Leefwijze van de mens

Inleiding (Lisa): -Vraagstelling:Hoe beïnvloeden wij de leefwijze van de mens in het poolgebied?- Hypothese:Wij denken dat door de grote invloed van de mens (bijvoorbeeld CO2 uitstoot) het klimaat radicaal verandert waardoor mensen in het poolgebied in het nadeel zijn. - Gekozen Gebied:Poolgebied in Rusland

Abiotische kenmerken gebied (Eva):Abiotische kenmerken zijn de kenmerken zijn de niet-levende kenmerken van een plaats. De Abiotische kenmerken van ons gekozen gebied, dus de kenmerken van het poolgebied in Rusland zijn:

De samenstelling van de bodem Rusland heeft een toendra klimaat. Een toendra is een gebied zonder bomen aan de rand van een poolgebied. Microklimaat:

Klimaat/BegroeiingDe begroeiing bestaat uit grassen, mossen en dwergstruiken. De toendra is niet geschikt voor groei van hogere planten, dit komt doordat de bodem minstens 6 maanden bevroren is of bedekt is met sneeuw. Het groeiseizoen is dus zeer kort.

ReliëfRusland heeft vooral toendra’s, er zijn ook gebergtes maar die liggen vooral in het oostelijke deel van Rusland. Gebergtes hebben invloed op het klimaat, ze kunnen juist koude of warme lucht tegenhouden.

MicroklimaatDit houdt in dat omstandigheden op zeer kleine schaal anders zijn dan je zou verwachten.

WaterDe toendra’s bestaan voor een groot gedeelte ook uit permafrost. Permafrost is ondergrond die nooit helemaal ontdooit. Het bouwen op permafrost is moeilijk, omdat de bovenste laag, de actieve laag, steeds verandert van hoogte omdat deze smelt.

Beschrijving leefgemeenschap/ Biotische kenmerken gebied (Lisa):Biotische kenmerken van een gebied zijn de invloeden die te maken hebben met de leefwijze van organismen, inclusief de mens. Bijvoorbeeld, een populatie vossen eet konijnen. Ze eten die konijnen om in leven te blijven. Als dan het aantal konijnen afneemt, neemt ook het aantal vossen af omdat die niet genoeg eten hebben. Een voorbeeld hiervan in het poolgebied in Rusland is het aantal lemmingen. Die worden vooral gegeten door vossen en wolven. Het aantal lemmingen verschilt enorm per jaar. Door voedseltekorten zijn er het ene jaar heel weinig, wat ervoor zorgt dat er dan ook heel weinig vossen en wolven zijn en het andere jaar zijn er weer veel, en dan zijn er ook weer veel meer vossen. De twee soorten hebben elkaar dus eigenlijk nodig om te overleven. De schommelingen in het populatie aantal worden dus vooral veroorzaakt door biotische en abiotische factoren maar ook door het klimaat.

Effecten klimaatverandering op abiotische/biotische factoren (Eva):De effecten van de klimaaverandering op deze factoren is dus vooral het smelten van het permafrost. Door dit smelten ontstaan er scheuren in muren van woningen en zakken bijvoorbeeld bomen weg die hun wortels in het actieve permafrost hebben staan.Mensen zullen hierdoor hun woningen moeten verlaten omdat het dan niet meer veilig is om hier te kunnen wonen. In de grond zitten ook grote hoeveelheden methaan opgeslagen, deze kunnen ook vrij komen na smelten van ondergrond.Ook wordt er vermoed dat er over 10-15 jaar men tijdens de zomer per schip vanuit Kiel, een Duitse havenstad aan de Oostzee, er over de Noorpool naar Japan gevaren kan worden.

Gevolgen klimaatverandering voor leefwijze van de plaatselijke bevolking (Lisa):De leefwijze van de mens op het poolgebied in Rusland zal sterk veranderen in de loop van de jaren. Aangezien veel van het ijs zal smelten zal de bevolking hun leefwijze zeer moeten aanpassen. Nu wonen er ongeveer 1500 eskimo’s in Rusland, en dan vooral in Siberië. Het is voor deze mensen nu wel moeilijk om er te leven. Er ligt een laag ijs op het gebied en alleen de bovenste 10 centimeter daarvan smelt in de zomermaanden. Als de temperatuur toeneemt, zal het ijs smelten en is het moeilijker voor de dieren om zich er te verplaatsen. Het voedsel zal dan dus afnemen. Ook zal het smelten van de ijs-/ en zeeschotsen zorgen voor een ruigere zee, wat het jagen op walvissen en zeehonden moeilijker zal maken. Er zullen door de klimaatverandering ook onregelmatigere veranderingen van het weer voordoen, waar de eskimo’s niet op voorbereidt zijn en waar ze niet zo snel mee om kunnen gaan. Na een tijd zullen de eskimo’s of moeten verhuizen naar andere gebieden waar nog wel genoeg ijs ligt en hun gewoontes voortzetten, of ze moeten hun gewoontes drastisch aan gaan passen.

Mogelijke maatregelen negatieve gevolgen te beperken (Eva):De meest voor de hand liggende maatregel is het stoppen van de opwarming van de aarde, waardoor er dus geen sneeuw kan gaan smelten. Om dit te laten werken moeten we dus onze CO2 uitstoot gaan beperken. Ook zijn er afspraken gemaakt over emissierechten. Bedrijven of landen hebben een recht op een bepaalde hoeveelheid broeikasgas uit te stoten, als ze wat overhouden kunnen ze deze doorverkopen aan andere bedrijven die tekort komen. Als je boven je toegestaande uitstoot zit, moet je ook bijbetalen. Hiermee worden bedrijven dus gestimuleerd om de uitstoot zo klein mogelijk te houden.

Voordelen (Eva): Naast de nadelen zijn er ook voordelen aan de klimaatverandering op het ecosysteem. Er zullen nieuwe scheepvaartroutes ontstaan, die transporten korter en goedkoper zullen maken. Hierdoor kan handel opbloeien. Ook zal het mogelijk worden om diamanten en andere grondstoffen te vinden, wat eerst niet mogelijk was door de permafrost. Ook gewassen zullen beter groeien, dit komt omdat de winters dan hogere temperaturen krijgen waardoor het groeiseizoen verlengd wordt.

Eigen mening gevolgen klimaat verandering op het ecosysteem (Lisa + Eva) Lisa

Mijn mening is dat we ons meer bezig moeten houden met hoe wij het versterkte broeikaseffect tegen kunnen gaan. Nu horen we heel vaak op het nieuws en op tv wat er nu allemaal voor ernstige dingen gebeuren door het versterkte broeikaseffect en ik denk dat wij minder aandacht moeten focussen op het feit dat dat zo is, en meer aandacht op hoe wij het kunnen tegengaan.

EvaMijn mening is dat we beter moeten gaan nadenken welke gevolgen wij allemaal met ons meedragen. Het veranderen van ecosystemen is natuurlijk onontkoombaar, want dit gebeurt al zolang de aarde bestaat. Maar de veranderingen in ecosystemen die nu spelen, waardoor zelfs klimaatzones veranderen, gebeuren niet zomaar. Ik denk dat de mens hier zeker invloed op heeft. En ik denk dat als wij slechte invloed uitoefenen op de ecosystemen, dat we ook goede invloed kunnen uitoefenen.

Mijn naam is Ann Daniels, ik ben moeder van vier kinderen en ik woon in Devon, in het

zuidwesten van Engeland. De afgelopen twaalf jaar heb ik voor mijn werk veel naar het

poolgebied gereisd , vooral naar Nunavut in Canada, het noorden van Rusland en de

Noordelijke IJszee.

English | Dutch

Ik heb zes expedities uitgevoerd op de Noordelijke IJszee, waarbij ik meer dan 2200 km per slee

heb gereisd en meer dan 223 dagen heb doorgebracht in temperaturen ver onder het vriespunt.

Tijdens die 12 noordelijke jaren heb ik veranderingen zien plaatsvinden in het ijsdek en heb ik

steeds meer extreme temperaturen en onverwachte stormen meegemaakt.

Ik heb gewerkt met de schoolkinderen van Resolute Bay in Nunavut en heb de lokale bewoners

ontmoet van Khatanga op het Taymyr schiereiland in het noorden van Rusland. Het is verdrietig

om te zien welke effecten de veranderingen in het milieu hebben op het leven van de inheemse

bevolking.  Ze kunnen vaak niet meer leven volgens hun traditionele levenswijze en hun

toekomst is onzeker.

Hoe je tijdens een reis over de Noordelijke IJszee moet overleven, heb ik geleerd toen ik in 1997

deel uitmaakte van een estafette-expeditie naar de Noordpool. Ondanks dat de expeditie niet

wetenschappelijk van aard was, was dit wel de eerste keer dat ik de aard van het zee-ijs begon

te begrijpen en een passie ontwikkelde voor het poolgebied en haar krachtige en toch zo

kwetsbare ecosysteem. Hoewel we wel open water zijn tegengekomen tijdens deze expeditie te

voet, was het nooit nodig om te zwemmen om de Noordpool te bereiken. Vijf jaar later was dat

anders. We hoopten toen een wereldrecord neer te zetten door als eerste team bestaand uit

alleen maar vrouwen te voet zowel de Noord- als de Zuidpool te bereiken.  Tijdens deze

expeditie hebben we ook wetenschappelijke data verzameld en een Amerikaanse stichting

geholpen die ook in de poolgebieden aan het werk was, in samenwerking met verschillende

Britse universiteiten.  Tijdens de expeditie zijn we zo veel open water tegen gekomen dat we vele

malen hebben moeten zwemmen en de sleeën als kano moesten gebruiken om onze

bestemming te kunnen bereiken. Het ijs was ook veel beweeglijker en brak constant onder onze

voeten. Soms konden we niet eens genoeg ijs vinden om onze route te kunnen volgen en

moesten we zigzaggend van de ene ijsschots naar de andere. Het was een beangstigende

ervaring, niet alleen vanwege de fysieke uitdaging van het doorkruisen van zo'n ijsvlakte, maar

ook vanwege het besef dat dit majestueuze en prachtige ijslandschap bedreigd wordt door

krachten van buiten.

In 2005 heb ik drie weken doorgebracht in het noorden van Rusland en heb daar de lokale

bewoners leren kennen. Ik had schoolboeken meegebracht voor hun lokale school. Zij hebben

me verteld over de veranderingen die zij moeten doormaken.

Na deze drie weken ben ik richting de Noordelijke IJszee gereisd, naar de Russische wateren, en

daar ben ik vijf ijsberen tegengekomen. De beren waren erg agressief en ik neem dat dat kwam

vanwege een tekort aan natuurlijke voedselbronnen. Eén van de beren heeft me vijf dagen

gestalked. Ook nu was het ijs weer erg dun en ik het koste me soms uren om een veilige route

door het ijs en de sneeuw te vinden.

Ik ben kortgeleden teruggekomen van The Catlin Arctic survey (2009), een wetenschappelijke

expeditie bedoeld om de dikte van het ijs te meten. Ook nu hebben we weer een zeer onrustige

en bewegende ijslaag waargenomen.  Onze wetenschappelijke adviseurs hadden ons verteld dat

we ouder en dikker ijs tegen zouden komen, maar de gemiddelde dikte van het ijs was erg dun,

slechts 1,77 meter. Dat impliceerde dat het nieuw ijs was dat afgelopen herfst pas was gevormd

en niet jaren oud was, zoals we hadden verwacht. Dat was een schrikbarende constatering en

heeft me nog bewuster gemaakt van het drama dat zich aan 't voltrekken is in het poolgebied.

De ijslaag van de Noordelijke IJszee zou in de zomerperiodes volledig kunnen verdwijnen ergens

tussen 2013 en 2040. De gevolgen daarvan zijn dramatisch, niet alleen voor de inheemse flora

en fauna, maar ook voor de weerpatronen over de hele wereld. Sommige poolsoorten zoals de

narwal, de klapmuts, de ringelrob, de walrus en de ijsbeer kunnen alleen overleven onder hele

specifieke omstandigheden. Het verdwijnen van het poolijs brengt het voortbestaan van deze ijs-

afhankelijke soorten in gevaar. 

Het opwarmen van de aarde gaat door en onder invloed van de daardoor veranderende wind- en

waterstromen zullen ook de wereldwijde weerpatronen veranderen. De globale weerpatronen

worden aangestuurd door de verschillen in temperatuur tussen de tropische regio's en de polen.

Als deze verschillen veranderen als gevolg van opwarming van de polen, kunnen de

weerpatronen onstabiel worden, waardoor nog meer onvoorspelbaar en extreem weer kan

voorkomen, ook op lagere breedtegraden.

Omdat ik zo veel tijd heb doorgebracht in het poolgebied, zowel in Rusland, in Nunavut als op de

ijszee zelf, ben ik persoonlijk erg gemotiveerd geraakt om mijn eigen gedrag te veranderen. Deze

regio's liggen misschien wat ver van ons bed, maar ze zijn zo waardevol en zo uniek dat ze onze

zorg en aandacht verdienen. Ik gebruik nog steeds de auto als het niet anders kan, maar ik

probeer zo veel mogelijk te voet te gaan, of de fiets of de bus te pakken. Ik hergebruik en recycle

maar wat nog belangrijker is, is dat ik probeer om zo min mogelijk verpakte producten te

gebruiken en lokaal verbouwde seizoensgroente en –fruit te kopen. Ik gebruik minder energie en

water.

Ik praat op scholen met leerlingen over de poolgebieden en de veranderingen die daar en over

de hele wereld plaatsvinden en wat zij in hun eigen omgeving daar aan kunnen doen. Ik geef ook

lezingen op universiteiten en voor bedrijven, maar ik geloof dat onze kinderen de toekomst zijn

en de hoop voor onze planeet.

Ik zou graag zien dat er meer expedities zouden komen zoals de Catlin Arctic survey zodat we tot

de bodem kunnen uitzoeken wat er aan de hand is met het zeeijs op de Noordelijke IJszee. De

omstandigheden zijn er ingewikkeld, constant aan veranderingen onderhevig en we weten er nog

maar weinig van.

De klimaatverandering is een realiteit en het is aan ons om er iets aan te doen. Dat begint met

het nemen van de verantwoordelijkheid om je eigen ecologische voetafdruk te verkleinen.  De

wereld is niet van ons en ik zou niet alleen voor mijn kinderen maar ook voor alle dieren een

wereld willen achterlaten waar we trots op kunnen zijn. Daar kun jij Moeder Natuur best een

handje bij helpen.

 

Wetenschappelijke beoordelingBeoordeeld door: Prof. Peter Wadhams

In het algemeen is dit een consistente en nauwkeurige beschrijving van de klimaatgerelateerde

veranderingen die zich voltrekken in het poolgebied. Hoewel het verhaal anekdotisch is, komt het

overeen met beschikbare kwantitatieve gegevens. De klimaatgetuige heeft de Noordelijke IJszee

sinds 1997 regelmatig bezocht en beschrijft hoe er in de latere jaren (2002 en 2009) veel meer

gaten in het ijsdek waren, waarschijnlijk tijdens dezelfde tijd van het jaar (al wordt dit in het

verhaal niet specifiek vermeld), dan tijdens haar eerste bezoek. Dit komt overeen met de

waarnemingen door middel van onderzeeër en ter plekke van een toename van het afbreken van

ijsschotsen, en nog belangrijker, het voorkomen van zgn. polinia (open water omgeven door ijs)

in de afgelopen jaren. Dit leidt tot temperatuurstijging van het water dat vlak bij de oppervlakte

stroomt, en tot een toename van het smelten van het poolijs.

Het verslag van haar ontmoeting met ongewoon agressieve ijsberen op het zeeijs ten noorden

van Rusland is interessant maar hoeft niet te maken te hebben met de klimaatverandering,

omdat vele factoren kunnen bijdragen aan voedseltekort en het gedrag van ijsberen.

Het verhaal van Ann Daniel komt grotendeels overeen met de huidige peer-reviewed literatuur

over de effecten van klimaatverandering in het poolgebied. Het verhaal van deze klimaatgetuige

komt overeen met de verwachte en voorspelde gevolgen van de klimaatverandering.

Een relevante recente referentie is M. Wang and J E Overland (2009). A sea ice free summer

Arctic within 30 years? Geophysical Research Letters, vol. 36, L07502,

doi:10.1029/2009GL037820.

Alle artikelen worden onderworpen aan een wetenschappelijke beoordeling door een lid van het

Climate Witness Science Advisory Panel.

1. Russen zien de voordelen van klimaatverandering | Nieuws ... 25 berichten - 10 auteurs - Laatste bericht: 23 sept 2010Rusland meent dat het recht heeft op een groot deel van de Noordpool, ... reactie mensen die ontkennen dat het klimaat van de aarde opwarmt. ...forum.fok.nl/topic/1533015 - In   cache

Klimaatverandering in het poolgebied steeds duidelijker

De klimaatveranderingen in het noordelijk poolgebied zijn alarmerend.

Klimaatverandering in het poolgebied steeds duidelijker

Vermoedelijk al over 10 tot 15 jaar in plaats van in 2050 zal men tijdens de zomer per schip van

de Duitse havenstad Kiel aan de Oostzee over de Noordpool naar Japan kunnen varen.

De klimaatveranderingen in het noordelijk poolgebied zijn alarmerend, stelden wetenschappers vast

tijdens een expeditie in de Centraal-Siberische Laptev Zee. Ze wordt beschouwd als de

toonaangevende "ijsfabriek", maar produceerde deze winter echter zeer weinig ijs voor het noordelijk

poolgebied, aldus de Duitse expeditieleidster Heidemarie Kassens van het Leibniz-instituut voor

Zeewetenschappen.

Vermoedelijk al over 10 tot 15 jaar in plaats van zoals voorspeld pas in 2050 zal men tijdens de zomer

per schip van de Duitse havenstad Kiel aan de Oostzee over de Noordpool naar Japan kunnen varen.

"De dikte van het zee-ijs neemt veel sneller af dan in modellen werd berekend", bericht Kassens. De

deelnemers aan de expeditie namen in Siberië ook waar dat woningen scheuren vertonen en dreigen

in te storten omdat de permafrostbodem ontdooit.

Doel van de expeditie waren de zogenaamde polynya's (stukken open water omringd door zee-ijs), die

ook in de poolwinter tussen het vaste ijs van de kustgebieden en het pakijs van de Noordpoolzee open

blijven en voor het wereldwijde klimaatgebeuren belangrijk zijn. Dit systeem reageert veel gevoeliger

op milieuveranderingen dan tot nog toe werd aangenomen.

Nieuwe scheepvaartroutes

Daarvan raakte ook Justitie- en Europees minister Uwe Döring (SPD) van de deelstaat Sleeswijk-

Holstein overtuigd, die aan de expeditie deelnam en diep onder de indruk terugkeerde.

"Volgens mij is de klimaatverandering niet meer omkeerbaar", zei Döring. "Het is beklemmend tegen

welke snelheid dit gebeurt". Nu gaat het erom hoe men met de klimaatverandering omgaat, tijdens de

economische crisis niet in het onderzoek bespaart, maar er meer in investeert. Dat zal er ook toe

bijdragen arbeidsplaatsen te verzekeren en te creëren.

Kassens en Döring maakten ook duidelijk welke onderscheiden effecten de klimaatverandering kan

hebben: zo zullen met de opwarming nieuwe scheepvaartroutes ontstaan, die transporten korter en

goedkoper zullen maken.

Bovendien zal de ontginning van diamanten en andere grondstoffen in gebieden mogelijk worden,

waar de permafrost dit nog toe heeft verhinderd.

‘De Noordpool is nu niet ineens van Rusland’

Gepubliceerd: 27 mei 2008 20:19 | Gewijzigd: 30 maart 2009 12:38

Door onze redacteur Mark BeundermanRotterdam, 27 mei. In Groenland praten vandaag vijf landen over territoriale claims in

de poolzee. De Groenlandse minister Hammond: ‘Iedereen moet zich aan de VN-regels

houden.’

Nieuws - Ook Canada claimt poolgebied

Achtergrond - Rusland plant vlag onder de Noordpool Archief - Nu het ijs smelt, ontbrandt de strijd om het water

Ineens stond hij daar, de Russische driekleur, meer dan een kilometer onder het poolijs. Afgelopen

zomer plantten Russische onderzoekers met de mini-onderzeeër Mir-1 een vlag van roestvrij metaal

onder de Noordpool. Westerse landen, de Verenigde Staten voorop, reageerden laconiek op de

spectaculaire actie, die was georkestreerd door het Kremlin. Het plaatsen van een vlag biedt geen

enkele juridische ondersteuning voor Russische territoriale claims in de Noordelijke IJszee, zo lieten

Washington en andere hoofdsteden weten.

Maar in de Groenlandse hoofdstad Nuuk luidde de alarmbel. „Deze Russische actie heeft ons doen

beseffen dat we zo snel mogelijk een politiek signaal moeten afgeven”, zegt Aleqa Hammond,

minister van Buitenlandse Zaken van het semi-autonome Groenland, telefonisch vanuit Nuuk.

De Groenlandse regering organiseert deze week samen met Denemarken, dat de soevereiniteit

heeft over het eiland, een driedaagse politieke top over de Arctische regio in Ilulissat, een plaatsje

aan de Groenlandse westkust. Het buitenlandbeleid van Groenland – een land met slechts 56.000

inwoners – is formeel in Deense handen, maar de regering in Nuuk is nauw betrokken bij de top.

„Het is de eerste top op ministersniveau ooit, specifiek over het poolgebied”, zegt Hammond (42).

De deelnemende landen – Canada, Denemarken en Groenland, Noorwegen, Rusland en de

Verenigde Staten – claimen allen gedeelten van de Noordelijke IJszee.

Denemarken en Groenland vrezen een territoriale ‘race’ om het poolgebied, dat door de opwarming

van de aarde economisch steeds interessanter wordt. De ijskap in de poolzee wordt snel kleiner,

waardoor de komende decennia enorme hoeveelheden natuurlijke grondstoffen – met name olie en

gas – toegankelijk zullen worden voor exploitatie. De Amerikaanse Geological Survey, een federaal

overheidsinstituut, schat dat de Arctische oceaan ongeveer een kwart van de nog onontdekte olie-

en gasvoorraden bevat.

Ook ontstaan door het smelten van het poolijs nieuwe zeevaartroutes van Europa naar Azië, zowel

via de zogeheten Noordwestelijke Passage (langs Canada en Alaska) als via de oostelijke route,

langs Rusland.

„Het doel van de top in Ilulissat is dat alle deelnemende landen nog eens onderschrijven dat ook in

de poolregio internationale regels en verdragen gelden”, zegt Hammond. Ze onderstreept het

belang van de VN-Conventie van het Zeerecht, die duidelijke regels stelt voor het claimen van

territoriale wateren. „We moeten elkaar als buren niet gaan plagen met het planten van een vlag.

De Russen moeten niet denken dat de Noordpool nu ineens van hen is.”

De VN-Zeerechtconventie stelt dat landen hun territoriale claimsbij een speciale VN-Commissie

moeten indienen en wetenschappelijk moeten onderbouwen. Maar trekken landen als Rusland zich

wel iets aan van internationale regels? „In de diplomatieke voorbereiding van de top hebben alle

deelnemende landen – inclusief Rusland – gezegd een verklaring te willen ondertekenen die de

principes van het internationale recht bevestigt”, zegt Hammond.

Ondertussen bereiden Denemarken en Groenland zelf een claim voor bij de VN, die frontaal botst

met de Russische aanspraken. De Denen en Groenlanders proberen te bewijzen dat Groenland via

het Lomonosov-Rif, een onderzeese rug, met de Noordpool is verbonden. Kopenhagen stuurde

vorige zomer in samenwerking met de Groenlanders een expeditie naar het poolgebied.

Hammond ontkent echter dat Kopenhagen en Nuuk meedoen aan dezelfde territoriale ‘race’ die ze

de Russen kwalijk nemen. Het Deens-Groenlandse onderzoek vindt plaats in het kader van de VN-

Zeerechtconventie, zegt ze. „Maar als ons onderzoek succesvol is en Groenland blijkt via de

Lomonosov-rug met de Noordpool verbonden te zijn, dan kunnen we de Noordpool claimen.”

Hammond wil in Ilulissat nadrukkelijk aandacht vragen voor de milieu-effecten van de toekomstige

exploitatie van het poolgebied. De Groenlanders zullen naar verwachting te maken krijgen met

enorme vrachtschepen en olietankers langs hun kust. Het scenario van een ongeluk, zoals met de

olietanker Exxon Valdez bij Alaska in 1989, is niet denkbeeldig. „We moeten ervoor waken dat de

inheemse bevolking het slachtoffer wordt van de plotseling ontstane internationale belangstelling in

het poolgebied.”

De gevolgen van klimaatverandering in Groenland reiken veel verder. In het uiterste Noorden van

het eiland is de bevolking, die grotendeels leeft van de jacht op het zee-ijs, de laatste jaren in grote

problemen gekomen door het smelten van de ijskap. „De problemen zijn echt dramatisch”, zegt

Hammond. „We moesten dit jaar voedsel sturen voor de honden van de jagers. Een eeuwenoude,

rijke cultuur staat op het spel.”

Tegelijkertijd biedt klimaatverandering ook voor Groenland nieuwe economische kansen. De

exploitatie van grondstoffen – zoals olie, zink en lood – wordt door het smelten van de ijskap

gemakkelijker. In het sub-Arctische zuiden ontstaan nieuwe landbouwmogelijkheden. En plotseling

verschijnen nieuwe meren en rivieren, die Groenland wil gebruiken voor het opwekken en

exporteren van waterkracht.

Groenland, dat economisch afhankelijk is van 440 miljoen euro aan Deense subsidie per jaar, kan

nieuwe inkomsten goed gebruiken. De regering in Nuuk streeft naar volledige onafhankelijkheid

van Denemarken, en wil daarom zo snel mogelijk af van de jaarlijkse subsidie uit Kopenhagen. In

november dit jaar houdt Groenland, dat sinds 1979 zelfbestuur kent, een referendum over grotere

autonomie, inclusief de zeggenschap over het buitenlands beleid.

„Het enige wat onafhankelijkheid feitelijk in de weg staat is de economische afhankelijkheid van

Denemarken”, zegt Hammond. „Hoe sneller we ons eigen geld kunnen verdienen, hoe beter. Door

klimaatverandering ontstaan nieuwe inkomstenbronnen. Het referendum over grotere autonomie is

slechts een tussenstap – de laatste stap op weg naar onafhankelijkheid.”

http://www.zeeburgnieuws.nl/nieuws/kv_noordpool_bedreigd.html

http://www.atlcom.nl/ap_archive/pdf/AP%202008%20nr.%205/De%20Wilde.pdf

http://nl.wikipedia.org/wiki/Geografie_van_Rusland

http://www.vwkweb.nl/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=213

http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=2502

http://www.stichtingmilieunet.nl/andersbekekenblog/klimaat/klimaatramp-in-rusland.html