„Blok 5” -dio - Podgorica„Blok 5 – dio i isti je usaglašen sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke

Izmjene i dopune DUP-a “Blok 5”-dio, u Podgorici predlog, decembar 2012.

2

Izmjene i dopune DUP-a „Blok 5” -dio u Podgorici predlog plana Naručilac plana: Agencija za izgradnju i razvoj Podgorice

Obradjivač plana: Arhitektonski atelje, Podgorica Radni tim: Mladen Djurović, dipl. inženjer arhitekture (urbanizam) Zoran Dašić, dipl. inženjer saobraćaja (saobraćaj) Željka Čurović, dipl. inženjer pejzažne arhitekture (pejzažna arhitektura) Nikola Simović, dipl. inž. hidrotehnike (hidrotehnička infrastruktura) Budimir Vorotović, dipl. inž.el (elektrotehničke instalacije) Željko Maraš, dipl. inženjer elektrotehnike (tk infrastruktura) Dr Batrić Milanović, dipl.inž.elektrotehnike (protivpožarna zaštita)

Podgorica, 2012. godine


3

SADRŽAJ OPŠTA DOKUMENTACIJA

• Registracija preduzeća • Odluka o izradi Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio, u Podgorici • Odluka o ustupanju izrade Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio, u Podgorici • Odluka o nepreduzimanju izrade Strateške procjene uticaja na životnu sredinu Izmjena i

dopuna DUPa „Blok 5” – dio, u Podgorici • Mišljenja na Nacrt plana • Odgovori obrađivača na mišljenja na Nacrt plana

TEKSTUALNI DIO 1. UVODNI DIO 1.1. Zakonski osnov 1.2. Izvod iz programskog zadatka 1.3. Obrazloženje za izradu plana 1.4. Opis, granica i površina zahvata 2. ANALITIČKI DIO 2.1. ANALIZA PRIRODNIH KARAKTERISTIKA Topografija prostora Inženjersko geološke karakteristike Pedološke karakteristike Stepen seizmičkog intenziteta Klimatske karakteristike Temperatura vazduha, Vlažnost vazduha, Osunčanje, oblačnost i padavine, Pojave magle, grmljavine i grada, Vjetrovi 2.2. IZVOD IZ POSTOJEĆE PLANSKE DOKUMENTACIJE Izvod iz GUPa Opštine Podgorica

Izvod iz važećeg DUPa „Blok 5”

2.3. ANALIZA KONTAKTNOG PODRUČJA I MEĐUSOBNI UTICAJ 2.4. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

Analiza postojećeg stanja zemljišta, građevinskog fonda i anketni pokazatelji Ocjena stanja 3. PLANSKO REŠENJE

3.1. URBANISTIČKO RJEŠENJE Obrazloženje planiranog koncepta Podjela na planske zone i podzone, prostorna organizacija i namjena površina Koncepcija korišćenja, uređenja i zaštite planskog područja Uslovi u pogledu planiranih namjena Uporedne tabele postojećih i planskih bilansa i kapaciteta Ekonomsko - tržišna i demografska projekcija Faze realizacije Uslovi za dalju razradu plana (razrada arhitektonskim konkursom) 3.2. PEJZAŽNA ARHITEKTURA


4

3.3. INFRASTRUKTURA

Saobraćaj Elektroenergetika Hidrotehničke instalacije Telekomunikacije

4. SMJERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANSKOG DOKUMENTA

Smjernice za zaštitu prirodnih i pejzažnih vrijednosti i kulturne baštine Smjernice za zaštitu životne sredine Smjernice za zaštitu od interesa za odbranu zemlje Smjernice za spriječavanje i zaštitu od prirodnih i tehničko-tehnoloških nesreća Smjernice za smanejnje gubitaka energije Smjernice za evakuaciju otpada Smjernice za tretman postojećih objekata Urbanističko – tehnički uslovi i smjernice za izgradnju objekata

Spisak grafičkih priloga: 1. Geodetska podloga 1:1000 2. Izvod iz GUP-a 1:10000 3. Podobnost terena za urbanizaciju 1: 5000 4. Izvod iz važećeg DUP-a 1: 1000 5. Kontaktne zone 1:2500 6. Analiza postojećeg stanja 1:1000 7. Plan namjene površina 1:1000 8. Plan parcelacije 1:1000 9. Plan nivelacije i regulacije 1:1000 10.Prostorni oblici 1:1000 10. Plan saobraćaja 1:1000 11. Pejzažna arhitektura 1:1000 12. Plan vodovoda i kanalizacije 1:1000 13. Plan elektroenergetskih instalacija 1:1000 14. Plan telekomunikacionih instalacija 1:1000


5

OPŠTA DOKUMENTACIJA


6

1. UVODNI DIO

1.1. Zakonski osnov Pravni osnov za pristupanje izradi Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio, u Podgorici sadržan je u:

• Članu 31. Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata ("Službeni list CG", br. 51/08 I 34/11),

• Odluci o izradi Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio, u Podgorici, broj 01-031/11-7093, koju je donio Gradonačelnok Glavnog grada 16.12.2011.god., u skladu sa Programom uređenja prostora Glavnog grada Podgorice za 2011. godinu;

• Programskom zadatku za izradu Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio u Podgorici.

Odluka o izradi Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio u Podgorici, i Programski zadatak čine sastavni dio ovog planskog dokumenta. Predlog Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio u Podgorici, urađen je na osnovu:

• Odluke o ustupanju izrade Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5” – dio u Podgorici, Programskog zadatka i Ugovora zaključenog između: naručioca - Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice D.O.O. i obradjivača - ” Arhitektonski atelje” iz Podgorice,

• Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata (Službeni list CG, broj 51/08), • Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji

objekata (Službeni list CG, broj 1/11). • Pravilnika o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene

površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima (‘Službeni list CG’’ , br. 24/10)

Planski dokument sačinjavaju Programski zadatak, Analiza postojećeg stanja, Plansko rješenje sa potrebnim obrazloženjima i preporukama, kao i odgovarajući grafički prilozi, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o planiranju i uređenju prostora i Pravilniku o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima, sačinjavaju Izmjene i dopune DUPa „Blok 5” – dio.

1.2. Izvod iz programskog zadatka Pravni osnov za izradu Izmjena i dopuna Plana sadržan je u odredbama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata (’’Službeni list CG’’, br. 51/08 i 34/11) i Programa uređenja prostora Glavnog grada – Podgorice za 2011. godinu. Osnovne smjernice za izradu Izmjena i dopuna Plana su sadržane u Generalnom urbanističkom planu Podgorice, kojim je definisana pretežna namjena „kolektivno stanovanje“ i dio „park šume i parkovi“. GUP-om Podgorice je definisano: „Namjena površina je određena sa pretežnom namjenom površina. Unutar određenog područja moguće su i druge namjene pod uslovom da ne smetaju osnovnoj namjeni prostora...“. Cilj izrade Plana je da se izvrši analiza postojećih planskih rješenja u cilju stvaranja planskih pretpostavki za adekvatnu organizaciju, uredjenje odnosno valorizaciju ovog prostora, u skladu sa kontaktnim zonama i potrebama grada i šire. Polazna opredjeljenja Osnov za definisanje polaznih opredjeljenja su načela uređenja prostora kojima je propisano da se uređenje prostora zasniva na načelima, kojima se između ostalog navodi usaglašavanje razvojnih i investicionih programa korisnika i vlasnika prostora, odnosno usaglašavanja interesa korisnika prostora i prioriteta djelovanja u prostoru u cilju njegovog efikasnijeg uređivanja. Takođe je istim Zakonom data mogućnost davanja inicijativa, mišljenja ili na drugi način učestvovanja u poslovima vezanim za uređenje i izgradnju objekata.


7

Planski ciljevi će biti usmjereni na bolju valorizaciju prostora, kao i nova i kvalitetnija saobraćajna rješenja kroz analizu kontaktnih zona uz poštovanje principa za zaštitu i unapređenje životne sredine.

1.3. Obrazloženje za izradu plana Osnovni zadatak Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5 – dio, je vršenje provjere planskih rješenja važećeg DUP-a, i to prvenstveno saobraćajnih rješenja, parametara i kapaciteta, a u cilju stvaranja planskih pretpostavki koje će adekvatno tretirati ovaj prostor, njegovo uređenje odnosno valorizaciju. Taj zadatak treba ispuniti kroz nekoliko važnih segmenata:

• Sagledavanje ulaznih podataka iz Generalnog urbanističkog plana Titograda (1990), • Sagledavanje ulaznih podataka iz rađene planske dokumentacije za kontaktni prostor • Analizu postojećeg stanja prostora i programskih zahtjeva korisnika i vlasnika prostora, • Analizu uticaja kontaktnih zona na ovaj prostor i obrnuto

Osnov za izradu Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5 – dio u Podgorici je Program uređenja prostora za 2011.god., kojim je data mogućnost da se pristupi izradi planske dokumentacije za koju se ukaže potreba i pored predviđene planske dokumentacije. Potreba grada da se racionalno odnosi prema svom prostoru kroz koncentraciju, odnosno, realizaciju kompaktnije urbane matrice optimalno valorizujući prostore za gradnju i njihovu komunalnu opremljenost, uslovile su, takodje, pristupanje izmjenama i dopunama DUP-a. Izradi plana prethodila je detaljna analiza postojeće planske dokumentacije, kako za predmetni prostor, tako i za kontaktno područje; postojećeg stanja terena i formiranje dokumentacione osnove. Na osnovu međusobne usaglašenosti tri osnovna faktora - prirodnih, stvorenih uslova i planerskog stava zasnovan je prostorni koncept Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5 – dio u Podgorici. Cilj izrade Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5“ – dio u Podgorici je stvaranje planskih pretpostavki za adekvatnu organizaciju, uredjenje odnosno valorizaciju ovog prostora, u skladu sa kontaktnim zonama i potrebama grada i šire. Naime, GUP-om Titograda iz 1990. bilo je predviđeno zaustavljanje glavnog gradskog Bulevara (Lenjinovog, sada Bulevara sv Petra Cetinjskog) u zoni Poslovnog centra ''Kruševac'' i realizacija jake saobraćajnice, bulevara, trasom Dalmatinske ulice. U skladu sa tim, glavni ulaz u naselje Blok 5 planiran je iz pravca Dalmatinske, a ''leđa'' naselja i ''zelena'' zona su okrenuti prema glavnoj gradskoj osovini. Nerealizovanje tih ključnih planskih pretpostavki, odnosno realizacija gradske osovine do Mareze i zadržavanje Dalmatinske ulice nametnuli potrebu “okretanja”, orijentisanja naselja prema postojećim (i budućim) koordinatama grada. Stoga je već i važećim DUP-om Bloka 5 iz 2010. godine na prostoru koji je predmet ovih Izmjena i dopuna planiran sadržaj koji će imati ulogu glavnog vizuelnog repera, orjentira za dio grada ''preko Morače', a istovremeno naglasi i zaokruži i vizuelno i funkcionalno užu zonu Bloka 5 i PC ''Kruševac''. Potrebe grada da se racionalno odnosi prema svom prostoru kroz koncentraciju, odnosno, realizacija kompaktnije urbane matrice optimalno valorizujući prostore za gradnju i njihovu komunalnu opremljenost, uslovile su pristupanje Izmjenama i dopunama važećeg DUP-a, kojim će se prethodno rješenje preispitati u smislu parametara i kapaciteta. Ovako sagledani problemi i razlozi za izmjene DUP-a Bloka 5 podrazumijevaju i optimalan, svestran pristup njihovom rješavanju, a u cilju prevazilaženja i zadovoljavanja problema i potreba i naselja i grada. Na terenu je sprovedena detaljna analiza stanja zemljišta i građevinskog fonda, namjene površina i objekata, opremljenosti objekata i stanje vlasništva.


8

Plan sačinjavaju potrebna obrazloženja planskih rješenja i preporuka, kao I odgovarajući grafički prilozi, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata (Službeni list CG, broj 51/08) i Zakonu o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata (Službeni list CG, broj 34/11), sačinjavaju Izmjene i dopuna DUPa „Blok 5 – dio i isti je usaglašen sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima (Službeni list CG, broj 24/10). Tekstualni dio, kao obrazloženje DUPom definisanih rješenja, predstavlja sintezni prikaz obavljenih analiza i izvedenih rezultata, definišući sve bitne elemente uslova potrebnih u postupku sprovođenja plana. Tekstualni dio plana je praćen odgovarajućim grafičkim prilozima na kojima su grafički prezentovana usvojena rješenja. Elaborat je formiran na osnovu podataka dobijenih od Naručioca, nadležnih organa Glavnog Grada Podgorice, snimanja izvršenih na terenu i podataka dobijenih od komunalnih i drugih radnih organizacija. Ukupan elaborat predloga Izmjena i dopuna DUPa je formiran kao zbir funkcionalnih radova pojedinih oblasti prezentovanih tekstualno i grafički.

1.4. Obuhvat Izmjena i dopuna plana Izmjenama i dopunama Plana je obuhvaćeno područje površine cca 4.52 ha.Granica Izmjena i dopuna Plana definisana je osovinama Bulevara Džordža Vašingtona i puta za Marezu, kroz važeći Plan granicama urbanističkih parcela F3, F4, C2 i pravo do osovine interne blokovske saobraćajnice tj Ul.Velimira Terzića, i osovinom priključne saobraćajnice na Bulevar Džordža Vašingtona, odnosno sljedećim koordinatama: Y X 1 6602892.47 4700710.96 2 6602639.62 4700806.45 3 6602655.78 4700849.25 4 6602696.16 4700956.20 5 6602718.37 4700947.82 6 6602898.59 4700880.07 7 6602911.15 4700913.43 8 6602961.72 4700894.44 Sve katastarske parcele u zahvatu Izmjena i dopuna DUP-a nalaze se u K.O. Podgorica I.U slučaju nepodudarnosti navedenih koordinata, mjerodavan je grafički prikaz zahvata Izmjena i dopuna plana.


9

2. ANALITIČKI DIO

2.1. ANALIZA PRIRODNIH KARAKTERISTIKA Zahvat Izmjena i dopuna DUP-a “Blok 5”-dio nalazi se između Bulevara Džordža Vašingtona i puta za Marezu, kroz važeći Plan granicama urbanističkih parcela F3, F4, C2 i pravo do osovine interne blokovske saobraćajnice tj Ul.Velimira Terzića, i osovinom priključne saobraćajnice na Bulevar Džordža Vašingtona. Površina zahvata iznosi 4,52ha. Teren u zahvatu plana je većim dijelom ravan. Podobnost terena za urbanizaciju Na osnovu karte “Podobnost terena za urbanizaciju” iz dokumentacije Generalnog urbanističkog plana, moguće je utvrditi slijedeće karakteristike prostora: Nagib terena < 5° Dubina do podzemne vode > 4m Litogenetske vrste stijena i kompleksa i inženjersko geološka svojstva stijena i kompleksa: šljunkoviti i pjeskoviti neravnomjernog granulometrijskog sastava i promjenljivog stepena vezivnosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti, a nekad su to pravi konglomerati, praktično nestišljivi. Konglomerati se drže ne samo u vertikalnim odsjecima već i u podkapinama i svodovima. Stabilnost terena: stabilni tereni Nosivost terena (kN/kvm): 300 - 500 Koeficijent seizmičnosti Ks: 0,079 - 0,090 Koeficijent dinamičnosti Kd: 1,0 > Kd > 0,47 Ubrzanje tla Qmax (g): 0,288 - 0,360 Intenzitet u stepenima (MCS): 9 Zaključak: Tereni bez ograničenja za urbanizaciju (I kategorija) Komentar: Podzemne vode su niske, više od 4m ispod kote terena, što eliminiše negativne uticaje na građenje. Teren je relativno ravan i stabilan, što ga čini povoljnim za građenje konstruktivnih sistema sa relativno malom površinom nalijeganja na teren, što ne zahtijeva dopunske troškove oko nivelacije terena i fundiranja konstruktivnih sistema. Klima Za gradsku zonu karakterističan je slabije modificiran maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta žarka i suva. Specifične mikroklimatske karakteristike su u području grada, gdje je znatno veći antropogeni uticaj industrije na aerozagrađenje, kao i ukupne urbane morfologije na vazdušna strujanja, vlažnosti, osunčanje, toplotno izračivanje i drugo. U pogledu mikroklimatskih uslova pošumljenost kompleksa Kruševac i Tološke šume, kao i blizina rijeke Morače imaju udio u smanjenju ekstremnih temperatura, a visina i gustina nasada u okolini na jačinu sjevernog vjetra (pozitivne determinante šire lokacije). Temperatura vazduha U Podgorici je registrovana srednja godišnja temperatura od 15,5 °C. Prosječno je najhladniji mjesec januar, sa 5 °C, a najtopliji jul sa 26,7 °C. Maritimni uticaj mora ogleda se u toplijoj jeseni od proljeća za 2,1 °C, sa blažim temperaturnim prelazima zima u ljeto od ljeta u zimu. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i drugih prostorija, proteže se od 10. novembra do 30. marta, u ukupnom trajanju od 142 dana.


10

Vlažnost vazduha, magla, grad Prosječna relativna vlažnost vazduha iznosi 63,6%, sa maksimumom u novembru od 77,2% i minumumom u julu od 49,4%. Prosječna godišnja čestina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstemima od 1 do 16 dana. Javljaju se od decembra do juna. Nepogode (grmljavina) javljaju se u toku godine prosječno 53,7 dana. Pojava grada prosječno se javlja u toku godine svega 0,9 dana. Osunčanje Srednja godišnja suma osunčanja iznosi 2.465 časova. Najosunčaniji je mjesec jul, a najmanje osunčanih dana je u decembru. Oblačnost Godišnji tok oblačnosti ima prosječnu vrijednost od 5,2 (desetina neba). Najveća oblačnost je u novembru, a najmanja u avgustu. Padavine Srednji godišnji prosjek padavina u Podgorici iznosi 169 mm, a najviše u decembru, a najmanje u julu. Pojave magle, grmljavine i grada Prosječna godišnja učestalost pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa najčešćom pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana). Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosječno 53,7 dana, sa maksimumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru. Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosječno godišnje, sa zabilježenim maksimumom od 4 dana. Vjetrovi Učestalost vjetrova i tišina izražena je u promilima, pri čemu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i tišina uzet kao 1000 ‰. Najveću učestalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju istočni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se najčešće javlja ljeti, a najrjeđe u proljeće. Tišine ukupno traju 380 ‰, sa najvećom učestalošću u decembru, a najmanjom u julu. Najveću srednju brzinu godišnje ima sjeveroistočni vjetar (6,2 m/sec), koji najveću vrijednost bilježi tokom zime (prosječno 8,9 m/sec). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/čas i pritisak od 75,7 kg/m˛) zabilježena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su najčešći u zimskom periodu sa prosječno 20,8 dana, a najrjeđi ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosječno 22,1 dan.


11

2.2. IZVOD IZ POSTOJEĆE PLANSKE DOKUMENTACIJE Izvod iz Generalnog urbanističkog plana Titograda (1990) Generalni urbanistički plan Podgorice je podjeljen na 12 planskih zona koje predstavljaju urbanističko planske cjeline i osnovne jedinice u budućoj planskoj organizaciji grada. Prostor Bloka 5 se nalazi u Planskoj zoni 2. Novi Grad i pripada Mjesnoj zajednici Blok 5. U periodu od 1981. do 2011. godine predviđa se porast stanovništva opštine za 41%. Za plansku zonu Novi Grad porast stanovništva po dekadama se kreće 1981 1991 2001 2011 15,5 16,94 18,04 18,35% Projekcija broja domaćinstva na području Novog Grada 1981 1991 2001 2011 5304 7478 8897 9602 Prosječan broj lica u domaćinstvima 1981. godine je, za gradsko područje iznosio 3,89, do 2011. godine se očekuje smanjenje broja lica po domaćinstvu na 3,59. Prosječna površina stambenog prostora se povećava na 17,5m2 po stanovniku sa prosječnom veličinom stana od 65m2. Stanovanje će u narednom periodu biti najzastupljeniji oblik izgradnje grada. Tipologija stambene izgradnje će se prilagođavati morfologiji gradskih prostora, što više interpolacijama, dogradnjom i novogradnjom. Rangiranje mreže ulica dato je u četiri kategorije: Uvodno izvodni pravci Magistrale (glavne gradske ulice) Saobraćajnice I reda Sabirne ulice Saobraćajna okosnica predmetne lokacije je dogradnja magistralnog pravca, transferzale istok-zapad. Predviđeni stepen motorizacije za 2001. godinu će iznositi 263,2 PA/1000 stanovnika. PROGRAMSKE I URBANISTIČKE OSNOVE ZA IZVOĐENJE REGULACIONIH PLANOVA Područje Novog grada - Kruševac je pretežno stambene namjene, građeno po principima funkcionalističkog grada iz 60. godina, sa blokovima 200/240m koji su zbog svoje veličine "nestabilni" u smislu napajanja prostora saobraćajem i razgraničenja unutrašnjeg, polujavnog (stambenog) od spoljašnjeg, javnog prostora bloka. Osnovna buduća namjena planske jedinice je Kolektivno stanovanje (gustina naseljenosti 250 stanovnika/ha) Planirani oblik intervencije koji će se primjenjivati kod predmetnog prostora je 3b "Gradnja na naizgrađenim prostorima", koja podrazumjeva sledeće intervencije: organizaciju javnog programa u prizemlju višespratnih objekata razgraničenje i uređenje unutrašnjeg prostora bloka za potrebe stanovnika (zelene

površine, igrališta, parking) uređenje saobraćaja, posebno magistralnog pravca Mareze-Podgorica deficit parking prostora rješavati u podzemnim ili tripleks garažama Gradnja na neizgrađenim prostorima predviđa primjenjivanje gradske morfologije gradnje. Preporučuje se izgradnja urbane matrice sa osnovnim urbanim blokovima dimenzija 70/70; 70/90; 90/120. Veći blokovi zbog prirodne prostorne organizacije sadržaja zahtijevaju niz


12

internih saobraćajnica, koje ili konkurišu ulici i odvlače sa nje njene pojedin funkcije (u dvorište bloka) ili prvobitni blok dijele na dva ili više samostalnih djelova. U zonama mješovite namjene sa pretežno stambenim blokovima potrebno je javne sadržaje skoncentrisati uz smjerove ulica sa javnim saobraćajem koje je potrebno adekvatno tome i opremiti (drvoredi, zelenilo, klupe...) Izvod iz važećeg DUPa „Blok 5” iz 2010. godine Važećim DUPom iz 2010 glavne intervencije u okviru Bloka 5 planirane su u južnom dijelu, okrećući glavni ulaz u naselje sa centralnog bulevara i od strane zone Univerziteta (južna ''kapija''). Ulaz je naglašen sa dvije kule (F1 i F3), koje sa već dvije postojeće (C1 i C3) i dva nova podužna objekta (F2 i F4) formiraju glavni trg naselja osnovnih dimenzija 150,0 / 72,0m, tako da Blok 5 dobija važni nedostajući prostor za okupljanje, a grad izuzetnu valorizaciju relativno neuređenog i neiskorišćenog prostora. Ispod trga je predviđena centralna garaža F5 sa 530 parking mjesta preko koje se objedinjuje kolski saobraćaj čitavog naselja i pretvara u jedinstveni funkcionalni sistem. Direktno je povezana sa garažom E-C (157 vozila), odnosno ukupnog kapaciteta od 687 vozila. Dom zdravlja dobija mogućnost sa novih 1.440m2 (na prvom spratu) da zadovolji svoje sadašnje i buduće potrebe. Predviđeno je da dio borove šume koji se zauzima planiranom gradnjom bude nadomješten presađivanjem ili sadnjom novih stabala na slobodnim površinama između Bulevara, planiranih i postojećih objekata kao i u zoni parking prostora, kako je to i dato planskim rješenjem. Ostatak borove šume treba da bude uređen kao park šuma sa sportsko-rekreativnim sadržajima. U nivou podzemnih sadržaja predviđeno je povezivanje Bloka 5 i Univerzitetskog kompleksa podzemnim objektom (F7) sa poslovnim sadržajima.


13

Objekat ‘Milenijum’ Na lokaciji koja je predmet ovih Izmjena i dopuna, u važećem DUPu planirana je izgradnja solitera „ Milenijum” koji ima ulogu glavnog vizuelnog repera, orjentira za dio grada „preko Morače”. Istovremeno, on treba da naglasi i zaokruži i vizuelno i funkcionalno užu zonu Bloka 5 i „ PC Kruševac”. Artikulacija gabarita solitera po horizontali i vertikali treba da je na liniji osnovnog arhitektonskog koncepta Bloka 5 i treba da predstavlja njegov afirmativan nastavak i završetak. Značaj i složenost objekta nameću potrebu razrade njegove urbanističke parcele putem konkursa kojim bi se definisalo idejno arhitektonsko rješenje objekta, odnosno oblikovanje horizontalnih i vertikalnih gabarita i elemenata, funkcionalna organizacija (uz određeni i potrebni stepen fleksibilnosti u dijelu namjena unutrašnjih prostorija), kao i mogućnost formiranja kružne raskrsnice ulica Sv. Petra Cetinjskog i Džordža Vašingtona. Osnovni gabarit, jezgro solitera, ima dvije podrumske etaže, prizemlje i 25 spratova i završnu ‘piramidu’ ukupne (nadzemne) visine do 100,0 metara. Sastavni dio objekta je i dvoetažna podzemna garaža kapaciteta 448 vozila i pripadajući parking u nivou terena, kapaciteta oko 52 mjesta, odnosno ukupno 500 vozila. Namjena objekta su poslovne djelatnosti. Ukupna površina objekta je 29.400,0 m2, od čega su poslovne djelatnosti 19.850,0 m2, a garažni prostor 9.550,0 m2. Građevinska linija prizemlja zbog skromnog raspoloživog prostora, mora biti tako postavljena da ostavi što veći prostor za javne pješačke površine, dok je građevinska linija etaža iznad prizemlja (na grafičkom prilogu) data sa minimalnim udaljenjima od kolskih saobraćajnica od 2,5 metara (od ulice V. Terzića), odnosno 3,0 metara (od Bulevara DŽ. Vašingtona), dok je podzemna građevinska linija ostavljena slobodna unutar raspoloživih prostora, uz obavezu poštovanja planirane garaže i povezivanja sa njom.

2.3. ANALIZA KONTAKTNOG PODRUČJA I MEĐUSOBNI UTICAJ Predmetno područje nalazi se u već formiranoj i u velikoj mjeri dovršenoj urbanoj matrici. U kontaktnim zonama sa istočne i južne strane realizacija sadržaja (stambenih i poslovnih) intenzivno je vršena u prethodnih nekoliko godina, u skladu sa planskim dokumentima DUP Univerzitetski centar i DUP „Kruševac-zona B”. Uspostavljanje novih centralnih i stambenih sadržaja u kontaktnim zonama u značajnoj mjeri je počelo da utiče i na funkcionisanje cijelokupnog Bloka 5, a posebno najisturenijih zona, kao što je prostor ovih Izmjena i dopuna, koje su postale atraktivnije za razvoj sličnih poslovnih i administrativnih sadržaja. Sa sjeverne i zapadne strane kontaktnu zonu predstavlja preostali dio Bloka 5, čija je planska realizacija započela krajem sedamdesetih godina. Arhitektonskim projektom za stambeno-poslovne objekte za cjelinu DUP-a Blok 5 iz 1977. godine ukupno naselje tretirano je kao jedinstvena morfološko-arhitektonska i oblikovna cjelina, a ne kao zbir pojedinačnih građevinskih cjelina. Realizacija izgradne Bloka 5 se odvijala prema prvonagrađenom rješenju prema uslovima iz DUP-a uz manja odstupanja koja su vršena na zahtjev Opštine, a odnosila su se na smanjenje spratnosti, tako da su soliterski objekti realizovani sa 17 nadzemnih etaža umjesto 21, a podužni blokovski objekti sa jednom do dvije etaže manje i sa znatno „smirenijim” vertikalnim gabaritima. Soliter C3 je pomjeren za 18 metara prema centralnoj osovini naselja (sjever-jug). Sjeverni bulevar, koji je bio glavni planski „oslonac” naselja Bloka 5, revizijom GUP-a Titograd iz 1987.-1990.godine, je ukinut. U tridesetogodišnjem periodu funkcionisanja naselja (a posebno u posljednjih 15 godina) urađena je značajna dogradnja stambenih objekata kroz nelegalne („divlje”) građevinske intervencije koje su znatno promijenile njihove horizontalne i vertikalne gabarite.


14

Projekat nije do kraja realizovan ni u dijelu kolorističke obrade fasada, što je znatno degradiralo inicijalnu ideju i smanjilo projektovanu „čitljivost” naselja. Nedavni pokušaji obrade fasada inicirani od strane etažnih vlasnika, nisu doprinijeli rješenju ovog problema, već su samo naglasili potrebu da se kolorističkoj obradi Bloka 5 pristupi na studiozan i promišljen način. U zaleđu lokacije koja je predmet ovih Izmjena i dopuna realizovani su i komplementarni sadržaji koji su nisu bili dio inicijalnog projekta Bloka 5, a to su škola, vrtići i poslovni prostori u centru naselja. Poslovni prostori u centru naselja realizovani su samo u dijelu prizemlja, bez garaže u podrumu (čime je onemogućena njena realizacija, kako je to planom i projektom bilo predviđeno). Građevinski fondovi i ostale površine Na predmetnom prostoru postoji jedan realizovani objekat, u izvornom projektu Bloka 5 nazvan B2. Namjenjen je kolektivnom stanovanju, dok se u prizemnoj etaži nalaze komercijalni i uslužni sadržaji. Objekat je kaskadni, sastavljen od 4 segmenta spratnosti od 6 do 12 etaža (P+5 do P+11). Površina pod objektom iznosi 1572 m2, a BGP 14040m2. Parametri postojećeg stanja su sledeći: Površina zahvata plana – 4,52ha Ukupna površina pod objektima – 1572m2 BGP postojećih objekata - 14040m2 BGP stambenih sadržaja - 13416m2 BGP poslovnih sadržaja - 624m2 Broj stanova - 144 Broj stanovnika - 504 Broj lokala - 23 Broj radnih mjesta - 31


15

Predmetni prostor je za potrebe postojećih sadržaja u potpunosti infrastrukturno opremljen. U tom smislu, posebna pažnja tokom izrade plana posvećena je tretmanu postojećih instalacija, za koje će biti neophodno izmještanje iili zamjena. Zelene površine u predmetnoj zoni su nedovoljno uređene sa, uglavnom, neadekvatno održavanom vegetacijom i bez sadržaja za odmor i okupljanje stanovnika. Podaci sa Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011 Prema prvim rezultatima Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u 2011.godini u Podgorici ima 187085 stanovnika, što predstavlja 30% stanovništva Crne Gore. Gustina naseljenosti u Podgorici iznosi 130 stanovnika po km². Najveći broj stanova 72 959 je u Podgorici. Taj broj predstavlja 23% od ukupnog broja stanova u Crnoj Gori. Broj domaćinstava je 57 346. Iz navedenih podataka može se zaključiti da je u Podgorici prosječna veličina domaćinstva 3,26 članova, koji parameter će se koristiti za planiranje sadržaja u zahvatu plana.

2.4. OCJENA STANJA Predmetni prostor se može smatrati djelimično izgrađenim, ali infrastrukturno potpuno opremljenim. Ograničenja Okolnost da je kontaktni prostor skoro u potpununosti izgrađen, pri planiranju novih sadržaja nametnuće ograničenja koja se tiču horizontalne i vertikalne regulacije. Takođe, novi objekti moraće da u najvećoj mogućoj mjeri podrže postojeće pješačke tokove, kako bi se ostvarilo ne samo vizuelno već i funkcionalno uklapanje novog sadržaja u zatečeno stanje. Postojanje infrastrukturnih koridora u zahvatu plana zahtjeva planiranje njihovog izmještanja što će dovesti do dodatnih troškova pri privođenju namjeni planiranih lokacija. Najznačajnije investicije odnosiće se na izmještanje vodovodnih cijevi profila Ø762mm i Ø300mm. Prednosti Položaj predmetne lokacije u odnosu na gradsko područje i blizina postojeće gradske infrastrukture, izgrađeni i planirani sadržaji u kontaktnim zonama i mogućnost povezivanja sa istim su prednosti koje preporučuju predmetni prostor za planiranje, u prvom redu centralnih i stambenih sadržaja.


16

3. PLANSKO RJEŠENJE

3.1. URBANISTIČKO RJEŠENJE

3.1.1. OBRAZLOŽENJE PLANIRANOG KONCEPTA

Primarnu volumetriju i funkcionalnu šemu planiranog koncepta odredili su ekskluzivnost i značaj lokacije čiju osobenost čine prije svega saobraćajni kontekst (raskrsnica dva bulevara), povoljne vizure, kao i zatečeni urbanistički koncept koji nameću potrebu za formiranjem vizuelnog gradskog repera u ovom dijelu grada, kako u volumetrijskom tako i u funkcionalnom smislu. Osiguranje prepoznatljivosti mjesta, naglašavanje njegove hijerarhije, stvaranje lakše čitljivosti prostora kao i stvaranje dinamičnije siluete grada samo su neki od razloga koji idu u prilog ideji o izgradnji gradskog repera, koja je predložena i važećim DUP-om Blok 5 iz 2010. Koncept predložen ovim Izmjenama i dopunama predstavlja dalju razradu prethodnog rješenja. Preispitano je saobraćajno rješenje, volumeni, iskorišćenost urbanističke parcele, planirani kapaciteti i usmjeravanje pješačkih tokova.

3.1.2. PROSTORNA ORGANIZACIJA I NAMJENA POVRŠINA

Ideja formiranja ''Istočne kapije'' (ulaza u Blok sa istočne strane) koja je bila sastavni dio prethodnog plana, u potpunosti je podržana i ovim rješenjem. Naime, izgradnjom Hrama, odnosno Poslovnog centra Kruševac, istočni ulaz u Blok 5 dobio je na značaju i projektovanim proširenjem i uređenjem treba da postane prepoznatljiva i atraktivna veza P.C.''Kruševac'' i centra naselja. Iz tog razloga, na prostoru »Istočne kapije« predviđen je pješački koridor ovičen drvoredima, koji i vizuelno uvodi posjetioca u sadržaje bloka. U odnosu na prethodni plan, ovaj ozelenjeni koridor dodatno je proširen.


17

Na dvije urbanističke parcele , UP1 i UP2, predviđene su najznačajnije intervencije u okviru ovih Izmjena i dopuna. Objekti planirani na ovim parcelama imaće ulogu glavnog vizuelnog repera, orjentira za dio grada ''preko Morače''. Istovremeno , njihov zadatak biće da naglase i zaokruže, kako vizuelno tako i funkcionalno, užu zonu Bloka 5 i PC ''Kruševac''. Posebno njihovi poslovni sadržaji, planirani u prizemljima svih objekata i u centralnom objektu (poslovno-stambenoj kuli) treba da upotpune funkciju novog gradskog centra preko Morače. Artikulacija gabarita po horizontali i vertikali je na liniji osnovnog koncepta arhitektonskog tretmana Bloka 5 i treba da predstavlja njegov afirmativan nastavak i završetak. Značaj i složenost ove lokacije nameću potrebu razrade urbanističkih parcela UP 1 do 4 putem konkursa kojim bi se definisalo idejno arhitektonsko rješenje objekata, odnosno oblikovanje

horizontalnih i vertikalnih gabarita i elemenata, funkcionalna organizacija (uz određeni i potrebni stepen fleksibilnosti u dijelu namjena unutrašnjih prostorija), uređenje slobodnih površina, ali bi se preispitala i mogućnost formiranja kružne raskrsnice ulica Sv. Petra Cetinjskog i Džordža Vašingtona. U tom smislu, priložene skice predstavljaju samo urbanističku provjeru planiranih volumena i kapaciteta, a arhitektonski iskaz objekata biće predmet dalje razrade putem konkursa, što će biti obaveza investitora, a u saradnji sa nadležnim opštinskim Sekretarijatom.

Ostatak prostora iz zahvata Izmjena i dopuna planiran je kao parkovska površina sa ciljem funkcionalne zaokruženosti uže zone i uspostavljanja balansa izgrađenih i slobodnih uređenih prostora. Dosljednost u tretmanu horizontalne i vertikalne nivelacije, uz korišćenje tipologije postojećih arhitektonskih elemenata, garantuje da novoprojektovani objekti postanu organski dio, odnosno, nastavak postojeceg naselja koji dopunjava, odnosno zaokruzuje i unapređuje, konačnu arhitektonsko-urbanističku cjelinu. Vertikalna regulacija planiranih objekata je striktno vezana na regulaciju realizovanih objekata kako u bloku 5, tako i u kontaktnim zonama. Tako objekti duž oba bulevara imaju spratnost P+7, u skladu sa visinom objekata sa druge strane oba bulevara. Središnji objekat (kula), u skladu sa svojom funkcijom vizuelnog repera, ima spratnost od P+14 do P+22 (u zavisnosti od veličine osnove, a što će biti predmet konkursnog rješenja). To čini visinu objekta od max 88,5m (prizemlje max 4,5m i etaže max 4m ukoliko su u pitanju poslovni sadržaji). Horizontalna regulacija vezana je za modularnu mrežu 18/18 m' koja je postavljena osnovnim DUP-om. Izvedeni stambeni objekti u bloku su ispoštovali tu regulaciju, a eventualna manja odstupanja na geodetskoj podlozi mogu zavisiti i od njene (preciznosti) tačnosti.


18

3.1.3. KONCEPCIJA KORIŠĆENJA, UREĐENJA I ZAŠTITE PLANSKOG PODRUČJA Rezultati provjere osnovnih postavki GUPa Podgorice, prethodnog DUP-a „Bloka 5“ kao i analiza postojećeg stanja odredili su pristup izradi ovih Izmjena i dopuna. Koncepcija korišćenja i uređenja prostora planirana je sa ciljem da se ostvari:

Zaokruživanje morfologije - fizionomije naselja kroz bolje artikulisanje prepoznatljive i čitljive slike naselja, uz predvidjanje vizuelnog repera za dio grada preko Morače;

Razdvajanje kolskog od pješačkog saobraćaja; Zadovoljavanje povećanih potreba saobraćaja u mirovanju, prvenstveno kroz

projektovanje podzemnih garaža; Povećanje stambenog i poslovnog prostora i funkcionalno kompletiranje naselja novim

sadržajima kao što su veći trgovački i adminstrativni prostori, ugostiteljski sadržaji i sl; Reorganizacija i intenzivnije uređenje slobodnih (natkrivenih i otkrivenih) i zelenih

površina za boravak i aktivno korišćenje.

Dispozicija planiranih objekata:

3.1.4. USLOVI U POGLEDU PLANIRANIH NAMJENA

Sve pojedinačne parcele definisane su za određene namjene tako da je cjelokupan prostor podjeljen po funkcijama koje se na njemu odvijaju. Pojedinačne namjene za planirane objekte


19

date su kroz posebne uslove za uređenje prostora sa numeričkim pokazateljima i u grafičkim prilozima. Osnovne namjene površina na prostoru ovog plana su: Površine za stanovanje veće gustine - SV Površine za centralne djelatnosti – CD Površine za pejzažno uređenje ograničene namjene - PUO Saobraćajne površine

Površine za stanovanje veće gustine – SV Ova namjena planirana je na dijelu parcele UP1 (u objektu spratnosti P+7), kao i na parcelama UP2 (objekat uz bulevar Podgorica-Mareza) i UP 5 (postojeći objekat). U sva tri slučaja predviđen je tip stanovanja – višeporodično stanovanje. U prizemljima objekata ove namjene planirane su djelatnosti koje ni na koji način ne ometaju osnovnu namjenu i služe svakodnevnim potrebama stanovnika ovog i šireg područja. Na prvom spratu, osim osnovne namjene, moguće je predvidjeti i poslovne djelatnosti koje se mogu obavljati u stanovima, prostorije za upravu, kulturu, zdravstvo i ostale vrste društvenih djelatnosti koji služe potrebama stanovnika područja, a ne narušavaju komfor osnovne namjene – višeporodičnog stanovanja. Površine za centralne djelatnosti– CD Ova namjena planirana je na dijelu parcele UP (kula spratnosti P+14 do 22). Preporučuje se da u prizemnoj etaži objekta budu organizovane centralne djelatnosti komercijano-uslužnog karaktera, kako bi se omogućila što veća pješačka dostupnost i „otvorenost“ na nivou partera. Osim centralnih djelatnosti, u ovom objektu se mogu predvidjeti i ekskluzivni stambeni prostori, (preporučuje se na višim etažama) kao i poslovni apartmani, ali u ukupnom procentu koji ne prelazi 70% BGP objekta. Površine za pejzažno uređenje ograničene namjene – PUO Površine ove namjene planirane su kao parkovski prostori uređeni sa ciljem funkcionalne zaokruženosti uže zone i uspostavljanja balansa izgrađenih i slobodnih uređenih prostora. 3.1.5. UPOREDNE TABELE POSTOJEĆIH I PLANSKIH BILANSA I KAPACITETA Pregled postojećih kapaciteta Površina izgrađenog zemljišta 1912 m2 0.19 ha Površina neizgrađenog zemljišta i parterno uređenih površina

m2 ha

Površina saobraćajnica m2 ha Bruto građevinska površina objekata 14040 m2 1.4 ha Površina prizemlja objekata 1572m2 0.15 ha Indeks zauzetosti 0.033 Indeks izgrađenosti 0.3 Ukupan broj postojećih objekata 1 Ukupan broj postojećih stambenih jedinica 144 Ukupan broj postojećih stanovnika je 504 Neto gustina postojećeg stanovanja 111 st/ha;


20

Pregled planiranih bilansa: Površina izgrađenog zemljišta 8763 m2 Površina uređenog zelenila (bez krovnog zelenila)

9038 m2

Površina saobraćajnica i parkinga 27434m2 Ukupna površina građevinskog zemljišta 45235 m2 Ukupna površina zahvata 45235 m2 Bruto građevinska površina stambenih objekata 27156 m2 Bruto građevinska površina objekata djelatnosti 12584 m2 Ukupna BGP 39740 m2 Ukupna površina prizemlja 3882 m2 Broj planiranih stambenih jedinica 314 Prosjecan broj stanovnika po stambenoj jedinici 3,26 Ukupan broj planiranih stanovnika 1024 Gustina stanovanja 226 stanovnika /ha Indeks zauzetosti 0.084 Indeks izgrađenosti 0.87


21

Tabelarni pregled planiranih namjena i kapaciteta urbanističkih parcela u zahvatu plana

Broj UP

Planirana namjena

Površina parcele

m2

Maksimalna spratnost Indeks izgradje

nosti

Indeks zauzetosti

Površina pod

objektima

Maksimalna BGP (m2)

BGP djelatnosti

m2 (okvirno)

BGP stanovanja

m2 (okvirno)

Procjenjeni broj

stanovnika

Procjenjeni broj posl. prostora

UP1 SV i CD 4486

Obj 1 – 2Po+ P+7 Obj 2 – 2Po+P+14

do 2Po+P+22 4.0 0.3 1350 18000 11000 7000 100 100

UP2 SV 2365 2Po+ P+7 3.25 0.4 960 7700 960 6740 70 15

UP3 PUO 1648 - - - - 0 0 0 0 0

UP4 PUO 1038 - - - - 0 0 0 0 0

UP5 SV 1912 P+11 7.34 0.82 1572 14040 624 13416 144 23

UKUPNO 11449 3.47 0.33 3882 39740 12584 27156 314 138

SV - Površine za stanovanje veće gustine CD - Površine za centralne djelatnosti PUO - Površine za pejzažno uređenje ograničene namjene

Parametri dati u tabelarnom pregledu planiranih namjena i kapaciteta su rezultat planerske analize svake urbanističke parcele i mogu se smatrati kao orijentacioni. Ukoliko se u postupku projektovanja, analizom lokacije ili konkursnim rješenjem urbanističkih parcela predviđenih za razradu konkursom, dobiju drugačiji rezultati, isti se mogu prihvatiti pod sledećim uslovima:

• da se ispoštuju maksimalna spratnost objekta, maksimalno zadati indeks zauzetosti i indeks izgrađenosti za određenu namjenu, i • ako su rezultat striktnog poštovanja zadatih građevinskih linija (zone gradnje), propisanih odstojanja od infrastrukturnih koridora i drugih parametara

određenih ovim planom.


22

3.1.6. EKONOMSKO - TRŽIŠNA I DEMOGRAFSKA PROJEKCIJA

Prostor zahvata Izmjena i dopuna DUPa „Blok 5’ – dio, u Podgorici nalazi se u centralnom dijelu Podgorice. Prema analizi postojećeg stanja i izgradjenosti prostora, ukupna bruto građevinska površina izgrađenih objekata iznosi 14040 m2. Prosečna neto gustina stanovanja je 111 stanovnika/ha.

U zahvatu ovog urbanističkog plana se planiraju objekti namijenjeni u prvom redu za višeporodično stanovanje većih gustina i centralne djelatnosti. Planirana bruto građevinska površina izgrađenih objekata je 39740 m2, od čega za stanovanje 27156 m2 a za djelatnosti 12584 m2. Planirana bruto gustina stanovanja je 226 stanovnika/ha. S obzirom da za predmetne parcele nema troškova eksproprijacije (zemljište je u vlasništvu Glavnog grada) troškovi realizacije u okviru ovog prostora obuhvataju troškove komunalnog opremanja zemljišta Troškovi komunalnog opremanja obuhvataju:

• troškove rekonstrukcije postojećih i izgradnju planiranih objekata hidrotehničke infrastrukture,

• troškove rekonstrukcije postojećih i izgradnju planiranih objekata elektroenergetske infrastrukture,

• troškove rekonstrukcije postojećih i izgradnju planiranih objekata telekomunikacione infrastrukture i

• troškove pejzažnog uređenja prostora u okviru zahvata plana. Troškovi realizacije u okviru zahvata plana: Pejzažna arhitektura: 422 577,82 € Elektroenergetika: 115.400,00 € Hidrotehničke instalacije: 355.550,00 € Telekomunikacije: 148,204.00 € Ukupno troškovi realizacije (komunalno opremanje): 1,041,731.82 €

3.1.7. FAZE REALIZACIJE Realizacija izgradnje u okviru ovog DUP-a će se odvijati fazno. Za realizaciju planiranih sadržaja u okviru prostora predviđenog za razradu konkursom (UP 1, UP2, UP3 i UP4) neophodno je prethodno izvršiti izmještanje postojeće vodovodne, kanalizacione, elektro i TK infrastrukture. Izgradnji objekata mora da prethodi detaljno geomehaničko ispitivanje terena, a tehničku dokumentaciju raditi isključivo na osnovu detaljnih geodetskih snimaka terena, geoloških i hidrogeoloških podataka, kao i rezultata o geomehaničkim ispitivanjima tla. Dinamika izgradnje u okviru planiranih namjena zavisiće od obezbjeđenja priliva investicija, od čega zavisi i realizacija prioritetne faze, a to je izgradnja objekata na UP 1 i UP2, kao i opremanje zemljišta neophodnom saobraćajnom i tehničkom infrastrukturom u skladu sa novim namjenama. Do realizacije plana zemljište i objekti se mogu koristiti prema postojećoj namjeni.


23

3.1.8. USLOVI ZA DALJU RAZRADU PLANA (razrada arhitektonskim konkursom) Za objekte i sadržaje na parcelama UP1, UP2, UP3 i UP4 idejno arhitektonsko rješenje obezbijediće se od strane investitora (u saradnji sa nadležnim opštinskim Sekretarijatom), putem organizovanja medjunarodnog arhitektonskog konkursa, a u svemu prema smjernicama iz ovog plana. Granica prostora predviđenog za razradu konkursom označena je na grafičkom prilogu Plan nivelacije i regulacije.

3.2. PEJZAŽNA ARHITEKTURA

POSTOJEĆE STANJE Vegetacija Područje Podgorice se nalazi u klimatogenom pojasu kserotermnih lišćarsko-listopadnih hrastovih i grabovih šuma. Primarni tip vegetacije, koji se danas, na žalost srijeće samo u rijetkim fragmentima, bio je predstavljen šumama makedonskog hrasta. Područje opštine Podgorica je stanište termofilne zajednice Rusocarpinetum orientalis u subasocijaciji sa makedonskim hrastom (Quercetosum macedonica). U periodu posle drugog svjetskog rata, dio gradskog područja je pošumljen alepskim i crnim borom i čempresom. Zemljište je eutrično smeđe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaničkog sastava. Ekološko proizvodna vrijednost zemljišta je mala zbog male moćnosti i velike propusnosti. Na planiranim zelenim površinama potrebno je nasuti odgovarajući sloj plodniog supstrata što bi uz obilno navodnjavanje poboljšalo produktivnu moć zemljišta. Ukupna povšina zahvata plana iznosi 4,52ha U dijelu plana gdje je postojeći zaštitni pojas osnovni karakter pejzažu daju sastojine alepskog bora (Pinus halepensis) koje su sađene kao pionirske vrste na ovim prostorima. Sa aspekta biodiverziteta, kao i mikroklimatskog uticaja one imaju nesumnjiv značaj, međutim, sa aspekta urbanog okruženja, kao i ekološke stabilnosti staništa (monokulture), evidentna je potreba njihove revitalizacije. Blokovsko zelenilo je zapušteno, bez mjera njege i održavanja, tako da bi u budućem periodu veliku pažnju trebalo posvetiti upravo toj kategoriji zelenila kao i zamjeni postojećeg i dopuni novog urbanog i parkovskog mobilijara. PLAN ZELENIH I SLOBODNIH POVRŠINA Prema programskom zadatku pri planiranju ozelenjavanja prostora treba voditi računa o korišćenju vrsta koje će odgovarati uslovima koje pruža ovaj prostor i okruženje. Koncept zelenila treba da doprinese ukupnom ambijentalnom izgledu prostora. Jedna od vrlo značajnih smjernica bila bi valorizacija postojećeg biljnog fonda u okviru zahvata plana i uklapanje kvalitetnih i vrijednih sadnica u svaki budući projekat pejzažne arhitekture u onoj mjeri u kojoj ne budu narušavali određene pravce komunikacije i planom određene vizure u prostoru. Opšte smjernice za uređenje zelenih površina Koncept ozelenjavanja usklađen je sa namjenom lokacije, prostornom organizacijom sadržaja i sa funkcionalnim zahtjevima okruženja. Osnovni cilj ozelenjavanja predstavlja:

• zaštita i unapređenje životne sredine • rekultivacija devastiranih površina • Povezivanje sa zelenim masivima kontaktnih zona u jedinstven sistem zelenila

Predviđene su sledeće kategorije zelenila: I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene Zelenilo uz saobraćajnice


24

II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene Zelene površine poslovnih objekata Zelene površine stambenih objekata i blokova Namjena površina Zelene površine

(m2) Zelenilo uz saobraćajnice 637,43

Zelenilo poslovnih objekata 378,37

Zelenilo stambenih objekata i blokova 3922,46

Površine za pošumljavanje (zaštitini pojasevi) 4099,96

Krovno zelenilo 1538,40

UKUPNO ZELENIH POVRŠINA 10 576,92

U predhodnoj tabeli su date minimalne površine pod zelenilom u okviru različitih namjena. Ukupna površina planiranih zelenih površina unutar urbanističkih parcela iznosi 10576,92m2 ~ 1,06ha Obezbijeđen nivo ozelenjenosti na nivou zahvata Plana iznosi 23,45%. Ovaj procenat dopunjen je drvoredima duž trotoara (1240m’). Važnost učešća drvoreda u ukupnom fondu zelenila nije zanemarljiva i veoma utiče na mikroklimatske i sanitarne uslove.

I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene Zelenilo uz saobraćajnice Ova kategorija zelenila odnosi se na zelenilo u okviru objekata saobraćaja-duž saobraćajnica, parkinga, pješačkih tokova kao i po obodu urbanističkih parcela. Ozelenjevanje saobraćajnica, pješačkih staza sprovodi se linearnom sadnjom i utiče na poboljšanje higijensko-sanitarnih uslova, mikroklimatskih karakteristika i estetskih vrijednosti. Da nizovi drvoreda ne bi bili monotoni potrebno je planirati promjenu sadnog materijala, smjenjivanjem sadanica različitih habitusa. Formiranjem drvoreda postiže se zasjena mjesta duž pravca kretanja. Ulično zelenilo formira se uz saobraćajnice čiji profile dozvoljavaju linearno formiranje zelenila, sа primarnim ciljem zaštite od zagađenja, ali i povezivanja zelenila svih kategorija u jedinstven sistem. Kod primarnih saobraćajnica obavezni su dvostrani drvoredi, a gdje je to moguće oni bi trebali biti drvoredi sa pratećim zelenilom (travnjaci, nisko rastinje). Sekundarne saobraćajnice gdje postoje za to mogućnosti sadržaće obostrane drvorede. Pored toga pri izboru vrsta za ulično zelenilo treba voditi računa da budu prilagođene uslovima rasta u uličnim profilima (otpornost na zbijenost tla, vodni kapacitet zemljišta, insolaciju). Veoma je bitno naglasiti da postojeće zelenilo koje je u kategoriji visokokvalitetnog zelenila treba uklopiti i duz pjesačkih tokova, unutar popločanih površina, ukoliko ne ometaju normalan prolaz. Da bi se izvršila valorizacija postojećeg zelenog fonda neophodno je uraditi pejzažnu taksaciju. Smjernice za formiranje drvoreda

• Sadnice koje se koriste moraju da imaju pravilno formiran habitus. Treba voditi računa o visini okolnih objekata, kod niskih objekata koristiti vrste sa rijetkom krunom.

• rastojanje između sadnica u drvoredu je 5-10m • minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5-3m i obim stabla na

visini 1m min. 10-15m. • Krune susjednih stabala u drvoredima mogu da se dodiruju (što nije baš najpovoljnije),

ali ne smiju da se preklapaju. • Dovoljno velikim razmakom među stablima obezbjeđuje se, sem dobrih vizuelnih

osobina, i dobro provjetravanje ulice u vertikalnom smislu. • Najbolji način sadnje drvoreda je u okviru uzanih zelenih pojaseva duž saobraćajnica

koji su širine 1.5m i više.


25

• U dijelu gdje zeleni pojas nije planiran sadnja se moze obaviti i u rupama duz trotoara, naravno obratiti pažnju na podzemne instalacije.

• Sadnja linearnog zelenila moguće je predvidjeti i obodom urbanističkih parcela. • U užim ulicama se formira drvored samo na sunčanoj strani, ili obostrano ali sa niskim

drvorednim sadnicama. • Prilikom formiranja drvoreda na parkinzima trebalo bi osigurati na dva parking mjesta po

jedno drvo a kod podužnog parkiranja na jedno parking mjesto po jedno drvo, naime, ovo rastojanje zavisi i od vrste drveća, odnosno optimalne širine krošnje;

• Zbog povoljne orjentacije terena sa južne i jugozapadne strane, a radi što većeg iskorišćenja prirodnih izvora energije (u ovom slučaju sunčeve) nadkrivanje parking mjesta moguće je izvesti korištenjem kolektora za prikupljanje sunčeve energije.

• Ukoliko se drveće sadi u okviru trotoara treba isključiti vrste drveća sa razvijenim površinskim korijenom, kako bi se izbjeglo deformisanje trotoara. Razvoju korijena u dubinu doprinosi i redovno okopavanje zemlje oko stabla.

• U zavisnosti od položaja građevinske linije u odnosu na regulacionu birati vrste drveća koje formiraju veću ili manju širinu krošnje.

• Prilikom projektovanja zelenih površina u okviru kružnih tokova , razdjelnih ostrva, kao i na krivinama saobraćajnica, voditi računa o preglednosti saobraćaja. U ovom slučaju koristiti niže vrste drveća, ukrasno žbunje i perene.

II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene Zelenilo poslovnih objekata Ova kategorija ima estetsko-dekorativno-higijenski karakter. Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama.. Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli , uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

• Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

• Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze.

• Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

• Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste vrste.

• Po obodu parcela ka saobracajnicama je obavezna sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno-higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

• Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.

• steze i platoi moraju biti od prirodnih materijala, • minimalna površina pod zelenilom 30% u odnosu na urb. parcelu, a ostale slobodne

površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine. • sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto-žbunasti zasadi) i u vidu solitera u

kombinaciji sa parternim zasadima, • kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu, • predvidjeti fontane ili skulpture,


26

• sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 3,00-4,00m i obima stabla, na visini od 1m, min. 15-20cm,

• ovu zelenu površinu tretirati kao zelenilo najviše kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim stepenom održavanja,

• sačuvati i uklopiti svako zdravo i funkcionalno stablo, • kao dopuna ozelenjavanja mogu se koristiti žardinjere ili saksije, • predvidjeti sistem za navodnjavanje, • predvidjeti osvetljenje zelene površine, • predvidjeti održavanje zelene površine.

Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i pejzažne taksacije. Zelene površine stambenih objekata i blokova ( stanovanje većih gustina) Ova kategorija ima estetsko-dekorativno-higijenski karakter. Osnovni principi ozelenjavanja zasnivaju se na ekološko estetskim kriterijumima, među kojima najveći značaj ima pravilan smještaj onih elemenata koji utiču na zaštitu od okolnih zagađujućih faktora. Oblikovanje zelenih površina u stambenoj zoni mora biti u funkciji osnovne namjene prostora – stanovanje i javne namjene. Njihova osnovna namjena je poboljšanje kvaliteta vazduha i mikroklime stambene teritorije, kao i stvaranje adekvatnih uslova za cjelodnevni odmor stanovnika u sredini bliskoj prirodnoj. U unutrašnjosti bloka podižu se grupe zelenila sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmlađih, prostor za igru i sport kao i površine za pasivan odmor stanovnika bloka sa klupama za odmor, česmama i sl. Zelene površine rješavati na principu parkovskog uređivanja sa kvalitetnim travnjacima, dekorativnim drvenasto-žbunastim grupacijama, sjenovitim mjestima sa klupama za odmor, dječjim igralištima, sportskim terenima i šetnim stazama. Svi sadržaji moraju biti adekvatno tehnički opremljeni. Neophodno je takođe voditi računa da se obezbijedi dovoljan priliv svjetlosti u unutrašnjost bloka. Mikroklimatske razlike između osunčane strane i strane u sjenci ponekad su velike zbog čega individue pojedinih vrsta teško uspijevaju, tako da pri odabiru biljaka treba u velikoj mjeri poštovati uslove svjetlosti, sjenke i relativne vlage u vazduhu. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova • zasade pažljivo planirati tako da imaju visoku biološku, funkcionalnu i estetsku vrijednost • visoko drveće ne saditi u blizini zgrada jer zagušuje prostor i otežava provjetravanje

(rastojanje između zgrada i ose stabala drveća treba da je veće od 5 m) • slobodni prostor između blokova zgrada rješavati u vidu pejzažnog parka vodeći računa o

njihovom vizuelnom sagledavanju kako iz stanova tako i sa šetnih staza i prostora za odmor. Odnos listopadnog i četinarskog drveća je 3:1. Koristiti vrste koje ne zahtijevaju specijalne uslove održavanja

• radi provjetravanja bloka obezbijediti slobodne međuprostore u zelenilu u vidu travnih površina

• formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje • duž glavnih pješačkih staza projektovati drvoredne zasade (jednoredne, dvoredne,

višeredne) • za široke aleje mogu se koristiti stabla sa širokim krošnjama, a za kratke i uske podesna su

stabla sa užim krošnjama. Pri stvaranju aleja primjenjivati i forme drveća sa geometrijski šišanim krunama čime se postiže utisak monumentalnosti

• Na izolovanim otvorenim prostorima formirati veće kompaktne grupe drveća (sastavljene od 20-50 stabala) u vidu čistih i/ili mješovitih grupa sa osnovnom vrstom koja stvara fon grupe.

• platoe za odmor projektovati: kao proširenja pješačkih staza i prilaza objektima, na sjenovitim mjestima uz dječija igrališta, na ozelenjenim krovovima podzemnih garaža

• na krovu podzemne garaže projektovati parterni travnjak sa drvoredom (intenzivno ozelenjavanje), dopunjen elementima za sjedenje

• na površinama za igru djece obezbijediti potrebnu osunčanost, koristiti meke zastore u boji, udobne za igru i gaženje, od savremenih materijala i opremiti ih atraktivnim spravama (ljuljaške, tobogani, klackalice, penjalice, njihalice) koje su atestirane


27

• normativ za određivanje potrebne površine dječjeg igrališta za djecu od 3 do 7 g. je 5 m2 po djetetu (P = 300 do 500 m2)

• predvidjeti stazu za vožnju bicikla, rolšua, automobilčića • za rekreaciju starije djece i odraslih predviđeni su manji sportski tereni (košarka, odbojka,

rukomet, tenis, mali fudbal, badmington i sl.). Razmotriti mogućnost postavljanje tribine od cjevastih konstrukcija ili manje betonske tribine i to paralelno dužoj strani igrališta i zasjeniti je, a uz teren predvidjeti česmu

• duž trotoara, staza i platoa postaviti funkcionalni urbani mobilijar savremenog dizajna (klupe, kante za smeće, česme i dr.)

• predvidjeti sisitem za navodnjavanje. Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i pejzažne taksacije.

Zaštitno zelenilo u okviru kategorije blokovskog zelenila (Krovno zelenilo) Stvaranje vrtova na krovovima i njihova eksploatacija vezani su za niz tehničkih zahtijeva (postavljanje biootpornih krovnih materijala) i nosivost krovne konstrukcije pod opterećenjem supstrata i vegetacije. Iznad izolacionog sloja krova postavlja se: nepropusna membrana (zaštitna folija protiv korijena), tvrdi toplotni izolator, drenažni sloj (od plastičnih elemenata ili čisto mineralnih supstrata), filterski sloj (spriječava plavljenje drenaže sa osjetljivim djelovima iz sloja vegetacije), supstrat (specijalna mješavina za krovne bašte) i vegetacija. Ekstenzivno ozelenjavanje podrazumijeva tanji supstrat (10 - 30 cm) i sadnju nižih biljaka (trave, sukulente, niske žbunaste vrste), dok intenzivno ozelenjavanje uključuje krupnije biljke (žbunje i drveće) što zahtijeva solidnu krovnu konstrukciju, debeli sloj zemljišta (oko 60 cm) i odlično odvodnjavanje. Kod ekstenzivnog ozelenjavanja mora se računati sa površinskim opterećenjem od 40 – 160 kg/m2, a kod intenzivnog na opterećenje od 1000 do 1200 kg. Zaštitno zelenilo u okviru kategorije blokovskog zelenila ( površine za pošumljavanje) Uski pojas zaštitnog zelenila, podignut kao vjetrozaštitni pojas, urediti kao jedinstveni dio Tološke park-šume sa rekreativnom i zaštitnom funkcijom. Sadržaji treba da budu koncentrisani: šetnja, miran odmor, igra, sportski objekti. Ove površine obezbjeđuju:

• sanitarno-higijensku zaštitu (ublažavanje temperaturnih ekstrema, dominantnih vjetrova, smanjenje zagađenja i melioraciju vazduha)

• unapređenje devastiranog pejzaža • stvaranje vizuelne barijere između različitih fizičkih struktura

Smjernice za uređene zaštitnog zelenila:

• Izradi projekta uređenja ovih zaštitnih šuma mora da predhodi izrada studije bioekološke osnove.

• Koristiti prvenstveno autohtone vrste drveća i žbunja i to vrste koje su edifikatori potencijalne prirodne vegetacije ( Quercus trojana, Q. pubescens, Fraxinus ornus, Celtis australis, Carpinus orientalis, Acer monspessulanum, Tilia tomentosa, Crategus


28

monogina, Cotinus coggygria, Punica granatum, Laurus nobilis, Pinus halepensis, Cupresus sempervirens, Cedrus sp. i dr.)

• Koristiti standardne sadnice sa busenom, rasadnički dobro odnjegovane i viske vitalnosti.

• rekultivaciju devastiranih površina vršiti primjenom tehničkih, agrotehničkih i bioloških mjera.

• izbjegavati nastajanje monokultura • izgradnja hidrantske protivpožarne mreže • preventivne mjere - uklanjanje suvih stabala i raznovrsnih drvenih otpadaka. • U praksi se pokazalo da one vrste koje dobro podnose ekstremne uslove sredine, bilo

da je u pitanju visoka temperatura vazduha, duži sušni periodi kao i veliki stepen aerozagađenja, nisu baš poželjne kad je širenje požara u pitanju. Kada su u pitanju pionirske vrste kao što su Pinus halepensis, Cupresus sempervirens i sl. da bi izbjegli potpuno isključivanje njihove sadnje u ovim pojasevima a zbog dobrih osobina koje imaju, kada su one u pitanju, potrebno je primijeniti periodičnu sadnju.

• Kad je u pitanju niži sprat ovih zaštitnih pojaseva, kao i u dijelu uz saobraćajnice saditi vrste žbunja i nižeg drveće npr, Nerium oleander, Laurus nobilis, Ligustrum japonica, Viburnum tinus, Pittosporum tobira, Arbutus unedo i sl. koje osim što dobro podnose ekstremne uslove sredine, ublažavaju efekte aerozagađenja od izduvnih gasova automobila a istovremeno vizuelno odvajaju zonu namijenjenu stanovanju od javnih površina ( trotoara i saobraćajnica)

• šetne staze treba da omoguće kružno kretanje • planirati igrališta za djecu, mini golf i druge rekreativne površine • obodom kompleksa locirati biciklističku stazu kroz zelenilo, sa što manje presjecanja sa

drugim stazama • prostor opremiti funkcionalnim mobilijarom u skladu sa kategorijom objekta. • Po obodu parcele, ka saobracajnicama predviđena je sadnja linearnog zelenila

OPŠTI PREDLOG SADNOG MATERIJALA Listopadno drveće Celtis australis, Melia azedarach, Cercis siliquastrum, Quercus cerris, Quercus farnetto, Tilia sp., Acer pseudoplatanus, Morus alba f.pendula, Brusonetia papirifera, Prunus cerasifera, Fraxinus sp., Catalpa bignonioides, Platanus orientalis, Magnolia sp., Eleagnus angustifolia, Robinia pseudoacacia, Siringa vulgaris Zimzeleno drveće Quercus ilex, Ligustrum japonica, Laurus nobilis Četinarsko drvece Cedrus sp., Pinus nigra, Pinus pinea, Pinus halepensis, Cupresus sp., Thuja orientalis, Picea pungens, Abies concolor Listopadno žbunje Spirea vanhuteii, Chanomeles japonica, Berberis thunbergii, Philadelphus coronaria, Jasminum nudiflorum, Hibiskus siriacus, Forsythia sp. Zimzeleno žbunje Prunus laurocerasus, Pittosporum tobira, Nerium oleander, Arbutus unedo, Myrtus comunis, Piracantha coccinea, Arbutus unedo Četinarsko žbunje Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Glauca', Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Aurea' Perene Lavandula officinalis, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Cineraria maritima U okviru pejzažnih rješenja vrta neizostavne su različite sezonske i perenske vrste cvijeća koje u kombinaciji sa kvalitetnim i njegovanim travnjakom upotpunjavaju kompletnu sliku vrta.


29

Aproksimativni predmjer i predracun za realizaciju plana ozelenjavanja Zelene površine javne namjene Povrsina Cijena/m2 Ukupna cijena Linearno zelenilo-drvoredi * 1240 m’ 20.00€/ m’ 24800,00 € Zelene površine javne namjene 637,43m2 15.00€/m2 9561,45 € Zelene površine poslovnih objekata 378,37 m2 15.00€/m2 5675,55 € Zelene površine stambenih objekata i blokova

3922,46 m2 15.00€/m2 58836,90€

Površine za pošumljavanje (zaštitno zelenilo)

4099,96 m2 2.00€/m2 8199,92€

Krovno zelenilo 1538,40 m2 60,00€/m2 92304,00€

Ukupno 422 577,82 € * Obracunati su drvoredi koji su uz javne sadrzaje (drvoredi u trotoarima i na javnim zelenim površinama)

3.3. INFRASTRUKTURA

3.3.1. SAOBRAĆAJ POSTOJEĆE STANJE Postojeća saobraćajna mreža se odlikuje jakim obodnim saobraćajnicama Bulevar Džordža Vašingtona, put Mareza-Podgorica i servisnom saobraćajnicom ulica Velimira Terzića. Uz ulicu Velimira Terzića su organizovani parking prostori I parkiranje u okviru ulice. Poprečni profil servisne saobraćajnice (širina kolovoza 12,5 m sa dvostranim podužnim parkiranjem) su zadovoljavajući i mogu biti okosnica daljeg planiranja saobraćaja. Kvalitet obodnih ulica i pripadajuće servisne ulice je veoma dobar. Duž južne granice plana se prostire gradska magistrala, Put Mareza-Podgorica koji se nadovezuje na Bulevar Svetog Petra Cetinjskog koji je dio 1.transverzale koja, po GUP-u, treba da "izvrši povezivanje Konika i Tološa kao dvije zone sa najvećom koncentracijom stanovnika" i rangiran je kao saobraćajnica I reda. Bulevar Džordža Vašingtona, je dio magistralnog prstena koji "ima ulogu da se preko njega obave brza premještanja iz jednog dijela grada u drugi bez prolaska kroz najuže gradsko tkivo". Zbog karakteristike čitave zone DUP-a Blok 5 kolski saobraćaj je sveden na najnižu dostupnost sadržajima u zoni tj. zaustavlja se obodno u parking prostorima, a time je dat prioritet pješačkom saobraćaju unutar zone. Sama zona zahvata Izmjene i dopuna DUP-a Blok 5 je u postojećem stanju namjene parking I uređeno zelenilo i na njoj nema izgrađenih objekata Stacionarni saobraćaj se uglavnom svodi na površinsko parkiranje vozila i utisak je da u ovom obimu izgradnje jedva zadovoljava potrebe. PLANIRANO STANJE Mreža saobraćajnica za Izmjene I dopune DUP Bloka 5-dio se bazira na sledećim osnovama: -uklapanje u rješenje realizovanih saobraćajnica iz važećeg Plana -poštovanje trasa i profila saobraćajnica iz susjednih planova (DUP Blok 6, DUP Momišići B, DUP -Kruševac zona B I DUP Univerzitetski centar) -maksimalno poštovanje postojećeg građevinskog fonda i postojeće parcelacije -razdvajanje saobraćajnih tokova na primarne (obodne) i sekundarne (unutrašnje) Najvažnije saobraćajnice u zoni, koje su i dio primarne gradske mreže definisane GUP-om, prolaze obodom. Te saobraćajnice su Bulevar Džordža Vašingtona i put Mareza-Podgorica


30

Bulevar Džordža Vašingtona, je dio 1 prstena koja, po GUP-u, "ima ulogu da se preko njega obave brza premještanja iz jednog dijela grada u drugi bez prolaska kroz najuže gradsko tkivo". Glavna saobraćajna veza veza Bloka 5 i centra Podgorice je magistralna saobraćajnica, Put Mareza-Podgorica (Bulevar Svetog Petra Cetinjskog). Gradska magistrala, Put Mareza-Podgorica koji se nadovezuje na Bulevar Svetog Petra Cetinjskog koji je dio 1.transverzale koja, po GUP-u, treba da "izvrši povezivanje Konika i Tološa kao dvije zone sa najvećom koncentracijom stanovnika" i rangiran je kao saobraćajnica I reda. Sekundarna saobraćajnica je ulica Velimira Terzića na koje su vezane pristupne I stambene ulice uz koje su organizovni parking prostori. Saobraćajna mreža unutar čitavog Bloka 5 je povezana u otvoren saobraćajni sistem. Sabirne saobraćajnice unutar bloka su saobraćajnice malih brzina namenjene pre svega internom i stacionarnom saobraćaju. Pješačko kolske saobraćajnice se tretiraju kao pješačke ulice integrisanog saobraćaja koji podrazumjeva u ovom slučaju kontrolisan kolski pristup pojedinim objektima, ali isključivo za hitne intervencije (vatrogasna vozila i kola hitne pomoći). Poprečni profili saobraćajnica su preuzetih iz ranijih rješenja za primarnu gradsku mrežu. Primjenjeni poprečni profili prikazani su na grafičkom prilogu -Saobraćaj. Nivelaciono rješenje je prilagođeno postojećim saobraćajnicama i postojećim objektima. Visinske nivelacije u planu su date orjentaciono i to ne na svim raskrsnicama zbog nedostatka kota, ili veoma malo kota na geodetskoj podlozi i u fazi projektovanja ih treba proveriti na svim mjestima gdje to bude potrebno zbog eventualne rekonstrukcije ulice ili izgradnje prilaza i rampi za garaže (samostalne ili u novim objektima). Eventualnu rekonstrukciju neke saobraćajnice u okviru plana projektovati sa savremenim fleksibilnim kolovoznim zastorom. Debljine pojedinih slojeva zavise od frekvencije saobraćaja i eventualna zastupljenost teških vozila u njegovoj strukturi. Oivičenje kolovoza izvesti betonskim ivičnjacima. Kako je zona zahvata locirana na ravnom i blago nagnutom terenu, to su podužni nagibi i nivelete saobraćajnica mali, ali i dovoljni za efikasno odvodnjavanje do kolektora atmosferske kanalizacije. PARKIRANJE Namjena zone zahvata je mješovita (stanovanje i poslovanje). Planom je predviđeno da objekat koji se gradi treba da zadovolji svoje potrebe za parkiranjem vozila na urbanističkoj parceli na kojoj se objekat gradi (u dvorištima objekata i/ili u garažama u objektima u suterenskom i/ili podrumskom dijelu) po normativima iz Plana Uslov za izgradnju objekta je obezbjeđivanje potrebnog broja parking mjesta. Tačan broj potrebnih parking mjesta za svaki objekat koji se gradi biće definisan nakon dostavljanja projektne dokumentacije, a uz poštovanje navedenih normativa.

SADRŽAJ

STANOVANJE-viseporodicno 1 stan 1,1 PM

DJELATNOSTI 50 m2 1 PM (DJELATNOSTI ) 1 PM na 3 zaposlena

Proračun potrebnog broja parking mjesta za planirane objekte je dat u sledećoj tabeli:


31

Broj UP BGP

Broj stanova okvirno

Broj posl. Prostora okvirno

BGP poslovanja

BGP stanovanja

Broj PM stanovanje

Broj PM poslovanje

Ukupno PM

UP1 18000 100 100 11000 7000 110 220 330 UP2 7700 70 15 960 6740 77 192 269 UP3 0 0 0 0 0 0 0 0 UP4 0 0 0 0 0 0 0 0 UP5 14040 144 23 624 13416 158 12 170 UKUPNO 39740 314 138 12584 27156 354 424 770 Okviran broj potrebnih parking mjesta za zonu zahvata Izmjene i dopune Blok 5 - dio je dat u tabeli. Raspored parking mjesta u garažama unutar objekata nije dat već će biti definisani prilikom izrade konkursnog rješenja koje je predviđeno za ovu lokaciju, odnosno definitivno prilikom izrade projektne dokumentacije. Broj parking mjesta zavisi od izbora konstruktivnog sistema, položaja pješačkih izlaza iz garaže, pomoćnih prostorija, itd i Prilazi za garaže su dati, ali se dozvoljavaju manja pomjeranja zbog položaja stubova, zidova ...(izbor konstruktivnog sistema). Nagibi rampi su dati maksimalni i isti se mogu smanjivati u zavisnosti od usvojene visine garaže i dužinr rampe. Tačan broj potrebnih parking mjesta i za ove objekte biće određen nakon dostavljanja projektne dokumentacije, a uz poštovanje napred navedenih normativa. Kapacitet garaža se bazirati na procjenama da se obezbijedi 1,1 garažno mjesto na svaki stan i 1 garažno mjesto na 50m2 poslovnog prostora. U slučaju da pojedini objekti na svojoj parceli ne mogu obezbjediti potrebni broj garažnih mjesta, obavezni su da učestvuju u izgradnji nedostajućih mjesta u istoj zoni. U garažama parking mjesta mogu biti opremljena sistemom makaza (teleskop sistemom) ili na drugi način koji se u momentu realizacije ocjeni optimalnim uz poštovanje planskih zahtjeva. Prilikom projektovanja klasičnih garaža poštovati normative i standarde koji definišu ovu oblast. (širina jednosmjerne i/ili dvosmjerne prave odnosno kružne rampei, nagib rampe, broj rampi u zavisnosti od veličine garaže, slobodna visina garaže, širirna prolaza (parkirne saobraćajnice), veličina parking mjesta u odnosu na položaj konstruktivnih elemenata itd). Prilikom projektovanja i izgradnje garaže pridržavati se pravilnika o tehničkim zahtjevima za zaštitu garaža za putničke automobile od požara i eksplozija. BICIKLISTIČKI SAOBRAĆAJ Biciklistička staza ima smisla samo ako se realizuje duž Bulevara Svetog Petra Cetinjskog i puta Mareza-Podgorica, odnosno povezujući sportsko rekreativne zone i univerzitetski kompleks sa centrom grada. GUP-om predviđena biciklistička staza je planirana u koridoru Bulevara Svetog Petra Cetinjskog i dalje puta Podgorica-Mareza. Staza je planirana preraspodjelom dijela sadašnjih pješačkih površina u biciklističke staze i trotoare. Staza je planirana između zelene površine i trotoara, kao jednosmjerna, širine 1,0 m sa obje strane ulice. Biciklistička staza i trotoar se mogu razdvojiti nivelacijski ili površinu biciklističke staze uraditi u drugoj boji da bi se vizuelno razdvojile. Prelaz staze na kolovoz u zoni raskrsnice izvesti sa oborenim ivičnjacima ili primjerenom rampom.Uz sve objekte koji su predmet interesovanja biciklista (ugostiteljski i trgovački sadržaji, i dr.) mogu se obezbijediti odgovarajući otvoreni prostor za ostavljanje i čuvanje bicikla. PJEŠAČKI SAOBRAĆAJ Predložena su dva tipa pješačkih staza: 1) pješačke staze duž ulica–trotoari, zastupljeni su u najvećoj mjeri i 2) samostalne pješačke staze-bez konflikta sa motornim saobraćajem plredviđene su na pravcima glavnih pješačkih tokova. Površine rezervisane za kretanje pješaka planirana su uz sve primarne i sekundarne saobraćajnice ulične mreže.


32

Trotoar se može raditi od montažnih betonskih elemenata(behaton ploča) ili od betona livenog na licu mjesta. Behaton ploče imaju dobru trajnost, prilagodljive su svim oblicima površina pod trotoarom i stazama i imaju povoljan vizuelni utisak. Integrisane saobraćajnice takođe popločavati ovim elementima, jer se jednostavnom primenom različitih boja ovih elemenata mogu jasno vizuelno odvojiti sadržaji koji se javljaju na zajedničkim površinama. Odvodnjavanje sa pješačkih površina – platoa ostvariti prirodnim padom, poprečnim nagibom prema parkingu i kolovozu. Planirana mreža pješačkih komunikacija (trotoara i staza) garantuje zadovoljenje potreba stanovnika za ovim vidom kretanja. JAVNI MASOVNI PREVOZ PUTNIKA Linije javnog gradskog prevoza koje samo tangiraju Blok 5 prolaze gradskom magistralom Mareza-Podgorica, i Dalmatinskom ulicom i imaju stajališta na kontaktu sa ovom zonom. Linije gradskog prevoza koje najviše opslužuje blok 5 prolazi Bulevarom Džordža Vašingtona zatim produžavaju u ulicu Blaža Jovanovića i dalje u ulicu Đoka Miraševića, gdje se vrši okretanje i povratak nazad po istoj trasi Linije gradskog autobuskog saobraćaja, koje opslužuju zonu, omogućavaju povezivanje ove zone sa ostalim djelovima i naseljima urbanog područja Podgorica. Stajališta javnog prevoza su postavljena blizu jakih zona interesovanja korisnika javnog prevoza, poštujući određeni ritam ponavljanja stajališta. Kolovoz stajališta obilježiti horizontalnom signalizacijom po JUS-u. Na staničnim frontovima postaviti prateću opremu u vidu uniformnih oznaka stajališta i nadsteršnice. TAKSI SAOBRAĆAJ Lokacije taksi stanica na području DUP-a treba da odredi Opštinski sekretarijat za saobraćaj u skladu sa zahtjevima zainteresovanih učesnika u saobraćaju. Taksi stanice treba da budu obilježene po normama JUS-a i poželjno je da budu zasnovane po principu prvi ušao - prvi izašao. PROTIVPOŽARNI PUTEVI I PUTEVI ZA SNABDIJEVANJE Kod svih površina koje će se koristiti kao protivpožarni prilaz, prilaz za snadbijevanje ili za prolaz specijalnih vrsta vozila potrebno je ostaviti u poprečnom profilu prostor, širine min 3,5m, za prolaz tih vozila (vatrogasci, hitna pomoć,...). Prilikom izrade projektne dokumentacije treba voditi računa o dimenzionisanju konstrukcije u tom dijelu. Moguće je ovu površinu označiti drugačijom bordurom. USLOVI ZA KRETANJE LICA SMANJENE POKRETLJIVOSTI Pri projektovanju i građenju saobraćajnih površina potrebno je pridržavati se odredaba ovog DUP – a kao i standarda i propisa koji karakterišu ovu oblast (Pravilnik o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti,Sl.list CG br.10/09.) Tehničku dokumentaciju raditi u skladu sa odredbama ovog Plana, važećom tehničkom regulativom, zakonima, pravilnicima i standardima koji regulišu ovu oblast. Osnovni elementi poprečnih profila saobraćajnica, radijusi skretanja, smjerovi i određeni detalji prikazani su u odgovarajućem grafičkom prilogu (Plan saobraćaja)

3.3.2. HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA Prostor zahvata DUP-a »Blok 5 « u Podgorici, ograničen je sa istočne strane Bulevarom Džordža Vašingtona, sa sjeverne strane naseljem Momišići Dalamtinskom ulicom, sa zapadne strane ulicom Djoka Miraševića, a sa južne strane Bulevarom za Marezu.


33

Površina zahvata DUP-a iznosi oko 30.00ha, a blago je nagnut u pravcu jugozapada. Za dio Bloka 5, za koji se vrše izmjene i dopune DUP-a, planirani broj stanovnika je 1024, a površina zahvata 4,52 ha. Osim stanovanja, prostor DUP-a predviđen je i za kolektivni garažni prostor. POSTOJEĆE STANJE Vodovod Na osnovu obezbijeđenih katastara, instalacija vodovoda od nadležnog javnog preduzeća, prostor zahvata DUP-a pokriven je vodovodnom mrežom počevši od profila Ø762mm, Ø400mm, Ø300mm i Ø200mm povezanih u prsten okolnim saobraćajnicama koje oivičavaju predmetnu površina zahvata planskog dokumenta. Cjevovodi su povezani i unutar Bloka i kao takvi obezbijeđuju kvalitetno vodosnabdijevanje postojećih objekata. Ovako izgrađena vodovodna mreža obezbjeđuje kvalitetno snabdijevanje sa vodom, kako u sadašnjim uslovima, a pritisak u vodovodnoj mreži iznosi prosječno preko 4 bara, tako da su i u perspektivi zadovoljeni uslovi za kvalitetno snabdijevanje sa vodom novoplaniranih i postojećih objekata. Kanalizacija za otpadne vode Prema obezbijeđenom katastru, na prostoru zahvata DUP-a postoje izgrađeni ulični kolektori fekalne kanalizacije, duž puta za Marezu, između Bloka V i Bloka VI u ulici Djoka Miraševića Ø400mm, u Bulevaru Džordža Vašingtona Ø350mm, kao i sa sjeverne strane u Dalamatinskoj ulici. Unutar Bloka postoje urađeni blokovski kanali za sakupljanje i odvođenje fekalnih otpadnih voda iz postojećih objekata. Ovako izgrađena ulična i blokvska mreža u potpunosti zadovoljava uslove za kvalitetno odvođenje otpadnih voda iz postojećih objektata i ista omogućava priključenje novoplaniranih objekata. Atmosferska kanalizacija Na osnovu obezbijeđenog katastra od JP »Vodovod i kanalizacija» Podgorica, glavni kolektor za odvođenje atmosferskih voda izgrađen je sa južne strane duž saobraćajnice prema Marezi , sa zapadne strane duž ulice Džordža Vašingtona, sa istočne strane duž Ulice Djoka Miraševića, kao i sa sjeverne strane duž Dalmatinske ulice. Svi naprijed navedeni kolektori usmjereni su ka glavnom kolektoru atmosferske kanalizacije Ø2000mm koji je izgrađen u nastavku ulice Djoka Miraševića. Na uličnu mrežu su priključeni svi postojeći parking prostori i sve blokovske saobraćajnice unutar Bloka. PLANIRANO RJEŠENJE Vodovod Potrebe za vodom za planirani broj stanovnika od 1024, na prostoru zahvata DUP-a od 4,52 ha, uzimajući u obzir specifičnu potrošnju od 250 l/st/dan, iznose:

- Srednja dnevna Q sr = 1024* 250 / 86.400 = 2,96 l/s - Max dnevna Q maxd = Q sr * 1,5 = 2,96* 1,5 = 4,44 l/s - Max čas Q maxh = Q maxd * 2,5 = 4,44 * 2,5 = 11,11 l/s.

Računska specifična potrošnja po glavi stanovnika, usvojena za sistem vodovoda Podgorice, zahtijevala bi obezbjeđenje daleko većih količina sanitarne vode. Smatra se da pri obezbjeđenju


34

5-6 l/s na 1.000 stanovnika, iz vodovodnog sistema, obezbjeđuje uredno vodosnabdijevanje tog prostora, što po tom kriterijumu iznosi oko 6,11 l/s. Direktive EU su takve da idu na smanjenje potrošnje vode do 150l/st/dan, odnosno 2 l/s na 1.000 stanovnika, pa se tih preporuka moramo pridržavati i na našim prostorima. Postojeća vodovodna mreža izgrađena na prostoru zahvata DUP-a obezbjeđuje osnovu za kvalitetno vodosnabdijevanje i izgradnju nove distributivne vodovodne mreže, odnosno priključaka novoplaniranih objekata na vodovodnu mrežu. Dio postojeće vodovodne mreže, cjevovodi Ø762mm, Ø300mm i Ø200mm padaju pod planirane objekte, odnosno, moraju se izmjestiti zbog izgradnje podzemnih garaža i samih objekata, pa je na priloženoj situaciji ucrtan položaj izmještenih cjevovoda. Izmještanje čeličnog cjevovoda Ø762mm će biti tehnički složen problem, pa će se na širem gradskom području osjetiti pad pritiska u vodovodnoj mreži u vrijeme direktnog prespajanja novoprojektovanog cjevovoda. Na ovom cjevovodu planirano je da se ostavi priključak za Biološki institut i novoplanirane objekte prema uslovima koje će propisati JP ''Vodovod i kanalizacija'' Podgorica. Pošto, dio cjevovoda Ø300mm u Bulevaru Džordža Vašingtona, prema obezbjeđenim katastrima instalacija, pada u urbanističku parcelu, predviđeno je njegovo izmještanje, sa istovremenim izmještanjem i cjevovoda Ø200mm, koji upravno sječe u.p. 1, a dio je blokovskog prstena. Na postojećoj vodovodnoj mreži planirani su podzemni protivpožarni hidranti prečnika Ø100mm na rastojanju do 120m odnosno na raskrsnicama saobraćajnica i na pravcima gdje su veće dužine. Planirano je da se za ugradnju cijevnog materijala koristi čelik i duktilni liv za radne pritiske od 10bara, a izuzetno se može koristiti i PEVG materijal za iste pritiske kako je propisano Pravilnikom JP ''Vodovod i kanalizacija'' iz Podgorice. Obrada projekata uličnih - blokovskih cjevovoda kao i samih priključaka budućih objekata, treba da se radi na osnovu preciznih uslova priključenja koje budući investitori treba da obezbjeđuju od JP “ Vodovod i kanalizacija” Podgorica, što treba propisati i urbanističko-tehničkim uslovima od strane nadležnog opštinskog ili republičkog organa. Kanalizacija za otpadne vode

Ukupne potrebe za odvođenjem otpadnih voda sa prostora dijela Bloka 5, za koji se rade izmjene i dopune DUP-a, računajući sa časovnim maksimumom od 0,0118 l/s po stanovniku, koji se uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, iznosi 12,08 l/s, koju u potpunos

Documents

„Blok 5” -dio - Podgorica„Blok 5 – dio i isti je usaglašen sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke