aptek burtgel

1. Оршил

Бидний амьдралд хамгийн их хүч түрэн орж ирж байгаа зүйл бол Мэдээллийн

технологи биш гэж үү. Технологийн тэр дундаа мэдээллийн технологийн хөгжил та

бидний амьдралын хэмнэлийг өөрчилж, дуртай ч байсан дургүй ч байсан бид

дагалдан амьдарч байна.

Би өнөөдөр гар утасгүй явж болохгүй. Би компьютергүй бол хичээлээ яаж амжуулж,

олигтой дүн авах вэ. Өнөөдөр тог тасарлаа гэхэд миний ажил нэг ч алхам

урагшлахаа байлаа. Учир нь би компьютер болоод интернэтээр ажлаа амжуулдаг

болжээ. Өмнө нь хэдхэн хоноод бал дуусдаг байсан бол одоо би нэг балыг хэдэн сар

бичих болж. Яагаад гэвэл би компьютер дээрээ юм бичиж байна. Сүүлийн үед бүр

гэрэл зургийн хальс гээч юмыг харсангүй. Эргэн тойрныхон маань цөм дижитал

аппарат бариад явдаг болжээ.

Тэгвэл та бүхэн яагаад блог бичих болов. Интернэтгүй, компьютергүй, блоггүй

байсан бол та яг одоо юу хийж суух байсан бэ. Хэлэх хариулт олдохгүй байгаа биз.

Тэгвэл өмнө нь та чөлөөт цагаа юу яаж өнгөрүүлдэг байсын. Ямар нэгэн чухал

материал олох, гэрийн даалгавараа хийхдээ хэрэгцээт материалаа хаанаас олдог

байсан бэ. Номын сангаас л биз дээ. Гэтэл өнөөдөр яаж байна. Хамгийн түрүүнд

интернэт рүү шагайдаг болсон гэхэд мөрийцөхөд ч бэлэн байна.

Тэгвэл бидний амьдралыг ингэж хувьсган өөрчилж байгаа мэдээллийн технологийн

ертөнцөд агуу агуу нээлт, гайхамшигууд ар араасаа гарч ирсээр байна.Мэдээллийн

технологийн ертөнцөд болж байгаа гайхамшгуудыг хамтдаа үзэж байна..

www.zaluu.comwww.zaluu.com

2. Судалгааны хэсэг

Аливаа нэгэн систем хөгжүүлэлтийн үе шатанд тухайн системд хэрэглэгдэх техник

технологи, хөгжүүлэлтийн орчин, технологийн зөв шийдэл маш нь чухал. Тиймдээ ч

тухайн системийн талаарх нарийн мэдээлэл, тухайн системийг хөгжүүлэхэд

тохиромжтой арга хэрэгсэл, технологийг зөв сонгох нь уг системийг хөгжүүлэхэд

үндэс суурь болж өгдөг.

2.1 Эм, эмийн хэрэглээ, эм ханган нийлүүлэх байгууллагын талаар

Эмийн нэршил, түүний хэлбэрүүд:

Олон улсын нэршил

Химийн нэршил

Худалдааны буюу патентын нэршил

Олон улсын нэршил ба түүний ач холбогдол :

ДЭМБ-ын санал болгон батлаж гаргасан нэрийг эмийн олон улсын нэршил гэж

нэрлэдэг. Үүнийг бас патентын бус нэр гэнэ. Олон улсын чанартай эмийн лавлах,

фармакопей зэрэгт эмийг олон улсын нэршлээр нь эмийг нэрлэн бичсэн байдаг

бөгөөд дэлхийн олон улс хоорондын эмийн солилцоо худалдаанд уг нэрийг

баримталдаг. ДЭМБ-аас эмийн олон улсын нэршлийг дэрхий даяар практикт

хэрэглэж заншихыг зөвлөдөг.

Эмийн олон улсын нэршлийг практикт хэрэглэж занших нь:

* Практикт хэрэглэхэд амархан, төвөггүй,

* Эмийн худалдааны үнэ хямд, төсөр

* Чанарын баталгаа сайтай, найдвартай зэрэг давуу талуудтай байдаг.

Химийн нэршил

Эмийн бодисыг химийн бүтэцээр нь нэрлэсэн нэрийг эмийн химийн нэр гэдэг.

Ихэнх тохиолдолд эмийн химийн нэр олон улсын нэртэйгээ адил байдаг. Учир нь уг

эмийн химийн нэр ойлгомжтой, хэт урт бус практикт хэрэглэхэд төвөггүй байвал

түүнийг олон улсын нэршил болгон хэрэглэдэг билээ. Гэвч зарим эмийн химийн нэр

хэт сунжруу, практикт хэрэглэхэд тохиромжгүй байдаг. Харин улс хоорондын

худалдаанд хэрэглэж байгаа бүх эмийн химийн нэрийг олон улсын нэрийн хамт

дагалдах хуудсанд бичсэн байх шаардлагатай гэж үздэг.


Худалдааны буюу патентын нэршил

Эм үйлдвэрлэгчийн өөрийн бүтээгдэхүүндээ өгч патент авсан нэрийг худалдааны

буюу патентын нэр гэдэг. Нэг эмийг олон янзын үйлдвэрлэгчид үйлдвэрлэж болох

тул нэг эмийн патентын нэр маш олон болдог бөгөөд энэ нь хэрэглэгчдэд тэр бүр

танил бус байх тул практикт хэрэглэхэд тохиромжгүй талтай тул аливаа эмийг олон

улсын нэрээр нь нэрлэж хэрэглэх нь тохиромжтой байдаг билээ.

Эмийн ангиллын үндсэн зарчмууд :

Фармакологийн үйлдлийн механизмаар

Эмийн үйлдлийн чиглэлээр

Өвчний нозологоор

Химийн бүтэцээр

Гарал үүслээр

Хавсарсан

Үүнд: ·

Фармакологийн үйлдлийн механизмаар

М-холиноблокатор,

альфа-адреномиметик г.м.,

Эмийн үйлдлийн чиглэлээр

ТМС-ийг сэргээх эм,

Цэр ховхлох эм г.м.,

Өвчний нозологоор

Ходоодны шархлааг эмчлэх эм,

Солиорол намдаах эм г.м.,

Химийн бүтэцээр

Гликозидууд,

Стероидууд г.м.,

Гарал үүслээр

Ургамлын гаралтай бэлдмэлүүд,

Нийлэг эм,

Амьтны гаралтай бэлдмэлүүд г.м.,


Дээрх ангиллууд нь ихэвчлэн аль нэгэн тусгай мэргэжлийн салбарын мэргэжилтний

хэрэгцээнд тохиромжтой боловч нийтэд хэрэглэхэд тохиромжгүй тал байх тул

практикт ихэвчлэн хавсарсан ангиллыг хэрэглэдэг билээ.

Эмийн эмчилгээний хэлбэрүүд

Шалтгааны эсрэг эмийн эмчилгээ

Эмгэг жамын эмийн эмчилгээ

Шинж тэмдгийн эмийн эмчилгээ

Орлуулах эмийн эмчилгээ

Урьдчилан сэргийлэх эмийн эмчилгээ

Шалтгааны эсрэг эмийн эмчилгээ

Аливаа өвчин эмгэгийг үүсгэсэн шалтгааныг шууд арилган өөрчлөх шинж чанартай

эмийн эмчилгээг шалтгааны эсрэг эмийн эмчилгээ гэнэ. Ж-нь: Нянгийн гаралтай

өвчний үед антибиотик зэрэг нянгийн эсрэг нөлөөт эмийн бэлдмэлийг хэрэглэн нянг

нь үхүүлэн эмичлж байгаа эмчилгээ бол шалтгааны эсрэг эмийн эмчилгээ юм.

Эмгэг жамын эмийн эмчилгээ

Өвчин эмгэгийн хөгжлийн жам, механизмыг арилган өөрчлөх чиглэлтэй эмийн

эмчилгээг эмгэг жамын эмчилгээ гэж нэрлэнэ. Ж-нь: Зүрхний үйл ажиллагааны

дутмагшлын үед зүрхний гликозид хэрэглэдэг. Энэ бол эмгэг жамын эмчилгээ юм.

Учир нь зүрхний гликозид зүрхийг дутмагшилд хүргэж буй шалтгааныг арилгаж

чадахгүй зөвхөн зүрхний агшилтын хүчийг л нэмэгдүүлэх үйлдэлтэй билээ.

Шинж тэмдгийн эмийн эмчилгээ

Өвчтөнийг ноцтой энэлгэж байгаа гол шинж тэмдгийг арилгахад зориулсан

эмичилгээг шинж тэмдгийн эмчилгээ гэдэг. Ж-нь: Уушигны хатгалгаатай хүүхэд

өндөр халуурч байвал халуун намдаах эм өгдөг, бэртэл гэмтлийн үед өвдөлт

намжаах эм хэрэглэдэг г.м.

Орлуулах эмийн эмчилгээ


Бие мах бодод дутагдсан биологийн зүйлсийг гаднаас эмийн хэлбэрээр нөхөн

өгөхийг орлуулах эмчилгээ гэдэг. Ж-нь: ходоодны хүчил багатай өвчтөнд ходоодны

жинхэнэ шүүс уулгах, нойр булчирхайн архаг үрэвслийн улмаас хоолны шингэц

муудсан өвчтөнд нойр булчирхайн ферментүүд өгөх г.м.

Урьдчилан сэргийлэх эмийн эмчилгээ

Өвчин эмгэг үүсэхээс сэргийлж эм хэрэглэх тохиолдол нилээд бий. Ж-нь: Улаан

бурхан, тарваган тахал зэрэг халдварт өвчнөөс сэргийлж вакцин хэрэглэдэг билээ.

Энэ бол урьдчилан сэргийлэх эмийн эмчилгээ болно.

Мөн ЭМ ЗҮЙН АНГИЛЛААР нь дараах байдлаар хуваадаг. Үүнд :

Төв мэдрэлийн системд нөлөөлөх эмийн бэлдмэл

Захын нейромедиаторын процесст нөлөөлөх эмийн бэлдмэл

Мэдрэх мэдрэлийн төгсгөл орчим нөлөөлөх бэлдмэл

Зүрх судасны системд нөлөөлөх эмийн бэлдмэл

Бөөрний ялгаруулах үйл ажиллагаанд нөлөөлөх эмийн бэлдмэл

Амьсгалын эрхтний үйл ажиллагаанд нөлөөлөх бэлдмэл

Хоол боловсруулах үйл ажиллагаанд нөлөөлөх бэлдмэл

Умайн булчинд нөлөөлөх бэлдмэл

Метабол процессыг тохируулах бэлдмэл

Антигипоксантин ба антиоксидант

Дархлалын процессыг зохицуулах бэлдмэл

Фармакологийн янз бүрийн бэлдмэл

Микроб, вирус, паразитын эсрэг нөлөөлөх бэлдмэл

Хорт хавдрыг эмчлэх бэлдмэл

Оношлогоонд хэрэглэх бодис

гэж ангилдаг.

2.2 Эмийн зохистой хэрэглээ


http://www.epharm.mn/?catalog_id=1















Эмийн зохистой хэрэглээ гэж юу вэ?

Эмийн зохистой хэрэглээ гэдэг нь тухайн өвчтөний биеийн онцлог, онош,

насанд тохирох эмийг тохирсон тун хэмжээгээр, зохимжтой хугацаагаар

хэрэглэхийг хэлдэг.

Эмийг яагаад зохистой хэрэглэх шаардлагатай вэ?

Эмийг буруу хэрэглэвэл таны эрүүл мэнд болон амь насанд аюул учруулж

болно.

Эмийн тун хэрэглэх хугацаа, дэглэмийг зөв баримтлахгүй, өвчин нь гайгүй

болмогц хэрэглэхээ больсоноос өвчин хүндрэх, архагших, дасал болох

зэргээр эмчилгээний үр дүнд муугаар нөлөөлдөг.

Хэт олон эмийг нэг дор хэрэглэснээс гаж нөлөө ихэснэ.

Эмийг хэтэрхий их хэмжээгээр эсвэл ижил найрлагатай эмүүдийг хавсран

хэрэглэвэл тун хэтэрч хордох аюултай.

Эмийг буруу хэрэглэвэл үр дүн нь буурч, эмчмлгээний зардал ихэснэ.

Эмийн үндсэн үйлчлэгч бодис гэж юуг хэлэх вэ?

Эм нь үндсэн ба туслах бодисоос бүрддэг. Эмчилгээний гол үйлдэл үзүүлэх

эмийн бодисыг үндсэн үйлчлэгч бодис гэдэг. Эмийн найрлага дээр үндсэн

үйлчлэгч бодисын нэрийг хамгийн эхэнд нь бичсэн байдаг.

Эм нь үйлдвэрлэгчээс хамааран нэг төрлийн үйлчлэгч бодис агуулсан боловч

өөр нэртэй байдаг. Жнь: септрин гэж нэрлэж заншсан эм нь бисептол,

дутрим, бактрим, ко-тримексазал г.м олон нэртэй байдаг.

Та үндсэн үйлчлэгч бодисыг ялгаж мэдсэнээр ижил найрлагатай боловч өөр

нэртэй эмүүдийг нэг дор хэрэглэснээс тун хэтэрч хордохоос урьдчилан

сэргийлж чадна.

Эмийг зөв хэрэглэхийн тулд:

Эмийг өөрийн дураар биш эмчийн заавраар сонгон хэрэглэх.

Эмийг хэрэглэхийн өмнө тухайн эмийн эмчилгээний үйлдэл, үндсэн үйлчлэгч

бодис, хэрэглэх заалт, гаж нөлөө, цээрлэл, өдөрт хэдэн удаа, хэд хоног, ямар

тунгаар хэрэглэх талаар тодорхой мэдээлэл авсны дараа хэрэглэх.


Эмийг эмчийн зөлөгөө болон “Хэрэглэх заавар”-ын дагуу тохирох тунгаар,

хэрэглэх цагийг нарийн баримтлан, зөвлөсөн хоногийн турш зөв хэрэглэх.

Хэт олон эмийг нэг дор хэрэглэхгүй байх, зөвхөн шаардлагатай цөөн эм

хэрэглэх.

Хүүхдэд эм хэрэглэхдээ зөвхөн эмчийн заавраар өгөх.

Жирэмсэн үед ялангуяа эхний 3 сард эмийг аль болох хэрэглэхгүй байх нь

зүйтэй. Хэрэв шаардлагатай бол эмчийн заавраар хэрэглэх.

Элэг бөөрний өвчний үед тунг нарийн тохируулах шаардлагатай байдаг тул

заавал эмчид үзүүлж зөвлөгөө аваарай.

Эмийг хэрэглэх явцад эмийн зааварт зааснаар өөр ямар нэг гаж нөлөө илэрвэл

эмчдээ даруй мэдэгдэх

Эмийг буруу хадгалснаас хугацаа нь дуусаагүй боловч эмчилгээний үйлдэл

нь буурч, чанараа алдан эрүүл мэндэд хортой нөлөө үзүүлдэг тул эмийн

шошго дээр заасан нөхцөлд зөв хадгалах

Эмийг гэртээ нөөцлөн хадгалахгүй байх

2.3 Эмийн гаж нөлөө гэж юу вэ?

Аливаа өвчин эмгэгийг эмчлэх зорилгоор эмийг хэрэглэхэд өвчтөнд ашиг тустай

эмчилгээний үйлдэл үзүүлэхийн зэрэгцээ бас заримдаа сөрөг тааламжгүй, бүр

хортой нөлөө үзүүлэх явдал ч байдаг. Энэ үзэгдлийг эмийн гаж нөлөө гэж нэрлэдэг.

Өөрөөр хэлбэл эмчилгээний зорилгод нийцээгүй сөрөг илрэлүүд нь эмийн гаж

нөлөө болдог байна.

Эмийн гаж нөлөөний шинж тэмдэг

Толгой эргэх

Дотор муухайрч, огиж бөөлжих

Суулгах

Анафилаксийн шок

Арьсанд харшил өгөх

Даралт ихсэх, зүрхний цохилт олшрох

Амьсгал дарангуйлагдах

Шүлсний ялгаралт ихсэх

Нойрмоглох, ухаан балартах


Бие сулрах, булчин чичирхийлэх, таталдах

Чих дүнгэнэх

Артерийн даралт буурах, харшил илрэх

Таталдах, чичрэх

Хоолны шингэц муудах, гэдэс дүүрэх, хоолны дуршил буурах

Уруул пэмбийж хавагнах

Эмийн гаж нөлөөний ангилал

1. Эмийн эмчилгээний үйлдлийг дагалдан илрэх гаж нөлөө.

2. Эмийн хорт нөлөө

3. Бие мах бодын иммунобиологийн өөрчлөлтөөс хамаарсан гаж нөлөө

4. Харшил

5. Эмийн донтол

Эмийн тунтай холбоотой эсэхээр нь:

Тунгийн хамааралтай

Тунтай хамааралт бус

Урьдчилан мэдэх боломжоор нь:

Урьдчилан мэдэх боломжтой

Урьдчилан мэдэх боломжгүй гэж ангилдаг.

Эмийн гаж нөлөөнөөс сэргийлэх

Эмийг үндэслэлгүй хэрэглэхээс зайлсхийх

Нэг дор олон эм хэрэглэхээс аль болох зайлсхийх

Эм-хоорондын болон эм-хоол ундны харилцан нөлөөллийг мэддэг, түүнийгээ

эм хэрэглээнд оновчтой тусгаж чаддаг байх

Донтол үүсгэх нөлөөтэй эмийг

Дахин давтан хэрэглэхээс аль болох зайлсхийх

Хэрэглэгчдэд уг эмийн гаж нөлөөг сайтар тайлбарлан өгч байх

Хэрэв сөрөг нөлөө илэрвэл эмчээс зөвлөлгөө авах


2.4 24 Цагаар ажилладаг эмийн сангийн тухай.

“Сая хүн амтай нийслэлд 24 цагийн ажиллагаатай эмийн сан 28 байна гэдэг

хангалтгүй тоо. Эмийн сангуудыг нэмж ажиллуул. Мөн өвчнөөр далимдуулан эм

болон витамины үнэ ханшийг нэмж болохгүй” гэж Нийслэлийн Засаг даргын

нэгдүгээр орлогч Б.Баатарзориг өнгөрсөн долоо хоногт хатуу анхааруулсан билээ.

Нийслэлд гахайн томууны өвчлөл нэмэгтдэж буйтай холбогдуулан энэ өвчнөөс

сэргийлэх, иргэдэд зөвлөгөө өгөх нээлттэй утас ажиллуулж байна.

Мөн Дүүргүүдийн эрүүл мэндийн нэгдэл, нэгдсэн эмнэлгийн хүлээн авахыг 24

цагаар, өрхийн эмнэлгүүд 08-22 цаг хүртэл уртасгасан цагаар ажиллаж, 24 цагийн

эмийн сан 48 ажиллаж байна.

Нийслэлчүүддээ та бүхэндээ эрүүл мэндийн зөвлөгөө өгөх нээлттэй утас, 24 цагаар

ажиллаж буй эмийн сангуудын хаягийг хүргэе..

НИЙСЛЭЛИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ГАЗРААС ТОМУУ ӨВЧИН ИХСЭЖ

БАЙГААТАЙ ХОЛБОГДУУЛАН 24 ЦАГААР АЖИЛЛУУЛЖ БУЙ ЭМИЙН

САНГУУД

№ Эмийн сангийн нэр Дүүрэг Байршил

1. “Монос-3” БГД IV хороолол 36а байр

2. “Монос-Туул” БГД 2-р хороо Төмөр замд Монос компанийн байранд

3. “Намуун тамир

фарм”

БГД 7-р хороо, IV хороолол 12-р байр 112 тоот

4. “Мон евро фарм” БГД 3-р хороолол 32-р байр

5. “Мед сервис” БГД 14-р хороо 3-р хороолол 10-1 байр

6. “Тавин Ус-2” БГД 12-р хороо 6-р бичил хороолол 3б байр

7. “Ач фарм” БЗД 18-р хороо 13-р хороолол “Эм-Жи-Эй” ХХК-ны

байр

8. “Тавин Ус-3” БЗД 5-р хороо “Жин хэмжүүр” ХХК-ны баруун талын

байр

9. “Хүрмэн” БЗД 1-р хороо 12-р хороолол 5а байр


10. “Цомбо Сансар” БЗД 8-р хороо 15-р хороолол 31-р байр

11. “Нахиа эмийн сан” БЗД 16-р хороо 16-р хороолол 16-р байр 16 тоот

12. “Оол Баянзүрх” БЗД 15-р хороо 13-р хороолол “Бо Бо” төвийн байр

13. “Ухаа булаг” БНД 1-р хороо 13-р байр 2 тоот

14. “Панда” БНД 3-р хороо 42-р байр 3 тоот

15. “Тэрхийн Ундарга” НД 2-р хороо 1-р байр

16. “Лидэр Оюу” НД 2-р хороо 36-р байр 22 тоот

17. “Монос Далай” СБД 2-р хороо 5-р хороолол 14-р байр

18. “Тун Эрдэнэ” СБД 4-р хороо 1-р 40000 44-р байр 27 тоот

19. “Тавин Ус-1” СБД 4-р хороо 50000 22-р байр 12 тоот

20. “Намуун тамир” СХД 17-р хороо 1-р хороолол 32-р байр 218 тоот

21. “Талбулаг” СХД 2-р хороо Толгойт Орбитын 12-150 тоот

22. “Эв-Эрдэнэ” СХД 13-р хороо 1-р хороолол 11-р байр

23. “Си Энд Эн” ХУД 1-р хороо 120 мянгат 20-р байр

24. “Тайгам фарм ” ХУД 10-р хороо Нисэхийн 2-р байр 46 тоот

25. “Бадаан” ЧД 4-р хороо 50000 15-р байр

26. “Оол Эм” ЧД 2-р хороо 2-р 40000 20-р байр

27. “Хонхондой” ЧД 1-р хороо 35-р байр

28. “Билгүүн Золбоо” ЧД 15-р хороо Хайлаастын хуучин эцэст

29 “Мөнхтүшээ” СХД 19-р хороо 21-р хороолол 8а байр

30 “Хүдэрбаян” БЗД 5-р хороо Монг-Эм ХХК-д

31 “Дэлгэрэх” СБД 16-р хороо Бэлхийн 19-459 тоот

32 “Гамба” БЗД 14-р хороо Жуковын музейн урд Гамба ХХК-д

33 “Хонгор” БЗД 3-р хороо 12-р хороолол 7а байр

34 “Орхон сарнай” СХД 9-р хороо Баянхошуу Баруун баян уул 6-32

35 “Хонхондой” ЧД 1-р хороо 35-р байр


36 “Шидэт рашаан” ХУД 13-р хороо Туул тосгон

37 ”Хан-Өндөр” СХД 18-р хороо Таван шар 13б байр

38 “Од фарм” БЗД 18-р хороо 13-р хороолол 38-р байр

39 “ПД” СХД 18-р хороо ТЭЦ-3-ийн байр

40 “Аминдэм” БЗД 10-р хороо 8-р хэсэг 62 тоот Хужирбулан

41 “Баянминж” СБД 7-р хороо Бамбын эцэст Бэлхийн 32 “Долоон

буудал” ХХК-д

42 “Оточ марм” БЗД 14-р хороо Амгалан “Цастын өвөр” ХХК-д

43 “Монгол” эм

импекс

СБД 3-р хороо “Монгол эмимпекс” ХК-д

44 Эрдэнэсийн сан ХУД 6-р хороо Яармагт, Дүүргийн 1-р амбулатори

45 Сайхан сүмбэр БЗД 8-р хороо Амгалан Ботаникийн эцэст

46 Дарви фарм СБД 8-р хороо Бага тойруу Дашчойлин хийдийн урд

47 Арвижих халиун ЧД 10-р хор Хүүхдийн урлан бүтээх төв,73байр10т

48 Ачит тун БЗД 7-р хороо 15-р хороолол 2-р байранд

Дээрх хүснэгтээс харахад Улаанбаатар хотын нэг дүүрэгт 100-200 мянга орчим хүн

байдаг гэж үзвэл дүүрэгт 5-8 24 цагийн эмийн сан байна.Ингээд 1 эмийн санд 20000-

25000 хүн ноогдож байна.

2.5 Microsoft .NET гэж юу вэ?

.NET бол Интернэтийн хөгжсөн эрин зууны Microsoft – ын Windows болон Internet

application програмуудын илэрхийлэл юм. Microsoft .NET нь үйлдлийн системийн

дээд шатны платформ юм. Microsoft .NET платформ нь Application хєгжvvлэх шинэ

хэлбэрийг тодорхойлж байна. Microsoft-ийн зорилго бол ямар хэл хэрэглэж байгаа

нь гол биш, хамгийн гол нь Интернэт болон Windows application-ийг хурдан, хялбар

хєгжvvлэх юм. .NET нь системийн vйлчилгээ, ажиллагааны хєдєлгvvр (Runtime

engine), ажлын хvрээ (Framework), контрол (багаж)-ыг тvлхvv анхаарч, тэдгээрийг


http://www.ulaanbaatar.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=2607&Itemid=309

http://www.ulaanbaatar.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=2607&Itemid=309

маш єргєн сонголттойгоор хэрэглэх боломжийг Windows ба Интернэт application

бvтээхэд олгож байгаа явдал юм.

.NET-ийн зарим шинж чанарууд

.NET технологи нь бусад програмчлалын технологуудаас олон давуу шинж чанар

болон боломжуудыг агуулдаг ба Хэрэглээний болон интернэтийн програмуудыг нэг

дор боловсруулж болдгоороо онцлог юм. Зарим үндсэн шинж чанар болон

боломжуудаас дурдвал:

Common Language Runtime (CLR) буюу хүчирхэг платформыг хэрэглэх

болсон. Ингэснээр аль ч программчлалын хэл, аль ч хувилбарыг ашиглаж

байгаа нь гол бус болж эцсийн дүнд Common Language Runtime буюу

машины хэл рүү хөрвөж байгаа юм. ( Çóðàã ¹1)

.NET Framework. Энэ нь програмчлалын өндөр түвшний загвар технологи,

өргөн хүрээний классуудын цогц бүрдэл, програмчлалын дээд түвшний

олон янзын хэлүүдыг агуулдаг юм. .NET Framework-ийн бас нэг чанар нь

интернэтийг бvтээмжтэй байхаар єєртєє нэвтрvvлсэн явдал юм. Internet

application, сvлжээний энгийн программ хєгжvvлэхэд .NET Framework нь

интернэтийг хэрэглэх бvрэн боломж олгоно.

.NET Framework нь 20 гаруй програмчлалын хэлээр хангагдсан.

.NET–ийн ямар ч программчлалын хэлийг ашигласан эцсийн vр дvн нь

ижил байна.

Бүрэн обьект хандалттай.

.NET–ийн аль ч програмчлалын хэлэнд vvсгэсэн классыг бусад

программчлалын хэлнvvд удамшуулан ашиглах боломжтой.

Windows Application ба Web-based Application бvтээх єндєр тvвшний

хэрэгсэлvvдээр бvрэн хангагдсан.

Программчлалын хэлнvvд хоорондоо харилцах боломжоор хангагдсан.

Жишээ нь: C# буюу бусад хэл дээр vvсгэсэн application-ийг Visual Basic

дээр debug (алдаа шалгах) хийх боломжтой.


Common Language Runtime буюу Олон хэлний боловсруулалт

.NET платформын хамгийн чухал нь Common Language Runtime (CLR)-ийг дууддаг

явдал юм. Энэ (CLR) нь бvх нийтлэг єгєгдлийн тєрлvvд, программчлалын хэлнvvдэд

хэрэглэгдэх хэлний гол бvтцийг агуулж байдаг. Цаашдаа энэ CLR нь Windows

vйлдлийн системийн нэг бvрэлдэхvvн хэсэг нь болон гарах юм.

Compilers, Assemblies болон Microsoft Intermediate Language

Vндсэндээ .NET компайлярын vр дvнд vvсэх binary (хоѐртын) нь assembly болно.

Бинари нь .EXE болон .DLL єргєтгєлтэй файл болж vvсгэгдэнэ. Энэ 2-н аль нь ч

байсан хамаагvй, binary нь MSIL(Microsoft Intermediate Language) Instruction-уудын

нийлбэр юм. Ингэхлээр, та .NET дээр application хийхдээ, assembly-гаа бас давхар

хийж байгаа гэсэн vг болох нь. Assembly нь MSIL-г дотроо агуулж байдаг юм.

Бvх .NET хэлнvvд нь ямар компайлярыг ашиглаж байгаагаас vл хамааран, адилхан

Intermediate Language-д хєрвvvлэгдэнэ. Intermediate Language -д хєрвvvлэгдсний

дараа, Common Language Runtime (CLR)-н тусламжтайгаар машины кодод

хєрвvvлэгддэг.

Intermediate Language нь Java-гийн ByteCode-той тєстэй боловч, 1 том ялгаа нь .NET

нь зєвхєн Windows дээр ажилладагт оршино. Java-гийн ByteCode нь тєрєл бvрийн

систэм дээр ажилллах чадвартай. Бас нэг ялгаа нь, Java-н byteCode нь зєвхєн Java хэл

дээр бичигдсэн байх ѐстой байдаг бол, .NET нь тєрєл бvрийн хэл дээр бичигдэн,

хоорондоо хамтран нэгдэж undefined (interoperability) ажиллаж чаддаг юм. vvгээрээ

.NET –ийн гол давуу тал харагдаж байна.

Namespaces

Framework-н бvхий л vндсэн суурь (base) классууд нь NameSpace дотор байрлана.

Энэ нь танд эдгээр классуудад хандаж, vр дvнтэйгээр хэрэглэхэд зориулагдана.

Мєн та єєрийн классуудыг vvсгэхдээ єєрийн Namespace-г vvсгэж болно. Ингэснээр

та хоорондоо харилцан холбоотой классуудын бvлгийг бий болгоно. Жишээ

дурьдвал, та Account гэдэг класстай байжээ. Account класс олон тєрлийн vvрэг

гvйцэтгэх шаардлагатай байг. Тєлбєрийн Account болон Орлогын Account-ууд байх

хэрэгтэй бєгєєд эдгээр нь тус тусдаа єєр єєр vйлдэл гvйцэтгэх шаардлагатай vед, та

энэ 2 классаа 2 єєр тєрлийн Namespace-д байрлуулж болно. Ингэснээр хоѐулаа

адилхан Account нэртэй боловч 2 ондоо класс бий болох юм.

.NET Framework-ийн vндсэн namespace-үүдээс бичвэл:


System – Системийн үндсэн классуудыг тодорхойлно.

System.IO – Оролт болон гаралтын төөхөрөмжтэй ажиллах классууд

System.XML – XML –тэй ажиллах

System.Windows.Forms – Windows – ийн цонхуудтай ажиллах гэх мэт

.NET Application–ний төрөл

.NET платформыг ашиглан хэд хэдэн єєр тєрлийн Application хєгжvvлэх боломжтой

юм. Yvнд:

Windows Applications – Windows vйлдлийн системд ажиллах хэрэглээний

програм

Windows Services – Энэ нь Windows NT, Windows 2000 Server–vvд ба дээшхи

хувилбарууд дээр ажиллана. Windows Service программууд нь хэрэглэгчтэй

харилцахгvйгээр єєрєє vйлчилгээ явуулж байдаг ба vйлдлийн систэм

ачаалагдахад хамт ачаалагддаг. .NET дээр та энэ тєрлийн application-уудыг

амархан vvсгэх боломжтой. Windows Services бол маш өндөр түвшний

мэргэжлийн програм ба windows – ийн орчинд ажиллаж байдаг хэрэглэгчийн

интерфейсгүй бөгөөд хэрэглэгчдэд мөн харагддаггүй програм юм. Windows

Services – ийн бусад програмуудаас ялгарах гол онцлог нь нууцлал өндөртэй

ба хэрэглэгчдийн ( User Account ) ажиллах эрхийг хязгаарлаж болдгороо

ялгаатай юм. Гэвч service програм эхлэх төрлийг хэрэглэгч өөрөө тохируулж

болно. Дараах програм эхлэх төрлүүд (Startup Type) байна:

1. Automatic – Энэ дээр дурдсан үйлдлийн системтэй хамт эхлэх горим.

2. Manual – Энэ нь хэрэглэгч өөрөө service програмыг эхлүүлэх горим.

3. Disabled – Энэ нь тухайн service програм идэвхгүй болсон ба дээрх

хоѐр горим биелэхгүй.

Web Applications – Веб програм. HTML хуудсуудыг агуулсан байдаг ба вэб

сервер дээр ажилладаг, Энэ нь user interface–тэй ба мєн user interface–гvй

байж болно.

Web Services

Class Libraries - Классууд

Controls – Контролууд


3. ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГА

3.1 Хэрэглэгчийн тухай мэдээлэл

Их шүүдэргэнэ импорт ХХКомпани нь 2005 онд Улаанбаатар хотод

байгуулагдсан. Компаний үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл нь эмийн бөөний

худалдаа, үйлдвэрлэл үйлчилгээ болно. Компанийн үндсэн зорилго нь хүн ам,

эмнэлэгийн байгууллагын аюулгүй, чанартай эмээр хүртээмжтэй хангахад оршино.

Тус компани нь 5 гаруй жил ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд арвин баян туршлага

хуримтлуулсан, санхүүгийн болон хүн хүчний нөөцтэй, ямар ч захиалгыг цаг тухайд

хурдан гүйцэтгэх чадвартай.

3.2 Хэрэглэгчийн үйл ажиллагааны онцлог

• Эмийг бөөнөөр ханган нийлүүлдэг.

• ОХУ-ын Новосибхимфарма, Красфарма, щелковын витамины заводоос эмээ

нийлүүлдэг.

• Хүн амд чанарын баталгаатай, аюулгүй Монгол улсын эмийн бүртгэлд

бүртгэгдсэн эмээр үйлчилдэг.

• Хэрэглэгчдэд хамгийн бага үнийг санал болгодог.

• Эмийг Оросын Холбоонй улсын Красфармаас бүрэн тоноглогдсон машинаар

зөөвөрлөдөг.

Их шүүдэргэнэ импорт ХХКомпани улсын бүртгэлийн гэрчилгээний дугаар

9011191116. Регистр 2809893.

Гадаад худалдаа .Гэрчилгээний код 511000

Эм ханган нийлүүлдэг.Гэрчилгээний код 519000

Эмнэлэгийн хэрэгсэл үйлдвэрлэх , хөвөн ороож боох.Гэрчилгээний код

242300

3.3 Систем хөгжүүлэх үндэслэл

Хуучин ашиглаж байсан гар аргыг халж, илүү үр дүнтэй болгон сайжруулах

зорилготойгоор системийг хөгжүүлж байна. Хуучин системд байсан

асуудлуудыг шийдвэрлэхэд манай шинэ системийн зорилго оршино. Үүнд :


• Бүх эмийн талаар нарийн мэдээлэлтэй болох, ингэснээр

баталгаат хугацаа дууссан эсэхэд хяналт тавих, дахин

нийлүүлэх эсэхээ шийдэх

• Эмийн нөөц дууссан эсвэл илүүдэлтэй эсэхийг цаг алдалгүй

мэдэх

• Захиалгыг цаг тухайд нь авч, товлосон хугацаанд хүссэн эмийн

бүтээгдэхүүнээр хэрэглэгчийг хангах

• Хэрэглэгчдэд илүү тав тухтай үйлчилгээ үзүүлэх

• Хайлтыг хурдан маш олон төрлөөр хайх гүйцэтгэх боломжтой

болох, ингэснээр түргэн шуурхай үйлчилгээ явуулж, өөрт

хэрэгтэй бүх төрлийн тайлан гаргаж, ашиг орлогоо нэмэгдүүлэх

боломжтой.

Хэрэв хэрэглэгч эм захиалан авахыг хүсвэл утсаар болон интернетээр

захиалга өгөх боломжтой.

3.4 Хэрэглэсэн нэр томъѐоны тодорхойлолт

Витамин гэдэг нь хүний биед зайлшгүй шаардлагатай амин дэм юм.

Завод гэдэг нь орос үг бөгөөд монголоор “үйлдвэр” гэсэн утгатай.

Лаборатори гэдэг нь зориулалтын тоног төхөөрөмж ашиглан судалгаа,

туршилт, үйл ажиллагаа явуулах боломжтой тусгай тасалгаа юм.

Эм найруулагч гэдэг нь эмийн тун, жорын дагуу эм, эмийн бүтээгдэхүүн,

уусмал бэлтгэгч ажилтан юм.

Эм зүйч гэдэг нь эмийн жор, найрлага, хэрэглэх заавар, хориглох заалт

зэргийг тогтоон өгдөг ажилтан юм.

3.5 Лавлах материал

Энэ системийг хөгжүүлэхэд ашиглах материалууд :

1. Т.Отгонбаяр, “Объект Хандалтат Программчлал”, 2003, УБ

2. “Системийн шинжилгээ ба зохиомж” хичээлийн материал

3.6 Хэрэглэгчийн функциональ шаардлага


¹1 - Эмийн модуль

Эм, эмийн бүтээгдэхүүн тус бүрт өөрийн гэсэн баркод олгож өгөх ба мөн

үйлдвэрлэсэн огноо, дуусах огноо, тоо ширхэг, үнэ, мөн тухайн үед эмийн худалдсан

эсвэл нийлүүлэлт хийсэн ажилтны код байна.

Функциональ шаардлага :

Ажилтны шаардлага :

1. Өөрийн код, нууц үгээр системд нэвтрэх

Ажилтан өөрийн код болон нууц үгийг ашиглан системд нэвтрэх бөгөөд бүртгэлийн

хэсэгт нэвтрэх эрхийг системийн Админы эрхтэй албан тушаалтнаас авна.

2. Эм, эмийн бүтээгдэхүүнийг бүртгэх

Нийлүүлэгчээс ирсэн эм, эмийн бүтээгдэхүүнийг өөрийнх нь бар код болон

шаардлагатай мэдээллээр бүртгэж авна.

3. Эм нэмэх, тухайн эмийн мэдээллийг засварлах

Тухайн эм дууссан бол баазаас тухай бүрт нь хасалт хийх, эмийн мэдээллийг

өөрчлөх, шинэ эмийн мэдээлэл оруулна.

4. Эм хайх

Эмийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

Эмийн төрлийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

Эмийн нэгжийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

Тоо ширхэгээр нь хайх – нийт хэд үлдснийг нь мэдэх зорилгоор энэхүү

хайлтыг хийнэ.

/ жишээ нь : 5-10ш байгаа эмийг харж болно/

Эмийн үнээр хайх

5. Нийт эмийн жагсаалтыг харах

Баазад байгаа нийт эмийн жагсаалтыг харах


6. Эмийн талаарх мэдээллийг харах

Тухайн эмийн талаар мэдээлэл авахыг хүсвэл ашиглагдана.

7. Эмийн борлуулалт хийх

¹2 - Борлуулалтын модуль

Эм, эмийн бүтээгдэхүүн борлуулалт хийхэд эмийн бар кодоор нь

дамжуулан нөөцөөс хасалт хийнэ.


Эмийн санчийн шаардлага :

1. Өөрийн хувийн нэр, нууц үгээр системд нэвтрэх

Эмийн санч өөрийн код болон нууц үгээр нэвтрэх эрхтэй байх ба энэ

эрхийг ажилд орохдоо системийн Админ эрхтэй албан тушаалтнаас

авна.

2. Гүйлгээ хийж, нөөцөөс хасах

Хийсэн гүйлгээгээ орлогоор бүртгэж авах, мөн борлуулалт тухай бүрт

нөөцөөс хасалт хийж явна.

3. Эм хайх

Эмийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

o Эмийн төрлийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

o Эмийн нэгжийн нэрээр хайх- тухайн эмийн нэрээр хайлт хийх

Тоо ширхэгээр нь хайх – нийт хэд үлдснийг нь мэдэх зорилгоор

энэхүү хайлтыг хийнэ.

Эмийн үнээр хайх

4. Эмний талаарх мэдээллийг хэвлэж авах

Тухайн хэрэглэгчид эмийн санд байгаа эмийн мэдээлэл хэрэг болсон үед

эмийн талаарх мэдээллийг хэвлэж өгөх боломжтой байх.


5. Эмийн талаар сануулгын системтэй байх

Тухайн хайсан эмийн хугацаа нь хэтэрсэн буюу дуусах хугацаа нь дөхөж

байна тодорхой хугацааны дараа дуусна гэдгийг сануулах

¹5 – Ажилтны бүртгэлийн модуль


Бүртгэлийн ажилтны шаардлага :

1. Өөрийн хувийн нэр, нууц үгээр системд нэвтрэх

Эмийн санч өөрийн гэсэн нэвтрэх эрхтэй байх ба энэ эрхийг ажилд орохдоо

системийн Админ эрхтэй албан тушаалтнаас авна.

2. Зөвхөн Админ эрхтэй албан тушаалтанд ажилтануудын бүртгэл гэсэн цонх

харагдана.

3. Ажилтны талаарх мэдээллийг бүртгэх

Ажилтны мэдээллийг бүртгэж авна. Ингэснээр ажилтантэй эргэх холбоо

сайжирж, мөн компаний үйл ажиллагааны найдвартай ажиллагаа сайжрах

болно.

Системийн оролт, гаралт

1 Эмийн модуль

Системийн оролт

Нэр нууц үгээр нэвтрэх :

ажилтны код

ажилтны нууц үг

Эм бүртгэх :

эмийн баркод,

Эмийн нэр


Эмийн төрөл / усан, үрлэн г.м/

Хэмжих нэгж / таблетка, шахмал г.м/

Системийн гаралт

Хайлтаар олдсон үр дүнг харуулах

Эмийн жагсаалтыг харуулах

Эмийн талаарх мэдээллийг харуулах

2. Борлуулалтын модуль





Гүйлгээ хийх :

эмийн баркод,

гүйлгээ хийсэн огноо,

ажилтны нэр,


Эмийн талаарх мэдээллийг харуулах

Хайлтаар олдсон үр дүнг харуулах

Эмийн талаарх мэдээллийг хэвлэх

Сүүлд орж ирсэн шинэ эмийн жагсаалтыг харах

3. Эмийн нийлүүлэлт бүртгэл






Нийлүүлсэн эмийг бүртгэх :

Эмийн баркод,

Эмийн нэр

Бөөний тоо

Эмийн төрөл / усан, үрлэн г.м/

Хэмжих нэгж / таблетка, шахмал г.м/

/ эдгээрийг эмийн бүртгэлийн хэсгээс авна/

Үүн дээр нэмээд :

Нийлүүлсэн тоо

Нийлүүлсэн үнэ

Эмийн хугацаа дуусах огноо

Нийлүүлэгч байгууллага


Нийлүүлэгчийн нийлүүлсэн эмийг жагсаан харах

Сүүлд нийлүүлэгдсэн нийт эмийг жагсаан харах

4. Нийлүүлэгчийн модуль





Нийлүүлэгчийн кодыг шинээр олгох

нийлүүлэгчийн код

нийлүүлэгчийн нэр


/ шинээр бүртгүүлж байгаа бол шинэ код/

Нийлүүлэгчийн талаарх мэдээллийг бүртгэх :

нийлүүлэгчийн код

нийлүүлэгчийн нэр

нийлүүлэгчийн талаарх мэдээлэл


Нийлүүлэгчийн талаарх мэдээлэл

5. Ажилтны бүртгэлийн модуль





Ажилтан бүртгэх :


ажилтны нэр


Ажилтны бүртгэгдсэн мэдээлэл

1.8 Хэрэглэгчийн функциональ бус шаардлага

1.Хамгийн их гүйлгээтэй байсан эмийг жагсаан харах

2.Баазын аюулгүй байдлыг хангах

3.Тайлан болон хэрэгтэй файлыг 10 секундын дотор гаргадаг байх

4.Эмийн талаарх мэдээллийг нөөцлөх

4. Архитектурын сонголт

4.1 Үйлдлийн системийн сонголт


Энэхүү системээ Windows XP, Vista үйлдлийн системд ашиглах боломжтойгоор

боловсруулж байна. Учир нь Microsoft корпорацийн эдгээр бүтээгдэхүүн нь дэлхийн

эргэн тойронд өргөн тархсан бөгөөд нийт компьютер хэрэглэгчийн 90-с дээш хувь

нь энэ корпорацийн байнгын хэрэглэгчид гэсэн тоо баримт байдаг.

Сонгох болсон шалтгаан:

Тус үйлдлийн системүүд нь ажиллахад хялбар ойлгомжтой, процессууд нь зэрэг

биелэгдэх боломжтой. Түүнчлэн хэрэглэгчид өргөн хэрэглэдэг төдийгүй

хэрэглэгчийн интерфейс сайн.

WindowsXP тухайн системыг хэрэглэгч нь ашиглах шаардлагатай учир одоогийн

боловсруулагдаад байгаа үйлдлийн системүүд дотроос дэлхий нийтийн фонт түүний

стандарт боломжууд дэлхийн фонтын загварыг тодорхойлж чадсан Microsoft

компаний бүтээгдэхүүн юм. WindowsXP- д Unicode гарч ирсэн явдал манай улсын

фонт гарын дрейверийн стандартыг тогтоож чадсан болно. Үүнээс гадна MSSQL

2005 нь XML Unicode – дэмждэг UTF-8 стандартад үндэслэгдсэн байдаг байна.

4.2 Програмчлалын систем

Програм хангамж боловсруулах явцдаа өндөр түвшний технологи хэрэглэх түүнийг

зөв оновчтойгоор зохион байгуулах асуудал бол тухайн систем, төсөл амжилттай

болох эх үндэс юм. Тус боловсруулагдах системдээ дараах технологуудыг ашиглах

шаардлагатай тэдгээртэй холбоотойгоор нэмэлт боломжуудыг тусгасан байх

шаардлагатай байна.

MSSQL 2005 нь Microsoft корпорациас гаргасан өгөгдлийн сантай ажиллах систем

бөгөөд энэ нь мөн л дэлхийд хамгийн өргөн хэрэглэгддэг бүтээгдэхүүний нэг юм.

Тус корпораци нь өгөгдлийн сан удирдах олон систем гаргасан ба хамгийн сүүлчийн

хувилбар нь MSSQL 2008 гэж гарсан.

MSSQL 2005 систем нь :

Нөөцийг богино хугацаанд хувиарлан ажилладаг

Дэлхийн олон улсын стандарт болох UNICODE-г дэмждэг


4.3 ПРОГРАМЧЛАЛЫН ХЭЛНИЙ СОНГОЛТ

Програмчлалын хэл: Microsoft Visual C# .NET 2008

Тус програмыг Visual Studio.NET програмчлалын хэрэгсэл ашиглан боловсруулах

бөгөөд тус систем Microsoft компаний хамгийн сүүлчийн технологи болох CLR

(Common Language Runtime) – д үндэслэгдсэн аль ч хэлний хувьд MSIL гэсэн

машинын хэл рүү хөрвүүлэгдэн ажилладаг дэлхийд гараад байгаа сүүлчийн

технологуудыг нэг юм. Тус технологийн цэвэр объект хандалтад програмчлал болох

C# технологи мөн хамгийн сүүлд гарч ирсэн Java болон C++ дундын холимог шинэ

програмчлалын хэл юм. Тус хэл дээрхи хоѐр хэлнийхээ давуу талуудыг тусган авч

Safe programming -д үндэслэгдсэн технологитой програмчлалын хэл юм. Энэхүү хэл

дэлхий нийтэд одоогоор Java програмчлалын дараагаар хоѐрдугаар байрт явж байгаа

бөгөөд түүний давуу тал шинэ шинэ боломжуудыг манай улсын мэдээллийн

технологийн компаниуд ч өргөнөөр ашиглан энэхүү технологи руу эрчимтэйгээр

нэвтрэн орж Visual Basic 6.0 зэрэг нь орхигдож байна.

Visual studio C#.NET

Өөртэй өмнөх Visual Studio-н ашигтай гэсэн бүгдийн агуулж

чадсан түүний дараагийн хувилбар.

Цэвэр объект хандалттай бөгөөд бүх бүрэлдэхүүн хэсгүүд нь

объект хандалтад технологид үндэслэнэ.

Клиент-Сервер технологид үндэслэгдсэн

ComponentOne – Контролуу болон C1Report зэрэг нэмэлт

контрол удирдах боломжоор хангагдсан хэрэгсэлүүдтэй

ашигласан болно.

Хэрэглэгчийн интерфейс маш ойлгомжтой програмчлах бүрэн

боломжтой.

Өгөгдөлийн сан удирдах системүүдтэй хамтарч ажиллах бүрэн

боломжтой. SQL server нь өгөгдөлийн сан зохион

байгуулахад өргөн боломж өндөр чадвартай систем.

Хэрэглэхэд хялбар

Unicode дэмждэг

Мэдээллийн нууцлалын хувьд сайн.


Эмийн сангийн бүртгэлийн системийг Microsoft Visual C# .NET 2008

програмчлалын хэрэгслийг ашиглан хөгжүүлнэ. Тус хэл нь цэвэр объект хандалтат

програмчлалын хэл ба Business Application програм хөгжүүлэхэд зориулагдсан юм.

Дэлгэцийн зохиомж гаргахад хялбар төдийгүй дизайны өргөн сонголттой. MSSQL

Server 2005-тай маш сайн зохицон ажилладаг.

5. Системийн шинжилгээ

5.1 Объектын холбоосын диаграм


Эмийн хэмжих

нэгжийн лавлах

Захиалга ба Эм Эмийн лавлах

Тооллого

Ажилтны бүртгэлБорлуулалт ба эм

Борлуулалт

Эмийн төрлийн

лавлах

Захиалга

5.2 Объектийн холбоосын диаграмын дэлгэрэнгүй


Хэмжих нэгжийн лавлах

PK Нэгжийн ID

Хэмжих нэгжийн нэр

Эмийн төрлийн лавлах

PK Эмийн төрлийн ID

Эмийн төрлийн нэр

Эмийн лавлах

PK Баркод

Эмийн нэр

Эмийн төрлийн ID

Нэгжийн ID

Хугацаа дуусах огноо

Үнэ

Ажилтаны бүртгэл

PK Ажилтаны ID

Ажилтаны нэр

Нууц үг

Нийлүүлэгчийн бүртгэл

PK Нийлүүлэгчийн ID

Нийлүүлэгчийн нэр

Нийлүүлэгчийн утасны дугаар

Нийлүүлэгчийн байршил

Нийлүүлэлт

PK Нийлүүлэлтийн ID

Нийлүүлэгчийн ID

Нийлүүлсэн огноо

Нийлүүлэлт ба Эм

PK Нийлүүлэлтийн ID

Нийлүүлсэн эмийн баркод

Тоо ширхэг

Эмийн Үнэ

Хугацаа нь дуусах огноо

Нийлүүлэлт хийсэн ажилтаны ID

Нэгжийн ID

Тооллого

PK Тооллогын Дугаар

Баркод

Нэгжийн ID

Тоо ширхэг

Тооллого хийсэн огноо

Тооллого хийсэн ажилтаны ID

Борлуулалт ба Эм

PK Борлуулалтын ID

Борлуулсан эмийн баркод

Нэгжийн ID

Тоо ширхэг

Борлуулалт хийсэн ажилтаны ID


PK Борлуулалтын ID

Борлуулсан огноо

5.3 Объектын холбоосын диаграмын өргөтгөл


Атрибут Талбар Анхдаг

ч

түлхүү

р

Альтернат

ив түлхүүр

Гадаад

түлхүү

р

Тэг утга

зөвшөөрө

х

Төрөл


ба Эм

Нийлүүлэлти

йн ID

# Bigint

Нийлүүлэлти

йн эмийн бар

код

# Bigint

Тоо ширхэг # Int

Эмийэ үнэ Money

Хугацаа нь

дуусах огноо

Date


хийсэн

ажилтны ID

Bigint

Нэгжийн ID Bigint

Нийлүүлэлт Нийлүүлэлти

йн ID

# # Bigint

Нийлүүлэгчи

йн ID

# Bigint

Нийлүүлсэн

огноо

Date


йн бүртгэл


йн ID

# Bigint


йн нэр

Nvarch

ar


йн утасны

дугаар

Int


йн байршил

Nvarch

ar

Эмийн Эмийн # Bigint


төрлийн

лавлах

төрлийн ID

Эмийн

төрлийн нэр

Nvarch

ar

Эмийн лавлах Баркод # Bigint

Эмийн нэр Nvarch

ar

Эмийн

төрлийн ID

# Bigint

Нэгжийн ID # Bigint

Хугацаа

дуусах огноо

date

Үнэ Money

Тооллого Тооллогын

дугаар

# Bigint

Баркод # Bigint



Тооллого

хийсэн огноо

Date

Тооллого

хийсэн

ажилтны ID

Bigint

Ажиилтны

бүртгэл

Ажилтны ID # Bigint

Ажилтны нэр Bigint

Нууц үг Nvarch

ar

Хэмжих

нэгжийн

лавлах


Хэмжих

нэгжийн нэр

Nvarch

ar


ба эм

Борлуулалты

н ID

# Bigint

Борлуулагдса

н эмийн

# Bigint


баркод




хийсэн

ажилтны ID

# Bigint

Борлуулалт Борлуулалты

н ID

# Bigint

Борлуулалты

н огноо

date

5.4 Ерөнхий Диаграмм


Эмийн сангийн

бүртгэлийн

систем


ажилтан


ажилтан

Эмийн нэгжийн мэдээлэл

Ажилтаны мэдээлэл

Тооллого хийх хүсалт

ХИ зарагдсан

эмийн тайлан

Нягтлан

Эмийн төрлийн мэдээлэ

Системд

нэвтрэх эрх

Захиалгын мэдээлэл

Захиалгын тайлан

Борлуулалтын

төйлөн

Эмийн

үлдэгдлийн

тайлан

Хугацаа нь

дуусах эмийн

тайлан

Хугацаа нь

дууссан эмийн

тайлан

Тооллогын дүн


1. Лавлах хөтлөх

2. Бүртгэл хөтлөх

3. Тайлан

боловсруулах

Диаграмм 0 Түвшин 1

Эмийн мэдээлэл

Ажилтны мэдээлэл

Нийлүүлэгчийн

мэдээлэл

Эмийн төрөл

нэмэх хүсэлт

Нууц үг, нэвтрэх нэр

Хэмжих нэмэх хүсэлт

Эмийн

бүртгэлийн мэдээлэл

Нийлүүлэгчийн бүртгэлийн

мэдээлэл

Төрөл бүртгэгдсэн

мэдээлэл

Нэгж бүртгэгдсэн

мэдээлэл

Ажилтны бүртгэлийн мэдээлэл



Эм худалдан авах

хүсэлт

Төлсөн мөнгө

Эмийн нөөцийн мэдээлэл

Эм нийлүүлэлтийн

талаарх мэдээлэл

Хариулт мөнгө

Эм

Тайлан

Хэвлэх хүсэлтШаардлагатай Тайлангууд

Нийлүүлэлтийн мэдээлэл


1.1 Эм

бүртгэх


Эмийн

бүртгэлийн мэдээлэл

“Лавлах хөтлөх” Диаграмм 1 Түвшин 2

Эмийн

лавлах

1.2 Ажилтан

бүртгэх



Ажилтан

бүртгэл

Ажилтны бүртгэлийн мэдээлэл

/ нууц үг, нэвтрэх нэр г.м/


1.3

Нийлүүлэгч

бүртгэхНийлүүлэгчийн

мэдээлэл


мэдээлэлНийлүүлэгч

бүртгэл

Нийлүүлэгчийн мэдээлэл

1.4 Эмийн

төрөл нэмж

бүртгэхЭмийн төрөл



мэдээлэлЭмийн төрлийн

лавлах

Төрлийн мэдээлэл

1.5 Хэмжих

нэгж нэмж

бүртгэхХэмжих нэмэх хүсэлт

Хэмжих нэгжийн

лавлах

Хэмжих нэгжийн мэдээлэл

Нэгж бүртгэгдсэн

мэдээлэл

Нууц үг, нэвтрэх нэр



2.1 Эмийн

үлдэгдлийг

мэдэгдэх

Эмийн мэдээлэлЭмийн нөөцийн мэдээлэл

“Бүртгэл хөтлөх” Диаграмм 2 Түвшин 2


бүртгэл

2.2 Эм

нийлүүлэх


2.3


хийх

Эм худалдан авах

хүсэлт

Эмийн борлуулалтын

мэдээлэл



талаарх мэдээлэл


Нийлүүлсэн эмийн

бүртгэл





Борлуулалтын мэдээлэл


Ажилтны

бүртгэл

Төлсөн мөнгө

Хариулт мөнгө

Эм


бүртгэл


мэдээлэл



3.1 Орлогын

тайлан бэлдэх

Орлогын тайлан

Хэвлэх хүсэлт

Орлогын тайлан

“Тайлан боловсруулах”



ба Эм


мэдээлэл

Орлогын тайлан амжилттай

хэвлэгдсэн мэдээлэл



Ажилтан

бүртгэлАжилтны

мэдээлэл



3.2

Нийлүүлэлтийн


Нийлүүлэлтийн тайлан




ба Эм


мэдээлэл


тайлан амжилттай




Ажилтан


мэдээлэл




3.3 Эмийн



Эмийн үлдэгдлийн тайлан


Үлдэгдлийн тайлан



/үргэлжлэл/


ба Эм


мэдээлэл

Эмийн үлдэгдлийн тайлан

амжилттай




Ажилтан


мэдээлэл




3.3Нийлүүлэлт

ийн тайлан

бэлдэх









Нийлүүлэгчийн мэдээлэл


бүртгэл

Ажилтан


мэдээлэл


3.4 Тооллогын


Тооллогын тайлан







амжилттай




Ажилтан


мэдээлэл




3.5



Борлуулалтын тайлан







амжилттай




Ажилтан


мэдээлэл

Борлуулалт ба

Эм



3.6 ХИ

нийлүүлсэн


бэлдэх

ХИ нийлүүлсэн эмийн

тайлан



тайлан





тайлан

амжилттай


3.7 ХИ

борлуулсан


бэлдэх


ХИ борлуулсан эмийн тайлан

амжилттай


ХИ борлуулсан эмийн

тайлан


Тайланд шаардлагатай

мэдээлэл

Тайланд шаардлагатай

мэдээлэл


3.8 ХИ

борлуулалт

хийсэн

ажилтаны


ХИ борлуулалт хийсэн ажилтаны



тайлан





тайлан

амжилттай

хэвлэгдсэн мэдээлэлТайланд шаардлагатай

мэдээлэл


5.5 Өгөгдлийн толь

№ Процессын нэр Зориулалт Оролтын урсгал Гаралтын

урсгал

1 Лавлах хөтлөх

лавлах бүртгэлийн

хэсэгт эм, ажилтан,

нийлүүлэгч, захиалгын

талаарх мэдээллийг

лавлагаа байдлаар

оруулна

*эмийн мэдээлэл

*ажилтны

мэдээлэл

*захиалгын

мэдээлэл

*нийлүүлэгчийн

мэдээлэл

Лавлахын


мэдээлэл

1.1 Эм бүртгэх

эмийг бүртгэх, эмийн

код олгох, эмийн

талаарх мэдээлэлтэй

сан үүсгэх

эмийн мэдээлэл бүртгэгдсэн

эмийн мэдээлэл

1.2 Ажилтан бүртгэх

ажилтны талаарх

мэдээллийг бүртгэж,

тухайн ажилтанд

нэвтрэх нэр, нууц үг

олгох

ажилтны

мэдээлэл

бүртгэгдсэн

ажилтны

мэдээлэл

1.3 Нийлүүлэгч

бүртгэх

нийлүүлэгчдээ бүртгэж,

бааз үүсгэх

нийлүүлэгчийн

мэдээлэл

нийлүүлэгчийн


мэдээлэл

1.4 Эмийн төрөл

нэмж бүртгэх

шинэ төрөл нэмэх, тэр

төрлийн эмийг

нийлүүлэх боломжтой

болгох

эмийн төрөл


төрөл


мэдээлэл

1.5 Хэмжих нэгж


шинэ хэмжих нэгж

оруулах, ингэснээр

эмийг өөр өөр хэмжих

нэгжээр зарах

боломжтой болох

хэмжих нэгж


нэгж


мэдээлэл


2 Бүртгэл хөтлөх

эмийн нөөц болон

борлуулалтын талаарх

мэдээллийг бүртгэх

бүртгэл хөтлөхөд

шаардагдах

мэдээлэл


мэдээлэл

2.1

Эмийн

үлдэгдлийг

мэдэгдэх

эмийн нөөц хэр байгааг

мэдэх, дууссан бол

"дууссан" гэсэн

төлөвтэй болгох

эмийн мэдээлэл эмийн нөөцийн

мэдээлэл

2.2 Эм нийлүүлэх өмнө нь бүртгэгдсэн

эмийг нийлүүлэх

ажилтны

мэдээлэл,

нийлүүлэлтийн

мэдээлэл

эмийн


талаарх

мэдээлэл

2.3 Борлуулалт хийх

борлуулалт хийх,

борлуулалтын

мэдээллийг хянах

худалдан авах

хүсэлт, төлсөн

мөнгө

хариулт мөнгө,

эм

3 Тайлан

боловсруулах

тайлан мэдээ гаргах,

хэрэгтэй мэдээллийг

хэвлэх

тайлан мэдээ

авах хүсэлт тайлан

3.1 Орлогын тайлан

бэлдэх

орлогыг хянах,

баримтжуулах

орлогын тайлан

хэвлэх хүсэлт

орлогын

тайлан,

орлогын

тайлан

амжилттай

хэвлэгдсэн

мэдээлэл

3.2 Нийлүүлэлтийн


нийлүүлэлтийг хянах,

нийлүүлэлтийн үйл

явцыг баримтжуулах


тайлан хэвлэх

хүсэлт


тайлан,


тайлан

амжилттай


мэдээлэл


3.3

Эмийн



эмийн үлдэгдлийг

мэдээлэх, тоо хэмжээг

хянах

эмийн



хүсэлт

эмийн


тайлан,


тайлан

амжилттай


мэдээлэл


5.6 Бүтцийн схем

Эмийн

сангийн


систем

Эм бүртгэх

Ажилтан

бүртгэх

Эмийн төрөл



бүртгэх

Хэмжих нэгж


Эм нийлүүлэх

Эмийн мэдээллийг хүлээн авах

Эмийн мэдээллийг “Эмийн

лавлах” хүснэгтэд бичих

Ажилтны мэдээллийг

“Ажилтан бүртгэлд”бичих

Төрлийн мэдээллийг “Төрлийн


Нийлүүлэгчийн талаарх

мэдээлэл авах

Нийлүүлэгчийн мэдээллийг

“Нийлүүлэгч бүртгэл”-д бичих

Хэмжих нэгж оруулах

Хэмжих нэгжийг “Нэгжийн


Эм нийлүүлэх


Бүртгэгдсэн мэдээлэл


Эмийн бүртгэл


мэдээлэл

Ажилтны бүртгэлийн

мэдээлэл

Төрлийн мэдээлэл


мэдээлэл


мэдээлэл

Нэгжийн мэдээлэл

Эмийн нөөцийн

мэдээлэл



мэдээлэл

Эм


талаарх

мэдээлэл

Нэгжийн

мэдээлэл



мэдээлэл


мэдээлэл

Ажилтны

мэдээлэл

Нийлүүлэлтийн мэдээлэл авах


мэдээлэл


Төрлийн мэдээллийг оруулах


мэдээлэл

Ажилтны мэдээллийг оруулах

Уг төрөл хүснэгтэд байгаа

эсэхийг шалгах

Уг “Нэгжийн лавлах”

хүснэгтэд байгаа эсэхийг

шалгах

Эмийн төрлийг

шалгасан мэдээлэл

Эмийн НЭГЖ-г байгаа

эсэхийг шалгасан

мэдээлэл


мэдээлэл

“Нийлүүлэлт”-д бичих


Эмийн

сангийн


систем

Тооллогын




ХИ борлуулалт

хийдэг

ажилтаны

тайлан

ХИ

борлуулагдсан


бэлдэх

ХИ

нийлүүлэгддэг


Эмийн мэдээллийг хүлээн авах

Тайлан мэдээг хүлээн авах



Борлуулалтын талаарх мэдээлэл

авах




Тоологдсон мэдээлэл

Нийлүүлсэн эмийн

мэдээлэл

Тооллогын

мэдээлэл

Борлуулалтын тайлангийн

мэдээлэл

Тайлангийн мэдээлэл


мэдээлэл



ХИ

нийлүүлэгддэг

эмийн

тайлангийн

мэдээлэл

ХИ борлуулагдсан

эмийн мэдээлэл

Хи борлуулалт

хийдэг ажилтаны

мэдээлэл


мэдээлэл

Нийлүүлэлтийн мэдээлэлийг

хүлээн авах

Уг төрөл хүснэгтэд байгаа

эсэхийг шалгах

Нийлүүлэлтийн мэдээлэл хүлээн

авах




5.7 Процессын тодорхойлолт

Процесс ID 1.1 Процессын

нэр Эм бүртгэх Дүрс.огноо . . .

Хуудас : /

Систем Эмийн сангийн

бүртгэлийн систем Дэд систем Эмийн модуль ӨУД Эм бүртгэх

хэн

ээр

бүртг

эли

йн

ажи

лта

н

Хугацааны

давтамж

Хэрэгцээтэй үед / өдөр,

сар, жил тутам /

Процессийн

төрөл batch

Оролт Боловсруулалт Гаралт


тухайн эмийн талаарх мэдээлэл

(тоо ширхэг, дуусах огноо)

Эмийн мэдээллүүдийг нэг бүрчлэн баазад

бүртгэж авах Бүртгэгдсэн эмийн мэдээлэл


Процессын тодорхойлолт


нэр


хийх Дүрс.огноо . . .

Хуудас : /


бүртгэлийн систем Дэд систем


модуль ӨУД


хийх

хэн

ээр

эми

йн

сан

ч

Хугацааны

давтамж өдөр бүр


төрөл batch



эм худалдан авах хүсэлт

төлсөн мөнгө

Тухайн хүсэлтийн дагуу хүссэн эм хүссэн тоо

ширхэгээр баазад байгаа эсхийг шалгаж байгаа

бол олгох, хариулт мөнгийг тооцоолох

эмийг олгох хариулт

мөнгийг тооцож олгох


Процессын тодорхойлолт


нэр Тайлан хэвлэх Дүрс.огноо . . .

Хуудас : /


бүртгэлийн систем Дэд систем ӨУД

Орлого

зарлагын


хэн

ээр

эми

йн

са

нги

йн

ажи

лта

н

Хугацааны

давтамж

Хэрэгцээтэй үед /өдөр

тутам / сар тутам /


төрөл batch



тайлан хэвлүүлэх хүсэлт

тайланд шаардагдах мэдээллүүдийг цуглуулж,

тайлангын стандартын дагуу боловсруулах

бэлэн болсон тайлан,

материал


6. Дүгнэлт

“Эмийн сангийн бүртгэлийн систем ” гэсэн энэхүү төгсөлтийн ажлын хүрээнд VS 2008

C# .NET технологи дээр өөрийн системээ хөгжүүлсэн ба судалгааны хэсэгт Microsoft

.NET ба SQL талаар бичсэн.

Мөн өгөгдлийн сантай харьцах сүүлийн үеийн технологи гэж хэлж болох LINQ

гэсэн технологийг нэлээд судалж, өөрийн системдээ хэрэгжүүлсэн. Энэхүү өгөгдлийн

сантай харьцах шинэлэг технологи нь 2008 онд .NET Framework 3.5-р анх гарч ирсэн

бөгөөд одоогоор ид хөгжлийн шатандаа явж байгаа гэж хэлж болно.

Энэ бүгдийн эцэст нь хэлэхэд энэхүү системийг хөгжүүлэх явцад арвин

туршлага хуримтлуулж авсан бөгөөд өөрийн мэдлгийн хүрээг бага ч гэсэн тэлсэндээ

баяртай байна. Энэхүү төслийг хийж гүйцэтгэснээр Программист хүний талаар илүү

ихийг мэдэж авсан бөгөөд ямарваа нэг програм хийхэд бичиг баримт хэр чухал болохыг

ойлгосон.


7. Ном зүй

Ашигласан материал :

1. Т. Отгонбаяр, “Объект Хандалтат програмчлал”, 2003, УБ

2. “Системийн шинжилгээ ба зохиомж” хичээлийн материал

3. MDSN Library for Visual Studio 2008- ENU

4. ScottGu's Blog, “ http://weblogs.asp.net/scottgu/default.aspx ”

Ашигласан вэб хуудас:

1. http://epharm.mn

2. http://www.monos.mn


http://epharm.mn/

http://www.monos.mn/

Documents

aptek burtgel