Univerzitet u SarajevuPrirodno-matematički fakultet

Odsjek za geografijuSmjer: Regionalno i prostorno planiranje

Seminarski rad

Predmet : Tematsko kartiranje

Tema: Tematske karte

Mentor: Student:

Prof.dr.Snježana Musa Memić Alma

Sarajevo , juni, 2013

24

SADRŽAJ

SADRŽAJ...................................................................................................................................................2UVOD.........................................................................................................................................................31. Geološka karta.........................................................................................................................................42.Geomorfološka karta................................................................................................................................93.Pedološke karte.......................................................................................................................................124.Biogeografska karta................................................................................................................................145. Klimatološke karte.................................................................................................................................176. Karte stanovništva.................................................................................................................................197. Karte saobraćajnica...............................................................................................................................218. Ekonomske karte...................................................................................................................................229. Pomorske karte......................................................................................................................................23Literatura...................................................................................................................................................25

24

UVOD

Tematske karte predstavljaju specificne geografske karte na kojima su u prvom planu prikazane

određene pojave ili teme koje se ne prikazuju na općim kartama. Tematska karta je vrsta mapa

posebno dizajniranih da pokaže određenu temu povezan sa određenom geografskom području.

To mogu biti : klimatološke, geomorfološke, pedološke, geološke, itd.

1. Geološka karta

24

Geološka karta predstavlja grafički prikaz geološke građe, starosti stijena, njihovog sastava i

međusobnih odnosa, kao i ostalih važnih geoloških pojava nekog terena na topografskoj karti. ,

odnosno to je sinteza geoloških zapažanja na terenu, laboratorijskih i kabinetskih radova.

Da bi se izradila neka geološka karta potrebno je prikupljanje podataka, analiza prikupljenih i

postojećih podataka, analiza terenskog rada. Za prikaz geologije terena koriste se simboli, linije,

poligoni.

List geološke karte sadrži:

Kartirani teren (kartu)

Legend kartiranih jedinica

Legend standardnih oznaka

Geološku stup

Geološki profil

Podjela geoloških karata je izvršena na osnovi mjerila i prema sadržaju karte.

Prema mjerilu geološke karte dijele se na:

detaljne geološke karte i geološki planovi (mjerilo veće od 1:10000)

osnovne geološke karte (mjerilo od 1:100000 do 1:10000) i

pregledne geološke karte (mjerilo manje od 1:100000).

Prema sadržaju, geološke karte dijele se na:

Opće ili standardne geološke karte - obuhvataju karte koje sadrže sastav, starost i

strukturnu građu terena.

Specijalne ili namjenske geološke karte - uz opće geološke podatke prikazuju i elemente

relevantne za neku geološku discipline inženjerskogeološka karta, hidrogeološka,

tektonska, seizmotektonska, strukturna, facijesna, geofizička, karta geoloških osnova zaštite

okoliša, karta mineralnih sirovina, karta debljina sloja, karta stratoizohipsi itd..

24

Slika 1. Geološka karta Bosne i Hercegovine

24

Slika.2 Geološka karta dijela Zagreba

Slika 3. Geološka karta Argentine

24

Slika 4. Geološka karta Urugvaja

Slika 1, predstavlja geološku kartu Bosne i Hercegovine, slika 2. Geološku kartu dijela Zagreba,

slika 3. Argentine i slika 4. Urugvaja. Na ovim kartama korištene su boje i linije kao izražajno

sredstvo. Boje označavaju geološko razdoblje u kojem su postale. Na karti BiH i dijela Zagreba

ucrtani su gradovi, odnosno određena mjesta na tom području, dok na kartana Argentine i

Urugvaja nema nikakvih oznaka, osim boja za geološko razdoblje, te koordinatne mreže.

24

2.Geomorfološka karta

Geomorfoloska karta predstavlja graficki prikaz geomorfoloskih odnosa na jednom dijelu

Zemljine povrsine. Na topografskoj osnovi određene razmjere, utvrđenim znacima, slovno –

brojčanim simbolima, šrafurama i bojama. Prikazuje se veza reljefa sa geološkom građom, oblici

reljefa, njegova geneza i evolucija i njihovi veličinski parametri. Geomorfološka karta mora

sadržavati pet kategorija podataka,a to su:

Podaci o geološkoj građi terena

Morfogenetski podaci

Mofrografski podaci

Mogforgafski podaci

Morfohronološki podaci

24

Slika 5. Geomorgološka karta Tuzle

24

Slika 6. Oblici egzogenih procesa

Na slici 5. Prikazana je geomorfološka karta Tuzle. Geomorfološka karta sadrži morfometrijske, morfohronološke i morfografske podatke. U legend su nam prikazani genetski tipovi reljefa. Svaki reljefni oblik ima određenu boju kojom se prikazuje, jačina boje zavisi od nagiva i reljefne raščlanjenosti tog područja. Na karti imamo ucrtane i nazive gradova, odnosno nekih manjih mjesta tog područja, te hidrografske oblike. Slika 6. predstavlja neke od oblika procesa koji se mogu dešavati na nekom području.

24

3.Pedološke karte

Pedološka karta predstavlja kartu na kojoj su prikazane vrste tla u nekom određenom području. Ove

karte se najčešće koriste za procjenu zemljišta, prostorno planiranj, zaštitu okoliša i slične projekte.

Pedologija proučava:

Genezu i klasifikaciju zemljišta

Kartografiju zemljišta

Bonitiranje zemljišta

Degradirana i oštećena zemljišta

Zagađivanje zemljišta i životne sredine

Faze u pedološkom istraživanju:

Priprema istraživanja

Terenska istraživanja

Kancelarijska i laboratorijska istraživanja

Slika 7. Pedološka karta svijeta

24

Slika 8. Legenda pedološke karte

Slika 9. Pedološka karta Evrope

Na slikama su prikazane pedološke karte svijeta, Evrope i legenda pedološke karte. Karte su

rađene metodom boja i linija. Boje predstavljaju vrstu tal. Pored vrtsa tala, na kartama su

prikazane i granice država.

24

4.Biogeografska karta

Slika 10. Biogeografska karta Rogatice

24

Karta prikazuje biogeografske karakteristike općine Rogatica. Na karti možemo primjetiti metod

boja, linija, geometrijskh kartografkih znakova, slovno-brojčane oznake, na karti su pored

biogeografskih odlika prostora ucrtani jos i nazivi područja, te hidrografska obilježja područja.

Uz kartu je data i legenda, te određena boja prikazuje određenu vrstu vegetacije.

Slika 11.Vegetacijaksa karta Azije

Na karti vegetacije Azije prikazane su samo boje koje karakterišu tip vegetacije, te linije koje

predstavljaju granice država. Karta sadrži mjerilo i legendu

24

Slika 12. Karta vegetacije Austarlije iz 1905 godine

Slika 13. Vegetacijska karta dijela Europe i Azije

24

5. Klimatološke karte

Slika 14. Kepenova klasifikacija klimata u svijetu

Na karti je prikazana Kepenova klasifikacija klimata u svijetu. Klasifikacija je urađena na

osnovu pluvimetrijskih i termičkih karakteristika. Karta prikazuje klimatke tipove, podtipove i

njihovu geografsku raspodjelu. U legendi su prikazani klimati i njihovi podtipovi, a svaki klimat

prikazan je određenom bojom i nijansama određene boje.

24

Slika 15. Padavine i temperature između 1971 i 2000 u Finskoj

Slika 16. Prosječna količina padavina u BiH

24

6. Karte stanovništva

Demogeografke karte su geografske karte koje prikazuju razmještaj stanovništva, gustoću

stanovništva, prirodni priraštaj,s trukture stanovništva, spolnu, dobnu, vjersku, nacionalnu.

Slika 17. Karta gustoće naseljenosti Azije

Gustoća naseljenosti prikazuje broj stanovnika na km2 površine. Na karti je prikazan gustoća

stanovništva Azije. Ucrtane su granice država i imena država. Tamnija boja prikazuje gušće

naseljena područja,a idući prema svijetlijoj boji gustoća stanovništva je manja. Može se

zaključiti da je proctor Indije te istočne Kine najnaseljeniji na ovom prostoru, neki prostori čak i

preko 445 stan po km2 .

24

Slika 18. Etnička karta Jugoistočne Evrope

Na etničkoj karti stanovništva Jugoistočne Evrope bojama su prikazani narodi koji nasejavaju

ovo područje, što detaljnije možemo vidjet u legend. Ucrtane su jos i državne granice kao i

nazivi većih gradova.

24

7. Karte saobraćajnica

Slika 19. Karta saobraćajnica Slovenije

Na karti su prikazani glavni veliki putevi u sloveniji, označeni zelenom bojom, lokalni putevi

označeni plavom bojom, i putevi u izgrađnji označeni crnom bojom što se može vidjeti u legend.

Ma karti su jos ucrtana imana velikih gradova (Ljubljana, Maribor, Celj..), kao i imena manjih

mjesta.

24

8. Ekonomske karte

Slika 20. Karta mineralnih sirovina u Hrvatskoj

Na karti su prkazane metalne,nemetalne i energetske sirovine na području Hrvatske. Osim toga

na karti su jos ucrtane i granice gradova.

24

9. Pomorske karte

Pomorske karte važan su izvor za geografska istraživanja, one pripadaju tehničkim kartama, a

najviše ih koriste pomorci za navigacijske potrebe.

Slika 21. Riječki zaljev

24

Slika 22. Portugalska karta Sredozemlja, portugalskog kartografa D.Homema iz 1570 godine

Slika 23. Cornelijeva karta Jadranskog mora, 1688

24

Literatura

1. http://eusoils.jrc.ec.europa.eu/ 2. http://geology.about.com/od/othernationgeomaps/ss/South-America-Geologic-Maps_14.htm 3. http://natura2000infocentar.files.wordpress.com/2011/07/ec-natura2000-network-across-

biogeographical-regions.gif4. http://www.ezilon.com/maps/europe/austria-road-maps.html 5. http://www.hgi-cgs.hr/karta-mineralnih-sirovina-RH.htm 6. http://www.vidiani.com/?p=8416 7. www.geologija.ba