Angst op school en thuis bestrijden

Aanleg voor angst kan al vanaf de vroege peuterleeftijd worden opgespoord metoudervragenlijsten, bewees klinisch psycholoog Suzanne Broeren. Dat maakt hetmogelijk om de ontwikkeling van angststoornissen voor te zijn. Broeren pleit vooroudertrainingen en preventieve lessen op school.

Dat het ene kind angstiger is dan hetandere, was al bekend uit algemenevragenlijsten zoals de Child Behavior

Checklist (CBCL). Het nieuwe aan Su-zanne Broerens onderzoek is dat zijtwee gespecialiseerde oudervragenlijs-ten voor het meten van angst gebruikte,waarmee zij chronisch angstige kinde-ren al op peuter- en kleuterleeftijd op-spoorde. Een derde lijst bleek nuttigvoor het meten van extreme verlegen-heid, een karaktertrek die de kwets-baarheid voor angst opvallend vergroot.Volgens Broeren zijn de drie tests ge-schikt om via consultatiebureaus en hetschoolmaatschappelijk werk aan te bie-den.

Nieuw is ook haar studie van de ma-nier waarop angst zich in de kindertijdontwikkelt. ‘De meeste onderzoekerskijken naar de gemiddelde groep enmeten dan hoeveel een kind daarvanafwijkt’, legt Broeren uit. ‘Wij hebbengekeken naar typerende ontwikke-lingspatronen en constateren dat som-mige kinderen continu een hoog niveauvan angst vertonen. Zo’n stabiel hoogangstniveau is een risicofactor voor deontwikkeling van angststoornissen oplatere leeftijd, waar een op de tien kin-deren mee te maken krijgt.’

Preventie is goed mogelijk in groeps-verband op school, denkt Broeren. ‘Debeste manier om angst te bestrijden, isexposure: enge situaties niet vermijden,maar ze juist opzoeken, zodat je merkt

dat er dan niets gebeurt.’ Voor kinderenvanaf circa 7 jaar is een cognitievegroepstherapie geschikt, zoals hetVriendenprogramma en Kranige Koala.‘Daarmee leren kinderen begrijpen datniet de situatie hen bang maakt, maardat ze zelf met hun gedachten het ang-stige gevoel opwekken. Als ze stapjevoor stapje gestimuleerd worden engedingen toch te doen, bijvoorbeeld dichtbij een spin komen, zie je dat de angstvermindert.’

Beneden de leeftijd van 6 a 7 zijnkinderen te jong voor deze aanpak.‘Dan kun je de ouders leren hoe zemoeten omgaan met hun angstigekind, op basis van dezelfde principes.Dus samen de angst aanpakken enstapje voor stapje dingen leren durven.Buitenlands onderzoek heeft laten ziendat dat goed werkt.’ Belangrijk onder-deel van een training is volgens haar datouders leren optreden als ‘moedig mo-del’. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat po-sitief modelgedrag de angst kan ver-minderen. Het is motiverend als papadingen doet die hij eng vindt, zodat hetkind hem kan nadoen.’S.M.L. Broeren, Anxiety in non-clinical children.

Erasmus Universiteit Rotterdam, 14 januari 2011.

Op te vragen via broeren@fsw.eur.nl.

BSL - JEC - 0000_JEC 006

Jeug

denC

o|

|Ke

nnis

01|

2011

6

Ton Ceelen