Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
6th Year Irish
Higher Level Rónán Murdock
An Fhilíocht (Géibheann)
No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without prior written permission from The Dublin School of Grinds. Ref: 6/iri/h/rm/An Fhilíocht
Oral Preparation CoursesSeparate to the Easter Revision Courses, The Dublin School of Grinds is also running Oral Preparation Courses. With the Oral marking component of the Leaving Certificate worth up to 40%, it is of paramount importance that students are fully prepared for these examinations. These courses will show students how to lead the Examiner towards topics that the student is prepared in. This will provide students with the confidence they need to perform at their peak.
ORAL PREPARATION COURSE FEES:
PRICE TOTAL SAVINGS
1st Oral Course €140 €140 -
2nd Oral Course €100 €240 €40
Looking to maximise your CAO points?Easter is well known as a time for students to vastly improve on the points that they received in their mock exams. To help students take advantage of this valuable time, The Dublin School of Grinds is running intensive exam-focused Easter Revision Courses. Each course runs for five days (90 minutes per day).
The focus of these courses is to maximise students’ CAO points. Special offer: Buy 1st course and get 2nd course free. To avail of this offer, early booking is required as courses were fully booked last year.
What do students get at these courses?
9 90 minutes of intensive tuition per day for five days, with Ireland’s leading teachers.
9 Comprehensive study notes.
9 A focus on simple shortcuts to raise students’ grades and exploit the critically important marking scheme.
9 Access to a free supervised study room.
9 Access to food and beverage facilities.
EASTERREVISION COURSES EASTER REVISION COURSE FEES:
PRICE TOTAL SAVINGS
1st Course €295 €295 -
2nd Course FREE €295 €295
3rd Course €100 €395 €490
4th Course €100 €495 €685
5th Course €100 €595 €880
6th Course €100 €695 €1,075
7th Course €100 €795 €1,270
8th Course €100 €895 €1,465
9th Course €100 €995 €1,660
To book, call us on 01-442 4442 or book online at www.dublinschoolofgrinds.ie
NOTE: These courses are built on the fact that there are certain predicable trends that appear and reoccur over and over again in the State Examinations.
FREE DAILY BUS SERVICE For full information on our Easter bus service, see 3 pages ahead.
NOTE: Any bookings for Junior Cert courses will also receive a weekly grind in one subject for the rest of the academic year, free of charge. This offer applies to 3rd and 2nd year students ONLY.
Timetable An extensive range of course options are available over a two-week period to cater for students’ timetable needs. Courses are held over the following weeks:
» Monday 21st March – Friday 25th March 2016 » Monday 28th March – Friday 1st April 2016
All Easter Revision Courses take place in The Talbot Hotel, Stillorgan (formerly known as The Stillorgan Park Hotel).
BOOK EARLY TO AVAIL OF THE SPECIAL OFFER
BUY 1ST COURSE GET 2ND COURSE
F R E E ! Due to large course content, these subjects have been
divided into two courses. For a full list of topics covered in these courses, please see 3 pages ahead.
*
6th Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME
Accounting H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Agricultural Science H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
Applied Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
Art History H Monday 28th March – Friday 1 April 8:00am - 9:30am
Biology Course A* H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Biology Course A* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
Biology Course A* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
Biology Course B* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
Biology Course B* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
Biology Course B* H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
Business H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
Business H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
Chemistry Course A* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Chemistry Course B* H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
Classical Studies H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Economics H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Economics H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
English Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
English Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
English Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
English Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
English Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
French H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
French H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
German H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
History (Europe)* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
History (Ireland)* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
Home Economics H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
Irish H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
Irish H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Maths Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Maths Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
Maths Paper 1* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
Maths Paper 1* H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
Maths Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
Maths Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
Maths Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Maths Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 4:00pm - 5:30pm
Maths O Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
Maths O Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Physics H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
Spanish H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
Spanish H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
6th Year Oral Preparation CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME
French H Sunday 20th March 10:00am - 2:00pm
German H Saturday 26th March 10:00am - 2:00pm
Irish H Saturday 26th March 10:00am - 2:00pm
Spanish H Saturday 19th March 1:00pm - 5:00pm
5th Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME
Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
English H Monday 28th March – Friday 1st April 4:00pm - 5:30pm
Note: 5th year students are welcome to attend any 6th year course as part of our buy 1 get 1 free offer.
3rd Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME
Business Studies H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am
English H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
English H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
French H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
German H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am
History H Monday 21st March – Friday 25th March 4:00pm - 5:30pm
Irish H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am
Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am
Maths O Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm
Science H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm
Science H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
Spanish H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm
2nd Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME
Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm
NOTE: Any bookings for Junior Cert courses will also receive a weekly grind in one subject for the rest of the academic year, free of charge. This offer applies to 3rd and 2nd year students ONLY.
© Dublin School of Grinds Page 1 Rónán Murdock
Géibheann Le Caitlín Maude
Ainmhí mé
ainmhí allta
as na teochreasa
a bhfuil cliú agus cáil
ar mo scéimh
chroithfinn crainnte na coille
tráth
le mo gháir
ach anois
luím síos
agus breathnaím trí leathshúil
ar an gcrann aonraic sin thall
tagann na céadta daoine
chuile lá
a dhéanfadh rud ar bith
dom
ach mé a ligean amach
© Dublin School of Grinds Page 2 Rónán Murdock
Is breá liom an chomparáid idir coill lán le crainnte agus an “crann aonraic”
Ainmhí mé
ainmhí allta
as na teochreasa
a bhfuil cliú agus cáil
ar mo scéimh
chroithfinn crainnte na coille
tráth
le mo gháir
ach anois
luím síos
agus breathnaím trí leathshúil
ar an gcrann aonraic sin thall
tagann na céadta daoine
chuile lá
a dhéanfadh rud ar bith
dom
ach mé a ligean amach
I am an animal
a wild animal
from the Equator
famous for my beauty
I used to shake the trees of the forest
once
with my roar
but now
I lie down
and look through one eye
at that solitary tree over there
hundreds of people come
every day
who would do anything
for me
except let me out
Ní féidir iontas a cheansú agus a chur i mbosca, caithfear ligean dó a rud féin a dhéanamh.
© Dublin School of Grinds Page 3 Rónán Murdock
Cúlra an fhile (The poet’s background):
1. Rugadh í i Ros Muc, Conamara.
2. Mhair sí ó 1941 go 1982.
3. Oileadh mar mhúinteoir í.
4. Chaith sí tréimhsí mar mhúinteoir in áiteanna éagsúla.
5. Bhí cliú agus cáil uirthi mar: amhránaí ar an sean-nós, aisteoir, file agus gníomhaí
teanga.
6. Ghlac sí páirt Máire Ní Chathasaigh sa chéad léiriú den Triail in Amharclann an
Damer i mBaile Átha Cliath sa bhliain 1964.
7. Foilsíodh dhá bhailiúchán dá cuid scríbhneoireachta tar éis a báis:
a. Caitlín Maude: Dánta (1984)
b. Caitlín Maude: Drámaíocht agus Prós (1988)
Cúlra an dáin:
• Trí bhéal ainmhí a labhraíonn Caitlín Maude sa dán seo.
• Meafar leanúnach atá anseo de shaol an fhile a bhí neamhspleách uair amháín ach
atá teanntaithe anois.
• Tá trua mór aici don leon mar tá cosúlachtaí láidre idir an leon agus í féin. Seans
go mbaineann an dán leis an easpa saoirse a bhraith an file agus í go dona tinn.
Seasann an t-ainmhí don fhile í féin a bhraitheann go
bhfuil sí i ngéibheann.
© Dublin School of Grinds Page 4 Rónán Murdock
Téama àIs é príomhthéama an dáin seo ná tábhacht an neamhspleáchas i saol an ainmhí
agus an duine daonna.
Íomhánna à Tá íomhánna láidre sa dán seo:
● chroithfinn crainnte… – íomhá na cumhachta
● breathnaím trí leathshúil – íomhá na tuirse
Uaim: àÚsáideann an file uaim sa dán.
Mar shampla:
● ainmhí allta
● chroithfinn crainnte na coille
Mothúcháin:
Tá frustrachas agus éadóchas sa dán seo:
Is cuimhin leis an fhile lá nuair a bhí sí saor lá arbh fhéidir léi na crainn a chroitheadh lena
glór ach anois tá sí ina príosúnach. Níl i ndán di inniu ach frustrachas agus éadóchas.
Ábhar:
Deir an file gur ainmhí fiáin í arbh fhéidir léi uair dá raibh, na crainn a chroitheadh lena
glór amháin. Ach anois is príosúnach í agus cé go dtagann na sluaite lena feiceáil gach lá
ní bhíonn aon duine acu sásta í a shaoradh óna géibheann cruálach.
When talking about alliteration
Ní mór go mbeadh filíocht binn ar an gcluas agus leis na cleasanna seo éiríonn leis an
Maudeach ár gcroíthe a ghreamú leis an ábhar.
Fiú amháin mura mbeadh cabhair againn ón leabhar chun an dán seo a shamhlú
sheasfadh sé amach dúinn de bharr ________________________________
________________________________
© Dublin School of Grinds Page 5 Rónán Murdock
Teicníochtaí Fileata 1. Codarsnacht: “ach anois” Go dtí an líne seo den dán, tá gach aon ní beo bríomhar. Léirítear an chodarsnacht idir
áilleacht an ainmhí agus é ag feidhmiú de réir a nádúir agus an cruachás a fhulaingíonn sé
agus é ceannsaithe i gcarcair Ghairdín na nAinmhithe.
2. Meafa(i)r: Is meafar é an “ainmhí allta” seo do chréatúir éagsúla ar fud na cruinne a bhfuil a gcuid
áilleachta srianta sa treo is nach dtugtar deis don Domhan í a aithint. Thuigfeadh an
Maudeach í féin go maith fulaingt na mban is na bhfilí, dhá dhream a raibh sí mar bhall
díobh a bhíonn gafa ag an tsochaí go ró-mhinic.
3. Íoróin: Níl ann ach macasamhail suarach den leon fiáin a bhí ina rí ar an dufair san am atá
thart, toisc go bhfuil éileamh air. Is de bharr daoine a bheith ag iarraidh an áilleacht seo a
fheiceáil, go bhfuil sé sa staid seo.
“Tagann na céadta daoine/ chuile lá/ a dhéanfach rud ar bith/ dom/ ach mé a ligean
amach”.
4. Uaim (previous page)
5. Íomhánna (previous page)
© Dublin School of Grinds Page 6 Rónán Murdock
Ceisteanna agus Freagraí Samplacha
Cad é ábhar an dáin seo, dar leat, agus cén chaoi a léiríonn an file an tábhar sin?
Dar liom, téama an dáin seo is ea easpa saoirse. Cé go dtagraíonn na focail d’ainmhí, is
dán fáthchiallach atá ann sa tslí a bhféadfadh ábhair éagsúla ar nós cearta na mban, nó an
caoi a gcaitear le filí, bheith á bplé.
Chun an tsaoirse a bhí ag an “ainmhí allta” seo ina ghnáthóg (habitat) féin a léiriú,
baineann an file úsáid as uaim. Deirtear linn go bhfuil “cliú agus cáil” air agus cloisimid
“Chroithfinn crainnte na coille…”
An éifeacht atá ag an teicníc seo, i mo thuairim, ná go gcuirtear neart agus láidreacht an
ainmhí in iúl dúinn. As an eolas a thugtar sa dán, is dócha gur leon atá ann.
Tá an dán roinnte ina dhá leath, ar bhealach, agus tá codarsnacht shuntasach le
brath idir an dá chuid. Sna céad ocht líne tugtar tuairisc ar shaol breá an leoin agus é ag
feidhmiú de réir a nádúir san fhiáin. Ach sna línte deiridh tá cur síos duairc (depressing)
ar shaol á chaitheamh i gcarcair agus an leon srianta teoranta. Bhíodh sé ina rí ar an dufar
ach anois ní bhíonn mórán ar siúl aige:
“luím síos/ …breathnaím trí leathshúil/ ar an gcrann aonraic sin thall”.
Ní féidir aon rud a mheasúnú ina aonar. Is tríd dhá ní cosúla a chur i gcomparáid lena
chéile a fheictear na buanna agus droch-ghnéithe a bhaineann leo. Tá sé soiléir ón dá
chineál saoil atá caite ag an leon go mb’fhearr i bhfad an chéad cheann, agus é ar a
shuaimhneas ina ghnáthóg dhúchais seachas é cloíte ceannsaithe i nGairdín na
nAinmhithe. Teicníocht fhileata a bheidh rí-úsáideach go deo í an chodarsnacht, mar atá
léirithe ag an Maudeach anseo.
Tá íoróin ghéar sa dán seo a insíonn fírinne truamhéalach faoin gcine daonna. Ag
deireadh an dáin, deir an file “tagann na céadta daoine/ chuile lá/ a dhéanfadh rud ar bith/
Advanced answers.
© Dublin School of Grinds Page 8 Rónán Murdock
Géibheann
Ainmhí mé
ainmhí allta
as na teochreasa
a bhfuil cliú agus cáil
ar mo scéimh
chroithfinn crainnte na coille
tráth
le mo gháir
ach anois
luím síos
agus breathnaím trí leathshúil
ar an gcrann aonraic sin thall
tagann na céadta daoine
chuile lá
a dhéanfadh rud ar bith
dom
ach mé a ligean amach
Without looking at your notes take 10 minutes to write down everything you know about this poem on this page.
© Dublin School of Grinds Page 9 Rónán Murdock
Phrases Tá an t-ainmhí sáraithe ag daoine atá níos cumhachtaí
Tá na sluaite cuairteoirí ag súil go bhfeicfidh siad leon beo
bríomhar ach níl ina áit ach macasamhail suarach
Is breá liom an chomparáid idir
coill lán le crainnte agus an “crann aonraic”
Ní féidir iontas a cheansú agus a chur i mbosca, caithfear ligean dó a rud féin a dhéanamh.
Tá íoróin ghéar sa dán seo a insíonn fírinne truamhéalach faoin gcine daonna.
Other phrases
Tá an dán roinnte ina dhá leath, ar bhealach, agus tá codarsnacht shuntasach le brath idir an dá chuid.
Ní féidir aon rud a mheasúnú ina aonar. Is tríd dhá ní cosúla a chur i gcomparáid lena
chéile a fheictear na buanna agus droch-ghnéithe a bhaineann leo.
Foclóir Pitiful Copy
In captivity More powerful Human race Prisoner Lonely Tragic truth
© Dublin School of Grinds Page 10 Rónán Murdock
Extra notes / points
Tá a spiorad briste ag daoine atá níos cumachtaí ná é.
Chomh maith le sin, baineann an dán seo le ceisteanna timpeallachta.
Tá na coillte agus na foraoistí agus tá na hainmhithe rugaithe.
Tá an t-ainmhí allta sa dán seo tógtha as a thimpeallacht nádúrtha (an choill)
agus curtha isteach i dtimpeallacht mhínádurtha (an zú), cosúil le Caitlín í féin
san ospidéal