Upload
vanminh
View
255
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
978
9006
6430
53
Ajo
dakt
Topo
grafi
e
Wer
eld
Aar
drijk
skun
de
Gro
ep 8
Ant
woo
rden
Zelfs
tand
ig w
erke
n
Dit
antw
oord
enbo
ekje
hoo
rt b
ij he
t gel
ijkna
mig
e w
erkb
oek
van
de s
erie
To
pogr
afi e
van
Ajo
dakt
. Dit
mer
k be
staa
t uit
een
verz
amel
ing
gebr
uiks
-vr
iend
elijk
e en
voo
rdel
ige
oefe
nboe
kjes
voo
r gro
ep 3
t/m
8 w
aarm
ee d
e le
erlin
gen
alle
rlei v
aard
ighe
den
effi c
iënt
inoe
fene
n. M
et d
it an
twoo
rden
boek
ka
n de
leer
ling
zelf
zijn
ant
woo
rden
in h
et w
erkb
oek
naki
jken
.
Ajod
akt m
aakt
dee
l uit
van
Thie
meM
eule
nhoff
Zel
fsta
ndig
wer
ken
(Z).
Dit
best
aat u
it ee
n gr
oot a
ssor
men
t lee
rmid
dele
n vo
or a
lle le
erja
ren.
O
p on
ze Z
-site
vin
dt u
al o
nze
uitg
aven
: ww
w.z
elfs
tand
ig-w
erke
n.nl
AardrijkskundeTopografie
Wereld
Colofon
Auteur
Mariska Jeuring
Redactie
Mariska Vonk, tekst en redactie
Vormgeving
Lasso CS, Eindhoven – omslag
Van Wermeskerken, Apeldoorn –
binnenwerk
Opmaak
PrePressMediaPartners, Wolvega
Illustraties
Lasso CS, Eindhoven – omslag
ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs,
Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger
Onderwijs
Meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze
leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl of via onze klantenservice
(088) 800 20 17
ISBN 978 90 06 64305 3
Eerste druk, eerste oplage, 2010
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2010
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,
door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond
van artikel 16 Auteurswet j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl., dient men
de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting
Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB
Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze
uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16
Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie
over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs
zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de
wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te
kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Deze uitgave is voorzien van het
FSC-keurmerk. Dit betekent dat de
bosbouw voor het gebruikte papier
op een verantwoorde manier heeft
plaatsgevonden.
2
Taak 1 De wereld is groot
4
Rusland, Turkije en Indonesië
Europa en Oceanië
5
Azië
Oceanië
Europa
Afrika
Zuid-Amerika
Noord-Amerika
Antarctica
Ecuador
Zuid-Amerika
3
Taak 2 Wereldlanden
1
Eigen antwoord
3
Eigen antwoord
Langgerekt: Chili, Togo, Benin, Vietnam
Kaarsrechte grenzen: Algerije, Libië, Egypte, Sudan, Mauritanië, Mali, Niger,
Tsjaad, Verenigde Staten
Veel losse eilanden: Indonesië, Filipijnen, Micronesia
4
India – Azië
Argentinië – Zuid-Amerika
Frankrijk – Europa
Mexico – Noord-Amerika
Nieuw-Zeeland – Oceanië
Tanzania – Afrika
Antarctica
5
Bijvoorbeeld:
a: Albanië, Algerije,
b: België, Brazilië,
c: China, Canada,
d: Duitsland,
Denemarken,
e: Ecuador, Ethiopië,
Egypte,
f: Filipijnen, Finland,
g: Gambia,
Griekenland,
h: Honduras, Hongarije,
i: Ierland, Iran,
j: Japan, Jamaica,
k: Kenia, Kroatië,
l: Letland, Laos,
m: Marokko, Mexico,
n: Nederland, Nepal,
o: Oostenrijk,
p: Polen, Pakistan,
r: Rusland, Roemenië,
s: Suriname, Spanje,
t: Tanzania, Turkije,
u: Uruguay, Uganda,
v: Verenigde Staten,
Vietnam,
w: Wit-Rusland,
z: Zuid-Afrika, Zweden
4
De aardbolTaak 3
1
b
Zuid-Amerika, Afrika en Azië
c
Noordelijk halfrond: Europa, Noord-Amerika
Zuidelijk halfrond: Oceanië, Antarctica
2
a
Zuid-Amerika: Ecuador, Colombia, Brazilië
Afrika: Gabon, Kongo, Democratische Republiek Kongo, Uganda, Kenia,
Somalia
Azië: Indonesië
b
Colombia − Ecuador − Indonesië
Colombia − Ecuador − Polynesië
Gabon − Democratische Republiek Kongo − Uganda
Gabon − Kongo − Democratische Republiek Kongo
3
noordelijk halfrond
zuidelijk halfrond
noordelijk halfrond
4
João
5
blauw: China, Nederland, Vietnam, India, Spanje, Canada, IJsland, Thailand,
Afghanistan, Mexico, Venezuela
rood: Zuid-Afrika, Chili, Australië, Argentinië, Peru, Uruguay
Colombia, Kenia, Indonesië, Uganda en Brazilië
Ze liggen op de evenaar en hebben zowel een deel op het noordelijk halfrond
als een deel op het zuidelijk halfrond.
5
LeertaakTaak 4
Leertip 2
Oceanië, Azië, Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika
Afrika
Leertip 5
Noord-Amerika noordelijk halfrond
Antarctica zuidelijk halfrond
Grote Oceaan beide
Noordelijke IJszee noordelijk halfrond
Azië beide
Oceanië zuidelijk halfrond
Atlantische Oceaan beide
Afrika beide
Europa noordelijk halfrond
Zuid-Amerika beide
Indische Oceaan beide
6
De wereld vanuit een satellietTaak 5
1
Voorbeeldantwoorden
Werelddelen Oceanen Landen LandschappenEuropa
Azië
Afrika
Noord-Amerika
Zuid-Amerika
Oceanië
Antarctica
Atlantische Oceaan
Grote Oceaan
Indische Oceaan
Australië
India
Indonesië
IJsland
meer mogelijkheden,
ter beoordeling van
de leerkracht
woestijn
tropisch regenwoud
landijs
hooggebergte
2
satellietfoto luchtfotoa Amsterdam ×
b Zwarte Zee × ×
c Alpen × ×
d Noord-Amerika en Afrika ×
e Eiffeltoren ×
f heel Australië ×
g Sardinië × ×
h de Rijn ×
3
Omcirkelen: telefoon, televisie, spionage, bekijken van milieuverontreiniging,
weersvoorspellingen, maken van landkaarten, internet
4
Eigen antwoord
5
Antarctica Europa Noord-Amerika
fout fout Zuid-Amerika
7
Hoog en laagTaak 6
1
westkust Noord- en Zuid-Amerika, Indonesië, Himalaya, Japan, Filipijnen,
Nieuw-Zeeland, Italië, IJsland, midden van de Atlantische Oceaan
2
1 Himalaya
2 Andesgebergte
3 Rocky Mountains
4 Alpen
5 Atlasgebergte
3
Er zijn grote/kleine hoogteverschillen op de aarde.
Het grootste deel van het landoppervlak ligt boven/onder de 100 m boven
zeeniveau.
De Himalaya, het hoogste gebergte van de wereld, ligt in het werelddeel
Zuid-Amerika/Azië.
Een deel van/heel Nederland ligt onder zeeniveau.
Nederland is het enige/niet het enige land dat voor een deel onder zeeniveau
ligt.
5
1 Himalaya
2 Rocky Mountains
3 vulkaan
4 Jakarta
lava
Lava is vloeibaar gesteente dat uit een vulkaan stroomt of spuit (ín de vulkaan
heet het nog magma).
8
LandschappenTaak 7
1
Een groot deel van het aardoppervlak bestaat uit water. Dat water geeft de
blauwe kleur aan de aarde.
3/10 water en 7/10 land
5/10 water en 5/10 land
7/10 water en 3/10 land
9/10 water en 1/10 land
2
Egypte – woestijn
China – hooggebergte
Indonesië (Ind) – tropisch regenwoud
Groenland (Gr) – landijs
Canada (Ca) – toendra
Duitsland (Du) – loofwoud
3
De belangrijkste reden van deze verschillen is de stand ten opzichte van de
zon. De zonnestralen zijn rond de evenaar veel sterker dan op bijvoorbeeld
de Noordpool of de Zuidpool. Hierdoor ontstaan verschillen in het klimaat en
dus ook in het landschap.
4
In Australië ligt ook een woestijn. waar niet waar
Als het in Nederland zomer is, dan is het in Argentinië
winter. waar niet waar
Rond de evenaar groeien geen planten en bomen. waar niet waar
Koeien en schapen grazen alleen op vlak land. waar niet waar
Hoe verder van de evenaar, hoe kouder. waar niet waar
5
C
A
E
D
B
9
LeertaakTaak 8
Leertip 2
a
Alpen: Europa, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, Italië
Rocky Mountains: Noord-Amerika, Verenigde Staten, Canada
Himalaya: Azië, China, India, Nepal, Pakistan, Butan
Pyreneeën: Europa, Frankrijk, Spanje
Atlasgebergte: Afrika, Marokko, Algerije
Andesgebergte: Zuid-Amerika, Chili, Argentinië, Bolivia, Peru, Ecuador,
Colombia
b
Azië / China: Himalaya
Europa / Zwitserland / Oostenrijk /
Frankrijk / Spanje / Italië: Alpen
Zuid-Amerika / Ecuador /
Peru / Bolivia / Chili: Andesgebergte
Afrika / Marokko / Algerije: Atlasgebergte
Noord-Amerika / Verenigde Staten: Rocky Mountains
Leertip 4
2 keer
10
KlimaatTaak 9
1
Onderstrepen: zon, zeeën, bergen
2
minder -10−0 °C 0−10 °C 10−20 °C 20−28 °C 28 °C of
dan -10 °C meer
Nederland
Indonesië
Verenigde Staten
Sudan
Italië
Rusland
3
46,3 °C
57,7 °C
68,1 °C
-33,7 °C
-58,6 °C
-89,2 °C
4
Zuid-Amerika, Afrika en Azië
Zuid-Amerika: Brazilië, Colombia, Peru, Suriname
Afrika: Liberia, Sierra Leone, Nigeria, Kameroen
Azië: Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Vietnam
5
rood: Jakarta, India, Lagos, Brazilië
geel: Egypte, Saudi-Arabië, Libië, Somalia, Afghanistan
blauw: Noorwegen, Vancouver, Verenigd Koninkrijk
paars: Rusland, Groenland, Canada
klimaatverandering
× ×
×× ×
×
×
× × × ×
11
Bevolking en religiesTaak 10
1
2,3 per seconde
Nee
China
Europa
Verenigde Staten
Indonesië
India
2
China: Beijing, Tianjin, Shanghai, Hongkong, Shenyang
Verenigde Staten: New York, Los Angeles, San Francisco, Chicago
India: Mumbai, Kolkata, Delhi, Hyderabad, Bangalore, Chennai
Europa: Londen, Parijs, Moskou, Sint Petersburg
Zuid-Amerika: Rio de Janeiro, São Paulo, Buenos Aires, Santiago, Lima,
Bogotá, Caracas
4
waar niet waarDe islam is groter dan het christendom.
Natuurgodsdiensten komen alleen in Afrika en
Zuid-Amerika voor.
Bijna alle hindoes wonen in India.
In Europa wonen de meeste katholieken in het zuiden.
Boeddhisme vind je vooral in Oceanië.
5
1 boeddhisme
2 Los Angeles
3 islam
4 Moskou
5 Indonesië
6 Israël
moskee
een gebedshuis van de islam
×
×
×
×
×
12
Arm en rijkTaak 11
1
rijk
arm minder arm minder rijk rijkNigeria Marokko Thailand Saudi-Arabië
Tanzania Oekraïne Argentinië Zwitserland
Bangladesh Irak Nieuw-Zeeland
Turkije
2
Doordat er veel (burger)oorlogen en bijvoorbeeld hongersnoden zijn (als de
oogst mislukt), zijn de landen en veel inwoners ervan arm.
3
1 Wieke
2 Carina
3 Wieke
4 Leonie
4
Suriname is een rijk land niet waar → dr
Je kunt niet op vakantie gaan naar arme landen niet waar → in
Nederland geeft ontwikkelingshulp aan landen
in Afrika waar → kw
In rijke landen bestaat geen armoede niet waar → at
De landen in Europa zijn niet allemaal rijk waar → er
drinkwater
Inwoners van rijke landen krijgen drinkwater meestal gewoon uit de kraan.
In arme landen is lang niet al het water schoon genoeg om te drinken. Soms
moeten mensen kilometers lopen om aan drinkwater te komen.
5
2
3
1
13
Klimaat, bevolking, religies, arm en rijk
Taak 12
1
Marokko
Afrika
minder arm
20−28 °C
islam
2
Zuid-AmerikaBrazilië
Chili
Colombia
Suriname
AfrikaKongo
Nigeria
Marokko
Ethiopië
AziëIndia
Israël
Japan
Turkije
rood: Nigeria en Ethiopië
groen: Israël en Japan
omcirkeld: Colombia, Kongo, Nigeria, Ethiopië
3
Nigeria en Ethiopië
Ja, als het bijvoorbeeld heel lang droog blijft en er geen neerslag valt. De grond
is dan niet vruchtbaar of de oogst mislukt. Daardoor is er niet genoeg voedsel.
4
Dichtbevolkte gebieden zijn rijk.
Dichtbevolkte gebieden hebben een heet klimaat.
Indonesië is voor een groot deel islamitisch.
In Nederland wonen alleen moslims (aanhangers van de islam) en
christenen.
5
1 Pakistan − 20-28 °C − islam − minder arm
2 Argentinië − 0-20 °C − christendom/natuurgodsdienst − minder rijk
3 Zweden − 0-10 °C − christendom − rijk
4 Australië − 10-28 °C − christendom − rijk
5 China − 0-25 °C − boeddhisme − minder arm
China
Eigen antwoord
14
VerkeerTaak 13
2
Bloemen: vliegtuig, omdat het snel gaat en de bloemen dan goed blijven.
Auto’s: schip, omdat er veel auto’s tegelijk op het schip meekunnen.
Dat maakt het vervoer uiteindelijk goedkoper.
Gas: pijpleiding, omdat dat het snelst en veiligst is.
Boeken: vrachtauto, omdat die vaak in een winkel of bij scholen moeten
worden afgeleverd. Dan is een vrachtauto het makkelijkst.
3
1 De wegen zijn slecht, er zitten veel gaten en scheuren in.
2 Het is er erg druk. Ook fietsers en wandelaars maken gebruik van de weg.
Het zou gevaarlijk zijn om zo hard te rijden.
5
4 Kolkata – 6 Jakarta – 3 Bagdad – 1 Montreal –
5 Bangkok – 7 Sydney – 2 Rome
15
EnergieTaak 14
1
aardolie: Verenigde Staten, Saudi-Arabië en Rusland
aardgas: Verenigde Staten en Rusland
steenkool: Verenigde Staten en China
2
a
Verenigde Staten, Europa, Japan en China
b
China en Japan
Er wonen veel mensen en veel mensen hebben bijvoorbeeld ook een auto.
Voor benzine is olie nodig.
3
a
zon, wind en water
Zonne-energie, windenergie, waterkracht.
Samen noem je dat duurzame energie.
b
1 fiets − Je produceert geen uitlaatgassen. Je zorgt zelf voor de energie die
nodig is.
2 trein − De trein vervoert veel mensen tegelijk. Daardoor is de vervuiling
per persoon minder groot.
3 auto − Een auto gebruikt benzine en stoot uitlaatgassen uit.
4 vliegtuig − Een vliegtuig de lucht in krijgen en daar houden kost heel
veel energie. De uitlaatgassen (een vliegtuig gebruikt kerosine) zijn heel
vervuilend.
5
1 pijpleiding
2 kerosine
3 aardolie
4 Mexico
5 China
6 Polen
7 Australië
diamant
16
ToerismeTaak 15
1
Eigen antwoord.
Eigen antwoord.
Eigen antwoord.
1 auto, trein, vliegtuig
2 auto, boot, fiets
3 auto, trein
4 vliegtuig
5 auto, trein
6 vliegtuig
2
Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Bangladesh, India, Sri Lanka en zelfs
landen in Afrika
3
1 Colloseum, Pantheon, Sint-Pieterskerk
2 Acropolis, verschillende tempels, strand
3 piramides, Abu Simbel, strand
4 Jama Masjid-moskee, Rode Fort van Lal Qila
5 Chinese muur, Plein van de Hemelse Vrede
6 Borobudur, strand
7 Sydney Opera House, Sydney Aquarium, strand
8 strand, tropisch regenwoud, Christus de Verlosser (standbeeld in
Rio de Janeiro)
9 Witte Huis (woning president), Capitool (regeringsgebouw)
10 Marrakesh (mooie stad), strand
11 Camp Nou (voetbalstadion FC Barcelona), Sagrada Família (beroemde
kerk), strand
12 tulpen, molens, Deltawerken, musea, strand
4
Europa, Azië en Noord-Amerika
tussen 800.000 en 1 miljoen
tussen 10 en 20 miljoen
tussen 60 en 70 miljoen
5
Taj Mahal: India − Azië
Piramide van Cheops: Egypte − Afrika
Machu Picchu: Peru − Zuid-Amerika
Eiffeltoren: Frankrijk − Europa
Golden Gate Bridge: Verenigde Staten − Noord-Amerika
17
Op reis of aan het werk?Taak 16
1
Onderstreept: Chicago, Mexico-Stad, Los Angeles, Montréal.
2
China en Rusland
Saudi-Arabië en Australië
China en Australië
Rusland en Saudi-Arabië
3
San Francisco ligt in de staat Californië waar → RO
San Francisco ligt aan de Atlantische Oceaan waar → SEN
Het gebergte vlak bij San Francisco heet het
Andesgebergte niet waar → VE
Vanaf Nederland is het langer vliegen naar
San Francisco dan naar New York waar → LT
Roosevelt
Er zijn twee presidenten van de Verenigde Staten geweest met de naam
Roosevelt: Theodore Roosevelt en Franklin Delano Roosevelt
4
India, Indonesië, Iran, Irak, Israël
Zuid-Afrika, Peru, Australië, China, de Verenigde Staten, Rusland, Indonesië,
Canada
China
Rusland
België
Egypte
Australië
5
Marokko, Zuid-Afrika, Suriname, Nederland
Nederland
18
Herhalingstaak ATaak 17
1
1 Noord-Amerika
2 Afrika
3 Noordelijk IJszee
4 Oceanië
5 Indische Oceaan
6 Zuid-Amerika
7 Europa
8 Atlantische Oceaan
9 Azië
10 Grote Oceaan
11 Antarctica
2
a Himalaya
b Andesgebergte
c Rocky Mountains
d Alpen
e Atlasgebergte
3
evenaar
4
groen: China, Mexico, India
rood: Chili, Australië, Zuid-Afrika
geel: Brazilië, Kenia, Indonesië
5
1 Noord-Amerika
2 euro
3 Indische Oceaan
4 Indonesië
5 China
6 Antarctica
7 Andesgebergte
8 satelliet
mondiaal
Over de hele wereld genomen, wereldomvattend.
19
Herhalingstaak BTaak 18
1
1 China
2 Indonesië
3 India
4 Brazilië
5 Rusland
6 Verenigde Staten
7 Saudi-Arabië
8 Marokko
9 Canada
10 Zuid-Afrika
2
a Turkije: rijk − islam
b Vietnam: arm − boeddhisme
c Australië: rijk − christendom
d Egypte: arm − islam
e Portugal: rijk − christendom
3
E India
C Noorwegen
A Frankrijk
D Nigeria
B Rusland
4
Voorbeeldantwoorden
Aardolie: Rusland, Saudi-Arabië, Verenigde Staten, Mexico, China, Iran.
Aardgas: Rusland, Verenigde Staten, Iran, Canada.
Steenkool: Verenigde Staten, China, Australië, India.
Windenergie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken.
Zonne-energie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken.
5
1 Java 5 Tokyo
2 Australië 6 Polen
3 Kaapstad 7 Antarctica
4 India
Jupiter
Een van de planeten (de grootste) uit ons zonnestelsel. De aarde is ook een
van die planeten.
20
Toets 1
2
1 Azië/Mongolië
2 Noord-Amerika/
Verenigde Staten
3 Zuid Amerika/Brazilië
4 Oceanië
5 Azië/China
6 Antarctica
4
a Indische Oceaan
b Atlantische Oceaan
5
Europa − Atlantische Oceaan −
Zuid-Amerika − Grote Oceaan −
Oceanië − Indische Oceaan −
Afrika − Atlantische Oceaan −
Zuid-Amerika − Europa
(Zuid-Amerika bezocht hij dus 2 keer!)
Brazilië
Chili
Australië
Zuid-Afrika
21
Toets 2
2
1 Egypte
2 Canada
3 Zuid-Afrika
4 Indonesië
5 IJsland
6 India
4
a Caribische Zee
b Zwarte Zee
5
Bord 1: Afrika, op het meest westelijke puntje
Bord 2: Australië, aan de westkant in het midden
Bord 3: Europa, ongeveer ter hoogte van Moskou
22
Toets 3
2
1 China
2 Nieuw-Zeeland
3 Tanzania
4 Mexico
5 Finland
6 Turkije
3
bruin: China, India en Europa
rood: het midden van Noord-Afrika, en eventueel het oosten van India en een
deel van Saudi-Arabië en Jemen
4
Egypte − islam
Verenigde Staten − christendom
India − hindoeïsme
China − boeddhisme
5
China, Vietnam, Thailand, Laos, Cambodja, Japan
Ethiopië, India, Nigeria, Tanzania
Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, Polen, Rusland, Estland, Letland,
Litouwen, Oekraïne, Wit-Rusland, Canada
23
Toets 4
2
1 Saudi-Arabië
2 Suriname
3 Australië
4 Chili
5 Polen
6 Rusland
3
rood: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, China, Japan en Frankrijk
blauw: Nederland, Rusland, Verenigde Staten
4
Indonesië: Borobudur − Java
China: Chinese muur − Beijing
Italië: Sint-Pieterskerk − Rome
Verenigde Staten: Witte Huis − Washington
5
Zilver: Mexico, Peru, Indonesië, China en Australië
Strandvakantie: diverse mogelijkheden.
Schiphol: diverse mogelijkheden.