8/8/2019 Aluminij1

1/14

A L U M I N I J

Davor Slunjski

Darko Novotny

Kolegij:

Tehnologija materijala

8/8/2019 Aluminij1

2/14

Osnovno o materijalu Kemijski element -Aluminij, Simbol-Al, Atomski broj - 13 Izgled - srebrnastobijela krutina Gustoa- 2,700 kg/m3 Tvrdoa 167 MPa (HV), 245 MPa (HB), 2,75 (Mohsova skala) Specifini toplinski kapacitet (cp ili cV) (25 C) 24,200 J mol1 K1

Talite - 660,32 C

Vrelite - 2519 C Toplina taljenja - 10,71 kJ mol-1 Toplina isparavanja - 294 kJ mol-11 Atomska masa - 26,9815386(13) Elektronska konfiguracija 3s2 3p1

Vanjski izgled - srebrenkast

Udio u Zemljinom omotau - 7,57% Radijus atoma - 125 (118) pm Kovalentni radijus - 118 pm Agregatno stanje, magnetizam = kruto (krutina), paramagnetian

8/8/2019 Aluminij1

3/14

Osnovno o materijalu

trei po redu najei element u Zemljinoj kori (poslije kisika isilicija) i pojavljuje se samo u kemijski vezanom stanju

dobar je provodnik topline i elektrine energije laki metal koji ima srebrenkasto-sijedu boju (rezultat injenice da u

prisustvu zraka na sebi stvara tanki sloj oksida koji ga prekriva), ovajsloj aluminij ini izrazito otpornim na koroziju rastezljiv je i valjanjem ga je mogue pretvoriti u tanku foliju

Spojevi aluminija iroko su rasprostranjeni no komercijalno iekonomski isplativo za dobivanje aluminija jedino je iskoritavanjeboksita s visokim sadrajem aluminijevog oksida. Aluminij je vrlo

plastian no moe ga se i kovati. U pravilu se koristi legiran s drugimmetalima.

8/8/2019 Aluminij1

4/14

Povijest aluminija

Aluminij (lat. alumen = alaun ili stipsa) je za razliku od mnogih drugihmaterijala vrlo mlad metal. Godine 1808 otkrio ga je Humphry Davy idao mu ime aluminij. Godine 1827 Friedrich Woehler prvi je uspioproizvesti aluminij koji nije imao potpuno ist sadraj. U ono vrijemecijena aluminija bila je mnogo vea od cijene zlata.

Henry Sainte-Claire Deville Woehlerov proces je usavrio godine1859 i javno ga objavio u knjizi. Nakon toga cijena aluminija u deset

je godina sniena za 90 posto.

Godine 1886 neovisno jedan od drugog Charles Martin Hall i PaulHeroult razvijali su postupak proizvodnje aluminija: kasnije nazvanHall-Heroultov proces proizvodnje aluminija. I dananji veliki isuvremeni pogoni za proizvodnju aluminija temelje se na ovompostupku. Godine 1889 Karl Josef Bayer dodatno je usavrio ovajpostupak.

8/8/2019 Aluminij1

5/14

Dobivanje aluminija

Spojevi aluminija iroko su rasprostranjeni no komercijalno i ekonomski isplativo zadobivanje aluminija jedino je iskoritavanje boksita s visokim sadrajem aluminijevogoksida

Metal se dobiva iz proienog boksita elektrolizom; najvaniji procesi koriste Hall-Heroult-ovu eliju, a razvijaju se i druge elektrolitne metode (obrada boksita klorom ielektroliza rastopljenog klorida).

isti aluminij je mekan i kovan, a vrstoa mu se moe poveati mehanikom

obradom. U prirodi aluminij esto nalazimo kao aluminij-silikat. Aluminijski oksid(Al2O3) pojavljuje se vrlo rijetko i poznat je kao dragi i poludragi kamen. S obzirom naprirodnu istou aluminijeva oksida razlikujemo smaragde, rubine i safire. Puno eeu prirodi aluminij moemo sresti u sastavu boksita.

Prema postupku kojeg je razvio Oersted (1825 g.)aluminij se dobiva iz aluminij-klorida i kalijeva amalgamapri emu kalij u ovom sluaju slui kao redukcijsko

sredstvo:AlCl3 + 3K -> Al + 3KClPrema Woehleru kao redukcijsko sredstvo koristi semetalni kalij. Tehniki gledano aluminij se dobivataljenjem u posebnom postupku elektrolize (Bayerovpostupak). Ovaj postupak dobivanja aluminija zahtijevaveliku koliinu energije. Utroak energije u proizvodnji

aluminija u ovom sluaju iznosi oko 13 - 16 kWh/kg.

8/8/2019 Aluminij1

6/14

8/8/2019 Aluminij1

7/14

Upotreba aluminija

ADITIV U IVENIM NAMIRNICAMA

Kad je rije o ivenim namirnicama aluminij se ponekad koristi kao aditivodnosno dodatak koji namirnicama daje postojaniju boju, prije svega koristi sekod slatkia i/ili s ciljem bolje dekoraciji kolaa i finih peciva

8/8/2019 Aluminij1

8/14

AUTOMOBILSKA, AVIONSKA INDUSTRIJA I

ASTRONAUTIKAS obzirom na vrlo malu gustou aluminij seesto koristi tamo gdje se radi o velikompokretanju mase, prije svega u industrijiproizvodnje ambalae i avionskoj industriji iastronautici. Iz istog razloga aluminij je sve

prisutniji i u automobilskoj industriji.

Upotreba aluminija

8/8/2019 Aluminij1

9/14

Upotreba aluminijaPROIZVODNJA AMBALAE ZA HRANU I PIE

U kuanstvu aluminij moemo susresti u vidulimenki pia (sokovi, pivo i slino) ili hrane, a tko seod nas do sad nije susretao s aluminijskom folijom;osim toga postoji i aluminijsko posue.

Rastezljiv je i valjanjem ga je mogue pretvoriti u

tanku foliju. Ne mijenja svojstva upakirane hrane.

8/8/2019 Aluminij1

10/14

Upotreba aluminija

CIJEVI I KUTIJE

Koristi se kod izrade fleksibilnih cijevi za protok zraka, nape, ventilacije,klima ureaja, zbog trajnosti, prilagoavanja oblika i male teine te za izradukutija za primjenu u elektrotehnici, raznih kuita ureaja i sl.

8/8/2019 Aluminij1

11/14

Upotreba aluminijaALU STOLARIJA

Kada je potrebna lagana konstrukcija ikada je rije o ostakljivanju veihpovrina, vrstoa i postojanostaluminijska stolarija se postavlja na prvo

mjesto. Aluminijska stolarija odlian jeizbor za izradu zimskih vrtova, izradaaluminijskih vrata i aluminijskih okvira zaprozore, izrada aluminijskih fasadnihrjeenja, izrada aluminijskih dijelovakrova, lijebovi, cijevi i sl).

U legurama s magnezijem, silicijem idrugim metalima mogue je postii velikuvrstou preanih profila aluminija koji utom sluaju vrlo malo zaostaju zaelinim profilima.

8/8/2019 Aluminij1

12/14

Upotreba aluminija

DIZAJNERSKI NAMJETAJ, SATOVI, KUANSKI APARATI, DIJELOVI RAUNALA, KOFERZA ALAT I PRTLJAGUAluminij se u novije vrijeme koristi za izradu predmeta za svakodnevnu upotrebu kao dizajnerskognamjetaja, satova, kofera za alat i prtljagu, kuanskih aparata, dijelovi raunala i kuita za raunala. Npr.Laptop cooleri izrauju se i od aluminija jer aluminij ima izvrsna toplinska svojstva i bolje odvodi toplinu sapoleine laptopa. Kod aluminija se moe oekivati samo perfekcija i savrenstvo, visoke izolacijskesposobnosti i visoki stupanj zavrne obrade. Nekoliko razliitih boja, uz jasne i otre linije, svakom objektu

dati e potrebnu dozu luksuza s naznakom na moderno.

8/8/2019 Aluminij1

13/14

Zakljuak Suvremeni ivot pun je prednosti koje donosi upotreba aluminija. Zato

aluminij? Glavne prednosti ovog jedinstvenog metala su: vrstoa, trajnost,

savitljivost, vodonepropusnost, vrlo lak, otporan je na koroziju, moe se 100%

reciklirati ponovo i ponovo, aluminij je izvrstan vodi elektrine energije

Aluminij je metal za vodee dizajnere, arhitekte i inenjere, koji ele

materijal koji kombinira funkcionalnost i ekonominost s inovativnim oblikom i

dizajnom

Industrija proizvodnje aluminija esto je meta verbalnih i medijskih napada

ekolokih udruga zbog, kako oni smatraju, prevelikog iskoritavanja prirodnihresursa

8/8/2019 Aluminij1

14/14

ALUMINIJ

Davor Slunjski

Darko Novotny

Kolegij:

Tehnologija materijala

K R A J