Aktualne wyzwania dla społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw z perspektywy krajowej i europejskiej

Warszawa , 25 czerwca 2015 r.

22 Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw – co to jest?

społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (corportate social responsibility, CSR)

odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo

Przedsiębiorstwo – to część społeczeństwa, stąd:� Odpowiedzialność za środowisko� Odpowiedzialność za relacje z pracownikami� Dbanie o kulturę organizacyjną firmy

� Odpowiedzialne relacje w łańcuchu dostaw: z dostawcami, klientami, konsumentami, społeczność lokalną, inne firmy

� Angażowanie się firmy na rzecz społeczności lokalnej� Komunikowanie o swoich działaniach (raporty społeczne)

33 Standardy CSR

Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowychzbiór zasad i standardów z ró żnych obszarów: od praw człowieka, praw pracowniczyc h i bezpiecze ństwa pracy, przez kwestie dost ępu do informacji, opodatkowanie, ochron ę

środowiska i nale żytej staranno ści w działalno ści firm.

Wytyczne Global Reporting Initiative (GRI)najbardziej popularne wytyczne w zakresie raportowa nia społecznego. Zawieraj ą ogólne zasady raportowania oraz szczegółowe zalecenia odno śnie zawarto ści raportu. Najnowszy standard oznaczony jest symbolem GRI G.4.

Norma ISO 26000wskazuje narz ędzia wdra żania koncepcji CSR o charakterze uniwersalnym, jaki e mogą byćzastosowane w wielu typach organizacji – publicznych , prywatnych i non profit – niezale żnie od ich wielko ści i lokalizacji.

Norma SA8000międzynarodowa norma dot. przedsi ębiorstw dowolnej bran ży. Formułuje osiem szczegółowych warunków w odniesieniu do poszanowania praw człowie ka i praw pracowniczych.

Standardy serii AA1000dotycz ą interesariuszy i wspomagaj ą organizacj ę w procesach zarz ądzania, w tym: AA1000APS, Zasady Odpowiedzialno ści, AA1000AS, Weryfikacja, AA1000SES, Zaanga żowanie Interesariuszy.

4444

Rola administracji publicznej

Administracja rządowa w Polsce przyjmuje funkcjępośrednika między biznesem a społeczeństwem w dialogu nt. odpowiedzialności biznesu za kwestie społeczne i środowiskowe.

Działania w tym zakresie koncentrują się przede wszystkim na tworzeniu sprzyjających warunków dla przedsiębiorstw i innych uczestników rynku do podejmowania dobrowolnych zobowiązań na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Administracja rządowa stara się jednocześnie zapewnić skuteczną koordynację podejmowanych działań dostarczając partnerom platformę do wymiany wiedzy i doświadczeń.

5 Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

Pierwsze działania na rzecz powołania Zespołu do spraw CSR w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Zarządzenie Nr 38 Prezesa RadyMinistrów z dnia 8 maja 2009 r.powołuje Zespół do sprawSpołecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

2004 r.

2009 r.

6

Zespół – organ pomocniczy Prezesa Rady Ministrów

14 spotkań Zespołu (w okresie od lipca 2009 r. do lipca 2013 r.)

Grupy Robocze:• grupa ds. systemu promowania CSR w Polsce• grupa ds. odpowiedzialnych inwestycji• grupa ds. zrównoważonej konsumpcji • grupa CSR a edukacja

Sekretariat Zespołu oraz jego obsługa prowadzona jest przez DIP/MG

Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

7

Zarządzeniem nr 60 Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2013 r.

Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw zostaje zniesiony (wraz z 13 innymi zespołami)

Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

8 Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

Zespół powołany w lipcu 2014 r. przez Wicepremiera, Ministra Gospodarki jako organ pomocniczy Ministra Gospodarki

Przewodniczący Zespołu:Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pani Grażyna Henclewska

Zastępca Przewodniczącego:Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, Pan Radosław Mleczko

9 Skład osobowy Zespołu ds. CSR

Ministerstwa(15 przedst.)

KWRiST(1 przedst.)

Instytucje centralne(8 przedst.)

Org. pracodawcówZwiązki Zawodowe

(8 przedst.)

Organizacje społeczne(9 przedst.)

Organizacje Międzynarodowe

(2 przedst.)

łąłączniecznie46 cz46 człłonkonkóóww

Instytucje naukowe(3 przedst.)

10 Zadania Zespołu ds. CSR

1. Wypracowywanie rekomendacji w zakresie kierunków wdrażania zasad Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw do polityki gospodarczej kraju.

2. Tworzenie warunków dla dialogu, wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy administracją, biznesem, partnerami społecznymi oraz organizacjami pozarządowymi.

3. Dokonywanie analiz, ekspertyz, ocen

4. Promocja i upowszechnianie Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw oraz dobrych praktyk w tym zakresie

11 Tryb prac Zespołu ds. CSR

Spotkania Zespołu (4 razy w roku)

Grupy robocze:1. Grupa robocza ds. wdrażania zasad CSR2. Grupa robocza ds. zrównoważonej konsumpcji i produkcji3. Grupa robocza ds. monitorowania trendów CSR4. Grupa robocza ds. edukacji i upowszechniania CSR

Spotkania, seminaria, konferencje, wspólne projekty.

12121212 CSR w zarządzaniu strategicznym

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030

Strategia Rozwoju Kraju 2020

•Strategia Sprawne Państwo

•Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki

•Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego

•Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego

•Strategia Bezpieczeństwa Energetycznego i Środowiska

Narodowy Program Rozwoju

Gospodarki Niskoemisyjnej Krajowy

Program Reform

Programy operacyjne na lata 2014-2020 szczebla centralnego i regionalnego

Program Rozwoju

Przedsiębiorstw do 2020

13131313

CSR w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw

Wspieranie współpracy oraz wdrażania zasad CSR

Proponowane działania:

Dostosowanie systemów kształcenia formalnego do nowych trendów związanych z zarządzaniem czynnikami nie tylko ekonomicznymi, ale takżespołecznymi i środowiskowymi.

Podejmowanie działań badawczych, w tym prowadzenie, upowszechnianie i rozwój badańz zakresu CSR.

14141414

CSR w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw

Wsparcie sektora MŚP w uwzględnianiu zasad CSR w strategii rozwoju przedsiębiorstwa:

� dotarcie z usługą indywidualnego doradztwa do MŚP polegającą na wdrożeniu CSR w oparciu o uznane standardy zarządzania i raportowania danych pozafinansowych

� wsparcie MŚP w nawiązaniu kontaktów biznesowych z podmiotami, które z sukcesem rynkowym wdrożyły CSR na rynkach zagranicznych np. poprzez organizację wizyt studyjnych w celu zwiększenia potencjału eksportowego odpowiedzialnych towarów i usług

� realizacja projektów pilotażowych w zakresie inkubacji przedsiębiorstw start-up charakteryzujących się przyjęciem zasad CSR.

15151515 Aktualnie realizowane projekty z zakresu CSR

Projekty realizowane przez PARP, dla których Ministerstwo Gospodarki pełni funkcjęInstytucji Pośredniczącej:

Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialnośćbiznesu

(Szwajcarsko-Polski Program Współpracy)

Społeczna odpowiedzialność biznesu

(PO Kapitał Ludzki)

16161616 Zaangażowanie MG w inicjatywy z zakresu CSR

Wizja zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu 2050

Polski Rejestr Czystszej Produkcji i Odpowiedzialnej Przedsiębiorczości

Konkurs Raporty Społeczne

Program Fair Play

Targi CSR, konferencje, seminaria

ekonomia społeczna, polityka senioralna

1717

Konkurencyjna i innowacyjna polska gospodarka rozwija się w oparciu o kapitał społeczny

Optymalna liczba pracujących ludzi wykwalifikowanych w odpowiedzi na potrzeby rynku pracy

Nowoczesna, bezpieczna, przyjazna dla środowiska i dostępna infrastruktura

Zasoby wykorzystywane w zrównoważony sposób w całym cyklu życia

Zróżnicowana i bezpieczna energia, w dostępnej cenie, niegenerująca kosztów społecznych i środowiskowych

Przewidywalne i klarowne podejście do przedsiębiorców oparte na współpracy

Kapitał społeczny

Kapitał ludzki

Infrastruktura

Zasoby naturalne

Energia

Jakość państwa i instytucji

Wizja Zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu 2050 – etap I – raport opisujący 6 obszarów

1818

Grupy robocze w 2015 r.:

1. Innowacje społeczne

2. Zrównoważona produkcja i konsumpcja

3. Odnawialne źródła energii i efektywność energetyczna

4. CSR dla małych i średnich przedsiębiorstw

Wizja Zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu 2050 – etap IV

19

CSR w perspektywie Unii Europejskiej

20202020 Perspektywa unijna

Strategia Europa 2020

Smart growth

rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach

Sustainable growth

transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej

Inclusive growth

wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójnośćgospodarczą, społeczną i terytorialną

212121 Strategia Komisji Europejskiej dot. CSR

CSR = odpowiedzialno ść firm za ich wpływ na społecze ństwo

21

2222 Regulacje Unii Europejskiej22

2001 rok – Komisja Europejska publikuje zieloną księgę i powołuje europejskie forum

dotyczące społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR).

2006 rok – Komisja Europejska ogłasza pierwszy komunikat w zakresie społecznej

odpowiedzialności przedsiębiorstw –Europejski sojusz na rzecz CSR.

2323 Regulacje Unii Europejskiej23

2011 rokKomisja Europejska ogłasza odnowioną

strategię na lata 2011-2014 w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

Nowa definicja CSR:

„odpowiedzialność przedsiębiorstw

za ich wpływ na społeczeństwo”

2424 Strategia KE dot. CSR na lata 2011-201424

Strategia KE (2011-2014):

Podejście Komisji do CSR opiera się na założeniu, że to same przedsiębiorstwa powinny przyczyniać

się do rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

Organy publiczne powinny odgrywać rolę pomocniczą, poprzez inteligentne połączenie dobrowolnych

rozwiązań strategicznych oraz, w razie potrzeby, uzupełniających regulacji, aby promować

przejrzystość, tworzyć zachęty rynkowe dla odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw

i zapewniać odpowiedzialność korporacyjną.

252525 Udział MG i MPiPS w GWS KE ds. CSR

Grupa Wysokiego Szczebla ds. CSR

organ doradczy Komisji Europejskiej

posiedzenia 2-3 razy w roku

przedstawiciele Polski:

MG – Jacqueline Kacprzak

MPiPS – Marcin Palutko

czerwiec 2013 r. – Polska uczestniczyła w przeglądzie (peer review UK, PL, EE, BE) z którego powstało Compendium CSR

2626 Dyrektywa ws. ujawniania informacji niefinansowychi informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże spółki oraz grupy

26

Wprowadzenie obowiązku sprawozdawczości

29 września 2014 r.Rada UE przyjęła dyrektywę ws. ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (dyrektywa ta zmienia dyrektywę ws. rachunkowości 2013/34/UE przyjętą w czerwcu 2013 r.)

15 listopada 2014 r. dyrektywa została opublikowana

do 6 grudnia 2016 r. kraje członkowskie UE mają czas na transpozycję Dyrektywy do prawa krajowego

od 2017 r. pierwsze sprawozdania za obejmujące 2016 rok

2727 Postanowienia dyrektywy 2014/95/UE –rozszerzenie zakresu informacji niefinansowych:

27

1. Wymóg ujawniania w sprawozdaniu z działalności (dodatkowe oświadczenie na temat informacji niefinansowych) istotnych informacji dotyczących co najmniej kwestii:

� środowiskowych, � spraw społecznych i pracowniczych, � poszanowania praw człowieka oraz � przeciwdziałania korupcji i łapownictwu;

2. Zakres ujawnień – krótki opis modelu biznesowego jednostki, opisu polityki prowadzonej w danym zakresie, jej rezultatów oraz ryzyk i zarządzania ryzykami w kwestiach niefinansowych, niefinansowekluczowe wskaźniki wyników zw. z daną działalnością;

3. Raportowanie według wybranych przez spółki zasad (własnych, krajowych, unijnych lub międzynarodowych);

4. Podmioty objęte regulacją - jednostki zainteresowania publicznego spełniające następujące kryteria:

� średnioroczne zatrudnienie powyżej 500 osób oraz � suma bilansowa powyżej 20 mln. EUR lub przychody netto

powyżej 40 mln. EUR.

28

Wytyczne ONZ ds. biznesu i praw człowieka

• 2011 r. Rada Praw Człowieka ONZ przyjęła Wytyczne ONZ ds. biznesu i praw człowieka

• tzw. soft law, czyli miękkie prawo, zalecenia…• normatywnie Wytyczne nie tworzą nowych

zobowiązań międzynarodowych – wyjaśniają to, co wynika z obowiązujących już standardów

• mają zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw bez względu na ich wielkość, branżę, kontekst działalności, własność i strukturę

• nie ma jednego sposobu wdrażania Wytycznych, który byłby właściwy dla wszystkich

29

31 zasad podzielonych na 3 grupy (filary):

I. Obowiązek państw chronić prawa człowieka (10 zasad)

II. Odpowiedzialność biznesu w zakresie przestrzegania praw człowieka – co oznacza, że biznes powinien działać z należytą najwyższą starannością (duediligence), by zapobiegać naruszeniom PCz, ale też wskazywać korzyści jakie wynikają z ich zaangażowania na rzecz poszanowania PCz (14 zasad)

III. Zapewnienie ofiarom naruszeń PCzskutecznych środków zaradczych, sądowych i pozasądowych (7 zasad)

Wytyczne ONZ ds. biznesu i praw człowieka

30 17 Celów zrównoważonego rozwoju (SDGs)

Wybrane cele zrównoważonego rozwoju po 2015 r.:

CEL 7 : Zapewnić powszechny i nieograniczony dostęp do zrównoważonej i nowoczesnej energii

CEL 8: Wspierać zrównoważony rozwój gospodarczy, zatrudnienie i godną pracę dla wszystkich i ograniczaćwykluczenie społeczne

CEL 9: Tworzyć zrównoważoną infrastrukturęi promować rozwój „zielonego” przemysłu i innowacji

CEL 11: Budować zrównoważone, zdrowe, bezpieczne miasta, integrujące mieszkańców

CEL 12: Zapewniać zrównoważoną konsumpcjęi produkcję

CEL 13: Przeciwdziałać zmianom klimatu i ich negatywnym konsekwencjom

CEL 17: Wzmacniać i umożliwiać wdrożenie globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju

31

- długoterminowa wizja dla odpowiedzialnego biznesu

- zwiększenie możliwości dostępu do środków zaradczych

- podejście Chin do odpowiedzialnego prowadzenia biznesu

- odpowiedzialność dużych imprez sportowych

- zmiany klimatyczne w kontekście odpowiedzialnego biznesu

- prawo konkurencji a odpowiedzialne prowadzenie biznesu

- zachowanie należytej staranności w łańcuchu dostaw sektora rolno-

spożywczego

- odpowiedzialność sektora tekstylno-odzieżowego

- odpowiedzialność sektora wydobywczego

- zapobieganie i łagodzenie negatywnych skutków – odpowiedzi inwestorów

32

Szczegóły na stronie: http://mneguidelines.oecd.org/globalforumonresponsiblebusinessconduct/

333333

Departament Innowacji i PrzemysłuMinisterstwo Gospodarki

Jacqueline Kacprzak

Sekretarz Zespołu ds. Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

tel.: 22 693 54 75e-mail: jacqueline.kacprzak@mg.gov.pl