Upload
lylien
View
267
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Turkcast
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yayın Organıdır.
Döküm Sektörümüzün Parlayan Yıldızı Alüminyum Döküme Projeksiyon Tutuyoruz
DOSYA:
ALÜMİNYUM DÖKÜM
SAYI: 28 / TEMMUZ - AĞUSTOS - EYLÜL 2013
İlk ve İkinci BeşyüzBüyük Sanayi Kuruluşu Listesine
17 Üyemiz Girdi
İSO
Mümin Erkunt'unArdından
Ahde Vefa
Dünya Döküm KongresiGezi Programı
Kongre
Türkdöküm
başkandan...
Değerli Meslektaşlarım,
Bu sayımızda sizlere hüzünlü bir şekilde merhaba diyorum. İnanın bu satırları yazmak-ta zorlanıyorum. Geçtiğimiz günlerde çok büyük kayıplar yaşadık. Sektörümüzün du-ayenlerinden 40 yıllık ağabeyim, akıl hocam, dostum Sayın Mümin Erkunt'u kaybettik. Yeri doldurulamaz bir insandı. Bu acının etkisindeyken kıymetli meslektaşımız, Çelikel Alüminyum'un kurucusu alüminyum döküm sektörümüzün duayenlerinden Sayın Os-man Deniz'in, geçirmekte olduğu amansız hastalığa yenik düştüğü haberini aldık. Dergi-mizin bu sayısında onunla söyleşi yapmayı planlamıştık ve gerçekleştirdik. Söyleşiyi taki-ben hastaneye kaldırılmış ve bir iki gün sonra da son nefesini vermiş. Her ikisine de rah-met, kederli ailelerine, Erkunt ve Çelikel şirketleri çalışanlarına baş sağlığı diliyorum. Biz-leri derinden üzen bir diğer kaybımız da derneğimize büyük katkılar vermiş olan eski yö-netim kurulu üyemiz Sayın Alaattin Özyurt ve zarif eşinin kıymetli evlatları Kerem'i genç yaşında elim bir motosiklet kazasında yitirmemiz oldu. Yavrumuza da rahmet, Özyurt ai-lesine baş sağlığı diliyorum. Hayatta en kötü acı evlat acısıdır. Allah onlara sabırlar versin. Her üçünün de mekânları cennet olsun.
BERNANKE YAZ AYLARIMIZI ZEHİR ETTİGeçen sayımızda, Amerika Merkez Bankası FED Başkanı Bernanke'nin mayıs ayında ver-diği varlık alımları ile ilgili beyanatından küresel piyasaların ve özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerin çok etkileneceğini bizim de bundan nasibimizi alacağımızdan bahset-miştik.
Beklendiği gibi bütün yaz euro, dolar kurlarındaki faiz, borsa ve altın değerlerindeki oy-namaları takip ederek diken üstünde geçti. Dolar kuru arttı, doların arz talep dengesi bo-zuldu. Merkez Bankamız döviz satarak bu artışı durdurmaya çalıştı.
FED'in eylül ayı toplantısından 10–15 milyar dolar alım azaltma kararı çıkacağını bek-leyen piyasalar, aylık 85 milyar dolarlık alıma devam kararı çıkınca rahatladı. Bernan-ke ocak ayında Amerika Merkez Bankası Başkanlığı görevini bırakacak bakalım onun yerine gelen kişi Bernanke'nin ekonomi politikalarını benimseyecek mi?
Cari açığı yüksek ve dış finansman ihtiyacı olan Türkiye gibi ülkeler için çok önem-li olan bu kararla piyasalardaki likiditenin bir süre daha çekilmeyeceği an-
laşıldı. Kararın açıklanmasını takip eden günlerde döviz girişlerinde bir azalma yaşanmayacağı, borçlanma faizlerimizin aynı seviyelerde de-vam edeceği görüldü. Ayrıca döviz değerinde düşme oldu, borsa ve altın değeri yükseldi. "FED'in bu sürpriz kararı neticesinde dolar kuru, Merkez Bankası başkanımız Sayın Erdem Başcı'nın, dolar kuru artı-şa geçmişken yaptığı yılsonu 1,92 öngörüsüne yaklaştı. Ama unut-mayalım ki bu gelişme Merkez Bankamızın aldığı önlemlerle değil, Amerika Merkez Bankası FED'in aldığı kararla oldu" derken balon patladı. Bu iyimser görüşler ve düşünceler sadece 6 gün sürdü ve ilk
BAŞIMIZ SAĞ OLSUN
dalgalanmanın arkasından kurlar ve faiz oranları yük-seldi. FED'in kararının açıklanmasından önceki sevi-yelere gelindi. Bütün bunlar Türkiye'nin makroekono-mik yapısının ne kadar dışa bağımlı ve kırılgan oldu-ğunu gösteriyor. Dolar öksürüyor, bizim ekonomi za-türree oluyor. Er ya da geç FED tahvil alımlarını azal-tacak veya kesecek, piyasalarımızdaki bu likidite gel-diği yere geri dönecek. Bu duruma hazırlıklı olmalıyız. Cari açığımızı diğer bir deyişle sıcak döviz ihtiyacımızı azaltmaktan başka çaremiz yok.
ABD'de 2009 yılı başında 25 civarına düşen tüketici güven endeksi geçtiğimiz aylarda 81'e yükselmişti. Bu endeksin 2014 yılı sonlarında 100'ü aşacağı öngörü-lüyor. Ayrıca ABD imalat endeksi de buna paralel bir yükseliş içinde, geçtiğimiz aylarda 51 civarında oldu-ğu belirtilen bu endeksin 2014 yılında 59-60'lara yük-selmesi bekleniyor. Ekonomistler bu oranlarda ve ev satışlarındaki yükselişi, Amerikan ekonomisinin yete-ri kadar olmasa bile iyileşmekte olduğunun bir işare-ti olarak görüyorlar. Münih’teki IFO Enstitüsü 123 ül-keden 1.180 uzmanla yapmış olduğu ankette, Kuzey Amerika ekonomik ikliminin, ortalamanın üzerinde bir yükseliş içinde olduğu görülüyor.
Yine IFO anketine göre euro bölgesinin ekonomik ikli-mi 15 yıllık ortalamanın altında olmasına rağmen yük-seliş göstermekte. Ekonomistler, Slovenya ve Kıbrıs haricinde bütün ülkelerde bir sonraki 6 aylık dönem için iklim değerinin yükseleceğinin beklentisi içinde.
ABD’de ve AB’de yaşanan bu gelişmeler ve Türkiye'de yılın ikinci çeyreğinde yaşanan beklentilerin üzerin-deki yüzde 4,4’lük büyüme herkesi sevindirdi. Büyü-me yılın ilk altı ayında yüzde 3,7 oldu. Sanayi üreti-mi temmuz ayı sonunda yüzde 5,77 artış gösterdi. Bu gelişmelere bakınca 3. çeyrekteki büyümenin de bu oranlarda çıkma olasılığı yüksek. Son çeyrekte Suri-ye probleminin gündemden düşmesinin de etkisiyle 2013 yılını, 2012 yılından çok daha yüksek bir büyüme oranı ile kapatacağımızı söyleyebiliriz.
Mahalli seçimler 2014 yılı başında, bu büyüme ve ge-lişmeleri seçim ekonomisine kurban etmemeliyiz. Ta-bii içeride veya dışarıda ekonomimizi etkileyecek Gezi Parkı, Suriye gibi olaylardan da kaçınmalıyız. “Yurtta sulh cihanda sulh” diyen büyük Atatürk'e olan hayran-lığımı bir kere daha ifade ediyor, bugün bizleri yöne-ten iktidar ve muhalefet partilerinin de bu ilkeye bağ-lı kalmalıları gerektiğine inanıyorum.
Yaz başında İstanbul’da vuku bulan Gezi eylemleri ile ertelemek durumunda kaldığımız bahar yemeğimizi kasım ayının ilk haftası içinde gerçekleştirmeyi plan-lıyoruz. Uzun aradan sonra siz meslektaşlarımızla has-ret gidermeyi dört gözle bekliyoruz.
Ekim ayının ilk haftasında alüminyum sanayimizin bölgemizdeki en büyük etkinliği olan Aluexpo fua-rı ve beraberinde Alüminyum Sempozyumu gerçek-
leşecek. Hızlı bir gelişme trendi gösteren bu sektör mensuplarının, söz konusu etkinliklerden kazanımla-rı olacağına inanıyoruz. Bu fuardaki TÜDÖKSAD stan-dımız, üye firmalarımızın gönderecekleri parçalarla renklenecektir.
Kurban bayramı sonrasında Konya bölgesindeki dö-kümcülerimizin Konya'da KONDÖKÜM 2013 fuarında bir araya geleceklerini öğrendik. Meslektaşlarıma ve-rimli ve başarılı bir fuar diliyorum. Allah kısmet eder-se Konyalı meslektaşlarımın bu etkinliğine katılmaya çalışacağım.
Üyesi olduğumuz ve Sayın Umur Denizci kardeşimin de yönetim kurulunda görev aldığı, Dünya Döküm Birliği (WFO) tarafından tertip edilen 71. Dünya Dö-küm Kongresi 2014 yılının Mayıs ayında İspanya’nın Bilbao kentinde gerçekleşecek. Dünya Döküm Kong-resi, meslektaşlarımıza teknolojik gelişmeleri takip edebilme, yabancı meslektaşları ile sosyal ilişkilerini geliştirebilme fırsatları yaratmaktadır. Dernek genel sekreterliğimiz Bilbao’daki kongreye geniş katılımı te-min için organizasyon hazırlamaktadır. Zamanı müsa-it olan meslektaşlarımın katılımını bekliyorum. Sektör
mensuplarımızın bu teknolojik bilgilendirme toplan-tıları sayesinde ileri teknoloji platformlarında yer ala-bilmesinin mümkün olacağına inanıyorum.
Yeni dernek merkezimizdeki toplantılara devam edi-yoruz. Yaz sonunda Erdoğan Nas başkanlığındaki Çev-re Komisyonu bir toplantı daha gerçekleştirdi. Yakın-da “Dökümhanelerde Enerji Verimliliği” konusunu de-taylı ele alacağımız bir toplantının duyurusunu yapa-cağız.
Nisan 2014’de yapılacak Hannover Messe’ye TÜDÖK-SAD grup katılımı için çalışmalara başlamış bulunuyo-ruz. İlerde, genel sekreterliğimiz ve Hannover Fuarcı-lık firması tarafından bu konu ile ilgili bilgilendirme-ler yapılacaktır.
Siz kıymetli üyelerimize sağlık ve başarı dileklerimi su-nuyorum.
Sevgi ve saygılarımla,
M.Niyazi AKDAŞ TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
İÇİNDEKİLER EYLÜL / 2013
Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Mümin Erkunt'u Kaybettik...
14
42
4 BAŞKANDAN
10 DERNEKTEN HABERLER
• 7.Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’ne Çağrı
• Çevre, Enerji,İş Sağlığı ve Güvencesi Değerlendirildi
• Mümin Erkunt’un Ardından
• Kerem Özyurt’u Kaybettik
18 DOSYA
• Alüminyum Döküm:
34 ÜYELERDEN HABERLER
• Inductotherm Ocakları Samsun Makina’da Devrede
• Kalkancı Pres’ten Enerji Tasarrufu Hamlesi
• Tuna Armağan’a Avrupa İş Ödülleri
Yarışması’nda Jüri Üyeliği
40 HABER
GE’den Üç Boyutlu Baskı ve Üretim Yarışması
42 HABER
İSO İlk ve İkinci Beşyüz Sanayi Kuruluşu Araştırması
48 KONGRE• Dünya Döküm Kongresi
• Geçmiş Zaman Olur ki
52 FUAR
• Aluexpo Kapılarını Açıyor
• Hannover Messe 2014 Partner Ülkesi Hollanda Oldu
• Metalurji Şöleni: Ankiros/Annofer/Turkcast 2014
İstanbul Sanayi Odası İlk ve İkinci Beşyüz Büyük Sanayi Kuruluşu Listesinde 17 Tüdöksad Üyesi Yer Buldu
KÜNYETÜRKDÖKÜM / TURKCAST DERGİSİ İMTİYAZ SAHİBİ: Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği adına Yönetim Kurulu Başkanı M. NİYAZİ AKDAŞ SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ: KUBİLAY DAL (Genel Sekreter) YAYIN KURULU: UMUR DENİZCİ - MEHMET ATİK - UĞUR DEMİRCİ - PROF. DR. E. SABRİ KAYALI - M. ERHAN İŞKOLYÖNETİM YERİ: Ortaklar Caddesi Bahçeler Sokak 18 Plaza No:18 Kat:4 Mecidiyeköy - İSTANBUL Tel: 0212 267 13 98 Faks: 0212 213 06 31 www.tudoksad.org.tr YAYINA HAZIRLAYAN: TEMATİK Medya Yayıncılık ve Ajans Hiz. Ltd. Şti. www.tematik.com.trBASKI: A4 Ofset Matbaacılık San. ve Tic. LTD. ŞTİ. / Oto Sanayi Sitesi Yeşilce Mah. Donanma Sok. No:16 Kağıthane - İSTANBUL Tel: 0212 281 64 48 / Baskı Tarihi: Eylül 2013YAYIN TÜRÜ: Yerel - Süreli / TÜRKDÖKÜM - TURKCAST dergisi 3 ayda bir yayınlanır. Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir.
18Alüminyum Döküm:
İçimizden Biri: Osman Deniz
58 NEDEN DÖKÜM
60 MAKALE
• Demir ve Demirdışı Alaşımları İçin Metal Tretmanları• Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve Toz Flaksların Temizleme Verimliliği, Maliyet ve Çevresel Görünümleri
70 İÇİMİZDEN BİRİOsman Deniz
76 HAMMADDE PİYASALARI
• TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
80 YAYINLARIMIZ
80 ÜYE REHBERİ
82 ABONE FORMU
AVEKS...........................................................27
BES MÜHENDİSLİK..................................17
BUNKAR MAKİNA....................................65
ÇELİKTAŞ......................................................3
EVREN .........................................................11
EUROGUSS................................................75
FERROTRADE ...........................arka kapak
FOSECO.......................................................39
HERAEUS....................................................37
INDUCTOTHERM.....................................41
METEK MÜHENDİSLİK .....................46-47
METKO........................................................35
PASİFİK GROUP ........................................13
SHENG GUANG......................ön kapak içi
SİLTAŞ....................................arka kapak içi
S&B ENDÜSTRİYEL ..................................59
TEKNO METALURJİ .................................51
TOSÇELİK .....................................................7
YAMER .................................................32-33
ZENMET .....................................................21
İNDEKS
Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikin-ci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği saye-
sinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım alanı buluyor. Yeni teknolojilerin de etkisiyle kulla-nımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta
uçak ve uzay araçları, otomobil olmak üzere bütün hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrik-
elektronik sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı
Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz.
70
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201310
KONGRE
7. UluslararasıAnkiros Döküm Kongresi’ne ÇağrıUluslararası Ankiros Döküm Kongresi’nin yedincisi 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde TÜYAP Fuar ve Kongre Mekezi’nde gerçekleşecek. Kongre döküm sektörü ile ilgili akademik, teknolojik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara ilişkin bilgi ve deneyimlerin katılımcılara aktarılmasını ve ortak konuların karşılıklı olarak paylaşılmasını amaçlıyor.
T ürk Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) tarafından Ankiros, Annofer ve Turkcast fuarları bün-yesinde düzenlenen Uluslararası
Döküm Kongresi bu yıl Metalurji ve Malze-me Kongresi ile birlikte yapılacak. Fuar ve kongre etkinlikleri metalurji sektörünün iki yılda bir beklediği “metalurji şöleni” olarak görülüyor.Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi, dö-küm sektörünü ilgilendiren teknoloji, tesis ve ekipman üreticisi kuruluşların da en gün-cel teknolojilerini sektör mensuplarına iletme fırsatı yakalıyor. Önceki kongrelerde dökümha-nelerden gelen önemli sayıda bildirinin ilgi ile iz-lendiği, bildirilerin yurtdışındaki kongrelerde ve etkinliklerde de yer almaya başladığı Kongre Yü-rütme Kurulu’nun yaptığı duyuruda ifade edil-di.Yeni çalışmaların 7. Uluslararası Ankiros Dö-küm Kongresi’nde yine bildiri şeklinde sunulma-sı çağrısında bulunuldu.Amacını, ürün kalitesi ile kendini gelişmiş ülke-lere kabul ettiren dökümhanelerin bilimsel plat-formlarda da sesini yeterince duyur-masını sağlamak ifadesiyle orta-ya koyan Yürütme Kurulu şu çağrı-da bulundu: “Kongremizin başarı-sı siz değerli meslektaşlarımızın kat-kılarıyla artacaktır. Bu nedenle kong-reye çok sayıda bildiri ile destek ver-menizi beklemekteyiz. Bildiri suna-cak meslektaşlarımızın, bildiri başvu-ru formu ile bildiri özetini en geç 30 Nisan 2014 tarihine kadar TÜDÖKSAD merkezine e-posta veya faks ile ilet-meleri gerekiyor.”
Türkdöküm 11
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201312
DERNEKTEN
Çevre, Enerji, İş Sağlığı ve Güvencesi DeğerlendirildiÇevre Komisyonu iş güvenliği, işçi sağlığı, enerji verimliliği konuları çerçevesinde sektördeki farklı ölçekteki firma ve temsilcileri ile 6 Eylül tarihinde biraraya geldi. “Çevre, Enerji, İş Sağlığı ve Güvencesi Toplantısı”nda gündemdeki sorunlar değerlendirildi, çözüm önerileri paylaşıldı.
Toplantıda atık döküm kumunun inşaat çalışma-larında dolgu malzemesi olarak değerlendirile-ceği yönünde basına yansıyan haberler değer-lendirildi. Atıklarda metal bulunmaması koşu-
luyla Baştaş Çimento Fabrikası’nın tüm katı atıkları ala-cağı; döküm atığı kumun İzaydaş’a da verilebileceği bil-dirildi. Sektörel atıkların geri kazanımı ile ilgili farklı yön-temler mevcut. Bunlardan biri reklamasyon. Maça kum-ları, reklamasyon işlemi ile geri kazanılabiliyor. Kum ve reçine tasarrufu sağlayan bu yöntemin Erkunt Döküm Fabrikası’nda kullanıldığı ifade edildi. Öte yandan depolama tesislerinin yetersizliği sektör için bir sıkıntı oluşturuyor. Bilecik’te lisanslı bir depolama tesi-sinin olmadığı, Demisaş firmasının da atıklar konusunda güç bir durumda kaldığı ifade edildi. Sorunlarda biri de tesislerde toplanan atık su. Atık su gönderilecek tesis bu-lunamaması, nakliye seçeneklerinin kısıtlı olması nakil fi-yatları yukarılara çekiyor. Üzerinde durulun bir konu da tehlikeli madde testleri. Testler az sayıda dökümhanenin atıklarının tehlikeli ol-duğunu gösteriyor. Ancak testler arasındaki uyuşmazlık dikkat çekici. TÜBİTAK aşındırıcı olarak değerlendirdiği si-lis kumuna tehlikeli atık raporu verirken; atıklar bir sonra-ki testte inert madde raporu alabiliyor. Enerji verimliliği konusunda Cevher Döküm bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda, işletmelerde enerji tüketimi-nin azaltılarak verimin nasıl artırılacağı tartışıldı. Sektö-rün sürdürülebilir bir büyümeyi yakalaması için enerji-nin önemli maliyet kalemlerinden biri olduğu, TÜDOK-SAD üyelerinin bu soruna eğilmeleri gerektiği sonucun-da uzlaşıldı.Çevre ve enerji sorunlarının da değerlendirildiği toplan-tıda, çevre duyarlılığında farkındalığı artırmak amacıy-la TÜDÖKSAD bünyesinde planlanan “Yeşil Dökümhane Ödülleri” organizasyonunun yılsonundan önce duyuru-sunun yapılacağı bilgisi katılımcılarla paylaşıldı. Toplatının ayaklarından biri iş güvenliğiydi. Bu konuda-ki sıkı tedbir ve denetimler üzerinde duruldu. Cevher Dö-küm ve Çemaş temsilcileri “50001 Enerji Yönetim Sistemi”
Türkdöküm 13
DERNEKTEN
belgesini almaya hak kazandıklarını paylaştı. Yanı sıra Kal-kancı Pres, geniş çaplı bir enerji verimliliği çalışması yü-rüttüklerini ifade etti. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde sıkı denetimler yapılıyor. Bu kanuna atfen 20 firma, kim-yasallar nedeniyle meydana gelen patlama ve yangınlar nedeniyle kapatılma cezası aldı. Ancak iş sağlığı ve gü-venliğindeki yeni yapılanmaya paralel, firmalar da hazır-lıklarını sürdürüyor. Bu yapılanma sürecinde, C sınıfı bel-geye sahip çevre mühendisleri iş sağlığı ve güvenliği ko-
nusunda yetkili olabiliyorken yeni genelgeyle, çevre mü-hendislerinin bu yetkileri kaldırıldı.İş güvenliği konusunda ise yeni yapılanmaların ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu üzerinde duruldu. Bu bağlamda denetimlerinin sürdüğü, gözlük takmayan tek bir çalışan nedeniyle firmaların ceza alabildiği belirtildi. Tozla Mücadele Genelgesi hakkında da fikir alışverişi ya-pıldı. Toplantıda bahsi geçen konular hakkında raporla-rın hazırlanıp TOBB Döküm Meclisi kanalıyla ilgili idarele-re iletilmesi kararlaştırıldı.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201314
" Ben cumhuriyetle yaşıtım. 1923 yılında Cum-huriyet Bayramı’ndan iki ay sonra doğmu-şum’’ diye anlatıyor Mümin Erkunt, girişimci olma sürecini. Savaştan yeni çıkan Türkiye’nin
o dönemdeki yoksulluğu Erkunt’un karşılaştığı ilk sı-nır. Ancak, tahta kaşık imalatçısı bir babanın oğlu
alarak dünyaya gelen Erkunt bu sınırı çalışkanlığı ve umudu ile aşmış. Bu bakımdan iş hayatını anlatma-ya “ben cumhuriyetle yaşıtım” diye başlaması an-lamlı ve İlhan Berk’in o meşhur dizesini anımsatıyor ‘’Cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün’’. Diyebiliriz ki o yüzdeki umut, çalışkanlık, özveri Erkunt’un sade-ce kendi hayatını değil fakat tüm bir çalışma yaşamı-nı şekillendirmiş.Dört buçuk yaşında babasını kaybettiğinde, üç kar-deşi ve annesiyle birlikte hayatı çok sıkıntılı bir şe-kilde sürer. İlk ve orta eğitimini Konya’da tamamlar. Ardından Orman Fakültesi’ne girer. Birkaç ay son-ra Devlet Demiryolları'nın sınavını kazanır. 1942’nin sonlarında Almanya’ya yüksek mühendislik eğitimi almaya gönderilen 20 kişiden biridir. 1943 baharın-da Dresden Yüksek Mühendis Okulu Elektrik Mühen-disliği bölümüne kaydolur. İkinci Dünya Savaşı tüm kötülüğü ile sürmektedir ve 1944 yılı ortalarında Türkiye ile haberleşme imkânı ortadan kalkmıştır. Şubatta Dresden bombardımana uğramış, şehrin büyük bölümü tahrip olmuştur. 1945 Mayıs’ında İsviçre’ye geçer. Zürih’te ETH Zürih Poli-teknik Yüksek Mühendis Okulu’nda eğitimine de-vam eder. 1949 yazında artık elektrik yüksek mühen-disidir. Zürih’te bir trafo imalathanesinde çalışmaya başlar ve daha o yıllarda ışıklı zekâsıyla dikkat çeker. Yaptığı hesaplar sonucu, çalıştığı imalathaneye yüz-de 10 – 30 arasında maliyet tasarrufu sağlamayı ba-şarmıştır. Ardından Westfalya Elektrik Şirketi’nde ça-lışır. Burada, daha önce yapılan bir işin hatasını bu-lur ve saygınlık kazanır. Bu firmayla birlikte 2. Dünya Savaşı’nda tahrip edilmiş elektrik üretim tesislerinin onarımında çalışır. 1950 Haziran’ında Türkiye’ye dönme kararı aldığın-da kendisine Almanya’da kalması ve çalıştığı şirket adına doktora çalışması yapması teklif edilir. Ancak burslu okuduğu için Türkiye’ye dönüp borcunu ça-lışarak ödemesi gerektiğini belirten Erkunt 1950 ya-zında Türkiye’ye döner ve Haydarpaşa işletmelerin-de revizör kadrosunda görevlendirilir. Üç hafta son-ra Ankara’da genel müdürlükte çalışması teklif edi-lir. 1950’ler Türkiye’si siyasi olarak kırılgan bir süreç-tedir. Bu dönemde askerlik görevi için istifa ettiği TCDD’ye bir daha dönmemeye karar verir. Hava Mey-danları İnşaat Müdürlüğü’nde ve Toprak Mahsulleri Ofisi Fen Şubesi’nde çalışır. Ardından Mardin ve İsla-hiye elektrik şebeke ve santrallerinin kurulmasında ve Hazar elektik santralı ile Hazar Maden, Hazar Er-zincan hava hatları inşaatında şantiye şefi olarak gö-rev alır. Türkiye’nin 1954’te girdiği ekonomik darbo-ğaz, müteahhit şirketin işlerini durma noktasına ge-tirdiğinden, Erkut bu görevinden de ayrılır. 1953’te kardeşinin kurduğu, kendisinin de küçük ta-sarruflarla katkıda bulunduğu “Erkunt Model ve Dö-küm Atölyesi”ne 1955’te Et Balık Kurumu’ndan ayrı-larak katılır. “Erkunt Kolektif Şirketi Yüksek Mühendis Mümin Erkunt ve Ortakları” adlı şirketin temellerini
Türk sanayisine yaptığı katkılarla hep anılacak olan Mümin Erkunt aramızdan ayrıldı.
Mümin Erkunt’un Ardından
AHDE VEFA
Türkdöküm 15
atar. Şirket 1961 Mart’ında ano-nime dönüşür. Takip eden aylar sıkıntılıdır. Konya’da anne evin-deki bağı satarak kaynak sağla-yabilmiştir. Bugünkü kuruluşun çekirdeğini oluşturan döküm ve makine fabrikası bu süreç ve zorlukta inşa edilir. Döküm fab-rikasında basınçlı boru bağlan-tı parçaları, makineler için göv-de ve teferruatı ile kırılan ma-kine parçalarının dökümleri ya-pılır. Türkiye’de NATO standar-dına göre ilk dökümler Erkunt döküm atölyesinde yapılmaya başlanmıştır. Başarılı sonuçlar elde edilmiş, boru ürünleri TSE standardı olarak kabul edilmiş-tir. Sonrasında Türkiye’de üretil-meye başlanan taşıtların pik dö-küm parçaları üretilmiş, yapılan işleme tesisi yatırımı ile dökü-len parçalar kullanıcısına işlenip montaja hazır hale getirilerek teslim edilmeye başlanmıştır. Uzun süren uğraşları sonu-cunda 1963’te Ankara Sana-yi Odası’nın kurulmasını sağlar. Burada Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığını üstlenir. 1992-1995 döneminde ASO Meclis Başkanı, 1985-1989 dönemin-de de Oda Yönetim Kurulu Baş-kanı olur. Aynı dönemde yöne-tim kurulu üyeliğinde de bulu-nur. Öte yandan MESİS’in Yöne-tim Kurulu Başkanlığını da sür-dürür. 1998’deki ekonomik kriz-de bile yatırım arayışı ve enerji-si kesilmeyen Erkunt, Avrupa’ya satış yapmak amacı ile komplike parçaların üretimine ağırlık ve-rir. Motor, motor parçaları ve transmisyon parçala-rı üzerinde ihtisaslaşma kararı alır. Mümin Erkunt, lisans hakları ve tasarımı Türkiye'ye ait bir traktör markasını düşlemişti. 2003 yılında kızı Zeynep Erkunt Armağan ve damadı Tuna Armağan'ın kuruculuğunu yaptığı Erkunt Traktör Sanayi A.Ş. ile bu düşü de gerçekleşir. Takip eden yıl, ilk traktör pa-zara sunulmuştur bile. “Kısmet”, “Nimet”, “Bereket”, Kudret” adlı traktörler Türk çiftçisine “Türkçe” mer-haba demiştir. Bugün yıllık 6 bin civarında traktör üretilmekte ve bu sayının 10 bine çıkarılması tasar-lanmaktadır.Cumhuriyetle yaşıt bir girişimci… Bu “tarih” sınırlar, savaşlar, olanaksızlıkla dolu. Mümin Erkunt, bu tarih-ten iş etiği ile geçti. Sağgörüsü ve önderliği ile yan
sanayiden ana sanayi yaratmayı başardı. Onun ge-çişinin ardından, “kahramanlık” bir yakıştırma değil ama Erkunt’un ağırbaşlılıkla taşıdığı bir sıfat olarak gözüküyor. Türkdöküm’ün 2006 yılındaki ilk sayısında kendisiyle söyleşme fırsatını bulduğumuz Erkunt’un hayatı yal-nızca bir başarı hikayesi değil. Onun sözleriyle “ça-lışkan, yaratıcı, sabırlı, tutumlu, dünyaya açık, işbir-liğine hazır” olmanın hikayesi onunki. Hatırlıyoruz, gençlere tavsiyeleriniz nedir diye sorduğumuzda da bunları öğütlemişti. Mümin Erkunt, 13 Eylül Cuma günü sabaha karşı ara-mızdan ayrıldı. Mümin Erkunt’un karşılaştığı, çarptı-ğı son sınır ölüm. Onu kimsenin aşamamış olması te-selli ediyor bizleri.
AHDE VEFA
>> Türk sanayinin önderleri… Sayın Vehbi Koç’a Türk Sanayiiine hizmetlerinden dolayı Şeref Plaketi ve Onur üyeliği Sayın Mümin Erkunt tarafından verilmişti. ( 19 Ocak 1996 )
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201316
Kerem Özyurt 7 Eylül’de geçirdiği bir kaza sonucu hayatını kaybetti. Genç yaşında pek çok işin üstesinden başarıyla gelmiş olan Özyurt, Çukurova Kimya Genel Müdür Yardımcısı Alaaddin’in Özyurt’un oğluydu.
Yas, olanca ağırlıyla sürerken insanın ölüme yazgılı oluşuna sırt çevirmez, tersine bu bilgiy-le keskinleşir. Oğulların babalarını, annelerini uğurlaması daha kolaymış gibi gözükür. Ama
bazen anne babalar evlatlarını uğurlar. İkisi de zordur. Ebeveynler de o yas dizesini bu kez tersinden şöyle okur: “Oğlumdan ummazdım bunu kör oldum”Kerem Özyurt, 1979’un 20 Kasım’ında İzmir’de doğdu. 2002-2003 yılında İstanbul Yıldız teknik Üniversitesi’nden Elektrik Mühendisi olarak mezun oldu. 2007’de İstanbul Maltepe Üniversitesi’nde işletme mastırı yaptı. İş haya-tına 2004’te kurulan Maça Teknik Servisi Makine İmala-tı Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi’nin ortaklarından biri olarak atıldı. Aynı tarihte, firmanın Bursa Orhangazi’de açmış olduğu fabrikada şube müdürü olarak çalışma-ya devam etti. 2010’da ise Maça Teknik Servisi’nde bu-lunan hissesini devrederek firma ile ilişkisini kesti. Ardın-dan demir çelik firmalarına refrakter malzemesi üreten, İspanya’ da faaliyetine devam eden Magnesıtas Navar-ras S.A. firmasının Türkiye sorumlu müdürü olarak çalış-malarını sürdürmekteyken 7 Eylül’de geçirdiği bir kazay-la yaşamını yitirdi. İnsan yeterince yaşlanınca zamanın boyunduruğun-dan kurtulur. Sonun başın, ortanın anlamını yitirdiği bir gün, yaşamı artık kendi malı olmuştur. Kerem Özyurt çok genç. Ama yaptıklarıyla, başarılarıyla, söyledikleri, fotoğ-raflarıyla hep hatırlanacak. Zaman anlamını yitirmiş ola-cak onun için, bizim “bugün”ümüzden bağımsız olacak o. Artık söyleyebiliriz: Yaşam, Kerem’in malı olmuştur.
Kerem Özyurt’u Kaybettik
VEFAT
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201318
DOSYA:
Alüminyum Döküm
DOSYA
Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği sayesinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım alanı buluyor. Yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta uçak ve uzay araçları, otomobil olmak üzere bütün hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrik-elektronik sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz.
Türkdöküm 19
G ümüş renkli, oldukça dirençli bu metal, dünya ekonomisinde vazgeçilmez bir yere sahip. İnsanoğlunun binlerce yıl bo-yunca kullandığı bakır, kalay ve kurşunun
bugünkü toplam üretimlerinden çok daha fazla bir miktarda alüminyum üretiliyor. Metallere şekil ver-mekte kullanılan en eski üretim tekniği döküm ile üretilen alüminyum mamuller sanayinin her alanın-da kullanılıyor. Alüminyuma endüstriyel ve günde-lik milyonlarca üründe rastlamak mümkün. Alümin-yumdan üretilmiş yapısal bileşenler hava, uzay, oto-motiv, ulaştırma sektörü ile ambalaj, inşaat, kimya, gıda, elektrik elektronik sektörlerinde kullanılıyor. Modern standartlardaki bir evdeki 4 yüz kg'dan faz-la döküm malzemenin yüzde 12 ila 15'inin alümin-yumdan oluştuğu biliniyor. Bununla beraber özellik-le gelişmiş ülkelerde, 1980’lerde doruğa ulaşan, bu-günlerde kendini yeniden hissettiren çevreci talep-lerin baskısı, alüminyumu alternatif malzemelere göre avantajlı hale getiriyor. Dekoratifliği, hafifliği, mukavemeti, tassaruf sağlanabilirliği, yeni alaşımlar-la ihtiyaçlara cevap vermesi alüminyuma büyük bir pazar payı sağlıyor. Yeni üretim teknolojileri kulla-nılarak elde edilen ürünler alüminyumun gelecekte daha geniş uygulama sahaları bulacağını gösteriyor.Türkiye’de alüminyumun bir sektör olarak varlık gös-termesi yarım yüzyılı biraz aşıyor. Türkiye alümin-yum ile ancak 1950’lilerde tanışır. O dönemde alü-minyum çok küçük ve az sayıda atölyede işlenmek-tedir. 1960’larda farklı alanlardaki yatırım alüminyu-ma olan talebi görece artırır. Bu ivmenin tetikleyicisi de inşaat sektörüdür. Takip eden dönem bir dizi yatı-rımın, çalışmanın gerçekleştiği bir süreçtir: MTA tara-fında işletilebilir boksit rezervlerinin tespit edilmesi, Etibank Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nin hayata geçirilmesi, hammaddenin yurtiçinde üretilmesiyle küçük boyutlu işletmelerin hızla kendini göstermesi, Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin kurul-ması… Ancak sektördeki teknolojik gelişim ve kapa-site artışından bahsetmek için daha 1980’leri bekle-mek gerekir. 1990’lı yıllarla birlikte Türkiye’deki alü-minyum kullanım alanlarında artış gözlenir. 1971’de kurulan Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin Avrupa Alüminyum Birliği’ne üyeliği de 1992’de, bu süreçte gerçekleşir. 2000’lerden bu yana ise sektördeki teknolojik yatı-rımlar, altyapı çalışmaları, kurumsallaşan işletmele-
rin AR-GE deneyimleri alüminyum dökümü geçmişe kıyasla şaşırtıcı bir yere taşıdı.Alüminyum döküm, Türk sanayisi için belki genç bir sektör fakat o, şimdiden önemli ilerlemeler kaydetti. 21. yy’ın metali olduğu konusunda fikir birliği edilen alüminyum sektöründe büyümenin gelecek yıllar-da da süreceği öngörülüyor. Ancak sektöre ilişkin ve genel olarak ekonomiye, konjonktüre bağlı sorunlar hala mevcut. Değinilen tüm bu sektörler için vazgeçilmez olan alüminyum bir zamanlar altından bile kıymetli olarak bilinirdi. Endüstriyel alandaki yerine bakınca, onun hala altından bile kıymetli olduğu görülüyor. Alü-minyumun ticari üretimi 100 yıldan biraz fazla. Ama alüminyum sektörü, insanlığın bilimsel ve teknolo-jik her atılımında kendine upuzun bir ömür daha bi-çecek.
Türkdöküm bu sayısında dosya konusunu, döküm sektörünün, yükselişi umutla izlenen öğesi alüminyum döküme yer ayırdı. Dosyamızda, döküm sanayimizin öncü markaları sorularımızı yanıtlıyor; sektöre dair değerlendirme ve öngörülerini paylaşıyor.
Alüminyum Dökümün Yükselişi
DOSYA
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201320
İlk 5 Döküm ÜlkesiDemirdışı Grubu Üretim
Miktarı Avrupa 2012 Bin Ton
CAEF Toplamı
DOSYA
Avrupa Toplam Demir Dışı Metaller Döküm Üretimi 1000 ton
Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2011: 2010
2012: 2011
+ / - %Avusturya 128,4 130,8 133,9 135,6 104,8 138,0 149,1 142,4 8,0 -4,5
Belçika 21,3 26,3 24,6 16,7 2,6 1,3 1,2 0,8 -7,6 -32,1
Çekya 84,8 94,5 103,9 105,1 49,7 80,3 87,5 9,0
Danimarka 6,1 6,5 7,3 4,4 4,7 6,9
Finlandiya 11,0 20,7 11,1 14,4 6,9 11,6 7,8 6,9 -32,6 -12,1
Fransa 373,2 345,1 355,3 327,4 246,2 332,6 371,8 362,3 11,8 -2,6
Almanya 895,3 972,6 1.085,2 998,3 689,7 929,9 974,8 931,0 3,8 -4,8
Macaristan 83,9 99,9 103,3 95,2 85,6 94,5 105,2 102,6 11,3 -2,5
İtalya 1.023,8 1.073,7 1.087,1 982,3 666,0 868,2 978,3 844,3 12,7 -13,7
Litvanya 0,061 0,062 0,072
Hollanda
Norveç 27,6 26,4 27,8 18,0 6,2 8,6 7,0 5,6 -18,8 -20,0
Polonya 205,3 217,7 235,5 252,4 200,0 263,4 279,2 250,0 6,0
Portekiz 30,0 33,1 33,7 31,8 27,1 29,1 24,4 29,2 -15,9 19,4
Slovenya 39,5 40,0 43,7 23,7 30,7 34,9 33,4 13,6 -4,3
İspanya 163,7 161,4 157,2 137,5 101,6 117,7 132,4 133,4 12,4 0,8
İsveç 63,2 68,5 71,7 63,2 38,3 47,3 57,2 55,0 20,9 -3,8
İsviçre 22,1 25,8 28,2 25,9 17,7 24,2 24,4 21,6 0,8 -11,6
Türkiye 95,7 117,0 149,2 155,1 122,0 149,0 170,5 185,0 14,4 8,5
İngiltere 244,0 220,0 166,0 136,0 94,9 116,5 135,1 124,0 16,0 -8,2
CAEFToplamı
3.519,0 3.680,1 3.817,5 3.502,2 2.483,0 3.247,3 3.545,5 3.227,5
Hırvatistan 18,0 18,5 21,1 18,5 13,0 13,0 13,0
Romanya 23,4 37,7 41,7 40,2 35,3 51,8 57,8
Rusya 1.220,0 1.200,0 500,0 473,0
Slovakya 30,2 30,2 46,0
Ukrayna 45,0
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201322
TalepArtışınaAR-GEYatırımlarıCevapVerebilir
Otomotiv sektörü başta olmak üzere alüminyum döküme olan ihtiyacın ülke genelinde artacağını düşünen Componenta Dökümcülük Alüminyum Bölümü Kıdemli Başkan Yardımcısı Sabri Özdoğan, alüminyum sektörünün gelişimi ve sorunları hakkında görüşlerini paylaştı.
Firmanızın alüminyum döküm üretim kapasi-tesi hakkında bilgi verir misiniz? Componenta Dökümcülük AŞ, ülkemizin dö-küm sektöründeki en köklü kuruluşlarından
biri. 2006 yılına kadar Türk Sanayisine DÖKTAŞ markası ile hizmet veren şirketimiz aynı yıl Finlandiya’lı Compo-nenta Group tarafından hisseleri devralınmış olup ha-len yoluna Componenta bünyesinde devam ediyor. Or-hangazi tesislerinde pik ve sefero döküm ve işleme üze-rine çalışıyorken Manisa tesislerinde otomotiv sektörü için alüminyum parça döküm ve işlemesi ile Jant üreti-mi üzerine de çalışmayı sürdürüyoruz. Şu an Türkiye’de toplam 2 bin 500’ün üzerinde çalışanı bünyemizde ba-rındırıyoruz ve yeni yatırımlarla büyümeyi hedefliyo-ruz. Özellikle Manisa’da inşaat projesi süren 20 bin ton kapasiteli yeni alüminyum döküm tesisimiz, gelecek-te alüminyum döküm alanında Componenta’nın pazar payını artıracak önemli bir yatırım.Alüminyum dökümde 10 bin 500 ton/yıl, jant bölümün-de ise 1 milyon 440 bin adet üretim kapasitemiz bulu-nuyor. İlerleyen yıllarda yeni yatırımlarımızla bunları yükseltmeyi hedefliyoruz.
Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara (yurt içi/yurt dışı) yönelik olarak üretim yapıyorsunuz? Bilgi ve-rir misiniz? Manisa tesislerimiz ağırlıklı olarak otomotiv sektörüne hizmet veriyor. Otomotivi sırası ile ağır vasıta ve tarım
makinelerinin takip ettiğini söyleyebiliriz. 2013 yılı itiba-riyle üretimimizin yüzde 75’lik kısmı yurtdışı müşterile-rimiz için yapılırken yüzde 25’lik kısmı yurtiçi müşterile-re yapılıyor. Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kolların-dan artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önü-müzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsu-nuz? Alüminyum özellikle otomotiv sektöründe hızla büyü-yen bir yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz muadil metalle-re göre daha hafif oluşu etken. İlerleyen yıllarda başta otomotiv sektörü olmak üzere alüminyuma olacak ta-lebin artmasını bekliyoruz. Talep arttıkça, bunun üre-time doğru orantı ile yansıyacağı aşikar. Ancak burada biz ve diğer firmalara düşen görev, AR-GE çalışmalarına yoğunluk vererek, başta demir olmak üzere diğer me-tallerle yapılmış parçalara alternatif olacak parçalar ge-liştirebilmek. Alüminyum döküm üretiminde artan taleple bir-likte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektö-rünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticile-rin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve taleple-riniz nelerdir?
DOSYA
HABER
Türkdöküm 23
Sektörümüzün yüksek kalitede alüminyum hammad-de tedariki genel olarak ithal olarak yapılıyor. Her ge-çen gün dünyada artan talep ile fiyatlar da ne yazık ki yükseliyor. Primer (birincil) alüminyum prim fiyatlarının yükselmesi ile birlikte yurtiçinde seconder (ikincil) alü-minyuma olan talep de artıyor ve bu da doğal olarak fi-yatları etkiliyor. Her ne kadar dahilde işleme rejimleri ol-masına karşın, vadeli alımlarda yüzde 6 KKDF ödenmesi uygulaması finansman maliyetlerinin artmasına neden oluyor ve ne yazık ki ihracat pazarında rekabetçiliğimi-zi düşürüyor.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dün-ya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Sektörümüze yönelik teknolojileri katıldığımız fuarlar, yayınlar ve temasda olduğumuz tüm taraflar (tedarik-çiler, müşteriler, üniversiteler vs.) aracılığı ile takip edi-yoruz. Fiyat ve ekonomi dengesini de gözönüne alarak, yatırımlarımızda son teknolojileri adapte etmek ana he-defimiz. Geçmişe baktığımızda, çok sayıda AR-GE proje-si gerçekleştirdik. Bu projelerimiz için devlet desteğide
aldığımız oldu. Projelerimiz, ara ürün üretmemiz nede-niyle daha çok mevcut proseslerimizi geliştirmeye yö-nelik oluyor. Ancak müşterilerimize yönelik çözümler gerçekleştirmek için de ciddi çalışmalar yürütüyoruz. Özellikle geçmiş dönemde FIAT Auotmotive Group ve Ford Automotive Group ile çok başarılı projelere imza attık. Projelerde özellikle yerel üniversiteler ile işbirliği gerçekleştiriyoruz ve bu yöndeki taleplerine destek ve-riyoruz. Bu amaçla global olarak uyguladığımız ”Profes-sor Network” adlı bir çalışmamız da bulunuyor.
DOSYA
Alüminyum özellikle otomotiv sektöründe hızla büyüyen bir yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz muadil metallere göre daha hafif oluşu etken. İlerleyen yıllarda başta otomotiv sektörü olmak üzere alüminyuma olacak talebin artmasını bekliyoruz.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201324
Hedef: SektöreYönVerecekYeni Ürünler Geliştirmek
CMS Jant Yönetim Kurulu Başkanı Berat Ösen ile hem CMS Grubu hem de sektöre dair sorunları konuştuk. Sektördeki alüminyum ihtiyacının ise artarak devam edeceğini müjdeleyen Ösen, CMS Jant’ın AR-GE yatırımlarına da değindi.
Firmanızın alüminyum döküm üretim kapa-sitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı olarak hangi sektöre ve pazara yönelik üre-tim yapıyorsunuz?
CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş'nin kurucusu Tonguç Ösen'in en büyük hedefi otomotiv yan sanayi sektörüne yatırım yapmaktı. Tonguç Ösen bu hedefinin ilk adımını 1955 yılında ortağı ile birlikte Türkiye'nin ilk alüminyum gravite/enjeksiyon döküm şirketini kurarak motor par-çası imalatıyla attı. Türkiye'nin en büyük jant üreticisi ve jant ihracatında lider olan şirketin temelleri ise 1980 yı-lında CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş.'nin İzmir'de kurul-masıyla atıldı.1984-88 yıllarında yaklaşık 400 bin adet ile Renault Tr (OYAK – Renault), Tofaş (Fiat Türkiye) ve Ford Türkiye için alüminyum alaşımlı jant üreten CMS bugün ise en son teknoloji ve yeniliklerin uygulayıcısı olarak yılda 7 milyon 500 bin adet "Hafif Metal Jant" üreterek sektö-ründe dünyanın önde gelen jant üreticilerinden biri ola-rak yerini koruyor. Bu üretim ve satış adetleri ile CMS, son 10 yılda üretim kapasitesini yüzde 375 oranında art-tırıyor. Üretiminin yaklaşık yüzde 85‘i ihraç eden şirketi-miz, ihracatta sektöründe Türkiye’ de her yıl ilk 50 içeri-sinde yer alıyor.CMS Grubu, hafif alaşımlı alüminyum jant sektöründe Avrupa’daki en büyük 3 şirketten birisi. Son olarak, Mini markasının da portföyüne eklenmesiyle müşteri profili toplam 20 markaya ulaşmıştı.
BMW Grubu (BMW, Mini), Daimler Grubu (AMG, Merce-des), Fiat Grubu (Alfa Romeo, Fiat ve Lancia), Ford, Hon-da, Renault Grubu (Renault, Nissan, Dacia), Toyota Gru-bu (Toyota ve Lexus) ve VW AG Grubu (Audi, Bentley, Seat, Skoda, Porsche ve Volkswagen) markaları için ih-racat odaklı üretim gerçekleştiren CMS Türkiye’de ise yine üretici firmalardan Toyota Türkiye, Oyak Renault, Tofaş, Ford Otosan ve Honda Türkiye markaları için jant üretetiyor. Otomotiv sektörünün tüm bu dev kuruluşla-rı jant konusunda mühendislik ve tasarım ortağı olarak CMS ile iş birliği yapıyor ve CMS kalitesine güveniyor.Merkezi İzmir'de olan CMS'nin Pınarbaşı fabrikası, kapa-lı alanı 20 bin 944 m2 olmak üzere toplam 32 bin 175 m2 dir. Şirketin yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 3 mil-yon adettir.2003 yılında açılan Çiğli fabrikası ise kapalı alanı 14 bin 770 m2 olmak üzere toplam 30 bin 838 m2 dir. Şirketin yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 2 milyon 400 bin adettir.CMS Jant Sanayi A.Ş’nin temelleri 2011 yılında Gaziemir Ege Serbest Bölge’de atılmıştır. En genç CMS grup şirke-ti olma özelliğini taşıyan tesis aynı zamanda CMS’ye ait üretim tesislerinin üçüncüsüdür. 2012 yılında seri üretime başlayan CMS Gaziemir Üre-tim Tesisi, 103 bin 700 m2 toplam alanda kuruludur. İki fazda tamamlanması planlanan fabrika yatırımımızın birinci fazında 37 bin m2’lik kapalı alan bulunmaktadır. Tesisin yatırımı 2014 yılında tamamlandığında yıllık jant
DOSYA
Türkdöküm 25
üretim kapasitesinin yaklaşık 4 milyon adet olacağı ön-görülüyor.2014-2015 dönemi itibariyle CMS Grubu toplamda 10 milyon jant üretim kapasitesine ulaşacaktır.CMS'nin satış şirketinden biri olan CMS GMBH, 1997 yı-lında Almanya Frankfurt'ta kurulmuş olup, Avrupa alü-minyum jant yenileme pazarının önemli oyuncuların-dan biridir.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kolların-dan artan bir talep görüyor. Bu talep artışının önü-müzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz?Özellikle otomotiv sektöründe çevre regülasyonlarına uyum çerçevesinde CO2 emisyon kuralları nedeni ile ha-fifleştirme çalışmaları devam ettiği için alüminyum kul-lanımı artarak devam edecek. Alüminyum jant sektörü-ne spesifik olarak da satışları arttırmak için alüminyum-laşma oranı artarak devam edecek.
Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir ge-lişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz? Değer-lendirmelerinizi alabilir miyiz?Çin merkezi hükümetinin yerel yönetimlere alümin-yum üretiminde kısıtlamalar getirmeyi planlıyor olma-sı nedeni ile Çin dışındaki üreticilerin kapasite kullanım oranlarını arttırması bekleniyor. Talep ise Çin ve Ameri-ka da artmaya devam edecek. Bu gelişmeler doğrultu-
sunda üretim ve talep dengesinin iki yönlü artış ile bo-zulmayacağı öngörülüyor.
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple bir-likte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektö-rünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticile-rin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve taleple-riniz nelerdir?Alüminyum hammadde temininde tamamen yurtdışı-na bağlıyız. Yurtiçinde kullandığımız alüminyum alaşı-mı üretecek teknoloji ve kapasiteye sahip bir firma bu-lunuyor. Yurtdışına bağımlılık nedeniyle lojistik süreçte sorunlar yaşanıyor. Yol sürelerinin uzun ve değişken ol-ması, ithalat operasyonunda gümrüksel işlemlerin zor
Sürdürülebilir ihracat ve rekabet için alüminyum ithalatını kolaylaştıracak ve ithalat maliyetlerini azaltacak düzenlemelerin getirilmesini ve ihracat teşviklerinin arttırılmasını bekliyoruz.
DOSYA
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201326
ve uzun olması sorunlarımızın başında yer alıyor. Alü-minyum LME, Londra Metal Borsası’nda fiyatlandırılıyor. Borsa fiyatı arz ve talep dengesi ile hareket etmiyor, spe-külatif işlemler nedeniyle fiyat değişkenliği yüksek sey-rediyor. Fiyat değişkenliğinin yüksek olması hammad-deyi borsa fiyatı ile kullanarak üretim yapan firmaların riskini arttırıyor. Sürdürülebilir ihracat ve rekabet için alüminyum ithala-tını kolaylaştıracak ve ithalat maliyetlerini azaltacak dü-zenlemelerin getirilmesini ve ihracat teşviklerinin arttı-rılmasını bekliyoruz.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dün-ya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklenti-leriniz nelerdir? Son yıllarda otomotiv ana sanayi firmaları tarafından gelen talepler doğrultusunda, daha hafif ürünlerin üre-tilebilmesi için AR-GE çalışmaları sürdürülüyor. Jant sek-töründe çalışan firmalar da bu hedeflere ulaşabilmek için farklı teknolojiler geliştiriyor ve yatırım yapıyor. Özellikle yurtdışında yaygınlaşmaya başlayan “flow-form” üretim teknolojisini alüminyum jantların üretimi için Türkiye’de ilk yatırımı yapan CMS sektördeki dina-mik gelişmeleri takip ediyor. Sadece bu teknoloji için 2 milyon euronun üzerinde kaynak ayırarak süreçlerimiz-de teknolojiye verdiğimiz önemi bir defa daha göster-miş oluyoruz. İşletme olarak önceliklerimiz arasında ilk sırada yer alan “müşterilerimizin değişen ihtiyaçlarına zamanın-da ve başarılı bir şekilde cevap vermek için, hızla yenile-nen otomobil endüstrisinin dinamizmine uygun hare-ket etmek” ilkesi şirket kültürümüzde teknolojiye veri-len önemi gösteren önemli örneklerden biri. Firmamız için sadece teknolojik yeniliklere sahip olmak yeterli de-ğil. Güncel alt yapının geliştirilmesi ile hem işletmemi-ze hem de sektöre yön verecek yeni ürün ve ürün özel-liklerini geliştirmeyi kendimize hedef olarak görüyoruz. Bu hedeflere ulaşmak amacıyla 2009 yılından itibaren AR-GE Merkezi kurulumu ile de çalışmalarımıza daha di-namik bir yapı kazandırdık. Kurulduğu ilk yıllardan iti-baren gerek nitelikli personel gerekse de yapılan çalış-malar açısından her geçen gün çalışmalarını genişle-ten AR-GE Merkezimiz bugün 77 kişi ile çalışmalarına devam etmektedir. AR-GE merkezimizin üniversite sa-nayi işbirliklerine önem veren ve temelinde üniversite ile birlikte yapılan bilimsel çalışmaların sektöre aktarıl-masını hedefleyen bir politikası var. Bu hedef doğrultu-sunda TÜBİTAK’ın düzenlemiş olduğu destek program-ları yakından takip edilerek, geliştirilen projeler kapsa-mına uygun destek programlarına başvurular yapılıyor. Özellikle 2013 yılında sayısını arttırdığımız AR-GE çalış-maları; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yapılan-dırdığı SAN-TEZ destekleri ile üniversitelerde araştırı-lan son teknolojilerin firmamıza kazandırılması hedef-lenmektedir. Üniversite sanayi işbirliklerinin arttırılma-
sına imkan sağlayan bu program, özellikle sektöre aka-demisyenlerin gözünden bakabilme avantajını da için-de barındırıyor. Gerek işletme öz kaynakları ile gerekse de TÜBİTAK ve SAN-TEZ programlarından alınan des-tekler ile çalışmalarına devam eden AR-GE merkezimiz otomotiv ana sanayisinde marka haline gelmiş işletme-ler ile de ortak çalışmalar yürütüyor. TÜBİTAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ge-liştirdiği teşvik programları özellikle kapsamlı AR-GE ça-lışmalarını gerçekleştirebilmek için işletmeleri önem-li ölçüde destekliyor. Ancak teşvik programlarına baş-vurunun yapılmasından itibaren destek kararının alın-ması arasındaki resmi sürecin daha kısa sürede tamam-lanması gerektiğini düşünüyoruz. Benzer bir durum SAN-TEZ projeleri kapsamında çalışmalarda bulunulan üniversite rektörlükleri ile de yaşanıyor. Rektörlüklerde özellikle sanayi ile çalışmaların koordinasyonunu sağ-lamak ve işlem sürelerini hızlandırmak için gerekli dü-zenlemelerin yapılması projelerin ilerlemesinde önem-li bir etken olacaktır. Özellikle finansal açıdan kurların gösterdiği değişkenlik proje kapsamında tedarik edile-cek ekipman fiyatlarının değişmesine yol açıyor. Deği-şen fiyatlar kapsamında proje teşviğini sağlayan kuru-mu tekrar bilgilendirildiği ve proje bütçelerinde reviz-yona gidildiği durumlar yaşanıyor. Benzeri olumsuzluk-ları gidermek adına, projeye başladığınız ilk heyecanla projeyi hayata geçirebilmek için değerlendirme sürele-rinin ve rektörlüklerden alınacak kararların yasal yaptı-rımlar ile düzenlenmesi gerekiyor.Grup şirketlerinin farklı tüzel kişilik ve farklı yerleşke-lerdeki AR-GE ekiplerinin güncel mevzuat gereği aynı AR-GE Merkezi kapsamında değerlendirilememesi pro-jelerdeki sinerjiyi azaltıyor. Örneğin, ortak TEYDEB baş-vurusu yapılan bir projede denetleme ve raporlama sü-reçlerinde iki kez zaman ve personel kaynağı ayırmak gerekmektedir. Grup içindeki görece küçük olan şirke-tin proje başvurusu yapması da denetimlerde farklı ha-kem yorumlarına neden olabiliyor. Benzer nedenlerle görece küçük olan şirketlerden gelen başvuruların ka-bulü daha zor oluyor.Grup şirketleri kapsamında olup AR-GE merkezinin bu-lunmadığı bir şirket ile ortak proje geliştirilmesi duru-munda, proje iş adımlarına göre ilgili yerlerde proje ça-lışmalarını yapmak ve denetimlere katılmak gerekmek-tedir. Bu çalışmalara ve denetimlere AR-GE merkezin-den nitelikli bir personelin de görevlendirilmesi ihtiyacı projenin doğası gereği ortaya çıkıyor. Güncel mevzuat-ta AR-GE personelinin, AR-GE merkezi sınırları içinde ça-lışmalar yapması gerekliliği proje yönetiminde aksama-lara neden oluyor.Merkezi bir AR-GE merkezinin olması ve farklı yerleş-kelerdeki AR-GE ekiplerinin de bu merkeze bağlı olma-sı daha verimli çalışmaların yapılmasını sağlayacak. Ül-kemizdeki AR-GE projelerinin ve nitelikli AR-GE perso-nelinin artabilmesi için gerekli yasal ve mevzuata içkin düzenlemelerin yapılarak hayata geçirilmesi gerektiği-ne inanıyoruz.
DOSYA
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201328
Otomotiv Alüminyuma Yeşil Işık Yaktı
Avrupa’nın ilk ve dünyanın ikinci yeşil bina belgesine sahip dökümhanesini bünyesinde barından Çelikel Alüminyum’un Yönetim Kurulu Üyesi Okan Deniz, Türkdöküm’e sektöre ilişkin gelişmeleri, sorunları ve öngörülerini anlattı.
Firmanızın alüminyum döküm üretim kapa-sitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara yönelik üre-tim yapıyorsunuz?
Çelikel Alüminyum Döküm firması, Osman Deniz tara-fından İstanbul’da 1968 yılında küçük bir kuma döküm atölyesi olarak kuruldu.1971 yılında ilk enjeksiyon pre-sini alarak basınçlı döküme başladı ve diğer metotlar ile dökümü bıraktı.1996 yılında Samandıra tesisine ta-şınan firmamız 2002 yılına dökümünü yaptığı parçaları işlemeye başladı. 2013 yılında taşındığımız Gebze‘deki yeni fabrikamız da mevcut makineleri ile bir yıl için 13 bin ton üretim kapasitesine sahip. Fabrikamızda ilave yatırım için ayırdığımız boş alanda önümüzdeki yıllar-da yeni makinelerin üretime geçmesiyle kapasitemiz bir yıl için 26 bin ton olacak. Ürettiğimiz alüminyum döküm parçaların yüzde 70’i otomotiv sektöründe ay-dınlatma, elektrik sistemleri ve motor aksam parçala-rı olarak kullanılmaktadır ve ürünlerin tamamı ihraca-ta gidiyor. Kapasitemizin yüzde 30’unu ise beyaz eşya ve ev aletlerinde kullanılan parçaların üretimi oluştu-ruyor.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kolların-dan artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önü-müzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsu-nuz?Alüminyum döküm parça kullanımı özellikle otomotiv sektöründe giderek artacak. Avrupa’da bir yılda üreti-len araç sayısı ortalama 15 milyondur. Araç başına kul-lanılan alüminyum parçaların ağırlıklarının toplamı
1990 yılında 50kg, 2000 yılında 100kg, 2010 yılında ise 120 kg olarak kaydedilmiştir. Otomobil üreticileri ta-rafından 2020 yılında 170kg alüminyum kullanılacağı öngörülüyor. Otomotiv sektörünün alüminyumu daha fazla kullanmaya iten sebeplerin başında artan çevre-sel baskılar ve ülkelerin düşük emisyon hedefleri ge-liyor. Demire göre 1/3 oranında daha hafif olması ve korozyon dayanımının fazla olmasından dolayı tercih ediliyor. Ayrıca yeni jenerasyon çevre aydınlatma, ma-kine ve beyaz eşya sektörleri de giderek yükselen mik-tarlarda alüminyum döküm parçalar talep ediyor. Son yıllarda Avrupa’da kapanan dökümhanelerin sayısının artması ve döviz kuru avantajı Türk döküm sektörüne rekabetçilik sağlanıyor. Yükselen talep ile beraber ül-kemizdeki basınçlı döküm firmalarına ilgi de artıyor.
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlik-te hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörü-nüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talep-leriniz nelerdir?Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte sektörümüzde hammadde temini ve fiyat konusun-da da global pazarın etkilerini gözlemliyoruz. Ham-madde üretimlerindeki enerji tüketimleri ve işçiliklerin etkisinin yanı sıra global pazardaki hurdaya olan aşı-rı talebin hammadde fiyatlarındaki artışı tetiklediği-ni söyleyebiliriz. Geçtiğimiz yıllarda Japonya’nın ham-madde pazarı üzerindeki alım baskısının bu dönemde değiştiğini görüyoruz. Son dönemde Avrupa’da açı-ğa çıkan alüminyum hurdasına karşı Hindistan’ın ve Almanya’nın bu rolü üstlenmeye başladığını gözlem-
DOSYA
Türkdöküm 29
liyoruz. İtalya, Almanya, İspanya gibi ülkelerin özellikle Yunanistan, Ukrayna, Bulgaristan ve Rusya’dan çeşit-li alımlara devam ettiğini izlemekteyiz. Ülkemizde ise alüminyum sanayine olan ilginin artışı ile birlikte reka-betçiliğimizin halen devam ettiği bir süreç yaşıyoruz. Ancak özellikle yerli üreticilerimizin ihracat pazarın-da sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri adına kalite, fiyat ve termin konularında gelişmelerini sürdürmeleri gerekiyor. Otomotiv sanayisinin her gün artan beklentileri doğrultusunda değişik alaşım grup-larına doğru bir trend artışı olacağını öngörerek, şim-diden teknik ve kalite anlamında altyapı hazırlık süreç-lerini tamamlamış olmaları gerekiyor.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dün-ya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklenti-leriniz nelerdir? Çelikel firması olarak, yüksek teknolojiye sahip yeni bir bina inşa ettik. Fabrika binası emsallerine oranla yüz-de 40 enerji, yüzde 25 su tasarrufu sağladığı aldığımız LEED SİLVER belgesi ile tescillendi. Avrupa’nın ilk ve dünyanın ikinci yeşil bina belgesine sahip dökümha-nesi, Türkiye’de Çelikel oldu. Binamızın tasarımını ya-parken ideal iş akışı, ergonomik çalışma alanları, enerji tasarrufu, iş kazası önlemleri ve yalın üretim prensiple-ri göz önünde bulunduruldu. İnsan sağlığına son dere-ce önem verdik. Yeni dökümhanede makine ve ocakla-ra monte ettiğimiz toz toplama ve elektrostatik filtre-ler sayesinde hava kalitesini iyileştirmekle beraber kli-ma santralleri ile içerideki havayı saatte beş kere yeni-liyoruz. Bu da bize dökümhane içerisinde adeta mon-
taj yapan bir fabrika ortamındaki havanın kalitesini sağlıyor. Ergitme fırınlarının bacasından atık isi olarak dışarıya bıraktığımız enerjiyi ekonomizör ve absorbsi-yonlu çiller sistemi ile ofislerin ve bazı üretim alanla-rının iklimlendirilmesinde kullandık. Böylece ocakla-rımızın bacasından çıkan atık ısının atmosferdeki sera etkisi de azalıyor. Baca gazı emisyon değerlerine baktı-ğımızda Avrupa Birliği normlarına uyan tesislerin üçte biri bizim proseslerimizde çalışılıyor. Bütün bu tekno-lojik ve çevreye duyarlı altyapı çalışmalarımız sırasın-da maalesef teşvik anlamında sadece “yatırım teşvik” başvurumuz ile KDV anlamında bir destekten fayda-lanabildik. Bunun dışındaki tüm yatırımlarımızı kendi-miz gerçekleştirdik. Yeni dönemde teşvik yasası kapsa-mının genişletilmesi ile birlikte bizlerden sonra yatırım planlayan işletmelerin bu konuda istifade edebileceği daha kapsamlı olanaklar sağlanacaktır. Diğer taraftan AR-GE yatırımları konusunda devletin sağladığı çeşit-li destekler mevcut olup, TEYDEB, SANTEZ gibi proje destekleri bulunuyor.
Çelikel firması olarak, yüksek teknolojiye sahip yeni bir bina inşa ettik. Fabrika binası emsallerine oranla yüzde 40 enerji, yüzde 25 su tasarrufu sağladığı aldığımız LEED SİLVER belgesi ile tescillenmiştir.
DOSYA
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201330
Pastadan Pay Almanın Şartı Yeniden Yapılanma
1975 yılından beri Türk sanayiciliğinde kendini gösteren Süperpar Otomotiv Genel Müdürü Şener Yüce, Türkdöküm’ün sorularını yanıtladı. Yüce, sektördeki sorunları ele alırken iyimser öngörülerde de bulunuyor. Ancak şu uyarıyı da ekleyerek: Eski anlayış ile artık Avrupa OEM’den iş almak mümkün değildir.
Firmanızın alüminyum döküm üretim ka-pasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara (yurt içi/yurt dışı) yönelik olarak üretim
yapıyorsunuz?Şirketimiz yüksek basınçlı alüminyum döküm yap-makta; yıllık üretimimiz 2 bin 200 tonu buluyor. Ka-pasitemiz bir yıl için 2 bin 600 tondur. Müşterilerimi-zin yüzde 97’sini otomotiv sanayi, yüzde 3’ünü be-yaz eşya sanayisi oluşturuyor. Yüzde 73 oranında ih-racat gerçekleştirirken, yüzde 27 oranında iç piya-saya satış yapıyoruz. Mevcut durumda satışlarımı-zın yüzde 50’si yüksek basınçlı döküm ürünleri kap-sıyor. 2020 yılına kadar bu oran yapılacak yatırımlar ile yüzde 85’lere çıkıyor. 1975 yılında kurulan Süperar Otomativ, yakıt pom-pa üretimiyle iş yaşamına başladı. 1982 yılında Ke-malpaşa tesisine taşındı. 1988 yılında da yüksek ba-sınçlı döküm alanında kendini gösteren Süperpar Otomotiv bu yıl itibarıyla Kemalpaşa tesisini geniş-letme çalışmalarını sürdürüyor.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kolla-rından artan bir talep görüyor. Bu talep artışı-nın önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini dü-şünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini
ön görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabi-lir miyiz?Önümüzdeki yıllarda alüminyum dökümün Türkiye’de gelişme içinde olacağını bekliyorum. Bu gelişmenin ilk sebebi Avrupa’daki döküm fabrikala-rının mali dezavantaja sahip olması, yaşlanması ve yeni yatırım ihtiyacının ortaya çıkmasıdır. Bu da Av-rupalı dökümcüleri yatırım yapmak için yeni ülke arayışı içine sokuyor.Ayrıca araçlarda ağırlık avantajından dolayı alümin-yum kullanımının artması toplam alüminyum dö-küm marketini büyütüyor.Sonuç olarak Türkiye, alüminyum dökümde özellik-le Avrupalı OEM’ler için önemli avantajlara sahip. Bu avantajları düşük maliyet, lojistik yapı ve verimlilik olarak sıralayabiliriz. Bu arada Türkiye ekonomisi-nin gelişmesi, Avrupa Birliği uyum süreci dolayısıy-la yeniden düzenlenen çalışma hayatı, ticari kanun-lar, Gümrük Birliği, çevre, iş güvenliği vs gibi unsur-larla ilgili uygulamaya konulan pratikler de önem-li etkenler.Türkiye’de üretim yapan ve yeni yatırım yapacak şir-ketlerin bu pastadan pay alabilmeleri için profes-yonel anlamda yapılanması, altyapılarını, insan kay-naklarını ve makine parklarını bu çerçevede yapı-landırması gerekiyor. Eski anlayış ile artık Avrupa OEM’den iş almak mümkün değil.
DOSYA
HABER
Türkdöküm 31
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple bir-likte hammadde temini ve fiyatı konusunda sek-törünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreti-cilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve reka-betçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileri-niz ve talepleriniz nelerdir?Hammadde temininde bu gün itibarı ile bir sorun yaşamıyoruz. Ancak yoğun enerji tüketimi olan bir sektörde çalıştığımız için enerji fiyatlarında destek-ler bizim için çok önemli. Ayrıca teşvik sisteminin coğrafi anlamda İzmir bölgesini kapsamaması bizim için bir dezavantaj yaratmaktadır. Ege Bölgesi’ndeki teşvik kapsamına giren şehirlerde de arsa fiyatları çok yükselmiş durumdadır. Devletin organize sana-yi bölgelerinde arsa konusunda yer göstermesi ve fiyatlarına sınırlamalar getirmesi gerektiği de önem-li bir konudur.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musu-nuz? Beklentileriniz nelerdir?Dünyada gelişen son teknolojileri kullanmakta bir sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak laboratuar ekipmanla-rı, çeşitli simülasyon programlarını ve yeni proje-ler için yapacağımız test, devreye alma çalışmaları-
nı AR-GE teşvikleri kapsamına sokmakta zorlanıyo-ruz. Bu konu tam anlamıyla bir malzeme geliştirme konusu olmadığı için projeleri kabul ettirmek müm-kün olmuyor. AR-GE merkezi kurmak ise belli bir bü-yüklük gerektiriyor. Her yeni yaptığımız ürünün projesi için harcadı-ğımız mühendislik ve proses geliştirme çalışmala-rı ciddi maliyetler tutuyor; bu çalışmalar en az bir sene sürüyor. Bu harcamaların ürün devreye girdik-ten sonra en az bir buçuk iki sene içinde geri dönü-şü oluyor. KOBİ ve ya orta ölçekli firmalar bu dönemi finanse etmekte zorluyor. Beklentimiz AR-GE kap-samının genişletilerek, ürün geliştirme aşamalarının teşvik kapsamına alınmasıdır.
Enerji tüketimi olan bir sektörde çalıştığımız için enerji fiyatlarında destekler bizim için çok önemli. Ayrıca teşvik sisteminin coğrafi anlamda İzmir bölgesini kapsamaması bizim için bir dezavantaj yaratmaktadır.
DOSYA
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201332
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201334
ÜYELERDEN
Inductotherm Ergitme Ocağı Samsun Makina’da Devrede İSO ilk 500 büyük sanayi kuruluşları arasında yer alan TÜDÖKSAD üyesi Samsun Makina, altı ay önce Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton Steel Shell ergitme ocağını devreye aldı.
Döküm sanayinin önemli kuruluşlarından Samsun Makina Inductotherm indüksi-yon ocaklarını tercih etti. Samsun Makina, Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton
Steel Shell ergitme ocağını geçtiğimiz aylarda devreye alarak sorunsuz şekilde üretim yapmaya başladı. Induc-totherm yetkilileri bu yeni ocakla Samsun Makina’nın yüzde 7 oranında verimlilikle maliyetlerinde tasarruf sağladığını ve hemen ardından 10 MW 2x15 Ton’luk yeni ocak siparişi vererek kendilerine olan güveni gös-terdiklerini söylediler. Samsun Organize Sanayi Bölgesi’nde 310 bin metreka-relik alanda üretim yapan Samsun Makina’nın 1967 yı-lında santrifüj pompalar ile başlayan imalat programı bugün kelebek vanalar, metal ve elastomer yataklı sür-gülü vanalar, tilting, çalpara ve nozzle tip çek vanalar, hava tahliye vanaları, demontaj parçaları, yangın hid-rantları ve düktil boru bağlantı parçaları (fittings) ile ge-niş bir program dahilinde sürmekte. 2003 yılı sonu itiba-riyle faaliyete geçen düktil döküm boru üretimi bu ko-nuda Türkiye’nin ilk fabrikası olma özelliğini taşımakta.
Yeni sistemin avantajlarıSamsun Makina’ya kurulacak İnductotherm sisteminin özellikleri 10,000 KW, 15 tonluk iki ocak arasında yüzde 100 paylaştırılabilir. 1150 Volt besleme voltajı, 24 pul-se ve 200 Hz ocak frekans verileri ile ortalama 485 kws/ ton enerji harcanmakta. Inductotherm, “müşteri verim-lilik hesapları yapıldığında ve eski sistemleri ile kıyas-landığında yeni sistemle yüzde 7 verimlilik artışına ula-şıldığını” açıkladı.
“Büyük sistemlerde İnductotherm üstünlüğü” Doksanlı yıllardan bu yana Türkiye’de üretim yapan İn-ductotherm Group, her geçen gün artan referansları, bilgi birikimi, AR-GE ve tecrübeli teknik kadrosuyla hem iç pazarın hem de dış pazarın taleplerini alarak büyü-meye devam ediyor. Değerli metallerden, çelik sanayi ve demirdışı ergitme ürünlerinin yanında indüksiyon-la ısıtma sektörlerinde de faaliyet gösteren Inductot-
herm Balkanlar, Türki Cumhuriyetleri ve Ortadoğu pa-zarlarında da adından öz ettiriyor. Inductotherm, Alü-minyum buluşması olan 3-6 Ekim tarihleri arasında İs-tanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşen Aluexpo fuarında yer alarak demirdışı sektöründeki müşterileriyle buluşa-cak. Salon 10, F/100 no’lu standda Inductother’mi ziya-ret edebilirsiniz.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201336
ÜYELERDEN
Kalkancı Pres’ten Enerji Tasarrufu HamlesiKalkancı Pres, enerji tasarrufunun öneminin arttığı günümüzde İstanbul Tuzla Organize Sanayi Bölgesi (ITOSB)’ndeki fabrikasında yaptığı proje ile enerji tasarrufunda önemli bir adım attı.
Kalkancı Pres Döküm ITOSB’deki fabrika binasında Enerji Etüdü ve Verimlilik Arttırıcı Proje’sini EVD şirketiyle beraber, kendi öz kay-
nakları ile yatırım yaparak projeyi başarı ile tamamladı.Proje kapsamında yapılacak yatırımlar ve mevcut durum analizi ile beraber detaylı enerji etüdü konusunda akredite olan Si-emens ile işbirliği yapan Kalkancı Pres, tra-fo gücü hesaplanarak, yeni bir trafo kurul-ması ve kapasitesinin ne olacağı konusun-da detaylı bir araştırma, etüdün ana ama-cı olarak öne çıktı.
Çalışmanın kapsamı:Tesiste bulunan enjeksiyon makinası, so-ğutma sistemi, kompresörler, ergitme fı-rın ve ocakları, elektrik motorları, trafo iç aydınlatmaları.
Etüd sırasında kullanılan cihazlar:Termal kamera, enerji analizörü, infrared ısı ölçer, gös-tergeli sıcaklık ölçer
Yapılan çalışmalar ve sonuçları1.Enjeksiyon makinalarındaki ısınmaların önlenmesi ve soğutma suyu sıcaklıklarının istenen düzeye indirilmesi için, sistemin debileri ölçülülerek istenen soğutma suyu hesapları yapıldı. Ayrıca, 625.000 kcal’lik bir soğutma kulesi konuldu, pompalar değiştirilerek soğutma suyu istenen sıcaklıklara düşürüldü. Yaz aylarında yapılan ölçmelerde makinalarda yağ sıcaklığın 28-35°c arasında olduğu saptandı. Pompaların değiştirilmesi ile eski sis-temde bulunan 51 kw /h’lik elektrik harcanımı ortalama 25 kw/h’ya düşürülerek yüzde 50’lik tasarruf sağlandı.2. Piston soğutma kulesi hesapları yapıldı. Bahsedilen hat’ta da 625 bin kcal’lik bir kule konuldu. 4,5kw/h’lik bir pompa yerine 7,5 kw’lik bir pompa konularak piston soğutma suları 60°c’nin altına kalıp şartlandırıcı sıcaklık-larıyla birlikte düşürüldü.3. İç aydınlatmalarda 400 watlık projektörler T5 yeni ne-sil floresanlarla değiştirilerek her 400 w yerine 216 w’lık floresan grubu yerleştirilerek aydınlatma gücü 25-50
lüksten 200 lüxe çıkarıldı ve her projektör için yüzde 45 elektrik enerji tasarrufu sağlandı.4. Enjeksiyon preslerinin ana besleme elektrik motorla-rı sürekli yükte çalışırken 22 kw ve üstü motorlara inver-tör bağlanarak üretim sırasında yani presin boşta kaldı-ğı parça alma, spreyleme ve malzeme koyma işlemleri süreci yüzde 5’lere çekilerek her motorda yaklaşık yüz-de 40-54 arasında elektrik enerji tasarrufu yapıldı.Kalkancı Pres Döküm bu çalışmalarından sonra bina ge-nelinde net yüzde 17’lik bir enerji tasarrufu sağladı. Tüm harcamaların geri dönüşümü 28 ay olarak gerçekleşe-cektir.
Çalışmayı güncelleştiren Kalkancı Pres ekibi:Selah Paçacı - Makina MühendisiŞinasi Karabulut - Makina Mühendisi
Kalkancı Pres Döküm enerji tasarrufu projesi ile bina gelinde yüzde 17'lik enerji tasarrufu sağlamayı hedefliyor.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201338
ÜYELERDEN
Tuna Armağan, Avrupa İş Ödülleri Yarışması'nda Jüri Üyesi OlduErkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Tuna Armağan, “Avrupa İş Ödülleri 2013-14”te, alanında öncü kurumların temsilcilerinden oluşan 135 jüri üyesi arasında yerini alacak.
Avrupa İş Ödülleri (The European Business Awards), 2007 yılından bu yana Avrupa’nın en prestijli iş ödülleri yarışması. Yarışma; ti-cari başarı, inovasyon, iş ahlakı ile parlayan
Avrupalı şirketleri ödüllendiriyor. Şirketler yarışmanın tüm aşamalarında Avrupalı ünlü iş adamları, akade-misyenler ve girişimcilerden oluşan seçkin bir jüri he-yeti tarafından titizlikle değerlendiriliyor. 60 yıllık bilgi, deneyim ve vizyoner bakış açısıyla “In-fosys €26-150 milyon Ciroya Sahip İşletme” (The In-fosys Business of the Year Award with Turnover of €26-150m) kategorisinde yarışarak Mayıs 2012’de “Ülke Fi-nalisti” olan Erkunt Sanayi, Aralık 2012’de “Ulusal Şam-piyon” seçilerek yerli sermayesi ve işgücü ile Türkiye’yi Avrupa’da temsil etmeye hak kazandı.Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları, “Avru-pa İş Ödülleri 2012-13”te de 6 ay süresince Avrupa’daki 28 ülkeden 15 bin şirket ile 10 kategori ve 4 aşamada yarıştı. Haziran 2013’te “Ruban Onur Ödülü”ne (Ruban
d’Honneur) layık görülen 11 Türk ve 100 Avrupa firma-sından biri seçilerek başarısını tescilledi. Bugüne ka-dar “Unilever”, “Pirelli”, “IKEA”, “H&M”. “DHL Express” gibi dev firmalar “Ruban Onur Ödülü” için aday olmuştu.“Avrupa İş Ödülleri”nin jüri üyesi Tuna Armağan, diğer jüri üyeleriyle birlikte Avrupa’nın, alanındaki en iyi iş-letmelerini ticari başarı, inovasyon ve iş ahlakı ilkele-ri çerçevesinde değerlendirecek. Bu sayede, işletmele-rin farklılık yaratan uygulamalarına dikkat çekecek. Er-kunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları bu sa-yede işletmelerin farklılık yaratan uygulamalarına dik-kat çekerek, işletmelerin kendilerini rakipleriyle kıyas-lamasını sağlayacak. Daha iyi uygulamalar için teşvik edilecek kuruluşlar Avrupa iş dünyasına katkıda bulu-nacak. Bilgi, deneyim ve geniş ufuklu bakış açısını Avrupa İş Ödüllerine jüri olarak taşıyacak olan Erkunt Sanayi A.Ş. “bayrak yarışını” Mümin Erkunt’un kaldığı yerden çok daha ileriye taşımaya kararlı.
Sadece Foseco Yeter+ Ortaklık
+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet
+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler
+ Uzman Tavsiyesi
+ Güvenilirlik
+ Bilgide Öncülük
0262 677 1050
www.foseco.com.tr
Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı kolaylaştırmaktadır.
Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren, fi kirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco, bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih edilen bir ortaktır.
Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.
HABER
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201340
GE’den 3 Boyutlu Baskı ve Üretim YarışmasıGeneral Electric firması, düzenlediği Açık İnovasyon projesinin ilk bölümünün finalisti olan 10 ismi açıkladı. Katkı maddesi üretimi üzerine gerçekleştirilen yarışmanın “3 Boyutlu Baskı Deseni” alanında galip gelecek olan projeler bizzat GE tarafından üretilip test edilecek.
Dünya çapında ev, ofis, fabrika ve satış tesisle-ri için gereç, ışıklandırma, güç sistemleri gibi ürünler imal eden General Electric, Temmuz ayında düzenlediği Açık İnovasyon proje-
si ile girişimcileri, firmaları ve enstitüleri bir araya getir-di. 56 ülkeden yaklaşık 700 adaylık bir katılımın olduğu proje, 2 farklı katkı imalatı yarışmasından oluştu. Bun-lardan ilki “3 Boyutlu Baskı Deseni”, diğeri ise “3 Boyut-lu Baskı Üretimi; Yüksek Hassasiyet ve Geliştirilmiş Ge-reçler”.Katkı imalat tekniklerini yeni açılımlar getiren ve jet mo-toru kulağının ağırlığını azaltmayı amaçlayan tasarımla-rın yarıştığı 3 Boyutlu Baskı Deseni kategorisinde galip gelecek olan tasarım 8 bin dolar ödülün de sahibi ola-cak.“Bugünün tasarım mühendisleri artık geleneksel imalat süreçlerine mecbur bir konumda değil” diyen GE yetkili-leri, “Katkı imalatı, her biçimde ve boyutta ürünün üreti-lebilmesine imkan sağlıyor” şeklinde konuşuyor.GE Açık İnovasyon’un diğer kategorisini ise “3 Boyutlu Baskı Üretimi” oluşturuyor. “Üretim Kapasitelerini Kanıt-la” başlığıyla düzenlenen bu yarışmanın galibi ise tam 55 bin dolarlık ödülün sahibi olacak.“Katkı imalatı, geleneksel fabrikasyon süreçlerine ‘hız, esneklik ve ürün optimizasyonu’ gibi yeni öğeler geti-riyor” denilen GE açıklamasında, şu sözlere yer veriliyor: “3 Boyutlu Baskı Üretimi, katkı teknolojilerinin sınırlarını zorlayacak ve 3 boyutlu baskının üretim öncülerini or-taya çıkaracak.” Ayrıntılı Bilgi için: http://www.ge.com/about-us/openinnovation
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201342
17 Dökümhane Türkiye’ninEn Büyükleri Arasındaİstanbul Sanayi Odası tarafından bu yıl 45. kez düzenlenen “Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” ve “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmalarının sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre TÜPRAŞ, uzun yıllardır elinde tuttuğu birinciliği bu yıl da bırakmadı. TÜPRAŞ’ı, bir önceki yıl olduğu gibi 2012’de de Ford Otomotiv ve Oyak-Renault takip ediyor.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarını belirlediği “Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” ve “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listeleri 2012 yılı
sıralamasıyla açıklandı. Temmuz ayının sonlarında ya-yınlanan “İlk 500” listesinde birinci sırayı geçtiğimiz yıl olduğu gibi TÜPRAŞ A.Ş. alırken, 2. ve 3. sıra da değiş-medi. 40 milyar TL’yi aşkın üretimden satışı ile rakipleri-ne fark atan TÜPRAŞ’ı sırasıyla Ford Otomotiv ve Oyak-Renault izliyor. Listede, 7 milyar 221 milyon TL üretim-den satışı ile Arçelik A.Ş. ise iki sıra birden yükselerek 4.’lüğe yerleşti. İlk 10’da yer alan tek kamu kuruluşu olan Elektrik Üretim A.Ş. ise 5. sırada bulunuyor.
17 TÜDÖKSAD üyesi listedeKuruluşların üretimden satışları baz alınarak oluş-turulan ilk ve ikinci 500 listesinde TÜDÖKSAD üye-si kuruluşlar da yer alıyor. “İlk 500”e 5 dernek üye-si şirket yer alırken, Ağustos ayında açıklanan “İkin-ci 500” listesinde ise 12 TÜDOKSAD üyesi dikkat çe-kiyor. “İlk 500”ün en üstteki ismi Componenta Dö-kümcülük 127. sıradaki yeriyle döküm sektörünü ba-şarıyla temsil ederken, CMS Jant ve Makine Sanayii ise 162. sırada bulunuyor. Hızlı bir büyüme ile bu yıl 303. sıraya yükselen Samsun Makina’nın yanı sıra Er-kunt Traktör ve Trakya Döküm de altın karmaya gi-ren diğer firmalar oldu.
HABER
Türkdöküm 43
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu liste-sinde ise yükseliş gösteren TÜDÖKSAD üyesi firma-lar Yılmaz Redüktör ve Hisar Çelik Döküm olarak göze çarpıyor. “İkinci 500” listesinde döküm sana-yisini temsil eden diğer firmalar ise Cevher Döküm, Erkunt Sanayi, Ferro Döküm, Demisaş, Cevher Jant, Çukurova İnşaat, Akdaş Döküm, Çelikel Alüminyum, Hema Otomotiv ve Eku Fren Kampana ve Döküm fir-maları oldu.
“Nispeten başarılı bir yıl”Son 5 yıldır global finansal krizin etkilerinin yaşandı-ğına dikkat çeken İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı açıklamada “Bu etkiler birçok ülke-de reel ekonomileri sarsarken ve ekonomisi bir tür-lü ayağa kalkamayan Euro Bölgesi'nin hali ortaday-ken, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nu oluş-turan şirketlerin nispeten başarılı bir yıl geçirdikleri-ni söyleyebiliriz” şeklinde konuştu. “500 Büyük Sana-yi Kuruluşu raporu bize sanayimizin geleceği hakkın-
da birçok şey söylemektedir” diyen Bahçıvan, şöyle devam etti: “Bunlardan en önemlisi, Türkiye'nin re-kabet gücünü arttırma zorunluluğudur. Bunun yega-ne yolunun, kendi üretim teknolojisine sahip ve ge-liştiren, ayrıca faaliyetleriyle yüksek katma değer ya-ratabilen işletmelerden geçtiğini biliyoruz. Bu ne-denle sanayimizi gelişmiş ülkelerle rekabet edebile-cek niteliğe kavuşturmak, Türkiye'nin temel öncelik-lerinden biri olmalı.”
“İlk 500” istihdamda “İkinci 500” ihracattaAraştırma sonuçlarını değerlendiren Bahçıvan, dö-nem kârı açısından geçtiğimiz yıla oranla 6,3’lük bir artış gösteren İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun bunu önemli ölçüde faaliyet dışı gelirlerdeki artışa borçlu olduğunu dile getirdi. Bahçıvan, 2011 yılına oranla ihracatta toplam binde 6 oranında büyüme gösterebilen ihracatı ise, 500’ler karmasına giren fir-maların bu yıl en düşük performans gösterdiği alan olarak tanımladı.“İkinci 500” listesinde bulunan şirketlerin ihracat performansı ise en büyük 500 şirketi geride bırakı-yor. Toplamda yüzde 4,6’lık bir ihracat artışı yakala-yan ikinci büyük 500 kuruluşun toplam üretimden satışı ise bir önceki yıla oranla yüzde 5,9’luk bir ar-tış sergiliyor. Ancak ilk 500’lük liste ikincisini istihdam alanında geride bırakmış durumda. Toplam 596 bin 55 kişinin çalışmakta olduğu “İlk 500” raporuna giren kuruluş-lar, 2012 yılında toplamda yüzde 3,7 oranında bir is-tihdam artışı yakaladı. Buna karşın ikinci 500’te göz-lenen istihdam artışı yüzde 0,8 seviyesinde kaldı.
Taşıt araçları ve metal eşyacılarda istihdam artışıEn yoğun istihdam artışının elektrik, gıda ve di-ğer imalat sanayisinde gözlemlendiğini dile getiren Bahçıvan, “Birinci 500 büyük şirketin verilerinde taşıt araçları sanayisinde yüzde 10 gibi belirgin bir istih-dam kaybı var. Oysa bu sektörün küçük şirketleri bu-nun tam tersi bir performans sergiledi. İkinci 500'de istihdamın eksilere düşmemesinin belki de en bü-yük nedeni taşıt araçları sanayisinin yüzde 33'lük is-tihdam artışı performansı. İstihdam artışında bu sek-törü yüzde 21'e yaklaşan artışla metal eşyacılar izle-
HABER
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde ise yükseliş gösteren TÜDÖKSAD üyesi firmalar Yılmaz Redüktör ve Hisar Çelik Döküm olarak göze çarpıyor.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201344
di. İkinci 500'ün istihdam performansını en çok etki-leyen sektör ise istihdamı 6 binlerden yüzde 73 gibi büyük oranlardaki düşüşle bin 500'lere gerileyen madencilik ve taş ocakçılığı oldu. İkinci 500'in top-lam istihdamına baktığımızda da yüzde 0,8 ile yerin-de sayıyor” şeklinde konuşuyor.
“Reel kesimin kaynak yapısı bozuk”Bahçıvan, her iki raporda yer alan şirketler için borç ve özkaynaklarla ilgili verileri şu şekilde değerlendi-riyor: "İkinci 500'de de oran yüzde 133,5 ile yüksek ve özel kuruluşlar için oran yüzde 134,9 ile İlk 500'le hemen hemen aynı gerçekleşti. Toplam borç/özkay-nak oranları 2011 yılına göre nispi bir küçülme gös-termişken, oranlar hala oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. Oranların bu kadar büyük olması, Türki-ye ekonomisinde reel kesimin kaynak yapısının bo-zuk olmasını ve dışa bağımlılığı göstermesi bakımın-dan son derece önemli.Ekonomide düşük tasarruf oranları sonucu ortaya çıkan kaynak yapısındaki bu bozukluklar, ekonomi-nin üretim-tüketim dengesindeki açığını yüksek cari açıkla fonlamak zorunda olduğunu gösteriyor."
“Finansal istikrar korunmalı”Finansal istikrarın sanayi kesiminin korunması için “olmazsa olmaz” bir önkoşul olduğunu vurgulayan Bahçıvan, “Bu istikrar bozulduğu takdirde sanayi ke-simi 2012’de olduğu gibi 2013 yılında da esas faa-liyetleri bazında yeterli ölçüde genişleyemeyecek-tir” yorumunu yaptı. Bahçıvan, açıklamasında 2013
yılı ilgili şu tahmin ve öngörülere de yer verdi: “Dö-viz kurları ve faiz oranlarındaki yüksek dalgalanma-lar, faaliyet dışı alanlarda da şirketlerin yüksek zarar-lar ile karşılaşabileceği riskini doğurmaktadır. Finan-sal istikrarın riske girmesi halinde sanayi kesiminin kârlılığı bu yıl gözle görülür ölçüde zayıflayabilir. Bu nedenle en azından yılın ikinci yarısında bu konuda-ki dengeler gözetilmeli ve hassasiyet sürdürülmeli-dir. Yılın geri kalan döneminde döviz kurları ve faiz-lerin sanayiciler için makul olacak dengelerde oluş-masına çaba gösterilmelidir. Ayrıca iç talepte kade-meli toparlanma korunarak sanayicilerin faaliyet kar-larına destek olunmalıdır."
HABER
İkinci 500'ün istihdam performansını en çok etkileyen sektör ise istihdamı 6 binlerden yüzde 73 gibi büyük oranlardaki düşüşle bin 500'lere gerileyen madencilik ve taş ocakçılığı oldu.
Türkdöküm 45
ISO - TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012
500 Büyük Kuruluş Sıra NoKuruluşlar
500 Büyük Kuruluş Sıra No
2012 2011 2010 2009 2008 2012 2011 2010 2009 2008
127 112 145 220 111 Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş. 560.485.684 622.516.164 386.945.817 229.491.207 452.684.024
162 132 158 209 178 CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş. 477.702.907 545.434.622 354.265.610 242.046.420 288.948.025
303 441 429 360 424 Samsun Makina San. A.Ş. 273.538.237 177.930.157 143.228.384 138.315.667 127.009.175
393 313 523 - - Erkunt Traktör San. A.Ş. 213.243.706 253.580.034 119.401.152 - -
403 364 393 514 414 Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş. 206.020.467 217.321.200 153.814.066 96.036.260 130.660.623
402 480 463 455 Cevher Döküm San. A.Ş. 193.705.453 129.136.996 107.909.776 117.480.130
436 577 385 471 Erkunt Sanayi A.Ş 180.967.480 109.052.664 52.689.592 111.564.786
ISO - TÜRKİYE'NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012
500 Büyük Kuruluş Sıra NoKuruluşlar
500 Büyük Kuruluş Sıra No
2012 2011 2010 2009 2008 2012 2011 2010 2009 2008
546 402 480 463 455 Cevher Döküm Sanayii A.Ş. 152.091.482
570 436 577 385 471 Erkunt Sanayi A.Ş 145.581.656
605 571 624 891 503 Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. 137.901.972 139.297.510 98.185.060 52.059.082 104.000.000
612 524 485 439 360 Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş. 136.637.397 152.777.259 128.207.303 112.810.725 149.818.138
620 599 685 686 559 Cevher Jant San. A.Ş. 134.025.872 133.467.345 87.251.907 72.503.512 93.701.078
660 793 705 827 755 Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. 126.531.055 97.294.321 85.226.303 57.340.405 65.157.483
736 620 755 427 480 Çukurova İnşaat Mak. San. ve Tic. A.Ş. 113.609.416 128.441.089 79.313.511 49.585.921 108.035.558
798 792 810 786 571 Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. 104.687.651 97.307.486 73.266.206 61.459.962 91.907.764
802 876 840 533 456 Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş. 104.103.466 86.805.223 69.661.311 93.661.378 117.212.808
863 766 834 897 876 Çelikel Alüminyum Döküm İmal. San. Tic. A.Ş. 94.484.113 101.456.706 70.293.858 51.650.575 52.523.813
937 908 Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş. 84.614.560 83.486.311
990 - Eku Fren Kampana ve Döküm San. A.Ş. 75.859.811
HABER
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201348
KONGRE
Türkiye Döküm Sanayicileriİspanya YolundaTürkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin üyesi olduğu World Foundry Organization’ın organize ettiği Dünya Döküm Kongresi 19-21 Mayıs 2014 tarihlerinde İspanya’nın Bilbao kentinde düzenleniyor.
71.si gerçekleştirilecek kongre ile Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği üyelerinin İspanya’nın dö-küm sanayisini inceleyebileceğiz 19-25 Mayıs ta-rihlerini kapsayan turistik bir seyahat programı
planlanıyor.Dünya Döküm Kongresi döküm sektöründen uzmanları, öncü profesyonelleri bir araya getiren oldukça prestijli bir etkinlik. 2 yılda bir gerçekleştirilen kongre firmalar, teknik merkezler ve üniversitelere uluslararası bir sektörel ağ ya-kalama fırsatı sunuyor. Kongre kapsamında düzenlenen Uluslararası Döküm Fuarı, döküm endüstrisine hizmet ve-
renler için önemli bir buluşma ve tanıtım organizasyonu organizasyonu. Bu yönüyle katılımcı genç araştırmacıla-ra, doktora öğrencilerine çalışmalarını sunma olanağı ve-riyor. En İyi Genç Araştırmacı Ödülü, çalışmalarını sunma şansı yakalayan araştırmacıları onurlandırıyor. 4 gün süre-cek etkinlikler süresince ve sonrasında dökümhaneler ve İnternational Foundry Exhibition gezilebilir.Sense Turizm tarafından hazırlanan operasyon ile Türk Döküm Sanayicileri Derneği üyeleri, 19-25 Mayıs tarihle-ri arasında Bilbao, Zaragosa ve Barcelona’yı içeren bir se-yahat olanağı bulabilir.
HABER
Türkdöküm 49
DÜNYA DÖKÜM KONGRESİ’NİNORGANİZE EDİLDİĞİ DİĞER ÜLKELERTürkiye’nin de üyesi olduğu World Foundry Association ül-keleri dünyadaki döküm üretiminin önemli bir bölümünü gerçekleştiriyor. WFA, bir ülkenin sektörel gelişmişliğini an-lamak için önemli bir anahtar. WFA’nın organize ettiği Dün-ya Döküm Kongresi’ne ev sahipliği yapan ülkeler kronolo-jik olarak şöyle:
2014’te Bilbao İspanya,2012’de Monterrey Meksika,2010’da Pekin Çin,2008’de Chennai Hindistan,2006’da Harrogate İngiltere,2004’te İstanbul Türkiye,2002’de Gyeongju Kore,2000’de Paris Fransa,1998’de Budapeşte Macaristan,1996’da Philadelphia Amerika,1995’te Beijing Çin,1993’te Lahey Hollanda,1992’de Sao Paulo Brezilya,1991’de Krakow Polonya,1990’da Osaka Japonya,1989’da Düsseldorf Almanya,1988’de Moskova Rusya,1987’de Yeni Delhi Hindistan,1986’da Prag Çekoslovakya,1985’te Melbourne Avustralya,1984’de Lizbon Portekiz,1983‘de Kahire Mısır,1982’de Chicago Amerika,1981’de Varna Bulgaristan,
1980’de Kudüs İsrail,1979‘da Madrid İspanya,1978’de Budapeşte Macaristan,1977’de Floransa İtalya,1976’da Bükreş Romanya,1975’te Lizbon Portekiz,1974’te Liege Belçika,1973’te Moskova Rusya,1972’de Philadelphia Amerika,1971’de Düsseldorf Almanya,1970’de Brighton İngiltere,1969’da Belgrad Yugoslavya,1968’de Kyoto Japonya,1967’de Paris Fransa,1966’da Yeni Delhi Hindistan,1965’de Varşova Polonya,1964’de Amsterdam Hollanda, 1963’de Prag Çekoslovakya,1962’de Detroit Amerika,1961’de Viyana Avusturya,1960’da Zürih İsviçre,1959’da Madrid İspanya,1958’de Liege Belçika,1957’de, Stockholm İsveç,
1956’da Düsseldorf Almanya,1955’de Londra İngiltere,1954’de Floransa İtalya,1953’de Paris Fransa,1952’de Atlantic City Amerika,1951’de Brüksel Belçika,1949’da Amsterdam Hollanda,1948’de Prag Çekoslovakya,1939’da Londra İngiltere,1938’de Varşova Polonya,1937’de Paris Fransa,1936’da Düsseldorf Almanya,1935’de Brüksel Belçika,1934’de Philadelphia Amerika,1933’de Prag Çekoslovakya,1932’de Paris Fransa,1931’de Milan İtalya,1930’da Liege Belçika,1929’da Londra İngiltere,1928’de Barselona İspanya,1927’de Paris Fransa,1926’da Detroit Amerika,1923 Paris Fransa.
KONGRE
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201350
KONGRE
Geçmiş Zaman Olur ki1990 ylında Japonya'nın Osaka kentinde yapılan Dünya Döküm Kongresi'ne katılan Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği delegasyonu.
Ayaktakiler: Mümin Erkunt, Mithat Ural, Mete Nakiboğlu, WFO Başkanı ve Eşi, Sami Sucu, Önay Çekin, Metin Başaran, Mehmet Ali Berkman, Akın Aydınceren, Cihan Bektaş, Yılmaz Turhan,Oturanlar: Yaylalı Günay
Ayaktakiler: Erdoğan Alkan, Mümin Erkunt, Cahit Ensari, Yaylalı Günay, Cihan Bektaş, Sami Sucu, Oturanlar: Akın Aydınceren, Mehmet Ali Berkman
Dökümhaneler ve Çelikhanelerdeki Partneriniz
www.teknometalurji.com [email protected]
Tekno Metalurji Malzeme Makina İç ve Dş Tic. Ltd. Şti.
İnönü Cad. 19 Mays Mah.Sümko Sit. A4 Blok Kat:4 D:10 34736 Kozyatağ - İstanbulT. 0216 463 33 90F. 0216 384 36 77
MAUS Döküm sektörüne ve metal imalat sanayine yönelik olarak döküm taşlama – kesim makinalar, dik tornalar ve müşteriye özel makine imalatlar yapan İtalyan orijinli makine üreticisi firmadr.
* 1 kg’dan 10.000 kg’a kadar parçalar için taşlama çözümleri,
* 200 mm’den 800 mm’ye kadar yuvarlak parçalarn komple işlenmesi.
- Dökümhaneler için Flexible SAM serisi taşlama ve kesim makinalar,
- Robotik taşlama hücreleri,
- Yuvarlak parça işlemeleri için dik tornalar.
TYROLIT Dökümhaneler ve Çelikhaneler de ihtiyaç duyulan her türlü taşlama ve kesme işlemleri için çözümler üreten Avusturya orijinli aşndrc ürünler üreten firmadr.
- Askl – Sabit taşlama ve kesme taşlar,
- Elmas kesme ve taşlama diskleri,
- Karbür çapak alma frezeleri,
- Merdane ve Çubuk taşlama taşlar,
- 2000 mm çapa kadar kesme taşlar,
- Laboratuvar kesiciler, Çanak taşlar, Flex taşlar.
TAŞLAMA TAŞLARI, KESME TAŞLARI, ELMASLAR VE AŞINDIRICI ÜRÜNLER
OTOMATİK TAŞLAMA VEKOMPLE İŞLEME
teknometalurji_ilan.indd 1 14.05.2013 14:02
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201352
H annover-Messe Ankiros Fuarcılık, global alüminyum sektörünün lider firmalarını 3. Kez bir araya getiriyor. ALUEXPO 2013 “3.Alüminyum Teknolojileri, Makine ve
Ürünleri İhtisas Fuarı”, 03-06 Ekim 2013 tarihleri ara-sında, İFM (İstanbul Fuar Merkezi) 9-10-11 no’lu hol-lerde düzenleniyor.Alüminyum sektörünün Türkiye’deki tek, Avrasya Bölgesi’nin de en önemli fuarı olan “ALUEXPO”, alü-minyum ve ilgili sanayi dallarına geniş iş hacmi sağ-lamanın yanı sıra, fuar süresince üreticiler, ithalatçı-lar ve ihracatçılar dahil tüm sektör paydaşlarını bir araya getiriyor. Fuar, alüminyum sektörünün temsil-cisi konumundaki TALSAD-Türkiye Alüminyum Sana-yicileri Derneği tarafından da destekleniyor.Fuar süresince sergileme yapacak katılımcılar, ülke-mizin alüminyum sektöründeki üreticilerine, alümin-
yum ürünlerinin kullanıldığı inşaat, otomotiv, amba-laj, gıda ve içecek, havacılık ve savunma, ulaştırma, denizcilik, kimya vb alanlarda faaliyet gösteren fir-malara, tasarımcı, mimar ve mühendislere, ürünleri-ni tanıtma fırsatı buluyorlar.Ülkemizin ve dünyanın önde gelen üreticilerinin ser-gilediği birincil alüminyumdan, yarı bitmiş her türlü alüminyum ürüne kadar tüm ihtiyaçlar, alüminyum yapı sistemleri ile cephe ve çatı kaplama malzeme-leri, bu endüstride kullanılan en yeni teknolojilerle üretilmiş makine, ekipman, hammadde ve sarf mal-zemeler ALUEXPO’da alıcılarıyla buluşuyor.
32 ülkeden toplam 308 katılımcıAluexpo 2013, sektörün önde gelen uzmanlarıyla, yeni yatırımlar için Türkiye’nin potansiyel fırsatlarını değerlendirmek isteyen yabancı firmalar ve aynı za-
Alüminyum Sektörü Fuara Hazır
Hannover-Messe Ankiros Fuarcılık tarafından, 03-06 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek
ALUEXPO 2013 “3.Alüminyum Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” kapılarını açıyor.
FUAR
Türkdöküm 53
FUAR
manda farklı ülkeler ile işbirliği yapmak isteyen yerli firmaları da bir araya getirmeyi hedefliyor.Fuar, yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı gün-den güne artan ve ülkemizde 5 milyar doları aşkın ticaret potansiyeli yaratan alüminyumun ticari dün-yasını keşfetmek ve sektörde yaşanan gelişmelerden haberdar olmak isteyenler için önemli bir fırsat su-nuyor.
Alüminyum sektörünün uzmanları “6. Alüminyum Sempozyumu” nda buluşuyorAluexpo 2013 fuarı ile eş zaman ve mekânda, TAL-SAD, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası işbirliği ile alüminyum üretim teknolojileri ve alüminyum sektörünün tüm yönlerini, akademik dünya ile aynı platformda bir araya getirmeyi amaçlayan 6. Alüminyum Sempoz-yumu da düzenleniyor.
Ziyaretçi çalışmaları kapsamında Alım Heyetleri oluşturulduYurtdışı tanıtım faaliyetleri ve uluslararası ziya-retçi profilinin arttırılması amacıyla, Ekonomi Bakanlığı’nın yurt dışı alım heyetleri programı kap-samında verdiği destek ile alüminyum sektörünün hedeflediği Avusturya, Almanya, Bosna Hersek, BAE, Cezayir, Fas, Hollanda, Irak, İran, İsrail, Karadağ, Lüb-nan, Libya, Makedonya, Mısır, Umman, Ukrayna, Ür-dün, Rusya ve Sırbistan’ı içeren 20 ülkeden sektörel ziyaretçileri içeren Alım Heyetleri oluşturuldu. Prog-rama dahil olan delegelerin talepleri doğrultusunda fuar süresince, katılımcı firmalar ve ziyaretçiler ara-
sında İMMİB’in koordinatörlüğü altında ikili görüş-meler de düzenleniyor.
HM Ankiros Fuarcılık’tan uluslararasıziyaretçilere destek
Aluexpo 2013’ün organizatörü Hannover Messe An-kiros Fuarcılık A.Ş. yurtdışından ziyaretçi çekmek için uluslararası ziyaretçi çalışmalarına ağırlık vererek; sektöründe uzman bir firma ile iş birliği yaptı. Fuarın uluslararası piyasada görünürlüğünü arttırmak ama-cıyla çeşitli hizmetler sunan HM Ankiros, programa dâhil olan ziyaretçilerin konaklama giderlerini ken-di bütçesinden karşılayarak fuarı ziyaret etmelerini amaçlıyor.
Ücretsiz otobüs tahsisiAluexpo Fuarı’nın gelişiminde büyük önem arz eden ziyaretçilerin memnuniyetini sağlama anlayışı ile bölgesel ziyaretçi çalışmaları kapsamında, ülkemiz-deki birçok ilden Organize Sanayi Bölgeleri ile alü-minyum üretiminin yoğun olduğu bölgelerden, fuarı ziyaret etmek isteyenler için ücretsiz otobüsler tah-sis ediliyor.
Fuara ulaşım ve ziyaret saatleri Dünyanın ve ülkemizin dört bir yanından gelecek zi-yaretçiler, Aluexpo 2013 Fuarı’nı, 3 Ekim 2013 günü saat 11.00 - 18.30, 4-5 Ekim günlerinde saat 10.00 - 18.30 ve 6 Ekim’de saat 10.00 - 17.30 arasında ziyaret edebilirler. Fuar süresince fuar alanına belirtilen nok-talardan ücretsiz servisler sağlanıyor.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201354
FUAR
Hannover Messe 2014 Partner Ülkesi Açıklandı: HOLLANDADünya endüstrisinin her yıl sabırsızlıkla beklediği endüstri fuarı Hannover Messe 2014 yılında 7-11 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek. Türkiye’den de bu yıl katlımcı ve ziyaretçi bakımından büyük ilgi gören Hannover Messe endüstri fuarında partner ülke ise Hollanda oldu. Döküm sanayimizin önde gelen kuruluşlarının her yıl boy gösterdiği Hannover Messe yeni alımlara kapı aralıyor. 2013 yılı fuarında 229 Türk katılımcısı ürünlerini sergilemişti.
D ünyanın en önemli endüstri fuarı olarak kabul edilen Hannover Messe 7-11 Nisan 2014 tarihleri arasında Almanya’nın Han-nover şehrinde katılımcılarını ve ziyaret-
çilerini ağırlayacak. Her yapılan fuarın en önemli ko-nularında biri de “Partner Ülke” nin kim olacağı. Part-ner ülke olarak Almanya ile ekonomik ilişkileri üst düzeyde olan Hollanda seçildi. Son teknoloji ülke-si ve ihracat şampiyonu olarak bilinen Hollanda’nın
Hannover Messe 2014'ün partner ülke olarak be-lirlenmesini değerlendiren Deutsche Messe Yöne-tim Kurulu Üyesi Dr. Jochen Köckler “Hollanda ve Al-manya – birbirine çok yakın olan ve başarılı ekono-mik ilişkiler içerisinde bulunan bu iki ülke Hannover Messe 2014'te tüm dünyaya güç gösterisinde bulu-nacak." dedi ve sözlerine “Hollanda, mekanik ve te-sis mühendisliğinde olduğu kadar enerji teknoloji-lerinde de sürekli yeniliklere imza atmaktadır. Ayrı-
HABER
Türkdöküm 55
ca çok dinamik bir ihracatları olduğu gibi Almanya'nın en önemli ticaret ortakların-dan biridir. Kısaca dünyanın lider endüstri-yel ticaret fuarı için en ideal partner ülkedir.” dedi. Hollanda'nın teknoloji ve endüstri giri-şimcileri derneği FME-CWM'nin başka-nı Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink ise “Hollanda'nın demografik özellikleri gereği ve aynı zamanda yaratıcı ve pratik fikirli girişim-cileri sayesinde, Hollandalı firmaların büyüme-sine ve tekonolojik yenilikleri hızla ihrac etme-sine olanak sağlamaktadır. Almanya bizim en önemli ticaret ortağımızdır. Hannover Messe ise dünyanın en büyük ve önemli endüstriyel tica-ret fuarıdır. Bu kombinasyon mükemmel bir eş-leşmeyi beraberinde getirmektedir. Bu yüzden ülke-mizin Hannover Messe fuarında partner ülke olarak yer almasından büyük onur duymaktayım. Bu saye-de Hollandalı firmalar, Alman ve uluslararası ziyaret-çiye öncü ve yenilikçi çözümlerimizi sunabilecekler." dedi.Hollanda hükümeti de partner ülke projesine tam destek vereceğini açıkladı. Ekonomi Bakanı Henk Kamp ve Lilianne Ploumen'in yanı sıra, Dış Ticaret ve Geliştirme Bakanlığı da Hollanda'nın Hannover Messe'deki katılımını tüm gücüyle destekleyecekle-rini bildirdi. Hollanda, Hannover Messe çalışmaların-da "Dış ticaret ülkeye iş olanakları olarak geri dön-mektedir" sloganını kullanacak. Uzmanlaşmış KOBİ'leri sayesinde, Hollanda'nın me-kanik ve tesis mühendisliği, ülkenin en hızlı büyüyen
endüstriyel sektörü olarak biliniyor. Bu alanda 2013 yılın-
da yüzde 8'lik bir büyüme bekleyen Hollanda ayrıca yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğinde lider ülke konumunda. Hollanda 2020 yılında enerji gereksini-minin yüzde 16'sını yenilenebilir kaynaklardan karşı-lamayı hedef olarak koyuyor.Deutsche Messe Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Jochen Köckler "Mekanik mühendislikte ve enerji teknoloji-lerinde olduğu kadar araştırma ve geliştirme konu-larında yan sanayi sektöründe lider rol oynayan Hol-landa, Hannover Messe fuarının ana konularına mü-kemmel bir uyum sağlayacak” diyor. HANNOVER MESSE 2014 fuarında endüstriyel oto-masyon ve IT, enerji ve çevre teknolojileri, endüst-riyel tedarik, üretim mühendisliği ve hizmetleri ile Araştırma - Geliştirme konuları önemli bir şekilde yer alıyor.
FUAR
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201356
Metalurji Sektörünün 2014 BuluşmasıGlobal metalurji sektörünün en prestijli teknoloji ve ticaret etkinliklerinden biri olan Ankiros/Annofer/Turkcast fuarları 11-13 Eylül 2014 tarihleri arasında İstanbul Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenleniyor. Metalurji sektörünün yerli yabancı tüm bileşenlerinin oldukça önem verdiği fuarlara Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD üyeleri de Turkcast holünde göz dolduruyor.
Hannover-Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş. tara-fından 1992 yılından bu yana düzenlenen olan, ANKIROS Fuarlarının yeni halkası AN-KIROS 2014 “12. Uluslararası Demir-Çelik ve
Döküm Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fua-rı” 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde, TÇÜD – Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği, TÜDOKSAD - Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği ve TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası’nın destekleri ile İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenecek. Metalurji sektörünün önde gelen yerel ve uluslararası tüm profesyonelleri ve ticari markalarının yer alacağı bu etkinlik ile eş zaman ve yer-de ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdışı Metaller Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” ve TURK-CAST 2014 “6.Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı” da düzen-lenecek.
ANKIROS 2014 Fuarın’da özel demir çelik holleri ANKIROS 2012’de olduğu gibi bu yıl da, ülkemizin toplam ihracatı içinde büyük önem taşıyan demir çe-lik sektörüne yönelik, sektörün önde gelen demir çe-lik üreticilerinin ve çelik servis merkezlerinin yanısıra global tedarikçilerin de yer alacağı özel bir hol kuru-lacak. Ürünlerle beraber teknoloji ve hizmetler de bu özel holde sergilenecek. Demir-çelik tesisleri, haddehaneler ve çelik servis mer-kezleri, ANKIROS 2014 çatısı altında kurulacak bu özel holde bir araya gelerek, ürünlerini sergileyecekler ve
FUAR
Türkdöküm 57
fuara katılan makina, ekipman, fırın, hammadde, sarf malzemesi, kontrol ve test cihazları ve benzeri her tür-lü tedariği sağlayan çok sayıda uluslararası firma ile iş birliği yapabilme fırsatını bulacaklar. Fuar, tüm işlet-melerin ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunarak, global metalurji sanayi için vazgeçilmez bir iş platformu hali-ne gelecek ve demir-çelik ürün kullanıcılarının çeşitle-nen taleplerini karşılamak, talepte bulunan firmaların tedarikçisi olmak ve demir-çelik ürünleri ticareti yap-mak isteyen çelik servis merkezlerini bir araya getire-cek. Otomotiv ve yan sanayi, inşaat, beyaz eşya, ağır sana-yi, gemicilik, demiryolu, savunma ve havacılık, enerji, çimento, tarım, gıda ve ambalaj gibi sektörlerden çok sayıda yerli ve yabancı alıcının, ülkemizin önde gelen demir çelik üreticilerinin ve çelik merkezlerinin stand-larını ziyaret etmesi bekleniyor.Fuar, ziyaretçiler için; dünyadaki en gelişmiş teknoloji-leri yakından takip edebilmeleri ve ihtiyaçlarına en uy-gun biçimde tedarik alternatifleri bulabilmeleri, demir çelik üreticileri için; üretimini yapmakta oldukları ürün-leri tanıtabilmeleri ve uluslararası piyasalardaki reka-bet gücünü koruyup arttırabilmeleri, çelik servis mer-kezleri için de sağladıkları hizmetleri sunabilmeleri ve tedarikçiliğini yapabilecekleri firmalarla tanışabilmele-ri açısından büyük önem taşıyor.
ANKIROS/ANNOFER/TURKCASTFuarları’nın başarısı Metalurji sektöründe büyük yankı uyandıran 2012 yı-lında düzenlenen ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST, 2010 yılına oranla net stand alanını yüzde 33 arttıra-rak 15 bin 148m²'den 20 bin141 m²'ye ulaşmıştı. 39 ül-keden 319’u yerel, 526’sı yabancı olmak üzere toplam 845 katılımcı ve 71 farklı ülkeden 15 bin 750 ziyaretçi ile metalurji sektöründe büyük bir başarıya imza atan fuarlar, özellikle Almanya, Çin, İtalya, İspanya, İran, İn-giltere ve Kore ülke pavyonlarının yer aldığı güçlü bir uluslararası katılımı gerçekleştirmişti. ANNOFER 2014 Demir dışı metaller ile ilgili tüm ihtiyaçlarınızı karşılama-ya hazırlanan ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdı-şı Metaller Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” katılımcılarına demir dışı metaller alanında en son ve en gelişmiş ürün, araç ve ekipmanları sergileyebilecekleri bir ortam yaratırken, ziyaretçileri için de özellikle metal enjeksiyon presleri başta olmak üzere demir dışı metal sektörlerinde kullanılan hertürlü makina, ekipman, fırın, sarf malzemesi konusunda sayısız alternatifler sunuyor.
Döküm alıcılarının buluşma noktası: TURKCAST Başta TÜDÖKSAD üyeleri olmak üzere döküm sektörü bi-leşenlerinin yer alacağı TURKCAST 2014, Döküm Ürün-leri İhtisas Fuarı’nda dökümhanelerimiz yine göz doldu-racak. Döküm ürünü kullanan tüm sanayi sektörlerinde, dün-
yanın her yerinden gelen döküm alıcıları, ihtiyaçları ko-nusunda sayısız alternatifle tanışacak ve özel taleplerine TURKCAST katılımcılarıyla birlikte çözüm üretme imka-nı bulacaklar.
Fuar kongre ve etkinlikleri Fuar süresince düzenlenecek kongreler de sektördeki son gelişmeleri yansıtacak,Metalurji sektöründeki teknolojik gelişmelere dikkat çekmek, sektörün problemlerini dile getirmek ve sana-yideki eğilimlerini ortaya koymak ve tartışmak amacıy-la, fuara eş zamanlı TMMOB Metalurji Mühendisleri Oda-sı tarafından “17. Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kong-resi” ve TÜDOKSAD - Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği tarafından “7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi” dü-zenlenecek.
FUAR
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201358
NEDEN DÖKÜM?
SATILIK DÖKÜMHANE EKİPMANLARIORTA FREKANSLI JUNKER İNDÜKSİYON OCAĞIErkunt Sanayi A.Ş.’den satılık çalışır durumda olanOrta Frekanslı Junker marka indüksiyon ocağı.
Teknik özellikleri:Markası : Otto JunkerTip : MFT Ge 6000/3300WA : 27080Modeli : 1988Kapasite : 6.000 kgTrafo gücü : 3800kVA 34 500V 64…72A//770V 1425/822A 6Ph 50HzOcak gücü : 3300KW 250HzParalel rezonanslı akım kaynaklı invertörlü ve su soğutma kapasitörlü endüksiyon ocağı2x700V 1556A 12 pulse rectifier,3700KW 2200V 3x1524A 250Hz invertor.
Tel: (0312) 397 2500 Fax: (0312) 397 2507Yetkili: Oktay Başarır [email protected]
Erkunt Sanayi A.Ş.
Neden Dökümü Tercih Etmeliyiz?
Eskiden Günümüzde
Üretim Yöntemi
MalzemeAğırlık (ilk / bitmiş)Üretim operasyon sayısı Aparat / veya model maliyeti *Malzeme maliyetiÜretim maliyetiToplam maliyet
Talaşlı imalat, Montaj ve Kaynak
Al alaşımı ve Çelik 27 Kg~ 60
28,5 %33 %
100 %100 %
Sophia prosesi ileHassas döküm GF-AlSi7Mg0,6
12 Kg~ 10
100 %100 %16 %
57,4 %Kaynak: DGV * Yıllık üretim miktarı 200 adettir.
Bir Komünikasyon Cihazının Temel ÇerçevesiÜretim Verilerinin Karşılaştırılması
Komünikasyon Cihazı
Türkdöküm 59
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201360
MAKALE
Demir ve Demirdışı Alaşımlar için Metal TretmanlarıBirçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol dilmesi gerekir. Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri metal kalitesini ve ergitme verimliliğini artırmak için kullanılmaktadır.
Genel olarak ergitme prosesi sırasında sıvı metaller oksit oluşturmak için oksijenle güçlü bir şekilde reaksiyona girerler. Bu ok-sitlerin yanında kir, yağ ve refrakter parça-
ları da döküm parçada hataları önlemek için döküm-den önce metalden uzaklaştırılmalıdır. Birçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol edilmesi gerekir. Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri metal kalitesini ve ergitme verimliliğini artırmak için kullanılmaktadır. Geçen yıllar boyunca dökümhane-lerde çevresel koşulları iyileştirme ihtiyacının devam etmesi, çalışma ortamında toz, duman gibi zararlı et-kileri azaltmaya yöneltmiştir. Huttenes Albertus’un’un bu metallerin tretmanı için flaks ve gaz alıcılar üretimi ve yeniliğinde büyük bir uz-manlığı var. HA Grup’taki kardeş şirketi Chemex GmbH ile birlikte verimlilik ve çevresel sorumluluğu dengede tutarak ürün geliştirmeye devam etmekte. Bununla birlikte düşük florit ve florit içermeyen ECOF-LUX tipi flakslar alüminyum alaşımları tretmanında uy-gun fiyat, çevreyle dost bir sistem sağlamakta.
Flaks nedir?Temel olarak flakslar özel tretmanla-rı yapmak veya ergimiş metalde be-lirli etkiler sağlamak için tasarlan-mış ve harmanlanmış tuz bileşikle-rinin karışımıdır.Mevcut flaks tretmanları temizleme, oksit giderme, gaz alma, modifikas-yon, tane inceltme gibi bazı amaç-ları gerçekleştirmek için tasarlan-mıştır.
Neden flaks kullanıyoruz?Flaks kullanarak gelişmiş mekanik özelliklerle birlikte daha iyi kalitede metal elde edilebilir.
Flakslar • Oksit Giderme • Cüruftan metali ayırma • Hidrojen gazını kontrol etme • Alaşım yapısını geliştirme
Cüruf alma flakslarıBazı oksitler kendiliğinden metal yüzeyine çıkarlar. Bu-nunla birlikte bazı oksitler metalin içinde askıda kalır-lar. Tipik olarak bu oksitler alüminyumun merkezi çe-kirdeğiyle oksitin dış kabuğudur. Cüruf alma flaksları parçacıkların yüzeyinde parçacıkları ayırır ve onların metal yüzeyine çıkmasını sağlar. Yüzeyde flaks cürufta cürufu alüminyumdan ayıran reaksiyon başlatır, böy-lece ocakta metal geri kazanımını arttırır.
Rafinasyon/Örtü flakslarıBu flakslar ergitme sırasında maruz kalan alüminyum metal yüzeyi için düşük ergime noktasına sahiptirler ve sıvı koruma örtüsü sağlaması için kullanılırlar böy-lece yüzey oksidasyonu ve hidrojen kapma eğilimini
Metko Hüttenes Albertus Kimya
Türkdöküm 61
MAKALE
azaltırlar. Bu flakslar, iyi veya döndü gibi düşük kalite-de malzemeleri yüksek kapasitede oksit kapmaların-dan dolayı ergitmek için kullanılırlar. Aynı zamanda oksidasyona karşı koruyucu bariyer oluşturarak mag-nezyum içeren alaşımlarda magnezyum kayıplarını azaltmaya yardımcı olurlar.
Gaz Alma/ Gaz verme flakslarıAlüminyum alaşımları ergiyik halde hidrojeni çözer-ler. Katılaşma sırasında, alüminyum içerisindeki hidro-jen çözünürlüğü azalır ve hidrojen çözeltiden çıkar. Bu olay döküm parçada gaz gözenekleri (pinhole) hatası-na yol açar ve kum veya hassas döküm gibi birçok pro-seste çözünmüş hidrojen düzeyini döküm sırasında minimuma düşürmek için gaz alma flaksları kullanılır. Gaz verme flaksları çekinti hatalarını engellemek için kontrollü miktarda hidrojen verilmesi gereken gravite döküm prosesine özeldir.
Silisyum modifikasyonu/Fosfor rafinasyon flakslarıSilindir kafası, manifold ve jant üretimi gibi yerler-de kullanılan alüminyum silisyum alaşımları meka-nik özelliklerini yapıdaki silisyum fazının oluşumu-nu değiştirerek geliştirilir. “Modifikasyon” düşük silis-yum alaşımlarına (ötektik altı) uygulanır ve iğneli ya-pının özellikle sodyum, stronsiyum ve antimon ilave-siyle küresel veya telsi yapıya dönüşmesini tarif eder.Fosfor rafinasyonu silisyum fazının iri küboid form oluşturduğu yüksek silisyum (ötektik üstü) alaşımları-na uygulanır. Bu durumda fosfor iyi küboid dispersiyo-nu üretmek için kullanılır gelişmiş işlenebilirlik ve di-ğer mekanik özellikler sağlar.
Tane inceltici flakslarBu flakslar alaşım yapısında çok iyi tane boyutu sağ-lar ve alüminyum alfa fazının boyutunu değiştirir. Ti-tanyum ve boron içeren flaksların ilavesiyle gelişmiş mekanik özelliklerle birlikte daha iyi tane boyutu elde edilir.
Ecoflux ürünleriEcoflux çeşitleri içerisinde bütün ürünler alüminyum alaşımlarının tretmanı için çevresel olarak geliştiril-miştir. Bu ürünler florit içermez veya düşük florit içe-riklidir. Ecoflux ürünleri, drosta metalin cüruftan ayrılması için gerekli olan minimum ekzotermik reaksiyonu başlat-mayı sağlayan dengeli bir reaksiyon vermesi için tasar-lanmıştır.
Geleneksel flakslarHüttenes Albertus’un geleneksel flaksları oksit gider-me, cüruf ayırma, hidrojen gazı kontrolü ve eser ele-mentlerin ilavesi veya ortadan kaldırılmasıyla me-tal yapısının geliştirilmesi geniş çeşitlilikte özel metal tretmanlarını gerçekleştirmek için tasarlandı. Bazı du-rumlarda gerekli olan metal tretmanı tipine bağlı ola-rak Ecoflux ürünleri kullanılabilir.
Alüminyum alaşımları için tablet flakslarHA ürünleri, metal yüzeyinin altına daldırarak uygu-lanabilmesi için, tablet veya briket formunda dizayn edilmiştir. Bu form, katkı malzemelerinin oranlarını kontrol edebilmek ve bazı metalürjik uygulamaların, örneğin hidrojen giderme ve tane inceltme, etkin alt yüzey uygulamaları için geliştirilmiştir.
ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN ECOFLUX SERİSİ
Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı
Ecoflux 142 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum içermez) 720-780 Pota Ocağı Z
Ecoflux 143 T Temizleme/Cüruf Alma 740-800 Pota Ocağı Z
Ecoflux 146 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı S
Ecoflux 150 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksyion S
Ecoflux 151 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksiyon S
Ecoflux 152 T Rafinasyon/Duvar Temizleme 680-800 Reverber/İndüksiyon S
Ecoflux 154 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksiyon S
Ecoflux 161 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber Z
Ecoflux 163 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum içermez) 720-760 Pota Ocağı/Reverber Z
Ecoflux 164 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber S
Ecoflux 165 T Temizleme/Cüruf Alma 730-800 Pota Ocağı/Reverber Z
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201362
Bakır ve bakır alaşımları için flakslarHüttenes Albertus’un bakır ve bakır alaşımları için flaksları, rafinasyon, örtü, cüruf ayırma, oksit giderme, deoksidasyon, alüminyum giderme, cüruf kıvamlaştır-ma, ergiyik içerisinde bulunan istenmeyen empürite-lerin çökelmesi için dizayn edilmiştir.
Çinko ve magnezyum-alüminyumalaşımları için flakslarHA çinko alaşımları için flaksları, çinko buharlaşmasına karşı ve çinko alaşımları uygulama sıcaklıklarında çok iyi cüruf toplama özellikleri için dizayn edilmiştir. Mag-
nezyum alaşımları için geliştirilen flakslar ergiyik metal yüzeyini çok iyi kaplama ve yüzeydeki metal yanmala-rını önlemek için dizayn edilmiştir. Ayrıca ergiyik içe-risinde bulunan istenmeyen empüritülerin çökelmesi-ni sağlar.
Ekzotermik ürünlerLINOFEED ürünleri; yüksek kalorifik değerler ve yüksek yalıtım seviyeleri elde etmek için ya da bu iki özelliğin kombinasyonları ile alaşım türlerini ve döküm boyutu-nu geniş bir aralıkta beslemeyi teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır.
ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN GELENEKSEL FLAKSLAR
Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı
HMC 37 T Temizleme/Cüruf Alma 670-720 Pota Ocağı/Reverber Z
Injection Flux 618 T Temizleme/Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z
Cover 134 T Temizleme/Cüruf Alma 670-760 Pota Ocağı/Reverber S
Cover 302 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum İçermez) 720-780 Pota Ocağı/Reverber S
Coverlux KS 3 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber Z
HMC 15 T Temizleme/Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z
Diecasting Flux 17 T Gaz Verme 660-800 Pota Ocağı/Pota S
Demagger B T Magnezyum Giderici 750-800 Reverber/İndüksiyon Z
EXF 335 T Eser Element Giderici 700-800 Reverber/İndüksiyon S
Cover 901G G Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Reverber/İndüksiyon S
Cover 902G G Temizleme/Cüruf Alma 660-760 Reverber/İndüksiyon S
Cover 903G G Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum İçermez) 720-780 Pota Ocağı/Reverber S
Coverlux DG G Temizleme/Cüruf Alma 670-760 Pota Ocağı S
Diecasting Flux 5 G Gaz Verme 660-800 Pota S
Gasex N3/100 T Gaz Alma 720-760 Pota Ocağı Z
Ecogas 16 T Gaz Alma 720-760 Pota Ocağı Z
Gasinal 108/100 T Gaz Verme 660-800 Pota Ocağı S
Silifin 165 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z
Silifin VM 1655 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z
Grain Refiner 3 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z
Veralux SH10 T Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı T
Veralux 041 T Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z
MAKALE
Türkdöküm 63
BAKIR VE BAKIR ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı
Oxicover 501 T/TB Oksidasyon/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı Z
Cuprocover B503 T Koruyucu/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber T
Cuprocover B505 T Düşürücü/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı T
Cuprocover 511 T Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı S
Cudox Tubes KP Deoksidasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı S
Aluminium Remover T Al Giderici/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı Z
Slag Coagulant G Cüruf Kıvamlaştırıcı/Izolasyon 970ºC ve üzeri Pota Ocağı/Pota S
Cuprocover AB520 T Koruyucu/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber Z
ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı
Cover ZLT P Temizleme/Cüruf Alma 410-460 (Zn) Pota Ocağı Z
Yaklaşık 250 (Sn) Pota Ocağı K Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber T
HMC 24 P Koruyucu/Rafinasyon 650-800 Pota Ocağı/Reverber Z
Nilflame P Metal Akış Kontrolü Belirtilmemiş Belirtilmemiş S
Inhibitor B P Kum İnhibitörü Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z
ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı
Linofeed 430 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş S
Linofeed 450 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş S
Linofeed 460 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z
Linofeed 470 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z
EXF 282 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z
EXF 323 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş S
EXF 341 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş T
Luxotherm S/L9 T Ekzotermik Besleme Amaçlı Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z
Formu Tedarik Sınıfı
T TozTB Tablet H ZararlıG Granül T Tahriş EdiciKP Kapsul C Korozif S Sınıflandırılmamış (Düşük Zararlı)
MAKALE
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201364
CAEF - FISI
Avrupa Döküm SanayiEğilim Göstergeleri
FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demir grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100)
FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demirdışı grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100)
CAEF tarafından Avrupa ülkeleri dökümhanelerinden alınan bilgiler ile hazırlanan göstergelerde sektörün mevcut durumu ve altı ay sonrası için beklentileri değerlendirilerek grafik hale getirilmektedir.
Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Erkunt Sanayi A.Ş. Kurucusu Sayın Mümin ERKUNT, 13 Eylül 2013 tarihinde, Alüminyum Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Çelikel Alüminyum Döküm Firmasının Kurucusu Sayın Osman DENİZ, 23 Eylül 2013 tarihinde, Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Pireks Bakır A.Ş. Kurucusu Sayın Baha ÇAKIROĞLU, 19 Temmuz 2013 tarihinde, Kalkancı Pres Döküm Sanayi İdari Müdürü Sayın Alparslan PAÇACI 4 Ağustos 2013, Maça Teknik Servisi ortaklarından Sayın Kerem ÖZYURT, 7 Eylül 2013 tarihinde vefat etmiştir.
Merhumlara Allah’tan rahmet, ailelerine, yakınlarına ve camiamıza sabır ve başsağlığı diliyoruz.
KAYBETTİKLERİMİZ
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu
Türkdöküm 65
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201366
MAKALE
TeoriGeleneksel olarak, toz flakslar dökümhanelere yaklaşık 70 yıldır ticari olarak fayda sağlamıştır. Son yıllarda flaks mor-folojisi üzerine fazlaca araştırma ve geliştirme çalışmaları ya-pıldığını ve bu çalışmalar sonunda Foseco alüminyum dö-kümhanelerindeki her türlü uygulama için tam bir yelpaze-ye sahip granül flaksları geliştirmiştir.Toz flakslar ile karşılaştırıldığında, granül flakslar toz içerme-diği ve daha ince taneli olduğundan beri uygulanması ve erimiş metal yüzeyine serpilmesi kolaylaşmıştır, bu nedenle uygulama oranları genellikle önemli ölçüde azaltılabilir. Ek faydaları kimyasındaki taneden taneye olan kararlılığı daha iyidir ve gerçek şu ki flaksın taşınması veya ambalajlanma-sı esnasında aşınmaz. Granül flakslar kimyasal olarak yüz-de 100 değişmeyen tane yapısına sahiptir ve her tane flaks reçetesindeki aynı kimyasal tepkiyi gösterir. Ayrıca granül flaksların atmosfere daha az kirletici etkileri vardır, bu yüz-den emisyonları büyük ölçüde azalmıştır.Temizleme flaksları alüminyum oksit ve diğer yabancı mad-
delerin ergiyikten giderilmesi için tasarlanmıştır. Temizleme flaksı eylemi ergiyik içindedir, oksit partikülleri yakalamak ve onları yukarı doğru yüzmesi için teşvik ederler. Flaks ergiyik ile sıkı bir temas içinde olmalıdır, bu nedenle sıvı metale dal-dırılmış olmalı ve içinde yoğun bir şekilde karıştırılmalıdır.Cüruf alma flaksları, cüruftaki oksitleri toplamak ve sıvı me-talden bunları ayırarak kuru ve toz halinde cüruf bırakmak için tasarlanmıştır. Kaymak alma işlemini böylece kolaylaş-tırarak cüruftaki alüminyum sıkışmasına bağlı metal kaybı-nı azaltır. Flaks, oksit ve diğer empüritelerin ergiyik içine ye-niden girişini önlemek için sadece ergiyik yüzeyindeki cüruf ile karıştırılmalıdır. Alüminyum ergiyiklerindeki temizleme etkinliğini daha iyi anlamak amacıyla farklı flaks reçeteleri, morfolojileri ve uy-gulamalarının kullanılması ile ergiyik kalitesini karşılaştır-mak için bir test programı tasarlanmıştır.• Temizleme ile cüruf alma flaksı karşılaştırması• Granül ile toz flaksı karşılaştırması• Standart ile Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırması
Flakslara genel bakışPratik çalışmada aşağıda - Tablo 1 de verilen ürünler ince-lenmiştir.
Deneysel çalışmaPrefil testi (Şekil 1), sıvı metal temizliğini saptamak ve ok-sit filmlerin ve diğer inkluzyonların gerçek zamanlı nicel öl-çümü için kullanılmıştır. Sabit sıcaklık ve basınç altında sıvı metalin mikro filtreden akış hızı izlenmiştir ve filtreden ge-çen ağırlığın zamana karşı grafiği çizilmiştir. Oksit filmler gibi metaldeki inkluzyonlar, test sırasında hızlıca filtre yüzeyin-de artarak akış hızını düşürürler. Bu nedenle filtreden geçen ağırlığın eğimi ve genel şekli zaman içerisinde metaldeki mevcut inkluzyonların seviyesini belirtir (Şekil 2). Oksit filmler grafiğin başlangıç eğimini (30 saniye 20) etkiler, oksit film sayısı arttıkça eğim artar.TiB2, ince Al2O3 veya karbürler gibi ince taneli inkluzyonlar Prefil test eğrisinin düz bir çizgiden sapmasına neden olur. Grafiğin başlangıç eğiminin sapmaya başladığı nokta ince tanelerin dolmaya başladığı anlamına gelebilir. Kabul edilebilir temizlik bu yüzden alt ve üst sınır eğrileri kullanılarak tanımlanabilir. Bir test eğrisi bu sınırlar arasına
Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve Toz Flaksların Temizleme Verimliliği, Maliyet ve Çevresel Görünümleri
Murat Kezkiç Foseco Türkiye
Uzun yıllar boyunca toz flakslar geleneksel olarak, alüminyum ve alüminyum alaşımları metal tretma-nı için kullanılmaktadır, ancak bu flakslar uygula-ma sırasında toz oluşumu, yüksek zehir yayma, morfolojilerine bağlı olarak kararlı olmayan verim-lilik değerleri gibi bazı dezavantajlara sahiptir.Toz içermeyen granül halindeki flakslar bu deza-vantajların üstesinden gelmek için geliştirilmiştir. Bu yazı granül ve toz flakslar arasındaki farklılıkla-rı verimlilik, çevre emisyonları ve maliyet tasarrufu açısından açıklar.Alüminyum dökümhanelerinde hem temizleme hem cüruf alma flaksları uygulamada kullanılır ve ergiyik temizliğinde bu iki grup flaks arasındaki fark gösterilir.Prefil ® (basınç filtreleme) testi erimiş metal temiz-liğini doğrulamak için kullanılmış ve altı üründe testlerin sonuçları sunulmuştur.
Giriş
Türkdöküm 67
MAKALE
girerse metal testi kabul edilir. Sınırlar geçmiş testlerdeki bil-gilere göre tanımlanır.İnkluzyon bandı olarak bilinen, filtrede biriken inkluzyon-lar, metalografik numunelerde çıplak gözle görülebilirler. Bu bandın genişliği metaldeki inkluzyon seviyesi hakkında hız-lı bir işarettir.Prefil eğrileri genellikle endüstriyel verilerin karşılaştırılma-sında tanımlanırlar. Her bir ayak izi süper temiz malzemeye karşılık gelen üst sınırdan endüstriyel aralığa karşılık gelen alt sınıra doğru verileri toplar. Şekil 3 tane inceltme işlemi ya-pılmamış alaşımlar için Prefil grafik penceresi örneğini gös-termektedir.
Deneysel prosedürTestler dökümhane içinde imal edilen AlSi9Cu3 alaşımı kül-çe ve geri dönüş malzemeleri ile yapılmıştır (Şekil 4).Ergitme işlemi 230 kg’lık devirmeli elektrikli ocakta yapılmış-
tır. Başlangıçta 750 ° C'de ergitilen ve tutulan 50 kg ingot şarj edilmiştir. Daha sonra geri dönüş malzemesi ocağa şarj edi-lerek, ergiyik yüzeyinde bekletilip üzerindeki yağların yan-ması sağlanmıştır. Yağların yanması bittikten sonra geri dö-nüş malzemesi ergiyik içine daldırılarak kuvvetli bir şekilde karıştırılmıştır.Sonra ocak 30 dakikalık bir beklemeye bırakılıp arkasından Prefil testi başlamadan yüzeydeki kaymak alınmıştır. Ben-zer şekilde Prefil tekniği ile ölçülmüş endüstriyel çalışmaları tekrarlayabilmek için metal yeteri kadar kirlenene dek artan miktarda geri dönüş malzemesi ilave edilmiştir. Metal transferi için önceden ısıtılmış kil grafit potalar kulla-nılmıştır. Taşıma öncesi pota 700 ° C'ye ısıtılmış ve flaks ilave-si öncesi (granül olarak metal ağırlığının yüzde 0,1 / toz ola-rak metal ağırlığının yüzde 0,35) iyice karıştırılmıştır. İndüksiyon gücü kesilerek flaks 1 dakika boyunca elle karış-tırma işlemine tabi tutulmuştur. Daha sonra ergiyik 740° c'ye
Ürün Tedarik Şekli Uygulama Alaşım tipi
COVERAL * 90 Toz Cüruf Alma Standart
COVERAL GR 2510 Granül Cüruf Alma Standart
COVERAL 105 Toz Temizleme Standart
COVERAL GR 2410 Granül Temizleme Standart
COVERAL 67(Na - Ca içermez) Toz Temizleme ve
Cüruf AlmaAIMg ve hiperötektik ALSi
alaşımları
COVERAL GR 6512(Na - Ca içermez) Granül Temizleme ve
Cüruf AlmaAIMg ve hiperötektik ALSi
alaşımları
Tablo 1 - Test edilen flaksların uygulama ve tedarik şekli
Şekil 2 – Prefil eğrilerinin tanımı, temiz veya kirli metal Şekil 3 - Prefil dünya standartlarında üretim penceresi
Ağırl
ık (g
)
Ağırl
ık (g
)
Zaman (s) Zaman (s)
Clean(High Flow Rate)
IncreasingInclusionContent
High Inclusion Content(Low Flow Flate
Lower boundaryDirty metal
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1400
1200
1000
800
600
400
200
00 30 60 90 120 150 0 30 60 90 120 150
Upper boundaryClean metal
Şekil 1 – Prefil test operasyonu, metalografik analiz için filtrede kalan artıklar ve zaman içerisinde filtreden geçen metal ağırlığının çıktısı
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201368
ısıtılarak 10 dakika bekletilmiştir. İndüksiyon gücü kesildik-ten sonra metal cürufu alınmıştır (Şekil 5).
SonuçlarPrefil grafiği (Şekil 6) her flaksın temizlik karakterini göster-mektedir. Bu karakter aşağıda verilen eğri çıkarma tekniği-nin sonucudur. Bu etkili bir karşılaştırma tekniğidir, farklı referans değerle-rine karşın her flaks testinin yan yana karşılaştırılmasına im-kan tanır. Dikey Y sütunu Temizlik Verimliliğini, yukarı doğ-ru artan verimliliği, aşağı doğru azalan verimliliği ifade et-mektedir. Sıfır noktasının üzerindeki değerler temiz ve ink-luzyonların giderildiği, altındaki değerler metal ile karma-şık etkileşimler sonucu inkluzyon oluşumuna işaret etmek-tedir. Yatay X satırı, test süresi ile inkluzyon şekli ve ebatı ara-sındaki karmaşık etkileşim olan Prefil inkluzyon karakterini gösterir. İnkluzyon ebat aralığı aşağıdaki yaklaşık değerleri yansıtır.
• İnce oksitler, 1-10 μm• Karışık inkluzyonlar, 10-100 μm• İri inkluzyonlar, >100 μmTemizlik verimi ergiyikten inkluzyon gidermenin özetini sunmaktadır. Tüm test yapılan flaks reçeteleri metal kalite-sini artırmış ve olumlu temizleme etkisi göstermiştir. Temiz-lik verimi ortalama yüzde 25’ten başlayıp yüzde 160’lara ka-dar çıkmıştır. Şekil 6 her flaks için metal temizliğinde fark-lı inkluzyon ebatları arasında belirgin değişiklikler olmadığı-nı göstermektedir.
Temizleme ve cüruf alma flaksı karşılaştırmasıCOVERAL GR 2410 granül temizleme flaksı testte en iyi er-giyik kalitesini vermiştir. COVERAL GR 2510 cüruf alma flak-sı ile inkluzyon giderme açısından karşılaştırıldığında yüz-de 20 daha iyi performans göstermiştir. Benzer sonuç COVE-RAL 105 toz temizleme flaksı ile COVERAL 90 toz cüruf alma flaksı karşılaştırmasında görülmektedir (Şekil 7).Ek olarak kuvvetli temizleme etkisinin yanı sıra temizleme flaksı hafif ve kuru bir cüruf sağlamaktadır ve cüruftaki me-tal miktarı cüruf alma flaksı uygulaması ile karşılaştırıldığın-da yaklaşık değerler vermektedir.
Granül ve toz flaks karşılaştırmasıBu testteki tüm granül flakslar, toz flakslara oranla belir-gin olarak daha iyi metal kalitesi sağlamıştır. Granül flaks-lar tozlardan yüzde 100 varacak şekilde daha iyi perfor-mans göstermiştir. Daha düşük ilave oranlarında dahi yüzde 0,1 ile yüzde 0,35 karşılaştırıldığında, granül flaks-larla yapılan ergiyik temizliği daha etkilidir (Tablo 2).
Standart ve Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırmasıBu testte kullanılan Na-Ca içermeyen flakslar hem te-
Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi
Şekil 6 – Tüm test yapılan flakslar için temizlik verimi
Şekil 7 – Temizleme ve cüruf alma flaksları arasında Temizlik verimi karşılaştırması
Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi
Verimlilik = Flaks eğrisi - Control x 100 %
Temizlik referansı - control
Coarse inclusions
Coarse inclusions
Clea
ning
effi
cien
cy (%
)Cl
eani
ng e
ffici
ency
(%)
COVERAL GR 2410
COVERAL GR 2410
COVERAL GR 2510
COVERAL GR 2510
COVERAL GR 6512
Mixed inclusions
Mixed inclusions
Fine inclusions
Fine inclusions
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
COVERAL 105
COVERAL 105
COVERAL 90
COVERAL 90
COVERAL 67
MAKALE
Türkdöküm 69
mizleme hemde cüruf alma flaksı olarak kullanılabilirler. Sodyum ve kalsiyum tuzları içermediğinden uygun ham-madde ve reçete aralığı sınırlıdır. Ergiyik temizlik verimi, standart granül flakslar ile birbirine çok yakındır (Şekil 8). Eğer alaşıma bağlı olarak, Na veya Ca içermeyen flaks kul-lanılacağı açıkça belirtilmişse, sonuç az metal içeren kuru cüruflu ölçülebilir kalite artışı göstermiştir.
Çevresel açıdan bakışBir sonraki çalışmada flaks kullanımı esnasındaki çevre emisyonları ölçülmüştür. Çalışma granül ve toz formun-da iki farklı flaks ile yürütülmüştür. Test farklı koşullar al-tında farklı tipteki ocaklarda yapılmıştır. Tablo 3 iki flaks reçetesinin ortalama analizini göstermektedir. • Flaks A - Ekzotermik cüruf alma flaksı• Flaks B - Sodyum içermeyen temizleme ve cüruf alma flaksıÇalışma sonucunda tüm belirtiler göstermektedir ki gra-nül flaks kullanımı ile emisyonlar belirgin şekilde düş-mektedir. Bu çalışma toz flaks formilasyonunu değiştir-mek yerine toz flakstan granül flaksa geçişin çok belir-gin avantajları olduğunu vurgulamaktadır. Bu da gerçek-ten flaks morfolojisi metale yayılmaya çalışan kirleticile-rin kalitesinin ve tipinin en belirgin katılımcısı ve etkileyi-cisidir teorisini desteklemektedir. Tozdan granül flakslara geçiş atmosferdeki kirleticileri azaltarak çalışma koşulla-rının iyileşmesini sağlayacaktır.
Maliyet açısından bakışÜretim süreçleri açısından bakıldığında granül flaksın
maliyeti toza gore daha yüksektir, ancak denemelerde görülmüştür ki ilave oranı belirgin şekilde daha düşük-tür. Bunun dışında daha kuvvetli temizlik etkisi ve çevre-sel faydaları ile aşağıda örneği verilen ekonomik faydala-rı da olabilir (Tablo 4).Granül flaks yüksek birim maliyeti ile değil de tretman başına maliyet noktasından bakıldığında toz flaksa göre kayda değer ekonomik avantaj sağlamaktadır.
Tespitler/ÖzetGranül ve toz flakslar Prefil testi kullanılarak yapılan me-tal temizlik verimi karşılaştırmasında granül flakslar her şartta daha üstün değerler vermiştir.Farklı uygulamalar farklı reçetelere ihtiyaç duyarlar, fakat genel olarak temizleme flaksları basit cüruf alma flaksla-rına göre daha iyi ergiyik kalitesi sunmuşlardır, ancak her iki flakstaki cüruf kalitesi benzerdir.Toz flakstan granül flaksa geçiş atmosferdeki kirleticilerin miktarını azaltarak çalışma koşullarında belirgin iyileşme sağlamaktadır.Teknik ve çevresel faydalara ek olarak, granül flaksların yüksek verimlilik değerleri sayesinde daha düşük ilave oranları ile toplam tretman maliyetinde çok belirgin dü-şüşler çoğunlukla sağlanabilir.
UygulamaGranül Toz
Granül - Toz farkıÜrün Granül Cüruf Alma Granül
Temizleme COVERAL GR 2410 158 % COVERAL 105 % 102 % + 56 %
Cüruf alma COVERAL GR 2510 137 % COVERAL 90 % 65 % + 72 %
Na - Ca içermez COVERAL GR 6512 125 % COVERAL 25 % 25 % + 100 %
Tablo 2 – Granül ve Toz flaks arasındaki temizlik karşılaştırması
Şekil 8 – Standart ve Na-Ca içermeyen flaks arasındaki Temizlik verimi karşılaştırması
Tablo 3 – Birkaç ocak tipinde farklı koşullardaki tüm emisyon karşılaştırması
Tablo 4 – Granül ve Toz flaks örnek maliyet hesabı
Coarse inclusions
Clea
ning
effi
cien
cy (%
)
COVERAL GR 2410
Mixed inclusions Fine inclusions
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
COVERAL GR 6512COVERAL 105COVERAL 67
Flaks A Flaks B
Toz Granül Toz Granül
Konsantrasyon mg / m3
Toplam tanecik 1,50 0,46 1,35 0,52
Toplam Cl 0,73 0,72 0,83 0,82
F 11,00 3,40 7,50 3,60
Nox - - - -
SOX 8,50 1,60 4,90 2,50
Toz A Granül B
Satış fiyatı 1 birim / kg 2 birim / kg
İlave oranı 0,35 % 0,10 %
Tretman başınafiyat (100 kg için)
0,35 birim 0,20 birim
MAKALE
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201370
İÇİM
İZD
EN B
İRİ
OsmanDeniz
TÜRKDÖKÜM ilk sayısından bu yana ara vermeden “İçimizden Biri” sayfalarına döküm sanayimizin duayenlerini konuk ediyor. Bugüne kadar konuk ettiklerimize hiç tereddütsüz “duayen” diyebilmemin rahatlığını yaşadık. Çünkü hepsinin ortak özelliği ‘yoktan var etmeleri’ idi. Bugünkü döküm sanayimizin temellerinin atıldığı 1960’lı ve 70’li yıllarda binbir zorluk içinde meslektaşlık ve mesleğe bağlılık kültürünü en derinlerde yaşayan bu bir avuç insanın sanayimize kattığı değeri kimsenin yadsımayacağını düşünüyoruz. Elinizde tutmuş olduğunuz TÜRKDÖKÜM’ün bu sayısındaki duayen konuğu Çelikel Alüminyum Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Osman Deniz’in hikayesi de yoktan var etme hikayesi. İş hayatında çok çalışmayı kendisine düstur edinen ve başarının çok çalışmak ve mesleğe bağlılıkla geleceğini söyleyen Osman Deniz ile kendi hayat hikayesini ve alüminyum dökümü konuştuk.
Türkdöküm 71
İÇİMİZDEN BİRİ
Nerede doğdunuz? Hayatınızın ilk yılları nerelerde geçti? Aldığınız eğitimler nelerdir? 1943 yılında Denizli’de doğdum. 1 yaşımdayken annemi kaybettim. Babam ve babaannemle birlikte 14 yaşına ka-dar Denizli’de yaşadım. Babaannem büyüttü beni o yaşı-ma kadar. Biz aile olarak dokumacılıkla uğraşıyorduk, el tezgahlarımız vardı. Denizli’de ilkokulu bitirdikten sonra 3 yıl da sanat okulunda okudum. İstanbul’da dayım vardı ona mektup yazdım ve okumak için yanına gelmek iste-diğimi söyledim. Dayım da sağ olsun gelmeme yardımcı oldu. İstanbul’a gelip Sultanahmet Sanat Okulu’nda oku-maya başladım. Okulu bitirdikten sonra iş hayatına hazır-landım. Babaannemin isteğiyle geri dönerek Denizli Sü-mer Bank’a gittim. Ancak sıkıldım oradan, daha farklı bir şeyler yapmak istiyordum. Dokumacılık yapmak istemi-yordum. Denizli’de o zaman dokumacılıktan başka iş im-kanı yoktu. Babaannemden izin alarak tekrar İstanbul’a dayımın yanına döndüm. İyi bir işe başlamayı düşünü-yordum. Arçelik’te gece amirliği yapan tanıdığım Talat ağabey vardı. O dönem Arçelik de kalite kontrol elema-nı arıyordu, Talat ağabeyin aracılığıyla 1966 yılının Hazi-ran ayında Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay boyunca her birimde çalıştım. Emekli subay bir şefim vardı, bana “her birimde çalıştırdım seni, bu kadar yordum hiç itiraz etme-din, git giriş ambarında çalışmaya başla” dedi. Böylece Arçelik’te kadrolu olarak çalışmaya başladım.
Sektörle ilgili ilk iş deneyiminiz nasıl geçti? Arçelik, o zamanlar yerli yan sanayine dönmeye başla-mıştı. İngiltere’den gelen bütün malzemeler, dökümler yerli olarak üretilmek isteniyordu. Bahsettiğim dönem-de Arçelik’te merdaneli çamaşır makineleri üretiliyordu. Biz orada kablo grubunu başlattık. Pendik’te Sebat firma-sı vardı. Aslında onun da kurucusu bendim. 2 bin lira ser-maye koymuştum. Baktım birlikte çalıştığım arkadaşlar-la bazı uyumsuzluklar yaşıyorum, kısmetimin burada ol-mayacağını düşünerek ayrıldım. Tabii ben Arçelik’teki işi-me devam ediyordum, giriş ambarında da olduğumdan gelen tüm malların ne olduğunu, nelere önem verildiğini, nasıl olması gerektiğini çok iyi biliyordum. Arçelik’te o za-manlarda birilerinin Türkiye’de bir şeyleri yapmasını çok istiyorlardı. Arçelik fabrikasını 1967 yılında Çayırova’ya ta-şıdık. O zamanlar, Arçelik’e yan sanayi olarak çalışan PDK, Elba, Zatel vardı, bunların malları geliyordu, birçoğu red-dediliyordu. O günlerde döküm konusunda çok az tec-rübe ve bilgi vardı. Bana da artık bıkkınlık gelmişti. Ora-da dedim ki ”kabloculuğu yapamadım ama gücüm olur-sa dökümü yapacağım”. Tabii o sıralarda dökümcülük ile ilgili temaslara başladım. Kader bizi Zatel firmasının kokil döküm ustası İzzet Oral ile bir araya getirdi.
Bahsettiğiniz dönemde kokil döküm var mıydı?Vardı, biz ilk olarak Arçelik’ten buzdolabı kapı kolu işi-ni aldık, kalıbı da Karaköy’de bir kalıpçıda yaptırdık. Tüm alıştırmaları gayet düzgün yaptım, sonra dökümü yap-tık, pırıl pırıl bir döküm oldu, çok beğenildi, pres döküm-den çıkmış gibiydi. Zamaktan yapıyorduk, kokilde dökün-
ce kaplamaya da uygundu. Biz gece gündüz mal döker-dik. Yine çamaşır makinesinin şanzıman dişlisi vardı, hem sonsuz olarak pik döküm hem de zamaktan göbek dişlisi yapılacaktı. Satın almadan bir arkadaş geldi, “bana bunu yapar mısın?” dedi, yaparım dedim. Yaptım ve numune-sini verdim, dışarıda özel dişlilerini de açtırmıştık. Kabul gördü ve o işte de muvaffak olduk.
Yani kapı kolu ve şanzıman dişlisiyle döküm işine baş-ladınız, diyebilir miyiz?Evet bu parçalarla beyaz eşya ana sanayine ürünler yap-maya başladık. Daha sonra da Genoto’ya yani otomotiv sektörüne parçalar yaptık. Bu parçalar belediye otobüsle-rinin amblemleri, biletçi yerinin kapı kolları vb. ürünlerdi.
İlk atölyeniz neredeydi?İlk atölyemizi Küçükyalı’da açtık, 2 yıl orada kaldık. Bele-diye başkanı geldi, “Evlat çalışma ruhsatı vereceğim sana ama 2 yıl içinde çıkacaksın buradan, sen çalışkan birisin, işini büyüteceksin ve burası yetmeyecek sana” dedi. Ger-çekten de öyle oldu, işler büyüyünce de taşındık.
Ortağınız var mıydı?Arçelik’te çalışırken tesadüf eseri bir araya geldiğimiz İz-zet Usta. Küçükyalı’da birlikte çay içtik, görüştük, anlaştık ve ortak olduk. Her birimiz 25 bin lira koyduk. Bizim ta-nışmamıza vesile olan şoför arkadaş da ortak olmak iste-di, 4 bin liram var dedi, olur dedik, onu da ortak ettik. Bir yıl sonra, ayrılıyorum dedi. Bize 55 bin liraya mal oldu. Be-nim de İzzet Usta’nın da 3 tane çocuğumuz var. Ben ilk zamanlar Arçelik’teki işime de devam ediyordum. Sonra Maltepe’ye taşındık. Orada 700 metrekarelik bir yer yap-tık. Gece gündüz çalışıyoruz, Arçelik’e iş yapıyoruz. Elba ve Zatel’in Arçelik’e yetiştiremedikleri işlerini bize yaptırı-yorlardı. Biz başarıyorduk, herkesin pres dökümde döktü-ğünü ben kokilde döküyordum. Kalıplarımızı çok iyi ayar-ladık, parçalı saclardan yapardık kalıbı, her bölümün içe-risinden hava atardık dışarıya ve döküldüğü zaman pres dökümden çıkmış gibi pırıl pırıl çıkardı dökümlerimiz. Alüminyumu da çok iyi seçmeye çalışırdım. Çok şükür tut-tuğumuz tüm işlerde başarılı olduk. 1994 yılına kadar or-
1966 yılının Haziran ayında Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay boyunca her birimde çalıştım. Emekli subay şefim vardı, bana “her birimde çalıştırdım seni, bu kadar yordum hiç itiraz etmedin,git giriş ambarında başla” dedi. Böylece Arçelik’te kadrolu olarak çalışmaya başladım.
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201372
taklık yapımız devam etti. Ortağım vefat edene kadar bir-likte çalıştık, sonra ortağımın çocukları döküm işini yap-mak istemedi. 1995 yılında onlar Yakacık’taki fabrika bi-nasını aldı, ben de makinaları ve firmayı alarak ortaklığı-mızı sonlandırdık. Samandıra’daki yerimizi yaptık. Bura-daki yatırımımız en önemli dönüm noktasıydı.
Arçelik’ten ne zaman ayrıldınız?1971 yılında ayrıldım. Arçelik’te önemli işler yaptık. Çama-şır makinasını tamamen yerliye çevirdik. Ayrıldıktan son-ra da uzun yıllar Arçelik ile çalışmaya devam ettik. Çelikel olarak 2003 yılına kadar Arçelik’e yan sanayi olarak ürün verdik. Arçelik ile o kadar bütünleşmiş idik ki ona, Çelikel ismimizde de yer verdik.
Osman Bey 1960’lardan bugüne geldiğimizde gördü-ğünüz neydi? Başarıyı getiren ne oldu? Başarı için ne yapmak gerekiyordu?Ben ilkokul 2. sınıfa giderken 3.sınıfa giden kuzenim ve matematik dersi aldığım Mehmet amcanın kızı vardı, bir-likte okula giderdik. Ben tüm ödevlerimi birincilikle ya-par teslim ederdim. Matematik dersi aldığım hoca baba-ma demiş ki “Osman çok iyi okumayabilir ama matema-
tiği çok kuvvetli çok da başarılı olur”. Babam bana bunu dedi, başka bir nasihat almadım. Ama çok büyük müca-dele verdim, hep çalıştım, çocukluktan beri hep çalıştım. Ve yaptığım işleri de hep iyi yapmaya çalıştım. Şımarmak yoktu, kötü düşünce hiç olmadı, hep en iyisini düşünerek dürüst bir şekilde işimi yapmaya çalıştım. Türkiye ne dön-melerden geçti ama ben her zaman önümdeki işimle ça-lıştım. Çocuk yaşta bile kendimi tamamen işe verdim, ba-şarılı olabildiysem bunun anahtarı çok çalışmaktı.
Bahsettiğiniz dönemde alüminyum döküm, sektör olarak nasıldı?Aslında sektör demek zor, sadece Zatel, Elba, PDK, Balık-çıoğlu vb. firmalar vardı. Sektörde bilgi birikimi oldukça azdı, ben alüminyumla ilgili her şeye bakıyordum. Gör-düğüm her yazıyı okuyor, kataloga bakıyor, nerede, ne, nasıl yapılıyor araştırıyordum. İdra’dan 180 tonluk maki-neyi 1974 senesinde ardından Balıkçıoğlu’ndan 350 ton-luk İdra makineyi 1975 senesinde aldık. Ankara’da kapa-nan Alpres firmasından 500 ve 700 tonluk döküm presle-rini aldım. Makinayı yüklemek için vinç bile yoktu. 15 gün bekledim, 2 kamyon kereste götürdüm. Koyuyorduk ta-kozları, kaydırıyorduk makineyi. Dışarı çıkarıp, caraskal ile çekip kamyonun üstüne yükleyip getiriyorduk. Sektör bu durumdaydı. Ama bir yıl sonra istemediğim kadar maki-nem oldu. Yerlilerle de ilave yaptık. Zamak parçaları yerli-lerle döküyordum. Kalıplar üzerinde çok tecrübe ve görüşüm vardı, kalıpçıla-rı yönlendirirdim. Adam kalıbı yapıp getiriyor, kalıpta mal yürümüyor. Önünde bir set oluşmuş, döküyorsun gelip takılıyor, gitmiyor yukarı. Tüm detayları bilirdim, hatayı da muhakkak bulurdum.
Alüminyum hammaddeyi rahat buluyor muydunuz?1970’li yıllarda yerli birkaç firma vardı, ayrıca ithalatını bile yapıyordum. Hem de en popüler olan AluSwiss’den...
Alüminyum malzemenin maliyeti de yüksektiraslında?
İÇİMİZDEN BİRİ
HABER
Türkdöküm 73
Evet pahalıydı ama bizim yaptığımız Aksa’nın sulama bo-ruları vardı, onların bağlantıları kokil döküm ile yapılıyor-du. Özel bir alaşımdı ama kokilden harika döküyorduk.
Kuma döküyor muydunuz?Kokil yani metal kalıba döküyorduk. Kuma da döküm yaptık. Örneğin Arçelik’in buzdolabı iç gövde plastikleri, vakumlu kalıplarda yapılırdı. O kalıpları alüminyum dökü-yorduk.
Hep beyaz eşya sektörüne mi çalışıyordunuz?Beyaz eşyaya çalıştım. Kullandığımız malzemenin çoğu it-hal olduğu için ve ihtilal dönemlerinde ithalatın yasaklan-masından dolayı birçok sarf malzemelerini kendimiz üre-tirdik. Otomotive bu şartlarda parça üretmeme kararı al-mıştım…
Çocuklarınız, Oğuz ve Okan Beyler mesleğe sizinle er-ken yaşlarında mı başladılar? Aslında ortağım çocukları erken yaşta yetiştirmeme izin vermedi. Sadece kendisinin bir oğlunu yetiştirmem için yanıma verdi. Ama olmadı çünkü işe ilgisizdi. Benim ço-cuklarıma ise izin vermedi. Meğerse bizim çocuklar ben-den habersiz geceleri ustamın yanına gidip iş öğreniyor-larmış. Kendileri bu işe ilgiliydi, dolayısıyla ben zorlama-dan bu işi öğrenip ileriye de götürdüler ve daha da götü-recekler. Çocuklar bundan dolayı yani heveslerinden do-layı da işe hızlı hakim oldular. Ben onlara şu olacak deme-dim, sadece benim çevremdekiler bana senin sonun yok diyorlardı. Ben de çocuklarıma benim sonum yokmuş kendinize iş bakın diyordum, yani yetiştirin kendinizi di-yordum. Bu yüzden 1995 senesine kadar başka işlerle uğ-raştılar. Ben de destek olmaya çalıştım.
Bu durumda çocuklarınız gerekli katkıyı sundular di-yebiliriz?Katkıdan daha fazlasını verdiler, beni geçtiler, kimsenin buraya zarar veremeyeceği kadar bu işi öğrendiler ve sür-dürüyorlar şimdi. Kadromuzu da bu anlayışımıza göre
oluşturduk. Samandıra’daki personelimizi buraya taşıdık. Çağın gerekliliklerini de yerine getiriyoruz. Çocuklarım işine çok hakim ve gözüm hiç arkada kalmıyor. Türkiye’de şu an alüminyum döküm nasıl? Nasıl bir aşama kaydetti başladığınız dönemden bu yana?Biz elimizden geldiğince örnek olmaya çalıştık. Sektörde-ki diğer firmalarla iyi geçindik, aynı şekilde şimdi de de-vam ediyoruz. Sektör tabi iyi bir aşama kaydetti. İşini düz-gün yapanlar bugünlere geldi, diğerleri kaybolup gitti. Önemli olan kendinizle birlikte sektörü de geliştirmek. Bilgi paylaşımından kaçınmamak. Ancak bu şekilde iler-leme kaydedilebilirdi. Bunlarla birlikte tabi gelişen tekno-lojiyi ve piyasayı da iyi anlamak gerekiyordu. Sektör kısıtlı kaynaklarla başlamasına rağmen bugün iyi noktalarda ve daha iyi olabilmesi için önünde bir engel yok.
Siz Koç Grubu yani Arçelik ile uzun süre çalıştınız? Sa-nayinin gelişmesine, buna paralel olarak da yan sana-yinin gelişmesinde bu tür firmaların Türkiye için kat-kısı büyüktü diyebilir miyiz?Biz Arçelik ile 30 yıl çalıştık. Başladığımızda çok fazla ana sanayi firması yoktu tabi. Sanayinin gelişmesine, daha
İÇİMİZDEN BİRİ
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201374
doğrusu yan sanayinin gelişmesine kurulan montaj fab-rikalarının katkısı vardır. Ama buradaki satın almacıların payı bence daha büyüktü. O dönemki satın almacıların yerli pazara olan merakı olmasa idi her şey ithal edilirdi ve yerli piyasa diye bir şey olmazdı. Bizim nesil zaten çok heyecanlıydı, biz yaparız diyorduk, hiç bir şey olmaz diye bakmıyorduk. İşin gelmesi yeter-liydi. Yapmaktan kaçınmıyorduk. Kafamıza yatan her şeyi yapıyorduk, olmayacak şeye de amin demezdik. Aslında bu anlayış hem yan sanayiyi hem de ana sanayiyi geliş-tirdi. Burada ortaya çıkan güven idi. Biz bunu başardık. Yaptığınız işi sevmek gerekiyor, yaptığınız işle mutlu ol-manız gerekiyor. İster alüminyum döküm olsun, ister de-mir döküm olsun yapılmayacak şey yoktur, önemli olan inanmak gerekiyor, sevmek gerekiyor. Türk döküm sa-nayisi de bu anlayışın katkısıyla büyüdü, başarı sağladı. Müşterini seveceksin, müşterine kazık atmayacaksın, işi-ni seveceksin, işinin gerekliliklerini yerine getireceksin.
İşini sevmek aynı zamanda titizliği de beraberinde getiriyor?Her şeyi ince eleyip sık dokuyoruz. Yatırım yaparken de bu şekilde hareket ettik ve ediyoruz. Makine alırken sani-yesine kadar her şeyi hesaplıyoruz. Herkes o makinayla vardiyada 500 parça döküyorsa biz 800 parça dökmeliyiz diyoruz. Süreklilik de böyle sağlanıyor. Maliyetleri düşür-mek önemli 500 parça döken kazanmıyor ama biz 800 parça döküp kazanıyoruz. Üretim şeklimiz yani teknolo-jimiz verimliliği arttırmalı. Üretimdeki verimlilik kazanç sağlar. Makine artırımından çok, var olan makinelerin ve-rimliliğini artırmak önemlidir. Kazanç böyle sağlanır.
Alüminyum dökümde iş çok mu?İş istemediğin kadar var. İş almanın aslında sonu yok. Ge-len tüm işleri almak önemli değil, önemli olan yapıp ka-zanacağın işle devam edebilmek. Tüm işlere saldırma-mak gerek, her yere gidip iş istememek lazım. İşi yap-mak önemli, yapamayacağın işi almamak en doğrusu-dur. Bizim meslekte mahcup olmak çok kötüdür. Çok şü-kür şimdiye kadar yapamayacağımız hiçbir iş almadık,
aldığımız işlerin tümünü layıkıyla ta-mamlayıp teslim ettik.
İş hayatınızda pişman oldukları-nız var mı? Şunu yapmasaydım dediğiniz bir şey var mı?Pişmanlık duyacağım bir iş yapma-dım veya keşke şunu yapsaydım dediğim bir şey yok. Önce kendi-me sonra da olabildiğince çevreme, sektörüme ve ülkeme faydalı biri ol-maya çalıştım. Bunu bir nebze başa-rabildiysem ne mutlu bana.
Hedeflerinizi yerine getirdiğinizi söyleyebiliyorsunuz yani?En büyük hedefim çocuklarımı ye-
tiştirmekti, onları da yetiştirdiğimi düşünüyorum. İşimi-zin her yönüne hakim olmalarını istedim. İmalat, finans vs. çare yok yapılan işlerin tümünü bilmek zorundalar. Onlar da bu konuda gerçekten başarılı oldu. Çocukları-mın dürüst olmasını, her şeyiyle işimize sahip olmasını istedim, onlar da yüzümüzü kara çıkarmadı. Bundan do-layı çok mutluyum. Hiç kimsenin, hiçbir firmanın veya arkadaşın işini alma-dım. Bu önemliydi. Bu bana kaybettirmedi, hep kazan-dırdı. Benim bu yönüm iş yaptığım firmalarda da ilişkile-rimin derinleşmesini getirdi. Dolayısıyla iş de kaybetme-dim. Başarılı olan arkadaşlarım ve meslektaşlarımla hep gurur duydum.
Biraz da yeni fabrikadan söz edersek, Samandıra’dan TAYSAD Organize Sanayi’ne taşıma ihtiyacı nasıl oldu? Samandıra’daki yerimize sığmıyorduk. Önce Adapazarı Akyazı’da bir yer alıp yatırım yapmayı düşündük ama iş ciddileşince zorluklarını erken fark ettik. Sonra bu sana-yi bölgesinin kurucusu, benim çok eski bir dostum olan Ahmet Arkan'ı ziyaret ettiğimde tesadüfen öğrendim, şu an bulunduğumuz nokta satılıkmış. Biz de satın alıp fab-rikamızı kurduk. Tabii bu tür işler çok kolay değildir. İşin içinde inşaatı bitirememek de vardır. Çok şükür çocukla-rımın inanılmaz emek ve becerisiyle yatırımımızı tamam-ladık.
Fabrikayla ilgili kafanızda oluşan tüm her şeyi yaptı-nız herhalde?Şu an fabrikada 22 makinelik yerimizi doldurduk, toplam 35-36 makinelik yerimiz var. Diğer makinelerimizin yeri hazır zaten. Bağlantıları, trafoları bile hazır. Ona göre her şeyi ayarlayacağız. LEED belgeli bina yaptık, iyi bir yatı-rımdı fabrikamız. Ama çok uğraştık. Oğuz ve Okan her şeyi çok iyi hesapladı, güzel bir çalışma ortamı yakaladık. Bizim işimiz durmaz, dünyada alüminyum çıktığı müd-detçe, ikincil mal döndüğü müddetçe biz işsiz kalmayız. Alüminyum döküm de budur zaten. Önemli olan düz-gün çalışmaktır.
İÇİMİZDEN BİRİ
Türkdöküm 75
EG2014_210x297_TuerkDoekuem_TR.indd 1 02.09.13 13:06
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201376
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Dönem SferoPiki (2) Hematit Pik (3)Hurda (1) Çelik Piki (4)
Ort Max Ort Max Ort Max Ort Max
Sfero Döküm
(5)
Pik Döküm
(6)
Çelik Döküm
(7)2005 ORT/AVE
2006 ORT/AVE
2007 ORT/AVE
2008 ORT/AVE
2009 ORT/AVE
2009 / 12
2010 / 01
2010 ORT/AVE
2010 / 12
2011 / 01
2011 / 02
2011 / 03
2011 / 04
2011 / 05
2011 / 06
2011 / 07
2011 / 08
2011 / 09
2011 / 10
2011 / 11
2011 / 12
2011 ORT/AVE
2012 / 01
2012 / 02
2012 / 03
2012 / 04
2012 / 05
2012 / 06
2012 / 07
2012 / 08
2012 / 09
2012 / 10
2012 / 11
2012/12
2012 ORT/AVE
2013/01
2013/02
2013/03
2013/04
2013/05
2013/06
2013/07
2013/08
373
407
487
612
502
497
545
651
715
818
806
800
771
817
810
798
852
863
860
848
918
830
931
895
881
889
918
863
835
840
836
750
810
814
855
815
804
835
808
784
823
838
836
560
910
639
543
565
708
770
845
900
820
792
830
840
845
880
880
900
900
950
865
944
940
950
960
970
920
930
900
900
800
890
890
916
890
860
890
860
810
900
909
950
592
1227
840
940
747
847
905
960
970
970
973
942
1020
1055
1102
1270
1280
1150
1100
1066
1098
1100
1170
1150
1150
1190
1200
1120
925
900
929
930
1072
931
880
885
870
887
950
962
1.127
515
766
556
624
614
729
796
878
873
867
852
886
906
966
966
1014
1015
954
1000
931
1002
951
950
952
975
934
934
910
889
831
866
857
921
855
838
873
847
854
890
911
933
423
461
535
795
600
689
623
746
820
890
893
904
884
938
935
1028
1028
1033
1044
979
1040
966
1045
993
1017
1010
1043
992
979
963
962
875
945
949
981
935
901
920
904
882
935
957
969
717
1605
897
1340
780
929
1016
1030
1152
1065
1065
1090
1130
1182
1275
1350
1300
1260
1300
1183
1275
1280
1355
1412
1450
1410
1313
1370
1358
1220
1270
1220
1328
1270
1160
1260
1160
1096
1.220
1.225
1.350
594
982
656
822
692
834
906
1002
980
966
972
999
1042
1127
1102
1210
1208
1106
1146
1072
1141
1082
1058
1035
1057
1048
1056
997
993
966
956
929
1027
938
913
966
936
992
1.026
1.056
1.068
641
1416
992
992
725
878
939
1030
1040
1014
1014
1028
1053
1190
1190
1260
1260
1250
1260
1132
1230
1220
1177
1165
1160
1130
1130
1095
1080
1004
998
980
1114
970
960
1028
976
1025
1.073
1.090
1.100
472
515
589
978
698
880
700
842
924
962980
1008
996
1058
1059
1072
1203
1202
1228
1110
1162
1087
1159
1090
1152
1130
1167
1121
1122
1085
1088
1000
1080
1084
1107
1054
997
1005
999
980
1.047
1.075
1.102
373
407
483
612
502
497
545
651
715
818
806
800
771
817
810
798
852
863
860
848
918
830
931
895
881
889
918
863
835
840
836
750
810
814
855
815
804
835
808
784
823
838
836
428
462
521
859
564
678
675
779
848
875
898
901
893
912
962
1059
1059
1120
1130
1015
1017
987
1005
930
980
994
1007
962
1011
962
890
856
888
870
946
850
829
857
836
854
889
910
992
Hammadde fiyat endeks tablosu, her ayın ilk haftası güncellenmekte ve TÜDÖKSAD’ın web sitesi www.tudoksad.org.tr ‘den yayınlanmaktadır.
HAMMADDE PİYASALARI
Hammadde fiyatları TL / ton
Türkdöküm 77
Hurda Fiyatı (1)Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye genelindeki dö-kümhanelerce satın alınan paketli veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş ağırlıklı aylık ortalaması
Sfero Piki (2)İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dökümhanelere maliyet fiyatları-nın ortalaması
Hematit Piki (3)İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dö-kümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Çelik Piki (4)İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dö-kümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Sfero Döküm Hammadde Maliyeti (5)Sfero Döküm Hammadde MaliyetiOrtalama % 50 sfero piki ve % 50 hurda ile hesaplanan malze-me maliyeti
Pik Döküm Hammadde Maliyeti (6)Ortalama % 50 hurda ile % 25 hematit ve %25 çelik piki ile he-saplanan malzeme maliyeti
Çelik Döküm Hammadde Maliyeti (7)% 100 hurda ile hesaplanan malzeme maliyeti
Çolakoğlu Metalurji Hurda Fiyat Değişimleri (TL/kg) Aylık Ortalama - A Kalite DKP
HAMMADDE PİYASALARI
Çolakoğlu Hurda Fiyatları Değişimi Aylık %
CAEF Metallic Material Endeksi (Euro / ton) x (June 2003 = 100)
Temmuz - Ağustos - Eylül / 201378
Eurofer Avrupa hurda endeksi (euro: 2001=100)1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
January 76 96 103 99 130 163 251 182 221 259 227 219 364 319 298
February 74 96 99 99 135 178 252 187 232 264 194 221 339 309 287
March 76 97 98 107 139 205 231 200 247 269 163 255 339 322 290
April 75 98 100 108 137 203 213 211 247 343 166 319 326 320 290
May 76 99 103 110 125 190 178 214 237 428 178 306 327 319 278
June 80 101 103 114 110 167 150 227 238 439 157 289 340 301 259
July 79 96 102 114 113 202 172 229 239 445 173 279 335 289 257
August 79 95 100 114 123 247 194 218 231 398 186 300 337 298 263
September 78 100 101 112 139 259 214 212 230 302 200 311 327 293
October 78 103 100 113 138 275 181 220 228 238 179 277 312 275
November 79 103 95 116 138 273 186 218 223 182 173 296 294 286
December 82 105 96 121 148 254 183 213 224 228 195 325 301 290
Average Index 78 99 100 111 131 218 200 211 233 316 183 283 328 302
Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi (2001=100; Euro bazında Aylık Ortalama
Eurofer Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi 2001=100 New Arisings Monthly Averages in Euros
HAMMADDE PİYASALARI
Türkdöküm 79
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş.
AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş.
AKPINAR DÖKÜM ve MAKİNA SAN. A.Ş.
ALFA DÖKÜM MAK.SAN. TİC. ITH. IHR. LTD.ŞTİ.
ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ARDEMİR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ARDÖKSAN SFERO KAL. PİK DÖK. SAN. LTD. ŞTİ.
ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJ. KALIP SAN. TİC. A.Ş.
AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. LTD. ŞTİ
ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş.
AY DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
BMC SANAYİ TİCARET A.Ş.
BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC.SAN.LTD.ŞTİ.
CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
CMS JANT ve MAKİNA SAN. A.Ş.
COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.
ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.
ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. TİC. A.Ş.
ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
ÇUKUROVA-İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.
DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.
DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.
DİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.
DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DÖKÜMAŞ MALATYA METAL İŞLEME MERKEZİ SAN. TİC. A.Ş.
DUDUOĞLU ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TİC. A.Ş.
EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK. SAN. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.
EKU FREN KAMPANA DÖKÜM SAN. A.Ş.
ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş. ODÖKSAN OSMANELİ ŞB.
ENTİL END. YAT. TİCARET A.Ş.
ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
ERGENEKON ÇELİK SAN. TİC. A.Ş.
ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC.LTD.ŞTİ.
ERKUNT SANAYİ A.Ş.
ERTUĞ METAL DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ
FERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.
FORMMET METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.
GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
GÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.
HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.
HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTİKAMET DÖKÜM İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KALKANCI PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KARDÖKMAK – KARDEMİR DÖKÜM MAKİNA A.Ş.
KAYDÖKSAN – KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
BURSA
ANKARA
İSTANBUL
ANKARA
ANKARA
KOCAELİ
İSTANBUL
KONYA
İSTANBUL
KOCAELİ
SAMSUN
İZMİR
ANKARA
KOCAELİ
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
ANKARA
BURSA
KONYA
İZMİR
İZMİR
BURSA
İSTANBUL
İSTANBUL
KIRŞEHİR
MERSİN
ADAPAZARI
KOCAELİ
İZMİR
İZMİR
BURSA
ELAZIĞ
MALATYA
ÇORUM
İSTANBUL
ANKARA
KOCAELİ
BİLECİK
ESKİŞEHİR
İSTANBUL
ANKARA
KAYSERİ
ANKARA
İSTANBUL
KOCAELİ
TEKİRDAĞ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
TRABZON
TEKİRDAĞ
İSTANBUL
BURSA
KOCAELİ
İSTANBUL
İSTANBUL
DÜZCE
KARABÜK
KAYSERİ
ÇORUM
0224 714 82 00
0312 267 18 80
0216 593 03 80
0312 267 04 50
0312 267 17 97
0262 527 23 51
0212 567 51 66
0332 248 25 00
0212 871 00 49
0262 658 97 44
0362 266 88 47
0232 328 35 10
0312 267 04 57
0262 751 21 94
0212 771 51 00
0212 565 60 65
0232 477 18 00
0312 640 11 66
0224 493 26 06
0332 342 10 70
0232 478 10 00
0232 399 10 00
0224 573 42 63
0212 771 45 55
0262 672 22 00
0386 234 80 80
0324 221 84 00
0264 275 48 07
0262 677 46 00
0232 376 72 80
0232 376 87 87
0224 482 29 35
0424 255 50 77
0422 237 50 62
0364 254 90 01
0212 668 18 08
0312 267 05 56
0262 658 10 01
0228 461 58 30
0222 237 57 46
0216 377 01 42
0312 280 86 97
0352 327 27 38
0312 397 25 00
0212 691 02 72
0262 653 42 60
0282 746 10 98
0216 307 12 62
0216 394 33 31
0216 365 94 34
0216 365 10 56
0462 325 00 25
0282 758 10 40
0216 464 70 00
0224 243 16 06
0262 728 13 00
0212 691 11 03
0216 593 07 55
0380 537 52 67
0370 418 22 34
0352 321 12 57
0364 235 03 16
0224 714 87 49
0312 267 18 88
0216 593 03 82
0312 267 04 51
0312 267 05 63
0262 527 28 76
0212 612 90 33
0332 249 40 40
0212 873 00 49
0262 658 97 49
0362 266 67 46
0232 328 35 18
0312 267 04 56
0262 751 21 98
0212 771 51 02
0212 565 61 70
0232 477 18 77
0312 640 11 77
0224 493 26 09
0332 342 09 98
0232 478 10 10
0232 399 10 10
0224 573 42 73
0212 771 20 57
0262 658 06 96
0386 234 83 49
0324 221 50 20
0264 275 14 11
0262 677 46 99
0232 376 72 83
0232 376 85 67
0224 482 29 39
0424 255 56 56
0422 237 50 47
0364 254 90 04
0212 594 73 42
0312 267 05 59
0262 658 10 00
0228 461 58 36
0222 237 26 79
0216 377 01 47
0312 280 86 99
0352 327 29 45
0312 397 25 07
0212 691 02 72
0262 653 41 60
0282 746 11 00
0216 307 28 68
0216 394 32 88
0216 365 29 82
0216 314 19 80
0462 325 00 72
0282 758 10 90
0216 464 70 20
0224 243 13 20
0262 728 13 08
0212 691 12 67
0216 593 17 42
0380 537 54 58
0370 424 36 81
0352 321 11 94
0364 235 03 20
www.adarad.com.tr
www.akdas.com.tr
www.akmetal.com
www.akpinardokum.com
www.alfadokum.com.tr
www.anadoludokum.com.tr
www.araldokum.com.tr
www.ardemir.com
www.ardoksan.com
www.arpek.com.tr
www.ascelik.com
www.atikmetal.com.tr
www.aydokum.com
www.ayhanmetal.com.tr
www.ayzerdokum.com
www.bilgedokum.com
www.bmc.com.tr
www.borancelik.com
www.burdoksan.com
www.canbilenler.com
www.cevherdokum.com
www.cms.com.tr
www.componenta.com
www.celikgranul.com
www.celikel.com
www.cemas.com.tr
www.cimsatas.com
www.daloglu.com
www.demisas.com.tr
www.denizcast.com
www.dirinlerdokum.com
www.dogrudokum.com
www.dogudokum.com.tr
www.dokumas.com.tr
www.duduoglu.com.tr
www.duyarvalve.com
www.ekstrametal.com.tr
www.eku.com.tr
www.odoksan.com.tr
www.entil.com
www.erdokum.com
www.ergenekon.com.tr
www.erginmodel.com
www.erkunt.com.tr
www.temsidokum.com
www.ferrodokum.com.tr
www.formmet.com.tr
www.gedikdokum.com.tr
www.gurmetal.com.tr
www.gpdpress.com
www.haytas.com.tr
www.hekimogludokum.com
www.hattatholding.com
www.hisarcelik.com
www.igrek.com.tr
www.istanbuldokum.com
www.istikamet.com
www.kalkanci.com
www.karamandokum.com
www.kardokmak.com.tr
www.kaydoksan.com.tr
www.kizilirmakdokum.com
ŞEHİRFİRMA ADI
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
İSTANBUL PİK DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI
ANKARA MADENİ DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI
İZMİR BİLUMUM DÖKÜMCÜ KÜÇÜK ESNAF VE SANATKR. ODASI
SİNAN DÖKÜMCÜLER TEMİN TEVZİ KOOPERATİFİ
BÖLGESEL KURULUŞLARİSTANBUL
ANKARA
İZMİR
KAYSERİ
0212 576 60 10
0312 267 13 93
0232 437 02 43
0352 326 80 00
0212 576 80 75
0312 267 04 97
0232 437 01 46
0352 326 89 69
www.ankaradokumculerodasi.org.tr
5M ELEKTRO MEKANİK İML. İNŞ. TUR. DAH. TİC. LTD. ŞTİ.
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.
AMCOL MİNERAL MAD. SAN. TİC. A.Ş.
AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.
BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş.
BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş.
ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU MADEN SAN. NAK TİC. A.Ş.
ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.
EGES ELEKTRİK&ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.Ş
EVREN İTH. İHR. PAZ. A.Ş.
EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.
FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.
FOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.
HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.
INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SAN. A.Ş.
KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.
KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.
LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.
MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.
MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.
META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.
METKO HÜTTENES ALB. KİMYA SAN. TİC. A.Ş.
NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
S&B ENDÜSTRİYEL MİNERALLER A.Ş.
SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş.
SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.
UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN. TİC. A.Ş. FOSECO
YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.
KATILIMCI ÜYELERİSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
İSTANBUL
MANİSA
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
ANKARA
ANKARA
KOCAELİ
KARABÜK
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
KOCAELİ
BURSA
0216 527 83 54
0212 280 50 50
0216 414 96 16
0216 410 00 60
0216 420 89 09
0232 433 72 30
0212 275 57 13
0236 233 23 20
0212 446 41 21
0212 325 96 60
0216 573 38 88
0212 275 33 00
0312 440 82 28
0312 439 67 92
0312 267 08 88
0262 646 34 24
0370 424 10 50
0216 593 09 57
0216 593 13 61
0216 557 64 00
0216 447 29 55
0212 270 07 08
0216 411 69 11
0212 438 07 78
0212 247 49 85
0216 335 70 09
0216 380 36 18
0216 399 98 68
0262 677 10 50
0224 573 88 72
0216 527 85 24
0212 280 50 51
0216 414 96 20
0216 410 00 90
0216 364 66 48
0232 457 37 69
0212 347 87 07
0236 233 23 23
0212 447 36 00
0212 283 77 78
0216 573 06 28
0212 275 11 42
0312 439 66 84
0312 439 67 66
0312 267 08 87
0262 646 29 62
0370 415 66 50
0216 593 09 59
0216 593 13 62
0216 557 50 26
0216 447 29 69
0212 270 08 88
0216 369 64 59
0212 438 07 78
0212 247 49 91
0216 335 71 57
0216 416 91 59
0216 442 11 90
0262 677 10 60
0224 573 74 93
www.5mtr.com
www.acarermetal.com
www.amcol.com.tr
www.aveks.com.tr
www.besmuhendislik.com
www.bilginoglu-endustri.com.tr
www.celiktassilis.com
www.cukurovakimya.com.tr
www.eges.com.tr
www.evren.ws
www.expert.com.tr
www.ferromet.com.tr
www.fostema.com
www.ankiros.com
www.electro-nite.com
www.inductotherm.com.tr
www.kadioglumaden.com.tr
www.kumsandokum.com.tr
www.lma.com.tr
www.magmasoft.com.tr
www.marmarametal.com
www.metamak.com.tr
www.metkoha.com
www.nederman.com
www.siltas.com.tr
www.silvanticaret.com
www.unikon.com.tr
www.foseco.com.tr
www.yilkanchaplet.com
KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
MEDAŞ METALURJİ DÖK. MAK. SAN. TİC. A.Ş.
MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş.
MERT DÖKÜM MAKİNA İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş.
MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş.
NORMSAN TİCARET METAL İML. SAN. LTD. ŞTİ.
ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. LTD. ŞTİ.
ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
PINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
RUBA FERMUAR PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.
SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.
SERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
SİLVAN SANAYİ A.Ş.
SUPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. AŞ.
ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ŞENKAYA ÇELİK DÖKÜM VE YEDEK PARCA FABR.
TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
TOSÇELİK GRANÜL SAN. A.Ş.
TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
ÜMİT DÖKÜM TİCARET SANAYİ LTD. ŞTİ.
ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.
YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. LTD. ŞTİ.
KOCAELİ
ANKARA
MANİSA
İSTANBUL
İSTANBUL
KONYA
KONYA
İSTANBUL
İSTANBUL
ADANA
ANKARA
ANKARA
İZMİR
MANİSA
SAMSUN
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
İZMİR
İZMİR
ELAZIĞ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
0262 754 51 77
0312 267 45 75
0236 213 02 30
0216 364 32 12
0212 886 90 00
0332 239 18 72
0332 239 12 41
0216 593 11 61
0212 485 48 74
0 322 441 07 07
0312 267 12 10
0312 267 41 61
0232 479 03 53
0236 213 08 86
0362 266 51 60
0216 394 23 52
0216 399 15 55
0232 877 02 12
0232 437 01 83
0232 877 21 23
0424 255 55 60
0216 544 36 00
0212 315 52 40
0216 499 46 46
0216 591 08 70
0312 641 32 10
0262 754 51 80
0312 267 57 02
0236 213 02 29
0216 415 74 51
0212 886 54 57
0332 239 18 76
0332 239 12 43
0216 593 05 15
0212 485 48 73
0322 441 14 14
0312 267 12 11
0312 267 51 61
0232 479 05 16
0236 213 08 08
0362 266 51 62
0216 394 23 55
0216 383 31 38
0232 877 02 17
0232 437 01 85
0232 877 21 24
0424 255 55 63
0216 544 36 06
0212 274 01 12
0216 499 46 50
0216 591 08 79
0312 641 31 82
www.korfezdokum.com
www.me-das.com.tr
www.mensanotomotiv.com.tr
www.mertdokum.com.tr
www.mesdokum.com.tr
www.mesamakina.com.tr
www.motusdokum.com
www.normsan.com
www.onmetal.com.tr
www.ozgumus.com.tr
www.ozgurdokum.com.tr
www.ozguvendokum.com
www.pinardokum.com.tr
www.rubapresdokum.com
www.samsunmakina.com.tr
www.serpahassasdokum.com
www.silvansanayi.com
www.superpar.net
www.sahindokum.com
www.senkaya.com
www.tancelik.com
www.toscelikgranul.com.tr
www.trakyadokum.com.tr
www.umitcasting.com
www.unimetal.com.tr
www.yazkan.com.tr
ŞEHİRFİRMA ADI
AŞILAYICILAR
GRAFİT ELEKTRODLAR
FERRO ALAŞIMLAR
FERRO SİLİKO MAGNEZYUM
SFERO VE DÖKÜM PİKİ
KARBON VERİCİLER
KROMİT KUMU KROMİT KUMU
METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM
DÖKÜM/KUM SOĞUTMA TAMBURLARI
KALIPLAMA MAKİNALARI
KUM HAZIRLAMA TESİSLERİ
KUM SOĞUTUCU
MİKSERLER
POTALAR
YYAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI
AŞILAYICILAR
GRAFİT ELEKTRODLAR
FERRO ALAŞIMLAR
FERRO SİLİKO MAGNEZYUM
SFERO VE DÖKÜM PİKİ
KARBON VERİCİLER
KROMİT KUMU KROMİT KUMU
METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM
DÖKÜM/KUM SOĞUTMA TAMBURLARI
KALIPLAMA MAKİNALARI
KUM HAZIRLAMA TESİSLERİ
KUM SOĞUTUCU
MİKSERLER
POTALAR
YYAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI