-
7/24/2019 Advise E-screener
1/7
| 1
Aan:
College Bescherming Persoonsgegevens
Postbus 93374
2509 AJ DEN HAAG
Datum: 16 januari 2015
Onderwerp: Wetsvoorstel E-Screener
Zeer geachte leden van het College,
Inleiding
Onlangs heeft de minister van Veiligheid en Justitie een
wetsvoorstel gepubliceerd1t.a.v. het stelsel Wapensen Munitie2,
meer specifiek de Wet Wapens en Munitie en daar in op te nemen de
wettelijke invoering van
de zgn. e-screener. De e-screener is eenpsychometrisch
instrument3t.b.v. de jaarlijkse screening van jagers en
sportschutters die vuurwapens en munitie bezitten of willen
bezitten. De e-screener is ontwikkeld door het
Trimbos Instituut i.s.m. het bedrijf E-vision in opdracht van
het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Voorts
omvat het wetsvoorstel een koppeling tussen
vuurwapenregistratiesysteem VERONA en het BOPZ-
OMNIS register4.
GRENS5acht herziening van de wet-, regelgeving en bijbehorende
uitvoeringsprocedures betreffende het
stelsel Wapens en Munitie op dit moment hoogst noodzakelijk. Er
is momenteel al sprake van grove
inbreuken op de grondwet, het EVRM6en op de privacy van een
grote groep burgers door onnodige en
ongerichte verzameling van medische gegevens. GRENS vindt het
meest recente wetsvoorstel van deminister veel te ver gaan en meent
dat er voldoende legale middelen en mogelijkheden zijn een
goede
screening te organiseren. Hiervoor zijn door GRENS bij de
minister en 2deKamer alternatieve voorstellen
ingediend.
Op dit moment zijn sportschutters en jagers al verplicht
jaarlijks inlichtingenformulier C5 in te vullen en in
te leveren bij Politie7. Bescherming deze gegevens is niet
geregeld en GRENS heeft hierover in november
2013 al vragen gesteld8. De Minister wil echter nu nog een stap
verder gaan. Naast de lijst van al toegepaste
screeningsmiddelen wil hij eenpsychometrisch instrumentinvoeren,
met als doel om straks 70.000 sportschutters
en jagers uitgebreid psychologisch te screenen. Dit zijn
wetsgetrouwe burgers zonder strafblad (acht jaar
geen enkele antecedenten) en de screening vindt verplicht en
geautomatiseerd plaats zonder dat enige
indicatie of voorgeschiedenis aanwezig is. Het niet willen
meewerken aan deze test betekent afwijzing en
direct intrekking van bestaande verloven.
Wat is de e-screener?
De e-screener is een computerprogramma dat aan de hand van een
vragenlijst een uitspraak doet
betreffende de geestelijke gezondheid van een sportschutter of
jager. Het programma werkt met vooraf
vastgestelde normen en risicoprofielen. Dergelijke normen en
risicoprofielen zijn, gelet op beschikbare
kennis en vakliteratuur betreffende (volks)psychologie,
doorgaans uiterst discutabel. Het programma bepaalt
na afronding van de vragenlijst m.b.v. een computeralgoritme in
hoeverre de proefpersoon afwijkt en geeft
voorts direct een positief of negatief oordeel. Bij een negatief
oordeel vindt een afwijzend besluit door de
korpschef plaats. Bezwaar is mogelijk, maar dan ligt de
bewijslast geheel bij de proefpersoon. Hoe de
bezwaarprocedure er uit ziet en waaraan het tegenbewijs dient te
voldoen, is geheel niet beschreven.
Afzender:
GRENS
_____________
____________
____________
-
7/24/2019 Advise E-screener
2/7
| 2
Welke normen en risicoprofielen er op dit moment zijn gesteld is
niet bekend. Ook over het wegingsproces
is geen informatie beschikbaar. Het computerprogramma is echter
al wel gebouwd. Daarnaast dient de
software op dit moment nog eerst o.b.v. praktijkgegevens (lees:
de eerste groep aan gescreende personen)
nog verder te worden gekalibreerd. Dat geeft te denken.
Samengevat is het is dus volledig onbekend of
deze processen transparant, navolgbaar of controleerbaar zijn.
Er heeft geen onafhankelijke toetsingplaatsgevonden. Voor zover
bekend is de minister daartoe ook niet voornemens.
Registratie en opslag van medische gegevens:
Naast een registratie in het e-screener systeem zal ook in de
database voor legaal wapenbezit (VERONA)
een registratie van de persoon worden opgenomen, met daarbij het
positieve of negatieve oordeel. Voorts
vindt bij een negatieve testuitslag de afwijzing van de
aanvrager ook schriftelijk plaats: het is een besluit van
de korpschef die hij namens de minister maakt. Op dat moment
wordt de proefpersoon door de
Nederlandse Staat o.b.v. psychologische gronden als dus
ongeschikt aangemerkt. Dit kan enorme gevolgen
hebben voor zowel het individu als de Staat der Nederlanden.
Gelet op de impact van de test en het feit dat gegevens (van
medisch aard) worden opgeslagen is de privacy
gescreende personen zwaar in het geding. Het voorstel is hier
bijzonder vaag over en er worden geen enkele
(juridische) garanties gegeven. De computertest zou door de
proefpersoon straks jaarlijks op het lokale
politiebureau moeten worden gemaakt, waarbij de ICT
infrastructuur ter ondersteuning aan de e-screener
voor zover bekend centraal is geregeld. Gegevens worden dus
verstuurd en worden herleidbaar naar de
persoon opgeslagen. Door vergelijking van de jaarlijkse
screenings wordt het zelfs mogelijk de
psychologische ontwikkeling of verandering bij gescreende
personen waar te nemen.
Naast de e-screener dient men conform het wetsvoorstel straks
drie referenten op te geven. Dit waren er
voorheen twee. Het is onduidelijk waarom nu opeens drie
referenten worden geist. Feit is dat
sportschutters en jagers hiermee steeds meer gedwongen worden
hun bezigheden en wapenbezit aan debuitenwereld kenbaar te maken9.
Hieraan zijn soms risicos verbonden en niet iedereen wil of kiest
daarvoor.
Dat referenten voorts terecht vragen naar hun
verantwoordelijkheid en of zij zelf ook worden gescreend is
geheel niet duidelijk. Deze vragen zijn aan de minister eerder
gesteld, echter wij hebben geen antwoord
mogen ontvangen.
Verzoek:
Gelet op de impact van dit wetsvoorstel, evenals de potentile
gevolgen hebben wij de volgende vragen:
Is het college bekend met het inlichtingenformulier C5 en de
wijze van opslaan van deze gegevens door
de Politie? Was het college op de hoogte van de ontwikkeling van
dit wetsvoorstel en de e-screener?
Heeft het Ministerie van V&J aangaande dit wetsvoorstel het
CBP actief genformeerd?
Zo ja, heeft het Ministerie van V&J aangaande dit
wetsvoorstel het CBP om advies gevraagd?
Indien een advies beschikbaar is, mogen wij daarvan een
afschrift van u ontvangen?
Wij danken u bij voorbaat voor uw tijd en aandacht. Wij kijken
met interesse uit naar uw reactie.
Hoogachtend,
namens GRENS
-------------------
-
7/24/2019 Advise E-screener
3/7
| 3
Eindnoten:
1Zie:
http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/venj/nieuws/2014/11/25/opstelten-zwaardere-screening-voor-vuurwapenbezit.html
2Met het stelsel wapens en munitie wordt bedoeld de wet (WWM),
de regeling (RWM) en de circulaire(CWM2014).
3Zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Psychometrisch_instrument
4BOPZ: Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen. Zie
wet BOPZ. OMNIS: onbekend.
5GRENS is een samenwerkingsverband van experts staat voor
GrondRechten en Nederlandse Schietsport.Grens doet onafhankelijk
onderzoek en stuurt voorstellen aan het Ministerie van V&J en
de Tweede Kamer
voor verbetering van het Stelsel Wapens en Munitie. Zie voor
recente voorstellen en onderzoeken Zie voormeer informatie:
http://www.grens.org
6EVRM: Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.
Zie:http://www.echr.coe.int/Documents/Convention_NLD.pdf
7Zie:
http://www.politie.nl/binaries/content/assets/politie/documenten-algemeen/bijzondere-wetten/inlichtingenformulier-web-versie-verlenging.pdf
8Zie de bijlage of:
http://www.grens.org/wp-content/uploads/2014/12/vragenlijst_gekkenbriefje_web.pdf
9Helaas blijkt het in de praktijk soms zelfs opgedrongen:
Politie die met zwaailichten en/of inpolitieuniform en zelf
bewapend de jaarlijkse thuiscontroles uit te voeren. De
sportschutter of jager heeftdan wat uit te leggen aan de buren.
-
7/24/2019 Advise E-screener
4/7
:'
COllEGE
BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
POSTADlU Postbus 93374,
2509
AJ Den Haag 1U00KADlU Juliana van Stolbf:rglaan 4 10
HL 070 - 8888500 F .) 070 -
88
88 501 II.fnR ...ET w\vw.cbpweb.n \v\wJ.lllIjnprivacy_n[
A A ~
Ministerie van Veiligheid
en
Justitie
Postbus 20301
2500
EH
DEN HAAG
ONDEJI r IElU
Conceptw
et
svoors
tel tot w
ij
zigi
ng
va n de
Wwm
en
d e Flora- en
Faunawet
Geachte
DA
TlJM
19 feb ruari 2015
ONS KDW.1UC z201400903
IINUJEFVN< 25 november 20]4
B
ij
br i ef van 26 november 2014 hee
ft
u hel College bescherming
per
soonsgegevens (hie
rn
a: CBP)
gev
ra
agd
te
advise
r
en over
he t
conceptwetsvoorste
l
tot
wijziging
van
de
Wel wapens
en
muniti
e
Wwm) en de Flora-
en faunawet
in verband met de versterking van het stelsel ter beheers
in
g van
het l
egaa
l
wapenbezit
(hierna: het wetsvoorstel).
He t
wetsvoo
rstel is t
er consultat
ie
openges
te
ld
via i
nterne
t
van
26
nov
e
mb
er 2014 tol en
met
28
januari 2015. Pe r brie
van
18 dece
mb
er 2014 h
ee
ft
he t CBP
aan
gegeven na
venvcrking van
d e
op merkingen u it de
int
erne lconsul
tat
ie ten
aanz
ien van h
et
we ts
voor
stel Ie zullen
adv
ise re n.
Op
vrijdag
6 fe
bruari
2015 heeft he t CBP
vern
omen
dat
e r
geen voor
he t CBP
re
l
evan
te wijzig
inge
n
naar
aa
nl eiding van d e inlernet
co
nsultatie z ullen
worden
doorgevoerd in hel wetsvoorstel. H el
CBP adviseert d erhal\'e
op
he t wetsvoorstel zoals dat
op
26 november 2014
aan
he l CBP is
voorgelegd.
In houd
van h et we tsvoorstel '
De
in
h et wetsvoorstel
voorges
telde wijziginge n van de Wet
wapens
en
muniti
e (Wwm) en de
l o r en
fauna wel (Ffw) strekken
er
toe ve
rd
ergaand te waarborgen
dat
l
ega
le
wap
ens all
ee
n in
handen komen en zijn van di egenen die m et
de
vergaande verantwoordelijkheid, die wap enbez it
mei z ich brengt,
kunn
en
omgaan.
Daartoe worden de vo l
gende
m aa tregelen getroffen: er
wordt
een verzwaarde sc reening bij de
aanvraag van een bcvoegdheidsdocument onder de Wwm of een
jachtak te ve rplicht geste
ld
(ad 1). Daa rn
aast wordt ee
n
ve
rplkhle meldplic
ht van de
Officier
van
Justitie
(OvJ) voorges
te ld
ten a
an
zien van meldingen inz
ake
de Wet bijzond ere opnemingen psychiatr
is
che ziekenhui zen
BOPZ)
-
7/24/2019 Advise E-screener
5/7
I1
. .
COllEGE
aeS HERMING
PERSOONSGEGEVEN S
OMUM 19 februari
20
15
ONS CENMDUC z201400903
veiligheidsafweging te worden gemaakt.
De
laatste jaren is
al
ste
rk
er ingezet
op de
ve
ili
gheidsan.veging, maar dit dient
verder
te
worde
n bestendigd.
Uitgangspunt van het voorliggende wetsvoorstel is dal er een
ac
ti
eve informatiepl icht b ij de
aanvrager komt Ie liggen. De actieve informatieplicht bestaat
uit de volgende elementen:
ver plichte
aanv
raag in persoon
verplichte psychologische test
door middel
van
een
digitale vragenlijst, de
e-screener
opgeven referenten
persoonlijke aanwezigheid bij
t-hui
scontral
es
H
et
is op dit moment al zo
dat
bij de
aa
n
vraag
van
een
ve
rl
of, de
aa
nvrager een eigen schri ftelijke
verklaring len aanzien van zijn psychische gesteldheid moet
invullen (Circulaire Wel Wapens en
muni ti
e 20]4). H
et
voorl iggende voors tel m
aakt het
mogelijk dat het onderzoek in de
vorm
van
een d igitale vragenlijst 'Nordt afgenomen, de zogeheten e
screwer. De
e-screellcr
is een
computergestuurde vragenlijst die risicofactoren en
dadereigenschap pen mee
t.
Op basis van het
on derzoek wordt een indicatie aan de korpschef gegeven van de
psychische ges teldheid van de
aanv rager.
Als
er
sprake is van een negatie f resul taat
van
de psychologische test, leidt dit niet
onher
roepelijk
tot een
afw
ijzing van de aanvraag.
Of
het bevo
eg
dheidsdocument wordt ve rleend, hangt
ui teindelijk af van
het
oordeel van
de
korpschef over de geschiktheid
van
de betrokkene, waarbij
de uitkomst
van
de e-scree/ler
wordt
meegewogen, evenals bijvoorbeeld de informatie die
van
referenten
'N
ordt verkregen. indien gewenst kan de aanvrager, in geval van
een negatieve ui tslag..
een eigen onderzoek laten verrichten en de conclusie hiervan aan
de korpschef overleggen.
Ad
2 MeidpliclJt
Officier
van Jllstitie
OvJ) i zake
gedwongen
opnames
Als er
aanw
ijzingen zijn dat degene d
ie een wapen
houdt,
dat
hem ni
et
langer kan
worden
toevertrouwd,
omdat
hij een gevaar vormt
voor
zichzelf of
de
openbare veiligheid, kan het
verleende
wape
nve
rl
of
worden
ingetrokk
en
(artikel
7,
twee
de li
d,
onderdee
l b,
Wwm
.
Een
zeer
concrete aanwijzing hiervoor moet \-\'orden aangenomen als aan
dege ne die een wapen houdt,
ee
n
maatregel op grond van de Wet bijzond ere op nemingen in psychia
trische ziekenhuizen (hierna
ook
BOPZ) is opgelegd . Voorheen was er geen mogelijkheid dat de
korpschef ove r deze
informatie kon beschikken,
onder
meer wegens het med isch beroepsgeheim. In het voorliggende
wetsvoorstel
wordt
geregeld dat de korpschef van
maatr
egel
en
op grond van d e BOPZ via de OvJ
wordt genformeerd.
De uitvoering
van
de meldplicht van
de
OvJ vindt plaats door
midd
el van een koppeling tu
ssen
het BOP
Z-
OMNIS systeem van het Openbaar Ministe
ri
e en het databestand
VERONA van
de
pol i
tie. Op
basis van
een hitlno hif systeem za
l geau tomatisee
rd worden
gecontroleerd of degenen
die in het
BO
PZ-OMNIS voorkomen
ook
in
VERONA
staat.
indien
dat het geval is (dus bij een
hit )
wordt dit
feit
in
VERONA
geregistreerd en zic
htb
aar voor de politi
e.
Van de betreffende
bevoegdheidsdocumenthouder wordt
dan
enkel gemeld dat hij voorkomt in het BOPZ-OMNlS
register.
-
7/24/2019 Advise E-screener
6/7
ll lilil ;
OlleGE BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
Beoordeling
OJ nJM ] 9 februari 2015
om kEN.WII.):
z2014-00903
Het CBP heeft naar aanleiding v n het wetsvoorstel de volgende
opmerkingen.
Artikel S van het Europese verdrag tot bescherming van de
rechten
va n
de mens en de
fundamentele v
ri
jheden (EVRM) ei
st
dat iedere inmenging
van
het recht op respect voor
privleven
op
een \ ettelijke g rondslag b
erus t.
Op g rond van artikel
8
tweede lid, EVRM is
inmeng in g in het recht op respect voor pri
v.
leven slechts toegestaan indien deze in een
de
mocratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de in
het tweede lid genoe
md
e
doelcriteria . Uit jurisprudentie van het Europese Hof voor de
Rechten van de Mens volgt d at een
beperking van de persoonlijke levenssfeer onder andere in
overeenstemming dient te zijn m et de
beginselen van proportionaliteit (de beperking mag niet
onevenredig zijn in verhouding tot heL
nagestreefde doel) en de subsidiariteit (het
nag
estreefde doel dient niet op een voor de burger
minder ingrijpende
W
ij
7 e
te kunnen worden bereikt).
Dil betekent dat in het geval een inbreuk wordt gemaakt op
iemands privleven, de inmengi ng
daarvan noodzakelijk dien t te zijn. Dil geid l iemeer als er
gevoelige gegevens over iemand
worden verw erkt. Hiervan is sp rake als
er
medi sche of strafrechtelijke gegevens worden
verwerkt.
Voor het CBP staal voorop dat de noodzaak van de introduc
ti
e van nieuwe maatregelen en
bevoegdheden die betrekking hebben op de
verw
erking van persoonsgegevens zoals in dit geval,
pas aan de orde zou moeten zijn indien is gebleken en
gemotiveerd dat het doel niet kan worden
berei kt met een opt imale toepass ing van bestaande wetgev in
g.
Voorts merkt het
e P op
dat in
de
toe
li
chtil
g
wordt ges teld,
dat
er ten behoeve van de
veilighe idsafweging een verzwaarde screening van
de
aanvraag van een bevoegdheidsdo cument
noodzakelijk i
s
waa rbij de
aanv
rager in het
kader
van de
e screener
(veel) medische/gezondheid
s
gegevens ov r zichzelf moet verstrekken. Dergelijke gegevens
zijn zeer gevoe
li
ge gegevens,
waarbij
de
eis van noodzaak
tot de
invoeri ng van de maatregel- met het oog op de zorgv
ul
d ige
ver\\ erking van persoonsgegevens - onomstotelijk moet blijken
en waarbij
de
m
aa t
regel
bovendien de toets van proportionaleit en
subs
idi
ar
iteit moet kunnen doorstaan. Uit de
toe
li
chting komt echter onvoldoende naar voren, bij voorbeeld
door
een
(representatieve)
kwantitatieve of k
wa
lita tieve onde
rb
ouwing,
wat de
omvang is van het
pr
obleem ten behoeve
waarvan de verzwaarde screening verplicht wordt ges teld.
In het verl engde hiervan merkt het CBP verder op, dat in de
toelichting ten aanzien van de
verwerking van med ische gegevens in het kader van de
screener
een onvoldoende
ahveging
is
gemaakt met het oog op de proportional ite it van de maatregel.
Bij de vereis te subsidiariteitstoe ts
is in de toelichting onvoldoe
nde
gemotiveerd waarom het vigerend stelsel niet volstaat. Het
CBP
advisee rt in de toe
li
chting de n
oodzaak
en propor tionaliteit en subsidiariteit voor een verzwaa rd
e
screening
op
deze punten
nad
er te motiveren.
-
7/24/2019 Advise E-screener
7/7
ll i'
COl lEGE BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
Adv
ies
D T\JM 19 februari 2015
ONSKmMUX
z2014-00903
Het CBP adv i
seer
t u niet t
ot indiening
van h
et
voorstel over te gaan
dan nadat
daarin
met
het
vorenstaande rekening zal zijn gehouden.
lndien u vragen heeft over het advies kunt
t
contact doen laten opnemen met bovengenoemd
contactpersoon.
Hoogachtend
Het
ColI}ge-bescherm
ing persoonsgegevens
Voor het ~ o l l T g e
r W.B.MI
Tomesen
,
Lid yan het College
