A.Gürol Bilgi (MBA) · ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım, satım işlemleridir. Temel fark ... Antika Hediyelik Eşya. İhracatçı Birlikleri KaydaBağlı İhracat

A.Gürol Bilgi (MBA)

Nisan 2016

ULUSLARARASI TEDARİK EL KİTABI

A.Gürol Bilgi (MBA) 1

GİRİŞ

Günümüz şartlarında Dış Ticaret işletmelerin vazgeçilmez ticari faaliyetlerinden biridir. Ancak birçok işletmenin Dış Ticarete gereken özeni göstermediği de ayrı bir gerçektir. Ülke ekonomisine katkıları dikkate alındığında bilinçli olarak yapılacak dış ticaretin ülkemiz sanayisine getireceği olumlu katkıları şüphesizdir.

Ülkelerin dış ticaret değerleri incelendiğinde ihracatı ithalatından yüksek olan ülkelerin refah düzelerinin dış ticaret açığı veren ülkelere nazaran daha yüksek olduğu görülecektir. Globalleşen dünyamızda transit ticaret imkanlarının kullanılması da ülke dış ticaretine olumlu katkılar sağlamaktadır. Bugün ülkemizde ticari faaliyetlerde bulunan işletmelerimiz özellikle dış ticaret konusunda faaliyet çabaları içindedir. En kötü ihtimalle dışarıdan destek aldıkları yabancı dil bilen tercümanları veya bünyelerinde çalışan elemanları kanalıyla dış pazarlara açılma çabasında oldukları bir gerçektir.

Kitabımızın ana konusu olan Uluslararası Tedarik, uluslararası ticaretin gelişen bir yüzüdür. Konusunda eğitimli, tecrübeli bir ekibin takım çalışmasını gerektiren, mesleki eğitimin dinamik olduğu, geleceğin profosyonel iş kollarından biridir. Dış ticaretin tüm faktörlerini dinamik yaşayan, ülke ekonomisine kati surette pozitif katkılarda bulunan bir ticaret türüdür. Amacımız, Uluslararası Tedarik konusunda faaliyet gösteren firmalarımıza, bu konuda bilgi sahibi olmak isteyen gençlerimize ışık tutmaktır.

Ali Gürol BİLGİ (MBA),

Nisan 2016


Ticaret için iki şey lazımdır.

Birincisi, dışarıya çıkarılacak ürünlere lojistik imkanı sağlamak.

İkincisi, ihracat ve ithalatımızı aracı tüccarların elinden kurtarmaktır.

Mustafa Kemal ATATÜRK

ULUSLARARASI TİCARET

Basit bir tanımlama ile Ticaret, mal veya hizmetlerin belli bir bedel karşılığında son tüketiciye ulaştırma sanatıdır. Genel anlamda ticareti iç ve dış ticaret olarak 2 ye ayırabiliriz. Biz bu kitabımızda ağırlıklı olarak dış ticaret ve uluslararası tedarik konusunu işleyeceğiz.

Sanayi devrimi ile birlikte ülkelere ürettikleri fazla ürünleri dış ülkelere satma ihtiyacı hissettiler ki bu da uluslararası ticareti teşvik eden sebeplerden biridir. 19.YY Başlarında egemen olan Adam Smith “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” felsefesi ile hem ülke içi ekonomik faaliyetlerde hem de ülkeler arası faaliyetlerde bu ülkelerde Liberasyon anlayışı benimsenmesini sağlamıştır. (1) 1914 – 1918: Savaşlar Uluslararası Pazarlama ile doğrudan ilgilidir. Savaş yılları ülkenin kendilerini ve toplumlarını koruma altına almak istedikleri dönemdir. Korumacılık olduğunda Uluslararası Ticaret daralır. Ülkeler bu dönemde halkının temel isteklerini koruma altına almak isterler ve halkın temel ihtiyacını kendileri sağlamak isterler ve dış ticarete izin vermezler. Ayrıca savaş dönemlerinde dış ticarete izin verilse bile savaş tüm yolları tıkamış olacağı için sağlıklı bir şekilde ulaşım nakliyesi gerçekleştiremezler bu nedenle yine dış ticaret faaliyetlerinde bulunamazlar. İşte tüm bu nedenlerden dolayı hem korumacılık hem de nakliyecilikte yolların tıkalı olması nedeni ile savaş Uluslararası ticareti olumsuz yönde etkiler.


Gerek Balkan Savaşı gerekse 1. Dünya Savaşı Osmanlı Dev ticaretini olumsuz yönde etkilemiştir. Savaşın bitmesi ile ülkelere korumacılıktan liberasyona bir geçiş yapmak istemişlerdir. Bunun nedeni ülkelerin savaş sonrası Uluslararası Ticaret yapma istekleridir. Bu isteğin arkasında yatan neden de açıktır. Ülkeler eğer dış ticaret yapmazsa ve dışa kapalı olursa gelişemezler. Uluslararası ticaretin gelişimi üç aşamada gerçekleşmiştir: Birinci aşamada, İkinci Dünya savaşı sonrası dönemde ulusal ekonomiler ya da ulus devletler arasındaki ticaret artmıştır. 1970'lerden 1980'lerin sonuna kadar olan dönem ikinci aşamayı oluşturmaktadır. Bu dönemde hızlı teknolojik gelişmeler olmuş ve ticaret kısıtlamaları sistemli şekilde azaltılmış, çokuluslu şirketler ortaya çıkmıştır. Üçüncü aşama ise, 1990'ların sonunda dijital teknolojiler ve iletişim ağlarındaki gelişmelerle belirlenen sınırsız ekonomidir. Bu aşamada bilgi çok önem kazanmış, bilgiye erişimin hızlanması ve kolaylaşması ile ülkeler arasındaki ilişkiler dengeli hale gelmiştir Dış Ticareti bir mal veya hizmetin ulusal sınırlar dışından alış ve/veya ulusal sınırlar dışına satış işlemlerinin bütünü olarak tanımlayabiliriz. Bir başka deyişle Dış Ticaret, ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım, satım işlemleridir. Temel fark üreticilerin ve tüketicilerin ayrı ülkelerde yerleşik olmasıdır. Dış ticaret günümüzde ülkeler arasında siyasi, politik anlamda da önemli bir yere sahiptir. Yani ticari anlamda ekonomisini ulusal düzeyde sağlam temellere oturtmuş ve bu temeller üzerinde güçlü bir şekilde ilerleyen ülke, siyasi manada da varlığını sağlam, bütünleşmiş temellere oturtmuş demektir. Kalkınmış ülkelerde ticaret fazlalığı vardır. Ticaret fazlalığı bulunan ülkeler yani ekonomileri cari açık vermeyen ülkeler dünya ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ülkelerin ekonomik gelişme seviyelerinin farklı olmasını dış ticaret hacmi belirlemektedir.


Dış ticaret bir ülkenin milli sınırları dışında mal veya hizmetlerin kambiyo rejimine göre kabul gören döviz cinsiyle son tüketiciye ulaştırılması ve mal bedeli döviz tutarının ülkeye girişinin sağlanması sanatıdır. Biz dış ticareti genel hatları ile 3 e ayırıyoruz:

1. İhracat, 2. İthalat ve 3. Transit ticaret.

Bunlardan ithalat ülkeden döviz çıkışına neden olurken, ihracat ve transit ticaret ise döviz girişi sağlamaktadır. Burada önemli olan dış ticaret işlemlerinde ihracat + transit ticaret değerinin ithalattan fazla olmasıdır.


Dış ticarette takip ettiğimiz ana prensip,

ticaret dengemizin aktif karakterini korumaktır.

Çünkü, Türkiye ödemeler dengesinin en mühim esasını, bu teşkil eder.

Mustafa Kemal ATATÜRK

(01.11.1937, T.B.M.M., 5. Dönen, 3 Toplanma Yılını Açarken)

İHRACAT

İhracat, bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde ülke gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut ülke mevzuatı gereği ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemleri ifade eder. İhracatçı sıfatı ise ihraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine üye olan, kimlik numarasına sahip gerçek kişiler veya Türkiye'de mukim ve vergi numarasına sahip tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları ifade eder. İhracatın gerçekleşebilmesi için bir ülkenin ürettiği mal ve hizmetleri dış ülkelere satması ve bu mal ve hizmetlerin fiilen ülkenin gümrük sınırlarını terk etmesi gerekir. İhracat, ister kapitalist ister sosyalist ülkelerde olsun, gerçek veya tüzel kişiler (bu bir devlet kuruluşu da olabilir) aracılığıyla yapılır. İhracat sırasında, mal fiyatları fob (free on board) değerdir. Dış ticaret istatistiklerinde ihracat, vapur veya trende teslim fiyatı manasına gelen bu değerden gösterilir. Bir başka ifadeyle malın navlun ve sigorta bedelleri ihracat istatiğinde ihracat tutarı olarak yer almaz. İhracatçı, İhraç edeceği mala göre ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıklardır. İhracatçı olmak için herhangi bir belge veya izin sertifikası sahibi olmak gerekmemektedir. İhraç edilecek ürünle ilgili ihracatçı

http://kapitalist.nedir.com/

http://sosyalist.nedir.com/

http://tuzel.nedir.com/

http://devlet.nedir.com/

http://fob.nedir.com/

http://vapur.nedir.com/

http://navlun.nedir.com/

http://sigorta.nedir.com/

http://ihrac.nedir.com/


birliğine (İhraç edeceği ürüne göre, Türkiye’de 22 madde birliği bazında örgütlenmiş 58 ihracatçı birliğinden birine üye olduğunda ihracatçı niteliği kazanmış olur ve ihracat yapabilir.) üye olmaları gerekmektedir. Bu çerçevede ihracat yapmak için İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne üye olmak isteyenlerden, Ticaret Sicil Gazetesi ve tek vergi numarası sahibi olduğunu tevsik eden belgeler ve noterden tasdikli imza sirküleleri istenmektedir. Üyelik işlemini gerçekleştirenler İhracat Yönetmeliği ve uygulama Tebliğlerine uygun olarak ihracatlarını gerçekleştirilmektedir. İHRACATTA ALINMASI GEREKLİ BELGELER HANGİLERİDİR ?

İhracatta Belge ve İzin Veren

Kuruluşlar

İhracatta Alınması Gerekli Belge ve İzinler

Dış Ticaret Müsteşarlığı

*Dahilde İşleme İzin Belgesi *Hariçte İşleme İzin Belgesi *Kontrol Belgesi *Ticari Kiralama *Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi *Doğal Arı Balı Analiz Belgesi *Çekirdeksiz kuru Üzüm Analiz Belgesi

Gümrük Müsteşarlığı

*Gümrük Beyannamesi *Bedelsiz İhracat *Onaylanmış Kişi Statü Belgesi *Döviz Beyan Tutanağı

Maliye Bakanlığı Özel Fatura


Tarım ve Köyişleri Bakanlığı *Uluslar arası Orijin ve Bitki Sağlık Sertifikası *Hayvan İhracına İlişkin Sağlık Sertifikası *Gıda Güvenliği Sertifikası/Sağlık Sertifikası *Süt Ürünleri Sağlık Sertifikası Beyannamesi *Et Ürünleri Sağlık Sertifikası Beyannamesi *Kuru Meyveler İhracat Beyannamesi *Gübre İhracatı *Tohum İhracatı *Su Ürünleri İhracatı *Yarış Atları İhracatı *Yem İhracatı *Zirai Mücadele İlaç ve Aletleri *Veteriner İlaçları İhracatı *Doğal Çiçek Soğanları İhracatı *Damızlık Büyük ve Küçük Baş *Hayvan İhracatı *Doğa Mantarı İhracatında Hazırlanan *Annex II Sertifikası *Mavi yüzgeçli orkinos(Thynus thunnus) *CITES Belgesi

Milli Savunma Bakanlığı Harp, Silah ve Mühimmat İhracatı


Çevre ve Orman Bakanlığı *Tehlikeli Atıkların İhracatı *CITES Belgesi *Av Hayvanları İhracatı

Kültür Bakanlığı *Halı Ekspertiz Raporu *Antika Hediyelik Eşya

İhracatçı Birlikleri *KaydaBağlı İhracat *Konsinye İhracat *Kredili İhracat *Takas (Bağlı Muamele) *Nihai Kullanım Sertifikası

Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi ve Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları

*Menşe *Şahadetnamesi *ATR Belgesi *EUR.1 Belgesi *İşlenmiş Lületaşı İhracatı *Borsa Tescil Beyannamesi *GSP Formu (Form A) *Eco Menşe Şahadetnamesi *Ekspertiz Raporu *ATA Karneleri

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu *Radyasyon Analiz Belgesi (Ari Belgesi / Sarı elgesi) *Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı *Eşyaların İhracatında İzne Esas Olacak Belge

Bankalar *Transit Ticaret *Döviz Alım Belgesi

Dünyada siyasi sınırların yeniden yapılanması, doğu blokunun çöküşü, yeni tüketici pazarlarının açılması, ticari blokların kurulması, ticaret anlaşmaları ve Dünya Ticaret Örgütü’nün(DTÖ) kuruluşu, ihracat için yeni fırsatlar yaratmıştır. Daha ucuz, daha


hızlı ve kaliteli üretim yapabilen rekabetçi üreticilerin ortaya çıkmasını sağlayan teknolojiye dünya genelinde ulaşılabilir olması dünya ekonomisini etkilemiş, günümüzde ekonomi küreselleşmiştir. Daha önceleri az gelişmiş ülkeler grubunda olan ülkeler, dünyada haberleşme sistemleri ağının genişlemesi, televizyon, basılı yayın ve elektronik ortam vasıtasıyla bilgiye ulaşabilme alanlarında yaşanan patlama sayesinde, gelişmiş ekonomilere ciddi birer rakip haline gelmişlerdir. Bu ülkeler ve firmaları açısından düşünüldüğünde, dünya pazarlarında oluşan olanakları kendi yararlarına kullanmak için böylesine uygun bir dönem hiç olmamıştır. Dolayısıyla, aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı, ihracat yapmak bir ülkenin ve firmalarının büyümesi ve rekabet gücünü artırması bakımından önem arz etmektedir. Satış ve karları artırmak: Eğer firma iç pazarda iyi bir performans gösteriyorsa, yabancı pazarlara girmesi muhtemelen karlılığı artıracaktır. Dünya pazarlarından pay almak: Dış pazarlara açılan firma, rakiplerinin dış pazarlarda pay almak için neler yaptıklarını ve pazarlama stratejilerini öğrenecektir. İç pazara olan bağımlılığı azaltmak: Firma dış pazarlara açılarak, pazarlama gücünü artıracak ve iç pazardaki müşterilere olan bağımlılığını azaltacaktır. Pazar dalgalanmalarını dengede tutmak: Firma dünya pazarlarına açılarak, iç piyasadaki genel ve mevsimsel dalgalanmalardan ve değişen tüketici taleplerinin yarattığı baskıdan kurtulacaktır. Fazla üretim kapasitesini satmak: İhracat yaparak, kapasite kullanım oranı ve üretim vardiyalarının süresi artırılabilir. Böylece ortalama birim maliyetlerde azalmış ve ölçek ekonomisine ulaşılmış olunur. Rekabet gücünü artırmak: İhracat, bir firmanın ve bir ülkenin rekabet gücünü artırmaktadır. Firma yeni teknolojilere, metodlara ve yöntemlere uyarak yarar sağlarken, ülke de ticaret dengesinin iyileşmesinden fayda sağlayacaktır. İstihdam yaratmak: Mal ve hizmet ihracatı, yeni iş olanakları yaratacak, işsizliği azaltacaktır. Dış ticaret açığının azalmasına yardımcı olmak: İthalatın ihracattan yüksek olması durumlarında oluşan dış ticaret açığının azalmasına katkıda bulunacaktır. İhracatla ilgili uzmanlara ulaşabilmek: Pek çok firmanın ihracat yapmama kararı, bilinmeyenin yarattığı korkuya dayanmaktadır. Ülkedeki ticareti geliştirme


kuruluşları, dış pazarlara henüz girmemiş olan şirketlere yardım etmek için kurulmuştur. Bu kuruluşlar, ihracat sürecinin her aşamasında firmalara yardımcı olmaktadır. İhracatın firmalara doğrudan faydaları şunlardır. -Pazar payını genişletme fırsatı verir. -Eğer iç pazarda kapasite tam kullanılmıyor ise, üretimi artırma imkanı sağlar. -İç pazara olan bağımlılığı azaltır, yada iç pazardaki durgunluğu telafi etme imkanı verir. -Dış pazarlara girerek, iç pazardaki rekabeti yayma imkanı verir. -İç pazarda denenmiş ve test edilmiş ürünleri ihraç ederek dış pazara girilmesi, pazar araştırması maliyetini azaltır. -Uluslararası pazarlarda yaşanan yoğun rekabet, ihracatçıları, ürünlerini pazarın ihtiyaçlarına göre uyarlamak için teşvik eder,böylece teknolojik know-how düzeyinde gelişme sağlanır. İç pazara veya dış pazarlara açılmanın riskleri şunlardır. İhracatta karşılaşılan risklerin pek çoğunun iç pazarda karşılaşılanlar ile olan benzerliğine dikkat etmek önemlidir. -Satışlar tahmin edilen seviyelerin altında kalabilir. -Rekabet beklenenden daha fazla olabilir. -Müşteriler ödeme yapmakta yavaş olabilir veya hiç ödeme yapmayabilirler. Sadece ihracata özgü riskler ise şöyle özetlenebilir. -Hedef ülkeden ihracat gelirlerinin geri çıkışı kısıtlanmış veya yasaklanmış olabilir. -Döviz kurlarındaki dalgalanmalar karları azaltabilir, ortadan kaldırabilir, hatta kayıplara neden olabilir.


-Ödeme yapılmaması veya sözleşme ile ilgili diğer anlaşmazlıklarda, yargıya gitmekte sorunlar çıkabilir. -Savaş, iç savaş veya yabancı devlet tarafından millileştirme gibi hedef pazardaki istikrarsızlıklar kayıplara yol açabilir. -Ürün yabancı pazarlarda kabul görmeyebilir. Yıllara göre İhracatçı Sayısı (2003 – 2013 arası) 2003 - 35603 2007 - 48269 2011 - 53282 2004 - 39437 2008 - 48144 2012 - 56440 2005 - 42156 2009 - 48159 2013 - 60117 2006 - 44160 2010 - 50379

İTHALAT İthalat, bir malın yürürlükteki ithalat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde başka ülkelerden veya serbest bölgelerden ülke gümrük bölgesine sokulmasını veyahut ülke mevzuatı gereği ithalat olarak kabul edilecek başka sair giriş ve işlemleri ifade eder. İthalatçı ise ithalat işlemlerini gerçekleştirmek üzere gümrük idaresine kayıtlı, kimlik numarasına sahip gerçek kişiler veya Türkiye’de mukim ve vergi numarasına sahip tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları ifade eder. İthalat işlemi, gümrük ve kambiyo rejimine göre malın bedeli ve varsa gümrük vergileri ödenmekle tamamlanır. Bir malın ithalinin tabi olduğu esaslar her yıl ilan edilen ithalat rejimine göre belirlenir. İthal edilebilecek mallar genelde iki kategoriye ayrılabilir: Serbestçe ithal edilebilecek mallar (libere); ithali izne bağlı (lisansa tabi) mallar. Liberasyon listesine dahil mallar, döviz bedelinin ödenmesine ilişkin akreditif

http://www.turkcebilgi.com/g%C3%BCmr%C3%BCk

http://www.turkcebilgi.com/kambiyo_rejimi


açılması ile ithal edilir. İthali izne bağlı mallarda, ithal için ayrıca lisans ve döviz tahsis izni (permi) gereklidir. İthalat, başlıca akreditifli (mal yola çıkmadan önce bedeli banka tarafından malı gönderenin bankasına havale edilir), vesaik mukabili (malın, sevkine ilişkin belgeler ithalatçının bankasına geldiğinde mal bedeli ödenir), mal mukabili (mal geldiğinde belgeyi çekerek bedelin ödenmesi) şeklinde yapılabilir. Ayrıca yurt dışında çalışan ve gelir elde edenlerin belirli şartlarla bedelin transferi işlemine gerek kalmaksızın ithal eşyası getirebilmelerine bedelsiz ithalat denilmektedir. Numuneler, reklam ve eşantiyon eşyası da bedelsiz ithalat kapsamındadır. İthalatta, malın ithal fiyatı CIF fiyattır. (Varış yerine kadarki sigorta ve navlun dahil, vapur veya trende teslim fiyatı.)

İthalat Çeşitleri;

1. Akreditifli İthalat: Alıcı, malın sevkinden önce bir banka aracılığıyla satıcının bulunduğu yerdeki bankası nezdinde malın sevk belgesinin teslimi karşılığında ödenmek üzere kredi açtırmasıdır. 2. Mal Karşılığı İthalat: Malın gümrüklenmesi işleminden sonra bedelini ödeyerek belgenin çekilmesi ile gerçekleşen ithalat. 3. Bedelsiz İthalat: Gümrük vergisi olmaksızın ülkeye sokulan mallar (özel eşyalar, hediyeler vb). 4. Belge Karşılığı İthalat: Malın gelmiş olma şartı aranmaksızın, malın ithalat yapılan ülkeden yola çıkarılmış olduğunu gösteren belgenin bedelini ödeyerek bankadan belge alınması ile gerçekleştirilen ithalattır.

http://www.turkcebilgi.com/akreditif

http://www.turkcebilgi.com/g%C3%BCmr%C3%BCk


5. Kredili İthalat: Bedeli daha sonra ödenmek üzere yapılan vadeli ithalat. 6. Geçici Kabullü İthalat: İhraç etme amacıyla yapılan ithalat. 7. Ankonsinyasyon İthalat: Satışın yapılması ve belirli bir vade sonunda mal bedelinin transfer edilmesi şartıyla yapılan ithalat.

İthalatta Ödeme Şekilleri

Peşin Ödeme

İthalatçının mal bedelini peşin olarak ödediği, ihracatçının ise yüklemeyi mal bedelini aldıktan sonra gerçekleştirdiği ödeme türüdür. Peşin ödeme, ithalatçı firmalar için en yüksek risk taşıyan ödeme şeklidir. Ancak mal bedelinin peşin ödenmesinden dolayı ithalatçıya peşin ödeme indirimi ile ithalat yapma olanağı sağlar.

Vesaik Mukabili Ödeme

Malın yüklenmesinden sonra, malı temsil eden sevk belgelerinin, ihracatçının bankası kanalıyla - bedelinin tahsili karşılığında teslim edilmek üzere - ithalatçının bankasına gönderilmesidir. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi gerçekleştirmeden, malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri ithalatçıya teslim etmez.

Mal Mukabili Ödeme

İthalatçı mal bedelini ödemeden gümrükten malları çekebilir ve ihracatçı ile anlaşma yaptığı vadede ödemeyi gerçekleştirir. İthalatçı firmalar için mal teslim alındıktan sonra ödeme gerçekleştiğinden en az risk taşıyan ödeme şeklidir.


Kabul Kredili Ödeme

İthalatçıya mal bedelini poliçe/bono vadesinde ödeme olanağı sağlayan ödeme şeklidir. Kabul kredili ithalat vesaik mukabili, akreditifli ve mal mukabili olabilir. İthalatçıya yurt dışından vadeli mal satın alma olanağı sağlar.

Akreditif Tahtında Ödeme

Uluslararası ticaretteki ödeme şekillerinden biri olan akreditif, ithalatçının(amir) talebi üzerine ithalatçının bankası (amir banka) tarafından, akreditif şartlarında belirtilen vesaikin ihracatçı (lehtar) tarafından ibrazı karşılığında bedelin ödeneceğini taahhüt eden bir ödeme yöntemidir.

Ödeme Türlerine Göre Akreditifler

Görüldüğünde Ödemeli Akreditif (Sight)

Akreditif şartlarına uygun olarak ibraz edilen vesaikin akreditif süresi içinde, akreditifte belirtilen ödeme yerine göre; teyitli ise teyit bankasına, teyitsiz ise amir bankaya ibrazı ile ödemenin yapıldığı akreditiflerdir.

Vadeli Akreditif (deferred)

Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibraz edilmesi şartıyla, akreditif taraflarınca mutabık kalınan vadede ödemenin gerçekleştirildiği akreditif türüdür.

Kabul Kredili Akreditif

Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazında lehtarın amir banka veya teyit bankası üzerine keşide edilen vadeli poliçenin kabul edilmesi ve kabul edilen poliçenin (Draft) vadelerinde ödenmesine imkan veren bir akreditif türüdür.


Karışık Ödemeli Akreditif (Mixed Payment )

Akreditif tutarının belli bir oranda pesin, vesaik ibrazinda veya belli bir vadede ödendiği akreditif türüdür.

Akreditif Çeşitleri

Teyitli Akreditif (confirmed )

Akreditif açan (amir banka ) bankanın talebi üzerine, amir bankanın ödeme taahhüdüne ek olarak teyit bankasının da ödeme taahhüdünde bulunduğu akreditiflerdir. Başka bir ifade ile , teyit bankası , akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazı halinde , lehdara amir bankayla birlikte kesin ödeme taahhüdünde bulunmaktadır.

Teyitsiz Akreditif (unconfirmed)

Muhabir bankanın, akreditifi lehdara sadece ihbar etmekle yükümlü olduğu ve ödeme taahhüdü altına girmediği akreditifledir. Akreditif şartlarina uygun vesaikin ibrazi karsiliginda ödeme taahhüdü, sadece akreditifi açan bankanin (amir bankanin) sorumluluğundadir.

Özellikleri Olan Akreditifler

Rotatif – Devreden Akreditif (Revolving L/C )

Akreditif şartlarına göre akreditif tutarının tamamı veya bir kısmı kullanıldığında değişiklik yapılmasına gerek olmadan, aynı şartlarda ve önceden belirlenen miktar dahilinde yenilenen akreditiftir. Bu tür akreditif vadeye veya tutara göre yenilenebilmektedir.

Vadeye bağlı olarak yenilenen akreditiflerde yüklemenin yapılacağı dönemler belirlenir. Bu tür akreditifler , kümülatif (Cumulative) veya kümülatif olmayan (Non Cumulative) olmak üzere iki şekilde açılabilir. Kümülatif akreditifte bir dönemde tamamı veya kısmi olarak kullanılmayan bakiye, sonraki döneme de eklenerek


kullanılabilir. Kümülatif olmayan akreditifte ise akreditifin kullanılmayan kısmından sonraki dönemde faydalanılması mümkün değildir .

Tutara göre yenilenen akreditifte ise akreditif süresi içinde kalmak koşulu ile kullanılan miktar aynı şekilde yenilenmektedir. Tutara göre yenilenen akreditiflerde kullanılacak toplam tutarın belirtilmesi ödemeler toplamının sınırının belirlenmesi açısından önem taşımaktadır.

Devredilebilir Akreditif (Transferrable L/C )

İhracatçı lehine gelen akreditifin bir veya birden fazla yeni lehtarlara devredilmesine olanak veren akreditiftir. Bir akreditifin devredilebilir olabilmesi için mutlaka akreditif şartlarında “devredilebilir “ ibaresinin bulunması gerekmektedir.

Devredilebilir akreditif yalnız bir defada bir veya (kısmi kullanım veya yüklemelere izin verilmesi kaydı ile) birden fazla lehtara devredilebilir. Ancak lehtarın devrettiği ikinci lehtar tarafından akreditif başka bir satıcıya devredilemez. 2. lehdara devredilen teyitli bir akreditifte teyit yükümlülüğü 2. lehdar için de geçerlidir.

Teminat Akreditifi (Standby L/C )

Bu tip akreditifler daha çok bir teminat mektubu niteliğindedir. İthalatçı tarafından yükümlülüklerin/ödemenin yerine getirilmemesi durumunda ödeme yapılacağının güvencesi olarak açılırlar. Ticari akreditif şartlara uyulması ve ibraz edilen vesaik ile bunu kanıtlaması kaydı ile lehdara ödeme güvencesi sağlarken (performans) Standby’da bu güvence daha farklı bir düzenleme ile sağlanmaktadır. Standby, amirin şartlara uymadığının lehdar tarafından beyan edilmesi üzerine lehdara ödeme güvencesi sağlar.(non- performance)

Karşılıklı Akreditif (Back to Back L/C )

Karşılıklı akreditiflerde, ihracatçı firma lehine gelen akreditife dayanarak bu akreditifte öngörülen malların temini için üretici / tedarikçi firma adına yeni bir akreditif açılmaktadır.


Hukuki açıdan birbirinden tamamen bağımsız iki ayrı akreditif söz konusudur. Genellikle ihracatçı lehine gelen akreditifin devredilebilir olmadığı veya devredilebilir olsa dahi birim fiyatı, yükleme ve ibraz vadelerine dışında da değiştirilmesi gerekli koşulların bulunduğu hallerde karşılıklı akreditif kullanılmaktadır.

Red-Clause Akreditif

Akreditif tutarının bir kısmının veya tamamının lehtara peşin olarak ödenmesine imkan veren akreditiftir. Bu ödeme ithalatçının ihracatçıya tanıdığı bir ön finansman imkanıdır. Bu koşul akreditif metninde kırmızı mürekkeple yazılarak belirtilmesi nedeni ile bu tür akreditifler bu şekilde adlandırılmıştır. Bu tip akreditifler peşin ödeme karşılığında yüklemenin yapılmasını güvence altına almayacağından ithalatçının yüklemenin yapılması konusunda kendisini akreditif dışında güvenceye alması gerekir.

İthalat Akreditif İskontosu

İthalatçının bankasınca açılan ithalat akreditifleri ithalatçı firmalarımızın talebi üzerine muhabir bankalara iskonto ettirilebilmektedir. Bu finansman metodu daha çok ithalatçının vadeli ödemek istediği ancak ihracatçının mal bedelini peşin tahsil etmek istediği durumlarda kullanılmaktadır. İhracatçı firmanın akreditif şartlarına uygun vesaik ibrazı ile birlikte muhabir banka iskonto işlemini gerçekleştirerek vesaik bedelini ihracatçı firmaya öder. Böylece ithalatçı firma talep ettiği vadede ödeme yapma, ihracatçı firma ise mal bedelini peşin tahsil etme olanağına kavuşmuş olmaktadır.

Karşılaştırmalı üstünlük teorisine göre, ülkeler daha fazla maliyet avantajına sahip oldukları malları üretip, ihraç etmeli ve nispeten daha düşük maliyet avantajına sahip olduklarını ithal etmelidir. Böylece bir taraftan uzmanlaşma artarken diğer taraftan daha iyi bir kaynak dağılımı sağlanarak, verimlilik artışı elde edilebilir (Awokuse, 2008:162). Eğer ülke genelinde yapılan ithalat malları ülke içinde bir katma değer artışına sebep


oluyor ve/veya ithalat ihracata dayalı olarak yapılıyorsa ülkenin cari dengesine olumlu katkılarda bulunacak demektir. TRANSİT TİCARET Transit Ticaret, Yurt dışında veya serbest bölgelerde mukim gerçek / tüzel kişilerden ya da antrepolardan satın alınan malın, Türkiye üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede mukim gerçek / tüzel kişilere ya da antrepolara satılmasına denir. Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca transit ticaretinin herhangi bir sebeple uygun görülmedi mallar transit ticarete konu olamaz. İthalatın ve ihracatın yasaklandığı ülkelerde mukim gerçek / tüzel kişiler veya antrepolarla da transit ticaret yapılamaz. Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak; ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilemez.

Türkiye’de yerleşik herhangi bir firma tarafından ithal edilmek amacıyla yurda getirilerek, gümrük antrepolarına alınan bir malın aynı firma ya da malları gümrük antreposunda devir alan başka bir firma tarafından başka bir ülkeye (ya da malın getirildiği ülkedeki başka bir firmaya ) satılması da transit ticaret işlemidir.

• Transit ticaret ödeme şekli değil, bir ticaret şeklidir. • Gerçekte bir ithalat ve ihracat işlemi olmadığından dolayı, gümrük beyannamesi

düzenlenmez. • Transit ticaret işlemlerinde Vergi, Resim, Harç İstisnası uygulanır. • Tüm ödeme şekillerine göre transit ticaret yapılabilir.

Alış Bedeli: Firmanın Transit malı temin ettiği asıl satıcıya yaptığı mal bedeli ödemesidir.

Alış bedelleri;

• Transit Tacirinin DTH’sından, • Bankaların döviz kaynaklarından, • Alışı yapılmamış ihracat ve transit ticaret satış bedellerinden,


• 50.000 USD veya eşiti dövize kadar olmak kaydıyla kredi kartından, • Satış bedellerinin tahsil edilmemiş olması şartıyla yurt içinden veya yurt dışından

Transit Ticaretin finansmanı amacıyla sağlanan döviz kredilerinden

karşılanmak suretiyle döviz ya da TL olarak ödenebilir. Alış bedeli transferi esnasında firmalardan yazılı talimat ve alış faturası alınır.

Satış Bedeli: Transit tacirinin, malın nihai alıcısından tahsil ettiği mal bedelidir.

Satış bedelleri, dövizlerin yurt dışı kaynaklı olduğunun tespit edilmesi şartıyla;

• Havale • Efektif (DBT ile birlikte) • Dövizli çek • Yurt dışı bankalarca verilmiş kredi kartı

ile döviz veya TL olarak tahsil edilebilir. Satış bedellerinin alışının yapılması talep edildiği taktirde firmalardan yazılı talimat ve satış faturası alınır.

TRANSİT TİCARET İŞLEYİŞİ

• Transit ticaret talepleri, Türk Gümrük Bölgesine giren ürünler için, "Transit Ticaret Beyannamesi" düzenlenmek suretiyle doğrudan gümrüklere yapılmaktadır. Türk Gümrük Bölgesine girmeyen ürünler için Gümrüğe gitmeye gerek yoktur.

• Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak, ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilmez.

• Gümrük idarelerince verilebilecek izne istinaden malların Türk gümrük hattını aşarak işçilik görmek üzere fiktif depo veya antrepolara alınması "fiili ithal" hükmünde değildir.

• Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile DTM’nin madde politikası itibarıyla transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamaz.


Fatura Hareketi: Malı aldığınız yer size bir fatura kesecek. Siz de malı sattığınız yere bir İngilizce fatura göndereceksiniz. Kestiğiniz faturanın aynısını Türkçe resmi fatura olarak da kesmelisiniz. Bu alım satım sonucunda satışınızla alışınız arasında kar edeceksiniz. Faturaları defterinize kaydedip, bu karı beyan etmelisiniz. Para Hareketi: Para hareketi de faturaları kapatacak şekilde aynı yol izlenerek olacak. Alıcının hesabından sizin hesaba, sizin hesaptan malı aldığınız satıcının hesabına. Mal Hareketi: Malın satıcıdan alıcıya gitmesi yeterlidir. Arada nerelerden geçtiği önemli değildir. Sevk evraklarını kullanacağınız güzergaha göre düzenlersiniz. Yalnız malın çıktığı ülke ve gireceği ülke mevzuatları açısından kontrol etmek gerekir. Örnek olarak; Romanya’dan çıkacak bir tır Irak’a gidecekse, tırın ücüncü ülke izni almış olması gerekir. Yoksa Romanya gümrüğünden çıkamaz. Ya da L/C ile yürüyen bir işte Aktarma / Transshipment izni yoksa sizin güzergahı aktarmasız olacak şekilde seçmeniz gerekir.


VERGİSEL AÇIDAN TRANSİT TİCARET

Transit ticaret konu olan malların satın alınması ithalat, satılması da ihracat sayılmadığından, malın satın alınmasına ilişkin işlemler, İthalat Rejim Kararı ve Yönetmeliği hükümlerine, malın satılmasına ilişkin işlemler, İhracat Rejimi Kararı ve İhracat Yönetmeliği hükümlerine tabi tutulmaz. Gümrük idarelerince verilebilecek izne istinaden malların Türk gümrük hattını aşarak işçilik görmek üzere fiktif depo veya antrepolara alınması “fiili ithalat” hükmünde değildir. Dolayısıyla transit ticaret şeklinde yapılan satışların gelir vergisi kanununun 40/1. maddesi kapsamına girmemektedir.

Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak, ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilmez.

Uluslararası yasaklanmış mallar ile Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın madde politikası itibariyle transit ticaretinin yapılmasının uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamaz.

Transit ticarette satış bedellerinin transit ticaret bedeli olarak alışının yapılabilmesi için yurt dışından geldiğinin tespiti şarttır.

Bir ülkenin gelişmesi, dünya da sözü sayılır bir ülke olması, vatandaşlarının yaşam kalitesinin yüksek olması vb. gelişimler için o ülkenin başka ülkelere muhtaç olmaması gerekmektedir. Bir ülkenin başka bir ülkeye yahut başka ülkelere muhtaç olmaması için de cari açık rakamının düşük olması yahut hiç olmaması ile mümkündür. Cari açık, bir ülkenin ürettiği malların ihraç sonucu getirdiği gelirin, ülkenin yurtdışından ithal ettiği mal ve hizmetlerden az olması durumudur.

Cari açık ülkeye giren dövizler ile ülkeden çıkan dövizlerin farkıdır. Döviz girdilerimiz;

• İhracat Bedelleri,

• Transit Ticaret Gelirleri

• Taşımacılık, turizm, sigortacılık vb. hizmetler ticareti

http://yerliyersizvergi.blogspot.com/2007/12/vergisel-aidan-transit-ticaret.html


• Yurtdışında çalışan ülke vatandaşları ve ülkede çalışan yabancı ülke vatandaşlarının getirdiği döviz girişidir.

Döviz çıkışları ise;

• İthalat bedelleri • Aracılık (komisyon) bedelleri • Turizm giderleri • Yurt dışına yapılan (yurt içinde çalışan yabancı ülke vatandaşları ve yurt

dışında çalışan vatandaşlarımızın) döviz transferleridir. Konuya bu açıdan baktığımızda dış ticaretin önemini anlamak daha kolay olacaktır. Bu sebepten ülkeler dış ticaret gelirlerini arttırmaya yönelik çabalar içindedirler. Ülkelerin uyguladığı teşviklerin ve koruma tedbirlerinin altında yatan neden de budur.

Erol Gürcan – Haftalık Ekonomik Görünüm ve BİST 100 Teknik Analizi – (18.05.2015

Türk İstatistik Kurumunun verilerine göre düzenlenmiş aşağıdaki tablonun incelenmesi neticesinde Cumhuriyetin ilanından Atatürk’ün ölümüne kadar geçen


süre içinde ihracat değerlerimizin giderek yükseldiği, ithalatın ise kontrol altında tutulduğu görülecektir.

Yıllara göre dış ticaret, 1923-1938

Foreign trade by years, 1923-1938

(Bin $ -Thousand $)

Yıllar İhracat İthalat Dış Ticaret Dengesi

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

Years Exports Imports Balance of Foreign Trade

Proportion of imports covered by

exports %

1923 50 790 86 872 - 36 082 58,5

1924 82 435 100 462 - 18 027 82,1

1925 102 700 128 953 - 26 253 79,6

1926 96 437 121 411 - 24 974 79,4

1927 80 749 107 752 - 27 003 74,9

1928 88 278 113 710 - 25 432 77,6

1929 74 827 123 558 - 48 731 60,6

1930 71 380 69 540 1 840 102,6

1931 60 226 59 935 291 100,5

1932 47 972 40 718 7 254 117,8

1933 58 065 45 091 12 974 128,8

1934 73 007 68 761 4 246 106,2

1935 76 232 70 635 5 597 107,9

1936 93 670 73 619 20 051 127,2

1937 109 225 90 540 18 685 120,6

1938 115 019 118 899 - 3 880 96,7

TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, Şubat 2016

TurkStat, Foreign Trade Statistics, February 2016

* 2015 yılı verileri geçicidir.

* Data for 2015 is provisional.

2000 li yıllarda ise ithalatın oldukça yüksek tutarlara ulaştığı ve dış ticaret açığının bir türlü kapatılamadığı görülecektir. Yıllara göre dış ticaret, 2000-2015


Foreign trade by years, 2000-2015

(Bin $ -Thousand $)

Yıllar İhracat İthalat Dış Ticaret Dengesi

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

Years Exports Imports Balance of Foreign Trade

Proportion of imports covered by

exports %

2000 27 774 906 54 502 821 -26 727 914 51,0

2001 31 334 216 41 399 083 -10 064 867 75,7

2002 36 059 089 51 553 797 -15 494 708 69,9

2003 47 252 836 69 339 692 -22 086 856 68,1

2004 63 167 153 97 539 766 -34 372 613 64,8

2005 73 476 408 116 774 151 -43 297 743 62,9

2006 85 534 676 139 576 174 -54 041 498 61,3

2007 107 271 750 170 062 715 -62 790 965 63,1

2008 132 027 196 201 963 574 -69 936 378 65,4

2009 102 142 613 140 928 421 -38 785 809 72,5

2010 113 883 219 185 544 332 - 71 661 113 61,4

2011 134 906 869 240 841 676 - 105 934 807 56,0

2012 152 461 737 236 545 141 - 84 083 404 64,5

2013 151 802 637 251 661 250 - 99 858 613 60,3

2014 157 610 158 242 177 117 - 84 566 959 65,1

2015* 143 861 522 207 206 813 - 63 345 290 69,4

TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, Şubat 2016

TurkStat, Foreign Trade Statistics, February 2016

* 2015 yılı verileri geçicidir.

* Data for 2015 is provisional.


DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ

EXW (Ex Works - Ticari işletmede Teslim) FCA (Free Carrier - Belirlenen Yerde Taşımacıya Teslim) FAS (Free Alongside Ship - Gemi Doğrultusunda Teslim) FOB (Free On Board - Gemi Bordasında Teslim) CFR (Cost And Freight - Mal bedeli ve taşıma) CIF (Cost, Insurence And Freight - Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) CPT (“Carriage Paid To....” – “Taşıma,.....'e kadar ödenmiş”) CIP (“Carriage and Insurance Paid To...” – “Sigorta dahil taşıma,....'e ödenmiş”) DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim) DAP (Delivered At Place - Belirtilen Noktada Teslim) DDP (Delivered Duty Paid - Vergileri Ödenmiş Teslim)

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23exw

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23fca

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23fas

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23fob

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23cfr

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23cif

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23cpt

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23cip

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23dat

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23dap

http://www.alpgumruk.com/bilinmesi_gerekenler/Dis_Ticarette_Teslim_Sekilleri.html%23ddp


EXW (Ex Works - Ticari işletmede Teslim) Teslim şeklinin özellikleri: Satıcı malları işletmesinde daha önce belirlenen tarihte alıcının emrine hazır tutarak alıcıya bildirir. Alıcı malları işletmeden teslim alarak ihracı için gerekli belgeleri hazırlar gümrük işlemlerini tamamlayarak malları kendi ülkesine ithal eder. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. Satıcının Sorumlulukları: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlayarak belirtilen tarihte veya süre içinde yine anlaşmada belirtilen yerde (Fabrika, depo, büro vb.) malları alıcının emrine amade tutar. Malların emrine hazır tutulduğunu alıcıya bildirir. Alıcının ihracat ile ilgili belgeleri alabilmesi için yardımcı olur. Alıcının talep etmesi halinde, tüm masraf ve riski alıcıya ait olmak üzere taşıma acentası ile anlaşma yaparak, düzenlettiği taşıma belgesini varış yerinde malları teslim alabilmesi için gönderir. Alıcının Sorumlulukları: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. Tüm masraf ve risk kendisine ait olmak üzere ihracat ve ithalat işlemleri için gerekli olan lisans, vb. idari ve ticari belgeleri düzenler. Malların ihracat ve ithalat ile ilgili gümrük işlemlerini yaptırmak ve Gümrük vergilerini ödemekle sorumludur. Malları satıcının işletmesinde teslim aldığı andan itibaren malla ilgili tüm risk ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Malların taşıtılması amacıyla taşıma acentası ile anlaşarak navlun bedelini öder. Bu terim, alıcının ilgili malı satıcının adresinden gelip alması usulünü düzenlemiş olmakla birlikte, gerek Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun ve gerekse bu Kanuna istinaden çıkarılmış bulunan 32 sayılı karar hükümleri dikkate alınmak durumundadır. FCA (Free Carrier - Belirlenen Yerde Taşımacıya Teslim) Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı malları gümrük işlemlerini tamamlayarak, belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği anda teslim işlemlerini tamamlamış olur. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçer. Navlun ücreti de diğer tüm giderler gibi alıcı tarafından ödenir. Satıcının Sorumlulukları: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlayarak, alıcının ülkesinde istenen gerekli belgeleri düzenler ve Gümrük masraflarını öder. Alıcının talep etmesi üzerine durumunda taşıma acentası ile tüm masrafları alıcıya ait olmak üzere anlaşır. Malları taşıyıcıya veya taşıma acentasının gözetimine belirlenen


tarihte ve yerde teslim eder. Teslim anına kadar bütün masraf ve riskler satıcının yükümlülüğündedir. Alıcının Sorumlulukları : Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat ile ilgili belge veya izinleri alarak gümrük vergisi ve masraflarını ödemekle yükümlüdür. Taşıma acentası ile anlaşma yaparak navlun ücretini öder. Belirlenen tarihte ve yerde mallarını teslim alır. Bu andan itibaren bütün masraflar ve risk alıcıya aittir. Bu terim, çok vasıtalı olanlar da dahil, herhangi bir taşıma işlemi için kullanılabilir. "Taşıyıcı'', bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde malların demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu, nehir ya da bunların bazılarının birarada kullanılmasıyla taşınması işlemini bizzat üzerine alan ya da bunu sağlama taahhüdünde bulunan herhangi bir şahsı tanımlar. Eğer alıcı yükü belirli bir şahsa , örneğin kendisi bizzat taşıyıcı olmayan ancak taşıma hizmetleri sağlayan birine teslim etmesi yönünde satıcıya bir talimatta bulmuşsa, mallar bu şahsın eline geçtiği andan itibaren satıcı mal teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. "Taşıma Terminali'', herhangi bir demiryolu ya da yük istasyonu, bir konteyner terminali ya da parkı, çok amaçlı bir yük terminali ya da bunlara benzer başka herhangi bir teslim alış noktası olabilir. "Konteyner'', terimi, yükün ünitize edildiği her türlü aracı tanımlamakta kullanılır. Örneğin her türden konteyner ve/veya yük vagonu, treyler, swap, ro-ro aracı, iglo bu terimin kapsamına girer ve her tür taşıma biçimi için geçerlidir. FOB terimine benzese de ondan temel farkı, FOB’da teslim noktası sadece gemi iken, FCA’da bunun herhangi bir taşıma aracının kasası (TIR veya vagon) olabilmesidir. Çoklu taşımacılık yapılıyorsa, ilk taşıma aracı belirleyici olacaktır. FAS (Free Alongside Ship - Gemi Doğrultusunda Teslim) Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı malları geminin yanına kadar getirmekle sorumludur. Mallar gemi rıhtımında ise, yükleme yerine getirerek., Gemi açıkta demirli ise mavnalarla geminin yanına kadar götürülerek teslim edilir. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu andan itibaren malla ilgili bütün masraflar ve navlun alıcı tarafından karşılanır. Bu teslim şeklinde ihracat ile ilgili tüm belgeler alıcı tarafından hazırlanır.


Gümrük işlemleri de alıcı tarafından yapılır. Alıcı firma bu ülkede ihracatçı gibi hareket edebilmesi mümkün değilse bu teslim şekli seçilmemelidir. Satıcının Sorumlulukları : Satıcı sözleşme şartları uyarınca malları hazırlar. Alıcının isteği üzerine tüm masraf ve riskler alıcıya ait olmak üzere; alıcının ülkesinde istenen gerekli belgeleri ve benzeri idari ve ticari belgeleri almasında yardımcı olur. Mallar belirlenen limanda, belirlenen tarihte alıcının daha önce belirlediği geminin yanına getirmekle teslim işlemini tamamlar. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçer. Alıcının isteği üzerine; satıcı masraflar alıcıya ait olmak üzere yükleme belgesinin düzenlenmesini sağlar, varış limanında malları teslim alabilmesi için alıcıya gönderir. Ve gecikmeksizin gerekli bildirimlerde bulunur. Alıcının Sorumlulukları : Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İhracat ve ithalat ile ilgili gerekli belgeleri hazırlar, Gümrük masraflarının tümünü öder. Taşıma acentası ile anlaşma yaparak, geminin yükleme limanına yaklaşık ne zaman varacağını satıcıya bildirir. Yükleme emrine hazır tutulan malları teslim alır. Bu andan itibaren bütün masraflar ve risk alıcıya aittir. FAS terimi, malların ihraç işlemlerinin alıcı tarafından tamamlanmasını öngörür. Alıcının bu tür işlemleri doğrudan doğruya ya da aracı kullanarak dolaylı biçimde tamamlanmasının mümkün olmadığı durumlarda bu terim kullanılmamalıdır. Ayrıca bu terim, yalnızca deniz ya da nehir taşımacılığı çerçevesinde kullanabilir. FOB (Free On Board - Gemi Bordasında Teslim) Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli tüm belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder. Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Belirlenen limanda, belirlenen tarihte alıcının temin etmiş olduğu gemiye yükleme yapar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar, gümrük işlemlerini tamamlar. Alıcıya yüklemenin yapıldığını bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve alıcının ülkesindeki kullanacağı gerekli diğer belgeleri hazırlayarak ödeme şekline göre alıcıya gönderir. Malların geminin küpeştesini (Güvertesini) geçene kadar meydana gelebilecek her türlü hasar ve kayıp satıcının sorumluluğundadır.


Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Taşıma acentası ile anlaşma yaparak navlun bedelini öder. Yükleme limanında mallar geminin küpeştesini geçtikten sonra malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcının sorumluluğundadır. CFR (Cost And Freight - Mal bedeli ve taşıma) Teslim şeklinin özellikleri : Bu teslim şeklinde satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir. Gümrük işlemlerini yaptırır ve Navlun ücretini ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirir. Bu andan itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Satıcının Sorumluluğu : Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına kadar olan navlun ücretini öder. Mallar gemi küpeştesini geçtikten sonra navlun dışında meydana gelen tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Satıcı yüklemenin gerçekleştiğini ve muhtemel varış tarihini alıcıya bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve gerekli diğer belgeleri alıcıya gönderir. Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malları varış limanında boşaltma masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Taşıma süresince malla ilgili olarak yapılmış olan navlun dışındaki bütün masrafları ödemek zorundadır. CIF (Cost, Insurence And Freight - Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve diğer vuku bulabilecek her türlü (sigorta anlamında) risk alıcıya geçer.


Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına kadar olan navlun ücretini öder. Gönderdiği malın sigortasını yaptırır, sigorta primini öder. Malları yaklaşık hangi tarihte varış limanında olacağını alıcıya bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve gerekli diğer belgeleri alıcıya gönderir. Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malların varış limanında boşaltma masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Teslim anından sonra navlun ve sigorta primi dışındaki meydana gelen bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır. CPT ("Carriage Paid To...." – "Taşıma,.....'e kadar ödenmiş") Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcı varış yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına kadar olan navlun ücretini öder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili tüm risk ve masraflardan kurtulur. Teslimi gerçekleştirildiği ve muhtemel varış tarihini alıcıya bildirir. Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malların ilk taşıyıcıya tesliminden itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Transit taşıma nedeni ile doğabilecek gümrük masraflarını da alıcı tarafından karşılanır. Navlun bedeline dahil değilse boşaltma masraflarını ödeyerek cirolu konşimentoyu acentadan teslim alır. CIP ("Carriage and Insurance Paid To..." – "Sigorta dahil taşıma,....'e ödenmiş") Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı


gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı nakliyat sigortası yaptırır.Ancak alıcı olağandışı risklere (grev, savaş, doğal afet vb.) karşı sigorta yaptırılmasını istiyorsa primini kendisi ödemek şartıyla satıcıdan sigorta kapsamının genişletilmesini isteyebilir. Satıcı tarafından mal bedelinin %10 fazlası ile yaptırılır. Satıcının Sorumluluğu : Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına kadar olan navlun ücretini öder. Gönderdiği malın sigortasını yaptırır, sigorta primini öder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren ilgili risk ve masraflardan kurtulur. Bu andan itibaren navlun ve sigorta primi dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Teslimi gerçekleştirdiğini ve muhtemel varış tarihini alıcıya bildirir. Alıcının sorumluluğu : Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malları varış limanında boşaltma masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Teslim anından sonra navlun ve sigorta primi dışındaki meydana gelen bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır. DDP (Delivered Duty Paid - Vergileri Ödenmiş Teslim) Teslim şeklinin özellikleri : Bu teslim şeklinde DDU teslim şekli ile aynı prensiplere dayanır; ancak DDP teslim şeklinde satıcı birde gümrük vergilerini ödemek zorundadır. Alıcının ülkesindeki yerel bir satıcıdan farksız şekilde malları devreder. Satıcının Sorumluluğu : Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Kendi ülkesinde ve Alıcı ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. İhracat ve İthalat Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıyıcı aracı temin ederek navlun ücretini öder. Teslime kadar malla ilgili bütün masraflar ve riskler satıcıya aittir. Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder ve malları teslim alır.


DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim) DAT: malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere varış noktasında alıcıya sağlanması (teslim edilmesini) anlamına gelip, daha önceki DEQ klozunun yerini alıp, DEQ’in aksine, multimodal (çoklu vasıta için) kullanılabilir. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir. DAP (Delivered At Place - Belirtilen Noktada Teslim) DAP: malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere belirtilen belirli bir noktada alıcıya sağlanması (teslim edilmesi) anlamına gelir. DAP daha önceki DAF,DES, ve DDU’nun yerini almıştır. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir.

ÖDEME ŞEKİLLERİ

1) Peşin Ödeme (Cash Payment / Advance Payment / Prepayment / Cash Before Delivery) İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödediği ödeme şeklidir. Bu ödeme şeklinde ihracatçı herhangi bir risk üstlenmemekte, ithalatçı ise malların gönderilmemesi yada malların sipariş evsafına uygun olmaması gibi nedenlerden dolayı zarara uğrama riski taşımaktadır. Peşin ihracat bedelleri, bankalar aracılığıyla havale şeklinde, ithalatçı, ihracatçı veya bunlar adına hareket ettiğini beyan eden üçüncü kişilerce çek ve efektif olarak, döviz satan kişinin yurt dışında yerleşik olduğunun tevsiki veya kredi kartının yurt dışından verilmiş olduğunun tespiti halinde kredi kartıyla tahsil edilebilir. 2) Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods) İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme şeklidir. İhracatçı malını sevk ettikten sonra, sevkiyata ilişkin vesaiki


doğrudan veya bedelsiz teslim edilmek kaydıyla bir banka aracılığı ile ithalatçıya gönderir. İhracatçının en çok risk üstlendiği ödeme şeklidir. Mal bedelinin ödenmesi malların teslim alınmasından sonra gerçekleştiğinden, mal bedelinin ödenmemesi riski mevcuttur. 3) Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents / Documentary Collections) İhracatçının ithalatçı ile yaptığı satış sözleşmesine uygun olarak malları sevk etmesinden sonra bunları temsil eden sevk vesaiklerinin ödeme veya poliçe kabulü veya bono düzenlenmesi karşılığında banka aracılığı ile ithalatçıya teslimine imkan veren bir ödeme şeklidir. Banka ihraç bedelini tahsil ettikten sonra vesaikleri ithalatçıya teslim eder. 4) Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit) Mal bedelinin belirli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeyi bir poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Kabul Kredili Akreditif: Uluslararası kurallara ve mevzuata göre açılan

akreditiflerde sevk belgelerinin, bu belgelerle birlikte sunulan poliçenin ithalatçının bankası veya muhabir bankaca kabulünü takiben serbest bırakılarak bedellerinin poliçe vadesinde ödenmesine imkan veren bir ödeme şeklidir.

Kabul Kredili Vesaik Mukabili: Bankanın sevk belgelerini bu belgelerle ekli poliçenin ithalatçı tarafından kabulünü takiben ithalatçıya teslim etmesinden sonra poliçe vadesinde mal bedelinin ihracatçıya ödendiği bir ödeme şeklidir.

Kabul Kredili Mal Mukabili: İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından ve poliçeyi kabul etmesinden sonra poliçe vadesinde ödemenin gerçekleştiği bir ödeme şeklidir.

5) Akreditifli Ödeme (Letter of Credit) İthalatçının talep ve talimatı üzerine veya bizzat kendi adına işlem yapan bir bankanın akreditif şartlarına uyulması kaydıyla ve akreditifte şarta bağlanan vesaikin ibrazı karşılığında,


İhracatçıya veya onun emrine ödeme yapacağı veya ihracatçının çekeceği poliçeleri kabul edeceği ve ödeyeceği, veya

Böyle bir ödemeyi yapması veya çekilen poliçeleri kabul etmesi için diğer bir bankayı yetkili kıldığı, veya

Diğer bir bankayı iştira işlemi yapmaya yetkili kıldığı bir düzenlemedir. Kısaca, ithalatçının verdiği talimat doğrultusunda, ithalatçının çalıştığı bankanın belirli bir meblağa kadar ve belirli bir vade için istenilen koşulların yerine getirilmesi ve ihracatçı tarafından ihraç edilen malların ihracına ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında ihracatçıya ödeme yapılacağını taahhüt eden ödeme şeklidir. Akreditifler, Milletlerarası Ticaret Odası’nın akreditifli ödemelerde yeknesaklığı temin etmek üzere yayınladığı ''Vesikalı Krediler için Yeknesak Teamüller ve Uygulamalar-UCP 500” broşüründe yer alan kurallar çerçevesinde açılmaktadır. ULUSLARARASI TEDARİK Tedarik ihtiyaç duyulan mal ve hizmetlerin sistematik bir çalışma neticesinde karşılanması eylemlerinin bütünüdür. İyi bir tedarik organizasyonu işletmenin alırken kazanmasına, doğru malı doğru fiyattan almasına, böylelikle daha hızlı büyümesine katkıda bulunur. Ana hatları itibariyle her türlü işletmede hayati rol oynayan tedarik faaliyetinin, fiyat-kalite-sevkiyat döngüsüyle süreklilik arz etmesi esastır.


Satın alma günümüzde önemi yeni anlaşılmakta olan ve rekabet yapısını şekillendiren fonksiyonlar arasındadır. Satın alma departmanın genel misyonu şirket dışından ham madde, malzeme, ürün ve hizmetlerin ihtiyaç doğrultusunda satın alınmasıdır. Bir şirketin satın alma yönetimi ve tedarik zinciri ürün ve hizmet üretimini desteklemek için gerekli sözleşmeleri müzakere ederek şirketin stratejik hedeflerine ulaşmasında önemli bir oyuncudur.

Günümüzde çeşitli faktörler satın almanın önemini artırmaktadır; kâr yapmanın önemi, malzeme maliyetlerinin etkisi, otomatik üretimin artan muazzam önemi, tam zamanında üretim popülaritesi ve küresel rekabetin artması gibi faktörler satın almayı şirket süreçleri içindeki ön plana çıkarmaktadır. Her ne kadar satın almanın sorumlulukları bazen doğru kalitede, doğru miktarda, doğru zamanda, doğru fiyata ve doğru yerden madde alımı olarak tanımlansa da tarihte ve günümüzde birçok


firmanın satın alma ve tedarik süreçlerini iyi yönetememesi sonucunda problemler yaşadığı da bir gerçektir.

Şirketin ürettiği ürünün ham maddesinin tedarikinden, ürünün yapılış aşamasına ve sonunda da müşteriye ulaşmasına değin süren karışık ve zor süreçte düzenli ve sürdürülebilir bir satın alma süreci bu var olan karışık sistemi şirket için bir avantaja çevirebilir. Günümüzde şirketler artık sadece pazarlama ve satış departmanlarına yatırım yaparak rekabette öne geçemeyeceklerinin bilincinde oldukları için satın almaya ve satın alma yöneticilerine daha fazla önem veriyorlar, şirketler satın alırken kâr etmeyi hedeflemektedirler.

Var olan küresel rekabetin artması, rakiplerin stratejileri, pazardaki belirsizlikler fiyatlardaki değişimler ve işletme içi dinamiklerde ise üretim, kalite, lojistik, ar-ge ve tepe yönetimi ile etkileşimlerde ve operasyonlar hızlanırken maliyetlerin ve harcamaların iyi yönetilmesi zorunluluğu bulunmaktadır, bu artan beklentilerin temelinde ve yaşanmakta olan bu değişimlerin sonucunda satın alma fonksiyonunun şirket içinde üstlendiği sorumluluklar göz önüne alındığında, satın


alma ve tedarik zinciri yapılanmasını şirketlerde önemli bir fonksiyon haline getirmiş, geleneksel satın alma bakışını değiştirmiş satın almanın stratejik katkısını ortaya çıkarmıştır.(3)

Tedarik Faaliyetinin Başlıca Kriterleri

1. İhtiyacın Tanımlanması – Öncelikle ihtiyaçlar ve bunlara ihtiyaç duyulan termin tanımlanmalı ve böylelikle satın alma biriminin doğru malı, doğru fiyattan doğru zamanda tedarik etmesi için çalışma şartları oluşturulmalı.

2. Doğru tedarik kanallarının tesbit edilmesi – Gerek teknolojik imkanlar (internet vs) gerekse daha önce yapılmış olan satın almalara ait kayıtlı veri tabanı kullanılarak ihtiyaç duyulan mal ve hizmetlere ait potansiyel tedarikçiler tesbit edilmelidir. Potansiyel tedarikçiler tesbit edilirken özellikle mal taleplerine cevap verecek pazarlarda mevcut tedarik kanallarının araştırılması ve firma politikasına uygun çalışılabilecek tedarikçilerin seçilmesi önelidir. Fiyat Araştırma Formu (RFP-Request For Proposal) düzenlenerek satın alma öncesi tesbit edilen tedarikçiler kanalıyla piyasa araştırması yapılmalıdır. Düzenlenecek olan form tedarikçinin sorması muhtemel tüm soruları içinde barındırmalı ve anlaşılabilir olmalıdır.

3.Taleplerin formatlanması ve Dağıtılması – Tedarik aşaması öncesi Satın alma Talep Formu (RFQ – Request For Quotation) düzenlenerek varsa RFP lere en iyi


fiyat teklifini veren firmalar öncelikli olmak kaydıyla en az 3 firmaya bu formlar gönderilerek nihai teklifler, ödeme şartları ve temrin zamanı ile birlikte toplanmalıdır. RFQ formunun RFP formundan tek farkı tedarikçilerin sizin satınalmaya çıktığınızı bilmeleridir. O nedenle formun başlığı dışında bir farkı yoktur.

4. Potansiyel tedarikçilerle görüşmeler – Özellikle ilk defa çalışılacak firmalar ile yapılacak görüşmeler, taleplerin ciddiye alınması ve zamanında geri dönüşüm sağlanması açısından önem arz eder.

5.Teklif verme – Uluslararası tedarik işlerinin olmazsa olmazı teklif düzenlemektir. Teklif düzenlerken de aynı şekilde müşterinizin ihtiyaç duyacağı tüm bilgileri içeren bir form kullanmalısınız. Böylelikle şirket içinde yapacağınız dosyalamalarınızda da projenin evrelerini takip etmeniz kolay olacaktır.


6. Satın alma Kontratının düzenlenmesi – Tedarikçiler kanalıyla doldurulan ve satın alma yetkilisine dönen RFQ lar değerlendirilmeli ve şartları en uygun olan teklif tesbit edilmelidir. Satın alma kararı verilen teklif için tedarikçi firmaya teklif ettikleri şartları içeren bir satın alma kontratı düzenlenmelidir. Bu kontrat ile şirketin zarara uğrama riski de minimize edilmiş olacaktır.

7.Sevkiyat – Bu aşamada teslim alınan malın doğruluğu ve teslim şartları kontrol edilmeli ve mal kabulu yapılmalıdır.

8. Sonuçların Değerlendirilmesi – Projenin tamamlanmasını takiben gerçekleşen aşamalar kayıt altına alınmalı ve böylelikle ileri tarihlerde yapılacak olası satın almalar için veri tabanına kaydedilmelidir.

Uluslararası tedarik, Ulusal sınırlar dışından gelen mal ve hizmet taleplerini, ulusal sınırlar içinde ve/veya dışında yerleşik tedarik kaynaklarından alım ve sevkiyatını içeren ticari bir sanattır. Bu alanda faaliyet gösteren firmaların gelirleri ülkenin cari dengesine olumlu katkıda bulunması açısından da önemli bir değer teşkil oluşturur. Döviz girdilerindeki artışın ülkenin gelişmesine olan olumlu etkisi dikkate alındığında, uluslar arası tedarik konusunda faaliyette bulunan şirketlerin yaygınlığı ülkenin gelişmişlik konusundaki durumunu gösteren faktörlerden biridir.


Dış ticaretin uzmanlık gerektiren bir ticari faaliyet olduğu dikkate alındığında uluslar arası tedarik, dalında uzmanlaşmış bir ekibin uyumlu faaliyetini gerektiren takım çalışmasıdır.Bu konuda faaliyette bulunmayı hedefleyen bir firmada olması gereken ideal yapılanma;

1. Pazarlama Bölümü, 2. Bilgi işlem Bölümü, 3. Satınalma Bölümü 4. Finansman Bölümü, 5. Kontrat Bölümü ve 6. Lojistik Bölümünün uyumlu çalışmasını sağlayacak şekilde olmalıdır.

Hatanın ağır bedellere yol açma riski nedeniyle bu tarz firmaların kurumsal bir yapılanmaya gitmesi ve her türlü ticari faaliyeti oluşturan aşamaların kayıtlar altına alınması ve bölümler arası akışın belgelerle yapılması esastır. Böylelikle otokontrol sistemi de devreye girecek ve olası riskler minimize edilmiş olacaktır. Konuyu daha detaylı anlatabilmek açısından bahis konusu bölümlerin görev ve sorumluluklarını incelememiz faydalı olacaktır. PAZARLAMA BÖLÜMÜ Basit bir tanımlamayla pazarlama doğru mal veya hizmetin (PRODUCT), doğru fiyatla (PRICE), doğru tanıtımla (PROMOTION), doğru yerde (PLACE) satışıdır. Pazarlama karmasını oluşturan bu 4 faktöre kısaca 4P diyoruz.


Normal şartlarda pazarlama, müşterilerin gereksinimlerini ve beklentilerini anlama ve bu çerçevede hizmetlerin nasıl tasarlanıp sunulabileceğini planlama işlemidir. Pazarlamanın tanımına başlarken önce bir ürün ortaya konulmalı, sonra bu ürünü piyasa şartlarına göre fiyatlandırmalı, daha sonra tüketiciye ulaştırmalı ve son olarak piyasada ürünün tutunması sağlanmalı. Her ne kadar gelişen dünya şartları neticesinde ilave faktörler de eklendiyse de pazarlamanın 4P si tüketiciye yönelik ürünler için hala geçerliliğini koruyabilmektedir. Konu uluslar arası pazarlama olunca Pazarlama Kriterleri de farklı bir boyut almaktadır. Bizim için dikkate alınması gereken Philip Kotler tarafından geliştirilen Pazarlamanın 7P si olmaktadır..

Biz burada 7P yi uluslar arası tedarik açısından ne anlama geldiğini izah etmeye çalışacağız;


1-Product – Ürün; Öncelikle müşterilerce talep edilen ürün ve eş değer özelliklere sahip ürünler. 2- Price – Fiyat; Tedarik edilebilecek en doğru fiyat 3- Place – Dağıtım; Nihai müşteriye malın ulaştırılmasını sağlayacak ekonomik ve güvenilir lojistik imkanı 4- Promotion – Tutundurma; Satış kontratının gerekliliğinin eksiksiz, kontrat süresi içinde gerçekleştirme yüzdesi 5- People – İnsan; Takımı oluşturan bireyler ve bu ekibin müşterilerle olan pozitif ilişki kabiliyetleri 6- Physical Evidance – Fiziksel olanaklar; İşletmenin, firmanın üretim yeri, tedarik kanalları, depolama ve lojistik imkanları, gibi somut yerleri ifade etmektedir. 7- Process – Süreç; Hizmetin sunulmuş olduğu süreçler de aslında müşterilerin satın alım tercihlerinde etkin rol oynamaktadır. Bu açıdan tedarik süreci de önemli bir kriter olarak karşımıza çıkmaktadır.

Pazarlama departmanının öncelikli görevi hizmet verebileceği potansiyel müşterileri bulmak, şirketin imkan ve kabiliyetlerini satmaktır. Zira potansiyel müşterinize öncelikle şirketinizin imkan ve kabiliyetlerini kabul ettirmek zorundasınız. Böylelikle hizmet verilecek şirketlerden gelen taleplerin araştırılmasını koordine etmek ve Pazar şartlarını dikkate alarak satışını gerçekleştirmek pazarlama ekibinin görevidir.

Ulusal ve uluslararası firmalardan gelen talepler öncelikle Pazarlama bölümü tarafından değerlendirmeye alınır ve;

1. Ürüne ait özellikler, 2. Termin Programı, 3. Lojistik maliyetleri göz önüne alınarak değerlendirilir.


Her talebin bir proje olarak değerlendirildiği uluslararası tedarik işleminde Pazarlama bölümünce koordine edilmesi gereken işlemler sırasıyla;

1. Bilgi işlem bölümünce fiyat talep (RFQ) formuna işlenerek tedarik kanallarına dağıtımının yapılması,

2. RFQ formunda belirtilen süre sonunda gelen tekliflerin değerlendirmeye alınması.

3. En cazip tekliflerin (Bu aşamada malın fiyatı kadar, tedarik süresi ve doğruluğu temel değerlendirme unsurlarıdır) belirlenmesi,

4. Değerlendirme sonucu seçilen ürünlerin ilgili Pazarlama uzmanı tarafından fiyat teklif formuna (QFR) işlenerek ilgili müşteriye teklifin sunulması.


5. Olumlu karşılanan teklif için ilgili firmadan kontratın (PO) gelmesine mukabil satın alma sürecinin başlatılması ve siparişlerin teklife esas ilgili firmalara firmanın (PO) formu ile geçilmesi.

6. Sipariş geçilen firmalar için düzenlenen PO ların finansman bölümüne aktarılması ve sipariş için belirtilen ödeme şartlarına göre planlamanın yapılması.

7. Sevkiyat aşamasına gelen ürünler için lojistik biriminin organize ettiği araçlara yüklemelerin lojistik bölümü temsilcileri nezaretinde yapılması ve malların ihraç edilmek üzere ilgili gümrüğe sevk edilmesi.

8. Kontrat konusu malların ihracatı veya transit ticaretinin gerçekleştirilmesi.

BİLGİ İŞLEM BÖLÜMÜ Uluslararası tedarik şirketinin faaliyetlerinde, her türlü işlemin kayıt altına alınması, gelen taleplerin formatlanması, veri tabanının oluşturulması, teklif ve taleplerin takibi açısından hayati önem taşımaktadır. Bilgi işlem bölümünden yoksun şirketlerin başarı şansı ayakkabısız maraton koşan atletin başarı şansından farksızdır. Bu nedenle her türlü raporlamanın yapılabileceği bu bölüm şirketin hafıza kaynağı olması sebebiyle işletmelerce hassasiyetle dikkate alınarak oluşturulmalıdır. Bilgi İşlem bölümünde çalışacak ekibin iyi derecede İngilizce ve geçerli programları kullanabilmesi gerekmektedir. Bu amaçla oluşturulacak kadronun seçiciliği işletmenin geleceği açısından önem arz etmektedir. Bilgi işlem bölümünün görevleri;

• Pazarlama Bölümünden gelen talepleri formatlamak ve kayıt altına almak, • Evrakların referans verilmek suretiyle takibini sağlamak • Tedarikçilerden gelen teklifleri kayıt altına almak ve tasniflemek • Müşteri tekliflerini (OFR-Offer For Request) formatlamak ve kayıt altına

almak, • Gelen kontratları (PO-Purchase Order) kayıt altına almak, • Satınalma sözleşmelerini (PO) formatlamak ve kayıt altına almak, • Veri tabanını güncel tutmak


SATINALMA BÖLÜMÜ İşletmenin can alıcı ekiplerinden biri de satın alma gurubudur. Başlıca görevleri; -Bilgi işlem departmanından gelen talepleri araştırmak, -En kısa sürede, en doğru teklifleri sağlamak, -Değerlendirilerek, seçilen teklifleri nihai müşteriye ulaştırmak üzere ilgili pazarlamacıya ulaştırmak, -Siparişe dönüşmüş teklifler için nihai satın alımları gerçekleştirmek üzere kontrat departmanı ile koordineli çalışmak ve -Doğru malı doğru fiyatla doğru temrinle satın almak.

Alınan kontratları siparişe dönüştürürken Satın alma Etiklerine uymak firmanın güvenilirliği açısından önemlidir.

Uluslararası Tedarik Faaliyetinde bulunan şirketin etikleri;

1. Kontrata bağlanan satışa ait ürünlerin teklif kaynağından tedarik edilmesi esastır. Aksi bir eylem tedarikçinin güven kaybına sebep olur.


2. Tedarikçinin verdiği fiyatın normal değerlerin çok üstünde olması durumunda tedarikçinin fiyatlarını düzeltmesi husussunda uyarılması.

3. Her türlü siparişin yazılı olarak geçilmesi.

4. Değerlendirme neticesinde teklife dönüşen çalışmalar hakkında ilgili tedarik kanalına bilgi verilmesi.

FİNANSMAN BÖLÜMÜ İşletmenin parasal kaynaklarının en iyi şekilde idare edilmesi, sözleşmelerde belirtilen ödemelerin yapılması, alacakların takibi ve tahsili kısacası şirketin para yönetimi ana görevidir. KONTRAT BÖLÜMÜ Satın alma kontratlarının şirketin haklarını koruyacak şekilde hazırlamak, kontrat şartlarına uyulmaması durumunda gerekli hukuki müdahalelerde bulunmak, müşterilerden gelen kontratları incelemek, bir başka deyişli şirketin haklarını koruyacak hukuki bölümüdür. Gerek talep formlarının gerekse satınalma sözleşmelerinin hazırlanması, bir başka deyişle sorumlulukların en doğru dille kağıda alınması kontrat departmanının görevidir. LOJİSTİK BÖLÜMÜ Satın alımı gerçekleştirilen ürünlerin kontrol edilmesi, sevkiyat evraklarının hazırlanması ve sevkiyatın en doğru kanal ile yapılması ve malların tesliminin sağlanması ana görevidir. Lojistik departmanı ihracat tekniği açısından donanımlı bir ekipten oluşmalıdır. Sipariş edilen malın doğru şekilde hazırlanıp hazırlanmadığı, ambalaj ve ambalaj üstünde yer alması gereken bilgilerin kontrolü, istenilen evrakların düzenlenmesi, En uygun sevkiyat aracının seçilmesi, Gümrükleme işlemlerinin tamamlanması ve malın sevki lojistik bölümünün sorumluluğundadır.


Bu nedenle Pazarlama bölümünce hazırlanacak olan dosyanın hassasiyeti lojistik bölümünün sorunsuz çalışmasını sağlayacak en önemli faktördür. STRATEJİK KARAR Yirminci yüzyılın başlarında askeri bir bilim dalı olarak öne çıkan strateji, bugün artık hemen hemen her alanda kullanılan bir olgu haline gelmiştir. Strateji, amaçlara ulaşmak için belirlenmiş, sonuç odaklı, dinamik kararlar topluluğudur. Stratejinin elemanları;

- Hedef, - Kuvvet (Kaynak, para, insan, bilgi vb) - Zaman - Mekan (Stratejinin uygulanacağı yer, alan)


Başarılı bir stratejinin oluşturulması ve karara bağlanması açısından bahis konusu elemanların iyi irdelenmesi ve birbirleriyle olan ilişkilerinin iyi değerlendirilmesi şarttır. Yeni pazarlara açılma konusunda stratejik bir karar öncesi yapılmasında fayda gördüğümüz analiz methodu şüphesiz ki SWOT analizidir. SWOT İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşmuştur. Ağırlıklı olarak ekonomik ve askeri alanlarda kullanılır.

• Strength – Kuvvetli • Weak – Zayıf • Opportunity – Fırsat • Threat – Tehdit, Tehlike

Kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu analiz bizlere karar vereceğimiz konu hakkındaki kuvvetli ve zayıf yanlarımızı, fırsat ve tehditleri masaya yatırmamızı sağlar. Böylelikle en uygun stratejik kararın verilmesine yardımcı olur. Güçlü ve zayıf yönler daha ziyade karar verecek firma ile ilgilidir. Fırsatlar ve tehditler ise stratejik kararın uygulanacağı alan ile yani dış etkenler ile ilgilidir. Fırsatlar ve tehditler arasında çok önemli bir fark vardır. Tehditler kararın uygulanacağı alan ile ilgilidir ve kaçınılmaz şekilde sizi bulur. Fırsatlar ise aynı alanla ilgili olmakla beraber onu değerlendirmek sizin becerinize bağlıdır. Zira değerlendirilebildiği sürece fırsatlar anlam ve kazanç sağlar. SWOT analizi yapmak için öncelikle yukarıda belirtilen her başlık için durumunuzu belirleyin.

1. Kuvvetli yanlarımız nelerdir? 2. Zayıf yanlarımız nelerdir? 3. Fırsatlar nelerdir? 4. Tehditler nelerdir?

Doğru bir şekilde oluşturacağınız cevapları değerlendiriken yapmanız gereken;


- Güçlü yanlarınızı ve Fırsatlar konusundaki düşüncelerinizi dikkate alarak şirketinizin Eylem Planını oluşturmak,

- Fırsatları ve Zayıf yönlerinizi dikkate alarak şirketinizin Değişim Planını oluşturmak,

- Güçlü yanlarınızı ve Tehditler konusundaki düşüncelerinizi dikkate alarak şirketinizin İdame Planını oluşturmak,

- Tehditleri ve Zayıf yönlerinizi dikkate alarak şirketinizin Savunma Planını oluşturmak olacaktır.

Böylelikle oluşturulacak olan planlar stratejik karara esas olacak kriterlerin tesbit edilmesini sağlayacaktır. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken verilecek stratejik kararın aşağıdaki soruları da cevaplandıracak şekilde olmasıdır;

1. Şirketimizin hedeflerine ulaşmasını sağlar mı? 2. Şirket politikamıza uyumlu mudur? 3. Zayıf yanlarımız ciddi bir engel oluşturmakta mıdır? 4. Çevresel tehditlere karşı göğüs gerebiliyor muyuz? 5. Başarısızlığın ve kısmi başarının sonuçları nelerdir? 6. Rakiplere göre ne tür avantaj sağlıyor? 7. Uygulanabilirliği mevcut mudur? 8. Hedeflere ulaşılması durumunda verilebilecek ödüller nelerdir?


KAYNAKÇA VE ALINTILAR

1. Frederick Taylor” Seri üretim, verimlilik artışı, çok üretim ve U.A Ticaret) 2. Pınar YEŞİLTAY - ULUSLARARASI TİCARETİN GELİŞİMİ 3. Mustafa Özer, Satın Almanın Önemi ‘’Satın Alırken Kar Etmek’’ 4. Türk İstatistik Kurumu 5. IGEME Eğitim Notları 6. Stratejik Karar Verme, Dr. Nejat Tarakçı, 7. http://www.estanbul.com/ataturkun-ticaret-ile-ilgili-sozleri-410553.html#.Vw3cj_mLTIU 8. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Year:8 Number 15, Summer 2015 9. Yapı ve Kredi bankası, http://www.yapikredi.com.tr/kobi/nakit-yonetimi-ve-dis-ticaretin-finansmani/ithalat-islemleri.aspx

http://www.estanbul.com/ataturkun-ticaret-ile-ilgili-sozleri-410553.html%23.Vw3cj_mLTIU

Documents

A.Gürol Bilgi (MBA) · ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım, satım işlemleridir. Temel fark ... *Antika Hediyelik Eşya. İhracatçı Birlikleri *KaydaBağlı İhracat

A.Gürol Bilgi (MBA) · ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım, satım işlemleridir. Temel fark ... Antika Hediyelik Eşya. İhracatçı Birlikleri KaydaBağlı İhracat