ALdAiZe

SINDIKATOAK EHUN URTENekazarien beharrei erantzutekosortu zen.63 bazkide ditu

I D I A Z A BAL EAE-KOL I BU RU T E G IS A R E A NLiburuak interneteze s k u r a t z e ko auke r ai z a n go dute bazkideek

6 - 7

AITZIBER URKIA.E S T E T I Z I S TA

“ G i z o n e z koa ere hasida irudia zaintzeare nbide hori egiten”

5

ALdAiZeALdAiZeIzalgo herri aldizkarie 10. alea 2005eko uztaila

SINDIKATOAK EHUN URTENekazarien beharrei erantzutekosortu zen.63 bazkide ditu

I l l a t i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3I r i t z i e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4H i z ke t a n

Aitziber Urkia . . . . . . . . . . . . . . . . .5Ze berr i ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

H e rr i ko plaza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7E rre p o rt a j e a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

Ko l a b o r a z i o a kAita Iparr a g i rre herri esko l a . . . . .1 0

G a z t e t xe a . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 1E rtzetik ert z e a

A r g e n t i n a t i k . . . . . . . . . . . . . . . . .1 2Izal ezautuz . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 3

K i ro l a k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 4S a s k i - N a s k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 6Z a h a rrak berr i . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 7I p a rro rr a t z a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 8Z e a s m a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 9

A L DA I Z EI d i a z a b a l go herri aldizkaria

A rg i t ara t z ai l e a :Illati euskara e l k a rt e aKultur Etxe a20213 Idiazabal

Tfnoa: 943 18 72 08

e - m ai l a : i l l a t i @ t o p a g u n e a . c o m

E r re d akzio taldea:Eider A l u s t i z a , Iñaki A rr i a r a n ,Unai Begiristain, Eunate Elio,M a ddi Garc i a , Itziar Mujika, I o nTe l l e r i a , Irune Urteaga eta Xa-bier Urt e a g a .

Ale honetako lag u n t z ai l e ak :Ane A l b i s u , L u rdes Mintegi, A n aMari Ansalas, Aita IparragirreHerri Eskola, Gaztetxea, JoseMaría Paz institutua, AnttonioB e r a s a t e g i ,M a r i a L e i z e a g a ,M o n-tse Delgado eta Ioritz Imaz.

Diseinua eta make t a z i o a :ZUM Edizioak.

I n p i m ake t a :Gráficas Ona.

Ti rada: 1.000 ale.

Lege gord ailua: S S - 0 1 5 1 / 0 4

ISSN: 1 6 9 7 - 5 1 2 X

Aldaizek ez du bere gain hart z e naldizkarian adierazitako esaneneta iritzien erantzukizunik.

I d i a z a b a l go Udalak eta Gipuzko-a ko Foru Aldundiak diruz lagun-d u t a ko aldizkaria.

ALdAiZe 10 • 3

ZER NUN ILLATIREN TXOKOA

Illati

Hitz egin izan duguinoiz haur etorkinen in-g u r u a n . Helduekin erenahi adina aritu daiteke.Hona hemen uztailekoalerako egin dugun haus-narketa:

Ohikoa da gure arteangutxien maitatzen ditu-gun lanpostuak bateze re etorkinek eskura-t z e a . B e rt a koak gare n o klanpostu duina lort z e an e keza izaten bada,pentsa etorkin gehienekhori lort z e ko dituztenzailtasunak ez direla ma-kalak izango. E u ren abia-puntua ez da erraza etahori kontuan hartzea ezinbesteko adela uste dugu.

Hori horrela izanda ere, e t o r k i n a ke u s k a r a re n t z a ko laguntza direla esandaiteke. Illati euskara elkartekook zeinh e rri administrazioak (Udala tart e ko )gutxienez pare bat erronka ditugulaondorioztatu dugu:

Alde batetik, etorkinek euskarare ng a r apen prozesua errespetatu behard u t e. Hori err a z t e ko, n o s k i , e u ren hiz-

kuntzara hurbiltzeko pausoak emanbehar dira. H o rrek esan nahi du, I d i a-zabala edo Euskal Herrira datozeneanb e rt a ko hizkuntzaren ego e r a ren berr ieman behar zaiela. I n formazioa bana-tzea besterik ez da, baina gaur egungutxitan egiten da.

Eta bestetik, b e rr i z , e u s k a r a re k i kosinpatia izan dezaten lortu behar dugu.Eta horre t a r a ko ez da nahikoa info r-mazioa ematea, eragitea lortu behard u g u . H o rretan dago gako a . Izan ere,euskararekiko sinpatia badute, beraienh a u rrak euskaraz esko l a r a t z e ko auke-rak areagotu egiten dira.

B e r a z , epe luzerako erronkak baldinbadira ere, heldu beharreko gaia da.

“ E t o rkinek euskarare k i kosinpatia izan dezaten lo rt ub e h ar dugu: informazioae m anez eta eraginez”

E TO R K I NAK EUSKARAREN GARAPENERAKO(ERE) LAGUNTZAILE IZAN DA I T E Z K E

Gipuzkoako Foru AldundiaKultura, Euskara, Gazteria eta Kirol

Departamentoa

Idiazabalgo Udala

“Lea-Artibaiko Amankomunazgoak “Lea-Artibaindanontzat ateak zabalik” izenburupean argitaratu

zuen 2004ko egutegia”

Atzo bertan iragan balitzbezala go goratzen dutoraindik eskola “ t x i k i t i k ”“haundira” pausoa eman ge-nu e n e ko garai hura, m e t rog u t x i ko tartea egon arren 5u rt e ko haurr a rentzat saltogalanta izaten baita. H e s i a-ren alde batetik erre s p e t u zeta ilusioz begiratzen ge-nuen eraikin handi hart a ngauza berriak ikasten hasteat e n t a g a rria bazen ere, n a h i-koa urd a i l e ko kiribil eta bu-ruhauste eragin zizkigun.G e ro ord e a , egunak igaroa h a l a , b e rt a kotu eta zaha-rr a goekin atseden garaianfutbol zelai berean jolastearigustua hartu genion.

E s kola txikian erabilitakomargo eta egindako marraz-kiak albo batera utzi gabe, li-buru lodiagoei heldu genien.Horien edukiak ord e a , g a z-teleraz zeuden eta guk jolasmoduan euskarazko esal-diak gainetik itsatsi eta ikas-gaiak geureganatu genituen.

A s ko rentzat ordea kurt s o-ko egunik garr a n t z i t s u e n a kedo gustokoenak behinikbehin Gabon garaian izatenz i re n . I k a s t u rtea hasten ze-netik ilusio handiz pre s t a t-zen hasten ginen antzerkiaketa horren inguruko lanakerakusgai edukitzen geni-tuen guraso eta herr i t a rre naurrean.

G e roztik belaunaldi osobat hezi da Izalgo Aita Ipa-rragirren, 25 urte pasa baiti-ra 5 urteko haur hark HerriE s kolan euskarazko ikastur-tea estreinatu zuenetik.Herri Eskola sortzearen egi-tasmoa beldurrez eta kosta-ta hasi bazen ere, gauzak ezz i ren horren gaizki egingo,b e rtan osatutako oinarr i e ie s ker makina bat lagun jo-lasten hezitzetik lana eginezhezitzen jarraitzera pasabaikara, bizitzan helburu be-rriak ezartzeaz ahaztu gabe.

HEMENDIK I d i a z ab a l

I t s a s - gorak handitu duU r u m e a , bide go rrian geroeta bizikleta gehiago,“ T x u -txu” trena turistaz betetaeta izaldar hau hementxe,herri kideei idazten.

Kazetaritza ikasteko aldeegin nuen Izaldik eta Bilboaldea ezagutu nuen ord u a n .G e ro, lana Donostian (Eus-kadi Irratian) egokituta, ber-tan bizitzea erabaki.

Toki zoragarria da, b a i n aezin euskaraz bizi. Hori daDonostian bizitzeak duenalderik txarrena nire t z a t .Toki guztietan lehenengohitzak euskaraz egiten ditut,e g u n e ro ko nire borro k a re ngari aleak ereinez, baina uztaez da nahi bezain oparoa.

J a k i n , haur eta gaztetxogehienek ba omen dakite,nola edo hala. Baina asko k ,ama hizkuntza gaztelaniadute eta ez da harr i t z e ko a ,errazen komunikatzen direnhizkuntza auke r a t z e a . N i kesan izan diet, nire seme ala-ben ingurukoei “ e u s k a ra z

hitz egin ezazue, b a d a k i z u ee t a ! ”, baina erantzun garbibezain etsigarria jaso izandut:“zergatik? gaztelania erebadakit eta nahiago dut”.A s ko kezkatzen nau euska-r a ren egoerak eta etorkizu-nak.

Orain udan, turista atze-rr i t a rren hitz jario ulerkai-tza nabaritzen da Donostia-ko kaleetan, baina biziki es-kertzen dudan beste zerbaitere gertatzen da: herrietakojende euskaldun ugari etor-tzen dela. A s ko, h e m e ne t xeak dituztenak. G u s t a g a-rria da, euskara gehiago en-tzuten delako kaleetan. G a i-nera euskalkiak entzun etan o n goak diren asmatzenaritzen naiz.

B e r a z , har ezazue Donos-tian bizi den azeri honengo n b i d ap e n a , hiriburura sa-rri etorri eta euskara en-tzun dezaten,“txu-txu” tre-neko turistek eta bide gorri-ko bizikletazaleek.

HANDIK D o n o s t i a

4 • ALdAiZe 10

Lurdes MintegiAne Albisu

AZERIAK DONOSTIARA 25 URTE,BELAUNALDI BAT

iritzie

ALdAiZe 10 • 5

hizketan

Hilabete gutxitan Idiazabalgo ko a d ro a-ren parte bihurtu da A i t z i b e rren EstetikaZ e n t ro a .U rte gutxian irudiaren kultura-ren baitan garatu den bidearen erakusgarr id a , oraindik ere bezero gehienak emaku-meak izan arre n , g e roz eta gizonezko ge-h i a go joan zaizkiola esan digu.

Nola otu zitzaizun horrelakoze n t ro bat Idiazabalen ire k i t ze a ?

Hau da nik ikasi nu e n a . Estetika ikaske-tak bukatu eta lanean hasi nintzen eta nireb i z i ko ametsa izan da nire kontu estetikazentro bat jartzea.Tartean haurrak izanz i ren eta handiak egin arte geldi egon naiz,baina ideia hau aspaldiko kontua izan da;e zda orain bat-batean otutakoa baina, faltazitzaidan buru belarri sart z e a .

Ametsa dela esan duzu, hasie-ratik Idiazabalen amesten al ze-nuen ze n t ro hau ?

Ikasketak bukatutakoan Ordizian hasinintzen lanean eta ikasketak bukatu eta se-gituan nire kontura jarri baina, egokiagoikusi nuen lehendabizi eskua hartzekobeste norbaitekin lan egitea.Dena den,h a-sieratik Idiazabal nuen buruan;b a i n a ,n o s k i ,oso zaila da . Ikusten dut, hala ere, h e rr i ae re handitzen ari dela eta jende asko dato-rre l a , jende gazte asko ere bai… froga eginnahi nuen nik eta orain ikusiko dugu.

O rain urte asko ez art e, gutxikp e n t s a t u ko luke Idiazabalen ha-l ako rik egon ziteke e n i k …

Nik pentsatua nuen ba! Baina, ez daoraingo kontua, betitik izan dut buruan.H a u rrak hazi arte itxaron dut eta buru be-l a rri sart z e ko erabakia hartzea falta zitzai-d a n . Buruari buelta asko eman dizkiot etaa z kenean froga egin nahi nu e n e z , h o rre t a nari naiz.

E rantzuna nolakoa izan da?Uste baino hobea izan da. Garai onean

i reki nuen baita,Aste Santu bezpera garaioso ona da; b e rrikuntza ere ona izaten daeta lan mordo bat egindut orain art e.Oso gustu-ra nago jendearen eran-t z u n a re k i n .

A u r re i r i t z i e ikasu eginda, honadatorrena emaku-mea dela esangogenuke… horrelad a ?

Ez, denetik izan da.Adineko emakumeekasko esaten zidaten au-tobusa hartu eta Beasai-na joan behar izaten zu-tela orain art e,e ro s o t a-

sunagatik emakume helduei ongi datorkieeta gazte jendea ere asko etorri da.

I z an ere, “metro s e x u a l t zen” arigare n aren kontua asko entzutenda. Itxura zai n t ze arena indart ze nari da, nola ikusten duzu zukh o ri ?

Nik uste dut gizonezkoa ere zaintzenhasi dela edo lotsa gainditu eta ateratzenari dela, behintzat. Hemen nik gizonen-t z a ko ere jarri nu e n , denentzat jarri nu e neta uste baino gizon gehiago etorri dira baigarbiketak egitera, depilatzera eta baitak remak erostera ere.

Geroz eta normalagoa denar ren, gizo n e z koen art e an, batezere, lotsak eta antzekoak erei z ango zire n …

Ba bai, gizona beti ere sartzen daa s koz ere suabeago. O rduak eskatzend i z k i d a t e, jende askorik ibiltzen ez deng a r a i r a ko edo azken ord u r a ko… ba-t z u k , beste batzuei ez zaie inport a ,baina,nik uste oraindik badagoela horh e s i a . Hala ere, g e roz eta hesi txikiago ad a , g i z o n e z koa ere hasi da itxura zain-tzearen bide hori egiten.

Gaur, beraz, herri txiki batenargazkia ateratzean, horrelakoestetika ze n t ro bat iku s i ko genu-ke ?

B a i , zerbait normala bezala hartu beharda, hemen ez dago ezer arrarorik…k rema batzuk eta ileak ke n t z e koak eta ha-l a ko a k , zaindu egin behar baita!

A I T Z I B E R U R K I A . E s t e t i z i s t a“ G i zo n e z koa ere hasi da irudia zai n t ze aren bide hori egiten”

6 • ALdAiZe 10

ze berri?B E RT S O LARI TXAPELKETAEuskal Herr i ko Bertsolari T x ap e l ke t a ko

final laurd e n e t a ko bat Idiazabalen jokatu-ko da urr i a ren 15ean.T x ap e l ke t a ko biga-rren saioa izango da eta Igarondo pilotale-kuan egingo da. I d i a z a b a l go Bertsolari tal-dea ari da ekitaldia antolatzen.A u rre t i kt x ap e l keta nagusiko final aurre koak har-t u t a koa da Idiazabal.

GURASO ELKARTEAK AG U R

E l k a rtea desegin eta lokala Udalarieman ondore n , e k a i n a ren erd i a l d e a ne g i n d a ko meriendarekin esan du betikoagur Guraso Elkart e a k .U rte hauetan guz-tietan egindako lana ez ahazteko plaka batj a rri dute lokalaren sarre r a n .

E U S KO IKASKUNTZAREN BEKAIdiazabali buruz artxiboetan dagoen do-

kumentazioa aurkitu eta baloratzeko lane-an ari da Iñigo Imaz historialari erre n t e r i a-rr a . Lan hau Udalak eta Eusko Ikaskuntzasinatutako hitzarmenaren ondorioa da.Imaz hiru hilabetean arituko da art x i b o e-tan Idiazabali buruz dagoena aztertzen etazein balio duen zehazten.

ARANTZAZURA ERROMESIraileko lehenengo asteburuan egingo

da Arantzura erro m e s a l d i a .U rt e ro ko mo-duan Idiazabaldik autobusa antolatzekoasmoa du herritar talde batek.Abuztu bu-kaeran izango da izena emateko auke r a .

P i l a rre n e ko egu-n e ko zentroa egu-n e ro,a s t e l e h e n e t i ki g a n d e r a ,e go n go dazabalik hemendika u rre r a .Udalak etaG i p u z ko a ko Fo r uAldundiak adostudute zentroa aste-buru eta jai egune-tan ere zabalik ego-t e a . 9 lagunei zer-bitzua emateko modua izango da asteburuetan.G o i z e ko 10:30etatik arr a t s a l d e ko 6:00etarae go n go da zabalik.

E g u n e ko zentroak hiru motatako egonaldiak es-

kaitzen ditu orain.B e-t i ko a , a s t e l e h e n e t i kostiralera egun guz-tian ego t e ko a ; a s t eo s o ko a , a s t e l e h e n e-tik igandera egunerob e rtara joan nahid u e n a rentzat eta as-t e b u r u ko a , l a r u n b a teta igandetan erabilinahi duenare n t z a t .

A s t e b u r u ko es-kaintzaz gain, u d a ko zerbitzua erea badagoe g u n e ko zentro a n . Opor garaian familiekatseden hartu dezaten laguntza beharduten pertsonei zuzendutako eskaintza da.

E u s k a d i ko Liburutegi Sistemaren Sare r am o l d a t z e ko lanean ari da liburutegia. U rt ehasieran egin zuen bat ekimenare k i n .O r a i nh e rr i ko liburutegiak dituen 500 bazkideent x a rtelak berr i t z e ko lanetan ari dira.D a go-e n e ko 80 lagunek eskatu dute zerbitzu be-rria erabiltzeko behar den txart e l a .

Lehendik bazkide direnek liburutegirajoan eta momentuan egin dezakete txart e lberria. Ez da argazkirik eta inolako agiririkbehar. Txartelarekin batera erabiltzailearizenbaki bat ematen diote.Pasahitz hori era-bili behar da internet bidezLiburutegi Sistemara sart-z e ko.T x a rtelak Idiazabalgoeta EAEko liburutegi guz-tietatik liburuak hartzekobalio du.

Zerbitzu berr i a ren hel-burua da irakurleak sare a n

dauden liburutegi guztietako liburuak ko n-tsultatu eta erabili ahal izatea.Norberak etxe-ko o rdenagailutik beste herri bateko liburu-tegian dagoen liburua eskatu dezake. H u r ae s k u r a t z e ko eskatzaileak berak joan behardu liburua dagoen tokira.A u rre r a go,e s k a t u-t a ko liburuak ekart z e ko zerbitzua jarr i kodu martxan Eusko Jaurlaritzak.

I d i a z a b a l go liburutegian hamar mila liburudaude gaur egun. U rt e ro 400 ale berr ie k a rtzen dituzte. Liburuez gain gai asko r ib u r u z ko aldizkariak eta egunkariak ere ira-

k u rri daitezke bert a n .Abuztuan liburutegia itxitae go n go da, baina irailetika u rrera ohiko ord u t e g i a ne s k a i n i ko du zerbitzua: a s-telehentik ostiralera arr a-t s a l d e ko 6:30etatik 20:30e t a r a .

E G U N E KO ZENTROA ASTEBU RU E TAN ERE ZABA L I K9 lag u n e n t z ako zerbitzua eskai n i ko da jai egunetan

I D I A Z A BAL EAEKO LIBU RUTEGI SAREANBazkide txartela berritu behar da zerbitzua erab i l t ze ko

Ekainaren 18an, larunba-ta, ospatu zen Illati euskarae l k a rt e a ren bigarren eguna.Aurten Herri Eskolakoekinbatera egin zen jaia. G o i z e a nhaurrentzako jokuak eginz i ren eta eguerdian bazkaria.K i roldegi inguruan egindakoekitaldien artean ikusgarr i e-n e t a koa graffitiak nola egitend i ren ikustea izan zen.

Euskara Elkarteak etaH e rri Eskolak elkarrekin an-t o l a t u t a ko festak beste fruitubat ere eman du: ALDAIZEt x i k i a . E s ko l a ko ikasleek egin-dako aldizkari berezia herriguztian banatu da.Lan horre nhelburua ikasleek ALDAIZEnola egiten den ezagutzeaizan da. Beraiek egin dituzteale berezi horre t a ko testuaketa argazkiak. Gainera, aldiz-

karia hasieratik bukaeraranola egiten den ezagutzekomodua izan dute.

Illati egunaren bigarren edi-zioan Euskara Elkarteak kami-setak jarri zituen salgai.E u s k a-ra Elkart e a ren eguna ospatu-ta bukatu du Illatik aurtengoikasturtea. Udazken-negura-ko ekitaldiak prestatzea izan-go da hurre n go lana.

A I E RT ZUFIRIA L an g i l e aBestuariotan obrak eittea ondoiruittu zat,oso ondo geau die.Jende piloa eoten da eta nahikog i ro ona.Ta b e r n a n ,b a rran lanenk a n p o ko jendea daunez,eztau lenzeon re l a i o z i o a ,a s koz hotzagoa dao a i n go a .

ENDIKA RODRIGUEZI k a s l e aLehen herr i ko jendea zeon lanenta oian kanpoko jendea eotea ezzat oso ondo iruitzen.Ein dittuenobrak e eztet uste beharre z ko kz i e n i k .

AIORA AROZENAI k a s l e aEoten dan giroa ez da beste urt e t a-koa bezelako a , lehen jende gehio taanbiente hobea eoten zan barra in-g u r u n ,eta oain hori galdu ein da.

ZE IRU I TTU ZAZU AU RTEN P I S T I NATAN EON DIEN

A L DA K E TA K ?

U rrr i a ren 8an hasiko diraH e rri Esko l a ren 25. u rt e u rre-na ospatzeko ekitaldiak. Pe r-kusio ko n t z e rtu batekin hasi-ko da egitaraua. E m a n a l d i a re na u rre ko astean esko l a ko hau-rrek perkusio ikastaroak izan-go dituzte,eta larunbatean be-raiek ere, taldetan antolatuta,i k a s i t a koa erakutsiko dietei k u s l e e i . U rt e u rre n e ko ba-t z o rd e a ren bilerak aurre r adoaz eta dago e n e ko ikasturt e

h a s i e r a ko ekintzen pro g r a m aixten doa.

25 urt e ko historia jasokoduen liburua ere martxan da.Irailetik aurrera material grafi-koa jasotzen hasiko da esko l a .Ahalik eta argazki zahar ge-hien jasotzeko, ikasle ohi etagurasoen part e h a rtzea ezin-b e s t e koa da, b e r a z , u d a nalbum zaharrak bilatzeko deiaegin dute. I k a s t u rtea hasteana d i e r a z i ko da argazki zaharr a knoiz eta nola jasoko dire n .

ALdAiZe 10 • 7

herriko plaza

I L LATI EGUNA

LEIRE IPA R R AGIRRE E TA GORKA ZUDA I R E

L an g i l e akS a rre rea oso galestie da.Beste herritan eztakigu zenbat baliodon baino lau euro galestie irutzen zagu..Kanpotik e jendea s ko etortzen da eta jende asko eoten da daun lekuako.

HERRI ESKO LA K25 URT E

8 • ALdAiZe 10

Kaxa zahar bateango rdeta daude oraindik,aspaldian sindikatoanegiten ziren salero s ke-ten lekuko diren ko n t u -l i b u r u a k .A s ko k , d e n b o-r a ren orratzek janda di-tuzte ert z a k . Beste zen-b a i t e k , u rt e t a ko hautsakdituzte pilatuta. B a i n adenek dituzte bere no rr i e t a n , orain dela iaehun urt e t a t i k , g u re he-rr i ko sindikatoan egind i ren salero s keta guz-tiak bilduta. G o rd e t z e nden zaharrena gerra ga-r a i koa da, 1 9 3 6 ko a . H a l ajakin daiteke behintzat,d e n b o r a ren pausoek jandituzten orrialdeen ar-tean irakurriz gero.

Ehun urte inguruko historia duen el-k a rte hau Zazpiak Bat etxean ezagutzendugu orain, baina urteetan atzera eginezg e ro, Bikabi inguruan aurkituko genu ke.S o rtu zenetik, u rte de-

zente emanzituen han,h i r u ro g e h ii n g u r u . L a-n e r a k oe r a go z -p e n e ke r a g i nzuten toki aldaketa egi-t e ko erabakia: k a m i o i a kh u s t e ko toki txarra zen,e t ab o d e goiek ere ezin zituztenongi hustu.Egun dagoen tokia,I p a rr a g i rre etxe–egileari ero s iz i o t e n , n a h i ko ko m e r i re k i n . E zzuten hura ero s t e ko nahiko ad i r u r i k , eta bazkideek diruaj a rtzea proposatu zen: b a z k i-de bakoitzak bi mila pezetaj a rri behar izan zituen. 1 0 6bazkide ziren guztira garaih a rt a n , baina denak ez zeudenideia harekin ados, a rr a z o iugari tart e ko. Bazkide asko k ,

dirua jarri nahi ez zuelako edo ezin zuela-ko, sindikatotik atera zire n . 106 bazkideizatetik 60 inguru izatera pasa zen, e g u n

d i t u e n a re na n t z e r a .I rten zen

b a z k i d eb a -

ko i t z e-ko gai-n e r a ,

b o s t e -hun pezeta or-

daindu behar izan ziz-kien Sindikatoak, b a z k i d e

egin zirenean jarri zituztenak.N o r b e re poltsikotik jarri beharre ko

bi mila pezetek, ez zuten aurre r apen as-korik ekarr i . Kontuak ko n t u , 35.000 pe-zeta inguru zituen Sindikatoak momentuh a rt a n . Bankuari dirua eskatzea erabakiz u t e n , lokal berria erosi eta aurrera eginahal izateko. U rre z p a l e o ko Juan Urzelaizen garai hartan sindikatoko buru:“ H e-

erreportajea

“ K a l e t ar rak dira orain b e rt an ero s keta gehienegiten dituztenak ”

“Ez dago ze rt an diru a s ko rik gastatu beharhemen gau z ak egiteko ”

S I N D I K ATOA EHUN URTEZ BIZIRIKNEKAZARIEI LAG U N T Z E KO SORTU ZEN, ORAIN 63 BAZKIDE DITU

C o o p e rativa Católica del Cam p o, hala dub e rez izena, denok sindikato moduan ezag u-t zen dugun lo k a l ak. Ia ehun urte baditu,n e k a z ari eta baserri t ar rei lag u n t ze ko sort u

zen elkarte honek. Nekazaritza eta baserrim u n d u aren gorak a d arekin izan zituen bereu rt e rik onenak. Orain, garai haiek pasata, 63bazkide ditu.

Mota ugaritako pro d u k t u a kaurkitu ditzakegu egun

1 9 8 6 a n ,Gillermo Urre s t a r a z u ,p e n t s u a rekin lanean1 9 8 6 a n ,Gillermo Urre s t a r a z u ,p e n t s u a rekin lanean

rrian ez zegoen prestamoa eskatzerik,e t aDonostiara bueltaka ibili nintzen.B a n k u konagusia prestamoa emateko prest zego e n ,baina sindikatoa ikusi ere egin gabe.Hura ez zitzaidan gustatu.B a z-kide guztiok genuen diruap u rra bankuan izangog e nu e n , eta gutxienezegin zezakeena zen,Sindikatoa ikustea”.A z kenean A r a n b e rr i-rengana jo zuen, g a r a ih a rtan baserr i t a rre nkontseilari eta gainera,abokatu ere bazena.H a r ku t z i t a ko diruare k i n , l o k a lb e rria ero s i , eta bodegae re egin zuten. B o s tu rte behar izan zituz-t e n ,diru guztia bueltatuahal izateko.

Orain sei-zazpi urt ee re, izan zen go r a b e h e-r a r i k . I d i a z a b a l go sindi-katoa desgert z e ko t a ne gon zen. Itxi eta bert a nz e goen guztia Ord i z i a-ko Kooperatibara era-m a t e ko pro p o s a m e n ajaso zuten. Ideia horre kez zuen ordea arr a k a s-tarik izan bazkideen art e a n . B o z keta egineta ezezko borobila jaso zuen pro p o s a-m e n a k .“ O rd u a n t xe Kanik utzi egin zionsindikatoa eramateari,eta postu hori librez e go e n . M o n t s e rekin ako rdatu nintzen,

hura emakume ona da, eta jendea trata-tzen ere badaki. Hari eskeini nion postua,eta hark, p ro b a t u ko zuela esan zuen. S e i

u rte badaramazki honezke rob e rtan lanean”. S i n d i k a t o a n

izan den lehenengo ema-k u m e z koa da egun

b e rtan dagoen Mon-tse Delgado.

B a s e r ri are k i nestu lotuta

Sindikatoa sort z e aerabaki zen garai har-

tan, herritar gehienakbizi ziren nekazaritzatik

eta baserritik. Orduanizan zituen gure herr i kos i n d i k a t o a k ,u rterik poli-t e n a k . Sindikatoa beraieilaguntzeko sortu bazene re, e g u n , k a l e ko jendeada, bertan diru gehienuzten duena.“Orain ba-serri handiek kantitatehandietan egiten dituzteerosketak, granelean,merkeago ateratzenbaita”, kontatu diguMontse Delgadok. Pro-duktuak, bezeroen beha-

rren arabera ekartzen dira.A n i m a l i e n t z a kopentsuak dira gehien saltzen diren pro d u k-t u a k ,baina ard o a ,a b o nu a k ,haziak eta oraingainera soropila (lorategietako belarra)ere ez dira atzean geratzen. “Hala ere,hemen arrakasta gehien duena baskula da.E t o rtzen diren pertsona guztiak joan au-rretik pisutik pasatzen dira” kontatu diguM o n t s e k .

B a t zo rde berri aE g u n , h i r u rogehi bazkide inguru

d a u d e. Hala ere, bazkide izateak ez dui n o n go esanahirik. Garai batean, u rt e roegiten ziren ero s ketak kontuan hart u t asariak egoten zire n , e ro s keten ehunekobat itzultzen zitzaion bazkideari. O r a i nez da halakorik egiten, baina bazkideeko rdaindu ere ez dute egiten, lehen egi-ten zen moduan.

A u rt e n , j u n t a ko hiru kidek erre t i ro ah a rtu dute,eta beste hiruk hartu die erre-l e b o a : G re gorio Mujika, Juan Urzelai etaJoxe Urre s t a r a z u ren ordez jarri dira Gui-llermo Urre s t a r a z u , Ramon A s e g i n o l a z aeta Buztindegiko Juan Mari A l d a n o n d o.

A z ken urteotan ez da galerarik izan sin-d i k a t o a n . Eta orain gainera, Bi Kabi ingu-ruan zegoen lokal zaharra salduta,a u rre r ab e g i r a ,epe motzean asmo berriak ere ba-d i t u z t e : lokala “ t x u k u n d u ko” dute.“ G a z t ej e n d e a ,kide berriak go go asko rekin etorr id i r a , eta hori da hemen behar dena, l a n e-r a ko go go a . H o rre l a ko jendea baldin ba-d a go gauza asko egin daiteke, diru beha-rrik gabe. Ez dago zertan diru asko gasta-tu behar gauzak egiteko ” .

ALdAiZe 10 • 9

erreportajea

“A r rakasta gehien duenab a s kula da

XXI. MENDEKO SINDIKATOA

- BAZKIDE KO P U RUA : 6 3

- LEHENDA K A R I A : Juan Mari A l d a n o n d o.

- BAT Z O R D E KO PA RTA I D E A K : Joxe Goia,Patricio Lasa,Antonio A mu n d a r a i n ,F r a n-cisco Lekuona, Gillermo Urre s t a r a z u ,Ramon Aseginolaza eta Migel Angel Goi-ko e t xe a .

I N G U RUAN DA-GOEN BA K A R R E-N E TA KOA

Garai batean, orain delaez denbora asko gainera,sindikato edo nekazaritzakooperatibak ia herri guz-tietan zeuden. G o i e rr i n ,g u re inguruan, h e rri guz-tiek zuten bana: S e g u r a ,Z e g a m a ,Z e r a i n ,M u t i l o a …E g u n , h e rri horietako ba-k a rra ere ez dago bizirik.Guztiz ke n d u , edo dendab e rriekin ordezkatu zituz-

t e n ,Z e g a m a n , a d i b i d e z . Lehen sindikatoa zegoen tokian, supermerkatu txiki bat dagoo r a i n .G a i n o n t z e ko herrietan ord e a ,guztiz desagertu dira.G u re inguruan,e g u n , I d i a z a b a-l e n , I h u rren eta Ordizian bakarrik ezagutu dezakegu horre l a ko r i k .

Zazpiak Bat etxean dago orain sindikatoa.Lehen, Bi Kabi inguruan zegoen

10 • ALdAiZe 10

kolaborazioakL.H. 6koen AGURRA

Irailean Loinazpera joango dira

B ederatzi urte hauetan, I d i a z a b a l goe s kolan egon ondore n , iritsi dag u retzat Loinazpera joateko

o rd u a . O roimenetan atzera eginda, l e h e-n e n go urtetik hasiko gara.Esan digutenez,E s kolan hasi ginen urt e r a ko irekita zego e nZ e l a a ko Kiro l d e g i a . Esan beharrean gaudebaita ere, u rte horretan bert a n , joan zire l al e h e n e n go aldiz Idiazabalgo ikasleak Loi-n a z p e r a . O rdu arte Idiazabalgo Esko l a ne goten baitziren 8.maila art e.

E s kolan hasi ginenetik hain garr a n t z i-tsuak izan diren lagun horiei aipamen bategitea ere,n a h i t a e z koa iruditzen zaigu.B e-tidanik egon baitira gure ondoan momen-tu on eta txarre n e t a n .

Aipatu beharra dago baita, b e d e r a t z iu rte hauetan momentu bereziak bizi izand i t u g u l a . H o r i e t a ko bat Abelino Barr i o l aDeklamazio lehiaketan parte hartu eta ira-bazi genu e n e ko a . I r a k u r ketari buruzko le-h i a keta bat zen hori.O l e r k i a k , e l k a rr i z ke-

tak eta hainbat eratako testuak irakurr i z ,l o rtu genuen gure mailan lehen saria.S e g u-ra Irratira joan ginen hau grabatzera gurei r a k a s l e a ren semeak (Ekaitzek) han lan egi-

ten zuelako. I r a b a z l eg u z t i a k , H o n d a rr a b i-ko aterpetxe baterajoan ginen lau eguni g a ro t z e r a , hori baizen saria. E go n a l d i a nleku asko ezagutzekoa u kera izan genu e n ,a d i b i d e z : B a i o n a , D o-nibane Garazi,L a rr u nm e n d i a ,M i a rritze etaIsturitze eta Otsoze-l a i ko ko b a k .H o rre t a zg a i n , A n g e l u ko izotzj a u regian patinatu ge-nu e n .

E m a k u n d e ko “ N a h i ko” pro i e k t u a np a rte hartzen hasi ginen 5. mailan eta pix-kanaka pixkanaka, Fernando eta bere la-g u n t z a i l e a k , L e h e n d a k a r i a ,T x a ro A rt e a g a ,Virginia Imaz,Irun eta Basauriko jendea etaabar ezagutuz 6.m a i l a ko ikasturte amaieraa rt e.P roiektu hori emakumeen eskubide-en eta tratu txarrei buruzkoa izan zen.P roiektu horretan etxe ko lanak banatzenikasi eta ama ez dela neskamea ohart ug a r a .Hori alde batetara utziz,erasotua iza-tean zein bide hartu behar dugun ikasid u g u . U rtean behin Europa Jauregian bil-tzen ginen proiektu honi jarraitzen genionhiru eskolak eta proiektu honetan lana egi-ten zuten jendea.

Joan egin behar gare n e z , g u re irakasleguztiei eta lagundu digutenen gurasoei,b e-netan eske rrak eman nahi dizkiegu,g u g a t i kegin duten guztiagatik.

Mila eske r.

LA BU R R A K

• Esko l a ko Festa egun ede-rra igaro ondore n , m i l a - m i l ae s ker antolaketa laguntza lane-tan eta parte hartu zenu t e ng u z t i o i .

• Bi urt e ko ikasleen gurasoeibilera batera deituko zaie noizhasi behar duten aditzerae m a t e ko.

• 22 ikasleek amaitu dituzteL . H . ko ikasketak Herri Esko-l a n .D a t o rren ikasturtean Loi-

nazpe Ikastetxean jarr a i t u kodituzte D. B . H . ko a k . B e j o n d e i-z u e l a .

• Datorren ikasturtea iraila-ren 8an jarr i ko da mart x a n .

• Eskola ko mu n i t a t e ko inorkez daki noiz hasi eta noiz amai-t u ko diren eskolan egin beha-rre ko obrak. E goera honeki k a r a g a rr i z ko ezinegona sor-tzen du bai guraso eta bai ira-kasleen artean sortu ditzake-en arazoengatik.

• Irakurri oporre t a n .

ZARAUZTARRAK BISITANE k ai n aren 11an Zarau z ko Gazte Asan bl a d ako ak

i z an ziren gure an bisitan G a z t e t xe To u r e k i m e n aren bar n e an, h o ri zela eta G a z t a i s u r f j aia antolatu genuen Idiazab a l e n .

kolaborazioak

ALdAiZe 10 • 11

Z a r a u z ko Gazte Asanbladak G a z t e -t xe To u ra jarri du abian. Ekimen honekinz a r a u z t a rrek Euskal Herr i ko gaztetxe-tan egunpasa egin nahi dute beste he-rr i e t a ko gazteekin harremanak estutueta esperientziak elkart r u k a t z e ko. G a z -tetxeTour horren baitan, Idiazabal bisita-tu zuten ekainaren 11an. Goizean etxe-tik irten, autobusa hartu eta Lizartza al-dera abiatu ziren goiza han pasatu etabazkari legea egiteko. G u rera arr a t s a l-d e ko 6etan iristekoak ziren arre n , b a z-kalostea luze joan zitzaien, eta ord up a re bat gehiago itxaron beharra izang e nuen autobusa herr i ko plazara ager-tu zen arte.

Z a r a u z t a rren bisita zela eta, G a z t eA s a n b l a d a kook bi herrien art e ko ha-rremanak indart z e ko G a z t a i s u r f jaia an-

tolatu genu e n . Iluntze aldera joko ba-tzuk egin ostean, poteoari ekin genion.O n d o re n , p l a z a ko arkupetan, a rr a t s a l-dean pre s t a t u t a ko afari goxoaz go z a-tzeko. Larri ibili ginen guztiei jaten ema-t e ko, izan ere uste baino jende gehiagobildu zen, z a r a u z t a rrak eta izaldarr a kbakarrik ez, Lizartzako gazte batzuk ereetorri baitziren zarauztarren autobuse-an.

Afalostean dena jaso eta gaztetxe a nko n t z e rtuak hasi zire n . G i roa bikainaizan zen Zarautz eta Idiazabalgo talde-ek eskaini zuten emanaldian. El Zulo detu Ku l o, T x i x a p a r razta e t a M i a u k e d e r k iastindu zituzten bert a r a t u t a koen bela-rr i a k . Esan beharrik ez dago parr a n d a kgoizalderarte iraun zuela.

A u rt e n go G a z t a i s u r f honen arr a k a s t a

i k u s i r i k , d a t o rren urtean ere seguraskie rre p i k a t u ko dugu esperientzia, h o r ib a i , gu gara orain bisitan joan beharre-koak.

K AT E KO FESTA KAU RTEN DONATON E N

Kaminpe inguruan bide berria eraiki-t z e ko egiten ari diren lanak direla etaK a t e a ko bolatoki zaharra laster des-a g e rt u ko da.K ronika hau idazterako a noraindik bere hartan dagoen arre n ,e z i njakin San Inazioetarako zutik ego n go-d e n ,hori dela eta aurten Kateko fe s t a kDonatone aurrean ospatuko dira.

Hasiera batean, a u rten ere jaia iazkolekuan egin nahi genu e n , a z ken ord u a n ,o rd e a , bodega zaharra botako dunea-ren beldu goian egingo da fe s t a .G a i n e-r a , bolatokiari agur gisa,bolatea antola-t z e ko asmoa genuen Idiazabalgo Bolo-z a l e a ke k i n , baina zoritxarrez birlek ezdute azken dantza egiteko aukera gehia-gorik izango Katean.

A u rten hiru eguneko jaia izango daK a t e a n .Egitaraua osatzeko,Gazte A s a n-blada ezezik, hainbat elkart e, t a b e r n a r ieta herr i t a rren laguntza ere jaso dugu,jaso dezatela guztiok lerro hauen bidezg u re esker ona.

I a z ko jaiaren arrakasta ikusita, a u rt e ne re Donato aurrea jendez gainezkai k u s t e ko itxaropena dugu. A l d a i z e re nko n t r ap o rtadan doakizue egitaraua,zuen gustokoa izango delakoan gaude.

12 • ALdAiZe 10

ARGENTINATIK

ertzetikIDIAZABALGO GAZTEAK SUSTRAIEN BILA

Ikaslen ai t o n - amonen jatorria jak i t e ko ike rketa egin dute institutuan

G uztioi gustatzen zaigu nor gare njakitea . G u re aztarnei eta bizi-tzari lotutako galdera honek

erantzun asko ditu.Batzuk diote argentinarr a k ,X I X .m e n d e

bukaeran eta XX.m e n d e a ren hasieran itsa-sontziek gure herrira ekarri zituzten inmi-granteen ondore n goak gare l a .

L u rralde honetara herrialde ezberd i n e t a-ko jendea iritsi zen.G u re herria (Idiazabal)euskaldun batek sortu zuen eta izen euskal-duna du,gainera Euskal Herritik etorri zire-n e t a ko asko gure Idiazabal honen lehen ko-lonizatzaile eta herritar bihurtu zire n .

Hori guztia argitze aldera Jose Maria Pazi n s t i t u t u ko ikasleek “ G u re sustraien bila”p roiektua jarri du abian. Lan hori egitekoGenealogiara eta ahozko tradiziora jo dutei k a s l e e k .H e rr i ko artxibo historikoak erea z t e rtu dituzte, eta euren aitona eta birr a i-tona inmigranteen sort e rr i ko Udaletxe k i nh a rremanetan jarri dira.

I ke r ketak bere fruituak eman ditu,h o n ahemen ikasleek argitu ahal izan dituzten his-t o r i a k . S a n t i a go eta Sebastián Mart i a re n a kd i o t e, a i t a ren aldeko birr a i t o n a , B e r n a rd oM a rt i a rena A m a n t e g i , Irunen jaio zela,1 9 0 9 . u rt e a n . B e r n a rdok emigratzea eraba-ki zuen, eta Irundik Frantziara abiatu zen,Argentinara bidean.Nicasio Jacak lagunduz i o n , Idiazabal edo inguruetako merkatarib a t e k . 1922an iritsi zen. B e r a rekin batera

gazte gehiago etorri zire n .Francisco eta A n-tonio Sierra anaiek eta Rafael Urc a rre g u i ke re,e t xe berdinean lan egiten zuten. L u c i l aGiusianok kontatu digu, b e re birraiton –a m o n a k , Damiana Dorro n s o ro eta Jo s e

Maria Imaz Aye r b e, a t a u n d a rrak zire l a , e t aB i l b o n , A n go Bilbao itsasontzia hartu zutelaA m e r i ke t a r a ko bidean, 1 9 2 2 ko irailare n8 a n . Hilabete batzuk beranduago BuenosA i resen lur hartu zuten.

Maria Ines eta Juan Ortegak zera ko n t a t-zen dute:“ G u re birramona Maria Iparr a g i-rre Idiazabalen jaio zen 1892ko mart x o a-ren 29an.G u re birr a i t o n a ,S a n t i a go Ort e g a ,P r a d o l u e n gon (Burgos) jaio zen 1875ekoo t s a i l a ren 9an.Biak Bordeletik abiatu zire nhonantz 1910. u rt e a ren inguruan, J a u re n aeta Jauregialtzo familiekin batera.Maria etaS a n t i a go 1915eko ap i r i l a ren 10ean ezko n-du ziren buenos A i re s e n ,eta hiru seme izanz i t u z t e n : S a n t i a go Ciriaco (gure aitona),Francisco Rodolfo eta Héctor Marc o s . I n-ternet bidez, I p a rr a g u i rre abizena zuengizon batekin harremanak izan genituen,e t aoso eske rtuta gaude,i n formazio asko emanb a i t z i g u n ” .

Itsasontzietatik datorren inmigranteenh e rri honetan, lan honek gure identitatea-ren datuak ematen ditu, ko r apilo sozialaklotzen ditu, g e o g r a f i ko a k , kulturalak etabatez ere emozionalak, g u re istorioa jato-rr i z ko historiarekin lotzen dituztenak.

M A RTA M. M O N T I V E ROHistoria irakaslea eta 5.m a i l a ko ikasleak( E rredakzioan itzulia)

A r g a z k i a :Pablo Britos

EUSKAL AZTA R NA ARGENTINAN: MEMORIAREN BITA RTEZ HEZI ETA IKASI

Idiazabalgo Kiroldegian erakustekai n t e re s g a rria izan genuen maiatzare n1 9 a n . E u s ko Jaurlaritzak A r g e n t i n a koHezkuntza, Zientzia eta TeknologiaSailarekin elkarlanean egindako da.H e rriz herri dabiltza ibiltari A r g e n t i-nara Euskal Herritik joan zirenen az-tarnak erakusten. Hemen pobreziaeta lan eskasia zegoen garaian,Ar-gentinara askok alde egin zuen,b a i t ahainbat idiazabaldarrek ere. EuskoJaurlari-tzak Argentinari eskaini nahiizan dio lan hau, beste asko ren art e-an, hara joandako euskaldunei eginzieten harrera ona eske rt z e ko.

E u ren aitona eta b i r raitona inmigran t e e ns o rt e r ri ko Udaletxe k i nh ar re m an e t an jar ri dira

IZAL EZAUTUZ: Pagoeta

G uztiak ere jatorri bere koak izan arre n , U rt s u a r a n goe t xe batek baino gehiagok izan du -eta du, orain ere -izen hau.Zuzenena hasierakoetara jotzea denez,1 5 8 6 .

u rtean aipatua dagoen “casa de Pagoeta”ri begiratu behar.Izen hori zuen baserri bakarra al zen ordu hartan? Ezetz

e s a n go nu ke,handik gutxira,1 6 9 5 e a n , “ l o sP a goetas” esa-moldea azaldu-ko baita doku-m e n t a t u t a . B a t aP a goeta “ z a h a-rra” eta bestea“ b e rria” izangoz i re n , o n d o re n-go beste aipa-men batzuetan( 1 6 5 6 , 1 6 6 7 . . . )z e h a z t u ko denb e z a l a ; b e rri hu-ra gaurko egu-n e ko Etxe b e rr idugu.

Baina Pago e-ta Zahar baka-rretik ere hirue t xe sortu ziren (ez XIX. mendea baino lehenago,1 8 4 0 a n , o r a i n-d i k , eraikin bakarra zegoen eta).H o rrela iritsi zaizkigu Beheko a ,E rd i koa eta Goiko a . E rd i koa izango zen, s e g u r u e n e r a , a s p a l d i koP a go e t a , b a i n a , e rdi erorian zego e l a r i k , 1945 aldera, hutsik geratuzen eta baita ia erabat galdu ere ;orain dela bospasei urt e, d e n a

d e l a , b e rreraiki egin dute. G a i n e r a , 1 9 4 5 .u rte inguru hart a n xe, l e h e n a go ko hirure no n d o a n , beste etxe bat egin zen: P a go e t aB e rr i a .

Zer erakusten digu urt s u a r a n d a rren ahoan “Paoota” den Pa-goeta honen esa-n a h i a k ?

N a h i koa bista-koa da euskalh i z t u n a re n t z a t .Lehen osagarr i a“ p a go” dugu, g u-re mendietan500-600 metro zgora nagusi denarbola klasea,a l e-g i a ; nahiz eta Pa-goeta 400 metrobaino beheraxe a-go ego n , h a l a ko-xe parajea izangozen hura, i z e n as o rtu zenean.Nolanahi ere,ezin esan gabeutzi “ p a go” ezdela beste asko-

tan ageri Idiazabalgo toponimian.Beste osagarr i a , aldiz (“-eta”), u g a r i e n e t a koa izango da (Ariz-

ko rre t a , G u r u t z e t a , I ro i e t a , U g a r k a z a b a l e t a . . . ) , oso kideko aduen “-aga”rekin batera; ugaritasuna edo, beste gabe, lekutasu-na adierazteko erabili ohi da.

ertzea

ALdAiZe 10 • 13

Anttonio Berasategi

14 • ALdAiZe 10

kirolak

I ritsi da uda,eta eskutik emanda berare-kin batera oporr a k . Haur eta helduokalde batera utzi ditzakegu urte guztiko

o rdutegi zorrotzak eta aisia dugu nagusigarai honetan.U d a re k i n ,o rd e a , k i rola egite-ko genituen ohitura osasuntsuak ahaztekoa rriskua ere izaten dugu sarr i ,nahiz eta egu-raldi onarekin kirol aukerak bikoiztu egitend i re n .

U d a r a n , o rd e a , ez dago denbora faltaedo eguraldi txarr a ren aitzakiarik kiro l i kez egiteko. Egunak luzeak dira, e g u r a l d i a ,o ro ko rre a n , bikaina eta betebehar gutxia-go ditugu.H o rre g a t i k , a l fe r ke r i a r a ko joera,ideia edo aukera faltak indartu ez dezaten,

hona eman zenbait proposamen Idiazabal-dik atera gabe kiro l a z , b a k a rrik edo talde-a n , go z a t z e ko.

Ta l d e an: e s ko l a ko patioak eta futbitoinguruak taldeko edozein kirol praktikatze-ko aukera paregabea ematen digute.F u t b o-laz gain, s a s k i b a l o i a , eskubaloia edo boleibo-lean aritu zaitezke. E s ko l a ko kantxa txikiantenisean jolasteko sarea ere jartzen duteklaseak amaitzean.Kontuz ord e a , e g u z k i a-re n , b e rtan ez baitago itzalik.Egun horre t a nhobe frontoira joatea frontenisa pro b a t z e r a ,a d i b i d e z .

I g e ri l e ku a : ap robetxa itzazu go i z e koeta eguerd i ko orduak igeri egitera joateko,

jende gutxien egoten den garaia baita.K i ro-lik integralena dela esaten dute, b i z k a rre kom i n a rentzat oso ego k i a .

K i roldegia: b e t i ko kirolez aspertu ba-z a r a , hurbildu zaitez kiro l d e g i ko ro ko d ro-m o r a . Gazteak kirol alternatiboak pro b a-tzen hasteko aukera ezin hobea,h a u xe.

B i z i k l e t a : ohituta ez bazaude behintzat,Idiazabal ez da herri ap roposena bizikletazi b i l t z e ko ; a l d e rdi guztietatik saiatuta ere al-d apak ditugu-eta.Dena den, a l d apei beldu-rrik ez badiezu oinezko e n t z a ko ibilbide guz-tiak izan daitezke onak txirrinduan ibiltzeko.Segurara doan bide-go rria amaitzen dutene-an ere, ibilbide polita izango dugu eskura.

UDAKO IBILBIDEAKI b i l b i d e a k : ez daukagu urrutira joan beha-

rrik paseo bat emanez bista zoragarriez go-z a t z e ko :

• Inguru ko herri ak bisitatu: S e g u-rara joan zaitezke ordubete eskasean.G o-rr i d i ko aldapa pasaz gero,bide atsegina etaf re s ko a .O l a b e rriraino paseatzea ere auke r aap roposa izan daiteke. Baina hara joatekoa u keratu ezazu egun lainotsu bat, i t z a l a kgutxi izango dituzu-eta bidean.Denbora ba-duzu jaitsi Lazkaoraino eta Beasaindik igaro-t a ,bueltatu etxe r a .Beste aukera bat Olabe-rr i a ko kanposantutik aurrera eginez Beasai-na joatea.N a h i koa dela uste baduzu auto-

busa hartu dezakezu bueltatzeko.• Atxurbide: 741 metro ditu.G o a t s e-

tik abiatu zaitezke eta bueltan A r a n t z u m e n-ditik aurrera jarraituta Oiarbidetik jaitsi.Goiz baterako paseo zoragarria da, A t x u r-b i ko gainetik A i z ko rr i ,Txindoki eta Bizkaiaaldera begiratuz Anboto eta Udalaitz ikusiahal izango dituzu.

• Urt s u aran: I r u i n goena baserr i t i kg e rtu Santa Barbarara joateko bidea hart u zg e ro Ursuarango auzora eramango zaitueng a l t z a d a rekin egingo duzu topo. B u e l t a na l d i z , E t xe g a r a t e ko obrak amaitu eta geroegin zuten ibilbidetik etorri zaitezke,G o i b u-ru baserritik barre n a .

• Etxe garate: Atxurbide gainera iritsia u rretik zuzen jarraitzen badiozu bidearia z kenan Etxe g a r a t e ko gainera iritsiko zara.B u e l t a n ,A rt e t xe baserrira iritsiko zara bideab i ko i z t e ko obrak eta gero egin zen pistah a rtzen baduzu.

KIROLAK EZ DU OPORRIK HARTZEN UDANK i rola egiteko au ke ra asko daude udan Idiazab a l e n

A i z ko rri gainetik Idiazabalgo mendiak.E t xegarate eta A t x u r b i d e

kirolak

ALdAiZe 10 • 15

A reto futboleko neska jubenilek as-tebete pasa dute Italiako Cesenaticoh e rr i a n ,A d r i a t i ko itsasoaren ert z e a n .A u rten egin duten denboraldi ezinhobea amaitu asmoz futbol 11ko txa-p e l keta bat jolastera joan zire n ,u z t a i l a-ren 3tik 10era.Bidaia luzea egin beharizan zuten, Z a r a gozatik Milanera etahandik Cesenaticora joan baitzire n ,baina bidaiak merezi izan omen du etah u rre n go urtean berr i ro bueltatzekoa s m o a rekin iritsi ziren herr i r a .

5 partida jolastu zituzten bertan eta,garaipenik egon ez bazen ere, Jo k uG a r b i a ren saria irabazi zuten.G a i n e r a ,taldekideen hitzetan, futbolari buruza s ko ikasteko balio izan omen die txa-p e l keta honek.Futbolaz disfrutatzeazg a i n ,b e rt a ko parajeez go z a t z e ko auke-ra ere izan du taldeak.Izan ere,b i d a i a-ren azken eguna Milanera bisita eginzuten futbolari gazteek.

NESKA JUBENILAK ITALIANJ o ku Gar b i aren saria irabazi dute idiazab a l d ar rek Italian

I k a s t u rtea bukatu eta irailean berr i ro ere liburu artera bueltatua u rre t i k , I d i a z a b a l go haurrek badute denbora non pasa. E k a i n a re n27an hasi zen aurt e n go Uda kanpaina. E s kola egutegia amaiturik,h a u rrak etxean geratzen dira.A u kera bikaina da horiek hilabetezekintzak eginez, eduki berriak barnera ditzaten.U z t a i l a ren 22an bu-katu zen.Bi hamabostalditan egin da Uda kanpaina.N a h i a ren arabe-r a ,bi aste edo lau eman ditzakete haurrek udako ekintzetan.

A u rten 78 umek eman dute izena.Goizez aritu dira 10:30etanhasi eta bi ord u z .Goiza lagunartean eta jolasean pasatzen dute eki-men honetan parte hartzen dutenek.Hezitzaileen esanetan jolas etak i rol berriak ezagutzea da helburu nagusia.G a rrantzia berezia emandiote gainera,kanpaina honetan, e u s k a r a r i . Jolasak egiterako garaiang a z t e l a n i a r a ko joera somatzen baitute.

A d i n a ren arabera hiru talde nagusi banatu dituzte. I ñ a k i ,M a i d e r,O i h a n e,A i n a r a , I o a n a , Ixone eta Oihane aritu dira beraiekin lanean.Talde bako i t z a ren ezaugarrien araberako egitaraua prestatu dute.Z a h a rrenekin kirolek garrantzia handiagoa izango dute.Ekintza be-rritzaile gisa,desfilea izango dute.

KIROL ELKARTEA BAZKIDE BILA

Idiazabal Kirol Elkarteak bazkide berriak egiteko kanpaina jarri dum a rt x a n .E l k a rte honetan herr i ko 5 kirol talde daude: futbola (lautalde fe d e r a t u ) ;a reto futbola (mutilak eta neskak);m e n d i a ;x a kea etat x i rr i n d u l a r i t z a .K a n p a i n a ren helburua talde horientzako dirua bil-tzea da.

Bazkide egin nahi duenak Xumen eta Batzokiko tabernan aurki-t u ko ditu izena emateko orr i a k .U rt e ko 25 euro ko kuota ord a i n d ubehar da. Bazkideek Idiazabalen sarrera ordainduta egiten dire nk i rol ekitaldietara doan sart z e ko modua izango dute.D a t o rren den-b o r a l d i a n , esate baterako,A r i z ko rretan Pre fe rente mailako taldea-ren partidetara ordaindu gabe joan ahal izango dute.

U rteak badira Kirol Elkarteak bazkideak lort z e ko kanpaina egitenez zuela. E l k a rteak dei egin die idiazabaldar guztiei bazkide egin etah e rr i ko kirol taldeei laguntza emateko.

UDA KANPAINA 2005

16 • ALdAiZe 10

RZ

Uda bete-betean gaudenhonetan Ana Mariri eguzkiake r a g i n d a ko erredurak bela-rrekin nola sendatu ditzeke-gun galdetu diogu. H a u xeesan digu:

OGIA ESNEAREKINOgi xe rrak egin eta busti

esne hotzare k i n .Utzi bigundua rte eta jarri xe rrak erre d u-r a n .

TO M AT E AMoztu xe rratan tomatea

(heldua izan dadila) eta jarr ie rre d u r a n .

E R R A M UA7 err a mu hosto lehor ure-

tan jarr i , ura hartu dezateneta gero,e gosi 15 minu t u t a n .Estalita eduki 20 minutuz etaur horrekin garbitu erre d u r agasa batekin.

GEREZI ZURTOINA ETAKAMAMILA LOREA

Bota 15 gerezi zurtoin eta7-8 kamamila lore baso bat urirakinetan eta 10 minu t u ze d u k i . Ko n p resa batzuekinbusti eta igurtzi erre d u r a .G e roz eta gehiagotan egin,o rduan eta hobeto.

LILI-MALLUAna Mari AnsalasMARÍA LEIZEAGA

saski-naski

O S AG A I A K :

- 4 arr a u t z a- 150 g gurin- 200 g azukre- 200 g irin- Koilarada txiki bat legami

Banandu go rr i n goak eta zurin-go a k .Nahastu go rr i n go guztiaketa gurinaren erdia bota.O n d on a h a s t u .A z u k re a ren erdia botaeta berr i ro ondo nahastu.Beste ontzi batean, altxatu zu-r i n goak eta go rr i n goei egin die-gun bezala, bota gurina eta azu-

k re a . Bota zuringoa go rr i n go a r ipixkanaka-pixkanaka eta ondo-ondo nahastu. A z ke n i k , b o t airina eta irabiatu zentzu bere a n .

L a b e ko ontzi bat hartu etai g u rtzi gurin pixka batekin. I r i npixka bat ere bota, b i z kotxoa i-tsatsi ez dadin.Bota orea ontzih o rretara eta sartu aldez aurre-tik bero t u t a ko labera 30-35 mi-nutuz (175º gutxi gora behera).

Nahi izanez gero, d o t o re jarr id a i t e ke bizko t x o a .Guk esnegai-na jarri dugu bizko t x o a ren er-d i a n .

BIZKOTXOA ERREDUREI AURRE EGITEKO EREMEDIOAK

K a t e a ko Saninazioek azken boladanjende asko jaso ez badute ere,a s p a l d i , a s ko-ren topaleku zire n .I n g u r u ko herri eta auzo-etatik etortzen ziren bert a r a . Bi tabernabaino ez bazeuden ere, ap a rt e ko giroa iza-ten baitzen.Bisitari haien artean izaten zenJoxe Migel Iztueta, L a z k a o - T x i k i .U rte bate-an eta hurre n goan ere bertan ikus ziteke e n .Harik eta bert s o t a r a ko zuen graziak ezagunegin eta beste herri batzuetako plazetarakodeitu zioten art e.behinik behin.

1 9 5 4 ko uztailaren 31 zen eta urt e ro kolegea betetzeko asmoz, Kateara hurbilduzen lagun art e r a . Mutil bat hurreratu zi-tzaion puntuak jarr i z , t e n t a t z e ko asmoz:puntu bateko a k , b i koak eta erd i ko a k . M o-rroia omen zen, eta eskola asko koa ez izana rre n , b e rtso asko entzuna zela zirudien,e zbaitzen oso gaizki moldatzen. Dena den,b e re ahotik zetozen hitzak ez ziren osoa t s e g i n a k .Akatsak non nahi ateratzen ziz-k i o n : h o rrenbestetan entzun behar izanzuen txikitik hasita.

Lazkao-Txikik jakin zion harrek esandakoguztiari dotoreziaz aurre egiten eta entzu-tera hurbildu zire n e k , b a rre franko eginz u t e n .

M o rro i a : Mutil zarrak bazeukak bere me-j o re a . . .

Lazkao T x i k i :Kopeta oke rra tabeltza ko l o re a .Begi bistan zegok dekan balore a ,n e re moduan hi’reez haiz dotore a .

Aldamenetik jakinak ditut z u re hainbat istori,seguru asko oraindik inork esan gabeak kristori.Emakumetan kontatu arre nzuk makina bat bitoriijito batek pujatu zizun hain maite zendun Bittori.

M o rro i a : Beste bat polit askoa banin MariP i l i . . .

Lazkao T x i k i :Beiratzen zionen bat edozein mu t i l i .Esaten badidak ePetra ta Xixili,L u z a ro ezin leizkek i rekin ibili.

ARGAZKI ZAHARRA: K a n t o i ko a

zaharrak berri

ALdAiZe 10 • 17

O H A R R A : H e rr i ko baserriei buruzkoatala eta argazki zaharrari eskainitako ao s a t z e ko argazki bila gabiltza.E d o z e i ngarai eta gairi buruzko argazkiakh a rt z e ko prest gaude.H a ren kopia egineta itzuli egingo dizuegu. A r g a z k i a k ,e rredakzio taldeko ren bati eman edoU d a l e t xean utzi ditzake z u e.

Goitibeherak ez dira ez, g a u rj a i o t a ko a k . Bestela begira argazkih o n i .1 . 9 7 7 ko otsailekoa da.O r a i n-go San Blas jaietan horre l a ko go i t i-beherak nekez ikusiko ditugu.

Hona hemen argazkiko batzuk:Zutik (kaskoa duenetik hasita

eskuinetara) Inazio Urt e a g a , Jo s eMigel Ort i z , Andoni Bengo l a i n ,Rosa Guillon, Jose Luis A l u s t i z a ,Mari Paz Imaz, Maribel Lizarazu,Gema Bengolain eta Maria LuisaO y a r b i d e.

P i ko t xe a n : B a s u rto (go i t i b e h e-r a n ) , Elena Zabala,Puri Urkia etaMari Jose Mujika.

1 9 5 4 : Lazkao-Txiki Saninaziotan

“LazkaoTxikirenistorioetanoinarrituta -ko marrazkibizidunekarrakastaederra izanzuten”

E s a e ra“Oiloak kotaratzen diranean lotaratzen dana, aurrena jaikitzen da”

18 • ALdAiZe 10

iparrorratza

Liburua M e d i ku ak esan dit minbizia dudala

E g i l e a :Joxe A r a n z a b a lA rg i t a l e t xe a :E l k a rP re z i o a :1 1 ’ 4 0 €

Joxe A r a n z a b a l , minbizia zuela jakinz u e n e a n ,b e re bizipenak idazten hasi zenSustatu web blogean. Gaixotasun larr ih o rri aurre egin nahian,b e re testigantza,h a u s n a r keta eta burutazioak gizart e a re-kin ko n p a rtitu nahi izan ditu.O r a i n ,S u s-tatun argitaratutako idatzi guzti horiekliburu batean bilduta kaleratu du.

Webguneah t t p : / / w w w. s e xo lo g i a-

ze r b i t z u a . c o m

A rr a s a t e ko Udaleko Sexologia Zer-b i t z u a ren ataria da.Adin guztietako jen-deari dago zuzendua eta sexuaren edos e x u a l i t a t e a ren inguruko edozein galde-ra edo kezkari erantzuna topatzekogunea izan daiteke. Kontsulta telefo n o z ,emailez edo bulegora joanda egiteko au-kera dago eta zerbitzua euskaraz erejaso daiteke nahi izanez gero.

DISKOAH i ru t ru ku

D i s ko aren ize n a :N a f a rro a ko kantu zaharr a kA rg i t a l e t xea: M e t a kP re z i o a : 14 €

Hiru Trukuk ahalagin berezia egitendu kantu zaharrak berre s k u r a t z e ko la-n e a n .Orain arte 2 disko zeuzkaten argi-taratuta Bizkaiko kantuekin eta azke nhonekin Nafarro a koak entzuteko auke-ra eman nahi digute.

Udan Idiazabala etortzen diren haurren bizilekua ezagutzerajoan ginen Bielorr u s i a r a .E goera historiko - p o l i t i koak eta T xe r n o b i l-go zentralean izandako zorigaiztoko ezbeharrak baldintzatutakoh e rrialdea da Bielorr u s i a .Alde handia dago Minsk hiriburua etah e rri txikien art e a n . Idiazabala etortzen diren haurrak herr i e t a nbizi dira.T xe r n o b i l go zentralean izandako istripuak kutsatutako in-g u r u a n . Haur horien gurasoentzat Estatuko enpresetan lana aurki-tu ezean, bizimodua zaila da. Besterik ez dutenez lur kutsatuetane ko i z t u t a ko produktuak jaten dituzte.B i koteak egiten du lana fami-lia aurrera ateratzeko, baina familia guztiarentzat dirua ateratzeazaila da.

Hiriburuan egoera bestelakoa da.Funtzionario asko dago eta nor-malean gizonezkoak zein emakumezkoak etxetik kanpora lan egitend u t e.Baina han ere zailtasunak izaten dira.Hiriburuan bizimodua ga-re s t i a goa da.Hori dela eta,M i n s ke ko biztanleak hiritik 14 kilometro-

ra dagoen azoka batera joaten dira ero s ketak egitera.Kalitate eska-s e ko produktuak izaten dira,baina merke a go a k .H i r i b u r u ko dende-tan kanpotik ekarr i t a ko produktuak saltzen dituzte,b a i n a ,esate ba-t e r a ko txanpu pote bat ero s t e ko hileko soldataren %10 behar da.

M i n s kek bizitza kultural aberatsa du.Antzoki ederrak eta dantzaikuskizun ap a rt a k . Baina gizarte arazo larriak ere badituzte hiribu-r u a n .E t xebizitza bat eskuratzea zaila da.E t xeak erostea ia ezinezko ad a , eta familia asko larri ibiltzen da hilero alokairua ord a i n t z e ko. S o-bietar Batasunaren garaian pisuetako alokairua doan izaten zen.E rreziboak ordaindu besterik ez zuten.A s kok dena de etxe b i z i t z ae rosten zuten.

Uda gurean pasatzen duten haurrek bezala, g a i n e r a koak esko l a r ajoatea derr i go rre z koa dute 14 urte bete art e. Estatuak ko n t rol zo-rrotza egiten du, eta gurasoak behartuta daude, seme-alabak esko-lara eramatea.14 urtetik aurrera dirua duenak jarraitzen du ikasten,g a i n e r a koak ez.

BIELORRUSIAMontse Delgado

ALdAiZe 10 • 19

zeasma

G u re mundua zenbat da gure ?eta zenbat da “ mu n d u a ” ?jakin nahi nu ke nola dago e nL u rr a ren testamenduaa s kotan dirudi dago e l aerabat merke salduaBenitok badu kantu politt batb e re horretan zaindua,hor! “ g u re mundu galdua”

E s k u b i t a rrak kalean dabiltzbuilaka ta bero - b e ro,Eliza ere pankarta atzenfamilian alde edo,Michael Jakson libre daukagun a h i ko “dantza” ein ta gero.Hau ulert u ko genduke baina,burua galdu ezke ro.U l e rtzerik ez espero.

B a kea ere hitz politta da ta izatea obeaBush jaunak hortik ez dauka askohemen e ez da ord e ai l u s t re batek behin esan zuenbarka erre p i k a t z e a :“ B a kea ezta inola ereG e rrarik ez egitea,g e rra nahi ez izatea!”

Majinat gauza jun zaizkit hort i knahi dunak nahi duna lotu.Ikus dezute bertso hauekineztet nahi ezerre lort uU d a _ e t o rri da,b e ro a re bai,ta izan zazute ko n t u :B e rok berotu egiten gaitueta eroak ero t u ,Ni udan baietz (b)erotu

MUNDU BEROA EDO/ETA MUNDU EROAEgilea: Ioritz Imaz Baztarr i k aD o i n u a :“Saltarina da txepetxa eta” (Jon Sarasua)

HIZKI ZOPA

Bila itzazu hizki zopa honetan arga z k i ko etxe eta baserrien ize n ak

E A R O L A A L D E Ñ P Ñ I U EF S E R E F O P P B N M T W A ZG V B N H J U Y T D E F L I K JU M S A E I O O N D R A M U Ñ OJ W E F N J U O L B V C X S D RB T Y U Q A E G T H J Z X A Q SV T Y U N Z U B I M E N D I Z PC S D F U B B S F G H J L O P OD Z X E R F K E D A D F I N J LW A S X L T B N A V F R G U I ME E L B B G I K L I O P A F Z NI T U N M S A E I N M A R B C DO E S F G I J H L T M N O O P RP S A T U X Y Z E Z L L N U I PL L G M B B E D X A Z C D V W QK T A G F H J U K I K K O O P OJ Z S G A R R T U B Z C B I K PM I T I Z A R D Ñ A L V L S T NG G I E Y U I J H R B N C S W Q