AKADEMİK BİLİŞİM 2011 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / MALATYA

AKADEMİK BİLİŞİM 2011İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / MALATYA

Akademik Bilişim 2011, 2-4 Şubat 2011 / İnönü Üniversitesi, Malatya 2

Vizyon 2023 Strateji BelgesiVizyon 2023 Strateji Belgesi, Türkiye’nin ulusal düzeyde ilk kez

yaptığı teknoloji öngörüsü panelleri ve teknoloji strateji gruplarının ortak çalışmaları sonucu ortaya çıkmıştır.

Bu proje “Teknoloji Öngörü çalışması” ile birlikte Türkiye’nin bilim ve teknoloji sistemi ile ilgili nesnel

verilerin derlenmesine yönelik “Teknolojik Yetenek”, “Araştırıcılar Envanteri” ve “Ulusal ARGE Altyapısı” başlıklı dört alt projeden oluşmaktadır.


Vizyon 2023 Strateji BelgesiBu çalışmaların sonucunda ulaşılmak istenen nokta,

Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Stratejisi’nin belirlenmesi ve bu stratejinin işe koşulmasıdır.

Vizyon 2023 Teknoloji Öngörü Çalışması, bu sonuca ulaşmak için aşamalı olarak dört ana konunun üzerinde durulması gerektiğini vurgulamaktadır.


Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları: 2003-2023 Strateji Belgesi


Bu vizyonu oluşturan öğelerden ve çalışmaya konu olan Türkiye’nin Eğitim Sistemindeki Ulusal Vizyonu ise;

Bireyin yaratıcılık ve hayal gücünü geliştiren;Bireysel farklılıkların gözetilmesi ve değerlendirilmesi ile her

bireyin özellikleri doğrultusunda en üst düzeyde kendini geliştirebildiği,

Zaman ve mekan kısıtlamalarından arınmış,Kendi özgün öğrenme teknolojilerini yaratmış ve değişim

esnekliğiyle kendini yenileme gücüne sahip,Öğrenme ve insan odaklı bir eğitim sistemine sahip olmak.


Bu vizyonu desteklemek amacıyla oluşturulan sosyo-ekonomik hedefler is 4 başlık altında toplanmıştır. Bunlar;

Belirlenecek sınai üretim alanlarında, Türkiye’nin rekabet üstünlüğü kazanarak uluslararası ticaretten ciddi bir pay alır hale gelmesi;

Yaşam kalitesinin yükseltilmesi;Sürdürebilirliği sağlanarak kalkınma ve Bilgiyi üretebilme, ekonomik ve toplumsal faydaya

dönüştürebilme yeteneğini kazanabilmemiz için bilgi ve iletişim teknolojileri altyapımızın güçlendirilmesi.


Vizyonu destekleyecek sosyo – ekonomik hedeflere ulaşmak için yetkinlik kazanmamız gereken öncelikli teknolojik faaliyet konuları 8 ana başlık altında toplanmıştır.


Vizyonu destekleyecek Teknolojik Faaliyet Konuları

Bilgi ve İletişim TeknolojileriBiyoteknoloji ve Gen TeknolojileriNanoteknolojiMekatronikÜretim Süreç ve TeknolojileriMalzeme TeknolojileriEnerji ve Çevre TeknolojileriTasarım Teknolojileri


Ulusal Bilim ve Teknoloji Strateji PolitikasıStratejik teknoloji alanlarının belirlenmesinin ardından oluşan

bilim ve teknoloji stratejisinin uygulama aşamasında iki önemli unsur dikkati çekmektedir. Bunlar;Siyasal SahiplenmeToplumsal Farkındalık


Ulusal Bilim ve Teknoloji Strateji Politikası (2)

Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme (FATİH) Projesi


FATİH Projesi22.11.2010 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma

Bakanlığı arasında imzalanan bir protokolle «Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme» (FATİH) isimli bir proje başlatılmıştır. FATİH projesi ile, Kırk bin okulda,Altı yüz bine yakın derslik,Akıllı sınıf formuna dönüştürülmesi


FATİH Projesi (2)

Evrensel Hizmet Fonu (EHF) ile finanse edilecek olan FATİH projesinin üç yılda tamamlanması öngörülmektedir.

Bu süreç içerisinde;614 bin 364 adet dizüstü bilgisayar ve projeksiyon cihazı38 bin 688 çok amaçlı fotokopi makinesi ve akıllı tahta40 bin okuldaki 620.000 derslikte öğrenim görenlerin

kullanımına sunulmuş olacaktır.


FATİH Projesi (3)

Uygulamanın ortaöğretimden ilköğretim birinci kademe ve okulöncesine doğru aşamalı bir şekilde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.


FATİH Projesinin Temel HedefiEğitim - öğretimde fırsat eşitliğinin sağlanmasıOkullardaki teknolojik altyapının iyileştirilmesi,Bilişim teknolojileri araçlarının en verimli şekilde kullanımının

sağlanması.


FATİH Projesinin Bileşenleri


FATİH ProjesiFATİH projesinin toplam bütçesi hakkında kaynaklarda 1,5

milyar TL ile 3 milyar TL arasında değişen rakamlar telaffuz edilmektedir. Burada önemli olan okta,Proje için ayrılan kaynağın, sadece donanım bileşeni ile

sınırlı kalmayıp, projenin temelinin oluşturan diğer bileşenlere de orantılı olarak dağıtılması gerekliliği,

Projenin sürdürebilirliği için de kaynak ayrılması gerekliliği


Karşılaştırmalı bir KEFE analiziVizyon 2023 stratejisinin başarıya ulaşması için

«siyasi iradenin karalılığı ve sürekliliği, devletin her kurum, birim ve çalışanının, Vizyon 2023 ve

bunu destekleyen hedefler doğrultusunda bilinçlendirilmeleri ve

toplumun her kesiminde, bilgi temelli ekonomi ve bu ekonomiyi kurmaya yönelik faaliyet ve hedefler konusunda farkındalık düzeyinin artırılması»

gibi bir takım ölçütler geliştirilmiştir. Bu temel hususların FATİH projesi için de geçerli olduğu

söylenebilir.


Vizyon 2023 Strateji Belgesi ile FATİH Projesinin Ortak Noktaları:Ülke için stratejik olan teknoloji alanlarına ve bu alanları

destekleyecek bilimsel araştırma olanlarına odaklanma,ARGE’ye kaynak ayırma,Gerekli insan gücünü yetiştirme ve bunun için gerekli kaynağı

ayırma,Siyasi sahiplenmeToplumsal katmanlarda farkındalık yaratma,Alınan sonuçları ölçmek ve değerlendirmek için süreklilik

kazandırılmış bir sistemin kurulması,Değişen sosyo-ekonomik koşullar ve uygulamadan alınan

sonuçlar dikkate alınarak sistemin belli aralıklarla gözden geçirilmesini sağlayacak bir sistemin kurulması.


İlgili Alanyazın ve Strateji Ne Diyor?Fatih projesinin uygulanması sürecince

Altyapıdan ve Sistemin büyüklüğünden

kaynaklanan bir takım sorunlar yaşanması olasıdır.


İlgili Alanyazın ve Strateji Ne Diyor? (2)

Karşılaşılabilecek bu sorunlar hakkında öngörüde bulunma ve olası çözümlerin mantıksal temellerde üretilebilmesi için karşılaştırılmalı bir KEFE analizi yapmak yararlı olacaktır.

KEFE (SWOT) analizi, herhangi bir kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun

kuvvetli ve eksik yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve engelleri saptamakta kullanılan bir tekniktir.

Bu teknik, iç ve dış etkenleri dikkate alarak, var olan kuvvetli yönler ve fırsatlardan en üst düzeyde yararlanmak ve engeller ile eksik yönlerin etkisini en aza indirecek plan ve stratejiler geliştirmek amacıyla kullanılır.

Vizyon 2023 Strateji Belgesi ve FATİH Projesinin

Bilim ve Teknoloji Açısından Kesişim Gösteren

Kuvvetli ve Eksik Yönleri ile Fırsat ve Engeller


Kuvvetli YönlerUluslararası bilim topluluğu ile yakın ilişki içinde olan bir bilim

topluluğunun varlığı.Ülkenin bilim ve teknoloji alanında öngörü yapacak, «ne?»

sorusundan «nasıl?» ve «ne zaman?» sorularına cevap arayan bir düzeye gelmiş olması.


Kuvvetli Yönler (2)

Çok yönlü geliştirmeye muhtaç olsa da; gelişen bilişim (enformasyon) ve iletişim altyapısı, teknoparklar, üniversite sanayi ortak araştırma merkezleri, özgün ürün ve üretim teknolojileri geliştirme altyapısına

sahip firmalar, ArGe teşvik mekanizmaları, sanayide ArGe yardımları ve proje destekleri gibi,

«Ulusal Yenilik Sistemi» altyapısını teşkil eden kuvvetli bileşenlerin varlığı.


Kuvvetli Yönler (3)

Sürükleyici ulusal projeler: Savunma tedarik programları, ulusal programlar, ulusal ArGe altyapısı programları, eDevlet, ULAKBİM, OkulNet gibi Ulusal enformasyon ve

iletişim altyapısı programları, büyükşehir altyapı projeleri


Eksik YönlerEğitim sisteminin araştırıcılığı ve yaratıcılığı tetikleyen bir yapıda

olmaması; araştırma ve teknoloji bilincinin eksikliği; ileti teknoloji alanlarında uzmanlaşmanın yetersizliği ve bu

alanlardaki araştırmacılar için gerekli kritik araştırıcı kitlesinin olmayışı.

Devletin, uzun vadeli Ulusal politika ve stratejileri hayata geçirmek için, başta bilgi temelli topluma dönüşüm sürecinin itici gücü olan enformasyon ve iletişim teknolojileri alanında olmak üzere,

sanayileşme ve teknoloji geliştirme çalışmalarını kamu tedarik politikalarıyla desteklemede yetersiz kalması;

uzun vadeli ve büyük ölçekli tedarik programlarında uygulanacak ArGe’ye dayalı tedarik mekanizmalarının yetersizliği.


Eksik Yönler (2)

Kamuoyunun ve kamuoyunu yönlendiren odakların, ülkenin bilim ve teknoloji geleceğine ilişkin konularda yeterli

duyarlılık ve iradeye sahip olmaması; bilim ve teknoloji alanındaki çalışmaları yönlendirecek,

hızlandıracak ve sisteme geri besleme verecek tartışmaların ilgili tüm kesimlerin katılımıyla yapılmasını sağlayacak sistem ve mekanizmaların olmaması.


Eksik Yönler (3)

Hazırlanmış politika ve strateji dokümanlarının yürüyen süreçlerle ilişkilendirilmemesi;

toplumun her kesiminde, sorunları çözmekten ziyade tespite yönelik bir yaklaşımın yaygınlığı.

Kurumlar arası görev, yetki ve sorumluluk paylaşımı, iş birliği, eşgüdüm kurumsal öğrenme gibi hususlardaki

gelişmelerin yetersiz kalması; bireysel yaklaşım ve kaygıların baskın olması; organizasyon ve takım çalışması eksikliği.


Eksik Yönler (4)

Ölçme ve denetim mekanizmalarının yetersizliği, sağlıklı veri ve istatistiki bilgi oluşturmada görülen zaafiyet; ülke genelinde ve her alanda bilgi ve verilerin toplanması,

depolanması, işlenmesi ve herkesin kullanımına açılmasını sağlayacak Ulusal ağ yapı ve veritabanlarının yetersizliği.


FırsatlarAvrupa Birliği üyeliği perspektifi ve başta Avrupa Birliği 6.

Çerçeve Programı olmak üzere çeşitli uluslararası fonlardan yararlanma olanağı.


EngellerDünyada bilim ve teknolojideki hızlı gelişime ayak

uyduramama.

Sonuç ve Öneriler


Sonuçlar ve ÖnerilerBilgi toplumuna geçiş için bir yol haritası olması açısından

«Ulusal Teknoloji ve Bilim Politikası Strateji Belgesi» büyük bir öneme sahiptir.

Bunun yanında FATİH projesinin uygulaması aşamasında izlenebilecek bir strateji belgesi olması açısından da ayrıca önem arz etmektedir.


Sonuçlar ve Öneriler (2)

Bilim ve teknoloji stratejilerinin uygulama aşamasında siyasi aşamasında siyasi sahiplenme ve toplumsal farkındalığın yaratılması unsurları başarıyı yakalayabilme ve sonuca ulaşma açılarından oldukça önemlidir.

Bu durum Vizyon 2023 strateji belgesi için önemli olduğu kadar FATİH projesi için de önemlidir.


Sonuçlar ve Öneriler (3)

Vizyon 2023 ve FATİH projesinin ortak noktalarından hareketle, FATİH projesinin başarılı olabilmesi için Vizyon 2023 strateji belgesine yönelik olarak yapılan eleştirilerin dikkate alınmasının önemli olduğunu ileri sürülebilir.


Teşekkürler…

Akgün, E., Yılmaz, E. O. ve Seferoğlu, S. S. (2011). Vizyon 2023 strateji belgesi ve fırsatları artırma ve teknolojiyi iyileştirme hareketi

(FATİH) projesi: Karşılaştırmalı bir inceleme. XIII. Akademik Bilişim Konferansı (AB11), 2-4 Şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya.

.Akgün, E., Yılmaz, E. O., & Seferoğlu, S. S. (2011). Vision 2023 strategy document and increasing opportunities and improvement of

technology project: A comparative analysis (in Turkish). XIII. Academic Informatics Conference (AB11), February 2-4, 2011, Inonu University, Malatya.

Documents

AKADEMİK BİLİŞİM 2011 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / MALATYA