پرونده اینترنتی مسعود عربشاهی

شادمان اردلان

نام مکتب سقاخانه با کسانی چون زنده رودی و پیل آرام و تناولی، برای هیچ اهل

هنری درایران بیگانه نیست. اولین مواجهه با آثار مسعود عربشاهیی احتمالا این

سازد که آیا از آثار مکتب سقاخانه نیست؟ علاوه برمارا با این پرسش مواجه می

اصراری که خیلی ها حتی اگر با اغماض بر این قضیه دارند، خود عربشاهی هیچگاه

این را نپذیرفته. شاید این مهمترین علت دور ماند نام عربشاهی از زبانها در چند

دهه اخیر به رغم فعالیت نسبتا زیاد و تاثیرگذارش باشد. سرنوشت آثارش اما به

مراتب اسفبار تر است. بسیاری از تابلوهایش که روزگاری با جلال و شکوه آویزان

شده بودند امروز یا از مبان رفته اند یا به چارچوبی برای قیر و ایزوگام تبدیل شده

اند. تلفیق خیره کننده نمادهای ملی و منطقه ای با سیستم های هنری مدرن و

انتزاعی و استفاده هنرمندانه از رنگها به غایت تحسین بر انگیز است. در این

پرونده سعی شده تا مروری بر زندگی، سبک و آثار این هنرمند گرانمایه داشته

. باشیم

درباره:

شعبان / شایان عربشاهی مسعود

پدیا / ویکی عربشاهی مسعود

آنلاین / همشهری عربشاهی مسعود نامه زندگی

/! : وسکوت صوت ،دیدن رنگ شنیدن عربشاهى مسعود شمخانی درباره محمد

نژاد / موریزی حسن عربشاهی مسعود

: آثار درباره

کشميرشکن / رمزآلودگي توأم با تعقل : آثار مسعود عربشاهي حميد

/ دالوند احمدرضا رمزنگار نقاش

/ براتى پرويز عربشاهى مسعود آثار وحشتناک سرنوشت

فروغی / سمیه آشور و سومر هنر و عربشاهی مسعود

اسماعیل پور / و دارش عربشاهی آثار بررسی

درباره:

شعبان / شایان عربشاهی مسعود

وجود با و نهاد افول به رو ایران در نقاشی هنر ها قاجار رسیدن قدرت به از پس

و رشد بایست می که طور آن نتوانست الملک کمال و الملک صنیع چون مندانی هنر

. همه که آمد پدید ایران در اصلاحاتی و تحولات جدید دوران به ورود با کند پیدا نمو

. دو به ایران هنرمندان زمان آن در کرد تغییر دستخوش را جامعه اقشار و اقسام

بومی فرهنگ به چندان توجهی که بودند هنرمندانی اول گروه گشتند، تقسیم گروه

شیفته آنان داشتند؛ را غرب هنر سیاق و سبک آثارشان و نداشتند غرب ٔخود هنر

دوم گروه اما کنند تقلید غربی هنرمندان از که کردند می بسیاری تلاش و بودند

منعطف ایران هنر به را خود توجه خود به بازگشت ی فلسفه با که بودند هنرمندانی

مکتب ها بعده آنها از ای آوردند؛عده پدید مدرنیته و سنت از تلفیقی هنری و کردند

. آوردند پدید را سقاخانه

عربشاهی مسعود اثر

ایران بومی هنر و غرب ی مدرنیته هنر میان کلی توانست که بود جنبشی سقاخانه

غریب علت آورد،به پدید نو سبکی ایران مذهبی و ملی عناصر تلفیق با و کند ایجاد

در گرفت قرار جهانیان توجه مورد زودی به داشت آن که نوآوری و سقاخانه بودن

نیست کسی او و نکرد قبول سقاخانه از عضوی را خود هیچگاه هنرمندی بین این

. عربشاهی مسعود جزء

سقاخانه در که عناصری و شده شناخته های نشانه از خبر عربشاهی مسعود آثار در

. با را هندسی ی ساده های فرم که هنرمندیست عربشاهی نیست بود استفاده مورد

از استفاده مینگرد جهان به مجزا ای پنجره از میکند،و اجرا خودش ساختار و تاثیر

قدسی رنگی و است شده شناخته رنگی ایران هنر و فرهنگ در که طلایی رنگ

ایران گری نگار در آن از پس و میکردند بسیار ی استفاده آن از مانویان که است

عربشاهی مسعود آثار در گرفت قرار استفاده است  مورد اینگونه است؛و مشهود

و میزند باستان ایران فرهنگ از بسیاری های حرف خود دست هنر با عربشاهی که

. اوست خود به مختص تنها که دهند می نشان مدرن ای شیوه به را آن

ایران های تمدن نمادهای و عناصر به توجه و پردازی اسطوره عربشاهی کار شروع

عربشاهی مسعود دارش بهروز ی گفته به و است باستان مصر حتی و النهرین بین و

هنر بر زد نقبی ایران سنتی هنر از میتوان چگونه اینکه بر مبنی ملی نیاز یک زاده

. نقاشی کرد بازی خوبی به نیاز ای در را خود نقش او شک بی و غرب ی مدرنیته

یک تلاش سال پنجاه حاصل بینیم می عربشاهی مسعود از اکنون تا ما که هایی

مسعود پور، اسماعیل ی گفته به بکشد، تصویر به را آن توانسته او که است جامعه

به پردازی اسطوره مرحله از و گذاشته فراتر قدمی پنجاه دهه از پس عربشاهی

مختص های اسطوره خود بومی و فرهنگی بست در و است رسیده سازی اسطوره

نشد جهانی هنری هیچ تاریخ طول در بگوییم که است حق و است ساخته را خود به

. هنر و خود بومی فرهنگ از استفاده و خود به بازگشت با مگر

بی و ایرانی ملی و بومی عناصر بر کرد تکیه که شد جهانی وقتی عربشاهی مسعود

برای است ایرات معاصر هنر بیانگر خود تنهایی به عربشاهی که گفت میتوان شک

کسی جهان  همگان،او تمام و نکرد سیرابش دانشگاهی تحصیلات که برای  است را

را مدرنیته و سنت آشتی یعنی را خود دستاورد آخرین و گذاشت پا زیر علم کسب

و میکند خود درگیر را بیننده احساسات و عقلانیت عربشاهی های نقاشی آورد پدید

او های نقاشی میزنند را خود های حرف غربی تمدن هنر و خاورمیانه تمدن دل از

در آرامی به را بیننده و آمدند ها کهکشان از که گویی مکان و زمان در است معلق

و کند می برابر چند را آن ارزش مکان و زمان در تعلق همین و میکند غرق خود دل

. بشناسد را ایران هنر میتوانند او آثار دیدن با آیندگان

عربشاهی مسعود استاد برای عمر طول و سلامت آرزوی با

http://honargardi.com/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-

%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C /

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

پدیا / ویکی عربشاهی مسعود

عربشاهی .  مجسمه سازو نقاش (۱۳۱۴زاده)  مسعود از یکی وی است ایرانی

.  نقاشان است ایران مفهومی هنرمندان شاخص ترین از و پیشرو

زندگی نامه

در  نقاش این ایران معاصر سال ۱۹پرکار گرچه  تهران در ۱۳۱۴شهریور شد، متولد

پدرش زادگاه و او .کنک اجداد است کاشان و قم میان کوهستانی روستایی تک  [۳]، او

سال های بین و نوجوانی دوره در و بود خانواده تحت ۱۳۳۵  تا ۱۳۲۸فرزند

سال های  محمود اولیا نظر بین تحصیل برای سپس و کرد نقاشی آموختن به شروع

از ۱۳۳۷تا ۱۳۳۵۵ یکی رفت، تهران پسران تجسمی هنرستان به نقاشی رشته در

خانم او دانش آموخته  شکوه ریاضی اساتید که نقاشی  مدرسه بوزار بود و فرانسه

جمله از خود هنرجویان از بسیاری برای تعیین کننده ای نقشی که بودند نوگرا

: جمله از داشت او همکلاسی های و منصور ،صادق تبریزی عربشاهی

.  فرامرز پیل آرام ،قندریز در ... نقوش و اشیا روی از سال ها این در او داشت و

بین النهرین  موزه ها و ایلام هنر لرستان، مفرغ های از و است می کرده نسخه برداری

. است می گرفته تاثیر نقاشی هایش در بیشتر بود شده علاقه مند بیشتر آن ها به که

: » صادق تبریزی دوران می گوید چنین این عربشاهی زندگی از بخش این درباره ی

محضر در را و  محمود اولیا نوجوانی طبیعت رنگ های و واقعگرا نقاشی شناخت به

اشیا دقیق طراحی به .  دست یابی از دوره این شاهد که کسانی کرد سپری انسان و

. می ستایند شده حساب نقاشی یک پایه ریزی برای را وی تعهد بوده اند، او کوشش

گرافیک، طراح عنوان به هنر و فرهنگ اداره ی در سال دو دیپلم، گرفتن از بعد

. وزارت سرامیک و سفال کارگاه های در که بود دوره همین در شد کار به مشغول

. شد آشنا لعابی رنگ های و مواد این با کار نحوه ی با هنر، و فرهنگ

سال در ازدواج ۱۳۴۰وی سال همان در و شد تزئینی هنرهای هنرکده ی وارد

مانند  کرد کسانی او سال های این تعدادی  کریم امامی ،حسین کاظمی اساتید و

. بودند فرانسوی اساتید

سال در را خود نمایشگاه اولین . ۱۳۴۱او سال در عربشاهی کرد با ۱۳۴۷۷برگزار

با همراه او شد فارغ التحصیل هنر دانشگاه از داخلی معماری لیسانس فوق مدرک

رشته در دانشگاهی به معماری ،مجسمه سازی نقاشی، تحصیلات شد موفق ،

درهم آمیختگی با خاص، نقش های   اساطیری سمبل های شیوه ای و خطوط کتیبه ها، در

ماهرانه مسیری در شناخت با که باشد جهتی القای و یگانگی بیان گر اسرارآمیز،

. شده است دنبال

زمینه در کار تجربه دهه ها داشتن با نمای  نقش برجسته او بر اجرایی کارهای و

که کنفرانس سالن های اجرای در خود به فرد منحصر تکنیک با همراه ساختمان ها،

در تاکنون دارد، جهانی انجام  ایران شهرت را بزرگی اجرایی کارهای کشورها سایر و

طالقانی،سالن  داده است خیابان در معادن و صنایع اتاق سردر برجسته نقش

) نقش ) ارگ، میدان در احمر هلال شیروخورشید دیوارهای  کنفرانس برجسته های

» جمله » از مجلس دیوار بر گیاه و نور مجموعه و حقانی بزرگراه در طالقانی پارک

. هستند آثار این

گیاه و نور مجموعه مجلس، ساختمان بازسازی جریان در و شمسی هشتاد دهه در

ابعاد با از ۹در ۴که آن لته های بیشتر و دید آسیب بود، نصب مجلس دیوار بر متر

. رفت بین

سبک

. در بود باستان دوران هنر تاثیر تحت بیشتر هنرکده در تحصیل دوران در عربشاهی

بر را نقش ها و خطوط و می دهد ادامه را سفال و گچ کار همچنان او دوران این

که می دهد تشکیل خاصی فرم های را آثارش زیربنای و می کند اضافه نقاشی هایش

. به که مفهوم و معنویت از زمینه هایی در بنایی برمی گردد تفکرش طرز و ساختار به

. می شود منجر تغییراتی و ریشه یابی و واکاوی

جوایز

هنرهای ) اول جایزه ی تهران بی ینال چهارمین نخست جایزه ی عربشاهی مسعود

) فروردین در را کشور نمایشگاه ۱۳۴۳زیبای در اول جایزه ی ،

سال  فرانسه ـ موناکو بین المللی در نمایشگاه ۱۳۵۲۲را در اول جایزه ی روز ،

سال ۱۳۵۲۲ مادر در را تهران مجسمه سازی مسابقه ی در اول جایزه ی همچنین و

۱۳۵۳. آورده است دست به

نمایشگاه ها

همچنین ۱۹ و است شده برپا او آثار از فرانسه و آمریکا ایران، در انفرادی نمایشگاه

از بیش ایتالیا، ۴۰در تونس، سویس، فرانسه، آمریکا، ایران، در گروهی نمایشگاه

. است داشته شرکت انگلستان و مغرب

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF_

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

آنلاین / همشهری عربشاهی مسعود نامه زندگی

عربشاهی سال 19مسعود . 1314شهریور به او ریشه اما شد متولد تهران در

" می رسد " کویر و کوهستان فاصل حد اصفهان، شرق در کهک نام به دهکده ای

بافی، کرباس های کارگاه با و رفت می کهک دهکده به گهگاه نوجوانی دوران در او

: کرباس های شد آشنا روستائیان دستی کارهای انواع و کلاف ها کردن رنگ مراحل

. آنها بندی های جدول و نقوش رنگین،

او که شود می آغاز دوران این از مجسمه کوچک نمونه های ساختن و طراحی تمرین

. بردند می گذشته به را

سال در و 1335عربشاهی رنگ حس از پشتوانه ای با تهران پسران هنرستان به

. داد ادامه اشتیاق با را آموزی هنر مراحل و یافت راه شکل

به اولیاء محمود محضر در و آموخت خوبی به نیز را نقاشی آکادمیک اصول او

و اشیاء دقیق طراحی به دستیابی و طبیعت رنگ های و واقعگرا نقاشی شناخت

. شد نایل انسان

سال در وصاحب 1340او کرد .2ازدواج شد فرزند

دوره در و پرداخت هنر فراگیری به تزئینی هنرهای هنرکده در هنرمند این

کسب داخلی معماری در تجربیاتی سازی، مجسمه و نقاشی بر علاوه کارشناسی

مشاهده. النهرینی بین و ایرانی اساطیر و کهن مایه های نقش آثارش در کرد

می شوند.

نقاشان همراه به که می شود محسوب نیز سقاخانه ای شیوه به وابسته نقاشان از او

" " سال در را سازان مجسمه و نقاشان آزاد گروه خود، دوره تشکیل 1353هم

داده اند.

و داخل در متعدد جوایز کسب همراه به مجسمه و نقاشی آثار نمایشگاه های برپایی

. می شوند دیده عربشاهی هنری کارنامه در کشور از خارج

زیبا هنرهای موزه تهران، معاصر هنرهای موزه در مجسمه ساز و نقاش این آثار

) امریکا) و ایران در خصوصی مجموعه های و کرمان معاصر هنرهای موزه ، آباد سعد

. می شوند نگهداری

http://www.hamshahrionline.ir/details/126981

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

/! : وسکوت صوت ،دیدن رنگ شنیدن عربشاهى مسعود شمخانی درباره محمد

. از بیش و دهد مى خبر آفرینش و کار و کار از دستانش ایستاده و است قامت بلند

. سالها صداى ـ بشنویم اگر خوب ـ سکوت این پشت کند مى سکوت چیزى هر

. . کند مى فکر آن گذشت و زمان به چیزى هر از بیش است خوابیده تلاش و تجربه

... » کند » مى معنا را نامیرایى که میرایى به و مرگ به

عربشاهى متولد  مسعود ساز مجسمه و ۱۳۲۴شهریور ۱۹نقاش

( » اولیا » محمود نقاشی آزاد کلاس های در (۱۳۳۵ـ ۱۳۲۸شرکت

» استادان » برخی های آموزش از تاثیر و تهران پسران تجسمی هنرستان در تحصیل

( » ریاضی » شکوه (۱۳۳۷ـ ۱۳۳۵همچون

هنر و فرهنگ اداره ی در )  کار گرافیست عنوان (۱۳۳۹-۱۳۳۷به

هنر و ایران فرهنگى انجمن در آثار نمایشگاه ۱۳۴۱نخستین

لیسانس فوق مقطع در تزئینى هنرهاى دانشکده التحصیل ۱۳۴۶فارغ

» مدت » به کشور وزارت شهرسازی سازمان در همدان ۲استخدام به سفر و سال

تاریخی بناهای پلان از نقشه کشی و طراحی به و

مادر روز نمایشگاه و فرانسه ـ مناکو المللى بین نمایشگاه اول جایزه ۱۳۵۳دریافت

تهران جنوب پارک های از یکی برای مجسمه سازی مسابقه ی در اول ۱۳۵۳جایزه ی

مارکو » « با همراه سازان مجسمه و نقاشان آزاد گروه تأسیس در همکارى

پیلارام، فرامرز ممیز، مرتضی نامی، غلامحسین عربشاهی، مسعود گریگوریان،

دریابیگی عبدالرضا و ملکوتیان ۱۳۵۳سیراک

متعدد های نقش برجسته سالن  اجرای جمله از خارجی و داخلی فضاهای در

« ) اتاق ) ساختمان در سر ، تهران ارگ میدان در سابق خورشید و شیر کنفرانس

( » طالقانی خیابان در معادن و مدیریت (۱۳۴۹صنایع مرکز ساختمان دیوارهای ،

بهشهر )(۱۳۵۱صنعتی ) صنعتی گروه ساختمان ورودی دیوارهای و همایش تالار ،

۱۳۵۳)( کشاورزی وزارت ساختمان ورودی تالار و ...( ۱۳۵۴،

» نو » هنر دیدگاه از اوستا کتاب ۱۳۵۷چاپ

کتاب   ( RELIEF IN ARCHITECTUREچاپ انگلیسی ) زبان به معماری در نقش برجسته

۱۳۵۹

فرانسه به آمریکا ) ( ۱۳۶۳ـ ۱۳۶۱) مهاجرت به عزیمت سپس (۱۳۷۱-۱۳۶۳و

بزرگراه   در بتنی نقش برجسته ی همچون ایران در نقش برجسته تازه های سفارش

( ! شد دزدیده بعدها البته که خاک (۱۳۷۴مدرس آزمایشگاه ساختمان همایش تالار ،

کشورهای ۱۳۷۵ سران اجلاس تالار ورودی درهای روی بر نقش برجسته طراحی ،

« (۱۳۷۷اسلامی ) در » مرکز وکلای کانون ساختمان بیرونی نمای نقش برجسته ،

۱۳۸۰تهران

) عربشاهى ) مسعود آثار بر مرورى ایران نوگراى هنر پیشگامان نمایشگاه برگزارى

تهران معاصر هنرهاى موزه ۱۳۸۰در

شامل خارجى و داخلى هاى ینال بى و گروهى و شخصى نمایشگاه ها ده در شرکت

فرانسه ۱۹ آمریکا، ایران، در انفرادی نمایشگاه

مغرب، ۴۰و ایتالیا، تونس، سوییس، فرانسه، آمریکا، ایران، در گروهی نمایشگاه

انگلستان

نمایشگاه های انفرادی:

تهران -- 1344هند ایران مرکز، هنری

تهران -- 1345 ایران ، تهران دانشگاه ،

پاریس -- 1345 فرانسه دوسالانه،

پاریس -- 1346 فرانسه ، انقلاب گالری

پاریس -- 1346 فرانسه مقدس، هنر موزه

آمریکا -- 1347 متحده ایالات ایران معاصر هنر نمایشگاه موبایل

تهران : -- 1349 ایران جامعه، ، آمریکا ، ایران فیلمساز، یک ایران در مدرن هنر

تهران -- 1350 ایران نگار، گالری

پاریس -- Palaisبزرگ 1352 فرانسه ،

پاریس -- Guiotگالری 1352 فرانسه ،

موناکو -- 1352 فرانسه کارلو، مونت المللی، بین نمایشگاه

تهران -- 1353 ایران ، هنر المللی بین نمایشگاه

تهران -- 1354 ایران عکس، گالری جمشید تخت ، آبی

تهران -- 1354 ایران امریکا، جامعه ، ایران زیست، محیط و       جلد

- نمایشگاه های گروهی: 

دبی _1390 فیر آرت نمایشگاه

تهران _ 1383 صبا نگارخانه معاصر هنرمندان نمایشگاه

تهران _ 1383 معاصر هنرهای ی موزه ایران معاصر هنر پیشگامان

تهران _ _1382 معاصر هنرهای ی موزه معنوی هنر نگاه

گروهی 1380 لندن _barbican centerنمایشگاه

واشنگتن _ 1380 مریدین المللی بین مرکز گروهی نمایشگاه

معاصر _ 1379 های هنر ی موزه ایران معاصر نقاشی سال صد

مغرب _ 1379 کشور رباط گروهی نمایشگاه

ایتالیا _1379 گروهی نمایشگاه

تونس _1378 گروهی نمایشگاه

1371 art deca _ انجلس لس

1370 art expo _انجلس لس

1369 international gallery _ آنجلس لس

1366 art expo _ آنجلس لس

1365 art expo _انجلس لس

1363 art festival_ پاریس

سوئیس _ 1357 بازل المللی بین نمایشگاه

معاصر _ 1356 های هنر ی موزه تهران گروهی نمایشگاه

معاصر _ 1356 های هنر موزه کرمان گروهی نمایشگاه

المللی 1356 بین آمریکا_ wash artنمایشگاه واشنگتن

تهران _1355 گستره و گنج گرهی نمایشگاه

سوئیس _ 1355 بازل المللی بین نمایشگاه

تهران _ 1354 آمریکا و ایران انجمن گالری ایران هنر سال پنجاه

آمریکا _ 1354 و ایران انجمن گالری گستره و گنج گروهی نمایشگاه

تهران _ 1354 جمشید تخت گالری آبی گروه نمایشگاه

تهران _1353 المللی بین نمایشگاه

فرانسه _ 1352 موناکوی جهانی نمایشگاه

گالری _ 1352 گروهی پاریس guilotنمایشگاه

پاریس _1352 پاله گراند نمایشگاه

امریکا 1347 در معاصر نقاشان نمایشگاه

تهران _1346 پنجم بینال

پاریس _1346 مدرن های هنر ی موزه

تهران _ 1344 دانشگاه برجسته نقش نمایشگاه

پاریس _1344 پاریس بینال

تهران _1342 چهارم بینال

تهران _1341 سوم بینال

. از بیش و دهد مى خبر آفرینش و کار و کار از دستانش ایستاده و است قامت بلند

. سالها صداى ـ بشنویم اگر خوب ـ سکوت این پشت کند مى سکوت چیزى هر

. . کند مى فکر آن گذشت و زمان به چیزى هر از بیش است خوابیده تلاش و تجربه

. » هاى » سرچشمه از را معنا این کند مى معنا را نامیرایى که میرایى به و مرگ به

. . . واژه این به شاید ها اسطوره از آن وراى از که تاریخ، از نه است یافته آن

. ) چرا) اینکه از کند مى حیرت است کرده پیدا حساسیت تاحدودى حالا اسطوره

. » « » مثل» درست دهند مى نسبت واژه این به را او آثار همه و را او آثار همه

» اینجا» ـ هم بارها و کند حذف اش زندگینامه از را آن کوشیده ها سال که سقاخانه

« : . عده یک هنوز چرا دانم نمى گوید مى است کرده اشاره موضوع این به ـ آنجا و

) آن ) هاى محدودیت به و بدهند نسبت سقاخانه جریان آن به مرا خواهند مى اى

« : ». من یعنى نسبت این باز و مکث کمى بعد و کنند نکرده ۴۰محدود پژوهش سال

» و«. » گذشته به زند مى گریزى سقاخانه جمع از خود حساب کردن جدا براى او ام

نتیجه به گذرا کند مى اى ویژه  اشاره به و باستانى هنر و فرهنگ در هایش پژوهش

. پشتوانه و اند بوده هنرش همواره و همیشه آبنوشکان که چیزى النهرین بین و ایران

. زند مى کنار که را پرده امروزش شناخت و امروزى شناخت براى محکمى

. اشیاى به خورد مى شود مى زمینگیر و اتاق توى خوابد مى تختى نور عربشاهى،

. به او نو، و کهنه شىء همه آن میان از است گرفته را اطرافش که اى تازه و کهنه

. با است نادیدنى انگار که دارد اعتقاد خودش به مخصوص و ملموس دنیاى

. » و» مصرفى مظاهر از خیلى به اما گریزان آن از نه و است غریبه نه مدرنیسم

... » مى » نه چون و گذارد نمى وقعى ـ تا گرفته تلویزیون از ـ مدرنیته مشکوک

. و دار موج رادیوى یک میان این از بپردازد آنها به که ـ انگار ـ تواند مى نه و خواهد

. رادیو است برگزیده آزادش وقتهاى براى را کاسته دو و کوچک صوت ضبط یک

. بیشتر صوت دیدن و رنگ شنیدن براى صوت ضبط و بشنود را خبرها آنکه براى

» « . خرد آن میان را آن است کرده گم که است چیزى وجوى جست در انگار

. از ـ گذشته از وقتى است نایاب ـ نظرش به ـ حالا که جوید مى اى شده فراموش

حیرت با اش چهره زند، مى حرف ـ اوست قومى ناخودآگاه جزو حالا که اى گذشته

: . بذل دارد چهره بر زمان از که هایى چروک و چین از شود مى پر شود مى همراه

مطالعه باستان، فرهنگى فضاى به هاى  توجه یافته دست روى مستمر و مستقیم

بیفتد جریان به و بگیرد شکل آن در هم این که امروزى فضایى آوردن وجود به و آن

شود مى خودآگاهى عین رفته رفته که آگاهش ناخود بروز و ظهور با ـ بگذارد تأثیر و

تجربه و پژوهش دهه چهار از بیش با عربشاهى که است آثارى خلق مقدمه ـ

آفتاب صورت آن با که است کسى همان این و است سرگذاشته پشت مستقیم

: . پرسم مى کند مى سکوت هى دقیق، هاى نگاه و زمخت هاى دست و خورده

« : » بهترین» جزو سکوت دهد مى پاسخ شوید؟ نمى خسته سکوت همه ازاین

واضح. خیلى و کند گوش خوب را درونش صداى انسان شود مى باعث کارهاست

و.« منطق همان از ریز سر هایش حرف ولى ندارم، اعتقادش به کارى اینجا بشنود

. کرده لمس خوب نیز را مدرن زندگى و زمانه روح که کسى است گذشته حکمت

مى. نقبى وگو، گفت به گیرد مى تصمیم وقتى اما گوید، نمى چیزى ً معمولا است

روایت ها همان از کند، پیچیده را جرا ما بخواهد آنکه بى و قدیمى هاى حکایت به زند

. مخاطبش به کند مى بازگو و بیند مى اکنون دقیقه به را آن مصداق بعد و کند مى

ادعا و بپرد هایش حرف توى آنکه نه ولى بزند را حرفش راحت که دهد مى اجازه

. نیست تحمیل اهل عبارتى به است کرده تجربه بیشتر و داند مى بیشتر او از که کند

. چیزى هر از بیش را این هنوز است نبسته را تجربه راه سنش، بالابودن خاطر به و

. رد که چیزى دارد دسترس در همیشه که گوید مى بومى و کاغذ و قلم و رنگ بساط

. کاغذى هایى طرح پیش کرد پیدا هم ماشینش صندلى دو میان شود مى را آن پاى

تابلو به تبدیل بالاخره هم و شود مى محسوب او مداوم هاى پژوهش جزو هم که

. گردد مى

اش خانه در ها، نقاش اغلب که چنان تبدیل  عربشاهى، حالا او خانه کند نمى زندگى

. پشت از که بزرگش و کوچک تابلوهاى از اى موزه است شده نقاشى موزه یک به

. کشاند مى سو همه به را چشم و شود مى آغاز طبقه دو ساختمان ورودى در

. باشد بوده امان در هنرمند تابلوهاى سنگینى از که نیست دیوارى

. بالا آن نظر به اما، هست چه هر است شده چیده تابلو لایه لایه هم دیوارها پاى

) ( . به کارهاى پراز و تابلوست و کتاب پراز که اى دوم طبقه بالاخانه افتد مى اتفاق

. مولانا شعرهاى براى که تعدادى پر هاى نقاشى همان مثل اش نیامده در نمایش

. هیچ دارم، یاد به که آنجا تا است نگذاشته نمایش به جا هیچ هنوز و پرداخته و ساخته

. ام نداده اجازه خودم به هم وقت هیچ است بازنگشته خالى دست بالاخانه آن از گاه

« » « . صادق معروف تاریکخانه همان که کنم مى حس است خبر چه بالا آن بپرسم که

. بعد« و رود مى فرو فکر به و کند مى بغل را زانوهایش نقاش که جایى باشد هدایت

کشیدن براى قلمى و خواندن براى دستش گیرد مى کتابى و شود مى بلند ً حتما هم

. ) بزرگى ) که او تابلوهاى تعدد راز شاید است این افکندن براى همیشه طرحى و

تعداد و تنوع و ها آفرینه این برابر در اش کوچکى به هم تهران معاصر هنرهاى موزه

. سال که است بزرگداشتى منظورم کرد اعتراف موزه ۱۳۸۰آنها در عربشاهى براى

. ریزد مى هم به دائم تلفن زنگ صداى را هنرمند سکوت شد برگزار معاصر هنرهاى

. خطوط ... آن خواهم مى شوم مى خیره تابلوها به باز ، و بردارد را گوشى تا و

. کارهایى کنم پیدا اندازه بزرگ تابلوهاى این در را رنگ هاى لایه زیر در پنهان بنیادى

و خطوط با فضایى هاى نقاشى همان بیشتر بینیم، مى هنرمند پذیرایى اتاق توى که

. ) مى ) بر که هست هم تر کوچک کار تا دو یکى است ژئومتریک هندسى فضاهاى

. دهه به یعنى عربشاهى آفرینش آغازین هاى دوره به و ۱۳۴۰گردد تجربه به که

. است ... پرداخته و ساسانى هخامنشى، آشور، و سومر ایلام، هنر روى پژوهش

نقش و خطوط آن با است، دوره این هاى پژوهش ترین جالب از یکى لرستان مفرغ

. او هاى بازآفرینى و بازشناسى جوید مى باز و بیند مى آن در که آورى شگفت هاى

گنجینه در کمى و کیفى گسترش .  به نقش انجامد مى باستان هنر از آمیزى ابهام

. کند مى عربشاهى ذهنیت به اى گسترده کمک آثار، این بر نشسته هاى مایه

. مهم است امروز هنر در حماسى نهادهاى این به بخشیدن عینیت نوعى او کوشش

دهه اواسط تا را هنرمند هاى فعالیت و ها پژوهش در ۵۰ترین توان کلى ۳مى رده

: کرد فلز )۱تقسیم روى کارى کنده و ها برجسته نقش نقاشیها، ها، طرح مجموعه ـ

ها ) ـ۲( ۱۳۴۰ـ ۱۳۴۷ طراحى و ها نقاشى ها، مجسمه ـ۳(. ۱۳۵۰ـ ۱۳۵۵مجموعه

بعد تابلوها به که فلزى هاى حلقه و ها طناب چون مصالحى و مواد از آثارى مجموعه

حجم به تبدیل زمینه و نخى خطوط بین فاصله همین بعدها و بخشد مى و  سومى

. سال از شود مى هایى برجسته یکسر ۱۳۵۵نقش که گذارد مى اى مرحله به پا

حیطه از بیرون و مجرد و است .  انتزاعى هاى تجربه حضورى هاى تجربه و مشهود

بندى ترکیب و یابد مى ادامه مستقیم تأثیرپذیرى هرگونه از منزه حالا او

. ) در) نیم و سال یک حدود شود مى او هاى تجربه و ها تلاش سرآمد کمپوزیسیون

( . سال همان در کند مى یاد اى ویژه شکل به آن از که کند مى پیدا اقامت پاریس

که ( ۱۳۶۲ یابد، مى دست والایى و بالا شناخت به غرب مدرن هنر در که است

. اوست شخصى زبان پالایش و نقاشى هاى پایه تحکیم در ۸پیامدش اقامت سال

از باشناختش او شرقى هاى تجربه تلاقى زمینه مدت طولانى اقامت این و آمریکا

. ـ گوید مى خودش که طور آن ـ عربشاهى براى وطن از دورى شود مى غرب هنر

فایده آگاهانه  یک ابتدا از که بوده انزوایى و سکوت به غنابخشیدن آن و داشته بزرگ

. گستره در است چندین  برگزیده و تابلو صدها که هست هم سکوت و تنهایى همین

. یک اول صفحه در را کارش وقتى کند مى خلق یادماندنى به و بزرگ برجسته نقش

تازه بینم، مى آمریکایى ساز برجسته نقش هنرمندان دیگر کنار در و قطور کتاب

. وکلاى کانون ساختمان همین یاد ام نشسته کسى چه کنار در که شوم مى متوجه

معمار » مسابقه در که افتم مى و « ۸۲تهران شد اول خارجى داوران حضور با و

. معمار نه اینکه جالب و آن باشکوه برجسته نقش و خارجى نماى خاطر به بیشتر

) هیچ ) مسابقه برگزارکنندگان از یک هیچ نه و میرمیران هادى مهندس وکلا کانون

. ) نکردند ) عربشاهى نظیر بى و نمونه نماى آن خالق به اى اشاره

است نشانه بزرگترین سکوت واقعى، هنرمند هر زندگى در

. « : . با بگویم چه ها جوان جواب در دانم نمى گوید مى است یافته پایان تلفن مکالمه

. من که کند نمى فکر کسى باشیم داشته ملاقات هم با خواهند مى خاصى محبت

. که هنر هستم خودم همیشگى دردسرهاى همان دنبال و کنم مى پژوهش دارم هنوز

». هاى اتفاق به همیشه مثل که شود مى چطور دانم نمى بعد و ندارد بازنشستگى

. از تاب و آب با وقتى غافلند آن از ها خیلى حالا که کند مى اشاره درشتى و ریز

دیوار فروریخته گوشه آن از یا زند مى حرف نوزاد هاى گربه دیدن و انبارى به رفتن

. را آدم آورد مى وجد به و آید مى وجد به اند، کرده لانه آن در ها پرنده که انبارى

. خاطرات به انگار گردد مى باز اش کودکى به زند مى برق مورد این در هایش چشم

. آن از که هایى درس به و طبیعت به دارد بزرگش مادر و پدر و مادر از که زیادى

. که آید نمى یادش اما بوده، فرزند تک است گرفته آرام زندگى عمر یک براى

. شود مى جاکنده از رسد، مى که مادرش به باشد کرده لوس کسى براى را خودش

. خاصى احترام و آداب با انگار را کار این گذارد مى صوت ضبط توى کاستى نوار و

. گزارش روایت این نوشتن براى و بنشیند و بیاید که خواهم مى او از دهد مى انجام

». « : . انبوهى به اشاره ندارم گفتن براى حرفى من آخر گوید مى کند ام کمک گونه

. . فقط گوید نمى چیزى باز دارم مى ابراز را تعجبم و تحسین و کنم مى کارهایش

. « : ً مثلا ام داده نشان که است چیزى آن از بزرگتر خیلى من دغدغه دهد مى توضیح

آن از کوچکتر خیلى گفته که شعرهایى این بینم مى کنم، مى فکر مولانا به وقتى

. مرد این شعرهاى خلال از شود مى را این است داشته ذهن در ً حتما که بوده چیزى

». . تنها کارش که کند مى اعتراف همیشه عربشاهى آثارش خالى از دریافت بزرگ

. پهناورى گذشته به است بوده عظمت با و بزرگ دریایى به کوچک اى دریچه گشودن

» « » « . کلام تکیه از بنیاد و خرد است نشده بازبینى شاید و باید که طور آن هنوز که

» « . فقط که کند مى درست هم بنیادى غذاى یک هستند او همیشگى و اصلى هاى

! آن به که بدهد اجازه خواهم مى نیست کس هیچ کار که دانند مى او نزدیک دوستان

. « : همه براى اش مزه از خواستى اگر بعدها بگذریم گوید مى که کنم اشاره هم

. . »! دارد زیاد حرف نیست ًسخت اصلا عربشاهى با زدن حرف خندد مى و کن تعریف

. . حواله را همه ندارد دوست زیاد اما، را کردن مصاحبه کند مى بیان موقع به فقط و

: . گوید مى آثارش به کند مى

. . درباره» و بیایم خودم که این کمتر نه و بیشتر نه ام کرده من که است کارى این

. ها آن و بایستم آثارم جلوى ندارم دوست کند مى خراب را چیز همه بزنم، حرف آن

. . کنند مى کار کمتر که زنند مى حرف زیاد کسانى ً معمولا کنم قایم سر پشت را

». . ضبط صداى دانم نمى کارشان، کدام درباره کنند مى مصاحبه فقط ها بعضى

. آلود، مه فضاى آن پشت از است پرکرده را اتاق همه سیگار دود و شده قطع صوت

آرام اى چهره و است نشسته که سفید موهاى با مردى و آید مى چشم به تابلو چند

دارد.

» به- » ؛ ایران معاصر مشاهیر نامه جشن در و مهرگان مجموعه در ابتدا مقاله این

. در که مهرگان پروژه است شده منتشر و تهیه شهرنازدار محسن دبیری و سفارش

- به ایران مطبوعاتی فرهنگی موسسه در ، خاتمی محمد جمهوری ریاست دوران

متولد ایرانی نخبگان معرفی به رسید؛ .1330تا 1290انجام پرداخت می خورشیدی

سال پروژه این از .1383بخشی است شده منتشر کتاب قالب در

. اطلاعات- تصحیح یا و تکمیل برای دارد گسترش امکان و است خُرد نوشته این

: بزنید ایمیل زیر آدرس به شده، نوشته

 elitebiography@gmail.com

: نخست شماره) 1393ویرایش در ای مقاله از بیوگرافی، نخست ویرایش 27در

نوشته تندیس تجسمی هنرهای .( دوهفته نامه است شده استفاده موریزی نژاد حسن

 

 ویژه نامه ی »هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ«

http://www.anthropology.ir/node/21139

 1393ویژه نامه ی نوروز

http://www.anthropology.ir/node/22280

 

http://anthropology.ir/article/22337.html

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

نژاد / موریزی حسن عربشاهی مسعود

مسعود عربشاهی

تهران ۱۳۱۴ متولد:

: : هنر دانشگاه تزیینی هنرهای هنركده داخلی معماری لیسانس ۱۳۴۷فوق

فرانسه آمریكا، ایران، در انفرادی نمایشگاه

مغرب، تونس،ایتالیا، سوییس، فرانسه، آمریكا، ایران، در گروهی نمایشگاه

انگلستان

» نو » هنر دیدگاه از اوستا كتاب ۱۳۵۷ تصویرگری

كتاب (  RELIEF IN ARCHITECTURE چاپ بهزبان) معماری در برجسته نقش

۱۳۵۹ انگلیسی

: ماه فروردین كشور زیبای هنرهای اول ی جایزه تهران ینال بی ۱۳۴۳ چهارمین

فرانسه ـ مناكو المللی بین نمایشگاه در اول ی ۱۳۵۲ جایزه

مادر روز مناسبت به نمایشگاه در اول ی ۱۳۵۲ جایزه

. تهران هایجنوب پارك از یكی برای سازی مجسمه ی مسابقه در اول ی ۱۳۵۳ جایزه

 

و ام دریافته كه بود اتفاقی نخستین شاید آن به پرداختن و نقاشی به من علاقه

. انزوای و تنهایی سكوت، به زندگی در شده تنیده پودم و تار تمام در آن ی ریشه

ریشه بعدها و بوده، من با كودكی از و دور های گذشته از این و ام، گرفته خو درونی

است یافته ای گسترده

سال در و تهران در عربشاهی او ۱۳۱۴ مسعود اجدادی خواستگاه ولی شد، متولد

» با » همجوار و كاشان و قم میان كوهستانی روستایی ، كنَك پدرش زادگاه

مردان ،كویر و درویشان خلوتگاه و ملاصدرا تبعیدگاه بسیار، قدمت با روستایی

نیاورده تاب اصفهان در را سیاست و تجارت شلوغی، صفویه، زمان در كه معتكفی،

دل از را آب بسیار مشقت با كه كوش، سخت مردمی و بودند كرده كوچ جا آن به و

آوردند می دست به زمین و كوه

دوك حركت از وقتی بافی، كرباس های كارگاه در رفتم، می پدرم روستای به وقتی

آن شد، می بافته زیبایی و لطافت آن با هایی پارچه ها، نخ شدن تنیده هم در و ها

می را روزگار محبت و سادگی با و نداشتند چندانی اطلاع كه مردمی توسط هم

كهك مردم كه فهمید را غنی بسیار فرهنگی كلی عظمت شد می راستی به گذراندند

بودند آن از جزیی تنها

( . شد همراه نقاشی آزاد های كلاس در شركت با اش، به (۱۳۳۵ـ۱۳۲۸نوجوانی

. » رود » می اولیا محمود نزد دوستان ی .  توصیه هنرمند كردم كار او پیش سال چند

كارهای به زیادی ی علاقه و بود، ای العاده فوق طراح و نازنین گیر، گوشه بسیار

. » و» ها رنگ شیدای و واله بلكه كند، كپی را او كارهای كه این نه داشت رمبرانت

. بودم رمبرانت تأثیر تحت زمانی هم من بود كارهایش روشن سایه

. نقاشان با آشنایی كرد آغاز زمان همین از نیز را كوچك های مجسمه ساخت

الگوهای ها، آن تلاش عظمت تیسین رمبرانت، رافایل، داوینچی، آنژ، میكل كلاسیك؛

طراحی، در غنی ای مایه دست او برای مداوم، كار سال چند عرض در شدند، وی

تجسمی » هنرستان به وقتی و كرد، فراهم طبیعی تناسبات درست درك و نقاشی

( . » بود آشنا آكادمیك مسایل با خوبی به یافت، راه تهران پسران

نتیجه  (.۱۳۳۷ ـ۱۳۳۵ در و نقاشی به ام وابستگی رفتم، هنرستان به كه زمانی

. و جمع یعنی گرفت شكل كارهایم در بهتری همبستگی و شد بیشتر كارم سرعت

درآمدند گذشته پراكندگی از و شدند جور

» « . » بوزار » ی كرده تحصیل كه او بود نقاشی و طراحی معلم ریاضی شكوه خانم

یافته تربیت و درست درك با بود، بانفوذ شخصیتی صاحب و نوگرا نقاشی فرانسه،

راه ی ادامه برای كننده تعیین و روشنگر نقشی بود، كرده كسب هنر هر از كه ای

. صادق او های كلاسی هم و عربشاهی مسعود داشت خود هنرجویان از بسیاری

شیردل، جمله از دیگری شاگردان و آرام پیل فرامرز قندریز، منصور تبریزی،

) دیگران ) و حسینی مهدی ، كاكو شیوایی محمدعلی

. كردم می برداری نسخه ها آن نقوش و اشیا روی از و ها موزه در ها، سال این در

. ایلام هنر لرستان، های مفرغ بودم شده مند علاقه ها آن به بیشتر كه هایی همان از

. در نقوش این تاثیر و یافت می افزایش مندی علاقه این تدریج به النهرین بین و

». را وی زندگی از بخش این تبریزی صادق گرفت می شكل بیشتر هایم نقاشی

« : نقاشی شناخت به اولیا محمود محضر در را نوجوانی دوران دهد می توضیح چنین

. كرد سپری انسان و اشیا دقیق طراحی به یابی دست و طبیعت های رنگ و واقعگرا

ریزی پایه برای را وی تعهد اند، بوده او های كوشش از دوره این شاهد كه كسانی

. ستایند می شده حساب نقاشی یك

گرافیست، عنوان به و هنر، و فرهنگ ی اداره در را سالی دو دیپلم، دریافت از پس

. وزارت سرامیك و سفال های كارگاه در كه بود زمان همین از شد كار به مشغول

. خاك ماهیت شد آشنا لعابی های رنگ و مواد این با كار ی نحوه به هنر و فرهنگ

كردند می زنده را دور های گذشته از حسی او برای ولعاب

سال در . ۱۳۴۰ عربشاهی نیز سال همین در شد تزیینی هنرهای ی هنركده وارد

. اساتید جمله از فرانسوی، اساتید تعدادی و امامی، كریم كاظمی، حسین كرد ازدواج

. . كهن های مایه نقش به علاقه است نقاشی جدی كار آغاز اكنون هستند ها سال این

- كشاند می النهرینی بین ایرانی اساطیر مطالعه به را او

دوران همین در و دهد، می ادامه زمان هم را گچ و سفال روی بر كار زمان این در

. كه هایی سال یابند می راه او نقاشی های پرده روی بر ها نقش و خطوط كه است

به كه انجامد می آثاری غالب بنای زیر به و پردازد می خاص های فرم وحدت به

. ریشه به كه معنویت از هایی زمینه در بنایی گردد می باز تفكرش طرز و ساختار

. برپا را خود انفرادی نمایشگاه اولین تجربیات همین با انجامد می تحولاتی و ها یابی

( . ایران، فرهنگی انجمن كند ینال  (۱۳۴۱ می بی چهارمین در اثر دو با سال همین در

شود می جایزه ی برنده و كند می شركت تهران

» از » گروهی برای سقاخانه اصطلاح منتقد، و نویسنده ـ امامی كریم توسط

كوشیدند می و دیدند می آموزش تزیینی هنرهای ی هنركده در ً عمدتا كه هنرمندان،

. به منسوب هنرمندان از یكی عربشاهی شد برده كار به كنند بنا نو و سنت میان پلی

. است جریان این

: داند نمی ای سقاخانه را خود عربشاهی مسعود هیچ  اما من كارهای كلی، طور به

این  نوع در تزیینی كارهای اجرای به ای علاقه چندان و نداشت گروه این به ارتباطی

. و دادن قرار دستمایه كرد، می متمایز جریان این از مرا كار چه آن نداشتم زمینه

است ایران باستانی نمادهای و ها آذینه گزینش

سال ( ۱۳۴۳ در گروهی ) نمایشگاه اولین در ، قندریز تالار بعدها ایران تالار تشكیل با

نداشت ادامه بیشتر سالی یك تالار با او همكاری ولی كند، می شركت آن

سال از كه را فلز و گچ روی برجسته نقش ایجاد ی دو ۱۳۴۲ تجربه كه بود كرده آغاز

. و دایره های فرم از استفاده گذاشت نمایش به تهران دانشگاه در بعد سال

. یابند می حضور او كارهای در زمان همین از اساطیری، جانوران نیز و چهارگوش

خورد،» می چشم به عربشاهی مسعود های آفریده در بیشتر كه فرمی دو اما

. تصویر برعكس، یا چهارگوش، در محاط دایره اند دایره و چهارگوش رمزهای

و سامان هستی، جامعیت و تمامیت رمز را آن یونگ گوستاو كارل كه ماندالاست

است داده سخن داد باب این در و اند یافته نظام

نقاشی، رشته ی در دانشگاهی تحصیلات با همراه ایران، معاصر نقاش این

سمبل های درهم آمیختگی با خاص، شیوه یی به شد موفق معماری، مجسمه سازی،

جهتی القای و یگانگی بیان گر اسرارآمیز، نقش های و خطوط كتیبه ها، در اساطیری

. تركیب راه آغاز از است شده دنبال ماهرانه مسیری در شناخت با كه باشد

بابلی - و آشوری برجسته های نقش كارش كه كهن آن قدر گاه كهن زینتی نقش های

كار - همان به بیش و كم هم هنوز است؛ كرده خلق متعادلی پرده های آورده یاد به را

است كسی تنها سقاخانه یی ها، جمع در بیش تر؛ مهارت و پختگی با اما می دهد، ادامه

. است نكرده استفاده كلیشه یی مذهبی نقش های و خط از عربشاهیدر كه مسعود

های کتیبه و بابلی و آشوری های برجسته نقش و باستانی های کتیبه آثارش

. ٬هخامنشی افراد دیگر با عربشاهی کار تفاوت آورد می یاد به را اشکانی و ساسانی

در آثارش ولی کرد نمی استفاده مذهبی های نقش و خط از او که بود این در گروه

. بود مذهبی فضای یک دارای مجموع

-------------------------------------------------------------

 

تصرف و دخل با .  متن نامه هفته دو نژاد موریزی حسن از شماره .  برگرفته تندیس

۷۸

 

منابع:

. . . هنرهای موزه عربشاهی مسعود ایران نوگرای هنر پیشگامان رویین پاكباز،

تهران، ۱۳۸۰معاصر

. دایره رویین . ٔپاكباز، تهران معاصر، فرهنگ نشر هنر، ۱۳۷۸المعارف

. . سال ایران، ی روزنامه عربشاهی آثار و زندگی به نگاهی گوهرزاد رضا

دوشنبه ۲۰۲۴هفتم،شماره ۱۳۸۰دی ۲۴،

. . مسعود با گفتگو مقالات، مجموعه ایران معاصر هنر پشگامان شمخانی محمد

. زمستان. آگاه نشر . ۱۳۸۴عربشاهی ص. اول چاپ

. . مركز، نشر هشتم، جلد شناسی اسطوره جهان ستاری ۱۳۸۳جلال

 

                                       

 

                             

 

                           

 

                  

                                    

 

             

                                               

           

                     

                                        

 

 

                                           

 

 

                                          

 

http://moarek.blogfa.com/cat-183.aspx

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

: آثار درباره

کشميرشکن / رمزآلودگي توأم با تعقل : آثار مسعود عربشاهي حميد

 

با همواره که دارد تعلق ايراني نوگراي هنرمندان از نسلي به عربشاهي مسعود

» « » مشترک » عناصر ازآن خودسازي هم زمان و اقتباس گونه اي جدي دغدغه ي

محلي و ملي مصالح با آن ها ي هم آميزي و آن اشکالِ و روي کرد در هنري مدرنيسم

. نيز و هنرمندش هم قطاران ديگر همانند نيز او بود گريبان به دست ايراني هنر

اتُوپيانيستي نگرشي با ايراني فرهنگ صحنه ي مشترک –پيشگامان و غالب وجهي

دهه هاي در وي هم نسلان از بسياري کار و انديشه اشَکال – 1350و 1340در به

و پيگير تلاشي به هنري نوين قالب هاي از بهره جويي با ايران فرهنگي گذشته ي

. ديگر برخي برخلاف کاوش گري هاي اش مسير در عربشاهي گمارد همت مصرانه

» محلي، » عناصر از بهره جويي به علاقه اي سقاخانه نوسنت گراي جريان هنرمندان

) بلکه ) نمي دهد، نشان مذهبي بومي و گذشته ي  عاميانه در عميق تر کاوشي با

نقش و کتيبه ها نقوش، در نمونه براي که آن چنان را بين النهرين و ايران هنر تاريخي،

مفرغ برجسته آشوري، سومري، به هاي بود، تجلي يافته زيويه هنر و لرستان هاي

. رويکرد با روحيه اش و ديدگاه نزديکي بااين حال برمي گزيند خويش الهام منبع عنوان

در وي آثار برخي در فرمال و زيبايي شناختي شباهت هاي نيز و جريان اين بنيادي

دهه ي به شکلي 1340ابتداي را او سقاخانه، هنرمندان ديگر کنار در آثارش ارايه ي و

. مي کند منتسب جريان اين پايدار  [1]به حضور به مي توان نمونه نقش مايه هاي  براي

. کرد اشاره دوره اين در وي بوم هاي از عمده اي بخش در عناصر کثرت و گوناگون

در گاه و نقوش در دستي صنايع و اسلامي معماري از ملهم اشکال با نزديک پيوند

دهه هاي در وي آثار از ديگري شمار در به کاررفته حتا 1350، 1340رنگ هاي 1370و

. است قابل مشاهده نيز

از گروه اين ميان در عربشاهي که کرد استنباط چنين مي توان مجموع در بااين حال

ميراث از تجليل آرمان به به گونه اي يک هر که خود هم نسلان ديگر و هنرمندان

است ايران نوگراي مستقل هنرمندان از يکي بودند، پايبند خود گذشته ي و فرهنگي

داشته حضور ايران هنر عرصه ي در گذشته دهه ي پنج طي در و. که بهره گيري اند

متجلي وي کارهاي در به ندرت محلي آشناي نشانه هاي و سنتي عناصر آشکار ظهور

در که هستند تاريخي و فرهنگي نشانه هاي تداعي ً عمدتا درعوض مي شوند؛

مدرنيستي . –قالب هاي بنابراين - مي شوند مفصل بندي به دقت آبستره به شکل ً غالبا

» نه » و هستند گذشته بازخواني امتزاج، اين از منتج اشکال که نيست ترديدي

) زمان ) در کهن اشکال بازآفريني امر اين انجام چراکه اشکال، آن صرف بازآفريني

! محال ً مطلقا است امري آن روح ادراک و زمان آن در دوباره زيستن بدون اکنون

نه و گذشته از است امروزي انساني تحسين آميز روايت کهن جهان بازخواني اين

کسب براي گذشته اشکال از منريستي نمايشي براي شکلي بهره جويي ً صرفا

» « .» واقعيت » از رهايي براي تلاش در مي رسد به نظر متعين رمزهاي [2]هويتي

نگاره هاي به دست يابي براي جست وجو گونه اي عربشاهي آثار در موجود

» خود» هويت زيربناي را آن ها صورت هر در او که هستند تمدن هايي کهن الگويي

مي داند.

ويژگي هاي از يکي مدرن انتزاعي هنر به عربشاهي ويژه ي توجه که نيست شکي

. تکنيکي حيث از او متنوع آثار در است هنري اش فعاليت سراسر در وي آثار شاخص

ترکيب – و عظيم برجسته هاي نقش گچ، روي حکاکي هاي تا بوم روي نقاشي هاي از

مصالح و از –مواد که يافت مي توان را نويني مواد تجربه و کشف به وي ويژه توجه

تجارب و امريکايي هنر به خصوص خود هم عصر هنري نمونه هاي در جهاتي

چون هنرمنداني تکنيکي متجلي رابرت راشنبرگ و جسپر جونز غيرمعمولِ

نقاشان. تجربه هاي نخستين با تشابهاتي نيز عربشاهي اوليه آثار برخي در شده بود

دهه ميانه در انتزاعي به ويژه 1940اکسپرسيونيست مي شود؛ ديده ميلادي

. اما ديگر برخي در روتکو مواردي در و پولاک دکونينگ، گوتليب، چون هنرمنداني

و معقول محاسبه گري گونه اي به که مي نمايد رخ آثار ساختار پس در عقلانيتي

! . نمونه هاي اسرارآميزند و رمزآلود نگاره ها اين مي شود منتهي فرم ها روشن

سال هاي در نقوش 1350نقش برجسته باستان شناسانه ي بقاياي جايگزين گويي که

. » « » باوجود » آثار اين هستند تعقل با توام رمزآلودگي اين مويد به خوبي کهن اند،

. نمونه ها اين در مي کنند حفظ به خوبي را خود انسجام بي کرانگي، و وهم آلودگي

جنبه ي نيز و دارد سيطره مادي شان و سه بعدي جنبه بر فرم ها انتزاعي طراحي

. ديگر به زباني مي آميزند درهم غايت انگارانه و عقلاني محاسبات با بصري ً منحصرا

» فهم پذير » امر فراگير حضور همواره عربشاهي نقش برجسته هاي و نقاشي ها در

به منجر و يافته تحقق شخصي مبدعانه روش هاي و فرم ها تکنيک، رمزگونگي به مدد

. » آثار » مجموعه بر تاملي با وجود اين با مي شود کهن امر از نوين ادراک نوعي

ناديده نمي توان آن ها خلق فرايند در را خودانگيختگي حضور به هيچ و جه عربشاهي

هنر. به انديشيدن فرايند درباره ي است نکته اين مويد که گفتاري در خود او انگاشت

: مي گويد چنين هنري خلق و

بي» کره در حجم به خيالم با تهايي ستاره ان و کهکشان ها در که شده ها رها و ها اند

به را آن ها آورده بارها مي وجود . ام، درخشنده چرخش زيبايي به گويي آن ها انديشم

شده نزديک خاک تر دل از را زيبايي همه آن درونم تيرگي با که روزهايي به ام،

. کرده اثري خلق به شروع لحظاتي ام کشيده .«بيرون ندارد پاياني انگار که [3]ام

 

 

 

 

 

پي نوشت

[1]  » نمايشگاه » کاتالوگ در سقاخانه عنوان واضع امامي کريم در سقاخانه چنان كه

گفته هاي 1356سال طبق بر چنين هم و ناصر  نوشته عربشاهي، ازجمله هنرمنداني

سقاخانه جريان اعضاي زمرة در شان نام اين که از ها آن طباطبايي، ژازه و اويسي

. هنرمندان اين نام کردن شامل مي رسد به نظر کرده اند نارضايتي ابراز گرفته جاي

سقاخانه جريان با آثارشان کلي پيوستگي هاي و زيبايي شناختي اشتراکات خاطر به

و رسمي نمايشگاه هاي در آثارشان مشترک حضور اهداف، نظر بدان  از به خصوص

. است شده آورده داشتند، سقاخانه جريان با مشترکي هنري آرمان هاي آنها که جهت

[2]   « : زندگي واقعيت از خلاصي توهم با که سال هاست مي گويد خود عربشاهي

مرا. لحظه هر که مرگ، به انديشيدن با . مي کنم مي کند نزديک تر تخريب ها به

. . افتاد خواهد اتفاق يخ زده و سرد چيز همه مي کند نگرانم او با شدن درگير وحشت

. که آيد سراغم به زماني مرگ شايد مي گيرد بيشتري سرعت فنا و انهدام دوران

کنار در مي ورزيده ام عشق آن به که را چه آن و زندگي زيبايي هاي باشم توانسته

» « ». ، ابديت باشم داشته شماره هنر فردا خود ،1 . ص ،26.

همان.  [3]

 

http://tootimag.com/

%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%A8/3123/%D8%B1%D9%85%D8%B2%D8%A2%D9

%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%D9%8A-%D8%AA%D9%88%D8%A3%D9%85-

%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%B9%D9%82%D9%84%E2%80%8C:-

%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%8A

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

/ دالوند احمدرضا رمزنگار نقاش

و رمزي همه که خط و ارقام هندسه، معاصر، هنرمند عربشاهي، مسعود آثار در

دارد بسزايي نقش تاويل پذيرند،

سال 1 روستایی ۱۳۱۴ـ کنَک، پدرش زادگاه او اجدادی خاستگاه ولی شد، متولد

خلوتگاه و ملاصدرا تبعیدگاه کویر، با همجوار که است کاشان و قم میان کوهستانی

در را سیاست و تجارت شلوغی، صفویه، زمان در که معتکفی مردان و درویشان

مشقت با که سختکوش مردمی و بودند کرده کوچ آنجا به و نیاورده تاب اصفهان

: روستای . به وقتی می گوید او می آوردند دست به زمین و کوه دل از را آب بسیار

تنیده هم در و دوک ها حرکت از وقتی کرباس بافی، کارگاه های در می رفتم پدرم

که مردمی توسط هم آن می شد، بافته زیبایی و لطافت آن با پارچه هایی نخ ها، شدن

می شد براستی می گذراندند را روزگار محبت و سادگی با و نداشتند چندانی اطلاع

. بودند آن از جزئی تنها پدری روستای مردم که فهمید را غنی بسیار فرهنگی عظمت

2 . . مرحوم از می کند کار او نزد سال چند می شود اولیا محمود شاگرد جوانی در ـ

« : فوق العاده ای طراح و نازنین گوشه گیر، بسیار هنرمند می کند یاد چنین اولیا محمود

. بلکه کند، کپی را او کارهای که این نه داشت رمبرانت کارهای به زیادی علاقه و بود

. رمبرانت تحت تاثیر زمانی هم من بود کارهایش روشن سایه و رنگ ها شیدای و واله

با«. بخوبی می یابد، راه تهران پسران تجسمی هنرستان به وقتی این رو از بودم

( . آشناست آکادمیک ریاضی( ۱۳۳۵ـ ۱۳۳۷مسائل شکوه خانم شاگرد هنرستان، در

. تحصیلکرده ریاضی شکوه می داد درس نقاشی و طراحی پسرها به که می شود

و درست درک با و بود بانفوذ شخصیتی صاحب و نوگرا نقاشی و فرانسه بوزار

ادامه برای تعیین کننده و روشنگر نقشی بود، کرده کسب هنر از که تربیت یافته ای

. تبریزی، صادق عربشاهی، مسعود جمله از داشت خود هنرجویان از بسیاری راه

) ( ، کاکو شیوایی محمدعلی شیردل، مثل دیگرانی و پیل آرام فرامرز قندریز، منصور

... در بین النهرین و ایلام هنر لرستان، مفرغ های جادویی تاثیر اما و حسینی مهدی

می کرد، منتقل آنها به ریاضی خانم معلم شان که آموزه هایی با او آشنایی پس

. بود برجا پا همچنان

وزارت 3 سرامیک و سفال کارگاه های در نقاشی، هنرستان دیپلم اخذ از پس ـ

. خاک ماهیت می شود آشنا لعابی رنگ های و مواد این با کار نحوه به هنر و فرهنگ

. سال می کند زنده را دور گذشته های از حسی او برای هنرکده ۱۳۴۰ولعاب وارد

. از فرانسوی استادان تعدادی و امامی کریم کاظمی، حسین می شود تزئینی هنرهای

. . نقش به علاقه است نقاشی جدی کار آغاز اکنون هستند سال ها این استادان جمله

. روی کار می کشاند بین النهرینی ـ ایرانی اساطیر مطالعه به را او کهن مایه های

نقش ها و خطوط که است دوران همین در و می دهد ادامه همزمان را گچ و سفال

. خاص فرم های وحدت به که سال هایی می یابند راه او نقاشی پرده های روی

تفکرش طرز و ساختار به که می انجامد آثاری غالب زیربنای به و می پردازد

. او می انجامد تحولاتی و ریشه یابی ها به معنویت از زمینه هایی در بنایی بازمی گردد؛

در: » را خود زمان به مربوط مسائل آیا می اندیشیدم زمان این در می گوید

این جویم؟ دوری آن نقش و گذشته ذهنیت از باید یا کنم مطرح نقاشی هایم

را ذهنیت و سنت ارتباط تنها سرانجام و اندیشیده ام آن به مدت ها که است پرسشی

». کرده ام پیدا خود تداوم یافته کارهای برای روشنی پایه

سال 4 از را فلز و گچ روی برجسته نقش ایجاد تجربه . ۱۳۴۲ـ استفاده می کند آغاز

او کارهای در زمان همین از اساطیری جانوران نیز و چهارگوش و دایره فرم های از

: . از عبارتند است، مستتر عربشاهی آثار در بیشتر که فرم هایی اما می یابد حضور

... واقع در که برعکس یا چهارگوش در محاط دایره دایره وار و چهارگوش رمزهای

. می دانست هستی جامعیت و تمامیت رمز را آن یونگ که ماندالاست تصویر همان

زیباشناسانه حال عین در و بیانی عنصری به عربشاهی آثار در ماندالا تصویر ولی

. . در ماندالانگاری است کائنات عالم رمزی تصویر چهارگان، و ماندالا شد تبدیل

با را آن مدام روحانی، پیروان و استادان بلکه است، نبوده متحجری هنر گذشته،

همچنان می کردند، سرشار بود، مراقبه و تأمل در تجاربشان حاصل که نو عناصری

مسعود پرده های بعضی در مختلف اندازه های به چهارگوش ها و دایره ها نقش که

فراز بر که خورشیدهایی یا مستطیل مربع و مربع در محاط دایره های یا عربشاهی

چهار ابنیه یادآور دیگر، پاره ای در می درخشند، اساطیری موجودات بعضی سر

طاق نگاهدار زمین زده اند؛ گنبدی فرازش بر که است چهارگوش بنای یا ایوانی

آسمان.

اضطراب و تشویش و هاویه گون جهان رمزی گویی نقوش این با عربشاهی مسعود

کار چنین حاصل و می کند تبدیل ساختارمند کیهانی به را آفرینش از پیش عناصر

. حدیث تراژدی است هماهنگ گونه ای به نقیضین اجتماع یا اضداد جمع شگرفی،

شکست دشمن خو نیرویی با آویز و ستیز در می داند پیش از که است انسانی

. نمی کشد دست پیکار از همه این با و درمی آید پای از و می خورد

. با که صورت این به می کند پیدا دست خودش اختصاصی و ممتاز شیوه به او

به اسرارآمیز نقش های و خطوط کتیبه ها، در اساطیری سمبل های درهم آمیختگی

. خلاقه اش مسیر ابتدای از هنرمند این می شود نائل است یگانگی بیانگر که کیفیتی

نقش و کتیبه ها آثارش که آنچنان بود؛ سپرده دل کهن زینتی نقش های ترکیب به

. گاه را عربشاهی می آورد خاطر به مدرن ساحتی در را بابلی و آشوری برجسته های

این که می دانند یکی آنها با سقاخانه به موسوم نقاشان با بودن همدوره دلیل به

. با او بود این در سقاخانه ای نقاشان با عربشاهی تفاوت نیست دقیق خیلی پنداشت

یک دارای مجموع در آثارش اما نمی کرد، استفاده مذهبی نقوش و خطوط از که این

. داد، نشان بیشتری توجه اسلام از پیش هنر به آغاز از عربشاهی بود مذهبی فضای

. پیشتازش آثار در او یافت گرایش سلجوقی عصر خاصه اسلامی هنر به بعدها لذا

. به هیچ گاه بازآفرینی این در بگیرد الهام غیرمستقیم گونه ای به تاریخ از توانست

. پشتکار و استقامت با او نشد متمایل نیاکانمان دستمایه از تکدی گری و تقلید

. عربشاهی مسعود آثار بیافریند نو گوهری با اما کهن، هنر همتراز آثاری توانست

. و کهن کتیبه ای به گاه آثارش است هندسی فضایی و ریاضی نظمی از مشحون

. بر که تازه ترش آثار در می یابند شباهت مدرن شهر یک از فضایی نقشه ای به زمانی

در را نجومی ساختارهای و کیهانی فضاهای آمده اند، پدید آمریکا در زندگی اثر

. می گذارد نمایش به تجریدی کالبدی

سال های )5 بین . ۱۳۶۱ـ ۱۳۶۳ ـ و( موزه ها از مدت، این طی می رود فرانسه به

. می کند آغاز را تازه ای شیوه های در تجربه و دیدن نوین آثار متعدد نمایشگاه های

. سفر سال هاست همین به مربوط او نقاشی های در نجومی و فضایی عناصر ورود

جامعه تجربه و موزه ها در زندگی وقت بیشترین گذران و پاریس در زندگی و اروپا به

نوینی راهگشای شرقی، زیست شیوه و نگرش با آن تضاد در اروپایی نوین و مدرن

و سیاره ها گردش و نجومی فضایی، هندسی، اشکال و خطوط تجربه های برای

ناشناخته شوری و شیفتگی آنها، قانونمند حرکت جذبه های و ستاره شناسی مدارهای

خورشید،. خود، ذات در که می شود بینشی شیفته فرهنگی، رویارویی این در داشت

. به سپس می نهد ارج را زندگی بر آنان تاثیر و قانونمندی و آسمان کهکشان ها،

( . می کند سفر (3۱۳۶ـ ۱۳۷۱آمریکا

وجود به آثارش در بارزی دگرگونی های سرزمین، این در اقامت و آمریکا به سفر

چند. هر می یابند، او آثار در تازه ای قالب فضایی، و هندسی نقش های می آورد

ولی داشته اند، وجود او آثار در نوعی به نیز گذشته سال های در نقش ها و خطوط

در همواره که غرب در زندگی بویژه نوین تجربه های کارگیری به و ترکیب شناخت،

عناصر به گرایش و پیدایش به شرقی هنرمندان و نویسندگان از بسیاری زندگی

. آثار در است شده منجر آنان آثار در نیاکانی سرزمین ویژه تمدن و فرهنگی

تمدن نقش مایه های بازآفرینی و شناخت و شور و جذبه و شگفتی این نیز عربشاهی

شاید و می یابد شفاف تری ظهور و نمود لرستان، مفرغی آثار یافته های بویژه دیرین

و ضرورت یک عنوان به همیشه از روشن تر را گذشته به بازگشت مسیر گونه ای به

. شتابان و صنعتی جامعه میان تضاد و غرب و شرق فرهنگ میان تضاد درمی یابد نیاز

معنایی آفرینش به تنهایی و سکوت از را او شرق، سنتی جامعه با غرب خشن و

. می کشاند آثارش در شرق ارزش های

6 « : عربشاهی کارهای در آنچه می نویسد او درباره ایرانی هنرشناس کوبان، سیما ـ

. است شده عرضه آثار سراسر در هنرمند بازشناختن دارد اهمیت همه از بیش

و شکل ها رنگ ها، داده، انجام مختلف مصالح و مواد با را تجربیات انواع عربشاهی

. هنرمند هیچ آثار با نمی توان را او آثار است پیوسته اما متنوع او، ترکیب بندی های

. . به او نیست تکراری تخصصی دیدگاه از هنرمند این کارهای گرفت اشتباه دیگری

. . دارد قوی تر هم باز دستی و قوی دیدی نمی پرد دیگر شاخه به شاخه ای از هیچ وجه

در بوضوح رنسانس هنر و تفکر تاثیر برشمرده، خود که الهامی منابع بر علاوه

. می شود مشاهده آثارش

بینش 7 انتقال و خود میتولوژیک ادراک و نمادشناسانه فهم با عربشاهی مسعود ـ

. به بازمی گرداند آن منشاء اصل به جهان از را ما درک آثارش، پردازش در متفکرانه

. او می دهد ارجاع تاویل پذیرند، و رمزی همه که خط و ارقام و هندسه به دیگر عبارت

. نشانی او پرده های در است شده نزدیک معنویت آفاق به واقعیت، از رفتن فراتر با

جان بی نهایت تا پرواز شور دیدن شان با اما نیست، هویدا انسانی فیگورهای از

. مکالمه ای برای موثر عاملی مثابه به هنر از عربشاهی مسعود می کند رخنه انسان

از کهن تاریخ و مدرن ذهن میان و سویی از امروزی، نسل های میان انسانی گرم

. می جوید بهره دیگر سوی

هنری / منتقد و نویسنده دالوند احمدرضا

http://www1.jamejamonline.ir/papertext.aspx?

newsnum=100826913718

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

/ براتى پرويز عربشاهى مسعود آثار وحشتناک سرنوشت

. در معلق صداهای ضبط مشغول میکروفون بود نشده و بود شده شروع گفت وگو

ولی بود؛ عربشاهی  فضا : مسعود . می گفت داشت تردید مصاحبه برای همچنان

.» مناسبت» کرد بیان را مطلب گلُ نمی توان که هست فضا این در مشغله آن قدر

که بود هنرمند این نمایشگاه .٢۵گفت وگو، می شود افتتاح شهریور گالری در دی

در ٨٠عربشاهی است قرار تهران، گالری های فضای از دوری دهه یک از پس ساله،

. دهه یک در او ببرد دیوار روی را جدیدش و قدیم آثار از نمایشگاهی آینده روزهای

آثارش غم بار سرنوشت می رسد نظر به و کرده شرکت مصاحبه ای کمتر در گذشته

. که را سؤال ها نبوده اند بی تأثیر گوشه نشینی این در بی اخلاقی ها، برخی البته و

. . شنیدیم پاسخ و پرسیدیم می شنویم پاسخی نبودیم مطمئن پرسیدیم،

: جریان , در گذشته آنها پس در که ساخته اید پرده هایی شرق روزنامه براتی پرویز

. پیوند مثابه به کارهایتان معاصر جهان امروزی مناسبات سطحشان، در و است

. رسیدید؟ فضایی چنین به چطور است شده توصیف حال و پرافتخار گذشته میان

کسی تأثیر تحت که سال هایی است؛ کنکاش و جست وجو سال ها ماحصل کارها، این

. فضاهای به ابتدا در نبینم تصویری و نکنم باز کتابی می کردم سعی حتی و نبودم

تمرکز آنها تزیینات و کاشی ها و مساجد روی هم بعد مدتی داشتم، توجه حماسی

که. گرفتم را هلال احمر کنفرانس سالن داخلی طراحی سفارش هم بعد کمی کردم

. کار اینها روی آن قدر من کردم تزیین سفال با را سالن دیوار فضاها این تحت تأثیر

. تمام می دانم را آنها جزءبه جزء تمام که شده ذهنم ملکه آثار این و کرده ام

و تقلید جایی از که نیست چیزی و هست ذهنم در همه حرکت ها اسب ها، موجودات،

که آدم هایی دانش و شعور و توان که رسیده ام نتیجه این به اما باشم، کرده کپی

به ما که کسانی است؛ بوده بالا بسیار کرده اند، خلق را نقوشی پیش سال هزاران

. » می کردند » خلق را آثاری صنعتکاران آن هنرمند نه و می شناسیم شان صنعتکار نام

. حاصل که می آوردند وجود به زیبایی آثار بود زندگی شان ابتدایی وسایل جزء که

. که باشد داشته دانش چقدر باید نفر یک است بوده شکوفایشان ذهن گستردگی

» « . آهنگرهایی ، کهک نام به قم روستاهای از یکی در کند خلق را آثاری چنین بتواند

. هستند قبل سال هزار شش پنج، به متعلق انگار که می کنند زندگی

می رسد؟ کهک به هم شما نسب

. کهک آهنگرهای از یکی است می کرده زندگی آنجا و بوده پزشک من پدربزرگ خیر،

. آورده مغازه اش گوشه خرده آهن مقداری او کرد فوت گذشته سال که بود پیرمردی

. می گرفت. را نور که داشت سوراخی سقفش و بود تاریک و نداشت برق مغازه بود

اصلا که می کرد کار دقتی چنان با کنم، درست بیل می خواهم می گفت آهنگر این

. همان جا در که کرده ام استفاده حلقه هایی از تابلوهایم در من می کردید تعجب

. بود کاری هر درست بودن و پاک بودن خدمت در ذاتشان و نیرو تمام شده اند ساخته

. داشتند تجربه و لطافت چقدر قبل سال هزار پنج در آنها ببینید بکنند می خواستند که

. . درست چیزی کسی هر نیست جایش سر چیزی هیچ الان کردند خلق را آثار این که

نه هست؛ شعور و ذوق نه چون می گیرد؛ قرار کجا که ندارد هم علاقه ای و می کند

کهک. دهِ همان به مربوط شده، استفاده من تابلوهای در که فلزی حلقه های توانایی

حدود. برایم ٢٠٠، ١٠٠است تا دادم سفارش دیگر جایی به را حلقه ها همان از عدد

. هم بدهم پسشان ببرم که را این حوصله و درآمد آب از به دردنخور همه کنند درست

کارهای. همان مثلا داشتند؛ پاکی نیت چون است؟ خوب آدم ها آن کار چرا ندارم

» خلق» زیبایی این به کارهایی بتواند کسی که است شوخی مگر کنید؛ نگاه را املش

و. ظرافت جام این شده، کار قبل سال هزار پنج جام فلان می گویند وقتی کند

. کرد کپی برداری آن از نمی توان که دارد زیبایی ای

. پیشرفت سرمایه داری روابط بود خودش زمانه مرد هنرمند باستان، دوران در

. چندپاره فردیتی انسان که مدرن دوران بوروکراتیک سازمان برخلاف بود نکرده

. … بزدل بودن هم می خواهد شجاعت هم دنیایی چنین در زیستن و دارد

. چیزی چنین دیگر الان بود کارش به ایمان خاطر به باستان دوران انسان توانایی این

. . کارهای شده باعث اینها تمام می سازند فروش برای کارهایی فقط ندارد وجود

. . این در ندارد وجود کنید پیدا هنر و فرهنگ برای که چیزی شود ساخته مصرفی

آرت که جوان هایی برخی می بینم زده ام، سر نمایشگاه ها به گاهی من سال ها

. کاری برای یکبار بگذارند سرشان داوینچی لئوناردو کلاه گرفته اند یاد تنها می خوانند،

لئوناردو همه دارند، بلند ریش و بزرگ کلاه همه شان دیدم و بودم رفته دانشکده به

. بودند شده داوینچی

دهه اوایل ذهنیتی چنین نقوش ۴٠با آن اغواکننده زیبایی و سومری نقوش سمت به

شدید؟ کشیده

. سال بودم کرده کار هم آن از این ۴٠پیش در زیادی اتودهای ولی کردم، شروع

. و آشور سومر، هنر مختلف بخش های دیگری کسان باید می کنم فکر داشتم زمینه

. . پیش شب چند است عظمت از دنیایی لرستان مفرغ کنند دنبال را لرستان مفرغ

. اینکه با گفتم خود پیش می زدم ورق را بابل به متعلق سومری کارهای درباره کتابی

قرن در الان همچنان ٢١ما که شده خلق آثاری پیش سال هزار پنج اما هستیم،

. . وسیع بسیار ایران تاریخ است گسترده بسیار مراحل این دارد گفتن برای حرف ها

. سفال،. با کرده ام زیادی تحقیقات ایران لعاب و سفال درباره خودم من است

سالن .۶٠٠دیوارهای کرده ام تزیین را هلال احمر متری

) ارگ ) میدان در احمر هلال شیروخورشید کنفرانس سالن منظورتان

است؟

. کردند. پیدا سرنوشتی چه نیست هم معلوم بله

دیوار روی پیش سال چهل و اندی که کارهایتان از تا دو بودید گفته قبلا

شده ویران بقیه و می شود نگهداری صبا در بودید کرده کار مجلس

است.

.) ( . حقانی بزرگراه در طالقانی پارک دیوارهای روی لوپی باخنده کردند ویرانش خیر،

که کردم . ٣٠٠کار زمان بودم کشیده زیادی زحمت آن برای واقعا و و بود مترمربع

اکسپوز بتون بتواند که نداریم ایران در را کسی ما می گفتند همه پروژه این شروع

. گواه به درحالی که بود؛ تومان میلیون شش من قرارداد مبلغ کند کار دیوار روی

با حتی هیچ، که میلیون شش تمام ۵٠٠شاهدان، را کاری چنین نمی شد هم میلیون

. پیدا. تهران در قالب گیر دادیم قالبگیرها از یکی به دربست را میلیون شش ما کرد

. این می توانست که کسی تنها کنم پیدا تبریز در را کسی توانستم من و نمی شد

. پسر همراه ایشان خلاصه بود ایشان دهد انجام را . ١۵قالب گیری آمد ساله اش

و بودند آنجا روز و شب که بود این دیدم روز شش پنج، از بعد که چیزی جالب ترین

. . . یک بود عجیب خیلی من برای می خوردند گلابی فقط اینها می کردند کار چادری در

. و می کنیم را کار این که سال هاست ما گفت ایشان پرسیدم را کار این دلیل روز

. روزی و بودند سالمی آدم های بااین حال نمی خوریم گلابی جز ساعت ١۵، ١٠چیزی

. در بدانید است جالب کردند تعبیه را باعظمت کار این حفره های و می کردند کار

ابتدایی وسایل این با را کاری چنین نمی تواند کسی و است محال کاری چنین آمریکا

. . یک بودند کرده درج را کار این از عکس هایی هم خارجی مجلات در بیاورد وجود به

بودم، رفته کار این از عکس گرفتن برای مسعود گفت من به امیدوار عطا آقای روز

. برای است کنده شدن حال در و گرفته فاصله دیوار از سانتی متر دو کار این دیدم

پنج اندازه به داشت طول متر پنج که بدنه یک و می گوید درست دیدم و رفتم بازدید

. و می گرفت عکس مرتب کار این از امیدوار، بود گرفته فاصله دیوار از سانتی متر

سختی این با که کاری کنده اند؛ را کار از متر سه گفت اتفاق، آن از بعد ماه یک

. . همه کنم؟ شکایت کسی چه از گفتم کن شکایت برو گفتند همه بودیم کرده نصب

. . که را کاری کردند هم را کار همین اثر آن نابودی برای بود برنامه یک ٣٠٠اینها

. به دادم گرفتم کار این بابت که را میلیونی شش آن ریختند دور و کندند بود مترمربع

. اصلا. که هم من می گرفتی میلیارد یک کار این برای باید می گفت دوستی کارگرها

. که کردند تهیه میلیون سه دو، بعد و دادم کارگرها به میلیون شش نداشتم خبر

. می کند، کار ما دفتر در که مقدم حامد آقای پیش چندی دادند کارگرها به خودشان

. گم من مگر گفتم هستند شما دنبال و می گیرند تماس روز هر شهرداری از گفت

دوباره را کار این می خواهیم که بودند گرفته تماس دوباره هستند؟ دنبالم که شده ام

! . این است؟ ممکن مگر بچسبانید دوباره کنده ایم که را تکه هایی و بیایید کنیم احیا

. از دوباره را کار این و بیایید باید گفتند هم روز یک دارد طول متر سه کدام هر تکه ها

. اگر بگویید گفتم مقدم آقای به دهید انجام نمی توانم ١٠اول دیگر بدهید هم میلیارد

. . مگر دارد نیاز زیادی زمان و نیرو توان، به کار این اجرای دهم انجام را کار این

دوباره ٣٠٠می شود بخواهند بعد و بکنند جا از و دهیم انجام سختی آن به را کار متر

! است رنگرزی خُمره انگار کنند؟ پا سر را کار

قیمت و عظمت متوجه بعدی مدیر و داده را دستور این مدیری احتمالا

. دیگر شرایط این در کردن بتونی کار است شده پشیمان و شده کار

… نیست مقدور

معمولی تابلوی یک دوبرابر اندازه به تکه یک آقایی کارهاست این مرکز که آمریکا در

. است موربی خط نیست؛ هم خاصی کار است گرفته هم میلیون چندین و کرده کار

. من کار اما شده کار دیوار روی .٣٠٠که بود مترمربع

نقش واره های از هنری تان فعالیت سیر در شما عربشاهی، جناب

. برخی برعکس چرا رسیدید جهانی اتمسفری به بین النهرینی

تصویر و ندارد تعلق خاصی مکان و زمان به آثارتان هم نسلانتان

انتخاب دلیل کرده اید؟ درست روایت پردازی به اتکا بدون را ذهنی تان

است؟ بوده چه دیدگاه این

) انجام ) را کار این که نمی گذارم خودم روی آرتیست اسم البته آرتیست یک اصولا

. فکر می توانید می کنید کار شما وقتی باشد چارچوب یک به وابسته نباید می دهد،

دنیا تمام برای می تواند اما می شود، یک کادره که است ایران به متعلق کارتان کنید

. شود محدود خاص زمانی به ندارد نیازی و بدهد بروز را خودش اثر

سال نمایشگاهتان شد؟ ۴٣اولین برپا

. است تغییر حال در مدام هنری ام نگاه و بله

ندارد تعارضی جهانی نگاه داشتن و مشخص مکان به وابستگی نداشتن

باشید؟ نژادی حافظه یا هویت یک دنبال اینکه با

. دارد وجود کرده ام که کاری ذات در امر این

زیر به تعلقشان سقاخانه هنرمندان می پرسم؛ دیگری جور را سؤالم

. بر آنان، برعکس شما است نژادی حافظه همان یا خود هویتی بنای

. باعث رویکرد این گرفتن پیش در آیا دارید تأکید جهانی اتمسفر

شود؟ تهی هویتی و ملی جنبه از کارتان نمی شود

با بستش و چفت تمام به تدریج و شده پخته تر می دهیم انجام ما که کاری خیر،

. می رود جلو بیشتری توانایی

داشتید؟ تمرکز جغرافیا روی که بود آشوری و سومری کارهای در فقط

. می دهد شکل من به که کارهاست آن می کنم، کار وقتی هنوز و است همان زیربنا

. نیستند آنها از جدا من کارهای

دهه در و ۶٠و ۵٠آثارتان رنگ انتزاعی پهنه های از آمیزه ای شمسی

. . می شود تیز و تند آثارتان خطوط دوره این در است گرافیک طراحی

می افتند هم بر و می کنند قطع را یکدیگر معماری و ساختاری خطوط

. » تعبیر » این با چقدر شده تشبیه تکنولوژیک تارعنکبوت به که تصویری

اید؟ موافق

. ندارم را برداشت و تصور این کارم درباره

. دهه آثار بگذریم تعبیر این که ٧٠از می کشد تصویر به را تضادهایی شما

. این بر شرحی چه خودتان کرده خود اسیر را شرق گذشته، قرن سه در

دارید؟ رویکرد

. و می شود انجام کار کنم کار زمان بندی یک روی بخواهم که نمی کنم فکر این طور

. شهریور گالری مدیر زندی، آقای الان کنم طبقه بندی بخواهم نیست این طور

مثلا است؛ شده طبقه بندی همه چیده ایم، پیشِ رو نمایشگاه در که کارهایی می دانند

تاریخ یا کرده ام کار هم مصر تاریخ روی بنده درمی یابید شما نمایشگاه این رهگذر از

اصلا که است کارهایی اینها چون است؛ بوده کارهایم از بزرگی بخش لرستان مفرغ

قرن در که الان همین و نیست تصور که ٢١قابل نیست کرد، تصور نمی توان هستیم

. که شده انجام دانش با کار این آن قدر باشد رسیده مرحله این به انسان یک

. نیست تصورکردنی

. آیا کردید مهاجرت آمریکا و فرانسه به انقلاب از بعد سال های در شما

وقتی می گویند نیفتاد؟ اتفاق کشور از خارج در ذهنتان در گسستی

. می شود ایستایی دچار می رود، کشور از خارج به که ایرانی هنرمند

. بود محدودیت خیلی من برای اینجا چون آموخته ام؛ تجربه خیلی کشور از خارج از

. به هنوز اینجا کنم کار متریال هایی چه با می توانم که کرد باز را من دیدگاه مهاجرت

. خوبی سرانجام به برنجم کارهای کرد کمک خارج در زندگی بودم نرسیده مرحله آن

می خواستم. همیشه اینجا و دارد ضخامت میلی متر یک که است فلزی برنج، برسد

. خریدم و کردم پیدا کشور از خارج در نمی کردم، پیدا اما دهم، انجام کاری چنین

. . چیزهایی محدودتر اما بود، هم اینجا البته کردم پیدا آنجا را گسترده بسیار امکانات

. پیدا فلز مقدار یک فقط کشور از خارج در اینکه نه نمی کردم پیدا می خواستم که را

. کنم پیدا تازه تری راه های کردم تلاش و کردم کار خیلی بیایم؛ و کنم

هنری میراث با مدرن مفاهیم بین نسبت فهمیدن برای گفته اید جایی

فکر که زمانی درست ولی می کردید، کار متمادی روزهای سرزمینتان،

غبار به تبدیل همه چیز شده اید نزدیک گیری شکل مرحله به می کردید

می شده…

. باشم مقلد نمی خواستم من چون آمد؛ پیش خیلی بله

خاورمیانه » هنر میراث دار عنوان با شده برده کار به شما درباره تعبیری

می پسندید؟«. را تعبیر این باستان

.) کار ) هستم گوشه یک و نیستم هوا و حال این در اصلا خنده با شد شعاری خیلی

هم. خودم برای که می شود گفته من درباره زیبایی خیلی هیستوری های می کنم

. نیست تصورکردنی

ظاهرا ١٠در نداشتید؟ انفرادی نمایشگاه ایران در چرا گذشته سال

. … بود برگ گالری در نمایشگاهتان آخرین

. . بودند. بزرگی بسیار کارهای بردم نمایشگاه این به کامیون با را زیادی کارهای بله

. را کارها سالن ها تمام در خندان و خوشحال خیلی شدند چه کارها این نمی دانم اصلا

. کنید؛ جمع را کارها باید گفتند پس فردا کردیم، نصب را کارها امروز کردیم نصب

. پرسیدیم، که را علتش بودیم کرده کار نمایشگاه مقدمات روی ماه سه درحالی که

. رئیس به کنید جمع را کارها این باید و داده انجام خطاطی کارهای نفر یک گفتند

. به گفت آوردم به سختی را کارها این من بود، نمایشگاهی چه این گفتم برگ گالری

خطاطی نمایشگاه می خواهیم کنید، جمع هست هرچه که داده اند دستور این طور ما

. . چرا گفتند می خندیدند کارگرها و کردیم جمع را کارها این به سختی ما کنیم برگزار

. بود همان بزرگم نمایشگاه آخرین شود؟ جمع بود قرار اگر آوردید را کارها این اصلا

. و پیراهن و داشت پا به دمپایی که بود بینشان مردی بود بی سابقه اتفاق این

. . بودند زشت خیلی بود، داده سیلک را پارچه مشت یک بود پوشیده هم شلواری

. است سرنوشت ساز و تاریخی خودش نوع در کنونی نمایشگاه پس

. . می کشند را کار این زحمت زندی آقای نمی دانم من دیگر را این

باشید؟ داشته علاقه آن به بیشتر که هست دوره ای

. . . کرده اند چه ببینید بروید کارها این عمق به باید است عجیبی کارهای مفرغ دوره

. . بوده کارگری صنعتکار نه بوده هنرمند اسمش نه آثار آن سازنده نیست باورکردنی

. است می داده انجام را کار این که

… داشته اید گریگوریان مارکو با معاشرت و دوستی سال ها سابقه شما

. بودیم هم با سال ها بله،

دارید؟ تابلو ایشان از

خیر.

دارید؟ دوست خیلی هم را مارکو

. ظاهرا که را پولش داشت بدی مرگ چه و برده ١٠بله بانک به صبح بود، دلار هزار

. گلف. چوب با آورد را دزدها که بود همان بود، کرده معامله او با که مردی بود

. بود شده له سرش که بودند زده نازنین پیرمرد این سر به آن قدر

… بود زنده روزی چند ظاهرا

. بود کما در

… درگذشت ارمنستان در

. بودند برده آنجا به را تابلوهایش از تا چند بیا می گفت مرتب من به که بود جایی بله،

. . دارد مجموعه هایی چه می دانستم من بودند گذاشته نمایش به راهرویی در و

. بود بی سابقه تاریخ در که داشت پیه سوزی مجموعه

هستند؟ کجا اینها الان

. . در. را مارکو تابلوهای می کردیم زندگی پاریس در هم با ما نمی داند کسی نمی دانم

هم را پیه سوز مجموعه و بودند گذاشته نمایش به نمایشگاه عنوان به راهرویی

. . آمدند ایران به همسرش و راکفلر بود، شد باز تهران موزه وقتی بودند گذاشته

. به را دلی اش کارهای و بود کرده درست کتابی مارکو آمد خوششان او از خیلی

. حدود می داد نشان . ١٠همه این بود کرده درست کتاب صورت به که بود تصویر

. به مارکو کرد دعوت منزلش به را مارکو هم او و بود داده نشان راکفلر به را کتاب

چاپ هم را کتابش و کرد زندگی او منزل در ماه یک و رفت راکفلر منزل و آمریکا

ما. کن جمع را کارهایت بیا که بود نوشته نامه مارکو برای ارمنستان موزه کردند

. . که داشت زمینی رفت ارمنستان به هم ایشان دهیم گسترش را موزه می خواهیم

حدود را .١۵، ١٠آن . برود که بود کرده جمع هم را کارهایش فروخت دلار هزار

به نفر چند شب و بود داده خبر را پول ها ماجرای دوستانش به معامله این واسطه

. . قسم هرچه بودند زده سرش به گلف چوب با و بسته را دست هایش کردند حمله او

. را او آن قدر اینکه خلاصه بودند نکرده قبول برده، بانک به صبح را پول که بود خورده

در بعد روز چند و بود کرده پیدا خون در غرق را او برادرش پسر صبح که بودند زده

. . متوجه می کردید، زندگی او با اگر بود نازنینی آدم خیلی کرد فوت بیمارستان

کسی اصلا که زمانی هم آن بود؛ کرده پیدا را آغاسی قوللر بود رفته مثلا می شدید؛

. . منزلش به را آغاسی کرد معرفی دنیا به را او شناخت نمی را قهوه خانه ای نقاشی

راه انگلیس سفارت به که پارسی وکیل الرعایا کوچه بود، برده فردوسی میدان در

. تابلوهای. از مجموعه ای بود خیاط یک به متعلق بود، کرده اجاره که خانه ای داشت

. به را او داشت نگه خودش نزد ماه سه دو، را آغاسی و بود کرده جمع قهوه خانه ای

. چرا نمی دانم فقط بخرند او از قهوه خانه تابلو که می کرد معرفی دیگران

. شد این طور سرنوشتش

» « . که گیاه و نور مجموعه است بوده تلخ بسیار شما آثار سرنوشت

شدند، نابود اکثرشان گویا کردید، کار مجلس دیوار روی قبل دهه چهار

است؟ درست

. . سال چند کردند پیدا وحشتناکی سرنوشت من کارهای تمام بود زیبا تابلوی شش

کار یک گفت و گرفت تماس من با است، فرهنگی مشاور می گفت که آقایی پیش

. گفت مانده؟ باقی من کار کجا گفتم ببینید را کار این می خواهم و مانده باقی شما

. . به را ما آقا آن رفتیم آنجا به شافعی مجید آقای با انباری قسمت در مجلس در

. . بودند ریخته آنجا بود تهران در زباله هرچه انگار برد زباله و شیشه از پر انباری

. روی خاکروبه متر هشت هفت، ارتفاع به کوهی رفتیم راه آقا این دنبال اینکه خلاصه

. ما پرسیدم بود، آمده موزه از من با که آقایی از و کردم تعجب خیلی روز آن بود هم

که بود مجلس نزدیک منزل یک آنجا کنیم؟ پیدا اینجا در را چیزی چه است قرار

. خاکروبه ها زیر از را تابلو که رسیدیم جایی به اینکه تا بود شده مصادره ظاهرا

. آورد سالن ٢٠بیرون در می کردم، کار را تابلو آن وقتی زمان، آن از قبل سال

. معذرت خواهی من از مدام آقا آن بود شده نصب بود شیکی سالن که ناهارخوری

. فاجعه بار. واقعا اتفاق این گفت می خواهید معذرت این قدر چرا شما گفتم می کرد

سقف. برای و کرده قیراندود را تابلوها این از تا دو بگویم می خواهم گفت است

. نمی دانسته اند گفت کرده اید؟ کار چه را تابلوها این گفتم کرده اند استفاده کارگران

. مجید کرده اند استفاده کارگران اتاق ایزوگام عنوان به را لته سه و چیست اینها

. گریه چرا تو درمی آوری؟ را اداها این چرا مجید گفتم بود افتاده گریه به شافعی

. اتاق برای را متر سه ابعاد به بزرگ تابلوهای است فاجعه بار خیلی گفت می کنی؟

. بودند کرده استفاده کارگران

بود؟ مجلس اموال جزء تابلوها این

. بودند. زیبا هم چقدر و کشیدم را تابلوها این بودم دانشجو که زمانی بله

دارید؟ تابلوها آن از تصویری

. . معدود جزء من بودند آورده را بلا این تا پنج سر تابلو شش از دارم را یکی تصویر

. کند تحمل نمی تواند کسی هر کند تحمل را اتفاقات این می تواند که هستم آدم هایی

. بیاورند تابلوهایش سر بلایی چنین

عربشاهی، مسعود

. ١٣١۴شهریور و آموخت را نقاشی و طراحی نوجوانی از آمد دنیا به تهران در

. این شد ایرانی دیرینه بصری میراث و سنتی هنرهای بومی، صنایع مجذوب هم زمان

و رمزگان و نقوش در گسترده کاوش سوی به را او ماند، وی با همواره که شیفتگی

این به سفال با تجربیاتش و داد سوق مصر و آشور سومر، ایلام، کهن اشیای نیز

. دهه میانه از کرد کمک رشته ۴٠مسیر در تحصیل به پایان رساندن با هم زمان

را نقش برجسته ها روی بر کار تهران، تزیینی هنرهای دانشکده در داخلی معماری

. عظمت گذاشت نمایش به ایالات متحده و اروپا ایران، در را آثارش مرتبا و کرد آغاز

انسجام و ویژگی کارش به مدرن هنر اصول با آشنایی و کهن اساطیر رازگونگی و

اساطیری موجودات و زیویه و مارلیک سفالینه های لرستان، مفرغ های و بخشید

تازه جانی آثارش در کلاژ و رنگ گذاری ابداعی و پیچیده اسلوب های مدد به ایرانی،

سنت های. با را پیوندش گشود، او برای تازه ای راه های هرچند آمریکا به سفر گرفت

با را چشمگیری نقش برجسته های و نقاشی ها و بخشید استحکام شرقی

. برجسته ترین از عربشاهی مسعود گذاشت یادگار به آنجا در ایرانی درون مایه های

مدرنیست بر  هنرمندان تکیه با و خلاق ذهن و پویا روح لطف به که است ایرانی

عمیق، مطالعاتی و نظری پشتوانه

و کرده برقرار هنرمند فردی ذهنیت و سنت بین پرمعنایی و روشن ارتباط

. است کرده خلق را ایران بصری هنر آثار ماندگارترین و ازمنسجم ترین مجموعه ای

کنکاش به آثارش طریق از همواره هنری، فعالیت دهه چندین در عربشاهی مسعود

. نقش مایه های صریح کاربست دوره هایی در است پرداخته باستانی فرهنگ های در

است مشهود آثارش در اسلامی دوره ایران حتی و باستان ایران بین النهرین، بومی

گاه .  و از استفاده در آثار این می کشاند بوم عرصه بر را آنها از مدرنیستی ترجمانی

نتیجه که شده اند خرد سازنده شان اجزای به چنان بومی، نقش مایه های و عناصر

. می شود انتزاعی اکسپرسیونیست نقاشان تجربیات مشابه چیزی به بدل نهایی،

نقاشی جریان به عربشاهی مسعود برانتساب هنر مورخان برخی تأکید برخلاف

مکتب این آثار سبک شناسی با که یافت او از اثری می توان به ندرت سقاخانه،

. که است کسی تنها احتمالا سقاخانه ای ها جمع در عربشاهی باشد داشته هم خوانی

. سقاخانه، جریان به وی انتساب واقع در نمی کند استفاده مذهبی نقش های و خط از

. شاید دارد تاریخی تقارن یک در ریشه ً صرفا باشد، تاریخی قطعیتی اینکه از بیش

سال در سقاخانه نمایشگاه در آثارش هم زمانی ١٣۵۶به نمایش گذاشتن این دلیل ،

. باشد تاریخی

http://tandismag.com/

15282/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-

%D9%88%D8%AD%D8%B4%D8%AA%D9%86%D8%A7%DA%A9-

%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C.html

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

فروغی / سمیه آشور و سومر هنر و عربشاهی مسعود

لرستان مفرغ و آشور سومر، هنر مختلف های بخش دیگری کسان باید کنم می فکر

. . خلق آثاری پیش سال هزار پنج است عظمت از دنیایی لرستان مفرغ كنند دنبال را

. . تاریخ است گسترده بسیار مراحل این دارد گفتن برای ها حرف همچنان که شده

. است وسیع بسیار ایران

تبیان: - هنری بخش فروغی سمیه فراوری

عربشاهی سال 19مسعود . 1314شهریور به او ریشه اما شد متولد تهران در

. " او " رسد می کویر و کوهستان فاصل حد اصفهان، شرق در کهک نام به ای دهکده

گهگاه نوجوانی دوران بافی،  در کرباس های کارگاه با و رفت می کهک دهکده به

: های کرباس شد آشنا روستائیان دستی کارهای انواع و ها کلاف کردن رنگ مراحل

. آنها های بندی جدول و نقوش رنگین،

که شود می آغاز دوران این از مجسمه کوچک های نمونه ساختن و طراحی تمرین

. سال در عربشاهی بردند می گذشته به را با 1335او تهران پسران هنرستان به

ادامه اشتیاق با را آموزی هنر مراحل و یافت راه شکل و رنگ حس از ای پشتوانه

داد.

به اولیاء محمود محضر در و آموخت خوبی به نیز را نقاشی آکادمیک اصول او

و اشیاء دقیق طراحی به دستیابی و طبیعت های رنگ و واقعگرا نقاشی شناخت

. در و پرداخت هنر فراگیری به تزئینی هنرهای هنرکده در هنرمند این شد نایل انسان

داخلی معماری در تجربیاتی سازی، مجسمه و نقاشی بر علاوه کارشناسی دوره

. مشاهده النهرینی بین و ایرانی اساطیر و کهن های مایه نقش آثارش در کرد کسب

. شوند می

همراه به که شود می محسوب نیز ای سقاخانه شیوه به وابسته نقاشان از او

" سال " در را سازان مجسمه و نقاشان آزاد گروه خود، دوره هم 1353نقاشان

. اند داده تشکیل

و داخل در متعدد جوایز کسب همراه به مجسمه و نقاشی آثار های نمایشگاه برپایی

. مجسمه و نقاش این آثار شوند می دیده عربشاهی هنری کارنامه در کشور از خارج

) هنرهای ) موزه ، آباد سعد زیبا هنرهای موزه تهران، معاصر هنرهای موزه در ساز

. شوند می نگهداری امریکا و ایران در خصوصی های مجموعه و کرمان معاصر

و :» وجو جست ها سال ماحصل كارها، این که است معتقد آثارش با رابطه در وی

باز كتابی كردم می سعی حتی و نبودم كسی تأثیر تحت که هایی سال است؛ کنکاش

. روی هم بعد مدتی داشتم، توجه حماسی فضاهای به ابتدا در نبینم تصویری و نكنم

. داخلی طراحی سفارش هم بعد کمی کردم تمرکز آنها تزیینات و ها کاشی و مساجد

با را سالن دیوار فضاها این تأثیر تحت که گرفتم را احمر هلال کنفرانس سالن

. کردم تزیین سفال

جزء   جزءبه تمام كه شده ذهنم ملکه آثار این و ام كرده كار اینها روی قدر آن من

. چیزی و هست ذهنم در همه ها حركت ها، اسب موجودات، تمام دانم می را آنها

و توان که ام رسیده نتیجه این به اما باشم، كرده كپی و تقلید جایی از كه نیست

بالا بسیار اند، کرده خلق را نقوشی پیش سال هزاران که هایی آدم دانش و شعور

. » آن » هنرمند نه و شان شناسیم می صنعتكار نام به ما که کسانی است؛ بوده

. آثار بود شان زندگی ابتدایی وسایل جزء که كردند می خلق را آثاری صنعتكاران

. یك است بوده شكوفایشان ذهن گستردگی حاصل که آوردند می وجود به زیبایی

. از یكی در كند خلق را آثاری چنین بتواند كه باشد داشته دانش چقدر باید نفر

» پنج، » به متعلق انگار كه کنند می زندگی آهنگرهایی ، كهك نام به قم روستاهای

. هستند قبل سال هزار  شش

می اینگونه آشوری و سومری هنر آثار از اش پذیری تاثیر مورد در همچنین وی

و : » آشور سومر، هنر مختلف های بخش دیگری کسان باید کنم می فکر اندیشد

. . پیش شب چند است عظمت از دنیایی لرستان مفرغ كنند دنبال را لرستان مفرغ

. با گفتم خود پیش زدم می ورق را بابل به متعلق سومری كارهای درباره كتابی

قرن در الان ما همچنان ٢١اینكه که شده خلق آثاری پیش سال هزار پنج اما هستیم،

. . وسیع بسیار ایران تاریخ است گسترده بسیار مراحل این دارد گفتن برای ها حرف

 است.

. دیوارهای سفال، با ام کرده زیادی تحقیقات ایران لعاب و سفال درباره خودم من

( ٦٠٠سالن میدان ) ) در احمر هلال شیروخورشید کنفرانس سالن احمر هلال متری

. . در ( نیز اکنون هم کردند پیدا سرنوشتی چه نیست هم معلوم ام کرده تزیین را ارگ

آن كنم، می كار وقتی هنوز و است آشوری و سومری آثار همان زیربنا آثارم

. . نیستند آنها از جدا من كارهای دهد می شكل من به كه كارهاست

که داند می هنری تاثًیر تحت را خود هنر عربشاهی مسعود ، ایرانی دیرینه هنرمند

پهناور ایران در ریشه که دارد،تمدنی جهان بشری تمدنهای اولین فرهنگ در ریشه

هنر به گونه بدین را آن تا داشته نگاه خود دل در را هنرها ترین غنی که تمدنی دارد،

چرا اما کند، عرضه بعد های سالخورده  نسل هنرمند این سرنوشتی  آثار به

شود؟ می دچار وحشتناک

. . . اند كرده چه ببینید بروید كارها این عمق به باید است عجیبی كارهای مفرغ دوره

. . بوده كارگری صنعتكار نه بوده هنرمند اسمش نه آثار آن سازنده نیست باوركردنی

. است داده می انجام را كار این كه

شش » « :» شامل میگوید است کرده کار که گیاه و نور مجموعه با رابطه اودر

. . پیش سال چند کردند پیدا وحشتناكی سرنوشت من كارهای تمام بود زیبا تابلوی

شما كار یك گفت و گرفت تماس من با است، فرهنگی مشاور گفت می که آقایی

. در گفت مانده؟ باقی من كار كجا گفتم ببینید را كار این خواهم می و مانده باقی

. . انباری به را ما آقا آن رفتیم آنجا به شافعی مجید آقای با انباری قسمت در مجلس

. برد زباله و شیشه از  پر

. راه آقا این دنبال اینكه خلاصه بودند ریخته آنجا بود تهران در زباله هرچه انگار

. تعجب. خیلی روز آن بود هم روی خاكروبه متر هشت هفت، ارتفاع به كوهی رفتیم

در را چیزی چه است قرار ما پرسیدم بود، آمده موزه از من با كه آقایی از و كردم

. اینكه تا بود شده مصادره ظاهرا كه بود مجلس نزدیك منزل یك آنجا كنیم؟ پیدا اینجا

. آورد بیرون ها خاكروبه زیر از را تابلو كه رسیدیم جایی زمان، ٢٠به آن از قبل سال

شده نصب بود شیكی سالن كه ناهارخوری سالن در كردم، می كار را تابلو آن وقتی

. می. معذرت قدر این چرا شما گفتم كرد می خواهی معذرت من از مدام آقا آن بود

. این. از تا دو بگویم خواهم می گفت است بار فاجعه واقعا اتفاق این گفت خواهید

. تابلوها این گفتم اند كرده استفاده كارگران سقف برای و كرده قیراندود را تابلوها

ایزوگام عنوان به را لته سه و چیست اینها اند دانسته نمی گفت اید؟ كرده كار چه را

. اند کرده استفاده کارگران   اتاق

. كه زمانی بودند كرده استفاده كارگران اتاق برای را متر سه ابعاد به بزرگ تابلوهای

. . از دارم را یكی تصویر بودند زیبا هم چقدر و كشیدم را تابلوها این بودم دانشجو

. بودند آورده را بلا این تا پنج سر تابلو  شش

. كسی هر كند تحمل را اتفاقات این تواند می كه هستم هایی آدم معدود جزء من

. بیاورند تابلوهایش سر بلایی چنین كند تحمل تواند نمی

 منابع :

 - همشهری

- شرق

http://article.tebyan.net/308932/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D9%88-

%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%B1-%D9%88-

%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ

اسماعیل پور / و دارش عربشاهی آثار بررسی

است اسطوره آفرین عربشاهی مسعود

» و » دارش بهروز آن، در و شد برگزار عربشاهی مسعود آثار تحلیل و نقد نشست

. پرداختند آثار این بررسی به اسماعیل پور ابوالقاسم

) ( ، ایسنا ایران دانشجویان خبرگزاری خبرنگار گزارش دارش - به بهروز

گالری  مجسمه ساز - در که نشست این ابتدای «  در با » شد برگزار شهریور

و پرداخت هنری جنبشی به عنوان مکتب این از دفاع به سقاخانه، مکتب واکاوی

آن،: از مهم تر و دارد ایرانی شناسنامه ای نخست، وهله در سقاخانه مکتب گفت

محسوب عرصه این هنرمندان جمعی پایمردی و شبانه روزی تلاش های حاصل

می شود.

عناصری از استفاده در ایرانی مخاطب برای را مکتب این هنری آثار جذابیت او

. دارد ریشه زندگی در جاری فرهنگ در و آشناست چشم به که دانست

ارزیابی غیرایرانی مخاطب جذب دلیل را عناصر بودن رمزآلود و بودن ناشناخته وی

: عناصر از استفاده با و درنوردیده را مرزها این عربشاهی مسعود کرد اظهار و

. است کرده تجربه را بودن جهانی به درستی، و به خوبی آثارش در تجریدی

عناصری و موتیف ها از استفاده را سقاخانه مکتب در مؤثر و مهم عامل دارش

دیده معنا از خالی فرم یک به عنوان فقط غیرایرانی فرهنگ در اولا که دانست

روی چیزی شوند، برداشته کار از عناصر و موتیف ها این اگر این که دوم و می شود

. نمی ماند باقی تابلو و اثر

: هر در که دایره یا مربع مانند عنصری از استفاده با عربشاهی استاد افزود وی

ملیتی هر با بیننده و مخاطب با می تواند دارد، یکسانی مفهوم جغرافیایی و فرهنگ

. کند گفت وگو آن، از فراتر و کند برقرار ارتباط

دانشگاه - - استاد و اسطوره شناس اسماعیل پور ابوالقاسم با  دکتر هم

ملت، یک فرهنگی حیات در آن جایگاه و اسطوره از  معرفی مملو را عربشاهی آثار

: اسطوره آفرینی و اسطوره پردازی بین کرد بیان و دانست اسطوره ای عناصر

. . است اسطوره آفرین عربشاهی استاد مبنا، این بر دارد وجود تفاوت

: و است اسطوره عربشاهی، استاد تابلوی هر داد ادامه اسطوره شناس این

. راستای در عربشاهی که است تلاشی اتفاق، این دلیل دارد جریان آن در اسطوره

. است داشته هنری تجربه و آموختن

: تجسمی مختلف شاخه های داشته، توان در که آنجا تا عربشاهی مسعود افزود وی

جمله از نقاشی مختلف شیوه های و پیکره سازی حجم سازی، کاشی کاری، جمله از

حتی و مدرن دوره تا باستان دوره از را اجرا متنوع تکنیک های و رئالیسم و کلاسیک

ذات از جزیی اسطوره، که شده سبب عظیم تجربه این و کرده تجربه را معماری

. رنگ این رد می توان می شود، دیده او آثار در طلایی رنگ مثلا که حالا شود او هنری

. طلایی، رد این کرد دنبال مانویان دوره و مانی نقاشی های و اسطوره ها تا را مجلل

مسیر تجربه ی حاصل که است دوباره خلقی و زایش بلکه نیست، تقلید و بازآفرینی

. است گذشتگان

. در گفتند پاسخ حاضران پرسش های به اسماعیل پور و دارش نشست، این ادامه در

حضور نیز علاقه مندان و دانشجویان هنری، برجسته اساتید برخی نشست، این

داشتند.

اسفندماه هفتم تا عربشاهی مسعود نقاشی های شهریور ١٣٩٤نمایشگاه گالری در

برپاست.

پیام انتهای

دارش بهروز

اسماعیل پور ابوالقاسم

عربشاهی مسعود

http://www.isna.ir/news/

94112717899/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-

%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C-

%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87-

%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86-

%D8%A7%D8%B3%D8%AA

: بازدید 1395 / 3 /30تاریخ