Upload
esri-nederland
View
225
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Magazine van Esri Nederland over ontwikkelingen op gebied van het ArcGIS-platform voor geo-informatie.
Citation preview
GOEdkOPER, SNELLER EN EFFIcIËNTER WERkEN dANkZIj GIS
ALLES vERBONdEN mET ééN cENTRAAL SYSTEEm
WATERScHAP ZUIdERZEELANd OmARmT ARcGIS
INperspectieFgeografisch denken en doen
een uitgave van Esri Nederland nr.022012
//build a list of layers to dispaly in the legend function buildLayersList (layers) {
var layerInfos = [] ;dojo.forEach(layers, function (mapLayer, index) { var layerInfo = {}; if (mapLayer.featureCollection && mapLayer.type !==”CSV”) { if (mapLayer.featureCollection.showlegend === true { dojo.forEach(mapEach(mapLayer.featureCollection.layers, function if (fcMapLayer.showlegend !== false { layerInfo = { “layer”: fcMapLayer.layerObject, “title”: mapLayer.title, “defaultSymbol”: false } ; if (mapLayer.featureCollection.layers.length > 1) { layerInfo.title += “ - ” + fcMapLayer.layerDefinition.name;
}: layerInfos.push(layerInfo) ; } }); }} else if (mapLayer.showlegend !== false && mapLayer.layerObject) {var showDefaultSymbol = false;if (mapLayer.layerObject.version < 10.1 && (mapLayer.layerObjectinstaceof esri.layers.ArcGISDynamicMapServiceLayershowDefaultSymbol = true;
}layerInfo = { “layer”: mapLayer.layerObject, “titel”; mapLayer.title,
arcgisactueelu i t d a g e n d e n i n s p i r e r e n d
uitgave van Esri Nederland nr.022012
ArCGISActueelu i t d a g e n d e n i n s p i r e r e n d
een uitgave van Esri Nederland nr.022012
INpe
rspe
cti
eF
nr.0
220
12
MEEr KUNNENNA ANALYSE IN
ArCGIS
ArCGISHÉT PLATForM Voor
GEo-INForMATIE
Ar
CG
ISA
ctu
eel nr.0
22012
esri
neD
erlA
nD
ColoFon
In Perspectief is een uitgave van Esri Nederland. Het magazine brengt actuele ontwikkelingen op het gebied van geo-grafi sche informatie in Nederland. De focus ligt op praktijkvoorbeelden, trends en ontwikkelingen.
cONTAcT E: [email protected] T: +31 (0)10 217 07 00I : www.in-perspectief.nl
REdAcTIEHarmen van Doorn, Corine Meppelink, Ron Noordhuis, Jurgen ten Siethof, René Voogt, Bas Bijtelaar, Frits van der Schaaf, Alexander Molhuysen, Arjen Pluim, Evert Verveer.
Aan deze In Perspectief werkten verder mee: Truus van den Berge, Nathasja van Dijk, Maria Tunnisen, Debbie van Vliet, Berend de Vries
ONTWERPKaren Stultiens
FOTOGRAFIELENS! fotografi e > Marcel Krijger (tenzij anders vermeld)
vORmGEvING EN dRUkLENS! communicatie(www.lenscommunicatie.nl)‘t Papierenhuys
OPLAGE4.500 exemplaren
ABONNEmENTENOrganisaties met een onderhoudscontract van Esri Nederland krijgen In Perspectief kosteloos toegestuurd. Zonder onder-houdscontract is het ook mogelijk om In Perspectief te ontvangen. Een jaarabon-nement kost 25 euro (excl. btw). Voor verzending naar buitenland gelden aan-vullende porto- en administratiekosten.
AdvERTERENEsri Nederland biedt partners en relaties de mogelijkheid zich te profi leren in In Perspectief. Vraag naar de advertentie-mogelijkheden (voorwaarden, tarieven en aanleverspecifi caties) via:[email protected].
dIScLAImEREsri Nederland besteedt de uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in In Perspectief. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaart- en beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit In Perspectief mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van Esri Ne-derland.
cOvERDe coverfoto is genomen bij de Wolling-huizersluis in het Ruiten-Aa-kanaal nabij Bourtange. Het betreft een schutsluis met naastgelegen stuw. De foto hoort bij het artikel dat begint op pagina 12.
33 Geo-empower(wo)ment!
55 ‘ArcGIS Online bevordert interne samenwer-
king’
NIEUwS
6 Eerste sessie ArcGIS Online-gebruikersgroep
een feit
6 Waardering voor inventief Scheldestromen
6 Esri helpt BGT’ers verder
7 Waardering voor leveren TOP10NL in
formaat fi le geodatabase
7 Inspireservices maakt organisaties INSPIRE-
proof
9 Nederland van Boven krijgt een vervolg!
9 E-Mergo re-seller Esri Maps for IBM Cognos
9 ArcGIS- gebruikers weten de Nederlandse
basemaps goed te vinden
oVErIG
5 Voorwoord
28 ‘Nieuwe kennis meteen bij klanten
gebruikt’
32 De kracht van de kaart betekent voor mij…
37 Werken met kaarten op scherm
38 Integrated GIS en work management voor
utilities
39 Volwaardige web-inspectietool voor
verschillende sectoren
39 Visualiseer asset management
42 Location Analytics to go
54 Een GIS-gids voor open geodata
AdVErTENTIES
4 2INSPECT
8 Ultimo
16 Tensing
GIS Voor...
BOUW & INFRA
45 De Gouden Gids voor omgevingsinformatie
GEMEENTEN
10 Archeologen staan graag in de bagger
30 BGT gaat bij gemeenten Den Helder, Bronk-
horst en Harderwijk om samenwerken
26 ‘Het is uw buurt, dus u krijgt de vrijheid
om iets te veranderen’
46 Goedkoper, sneller en effi ciënter werken
dankzij GIS
50 Verbeter de buurt met ArcGIS
OIV
18 Informatie gaat als een lopend vuurtje
door Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid
OVERHEID
53 ‘Nu volstaat een druk op de knop’
WATERSCHAPPEN
12 Meer kunnen na analyse in ArcGIS
22 Alles verbonden met één centraal systeem
34 Primeur voor waterschap Aa en Maas:
hele beheergebied mobiel ingemeten
36 Waterschap Zuiderzeeland omarmt
ArcGIS Online
ZORG
40 Minder zorgen door Wijk- en Praktijkscan
KrACHT VAN dE KAArT
20 Onbemand vliegtuig brengt schade
natuur in kaart
48 ‘Een klant kiest voor gemak en dat
bieden wij’
52 Ontdek de veelzijdigheid van
ArcGIS Online
oPINIE
17 Samen denken en delen
25 Zonder al te veel moeite
ColoFon
ArcGIS Actueel is een uitgave van Esri Nederland voor gebruikers van het ArcGIS-platform.
cONTAcT E: [email protected] T: +31 (0) 10 217 07 00I : www.esri.nl
REdAcTIEJoris BakErnst EijkelenboomJessica JansenMaria TunnisenJeroen van WindenMarco Wagemakers
Aan deze uitgave werkten mee:Bart SmitArjen PluimMarcel de RinkJohn van SmaalenMartin SchlüterAntoon Uijtdehaag
cOvEROp de cover is een social media map afgebeeld, één van de templates die Esri via ArcGIS Online aanbiedt. Eén of meerdere informatielagen/analyses worden gecombineerd met social media-berichten over een bepaald onderwerp. De berich-ten van Flickr, YouTube en Twitter worden geclusterd weergegeven, wanneer er meerdere berichten op een bepaalde plek gepost zijn.
ONTWERPKaren Stultiens
FOTOGRAFIELENS! fotografi e > Marcel Krijger (tenzij anders vermeld)
vORmGEvING EN dRUkLENS! communicatie(www.lenscommunicatie.nl)‘t Papierenhuys
OPLAGE4.500 exemplaren
ABONNEmENTENOrganisaties met een onderhouds-contract van Esri Nederland krijgen ArcGIS Actueel kosteloos toege-stuurd. Zonder onderhoudscontract is het ook mogelijk om ArcGIS Actu-eel te ontvangen. Een jaarabonne-ment kost 25 euro (excl.btw).
dIScLAImEREsri Nederland besteedt de uiter-ste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in ArcGIS Actueel. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaart- en beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit ArcGIS Actueel mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van Esri Nederland.
2 COLOFON EN INHOUDSOPGAVE
3 VOORWOORD
4 GIS-NIEUWS
5 BRENG DE KRACHT VAN DE KAART
NAAR EXCEL EN POWERPOINT
8 GEOPROCESSING SERVICES MAKEN
RUIMTELIJKE ANALYSES TOEGANKELIJK
11 IEDEREEN PROFITEERT VAN MAPLEX
12 BEST PRACTICES ARCGIS ONLINE
15 ESRI VERBINDT PDOK MET ARCGIS
18 DE VELE GEZICHTEN VAN
ARCGIS ONLINE
22 KADASTER START NIEUWE PRODUC-
TIELIJN OP BASIS VAN AUTOMATISCHE
GENERALISATIE
26 AANSLUITEN OP NEDERLANDSE
PROCESSEN MET PRODUCTEN VAN
ESRI NEDERLAND
28 RUNTIME BRENGT ‘NATIVE MOBILE APP
DEVELOPMENT’ DICHTBIJ
05
12
28
3
Apps, apps, apps! Met de komst van smartphones en tablets
denken we steeds meer aan apps als we bepaalde dingen willen
doen met geo-informatie. Apps bouwen is echter iets heel anders
dan het traditioneel ontwikkelen van software. Een app is vaak
een kleine gefocuste applicatie, gericht op een klein aantal
handelingen en een oplossing voor een specifieke doel. Apps zijn
veelal user interfaces die gebruik maken van webservices waar de
echte functionaliteit ‘draait’.
Ook in de GIS-wereld is een trend zichtbaar richting apps voor
eindgebruikers. De zwaardere GIS-toepassingen en software
worden steeds meer het domein van de GIS-professional. Voor
ontsluiting en gebruik van geo-informatie wordt steeds vaker
gekozen voor apps. Hierbij kan gekozen worden voor webapps in
bijvoorbeeld HTML5 of voor native apps, specifiek gebouwd voor
een bepaald besturingssysteem op een device.
Wij stellen apps en templates ter beschikking voor typische
GIS-functies in zowel webapps als native apps. Echter, vaak is
er behoefte aan een veel specifiekere app, waarin ook met
geo-informatie gewerkt kan worden. Rond de jaarwisseling gaat
Esri zogenaamde configurabele native apps leveren. Deze apps
zijn er om specifieke processen vergaand zelf in te richten en gaan
daarmee verder dan de huidige ArcGIS-app die wordt aangebo-
den in de verschillende app-stores.
Om nog specifiekere apps te bouwen zijn er ArcGIS Runtime-
SDK’s beschikbaar voor alle gangbare platformen op devices zoals
laptops, tablets en smartphones. Dit is het walhalla voor ontwik-
kelaars van apps.
In deze ArcGIS Actueel leest u ook over de SDK’s. Verder besteden
we aandacht aan ArcGIS Online, een aantal extensies en andere
technische onderwerpen.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Jeroen van Winden
Chief Technology Officer
Esri Nederland
Voorwoord
“ArcGIS Runtime-SDK’s:
het walhalla voor
ontwikkelaars van apps.”
De BRT (BasisRegistratie Topografie), TOP10NL, van het
Kadaster blijft als open data beschikbaar in het formaat
file geodatabase. De TOP10NL wordt voortaan alleen in
het standaard GML-formaat aangeboden. Het Kadaster
laat de levering in andere formaten over aan het be-
drijfsleven. Esri Nederland verzorgt daarom vanaf nu de
levering in het formaat file geodatabase via esri.nl/brt.
Probleemloos werken
Veel ArcGIS-gebruikers maken gebruik van de BRT
(TOP10NL), de basisregistratie voor de topografie van
Nederland. Om deze dataset te kunnen
gebruiken, is het nodig om de set te con-
verteren naar het formaat file geodata-
base. Jeroen van Winden, CTO van Esri
Nederland, vindt het belangrijk dat de
levering van de BRT voor ArcGIS-gebrui-
kers op deze manier kan blijven bestaan.
“Voor onze gebruikers is de file geoda-
tabase het beste formaat en wij willen
graag dat onze klanten probleemloos
met deze data kunnen werken.”
Bijdrage open data
Ook is Van Winden blij dat zijn organisatie op deze ma-
nier kan bijdragen aan het gebruik van open data in
Nederland. “Door dit te vertalen naar een formaat dat
toegespitst is voor onze software bieden we meerwaar-
de.” De set wordt geheel kosteloos aangeboden, zoals
het Kadaster dat ook heeft gedaan.
E-mail voor meer informatie naar [email protected]
Nu Windows 8 beschikbaar is, presenteert Esri een pre-
view van de ArcGIS-app voor Windows 8. De app, nu be-
schikbaar in de Windows Store, geeft een preview van
features die de manier van werken van Windows 8 en
Windows Runtime integreren met ArcGIS Online.
Esri wil haar gebruikers graag succesvol maken en is
daarom ook betrokken bij oplossingen op Windows 8.
Met de app kunt u kaarten bekijken die interessante en
relevante demografische, historische en milieukundige
onderwerpen laat zien. Daarnaast worden steeds nieu-
we relevante kaarten toegevoegd aan de app.
Heeft u een Windows Phone? Download ArcGIS via de
Windows Store!
E-mail voor meer informatie naar [email protected]
ArcGIS-app beschikbaar in de Windows Store
Formaat file geodatabase BRT (TOP10NL) voortaan door Esri Nederland geleverd
GISnieuws
4
De meeste spreadsheets bevatten wel een
vorm van locatiegebonden informatie. Of het
nu gaat om adressen van bijvoorbeeld leden
of cijfers per district, zoals sales per rayon.
Antwoorden vinden op ruimtelijke vragen
door naar rijen en kolommen te kijken is een
flinke klus. Maar een kaart maakt de informa-
tie veel overzichtelijker en ruimtelijke patro-
nen worden zichtbaar.
EEN kAART mAkEN
Het toevoegen van een kaart in Excel is zo
eenvoudig als het toevoegen van een grafiek.
Op het Esri Maps lint (ribbon) binnen Excel
zitten duidelijke knoppen. De kaart toont
standaard de topografische basiskaart als
ondergrond, maar deze is aan te passen naar
andere kaarten zoals de canvas basiskaart of
stratenkaart.
De belangrijkste stap is de informatie in de
spreadsheet op de kaart tonen. Dit is een
eenvoudig proces dankzij de wizard om data
toe te voegen. De wizard begeleidt u door de
stappen om de juiste tabellen of cellen uit de
spreadsheet te selecteren, het locatietype op
te geven en om de data eventueel te aggre-
geren. Locatietypen zijn Lat/Long, Adressen,
Steden, Landen en Custom locatietypen.
GEOcOdEREN
De adressen en custom locaties zijn in het
bijzonder interessant om uw eigen data op
de kaart te toveren. Een adres in een spread-
sheet kan direct dankzij Esri Maps for Office
Breng de kracht vande kaart naar Excelen PowerPoint online Gis
Snel en eenvoudig in microsoft Excel interactieve kaarten maken van uw organisatiedata? dat
is nu mogelijk met een nieuw onderdeel van ArcGIS Online: de Esri maps for Office add-in.
U maakt hiermee patronen zichtbaar die grafieken niet laten zien. Het toevoegen van een kaart
aan Excel is ook nog eens net zo eenvoudig als het toevoegen van een grafiek. In dit artikel leest
u meer over de mogelijkheden van deze nieuwe integratie van kaarten binnen microsoft Office.
5
worden omgezet naar een locatie op de
kaart. Hiervoor wordt de geocodeerservice
van ArcGIS Online gebruikt. Daarmee zijn de
adressen in uw spreadsheet tot op het niveau
van de BAG te vertalen naar locaties.
Custom locatietypen stellen u in staat om
de informatie in Excel te relateren aan eigen
grenzen. Door een webservice te registreren
in ArcGIS Online kan deze vervolgens ook
binnen Excel worden opgevraagd. Stel dat
uw organisatie over eigen grenzen beschikt
(zoals verkoopdistricten), dan kunt u deze
locaties gebruiken in plaats van de standaard
locatietypen. Of u kunt de grenzen die aange-
boden worden door anderen, zoals het CBS,
gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de grenzen
van provincies, gemeenten, wijken, buurten,
waterschappen en COROP-gebieden.
HEATmAPS EN cLUSTERING
Zodra de gegevens van de spreadsheet zijn
toegevoegd aan de kaart kunt u de opmaak
verder verfijnen, het zichtbaarheidsbereik
instellen, pop-ups configureren en voor
punten ook nog uit de opties heatmap en
clustering kiezen. Een heatmap toont u direct
het zwaartepunt van de puntlocaties.
Wanneer u heel veel punten heeft toege-
voegd aan de kaart is ook het verstandig om
te werken met clustering. Dit wordt standaard
voor u aangezet zodra u vele honder-
den punten op de kaart zet. Bij clustering
worden de punten die dicht bij elkaar liggen
gezamenlijk afgebeeld met een symbool, met
daarin het getal van het aantal punten dat
zijn samengevoegd. Met clustering wordt uw
kaart sneller en overzichtelijker weergege-
ven.
kAARTEN dELEN mET ééN kLIk
Bent u klaar met het maken van de kaart en
wilt u deze delen? Dat kan, snel en eenvou-
dig, door op de knop delen te klikken. De
gegevens vanuit Excel kunnen worden
online Gis
6
overgezet naar ArcGIS Online. Vanuit daar
zijn de kaarten dan verder te delen door ze te
embedden op websites of via mobiele apps.
Andersom kan uiteraard ook, content op
ArcGIS Online is direct te gebruiken binnen
Excel.
Bij het delen naar ArcGIS Online bepaalt u zelf
hoe u de kaart wilt delen. Met niemand, met
leden van een groep, met uw hele organisa-
tie of met iedereen. Wilt u liever direct de
spreadsheet delen met daarin de kaart? Ook
dat kan, geef de spreadsheet simpelweg aan
uw collega. Om de interactieve kaart te bekij-
ken moet uw collega ook de Esri Maps for
Office add-in geïnstalleerd hebben. Gebrui-
kers zonder de add-in krijgen een statische
afbeelding te zien.
INTERAcTIEvE kAARTEN IN POWER-
POINT
De integratie binnen Office gaat verder dan
alleen Microsoft Excel. Esri Maps for Office
biedt u ook twee mogelijkheden voor het
toevoegen van kaarten in Microsoft Power-
Point. De eerste optie is het creëren van
een kaart in Excel en daarna een slide aan
te maken direct vanuit Excel. Bij deze optie
wordt er een dia gemaakt met een statische
afbeelding van de kaart.
De tweede optie is een kaart in PowerPoint
maken door het toevoegen van een kaart die
u zoekt en vindt op ArcGIS Online. Bij deze
optie moet uw kaart dus eerst vanuit Excel
gepubliceerd worden naar ArcGIS Online.
U kunt de kaart als statisch beeld of als een
dynamische (interactieve) kaart toevoegen.
De dynamische kaart stelt u in staat om
direct vanuit presentatiemodus te pannen en
zoomen in de kaart. En ook de informatie in
de kaart kan in een pop-up worden weerge-
geven door op een punt of vlak te klikken.
Met behulp van interactieve kaarten in uw
PowerPoint-slides creëert u presentaties die
nog meer impact hebben.
AUTEUR: Joris Bak
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over ArcGIS Online en Esri
Maps for Office? Neem gerust contact met mij
op!
7
Internet draagt enorm bij aan het breder
toegankelijk maken van geo-informatie via
web-applicaties. Bij bekendheid met geopro-
cessing-tools in ArcGIS for desktop, is het
slechts een paar stappen verder om deze te
publiceren als geoprocessing services. met
behulp van geoprocessing services zijn ruimte-
lijke analyses voor een breder publiek beschik-
baar. dit artikel geeft een korte toelichting op
de concepten en het gebruik van geoproces-
sing services.
Ruimtelijke analyses zijn de meest krachtige
functies van ArcGIS. Het aanmaken en uitvoe-
ren van deze analyses gebeurt met behulp
van geoprocessing. Een geoprocessing model
bestaat uit een reeks van tools uit ArcToolbox.
Deze tools zijn met elkaar verbonden voor
een specifieke ruimtelijke analyse. Met het
publiceren van een geoprocessing model naar
ArcGIS for Server is de ruimtelijke analyse
beschikbaar via een geoprocessing service.
Door deze geoprocessing services heeft een
breder publiek toegang tot de ruimtelijke
analyse.
WAT IS EEN GEOPROcESSING SERvIcE?
Een geoprocessing service is een webservice
die een set van geoprocessing tools in een
geoprocessing-model serveert en uitvoert
op ArcGIS for Server. Bij het aanroepen van
de service vanuit een client applicatie, wordt
het geoprocessing model geheel op de server
uitgevoerd. De server geeft uiteindelijk het
resultaat van het model terug naar de client
applicatie. Het aanmaken en publiceren van
het geoprocessing model gebeurt vanuit
ArcGIS for Desktop. Na publicatie is de service
direct gereed voor gebruik bij tal van client
applicaties. In feite is ArcGIS for Desktop
één van de client-applicatie die gebruik
kan maken van een geoprocessing service.
Daarnaast bieden de verschillende web-API’s
en ArcGIS Runtime SDK’s van Esri de mogelijk-
heid geoprocessing services te consumeren in
een mobiele app of webapp.
WAAROm EEN GEOPROcESSING SERvIcE
GEBRUIkEN?
Er zijn belangrijke voordelen voor het gebruik
van een geoprocessing service. Ten eerste
vormt het vanuit het oogpunt van beheer een
standaard ingang voor ruimtelijke analyses.
ArcGIS for Server met geoprocessing services
biedt naast standaardisatie ook enkelvoudig
beheer en meervoudig gebruik. Daarnaast
kunnen met behulp van geoprocessing servi-
ces geavanceerde ruimtelijke analyses uitge-
voerd worden in webapps en mobiele apps.
GIS-professionals kunnen hierdoor hun
Geoprocessing services maken ruimtelijkeanalyses toegankelijk
Krachtige ruimtelijke analyses vanuit een app.
Server Gis
8
Geoprocessing services maken ruimtelijkeanalyses toegankelijk
analyseworkflows delen met een groter publiek.
De analysefunctionaliteit kan overal worden
gebruikt waar een internetverbinding is. Een
ander voordeel van geoprocessing services is dat
het de complexiteit van een ruimtelijke analyse
wegneemt van de eindgebruiker. De gebruiker van
een client applicatie is meestal geen GIS-expert.
Toch kan deze gebruiker nu een ruimtelijke analyse
uitvoeren bij het oplossen van businessvraagstuk-
ken. Voor het aanmaken, publiceren en gebruiken
van geoprocessing services is geen programmeer-
kennis noodzakelijk.
HOE WERkT EEN GEOPROcESSING SERvIcE?
Voor het gebruik van een geoprocessing service
is er een client-applicatie en een geoprocessing
service op een ArcGIS for Server beschikbaar. De
client-applicatie kan ArcMap, webapp of mobile
app zijn. De client stuurt een verzoek naar ArcGIS
for Server met de vereiste invoerparameters. Op
de server wordt het geoprocessing-model uitge-
voerd. Wanneer het geoprocessing-model is uitge-
voerd wordt het resultaat met de uitvoerparameter
teruggestuurd naar de client-applicatie.
vAN AANmAkEN TOT GEBRUIk
In ArcGIS for Desktop wordt met ModelBuilder een
geoprocessing-model aangemaakt. Voor breder
begrip en gebruik is goede documentatie van het
model van groot belang. De parameters moeten op
de juiste manier ingesteld worden. In het voorbeeld
hiernaast tekent de gebruiker een interessegebied
in. Dat is één manier om de data voor de services
aan te leveren. Daarnaast vormt de bodemgebruiks-
kaart een constante waarde in het model. Voor de
goede werking moet de service toegang hebben
tot deze data. Ook is het belangrijk te bepalen in
welk formaat het resultaat van de services terugge-
stuurd wordt naar de client-applicatie: de uitvoer-
parameter.
Krachtige ruimtelijke analyses vanuit een app.
9
ArcGIS 10.1 bevat belangrijke verbeteringen voor het
publiceren van een geoprocessing-model naar ArcGIS
for Server. Zo kan de GIS-professional zonder al te veel
moeite de analyse delen. Voor de publicatie naar ArcGIS
for Server moet het geoprocessing-model eerst succes-
vol uitgevoerd worden. Zo kan alleen een werkend
model de basis zijn voor publicatie. In ArcGIS for Desktop
10.1 wordt het resultaat hiervan weggeschreven in het
Result Window. Een resultaat bevat alle benodigdhe-
den om het model nogmaals uit te voeren. Dat betekent
de parameters, data, en omgevingsinstellingen. Dit is
de benodigde basis voor de publicatie naar ArcGIS for
Server. De met 10.1 geïntroduceerde Geoprocessing
Service Editor Wizard helpt door met de verdere publi-
catie van de service. In deze wizard is tevens een analyse-
knop om alle instellingen en parameters te analyseren
en zo verdere problemen te voorkomen in het publicatie
proces en bij het gebruik. Dit draagt bij dat het uiteinde-
lijke resultaat, de geoprocessing service valide is.
De geoprocessing service is na publicatie gereed voor
gebruik. Het consumeren van de service kan met de
standaard functionaliteit binnen ArcGIS for Desktop en
ArcGIS Explorer. Een andere optie is om ArcGIS Viewer
for Flex of Silverlight te configureren met een geopro-
cessing task. De configuratie van de geoprocessing task
bestaat uit het opgeven van de services URL en de juiste
parameters. De web-API’s en ArcGIS Runtime SDK’s
geven de ontwikkelaar een geoprocessing task om op te
nemen in een web of mobiele app. De stappen hiervoor
staan volledig beschreven in de documentatie van de
betreffende API’s en SDK’s.
AUTEUR: Marco Wagemakers
E-MAIL: [email protected]
Interesse gewekt? Volg de training ArcGIS for Server
10.1: delen van content op het web!
Server Gis
//initializes gp servicesfunction initGP(){ //Step 1: Initialize Geoprocessing task gpTask = new esri.tasks.Geoprocessor(gpurl); gpTask.setOutSpatialReference = map.spatialReference; //setup the edit toolbar to draw polygon on the map toolbar = new esri.toolbars.Draw(map); dojo.connect(toolbar, “onDrawEnd”, executeLandUseReport);}
function executeLandUseReport(geometry){ //draw polygon as graphics on the map for visual reference map.graphics.clear(); var symbol = newesri.symbol.SimpleFillSymbol(esri.symbol.SimpleFillSymbol.STYLE _ SOLID,newesri.symbol.SimpleLineSymbol(esri.symbol.SimpleLineSymbol.STYLE _ DASHDOT,new dojo.Color([255, 0, 0]), 2), new dojo.Color([255, 255, 0, 0.25])); var graphic = new esri.Graphic(geometry, symbol); map.graphics.add(graphic); toolbar.deactivate(); //Step 2: Setup parameters for task var features = []; features.push(graphic); var featureSet = new esri.tasks.FeatureSet(); featureSet.features = features; var params = { “Area _ of _ Interest”: featureSet }; //Step 3: Run the task //before running the task, setup event handlers dojo.connect(gpTask, “onExecuteComplete”, onTaskSuccess); dojo.connect(gpTask, “onError”, onTaskFailure); gpTask.execute(params); esri.show(loading);}
Implementation geoprocessingTask voor ArcGIS API for JavaScript.
10
maplex is voor iedereen met ArcGIS 10.1 te gebruiken.
van een extensie is maplex een standaard functie ge-
worden. Wat is maplex nu precies en wanneer is het
handig om deze in te zetten?
Maplex is een label-engine, een uitbreiding van functies
die geactiveerd kan worden en vervolgens een grote
hoeveelheid extra tekstplaatsingsopties biedt. Maplex
biedt bijvoorbeeld een aantal standaard gedefinieerde
label-opties. Er zijn speciale opties voor bijvoorbeeld
labels langs wegen, labels langs watergangen, labels
langs hoogtelijnen en labels in percelen. Dit maakt het
plaatsen van teksten bij dit soort data een stuk krachti-
ger en vooral sneller omdat er achteraf minder met de
hand hoeft worden aangepast.
STAckING
Als in de kaart een stukje
tekst niet op een regel
past kan dit automatisch worden opgesplitst met Stac-
king. Een vinkje activeert deze optie en de maker van de
kaart geeft eventueel aan wanneer dit wel of niet mag
gebeuren.
AFkORTINGEN
Een mooie toepassing bij
een te vol kaartbeeld is
het gebruik maken van het afkortingenwoordenboek.
Door een lijst van woorden in te voeren met hun afkor-
ting wordt het woordenboek geactiveerd. Maplex zorgt
ervoor dat wanneer het te druk wordt op de kaart, hier
automatisch gebruik van wordt gemaakt.
ROTEREN
Een veel gebruikte optie
bij puntgegevens is het
roteren van het label op
basis van een attribuut.
Maplex plaatst de teksten mooi, zonder overlap, duide-
lijk op de kaart wat een hoop tijd en geld bespaart.
AUTEUR: Bart Smit
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over Maplex? Neem gerust contact
met mij op!
Iedereen profiteertvan Maplex desktop Gis
“De kaart krachtiger en sneller maken met automatische tools.”
11
online Gis
12
Best practices ArcGIS online
Wat is er zoal mogelijk met ArcGIS Online als je net even
verder wilt gaan dan de standaard functies? In dit artikel
wordt een aantal opties beschreven. Aangevuld met
praktische tips voor het gebruik van webmaps, zowel
binnen het ArcGIS Online-portaal als in de verschillende
webviewers, meteen te gebruiken. Ook wordt aandacht
besteed aan het gebruik van Excel.
GOOGLE STREETvIEW IN POP-UP WEBmAPS
Webmaps kunnen voorzien worden van pop-ups. Zodra
je op een object in de webmap klikt, krijg je informatie
over het onderliggende object. Een pop-up kan per laag
aangezet worden met de standaard opmaak. Dit geeft
op zich de informatie weer, maar is nog niet echt aan-
trekkelijk voor een webgebruiker.
Het is vrij eenvoudig om de pop-up aan te passen en
op deze manier op maat gesneden informatie weer te
geven. Dit kan door de informatie met HTML-code op
te maken. Daarnaast kunnen er ook grafieken en af-
beeldingen in de pop-up getoond worden. Met name
deze laatste optie is heel krachtig. De afbeelding kan
worden opgehaald van een bepaalde url. Deze url kan
dynamisch worden opgebouwd door attribuutvelden in
de url op te nemen. Google biedt de Google Street View
Image-API aan. Hiermee is het mogelijk om een Street-
View-image te genereren van een opgegeven locatie.
Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken om op basis van een
BAG-mapservice bij een adres een Google Streetview-
afbeelding te tonen.
Bij het configureren van een pop-up kan een afbeel-
ding-media worden geconfigureerd. Vul bij URL het vol-
gende in:
http://maps.googleapis.com/maps/api/streetview
?size=300x200&location={STRAATNAAM} {HUISNUMM
ER},{WOONPLAATS}&fov=90&heading=235&pitch=10&s
ensor=false
De waarden tussen de accolades zijn de veldnamen uit
de mapservice waarmee een adres kan worden samen-
gesteld. Vul eventueel bij ‘Koppeling’ dezelfde syntax
in, maar verander de grootte van de afbeelding:
http://maps.googleapis.com/maps/api/streetview
?size=640x640&location={STRAATNAAM} {HUISNUM
MER},{WOONPLAATS}&fov=90&heading=235&pitch=10&
sensor=false
Zodra je op de StreetView-afbeelding klikt, wordt er in
een nieuw venster een grotere weergave getoond.
WEBmAPS IN dE ARcGIS vIEWER FOR FLEx EN
SILvERLIGHT
Met de ArcGIS Application Builders voor Flex en Sil-
verlight kunnen heel eenvoudig respectievelijk Flex en
Silverlight webviewers worden geconfigureerd. Een
gebruiker van deze Builders kan de basiskaarten en de
operationele kaartlagen selecteren en vervolgens de
functionaliteit definiëren.
Op deze manier ben je erg flexibel; je kunt zelf bepalen
welke mapservices je wilt gebruiken en welke kaartla-
gen er standaard aan staan, welke kaartlagen een pop-
up tonen als er op een object wordt geklikt.
In ArcGIS Online kunnen vanuit de ArcGIS.com-viewer
op eenvoudige wijze webmaps geconfigureerd worden.
13
Ook hier kunnen bovenstaande instellingen worden uit-
gevoerd. Het voordeel om de configuratie in de webmap
te doen is het feit dat een webmap generiek te gebruiken
is. De webmap kan in de webtemplates van ArcGIS Online
gebruikt worden en in de Smartphone ArcGIS Apps op
iOS, Android en Windows Phone. Maar dezelfde webmap
kan ook in de Builders gebruikt worden.
Alle functionaliteit in de webmap is direct beschikbaar
in de webviewers! Dit betekent dat alle basiskaarten en
operationele lagen die geconfigureerd zijn in de webmap
direct beschikbaar zijn in de viewers. De extra functies die
de afzonderlijke Builders bieden kunnen hier bovenop
worden geplaatst. Zo kunnen de widgets in de Flex Buil-
der geconfigureerd worden om bijvoorbeeld geoproces-
sing- , print- of zoekfunctionaliteit te definiëren.
Het grote voordeel van het gebruik van webmaps is dat
de content op één centrale plaats kan worden gedefini-
eerd en bijgehouden bijgehouden en dat verschillende
viewers de webmap kunnen consumeren. Zodra de web-
map verandert, werkt dit direct en automatisch door in
alle viewers die deze webmap gebruiken.
TIPS & TRIckS ExcEL IN ARcGIS ONLINE
In ArcGIS Online kunnen csv en txt-bestanden eenvou-
dig worden ingelezen indien er geografische informatie
aanwezig is. Op basis van een adres kan iedere regel in
het tekstbestand op de kaart geplaatst worden. Toch
gaat dit niet altijd goed. Houd rekening met de volgen-
de aandachtspunten:
- Vanuit Excel is het mogelijk om een tekstbestand naar
csv of txt te exporteren. Het voordeel van Excel is dat
je hierin meer mogelijkheden hebt om je bestand op
te bouwen. Alle opmaakfuncties en formules die je in
Excel gedefinieerd hebt zullen verdwijnen als je het
bestand exporteert naar een tekstbestand. Bewaar
dus altijd het originele Excel-bestand.
- Lege regels en titels mogen niet voorkomen in het
bestand. De eerste rij van het tekstbestand moet de
kopregel bevatten. Deze kopregel bevat de namen
van alle kolommen in het bestand. Er mogen echter
geen spaties voorkomen in de veldnamen. Wanneer
toch spaties voorkomen, vervang deze dan door bij-
voorbeeld een liggend streepje.
- Speciale karakters kunnen ook problemen opleveren.
Zorg dat deze niet voorkomen of sla het bestand op
als Unicode.
- Sinds de zomer van dit jaar ondersteunt ArcGIS Online
een zogenaamde Single Line Geocoder. Dit betekent
dat straat, huisnummer, postcode en plaats in één
veld kunnen worden opgeslagen of in aparte velden:
adres, postcode en plaats.
Excel biedt daarnaast nog allerlei andere handige hulp-
middelen om een juist tekstbestand te maken. Zo kan
het soms nodig zijn om de inhoud van een bestand te
‘kantelen’. De kolommen moeten de rijen worden en
de rijen de kolommen. Kopieer hiervoor de gehele ta-
bel en gebruik vervolgens de Paste/Transpose-optie.
Soms moet een tabel eerst geaggregeerd worden om
zinvolle informatie te bevatten om op de kaart te wor-
den geplaatst. Hiervoor kan in Excel gebruik gemaakt
worden van de PivotTable-functie.
Met de komst van abonnementen voor ArcGIS Online is
het ook mogelijk om rechtstreeks in Excel data te geoco-
deren en in een kaart te tonen. Hiervoor is de Esri Maps
foto Esri Nederland
online Gis
14
for Office plug-in beschikbaar. Na installatie van de
plug-in en inloggen met het ArcGIS Online organisatie-
account, kan de data in een Excel-tabblad direct worden
gegeocodeerd en in Excel op de kaart worden geplaatst.
cONFIGUREERBARE TEmPLATES
Nadat in ArcGIS Online een webmap gemaakt is kan
deze in de ArcGIS.com-mapviewer of ArcGIS Explorer
Online worden bekeken. Zoals hier beschreven kan een
webmap ook worden gebruikt in de ArcGIS viewer for
Flex of Silverlight. Vanuit de ArcGIS Online-map viewer
is het ook mogelijk om de webmap in vooraf gedefini-
eerde web templates te gebruiken. Op dit moment zijn
ruim 20 webtemplates beschikbaar om een webappli-
catie te maken. Een deel van deze templates hebben
een vaste opmaak en functionaliteit, anderen zijn ook
te configureren. Zo kan bijvoorbeeld de lay-outkleur en
titel worden gewijzigd en menufuncties worden aan-
of uitgezet. In de eerste configureerbare template (de
BasisViewer) kunnen bijvoorbeeld de volgende menu-
functies worden toegevoegd: Legenda, Editor, Printen,
Basemap wisselaar, Bookmarks en TimeSlider.
Wanneer dit nog niet voldoende is, is het ook moge-
lijk om de broncode van de template te downloaden.
De broncode bevat JavaScript-code die eenvoudig aan-
gepast kan worden. Op deze manier kan een template
volledig worden aangepast naar de wensen van de
organisatie. Nadat de template is aangepast kan deze
op een eigen server worden gehost. Vervolgens kan de
template worden geregistreerd in ArcGIS Online zodat
deze template door andere gebruikers, binnen of bui-
ten de organisatie, weer gebruikt kan worden. Ook is
het mogelijk om een eigen configureerbare template
te maken. Tijdens het registreren van de webtemplate
kan aangegeven worden dat dit een configureerbare
template is. Bij het bewerken van de settings kunnen de
configuratieparameters worden gedefinieerd.
Met een beetje extra configureren kun je al snel meer
halen uit ArcGIS Online, zowel binnen het ArcGIS Online
portaal als in de verschillende webviewers en Excel. De
diverse opties zijn door de praktische tips eenvoudig in
de praktijk te brengen.
Bekijk en lees meer via www.esri.nl/best-practices-arc-
gis-online...
AUTEUR: Ernst Eijkelenboom
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over ArcGIS Online? Neem gerust
contact met mij op!
Marcel de Rink is business developer Rijksoverheid bij Esri
Nederland. Hij is zowel vanuit Esri Nederland als vanuit
de branchevereniging GeoBusiness Nederland betrokken
bij de PDOK-activiteiten. Esri Nederland heeft de kansen
die PDOK biedt met beide handen aangegrepen om
een extensie te bouwen die functies aan eigen desktop
software toevoegt. De Rink: “Onze PDOK-extensie is
ontwikkeld voor GIS-specialisten, zodat ze veel makkelij-
ker van PDOK gebruik kunnen maken en sneller kunnen
zoeken, raadplegen en downloaden. Waar normaal zo’n
negen handelingen nodig zijn, volstaat nu een druk op
de knop. De extensie is ontwikkeld in samenwerking met
onder meer de PDOK-partners Rijkswaterstaat en het
Kadaster en is gratis te downloaden.”
15
ArcGis
Extensie
Esri Nederland maakte onlangs voor het programma
Publieke dienstverlening op de kaart (PdOk) een
extensie. PdOk is de centrale datavoorziening van de
Rijksoverheid. deze data wordt via OGc-specificaties
aangeboden. de PdOk-partners vroegen Esri Nederland
of het mogelijk was om hun centrale datavoorziening
toegankelijk te gebruiken vanuit ArcGIS. Het resultaat:
via GeoWeb kan eenvoudig gebruik gemaakt worden
van de PdOk-data en ook is een open source-PdOk-
extensie ontwikkeld voor ArcGIS 9.3.1. de extensie voor
ArcGIS 10.1 volgt binnenkort.
De PDOK-extensie is gebaseerd op het open source-
product CSW Client (een onderdeel van Esri Geopor-
tal Server) en is voor twee ArcGIS for Desktop-versies
beschikbaar. De PDOK-extensie voor ArcMap 9.3.1
maakt tevens gebruik van ArcBrutile om TMS-services
toe te voegen. De PDOK-extensie voor ArcGIS 10.1 maakt
gebruik van de WMTS-functies (Web Map Tile Service)
in plaats van de TMS-functies (Tiled Map Service). Instal-
latie van ArcBrutile, een open source-oplossing voor
het werken met tiles in ArcGIS for Desktop, is voor deze
versie van de PDOK-extensie dus niet nodig. Esri Neder-
land heeft dit product in beheer.
De data van PDOK staat geregistreerd in het Natio-
naal Geo Register (NGR). Ook zijn er vele honderden
databronnen die worden aangeboden via het NGR.
Via de PDOK-extensie kan gezocht worden naar deze
bronnen en ze vervolgens gebruiken. Indien organisa-
ties een eigen catalog service hebben (volgens de OGC
CSW-specificatie), kunnen zij ook direct zoeken in hun
eigen interne catalogus.
ZOEkEN
Er zijn diverse manieren om te zoeken met de PDOK-
extensie. Bijvoorbeeld door het opgeven van sleutelwoor-
den en/of organisatie. Het zoeken is mogelijk op zowel
gehele woorden als gedeelten van woorden. Wanneer
woorden als ‘top’ gebruikt worden, zal bijvoorbeeld
Esri verbindt PdOkmet ArcGIS
‘TOP10NL’ worden gevonden. Bij veel resultaten kan
binnen deze resultaten gezocht worden door de optie
‘zoeken binnen resultaten’ aan te vinken. Hierdoor kan
efficiënt gefilterd worden in de verkregen resultaten.
Daarnaast wordt bij elke zoekopdracht aangegeven wat
het totaal aantal resultaten is. Dit aantal staat boven
het resultaatscherm weergegeven en heeft de volgende
betekenis: aantal opgehaalde resultaten/totaal aantal
resultaten. Wanneer de gebruiker een te laag maximum
heeft opgegeven, weet de gebruiker dit en kan het
maximum aangepast worden.
De gebruiker kan ook aangeven welke functies (gerela-
teerd aan type service) nodig is. Wanneer enkel achter-
grond (voor kaart), raadplegen of analyse/download-
functies gewenst zijn, kunnen deze worden geselecteerd.
Via titel, gebruik en organisatie is metadata zichtbaar.
Wanneer op de bron wordt geklikt met de rechter-
muisknop kan (ISO of opgemaakte) metadata worden
opgevraagd. Wanneer geen service aangegeven wordt,
zal gezocht worden in alle bronnen. Wanneer op speci-
fiek gebruik wordt gezocht, wordt dus filtering toege-
past in de zoekresultaten. Esri Nederland verwacht dat
organisaties hiermee in staat zijn om effectief door het
grote aantal databronnen van het NGR te zoeken.
Demonstratievideo’s kunt u vinden op:
www.esri.nl/pdok-extensie
Gebruikers kunnen de resultaten sorteren op titel, bron
organisatie en soort gebruik (service) door op titel,
gebruik of organisatie te klikken. Standaard worden
de resultaten in alfabetische volgorden weergege-
ven. Wanneer een bron wordt aangeklikt, zal altijd de
samenvatting te zien zijn in het onderste venster.
TOEvOEGEN vAN SERvIcES AAN dE kAART
Indien de juiste bron gevonden is, kan via de rechter-
muisknop de gevonden service toegevoegd worden
aan de kaart. Indien het gebruik bedoeld is voor visua-
lisatie, zoals achtergrond (WMTS) of als kaart om te
kunnen raadplegen (WMS) zal deze als laag worden
toegevoegd. De “brtachtergrondkaart” in bovenstaand
figuur is hier een voorbeeld van. Indien er analyse/
download-functies vermeld staan, zal de brondata
worden gedownload voor het getoonde kaartbeeld.
Na het starten van de download, zal worden vermeld
hoeveel features gedownload zijn. Tevens heeft de
gebruiker de mogelijkheid om op te geven waar de
data opgeslagen dient te worden. Data download van
PDOK-services is begrensd met een maximum van 15.000
features waardoor het mogelijk is dat u niet alle resulta-
ten te zien krijgt.
vISUALISATIEmOGELIjkHEdEN mET WmS
ArcGIS for Desktop ondersteunt een verscheiden-
heid aan visualisatie mogelijkheden vanuit OGC. Deze
mogelijkheden zijn opgenomen in de WMS-specificatie
en heet SLD-ondersteuning. Deze SLD-ondersteuning
richt zich op twee soorten gebruik.
Het eerste type gebruik veronderstelt dat de cliëntap-
plicatie de visualisatie kan bepalen. Dit heet ‘cliënt
based SLD-support’. De gebruiker dient hiervoor een
SLD-bestand aan te maken en deze op het Internet
beschikbaar te stellen. Vanuit de cliënt-applicatie (ArcGIS
for Desktop) dient deze locatie opgegeven te worden.
Extensie
16
De functies zijn beschikbaar in deze PDOK-extensie en
kan worden toegepast indien met de rechtermuisknop
op de bron (altijd een WMS) wordt geklikt. Niet elke
server heeft deze functionaliteit beschikbaar en in dat
geval is deze functie uitgegrijsd. PDOK en ArcGIS for
Server-services hebben deze OGC-functionaliteit in ieder
geval wel. In de afbeelding is de ArcGIS for Server-WMS
van het CBS zichtbaar met bodemgebruik gegevens.
Hetzelfde geldt voor PDOK-services.
Bij het tweede type gebruik van SLD kan de verstrekker
van de ‘kaart’ diverse visualisaties aanbieden. Dit heet
‘server based SLD-support’. Bij deze toepassing biedt
de WMS-server meerdere visualisaties aan. U kunt deze
styles vinden via de rechtermuisklik op de (diepste) laag,
via properties naar het tabblad ‘styles’. Hier kunt u een
visualisatie/SLD kiezen. Het figuur laat deze functies
zien voor de wijk- en buurtgegevens vanuit de PDOK-
service van het CBS.
AAN dE SLAG
De PDOK-extensie is beschikbaar onder de Apache
2.0-licentie. Concreet betekent dit dat deze extensie
gratis te downloaden is en er geen beperkingen zijn
in gebruik. De broncode is op te vragen en zo kunnen
extra functies erbij worden gebouwd. Wel vragen we
om deze code bij Esri Nederland aan te bieden, zodat we
dit eventueel in een toekomstige versie van de PDOK-
extensie kunnen opnemen.
Omdat de PDOK-extensie een open source-product is,
ondersteunt Esri Nederland Support dit product niet.
Esri Nederland kan wel consultancy leveren om dit
product optimaal bij uw organisatie in te zetten.
Dit product is tot stand gekomen door samenwerking.
Zowel vanuit PDOK als Esri Nederland zijn afspraken
gemaakt om de standaarden optimaal toe te passen.
Esri is hierbij tevens betrokken geweest, waardoor SP1
(van ArcGIS 10.1) tijdens de ontwikkeling is afgestemd
op een vlekkeloos gebruik van de PDOK-Services.
AUTEUR: Marcel de Rink
E-MAIL: [email protected]
De PDOK-extensie en meer informatie hierover is te
vinden op esri.nl/pdok-extensie.
Lees in In Perspectief of bladzijde 53 een artikel over
PDOK en Esri Nederland.
Meer informatie over PDOK is te vinden op https://pdok.
pleio.nl
17
de vele gezichtenvan ArcGIS online
Belangrijk om te beseffen is dat de meeste
medewerkers van een organisatie geen
GIS-kennis hebben. Zij werken in andere
processen binnen de organisatie waar hele
andere tools gebruikt worden. Het organisa-
tieportaal en de daar te vinden geo-informatie
moet daarom te gebruiken zijn op hardware
en in software waar zij zelf mee werken. Het
standaard portaal in de browser is daarom
niet de enige ingang naar geo-informatie voor
ArcGIS Online. Er zijn veel meer manieren om
direct gebruik te maken van geo-informatie
in de vorm van kaarten, services, groepen en
functionaliteit.
Een speciaal voor de organisatie ingericht
portaal is te bereiken door alle gebruikers die
toegang hebben tot dat portaal. Dit zijn de
medewerkers van een organisatie, maar het
kunnen ook buitenstaanders zijn die mogen
inloggen. Als het organisatieportaal publiek
toegankelijk wordt gemaakt kan iedereen er
op terecht om met alle publiek opengestelde
kaarten en services te werken. De browser is
hiervoor vaak de eerste ingang.
Naast de browser zijn er veel meer manieren
om bij de informatie in het portaal te komen.
Een gebruiker kan bijvoorbeeld ook de ArcGIS-
app voor iPhone, iPad, Android of Phone7
gebruiken. Als een gebruiker zijn organisa-
tieaccount gebruikt om met deze app in te
loggen, krijgt hij in de app toegang tot alle
informatie binnen het portaal. De app geeft
Steeds meer organisaties ontdekken de kracht van ArcGIS Online. ArcGIS Online is een sterk middel
voor een breder gebruik van geo-informatie. door ArcGIS Online in te zetten kunnen ineens veel
meer mensen binnen en buiten de organisatie bereikt worden. Een organisatie-abonnement op
ArcGIS Online brengt onder andere een eigen organisatieportaal, waarin geo-informatie op een
laagdrempelige manier beschikbaar komt voor alle medewerkers op alle lagen van de organisatie.
ArcGis
online
Portaal van Stedin.
Portaal van Gemeente Rotterdam.
Portaal van Waterschap Scheldestromen.
18
Excel sheet met daarin de zwembaden in Nederland (bron: SportAtlas) gecombineerd met Rotterdamse
scholen inclusief heatmap uit een webservice (bron: Portaal Gemeente Rotterdam).
de gebruiker toegang tot aanbevolen inhoud,
dezelfde kaarten als op de homepage van het
portaal, maar ook eigen kaarten, kaarten in
groepen binnen de organisatie en kaarten die
met de hele organisatie worden gedeeld. Als
het portaal publiek toegankelijk is, dan kan
de app bij alle publiek beschikbare informatie
binnen het portaal.
Ook Office-gebruikers kunnen direct gebruik
maken van informatie in het portaal. Met Esri
Maps for Office kan een Excel of een Power-
Point gebruiker kaarten samenstellen door
bijvoorbeeld Excel gegevens te koppelen
met in het organisatieportaal beschikbaar
gestelde kaarten. Een Office-gebruiker meldt
zich aan met zijn organisatieaccount binnen
Excel en kan vervolgens zoeken naar kaarten
binnen het portaal. Zo kunnen bijvoorbeeld
cellen van een Excel-sheet of gegevens uit een
pivottable op de kaart geplaatst worden en
het resultaat kan vervolgens weer gedeeld
worden met andere gebruikers van het
portaal.
Ook meer specifieke applicaties kunnen
gebruik maken van een ArcGIS Online portaal.
Er is een Application Programming Inter-
face (API) beschikbaar om zelf applicaties te
kunnen bouwen die gebruik maken van de
kracht van informatie in een portaal. Hiermee
wordt het voor beheerders van een groep
Vrij beschikbare kaarten van Scheldestromen
binnen de ArcGIS App voor de iPad.
19
bijvoorbeeld mogelijk om informatie in die
groep op een leuke manier beschikbaar te
maken voor een specifieke doelgroep. In veel
verschillende ontwikkelomgevingen komt zo
veel nieuwe functionaliteit ter beschikking
om het portaal zo laagdrempelig mogelijk
beschikbaar te maken voor iedereen. Ook de
application builders voor Silverlight en Flex
kunnen inloggen op een organisatieportaal.
De samensteller van de applicaties kan zo met
de builder direct voortbouwen op diensten
vanuit het portaal.
Naast de hier genoemde voorbeelden zijn
er nog veel meer toepassingen die gebruik
maken van ArcGIS Online. Zo kan in ArcGIS for
Desktop ingelogd worden op een organisatie-
portaal. De GIS-professional kan zo kaarten,
services, data en functionaliteit vinden en
gebruiken. Eigen kaarten, data packages,
geoprocessing packages en services zijn ook
weer in het portaal met alle andere gebrui-
kers met hun eigen tools te delen. Op korte
termijn komen meer apps ter beschikking.
Voor Windows 8 met de nieuwe metro stijl is
alvast een preview beschikbaar in de Windows
Store.
Kortom, ArcGIS Online is zeker niet alleen
voor GIS-professionals. Het is juist de tool
voor GIS-professionals om de waarde van
geo-informatie voor iedereen binnen en
buiten de organisatie te leren kennen.
AUTEUR: Jeroen van Winden
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over ArcGIS Online? Neem
gerust contact met mij op!
ArcGis
online
Specifiek gebouwde Noordzee Atlas app van Rijks-
waterstaat met ArcGIS Online groepen voor de
thema’s.
Preview ArcGIS app voor Windows 8 (Metro Interface).
20
ArcGIS Online®
“Onze webredacteurengebruiken zelfstandig ArcGIS Online met onze eigen geo-
informatie voor laagdrempelige communicatie naar de burgers.”
Herman Voet,
Provincie Noord-Brabant
“Door ArcGIS Online kanik nu in één oogopslag zien
hoe het staat met bijvoorbeeld het aantal Wajong’ers
per gemeente.”Lotte Klene,
Belangenbehartiger
“Snel en eenvoudiggegevens beschikbaar stellenin het veld en via het internet?
Wij doen het metArcGIS online!”
Ignaas Bisdom,
waterschap Scheldestromen
geO-INfOrmAtIe VOOr IedereeN!
DelenO
psla
anFu
n, F
ast
& E
asy
Fun
Fast
Easy
Beheren
Beheren
View
en
App
s
Apps
Kadaster start nieuweproductielijn op basis vanautomatische generalisatie
Op dit moment worden de topografische
producten van het kadaster op schaal 1:10.000,
1:50.000, 1:100.000, etc. - die tezamen de Basis-
registratie Topografie (BRT) vormen - afzon-
derlijk van elkaar geproduceerd en beheerd.
cartografen werken volgens generalisatie-
richtlijnen grotendeels handmatig de produc-
ten op schaal 1:50.000 bij met de meer actuele
TOP10NL als achtergrond. dit vergt relatief
veel tijd, te meer omdat de 1:100.000 weer
wordt afgeleid van de 1:50.000 en dus afhan-
kelijk is van de beschikbaarheid daarvan.
Het actueel houden van de BRT kost gemid-
deld 500-2000 uur voor een 1:50.000 kaart-
blad van 500 vierkante kilometer (in totaal
zijn er 93 kaartbladen). Om de productielijn
efficiënter, goedkoper, maar ook consisten-
ter te maken, is het Kadaster sinds begin 2011
bezig met een studie naar de mogelijkheden
van automatische generalisatie. In eerste
instantie voor de productie van kaarten
op schaal 1:50.000, later ook 1:100.000 en
wellicht nog kleinere schalen.
Door recente technische ontwikkelingen is
een productielijn op basis van automatische
generalisatie reëel geworden. Zo heeft ArcGIS
vanaf versie 10 cartografische generalisatie-
functionaliteit in de vorm van de Cartography
toolbox . Ook is het gebruik van geo-informa-
tie de laatste jaren sterk gewijzigd. Topografi-
sche informatie wordt door veel meer mensen
gebruikt dan tien jaar geleden. Bovendien is
de behoefte aan actuele en consistente infor-
matie groter dan ooit.
Het prototype voor het volledig automatisch
afleiden van een 1:50k kaart van ‘TOP10NL’
data is in 2011 ontwikkeld door een onder-
zoeksteam van Kadaster in samenwerking met
Esri Nederland, op basis van eerder gedaan
onderzoek (zie referenties). Bovendien is Esri
nauw betrokken in dit traject om de recent
uitgekomen software te testen en tunen.
NIET NAmAkEN vAN BESTAANdE
kAARTEN
Het was al snel duidelijk dat het prototype
niet als doel moest hebben om de bestaan-
de kaart na te maken. Specificaties van de
bestaande kaart zijn vaak meer dan 60 jaar
oud en zijn dus vastgesteld op basis van gebrui-
kerseisen van destijds. Een project als deze
biedt een uitgelezen kans om de bestaande
specificaties te herzien vanuit nieuwe gebrui-
kerscontexten. Bovendien is het bijna niet te
doen om een product dat - interactief - door
een cartograaf wordt gemaakt identiek te
produceren met een geautomatiseerd proces.
Temeer omdat verschillende cartografen soms
voor verschillende oplossingen zullen kiezen.
Een laatste reden om de bestaande specifica-
ties te herzien, is dat het geautomatiseerde
proces parameter gestuurd is en daardoor ook
gebruikt zou kunnen worden om producten
“op maat” (on-demand) te produceren voor
verschillende toepassingen.
dE PRINcIPES vOOR HET AUTOmATI-
ScHE GENERALISATIEPROcES
Er is een lijst met principes opgesteld die als
leidraad bij het ontwikkelen van het proto-
type dienden:
• Actuele informatie op kleine schalen is
belangrijker dan voldoen aan alle cartogra-
fische principes.
• De huidige richtlijnen voor handmatige
generalisatie worden gebruikt als basis,
maar tegelijkertijd wordt de vrijheid
genomen om van deze regels af te wijken
desktop Gis
22
Kadaster start nieuweproductielijn op basis vanautomatische generalisatie
als de experimenten daar reden toe geven.
• Niet het Kadaster (als producent), maar de
gebruiker moet bepalen wat een acceptabel
product is. Daarom is de gebruiker vroeg in
het ontwikkelproces betrokken.
• Volledig automatische generalisatie is de
enige optie voor de realisatie van efficiënte,
consistente en on-demand producten.
• De generalisatie is gericht op weergave als
een topografische kaart. Het gegeneraliseer-
de product is niet bedoeld voor ruimtelijke
analyses. Voor specifieke thema’s (klassen)
kan er wel behoefte zijn aan kleinschalige
objectgegevens, zoals bijvoorbeeld gegene-
raliseerde water- en wegennetwerken. Voor
die thema’s kunnen dan afzonderlijke object-
gerichte producten worden gemaakt.
• In eerste instantie wordt gekeken naar
de schalen 1:50.000 en 1:100.000 omdat
automatisering hier de meeste besparing
oplevert ten opzichte van het interactieve
proces. Bovendien worden momenteel de
kaartspecificaties voor de schalen 1:250.000
en 1:1.000.000 geharmoniseerd op Europees
niveau.
AANPAk
Vanwege de complexiteit van het proces en
de onderlinge afhankelijkheden tussen de
processtappen is gekozen voor een rapid
prototyping-achtige aanpak. Als omgeving
is voor de ArcGIS ModelBuilder in combinatie
met Data Interoperability Extension gekozen
die deze aanpak bij uitstek ondersteunt. Door
het zorgvuldig evalueren van deelstappen en
tussentijdse resultaten is de optimale imple-
mentatie van één geïntegreerde workflow
bepaald. Dat wil zeggen: de beste volgorde
van stappen alsook de meest geschikte algorit-
mes en parameterwaarden voor elke stap.
Een senior cartograaf van het Kadaster heeft
geholpen om de generalisatierichtlijnen voor
handmatige generalisatie te verduidelijken en
alternatieven te beoordelen als de bestaande
richtlijnen ten behoeve van het geautomati-
seerde proces moesten worden losgelaten.
de workflow bestaat uit drie onderdelen:
1. Gegevensgeneralisatie gericht op het selec-
teren (uitdunnen) en versimpelen van de
objecten die moeten worden gevisualiseerd.
2. Symbolisatie van de overgebleven objecten.
3. Displacement om de cartografische conflic-
ten van de gesymboliseerde objecten op te
lossen.
deel 1 bestaat globaal uit de volgende
stappen:
• TOP10NL hartlijnen (een extra laag die
beschikbaar is naast de TOP10NL wegpoly-
gonen) samenvoegen tot TOP50 hartlijnen.
In TOP10NL is iedere rijstrook een hartlijn,
terwijl in TOP50 een volledige weg één
hartlijn is. Het gebruikte ArcGIS-algoritme
werkt alleen goed als de input een correct
wegennetwerk is. Echter TOP10NL wegseg-
menten bleken niet altijd juist gecodeerd.
De input data hebben we op dit punt verbe-
terd. Ook is het kenmerk op- en afrit toege-
voegd aan TOP10NL om het resultaat van
het algoritme te verbeteren.
• Als gevolg van het vervangen van de
TOP10NL wegpolygonen door hartlijnen
vallen er gaten in de terreinbeschrijving.
Om dit op te lossen worden de aan wegpo-
lygonen grenzende terreinen doorgetrok-
ken tot aan de weghartlijnen.
• Gebieden met veel gebouwen (dat wil
zeggen bedekking > 17%; experimenteel
vastgesteld) worden omgezet in “bebouwd
23
gebied”. De gebouwen worden hier niet
langer afzonderlijk afgebeeld. Belangrijke
gebouwen, zoals scholen, ziekenhuizen,
kerken worden behouden als puntsymbool.
Dit gebeurt alleen binnen de bebouwde
kom voor zover er geen sprake is van een
bedrijventerrein. De concepten “bebouwde
kom” en “bedrijventerrein” zijn niet aanwe-
zig in TOP10NL en zijn daarom toegevoegd
aan de input data.
• Uitdunnen van het wegennetwerk. Het
gebruikte ArcGIS algoritme houdt rekening
met connectiviteit, algemene karakter en
een hiërarchie gebaseerd op wegtypen.
Voorafgaand aan dit proces worden alle
parallel aan de wegen liggende fietspaden
verwijderd. Vrijliggende fietspaden worden
behouden.
• Waterwegennetwerk wordt uitgedund
met hetzelfde algoritme als de wegen,
omdat ons kunstmatige waternetwerk meer
kenmerken heeft van een wegennetwerk
dan van een natuurlijk waternetwerk.
• Het hoofdspoornetwerk is bepaald en als
kenmerk meegegeven aan TOP10NL. Met
een algoritme worden op rangeerterreinen
de buitenste sporen bepaald. Deze informa-
tie wordt gebruikt om het spoornetwerk uit
te dunnen.
• Geïsoleerde kleine terreinvlakken worden
verwijderd en groepjes kleine terreinvlak-
ken worden samengevoegd. Hierbij wordt
rekening gehouden met ‘harde’ terreingren-
zen zoals wegen en waterlopen.
Nadat de uitgedunde geometrieën zijn
gesymboliseerd, start het cartografische
generalisatieproces. Dit proces is erop gericht
om cartografische conflicten, zoals te veel
geometrische details en overlappingen, op te
lossen. Overlap ontstaat doordat een aantal
gesymboliseerde objecten op schaal 1:50.000
en 1:100.000 op de kaart (disproportioneel)
groter zijn dan in werkelijkheid.
Het cartografische generalisatieproces (deel
3) bestaat uit de volgende stappen:
• De gesymboliseerde lijnobjecten (wegen,
water en spoor) en de grenzen (lijnen) van
de terreinobjecten worden ten opzichte
van elkaar verplaatst. Het ArcGIS algorit-
me maakt gebruik van een hiërarchie van
klassen. Sommige klassen mogen verplaatst
worden (terreingrenzen, waterlopen en
minder belangrijke wegen) en andere niet
of minder (belangrijke wegen, spoorwe-
gen).
• De overgebleven gebouwen worden versim-
peld, vergroot en ten opzichte van elkaar en
andere objecten verplaatst. Het toegepaste
algoritme probeert hierbij het oorspronke-
lijke patroon te behouden.
• De terreinvlakken worden opnieuw
‘opgebouwd’. Met behulp van de verplaats-
te vlakgrenzen en met behulp van links/
rechtscoderingen worden de oorspronke-
lijke attributen weer aan de vlakken gekop-
peld.
PARTITIONERING
Het generalisatieproces is te ingewikkeld
om in één keer op heel Nederland uit te
voeren. Nederland is daarom opgedeeld
volgens grenzen (lineaire objecten) die nooit
verplaatst mogen worden, in dit geval:
hoofd- en snelwegen. Langs de kust is deze
set aangevuld met andere objecten. Dit levert
500 gebieden (partities) op. Per partitie
duurt het ongeveer een uur om het volledige
model te draaien. De partities bieden echter
desktop Gis
24
Referenties
Stoter, JE, Nijhuis, R, Bulder,
J & Bruns, B (2012). Automa-
tische generalisatie voor
nieuwe productielijn Kadas-
ter. Geo-Info, 9(2), 6-10.
Stoter, J.E. van Smaalen,
N. Bakker, P. Hardy, Speci-
fying map requirements for
automated generalisation
of topographic data, The
Cartographic Journal Vol.
46 No. 3 pp. 214–227 August
2009
Van Smaalen, J.W.N, J.E.
Stoter. (2008) Automatische
generalisatie van TOP10NL
naar TOP50NL haalbaar?.
In: Geo-info: tijdschrift voor
geo - informatie Nederland
(GIN), 5 (2008)2, pp. 48-53
De kaarten uit dit artikel
zijn van het Kadaster.
de mogelijkheid tot parallelle verwerking
van meerdere gebieden tegelijkertijd. De
totale doorlooptijd kan daarmee enorm
worden verkort.
kWALITEIT
De nieuwe producten zullen een balans
zijn van wat gebruikers enerzijds willen
en wat er anderzijds technisch mogelijk is.
Afgezien van externe periodieke gebrui-
kersconsultaties zijn ook interne kwali-
teitscontroles ingebouwd. Immers, de
nieuwe kaarten zullen nog steeds aan
bepaalde basiscondities moeten voldoen
om een “echte” en “leesbare” weergave
van de werkelijkheid te zijn. Dit valt niet
geheel door gebruikers te controleren.
Bovendien ligt de verantwoordelijkheid
hiervan bij de producent.
Zo heeft het Kadaster een kwalitatie-
ve check opgezet waar cartografische
experts het resultaat evalueren. Zij wijzen
op cartografische fouten en ook op situa-
ties die zij anders zouden hebben gegene-
raliseerd (linker figuur). Dat laatste hoeft
niet per se erg te zijn, maar kan wel inzicht
geven in de werking van het model.
RESULTATEN EN BEvINdINGEN
De input in de uiteindelijke workflow
bestaat uit de verschillende TOP10NL
klassen en het resultaat (rechter figuur)
wordt met één “druk op de knop” gegene-
reerd. Het gegeneraliseerde resultaat ziet
er veelbelovend uit en de gebruikersfeed-
back bevestigt dit. Het model is inmiddels
op heel Nederland toegepast.
Op basis van deze studie heeft het Kadas-
ter besloten dat volledig automatische
generalisatie de beste en waarschijnlijk
enige mogelijkheid is om in de toekomst
zowel een snelle wijzigingscyclus te reali-
seren (bijna tegelijkertijd met wijzigin-
gen in TOP10NL) als een meer flexibele
productielijn die “on-demand” producten
mogelijk maakt.
AUTEURS: Jantien Stoter (Kadaster),
Ron Nijhuis (Kadaster) en
John van Smaalen (Esri Nederland)
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over de ModelBuilder?
Neem gerust contact met ons op.
25
Aansluiten op Nederlandse processen met producten van Esri Nederland
Op dit moment biedt Esri Nederland een
breed scala aan producten. Zo fungeert
GeoBasis als een standaard geografisch
gegevensmagazijn voor in- en externe infor-
matievoorziening. Metadata kan volgens de
Nederlandse standaarden worden beheerd
met GeoSticker. Voor objectgerichte data-
opbouw van de Basisregistratie Grootscha-
lige Topografie (BGT) kan GeoBGT worden
ingezet.
En we zijn er nog niet. Voor de data-inwin-
ning is specifiek voor de waterschappen het
product Mobiel Watis ontwikkeld. Ten slotte
is er GeoWeb, om alle gegevens te ontsluiten.
GeoWeb levert webviewers en een omgeving
om deze eenvoudig te beheren.
Bovenstaande producten zijn allemaal
door Esri Nederland zelf ontwikkeld. We
werken daarbij vaak samen met een partner.
Zo is GeoWeb een gezamenlijk product met
Grontmij. Naast deze eigen producten voeren
we ook een aantal producten van andere
leveranciers die heel specifieke functiona-
liteit bieden naast het Esri-platform. Een
voorbeeld hiervan is Geocortex Optimizer.
Dit product geeft veel mogelijkheden om de
ArcGIS for Server-omgeving beter te beheren
en analyseren.
ONTWIkkELING vAN PROdUcTEN
Naast de bovenstaande producten zijn we
druk bezig om een aantal andere uit te
werken. GeoTopo is samen met MUG Ingeni-
eursbureau ontwikkeld en deze extensie
van ArcGIS vormt een complete inwinnings-
applicatie voor IMGeo. Hiermee maken we
onze portfolio voor inwinning, opbouw en
beheer van de BGT compleet. GeoHorus is
een ArcGIS-extensie die we samen met Horus
ontwikkelen en die het gebruik van 360
graden videobeelden binnen ArcGIS mogelijk
maakt.
ArcGIS voor Operationele Informatie Voorzie-
ning (OIV) wordt een totale oplossing voor
de OIV-markt met procesondersteuning aan
de desktop- en web-kant. Ten slotte wordt
samen met Geodan gewerkt aan ArcGIS
voor Water Mobiel. Dit product is gebaseerd
op ArcGIS Online en biedt voor een aantal
processen een laagdrempelige mobiele
oplossing.
Het ArcGIS-platform biedt alle denkbare mogelijkheden om GIS-processen te ondersteunen. Waar
nodig zorgt Esri Nederland voor oplossingen die specifiek aansluiten bij de Nederlandse situatie.
Het ArcGIS-platform is daarvoor altijd de basis. de combinatie van het standaard platform en de
Nederlandse producten zorgen voor een optimale ondersteuning van processen. de opbouw en
doorontwikkeling van de specifiek Nederlandse producten staan centraal in dit artikel.
ArcGis
ApplicAties
26
Aansluiten op Nederlandse processen met producten van Esri Nederland
ONTWIkkELPRINcIPES vOOR
PROdUcTEN
ArcGIS voor Water Mobiel is een goed
voorbeeld van de manier waarop we
onze producten ontwikkelen. We hante-
ren daarbij een aantal principes:
1. We blijven zo dicht mogelijk bij het
Esri-platform: met de standaard functi-
onaliteit van het Esri-platform is al erg
veel mogelijk. We willen niets ontwik-
kelen wat al standaard kan.
2. Configureer een oplossing: in veel
gevallen is het mogelijk om goede
procesondersteuning te leveren door
de standaard software te configureren
en in te richten. Door te configureren
in plaats van te bouwen, kunnen we
sneller nieuwe wijzigingen doorvoeren
of nieuwe software versies ondersteu-
nen.
3. Zet het gebruik centraal en werk
toepassingsgericht: bij een product
gaat het om het ondersteunen van
een proces en niet om de techniek op
zichzelf. Dit moet dus ook altijd de
insteek zijn bij het ontwerpen van de
oplossing. Bij ArcGIS voor Water Mobiel
heeft dit principe geleid tot een archi-
tectuur waarbij een aantal kleine,
toepassingsgerichte applicaties (apps)
specifieke mobiele processen onder-
steunen. Al deze apps maken wel weer
gebruik van hetzelfde framework.
4. Ontwikkel daar waar nodig: het blijft
voorkomen dat het te ondersteunen
proces een aantal eisen oplevert die
niet opgelost kunnen worden met
standaard functionaliteit of configura-
tie. In dat geval zullen deze ontwikkeld
worden.
TOEkOmSTvASTE ONTWIkkELING
Met de huidige producten biedt Esri
Nederland al veel oplossingen voor de
Nederlandse markt. In de toekomst zullen
we steeds meer oplossingen gaan bieden
die voldoen aan de genoemde ontwikkel-
principes. Dat biedt veel toekomstvaste
oplossingen die meegroeien met het Esri-
platform en nauw aansluiten bij de proces-
sen binnen Nederlandse organisaties.
AUTEUR: Martin Schlüter
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over onze geo-produc-
ten? Neem gerust contact met mij op!
“Toekomstvaste oplossingen,die nauw aansluiten bij de processen binnen Nederlandse organisaties.”
27
Foto: Esri nederland
runtime brengt ‘native mobile appdevelopment’ dichtbij
In de vorige editie van ArcGIS Actueel keken
we naar de mogelijkheden van ArcGIS Runtime
voor supersnelle desktopapplicaties. Dezelf-
de op C++ gebaseerde core kan eenvoudig
ingezet worden als SDK voor de verschillende
mobiele platformen, door gebruik te maken
van native compilers. Daarmee wordt GIS
weer een mooi onderdeel van native smart-
phone en tablet apps.
GEBRUIkERSERvARING
Bij Esri heeft men gerealiseerd dat er in de
app teveel functies tegelijkertijd werd aange-
boden, waardoor de app minder intuïtief
overkomt. Sommige gebruikers willen enkel
kaarten raadplegen en plaatsen zoeken, de
basisfuncties. Terwijl anderen in het veld willen
muteren als ondersteuning van het werkpro-
ces. In de volgende release zien we dan ook
een configureerbare ArcGIS-app, waarbij
functies, in de vorm van widgets, kunnen
worden toegevoegd of juist worden wegge-
laten. Die configuraties kunnen dan weer
gedeeld worden via e-mail, ArcGIS Online of
op een andere manier die het meest geschikt
is voor uw doeleinden. Ontwikkelaars kunnen
tevens eigen widgets ontwikkelen met de
ArcGIS Runtime SDK’s en deze toevoegen aan
de mobiele ArcGIS-app. Zo transformeert de
ArcGIS-app van een mobiele in-het-veld
werkers tool tot een management-dashboard
in de bestuurskamer.
OFFLINE EdITING
Eén van de grote wensen gaat in vervul-
ling, het zonder internetverbinding kunnen
muteren. Features worden lokaal opgehaald
en wanneer er geen of een slechte verbinding
is kan er gewoon worden doorgewerkt. Zodra
er weer een connectie is worden mutaties
gesynchroniseerd met de server. De ArcGIS-app
voor offline gebruik geschikt maken is een
eenvoudige configuratie instelling. En native
app ontwikkelaars dan? Die roepen gewoon
de sync functie aan, de SDK regelt de synchro-
nisatie van de mutaties met ArcGIS Server.
(Offline) Geoprocessing, routes berekenen en
3D-visualisaties, het gaat er allemaal aanko-
men in de nabije toekomst op uw mobiele
device. Natuurlijk is de ArcGIS-app volledig
gebaseerd op de ArcGIS Runtime-SDK’s, zodat
Apps moeten er niet alleen geweldig uitzien, maar moeten ook voor een fantastische gebruikers-
ervaring zorgen. Ook voor GIS-apps geldt dat. GIS verschuift van de traditionele GIS-medewerker
naar het grote publiek. Geografische informatie wordt toegankelijk, op elke locatie en elk tijdstip.
de gebruiker heeft de controle om goede beslissingen te nemen en anderen te helpen. dat is de
kracht van de kaart. de Esri-software-ontwikkelteams werken aan het nog beter maken van de
ArcGIS app door nieuwe functies toe te voegen waar gebruikers om gevraagd hebben. In dit artikel
worden een aantal ontwikkelingen benoemd.
ArcGIS Runtime for Smartphones and Tablets
ontwikkelen
28
ontwikkelaars dezelfde mogelijkheden kunnen benut-
ten tijdens de integratie van GIS-services in uw app.
iOS
Wat is er minimaal nodig om een iOS native app te
ontwikkelen?
• Intel-based Mac
• iOS device
• Xcode (4.x)
• Apple’s iOS SDK (4.x)
• ArcGIS Runtime SDK for iOS
• Aanmelden bij iOS Developer Program
- Standaard: App Store Distribution
- Enterprise: In-house Distribution
Om iOS-apps te kunnen ontwikkelen en te testen, is
het noodzakelijk u aan te melden bij het iOS Developer
Program. De applicatie testen op de simulator is zonder
meer mogelijk, maar voor het testen op een iOS-device
is een Developer Provisioning Profile nodig.
Meer informatie: http://resources.arcgis.com/en/help/
runtime-ios-sdk/concepts/
ANdROId
Om een Android native app te ontwikkelen heb je
de keuze uit verschillende Intergrated Development
Environments (IDE) zoals Eclipse of IntelliJ IDEA. Op
de resource site en de mobile blog van Esri zijn goede
beschrijvingen te vinden over installatie van een ArcGIS
Runtime for Android omgeving.
Android kent ontelbaar vele verschillende devices en
form factors. Enkele devices voor testing en debugging
doeleinden zijn zeker aan te raden.
Meer informatie: http://resources.arcgis.com/en/help/
android-sdk/concepts
WINdOWS
De Windows Phone SDK 7.0 en 8.0 zijn inclusief een
Visual Studio Express editie en bevatten een add-in voor
de Visual Studio 2010 en 2012 versies.
Het simuleren van een Windows Phone verloopt soepel,
echter om op een werkelijk device te debuggen is een
developer subscription nodig en dient het device te
worden ontgrendeld.
runtime brengt ‘native mobile appdevelopment’ dichtbij
ArcGIS Runtime for Smartphones and Tablets
iOS
Android
Windows
29
Tijdens het schrijven van dit artikel was nog
niet bekend wanneer de Runtime SDK-onder-
steuning van Windows RT-devices beschikbaar
komt. Wel is er een ArcGIS-preview beschik-
baar.
WEBmAPS
ArcGIS Online bracht het concept van
webmaps: een intelligente kaart met een
mashup van data en (open) services. Informa-
tie kan eenvoudig worden gepresenteerd met
pop-ups waarin zelfs diagrammen kunnen
worden geconfigureerd. ArcGIS Runtime
for iOS geeft Objective-C ontwikkelaars de
mogelijkheid om webmaps te consumeren op
Apple mobiele devices.
Een iOS-ontwikkelaar moet zo’n zeven tot tien
dagen wachten voordat zijn applicatie in de
App Store staat. Daarom is het aan te bevelen
om de map configuratie niet te embedden in
de app, maar om deze van ArcGIS Online op
te halen. Hierdoor kan de kaart buiten de app
om worden geconfigureerd en hoeft men niet
de app opnieuw aan te bieden bij wijzigingen
aan de kaart.
Elke webmap, heeft een unieke sleutel die
wordt aangemaakt bij het creëren van de
webmap. Op elk moment kan de ontwikke-
laar wijzigingen aanbrengen aan de webmap
en dit zal direct zichtbaar zijn in de app.
Webmaps kunnen voor iedereen toegankelijk
zijn of worden beveiligd. Om toch een bevei-
ligde webmap in de app te gebruiken kan er
via ArcGIS Online een token worden gegene-
reerd en in de app worden opgenomen. Op
deze wijze kunnen enkel de gebruikers van de
app bij de webmap zonder dat er een gebrui-
kersnaam/wachtwoord dient te worden
opgeslagen in de app. Ditzelfde token autori-
satie mechanisme werkt ook op beveiligde
map services.
Hieronder een voorbeeld van een code voor
een niet-publieke webmap op basis van
gebruikersnaam en wachtwoord.
AGSCredential* credential = [[[AGSCre-
dential alloc] initWithUser:@”<user>”
password:@”<password>”] autorelease];
credential.authType = AGSAuthentica-
tionTypeToken;
AGSWebMap* webmap = [[AGSWebMap alloc]
initWithItemId:@”e229d715f7ca4fa98030
8549fb288165” credential:credential];
De webmap zal de delegate informeren
wanneer de code succesvol is uitgevoerd of
wanneer er fouten zijn ontstaan. Tijdens het
laden van de webmap, zal de delegate weten
of de webmap data succesvol is geladen of
niet. Om naar alle events te luisteren is het
noodzakelijk om een nieuwe class aan te
duiden als de webmaps delegate.
@interface MyViewController : UIView-
Controller <AGSWebMapDelegate> {...}
Een instantie van deze class moet dan worden
toegewezen als de webmaps delegate. Dit
maakt het mogelijk om de functies van de
webmap aan te roepen.
webmap.delegate = self;
Tot slot moet de class één of meerdere functies
implementeren zoals gedefinieerd in het
AGSWebMapDelegate-protocol. Hiernaast een
voorbeeld:
ontwikkelen
30
@implementation MyViewController {
...
- (void) webMapDidLoad:(AGSWebMap*) webMap {
//webmap data was retrieved successfully
}
- (void) webMap:(AGSWebMap *)webMap
didFailToLoadWithError:(NSError *)error {
//webmap data was not retrieved
//alert the user
NSLog(@”Error while loading webmap:
%@”,[error localizedDescription]);
}
-(void)didOpenWebMap:(AGSWebMap*)webMap
intoMapView:(AGSMapView*)mapView{
//web map finished opening
}
-(void)didLoadLayer:(AGSLayer*)layer{
//layer in web map loaded properly
}
-(void)didFailToLoadLayer:(NSString*)
layerTitle url:(NSURL*)url baseLayer:(BOOL)
baseLayer
withError:(NSError*)error{
NSLog(@”Error while loading layer:
%@”,[error localizedDescription]);
//you can skip loading this layer
//[self.webMap continueOpenAndSkipCur-
rentLayer];
//or you can try loading it with proper
credentials if the error was security
related
//[self.webMap continue OpenWith
Credential: credential];
}
-(NSString*)bingAppId{
return @”<your _ bing _ app _ id>”;
}
}
Na het zetten van de delegate kan de inhoud van de
webmap worden geopend in de map view.
[webmap openIntoMapView:self.mapView];
RESOURcE SITE
De Runtime-SDK’s maken het mogelijk GIS een onderdeel
te maken van de app. Snel een kaart opzetten, (open)
services toevoegen, editing en tasks services behoren tot
de mogelijkheden. Het is allemaal gedocumenteerd en
terug te vinden op Esri’s uitgebreide Resource Center:
http://resources.arcgis.com
Naast veel voorbeelden kunnen ontwikkelaars elkaar
helpen op de diverse fora.
AUTEUR: Antoon Uijtdehaag
E-MAIL: [email protected]
Wilt u meer weten over ontwikkelen voor mobile
devices? Neem gerust contact met mij op!
31