Ahlin Yanant Journal (No 5)

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    1/84

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    2/84

    wm0efcHt,f'Dwm

    aZmfaZmfxGef;

    wGJbuft,f'Dwm

    &Jjrifhausmf

    xkwfa0ol

    okawoeESifh avhvma&;Xmevl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD (XmecsKyf)

    P.O Box (294)

    Chiang Mai University Post OfficeChiang Mai, 50202, Thailand

    T*sme,ftm; aemfa0;jrefrmaumfrwD(Norwegian Burma Committee). &HyHkaiG axmufyHhulnDrSKjzifh

    vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD/ okawoeESifhavhvma&;Xme uxkwfa0jzef@csdygonf?

    http://www.dpnsburmese.org

    http://ahlinyanant.wordpress.com

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    3/84

    1

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf

    t,f'Dwmhwifjycsuf

    'Drdkua&pDtoGiful;ajymif;a&; zGH@+zdK;a&;ESifh EdkifiHwuma&;&mrsm;udk tav;uJ

    azmfjyonfh tvif;&eH@*sme,fudk pmzwfolrsm;vufxJ rxnfhEdkifcJhonfrSm =um+yD jzpfonf? odk@aomf ,ck trSwf(5)udk pDpOfaecsdefrSmawmh wleD&Sm;ESifh tD*spfwGif tm%m&Siftpdk;&rsm; jyKwfusoGm;+yD;/ tm&yfurBmtESH@ vlxktHkuGr_rsm; ay:xGufvmaeonf?q,fpkESpf ESpfck=um wurBmvHk; vlxkv_yf&Sm;r_rsm; arS;rSdefae&mrS 21-&mpk 'Drdkua&pDvd_if;opf jyef0ifvmcsdef jzpfonf? 'Drdkua&pDvqkwf&ufrsm;rS 'Drdkua&pDvqef;&ufrsm;odk@ jyefa&mufcsdefwGif wdkufwdkufqkdifqdkif tvif;&eH@udk pmzwfy&dwfowfxH jyefxnfhay;Edkifjcif; jzpfonf?

    vGefcJhaomESpfESpfausmfu uG,fvGefoGm;onfh [m;AwfwuUodkvf EdkifiHa&;ody`HygarmuQ qrfrsL&,fvf[efwifwef&Jtvkdt& urBmwGif 'Drdkua&pDvd_if;}uD;oHk;vd_if; jzpfay:cJhonf? yxrvd_if;rSm 1828 rS 1926 ckESpftwGif; taemufOa&myeJ@ tar&duwGifA[dkjyK jzpfay:cJhonf? 'kwd,vd_if;rSm 1943 rS 1962 ckESpftwGif; *smr%D/ *syef ppfH_;EdkifiHrsm;wGif A[dkjyK+yD; jyifyaz;rr_jzifh jzpfay:cJhonf? wwd,vd_if;u 1974 ckESpf ay:wl*DEdkifiHrSpwif+yD; 1990 txd wpfygwDtm%m&Sif EdkifiH(30)ausmf +ydKuscJhonfh 'Drdkua&pDvd_if;vHk;}uD; jzpfonf?

    vd_if;wpfckay:+yD;wdkif; aemufjyefvd_if;&dkufcsufrsm; (reverse wave) udk }uHK&onf[k qifrsL&,fvf[efwifwef u qdkonf? wenf;qdk&&if 1990 ESif@ 2010 ckESpftxd q,fpkESpf ESpfckausmftwGif; tar&duefEdkifiHtygt0if vpfb&,f'Drdkua&pD vrf;a=umif;rSm pdefac:r_trsKd;rsKd;udk &ifqdkifae&onf? z&efppfzlul;,m;rm; u ordkif;ed*Hk;t,ltqeJ@ ppfat;acwf+yD;qHk;r_udk vpfb&,f'Drdkua&pDatmifyGJ[k oHk;oyfayr,fh/urBm@'Drdkua&pDvrf;a=umif;u olajymovdk wu,f rajzmif@jzL;EdkifcJ@? tm%m&Sifwdk@.&kef;uGr_/ t=urf;zuf0g'/ vlrsKd;a&;jy\em/ t*wdvdkufpm;r_/ qif;&Jcsrf;omuGm[r_/

    enf;ynmuGm[csuf/ EdkifiHpHkaumfydka&;&Sif;wkd@. vuf0g;}uD;tkyfr_/ obm0ywf0ef;usifponfh jy\emrsm;u urBm@'Drdkua&pDvrf;a=umif;udk ae@pOf zdtm;ay;aeonf?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    4/84

    2

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    *vdkb,fvdkufaZ;&Sif;uvnf; tcGifhtvrf;rsm;ESifhtwl jy\emaygif;pHk o,fvma=umif; jrifawG@ae=u&onf? 21 &mpk yxrq,fpkESpf aemufydkif;tcsdefumvrsm;YurBmhpD;yGm;a&;usqif;r_ &Dquf&Sif; 0ifvmcJhonf? pD;yGm;a&;&Dquf&Sif;ESifhtwltm%m&SifEdkfifiHawGrSm zdESdyfr_awG ydk&SdcJh+yD; 'Drdku&ufwpf &Dquf&Sif; 0ifaecsdef[k qdk=u&rnf?

    odk@aomf 2011 Zefe0g&D (15)&uf wleD&Sm; tm%m&Sif beftvDudk jzKwfcscJhonfh py,fzl;awmfvSefa&;u tm&yfurBmudk v_yfEd_;vdkufEdkifcJhonf? aemufquftjzpf

    tD*spf (18)&uf=umawmfvSefa&;ESifh orw rlbm&wfcfudk jzKwfcsEdkifr_u wurBmvHk;udk'Drdkua&pD todpdwfawG Edk;=um;zdk@ xyfI vH_@aqmfay;vdkufonf? q,fpkESpf ESpfckt=umvlxkyg0g pef;vmbfndK;+yD; ,Hk=unfpdwfrsm; avsmhyg;a00g;ae&mrS/ 'Drdku&ufwpf pwkwvd_if; tm&yfurBmrS p ay:xGufvmjcif; jzpfonf?

    xl;jcm;wmu xkd 'Drdkua&pDvd_if;opf v_yf&Sm;r_rsm;wGif vli,fxkESifh todynm. tcef;uu ta&;ygvmonf? tm&yfvli,frsm;u wGpfwmESifh az@pfbGwfcf vlr_uGef,ufrsm;ay: Y pkpnf;+yD;/ qENjyyGJrsm;udk pwifEdkifcJhjcif; jzpfonf? t,fvf*sm;ZD;,m;

    kyfoHvdk rD'D,m. wm0efausr_a=umifh wurBmvHk;u tD*spftm%m&SifjyKwfusa&; 0dkif;0ef; zdtm;ay;EdkifchJjcif; jzpfonf? vlxkawmfvSefa&;topftwGuf todynmESifhtwlurBm=unfh =unfhjrifEdkifwJ@ vli,frsm;rsm; ay:xGufa&;u ta&;}uD;vmonf?

    xdk 21 &mpk 'Drdkua&pDvd_if;opfu jrefrmEdkifiHudkvnf; taES;ESifhtjref rkcsul;pufrnfom jzpfonf? aea&mifudk vuf0g;jzifh umxm;I r&? tvif;&eH@*sme,fu,ckvd_if;opfrSm yg0ifr,fh jrefrmh'Drdkua&pDa&;twGuf taxmuftuljzpfap&ef EdkifiHwum 'Drdku&ufwkdufaZ;&Sif; jzpfpOfrsm;/ t,ltqrsm;ESifh tawG@t}uHKrsm;udk wwfEdkif

    orSs jrLwpfr_efoJwpfyGifhpm jyefvnfwifjyay;aejcif;om jzpfygonf?tu,fI tvif;&eH@ pmrsufESmrsm;wGif a0g[m&zvS,f&m tqifracsmr_/

    toHk;tE_ef; rajyjypfr_/ vdktyfonfhae&mrsm;wGif t*Fvdyfa0g[m&udk wdkufdkuf azmfjy&r_/owfyHkjy\em ponf ponfrsm; &Sdygu t,f'Dwmrsm;wGif wm0ef&Sda=umif; 0efcHygonf? 'Drdkua&pDjrif@wifa&;vkyfief;rdk@ pmzwfolrsm;u em;vnfay;Edkifrnf[k ar#mfvifhrdygonf?

    tvif;&eH@*sme,ftaejzifh EdkifiHwumtajymif;tvJrsm;udk vufvSrf;rDorSs

    qufvuf }udK;pm;wifjyaernfom jzpfonf?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    5/84

    3

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf

    wleD&Sm;EdkifiHwGif bGJ@&+yD;p tvkyfvufrJhvli,fwpfOD;&J opfoD;wGef;vSnf;udk

    &Jaru odrf;+yD; yg;dkufvdk@ xdkvli,f ol@udk,fol rD;_dowfaooGm;jcif;udk rcHr&yfEdkifjzpf&mu Zefe0g&DvxJwGif wwdkif;jynfvHk; qENjyr_rsm;jzpfvm+yD; wkdif;jynfudk (24)ESpf=um tkyfcsKyfcJhwJh orw beftvD xGufajy;cJh&onf? xdkjzpf&yfu tm&yfurBmwckvHk;awmfvSefa&;rD; ul;pufoGm;+yD; tD*spf/ ,Drif/ bm&def;/ vufbEGef/ t,f*sD&D;,m;/ tD&ef/vpfAsm; EdkifiHwdk@udk qufwdkuf a&muf&SdoGm;onf? vrf;wdkif; ae&mwdkif;wGif oufOD;qHydkifeJ@tm%m&Sifrsm;udk ay:ay:wifwif pdefac:ae=u+yD; rlqvifurBmrSm xl;xl;jcm;jcm;vGwfvyfr_eJ@ vpfbmwD toHawG yJhwifnHaeonf?

    xdk wleD&Sm;&J py,fawmfvSefa&;eJ@ tD*spf&J (18) &uf=um ordkif;0if awmfvSefa&; atmifyGJawGu ta&Stv,fydkif; wpfcGifvHk;rS vlxkawGudk aemufxyf tm%m&SifawG zwfcszdk@ qufwGef;tm;ay;vmonf? ta&Stv,fydkif;wGifomruyg? wurBmvHk;rSvlxkawG Edk;=um;vmae+yD; tkyfcsKyfolawG&J xdkifcHk v_yfvmaeonf?

    'Djzpf&yfu vGefcJhwJh (162)ESpfavmufu jyifopfeJ@ ppPvDu|ef;rSm pcJhwJh vlxkawmfvSefa&;udk jyeftrSwf&p&m jzpfvmonf? tJ'DawmfvSefa&; ESpfcku 1848 ckESpfrSmOa&my wwd

    kufvH

    k; ul;pufoGm;+yD; ord

    kif;q&mwd

    k@ woo &nf!$ef;p&m jzpfcJ

    h&onf?

    ,ck ta&Stv,fydkif;jzpf&yfrSm 1848 Oa&myawmfvSefa&;awGeJ@ pwifyHka&m awmrD;vdkwpfae&mrS wpfae&m ul;pufyHkyg xl;xl;jcm;jcm; qifaevdk@ orkdif;q&mwdk@ ajymprSwfjzpfvmonf?

    tm&yfawmfvSefa&;/

    tvkyfvufrJhvli,fxk ESifh enf;ynmopf0ifhxef;

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    6/84

    4

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    aemufcHta=umif;uvnf; pD;yGm;a&;usqif;r_/ tpm;tpmukefaps;E_ef;jrifhrm;r_awGu t&if;cH jzpfaeonf? oufOD;qHydkifbk&ifawG tm%m&SifawGuvnf;tdkvS+yD? dk;wGif;csOfqD crf;ae+yD? 'DvdktcsdefrSm vli,fawG a&Swef; xGufvm=uwmjcif;uwlaeonf? Oa&myawmfvSefa&;wkef;u xkeJ@xnfeJ@ xGufvmwJh owif;pmawGu vli,fxkudk qGJac:oGm;onf? ,ck tdkifpDwDenf;ynmu vli,fxkudk awmfvSefa&;vrf;a=umif;ay: wGef;wifay;vdkufonf?

    Oa&myawmfvSefa&;rSmu qENjyolawG tm%m&&Sd+yD;aemuf wppD jyef@xGufoGm;cJhonf? aemuf tcsif;csif; jyefwdkufcdkuf=u&if; udk,fh[mudk,f tiftm;csdeJ@oGm;apwJhtjzpfqdk; jzpfonf? aemufawmh ppfwyfu ya'o&mZfa[mif;udkyJ opPmcHzufwG,f+yD;qENjyolawGudk acsr_ef;ypfcJhonf? oufOD;qHydkifrif;awGu vlxktHkuGr_udk pdwf&Snf&Snfapmifh=unfhaeonf? qENjyoltcsif;csif; owfukef+yD; zdkz&JjzpfawmhrS ESpftenf;i,ftwGif; olwdk@ tm%ma[mif;udk jyefwnfaqmuf=uonf? +Adwdo#ordkif;q&m ata*syDawvm u ordkif;[m tvSnfhtajymif;ydGKifhudk a&mufvm+yD; us_H;oGm;cJh&w,f [k

    a&;om;cJhonf?tck ta&Stv,fydkif;&J awmfvSefa&;rSmvnf; ordkif;qdk;eJ@ us_H;OD;rSmvm;?

    ,Drif/ bm&def;/ a*smf'efeJ@ tjcm;EdkifiHawG&J vlxkwdkufyGJawG[m ESpftenf;i,ftwGif;arS;rSdefusqif;oGm;rSmvm;? aemufaemifrSm 2011 udk jyefiJ@=unfh&if; pkwfwoyfoyfjzpfae=urSmvm;?

    'gawG jzpfcsifvnf; jzpfvdrf@rnf? odk@aomf +yD;cJhwJh &ufowWywfawGuaequfwdkufay:vmwJh ta&Stv,fydkif;wif;rmr_awGrSm b,fawmhrS aysmufysufroGm;Edkif

    wJh tajccHuswJh jzpf&yfESpfck &Sdaeonf? ,ae@ urBm}uD;udk ajymif;vJzdk@ wGef;tm;ay;aewJh tiftm;&if;jrpfESpfckvnf; jzpfonf? xdktiftm;&if;jrpf}uD; ESpfcku vli,fxk eJ@enf;ynm jzpfonf?

    jy\empHkaphaewJh ta&Stv,fydkif; tusyftwnf;rsm;&J atmufcHta=umif;w&m;rSm kwfw&uf ta&twGuf azmif;yGwdk;yGm;vmaewJh vli,fxkudpP&Sdaeonf? a'owpfckvHk;&Sd vlOD;a&&J (60) &mcdkifE_ef;u touf(30)atmuf vli,fawG?i,f&G,fwJh vli,foef;aygif;rsm;pGmrSm &nf&G,fcsufawG tdyfrufawGu tjynfh? olwdk@vdktifawG jznfhqnf;ay;zdk@ awmif;qdkr_awG &Sdvmonf? acwfatmufaewJh tpdk;&awGuaqmif&Gufay;EdkifpGrf; r&Sd? vli,fawG&J awmif;qdkr_awGudk tpdk;&awG/ tpPvmrf tajccH0g'DawGeJ@ taemufEdkifiH 0ifa&mufpGufzufr_awGu ypfy,fxm;=uonf?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    7/84

    5

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftck vlxktHkuGr_awGrSm taemuftpdk;&awG&J ya,m* rygwm &Sif;ygonf?

    taemufu ta&Stv,fydkif; tm%m&SifawGeJ@om r[mrdwfzGJ@xm;onf? qENjyvli,f

    xk&J yxrqHk;vdktifu olwdk@udk tzdESdyfcHtjzpf rqufqHbJ EdkifiHom;tjzpf qufqHay;zdk@jzpfonf? r=umcifu ta&Stv,fydkif; EdkifiH(9)ckudk qmaA;vkyf=unfhwJh ppfwrf;wpfckt& vli,fxk&J eHygwfwpf qENu olwdk@ vl@tzGJ@tpnf;awG tm%m&SifeJ@ oufOD;qHydkifbk&ifawGatmufu vGwfajrmufa&; jzpfaeonf? eHygwfESpfeJ@ oHk;u tvkyftudkif &&Sdzdk@eJ@armf'efusus aexdkifEdkifzdk@ jzpfonf?

    wu,fawmh vli,fxkawGqdkwm t+rJt=urf;zufzdk@/ tpdk;&udkqef@usifzdk@csnf;r[kwfyg? taemufEdkifiHrsm; tawGtuHt& 'kwd,urBmppft+yD; q,fpkESpfawGrSm

    aygufzGm;vmwJh(baby boom) rsKd;quf vli,fxk[m pD;yGm;a&;wdk;wufr_twGuf olwdk@tiftm;&if;jrpfawG trsm;}uD; yHkatmxnfh0ifcJh=uwm jzpfonf? tvm;wl tck wkwfeJ@tdENd,wdk@rSmvnf; pD;yGm;a&;wdk;wufr_twGuf vli,fvkyftm;tiftm;pkawG&J pGrf;&nfudk &,lcJh=uwm jzpfonf?

    tpdk;&awGtaeeJ@ pD;yGm;a&;wdk;wufr_ rvkyfEdkif/ tvkyftudkif tcGifhtvrf;awGrzefwD;Edkif/ *k%foduQm &,lvdkpdwfawG ray;Edkif&if rsm;jym;vGef;wJh vli,fxku rausreyfeJ@ tHkuGvmrSmyJ jzpfonf? tck ta&Stv,fydkif;rSm jzpfaewmuvnf; 'DudpPyif? ta&twGuf rsm;jym;vGef;wJh vli,frsm;udk tvkyftudkif rzefwD;ay;Edkifawmh vli,fawGrSmtpGef;a&mufawG jzpfoGm;&onf?

    1970 rS 2007 ckESpftwGif; jzpfcJhwJh ydyuQ (80)&mcdkifE_ef;ausmfrSm tm&yfurBm&Sd touf(30)atmuf vli,fawGxHu xGufvmjcif; jzpfonf? *sme,fvpfawG/EdkifiHa&;orm;awG/ paumfvmawG tm;vHk;u ta&Stv,fydkif; vli,fxk jy\emudkowdy aZmif;ay; ajymaewm=umvS+yD jzpfayr,fh/ a'owGif;tpdk;&awG tvkyfvufrJhjy\emud

    kajz&Sif;zdk@ enf;enf;r# tmk

    Hrpdkuf?

    yifv,fauGwdkif;jynfawG&J a&eHu aiGeJ@ olwkd@vlxkudk enf;trsKd;rsKd; ESpfodrfhxm;onf? odk@aomf ta&Stv,fydkif;a'o wdkif;jynfwpf0ufausmfu a&eH xkwfvkyfEdkifwm r[kwf? 'Dhtjyif a&eHxGufwJh wdkif;jynfawGrSmvnf; vlxktwGuf o,HZmwusdefpmrdaeonf? tpdk;&awGu a&eHu &wJh aiGa=u;eJ@ taemufu ppfvufeuf 0,f,lonf?olwdk@ tkyfcsKyfr_udk opPmcHrS vlxkudk vlr_ulnDapmifha&Smufr_ ay;onf? ul0dwfu wpfESpfa':vm 3000 EdkifiHom;wpfa,mufudk abmeyfpf ay;onf? bm&def;EdkifiHu a':vm 2000

    ay;onf? &nf&G,fcsufu vlxkudk vmbfxdk; zdESdyftkyfcsKyfr_rsKd; jzpfae+yD; tpdk;& todkif;t0dkif;em; tuyfEdkifqHk;olu tcGifhxl;cHrsm; jzpfvmonf?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    8/84

    6

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    aemufawmh tpmrausr_eJ@ aygufuGJoHpOfawGudk vli,fawGu az@pfbGwfcfuae ae@pOf zGifhcs=uonf? +*dK[fwkpavmif; wDAGD/ uGefysLwm/ rkdvfbdkif;zkef;/ tifwmeufpwJh enf;ynmu a'owpfckvHk;u vlawG qufoG,fzdk@eJ@ tifazmfar;&Sif;awG jyef@ESH@apzdk@t"du tcef;u 0ifygvmonf? wleD&Sm;eJ@ tD*spfrSm tqifhjrifhenf;ynmu wpfOD;csif;udkplygpGrf;&nfawG &&Sdap+yD; tpdk;&awG zwfcsEdkifwJhtxd tiftm;pkpnf; EdkifcJh=uonf?

    [dk;t&if ae@&ufawGrSmu tifazmfar;&Sif;enf;ynm[m tm%m&SdoludkomrsufESmom ay;EdkifcJhonf? 1930 jynfhESpfawGrSm awmfvSefa&;orm;awGu a&'D,dktoHv$ifhXmeawG odrf;zdk@ ud;pm;=u&onf? toHv$ifhXmeodrf;+yD;rSom vlxkudk tifazmfar;&Sif;awG jzef@Edkifonf? 'Dae@ enf;ynmu wpfOD; wpfa,muf wpfzGJ@ vufxufxJwGif A[dkryawmh? uGef,ufay:u vlwdkif;vlwdkif;xHrSm tifazmfar;&Sif;awG &Sdaeonf? tifazmfar;&Sif;udk b,folrS xdef;csKyfxm;r&? tifazmfar;&Sif;udk xdef;csKyfcsifol tm%m&Sifrsm;twGuf tcufawGvm&onf?

    b,fvdkyifjzpfap tpdk;&rsm;u zdESdyf=u+rJjzpfonf? 18 &uf=um tD*spfawmfvSefa&;twGif; rlbm&wfcf tpdk;&u tifwmeuf ig;&uf ydwfxm;cJ

    honf? 2009

    tD&efEdkifiH tpdrf;a&mifvlxkv_yf&Sm;r_rSm qJvfzkef;qm;Apfudk wD[D&eftpdk;&u ydwfcsypfvkdufonf? odk@aomf =um=umydwfr&? tifwmeufr&SdbJ b%fvkyfief;awG vnfywfr&?qJvfzkef;awGr&SdbJ ae@pOf a&mif;0,fazmufum;r_awG vkyfr&? ajrmufudk&D;,m;vdk vHk;0wHcg;ydwfxm;zdk@ a'ocsif;qufpyfaewJh ta&Stv,fydkif;rSm vkyfr&awmh (ajrmufudk&D;,m;aum b,favmuf=um=um ydwfqdk@xm;EdkifrSmvJ)? vlxkudk a&&Snfxdef;csKyfxm;zdk@ tpdk;&rsm;&J tvkyfu pD;yGm;a&; wHcg;zGifhay;zdk@/ tvkyfvufrJhjy\em ajz&Sif;zdk@

    rv$Jom ra&Smifom jzpfvm&onf?,ck tm&yfvli,fxkOD;aqmifwJh awmfvSefa&;rsm;u wdk;wufr_eJ@ vGwfvyfr_&SmyHkawmf jzpfonf? ta&Stv,fydkif; tygt0if vl@tzGJ@tpnf;wdkif;u wdk;wufr_eJ@armf'efEd kufaZ;&Sif;twGuf wHcg;zGif hzd k @ tjyif;txef awmif;qdkvmae=uonf?vli,fawG&J jyif;&SwJh tajymif;tvJ&SmazGr_u aemufa=umif; bufjyefp&mta=umif;r&SdwJh awmfvSefa&;[k taocsm qdkEdkifonf?

    &nf!$ef;? Time magazine

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    9/84

    7

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf

    *smumwm tpnf;ta0;udk wufa&mufvmwJh vl}uD;rif;rsm;tm;vHk;udktif'dkeD;&Sm;tpdk;&eJ@ jynfolvlxkudk,fpm; aEG;axG;pGmudqdkcGifh&vdk@ usaemf auseyftm;&rdygw,f? wurBmvHk;rS 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_tzGJ@0ifrsm; tckvdk pkpnf;rd=uwm av;pm;*k%f,lp&m jzpfygw,f? 'Drdkua&pD jrifhwifa&;twGuf ae&mtESH@ rem;wrf; aqmif&Gufae=uwJh 'Du rdwfaqGrsm;udk usaemf rcsD;usL;bJ raeEdkifygbl;?

    usaemfwdk@[m pdefac:r_awGtwdjynfhESufaewJh umvudk &ifqkdifae&ygw,f?wzufuvnf; ESpfq,f&mpk 'kwd,wpf0ufrSm xl;jcm;wJh 'Drdkua&pD jzpfxGef;us,fjyef@r_

    vrf;a=umif;awG jrifawGcJh=u&ygw,f? rwljcm;em;wJh enf;vrf;tzHkzHkeJ@ Oa&my/ tm&S/tmz&du/ vmwiftar&du a'oawGrSm 'Drdkua&pDEdkifiHawG ay:xGufvmcJhygw,f? tJ'D'Drdkua&pD wwd,v_dif;[m 1997 ckESpfrSm tif'dkeD;&Sm;udkvnf; dkufcwfcJh+yD;/ usaemfwdk@twGuf tajymif;tvJawG o,fvmay;cJhygw,f?

    &v'fu tJ'Dv_dif;&J r[mAsL[m yx0DEdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_tusKd;qufrsm;eJ@twl urBmhEdkifiHa&;ajryHk[m xl;xl;jcm;jcm; ajymif;vJcJhygw,f? tm&Sa'oqdk&if t&ifq,fpkESpfa[mif;rsm;rSm 'Drdkua&pDqdkvdk@ *syefwpfEdkifiHwnf; &SdcJhwmyg? 'gayr,fh 'Duae@

    tm&S[m 'Drdkua&pDEdkifiHrsm;rSD&mwnf&m tdrfjzpfvdk@aeyg+yD?odk@aomf wcsdefwnf;rSm y&da'0zdpD;r_aygif;pHkeJ@ 'Drdkua&pDjzpfxGef;zdk@ tydif

    av#mufvSrf;ae=u&olrsm;udkvnf; usaemfwdk@jrifawGae&ygw,f? ppftm%modrf;r_/EdkifiHa&; rwnf+idrfr_/ tajccHOya'qdkif&m tusyftwnf;/ oabmxm;uGJvGJ tpGef;a&mufr_/ t=urf;zufydyuQrsm;/ tm%m&SifpepfqD bufjyefjcif;/ EdkifiHcsdeJ@,dk,Gif;oGm;jcif;pwmawGygyJ?

    usaemf av;av;eufeuf ,Hk=unfrdwmawmh 'Dvdk bufaemufjyefr_awG[m

    acwW,m,DyJ qdkwmudkyg? usaemfwdk@tif'dkeD;&Sm;EdkifiH&J udk,fydkiftawGtuHeJ@ jzwfoef;r_t& 'Drdkua&pDvrf;a=umif;[m b,fawmhrS rvG,fulbl;/ b,fawmhrS racsmarG@bl;/b,fawmhrS wajzmifhwnf;roGm;bl;? avmu"HvdkyJ twuftusawGeJ@twl/ xdcdkufemusifzG,f '%f&m'%fcsufawG trSm;t,Gif;awG t+rJjynfhaeygw,f?

    21 &mpk21 &mpk21 &mpk21 &mpk21 &mpk'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf(2010 ckESpf {+yDv/ *smumwmY usif;yaom uBmh'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_nDvmcHwGiftif'dkeD;&Sm;orw qlpDvdk brfbef ,m'f[dk,dkEdk ajym=um;cJhaom rdef@cGef;)

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    10/84

    8

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f'ga=umifhrdk@awmh pdwfrysufvdkuf=uygeJ@? tck 21 &mpk todpdwf[m 'Drdk

    u&ufwpf yifudk,fodpdwf(democratic instinct) jzpfw,fvdk@ usaemf vHk;0 ,Hk=unf

    xm;ygw,f? 21 &mpk&J 'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwf[m 20 &mpkxufawmif ydkrdkcdkifrmtm;aumif;w,fvdk@ usaemfwdk@ ,Hk=unfxm;&ygr,f?

    bma=umifhvJvdk@qdk&if tiftm;yg0g}uD;wJh *vdkb,fvdkufaZ;&Sif;u urBm}uD;udkodrf;usKH;v$rf;cH vmaew,f? *vdkb,fvdkufaZ;&Sif;u vlawG/ ukefypPnf;awG/ 0efaqmifr_awG/ tifazmfar;&Sif;eJ@ tdkif'D,mawGudk tm;vHk;,SufEG,f csdwfqufrdatmif zefwD;ay;vmw,f? wdkif;jynfawG/ vlrsKd;awG/ a'oawG/ rdom;pkawGeJ@ wpfOD;csif;pD[m tjyeftvSeful;vl;xdpyfvm&w,f? rdrdudk,fudk wefzdk;xm;r_eJ@twl csrf;omuG,f0r_ ysHESH@vmw,f?

    ae&mwdkif;rSm vlvwfwef;pm; wdk;yGm;vmaeygw,f? urBmhvlOD;a&xuf0ufausmf vlvwfwef;pm;jzpfvmwm[m ordkif;wav#muf 'g yxrqHk;t}udrfygyJ?

    'DjzpfpOfatmufrSm vlvwfwef;pm;awG[m ,Hk=unfcsufeJ@ cGeftm;awG&vmaewma=umifh/ olwdk@[m olwdk@b0tay: tusKd;oufa&mufapr,fh tpdk;&awG&J qHk;jzwfcsufawGrSm wm0efcHr_eJ@ yGifhvif;jrifomr_&Sdapzdk@ qufawmif;qdkvm=uygOD;r,f? tJ'Dtajctaeudk b,fEdkifiHa&;pepfurS vspfvsL_xm;vdk@ r&Edkifygbl;? tm;vHk;aom EdkifiHa&;pepfawG a&G;cs,fzdk@uawmh qufvuf&Sifoefzdk@ vdkufavsmnDaxG jyifqifaexdkifoGm;rvm; (odk@r[kwf) 'gawGudk ckcHqef@usif&if; rdrdyduscH=urvm;?

    tvsiftjref tawG;tjrifajymif;vJr_

    eufeJus,fjyef@wJh 'Drdkua&pD a0:[mt&tay: b,fvdkyJ zGifhqdk=uygap/tem*wfudk A[k0g'/ vGwfvyfr_/ wHcg;zGifhr_wdk@tay: wm0ef,lolawGom ydkifqdkifw,fqdkwm oHo,jzpfp&m rvd

    kygbl;? 'gud

    ktif'd

    keD;&Sm;tawGtuHay: tajccH+yD; usaemf

    ajymcsifygw,f?1970 eJ@ 1980 jynfhvGefESpfrsm;twGif; jrifhrm;wJh pD;yGm;a&;wdk;wufr_E_ef;

    usaemfwdk@&&SdcJhygw,f? tm%m&Sifpepfwpfcku&Smay;wJh wnf+idrfr_/ zGH@zd;r_/ trsKd;om;pnf;vHk;r_qdkwJh oufawmifhoufomZHk (comfort zone) twGif;rSm tif'dkeD;&Sm;awGaecJh=uw,f? 'Drdkua&pDtwGuf tif'dkeD;&Sm;awG toifhrjzpfao;bl;/ 'Drdkua&pD[mtif'dkeD;&Sm;&J ,Ofaus;r_ordkif;a=umif;tajctaersm;eJ@ oifhavsmfr_r&Sdao;bl;vdk@ usaemf

    wdk@ ,Hk=unfcJh=uw,f?'Drdkua&pDu wdk;wufzdk@xuf trsKd;om;qkwf,kwfr_qdkufapr,fvdk@ trsm;pku xifxm;cJh=uw,f? 'ga=umifh usaemfwdk@&J EdkifiHa&;zGH@zd;r_[m tvGefusOf;ajrmif;wJhvrf;a=umif;jzpfpOfuae vm&wmyg? raocsmra&&mwJh 'Drdkua&pDxuf aocsmr_&Sd

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    11/84

    9

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfaeao;wJh tm%m&Sifpepfudk cHkrifaecJh=uygw,f?

    aemuf tm;vHk;udk tHhtm;oifhapwmuawmh tif'dkeD;&Sm;awG tJ'Dt,ltq

    udk b,fvdkjrefjref ajrmif;xJpGef@ypfcJhovJ qdkwmudkyg? usaemfwdk@&J awG;yHkac:yHkudk b,fvdkjrefjrefajymif;vJypfcJh=uwmvJ? [kwfygw,f/ 'Drdku&ufwpf 0d mOf&SmyHkawmfeJ@ tajymif;tvJawGtwGuf vlxk=um;rSm a=umufr,fzG,f qlnHoHawG aqG;aEG;jiif;ckHr_awG &SdcJhygw,f? 'gayr,fh 1999 ckESpf yxrqHk; vGwfvyfr#wwJh a&G;aumufyGJusif;y+yD; q,fESpft=umrSmawmh tif'dkeD;&Sm;'Drdkua&pDu tm%m&Sifpepfqdk;zuf bufjyefp&m r&Sdawmhyg?'Drdkua&pD[m vlxk&Jae@pOfb0 jzpfvmygw,f? usaemfwdk@vlxk[m vGwfvyfkHru/'Drdkua&pDudk olwdk@twGuftcGifhta&;eJ@ udk,fydkifEdkifiHa&;pepftjzpf v_dufv_dufvSJvSJ

    vufcHvm=uygw,f?'gu rsm;pGmaom tif'dkeD;&Sm;u vlawGtrsm;tjym;qDrSm 'Drdku&ufwpf

    todpdwfeJ@ Edk;=um;r_awG eufeuf_dif;_dif; pGJepfaew,fqdkwmudk jyoaeygw,f? tcuftcJ 'kuQaygif;pHk +cdrf;ajcmufcH&r_rsKd;pHkatmufrSm wpfOD;csif;pDa&m vl@tzGJ@tpnf;uyg'Drdkua&pDudk zufwG,fcJh=uw,fqdkwm azmfjyaeygw,f? wdkwdkajym&&if usaemfwdk@&J'Drdku&ufwpf yifudk,fodpdwfawG Edk;=um;cJh=uw,f?

    tif'dkeD;&Sm;&J 'Drdku&ufwpftawG@tuHu tjcm;enf;vrf;wpfckudkvnf;azmfjyaeygao;w,f? q,fpkESpfaygif;rsm;pGmrSm usaemfwdk@[m 'Drdkua&pDeJ@ pD;yGm;a&;wdk;wufr_t=um; a&G;cs,f&r,fh EdkifiHa&;ywf0ef;usif todynm0ef;usifrSm a&mufcJh&w,f? cifAsm;ESpfckvHk;r&Edkifbl;/ wpfckyJ,l&r,f qdkwJh tajymrsKd;eJ@ usifvnfcJh=u&w,f? usaemfwdk@[m 'Drdkua&pDxuf pD;yGm;a&;wdk;wufr_udk ESpfaygif;rsm;pGm OD;pm;ay;a&G;cs,fcJh=uw,f?

    usaemfht&ifu acgif;aqmif}uD;rsm;udk usaemf tjypfwifvdkpdwf r&Sdygbl;?od

    k@aomf tJ'Dtwk

    dif; qufoGm;vd

    k@ r&Ed

    kifawmhbl;qd

    kwm usaemf ajym&ygawmhr,f? uae@

    tif'dkeD;&Sm;[m 21 &mpk EdkifiHrsm;xJrSm wwd, wdk;wufr_E_ef; tjrifhqHk; (wkwfeJ@ tdENd,aemufrSm) EdkifiHjzpfovdk/ usaemfwdk@ 'Drdkua&pDuvnf; cdkifrmtm;aumif;vmaew,f?wpfenf;ajym&&if 'Drdkua&pDeJ@ zGH@zd;r_=um; a&G;cs,faezdk@ rvdkygbl;? ESpfckpvHk;udk usaemfwdk@wpfcsdefwnf;rSm &&SdEdkifygw,f?

    vGefcJhwJhq,fESpfu 'Drdkua&pDvrf;a=umif;udk usaemfwdk@ pav#mufawmh usaemfwdk@ usqHk;r,fvdk@ jynfwGif; jynfyrSm ajymwJhtoHawG &SdcJhygw,f? tif'dkeD;&Sm; tajctae

    uvnf; 0kef;okef;um;eJ@ vHk;0ysufjym;aewm r[kwfvm;? vlrsKd;a&;wif;rmr_awGt&Sdefjrifhaew,f? ta&SwDarmu tif'dkeD;&Sm;uae cGJxGufw,f? t=urf;zufawG&JAHk;awG aygufuGJ aew,f? tajccHOya'qdkif&mtusyftwnf;u qHk;cef;wdkifr,fhyHkray:bl;?

    1998 eJ@ 2001 ckESpf=um;rSm ql[mwdk/ [mbDbD/ t'l&ref 0g[pf/ ruf*g0wD

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    12/84

    10

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fqlumEdkylx&D orRwav;quf &SdcJhw,f? 'Drdku&ufwpfpdwf"gwfeJ@ tmacs;ydyuQudk+idrf;+idrf;csrf;csrf; ajz&Sif;EdkifcJhygw,f? ygaygu|ef;rSm EkdifiHa&; pD;yGm;a&; yjyifajymif;vJr_awG

    vkyfEdkifcJhygw,f? vl@tcGifhta&; umuG,fapmifha&Smufr_udk trsKd;om;a&;OD;pm;ay;tqifhrSm xm;EdkifcJhw,f? A[dkcsKyfudkifr_pepfudk pGef@cGmzdk@ wGef;EdkifcJhw,f? 'DvdkeJ@ tif'dkeD;&Sm;[maemufudkbufjyefr_xuf a&Sodk@wdk;wufr_awG qufjzpfvmcJhygw,f?

    'Dae&mrSm }uD;rm;wJh oifcef;pm&Sdygw,f? EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&; b,favmufyJ qdk;&Gm;aeygap/ rawG;Edkifavmufatmif b,favmufyJ acsmufu eufaeygap/'Drdkua&pDtwGuf t+rJyJ vrf;&Sdaew,f? t+rJyJ ar#mfvifhcsuf&Sdaew,f? b,fawmhrSvufrav#mhzdk@vdkw,f qdkwmygyJ? 'Drdkua&pDvkyfaqmifr_rSm ,Hk=unfzdk@/ pnf;urf;&Sdzdk@/

    qHk;jzwfcsuf cdkif=unfzdk@/ xdk;xGif;zefwD;EdkifwJh acgif;aqmifr_&Sdzdk@ vdkygw,f?

    wGJzufxm;&r,fh aumif;rGefaom tkyfcsKyfa&; (Good Governance)

    usaemfwdk@ avhvmawG@&SdcJhwJh oifcef;pmrsm;xJu wpfckuawmh 'Drdkua&pD[maumif;rGefaom tkyfcsKyfr_eJ@ wGJzufae&r,f qdkwmyg? usaemfwdk@&J toGiful;ajymif;a&;umv apmapmydkif;ESpfawGrSm 'gu vkyfaqmifzdk@ tcufcJqHk;t&mrsm;xJu wpfck jzpfaeygw,f? wcsKdae&mawGrSm 'Drdkua&pDenf;us a&G;cs,fcHudk,fpm;vS,fawG=um;rSm pDrHcef@cGJr_ nHhzsif;jcif;eJ@ t*wdvdkufpm;r_ qdk;qdk;&Gm;&Gm;&Sdaewm jrifawG=u&w,f?

    'geJ@ 'Drdkua&pD[m udk;q,fhajcmufyg; a&m*gukxHk; r[kwfwm em;vnfvm=uw,f? a&G;aumufyGJwpfckwnf;eJ@ ESpfaygif;rsm;pGm a&m*g&ifhaewJh qif;&JrGJawr_/ t*wdvdkufpm;r_/ cGJxGufvdkr_/ tvkyfvufrJh pwJhjy\emrsKd;awGukd tvdktavsmuf ajz&Sif;vdk@&Ed kifrSm r[kwfbl;? vlxkESvHk;awG oabmacG@atmif tajymta[maumif;wJhacgif;aqmifrsm;[m olwdk@udk a&G;cs,fwifajrmufvdkufwJh vlxkudk bm&v'faumif;rSxkwfray;bJ t+rJyJ emusifcHcufa0'emawG ay;wwf=uw,f?

    usaemfwdk@&J jzpf&yfudk=unfh&if 'Drdkua&pDudk aumif;rGefaom tkyfcsKyfr_pepfeJ@ aygif;pyfygrS trsKd;om;nD!Gwfr_ cdkifrmvmapw,f? ydyuQawG ajz&Sif;Edkifw,f?pD;yGm;a&;wdk;wufr_eJ@ vlr_aygif;pnf;r_ jrifhwifEdkifw,f? vlxktwGuf aumif;rGefwJh&v'faumif;awG b,fvdk&SmrvJ/ acgif;aqmifaumif;awG b,fvdkarG;xkwfrvJ/ t*wdvdkufpm;r_awG b,fvdkav#mhcsrvJ/ vlxktwGuf wm0ef,lr,fhtpdk;&rsKd; b,fvdk ay:xGef;

    aprvJ qdkwmawG[m ckeu 'Drdkua&pDeJ@ aumif;rGefaom tkyfcsKyfr_ ESpfckaygif;pyfxm;r_tay: trsm;}uD;wnfrSDygw,f?'Drdkua&pDudk jrwfEdk;wm[m tm%mudk a&G;cs,fydkifcGifh &Sdvdk@om r[kwfbl;/

    EdkifiHom;awGtwGuf tcGifhtvrf;aumif;awG o,faqmifay;r,fh uwda=umifh cHkrifwefzdk;

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    13/84

    11

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfxm;wm jzpfw,f? 'Dae&mrSm pdwfxJxm;&rSmu aumif;rGefaomtkyfcsKyfr_ [m'Drdkua&pD&J udk,fydkifypPnf; r[kwfygbl;? 'Drdkua&pD r[kwfwJhEdkifiHawG/ 'Drdkua&pD

    wpf0ufwysufEdkifiHawG(semi democracies) awGeJ@ b,fEdkifiHa&;pepfjzpfjzpf EdkifiHom;awGtwGuf aumif;rGefaomtkyfcsKyfr_ ay;Edkifw,fqdkwmudkyg?

    aiGa=u;EdkifiHa&;

    tif'dkeD;&Sm; EdkifiHa&;zGH@zd;r_twGuf t"du pdefac:r_awGxJu wpfcku aiGa=u;EdkifiHa&; (money politics) udk b,fvdk av#mhcsrvJ/ tqHk;pGef b,fvdk&Sif;xkwfrvJ

    qdkwmyg? taemufa&m taemufr[kwfwJh EdkifiHawGrSmyg 'gu jy\em}uD;wpfckygyJ?EdkifiHa&;aemufrSm aiGu enf;aygif;pHkeJ@ uyfvdkufaew,f?

    aiGa=u;EdkifiHa&;u a&G;aumufcHudk,fpm;vS,frsm;eJ@ EdkifiHa&;orm;awGudkqGJaqmifaewma=umifh 'Drdkua&pDudk t}uD;tus,f csdeJ@apygw,f? vlxkudk epfemap+yD;twkta,mifEdkifiHa&;udk xkwfvkyfay;w,f? jynfolvlxk,Hk=unfr_udk opPmazmuf+yD;'Drdku&ufwpfpHE_ef;awGudk acsrGypfw,f? aiGa=u;EdkifiHa&; ydkv$rf;rdk;avav/ vlxk pdwftm;wufuGr_ avsmhyg;avavyg? tqHk;rSm 'Drdkua&pDtwGuf xdcdkufepfemzdk@yJ &Sdygw,f?aocsmwmuawmh aiGa=u;EdkifiHa&;udkwdkufzsufypfzdk@u tif'dkeD;&Sm;'Drdkua&pDtwGufa&wdk/ a&vwf/ a&&Snf pdefac:r_ygyJ?

    tem*wf[m tifpwDusK;&Sif;awGeJ@ pnf;rsOf;Oya'awGay:rSmyJ wnfaqmufxm;&r,f? yk*~dKvfa&;awGtay:rSm rSDwnftvkyfvkyfvdk@ rjzpfbl;? vlyk*~dKvfwpfOD;wpfa,muftay: rSDwnfxm;wJh EdkifiHa&;pepfu a&&Snfwnf+idrfatmif xdef;xm;zdk@cufygw,f? tif'dkeD;&Sm;rSm ESpf}udrftawGtuH &SdcJhygw,f? }uD;us,fwJh vlyk*~dKvf}uD;wpfa,muf tm%muae ywfusa&m Ed

    kifiHa&;pepf}uD;wpfckvH

    k; ydvJukefygw,f? usaemf

    htjrifuawmh tajrmftjrif}uD;wJh acgif;aqmifqdkwm a&&SnfcHr,fh pepfwpfck zGH@zd;atmifvkyfEdkifpGrf;&Sdolvdk@ qdkcsifygw,f?

    'ga=umifh 'Drdku&ufwpfzGH@zd;a&;twGuf a&&SnfcHr,fh tifpwDusK&Sif;awG wnfaqmufzdk@vdkygr,f? +yD;cJhwJh q,fESpftwGif; usaemfwdk@ 'DtwGuf trsm;}uD; vkyfEdkifcJh=uw,f? usif;ycJhwJh a&G;aumufyGJawGrSm EdkifiHa&;wm0ef,lr_eJ@ +idrf;csrf;pGm tm%mv$Jajymif;r_awG jzpfay:cJhw,f? orw&Jtm%mrSm uef@owfxdef;csKyfr_awG &Sdvmw,f? ppfwyfeJ@

    &Jwdk@u EdkifiHa&;rSm 0ifa&mufpGufzufcGifh r&Sdawmhbl;? 'g[m usm;uefxdef;nda&;pepf(checks and balances) yJ? ygvDrefeJ@ w&m;pD&ifa&;[m touf0ifvm+yD; vHk;0vGwfvyfr_ &Sdvmw,f? usaemfwdk@ajray:rSm Oya'pdk;rdk;r_ txGwftxdyf a&mufvmw,f?

    'g[m ta&;}uD;ygw,f? bma=umifhvJqdkawmh acgif;aqmifawG 0ifvdkuf xGuf

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    14/84

    12

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fvdkuf &Sdayr,fh 'Drdkua&pDpepfuawmh yHkrSefqufoGm;ae&r,f? 2014 ckESpf usaemf&Jorw 'kwd,oufwrf; +yD;qHk;wJhtcgrSm EdkifiHhta&;&mudpPawG[m yHkrSefqufoGm;ae

    r,fvdk@ ar#mfvifh&ygw,f? 'g[m 'Drdkua&pDwdk;wufr_vuQ%mygyJ?

    twGif;rSvmwJh tajymif;tvJ

    usaemfwdk@EdkifiH 'Drdkua&pDu jynfwGif;rSm arG;zGm;aom 'Drdkua&pDjzpfygw,f?'Drdkua&pDudk jyifyuae twif;tusyf wifoGif;,lvdk@r&ygbl;? jynfwGif;rSm pGrf;tm;r&Sdtiftm;&if;jrpfr&SdwJh 'Drdkua&pDrsm;[m EdkifiHa&;ysufqD;rdk;arSmifuszdk@ ta=umif;cHae

    ygw,f?[kwfygw,f? usaemfwdk@ 'Drdkua&pD[m e,fedrdwfjyifyrSm t&if;cHwJh 1997

    aiGa=u;tusyftwnf;uae xGufay:vmwm jzpfygw,f? 'gayr,fh t*wdvdkufpm;r_eJ@aqGrsKd;nmwum aumif;pm;a&;wdk@udk z,f&Sm;vdkwJhqENu twGif;uae vmwm jzpfygw,f? EdkifiHa&;yjyifajymif;vJvdkwJhqENawGu twGif;uaevmwm jzpfygw,f? 'gawGudkjyifyuae twif;tusyf wGef;cdkif;vdk@r&yg? tif'dkeD&Sm;jynfolvlxk&J pdwfqEN tppftrSefay:rSmyJ wnfaeygw,f?

    rESpfu ppfwrf;aumuf=unfhwJhtcg tif'dkeD;&Sm;jynfol (85)&mcdkifE_ef;uwdkif;jynf[m rSefuefwJhvrf;a=umif;qD OD;wnfaew,fvdk@,Hk=unfa=umif; azmfjyygw,f?vlxk[m acgif;aqmifeJ@jzpfjzpf twdkuftcHeJ@jzpfjzpf oabmxm;wlcsifrSwlr,f? olwdk@vkyfaeustwdkif; tpdk;&rl0g'awGudk a0zefcsifa0zefr,f? odk@aomf 'Drdkua&pDpepf tvkyfjzpfaew,fqdkwm olwdk@ESvHk;om;xJu ,Hk=unf+yD; 'Dpepftay: taumif;jrifpdwfxm;=uw,f? tif'dkeD&Sm;vdk 'Drdkua&pDtopftwGuf 'g[m tm;wufp&mjzpfygw,f?&ifhusufwJh 'Drdkua&pDvuQ%mudk jyaeygw,f?

    qdkvdkcsifwmu cifAsm;[m vlxkudk,Hk=unfw,fqdk&if cifAsm; b,fawmhrSrrSm;bl; qdkwmygyJ? q,fESpftwGif; usaemfwdk@vkyfcJhwJh a&G;aumufyGJoHk;cku wpHkw&moifay;wm &SdcJhw,fqdk&if/ tJ'guawmh rJay;olawGu EdkifiHa&;orm;awGxuf ydk yg;eyfw,f prwfusw,fqdkwmyg?

    EdkifiHa&;orm;awGu npfywfwJhv_yf&Sm;r_awGeJ@ yGJqlatmifvkyfr,f? vSnfhpm;r_trsKd;rsKd;eJ@ vlxkudk _yfaxG;atmif vkyfr,f? olwdk@tcsif;csif; rkef;wD;&efid;zGJ@r_awGudk

    jynfolvlxkxJ o,fvmr,f? twdwfudkjyefoGm;zdk@ aoG;aqmif=ur,f? 'gayr,fh rJay;olrsm;[m olwdk@rJudk olwdk@ *kwpdkuf qHk;jzwfrJ ay;cJh=uwmygyJ? rJay;olawGrSm ynma&;pD;yGm;a&; aemufcHb,ftaetxm;&Sd&Sd a,bl,stm;jzifh tJ'Dtwdkif;vkyfcJh=uwmr,Hk=unfEdkifavmufp&myg?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    15/84

    13

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf+yD;cJhwJh a&G;aumufyGJ oHk;ckrSm tm;&zG,faumif;atmif vlxktrsm;tjym; rJay;

    cJh=uw,f? rJu ray;rae& r[kwfaomfvnf; tif'dkeD;&Sm;awG&J rJay;r_&mcdkifE_ef; t&rf;

    jrifhrm;cJhw,f? rJay;olwdkif;u olwdk@ay;wJhrJjym;eJ@ wdkif;jynftem*wf wdkufdkufqufpyfywfoufaew,fqdkwm odxm;w,f? 'ga=umifh 'Drdkua&pDrSm vlxktcGifhtm%mudk rzef;wD;ypfzdk@ ta&;}uD;w,f? EdkifiHa&;orm;awG&Jtiftm;[m vlxktay:,Hk=unfr_jzpfw,f?

    'Drdku&ufwpfzGH@zd;a&;[m vlxk&J tcGifhtvrf;awG tm;tifpGrf;&nfawG yHkrSefcsJum;ay;a&;jzpfpOf jzpfw,f? usm;rwef;wlnDr#a&;wdk;jrifhzdk@eJ@ EdkifiHa&;rSm trsKd;orD;rsm;yg0ifvmzdk@ vkyfaqmif&r,fhjzpfpOf jzpfw,f? ab;z,fcHxm;&olawGudk yg0ifvmatmifac:aqmifa&;jzpfpOf jzpfw,f? EdkifiHom;wdkif;udk 'Drdkua&pD&J tpkpyf0ifawGjzpfaeatmif

    wnfaqmuf&r,fhjzpfpOf jzpfw,f?

    ,Ofaus;r_rsm;=um; nD!Gwfa&;

    tif'dkeD;&Sm;vdk tvGefaxGjym;wJh wdkif;jynfrSm ygwDpHk'Drdkua&pDjrifhwifzdk@eJ@vlrsKd;pHkyg0ifwJh 'Drdkua&pDwnfaqmufa&;[m ta&;}uD;ygw,f? 'guom bmomw&m;tm;vHk;twGuf tmrcHcsufay;Edkifygr,f? tif'dkeD;&Sm;[m tpPvmrf/ 'Drdkua&pDeJ@ armf'efEdkufaZ;&Sif; twl,SOfwGJwdk;wufEdkifwmudk oufaojyaeygw,f? wu,fvnf; rlqvifeJ@ 'Drdkua&pD=um;rSm ydyuQjzpfp&mta=umif; r&Sdygbl;? tvmt&Sifjrwf tr_awmfxrf;aqmifjcif;[m A[kvltzGJ@tpnf;rSmaexdkifwJh EdkifiHom;aumif;jzpfzdk@ygyJ? usaemfwdk@EdkifiHu tpPvmrfygwDawG[m 'Drdkua&pDudk wufwufuGuGaxmufcHolawG jzpfaew,f?

    tif'dkeD;&Sm;eJ@ urBmtESH@ wdkif;jynfawGrSm wHcg;zGifhr_/ tjrifrwlr_tay: onf;cHr_/ tpGef;ra&mufr_awGu 21 &mpk vl@,Ofaus;r_ jrifhrm;zdk@twGuf trSwfwHqdyfawGygyJ?vlom;ord

    kif;rSm 0rf;enf;p&maumif;wmu ,Ofaus;r_rsm;t=um; &efvd

    kydyuQ rjzpfwJ

    h&mpkESpf&,fvdk@ r&SdcJhwmyJ? tck 21 &mpkuawmh jcm;em;&ygawmhr,f? ,Ofaus;r_rsm;t=um;u trkef;awG ydyuQawG z,f&Sm;ypf=u&ygr,f? +idrf;csrf;a&; wdk;wufa&;bHk&nfrSef;csuftwGuf ,Ofaus;r_rsm;t=um; *vdkb,ftodpdwfeJ@ twl,SOfwGJ tvkyfvkyf=u&r,fh &mpkESpf jzpfygw,f?

    tckcsdef[m ,Ofaus;r_rsm;=um; pnf;vHk;nD!Gwfr_ wnfaqmuf&r,fh tcsdefjzpfygw,f? 21 &mpkudk vlom;ordkif;twGuf taumif;qHk;&mpk jzpfatmif vkyfaqmifzdk@

    usaemfwdk@tm;vHk;rSm wm0ef&Sdygw,f?

    &nf!$ef;Journal of Democracy

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    16/84

    14

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    awmifudk&D;,m;onf ol@tdrfeD;csif; ajrmufudk&D;,m;ESifh tawmfudk jcm;em;vmcJh+yD? urBma&;&mrsm;wGif ta&;ygt&ma&mufvmonf? awmifudk&D;,m;EdkifiHom;wpfa,mufu ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;r_;csKyf jzpfaeonf? vmrnfh *sD-20

    pufr_xdyfoD;EdkifiHrsm; tpnf;a0;udk qdk;vfrd@awmfwGif usif;yvdrfhrnf? awmifudk&D;,m;uOa&myor*~ESifhvnf; vGwfvyfpGmukefoG,fr_ oabmwlnDcsufvufrSwfxdk;xm;+yD;jzpfonf?

    'Dvdk pifay:ukd vG,fvG,feJ@ a&mufvmwmawmh r[kwf? wdkif;jynfwpfjynf&JuH=urRmudk yx0Dtaexm;u tqHk;tjzwfay;onfqdkv#if awmifudk&D;,m;tajctaerSm csnfheJ@odrfi,fp&m? t+rJtm;ydifae=uonfh wkwf/ *syef/ k&Sm; r[mEdkifiH}uD; oHk;EdkifiHt=um;nyfaeonfh ydpdauG;a'oav;?

    rdrda'oumuG,fzdk@ vHkavmufwJh ppfa&;yg0gtrm (hard power)zGHzd;atmifvkyfcJh&onfu udk&D;,m;ordkif;twGuf rvG,fulcJh? ESpfq,f&mpktprSm yg0gtrmtwGufud;pm;r_awG qHk;_H;cJh&+yD;/ *syef&J udkvdkeDb0 oufqif;cJh&onf?

    'kwd,urBmppft+yD;wGif ppfat;acwftusKd;quftjzpf udk&D;,m;u|ef;qG,fESpfjcrf; [ufwufuGJcJ h&onf? udk&D;,m;ppfyGJjzpfvmawmh ajrmufudk&D;,m;&efuumuG,fzdk@ tar&duESifh ukvor*~ 0ifa&mufpGufzufr_ r&Sdrjzpf vdktyfvmjyefonf?r=umcifu ppfa&;yg0gtrm tiftm;&if;jrpf xl;jcm;wdk;wufvmcJhayr,fhvnf; tudkif&

    twG,f&cufvGef;wJh tdrfeD;csif;&efqdk;umuG,fzdk@ tar&duefeJ@ ppfa&;qufvuf yl;aygif;ae&onf?

    vwfwavm *sD-20 EdkifiH}uD;rsm; ppfwrf;t& awmifudk&D;,m;onf urBmhtrsKd;om;tiftm; (ppfa&;/ pD;yGm;a&;) tqifh 13 wGif&Sdvmonf? yg0gtrm pGrf;tm;&if;jrpfydkif;oufoufwGif tqifh 9 txd a&mufvmaomfvnf;/ yg0gtaysmh (softpower)wGifawmh tm;enf;ao;onf[k qdkygonf?

    yg0gtrmqdkwmu pufkH}uD;awG/ high-tech eJ@ vkyfxm;wJh vufeufawG/

    tqifhjrifh owif;enf;ynmqufoG,fa&; tajccHtaqmuftODpwJh twwfynmvkyfief; tajctaetm;vHk;udk qdkvdkonf? yg0gtrmawGu EdkifiHwumrSm tiftm;0ifqef@ydifqdkifEdkifzdk@twGuf t"du tpdwftydkif;awG jzpfygonf? odk@aomf wdkif;jynfwpfjynf&Ja&&Snfwdk;wuf}uD;yGm;csrf;omr_twGuf t"du tif*sifaumif; &zdk@qdk&if/ yg0gtrmrsm;udk

    &Jjrifhausmfaqmhzfyg0g/ prwfyg0gESifh acgif;aqmifr_

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    17/84

    15

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfpGrf;aqmif&nfjrifhyg0gtaysmhxnfrsm; (soft power) rsm;ESifh xyfrHusm;uef aygif;pyfay;Edkif&vdrfhrnf?

    awmifudk&D;,m;wGif aqmhzfyg0g tm;enf;ao;ayr,fh tvm;tvmawGawmh&SdESifhae+yD? ydkifqdkifEdkifatmifvnf; ud;yrf;ae=uonf? vlOD;a& oef;(50)cef@aom awmifudk&D;,m;wdk@u tdrfeD;csif;wkwf/ qlygyg0gtar&duwdk@ESifh olwdk@udkolwdk@ r=umr=umE_dif;,SOf=unfhavh&Sdonf? xdkbDvl;}uD;awGudk rSDEdkifzdk@qdkwm rvG,f? olwdk@ v$rf;rdk; udkifqkyfxm;onfh ppfa&;yg0gtrmrsm;udk vdkufzdk@rvG,f? wpfckawmh&Sdonf aqmhzfyg0gESifh vdkuf&ifaum ?

    rjzpfEdkifwmr&Sd? udk&D;,m;xufydkao;vSonfh EdkifiHi,fav;awGu aqmhzf

    yg0gudk udkif+yD; aumif;aumif; wGifus,fae=uonf r[kwfvm;? uae'g/ e,fomvefESifhpuef'DaeAD;,m;EdkifiHi,fav;rsm;rSm ppfa&;xuf pD;yGm;a&;tiftm; ydk}uD;rm;vGef;vSonf? olwdk@ trsKd;om;tusKd;pD;yGm;udk zGifhqdkyHku qef;onf? EdkifiHwumrSm 0ifqef@ae&m&zdk@ +idrf;csrf;a&;vkyfief;awGESifh tultnDtaxmuftyHhawG ydkay;&rnf[k qdkonf?

    Oyrm +yD;chJonfh q,fpkESpfcku vlOD;a& 5 oef;r#om&Sdonfh aemfa0;onf+idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJawGudk OD;aqmifvkyfcJhonf? tvm;wlyif uae'gESifh e,fomvefwdk@uvnf; olwdk@aqmhzfyg0gjrifhzdk@twGuf ukvor*~rSm EdkifiH&yfjcm;tultnD taxmuftyHhawG ykHatmay;vmonf? 'Dvdkay:vpDcs vkyfaqmifyHkawGu awmifudk&D;,m;twGufvufvSrf;rSDrSD tm;usa&G;cs,fvkyfaqmifp&m jzpfvmonf? tjcm;oludk ulnDaxmufyhH&if; rdrdtusKd;pD;yGm;yHk&dyfudk EdkifiHwumwGif jrifhwifoGm;rnf?

    'ghxuf awmifudk&D;,m;wGif qGJaqmifEdkifonfh yifudk,fwefzdk;awG/ tawGtuHoifcef;pmawG trsm;}uD;&Sdxm;onf? 1960 wGif ol@EdkifiHpD;yGm;a&;"eu tmz&du tcsrf;omqHk;EdkifiHjzpfonfh *gemESifh v,fA,fwljzpfonf? uae@ ESpfEdkifiH=um;tajctaeurdk;avmuf}uD; jcm;em;oGm;+yD?

    tck&mpkopftpydkif;a&mufawmh awmifudk&D;,m;rSm urBmhpD;yGm;a&;tqifheHygwf(11)ae&mtxd a&mufvmonf? wpfOD;csif;0ifaiGu a':vm (15000) xuf ydkvm+yD? *sD-20 pufr_xdyfwef;EdkifiHrsm;wGif ta&;ygwJh tzGJ@0ifjzpfvmcJhonf? tifwmeufESifhowif;enf;ynmvkyfief;wGif OD;aqmifae&mygvm+yD; urBmausmf trSwfwHqdyf(brand)awG wifydk@vm+yD?

    ydkta&;}uD;wmu uGJjym;onfh EdkifiHa&;ygwDtrsKd;rsKd;t=um; vGwfvyfaom

    a&G;aumufyGJuae +idrf;csrf;pGm tm%mv$Jajymif;Edkifonfh 'Drdkua&pDpepf zGH@zd;EkdifcJhjcif;ygyJ?vl@tcGifhta&;ESifh vGwfvyfpGmajymqdkEdkifcGifhudk tumtuG,f ay;vmEdkifjcif;ygyJ? tJ'Dwdk;wufr_u awmifudk&D;,m; aqmhzfyg0gjrifhwufzdk@ usdef;aovmaponf? a0zefaqG;aEG;Edkif+yD; yGifhvif;onfh vl@tzGJ@tpnf;&Sdvmjcif;u awmifudk&D;,m;udk urBmu rsufaphus

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    18/84

    16

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fvmrSm trSefjzpfonf?

    awmifudk&D;,m;wGif tm;vHk;udk qGJaqmifEdkifonfh ta&Staemufaygif;pyf

    ,Ofaus;r_ udk,fydkif[ef&Sdaeonf? udk&D;,m;tEkynm/ vufr_ynm/ tpm;taomufeJ@csufenf;ywfenf;awGu wpfurBmvHkk;ysHvmaeonf? udk&D;,m;ay: jyLvm ,Ofaus;r_uwdkif;jynftoD;oD; e,fedrdwfawG jzwfausmfoGm;onf? txl;ojzifh tdrfeD;csif;tm&Swdkif;jynfrsm;u vli,fawG=um; Hip jzpfaeonf? ,ae@ kyf&Sif AGD'D,dk zuf&Sif *Dw tpm;tpmwdk@ygonfh udk&D;,m;v_dif;vHk; u wpfurBmvHk;udk dkufcwfaeonf?

    ajym&&if awmifudk&D;,m;onf aqmhzfyg0gxkwfvkyfzdk@ &if;jrpfawG&SdESifhae+yD?ordkif;wav#muf yx0Dtaetxm;a=umifh yg0gtrmuef@owfcHxm;&r_tajctae.

    om;aumiftjzpfrcH? ukef;kef;azmufxGuf=uonf? &vm'fu awmifudk&D;,m;onf EdkifiHwumtifpwDusK;&Sif;rsm;ESifh EdkifiHwumuGef,ufwdk@wGif t"duyg0ifEdkifrnfh EdkifiHjcm;a&;rl0g'udk yHkazmf'DZdkif;qifae+yDjzpfonf?

    prwfyg0gawmifudk&D;,m;. aqmhzfyg0gtwGuf tonf;toefud;pm;aeyHkudk Oyrm

    wifjy&jcif;rSm ta=umif;&Sdygonf? wu,fawmh ,ae@ EdkifiHjcm;a&;ay:vpDwpfck xdxda&mufa&muf atmifjrifzdk@qdkv#if yg0gtrmxnf/ taysmhxnfwdk@ESifh rvHkavmufao;yg?wdkif;jynfwdkif;u ay:vpDrdwfumrsm;taejzifh prwfyg0g (smart power) qdkwmudkudkifwwfzdk@ vdkvmonf? prwfyg0goGm;zdk@twGuf aqmhzfyg0g t&ifudkifwG,fEdkif&rnf?

    tar&duefEdkifiHjcm;a&;0ef}uD; [Dvm&DuvifwefajymyHku tar&dutzdk@ta&;}uD;wJh urBmhjy\emrsm;udk udk,fwpfOD;xJ rajz&Sif;Edkif/ urBm}uD;uvnf; tar&duefwdk@rygbJ olwdk@zmom rajz&Sif;Edkif/ jy\emwdkif;udk ajz&Sif;Edkifzdk@twGuf prwfyg0gudktoH

    k;y&r,f [kqd

    konf? 'gjzif

    htck wmpm;aeonf

    hprwfyg0gu bmvJ?

    t&ifqHk; yg0g qdkwm jyefaumuf=unfhrnf? yg0gqdkwm wpfpHkwpfa,mufuol@tvdkqEN&Sdwm&zdk@ vkyfzdk@twGuf tjcm;olrsm;&J tytrltay: v$rf;rdk;cs,fvS,fEdkifwJh pGrf;&nfudk ac:onf [k *sKd;ZuftufpfEdkif;u zGifhqdkonf? yg0g&&Sdzdk@ tajccHenf;vrf;oHk;ck &S donf? twif;tusyfvkyfaqmifjcif; (coercion)/ aiGay;aqmif&Gufjcif;(payment)/ qGJaqmifjcif; (attraction) wdk@jzpfonf?

    yg0gtrmu twif;tusyfzdtm;ay;vkyfaqmifjcif;ESifh aiGay;aqmif&Gufjcif;wdk@

    jzpfonf? yg0gtaysmhu qGJaqmifpnf;kH;jcif;jzifh rdrdtvdk&Sdonfh&vm'fudk &atmif,lEdkifpGrf;jzpfonf?EdkifiHwpfEdkifiHtaeESifh tjcm;wdkif;jynfrsm;tay: rdrdrl0g' yHkazmfvdkonfhtcg

    qkay;'%fay; (tcsKdau|; 'kwfay;) usifhoHk;wwf=uonf? ,cktcg rvHkavmufawmh?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    19/84

    17

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf0g'jzef@enf;wGif qGJaqmifpnf;kH;zdk@/ rdrd,Ofaus;r_ESifh wefzdk;awGudk 0,f,lcsifatmif vkyfwwfzdk@awG vdkvmonf? yg0gtrmESifh taysmh ESpfckpvHk;aygif;pyf+yD; prwfr[mAsK[mawG

    xkwfwwfzdk@ vdkvmonf?[Dvm&ifuvifwef prwfyg0gudk ajymae&onfrSm tar&dueftawG@tuH

    oifcef;pmawGa=umifh jzpfonf? orwa*smh'AvsL,lbk&Sfonf ppfa&;yg0gtrmawGoHk;vGef; vufpm;acsvdkvGef;wJhtrSm;a=umifh tar&duefEdkifiHjcm;a&;ay:vpD rsufESmyef;rvS jzpfcJh&+yD; pD;yGm;a&;uyfESifh yufyif;wdk;cJhonf?

    wu,fawmh jyifyEdkifiHwdkif;u tar&duudk tvGef&efvdkrkef;xm;aeonfr[kwf? tar&duef aqmhzfyg0gwefzdk;rsm;jzpfonfh vGwfvyfa&;a=ujimpmwrf;/ tajccH

    Oya'/ vpfb&,f'Drdkua&pD/ 'pfyvdkarpD/ aps;uGufpepf/ rdkufcdkaqmhzf/ rufa'ge,fvf/a[mvd0k'fkyf&Sif/ rD'D,m pwmawGudk vdkvdkcsifcsif vufcH,laecsdef jzpfonf? odk@aomfa*smhbk&Sfu tJ'D yg0gtaysmhrsm; t0,fvdkufatmifrvkyfbJ yg0gtrmawG t&rf; wifoGif;awmh tar&du udk,fusKd;enf;oGm;&onf?

    odk@ESifhwdkif aqmhzfyg0gcsnf; jy\emtm;vHk; rajz&Sif;Edkif? ajrmufudk&D;,m;tm%m&Sif uif*sKHtD;qdkv#if a[mvd0k'fkyf&SifawG xdkif=unfhaeol? aps;t}uD;qHk; a&bifaeumrsufrSefudk rc|wfwrf;0wfol? 'gayr,fh 'DtaysmhxnfawGu ol@. EsLuvD;,m;&efvdkpdwfudk rajymif;vJypfEdkifao;? 'ga=umifh 'Drdkua&pD/ vl@tcGifhta&;/ t&yfbufvl@tzGJ@tpnf;awG umuG,fjrifhwifzdk@u aoewfjzifhvnf; r+yD;? a&bifrsufrSefESifhvnf;r&? tm%m&SifopfawGudk udkifwG,fzdk@ prwfyg0g xGifoHk;zdk@ vdkvmonf?

    prwfyg0g r[mAsK[mrsm;twGuf tajctaeta=umif;t&mrsm;udk qufpyfpOf;pm;Edkifonfh todynm m%f&nf m%faoG; (Contextual Intelligence)vdktyfygonf? CI u ay:vpDrdwfumrsm;twGuf prwfr[mAsK[mrsm; zefwD;Edkifzdk@ cGJjcrf;pdwfjzmr_enf;vrf;awGay;rnf? CI u yg0gtrmxnfESifh taysmhxnfaygif;pyf+yD; r[mAsL[mopfxkwfay;rnf?

    prwfyg0gudk udkifwG,ftoHk;csonfh acgif;aqmifaumif;onf vkyfief;e,fy,ftoD;oD;&Sd ya&mzuf&Sife,frsm;udk pkpnf;+yD; CI &atmifxkwfzdk@ jzpfonf? ppfa&;/oHwrefa&;/ pD;yGm;a&;zGH@zd;r_/ jynfol@usef;rma&;/ vlr_u,fq,fa&;/ obm0ywf0ef;usiftajymif;tvJ ponfh udpPrsm;twGuf prwfyg0gudk ususee oHk;wwfzdk@ vdkrnf?

    acgif;aqmifr_atmifjrifwJh 'Drdkua&pDwnfaqmufzdk@ tpdk;&/ twdkuftcHESifh t&yfbufvl@tzGJ@tpnf;rsm;wGif acgif;aqmifaumif;rsm; pdrfh0ifjyef@ESHaezdk@vdkrnf? CI u|rf;usifydkifEdkifr_prwfyg0gjzifh acgif;aqmifaumif;rsm; jzpfEdkifonf? vG,fvG,fawmh r[kwf? dk;om;zdk@

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    20/84

    18

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,foabmxm;}uD;zdk@ trSm;0efcH&Jzdk@ yl;aygif;aqmif&Gufwwfzdk@awGjzifh p+yD; wmxGufrS &rnf?

    tajctaeESifh a=umif;usKd;qufpyfr_tay: a0zefydkif;jcm;Edkifzdk@ oif,lavhvm

    jcif;jzifh ta&;ygonfh acgif;aqmift&nftcsif;rsm;udk &&SdEdkifrnf? acgif;aqmifr_ynmudktar&duefppfwyfu pum;vHk;oHk;vHk;jzifhajymonf? &dSzdk@/ odzdk@/ vkyfzdk@ (be, know,do) [k qdkonf? be u tawG@tuHESifh oifwef;x&defeifwdk@rS &&Sdxm;aom udk,fusifhpdkufESifh wefzdk;wdk@udk &nf!$ef;onf?know u x&defeifrS &&Sdaom u|rf;usifwwfajrmufr_ ESifh a0zefoHk;oyfEdkifpGrf;udk qdkvdkonf?do u vkyfief;cGiftwGif; v_yf&Sm;aqmif&Gufr_udk&nf!$ef;onf?

    tar&duefppfwyfwGif vkyfief;wpfckaqmif&Guf+yD;wdkif; jyefvnfoHk;oyfppfaq;

    r_awG vkyf&onf? olwdk@u (after action reviews) vdk@ ac:=uonf? acgif;aqmifvkyfr,fholonf t&ifaqmif&GufcJholrsm;. &v'f/ tawG@tuHESifh trSm;wdk@rS oifcef;pmxkwf,lwwf&rnf? udk,fha&SuvlawG. trSm;udk ta=umif;trsKd;rsKd;axmufxm;+yD; rwdk@&Jrxd&J zHk;zd rxm;tyf? trSm;udk razmfxkwf&Jjcif;onf acgif;aqmifae&mESifh rxdkufwefovdk vuf&Sdvkyfief;tay: rdk;om;jcif;/ vufatmufi,fom;tay: opPmazmufjcif;jzpfonf?

    acgif;aqmifwpfa,mufrSm yxrqHk; aqmhzfyg0gt&nftaoG;&Sdaezdk@ vdkrnf?aqmhzfyg0gt&nftcsif;rsm; r&Sdv#if OD;wnf&mrJh+yD; tkyfpkpGrf;tm; zef;wD;&ma&mufonf?acgif;aqmifr_ynmonf 'Drdkua&pDpepfvkyfief; wcGifwjyifvHk;twGuf ta&;ygonf?EdkifiHom;wdkif;uvnf; acgif;aqmifaumif;ESifh tqdk; cGJjcm;avhvmEdkifzdk@ oif,l&rnf?tajcmufwdkuf tajymaumif;kH emrnf}uD;kHESifh txif}uD;ae=uvdk@ rjzpf? &mxl;ae&mESifhwm0ef/ tusifh/ todwdk@ xdkufwef&Jvm; apmifh=unfhae&rnf?

    tem*wf EdkifiHa&;acgif;aqmifaumif;avmif;rsm;onf ygwD/ tzGJ@tpnf;qdkif&mvkyfief;u|rf;usifr_ yg0gtrmrsm;udk avhvm&rSmjzpfovd

    k/ owif;qufoG,fa&; Apf&Sif

    rpf&SifIQ, EQ pwJh yg0gtaysmhawGudk oif,lxm;&rnf? taysmhtrmaygif;pyf+yD; qlygacgif;aqmifjzpfatmif prwfyg0gudk wGifus,fpGm jzef@usuf toHk;csEdkif&ygrnf?

    uae@acwfonf *vdkb,fvdkufaZ;&Sif;ESifh owif;enf;ynmawmfvSefa&;acwfjzpfonfhtm;avsmfpGm rdrdEdkifiH e,fedrdwftjyifbufxd ausmfvGefOD;aqmifEdkifzdk@ ud;yrf;&ygrnf? 'Drdkua&pDEdkifiHodk@ csDwufrnfh EdkifiHom;rsm;taejzifhvnf; tnmtjzef;acgif;aqmifrsm;rS a&Smifava0;a0;jzpfatmif/ acwfuawmif;qdkaom acgif;aqmifaumif;

    oabmobm0 vdktyfcsufrsm;udk tpOfwpdkufavhvmaezdk@ vdktyfygrnf?

    &nf!$ef;Get Smart by Joseph S. Nye

    Learning to Lead by Joseph S. Nye

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    21/84

    19

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf

    ,ck 21&mpk yxrq,fpkESpfrSm urBmh'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;twGuf tm;

    wufaysmf&$ifp&m odyfr&SdvSyg? +yD;cJhwJh 20&mpk aemufqHk; ESpftpdwftwGif;rSm urBmhtESH@'Drdkua&pDwdk;wufr_ pef;yGifhr_awG ruHzl;atmif &SdcJhayr,fhvnf;/ tck&mpkopftprSm

    awmh 'Drdkua&pDvqkwf&ufawGeJ@ pdwfysufzG,ftwd jzpfae&ygw,f? 'Drdkua&pDysHESH@r_awGtaiG@ys,foGm;+yD;/ 'Drdkua&pD qkwf,kwfusqif;r_ t&dyfta,mifawGudkawmif jrifawG@vm=u&ygw,f?

    &mpkopftprSm 2000ckESpf qmbD;,m;&J bl;'dkZm (bulldozer) / 2003 a*sm*sD,m&J ESif;qD/ 2004 ,lu&def;&J vdarRmf/ 2005 um*spfpwefu usL;vpfyf(tulip) qdkwJhaoG;rxGufaom ta&mifawmfvSefa&; (colour revolution)atmifyGJawGjzifh 'Drdkua&pDar#mfvifhcsuf a&mifjcnfoef;cJhygao;w,f? 'gayr,fh tJ'DEdkifiHawGrSmudkyJ aemufydkif;

    pdwfysufp&mawGu wyHkwyif ay:xGufvmygw,f?wzufu tm%m&Siftpdk;&awGuvnf; twdkuftcHrsm;eJ@ t&yfbuf vl@tzGJ@

    tpnf;rsm;twGuf v_yf&Sm;cGifae&m (space) rSefor# tukefydwfqdk@vm+yD;/ 'Drdkua&pDudkaemufjyefdkufcsufawG/ jyefwGef;r_awG (backlash pushback) ydkvkyf vm=uygw,f?

    'gudkyJ ynm&Sif vm&D'dkif;rGef;u wurBmvHk; pD;yGm;a&;xdkif;r_dif;usqif;r_pum;vHk;udk ,loHk;&if; 'Drdkua&pD xdkif;r_dif;usqif;r_(democratic recession) umvvdk@zGifhqdkygw,f? 'Drdkua&pDae&mrSm tm%m&Sifrsm; yJhudkifwJh t&if;&Sif (authoritarian

    capitalism) pepfwpfck acgif;axmifvmaew,fvdk@ qdkygw,f?1990 jynfhvGefESpfrsm;wkef;u tm%m&Siftpdk;&awGudk 'Drdkua&pD toGiful;

    ajymif; zefwD;ay;r,fh =um;cHtajctaewpfcktjzpf EdkifiHa&;ynm&Sifrsm;u jrifcJh=uygao;w,f? t"du uawmh xdkif0rf/ awmifudk&D;,m; pwJh tpdk;&ydkif;u pajymif;vmwJhtm&Susm;awG&J yHkpHawGa=umifhvdk@ qdk&ygr,f? aemufydkif;awmh wkwf/ k&Sm;eJ@ ta&Stv,fydkif;u tm%m&SifEdkifiHawGrSm tpdk;&awGu tm%mudk ydkuspfuspfqkyfxm;Edkifzdk@/tm%m&Sifpepf qufvuf&Sifoefzdk@ aemufqHk;ay: enf;ynmaygif;pHk oHk;vmygw,f?

    vuf&SdtajctaerSm tm%m&SifawGu rmrmxefxefkef;uGae=uovdk/ 'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;tzdk@vnf; tE W&m,fcvkwfuefoif;awGudk trsm;}uD;ausmfv$m;=u&ygOD;r,f? qdk&&if ,cktcg tm%m&Sifrsm;eJ@ 'Drdkua&pDbufawmfom;rsm;t=um;tm;ydifyGJawGu ydkonf;xef+yD; ynmom; ykdygvmaeygw,f?

    vpfb&,f'Drdkua&pD ESifh twGif;tEW&m,fESpfyg;&JEG,frdk;

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    22/84

    20

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fodk@aomf ta=umif;aumif;wmu 'Dvdk 'Drdkua&pDtDaewJh umvqdk;}uD;yifjzpf

    vifhupm; tcdkiftrmwnf&Sd+yD;om; 'Drdkua&pDEdkifiHrsm; tm%m&SifpepfqD jyefOD;vSnfh

    roGm;jcif;ygyJ? txl;ojzifh *sD'DyDt& wpfOD;csif;0ifaiGjrifhEdkifiHrsm;Y 'Drdkua&pDu }uHhckdifaeqJyg? 'Drdkua&pDudk wpfurBmvHk; rusifhoHk;Edkifao;onfhwdkif 'Drdkua&pDtkyfcsKyfr_yHkpHeJ@'Drdku&ufwpf tifpwDusK;&Sif;awGudkawmh tpm;xdk;zG,fr&Sd vufcHae=u&ygao;w,f?

    b,fvdktaetxm;rSmyJjzpfjzpf 'Drdkua&pD&J w&m;0ifr_yHkpHudkawmh tm%m&Sifrsm;yifv#if ay:wifrjiif;0Hhwm/ vufcHxm;&wmawG&Sdygw,f? 20 &mpktwGif;rSmvnf;taemufuvmwJh jynfolvlxktwGuf jynfolvlxkua&G;cs,fwJh tpdk;&yHkpHudk rwfpf0g'/pwmvif&J qdkAD,uf/ armf&J wkwf/ umpxdk&J usL;bm;eJ@ qef'DeDpwm&J eDum&m*Gg

    wdk@rSmawmif tyfa=umif;xyfatmif ajymcJh aqG;aEG;cJh=u&ygw,f?uae@ 'Drdku&ufwpfurBmrSmudkyJ k&Sm;/ wkwf/ tD&ef tpdk;&rsm;&Jvdkif;udk

    ay:ay:wifwif axmufcHr_ay;wmrsKd;u &Sm;ygw,f? tJ'DEdkifiHrsm;tay: udkifwG,fwJhtaemufeJ@ tar&duefay:vpDawGudk rESpfcdufvdk@ a0zef&ifom &Sdr,f? 'Drdkua&pD&Jtdkif'Dtdkavmf*sDeJ@ w&m;0ifr_yHkpHudkawmh tjywfjiif;cswm &SdcJygw,f?

    odk@aomf 'Drdkua&pDtkyfcsKyfa&;yHkpH[m ajcmufjypfuif;awmh r[kwfyg? taemufEdkifiHrsm;rSmudk EdkifiHa&;tay: tpmra=uolawGu wpfae@wpfjcm; 'keJ@a';yg? txl;ojzifhEdkifiHa&;orm;rsm;&J avmfrmjcpm;r_awGudk txifao;vm&if;u 'Drdku&ufwpf tifpwDusK;&Sif;awGtay: ,Hk=unfr_avsmhusvmygw,f? aumfydka&;&Sif;awGu EdkifiHa&;ygwDawGeJ@EdkifiHa&;orm;awGudk ud;udkifcs,fvS,fxm;w,f? tvkyfvufrJh/ vGwfvyfaom ukefoG,fr_/ obm0ywf0ef;usifudpPawGrSm tpdk;&tkyfcsKyfr_rvdkwJh rif;rJh0g' (anarchism) txdacgif;pOfjyefwif aqG;aEG;ajymqdkvmwmawG &Sdygw,f?

    'Dvdktaetxm;rSmudkyJ 'Drdkua&pD[m tpm;xdk;zG,fr&Sdjzpfaeao;w,f?+Adwdo# eef;&if;0ef 0ifpwefcsmcsD ajymzl;wmawmh &S

    dygw,f? 'Drd

    kua&pD[m tqd

    k;qH

    k;

    tpdk;&yHkpH jzpfEdkifyg&J/ 'gayr,fh tjcm;tpdk;&yHkpHtm;vHk;uawmh ol@xuft&if wcsdef+yD;wcsdef urf;ukefatmif qdk;cJh=u+yD;om; vdk@ qdkcJhwmyg?

    'ga=umifh tck q,fpkESpfoHk;ckavmuftwGif; tHhrcef;wdk;wufvmwJh wkwfyHkpH[m toGiful;ajymif;p EdkifiHrsm;twGuf oifcef;pm&,lp&mrsm;ayr,fh/ pH yHkpH trSefvrf;a=umif;rsKd;awmh r[kwfyg? 'Drdkua&pDEdkifiHawGtaeeJ@vnf; bufjyefacguf+yD; wkwfyHkpHvdkufwkp&m bmta=umif;rsKd;rS r&Sdyg? 'Drdkua&pD qef;vmbfaumif;csdef r[kwfvdk@awmh

    wygwDtm%m&Sift&if;&SifyHkpHqD jyefoGm;p&m rvdktyfyg?

    vpfb&,f'Drdkua&pD 'dGobm0'Drdkua&pD&J vuf&Sdaqmif&GufEdkifr_ taetxm;/ t&nftaoG;tay: wurBm

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    23/84

    21

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfvHk; tm;&auseyfr_ odyfr&Sd=ubl;qdkwm rSefygw,f? b,fvdkyJjzpfjzpf urBmh'Drdkua&pDwnf+rJa&; a&Sc&D;twGuf armf'ef'Drdkua&pD&J oabmobm0udk jyefajc&maumufxm;

    rdzdk@ vdktyfygr,f?'Drdkua&pDrSm _yfaxG;&Snfvsm;wJh ordkif;a=umif;eJ@ t,ltq&Sdygw,f? a&S;*&d

    a0g[m& &if;jrpftqdkt& 'Drdkua&pDqdkwm jynfolvlxk&Jtkyfpdk;r_ (odk@) tm%m(the rule or power of the people) ygyJ? ,ae@ acwfydif zGifhqdkcsuft&awmh vGwfvyfr#wwJh a&G;aumufyGJuae rJtEdkif&oltrsm;pk&J pdk;rdk;tkyfcsKyfr_ (the rule of themajority) udk qdkvdkygw,f?

    odk@aomf tEdkif&ol trsm;pktkyfcsKyfjcif;[m rsufarSmufacwf 'Drdkua&pDudk

    rxif[yfbl;vdk@vnf; ,lq=uygw,f? [pfwvm&J emZD*smr%DeJ@ tD&efu oDtdkua&pDtpdk;&rsm;[m vlxk&JaxmufcHr_ ykHatm&cJh=uwmjzpfygw,f? rJ 51 &mcdkifE_ef;&&Sdolvltrsm;pku usef 49 &mE_ef;udk ESdyfpufowfjzwfcGifh&r,fhyHkpHudk 'Drdkua&pDtpdk;&vdk@b,fvdkac:EdkifrvJ?

    uae@ 'Drdkua&pDtpdk;&vdk@ ajymqdk&nf!$ef;wJhtcg/ vlwOD;csif;tcGifhta&;rsm;eJ@vlenf;pktcGifhta&;rsm;udk tumtuG,fay;EdkifwJh tpdk;&udk qdkvdkygw,f? wenf;qdk&&iftpdk;&[m EdkifiHom;rsm;&J wOD;csif;ydkifcGifh vpfbmwDrsm;udk tmrcHay;&ygr,f? 'DtmrcHEdkifr_awGudkvnf; w&m;0ifa&;om;xm;wJh tajccHOya'rSm xnfhoGif;azmfjy=u&ygr,f?

    'Drdkua&pDpepfrSm tpdk;&&JtkyfcsKyfr_tm%mudk uef@owfxm;&r,f? tpdk;&udk Oya'eJ@tnD tkyfcsKyfr_ (the rule of law) &Sdatmif xdef;csKyfxm;&ygr,f? tJ'D'Drdkua&pDpepfudk vpfb&,f'Drdkua&pD (odk@) tajccHOya'eJ@ tkyfcsKyfaom 'Drdkua&pD(constitutional democracy) vdk@ ac:ygw,f?

    vpfb&,f'Drdkua&pDrSm wpfckeJ@wpfckqufEG,faewJh tydkif;ESpfydkif;&Sdygw,f?vpfbmwDqd

    kwJ

    hvlwOD;csif;tcGif

    hta&;rsm; (individual rights) eJ@ rJtEd

    kif&ol vltrsm;

    pdk;rdk;r_ (majority rule) wdk@ygyJ? vpfb&,feJ@'Drdkua&pD ESpfydkif;aygif;pyfxm;ygw,f?oDtdk&Daum vufawG@rSmyg aygif;pyfajymwm usifhoHk;wm&Sdovdk/ cGJjcm;ajymwm usifhoHk;wmawG &Sdygw,f?

    armf'ef'Drdkua&pDrwdkifrD rdjyEdkifiHi,fav;awGrSm 'Drdkua&pD&Sdayr,fh wOD;csif;tcGifhta&;tumtuG,fay;r,fh vpfb&,fr&Sdyg? vpfb&,fr&Sdvdk@ *&dynm&Sif aqmhua&;wD;[m 'Drdkua&pDrdjyEdkifiHwpfckrSm tqdyfcGufudkaomuf tqHk;pD&ifcH&wm jzpfw,f?

    'Drdkua&pD&Sdyg&J vpfb&,fr&dS?tajccHOya'eJ@oGm;wJh Oa&myu oufOD;qHydkifbk&ifpepftcsKdusawmh vpfb&,f&Sdw,f/ 'Drdkua&pD r&Sdygbl;? +Adwdo#udkvdkeDtkyfpdk;r_atmufrSmaecJhwkef;u a[mifaumifqdk&ifvnf; wOD;csif; vpfb&,ftrsm;}uD; &&Sdayr,fh tpdk;&tkyfcsKyfa&;rSm 0ifygcGifh/

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    24/84

    22

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f'Drdkua&pD,E W&m;vnfywfcGifh r&=uygbl;?

    'gayr,fh 'Duae@urBmrSm rJtEdkif&oltrsm;pk pdk;rdk;r_eJ@ vlwOD;csif;tcGifhta&;

    umuG,fr_/ vlenf;pktcGifhta&;umuG,fr_[m twdkiftazmufnDnD oGm;&ygr,f? yHkrSefusif;ywJh vGwfvyfr#wwJh a&G;aumufyGJrsm;u wufvmr,fh rJtrsm;&ol tkyfcsKyfol[mwOD;csif;tcGifhta&;udk ydkrdkapmifha&Smuf tumtuG,fay;Edkif&ygr,f? 'Duae@tcgajym=uwJh 'Drdkua&pD[m rJ&olvltrsm;pk pdk;rdk;tkyfcsKyfEdkifcGifhudkom qdkvdkwm r[kwfyg?wOD;csif;tcGifhta&; vlenf;pktcGifhta&; umuG,fr,fh vpfb&,f'Drdkua&pD (odk@)tajccHOya'eJ@tnDoGm;r,fh 'Drdkua&pDudk qdkvdkygw,f?

    'ga=umifh armf'ef'Drdkua&pD[m 'Gdobm0&Sdygw,f? wbufu rJ&oltrsm;pk

    u tkyfcsKyfr_ (popular rule)&Sdr,f? tjcm;wbufrSmu wOD;csif;tcGifhta&; vlenf;pktcGifhta&; rcsKd;azmufa&;qdkwJh trsm;pkv$rf;rdk;r_udk qef@usifwJh t*Fg&yfrsm; (anti-majoritarian features) &Sdaer,f? tJ'D vm;&mqef@usifbuf rsKd;uGJobm0ESpfckaygif;pyfxm;wJh tpdk;&yHkpH[m acwfopf vpfb&,f'Drdkua&pDygyJ?

    vlxktusKd;y0g'vpfb&,f'Drdkua&pD[m rJ&oltrsm;pk v$rf;rdk;tkyfcsKyfa&;uwpfbuf/ wOD;

    csif; tcGifhta&; vlenf;pktcGifhta&;uwpfbuf tJ'D ESpfbuf=um; atmifjrifwJh r#ajc&Sdatmif xdef;zdk@ vdktyfygr,f? odk@aomf tJ'Dr#ajcudk zsufqD;ypfEdkifwJh ta=umif;w&m;ESpfyg; &Sdygw,f?

    yxr wpfcsufuawmh wOD;csif;tcGifhta&;eJ@ vlenf;pktcGifhta&;awGudktumtuG,fay;zdk@ ysufuGufwJh 'Drdkua&pDrsKd;ygyJ? ta[mtajymaumif;aumif;eJ@ rJtrsm;qHk;&+yD; atmufajcvlxktusKd; &nfar#mfvkyfr,fqdkwJh ay: jyLvpfZif(populism)[m vpfb&,f'Drd

    kua&pDud

    kysufjym;apwwfygw,f? 'kwd,wpfcsufu wOD;csif;tcGif

    hta&; tvGeftu|Hawmif;/ trsm;pkrJudkqef@usifwJh tpGef;a&mufA[k0g' (radicalpluralism) uvnf; 'Drdkua&pD tpdk;&,E W&m;eJ@ vl@tzGJ@tpnf;udk ysufjym;apygr,f?

    t&ifqHk; twGif;tEW&m,fwpfyg;jzpfwJh ay: jyLvpfZifudk aqG;aEG;csifygw,f?ay: jyLvpfZif&J &nf&G,fcsufu omrefatmufajcvlxkawG&J tusKd;udk aqmif&Gufay;zdk@ jzpfw,f? ay: jyLvpfZif[m q,fhudk;&mpk aESmif;ydkif;avmufuwnf;u &SdcJh+yD;/ ESpfq,f&mpk&J vufwiftar&du ygwDawmfawmfrsm;rsm;udk ay: jyLvpf0g'D vufudkifyolawG

    vdk@ qdkygw,f?'Duae@ jyefvnfazmfaqmifaeolrsm;uawmh AifeDZGJvm;u [l*dkcsmAwf/ ol@udktwkcdk;wJh bdkvDAD;,m;u tDAdkarmfa&;eJ@ tDuGma'gu &mz,faumfa&;&m;wdk@ygyJ? Oa&myrSmawmh vuf,mygwD EdkifiHa&;orm;awGjzpfwJh =op}wD;,m;u a,mf[dkuf'g/ jyifopfu

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    25/84

    23

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf*|efrmvDyef;wdk@u ay: jyLvpfawGyg? xdkif;EdkifiHu ywfoGm;wJh 0ef}uD;csKyf oufqif&SDem0gx&mudkvnf; ay: jyLvpfvdk@ orkwf=uygw,f?

    ay: jyLvpfZifqdkwm tcGifhxl;cHa&ay:qD vl@rvdkiftkyfpkudk qef@usif+yD;/ omrefatmufajcvlxk&J tusKd;pD;yGg;/ ,Ofaus;r_eJ@ cHpm;csufwdk@udk azmfaqmifay;wJh EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_jzpfygw,f? ay: jyLvpfawG[m w&m;0iftm%m&zdk@twGuf atmufajcvlxkudkpkkH;odrf;oGif;jcif;/ jynfvHk;u|wfqENcH,ljcif;awGeJ@ vlxk'Drdkua&pDatmf+yD; trsm;pkrJ&atmif vkyfaqmifygw,f? odk@aomf olwdk@tm%m&wJhtcg wdkif;&if;om;vlenf;pktcGifhta&;awGudk *krpdkuf/ tpdk;&tzGJ@tay: uef@owfxdef;csKyfr_ (checks and balances)r&Sdawmhatmif jzpfukefygw,f?

    'ga=umifh ay: jyLvpfZif[m 'Drdkua&pDudk udk,fpm;yayr,fh vpfb&,fvpfZifeJ@ tajccHOya'udkawmh ypfy,f xif&mpdkif;vmcsifygw,f? Oy"dkyfaumif;aumif;eJ@usatmif a[majymwJh [D;dk;rsm;u 'Drdkua&pDpepfeJ@ tm%m&vmayr,fh wOD;csif;tcGifhta&;udk acgif;xJrxnfhbJ vGwfxGufoGm;=uygw,f? atmufajcynmrJhawGudkpnf;kH;+yD; olwdk@ =oZmt&Sdeft0g}uD;vmwmeJ@tr# vpfb&,f'Drdkua&pDtwGuf uHqdk;rdk;arSmifusoGm;ygr,f?

    tpGef;a&muf A[k0g'vpfb&,f'Drdkua&pDudk rwnfr+idrf jzpfapEdkifwJh 'kwd,tcsufuawmh A[k

    0g' udk,fwdkifyJ jzpfygw,f? A[k0g' (pluralism) qdkwm vl@tzGJ@tpnf;twGif; vlrsKd;wpfrsKd; tkyfpk}uD;wpfpk ygwD}uD;wpfck&J Akdvfusr_ {uoabmudk a&Smif&Sm;+yD;/ vlrsKd;pHkbmompHk EdkifiHa&;0g'pHk +idrf;csrf;pGm twl,SOfwGJ aexdkifr_udk qdkvdkygw,f? wenf;ajym&&if vl@tzGJ@tpnf;twGif; pD;yGm;a&;zGHzd;wdk;wufr_uaewqifh ,Ofaus;r_ya'ompHko[Zmw jzpfzdk@ tav;xm;wJh0g' jzpfygw,f?

    odk@aomf +yD;cJhwJh q,fpkESpfawGrSm vlenf;pkawGu udk,fh,Ofaus;r_tarGa[mif;awG dk;&mtpOfvma[mif;awGudk tvGeftu|H jyefwifzufwG,fvm=uygw,f? acwfeJ@tH0ifaygif;pyf,lzdk@ rud;pm;bJ vlenf;pktcGifhta&;v_yf&Sm;r_udk tpGef;a&mufA[k0g'(radical pluralism)tjzpf azmfaqmifvmygw,f? tJ'D rlrrSefwJh tpGef;a&muf a&Sm@cfu vpfb&,ftwGufa&m 'Drdkua&pDtwGufyg tE W&m,f}uD;ygw,f?

    ,Ofaus;r_udpP dk;&mtarGa[mif;zufwG,fa&;udpP aZmif;ay;vGef;wJh tpGef;

    a&muf tkyfpkwpfpk tiftm;}uD;xGm;vm&if vl@tzGJ@tpnf;twGif;u tjcm;vlrsKd;pkawGwOD;csif;tcGifhta&;awGeJ@ xdyfwdkuf&ifqdkifyGJawG wef;pDxGufvmygr,f? 'g@xuf tpGef;a&muf vlrsKd;pkudpP wifvGef;wm[m 'Drdkua&pDenf;us a&G;cs,fr,fh jynfol@tpdk;&(self-government) tajccHtkwfjrpfawGudkyg csdeJ@oGm;apwwfygw,f?

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    26/84

    24

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,foufao om"u aumif;awGuawmh abmhZeD;,m;eJ@ [mZD*dkAD;em;rSm

    'Drdkua&pDxlaxmifzdk@ud;pm;&if; awGuHcJh&wJh aoG;acsmif;pD;r_awGygyJ? vlrsKd;pk}uD;u

    zdESdyfvmwJhtcgrSm/ oHo,pdwfawG}uD;vm+yD; b,fae&ma&mufa&muf t+rJcGJxGufzdk@ud;pm;wJh tpGef;a&muftpPvmrftkyfpkrsKd;awG ay:xGufvmygw,f? Zmwdykna[mif;awG&Gwfzwfo&Z,f zufwG,f=u&if; udk,fhzmom acsmifydwfrd+yD; acwfeJ@rsufajcjywfusef&pf=uygw,f?

    vpfb&,frJh 'Drdkua&pDtpGef;a&muf tpPvmrftkyfpkrsm;uvGJvdk@ rJtEdkif&oltrsm;pk&J tpdk;&zGJydkifcGifh

    udk 'Duae@ ajAmifjiif;qdkwmrsKd;awmh r&Sdvdk@qdk&ygr,f? odk@aomf ppfat;acwf+yD;uwnf;u'Drdkua&pD toGiful;ajymif;a&; 'Dbdwftay: tajcwifajymqdkr_awG &Sdvmygw,f?

    txl;ojzifh vGwfvyfr#wwJha&G;aumufyGJuae ay:xGufvmwwfwJh vpfb&,frJh'Drdkua&pD (illiberal democracy) udkyg? Eke,fwJh toGiful;ajymif;p 'Drdkua&pDEdkifiHawGrSm vGwfvyfr#wwJh a&G;aumufyGJu wufvmwJh acgif;aqmifrsm;[m wOD;csif;tcGifhta&; vlrsKd;pktcGifhta&;rsm;eJ@ tajccHOya'rsm;udk azmufzsufypfwwfygw,f?vpfb&,frJh 'Drdkua&pDa&G;aumufyGJrsm;jzpfygw,f? [pfwvmwdk@ rDvdkqDApf wkd@[ma&G;aumufyGJjynfol@rJtjywftowfeJ@ wufvmolrsm;jzpf+yD; wOD;csif;tcGifhta&;vpfb&,f vpfvsK_olrsm;ygyJ?

    tjcm;wbufu taumif;jrif=unfh&ifvnf; 'Drdkua&pDtoGiful;ajymif;zdk@ud;pm;wJhEdkifiHawGrSm vGwfvyfr#wwJh a&G;aumufyGJjzpfatmif t&ifvkyf&rSmyJjzpfygw,f? ta[maumif;ol/ vlxkpdwfqGJv_yfEdkifol/ vlxk=um;aygufol/ acgif;aqmifa[mif;om;orD;rsm;/ pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif pwJholrsm; t&if wmpm;OD;rSmygyJ? 'gawGeJ@t&ifppfzdeyfatmufu kef;xGufprSm uHawG@jzwfoef;=u&ygOD;r,f?

    vpfb&,fvpfZiftwGuf tE W&m,f[m t&ifuvdk ab;uvmr,fh uGefjrLepf0g'rsKd;xuf/ ol@twGif;u ay: jyLvmvpfZifeJ@ tvGeftu|HA[k0g'rsKd;awGu vmygr,f?odk@aomf yHkrSefusif;ywJh 'Drdkua&pDa&G;aumufyGJawGeJ@ rdrdudk,fjyefjyif jyefoEdkifwJhpepfself-correcting mechanism jzpfwmrdk@ a&&SnfrSm wOD;csif;vpfb&,ftcGifhta&;rsm;udktumtuG,fay;Edkifaumif;ygw,f? vpfb&,frsm;uvnf; 'Drdkua&pDuae vlvGefrom;rsm; ay:xGufrvmatmif apmifh=unfhxdef;csKyfzdk@ tm;xkwf=u&ygr,f?

    &nf!$ef;Populism, Pluralism, and Liberal Democracy by Marc F. Plattner

    Democratic Recession by Larr Diamond

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    27/84

    25

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpf

    t&if;&Sifopfqkdonf rnfonfukd &nf!$ef;xm;oenf;? Tpmpkukdem;vnf&eftwGuf Ta0g[m&ukd yxr&Sif;vif;cJh&rnf? t&if;&SifopfqkdonfrSm Neoliberalism

    ukd jrefrmhem;ESifh qDavsmfatmif jrefrmr_yvkdufjcif;jzpfonf? Neo.t"dyg,frSm topf/Liberalism . t"dyg,fudkrl t&if;&Sif[k vG,fulatmif bmomjyefay;vkdufonf?TtwGuf ta=umif;&Sdygonf?

    t&if;&Sifrsm;u ,cktcg olwkd@ukd,folwkd@ 'Drkdua&pD[k t+rJajymae=uonf?odk@aomf olwkd@'Drkdua&pD. aemufuG,fwGifLiberalismu v#Kd0Sufvufv#Kd ud;ukdifxm;onf? xkd@a=umifhLiberalismukd t&if;&Sif[kyif jrefrmqefqef jrefrmjyefvkdufonf? Tae&mwGif oifcef;pm,lp&mwpfckukd xm;yacsrd/ igh0ef&SdcJh [laom tif;0

    acwf pmqkdausmf &Sifr[m&om&. pmom;tvm; &Sif;jyajymjycJh&ef wm0ef&Sdonf[kcHpm;rdonf? ,if;rSmtjcm;r[kwf

    rdrdwkd@u 'Drkdua&pD[laompum;vkH;ukd trsm;}uD;ajymae=uonf? t&if;&SifavmuYrlpost-neoliberalismtxda&mufcJh+yD? tqifht& *%ef;xkd; pDjy&ygu

    1? 'Drkdua&pD2? vpfb&,f3? eD,kdvpfb&,fvpfZif4? eD,kdvpfb&,ftvGef [k jzpfonf?rdrdwkd@taejzifh tqifh (3) qifhyif aemufusae+yD[k qkdcsifonf? owdynm

    uyfI aqmif&ef/ a&Smif&efwkd@ukd tcsdefrDyvkyfEkdif&ef apwemoufoufjzifhom azmfjyvkdufygonf? twWpGJr&Sdyg?

    yxrt&m,f - tv#Hy,ft&m,f

    ypPnf;rsm; (tajccHESifh ZdrfcHypPnf;rsm;) tv#Hy,fjzpfvmaer_onf wpxufwp ykdrkdtE&m,frsm;vmaeonf? vlwkd@u rokH;vkduf&bJ tv[\ysufpD; okd@r[kwfv$ifhypfvkduf&jcif;wkd@u t&dyfyrm yl;wGJuyfygvmonf? &if;ESD;vkdufaom aiGa=u;yrm%. tenf;i,fr#aom tpdwftykdif;om vlwkd@ wu,fokH;pGJ&aomypPnf;rsm; jzpfonf?

    t&if;&Sifopf. tEW&m,fig;&yft&if;&Sifopf. tEW&m,fig;&yft&if;&Sifopf. tEW&m,fig;&yft&if;&Sifopf. tEW&m,fig;&yft&if;&Sifopf. tEW&m,fig;&yf

    ormorwf

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    28/84

    26

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,ftusKd;qufrSm zG@Hzd;qJEkdifiHrsm;Y tauG;rsm;w&pf+yD;w&pf xyfaqmif;rsm;jym;

    vmjcif;jzpfonf? pD;yGm;a&;ay:vpDopfrsm;/ ajr,maps;E_ef;rsm;/ touftmrcHvkyfief;

    rsm; ponfwkd@tm;vkH; uarmufur jzpfukefonf? tar&duefjynfaxmifpkyifv#iftauG;wkd@jzifh vkH;csmvnfaeaomEkdifiH jzpfvmonf? 1980 u aiGa=u;jrKyfESH (12)wGifypPnf;xGufE_ef; (1) jzpfcJhonf? tvSrf;ruGmvS? 2006 a&mufaomtcg aiGa=u; (35)twGuf ypPnf; (1) jzpfoGm;onf? tvSrf;okH;qausmf uGmoGm;onf?

    TonfrSm wu,fjzpfae/ &Sdaeonfh pD;yGm;a&;b0ukd +cdrf;ajcmufr_ jzpfoGm;onf? T+cdrf;ajcmufr_udk a&Smif&Sm;ajz&Sif;&eftwGuf vlxktwGuf vsmxm;aom aiGrsm;rSzJh,lvkduf&onf? tar&duefjynfaxmifpkyifv#if a':vmbDvD,H (2000) ,lokH;vkduf

    &onf? (wpfbDvD,H ] oef;aygif;wpfaxmif)? EkdifiHi,frsm;twGuf a=umufzG,fvdvdyif?wpfenf;tm;jzifhqdk&v#if t&if;tESD;tkwfjrpftay: rSDckdtm;xm; ukefxkwf

    vkyfr_rsm;onf rnfonfhacwfrSmrS ruHzl;onfhyrm%jzifh tvGeftu|H tqrwef}uD;xGm;vmonf? t&if;tESD;jrKyfESHvkyfudkifr_ESifh xGufukefokH;pGJEkdifr_onf ydyuQ jzpfaeonf? tv#Hy,fypPnf;rsm;ukd vlxku rokH;pGJ&bJ tv[\ysufpD;oGm;onf? okd@r[kwftqdyfoifhypPnf;rsm;tjzpf ajymif;vJoGm;onf? vlxku ay;qyf&onfh t&if;&Sifopf.yxrtE&m,fjzpfonf?

    'kwd,t&m,f - orm;dk;usenf;emrsm;t&m,fobmywfef;usif ysufpD;r_tE&m,fonf ydkqkd;onfxuf qkd;vmaeonf?

    ukefxkwfvkyfr_wGif ajymif;vJvmaom acwfopftcuftcJrsm;ESifh avsmfnDatmif orm;kd;usenf;emrsm;udk rajymif;vJEkdifao;jcif;/ obmo,HZmwrsm;ukd aemiftem*wftwGuf tajrmftjrifr&Sd pnf;vGwf0g;vGwf zef;wD;ypfaejcif;/ vlom;wpf&yfvkH; twGuftoufjzpfapaom ajr/ a&/ av/ rD; tajccHrsm;uk

    dtqdyftawmufjzpfvmaeapjcif;

    wkd@onf vsifjrefvSpGmaom t&Sdeft[kefjzifh qkwf,kwfysufpD;jcif;qDodk@ OD;wnfaeonf?tqifhjrifhzG@Hzd;+yD;EkdifiHrsm;u [email protected];emrsm;ukd rajymif;vJao;? Tonfukd

    zG@Hzd;qJEkdifiHrsm;u twk,lzkd@ ud;pm;aeonf? 2030 wGifwurBmvkH; um;tpD;a& wpfbDvD,HrS ESpfbDvD,Htxd wdk;vmrnf? ay:vpDrsm;ukd rajymif;vJEdkifygu urBmukd um;rSxGufaom tqdyftawmufrD;ckd;aiG@rsm;u tEkdif&oGm;rnf? xkdtcg urBmhobm0ywf0ef;usifukdxdef;odrf;zkd@ rjzpfEkdifoavmuf cufcJoGm;rnf?

    t&if;tESD;jrKyfESHr_tay: rdKify tm;xm;vGef;aom t&if;&SifEkdifiHrsm;twGufTorm;kd;usenf;onf tcsdef(2)ESpfr#om usefawmhonf? (2)ESpfxufausmfvGefygu&if;ESD;jrKyfESHr_aiGa=u; av#mhcsypf&awmhrnf? t&if;&Sifopftay:rDSckdae&aom zG@Hzd;qJEkdifiHrsm;twGuf t&if;tESD;&p&m ta=umif;r&Sdawmhay? Tvpf[mr_twGuf ajz&Sif;r_rSm

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    29/84

    27

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfzG@Hzd;qJEkdifiHrsm;twGuf t_H;om tajz&Sdonf? ynma&;u/ usef;rma&;u/ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;u/ ,Ofaus;r_uwdk@wGif vkHavmufaom aiGa=u;yrm%

    r&Sd/ =umv#ifvkH;yg;yg;+yD; aysmufuG,foGm;rnfhtqkH;c&D;odk@ OD;wnfoGm;rnf? t&if;&Sifopf. zHG@zd;qJEkdifiHrsm;wGif t&if;tESD;aysmufqkH;oGm;aom orm;kd;usenf;emrsm;tE&m,f - t&if;&Sifopf. 'kwd,tE&m,fjzpfonf?

    wwd,t&m,f - yuGJr_t&m,ft%kjrLpGrf;tm;ukd ukefxkwfvkyfief;rsm;Y tpm;xkd;okH;pGJvmojzifh tvkyf

    orm;rsm; tvkyfvufrJh jzpfukef&onf? xkda=umifhyif rdcifwdkif;jynfwGif qufvuf rae

    EkdifawmhbJ tjcm;EkdifiHrsm;wGif a&$ajymif;tvkyform;tjzpf aps;aygpGm/ tcGifhta&;rJhpGm/uH&musyef;/ iwfwvSnfhjywfwvSnfhESifh b0ukd &yfwnf&Sifoefae&aom tvkyform;rsm; ay:xGef;vm&onf?

    taemuf. vlr_tzJG@tpnf;csdefcGifv#m nD!Gwfr#wr_rsm; yduGJukefonf?uav;oli,frsm;ESifh ouf}uD;G,ftkdrsm;twGuf axmufyHha=u;rsm; 0wfrvS/ pm;r0jzwfawmufjiif;y,fcH&onf? qif;&Jom;vlxktwGuf tmrcHcsufrsm; =uufaysmufiSufaysmuf aysmufukefonf? 0ifaiGjrifhrm;aom txufvl}uD;ykdif;rsm;yifv#if rdrdb0ukdrdrdpdwfuduf zefwD;Ekdifaom tcGifhta&;rsm; aysmufqkH;ukefonf?

    bonf aeomaeae&onf bmt"dy`g,fr# r&Sd? &mZ0wfr_/ 0efxrf;rsm;tusifhysufr_ xlajymvmonf? rrSefuefaomxGufaygufjzifh vrf;rSm;a&mufolrsm; qwkd;E_ef;jzifh rsm;jym;vmonf? wkdwkda&;&aomf vl@tzGJ@tpnf;wckvkH;onf xdef;a=umif;pkpnf;r#way;aom tap; r&Sd/ yduGJ/ zkdz&J/ Ekdif&mpm; vl@tzGJ@tpnf; (t&if;&SifopftzGJ@tpnf;ukd qkdvkdonf) jzpfoGm;onf? jrefrmhkd;&mt"dyg,fjzifhzGifhqkd&ygu usefaomjA[Rpkd&fw&m;okH;yg; (uk%m/ rk'dwm/ OayuQm) tomxm; arwWmw&m;wpfyg;yifr&Sdawmh[k qdkEkdifonf?

    urBmhwSrf;vkH;taeESifhajym&ygu urBmhEkdifiHrsm;tm;vkH;. av;ykHwpfykHwGifTarwWmrJhaomuyfqkdufaeonf? 'kuQonfOD;a&onf ,cktcg oef;(20)ausmfae+yD?vkHavmufaom tm[m&/ okH;a& aomufa&oef@/ tedrfhqkH; wpfukd,fa&oef@&Sif;a&;taxmuftulrsm;/ aq;g;ulnDapmifha&Smufr_/ tqifhrDynma&; ponfh tajccH vkdtyfcsuf avmufr#yif r&&Sdaom OD;a&onf urBmhvlOD;a& oef;(6000)wGif wpf0ufeD;yg;

    oef;(3000)em; uyfaecJh+yD? EkdifiHaygif;rsm;pGmwGif vGefpGmenf;yg;vSpGmaom vlenf;pkomv#if ykHrSeftvkyftukdif tajctae&Sdonf?xkd@tjyif rsm;pGmaomwkdif;jynfrsm;wGif acwfrDEkdifiHwckzGJpnf;r_ okd@r[kwf a&S;kd;

    tpOftvm EkdifiHa'gufwkdifzGJ@pnf;ykHrsm; (tap;rsm;) yduGJysufpD;oGm;cJh+yD? t&if;&Sifopf.

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    30/84

    28

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    wurBmvkH;twkdif;twmjzifh vlr_tzGJ@tpnf;yduGJr_tE W&m,f - t&if;&Sifopf. wwd,

    tE W&m,f [k ac:qkdEkdifonf?

    pwk t&m,f - ukd,fpm;y'Drkdua&pDt&m,f1945 aemufykdif;wGif ('kwd,urBmppft+yD;) 'Drkdua&pDpum;rsm; vGefrif;pGm

    ajym=um;vm=uonf? vlxku EkdifiHukd wu,fvufawGpDrHcef@cGJtkyfcsKyfrnfh oabmjzpfonf? pD;yGm;a&;ESifh 'Drkdua&pDwkd@. ,cifuGmjcm;r_rsm; yaysmufacsmarGoGm;onfhoabm jzpfonf? okdaomf TudpPrsm; wpfckr#jzpfrvmcJh? udkvkdeDxrf;ykd;atmufrS

    vGwfajrmufvmaom EkdifiHi,frsm;wGif olwkd@ar#mfrSef;cJhaomtdyfrufrsm; taumiftxnfay:rvmcJh?

    vufJqkdaomEkdifiHrsm;yifv#if *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;. aemufvkdufjzpfae&onf? rnfonfhacwfrSmrS ,ckacwfavmuf vGwfvyfaomaG;aumufyGJrsm; rsm;jym;pGmr&SdcJh? okdwkdif aG;aumufyGJ+yD;aomtcg pdwfysufp&mrsm;ESifhcsnf; uH&onf? Oa&myor*~tzGJ@0ifEkdifiHrsm;Yyif TykHpHESifh rvGwfuif;=u? Tonfukd t&if;&Sifopf. 'Drkdua&pDtE&m,f - t&if;&Sifopf. pwkwtE&m,f[k ac:qkdEkdifonf? 'Drkdua&pDonf xifoavmuf r[kwfvSygacs?

    yrt&m,f - vkHr_cHr&Sdawmhjcif;t&m,ftxufyg tE&m,fav;&yfrSwpfqifh atmufygtE&m,frsm;ukd arG;zGm;ay;

    onf? pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ ,Ofaus;r_ESifh EkdifiHa&;rsm;wGif jynfwGif;Y/ EkdifiHtcsif;csif;twGif;Y/ EkdifiHtkyfpktcsif;csif;twGif;Y wif;rmr_rsm; jzpfay:vmonf? xkdwif;rmr_rsm;a=umif

    ht=urf;zufr_rsm;onf rvG

    JraoG tqrsm;pGm jrif

    hwufvmonf? TwGif t=urf;

    zufr_ukd ajz&Sif;&eftwGuf vufeufrsm; wkd;jrifhxkwfvkyfjcif;enf;ukd okH;pGJvm=uonf?&mZ0wfr_xdef;odrf;umuG,fr_bufwGifvnf; wkd;jrifhwif;=uyfvkdufonf? q,fESpftwGif;vufeufxkwfvkyfr_twGufokH;pGJr_rSm 50 wkd;vmonf? 2005 ckESpfwGif wurBmvkH;YtusOf;om;aygif; 23 oef; &S dcJhonf? TonfrSm (jynfwGif;Yyif tusOf;om; rsm;jym;aejcif;) jynfwGif;ppfwpfrsKd;yif jzpfonf?

    qkdAD,uf,leD,H&SdpOfu ppfat;onf ,cktcg urBmhtwkdif;twmESifh t=urf;

    zufr_wkdufzsufa&; odk@ ajymif;vJoGm;onf? t=urf;zufr_wkdufzsufa&;ukd ta=umif;jyIEkdifiHaygif;(130)wGif ppfpcef;rsm; ay:aygufvmonf?xkdppfpcef;rsm;wGif v#Kd0SuftusOf;axmifrsm;ESifh v#Kd0SufESdyfpufpcef;rsm; &Sdae

    onf? wurBmvkH;wGif vlaxmifaygif;rsm;pGmonf ,if;ae&mrsm;Y zrf;qD;ESdyfpufcHae=u&

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    31/84

    29

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfonf? xkdr#ruao;? tar&duefESifh taemufEkdifiHrsm;ukd enf;rsKd;pkHESifhwkdufckdufaomt=urf;zuftkyfpkrsm;vnf; ay:vmaeonf?

    a&o,HZmw/ ajro,HZmw/ yifv,fjyifoGm;vma&;/ a$ajymif;aexkdifa&;/ynma&;/ aiGa=u;jrKyfESHr_/ ,Ofaus;r_xdef;odrf;a&;/ pum;ukefajym&v#if t&if;&Sifopf.wckcsif;pDESifh tm;vkH;wkd@onf wpfbufY EkdifiHtwGuf r&Sdrjzpf t*Fg&yfrsm;jzpfaeouJhodk@tjcm;wpfbufY wurBmvHk;twkdif;twmESifh t=urf;zufr_twGuf ukef=urf;rsm; jzpfaeonf? Tum; wu,fhydyuQyif? t&if;&Sifopf. vlr_b0vkHcHr_r&Sdawmhjcif; tE&m,f- t&if;&Sifopf. yOPrtE&m,fjzpfawmhonf?

    t&if;&Sifopf(neoliberalism) . tEW&m,f}uD;ig;&yfukd vG,fultjrif&Sif;

    oGm;ap&ef atmufygtwkdif; twkdcsKH;vkdufygonf?1? ypPnf;rsm;tv#Hy,fydkaomfvnf; wu,fY vlxku rokH;&? t&if;&Sif. t_H;jyaiGa=u;ukd vlxkxHrSom xyfrHE_duf,lonf?2? o,HZmwrsm;udk vufvGwfpy,fokH;pJGaoma=umifh jzpfvmonfhqkd;usKd;rsm;twGufajz&Sif;enf;tjzpf EdkifiHi,frsm;twGif; EdkifiH}uD;rsm;u &if;ESD;jrKyfESHr_ rwefwq avsmhcsvkdufjcif;? EdkifiHi,frsm; rJGonfxufrJGoGm;+yD; ynma&;/ usef;rma&;/ ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;/ ,Ofaus;r_wdk@ yxrY vkH;yg;yg;/ aemufY aysmufuG,foGm;rnfhtE W&m,f &Sdaeonf?3? tEkjrLpGrf;tifukd pufr_vkyfief;rsm;Y tpm;xkd;vkyfudkifjcif;a=umifh tvkyfvufrJhrsm;aygrsm;vm+yD; jynfwGif;Ya&m t&if;&SifurBm. jynfyEkdifiHi,frsm; twGif;Yyg vl@tzJG@tpnf;udk xdef;a=umif;pkpnf;ay;aom tESpftom; tap;rsm; ys,foGm;+yD; vl@tzJG@tpnf;onf zkdz&J Ekdif&mpm;/ yduJGysufpD;r_okd@ OD;wnfaom vl@tzJG@tpnf; jzpfoGm;rnf?4? acwfpm; tm;xm;ae&aom 'Drkdua&pDonf a&G;aumufyJGrsm;om ta&twGuftm;jzifh rsm;onfxuf rsm;vm+yD; vufawG@Y ar#mfrSef;onfh&vm'frsm;r&/ wvJGwacsmfab;'kuQrsm; jzpfukefonf?5? t=urf;zufr_rsm;udk ae&mtES@H t&if;&Sifopf (neoliberalismokd@r[kwf taemufEkdifiH}uD;rsm;. 21 &mpk 'Drkdua&pD) u arG;zGm;ay;vkdufovkd jzpfoGm;onf? vlxktwGufrnfonfhae&mrS vkHcHr_r&Sdawmh?

    txufyg tcsufig;csufukd wpfa=umif;wnf;csKHIa&;&v#if t&if;&Sifopf(neoliberalism) csay;aomvrf;a=umif;rSm vlxktwGuf i&Jokd@ OD;wnfaeaomvrf;a=umif; jzpfaeonf?

    &nf!$ef;"The Crisis of Neoliberalism", Development Dialogue No. 51/ January 2009

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    32/84

    30

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f

    19 &mpk tapmydkif;avmufrSm rif;rJh0g'udk ynmwwftcsKdu pdwf0ifpm;pGmodyHenf;us wnfaqmufzdk@ tm;xkwfcJh=uygw,f? oabmw&m;eJ@ vufawG@nD!Gwf

    atmif raygif;pyfEdkifcJhayr,fh pdwful;,Of0g'oufoufawmh r[kwfcJhygbl;? urBmh tvkyform;xkeJ@ jynfolawGtay: tenf;eJ@trsm; =oZmoufa&mufr_awmh &SdcJhygw,f? 1864ckESpf pufwifbm(28)&ufae@rSm yxrtifwmae&Sife,f(First International)vdk@ ac:wJhurBmhtvkyform;or*~rsm;tzJG@csKyf}uD;(International Workingmen's Association)IWA udk t*FvefrSm zJG@pnf;awmh +Adwdo#or*~vdk pD;yGm;a&;oD;oef@0g'eJ@ vGwfvyfaomEdkifiHa&;t,ltq&SdolawG/ qGpfZmvefvdk vlr_a&;0g'orm;awG/ b,fvf*sD,HEdkifiHvdkwOD;csif; t&if;tESD;ydkifqdkifa&;0g'DawG/ jyifopfvdk tjyeftvSefdkif;yif;ulnDa&;0g'cH,lol

    awGeJ@twl k&Sm;rS bmuleif(Bakunin) (1814-76) OD;aqmifwJh rif;rJh0g'DawG yg0ifcJhygw,f? 'DtzJG@csKyf}uD;rSm um;vfrwf jyifqifa&;qJGwJh taxGaxGvkyfief;pOfrl}uD;udk vufcHtwnfy jymef;cJhwmjzpfygw,f?

    1870 ckESpfrSmawmh rwf0g'orm;awGeJ@ rif;rJh0g'orm;awG=um; 0g'a&;&mwdkufyJGawG ay:aygufcJhw,f? yJ&pfuGefjrL;udk ta=umif;y+yD; oabmxm;awG uJGvJGcJhwmyg? 'D tzJG@csKyf}uD; IWA [m avmavmq,ftm;jzifh tvkyform;wdk@&J epfemcsufrsm;eJ@tcGifhta&;qHk;_H;aer_wdk@twGuf udk,fpm;ywdkufyJG0ifaewJh A[dkXmecsKyfwckom r[kwfbJaemiftem*wfrSm tvkyform;vlwef;pm;/ EdkifiHa&;tm%meJ@ qdk&S,fvpfvlr_taqmufttHkopf xlaxmifa&;twGuf tajccHpnf;Hk;a&;eJ@ avhusifhynmay;a&; A[dkody`Hausmif;}uD;wckvnf; jzpfw,fvdk@ um;vfrwfu wifjycJhygw,f? yJ&pfuGefjrL;[m tvkyform;vlwef;pm;&J vufawG@awmfvSefa&;oabmeJ@ pGrf;&nfowWdudk jrifhwifay;&r,fvdk@vnf;a=unmcsufrSm xnfhoGif;a&;om;cJhygw,f? 'DtcsufawGudkta=umif;y+yD; aemufydkif;rSm jyifopf,dkif;yif;ulnDa&;0g'DawG/ +AdwdefvGwfvyfaomEdkifiHa&;t,ltqcH,lolawG

    eJ@vnf; oabmxm;uGJvGJcJhwJhtwGuf (1876)ckESpf zDvf',fzD;,m;rdrSm usif;ycJhwJhtaxGaxGaumifpDtpnf;ta0;}uD;u azmfjyyg yxrurBmhtvkyform;or*~rsm; tzJG@csKyf}uD;udk w&m;0if zsufodrf;cJhygw,f? (1881) ckESpfrSm bmuleif acgif;aqmifwJh rif;rJh0g'D

    rif; rJh 0g 'oufEdkif

    ,ck rif;rJh0g' pmpkudk rif;rJh0g'DwOD;&J@ aqG;aEG;r_taejzifh rdwfqufwifjyxm;jcif;jzpfygonf? (t,f'Dwm)

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    33/84

    31

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfawGu zsufodrf;vdkufwJhtzJG@csKyftrnfa[mif;udkyJ oHk;+yD; vef'efrdrSm xyfrH zJG@pnf;cJhygw,f? tJh'DtzJG@csKyftopfudk teufa&miftifwmae&Sife,f (Black International)

    vdk@ trnfay;ac:qdkcJh=u+yD; 'DbufacwfrSmawmh(Black Flag)tvHeuf vdk@ ac:qdkaeyg+yD?(1889) ckESpfrSm 'kwd,tifwmae&Sife,f(Second International) udk zJG@pnf;

    cJh=uaomfvnf; rwf0g'DawGeJ@ rif;rJh0g'DawG&J tajccHuJGvJGr_/ EdkifiHwum0g'eJ@ trsKd;om;0g'=um; jcm;em;r_/ awmfvSefa&;orm;eJ@ jyefvnfjyifqifa&;orm;=um; ydyuQrsm; &SdcJh=uygw,f? (1922) ckESpfrSm rif;rJh0g'DawGeJ@ qif'Du,fvpfwdk@yl;aygif;+yD; EdkifiHwumtzJG@csKyf}uD;udk xlaxmifcJhygao;w,f? urBmrSm xif&Sm;wJh tvkyform;or*~}uD;awG&S dcJ hwJhteuf rif;rJ h0g'DawGOD;aqmifcJ hwJh teufa&miftifwmae&Sife,f (Black

    International) ac: tvHeuf(Black Flag)tvkyform;tzJG@csKyf/ (1881) ckESpf Zl;&pfuGef*&ufrS pwifcJh+yD; aemif jyefvnfjyifqifa&;orm;rsm; v$rf;rdk;cJhwJh t0ga&mif tifwmae&Sife,f(Yellow International) ac: tvH0g (Yellow Flag) tvkyform;or*~eJ@(1921)ckESpfrSm zJG@pnf;cJhwJh(Third International) ac: teDa&mif EdkifiHwumtvkyform;or*~rsm;tzJG@csKyf(Red International of Labour Union) tvHeD(Red Flag) wdk@[mxif&Sm; }uD;us,fcJhygw,f?

    'DbufacwfrSmawmh rif;rJh0g'DawG&J v_yf&Sm;r_awG[m urBmr_yjcif;oabmw&m; (Globalisation) eJ@ urBmhukefoG,fa&;tzJG@}uD;(WTO) udk qef@usifcJh=uygw,f?tar&duefEkdifiH qD,ufwJvfrdrSm usif;ycJhwJhWTO tpnf;ta0;}uD;udk qef@usifqENjy&mrSm rif;rJh0g'DawG[m a&Swef;u wufuGpGmyg0ifcJhygw,f? tckaemufydkif; rif;rJh0g'DawG&J v_yf&Sm;r_awG[m ajcvSrf;pdyfvmygw,f? 'gayr,fh wcsKdEdkifiHawGrSmawmh vGwfvyfpGm v_yf&Sm;cGifhr&ao;ygbl;? EdkifiHwumrif;rJh0g'DawG&J nDvmcH}uD;udk (1877) ckESpfuw}udrf/ (1907)ckESpfu w}udrf yvkyfEdkifcJhygw,f?

    wzef EdkifiHa&;tbd"mefxJrSm rif;rJh0g'eJ@ywfouf+yD; tusOf;csKyfazmfjyxm;wm&Sdygao;w,f? Anarchism qdkwJh rif;rJh0g'[m *&dbmompum; Anarchia uqif;oufvmwmyg? tkyfcsKyfr_uif;rJhjcif; qdkwJh t"dyg,foufa&mufygw,f? tpdk;&tzJG@yHkomefrSefor#[m rvdkvm;tyfwJh tedmHkyJjzpfw,f? tkyfpdk;olvlwef;pm; r&Sdap&?vufeufudkifwyfrsm;/ w&m;Hk;rsm;/ Oya'rsm;&Sd&ef rvdktyf? tm;vHk;udkzsufodrf;+yD;vlyk*~dKvfwOD;csif;pD&J vGwfvyfcGifheJ@ vGwfvyfpGm oif;yif;zJG@pnf;cGifhtay: vl@tzJG@tpnf;udk wnfaqmuf&r,f? 'Dpepfudk +idrf;csrf;pGmul;ajymif;a&muf&SdEdkifw,fvdk@vnf; ,lq

    ygw,f? urBmhorkdif;rSm rif;rJh0g'DawG[m k&Sm;Zmbk&if tvufZif'g;/ tDwvDbk&if[l;bwf/ jyifopforw umaemh/ =op}wD;,m;bk&ifr tJvZbuf/ tar&duef orwruUifavwdk@udk owfjzwfcJhygw,f? k&Sm;pma&;q&m}uD; vD,dkawmfpwdGKif; (1828-1910)

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    34/84

    32

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,f[m bmoma&;rif;rJh0g'D}uD;wOD;yg? ol@tqdkt& EdkifiHawmftpdk;&qdkwm c&pf,mefbmoma&;eJ@ tH0ifcGifusrjzpf? trSefpifppf arwWmw&m;onfom vlom;tay: v$rf;rdk;

    tkyfpdk;&r,f/ jynfolawG[m ppfr_rxrf;rae&pepfudk jiif;qef&r,f/ tcGefxrf;aqmif&efvnf; jiif;qefydkifcGifh&Sd&r,f/ w&m;Hk;rsm;udkvnf; todtrSwfrybJaevdku aeEdkif&r,f/ 'ga=umifh xdkpepftm;vHk;udk zsufodrf;ypf&r,fvdk@ vD,dkawmfpwdGKif;u a&;om;cJhygw,f? t=urf;rzufa&;/ arwWmw&m;v$rf;rdk;a&; tp&SdwJh awmfpwdGKif;&Jrludk tdENd,acgif;aqmif}uD; r[wWr*ENDu vufawG@usifhoHk;cJhygw,f?

    taemuftdEdN,bufjcrf;rSm atmdkAD; (odk@) eHeufcif;rdawmf (odk@) tk%fOD;rdawmfvdk@ac:wJh EdkifiHi,fav; wpfEdkifiH&Sdygw,f? tdEdN,u *kk}uD;wyg;eJ@ 'kwd,urBmppf

    aemufydkif; jyifopfrSm tarvdk@ xif&Sm;vmwJh trsKd;orD;}uD;wa,muf&,f 1960 ckESpfaemufydkif;rSm xlaxmifcJh=uwmyg? ukvor*~tzJG@0ifEdkifiHwEdkifiHjzpfovdk apmifha&SmufcHEdkifiHi,fav;vnf; jzpfygw,f? pmoifausmif;awG/ taqmuftODawG&J tvif;tarSmifpepfawGudk obm0tvif;a&mifeJ@ toHk;csEkdifatmif pDpOfaqmifGufxm;ygw,f? 'DEdkifiHi,fav;&Jxl;jcm;csufu tpdk;&/ w&m;Hk;/ ppfwyf/ Oya' pwJh EdkifiHawmf&J t*Fg&yfawG r&Sdygbl;? jynfolawGu udk,fusifhw&m;todeJ@ arwWmw&m;aygif;pyf+yD; aexdkif=uygw,f? urBmt&yf&yfu pdwf0ifpm;olawG vuf&Sdaexdkif=uygw,f?

    EdkifiHawmf/ tpdk;&/ w&m;Hk;/ vufeufudkifwyfzJG@/ Oya'/ e,fedrdwf/ tom;ta&mif/ bmompum;/ ZmwdrmefeJ@ trsKd;*k%fawG[m usaemfwdk@&J vGwfvyfr_eJ@ oif;yif;zJG@pnf;r_awGudk [ef@wm;aeygovm; u&do#%rl&wD ajymovdk 'Dt&mawG[m urBmh+idrf;csrf;r_udk +cdrf;ajcmufaeygovm; urBmajr&J uyfyg;vlom;awG[m vlom; tcsif;csif;&J uef@owfcsKyfcs,fr_=um;rSm Asmrsm;aewkef;yJvm; ar;cGef;aygif;rsm;pGmudk c%xm;cJh+yD; usaemfwdk@ rif;rJh0g'qdkwmudk qufvufavhvm=unfh&atmif

    rif;rJh0g' qdkwmbmvJ What is Anarchism?

    urBmr_yjcif; (Globalization) udk qef@usifuef@uGufwJhowif;rsm; &,lwJhowif;pmeJ@ wDADGwdk@rSm rif;rJh0g'DawGudk r=umc% azmfjyavh&Sdygw,f? t"rR0g'D &mZ0wfaumifrsm;tjzpf r=umc%cs,fr_ef; okyfazmfjcif;y=uygw,f? rif;rJh0g'D&J t,ltqawGudkawmh &Sif;vif;azmfjywm r&SdoavmufygyJ? 'ga=umifh rif;rJh0g'DawG bmtwGuf &yfwnf

    vJqdkwm od&Sd&atmif qufvufavhvm=uygpdk@?rif;rJh0g'DawG[m awmfvSefa&;w&yfudk ,Hk=unfygw,f? 'DawmfvSefa&;uawmhtvkyform;vlwef;pm;u tvkyf&SifawGeJ@ olwdk@&Jtpdk;&awGudk zwfcszdk@ygyJ? +yD;awmhurBmhOpPm"eudk trSefwu,f xkwfvkyfwJh 'Dvlwef;pm;u xdef;csKyfarmif;ESifwJh vl@tzJG@

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    35/84

    33

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftpnf;w&yfudk zefwD;zdk@ygyJ? tpdk;&tkyfcsKyfa&; pepfw&yfr&SdyJ aexdkifEdkifw,fqdkwmudk,Hk=unfygw,f? 'Dae&mrSm aumifpDawGeJ@ v$wfawmfawGudk xm;&SdrSmyg? 'Dae&m

    awGuae omrefjynfolawGu OpPm"eawG jzpfay:apr,fht&mawGudk qHk;jzwfEdkifrSmyg?vlom;tm;vHk;&J wef;wlnDr#r_udk ,Hk=unfygw,f? tu,fI aoG;pkyf,laewJholawGudktEdkif,l&r,fqdk&ifawmh tvkyform;rsm;eJ@ tjcm;tzdESdyfcHtkyfpkawG&J=um; tjrifhrm;qHk;aoG;pnf;nD!Gwfr_vdktyfr,fvdk@ ,Hk=unfygw,f?

    rif;rJh0g'DawGta=umif; oif =um;&wJhtcsdefrSm u|Efkyfwdk@[m l;oGyfwJh AHk;axmifolawGjzpfa=umif; oif,Hk=unfatmif oifhudk em;csygvdrfhr,f? rif;rJh0g'tusKd;pD;yGm;twGuf u|Efkyfwdk@[m t"rRtr_udk ,Hk=unfw,fqdkwJh 'm&Dudkvnf; zefwD;=uyg

    w,f? rif;rJh0g'qdkwm zdkz&J uarmufur jzpfjcif;qdkwJh tjcm;'m&D ,Hkwrf;pum;vnf; &Sdygao;w,f? tu,fI tpdk;&w&yfr&SdcJh&if zdkz&J uarmufur jzpfvdrfhr,fqdkwmudk EdkifiHa&;orm;awG tvkyf&SifawGeJ@ olwdk@&J a=u;pm;pma&;q&mawGu rD'D,muae tcdkiftrm ajymqdk=uygw,f? 'gayr,fh oif ,ae@vl@tzJG@tpnf;ta=umif; pOf;pm;rdygovm; u|Efkyfwdk@[m zdkz&J uarmufurjzpfaewJh vl@tzJG@tpnf;rSm aeaumif;aeae&w,fvdk@ oHk;oyfrdyg&Jvm;

    'gqdk rif;rJh0g' (Anarchism) u bmta=umif;vJvdk@ oif ar;aumif;ar;vdrfhr,f? tusKd;tjrwf qdkwJh }uD;rm;aom ta=umif;&if;w&yf &Sdw,fqdkwmudk u|Efkyfwdk@ajymyghr,f? tvkyf&SifeJ@ tvkyform;qdkwJh t"duvlwef;pm;ESpf&yf&SdwJh vl@tzJG@tpnf; wckrSm u|Efkyfwdk@ ,ae@ aeae=uygw,f? tvkyf&SifawG[m pufHkawG/ b%fawG/qdkifawG ponfjzifh ydkifqdkif=uygw,f? tvkyform;awGuawmh ydkifqdkifr_ r&Sdygbl;? u|Efkyfwdk@rSm vkyftm;omv#if &Sdygw,f? toufarG;0rf;a=umif;r_wckyvkyfzdk@ u|Efkyfwdk@ 'Dvkyftm;udk toHk;y&ygw,f? tvkyform;awG[m vkyfcvpm&&Sdzdk@twGuf tvkyf&SifxHrSmolwd

    k@&Jvkyftm;ud

    krv$

    Jra&Smifom a&mif;cs&ygw,f? tvkyf&SifawG[m jrif

    hrm;wJ

    htjrwf

    tpGef;udk a&&Snfxdef;odrf;Edkif&eftwGuf jzpfEdkifor# tvkyform;&Jvkyfcudk enf;apzdk@tvkyform;&Jvkyftm;udk rsm;Edkifor# rsm;atmif aoG;pkyfnpf,l&efom pdwf0ifpm;ygw,f? tvkyform; vkyfcrsm;&if tvkyf&Sif tusKd;tjrwfenf;rSm jzpfygw,f? olwdk@ESpfOD;ESpfzuf&JtusKd;pD;yGm;[m wOD;eJ@wOD; vHk;0 qef@usifzDvmjzpfygw,f? ukefxkwfvkyfr_[m omrefvlawG&J vdktyfcsuftay:rSm tajcrcHygbl;? tusKd;tjrwftwGufomjzpfygw,f? 'ga=umifh urBmrSm vlwdkif;udk au|;arG;zdk@ tpmvHkavmufpGm&Sdaomfvnf;

    vlawG[m tpmiwfrGwfae=uygw,f? t&if;ppfawmh tjrpfajruqdkovdk tjrwftpGef;onfom y"gejzpfaevdk@yg? azmfjycJhwJh tajctae[m t&if;&Sifpepf&J okyfouefyg?tvkyform;awG vHk;vHk;vsm;vsm; xdpyf&efvdktyfwJhtwGuf tvkyf&SifawGudk

    &Sif;vif;z,f&Sm; ypf&rSmyg? 'gayr,fh 'Dta&;[m ao;i,fvG,fulwJh vkyfief;wm0efawmh

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    36/84

    34

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fr[kwfygbl;? tvkyf&SifawGrSm aumif;rGefpGm zJG@pnf;xm;wJh toif;tyif;awG &Sdygw,f?olwdk@bufu &yfwnfay;r,fh rD'D,mawG &Sdaeygw,f? 'ghtjyif olwdk@rSm EdkifiHawmf/

    vufeufudkifwyfzJG@eJ@ ,if;&J tpdwftydkif;jzpfwJh &JwyfzJG@ &Sdygw,f? EdkifiHawmf (tpdk;&rsm;/vufeufudkifwyfzJG@rsm;/ w&m;Hk;rsm;/ &JwyfzJG@ponfjzifh) [m vlwef;pm;vl@tzJG@tpnf;w&yfrSm aexdkif&wJhta=umif;&if;&J wdkufdkuftusKd;qufwckyJ jzpfygw,f? urBmhtcsrf;omqHk; vlyk*~dKvf (225) OD; aygif;pyfxm;wJh "eOpPm[m urBmh tqif;&JqHk; vlyk*~dKvf(25) bDvD,H&J wESpfwm 0ifaiGeJ@ nDr#ygw,f? EdkifiHawmf[m 'Dvlenf;pk tusKd;pD;yGm;udkumuG,fwJhae&mrSmom &Sdygw,f? tu,fI aoG;aqmifazsmif;zsvdk@r&&if tiftm;oHk;ygw,f? trsm;pktusKd;pD;yGm;udk umuG,f&efr[kwfbJ "eOpPmydkifqdkifolrsm;twGufom

    Oya'rsm;udk jymef;ygw,f?EdkifiHawmf[m u|Efkyfwdk@&J tusKd;pD;yGm;twGuf vnfywf&w,fvdk@ u|Efkyfwdk@

    ,Hk=unfvmatmif aoG;aqmifygw,f? udk,fwdkifyrlaqmifGufvdkjcif;r&SdwJh tpdk;&w&yfudk vkyfief;wm0ef ,laqmifEdkifatmif tmrcHEdkifwJhaG;aumufyJGawG u|Efkyfwdk@rSmr&Sdawmhbl;vm; olwdk@&J 'Drdkua&pD[m trSefjcpfxm;wJhaowWmawGyJ jzpfygw,f?u|Efkyfwdk@udkawmh aG;cs,fcGifhwck ay;xm;ygw,f? 'gayr,fh 'Dwdkif;jynfudk vlenf;pkw&yf&JtkyfcsKyfr_pepftm; oabmwlwJh vltkyfpkESpfck=um; aG;cs,fr_om jzpfygw,f? rJqG,fjcif;awG[m olwdk@&Jrl0g'awGxuf olwdk@udk vludufrsm;zdk@eJ@ aG;aumufyJGrSm tEdkif&zdk@twGufyJ jzpfygw,f? 'ghtjyif olwdk@[m rJqEN&Sifvlxkudk yJG=unfhy&dwfowfr#om jzpfw,fvdk@ xifjrif,lqwmyg? vlawGudk rJqEN&SifawGyJvdk@ jrifw,f? EdkifiHa&;rSm udk,fwdkifudk,fus trSefwu,f yg0ifaqmifGufolawGvdk@ rjrifygbl;?

    u|Efkyfwdk@ EdkifiHa&;,Hk=unfcsuf&J t"duqHkrSwfuawmh omrefjynfolawGawmfvSefa&; vkyfudkvkyf&r,f qdkwmygyJ? tvkyform;vlwef;pm;tzJG@0ifwdkif; (tvkyform;rsm;/ tvkyfvufrJ

    hrsm;/ tdrf&Sifrrsm; ponfjzif

    h) rSm vkyfaqmif&r,f

    hvkyfief;wm0ef

    tcef;u toD;oD;&Sd=uygw,f? 'Dvdkyg0ifvkyfaqmifrSvnf; rif;rJh0g' trSefwu,ftouf0ifv_yf&Sm;vmr,fvdk@ u|Efkyfwdk@ tmrcHEdkifrSmyg? awmfvSefa&;w&yf&J Zmwd[matmufajcvlwef;pm;jzpf+yD; pufHkawGeJ@ vlr_aumifpDawGtay:rSm tajccH&r,fvdk@ u|Efkyfwdk@ ,Hk=unfygw,f? vGwfvyfr_udk ray;tyfEdkifygbl;? &,l&r,fht&mom jzpfygw,f?

    'Dae&mrSm awmfvSefaom vuf0J0g' vdk@ 'Dt&mudk ac:qdkr,fqdk&if u|Efkyfwdk@eJ@ oabmxm;uJGvJGrSmyg? u|Efkyfwdk@ wifjycsuftm;vHk;udk twdkif;twmwpfcktxd

    oabmwlvufcHw,fvdk@ajympOfrSmyJ ygwDwpfck[m vlxktwGufawmfvSefa&;vkyfzdk@vdktyfw,fqdkwJh ,Hk=unfr_wckudk olwdk@qkyfudkifxm;qJyg? tvkyform;vlwef;pm;omatmifjrifatmif pGrf;aqmifEdkifwJh tvkyform;or*~ tod qdkwmudk ,Hk=unfwJh vDeif&J0g'tay: olwdk@trsm;pk&J tawG;tac:udk tajccHxm;ygw,f? olwdk@twGuf

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    37/84

    35

    tvif;&eH@*sme,ftrSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpfawmfvSefa&;w&yfudkqifEJ$r,fh ynm&SifawmfvSefa&;orm;rsm;&J EdkifiHa&;ygwDw&yfvdktyfw,fvdk@ olu qdkygw,f? k&Sm;rSm u|Efkyfwkd@jrifcJhwJht&muawmh qdk&S,fvpf0g'eJ@

    wlwm bmwpfckrSr&Sdbl; qdkwmygyJ? EdkifiHa&;tm%m[m vufwqkyfpm a&ay:qDvlenf;pk&J vufxJrSmyJ &SdcJhvdk@yg? EdkifiHawmf[m vkyfief;&SifjzpfcJh+yD; tvkyform;awGuawmh toHk;cscHeJ@ bmvkyf&r,fqdkwJh tcdkif;cHoufoufyJ jzpfcJhygw,f? 'ga=umifhu|Efkyfwdk@u rif;rJh0g' atmifjrifzdk@qdk&if omrefjynfolawGtay:rSmyJ tajccH&r,fvdk@ajymwmyg? vltcsKdu ar;ygw,f? 'Dt&m[m jzpfEdkifyghrvm;/ wdkif;jynfy&rf;ywmjzpfroGm;Edkifbl;vm;? vHk;0 jzpfroGm;Edkifygbl;? tcktcsdefrSm tvkyform;vlwef;pm;&JaxmufcHr_omr&Sd&if t&if;&Sifpepf[m ydusysufpD;oGm;rSmyg? u|Efkyfwdk@ "eOpPmtm;vHk;

    udk xkwfvkyfwJh tvkyfwdkif;udk vkyfygw,f? ukefxkwfvkyfr_udk pkpnf;zdk@qdkwm jzpfEdkifajc&Sdygw,f? 'grSvnf; u|Ekfyfwdk@tm;vHk;&J vdktyfcsufawGudk jznfhqnf;EdkifrSmyg? olwdk@twGuf tusKd;&Sdapr,fh qHk;jzwfcsufawGudkcsrSwf&mrSm vlwdkif;udkyg0ifzdk@ cGifhyEkdifr,fhzJG@pnf;yHk pnf;rsOf;pnf;urf;awG zefwD;zdk@qdkwm jzpfEdkifajc&SdwJht&mawGyJ jzpfygw,f?vl@tzJG@tpnf;udk pufHkawGeJ@ vlr_aumifpDawGtay: tajccH&ygvdrfhr,f? 'DvdkvlawGudkpkpnf;aygif;pyfay;jcif;tm;jzifh qHk;jzwfcsufawGudk csrSwf&mrSm us,fjyef@wJhtwdkif;twmtxd v$rf;cHEdkifrSmyg? udk,fpm;vS,frsm;udkvnf; e,fy,fa'otoD;oD;eJ@ vkyfief;cGifrsm;xJrS apv$wfEdkifygvdrfhr,f? tu,fI olwdk@rJay;cJhwJhvl&J vkyfyHkudkifyHkudk rESpfoufwJhtcg tjcm;wa,mufeJ@ csufcsif;tpm;xdk;EdkifrSmyg? topftopfaom pufr_enf;ynmawGa=umifh vsifjrefwJhqHk;jzwfcsufawGcsrSwf&mrSm vltajrmuftrsm;yg0ifapzdk@ rsm;pGmvG,fulvmygvdrfhr,f? 'Dvl@tzJG@tpnf;twGif;rSm ppfrSefwJh woD;yk*~vawG&J vGwfvyfcGifh &Sdvmygvdrfhr,f? woD;yk*~vawGuvnf; vl@tzJG@tpnf;udk 0dkif;0ef;ulnD&ygr,f?'gayr,fh olwdk@&JvGwfvyfcGifh[m wyg;ol&JvGwfvyfcGifhudk taESmifht,Sufry&wJhtwd

    kif;twmtxdyJ vGwfvyfcGifh&rSmyg? tajccHtm;jzif

    hu|Ef

    kyfwd

    k@ ,H

    k=unfwmuawmh

    jynfolvlxk[m aumif;rGef=uygw,f? tu,fI olwdk@[m vGwfvyfr_udk atmifEdkifcJh&if'DvGwfvyfr_udk tvG,fwul pGef@v$wfrSmr[kwfovdk zsufqD;ypfrSmvnf; r[kwfygbl;?

    rif;rJh0g' v_yf&Sm;r_ Anarchism in Action

    rif;rJh0g'ta=umif;=um;odwJh vltrsm;pkvdk oif,Hk=unfaumif; ,Hk=unfae

    rSmuawmh rif;rJh0g'[m aumif;rGefwJh oabmxm; t,ltqw&yfjzpfw,f? 'gayr,fh(ESajrmwo ,luH;r&pGmeJ@) 'D0g'[m b,fawmhrS tvkyfjzpfr,frxifbl;? vlawG&Jyifudk,fADZt& vlawG[m avmbouUm&}uD;w,f? wu,fvdk@ igwdk@&JtusKd;pD;yGm;udkumuG,fapmifha&Smufr,fh tpdk;&w&yfom r&SdcJh&if vHk;0O\Hk zdkz&J uarmufur jzpf

  • 8/7/2019 Ahlin Yanant Journal (No 5)

    38/84

    36

    trSwf(5)? azaz:0g7Dv 2011 ckeSpftvif;&eH@*sme,fvdrfhr,f qdkwmygyJ?

    'gayr,fh rif;rJh0g'eJ@oufqdkifwJh ordkif;a&;qdkif&m pHerlemawG