiteko.

Bai baitzekien Elizak lehen zazpi

urte horietan programatzen ez den giza-

kia ez duela gehiago inoiz menderatuko.

Ez dela Elizara hurbilduko askatasunaz

pentsatzen ikasi duena. Egin dezagun,

bestela, galdera xume bat: euskal semi-

narioetan, euskal apaizen artean zenbat

dira bere helduaroan, jo dezagun 20 urte-

rekin, apaiz sartzea erabaki zutenak? Bat

ere ez. Den-de nak umeak garraiatu

zituzten, gure ba serri umetsuetatik, bizi -

tza hobe baten xantaia erabiliz. Semi -

narioetan zeuzkaten hamar urteko mila-

ka ume, euren eskura, haien burmuinare-

kin nahi zuten guztia egiteko (eta asko-

tan euren gorputzarekin ere bai).

Eta, batez ere, bai baitzekien

Elizak programazio hori txertatutako

gizakiek sekulakoak eta bi sufritu

beharko zituztela hortik irteteko, horri

ihes egiteko, burua garbitzeko. Eli -

zaren programazioak bizitzako alor

guztiak kutsatzen baitzituen, sendiar-

tea, bikotea, sexua, lagunartea, lan-bal-

dintzak, dirua irabazteko moduak

den-dena. Jendearen jokabide sozial

guztiak zeuden Elizak pozoituak, asko-

tan modu inkontzientean. Euskal He -

rrian sufrimenduari zaion mirespena,

plazerari zaion erretxazoa, lanari zaion

begirunea, gure harremanen hoztasun

fisikoa, zoriontasun beteari diogun

alergia eta beste ezaugarri asko Eli -

zaren programazioan sustraituak dau -

de. Jende asko desengantxatu da hor-

tik, baina majo sufritzen ikusi dut nik

jende hori. Ukatu nahi zuten hura hain

zegoen bere nortasunarekin bat eginda!

Ume nintzelarik

Banituen umetan elkartasun senti-

menduak, urrutiko pobreekiko errukia

sentitzera eramaten nindutenak, ba -

nuen zaharrei lagundu nahia, enpatia

soziala, alegia. Eta traszendentzia nahi

inkontziente bat ere esperimentatzen

nuen. Adibidez, organoa jotzen ikasten

hasi nintzen, tresna haren soinuak egu-

neroko miseriatik hegaldatu bezala

egiten ninduelako. Edo gauero hitz

egiten nuen hilberri zen aitonarekin,

gauzak kontatuz, aholkua eskatuz.

Umeak barruan dakarren poten -

tzial hori bideratzeko tresnak behar

ditu, eta nik aurkitu nuen bakarra kris-

tautasuna izan zen, eta moldatu nin -

tzen nolabait bere kontzeptuen baitan

aurrera egiten eta nire kezkentzako

erantzunak bila tzen.

Ateo bat mezatan Gogoetak

33

Baina, zorionez, kristautasuna ez

zen sustraitu niregan. Senak edo esaten

zidan ez fidatzeko parafernalia hartaz,

kartoizko gaztelu itsusi bat zela, barrua

hutsik zeukana. Elizak zatarrak irudi -

tzen zitzaizkidan, santuen eskulturak

are itsusiago. Jesus maite nuen, baina

eliza ilun eta hautseztuan esaten nion

neure buruari: Jesus ezin liteke hemen

gustura egon. Edo gehiago: ez dut uste

hemen dagoenik ere, inoiz egon denik.

Mendi-gailurrean nengoenean gertua-

go sentitzen nuen Jesus.

Apaiz triste eta mutilzahar inutil

haien zeremonietan, tunika horterak

jantzita palio azpian joaten zirenean,

ez nuen Jesus ikusten. Ezinezkoa zen,

eta oso arrazoi sinpleagatik: bere

garaiko Eliza ofizialaren aurka joan

zena, Eliza horrek berak hiltzeraino,

ezin zitekeen orain Eliza ofizialaren

baitan gustura egon. Hain sinplea iru-

ditzen zitzaidan hori, ez nuela uler -

tzen jende guztia horretaz ez kontura -

tzea.

Orain ulertzen dut nik banituela bi

dohain agian jende askok garatzen ez

dituenak: bata, gauzak pentsatzen jar -

tzeko beta hartzea, gizarteak proposa -

tzen dizkizun ekintzak gutxienik apur

bat aztertzea, behintzat; eta bi, neureki-

ko konfiantza, neure barruak esaten

zidanari kasu egitea, ez akonplejatzea

ahots boteretsuen aurrean eta gauza

guztiak interpretatzeko ahalmena ba -

duzula pentsatzea. Adimena daukazu-

la, beste guztiek bezala, eta adimen

hori erabiltzen ausartzea.

Horregatik, ez zitzaidan zaila ger-

tatu hurrengo pausoa: 14 urterekin, ins-

titutura hasi nintzenean, nire barrenetik

erori egin ziren errudun kezka eta kon-

plexu guztiak, pertsonak manipulatze-

ko erabiltzen diren mekanismo psiko-

logiko guztiak. Ez nien aurre egin

behar izan; nik haiei garrantzia emate-

ari uztearekin erori ziren, autoritatea

kendu nienean ezdeus geratu ziren. Ez

baitziren ezer, nire adimena mugatzera

zetozen jolas beldurgarriak baino.

Handik aurrera askatasun sentipen oso

batez bizi izan nituen esperientzia guz-

tiak, eta gaur egun ere jarraitzen dut

sentipen berbera nire baitan pilpilka

sentitzen.

Organoa jotzen jarraitu nuen meza-

tan, baina hori beste ipuin bat da. Zor

karmiko bat dela uste dut.

Panorama soziala

Espiritualtasunari barre egiten zaio

Euskal Herrian. Oso herri fisikoa da

gurea, oso materialista, diruzalea, kon -

tsumista, jende gehienak oso maila

mental oinarrizkoa dauka, eta ez du

kezkarik hortik aurrera ezer esploratze-

ko. Dirua du amets jendeak, diruagatik

edozer barka lezake jendeak. Zure

bizitza dirua irabaztera enfokatuta ez

badago zure buruan zerbait gaizki

dabilela uste dute.

Gogoetak

34

Pako Aristi

Herri prosaikoa da gurea, gehiegi

jaten den leku bat, aberastasun gastro-

nomikoz mozorrotutako triperoz betea.

Futbola, ospakizun-otorduak, etxe bat,

bi edo hiru, auto bat, bi edo hiru, gara-

jea, elkarte gastronomikoa, karabana

eta txalupa Objektuz estaltzen du

jendeak bere bizitza, eta objektuok

erosteko sakrifikatzen du bizitza hori

bera, hutsune larriagoak estaltzeko:

autoestima oso baxua, konplexu pila

bat, bizitzako proiektu duin eta ilusio-

garri baten falta, frustrazio asko

Erreprimitu dituen barne-nahi askoren

suzedaneoen bila dabil jendea.

Herri fisikoa da gurea. Indarra era-

kutsi behar da beti, maratoiak korritu

behar dira euskararen alde, eta presoen

alde mendien gailurrera igo. Ez da

baloratzen pentsatzen duen pertsona,

meditatzen duena, irakurtzen duena,

lan isila baina funtsezkoa egiten duena.

Erdeinatzen dituzte begetarianoak,

reiki egiten dutenak, terapia alternati-

boetan dabiltzanak. Propagandak ezetz

dio, askatasunaren erreinuan bizi gare-

la, baina ez da horrela: holan edo halan

bidetik ateratzen dena gaur ere bazter -

tzen saiatzen dira, konfiantza kenduz,

elkarguneetara ez gonbidatuz, bizka-

rrean iseka eginez.

Espiritualtasunaren gaia ateratzen

baduzu aurpegia okertzen dute gehie-

nek, aspergarritzat daukate, antigoal tzat,

edo kristaukeriatzat. Txapa lehor tzat.

Zeinek eta nola urrundu du jende hau

bere gunetik? Hainbeste urrundu dira,

bidaiarik garrantzitsuenak ere, norberak

bere baitarako horrek nazka emateraino!

Umetan itsatsitako kristautasuna-

ren programazioa baztertu badute ere,

orain kontsumismoaren programazioak

hartu ditu haien burmuinak, itxurakeria

izanari gailentzen zaion plangintza,

ikuskizunaren kultura irensten duten

bitartean, produktu bat bestearen atze-

tik, beti modan jarri den azken nobeda-

dearen bila, libururik zarpailenak iren -

tsiz, filmik atzerakoienak ikusiz, asma-

kizunik inutilenak etxeratuz.

Amildegi handietatik sortutako

beldur baten aurrean bizi dira, zehatz-

-mehatz ugaztunek beldurraren aurrean

agertzen dituzten hiru defentsa-meka-

nismoak gauzatuz: bat, ihes egitea, ale-

gia, geure burua ezagutu ordez kanpo-

-estimuluetan galtzea; bi, kamuflajea,

alegia, jende-samaldan desagertzea;

eta hiru, automutilazioa, edo gure

dohainak baztertzea eta ezkutatzea,

ihes egiteko beren hankak mozten

dituzten animaliak dauden bezala.

Pentsa zeinen animalia garen ustez oso

jasoa den gure bizimodu sozialean ere!

Erlijioek ere, tamalez, beti beldurra

erabili izan dute gizakiak menderatze-

ko, lotzeko, kokiltzeko, eta ez maitasu-

na. Izan ere, maitasuna dagoen lekuan

ez dago beldurrik!

Jendeak oso gauza arraroak pen -

tsatzen ditu espiritualtasunaz hitz egi-

Gogoetak

35

Ateo bat mezatan

ten duzunean, kaskaratik egin zarela,

krisi psikologikoren bat izan duzula,

ala kristau edo budista bihurtu zarela.

Bere alderdi espirituala ukatuz,

alderdi materiala gizenduz, ahotik sar-

tuz espiritutik sartu behar luketen eli-

kadura, oso tristea iruditzen zait Euskal

Herriko panorama traszendentea.

Baina erne: merchandising espiri-

tuala ere kontsumoaren zati bat da, oso

ugaria da, eta bere oinarrian salmenta-

-taktika berdintsuak daude: musika

politak, argazki liluragarriak, edertasu-

nez inprimaturiko liburuak, ikastaroak

bata bestearen atzetik, atseden-etxeak

Pirinioetan Integral bezalako aldiz-kariak beteta datoz hosteleria espiritua-

leko iragarkiz.

Ez fidatu dirua sorrarazten duen

ezertaz; ez doa zure alde, dirua kobra -

tzen duenaren alde baizik. Oso sinplea

da. Nik nahi dudan espiritualtasuna ez

da estetikoa, ez da inozoa, ez da isola-

garria, ez da munduko arazoak ahazten

dituena.

Nire espiritualtasunak ez du guruen

beharrik, guru bat besarkatzea giza adi-

menaren frakasoa baita, beti norbaiten

beharra izate negargarri bat. Umetan

gurasoak, gero apaiza, gero irakasleak,

gero alderdi politikoak eta orain

guru bat? Zeri diozu beldurra? Heldu

zaitez, ausartu zaitez bakarrik, adi-

mentsua zara, erabil ezazu adimena!

Nolabaiteko bide espiritual batean

dauden askoren akatsa hauxe da: egiten

duten oro euren burua ederresteko egi-

ten dute, tranpa berri batean eroriz:

Egoa elikatzen ari dira, euren benetako

gunera iristeko gainditu behar duten

azken traba latza.

Desikasi, garbitu, arindu

Tony de Mello: Egoaren dimisioa

da abiapuntu funtsezkoa, fedearekin

eta itxaropenarekin oroaren betetasu-

nera eramango gaituena. Asko idatzi

zuen egoari buruz: Gizaki gehienoi ez

zaigu erraza egoa gainetik kentzea,

baina gutxienez zama arindu dezakegu

hain serio hartzen ez badugu, garran -

tzia kentzen badiogu eta irribarre

gehiago egiten badugu, agobiatu or -

dez. Horregatik nioen egoa suntsituta-

koan paisaia asko aklaratzen dela.

Honen harira, idatzi zuen de

Mellok: Ez dugu gure bizitza hain

serio hartu behar, ezta gure erabakiak

ere, gure porrotak, gure arrakastak,

ezta gure eroriera moralak edo meritu

errukitsuak ere. Jarrai dezagun egiten

ari garenarekin, eta azkenean dena

ongi aterako da.

Budisten lege batek dioen bezala,

lau eta hiru beti zazpi izango da; giza-

ki ororen bizitza beti zazpi izango da.

Aberatsari minbizia agertuko zaio,

goapoa burusoil geratuko da, txiroak

senar jatorra aurkituko du, diruzaleak

Gogoetak

36

Pako Aristi

37

Gogoetak

gehien maite zuen hura galduko du

berdin dio.

Idatzi zuen de Mellok: Progra -

matua dagoen zure burmuina da zure

gaitz guztien iturri. Zure baldintzapen

mentalaren jopu zara. Adibidez, sine -

tsarazi dizute ezin duzula zoriontsu

izan dirurik gabe. Hori ilusio bat da.

Aska zaitez ilusio horretatik, eta

zoriontsu izango zara dirurik gabe.

Baita ere esan zuen gauza gogoangarri

askoa: Esperientzia zoriontsuek alai-

tasuna dakarte gure bizitzara; espe-

rientzia zoritxarrekoek sakontasuna eta

sendotasuna ematen diote.

Desikasi aditza klabea da proze-

su honen baitan. Benito Lertxundiri ere

askotan entzun diot gure tertulietan,

eta pentsatzen dut berak landuko duela

nik baino hobeto gaia.

Desikastea garbiketa egitea da.

Balio ez duten eskemak, antigoalduta-

ko dogmak, arau diskriminatzaileak,

ezarri dizkiguten desirak, jarrerak, joe-

rak, ez desentonatzeko ustez egin

behar ditugun guztiak De Mellori

hitza emanez, berriro: Zure burmui-

nak funtzionatzen daramatzan urte

guzti hauetan hartu duen zikinkeria eta

herdoila garbitzen jarraitzen baduzu,

ikusiko duzu nola zoriona eta osasuna

berriro zure bizitzara itzultzen diren.

Neuro-zientziak jakinarazi digu aspal-

diko txamanek zekitena, arimaren gai-

xotasunak gorputzaren gaitz bilakatzen

direla. Osasuna bera dago jokoan, ez

aldartea soilik.

Desikastea ez da dakiguna ahaztea,

baizik eta egoaren jokabideak deusez-

tea. Egoak epaitu egiten du, dena sail-

katzen du, etiketatu, interesak sortzen

ditu, manipulatzen ikasten du, dena

zatitu egiten du. Mundua fragmentatu-

rik erakusten digu, pertsonak erlijioe-

tan, arrazetan, nazioetan edo ogibidee-

tan banaturik. De Mellok berriro ere

dio: Hindu bezala pentsatzen baduzu,

edo europear bezala, edo amerikar

bezala, musulman bezala, izorratu

zara; pentsatzeari utzi diozu. Ez zara

zu pentsatzen ari dena, zure baldintza-

pena baizik.

Desikastea jaiotze berri bat da za -

harkitutako burmuinarentzat. Zeure

burua ezagutzen laguntzen dizu. Ikas -

ten duzu zure bizitzan zerk balio duen

eta zerk ez. Eta balio ez duten gauzak

inolako ikararik gabe bazter tzen ikas-

ten duzu. Ez dakizue zenbat zorion-

izpi azaleratzen diren hori eginda soi-

lik, balio ez duena zeure bizitzatik des-

errotuz! Eta balio ez duenak balio ez

duen oro esan nahi du: ohiturak, iner -

tziak, tradizioak, pertsonak, jakiak,

zeremoniak

Sentimenduak kudeatzen ikasten

duzu, eta ez alderantziz, sentimenduek

ez zaituzte menderatzen. Ez diozu sen-

titzeari uzten, baina ez zara joko zaha-

rrean erortzen, hau ona da, hura txarra,

Ateo bat mezatan

Pako Aristi

honek merezi du maitatzea, honek ez

Eguzkiak begiratzen al du zeini egiten

dion argi? Gereziondoak aztertzen al

du zeinek merezi dituen bere gereziak?

Eguzkia denentzat da eguzki, gerezion-

doak denentzat ematen ditu fruituak,

merezi dituztenentzat eta maltzurren -

tzat, latifundista krudelarentzat eta

lapur txiroarentzat.

Ez al dute predikatzen naturara

itzuli beharra? Has gaitezen hortik.

Zorionaren bila dabil jendea. Non

ote dago bada, urrun? Zeure baitatik

kanpoko lekuren batean? Ez horixe.

Zeure baitan dago, egotekotan. Zeure

baitan dago dena. Gertatzen dena da

estalita dagoela, ezertarako balio ez

duen tona askotako zaborraren azpian.

Gauzak ikusteko daukagun modua,

pentsatzekoa, epaitzekoa, prozesu luze

baten ondorio dira, lau atalez osaturiko

makinaria indartsuak txertatu dizkigu-

nak: elizak, familiak, eskolak eta

gizarteak. Gure printzipioak ere, guk

hala ez uste arren, ez dira unibertsalak,

gure gizataldearen interesekoak bai-

zik. Bestela, ez inor hil sinesten

badugu, ez genuke ejerzito bat inoiz

onartuko eta txalotuko. Baina gure

soldaduak meza entzun ondoren doaz

jendea hiltzera.

Desikastea oso prozesu interesgarria

da. Ez dauka pautarik, ez dauka bide-sei-

nale jakinik, bakoitzak bere modura egin

beharrekoa delako. Baina egia batez

ohartuko da egiten duen oro: zoriona ez

dela eraikuntza bat, sinetsarazi zaigun

bezala, deseraiketa baizik. Dauzkagun

baliabide mentalak galdu gabe, adimena

eta sentimena erabiliz, egia soila ager -

tzen da: zoriona umearen begirada edu-

kitzea da. Umeek ez dute zorionaz hitz

egiten. Bizi dira eta punto. Nerabeak has-

ten dira zorionaz hitz egiten, edo haren

faltaz, seguruenik, heldu bihurtu diren

ustetan, galduak direla konturatu gabe.

Jakin ditudan gauzak

Bizitza modu samurrago eta atse-

dengarriago batean hartzeko lagunga-

rriak iruditzen zaizkidan apunte batzuk

bildu ditut urteotan, labur emango ditu-

danak, komentariorik gaineratu gabe:

1. Pertsona bakoitzak kontzientzia-

garapen ezberdina darama, eta ez da inor

erdeinatu behar, gure ustezko aurrerapene-

tik atzean dagoela iruditzen bazaigu ere.

2. Bi galdera egin behar dira egoe-

ra guztien aurrean: Bat, zer sentitzen

dut? Bi, nola sentitzen naiz hori senti-

tuz? Lehen galderan datza ulermena,

bigarrenean konponbidea.

3. Zeure burua zenbat eta gehiago

ezagutu, orduan eta errazago ulertuko

dituzu besteen akatsak.

4. Ezagupenak pilatzen dituenak

konplexutasunean amaituko du; baina

jankinduriaren bidean saiatzen dena sin-

Gogoetak

38

Ateo bat mezatan

pletasunera iritsiko da. Gorde zaitez

gehiegizko adimenetik. Jesusen mezua

sinplea zen, herritar analfabeto guztiek

ulertzen zuten, teologoen beharrik gabe.

5. Norbait oihuka hasten denean,

bere hitzaz oso seguru ez dagoen seinale.

Inoiz ez badu amore ematen, arrazoirik

ez ote daukan ikara sentitzen duelako da.

6. Norbait irainka hasten bazaizu,

sufritzen ari den seinalea da. Zer ger-

tatzen zaion galdetuz bakarrik lagun

diezaiokezu.

7. Jakintsuak ez ditu bere bizipe-

nak erakusten; denak bultzatzen ditu

euren bizipenak edukitzera.

8. Benetako maisua ez da bere

ikasle bihurtzen zaituena, zu zeure

maisu bihurtzen zaituena baizik.

9. Bizitza garaian garaiko energia

kudeatzen jakitea da.

10. Gizakia izaten erakusten diote-

na baino hobea da.

11. Urteekin konpromisozko gau-

zak gero eta gutxiago egitea da zorio-

naren zutabe handi bat.

12. Uneoro galde egiozu zeure

burua: Hemen gustura al nago? He -

men egon nahi al nuen nik orain?.

Bai erantzuten duzun aldioro zoriona

finkatzen ari zara. Ez erantzuten du -

zun aldioro errealitatetik kanpo zaude,

zeure gunetik kanpo.

13. Ez duzu monasterio urrunetara

joan beharrik isiltasuna aurkitzeko; mer-

katuaren erdian aurki dezakezu, isiltasu-

na ez baita zarata eza, egoaren eza baizik.

Mezari begira

Oso ondo ezagutzen dut kristauta-

sunaren funtsezko errituaren mekanis-

moa, eta apunte labur batzuk utzi nahi

nituzke berari buruz.

1. Meza antidemokratikoa da; edo

hobeto esanda, predemokratikoa. Ba tek

bakarrik hitz egiten du; beste guztiek

entzun egin behar dute, eta isilik gainera.

2. Norabide bakarreko komunika-

zio eredua da meza; mezua zentzu ba -

kar batean doa, beraz, pre-komunikati-

boa da.

3. Matxista da, emakumeak biga-

rren mailako lanetara baztertzen ditue-

na; pre-igualitarioa da.

4. Eliztarren autoestima lurpean

uzten du; zu ez zara inor, esaten

dizute, ez zara pentsatzeko gauza. Zuk

en tzun, ikasi eta errepikatu. Loro bat

zara, ardi bat.

5. Eliztarrak akusaziopean jartzen

ditu hasi eta berehala. Bekatu egin

dugu, aitor ditzagun gure bekatuak,

Gogoetak

39

dio apaizak. Nire gurasoak, 80 urte

inguruan daudenak, eta beste guztienak

umiliatu egiten ditu. Mesedez, errespe-

tu pixka bat; ez dut uste nire gurasoek,

eta beste guztienek, bekatu handirik

egin dutenik.

6. Idolatria bultzatzen du, sinisten

dut errepikaraziz hiruzpalau aldiz

igande bakoitzean, hilabetero, urtero.

7. Ez da eraginkorra. Niri kasu egi-

ten ez didatenak, mezatatik irtendako-

an ere kasu egin gabe jarraitzen dute.

8. Bere egiturak anulatzen du bere

mezua. Umildadea predikatzen du

apai zak, baina berak du Jainkoaren

hitza interpretatzeko esklusibitatea, be -

ra da bitartekaria, zeinena, eta Jain -

koarena. To umildadea!

9. Jesus lardatsa zen bere janzkeran.

Bazterrik bazter ibiltzen zen, askotan lo

izarpean eginez. Gaur, aldiz, jendea oso

dotore janzten da inoiz jantziei garran -

tzirik eman ez zien eskale eta alderrai

hura omentzeko. Jesus bere lagunak

bezalaxe janzten zen; gaur apaiza tuni-

ka dotore eta garestiekin ateratzen da.

10. Apostoluak ezkonduta zeu-

den gehienak. Gaur, haien ondoren-

goek ezin dute ezkondu. Jesusen

hitza?

11. Mezuak distortsionatu egiten

ditu Elizak, manipulatu. Organoa jota

nago enpresario aberats baten alabaren

ez kontzan, Loiolako basilikan. Ser -

moian apaizak bikotea zoriondu zuen,

San Ina zioren bidea hartu zuelako.

Bi kotea txalet erraldoi eta garesti bate-

ra zihoan bizitzera, enpresarioaren opa -

ri. San Inaziok justu kontrakoa egin

zuen: etxe onekoa izaki, aberastasun

guztiei uko egin eta haitzulo batera

joan zen bizitzera.

12. Jesusen garaiko gizartean fari-

seuak onak ziren, garaiko Eliza ofizia-

laren aurpegi ziren. Jesus txarra zen

gizarte hartan nagusi zen ikuspegitik

begiratuta. Gaur Eliza katolikoa da ofi-

ziala. Jesus berriro etorriko balitz, ez

luke Eliza horren aurka borroka egin

beste erremediorik izango.

13. Eman bakea elkarri, esaten da

mezatan, baina historian zehar gerra-

rik krudelenak erlijioek antolatu

dituzte, eta erlijioen izenean justifika-

tu dira. Gure herrietan ezinikusia so -

rrarazten dutenen sailkapen bat egingo

bagenu, apaizak punta samarrean

egongo lirateke.

Pako AristiGogoetak

40