การประยกตใชภมสารสนเทศ เพอศกษารปแบบภาษทดนกบการใชประโยชนทดน ในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก

Application with Geo-infomaic to study Land use and Local taxation in Thapho, Mueang Distric, Phitsanulok Province.

สวรรณา ยาเถน

วทยานพนธระดบปรญญาตร เสนอภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คณะเกษตรศาสตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มหาวทยาลยนเรศวร

เพอเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาภมศาสตร ธนวาคม 2558

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยนเรศวร

อาจารยทปรกษา ประธานหลกสตรวทยาศาสตรบณฑตสาขาภมศาสตร และหวหนา

ภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมคณะเกษตรศาสตรทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม ไดพจารณาวทยานพนธเรอง “การประยกตใชภมสารสนเทศ เพอศกษารปแบบภาษ

ทดนกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก” เหนสมควรรบ

เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรบณฑตของมหาวทยาลยนเรศวร

.......................................................................

(อาจารยประสทธ เมฆอรณ)

อาจารยทปรกษา

.......................................................................

(อาจารยประสทธ เมฆอรณ)

ประธานหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาภมศาสตร

.......................................................................

(อาจารย ดร.ชาญยทธ กฤตสนนทกล)

หวหนาภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ชอวทยานพนธ การประยกตใชภมสารสนเทศ เพอศกษารปแบบภาษทดนกบการใช ประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ผวจย สวรรณา ยาเถน อาจารยทปรกษา อาจารยประสทธ เมฆอรณ ชอปรญญา วทยานพนธ วท.บ. สาขาภมศาสตร, มหาวทยาลยนเรศวร, 2558

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดนดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร 2) ศกษารปแบบการเปลยนแปลงการเสยภาษกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบล ทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก โดยการพฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดนจดการขอมลเชงพนททรวบรวมไดจากหนวยงานทเกยวของ วเคราะหรวมกบภาพถายดาวเทยม น าเสนอผลในรปของแผนทและตารางแสดงผลรวมของคาภาษแตละประเภท ประกอบการบรรยาย

ผลการศกษา พบวา การใชประโยชนทดนจ าแนกได 4 ประเภท ไดแกพนทเกษตรกรรม พนททอยอาศย พนทพาณชยกรรม พนทรกรางวางเปลา โดยพนทเกษตรกรรมมมากทสด คดเปนรอยละ 68.69 ของพนทศกษา 3,217,024 ตารางเมตร (2,010.64 ไร) มลกษณะการใชประโยชนทดนประเภทเกษตรกรรม คอ ท านา การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนมผลตอการเสยภาษ ซงการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนท าใหเกดการเสยภาษทตางกนออกไป ปจจบนการเสยภาษการใชประโยชนทดนประเภทพาณชยกรรม จะเสยคาภาษคอนขางสง เมอท าการค านวณตามกระทรวงการคลง ทางองคการบรหารสวนต าบล จะมการเสยคาภาษทกประเภท ยกเวนประเภททอยอาศยยงไมมการจดเกบภาษ แตทางกระทรวงการคลงไดมการจดเกบภาษประเภททอยอาศยแลวจ าแนกไปตามประเภทตางๆของบาน จะเหนไดวาการใชประโยชนทดนมผลตอการเสยภาษ เมอมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจะท าใหคาภาษเปลยนแปลงไปจากเดม และการพฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดน ท าใหมการไดมาซงขอมล ทถกตอง ครบถวนและรวดเรว โดยใชระบบสารสนเทศเปนเครองมอในการแปลงขอมลใหอยในรปของสารสนเทศทพรอมใชงานไดทนทโดยขอมลตองมความถกตอง ทนสมย มความซ าซอนของขอมลนอยทสด

Title of Thesis Application with Geo-infomaic to study Land use and Local taxation in Thapho, Mueang Distric, Phitsanulok Province. Researcher Miss. Suwanna Yathoen Thesis advisors Mr. Prasit Mekarun Degree Thesis Bachelor of Science Geography, Naresuan University, 2015

ABSTRACT

This study is intended to 1) Development of information database with geographic information system international 2) Study on the model of tax changes on land utilization in Thapho, Mueang Distric, Phitsanulok Province. By developing land management information base for data gathered from space agencies involved. Analysis in conjunction with the satellite photos. Presentation of the results in the form of maps and tables show the total of each type of tax charge comprises lecture. study results showed that the utilization of land area classified in 4 categories: agricultural area was a residential area, commerce transaction creating an empty space by space, agriculture, with most of the area is 68.69% of 3,217,024 square meters (2010.64 Rai) of land utilization types are characteristic agriculture is farming. The changes of land utilization tax effect. The changes of land utilization, causing the tax. Current federal land utilization type Commerce is quite high. When calculated on the basis of financial administration, tax will be charged sub-district in all categories except category a housing tax. But the Ministry of Finance has tax categories residential, classified according to the different types of homes. Be seen that land utilization tax effect. When there is a change in use of land value tax would make the changes from the original. And development of information database of land, the acquisition of accurate data and quickly using information systems as a tool for the conversion of the data, in the form of information that is available immediately to correct information. Modern. There is a redundancy of information operations.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง รปแบบภาษทดนกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ส าเ รจลลวงไปไดดวยด ดวยค าปรกษาการถายทอดความรและประสบการณจากอาจารยทปรกษาคอ อาจารยประสทธ เมฆอรณ ทไดใหขอคดเหนตางๆ อนมคณคายงตอการท าวทยานพนธรวมทงตรวจสอบแกไขขอบกพรองของวทยานพนธเลมน ผวจยถอโอกาสนขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

กราบขอบพระคณคณาจารยสาขาภมศาสตร คณะเกษตรศาสตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทถายทอดความรวทยาการอนมคณคายง ซงเปนประโยชนตอการวจยและดานการด าเนนชวตของผวจย และขอขอบพระคณเจาหนาททกทาน ตลอดจนเพอนๆพๆในสาขาภมศาสตร

ขอขอบพระคณ ผ ใหขอมลทกทาน เจาหนาทการคลงองคการบรหารสวนต าบลทาโพธ ผ ใหญบานหมท 7 ต าบลทาโพธ ทคอยชวยเหลอผ วจยมาตลอดจนวทยานพนธเสรจสมบรณ ผวจยซาบซงในกลยาณมตรทกทาน

สดทายนขอกราบขอบพระคณ คณพอคณแม ทคอยใหความรกใหก าลงใจและใหการสนบสนนทกอยางในชวตของผวจยเสมอมา หากการศกษาคนควาครงนมขอผดพลาดประการใด ผวจยจงขอใครขออภยมา ณ ทนดวย

สวรรณา ยาเถน

สารบญ

บทท หนา

1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญ........................................................................ 1

1.2 จดมงหมายของการศกษา................................................................. 3

1.3 ความส าคญของการศกษา................................................................ 3

1.4 ขอบเขตการศกษา............................................................................ 3

1.4.1 ขอบเขตดานเนอหา................................................................... 3

1.4.2 ขอบเขตดานพนท...................................................................... 4

1.4.3 ตวแปรทศกษา.......................................................................... 4

1.5 นยามศพทเฉพาะ............................................................................. 6

2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 ขอมลต าบลทาโพธ........................................................................... 8 2.2 การใชขอมลดาวเทยม Theos ในการจดการพนท................................ 10 2.3 ประโยชนของ Remote sensing........................................................ 16 2.4 การใชประโยชนทดน........................................................................ 20 2.5 การจ าแนกการใชประโยชนทดนตามเกณฑของผงเมองรวมพษณโลก.. 20 2.6 รปแบบภาษทดน.............................................................................. 23 2.6.1 ทดนทไมตองเสยภาษ............................................................... 23 2.6.2 ขนตอนการยนเสยภาษ.............................................................. 24 2.6.3 การขอผอนช าระภาษ................................................................ 25 2.6.4 หลกฐานทใชประกอบการเสยภาษ............................................. 30 2.7 งานวจยทเกยวของ........................................................................... 32 2.7.1 การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน......................................... 32 2.7.2 การประยกตใชระบบสารสนเทศ................................................. 33 2.7.3 งานวจยตางประเทศ.................................................................. 34

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3 วธการด าเนนการวจย 3.1 วธการและขนตอนการศกษา............................................................. 35 3.2 ขอมลและแหลงขอมล....................................................................... 36 3.3 เครองมอและโปรแกรมทใช............................................................... 36 3.4 การประมวลผลขอมลและการวเคราะหขอมล..................................... 37 3.5 การค านวณภาษ.............................................................................. 45

4

ผลการด าเนนงานวจย

4.1 พนทศกษา....................................................................................... 59 4.2 ประเภทการใชประโยชนทดน............................................................ 59 4.3 ผลการค านวณภาษตามการด าเนนงานขององคการบรหารสวนต าบล

ทาโพธ............................................................................................. 61

4.4 ผลการค านวณภาษดวย GIS............................................................. 61 4.5 ผลตางระหวางองคการบรหารสวนต าบลและ GIS.............................. 62

5

สรปผล

สรปผลและอภปรายผล................................................................ 64 ขอเสนอแนะ.............................................................................. 66 บรรณานกรม.................................................................................................... 67 ภาคผนวก......................................................................................................... 70 ประวตผวจย..................................................................................................... 72

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1 แผนทแสดงขอบเขตต ำบลทำโพธ อ ำเภอเมอง จงหวดพษณโลก................. 5 2 แผนผงก ำหนดกำรใชประโยชนทดน.......................................................... 7 3 วธกำรศกษำ .......................................................................................... 38 4 กำรค ำนวณภำษเพอเกษตรกรรม.............................................................. 45 5 กำรค ำนวณภำษเพอทอยอำศย................................................................. 48 6 กำรค ำนวณภำษเพอพำณชยกรรม............................................................ 50 7 กำรค ำนวณภำษทรกรำงวำงเปลำ............................................................. 51 8 ตำรำงเปรยบเทยบภำษทดนเพอเกษตรกรรม............................................. 54 9 ตำรำงเปรยบเทยบภำษทดนเพอทอยอำศย................................................ 55 10 ตำรำงเปรยบเทยบภำษทดนเพอพำณชยกรรม........................................... 57 11 ตำรำงเปรยบเทยบภำษทดนทรกรำงวำงเปลำ............................................ 58 12 แผนทแสดงกำรใชประโยชนทดนหม 8 ต ำบลทำโพธ................................... 60

บทท 1

บทน ำ

ทมำและควำมเปนมำของปญหำ ภาษทดนคอสวนหนงของมาตรการในผงเมองรวม ผงเมองรวมจะเปนตวก าหนดประเภทการใชประโยชนทดนในแตละสวนของเมอง แลวจงมมาตรการดานภาษทดนตามมา พนทแตละพนทมอตราภาษทตางกนออกไปตามหลกเศรษฐศาสตรทดน มลคาและผลกระทบแตกตางกนทดนทกแปลงและบานทกหลงจะตองเสยภาษ มขอยกเวนในกรณททรพยสนนนใชเพอประโยชนสาธารณะ เชน ทรพยสนสวนพระมหากษตรย,ทรพยสนของรฐ,ทรพยสนขององคกรระหวางประเทศ,สถานทต หรอทรพยสนของเอกชนเฉพาะสวนทไดยนยอมใหทางราชการจดใหใชเพอสาธารณะประโยชน นอกจากนยงม 2 กรณทสามารถลดและยกเวนภาษ คอ ทดนหรอสงปลกสรางไดรบความเสยหายหรอถกท าลายใหเสอมสภาพดวยเหตอนพนวสยและอกหนงกรณ คอ ทดนไดรบความเสยหายหรอสงปลกสรางถกรอถอนหรอท าลายหรอช ารดเสยหายตองซอมแซมใหสวนส าคญ ส าหรบผ เสยภาษ จะจดเกบภาษทรพยสนบนฐานมลคาทงหมดของทดนและสงปลกสราง โดยค านวณจากราคาประเมนทนทรพยทดน สงปลกสรางหรอหองชด ซงกรมธนารกษเปนผก าหนด กรณทเปนอตสาหกรรม จะไมรวมมลคาเครองจกรโดยอตราภาษแบงตามการใชประโยชนใชท าการเกษตร เสยภาษต าสด คอไมเกน 0.5% ทอยอาศย เสยภาษไมเกน 1.0% สวนการใชประโยชนนอกเหนอจากน อาท เพอการพาณชย อตสาหกรรม เสยภาษไมเกน 4.0% ส าหรบทดนรกรางวางเปลาจะเสยภาษแพงกวาประเภทอน โดยทก 3 ป จะตองเสยภาษเพมขนเทาตว แตไมเกน 4.0% เชน ปแรกเสยภาษ 1.0% ผานไป 3 ป หากยงไมมการใชประโยชนจากทดน จะตองเสยภาษเพมอก 2.0% เปนตน ภมสารสนเทศ (Geo-infomatics) เปนศาสตรสารสนเทศทเนนการบรณาการเทคโนโลยทางดานการส ารวจ การท าแผนทและการวเคราะหขอมลเชงพนทเขาดวยกน เพอศกษาเกยวกบพนทบนโลก ประกอบดวย ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) การรบรจากระยะไกล (RS) และระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลก (GPS) เทคโนโลยทงสามประเภทนสามารถท างานเปนอสระตอกน หรอสามารถน ามาเชอมโยงรวมกน ท าใหประสทธภาพเพมมากขน สามารถน ามาใชประโยชนไดหลายดาน เชน การจดการภยพบตตางๆ การวางผงเมองและชมชนหรอแมแตในเชงธรกจกไดมการน าเทคโนโลยภมสารสนเทศศาสตรมาประยกตใชและประกอบการวางแผนการตดสนใจใน

2

เรองตางๆไดอยางถกตอง รวดเรวและมประสทธภาพ ดวยเหตนภมสารสนเทศจงไดมบทบาทส าคญตอการพฒนาทางดานสงคมและเศรษฐกจ รวมไปถงการประยกตใชดาวเทยม THEOS เพอประยกตใชในการศกษาการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน ดาวเทยม THEOS เปนดาวเทยมส ารวจขอมลระยะไกล (Remote Sensing) ถกออกแบบใหเปนดาวเทยมขนาดเลก มอายการใชงานอยางนอย 5 ป ท างานโดยอาศย แหลงพลงงาน จากดวงอาทตย สามารถบนทกภาพไดครอบคลมพนททวโลก ตดตงอปกรณถายภาพแบบออฟตคคอล (Optical Imagery) ท าใหสามารถบนทกขอมลภาพในชวงคลนแสงทตามองเหน (Visible band) จนถงชวงคลนอนฟราเรดใกล (Near Infrared) ทงนเมอเปรยบเทยบชวงคลนของดาวเทยมธออสกบดาวเทยม อนๆ พบวา 3 ชวงคลนของดาวเทยมธออส มความคลายคลงกบชวงคลนของดาวเทยม SPOT ยกเวนชวงคลน สน าเงน ทมเพมมากกวาของดาวเทยม SPOT และมความคลายคลงกนกบชวงคลนของดาวเทยม Landsat ระบบ TM คณลกษณะของดาวเทยม THEOS คอ มน าหนกประมาณ 750 กโลกรม รปทรง รปกลองหกเหลยมสงประมาณ 2.4 เมตร กวางประมาณ 2.0 เมตร (เมอพบแผงเซลแสงอาทตย) วงโคจรสมพนธกบดวงอาทตย ทความสง 822 กโลเมตร, มทศทางการโคจรจากเหนอลงใต ท ามมเอยง 98 องศา กบระนาบเสนศนยสตรและจะผานเสนศนยสตรทเวลาประมาณ 10:00 นาท โคจรครบ 1 รอบ ใชเวลาประมาณ 101.4 นาท ซงใน 1 วน ดาวเทยมจะมรอบการโคจรทงสน14+5/26 รอบ Payload กลองบนทกภาพขาว-ด า (Panchromatic : PAN), และกลองถายภาพสหลายชวงคลน(Multispectral : MS) ซงสามารถถายภาพในชวงค ลนแสง ทตามอง เหน (Blue,Green,Red)และชวงคลน อนฟราเรดใกล (NIR) รายละเอยดภาพทมมเอยงไมเกน 30 องศาจากแนวดง PAN (ขาวด า) 2 เมตร,MS (ส) 15.0 เมตร ความกวางแนวบนทกภาพ (SwathWidth) PAN 22 กโลเมตร,MS 90 กโลเมตร พกดในการเอยงตวของดาวเทยมเพอการบนทกภาพ กม/เงย 45 องศา ซาย/ขวา 50 องศา อายการใชงานอยางนอย 5 ป สามารถบนทกภาพตอเนองมความยาวแนวบนทกภาพสงสดถง 4,000 กโลเมตร จากเหตผลดงกลาวจงท าใหมความสนใจศกษาเรองรปแบบภาษทดนกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก จะเหนไดวามการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนท าใหการเสยภาษมการเปลยนแปลงไปและมการใชประโยชนทดนทไมตรงตามผงเมองจงหวดพษณโลก จงเปนทนาสนใจทจะศกษารปแบบภาษทดนกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก เพอจะไดน าผลศกษาดงกลาวมาใชประโยชนใหกบหนวยงานตางๆทเกยวของและผ ทสนใจน าไปปรบใช เพอรองรบการพฒนาของหนวยงานทเกยวของ

3

จดมงหมำยของกำรศกษำคนควำ 1. เพอพฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดนดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร

2. เพอศกษารปแบบการเปลยนแปลงการเสยภาษกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก

ควำมส ำคญของกำรศกษำคนควำ ท าใหทราบถงปญหาการเสยภาษทดนกบการใชประโยชนทดนตามเกณฑของผงเมองและเปนประโยชนตอประชาชน ในการเสยภาษทดน

ขอบเขตของกำรศกษำคนควำ 1. ขอบเขตดำนเนอหำ การศกษาคนควาครงน จ าแนกการใชประโยชนทดนโดยอาศยเกณฑจ าแนกตามผงเมองเทศบาลนครพษณโลก ในการศกษาการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ป พ.ศ.2558 รปแบบภาษทดนส าหรบทอยอาศยกมการปรบลดภาษเปนบางประเภท ใหจดเกบไมเกน 0.50% ของราคาประเมน ซงลดลงจากเดมครงหนง (เดมเกบ 1%)และมการเรยกเกบภาษเพมดวย ดงน 1. ทดนเพอการเกษตร เสยภาษ 0.25% จากเดม 0.50% 2. ทดนเพอทอยอาศย เสยภาษ 0.50% จากเดม 1.00% 3. ทดนพาณชยกรรมและรกรางวางเปลา เสยภาษ 2.00% จากเดม 4.00% 4. ทดนรกรางวางเปลาไมไดใชประโยชน จะเรมเกบในอตรา 0.50% และจะเกบเพมขนอก 1 เทาในทก 3 ป หากไมใชประโยชน แตสงสดไมเกน 2.00% Pan-Sharpening คอการน าภาพถายดาวเทยมแบบ Panchromaticและแบบ Multispectral มาซอนทบกนเพอใหภาพมความละเอยดสงและมองเหนการใชประโยชนทดนไดอยางชดเจน

4

2. ขอบเขตดำนพนท พนทศกษาไดแก ต าบลทาโพธ มขนาดพนท 37.78 ตารางกโลเมตร (23,614.50 ไร) ทตง

ทางภมศาสตร ละตจดท 16 องศา 45 ลปดา 6 ฟลปดาเหนอ ลองจจด 100 องศา 11 ลปดา 58 ฟลปดาตะวนออก จ านวนหลงคาเรอน 2,875 หลงคาเรอน จ านวนประชากร 8,329 คน แบงเขตการปกครอง เปน 10 หมบาน ไดแก หม 1 บานวงสมซา, หม 2 บานวงสมซา, หม 3 บานวงวน, หม 4 บานคลองค, หม 5 บานยางเอน, หม 6 บานยางเอน, หม 7 บานวดหอม (วดพรก,วดหลม), หม 8 บานทาโพธ, หม 9 บานแขก, หม 10 บานคลองหนองเหลก ระวางแผนทการถอครองกรรมสทธทดน ไดแก 2252, 2254, 2448, 2450, 2452, 2454, 2456, 2648, 2650, 2652, 2654, 2656, 2848, 2850, 2852, 2854, 3050, 3052, 3054

3. ตวแปรทศกษำ 3.1 ขอมลปฐมภม (Primary Data) ขอมลผช าระภาษและการส ารวจพนทดวย GPS 3.2 ขอมลทตยภม (Secondary Data) มการวเคราะหขอมลอยแลวน ามาเปรยบเทยบกบผงเมองพษณโลก

5

ภำพ 1 แผนทแสดงขอบเขตต ำบลทำโพธ อ ำเภอเมอง จงหวดพษณโลก

6

นยำมศพทเฉพำะ 1. ภาษบ ารงทองท หมายถง ภาษทเกบจากเจาของทดนไมวาจะเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคลซงมรกรรมสทธในทดน 2. ภาษโรงเรอนและทดน หมายถง ภาษทจดเกบจากโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนกบทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน 3. ดาวเทยม THEOS เปนดาวเทยมส ารวจขอมลระยะไกล (Remote Sensing) เพอใชส ารวจทรพยากรธรรมชาตมน าหนก 750 กโลกรม มวงโคจรสงจากพนโลก 820 กโลเมตร โคจรรอบโลกทก 26 วน มกลองถายภาพ 2 กลอง ทใชระบบซซด เปนดาวเทยมทมความสามารถในการถายภาพรายละเอยดสงได สามารถบนทกภาพจากการสะทอนแสงของพนโลกได (ความละเอยดในการบนทกภาพชดเจนในพนทขนาด 2 และ15 ตารางกโลเมตร โดยมรายละเอยดของภาพขาว-ด า (Panchromatic) 2 เมตร ความกวางแนวถายภาพ 22 กโลเมตร 4. ประเภทการใชประโยชนทดน หมายถง การใชทดนเพอประกอบกจกรรมอยางใดอยางหนง เชน ทดนเพอการเกษตร ทดนเพอทอยอาศย ทดนพาณชยกรรมและทดนรกรางวางเปลา 5. การซอนทบขอมล (Map Overlay) เปนขนตอนหนงทส าคญและเปนพนฐานทวไปในระบบสารสนเทศภมศาสตร หลกการคอการน าขอมลทมอย เขามารวมกนจากแหลงขอมลทมอยหลากหลาย เพอใชในการตดสนใจแกปญหา (Decision Making) 6. Classify การแบงแยกออกเปนประเภท ๆ เชน การแยกประเภทการใชประโยชน แบงได 4 ประเภท คอ ทดนประเภทเกษตรกรรม ทดนประเภททอยอาศย ทดนประเภทพาณชยกรรม และทดนประเภททรกรางวางเปลา

7

ภำพ

2 แผ

นผงก

ำหนด

กำรใชป

ระโยชน

ทดนต

ำมทจ

ำแนก

ได

บทท 2

เอกสำรงำนวจยทเกยวของ

งานวจยนไดศกษาการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพ ธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก จากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอใหเกดความชดเจนในการศกษามากยงขนและด าเนนงานไดอยางถกตอง นอกจากนยงใชการวเคราะหการใชประโยชนทดนจากการรบรระยะไกล (Remote Sensing) จากขอมลดาวเทยมตามเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน 1. ขอมลทเกยวของกบต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก 2. การใชขอมลดาวเทยม THEOS ในการจดการพนท 3. การใชประโยชนทดน 4. การจ าแนกการใชประโยชนทดนตามเกณฑของผงเมองรวมพษณโลก 5. รปแบบภาษทดน 6. งานวจยทเกยวของ 1. ขอมลทเกยวของกบต ำบลทำโพธ

1.1 พนท เปนทราบลมมแมน านานไหลผาน บรเวณโดยรวมของต าบลมพนทท าการเกษตร 70% 30% เปนชมชนเมองฯ (มหาวทยาลยนเรศวร) 1.2 เขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ ต าบลทาทอง อ าเภอเมองพษณโลก ทศใต ตดตอกบ ต าบลวดพรก อ าเภอเมองพษณโลก ทศตะวนออก ตดตอกบ ต าบลบงพระ อ าเภอเมองพษณโลก ทศตะวนตก ตดตอกบ อ าเภอบางระก า อ าเภอเมองพษณโลก

9

1.3 ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ทรพยำกรดน จากสภาพภมประเทศต าบลทาโพธ พนทเปนทราบลมเกดจากการทบถมของตะกอนซงน าพดพา ดนในพนทต าบลทาโพธ จงเปนกลมดนทมเนอดนเปนดนรวนปนทรายแปงจนถงดนเหนยว ดนบนมสน าตาลปนเทาถงสเทาเขม ดนลางมสน าตาลปนเหลองหรอสน าตาลปนแดง เกดจากวตถตนก าเนดพวกตะกอนน า เปนดนลกอ มน าไดด เหมาะแกการเปนพนทเกษตรกรรม โดยเฉพาะการท านาขาว แตจากสภาพดนทเปนกรด และแรธาต เชน ฟอสฟอรสและโปรแทสเซยม สวนใหญอยในระดบต าถงปานกลาง ท าใหผลผลตการเกษตรตามธรรมชาตคอนขางต า เกษตรกรตองใชป ยวทยาศาสตรเพอเพมผลผลต ในอดตอาจมปญหาสบเนองมาจากภมประเทศทเปนทลมน าทวมขงในฤดฝนและเกดน าทวมไดงาย แตเมอไดมการขดคลองระบายนและจดระบบชลประทานเขาสพนทท าใหศกยภาพการผลตทางการเกษตรของพนทสงขน สวนบรเวณทอยรมแมน านานทงสองฝง ภมประเทศจะเปนพนทดอนกวาพนทหางจากฝง ซงเปนผลทเกดจากการตกตะกอนน าพามาทบถม บรเวณฝงหรอทเรยกวาคนดนธรรมชาต จงท าใหบรเวณสองฝงแมน าเปนทตงบานเรอนของราษฎรและใชดนปลกพชไร พชสวนเปนหลก ทรพยำกรน ำ น าเปนปจจยส าคญในการด ารงชวตและเศรษฐกจของต าบลทาโพธ เพราะตองใชน าในการอปโภคบรโภคและการเกษตรกรรม สภาพธรรมชาตของน าฝนทพนทต าบลทาโพธ ไดรบโดยธรรมชาตจะมความไมสม าเสมอ บางครงมมากบางมนอยบาง อยางไรกตามการใชน าเพอการเกษตรกรรมในพนทต าบลทาโพธ ปจจบนไมไดเปนการใชเพอการ ท านาปเหมอนในอดต แตปจจบนเปนการท านาทงป กลาวคอหลงจากเกบเกยวเสรจกมการเตรยมดนเพอท าการในรนตอไปทนท ไมไดมการพกดนเพราะปจจยเรองน าเอออ านวย โดยมการถอครองทดนเพอการเกษตรกรรมประมาณ 18,775.00 ไร ในจ านวนนเปนพนททอยในเขตรบน าชลประทานประมาณ 12,902.03 ไร เปนพนทในเขตของหม 4 ถงหมท 9 หรอทางฝงตะวนตกของแมน านาน ในสวนทไมสามารถจะใชประโยชนจากน าชลประทาน รวมถงน าจากธรรมชาตคอน าฝนไดไมมากนก กจะใชน าจากใตดนคอขดเจาะบอบาดาลมาใช ถาท าเกษตรรนใดไมไดผลหรอไดผลนอยหลงเกบเกยวเสรจกจะท านาตอเนองทนท ซงจะสงเกตไดจากถาเขาไปในพนทกจะพบวามขาวหลายรนในทองนา

10

แหลงน ำทส ำคญ แมน านาน ไหลมาจากต าบลทาทองเขาสต าบลทาโพธ หมท 1, 2, 3, 5, 6, 7 และ 8 ไปสต าบลวดพรก ระยะทางทแมน านานไหลผานประมาณ 8 กโลเมตร คลองหนองเหลก มความยาวประมาณ 4,000 เมตร กวาง 4 เมตร อยในบรเวณหมท 6, 7, 9 และ 10 สามารถใชน าจากคลองน าในการเพาะปลกในฤดแลงไดประมาณ 1,000 ไร หนองบอน มเนอทประมาณ 25.00 ไร อยในหมท 6 บานยางเอน ใชเปนแหลงเพาะพนธปลาของหมบานคลองชลประทาน เปนโครงการชลประทานขนาดกลาง อยในความดแลของส านกชลประทานท 3 จะอยในพนทดานฝงตะวนตกของแมน านาน ใชประโยชนไดแกหม ท 4-10 สามารถสงน าในชวงฤดฝนไดประมาณ 12,902.03 ไร น าบาดาล จากแผนทน าบาดาลจงหวดพษณโลก พ.ศ. 2544 โดยกรองน าบาดาล กรมทรพยากรธรณ บรเวณต าบลทาโพธ มชนดดนใตน า จดเปนชนน าตะกอนรวนประเภทชนตะพกยคใหม คอเปนประเภทดนเหนยว ทราย กรวด โดยน าบาดาลถกกกเกบอยในชองวางของชนตะกอนกรวดทราย

แบงเขตการปกครอง เปน 10 หมบานประกอบดวยหมบาน หม 1 บานวงสมซา, หม 2 บานวงสมซา , หม 3 บานวงวน, หม 4 บานคลองค, หม 5 บานยางเอน, หม 6 บานยางเอน, หม 7 บานวดหอม (วดพรก,วดหลม), หม 8 บานทาโพธ, หม 9 บานแขก, หม 10 บานคลองหนองเหลก จ านวนหลงคาเรอน 2,875 หลงคาเรอน จ านวนประชากร 8,329 คน 2. กำรใชขอมลดำวเทยม THEOS ในกำรจดกำรพนท 2.1 ขอมลจำกกำรส ำรวจระยะไกล (Remote Sensing) การส ารวจระยะไกลเปนการส ารวจจากระยะไกล โดยเครองมอวดไมมการสมผสกบสงทตองการตรวจวดโดยตรง กระท าการส ารวจโดยใหเครองวดอยหางจากสงทตองการตรวจวด โดยอาจตดตงเครองวดเชน กลองถายภาพ ไวยงทสง บนบอลลน บนเครองบน ยาวอวกาศ หรอดาวเทยมแลวอาศยคลนแมเหลกไฟฟาทแผหรอสะทอนมาจากสงทตองการส ารวจเปนสอในการวด การส ารวจโดยใชวธนเปนการเกบขอมลทไดขอมลจ านวนมาก ในบรเวณกวางกวาการส ารวจภาพสนาม จากการใชเครองมอส ารวจระยะไกล โดยเครองมอส ารวจไมจ าเปนทตองสมผสกบวตถตวอยาง เชน เครองบนส ารวจเพอถายภาพในระยะไกล การใชดาวเทยมส ารวจทรพยากรท าการเกบขอมลพนผวโลกในระยะไกล ประโยชนของทดน ซงเมอเปรยบเทยบระหวางขอมลระยะไกลกบขอมลภาคสนามแลวจะเหนไดวา ขอมลจากการส ารวจระยะไกลจะใหรายละเอยดของขอมลนอยกวาการส ารวจภาคสนาม แตจะใหชอบเขตของการส ารวจทกวางกวาและขอมลทไดจะเปนขอมลทไดจากการเกบตวอยางเพยงครงเดยว

11

2.1.1 ดำวเทยม THEOS ชอ THEOS มาจากค ายอภาษาองกฤษวา Thailand Earth Observation Satellite หมายถง ระบบส ารวจพนผวโลกโดยใชเทคโนโลยภาพถายจากดาวเทยมของประเทศไทย โดยพองกบภาษากรก แปลวา พระเจา ดาวเทยม THEOS เปนดาวเทยมส ารวจขอมลระยะไกล (Remote Sensing) เพอใชส ารวจทรพยากรธรรมชาตดวงแรกของประเทศไทย ซงเปนความรวมมอระหวางรฐบาลไทยและรฐบาลฝรงเศส เมอป 2547 โดยมส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) หรอ สทอภ. และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ด าเนนงานรบผดชอบรวมกบบรษทเอยดส แอสเตรยม (EADS Astrium) ประเทศฝรงเศส ดวยงบประมาณ 6,440 ลานบาท

คณลกษณะของดำวเทยม THEOS เปนดาวเทยมขนาดเลก มน าหนก 750 กโลกรม เปนดาวเทยมวงโคจรต า (Low Earth Orbit: LEO) โคจรสงจากพนโลกประมาณ 820 กโลเมตร โคจรรอบโลกซ าแนวโคจรเดมทก 26 วน มอายทางเทคโนโลยขนต า 5 ป แตอายการใชงานจรงมากกวานน มกลองถายภาพ 2 กลอง ใชระบบซซด สามารถบนทกภาพจากการสะทอนแสงของพนโลก (ตองการแสงอาทตย) ไดทง ภาพแบบขาวด า (Panchromatic) ทรายละเอยด 2 เมตร ความกวางของภาพทมมตงฉากกบพนผวโลก 22 กโลเมตร และภาพแบบหลายชวงคลน (Multispectral) เพอน ามาแสดงรวมกนใหเหนเปนภาพส จ านวน 4ชวงคลน ทรายละเอยด 15 เมตร ความกวางของภาพทมมตงฉากกบพนผวโลก 90 กโลเมตร ไดแก 3 ชวงคลนแสงทตามองเหน (ชวงคลนแสงสแดง สเขยว และสน าเงน) และ 1 ชวงคลน ใกลอนฟราเรด (Near IR)

2.1.2 ควำมสำมำรถในกำรถำยภำพของดำวเทยม THEOS ดาวเทยม THEOS มกลองบนทกภาพขาว -ด า (Panchromatic:PAN), และกลองถ ายภาพสหลายชวงคลน (Multispectral : MS) ซงสามารถถายภาพในชวงคลนแสงทตามองเหน (Blue, Green, Red) และชวงคลนอนฟราเรดใกล (NIR) สามารถบนทกภาพตอเนอง มความยาวแนวบนทกภาพสงสดถง 4,000 กโลเมตร เมอบนทกภาพในแนวดง ดาวเทยมธออสจะบนทกภาพขาว-ด า ทรายละเอยดภาพ 2 เมตร ทความกวางแนวบนทกภาพ 22 กโลเมตร และภาพสหลายชวงคลน ทรายละเอยดภาพ 15 เมตร ทความกวางแนวบนทกภาพ 90 กโลเมตร และเพอใหสามารถบนทกภาพซ าในต าแหนงเดมไดในเวลาอนสน ดาวเทยมธออสจะเอยงตวบนทกภาพไดในแนวซาย -ขวา และ กม-เงย โดยมมมเอยงปกตท 30 องศา และมมเอยงสงสด 50 องศา จากความสามารถในการเอยงตวบนทกภาพ ท าใหเราสามารถสรางภาพ 3 มตได โดยการบนทกภาพพนทเดยวกน 2 ภาพ จากแนวการโคจรเดยวกนหรอจากแนวการโคจรตางกน

12

2.1.3 ประโยชนของดำวเทยม THEOS 1. ภาพจากดาวเทยมสามารถใหขอมลเกยวกบแหลงน าและสามารถน าไปใชในการตดตามและประเมนความเสยหายจากอทกภยไดอยางมประสทธภาพ 2. ใชในการส ารวจศกษาหาพนทปาไม หาพนทปาถกบกรกท าลาย ถกไฟไหม การส ารวจหาพนทสวนปาและหาชนดปา 3. ใชในการส ารวจหามลพษจากคราบน ามนในทะเล หาแหลงน าหาพนทประสบภยจากคลนสนาม 4. ใชเปนขอมลการจดท าแผนทภมประเทศ แผนทธรณวทยา ธรณสณฐานของประเทศไทย 5. ใชในการศกษาหาพนทเพาะปลก การคาดการณผลผลต ประเมนความเสยหายจากภยธรรมชาตและศตรพช ตลอดจนการวางแผนก าหนดเขตเพาะปลกพชเศรษฐกจ 6. ใชในการตดตามการเปลยนแปลงของชมชน อกทงสามารถเปนขอมลพนฐานในการวเคราะห เพอวางแผนพฒนาการวางผงเมอง และการพฒนาโครงสรางพนฐานดานสาธารณปการตางๆ 7. ภาพถายดาวเทยมธออสสามารถน ามาขายเพอสรางรายไดใหแกประเทศไทย 8. ภายใตสญญาสรางดาวเทยมธออส ประเทศฝรงเศสจะปรบปรงสถานรบสญญาณดาวเทยมของไทยใหสามารถรบสญญาณจากดาวเทยม SPOT ได และใหสทธในการรบสญญาณดาวเทยม SPOT-2, 4 และ 5 เพอใหหนวยงานราชการไดใชประโยชน โดยไมเสยคาใชจาย เพอใหแตละหนวยงาน น าไปใชประโยชนตามภารกจของหนวยงาน 2.1.4 กำรท ำงำนของระบบดำวเทยม THEOS 1. สวนควบคมภำคพนดน (Control Ground Segment ; CGS) ประกอบไปดวย 3 สวนดงน 1.1 ศนยวางแผนการถายภาพ( Mission Planning Center ; MPC) เปนศนยจดการเรองการรอง ขอใชบรการขอมล เพอจดท าเปนแผนการใชงานอปกรณการถายภาพ (Payload Programming Plan) โดยพจารณาก าหนดอปกรณและมมการถายภาพและขอมลอนๆ ทอาจเปนขอจ ากดในการถายภาพ เชน ขอมลอตนยมวทยา, ความสามารถการบนทกภาพบนตวดาวเทยมชวงเวลาในการสงสญญาณขอมลใหกบสถานรบและแผนการถายภาพ (Payload Work Plan) จะมการก าหนดเปนประจ าวนและถกสงใหกบศนยควบคมดาวเทยม (Satellite Control Center) เพอแปลงเปน “ค าสง”(Telecommand) สงสญญาณผาน

13

สถานสง (S-band Station) ไปยงดาวเทยมสวนตารางเวลาการรบภาพและไฟลขอมลเสนทางโคจรของดาวเทยม (Pass file) จะถกสงใหกบสถานรบ (X-band Station) เพอเตรยมปรบจานรบสญญาณดาวเทยม ในการรบสญญาณขอมลก าหนดเปนประจ าวนและถกสงใหกบศนยควบคมดาวเทยม (Satellite Control Center) เพอแปลงเปน “ค าสง” (Telecommand) สงสญญาณผานสถานสง (S-band Station) ไปยงดาวเทยมสวนตารางเวลาการรบภาพและไฟลขอมลเสนทางโคจรของดาวเทยม (Pass file) จะถกสงใหกบสถานรบ (X-band Station) เพอเตรยมปรบจานรบสญญาณดาวเทยม ในการรบสญญาณขอมล 1.2 ศนยควบคมดาวเทยม (Satellite Control Center ; SCC) ท าหนาทในการเฝาระวงและควบคมดาวเทยมตงแตเรมปลอยจากพนโลก จนถงชวงเขาสวงโคจรทงในสภาวะปกตและในชวงทมเหตฉกเฉน โดยการจดการและประมวลผลขอมลสถานะของดาวเทยม (Housekeeping Telemetry) เพอประเมนสถานะและการท างานของตวดาวเทยมรวมทงจดเตรยมตรวจสอบ สงสญญาณค าสง (Telecommand) แผนการท างานของทงตวดาวเทยมและอปกรณถายภาพซงไดรบมาจาก MPC (ศนยวางแผนการถายภาพ) 1.3 ระบบควบคมวงโคจร (Flight Dynamics System ; FDS) ท าหนาทควบคมวงโคจร ดาวเทยม ( Orbit Determination and Orbit Prediction ) แลวน าคามมภาค ( Azimuth ) และ มมเงย ( Elevation ) ทไดจากการค านวณแนวการโคจรของดาวเทยมจากระบบสงใหกบสถานรบสญญาณขอมล เพอใชในการปรบจานรบสญญาณดาวเทยม (Tracking Antenna) รวมถงค านวณคาความเรวและต าแหนงทจะตองปรบดาวเทยมเพอใหไดวงโคจรตามทตองการหรอทควรจะเปน (Orbit Maneuvers) 2. สวนรบและประมวลผลภำพภำคพนดน (Image Ground Segment ; IGS) กระบวนการรบสญญาณและประมวลผลขอมลภาพถายดาวเทยม สามารถแบงเปนขนตอนได 4 ขนตอนยอยตามล าดบหนาท ดงน

2.1 สถานรบภาพ ( Image Receiving Station) ท าหนาทรบสญญาณขอมลภาพโดยสถานรบสญญาณ ( X-band Station) ซงมการควบคมทศทางของจานรบสญญาณดาวเทยม (Antenna ) ใหเคลอนทหนตามดาวเทยม ในระหวางทรบสญญาณขอมลและสญญาณดงกลาวจะถกขยายใหมก าลงแรงขนโดยอปกรณขยายสญญาณทเรยกวา Low Noise Amplifier แลวลดความถของสญญาณขอมล และท าการแปลงสญญาณทอยในรปของคลนวทยใหเปนสญญาณขอมลแบบดจตอล (ECL Bit Stream) เพอสงใหกบหนวยประมวลผลขอมลตอไป

14

2.2 การประมวลผลภาพ (Image Processing) หลงจากไดรบสญญาณขอมลดจตอลจากสถานรบ แลวระบบจะท าการประมวลผลขอมล เพอใหไดขอมลภาพตามความตองการของผ ใชบรการ ขอมลโดยมขนตอน คอ ขนตอนการแปลงสญญาณดจทลเปนขอมลภาพ และท าการบนทกลงเทปบนทกขอมล (Ingestion), แสดงภาพขณะท ท าการรบสญญาณ (Moving Window Player) ซงชวยใหพนกงานสามารถตรวจสอบขอมลภาพไดในเบองตน ,ขนการจดเกบข อ ม ล ด บ ข อ ง ภ าพ ใน ร ะ บบฐ าน ข อม ล (Archiving) ข น ก า ร จ ด ท า เ ป น แ คต า ล อก (Catalogue) ส าหรบผ ใชบรการขอมลในการสบคนและตรวจสอบวามภาพตามความตองการอยในฐานขอมลหรอไม และขนการประมวลผลและปรบแกขอมล (Processing) เพอใหมคณภาพขอมลตามระดบความตองการของผ ใชบรการ โดยตองมการปรบแกความเพยนของสญญาณ (radiometric correction) และความเพยนของภาพ (geometric correction)

2.3 การตรวจสอบคณภาพ (Quality Check) คอการตรวจสอบคณภาพขอมลภาพกอนสงใหกบลกคา

2.4 การพมพและจดสงภาพ (Product Edition and Delivery) คอการจดพมพขอมลภาพและการจดสงใหกบผ ใชบรการขอมลในรปแบบทเหมาะสม เชน CD-Rom, ภาพพมพส 2.1.5 กำรวเครำะหภำพจำกดำวเทยมส ำรวจทรพยำกร การวเคราะหภาพจากดาวเทยมส ารวจทรพยากร แบงได 2 วธ 1. กำรวเครำะหขอมลดวยสำยตำ (Visual Interpretation) การแปลตความขอมลภาพจากดาวเทยมดวยสายตาขอมลทน ามาแปลตความหรอจ าแนกประเภทขอมลภาพจากดาวเทยมดวยตา เปนขอมลทอยในรปของภาพพมพหรอฟลม โดยภาพแตละชวงคลนของการบนทกภาพ อยในลกษณะขาวด าจงยากตอการแปลตความหมาย ดวยสายตา การเลอกใชภาพสผสม ซงไดมการเนนขอมลภาพ (Enhancement) ใหสามารถจ าแนกประเภทขอมลไดชดเจนและงายขนนน สามารถท าไดโดยก าหนดสของแตละชวงคลนเลยนแบบระบบธรรมชาต แลวน าภาพทไดใหแสงสแลวน มารวมกน 3 ภาพ (3 ชวงคลน) เพอใหเกดเปนภาพสผสมขน ในชวงคลนสนและยาว โดยใชแสงสน าเงน เขยวและแดง ตามล าดบของแสงชวงคลนทสายตาสามารถมองเหน จงถงชวงคลนอนฟาเรด ภาพสผสมทปรากฏใหเหน คอ พชพรรณ ตางๆ จะปรากฏเปนสแดงหรอสเขยว เนองจากปฏกรยาการสะทอนสง ทคลนชวงยาว ภาพทพชปรากฏสแดง เรยกวา ภาพสผสมเทจ (False Colour Composite – FCC) และภาพทพชปรากฏเปนสเขยว เรยกวา ภาพผสมจรง

15

องคประกอบในกำรแปลและตควำมภำพถำยจำกดำวเทยมดวยสำยตำ 1. สและระดบความเขมของส (Colour tone and brightness) 2. รปราง (Shape) 3. ขนาด (Size) 4. รปแบบ (Pattern) 5. ความหยาบละเอยดของเนอภาพ (Texture) 6. ความสมพนธกบต าแหนงและสงแวดลอม (Location and Association) 7. การเกดเงา (Shadow) 8. การเปลยนแปลงตามฤดกาล (Temporal change) 9. ระดบส (Tone) นอกจากองคประกอบดงกลาวแลว สงทจะชวยในการแปลความหมายไดถกตองมากขนไดแก ลกษณะภมประเทศและการเลอกภาพในชวงเวลาทเหมาะสม หลกการวเคราะหภาพถายจากดาวเทยมดวยสายตา ควรด าเนนการแปลและตความจากสงทเหนไดงาย ชดเจนและคนเคยเสยกอนแลวจงพยายามวนจฉยในสงทจ าแนกไดยาก ไมชดเจนในภายหลง หรอเรมจากระดบหยาบๆกอนแลวจงแปลในรายละเอยดทหลง 2. กำรวเครำะหขอมลดวยคอมพวเตอร (Digital Analysis) วธการจ าแนกขอมลดาวเทยมดวยระบบคอมพวเตอรแบงออกได 2 วธ ไดแก 1. การจ าแนกประเภทขอมลแบบก ากบดแล (Supervised Classification) เปนวธการจ าแนกขอมลภาพซงจะตองประกอบดวยพนทฝก (Training areas) การจ าแนกประเภทของขอมลเบองตน โดยการคดเลอกเกณฑของการจ าแนกประเภทขอมลและก าหนดสถตของของประเภทจ าแนกในขอมล จากนนกจะท าการวเคราะหขอมลทงภาพ และรวบรวมกลมชนประเภทจ าแนกสถตคลายกนเขาดวยกน เพอจดล าดบขนขอมลสดทาย นอกจากนแลวกจะมการวเคราะหการจ าแนกประเภทขอมลล าดบสดทายหรอตกแตงขอมลหลงจากการจ าแนกประเภทขอมล (Post-classification)

2. การจ าแนกประเภทขอมลแบบไมก ากบดแล (Unsupervised Classification) เปนวธการจ าแนกประเภทขอมลทผวเคราะหไมตองก าหนดพนทฝกของขอมลแตละประเภทใหกบคอมพวเตอร มกจะใชในกรณทไมมขอมลเพยงพอในพนททการจ าแนก หรอผปฏบตไมมความรความเคยชนในพนททศกษา วธการนสามารถท าไดโดยการสมตวอยางแบบคละ แลวจงน ากลมขอมลดงกลาวมาแบงเปนประเภทตางๆ

16

ประโยชนของ Remote sensing การใชเทคนค Remote sensing ชวยใหการตรวจสอบการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวโดยไมจ าเปนตองออกเกบขอมลในพนทจรงและยงใหความถกตองในระดบทยอมรบได นอกจากน บรเวณซงมการเปลยนแปลงของพนทสามารถแสดงผลออกทางจอภาพและจดท าแผนทแสดงการเปลยนแปลงไปใชงานไดทนท ซงเปนการประหยดเวลาและคาใชจายในการด าเนนงานมาก ท าใหการศกษาเรองความเปลยนแปลงของสงตางๆ ไดอยางมประสทธภาพยงขน คณสมบตของภำพจำกดำวเทยมส ำรวจทรพยำกร

การบนทกขอมลเปนบรเวณกวาง (Synoptic view) ภาพจากดาวเทยมภาพหนงๆ ครอบคลมพนทกวางท าใหไดขอมลในลกษณะตอเนองในระยะเวลาบนทกภาพสนๆ สามารถศกษาสภาพแวดลอมตางๆ ในบรเวณกวางขวางตอเนองในเวลาเดยวกนทงภาพ เชน ภาพจาก LANDSAT MSS และ TM หนงภาพคลมพนท 185 x 185 ตารางกโลเมตร หรอ 34,225 ตารางกโลเมตร ภาพจาก SPOT คลมพนท 3,600 ตารางกโลเมตร เปนตน

การบนทกภาพไดหลายชวงคลน ดาวเทยมส ารวจทรพยากรมระบบกลองสแกนเนอร ทบนทกภาพไดหลายชวงคลนในบรเวณเดยวกน ทงในชวงคลนทเหนไดดวยตาเปลา และชวงคลนนอกเหนอสายตามนษย ท าใหแยกวตถตางๆ บนพนผวโลกไดอยางชดเจน เชน ระบบ TM ม 7 ชวงคลน เปนตน

การบนทกภาพบรเวณเดม (Repetitive coverage) ดาวเทยมส ารวจทรพยากรมวงโคจรจากเหนอลงใต และกลบมายงจดเดมในเวลาทองถนอยางสม าเสมอและในชวงเวลาทแนนอน เชน LANDSAT ทก ๆ 16 วน MOS ทกๆ 17 วน เปนตน ท าใหไดขอมลบรเวณเดยวกนหลายๆ ชวงเวลาททนสมยสามารถเปรยบเทยบและตดตามการเปลยนแปลงตางๆ บนพนผวโลกไดเปนอยางด และมโอกาสทจะไดขอมลไมมเมฆปกคลม การใหรายละเอยดหลายระดบ ภาพจากดาวเทยมใหรายละเอยดหลายระดบ มผลดในการเลอกน าไปใชประโยชนในการศกษาดานตางๆ ตามวตถประสงค เชน ภาพจากดาวเทยม SPOT ระบบ PLA มรายละเอยด 10 เมตร สามารถศกษาตวเมอง เสนทางคมนาคมระดบหมบาน ภาพสระบบ MLA มรายละเอยด 20 เมตร ศกษาการบกรกพนทปาไมเฉพาะจดเลกๆ และแหลงน าขนาดเลก และภาพระบบ TM รายละเอยด 30 เมตร ศกษาสภาพการใชทดนระดบจงหวด เปนตน

ภาพจากดาวเทยมสามารถใหภาพสผสม (False color composite) ไดหลายแบบ ขนอยกบวตถประสงคทตองการขยายรายละเอยดเฉพาะเรองใหเดนชดเจน สามารถจ าแนกหรอมสแตกตางจากสงแวดลอม การเนนคณภาพของภาพ (Image enhancement) ภาพจากดาวเทยม

17

ตนฉบบสามารถน ามาปรบปรงคณภาพใหมรายละเอยดเพมขน โดยการปรบเปลยนคาความเขม ระดบสเทา เพอเนนขอมลทตองการศกษาใหเดนชดขน

2.1.6 Globle Positioning System : GPS GPS คอ ระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลกผานดาวเทยม (ยอมาจาก Globle Positioning System) โดยพกดบนพนโลกทได จะมาจากการค านวณสญญาณนาฬกาทสงจากดาวเทยม มาทเครองรบสญญาณ GPS สวนดาวเทยม GPS ทสามารถใชระบต าแหนงไดนน จะถกออกแบบมาโดยเฉพาะใหโคจรอบโลก เพอสงขอมลทจะน าไปใชค านวณพกดออกมาตลอดเวลา องคประกอบของระบบก ำหนดต ำแหนงบนโลก (GPS) ประกอบดวย 3 สวนหลก คอ 1. สวนอวกาศ (Space segment ) 2. สวนสถานควบคม (Control segment) 3. สวนผใช (User segment) สวนอวกาศ (Space segment) เปนสวนทอยบนอวกาศจะประกอบดวยดาวเทยม 24 ดวง โดยมดาวเทยม 21 ดวงท าหนาทสงสญญาณคลนวทยจากอวกาศ (Space Vehicles,SVs) สวนอก 3 ดวง เปนดาวเทยมปฏบตการเสรม วงโคจรของดาวเทยมแตละดวงจะใชเวลาโคจร 12 ชวโมง ตอ 1 รอบ โดยจะม ทงหมด 6 วงโคจร แตละวงโคจรมดาวเทยม 4 ดวง วงโคจรมมมเอยง 55 องศา กบระนาบศนยสตรและหางกน 60 องศา วงโคจรในลกษณะดงกลาวจะท าใหมดาวเทยมอยางนอย 4 ดวงอยบนทองฟาทกๆ จดบนพนผวโลก ตลอดเวลา 24 ชวโมง ดาวเทยมชดแรก เรยก GPS Block มทงหมด 10 ดวง ดาวเทยมแตละดวงจะมนาฬกาทมความแมนย าสง ซงเปนชดของนาฬกาอะตอมมค แบงออกเปนแหลงก าเนดความถรบเดยม 2 เรอน และซเซยม 2 เรอน ท าใหเวลามาตรฐานของดาวเทยมมความถกตองสงมาก นาฬกาดงกลาวชวยในการค านวณระยะทางระหวางดาวเทยมกบเครองรบสญญาณเพอทจะค านวณคาพกดต าแหนงได สวนสถานควบคม (Control segment) ประกอบไปดวยสถานภาคพนดนทควบคมระบบ (Operational Control System : OCS) ทกระจายอยตามสวนตางๆ ของโลกมหนาทปรบปรงใหขอมล ดาวเทยม มความถกตองและทนสมยอยตลอดเวลา โดยจะแบงออกเปน ดง น สถานควบคมหลก ตงอยทฐานทพอากาศในเมองโคโลราโดสปรงส มลรฐโคโรลาโด ของสหรฐ (Colorado Springs) สถานตดตามดาวเทยม 5 แหง ท าการรงวดตดตามดาวเทยม ตลอดเวลา โดยตงอยท หมเกาะฮาวาย (Hawaii) ในมหาสมทรแปซฟก หมเกาะแอสเซนซน (Ascension) มหาสมทรแอตแลนตก หมเกาะดเอโกการเซย (Diego Garcia) มหาสมทรอนเดย

18

หมเกาะควาจาเลยน (Kwajalein) ประเทศฟลปปนส และเมองโคโลราโดสปรงส สถานรบสงสญญาณ 3 แหง ไดแก หมเกาะควาจาเลยน หมเกาะดเอโกการเซย และหมเกาะแอสเซนซน สวนผใช (User segment) ประกอบดวยเครองรบสญญาณหรอตว GPS ทเราใชอยมหลายขนาด สามารถพกพาไดหรอตดไวในรถ เรอ หรอเครองบน เครอง GPS จะท าหนาทในการเปลยนสญญาณจาก SVs เปนต าแหนง ความเรว และเวลาโดยประมาณ ถาหากตองการทราบคา X Y Z(Position) และเวลาตองใชดาวเทยมอยางนอย 4 ดวง ความถกตองของต าแหนงขนอยกบนาฬกาและตว GPS ซงอาจจะหาต าแหนงทมความผดพลาดไดนอยกวา 3 ฟต นาฬกาทใชจะมความถกตองสามารถวดไดในเวลา 0.000000003 วนาท ซงเวลาทใชในการอางองส าหรบระบบดาวเทยม GPS เรยกวาเวลา GPS สวนประกอบของเครองรบสญญำญำณดำวเทยม GPS โดยทวไปเครองรบสญญาณดาวเทยม (Receiver) ประกอบดวย 3 สวนคอ 1. ตวเครอง (Body) 2. สวนใหพลงงาน (Power Supply) 3. สวนเสาอากาศ (Antenna) เครองรบสญญำณ GPS แบงออกไดเปน 2 กลม 1. เครองรบแบบเรยงล ำดบสญญำณดำวเทยม ไดแก

1. Starved-Power Single Receivers เครองแบบนออกแบบใหพกพาไดและสามารถ ท างานไดดวยถานไฟฉายขนาดเลก การจ ากดการใชกระแสไฟโดยใหปดการท างานตวเองโดยอตโนมต เมอแสดงต าแหนงครงสองครงใน 1 นาท เหมาะส าหรบใชงานบอกต าแหนงสวนตว ขอเสย คอ ความถกตองของ GPS ไมด และตอเชอมกบอปกรณอนไมไดและไมสามารถใชวดหาความเรวได

2. Single Channel Receivers เปนเครองรบสญญาณหองเดยวใชท างานหาระยะจากดาวเทยมทกดวง แตทไมเหมอนคอเครองรบชองเดยวแบบมาตรฐานไมจ ากดทก าลง ไฟ ดงนน จงท าการรบตอเนองได มผลท าใหความถกตองสงกวาและใชวดหาความเรวได 3. Fast-Multiplexing Single Receivers เครองรบนสามารถเปลยนดาวเทยมไดเรวกวามาก ขอดคอ สามารถท าการวดไดในขณะทก าลงรบขอมลจากดาวเทยม ดงนนเครองท างานไดอยางตอเนอง และการทมนาฬกาไมเทยงจงมผลตอเครองประเภทนนอย 4. Two-Channel Sequencing Receivers การเพมชองรบสญญาณขนอกหนงชองชวยใหเครองเพมขดความสามารถขนอยางเหนไดชด

19

2. Continuous Receivers ไดแก เครองรบทสามารถรบสญญาณดาวเทยมพรอมกนไดตงแต 4 ดวงขนไป และสามารถแสดงผลคาต าแหนงและความเรวไดทนทหรอตองการ ความถกตองสงนอกจากขอดทใชวดต าแหนงอยางตอเนอง กำรน ำ GPS มำประยกตใช เพอประโยชนในกำรด ำเนนชวต GPS เปนเทคโนโลยทนาสนใจและใกลตวเราอยางมาก และดวยความสามารถของ GPS ท าใหสามารถน าขอมลต าแหนง มาใชประโยชนไดหลากหลาย ไมวาจะเปน - ระบบน ารอง (Navigation System) - ระบบตดตามยานพาหนะ (Automatic Vehicle Location) - การส ารวจพนท (Survey) - การท าแผนท (Mapping) กำรประยกตใชงำนกบกำรด ำรงชวต มการน า GPS มาใชประโยชนในการเดนทาง ไมวาจะเปนทางรถยนต ทผผลตรถยนตหลายๆ ยหอ ไดตดตงอปกรณ GPS ไวบนตวรถ ท างานรวมกบแผนทประเทศไทย และแผนทเมองตางๆ บนโลก เพอระบต าแหนงของรถยนตบนแผนทนน กอใหเกดประโยชนในการเดนทาง การคนหา สถานท และไปยงจดหมายทตองการไดแมนย าและรวดเรว ยงไปกวานนยงสามารถพฒนาไป ถงการแกไขปญหาจราจร ทสวนหนงเกดจาดผขบขทไมช านาญเสนทาง จนท าใหขบขไดชาลง หรอหลงทางได ประยกตใชในกำรเดนทำงโดยจกรยำน ซงสามารถบนทกเสนทางทเราตองการเดนทางไป หรอน าไปยงเสนทางทคนอนไดบนทกไวแลว ยงไปกวานน ยงสามารถบอกถงทศทางทจะตองไป ระยะทางทเหลอ และระยะทางทจะถงปลาย ทางดวย(ขนกบคณสมบตของอปกรณGPS) ประยกตใชในกำรเดนปำ โดยใชงานคณสมบตของอปกรณแตละรน/ยหอ เชน การเกบระยะทาง โดยรวม, นาฬกา, เขมทศ, เวลาพระอาทตยขน-ตก เปนตน หรอแมแตการตดตามตวกสามารถน า ไปประยกตใชงานได จะเหนแลววา ประโยชนของ GPS มมากมายหลากหลาย ขนกบวาจะน าไปประยกตใชในทางทกอ ใหเกดประโยชนกบตวเรา หรอในเชงธรกจ อกทงอปกรณ GPS ยงสามารถหาซอไดอยางงายดาย หลากหลายรน หลากหลายราคา และหลากหลายฟงกชนการใชงาน ตามความตองการทจะน าไป ประยกตใชไดอกดวย

20

3. กำรใชประโยชนทดน ส าหรบประเทศไทยไดก าหนดของการใชทดนเกดจากววฒนาการใชทดน ออกเ ปน 5 ประเภท ดงน 1. เมองและสงกอสราง (Urban land) ไดแก ทอยอาศย ยานรานคา ยานอตสาหกรรม เสนทางคมนามาและสถานทราชการ 2. พนทท าการเกษตร (Agricultural land) ไดแก พนทปลกพชลมลกและพชถาวร เชน สวนผก สวนผลไม พชไร นาขาว ทงปศสตวและไรเลอนลอย 3. ปาไม (Forest land) ไดแก พนทปาไมทวๆไปและจดแยกยอยไปตามประเภทของปา เชน ปาเตงรง ปาเตงรงผสม ปาเบญจพรรณ ปาดบชน ปาดบเขา ปาชายเลย ปาไผและสวนปา 4. แหลงน า (Water bodies) ไดแก พนททเปนแมน า ล าธาร หนอง คลอง บงและทะเลสาบ 5. พนทวาง (Idle land) ไดแก พนททปราศจากสงปกคลมและรวมไปถงไรรางดวย 4. กำรจ ำแนกกำรใชประโยชนทดนตำมเกณฑของผงเมองรวมพษณโลก

การใชประโยชนทดนทไมมการควบคมหรอวางผงเมอง จะมลกษณะเคลาคละปะปนกนไมเปนระเบยบ ความแออดจะกระจกตวอยทศนยกลางและกระจายออกไปรอบนอกชมชนอยางไรทศทาง และแบบแผน เมอชมชนขยายตวไปสความเปนเมอง ปญหาตางๆ กจะตามมา การวางผงเมองเปนการจดระเบยบการใชประโยชนทดน ระบบคมนาคมขนสง และเตรยมรองรบการขยายตวของเมองในอนาคตโดยการพจารณาแผนประเภทการใชประโยชนทดน เปนการพจารณาจากการใชอาคาร และทดนทเกยวของกบการด ารงชพของประชาชน 3 สวน คอ 1. สวนทอยอาศย แบงออกเปนทดนประเภททอยอาศย 5 ประเภท 2. สวนท างาน และบรการสาธารณะ แบงออกเปน ทดนประเภทพาณชยกรรม ทดนประเภทสถาบนราชการ สาธารณปโภคสาธารณปการ ทดนประเภทสถาบนการศกษา ทดนประเภทสถาบนศาสนา ทดนประเภทอตสาหกรรม ทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม 3. สวนทพกผอนหยอนใจ แบงออกเปนทดนประเภททโลงเพอนนทนาการ และรกษาคณภาพสงแวด-ลอม ทดนประเภทอนรกษ ในทนจะขอกลาวถงเพยง 4 ประเภทส าคญ คอ 1. ทดนประเภททอยอาศย 2. ทดนประเภทพาณชยกรรม 3. ทดนประเภทอตสาหกรรม 4. ทดนประเภททสงวน และควบคมการพฒนา

21

1. ทดนประเภททอยอำศย (Residential Land Uses) แนวความคดหลกทใชในการวางผงทอยอาศย ไดแก Neighbourhood Concept เปนการกระจายความเจรญจากชมชนหลกออกไปสสวนตางๆ ของเมอง ใหประชาชนไดรบการบรการทางดานสาธารณปโภค และสาธารณปการโดยทวถง และเทาเทยมกน มการอยอาศยทด และนาพงปรารถนา กรมการผงเมองไดจ าแนกทดนประเภททอยอาศยออกเปน 5 ประเภท ดงน

1. ประเภททอยอาศยหนาแนนมาก 2. ประเภทพาณชยกรรมและทอยอาศยหนาแนนมาก 3. ประเภททอยอาศยหนาแนนปานกลาง 4. ประเภททอยอาศยหนาแนนนอย 5. ประเภทอนรกษเพอการอยอาศย

การก าหนดการใชประโยชนทดนประเภททอยอาศย มหลกการส าคญวาพนทดงกลาวควรจะเปนบรเวณทมการระบายน าด ลกษณะดนไมเปนอปสรรคตอการกอสราง มศกยภาพในการจดบรการทางดานสาธารณปโภคสาธารณปการไดเพยงพอ มความสะดวกในการเขาถง มความปลอดภยจากสงรบกวนตางๆ มสภาพแวดลอมทดใกลสถานทท างานและยานการคา เปนตน 2. ทดนประเภทพำณชยกรรม (Commercial Land Uses) การใชประโยชนทดนเพอการพาณชยกรรม เปนลกษณะเดนของการใชประโยชนทดนในเมองเปนบรเวณทมการรวมตวของการใชประโยชนทดนทเขมขน เปนศนยกลางธรกจการพาณชย และการ บรการ โดยเฉลยแลว

ประมาณ รอยละ2 -5ของ พ น ท เ ม อง เ ปน ท ด น ท ใ ชประ โยช น เ พ อการพาณชยกรรม กำรใชทดนประเภทพำณชยกรรม แบงออกเปน 2 ประเภทหลก คอ

1. รานคาเบดเตลดและตลาดสด (Neighbourhood&Convinient Stores and Community Markets) เปนสถานทจ าหนายสนคาเบดเตลดในชวตประจ าวน รวมถงตลาดสด ซงเปนศนยรวมธรกจการคาขายเบดเตลดของชมชน มขนาดพนทเลกและกระจายตวอยทวไป

2. ศนยพาณชยกรรมกลางเมอง (Central Business District) เปนบรเวณทกวางใหญทสดและหนาแนนทสดของธรกจการคาขาย และการใหบรการ เปนทรวมของกจการคาปลก ส านกงานใหบรการ สถาบนการเงน สถานเรงรมย โรงแรม และอนๆ C.B.D. แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

- C.B.D. ในเมอง ซงใชพนทนอย อยในท าเลทตงของการแขงขน ราคาทดนแพง อาคารสง เพอการใชประโยชนอยางเตมทในพนททจ ากด

22

- C.B.D. ชานเมอง เปนผลมาจากปจจบน กจกรรมทเปนธรกจกลางของเมองใหญๆ ทอยใจกลางเมองตองประสบปญหาตางๆ อาท การจราจรตดขด ราคาทดนสง ความแออด และเสอมโทรม ประกอบกบความเจรญกาวหนาดานการสอสารและการคมนาคมทสะดวก จงไดมการขยายตวออกไปอยชานเมอง การก าหนดการใชประโยชนทดนประเภทพาณชยกรรม มหลกการทส าคญ คอ พนทดงกลาวควรอยบนทราบปลอดภยจากน าทวมสามารถระบายไดด มความสะดวกในการเขาถง มระบบโครงขายถนนทไดมาตรฐาน และสามารถตดตอเชอมโยงกบบรเวณอนๆ เพอความสะดวกในการสญจร อยในบรเวณทมสถาบนการเงน และการบรการสาธารณะอนๆ 3. ทดนประเภทอตสำหกรรม (Industrial Land Uses) ในประเทศไทยไดก าหนดการใชประโยชนทดนประเภทอตสาหกรรมไวไมเกนรอยละ 10ของพนทเมอง โดยแบงทดนประเภทอตสาหกรรมออกเปน 3 ประเภทหลก คอ

1. ประเภทอตสาหกรรมและคลงสนคา 2. ประเภทอตสาหกรรมเฉพาะกจ 3. ประเภทคลงสนคา

การวเคราะหอตสาหกรรมเพอก าหนดทตง และขนาดของพนทในการวางผงเมอง ไดพจารณาจ าแนกเปนประเภทตามกระบวนการผลต และกระบวนการเชอมโยงกบการผลต เพราะกระบวนการผลตเปนปจจยท าใหเกดผลกระทบดานทตง ความสมพนธระหวางการใชทดนแตละประเภท สวนกระบวนการเชอมโยงกจกรรมอนตามมา อาท การขนสง การสอสารธรกจการคาและบรการ เปนตน หลกการก าหนดทตงของทดนประเภทอตสาหกรรมทส าคญ ควรเปนพนททมความลาดชนไมเกนรอยละ 5 เพอการระบายน าและก าจดของเสย อยใกลเสนทางคมนาคมสายหลกมความพรอมในดานสาธารณปโภคและสาธารณปการ เปนบรเวณทมราคาทดนต า และมพนทเพยงพอส าหรบการขยายตวของโรงงานในอนาคต อยใกลแหลงวตถดบ ใกลตลาด ไมอยในทศทางทควนฝ นละออง กลน เสยง ถกลมพดเขาเมอง ไมอยในทศทางทสงผลกระทบตอแหลงน าหรอทางล าน าธรรมชาต และตองไมเกดผลกระทบกบจดเดนของเมอง 4. ทดนประเภททสงวนและควบคมกำรพฒนำ ทดนประเภททสงวน และควบคมการพฒนา เปนการใชประโยชนทดนประเภทหนงทมความส าคญและจ าเปนส าหรบเมอง วตถประสงคของการก าหนดการใชทดนประเภทน เพอควบคมการเจรญเตบโตของเมองใหอยในบรเวณทก าหนด รกษาสภาพแวดลอม และระบบนเวศของเมอง และสรางภาพลกษณของเมองใหสมดลกบธรรมชาต โดยแบงทดนประเภททสงวน และควบคมการพฒนาออกเปน 4 ประเภท คอ

23

1. ประเภททโลงเพอนนทนาการและรกษาคณภาพสงแวดลอม 2. ประเภทอนรกษชนบทและเกษตรกรรม 3. ประเภทอนรกษเพอสงเสรมศลปวฒนธรรมไทย 4. ประเภททโลงเพอนนทนาการและรกษาคณภาพสงแวดลอมและการประมง

พนททเหมาะสมแกการจดใหเปนทดนประเภททสงวนและควบคมการพฒนา คอ พนททเปนแหลงวตถดบ หรอทรพยากรทางธรรมชาต พนททมน าทวมขงหรอรบการระบายน า พนทสาธารณปโภคของเมอง พนทอนรกษและสงวนรกษา พนททเปดกนใหเปนทโลง เปนตน 5. รปแบบภำษทดน สวนทดนส าหรบอยอาศยกมการปรบลดภาษเปนบางประเภท ใหจดเกบไมเกน 0.5% ของราคาประเมน ซงลดลงจากเดมครงหนง (เดมเกบ 1.00%) และมการเรยกเกบภาษเพมดวย ดงน

1. ทดนเพอการเกษตร เสยภาษ 0.25% จากเดม 0.50% 2. ทดนเพอทอยอาศย เสยภาษ 0.50% จากเดม 1.00% 3. ทดนพาณชยกรรมและรกรางวางเปลา เสยภาษ 2.00% จากเดม 4.00% 4. ทดนรกรางวางเปลาไมไดใชประโยชน จะเรมเกบในอตรา 0.50% และจะเกบเพมขนอก 1 เทาในทก 3 ป หากไมใชประโยชน แตสงสดไมเกน 2.00% จากเดมทคาดจะเกบ 4.00%

ภำษบ ำรงทองท คอ ภาษทจดเกบทดนทใชประโยชนเพอปลกบานอยอาศย ท าการเกษตร และทดนวางเปลา

ทดนทไมตองเสยภำษ 1. ทดนทเปนทตงพระราชวงอนเปนสวนสาธารณสมบตของแผนดน 2. ทดนทเปนสาธารณสมบตของแผนดนหรอทดนของรฐทใชในกจการของรฐหรอสาธารณะ โดยมไดหาผลประโยชน 3. ทดนของราชการสวนทองถนทใชในกจการของราชการสวนทองถนหรอสาธารณะโดย มไดหาประโยชน 4. ทดนทใชเฉพาะการพยาบาลสาธารณะ การศกษา หรอการกศลสาธารณะ 5. ทดนทใชเฉพาะศาสนกจศาสนาใดศาสนาหนง ทดนทเปนกรรมสทธของวด ไมวาจะใช ประกอบศาสนกจศาสนาใดศาสนาหนงหรอไม หรอทศาลเจาโดยมไดหาผลประโยชน 6. ทดนทใชเปนสสานและฌาปนสถานสาธารณะ โดยมไดรบประโยชนตอบแทน

24

7. ทดนทใชในการรถไฟ การประปา การไฟฟา หรอการทาเรอของรฐ หรอทใชเปน สนามบนของรฐ 8. ทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนทตองเสยภาษโรงเรอนและทดนอยแลว 9. ทดนของเอกชนเฉพาะสวนทเจาของทดนยนยอมใหทางราชการจดใชเพอสาธารณะ ประโยชนโดยเจาของทดนมไดใชหรอหาผลประโยชนในทดนเฉพาะสวนนน 10. ทดนทเปนทตงทท าการขององคการสหประชาชาต ทบวงการช านญพเศษของ สหประชาชาต หรอองคการระหวางประเทศอนในเมอประเทศไทยมขอผกพนให ยกเวนตามอนสญญาหรอความตกลง 11. ทดนทเปนทตงทท าการของสถานทต หรอสถานกงสล ทงนใหเปนไปตามหลกถอยท ถอยปฏบตตอกน 12. ทดนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ผมหนำทเสยภำษ คอ เจาของทดน ซงเปนบคคลหรอคณะบคคลไมวาจะเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคล ฐำนภำษและอตรำภำษ คอ ราคาปานกลางทดนทคณะกรรมการซงผวาราชการกรงเทพมหานครแตงตงได ก าหนดใหเสยภาษตามบญชอตราภาษบ ารงทองท ทายพระราชบญญต โดยจะก าหนดตามทตงทดน เชน ทดน ทตดถนน ตรอก ซอย และอนๆ ซงปจจบนราคาปานกลาง ทดนทใชประเมนภาษบ ารงทองทเปนราคาทใชประเมนภาษตงแตป 2521-2524 โดยราคาต าสด คอ ราคาปานกลางไรละ 1,600 บาท อตราภาษไรละ 8 บาท และสงสดคอราคาปานกลางไรละ 9,000,000 บาท อตราภาษไรละ 22,495 บาท ทดนทใชประกอบกสกรรมเฉพาะประเภทไมลมลกให เสยกงอตรา แตถาเจาของทดนประกอบกสกรรมประเภทไมลมลกนนดวยตนเอง ใหเสยอยางสงไมเกน ไรละ 5 บาท และทดนททงไววางเปลาหรอไมไดท าประโยชนตามควรแกสภาพของทดนใหเสยเพมขน อกหนงเทา ขนตอนกำรยนเสยภำษ

กำรยนแบบพมพ ใหเจาของทดนในวนท 1 มกราคมของปใด มหนาทเสยภาษบ ารงทองทในปนนและยน แบบแสดงรายการทดน (ภ.บ.ท.5) ตอเจาพนกงานประเมน ณ ส านกงานเขตททดนตงอย เอกสารหลกฐานทตองใชประกอบการยนแบบ

25

กรณทดนรายใหม หรอปทมการตราคาปานกลาง ใหเจาของทดนยนแบบเสยภาษภายใน เดอนมกราคมของปทมการตราคาปานกลางทดนหรอทกรอบระยะเวลา 4 ป หรอภายใน 30 วน กรณท ไดกรรมสทธใหมหรอเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนใหม โดยยนแบบ ภ.บ.ท. 5 พรอมส าเนา หลกฐานประกอบการพจารณา ไดแก 1. บตรประจ าตวประชาชนและทะเบยนบาน 2. โฉนดทดนและหนงสอสญญาซอขายทดนหรอหนงสอสญญาอยางอน 3. ใบเสรจรบเงนการเสยภาษครงสดทาย (ถาม) 4. ใบมอบอ านาจกรณใหผ อนท าการแทน 5. อนๆ (สอบถามรายละเอยดไดทฝายรายได ส านกงานเขต) ก ำหนดระยะเวลำใหยนแบบแสดงรำยกำร 1. ครงแรกยนแบบแสดง รายการทดน (ภ.บ.ท.5) ภายในเดอนมกราคมของปและใชไดเปนเวลา 4 ป 2. ถาทดนมการเปลยนแปลงหรอ เปลยนแปลงเจาของอนเปนเหตให อตราภาษบ ารงทองทส าหรบทดนเปลยนแปลงไปตองแจงตอพนกงาน ประเมน ภายในสามสบวน นบตงแตวนทมเหตแหงการ กำรช ำระภำษ 1. ในปแรกทมการตราคาปานกลางของทดน ใหยนหลกฐานการแจงการประเมน (ภ.บ.ท.9) พรอมช าระเงนภายในเดอนเมษายน กรณไดรบแจงการประเมนหลงเดอนมนาคมใหช าระ ภายในสามสบวน นบแตวนทไดรบแจงการประเมน 2. กรณอนๆ ใหช าระภายในเดอนเมษายนของทกป กำรขอผอนช ำระภำษ ถาภาษบ ารงทองททตองช าระมจ านวนตงแตสามพนบาทขนไป ผ มหนาทเสยภาษจะขอผอน ช าระเปนสามงวด งวดละเทาๆ กนกได โดยแจงความจ านงเปนหนงสอใหพนกงานเจาหนาททราบ กอน ครบก าหนดเวลาช าระภาษ -งวดทหนง กอนครบก าหนดเวลาช าระภาษ - งวดทสอง ภายในหนงเดอนนบแตวนสดทายทตองช าระงวดทหนง - งวดทสาม ภายในหนงเดอนนบแตวนสดทายทตองช าระงวดทสอง

26

บทก ำหนดโทษ 1. จงใจแจงขอความอนเปนเทจหรอน าพยานหลกฐานเทจมาแสดงเพอหลกเลยงการเสย ภาษบ ารงทองทตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ 2. จงใจไมมาหรอไมยอมชเขตหรอไมยอมแจงจ านวนเนอทดนตองระวางโทษจ าคกไมเกน หนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ 3. ขดขวางเจาพนกงานทเขาไปท าการส ารวจทดนหรอปฏบตหนาทเพอเรงรดภาษบ ารงทองท คางช าระตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจ าทงปรบ 4. ฝาฝนตอค าสงตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจ าทงปรบ 5. หากมความผดและไมควรไดรบโทษถงจ าคกใหจายคาปรบ ภายใน 30 วน ภำษโรงเรอนและทดน หมายถง ภาษทจดเกบจากโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนๆ กบทดนทใชประโยชนตอเนองไปกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนนทรพยสนทตองเสยภาษโรงเรอนและทดน ไดแก โรงเรอนหรอสงปลกสราง และทดนซงใชตอเนองกบโรงเรอนและสงปลกสรางนน และในปทผานมาไดมการใชประโยชนในทรพยสนนน เชน ใหเชา ใชเปนทท าการคาขาย ทไวสนคา ทประกอบอตสาหกรรม ใหญาต บดา มารดา บตร หรอผ อนอยอาศย หรอใชประกอบกจการอน ๆ เพอหารายได และไมเขาขอยกเวนตามกฎหมาย หลกกำรส ำคญ 1. ตองมทรพยสน ไดแก - โรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนๆ และ - ทดนซงใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน 2. ไมเขาขอยกเวน ตามมาตรา 9, 10 ขอสงเกต - คำภำษ : ผ รบประเมนช าระภาษปละครงตามคารายปของทรพยสน ในอตรารอยละ 12.5 ของคารายป - คำรำยป : จ านวนเงนซงทรพยสนนนสมควรใหเชาไดในปหนง ๆ ในกรณใหเชา ใหถอคาเชาคอคารายป

27

- เงนเพม : เปนมาตรการทางแพง เพอใหมการช าระภาษภายในก าหนด ตามมาตรา 43 ซงพนกงานเกบภาษสามารถเรยกเกบผ มหนาทเสยภาษไดเอง - คำปรบ : เปนโทษทางอาญา ซงมก าหนดไวในมาตรา 46, 47 และ 48 โดยพนกงานสอบสวนฝายปกครองเปนผ มหนาทเปรยบเทยบปรบ และทองถนไปขอรบเงนคาปรบมาเปนรายไดของตนเอง - พนกงำนเจำหนำท คอ ผซงไดรบการแตงตงใหมหนาทรบแบบฯ ประเมนภาษและปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายก าหนด - พนกงำนเกบภำษ คอ ผซงไดรบการแตงตงใหมหนาทจดเกบ รบช าระ รวมทงเรงรดใหช าระภาษ และปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายก าหนด ทรพยสนทไดรบยกเวนภำษไมตองเสยภำษโรงเรอนและทดน ไดแก 1. พระราชวงอนเปนสวนของแผนดน 2. ทรพยสนของรฐบาลทใชในกจการของรฐบาล หรอสาธารณะ และทรพยสนของการรถไฟแหงประเทศไทยทใชในกจการของการรถไฟโดยตรง 3. ทรพยสนของโรงพยาบาลสาธารณะ และโรงเรยนสาธารณะซงกระท ากจการทไมใชเพอเปนผลก าไรสวนบคคล และใชเฉพาะในการรกษาพยาบาลและในการศกษา 4. ทรพยสนซงเปนศาสนสมบตอนใชเฉพาะในศาสนกจอยางเดยวหรอเปนทอยของสงฆ 5. โรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ ซงปดไวตลอดปและเจาของไมไดอยเองหรอใหผ อนอยนอกจากคนเฝาในโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ หรอในทดนซงใชตอเนองกน 6. โรงเรอนหรอสงปลกสรางของการเคหะแหงชาตทผ เชาซออยอาศยเองและมไดใชเปนทเกบ สนคาหรอประกอบการอตสาหกรรม หรอประกอบกจการอนเพอหารายได 7. โรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ ซงเจาของอยเองหรอใหผแทนอยเฝารกษาและซงมไดใชเปนทไวสนคาหรอประกอบการอตสาหกรรม กำรลดคำภำษหรอปลดภำษ 1. เมอปรากฏวาผ รบประเมนไดเสยหายเพราะทรพยสนวางลงหรอช ารด ตองซอมแซมสวนส าคญ 2. ผ รบประเมนยนค ารอง 3. ลดคาภาษลงตามสวนทเสยหาย หรอปลดคาภาษทงหมดกได

28

ผมหนำทเสยภำษโรงเรอนและทดน 1. เจาของทรพยสน 2. เจาของโรงเรอนหรอสงปลกสรางและเจาของทดนเปนคนละเจาของ เจาของโรงเรอนหรอสงปลกสรางเปนผ มหนาทเสยภาษส าหรบทรพยสนนนทงหมด ระยะเวลำกำรยนแบบแสดงรำยกำรทรพยสนเพอเสยภำษ เจาของทรพยสนตองยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษโรงเรอนและทดน (ภรด. 2) ณ ส านกงานขององคกรปกครองสวนทองถน ทโรงเรอนหรอสงปลกสรางนนอยภายในเดอนกมภาพนธของทกป กำรค ำนวณภำษ กำรประเมนคำรำยป และอตรำภำษ ภาษโรงเรอนและทดนคดจากคารายปของทรพยสน ในอตรารอยละ 12.5 ของคารายป เชน บานใหเชา มคาราย ป 12,000 บาท คาภาษจะเทากบ 12,000 x 12.5/100เปนเงน 1,500 บาท คารายปของทรพยสน หมายถง จ านวนเงน ซงทรพยสนนนสมควรใหเชาไดในปหนง ๆ เชน บานใหเชาเดอนละ 1,000 บาท คารายปของบานหลงนกคอ 12,000 บาท (หมายถง คาเชาทงปของบานหลงน 1,000 x 12 = 12,000 บาท) การประเมนคารายปมหลกเกณฑการประเมนตามล าดบ ดงน 1. กรณททรพยสนนนมการใหเชาและคาเชาสมควร ใหน าคาเชามาคดเปนรายป 2. กรณทรพยสนใหเชาและคาเชาไมสมควรหรอหาคาเชาไมไดเนองจากเจาของทรพยสนประกอบกจการเอง ใหประเมนคารายปโดยเทยบเคยงกบคารายปของทรพยสนในปทผานมา หรอเทยบเคยงกบคารายปของ ทรพยสนในบรเวณใกลเคยงกนทมลกษณะของทรพยสน ขนาด พนท ท าเล ทตง และบรการสาธารณะททรพยสนนนไดรบประโยชนคลายคลงกนในเขตองคกรปกครองสวนทองถนนน ซงในเรองนกระทรวงมหาดไทยไดก าหนดแนวทางปฏบตใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท าราคาคาเชามาตรฐานกลางเฉลยตอตารางเมตรตอเดอนตามท าเลในองคกรปกครองสวนทองถน และตามประเภทของทรพยสน 3. กรณไมสามารถเทยบเคยงตามขอ 2 ไดอาจประเมนคารายปของทรพยสนโดยใชมลคาทรพยสนมาประกอบการประเมนได

คำภำษ 1. ผ รบประเมนช าระภาษปละครงตามคารายป 2. อตรารอยละ 12.5 ของคารายป คาภาษ = คารายป X 12.5 %

29

คำรำยป คอ จ านวนเงนซงทรพยสนนนสมควรใหเชาไดในปหนง ๆ กรณใหเชาใหถอคาเชาคอคารายปกรณมเหต

- คาเชามใชจ านวนเงนอนสมควร - หาคาเชาไมได เนองจากด าเนนกจการเองหรอดวยเหตประการอน ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจประเมนคารายปตามหลกเกณฑท รมว.มท. ก าหนด ลดคำรำยป - มำตรำ 11 โรงเรอนหรอสงปลกสรางฯ ถกรอถอนท าลายโดยประการอน ใหลดยอดคารายปตามสวนทถกท าลายตลอดเวลาทยงมไดท าขน และยงใชไมได - มำตรำ 12 โรงเรอนหรอสงปลกสราง ท าขนระหวางปถอเอาเวลาซงมขนและส าเรจจนควรอยไดแลว เปนเกณฑค านวณคารายป - มำตรำ 13 1. เจาของโรงเรอนตดตงสวนควบทส าคญขนในโรงเรอนนน 2. มลกษณะเปนเครองจกรกลไก เครองกระท าหรอเครองก าเนดสนคา 3. เพอใชด าเนนการอตสาหกรรม 4. ลดคารายปลงเหลอ 1 ใน 3 ประกำศกระทรวงมหำดไทย ประเมนเทยบเคยงกบคารายปของทรพยสนทใหเชา ทมลกษณะของทรพยสน ขนาด ท าเล ทตง และบรการสาธารณะ ททรพยสนนนไดรบประโยชนคลายคลงกน สรป : หลกเกณฑกำรประเมนคำรำยป 1. ทรพยสนใหเชา คาเชาสมควรถอคาเชาคอคารายป 2. ทรพยสนใหเชา คาเชาไมสมควร หรอหาคาเชาไมไดประเมนโดยเทยบเคยง - คารายปทลวงมาแลว - คารายปของทรพยสนทใหเชา 3. กรณเทยบตาม ขอ 2. ไมไดอาจใชมลคาทรพยสนมาประกอบการประเมนคารายปได 4. ค านงภาระภาษของประชาชน ระยะเวลำกำรยนแบบแสดงรำยกำรทรพยสนเพอเสยภำษ เจาของทรพยสนตองยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษโรงเรอนและทดน (ภรด. 2) ณ ส านกงานของ องคกรปกครองสวนทองถนทโรงเรอนหรอสงปลกสรางนนอยภายในเดอนกมภาพนธของทกป

30

หลกฐำนทใชประกอบกำรเสยภำษ เพอความสะดวกในการเสยภาษ ควรแนะน าผ มหนาทเสยภาษน าหลกฐานประกอบการยนแบบแสดง รายการเพอเสยภาษ (ภรด. 2) เทาทจ าเปนเพยงเพอประโยชนในการจดเกบภาษเทานน 1. กรณเปนกำรเสยภำษโรงเรอนและทดนรำยใหม เชน 1. ส าเนาทะเบยนบาน/บตรประจ าตวประชาชนของผ มหนาทเสยภาษ 2. ส าเนาโฉนดทดน - สญญาซอขายโรงเรอน 3. สญญาเชาโรงเรอน/สญญาเชาทดน 4. ทะเบยนพาณชย- ทะเบยนการคา - ทะเบยนภาษมลคาเพม 5. ใบอนญาตปลกสรางอาคาร 6. หนงสอรบรองหางหนสวน/บรษท- งบดล 7. ใบอนญาตตงหรอประกอบกจการโรงงาน 8. ใบอนญาตสะสมอาหารหรอใบอนญาตประกอบกจการคา 9. หลกฐานอน ๆ ทแสดงการเรมใชประโยชนของทรพยสน 10. แผนทตงของทดนและโรงเรอนหรอสงปลกสรางทเสยภาษ 11. หนงสอมอบอ านาจ (กรณมผ อนมายนแบบ ภรด. 2 แทน) 12. ในกรณทโรงเรอนมผ ถอกรรมสทธรวมกนหลายคน ใหผ ถอกรรมสทธรวมลงลายมอชอในแบบ ภรด.2 ในฐานะผ รบประเมนทกคน หรอจะมอบอ านาจใหคนใดคนหนงกได การมอบตองท าเปนหนงสอและปดแสตมปตามกฎหมาย 2. กรณเปนผเสยภำษรำยเกำทเคยเสยภำษโรงเรอนและทดนมำแลวขนตอนในกำรช ำระภำษ 1. ผ มหนาทเสยภาษโรงเรอนและทดนยนแบบแสดงรายการทรพยสนเสยภาษโรงเรอนและทดน (ภรด.2)พรอมดวยหลกฐาน ณ ส านกงานขององคกรปกครองสวนทองถนท ทรพยสนนนตงอย 2. พนกงานเจาหนาทจะท าการตรวจสอบความสมบรณของแบบแสดงรายการเสยภาษโรงเรอนและทดน 3. พนกงานเจาหนาทประเมนคารายปและคาภาษทจะตองเสย 4. พนกงานเกบภาษแจงการประเมน (ภรด.8) ใหผ มหนาทเสยภาษทราบวาจะตองเสยภาษเปนจ านวนเงนเทาใด

31

5. ผ มหนาทเสยภาษเมอไดรบแจงการประเมนแลวจะตองน าเงนคาภาษไปช าระภายใน 30 วน นบแตวนถดจากวนทไดรบแจงการประเมน มฉะนนจะตองเสยเงนเพม เงนเพม คอ ผ มหนาทเสยภาษโรงเรอนและทดน เมอไดรบแจงการประเมนแลว จะตองน าเงนคาภาษไปช าระภายใน 30 วน นบแตวนถดจากวนทไดรบแจงการประเมน มฉะนนจะตองเสยภาษเพม ดงน

1. ถาช าระไมเกน 1 เดอน นบแตวนพนก าหนดใหเพมรอยละ 2.5 ของคาภาษทคาง 2. ถาเกน 1 เดอน แตไมเกน 2 เดอน ใหเพมรอยละ 5 ของคาภาษทคาง 3. ถาเกน 2 เดอน แตไมเกน 3 เดอน ใหเพมรอยละ 7.5 ของคาภาษทคาง 4. ถาเกน 3 เดอน แตไมเกน 4 เดอน ใหเพมรอยละ 10 ของคาภาษทคาง

บทก ำหนดโทษ 1. ผ ใดละเลยไมแสดงขอความในแบบพมพเพอแจงรายการทรพยสนตามความเปนจรง ตามความรเหนของตนใหครบถวน และรบรองความถกตองของขอความดงกลาวพรอมทงลงวนท เดอน ป และลงลายมอชอของตนก ากบไว เวนแตจะเปนดวยเหตสดวสย ตองระวางโทษปรบไมเกนสองรอยบาท 2. ผ ใดละเลยไมปฏบตตามหมายเรยกของพนกงานเจาหนาท ไมแจงรายการเพมเตมรายละเอยดยงขน เมอเรยกรองไมน าพยานหลกฐานมาแสดงหรอไมตอบค าถามเมอพนกงานเจาหนาทซกถาม หรอไมตอบค าถามเมอพนกงานเจาหนาทซกถามผ รบประเมนในเรองใบแจงรายการ ตองระวางโทษปรบไมเกนหารอยบาท 3. ผ ใดยนขอความเทจ หรอใหถอยค าเทจ หรอตอบค าถามดวยค าอนเปนเทจ หรอน าพยานหลกฐานเทจมาแสดงเพอหลกเลยงหรอจดหาทางใหผ อนหลกเลยงการค านวณคารายปแหงทรพยสนของตนตามทควรกดหรอโดยความเทจ โดยเจตนาละเลย โดยฉอโกงโดยอบาย โดยวธการอยางหนงอยางใดทงสนทจะหลกเลยงหรอพยายามหลกเลยงการค านวณคารายปแหงทรพยสนของตนตามทควรกด ตองระวางโทษจ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 500 บาท หรอทงจ าทงปรบ กำรอทธรณกำรประเมนภำษ เมอผ เสยภาษไดรบแจงการประเมนแลว ไมพอใจในการประเมนของพนกงานเจาหนาท โดยเหนวาคาภาษสงเกนไป หรอประเมนไมถกตอง กมสทธยนอทธรณไดโดยยนอทธรณตามแบบ

32

ทก าหนด (ภรด. 9)ภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแจงการประเมน และเมอไดรบแจงผลการชขาดแลวยงไมเปนทพอใจกมสทธน าเรองรองตอศาลไดภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบแจงความใหทราบค าชขาด

6. งำนวจยทเกยวของ 6.1 กำรเปลยนแปลงกำรใชประโยชนทดน 6.1.1 นางสาวสไบทอง กนนะ (2556) ผลกระทบสงแวดลอมจากการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยวอ าเภอสวนผงจงหวดราชบร ไดศกษาสาเหตการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยวอ าเภอสวนผงจงหวดราชบร ผลกระทบสงแวดลอมจากการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยวอ าเภอสวนผง จงหวดราชบร และแนวทางในการควบคมผลกระทบสงแวดลอมและแนวทางการใชประโยชนทดนใหเหมาะสม ผลการศกษาพบวา สาเหตของการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยวอ าเภอสวนผงจงหวดราชบรมสาเหตมาจากการเพมขนของสถานประกอบการทพกตากอากาศ จากปจจย ดงน มสภาพอากาศคลายภาคเหนอและธรรมชาตอดมสมบรณ ตงอยไกลกรงเทพฯและการเปดใหเชาพนทอยางเปนทางการของส านกงานธนารกษ ขาดการสงเสรมรปแบบการทองเทยวทชดเจน ขาดมาตรการในการควบคม การใชประโยชนทดน และขาดหนวยงานเขามาดแลรบผดชอบอยางชดเจน สงผลใหเกดผลกระทบสงแวดลอมในแตละดานดงน ดานทรพยากรกายภาพ สงผลกระทบตอปรมาณน าในแหลงน าผวดนซงมปรมาณลดลงและมการสรางฝายกนน าท าใหความสามารถในการระบายน าลดลง ดานทรพยากรชวภาพสงผลกระทบตอจานวนของความหลากหลายทางชวภาพบนบก ทรพยากรปาไม พชพรรณและสตวปาเฉพาะถนมจานวนลดลง ดานคณคาการใชประโยชนมนษยสงผลกระทบตอการใชทดนเนองจากท าใหเกดการเปลยนแปลงการใชทดนเกดปญหาขาดแคลนน าเพอนามาใชเพมขน สวนระบบสาธารณปโภคสงผลกระทบตอปรมาณไฟฟาเนองจากมความตองการใชไฟฟา เพมขนแตก าลงการผลผลตไฟฟาเทาเดม เกดปญหาขาดแคลนน าประปาเพมมากขน มปรมาณขยะและสงปฏกลเพมขน และมการจราจรตดขดในชวงเทศกาล ดานคณภาพชวต สงผลกระทบตอดานบรการสาธารณสขจากการทมอบตเหตเพมมากขน แตสงผลกระทบทางบวกตอเศรษฐกจหรอสงคม เนองจากประชาชนมอาชพทมนคงและมรายไดเพมขน และมนกทองเทยวเขามาเทยวแหลงทองเทยวในพนทเพมขน

33

6.2 กำรประยกตใชระบบสำรสนเทศ 6.2.1 นางสาวปวณา เปรมเจรญ การประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรศกษาการใชทดน ในเขต เทศบาลเมองแสนสข จงหวดชลบร ไดศกษาการใชประโยชนทดนป พ.ศ. 2554 สภาพปญหาทเกดจากการใชประโยชนทดนและแนวทางการปรบปรงและพฒนาการใชประโยชนทดน ในเขตเทศบาลเมองแสนสข จงหวดชลบร โดยการประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรจดการขอมลเชงพนททรวบรวมไดจากหนวยงานทเกยวของ วเคราะหรวมกบขอมลการส ารวจและขอมลแบบสอบถามการใชประโยชนทดนในภมประเทศ ผลการศกษา พบวา การใชประโยชนทดนป พ. ศ. 2554 ในเขตเทศบาลเมองแสนสขจ าแนกได 5 ประเภท ไดแกพนทชมชนและสงปลกสราง พนทเบดเตลด พนทแหลงน าธรรมชาต พนทเกษตรกรรม และพนทปาไม โดยพนทชมชนและสงปลกสรางมมากทสด คดเปนรอยละ 88.9 ของพนทศกษา (20.268 ตารางกโลเมตร) มลกษณะการใชประโยชนทดนแบบผสมเพอการอยอาศย การพาณชยและการบรการ กระจายตวไปตามพนทสถานท ทองเทยว สถาบนการศกษา และเสนทางคมนาคมขนสง โดยเฉพาะตามแนวเสนทางคมนาคมสายหลกทมลกษณะการใชทดนหนาแนนและกระจกตวอยบรเวณสแยกถนน สอดคลองกบผลการศกษาสภาพปญหาทเ กดจากการใชประโยชนทดนทพบวา ปญหาสวนใหญเกดจากการใชประโยชนทดนประเภทพนทชมชนและสงปลกสราง โดยเฉพาะ กจกรรมเชงพาณชยและทอยอาศยบรเวณสองขางเสนทางคมนาคมสายหลก กอใหเกดปญหาดานการจราจร เสยง รบกวน ทศนยภาพ และการกระท าทผดกฎหมาย ดงนนแนวทางการพฒนาพนทเมอง ควรวางผงเมองตามลกษณะการกระจายตวของเสนทางคมนาคม สายหลกและสายรองตามล าดบ ก าหนดพนทการเจรญเตบโตของเมองและก าหนดเขตการใชประโยชนทดนในแตละพนทใหเหมาะสมกบชมชนและสภาพแวดลอมโดยมประชาชนในทองถนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการในบรเวณทตนอยอาศยตามหลกการมสวนรวมแบบบรณาการ 6.2.2 สนทร ทารพนธ และคณะฯ การประยกตการส ารวจขอมลระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอศกษา การใชประโยชนทดนชายฝงทะเลบางพนทในจงหวดประจวบครขนธ ไดท าการส ารวจขอมลระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตรถกประยกตใชเพอจ าแนกประเภทพนทการใช ประโยชนทดนใน ต าบลเกาะหลกและต าบลคลองวาฬ จงหวดประจวบครขนธ จากขอมลดาวเทยมเชงตวเลข LANDSAT-5 TM ทมความละเอยดเชงพนท 30 X 30 เมตร ป ค.ศ. 1987 และ 2009 ถกเลอกเพอท าการจ าแนก โดยวธ unsupervised การค านวณขนาดพนทการใชประโยชนทดนใชวธ pixel based สามารถจ าแนกประเภท การใชประโยชนทดน

34

เปน 8 ประเภท ไดแก 1) พนทเกษตรกรรม 2) พนทปาไมบนเขาและเกาะ 3) พนทปาชาย เลน 4) สนามบน 5) พนทเมองและสงปลกสราง 6) พนทดนเปดโลง 7) พนทน าทะเล 8) พนทเพาะเลยงสตวน าและแหลงน า เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนพบวา พนทเกษตรกรรม พนทเมองและสงปลกสรางมขนาดพนท เพมขน 1.84 และ 0.58 ตารางกโลเมตร ตามล าดบ ขณะทพนทเพาะเลยงสตวน าและแหลงน ามขนาดพนทลดลง 2.95 ตารางกโลเมตร 6.3 งำนวจยตำงประเทศ

6.3.1 Joana Almeide,Beatriz Condessa,Pedro Pinto,Jose Antunes Ferreira.(2012) รปแบบภาษในเมองเทศบาล ศกษาลกษณะการจดการการจดกระจายและประสบการณการกอสรางทอยนอกเมองปรมณฑล ศนยกลางประวตศาตรของเมอง Tomar และพนทชนบทหางไกลในเขตเทศบาลไดรบการสญเสยประชากรขณะทรอบวงแหวนชนบทเมองเพมขน สตรการค านวณใหมส าหรบเทศบาล น าเสนอในกระดาษพยายามทจะแกไขแนวโนมเหลานมการเปลยนแปลงสตรใหมในการสะทอนใหเหนถงคาใชจายทแทจรงของโครงสรางพนฐานทเกยวของกนกบแตละการใชประโยชนทดนและพนทในเขตเทศบาล รวมถงการประเมนความถกตองของการลงทนของเทศบาลในโครงสรางพนฐานตามขอบเขตทองถน แกไขการขาดความโปรงใสในการแทนทสตร

บทท 3

วธกำรด ำเนนกำรวจย

งานวจยน เ ปนการรบรระยะไกลหรอเทคนคทางรโมทเซนชง เ พอการศกษาการเปลยนแปลงการใชรปแบบภาษกบการประโยชนทดน 1. วธกำรและขนตอนกำรศกษำ

1.1 ใชขอมลสารสนเทศทางภมศาสตร คอ ขอมลภาพถายดาวเทยมและภาพถายทางอากาศทมการปรบแกแลวจาก The United States Geological Survey: http://earthexplorer.usgs.gov/ ครอบคลมพนทจงหวดพษณโลก

1.2 การเกบภาษตามกระทรวงการคลง การค านวณภาษตาม ราง พ.ร.บ ทดนตามกระทรงการคลง - สตรจดเกบภาษเปนอตรากาวหนา การยกเวน–ลดหยอนภาษเปนขนบนได เหมอนกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา ท าใหคนมทดนมากตองเสยภาษมาก - การตดทงค าวา “สงปลกสราง” จะท าใหราง พ.ร.บ.ใหมฉบบน มความคลองตวมากขน และทส าคญจะสามารถชวยลดการใชดลพนจของเจาหนาททองถนในการตความได และยงท าใหเกดความโปรงใสอกดวย เพราะทอยอาศยในปจจบน มแบบบานเปนจ านวนมาก ทงบานเดยว บานแฝด ทาวนเฮาส ทาวนโฮม อาคารชด อาคารพาณชย บานทรงไทย และยงมบานทมเอกลกษณพเศษของทองถนเชน บานกาแล เปนตน 1.2.1 ภาษทดนเพอเกษตรกรรม คดจากการน าขนาดทดน x ราคาประเมน x อตราเพดาน 0.25% หรอ อตราลดหยอน/อตราทนาจะจายจรง (effective rate) 0.05% 1.2.2 ภาษทดนเพอทอยอาศย บานเดยว 2 ชน ในเขตชานเมอง คดจากการน าขนาดพนทดน x ราคาประเมน x อตราเพดาน 0.05% หรอ อตราลดหยอน/อตราทนาจะจายจรง (effective rate) 0.05-1.00% จายภาษประมาณ 500-5,000 บาท/ป (บานราคาไมเกน 5 ลานบาท. จง x 0.05%) 1.2.3 ภาษทดนเพอพาณชยหรออตสาหกรรม อพารทเมนท 60 หอง ชานเมอง

36

คดเหมอนกบรางภาษทดนและสงปลกสราง แตไมตองน าพนทอาคารมาคด คอ 200 ตารางวา x 20,000 บาท/ตารางวา x 0.20% หรอ 2.00% = จายภาษประมาณ 8,000-80,000 บาท/ป 1.2.4 ภาษทดนเพอรกรางวางเปลา -ทดนวางเปลาไมไดใชงาน 2 ไร ชานเมอง วธคดเหมอนภาษทดนและสงปลกสราง แตอตราภาษ คอ 0.50-2.00% ปท 1-3 800 ตารางวา x 20,000 บาท/ตารางวา. x 2.00% หรอ 0.50% = จายภาษประมาณ 80,000-32,000 บาท/ป สวนปท 4-6 คอ ราคาเพมขน 2 เทา = 160,000 บาท/ป ปท 7-9 คอ ราคาเพมขนอก 2 เทา = 320,000 บาท/ป

-ทดนวางเปลาไมไดใชงาน 1 ไร ใจกลางเมอง วธคดเหมอนภาษทดนและสงปลกสราง แตอตราภาษ คอ 0.50-2.00% ปท 1-3 = 400 ตารางวา x 100,000 บาท/ตารางวา x 2.00% หรอ 0.50% = จายภาษประมาณ 200,000-800,000 บาท/ป ปท 4-6 = ราคาเพมขน 2 เทา = 400,000 บาท/ป ปท 7-9 = ราคาเพมขนอก 2 เทา = 800,000 บาท/ป

1.3 การส ารวจเกบขอมลภาคสนาม ด าเนนการส ารวจเกบขอมล เพอตรวจสอบพนททท าการแปลใหมความถกตองมากยงขน โดยการสอบถามขอมลจากผ ใหญบานเพอใหขอมลทไดเปนขอมลปจจบน การส ารวจภาคสนามจะน าขอมลดาวเทยมซอนทบกบระวางทดนเพอท าฐานขอมล 2. ขอมลและแหลงขอมล

2.1 ขอมลภาพถายดาวเทยม Theos แบบส (Multi-Spectral) และภาพขาว-ด า (Panchromatic) วนท 18 เดอนธนวาคม พ.ศ. 2552 2.2 รปแบบการเสยภาษจากกระทรวงการคลง 3. เครองมอและโปรแกรมทใช

3.1 ระบบคอมพวเตอรพรอมโปรแกรมส าเรจรป ประกอบดวยอปกรณคอมพวเตอร และโปรแกรมทใชในการวเคราะหขอมล

3.1.1 โปรแกรมประมวลผลภาพถายดาวเทยม ERDAS IMAGINE ใชเพอปรบแกภาพถายดาวเทยม

37

3.1.2 โปรแกรมระบบสารสนเทศภมศาสตร โปรแกรม Arc Map ใชเพอการวเคราะหขอมล,ค านวณคาภาษและจดท าแผนท 3.1.3 ใชโปรแกรมจดพมพเอกสาร Microsoft Word 2010

3.2 ขอมลภาพถายดาวเทยมและแผนทครอบคลมพนท 3.2.1 ขอมลภาพถายดาวเทยม Theos แบบส (Multi-Spectral) และภาพขาว-

ด า (Panchromatic) วนท 18 เดอนธนวาคม พ.ศ. 2552 4. กำรประมวลผลขอมลและกำรวเครำะหขอมล 4.1 การจดเตรยมขอมลภาพถายดาวเทยม 4.1.1น าภาพดาวเ ทยมแบบส (Multi-Spectral) และภาพขาว -ด า (Panchromatic) วนท 18 เดอนธนวาคม พ.ศ. 2552 มาซอนทบกนเพอใหภาพมความละเอยดและจ าแนกประเภทไดชดเจน 4.1.2 การตรงพกด (Georeferencing)ภาพถายดาวเทยมใหมพกดตรงภาพถายทางอากาศ 4 .1 . 3 กา รน าภาพดาว เ ทยมแบบส (Multi-Spectral)และภาพขาว -ด า (Panchromatic) ซอนทบกน (Pan Sharpening) 4.2 ท าการค านวณภาษ

38

กรอบแนวคดของงำนวจย

ระวางกรรมสทธทดน

Landuse classification

Rectification & Mosaic

Digitize Pansharpening

รปแบบภาษทดน

สมการค านวณรปแบบภาษ

ภำพ 3 วธกำรศกษำ

39

1. การตรงพกด (Georeferencing)ภาพถายดาวเทยมใหมพกดตรงภาพถายทางอากาศ 1.1 เปดโปรแกรม ERDES 1.2 Geometric correction >> Control Points >> เลอก Polypomial >> Image only >> Polynomial >> ก าหนดจด 4 จด >>Resample

2. การน าภาพดาวเทยมแบบส (Multi-Spectral)และภาพขาว-ด า (Panchromatic)ซอนทบกน (Pan Sharpening) 2.1 เพม File ภาพดาวเทยมแบบส (Multi-Spectral)และภาพขาว-ด า (Panchromatic) 2.2 ท าการซอนทบกน คลก swipe >> เลอนดภาพทซอนกน เมอภาพทง 2 ภาพ ม ต าแหนงทตรงกนแลวสามารถท าการ Resample ได

40

3.การตดภาพ 3.1 เปดโปแกรม ArcMap10 3.2 เขาไปท Arc tool box >> Data Management Tools >> Raster >> Raster Processing >> Clip

3.3 จะปรากฏหนาตาง Clip ในชอง Input Raster เลอกทภาพถายดาวเทยม >> Output Extent ใส Shape file ขอบเขตทตองการตด กดเครองหมายถกในชอง Use Input Features for Clipping Geometry แลวกด OK

41

3.4 จะปรากฏหนาตางขนมาเปนรปแผนท ทท าการตดแลว

4. การน า Shapfile แปลงทดน และภาพเทยมทท าการ Pan Sharpening ซอนทบกน 4.1 เปดโปแกรม ArcMap10 4.2 เปด shapfile และภาพดาวเทยม ดวาระวางทดนตรงกบภาพดาวเทยมหรอไม หากไม ตรงใหท าการเปลยนพกดระวางทดน

42

5. เปลยนพกด 5.1 เขาไปท Arc tool box >> Data Management Tools >> Projections and Transformations >> Feature >> Project 5.2 จะปรากฏหนาตาง Project ชอง Input Dataset เลอก shapfile ระวางทดน >> Output Dataset ใสชอ shapfile ทตองการบนทก >> Output Coordinate เลอก WGS_1984_UTM_Zone_47N >> Geographic Transformation เลอก Indian_1975_To_WGS_1984

6. ท าฐานขอมล 6.1 ท าการเพมชนขอมล

43

6.2 ท าการจ าแนกประเภทการใชประโยชนทดน Lu_Code คอ รหสการใชประโยชนทดน Lu_Type คอ ชอการใชประโยชนทดน

Name คอ ชอผ ถอระวางกรรมสทธทดน Home คอ บานเลขทของผ ถอกรรมสทธทดน

7. การค านวณพนทและค านวณคาภาษตามการใชประโยชนทดน

7.1 คลกทรป เพอท าการเลอกประเภทการใชประโยชนทดน

44

7.2 คลกขวาทชอง Tax_1

7.3 เมอท าการค านวณเสรจแลว จะไดคาตามรปดานลาง ชอง Tax_1 สวนชอง Tax_2 คอ คาภาษททางองคการบรหารสวนต าบลเกบ

45

7.4 สตรการค านวณคาภาษตามการใชประโยชนทดน 1. กำรค ำนวณภำษทดนเพอเกษตรกรรม สตรทค านวณ (ตามกระทรวงการคลง) ขนาดทดน x ราคาประเมน x อตราเพดาน 0.25% หรอ อตราลดหยอน/อตราทนาจะจายจรง (effective rate) 0.05%

46

สตรทางองคการบรหารสวนต าบลค านวณ 1. พนททใชประโยชนเอง ท าเอง คดไรละ 5 บาท = ขนาดทดน(ตารางวา) * ราคาประเมน

47

2. พนทใหเชา ใหเชา คดไรละ 15 บาท = ขนาดทดน(ตารางวา) * ราคาประเมน

48

2. กำรค ำนวณภำษทดนเพอทอยอำศย

สตรทค านวณ (ตามกระทรวงการคลง) -ราคาบานเกน 5 ลานบาท ขนาดพนทดน(ตารางวา) x ราคาประเมน x อตราเพดาน 0.50%

49

-ราคาบานไมเกน 5 ลานบาท ขนาดพนทดน(ตารางวา) x ราคาประเมน x อตราเพดาน 0.05%

50

3. กำรค ำนวณภำษทดนพำณชยกรรม

สตรทค านวณและขององคการบรหารสวนต าบล อตราภาษ = ขนาดทดน(ตารางเมตร) * คาเชา (บาท/ตารางเมตร/เดอน) * 12 * อตราภาษ (12.5%)

51

4. กำรค ำนวณภำษทดนทรกรำงวำงเปลำ

สตรทค านวณ (ตามกระทรวงการคลง) ราคาปานกลางของทดนอยท 20,000 บาท/ตารางวา (8,000,000 บาท/ไร)

52

สตรทางองคการบรหารสวนต าบลค านวณ คดไรละ 60 บาท

53

คาผลตางระหวางสตรทค านวณ (ตามกระทรวงการคลง) กบสตรททางองคการบรหารสวนต าบลค านวณ

54

ตำรำง 3.1 กำรเปรยบเทยบภำษทดนเพอเกษตรกรรม tax_1 คอ คำทค ำนวณตำมกระทรวงกำรคลง tax2 คอ คำททำงองคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำนวณ และคำผลตำงของ tax_1 และ tax2

55

ตำรำง 3.2 กำรเปรยบเทยบภำษทดนเพอทอยอำศย tax_1 คอ คำทค ำนวณตำมกระทรวงกำรคลง tax2 คอ คำททำงองคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำนวณ (หมำยเหต ทำง องคกำรบรหำรสวนต ำบลไมจดเกบภำษทดนเพอทอยอำศย กรณรำคำบำนเกน 5 ลำน และคำผลตำงของ tax_1 และ tax2

56

ตำรำง 3.3 กำรเปรยบเทยบภำษทดนเพอทอยอำศย tax_1 คอ คำทค ำนวณตำมกระทรวงกำรคลง tax2 คอ คำททำงองคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำนวณ (หมำยเหต ทำง องคกำรบรหำรสวนต ำบลไมจดเกบภำษทดนเพอทอยอำศย กรณรำคำบำนไมเกน 5 ลำน และคำผลตำงของ tax_1 และ tax2

57

ตำรำง 3.4 กำรเปรยบเทยบภำษทดนพำณชยกรรม tax_1 คอ คำทค ำนวณตำมกระทรวงกำรคลง tax2 คอ คำททำงองคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำนวณและคำผลตำงของ tax_1 และ tax2

58

ตำรำง 3.5 กำรเปรยบเทยบภำษทดนทรกรำงวำงเปลำ tax_1 คอ คำทค ำนวณตำมกระทรวงกำรคลง tax2 คอ คำททำงองคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำนวณและคำผลตำงของ tax_1 และ tax2

บทท 4

ผลกำรด ำเนนงำนวจย

ในทองถนของเรามการจดเกบภาษรายไดอย 3 อยางคอ ภาษททองท ภาษโรงเรอนและทดน และภาษปาย โดยใชภมสารสนเทศในการจดเกบภาษทดน คดจากการใชประโยชนทดนและขนาดของทดนใชภาพถายดาวเทยมจ าแนกการใชประโยชนทดน อาทเชน ดานการเกษตรใชส าหรบการจ าแนกพนทปลกขาว ออย ขาวโพด ยางพารา ฯลฯ การวางผงเมอง โดยใชภาพถายดาวเทยมส ารวจการเปลยนแปลงความหนาแนนของชมชน จากเหตผลดงกลาวขางตนจงไดมการจ าแนกการใชประโยชนทดนตางๆในการการค านวณภาษทดน ภาษแตละประเภทมวธการค านวณทตางออกไปตามประเภทการใชประโยชนทดน รปแบบภาษสามารถเปลยนแปลงไปได เมอพนทนนมการใชประโยชนอยางอน จงท าใหคาภาษมการเปลยนแปลงไป แตถาใช GIS ในการจดเกบภาษทดนจะชวยใหมขอมลละเอยดและครอบคลมมากกวาและจะชวยใหเงนทตองเสยภาษ ไมเลดรอดจากระบบไปได เพอใหเกดความเทาเทยมกนซงสามารถน ามาใชในการตรวจสอบการเปลยนแปลงของพนทในปจจบนและอนาคตได

4.1 พนทศกษำ หม 8 บานทาโพธ มขนาดพนท 7.32 ตารางกโลเมตร (4,578.10 ไร) พนทสวนทเปนราชการ,ถนน,แมน า 0.37 ตารางกโลเมตร (231.24 ไร ) พนทสวนทเปนของประชาชน มพนท 313 แปลง 6.60 ตารางกโลเมตร (4,125.36 ไร)

4.2 ประเภทกำรใชประโยชนทดน การใชทดนสวนใหญจะเปนการใชทดนประเภทเกษตรกรรม มจ านวน 215 แปลง มพนท 3,217,024 ตารางเมตร (2,010.64 ไร) คดเปนรอยละ 68.69 ของพนท ประเภททอยอาศย มจ านวน 54 แปลง มพนท 1,475,808 ตารางเมตร (922.38 ไร) คดเปนรอยละ 17.25 ของพนท ประเภทพาณชยกรรม มจ านวน 36 แปลง มพนท 1,231,712 ตารางเมตร(796.82 ไร) คดเปนรอยละ 11.50 ของพนท ประเภททรกรางวางเปลา มจ านวน 8 แปลง มพนท 632,832 ตารางเมตร (395.52 ไร) คดเปนรอยละ 2.56 ของพนท พนททเปนแมน า ถนน ทรพยสนทเปนของรฐบาลจะไมมการเสยภาษ

60

ภำพ 4 แผ

นทแส

ดงกำ

รใชป

ระโยชน

ทดน

61

ตาราง 4.1 การใชประโยชนทดน ประเภทกำรใชทดน จ ำนวนแปลง พนท ตำรำงเมตร ไร %

เกษตรกรรม 215 3,217,024 2,010.64 68.69 ทอยอาศย 54 1,475,808 922.38 17.25 พาณชยกรรม 36 1,231,712 796.82 11.50 ทรกรางวางเปลา 8 632,832 395.52 2.56 รวม 313 6,557,376 4,125.36 100

4.3 ผลกำรค ำนวณภำษตำมกำรด ำเนนงำนขององคกำรบรกำรสวนต ำบล คาภาษของแตละประเภทขององคการบรหารสวนต าบล ประเภทเกษตรกรรมคดเปนเงน 13,096.8 บาท ประเภททอยอาศยคดเปนเงน 0 บาท ทางองคบรหารสวนต าบลไมไดเกบภาษทอยอาศย ประเภทพาณชยกรรมคดเปนเงน 184,163 บาท ประเภททรกรางวางเปลาคดเปนเงน 1,986.6 บาท ตามล าดบ ตาราง 4.2 คาภาษขององคการบรหารสวนต าบล ประเภทกำรใชทดน พนท (ไร) จ ำนวนเงน (บำท)

เกษตรกรรม 2,010.64 13,096.8 ทอยอาศย 922.38 0 พาณชยกรรม 796.82 184,163.0 ทรกรางวางเปลา 395.52 1,986.6 รวม 4,125.36 199,246.4

4.4 ผลกำรค ำนวณภำษดวยภมสำรสนเทศ คาภาษทค านวณดวยภมสารสนเทศประเภทเกษตรกรรมคดเปนเงน 77,862.4 บาท ประเภททอยอาศยคดเปนเงน 228,680.0 บาท ประเภทพาณชยกรรมคดเปนเงน 183,200.0 บาท ประเภททรกรางวางเปลาคดเปนเงน 1,324,400.0 บาท ตามล าดบ

62

ตาราง 4.3 คาภาษทค านวณดวยภมสารสนเทศ ประเภทกำรใชทดน พนท (ไร) จ ำนวนเงน (บำท)

เกษตรกรรม 2,010.64 77,862.4 ทอยอาศย 922.38 228,680.0 พาณชยกรรม 796.82 183,200.0 ทรกรางวางเปลา 395.52 1,324,400.0 รวม 4,125.36 1,814,142.4

4.5 ผลตำงระหวำงกำรค ำนวณทำงองคบรหำรสวนต ำบลและกำรค ำนวณดวยภมสำรสนเทศ ผลตางของคาภาษแตละประเภทระหวางขององคบรหารสวนต าบลและการค านวณดวย GIS ประเภทเกษตรกรรมคดเปนเงน 64,765.6 บาท ประเภททอยอาศยคดเปนเงน 228,680.0 บาท ประเภทพาณชยกรรมคดเปนเงน 963.0บาท ประเภททรกรางวางเปลาคดเปนเงน 1,322,143.4 บาท ตามล าดบ ตาราง 4.4 ผลตางระหวางการค านวณทางองคบรหารสวนต าบลและการค านวณดวยภมสารสนเทศ ประเภทกำรใชทดน ผลตำง (บำท)

เกษตรกรรม 64,765.6 ทอยอาศย 228,680.0 พาณชยกรรม 963.0 ทรกรางวางเปลา 1,322,143.4 รวม 1,616,551.4

63

จากการค านวณคาภาษทดน ของหม 8 ต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก โดยใชภาพถายดาวเทยม จ าแนกประเภทของการใชประโยชนทดน ไดเปน 4 ประเภท ไดแก ภาษทดนเพอเกษตรกรรม ภาษทดนเพอทอยอาศย ภาษทดนพาณชยกรรม และภาษทดนทรกรางวางเปลา ในการค านวณคาภาษทดนของแตละประเภทตามกระทรวงการคลงและการค านวณคาภาษททาง อ.บ.ต.ไดท าการค านวณ จะพบวามความแตกตางกน แตการใชภมสารสนเทศมาใชในการจดเกบภาษทดน ท าใหมความสะดวก งาย และมความแมนย า การเสยภาษอาจมการเปลยนแปลงไปจากปจจบน จากเดมพนททเปนเกษตรกรรมไดมการเปลยนแปลงไปเปนทอยอาศย พาณชยกรรม ฯลฯ จงท าใหการเสยภาษไมเทาเดมและอาจเพมขนมากเทาตว การใชภมสารสนเทศมาใชในการจดเกบภาษจะเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษ เพมความเขมงวดทางกฎหมายกบผหลบเลยงภาษ สรางนวตกรรมบรการรปแบบใหมๆ และเสรมการบรการทมอยใหหลากหลาย สะดวก รวดเรวยงขนแลวยงพรอมสนบสนนมาตรการทางภาษ เพอใหธรกจไทยสามารถแขงขนไดในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC ดวย จากการวเคราะหการค านวณคาภาษ จากขนาดพนทและการใชประโยชนทดน พบวามการสมพนธกน เมอขนาดพนทเพมขนหรอลดลงและการใชประโยชนทดนมการเปลยนแปลงไป จะท าใหการจายเงนคาภาษมากขนหรอนอยลง

บทท 5

สรปผลกำรศกษำ อภปรำยผลและขอเสนอแนะ

ผลจากการศกษาเรองรปแบบภาษทดนกบการใชประโยชนทดนมวตถประสงค 2 ขอ คอ 1. เพอพฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดนดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร 2. เพอศกษารปแบบการเปลยนแปลงการเสยภาษกบการใชประโยชนทดนในเขตต าบลทาโพธ อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก วตถประสงคในแตละขอมการศกษาและใชวธการวเคราะหทตางกน จงมการสรปผลการศกษาในทกหวขอของงานวจยนมาไวในบทน 5.1 สรปผลกำรศกษำ ในปจจบนพ น ททก ท ตองมการเสยภาษ ยกเ วนสวนท เ ปนสาธารณะ สวนของพระมหากษตรย สวนของราชการ จะไมเสยเสยภาษ ในการเสยภาษจะเสยตามประเภทการใชประโยชนทดน โดยจะใชภาพถายดาวเทยม Theos ในการจ าแนกประเภทการใชประโยชนทดน จะเหนไดวาการใชประโยชนมการเปลยนแปลงไป เมอมการเปลยนแปลงการเสยภาษกจะเปลยนแปลงดวยเชนกน โดยการค านวณคาภาษจะคดจากการใชประโยชนทดนและขนาดของทดน จะน าเขาขอมลโดยใชภมสารสนเทศ 1. กำรพฒนำฐำนขอมลสำรสนเทศทดนดวยระบบสำรสนเทศภมศำสตร การพฒนาฐานขอมลสารสนเทศทดน ท าใหมการไดมาซงขอมล ทถกตอง ครบถวน และรวดเรว โดยใชระบบสารสนเทศ เปนเครองมอในการแปลงขอมล ใหอยในรปของสารสนเทศ ทพรอมใชงานไดทนทโดยขอมลตองมความถกตอง ทนสมย มความซ าซอนของขอมลนอยทสดและมการแบงกนใชงานขอมล ทงน การพฒนาระบบสารสนเทศใหตอบสนองตอวตถประสงคของผ ใชระบบ ตองเรมตนจากการออกแบบระบบทดซงระบบสารสนเทศทไดรบการออกแบบ มาเปนอยางดแลวนน เมอน าไปด าเนนการพฒนากจะสามารถสอดรบกบภารกจของหนวยงานใหมความสมบรณ ทนสมย เขาถง และใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

65

2. รปแบบกำรเปลยนแปลงกำรเสยภำษกบกำรใชประโยชนทดน การใชภาพถายดาวเทยมในการศกษาการใชประโยชนทดนแตละประเภท มการจ าแนกเปนหลายประเภทดวยกน จากเดมเปนพนทเกษตรกรรมเปลยนเปนพนทอยอาศย พนทเกษตรกรรมเปลยนเปนพนทพาณชยกรรม พนทเกษตรกรรมเปลยนเปนทรกรางวางเปลา ซงการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนท าใหเกดการเสยภาษทตางกนออกไป ปจจบนการเสยภาษการใชประโยชนทดนประเภทพาณชยกรรม จะคอนขางสง เมอท าการค านวณตามกระทรวงการคลง ทาง อ.บ.ต. จะมการเสยคาภาษทกประเภท ยกเวนประเภททอยอาศยยงไมมการจดเกบภาษ แตทางกระทรวงการคลงไดมการจดเกบภาษประเภททอยอาศยแลวจ าแนกไปตามประเภทตางๆของบาน จะเหนไดวาการใชประโยชนทดนมผลตอการเสยภาษ เมอมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจะท าใหคาภาษเปลยนแปลงไปจากเดม 5.2 อภปรำยผล จากการค านวณคาภาษของแตละประเภทปจจยทมผลท าใหคาภาษไมคงทคอ การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน การค านวณคาภาษดวยภมสารสนเทศจะมประสทธกวา เพราะการใชภาพดาวเทยมในการแบงประเภทการใชทดนจะเหนไดชดเจน เมอดความสมพนธการใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในการศกษาการใชประโยชนทดน จากการทบทวนวรรณกรรมของนางสาวปวณา เปรมเจรญ การประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรศกษาการใชทดน ในเขต เทศบาลเมองแสนสข จงหวดชลบร ไดศกษาการใชประโยชนทดนป พ.ศ.2554 สภาพปญหาทเกดจากการใชประโยชนทดนและแนวทางการปรบปรงและพฒนาการใชประโยชนทดน ในเขตเทศบาลเมองแสนสข จงหวดชลบร โดยการประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรจดการขอมลเชงพนททรวบรวมไดจากหนวยงานทเกยวของ วเคราะหรวมกบขอมลการส า รวจและขอมลแบบสอบถามการใชประโยชนทดนในภมประเทศ ผลการศกษา พบวา การใชประโยชนทดนป พ.ศ.2554 ในเขตเทศบาลเมองแสนสขจ าแนกได 5 ประเภท ไดแกพนทชมชนและสงปลกสราง พนทเบดเตลด พนทแหลงน าธรรมชาต พนทเกษตรกรรม และพนทปาไม โดยพนทชมชนและสงปลกสรางมมากทสด คดเปนรอยละ 88.9 ของพนทศกษา (20.268 ตารางกโลเมตร) มลกษณะการใชประโยชนทดนแบบผสมเพอการอยอาศย การพาณชยและการบรการ กระจายตวไปตามพนทสถานท ทองเทยว สถาบนการศกษา และเสนทางคมนาคมขนสง โดยเฉพาะตามแนวเสนทางคมนาคมสายหลกทมลกษณะการใชทดนหนาแนนและกระจกตวอยบรเวณสแยกถนน สอดคลองกบผลการศกษาสภาพปญหาทเกดจากการใชประโยชนทดนทพบวา ปญหาสวนใหญเกดจากการใชประโยชนทดนประเภทพนทชมชนและสงปลกสราง โดยเฉพาะ กจกรรมเชงพาณชยและทอย

66

อาศยบรเวณสองขางเสนทางคมนาคมสายหลก กอใหเกดปญหาดานการจราจร เสยง รบกวน ทศนยภาพ และการกระท าทผดกฎหมาย ดงนนแนวทางการพฒนาพนทเมอง ควรวางผงเมองตามลกษณะการกระจายตวของเสนทางคมนาคม สายหลกและสายรองตามล าดบ ก าหนดพนทการเจรญเตบโตของเมองและก าหนดเขตการใชประโยชนทดนในแตละพนทใหเหมาะสมกบชมชนและสภาพแวดลอมโดยมประชาชนในทองถนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการในบรเวณทตนอยอาศยตามหลกการมสวนรวมแบบบรณาการ สนทร ทารพนธ และคณะฯ การประยกตการส ารวจขอมลระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอศกษาการใชประโยชนทดนชายฝงทะเลบางพนทในจงหวดประจวบครขนธ ไดท าการส ารวจขอมลระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตรถกประยกตใชเพอจ าแนกประเภทพนทการใช ประโยชนทดนใน ต าบลเกาะหลกและต าบลคลองวาฬ จงหวดประจวบครขนธ จากขอมลดาวเทยมเชงตวเลข LANDSAT-5 TM ทมความละเอยดเชงพนท 30 X 30 เมตร ป ค.ศ. 1987 และ 2009 ถกเลอกเพอท าการจ าแนก โดยวธ unsupervised การค านวณขนาดพนทการใชประโยชนทดนใชวธ pixel based สามารถจ าแนกประเภท การใชประโยชนทดนเปน 8 ประเภท ไดแก 1) พนทเกษตรกรรม 2) พนทปาไมบนเขาและเกาะ 3) พนทปาชาย เลน 4) สนามบน 5) พนทเมองและสงปลกสราง 6) พนทดนเปดโลง 7) พนทน าทะเล 8) พนทเพาะเลยงสตวน าและแหลงน า เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนพบวา พนทเกษตรกรรม พนทเมองและสงปลกสรางมขนาดพนท เพมขน 1.84 และ 0.58 ตารางกโลเมตร ตามล าดบ ขณะทพนทเพาะเลยงสตวน าและแหลงน ามขนาดพนทลดลง 2.95 ตารางกโลเมตร 5.3 ปญหำและอปสรรคในกำรท ำวจย 1 .ขอมลมความส าคญ จงท าใหขอมลทไดมาไมครบ ไดเปนบางสวน 2. พนททเปนเกษตรกรรมและพนททงราง หาผ ถอกรรมสทธทดนไดยาก 5.4 ขอเสนอแนะ 1. ขอมลทไดมามความส าคญ จะตองค านงถงความปลอดภยของการเขาถงขอมล 2. ควรมการศกษาเพมเตมเกยวกบขอมลการค านวณคาภาษแตละประเภท 3. สามารถน าไปพฒนาท าเวบในการจดเกบภาษทดนได

บรรณำนกรม

68

บรรณำนกรม

ศนยขอมลประเทศไทย.ขอมลทเกยวของกบต ำบลทำโพธ. สบคนจาก http://phitsanulok.kapook.com วนทคนขอมล : 7 กนยายน 2558. THailand Earth Observation System (THEOS). ดำวเทยม THEOS. สบคนจาก http://theos.gistda.or.th/index.php/about-theos/theos-satellite- วนทคนขอมล : 10 กนยายน 2558. สมเจตน เจตนสนทรเวทน. คณลกษณะของดำวเทยม THEOS. สบคนจาก http://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3107 วนทคนขอมล : 10 กนยายน 2558. แหลงเรยนรส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน). กำรท ำงำนของระบบดำวเทยม THEOS. สบคนจาก http://fieldtrip.ipst.ac.th/intro_sub_content.php?content_id=34&content_folder_id =416 วนทคนขอมล : 10 กนยายน 2558. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม. ประโยชนของ Remote sensing. สบคนจาก http://civil11korat.tripod.com/Data/RS.htm#r3 วนทคนขอมล : 10 กนยายน 2558. หนวยวจยระบบภมสารสนเทศเพอการพฒนาทองถน มธ. (GCOM). Globle Positioning System : GPS. สบคนจาก http://www.scitu.net/gcom/?p=901#sthash.0dQsL9dH.dpuf วนทคนขอมล : 10 กนยายน2558. ผดงพล ช านาญเวยง. กำรน ำ GPS มำประยกตใช เพอประโยชนในกำรด ำเนนชวต. สบคนจาก http://wut007.blogspot.com/2012/07/gps.html วนทคนขอมล : 12 กนยายน 2558. สถต วชรกตต. กำรใชประโยชนทดน. วนทคนขอมล : 12 กนยายน 2558.Joana Almeide,Beatriz Condessa,Pedro Pinto,Jose Antunes Ferreira.(2012). Municipal Urbanization Tax and land-use management-Thecase of Tomar,Portugal. ชรตน มงคลสวสด และคณะ ฯ. (2546). กำรประยกตระบบสำรสนเทศภมศำสตรเพอ สนบสนนกำรจดเกบภำษโรงเรอนและทดน:กรณศกษำในเทศบำลเมองกำฬสนธ. ภาควชาวทยาคอมพวเตอร,มหาลทยาลยขอนแกน

69

อบล ยะไวทย. (2541). กำรศกษำปญหำกำรจดเกบรำยไดขององคกำรบรหำรสวนต ำบลใน

จงหวดเชยงใหม. คนควาแบบอสระรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการเมองและการ ปกครอง,มหาวทยาลยเชยงใหม. ประไพพศ ลลตาภรณ. (2537).ควำมพยำยำมในกำรจดเกบรำยไดของเทศบำลนคร เชยงใหม. วทยานพนธ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยเชยงใหม. ธรรมกตต ขวญเกอ.(2552).ปญหำกำรจดเกบภำษทดนและสงปลกสรำง:ศกษำกรณกำร

ตควำมทรพยสนทไมตองเสยภำษ.หวหนาสาขาวชานตศาสตร,วทยาลยราชพฤกษ. ภาวด เกดทงยง.(2555).กำรศกษำเพอวเครำะหปญหำกำรจดเกบภำษโรงเรอนและทดน

เพอและภำษบ ำรงทองท เปรยบเทยบกบรำงภำษทดนและสงปลกสรำง.รฐ ประศาสนศาสตรมหาบณฑต. สไบทอง กนนะ.(2556). ผลกระทบสงแวดลอมจำกกำรเปลยนแปลงกำรใชประโยชนทดน เชงทองเทยวอ ำเภอสวนผงจงหวดรำชบร.วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการ สงแวดลอม) ปวณา เปรมเจรญ.กำรประยกตระบบสำรสนเทศภมศำสตรศกษำกำรใชทดน ในเขต

เทศบำลเมองแสนสข จงหวดชลบร, มหาวทยาลยเกษมบณฑต. สนทร ทารพนธ และคณะฯ .กำรประยกตกำรส ำรวจขอมลระยะไกลและระบบสำรสนเทศ ภมศำสตรเพอศกษำ กำรใชประโยชนทดนชำยฝงทะเลบำงพนทในจงหวด ประจวบครขนธ

ภำคผนวก

71

71

การใช ประเภท ทดน อาคาร

พนทเชา รายได ขนาดทดน

ท าเล ราคาประเมนทดน ขนาดอาคาร ราคาประเมนสงปลกสราง ภาษทจายในปจจบน รางภาษทดนและสงปลกสราง รางภาษทดนเพอบ ารงทองท

ภาษบ ารงทองท ภาษโรงเรอนและทดน

อตราเพดาน อตราทลดหยอน

อตราเพดาน อตราทลดหยอน

เกษตรกรรม 12.5% 0.25% 0.05% 0.25% 0.05%

1.1 ไรนา 10.0 ไร พนทยงไมพฒนา 40,000 บ./ไร - - บ./ ตร.ม. 475 - 1,000 200 1,000 200

1.2 ไรนา 10.0 ไร พนทพฒนาแลว 200,000 บ./ไร - - บ./ ตร.ม. 4,455 - 5,000 1,000 5,000 1,000

ทอยอาศย 12.5% 0.50% 0.05-0.10% 0.50% 0.05-0.10%

2.1 บานเดยว 2 ชน 50 ตร.ว. ชานเมอง 20,000 บ./ตร.ว. 200 ตร.ม. 12,500 บ./ ตร.ม. - - 17,500 1,750 5,000 500

2.2 บานเดยว 2 ชน 50 ตร.ว. กลางเมอง 100,000 บ./ตร.ว. 200 ตร.ม. 12,500 บ./ ตร.ม. - - 37,500 7,500 25,000 5,000

2.3 บานเดยว 4 ชน 50 ตร.ว. กลางเมอง 20,000 บ./ตร.ว. 400 ตร.ม. 15,000 บ./ ตร.ม. - - 35,000 7,000 5,000 1,000

เชงพาณชย 12.5% 2.00% 0.2-1.0% 2.00% 0.20%

3.1 ตกแถว 4 ชนครง 50 บ./ตร.ม./เดอน 240 ตร.ว. ชานเมอง 20,000 บ./ตร.ว. 300 ตร.ม. 8,000 บ./ ตร.ม. - 22,500 57,600 5,760 9,600 960

3.2 อพารทเมนท 60 หอง 1,200 บ./หอง/เดอน 0.5 ไร ชานเมอง 20,000 บ./ตร.ว. 2,000 ตร.ม. 13,500 บ./ ตร.ม. - 48,600 620,000 62,000 80,000 8,000

3.3 เซอรวสอพารทเมนท 170 หอง 42,000 บ./หอง/เดอน 1.0 ไร กลางเมอง 150,000 บ./ตร.ว. 10,000 ตร.ม. 21,500 บ./ ตร.ม. - 4,248,000 5,500,000 1,100,000 1,200,000 120,000

3.4 โรงแรม 340 หอง 2,500 บ./หอง/เดอน 2.0 ไร กลางเมอง 200,000 บ./ตร.ว. 20,000 ตร.ม. 21,500 บ./ ตร.ม. - 11,634,375 11,800,000 5,900,000 3,200,000 320,000

3.5 ส านกงาน 12,000 ตรม. 650 บ./ตร.ม./เดอน 2.0 ไร กลางเมอง 200,000 บ./ตร.ว. 20,000 ตร.ม. 26,000 บ./ ตร.ม. - 4,972,500 13,600,000 6,800,000 3,200,000 320,000

3.6 หาง 30,000 ตร.ม. 750 บ./ตร.ม./เดอน 5.0 ไร กลางเมอง 200,000 บ./ตร.ว. 50,000 ตร.ม. 23,500 บ./ ตร.ม. - 14,343,750 31,500,000 15,750,000 8,000,000 800,000

ทดนวางเปลา 12.5% 2.00% 0.20% 2.00% 0.50%

4.1 ทดนไมไดใชงาน ปท 1-3 2.0 ไร ชานเมอง 20,000 บ./ตร.ว. - - 79,980 - 320,000 32,000 320,000 80,000

ทดนไมไดใชงาน ปท 4-6 64,000 160,000

ทดนไมไดใชงาน ปท 7ขนไป 128,000 320,000

4.2 ทดนไมไดใชงาน ปท 1-3 1.0 ไร กลางเมอง 100,000 บ./ตร.ว. - - 199,990 - 800,000 80,000 800,000 200,000

ทดนไมไดใชงาน ปท4 -6 160,000 400,000

ทดนไมไดใชงาน ปท 7ขนไป 320,000 800,000

ทมา : กระทรวงการคลง

ประวตผวจย

73

ประวตผวจย

ชอ - นามสกล สวรรณา ยาเถน

วน เดอน ป 3 พฤษภาคม 2537

ทอยปจจบน 59 หม 3 ต าบลพบพระ อ าเภอพบพระ จงหวดตาก 63160

ประวตการศกษา

พ. ศ. 2548 (ประถมศกษา) โรงเรยนชมชนบานพบพระ จงหวดตาก

พ. ศ. 2554 (มธยมศกษา) โรงเรยนพบพระวทยาคม จงหวดตาก

พ. ศ. 2555 วท.บ. (ภมศาสตร) มหาวทยาลยนเรศวร