8/19/2019 Afiksy w języku indonezyjskim
1/2
ber-
1. tworzy czasowniki nieprzechodnie, np. berpikir,
bernyanyi, berbicara
2. tworzy czasowniki reciprokalne, np. bertengkar,
bertemu
3. mieć to, na co wskazuje baza, np. beranak, bernama
(*beruang)
4. używać, nosić, np. berkacamata, bersepeda
5. robić to, co mówi baza, np. berlibur, bercerita
6.
żyć z tego, o czym mówi baza, np. bertani, berternak,
berjualan
ber – an
1. robić coś chaotycznie, np. burung beterbangan, peluruh
berdesingan
2. wzajemność, np. berpacaran, berpukulan
3. powtarzalność, długotrwałość, np. berjalan-jalan
ber – kan
1. mieć właściwości rzeczownika, np. bersenjatakan pedang,
berisikan air
- an
1. rezultat, produkt czynności, np. tulisan, lukisan,
makanan, kumpulan, minuman
2. miejsce, np. kuburan
3. częstotliwość, np. harian, bulanan, tahunan
4. suma jednostek, np. ribuan, belasan, jutaan
5. przymiotnik, np. kampungan (negatywna konotacja),
murahan
6. przysłówki, np. besar-besaran, mati-matian,
untung-untungan
ke – an
1. rzeczowniki abstrakcyjne:
a) na rzeczowniku, np. keanggotaan, kedaerahan
b) na przymiotniku, np. kebersihan, kecantikan
(*kemaluan)
c) na czasowniku, np. kedatangan, keberhasilan
d)
* ketidaksamaan, ketidakadilan, ketidakjujuran2. miejsca,
np. kedutaan, kementerian
3. zbiory, np. kepulauan, kepustakaan
4. forma przydawkowa, np. kedokteran, keimigrasian
5. niechciana sytuacja, bez zamiaru, np. kehujanan,
kehilangan, ketinggalan
6. na zreduplikowanych przymiotnikach przymiotnik, np.
kemerah-merahan, kekanak-kanakan
7. coś jest „zbyt”, np. kebesaran, kekecilan,
kelaparan
per – an
1. rzeczowniki abstrakcyjne na czasowniku, np. pertanyaan,
percobaan, perjanjian (umowa), perikatan
(zobowiązanie)
2.
miejsca na rzeczowniku, np. perhentian, percetakan, perkotaan,
perkebunan
peN-
1. osoba wykonująca czynność, np. penulis, pembaca,
pembohong, pemalas
2. narzędzie, np. pemukul, pencentak, penyapu, pembuka
3. coś związanego z bazą, np. penyakit, penyebab
peN – an
1. akcja, proces, np. penulisan, penerjemahan, pembuatan,
pencurian, pembakaran
2. rezultat, produkt czynności, np. pengumuman,
penghargaan, pembinaan
3.
miejsce wytwarzania lub przetrzymywania, np. pemakaman,
pembakaran
8/19/2019 Afiksy w języku indonezyjskim
2/2
se – nya
1. przysłówek w najwyższym możliwym stopniu na
zreduplikowanym przymiotniku, np. secepat-cepatnya,
selambat-lambatnya
2. po zrobieniu czegoś, np. setibanya
3. *seada-adanya – to, co jest, takie jakie jest;
jest jakie jest; dostateczne
4. *sejadi-jadinya – całą swoją mocą
5.
*semau-maunya – zgodnie ze swoją wolą 6.
*setidak-tidaknya– przynajmniej
ter-
1. czasowniki statyczne, mówiące o stanie, np. terbuat,
terletak, terbuka
2. czasowniki przypadkowe, nagłe, bez intencji, np.
terjatuh, tertidur, terminum
3. czasowniki zdolnościowe, np. terbeli, terdengar,
terlihat
4. najwyższy stopień przymiotnika, np. terbesar,
terpanjang, terkecil
5. zreduplikowany czasownik – sposób, np.
tergesa-gesa
meN – i
1. na rzeczowniku:
a) dodawanie czegoś, np. menggarami, menggulai,
meminyaki
b) odejmowanie czegoś, np. membului, menyisiki,
menguliti
c) bycie kimś, stawanie się, np. mengepalai, menemani ,
membintangi
2. robić coś, co związane jest z podstawą, np. memanasi,
memenuhi, mengotori, mengurangi, memarahi, melukai,
membasahi
3. na czasowniku czynność powtarzalna, np. menciumi,
memukuli, melempari
*menanami kebun dengan bunga; menanamkan bunga di kebun
4. zwiększona intensywność, np. memandangi,
memeriksai
baza – meN – baza
1. wzajemność, np. pinjam-meminjam, telepon-menelepon,
gigit-mengigit,
pukul-memukul = berpukulan = berpukul-pukulan = saling
memukul2. wszystko, co związane, np. jahit-menjahit,
tari-menari, masak-memasak
memper-
1. zazwyczaj na przymiotniku, nabierać cech przymiotnika,
np. memperbesar, memperindah, memperlancar,
mempercepat, mempersingkat
*memperdalam pengetahuan – znaczenie metaforyczne
*mendalamkan lubang – znaczenie dosłowne
memper – kan
1. zazwyczaj na czasowniku, np. memperlihatkan,
memperingatkan, mempertunjukkan, memperkenalkan,
mempersiapkan
memper – i
1. na przymiotniku lub czasowniku, np. memperbaiki,
memperbarui, mempelajari, mempersenjati
me – kan
1. znaczenie kauzatywne (przyczynowe), na obiekt wywierany
jest jakiś wpływ, np. memasukkan, menjelaskan,
meluruskan, memanaskan
2. znaczenie beneficjalne, korzyść dla aktora, np.
membuatkan, menuliskan
3. tworzy przymiotniki, np. membosankan, memuaskan,
menyedihkan, menakutkan, mengecewakan,
menyenangkan
4. wkładać, przenosić obiekt w miejsce, na które wskazuje
baza, np. memakamkan, menyekolahkan, penjarakan
5. nadawać obiektowi cechę tego, co jest w bazie, np.
mencalonkan
6. czynność wykonywana przy użyciu narzędzia, np.
mengikatkan tali ke anjing, menutupkan topi ke muka,
memukulkan tongkat pada anjing
