21
JEMS 1:1 1 JEMS 1:4 Apudok Shup Douk Jems Nenekap Iri Banenyi baraen um enyudok baraen Jems nenyem iri 1:1-18 Enenyenen kwiraeh apa nyatogrumap iri 1:19-27 Apak mare mumnek Iruhin ananin baraen meyoh, uwok. Apak ta mumneken aria mugipeshen. 2:1-26 Apak ta munek yopihi aih um muyabigesh apakin bilip. 3:1-12 Apak ta musuhw merik um apakin baraen 3:13-18 Yopunyi saki douk nyanaki iruhw heven iri 4:1-12 Apak ta mupe shakamum Iruhin. 5:1-20 Sabaihi yopihi aih apak ta mugipesheh iri 1 O ipak Iruhin ananish arpesh, ipak Juda. Ipak asudok 12-poreis debeisi awiros douk pakutukuk ipakirub warub panaku pape panakumaguk kupairubi warub iri. Eik Jems douk yenek Iruhin ananin mour yape shakamum anan nani Debeini Jisas Krais iri yenekumepogu apudok shup ipak. Eik yenemepogu yopuhi nyumnah ipak. Kwiraeh Nyutogurumap Um Ta Nyunekap Mutogur Dodogowip 2 O ipak Kristen. Meibi nyutob ihinyumori enenyenen kwiraeh nyutogur aria nyikwiraehep um, ipak ta punadu- dareh aria pukri enyen douk yopinyi. 3 Um maresh? Ipak padukemesh, abudok nyutob kwiraeh nyutogur nyuk- wiraeh ipakin bilip obi nyutob, enyen ta nyutaurumep nyunekep putogur dodogowip um pusah amaen um. 4 Douk namudok aria ipak ta piyotu dodogowip atip pupe namudok atin. Um arigaha ipak punek sabaihi yopihi atih aih shopunek aria ehudok aih um piyotu dodogowip

ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 1:1 1 JEMS 1:4

Apudok Shup Douk Jems Nenekap IriBanenyi baraen um enyudok baraen

Jems nenyem iri1:1-18 Enenyenen kwiraeh apa nyatogrumap iri1:19-27 Apak mare mumnek Iruhin ananin baraen

meyoh, uwok. Apak ta mumneken aria mugipeshen.2:1-26Apak tamunekyopihi aihummuyabigesh apakin

bilip.3:1-12 Apak ta musuhw merik um apakin baraen3:13-18 Yopunyi saki douk nyanaki iruhw heven iri4:1-12 Apak ta mupe shakamum Iruhin.5:1-20 Sabaihi yopihi aih apak ta mugipesheh iri1 O ipak Iruhin ananish arpesh, ipak Juda. Ipak asudok

12-poreis debeisi awiros douk pakutukuk ipakirub warubpanaku pape panakumaguk kupairubi warub iri. Eik Jemsdouk yenek Iruhin ananin mour yape shakamum anannani Debeini Jisas Krais iri yenekumepogu apudok shupipak. Eik yenemepogu yopuhi nyumnah ipak.

Kwiraeh Nyutogurumap Um Ta Nyunekap MutogurDodogowip

2 O ipak Kristen. Meibi nyutob ihinyumori enenyenenkwiraeh nyutogur aria nyikwiraehep um, ipak ta punadu-dareh aria pukri enyen douk yopinyi. 3Ummaresh? Ipakpadukemesh, abudok nyutob kwiraeh nyutogur nyuk-wiraeh ipakin bilip obi nyutob, enyen ta nyutaurumepnyunekep putogur dodogowip um pusah amaen um.4Douk namudok aria ipak ta piyotu dodogowip atip pupenamudok atin. Um arigaha ipak punek sabaihi yopihiatih aih shopunek aria ehudok aih um piyotu dodogowip

Page 2: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 1:5 2 JEMS 1:10um pusah amaen um ta nyutogur dodogowin um ipak.Ipak punekesh namudok um putogur yopipari kabi doukIruhin nakri um. Aria anan nutrip um, anan mare nutikenesh yoweishi inahos shupenyep. Aria ipak ta mareurkwip pushukep-ukuk um eneh Iruhin ananih aih.

Eshudok Douk Urkwip Pushukesh-ukuk Um Yopipi UrkwipIri Ta Shunek Beten Shorik Iruhin

5Aria enen arpen enyenyim urkummunakmutuhukukum yopumi urkum um, enyen ta nyunek beten nyirigIruhin aria anan ta nuken anam shopunek. Um maresh?Anan apa nekesheshmeyoh sabaishi eshudok enesheneshum sabaishi arpesh aria anan madae juwehosin nuheshatin uwe, uwok. 6 Aria abudok nyutob enyen nyunekbeten nyirig Iruhin um, enyen ta nyunek bilip abomnyukri adur aria nyunek beten nyirigan. Enyen marenyusuhw biyep urkwip aria nyukri, “Iruhin ta numnekeikin beten aria nuke eshudok eik yarigan-umesh iri aka,uwok?” Enyen urkum mare mur namudok, uwok. Ummaresh? Enyudok arpen douk enyenyim urkum murnamudok iri, enyenyim urkum douk mape kabi yougmorub batuk um. Uhwin nyahuri aria nyenek youggwokitak gwahur gwagipesh uhwin nyahur nyanak um.7Aria enyudok arpenmare nyukri Debeini ta nuken enesheshudok eneshenesh, uwok. 8 Um maresh? Enyen nyerebiyep urkwip aria ihinyumorimmour enyen nyeneken iri,enyen madae nyusuhw atum urkum aria nyuneken wosikuwe.

Yaruhish Shani Shanagrem Sabaishi Eshudok EnesheneshIri

9 Eshudok Kristen douk yaruhish iri, eshesh ta shu-nadudareh. Um maresh? Iruhin douk natuk esheshishnyeiguhw shato iruhw. 10 Aria eshudok douk shanagrem

Page 3: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 1:11 3 JEMS 1:14sabaishi eshudok eneshenesh iri shopunek ta shunadu-dareh um agundok Iruhin naunih esheshish nyeiguhwum. Um maresh? Esheshish eshudok eneshenesh tashunak shuwishuk kabi douk aruruhish douk shatogurushap patogur urah iri um. Eshesh douk shape ba-nab meyoh nyutob aria wata shopunek yarish. 11 Ipakpadukemesh, douk wah hatao habo ushap yarip ariaapapish yopishi aruruhish shopunek yarish shanak shaw-ishuk. Aria eshudok arpesh douk shanagrem sabaishi es-hudok eneshenesh iri, anah nyumnah esheshish sabaishieshudok eneshenesh ta shunak shuwishuk namudok atin.Abudok nyutob eshesh ta shupe shunek mour bisnis umshurao utabor, eshesh ta shugok. Aria esheshish eshudokeneshenesh ta shunak shuwishuk.

Kwiraeh Nyutogur Nyukwiraeh Arpesh Um12 Arpen douk nyiyotu dodogowin abudok nyutob

um enenyenen kwiraeh nyutogrumen nyukwiraehen obinyutob, enyen ta nyunadudareh. Um maresh? Abu-dok nyutob enyen nyiyotu dodogowin nyunek uhwinum enyudok ihinyumorim kwiraeh um, kweipon enyenta nyupe wosik abom ihih nyumneh. Enyen ta nyupewosik kabi douk Iruhinnutuk ananinnyeigur nyuto iruhwum. Iruhin douk nakri enyudok adurin atinyi baraenum eshudok arpesh douk urkwip punawasham anan irita shupe wosik abom ihih nyumneh. 13 Aria meibi nyu-tob enen kwiraeh nyutogur nyukwiraeh enen arpen umnyunek yoweishi inahos um, enyen mare nyukri, “Iruhinnenekesh aria douk yenek yoweishi inahos.” Uwok. Ummaresh? Iruhin douk mishin madae nyukitak atin umnunek yoweishi inahos uwe. Aria shopunek, anan doukmadae nukri um nukwiraeh enen arpen um nunekennyunek yoweishi inahos uwe, uwok. 14 Abudok nyu-tob kwiraeh nyutogrumep aria nyukwiraehep um punek

Page 4: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 1:15 4 JEMS 1:20yoweishi inahos um, abab douk apakip yoweipi urkwipatip penekap aria apakiruh aparuh hapuhur aria henekapmunek yoweishi inahos. 15 Aria apak urkwip porumyoweishi inahos aria penekap abom um munek yoweishiinahos. Aria arigaha eshudok yoweishi inahos ta shutogurdebesh aria ta shop abom mugok munak muwishuk.

16 O ipak Kristen, eik douk urkum manawashamepabom. Douk namudok aria yakri ipak gamo pudukemeshummare pukutukuk enen enyudokmori yoweinyi baraennyunek rohwumep, uwok. 17 Ihishmorim enesheneshyopishi eshudok sharaesh meyoh kabi presen um iri doukshanaki iruhw heven. Eshudok yopishi eshesh doukanudok apakin Debeini Yain Iruhin douk nenek ihish-morim eneshenesh eshudok douk shabuh iruhw utagiri nakapesh iri. Anan douk madae nububodigen atinuwe. Ananih aih madae kabi douk aboriguh um uwe,uwok. Aboriguh apa hwanabadig, anabik um hwatogurrouguhwi, aria anabik um hwatogur banaguhwi. AriaIruhin douk madae nunobubodig atin uwe. Anan napenamudok atin. 18Aria anan kanak nagipesh ananim atumurkum aria nenekap matogur abom sharik iri awiropishbatowish um ihishmorim arpesh shani eneshenesh eshu-dok anan nenekesh iri. Anan nenekapmape namudok umananin adurin atinyi baraen atin.

Apak Ta Mumnek Iruhin Ananin Baraen Aria Mugipeshen19O ipak Kristen douk eik urkummanawashamep abom

iri! Ipak ta urkwip purum enyudok baraen. Ipak ihish-morim ta pubuk arigos um pumnek baraen aria ipakmarepuwanom-umesh baraen arigas. Aria shopunek, ipakmare juwehosip arigas. 20 Um maresh? Ehudok aih umarpesh juwehosish um ta hukwarmori yoweihi aih. Ehehta mare hukwarmori ehudok Iruhin nakriyeh iri yopihi

Page 5: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 1:21 5 JEMS 1:27aih, uwok. 21Douk namudok aria douk ipak ta pukutukukihishmorim shabo susih iri yoweishi shuni eshudok ihish-morim yoweishi inahos douk arpesh shenekesh sabaihiatih iri. Aria ipak ta pupe shakamum Iruhin nini arpesharia purao Iruhin ananin baraen douk riguk anan nawennyape numun ipakiruh aparuh iri. Enyudok baraen doukdodogowin um nyutaurumep nyurep putanam punak umanan pupe wosik atin.

22 Aria ipak mare pumneken meyoh um Iruhin ananinbaraen, uwok. Ipak ta pumneken aria pugipeshen.Aria ipak pumneken meyoh um, ipak douk penek rohwum ipak kanak. 23 Eshudok arpesh douk shemnekenmeyoh aria madae shugipeshen iri uwe, eshesh doukkabi arpen douk nyanatik enyenyig yamag wenyir irium. 24 Enyen nyanatik jurug aria nyanak. Aria ahudokatuh enyen urkum mekenyuk um enyenyig yamag gapeum. 25 Aria Iruhin ananin lo douk nyakweshihap umehudok haweshikap iri yoweihi aih aria nyenekap mapewosik atin douk abom um sagom-atinyin yopunyi lo. Ariaenyudok arpen douk ihih nyumneh nyape um nyatrinwosik baugenyum enyudok lo aria enyen mare urkummukenyuk-umen aria nyagipeshen iri, Iruhin ta nuneku-men yopunyi enyudok arpen um nuneken nyunadudarehum ehudok aih enyen nyenekeh iri.

26 Aria ta enen arpen nyukri, “Eik yasuhw Krais ananinbaraen dodog aria yenek lotu um Iruhin,” aria enyenmarenyusuhw merik um enyenyit nokwat um, enyen douknyape nyenek rohw um enyen kanak. Douk namudok ariaagundok enyennyapenyanakum lotuumnyuni enyenyinbilip ta mare amu nyutaurumen, uwok. 27 Douk yopihiaih um munek lotu aria apakin Yain Iruhin nutrup nukriapak yopipari baraen uwok-umap um, apak ta munekeshnamudok. Aria enesh batowish esheshish amakenyish

Page 6: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 2:1 6 JEMS 2:4shugokuk, aria eshesh atish shupeik o ta anan armannugokuk aria armatok otuk kwupeik um, apak ta mu-taurumesh um enenyenen. Aria mutaurumesh mukesheneshenesh eshudok yaruhish iri. Aria shopunek, apakta mupe yopup aria ahudok atapihi yoweihi aih ta marehunek apakiruh aparuh hubosusih.

2Apak Ta Urkwip Punawasham Ihishmorim Arpesh Shop-

unek Atin1O ipak Kristen douk pasuhw apakin Debeini Jisas Krais

ananin baraen pagipeshen iri. Anan douk nape Debeinyinyeigur nyatoum aria natrugun abom kabi douk Iruhinnatrugun um. Douk namudok aria ipak mare punadu-dareh um eshudok arpesh douk nyeiguhw shato iruh-umesh iri atish aria pukeshuk agabus yoweishi nyeiguhwwokeshi, uwok. Ipak ta punadudareh um ihishmorimarpesh shopunek atin. 2 Aria anan nanagrem sabaishieshudok eneshenesh iri nur enen ring douk shenekengol iri ananih hah, aria nurari yopihi atih rupeh nunaknuwishi ipak pape penek lotuat iri urupat, aria ta ananwokan um eshudok iri nere iri tutukarehi rupeh irishopunek nunak nuwishi um, ipak ta punekesh mumam?3 Ipak ta pukrip anudok nor yopihi rupeh iri pukri, “Nyaknyunak nyupe nyanyi yopunyi wagitur.” Aria anudok nortutukareh iri pukripan pukri, “Nyak nyunak nyiyotu ganio nyunaki nyupe atap hurukatin um eikiruh yeriweruh,”aka uwok? Ipak mare punekesh namudok, uwok. 4 Ariaipak punekesh namudok um, ipak ta baraen nyupenyep.Um maresh? Ipak pagipesh ipakip yoweipi urkwip ariamadae punek skelimum kupaishi Kristen shopunek atinuwe.

Page 7: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 2:5 7 JEMS 2:105 O ipak Kristen! Ipak pumnek! Eshudok douk uta-

bor bani jah wokesh iri, eshesh douk Iruhin nanagrae-hesh um shusuhw ananin baraen dodog shugipeshenaria shupe kabi debeishi um. Aria kweipon, eshu-dok arpesh douk eshesh urkwip panawasham anan irita shugrem eneshenesh yopishi eshudok douk shakusagundok douk ta Iruhin ananish arpesh shunak shupeum. Eshesh ta shugremesh kabi douk seiwok anan nakrienen adurin atinyi baraen um. 6 Aria ipak apa patukeshudok douk shanagrem sabaibori utabor bani jah iriesheshish nyeiguhw shato iruhw. Aria pahao eshudokdouk utabor bani jah wokesh iri. Aria ipak pakri meishiarpesh apa shekep enenyenen amaen aria sharaep shanakshenekumep kwotog? Eshesh douk eshudok shanagremsabaibori utabor bani jah iri. 7 Seiwok Krais douk naraoyopunyi nyeigur aria enyudok ananinnyeigur douknyapeipak aria ipak ananish atish iri. Aria eshudok arpeshdouk shanagrem sabaishi eshudok eneshenesh iri doukshape sheneyagwreh enenyenen yoweinyi baraen abomum enyudok nyeigur.

8 Aria apakin Debeini king douk nasuhw merik umapak ihishmorim iri neneguk enen lo nyatemaguk Iruhinananik Buk. Enyudok lo douk nyakri namudok, “Ipak taurkwip punawasham eshudok douk shape hurukatin umipak iri kabi douk ipak urkwip panawasham ipak kanakaria panagapesh ipak kanak um.” Aria ipak pugipeshenyudok lo um, ipak douk penek yopihi aih. 9Aria ta ipakputaurum debeishi arpesh douk shanagrem sabaiboriutabor bani jah iri atish, aria pukeshuk agabus yaruhisharpesh iri um, ipak douk penek yoweishi inahos pabrig loabom. Aria enyudok lo atin ta nyunek kwotumep. 10Ummaresh? Aria enen arpen nyugipesh ihinyumorim Iruhinananin lo douk nyetem ananik Buk iri, aria enyen nyubrig

Page 8: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 2:11 8 JEMS 2:17

atin meyoh um, enyen douk kabi nyabrig ihinyumorim loum. 11 Um maresh? Anudok atun nenek enyudok lo irinakri, “Ipak mare punek wehrur,” aria shopunek nakri,“Ipak mare pubo kupaishi arpesh shugok.” Aria ta ipakmare punek wehrur, aria pubo kupaishi arpesh shugokum, ipak douk pabrig lo. 12 Aria kweipon Iruhin nunekskelimep um, anan ta nugipesh enyudok ananin lo douknyakweshihap mape wosik iri aria nunek skelimap. Douknamudok aria ipak ta piyagwreh yopunyi adurinyi atinbaraen aria punek yopihi atih aih. 13Um maresh? Eshu-dok arpesh douk madae shukri shenek gihaum kupaishiarpesh iri uwe, kweipon Iruhin ta nunek skelimesh aria tamare nukri gihaumesh. Aria eshudok douk shakri gihaumkupaishi arpesh iri, kweipon anan ta nukri gihaumesharia shunek uhwin um ananit kwot.

Bilip DoukYopihi AihMadaeHupeyen Iri Uwe, DoukNyagokKabi Douk Nyagok Iri Arpen um

14 O ipak eikishi arpesh, ta enen arpen nyukri, “Eik ya-suhw Krais ananin baraen dodog yagipeshen,” aria enyenmare nyunek yopihi aih hupeyen hiren um enyenyin bilipum, enyudokmori bilip ta mare nyuraen nyutanamorinyupe wosik abom uwe, uwok. 15-16 Aria enesh ipakishashukenyish owashish shunare tutukarehi rupeh, ariashopunek eshesh worigun wokesh aria ipak enen nyunaknyukripesh nyukri, “Eik yakri Debeini nunekumep yopihiaih aria ipak punak punare rupeh aria puwok yopuguniworigun!” Douk ipak ta pukripesh namudok aria mareputaurumesh uwe, aria enyudok ipakin baraen ta nyutau-rumep mumam? 17 Aria bilip shopunek douk namudokatin abom. Aria enen arpen nyunek bilip meyoh ariamare nyunek yopihi aih hupeyen hiren um enyenyin bilip

Page 9: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 2:18 9 JEMS 2:24um, enyudok arpen enyenyin bilip douk nyagok kabi douknyagok iri arpen um.

18 Aria enen arpen ta nyukri, “Eik yenek bilip aria nyaknyenek yopihi aih.” Aria eik yakri ikrip enyudok arpennamudok, “Nyak nyiyabige nyakin bilip douk madaenyunek yopihi aih hiren iri uwe. Aria eik ta inek yopihiaih aria iyabigen baugenyum um eikin bilip.”

19 Nyak nyenek bilip nyakri atun Iruhin nape. Ariaenyudok douk wosik. Aria yoweishi sagabehos shopunekdouk shenek bilip namudok, aria eshesh shanogugurabom aria krukruk shape. 20 Nyak nyor nyor nyenekrohw iri. Douk eik yakri ikripen enen baraen um nyakinbilip. Aria nyak nyunek bilip meyoh, aria mare nyunekyopihi aih hiren um nyakin bilip um, enyudok nyakinbilip ta mare nyunek eneh yopihi aih uwe, uwok. Enyendoukwehinyi abom. 21Nyaknyadukemesh, seiwok apakinyamenen Abraham nakri nuwem ananin nuganin Aisakenyudok alta douk showem um eshudok shenek ofameshshako Iruhin um aria nunek ofaman nako Iruhin. Douknamudok aria abudok nyutob Iruhin natrun namudokaria nahwaran yopuni arman. 22Douk namudok aria nyaktik, Abraham nenek bilip um Iruhin aria nunyanuh Aisakum ehudok aih um nakri nunek ofa um ananin nuganinnuko Iruhin um. Aria ananih aih henek ananin bilipnyatogur adurin. 23 Aria enyudok baraen douk nyetemIruhin ananik Buk iri nyatogur adurin atin. Baraen doukenyudok, “Abraham nasuhw Iruhin ananin baraen dodognagipeshen aria Iruhin douk nahwaran yopuni arman.”Aria Iruhin nakri, “Abraham douk eikin arpen.” 24 Douknamudok aria enyudok baraen nyetem Iruhin ananikBuk iri douk nyeyabigep um Iruhin douk madae nuh-war arpesh yopishi um agundok shusuhw ananin baraenmeyoh um atin uwe, uwok. Aria eshesh shugipeshen

Page 10: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 2:25 10 JEMS 3:3shunek yopihi aih shopunek um, anan wosik ta nuh-waresh yopishi arpesh.

25 Aria okwudok armatok Rahap douk kwonek wehruriri shopunek douk kwasuhw Iruhin ananin baraen dodogkwagipeshen aria kwenek yopihi aih shopunek. Okwokdouk kwataurum amam Juda douk hanabeshuk hanakumhutik okwokwibur wabur iri aria kwataurumam haruwokhanak kupaihi yah. Aria Iruhin natik ehudok yopihi aihokwok kwenekeh um amudok armam iri aria nahwarokyopukwi armatok.

26 Aria enyudok arpen douk mishin madae nyupenyeniri uwe douk nyagok. Aria bilip douk madae shunekyopihi aih hiren iri uwe shopunek douk nyagok jurug kabienyudok nyagok iri arpen um.

3Apak Ta Gamo Mudukemesh Um Apak Miyagwrehen Iri

Baraen1 O ipak Kristen! Ipak gamo pudukemesh um ipak

mare sabaipari pukri putogur tisa omi um punek skulumkupaishi, uwok. Um maresh? Ipak padukemesh, kweiponIruhin ta nunek skelimap um, apak tisa douk makripeshIruhin ananin yopinyi baraen iri ta miyotu um debeitikwot. Aria eshudok douk shape Kristen meyoh iri ta shiy-otu um shokwuti kwot. 2 Ihih nyumneh apak ihipmorimapa matu munek enesh yoweishi inahos. Aria ta enenarpen nyiyagwreh yopunyi atin baraen um, enyen doukyopunyi abom arpen. Douk namudok aria enyen wosik tanyusuhw merik um enyen kanak nyuni enyenyim urkumshopunek.

3 Ipak padukemesh, apak apa menyigur shokubi ainabbawish hwosahos esheshig nokwatog um munekeshshugipesh apakin baraen shunak agundok apak makri

Page 11: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 3:4 11 JEMS 3:8

munak um. 4 Aria shopunek, ipak punek urkwip umdebeiwori kroruhiyor. Kroruhiyor owo douk debeiwori,aria debeinyi uhwin apa nyahur aria nyeneko wahurwanak youg. Aria owowin badaeg douk shokwinyimeyoh. Aria ta nasuhw korohuk iri nukri nunak ana-gun um, anan ta nuwanam um agudok shokugi badaegaria okwok ta kwunak agundok anan nakri nunak um.5 Aria apakig nokwatog douk namudok atin kabi hwosa-hos shani kroruhiyor um. Ogwog douk shokugi ariagwape orokohun um apakiruh yegeshiweruh. Aria ogwogapa gwanagunukuk gwariguk gweyagwreh enenyenenyopinyi mour nyani aih ogwog gwakri gwunekesh iri.

Ipak padukemesh, enen shokwinyi nyabahasin ta nyuk-warum debeihi nyih. Aria eheh ta hunu sabaisi de-beishi rowos satao urah iri hiyatagos. 6 Aria apakignokwatog douk gwape kabi nyih um. Ogwog gwapeorokohunumapakiruh yegeshiweruh aria apa gwakwaru-mori eneheneh yoweihi aih. Aria ogwog apa gwenek apakihishmorim arpesh matogur yoweishi. Aria ogwog apagwenek ihinyumorim apakin baraen nyani aih iri mouryowen abom kabi douk nyih hanu eneshenesh eshudokhanununish um. Ehudok nyih douk hanuwi abrudokyoweiburi wabur hel.

7 Aria arpesh douk dodogowish um shusuhw ihish-morim wanarish mahish shuni armiguhw iri yuguhwshuni ihishmorim eshudok shape shakam youg iri ariashunak shukesh shunobresh-esh um shugipesh esheshinbaraen. Aria ehudok aih arpesh douk shenekeh jurug ariashopunek shenekeh douk.

8 Aria arpeshig nokwatog ta mare enesh arpeshdodogowish um shusuhw merikw-umog, uwok. Ihihnyumneh ogwog apa gwape um gwakri yoweinyi atin.

Page 12: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 3:9 12 JEMS 3:14Ogwog douk yoweg abom aria shuknig um enesheneshyoweishi abom inahos kabi douk yoweini marasin um.

9 Apak apa makwu apakig nokwatog um matukapakini Debeini Yain ananin nyeigur nyato iruhw. Ariawata shopunek makwu ogwudok atug nokwatog ummeyagwreh yoweigwi nubug um makri yoweishi ina-hos shutogurum kupaishi arpesh douk Iruhin nenekeshshadukemesh abom um anan kanak iri. 10Douk ogwudokatug nokwatog apak matuk Iruhin ananin nyeigur nyatoiruhw. Aria wata shopunek makri nubug um makriyoweishi inahos shutogurum kupaishi arpesh. Aria ipakKristen mare piyagwreh namudok uwe, uwok. 11-12O ipakKristen, eik yakri ikripep enyudok binyatin wobuwobrenbaraen. Baraen enyudok. Ta mare anabar yopubari abarbuni anabar nubutibari bukih bur atugwaiyag, uwok. Ariashopunek, ta mare anep shuruwep nyeigurip um oliv iripir enen rowog nyeigur-inyum fik iri. Aria shopunek, tamare anep shuruwep fik iri ta pir enen rowog nyeigur-inyum wain iri, uwok. Aria douk namudok atin, ta mareanabar yougibar nubutibari abar butanam bunenek umyopubari uwe, uwok.

Iruhin Atun Apa Nakop Yopipi Urkwip Iri Saki13 Ipak meinyi arpen douk yopunyi saki nyapenyen

aria nyadukemesh wosik iri, enyen ta nyunekesh namu-dok. Enyenyih aih huni mour iri baraen ta nyiyabigkupaishi arpesh um enyenyin saki nyuni enyenyih yopihiaih aria nyupe shakamum eshesh. Aria ehudok yopihiaih um arpesh shupe shakamum kupaishi arpesh umdouk hatograri enyudok yopunyi saki. 14 Aria ta ipakpunek nyigiya abom um kupaishi esheshish eshudokeneshenesh, aria ipak urkwip porum pakri ipak atippurao sabaibori utabor buni jah aria kupaishi shutuk

Page 13: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 3:15 13 JEMS 3:18ipakish atish nyeiguhw shuto iruhw um, ipak mare putukipakish nyeiguhw shuto iruhw aria punek rohw pukriipak pagipesh Iruhin ananin adurin atinyi baraen, uwok.15 Aria enyudok saki douk madae nyunaki iruhw heveniri uwe, uwok. Enyen douk agundok atapinyi. Enyendouk nyatograri harik hapenyep iri yoweihi aih doukhenekep pape penek yoweishi inahos iri. Enyudok sakidouk eshudok Satan ananish enselahos esheshin. 16 Ariaeshudok arpesh douk shunek nyigiya um kupaishi arpeshesheshish eshudok eneshenesh, aria eshesh urkwip po-rum shukri eshesh atish shurao sabaibori utabor bunijah aria kupaishi shutuk esheshish atish nyeiguhw shutoiruhw um, eshesh ta mare shupe wosik shuni kupaishiarpesh, uwok. Eshesh ta shupe um shunotutukem shur-pak shunitok aria ta shunek eneshenesh yoweishi inahosshopunek.

17 Aria enyudok saki douk nyanaki iruhw heven iri apanyakwarum ehudokmori yopihi aih. Harik iri aih doukehudok um arpesh shupe wosik aria eshesh urkwip pu-rum yopunyi atin. Aria sabaihi yopihi aih shopunek doukehudok. Arpesh esheshiruh aparuh hur wosik aria yopu-ruhumkupaishi. Aria eshesh shiyagwreh shokwinbaraenaria shukri gihaum kupaishi aria shunek ehudok yopihiaih shutaurum kupaishi. Eshesh ta mare shiyagwrehbiyog nokwatog um shunek rohw um kupaishi, uwok.Aria shopunek, ta mare shukri shunadudareh um enesharpesh aria shukeshuk agabus kupaishi, uwok. Esheshta urkwip purum ihishmorim arpesh shukri eshesh doukshopunek atin abom. 18 Aria eshudok arpesh esheshiruhaparuh hor wosik aria aparuh yopuruh um kupaishi, ariashutaurumesh, enyudok esheshdouk kabi shawuworigunum. Ehudok aih ta hunekesh shutogur yopishi arpesh kabidouk moneki yopuguni worigun nubarig um.

Page 14: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 4:1 14 JEMS 4:54

EshudokArpeshDoukEsheshipUrkwip PanawashamAgun-dok Atapihi Aih Iri Douk Iruhin Ananish Horim

1 Ehudok yoweihi aih um ipak panoguganim aria par-pok panitok um douk paraehi agunum? Eheh douk ehu-dok harik hapenyep iri aih um penek yoweishi inahos umhohur ipakiruh aparuh aria henekep pape parpok pani-tok. 2 Ipak pakri purao sabaishi eneshenesh eshudok ariaipak madae puraesh atin uwe. Douk namudok aria ipakpakri pubo kupaishi arpesh shugok. Ipak penek nyigiyaabom um enesh eshudok eneshenesh aria ipak madaedodogowip um puraesh uwe, uwok. Douk namudok ariaipak pape um rupok nitok atin. Aria ipak madae puraeshuwe. Um maresh, ipak madae punek beten porik Iruhinum nukepesh uwe. 3 Aria shopunek, abudok nyutob ipakpenek beten parigon um, ipakip urkwip madae pur wosikuwe, uwok. Ipak parigon umnukep eshudok umpugipeshipakih harik iri yoweihi aih hape numunipum iri. Douknamudok aria ipak madae puraesh atin uwe.

4 Ipak pakutukuk Iruhin ananih yopihi aih aria panakpenek yoweishi inahos. Enyudok ipak peneken iri doukkabi armam armago shakutukuk yopihi aih aria shenekwehrur um. Aria ta enen arpen urkum munawashamabom agundok atapih aih um, enyen douk nyakanagukagab Iruhin aria nyatogur ananin horin. Aria douk ipakpadukemen enyudok aka uwok? Douk meinyi arpenenyenyim urkum munawasham agundok atapih aih iridouk nyatogur Iruhin ananin horin. 5 Enen Iruhin ananinbaraen nyetem ananik Buk iri douk nyakri namudok,“Eshudok apakish mishish douk Iruhin nakepesh shape

numun apakiruh aparuh iriihih nyumneh shapeum shenek nyigiya um eneshenesh

eshudok.”

Page 15: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 4:6 15 JEMS 4:10Aria ipak mare pukri enyudok baraen douk enen rohwin,uwok. Enyen douk adurin atin abom.

6 Aria Iruhin nataurumap abom meyoh aria nenekapmape dodogowip kabi enyudok baraen nyetem Iruhinananik Buk iri nyakrium. Baraen enyudok, “Iruhinapa nekesh agab eshudok douk shatuk eshesh kanakesheshish nyeiguhw shato iruhw aria shakri eshesh atishyopishi iri. Aria anan apa nataurumesh meyoh eshudokdouk shape shakamum anan iri.”

7 Douk namudok aria ipak ta pupe shakamum Iruhinpugipesh ananin baraen. Aria mare pumnek Satan, uwokabom. Ipak pukanaguk agabus abom aria anan ta nuku-tipukuk nuruwok. 8 Aria ipak punak hurukatin abomum Iruhin aria anan ta nunaki hurukatin um ipak. Ipakdouk pape penek yoweishi inahos iri, ipak pukutishuk ariaputanam putogur yopishi arpesh. Aria ipak peyagwrehbiyog nokwatog iri ta pukutukuk eshudok yoweishi ina-hos aria punek ipakip urkwip putogur yopip. 9 Ipakiruhaparuh ta yoweruh abom aria pakri uwok abom umeshudok eneshenesh yoweishi inahos ipak pape penekeshiri. Ipak pureh punakwukri debeg um eshudok yoweishiinahos aria pukutishuk. Aria ipak ahudok nyumnahdouk pape pagukoruh iri shopunek, ipakiruh aparuh tayoweruh aria pureh um eshudok yoweishi inahos ipakpape penekesh iri aria pukutishuk. Aria ipak ahudoknyumnah douk ta panadudareh iri, ipak shopunek aparuhta yoweruh aria pakri uwok um eshudok yoweishi inahosipak pape penekesh iri. 10 Ipak ta pupe shakamumDebeiniaria anan ta nutaurumep nunadudareh-umep nukri ipakyopipari.

Apak Mare Munek Skelim Um Kupaishi Kristen

Page 16: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 4:11 16 JEMS 4:1611 O ipak Kristen! Eik yakri uwok um ipak piyagwreh

agabusin baraen um, uwok. Um maresh? Ta enen arpennyunumugesh kupaishi Kristen o nyunek skelimesh um,enyen douk nyenek skelimum Iruhin ananin lo nyakrienyen douk yoweinyi. Aria eshudok arpesh douk shenekskelimum Iruhin ananin lo iri douk madae shugipeshananin lo uwe. Eshesh douk shape kabi debeimi jasdouk hasuhw kwotog iri aria shenek skelimum enyudoklo. 12 Anan douk Iruhin atun abom nakop enyudok loaria anan atun nape debeini jas um nunek skelimumihishmorim arpesh. Aria douk anan atun abom wosik umnutaurumap nurapi mukutukuk yoweishi inahos mupewosik atin. Aria shopunek, anan atun ta nunek skelimaparia nop nununup mugok abom munak muwishuk. Douknamudok aria ipak maresh arpesh aria douk ipak pakripunek skelimum kupaishi arpesh douk shani ipak papeatugun iri? Ipak mare punekesh namudok, uwok.

Apak Mare Mutuk Apakish Nyeiguhw Shuto Iruhw UmEshudok Douk Ta Apak Munekesh Iri

13 Ipak enep apa pakri namudok, “Doukih o nuhutih,apak ta munaku um babri debeiburi wabur munak mupeatin kwar aria mupe munek bisnis aria murao sabaiboriutabor.” Aria ipak pumnek enyudok baraen. 14 Baraenenyudok. Ipak douk madae gamo pudukemesh um es-hudok douk o nuhut ta shutogrumep iri uwe. Ipakishkwarahos um ipak pupe um douk kabi nyugus douksakih sato sape banab meyoh nyutob, aria ahudok atuhwata sanak suwishuk iri. 15 Aria ipak ta pakri namudok,“Ta Debeini urkum mukri wosik um, apak ta mupe ariamunek enyudok mour o kupainyi.” Ipak pakri namudokum, enyen douk wosik. 16 Aria douk ipak pakri ipakatip dodogowipari padukemesh um eneshenesh iri aria

Page 17: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 4:17 17 JEMS 5:5patuk ipakish nyeiguhw shato iruhw. Enyudok ipak doukpenek yoweishi inahos abom. 17Douk namudok aria ipakta pudukemesh. Meinyi arpen douk nyadukemesh umnyunek yopihi aih, aria enyen madae nyunekeh iri uwe,enyen douk nyenek yoweishi inahos.

5Shogrem Sabaishi Eshudok Eneshenesh Iri Esheshin Baraen

1Douk ipak ponogrem sabaishi eshudok eneshenesh iripumnek. Ipak urkwip purum enyudok debeinyi amaendouk ta ipak puraen iri aria pureh debeg. Ipak purehpunakwukri punoruwor. 2 Kweipon ipakih jah hunieneshenesh eshudok ta tutukresh. Aria ipakih rupeh tatutubrugos sutupeh. 3 Abrudok ipakibor utabor, aria goliri siliwa douk ros satowabor aria ta yowebor. Asudokros ta siyabigep um ahudok yah douk ta kweipon Iruhinnep um. Iruhin ta nunek asudok ros sunek ipakiruhyegeshiweruh humnek debeiri eriger kabi douk nyihhanip um. Ipak panabuk ipakibor utabor bakusumepatugun aria hagiguk iri nyumneh douk hanaki hurukatin.Aria ehudok nyumneh, Iruhin ta nunek kwotumep aria tanunekep pumnek debeiri eriger. 4Aria ipak pumnek. Ipakmadae pukom utabor mamudok armam douk pahwaromhanaki henekumep mour hape hatuk-umep worigun umipakig nubarig iri uwe. Aria eshudok ipak penekesh iriyoweishi inahos douk shape showerehep kabi douk enenarpen nyowereh ipakish yoweishi inahos um. Aria ipak tapumnek amam hape hereh debeg harigep um amamiborutabor um. Debeini douk nasuhw iruhw atap iri naboihishmorim shabuhuk iri douk nemnekam jurug. 5 Ariaabudok nyutob ipak pape agundok atap um, ipak papewosik aria ponogrem yopishi atish eshudok eneshenesh.Aria ipak pawok sabaiguni worigun patogur takweipari.

Page 18: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 5:6 18 JEMS 5:11Ipak douk pape penekesh namudok aria pudukemesh umahudok nyumnah Debeini nunek skelimep aria nukri ipakbaraen nyapenyep um. 6 Aria ipak penekumesh kwotogyopishi arpesh aria paesh shagok aria eshesh madaeshatanam shukripep enen baraen uwe o shini ipak purpakuwe, uwok.

Apak Mupe Dodogowip Aria Mupe Mutrugun Um DebeiniNutanamori Um

7 O ipak eikish arpesh. Ipak ta piyotu dodogowip,aparuh hur wosik aria pupe putrugun um ahudok nyum-nah Debeini nutanamori ahi. Ipak urkwip purum ananarman nagrem anag nubarig iri. Anan apahw hwor wosikaria nape natrugun um ananigun yopuguni worigun douknawogun ananig nubarig iri um arigaha yopugun. Ananapahw hwor wosik aria nape natrugun um harik iri hunihugiguk iri eshah hurauri. Ahah hutuhuk aria wah hutaohesh shus suhwesh aria anan kadak nunak nutukagun.8Aria ipakiruh aparuh shopunek ta hur wosik aria piyotudodogowip pupe putrugun um ahudok nyumnah huto-gur. Umum maresh? Ahudok nyumnah Debeini nu-tanamori ahi ta hutogur. 9 Ipak eikish arpesh, ipak marepukesh baraen kupaishi pukri eshesh shenekep paraoamaen, uwok. Aria ipak punekesh namudok um, kweiponIruhin, anudok debeini jas ta nusuhw ipakig kwotog arianukri enyudok ipak penek yoweishi inahos. Anan doukhurukatin um nunaki nunek skelimum ipak ihipmorim.10 Aria ipak urkwip purukuk um amam seiwokimi profetdouk hanak hakripesh Iruhin ananin baraen um Debeiniananin nyeigur iri. Amamiruh aparuh horwosik aria hey-otu dodogowim hosah enenyenen amaen nyatogrumamnyenekam hemnek debeiri eriger iri. Aria ipak shopunekta pugipesh amamih aih. 11 Aria ipak douk padukemeshum apak makri amudok profet douk heyotu dodogowim

Page 19: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 5:12 19 JEMS 5:16hosah enenyenen amaen douk nyatogrumom iri. Ariaapak matrum makri amam douk hanadudareh. Ariaipak shopunek padukemesh um anudok seiwokini armanJop. Anan neyotu dodogowin atun um nasah enenyenenamaen douk nyatogruman iri. Anan nape dodogowinarigahaDebeini nagipesh ananimatumurkumaria natau-ruman. Aria ipak padukemesh, Debeini apa urkum man-awasham apak aria anan apa nenek gihaumap nenekyopinyi um apak.

Apak Mare Mukri Iruhw Um, Uwok12 O ipak eikish arpesh, baraen douk sagom-atinyin

abom nyeshagrakuk enyudok eik yarig yakripepen iridouk enyudok. Ipak pakri enen adurin baraen um, ipakmare porik iruhw heven o agundok atap o enesh kupaishieshudok um putaurum ipakin baraen um puneken nyupedodogowin, uwok. Ta pukri, “Adur” um, pukri, “Adur.” Ota pukri, “Uwok” um, pukri, “Uwok.” Ummaresh? Ta ipakpukri iruhw um, Iruhin ta nunek kwotumep um enyudokbaraen nukri ipak yoweipari.

Yopishi Abom Arpesh Shenekan Iri Beten Douk Dodogowin13 Aria ipak enen arpen enen amaen nyutogrumen um,

enyen ta nyunek beten nyuhwar Iruhin. O ta enen nyu-nadudareh um, enyen ta nyiyarub nyutuk Iruhin ananinnyeigur nyuto iruhw. 14 Aria ta enen eneh arugeh henum, enyen ta nyuhwar Iruhin ananish arpesh esheshimdebeimi um hunak hurak yopuri wel hurayok enyenyihwyegenyihw aria hunek betenumen huhwar Debeini umnugabeyen. 15 Aria ta amam hunek bilip hukri adur,Iruhin douk dodogowini abom um nugabeyen aria hunekbeten horigan um, Debeini ta nugabeyen nyukitak nyupe.Aria ta enyennyunek enesh yoweishi inahos um, Iruhin tanukweshih-eshuk. 16 Douk namudok aria sagomatin ipak

Page 20: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

JEMS 5:17 20 JEMS 5:19-20ta puwereh ipak penekesh iri yoweishi inahos pukrip ku-paishi Kristen aria eshesh shopunek shuwereh shukripepum esheshin. Aria ipak punagapesh um punek betenpuhwar Iruhin um nunekep yopip pukitak pupe. Yopishiabom arpesh shenekan iri beten douk dodogowin abomaria ta nutaurum arpesh. 17 Anudok seiwokini profetIlaija, anan douk arman kabi apak um. Aria anan nenekbeten dodogowin atun nahwar Iruhin um eshah marehurari aria bishatin shuknishi enen tukwaninyi kwarahoseshahmadae anahhurari esheshib amnabuwe. 18Arigahadouk wata shopunek nenek beten nahwar Iruhin ariaeshah wata harari henek worigun natogur wosik.

Aria Enen Arpen Nyukutukuk Iruhin Um, Apak Ta Mutau-rumen Munyanam-ori

19-20 O ipak eikish arpesh. Aria ipak enen nyukutukukIruhin ananin adurin baraen aria mare nyusuwen dodognyugipeshen, aria kupainyi arpen wata nyutaurumennyunyanam-ari um, apak urkwip purum enyudok baraen.Baraen enyudok. Meinyi arpen nyutaurum kupainyiarpen nyukutukuk yoweishi inahos aria wata nyutanamnyunek yopunyi um, enyen douk nyataurumen um marenyugok nyunak nyuwishuk, uwok. Aria Iruhin ta nuk-weshih yoweishi inahos enyen nyenekesh iri.

Page 21: ApudokShupDoukJemsNenekapIri … · JEMS1:1 1 JEMS1:4 ApudokShupDoukJemsNenekapIri Banenyibaraenumenyudokbaraen Jemsnenyemiri 1:1-18Enenyenenkwiraehapanyatogrumapiri 1:19-27 Apak

21IRUHIN ANANIN BARAEN

The New Testament in the Central dialect of the Arapesh languageof Papua New Guinea

Nupela Testamen long tokples Arapesh long Nuiginicopyright © 2003 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: ArapeshDialect: CentralTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2013-01-05PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 9 Feb 2021 from source files dated 6 Feb20212bc22d5b-c527-53fd-8d75-3cc4c2e66cc9