Upload
others
View
11
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Aan de wandel in Handel(ont)haast vanzelfsprekend
Befaamd is het processiepark in het hart van het bedevaartsoord.
Maar niet alleen pelgrims mogen in Handel heil verwachten.
Ook minder devote dagjesmensen worden gezegend in over-
vloed. Ontvang de stuifzandruggen, bekend als ‘De Handelse
Bergen’. Met de Mariabomen in hun midden. Onderga buurt-
schap Kranerijt. Plas ‘De Rooye Asch’ is niet alleen de zomerse
magneet voor verkoeling zoekende jongeren op vrijersvoeten,
ook de volwassen natuurliefhebber kan er zijn hartje ophalen
aan ruimte en rust. Een skiër achter een motorboot mag de
De slogan: ‘Aan de Wandel in Handel’ heeft iets in zich van het intrappen van een open deur. Iedereen die het kerkdorp Handel kent, heeft het beeld voor ogen van een groene oase in een
typisch Brabantse entourage Loop er doorheen en je zult ongemerkt je pas vertragen. Er is zoveel te zien… een rijke, vrome historie in een afwisselend landschap, met kleinschalige
natuurelementen in bonte samenhang.
pret niet drukken, hij of zij levert eerder een zwierig schouwspel
op. Natuur Educatie Centrum ‘De Specht’ - in het oude gebied
Strijbosch - dingt naar de gunst van de liefhebber van alles wat
groeit en bloeit. De mooiste bloemenweiden van de regio zijn
in Handel te vinden. Aan weerszijden van de Landmeerse Loop
liggen de domeinen van Kluis en Wijst. Groene grensgevallen…
dat zeker. Maar wel - uit wandelaaroogpunt - danig interessant.
De Landmeerse Uitloop is overigens de verse naam voor een op-
gewaardeerd overgangsgebied tussen Padua en Natuureducatie
Centrum De Specht. Aan de Wandel in Handel neemt er graag een
loopje met u.
De Stichting Handelse Bossen weet wat de wandelaar wenst.
Ze heeft onlangs 6 (zes!) traditionele wandelroutes nieuw leven
ingeblazen. De trajecten zijn - met veel oog voor landschappelijke
waarden en aanwezig natuurschoon - heroverwogen en van een
duidelijke markering voorzien. Met behulp van de onvolprezen
vrijwilligers van Wandelvereniging Z.U.Th. (Zonder Uitvallers Thuis)
zijn 220 bewegwijzeringspalen geslagen en 32 wandelsluizen op-
gericht. De staanders van Europees hardhout kregen spitse punten
mee in felle kleuren. Zo zijn er goed te onderscheiden sporen
ontstaan: De Oranje Route voert u - globaal gezien - door Kranerijt
en omgeving. De Witte Route stelt u in staat te ontdekken dat
Handel z’n eigen kampenlandschap heeft. De Rode Route voert
langs de genoemde Mariabomen. De Gele Route laat u de resten
van de Handelse zandverstuiving zien. De Blauwe Route gaat langs
het water van de Rooye Plas. De Groene Route tenslotte loopt over
Padua en achter De Wijst door. Twee routes doen de gulle gronden
van educatiecentrum De Specht aan. In alle seizoenen een lust
voor het oog.
In deze tijd van een kwakkelende economie probeer je elkaar
te versterken. De Stichtingen Handelse Bossen en de Specht
profiteren van elkanders sterke punten. Voor een bankje en een
drankje verwijst men graag naar de Handelse horeca en andere
recreatieve ondernemers. Je hoeft tenslotte het wiel niet telkens
opnieuw en afzonderlijk van elkaar uit te vinden. De sponsors van
Aan de Wandel in Handel vind u op de lijst van goed gedrag elders
in dit boekje. Aan de Blauwe en de Rode Route treft u op Kapel-
weg 33 een van de jongste aanwinsten op gebied van leerzame
verpozing in Handel, namelijk het Bloemenbelevingscentrum De
Heerenvelden. Het was de plek waar op zondag 1 juli 2012 om
13.30 uur het voltallige college van B&W te gast was om zowel het
Bloemenbelevingscentrum alsmede het project ‘Aan de Wandel in
Handel’ feestelijk te lanceren. Het deed deugd dat bestuurders zich
persoonlijk op de hoogte kwamen stellen van ontwikkelingen die
zich in het buitengebied voordoen. De wandelende hakken die
Handel aandoen zijn gebaat bij grijze hersencellen gekoppeld aan
een groen gehoor…
Echte wandelaars hebben hun ogen niet in hun zak. Die hebben
allang gezien dat frisse wandelpaden en wandelpalen zijn opge-
doken en maken er dankbaar gebruik van. Prima! Fietsroutes en
wandelroutes hoeven elkaar niet te bijten. Ze zijn zoveel mogelijk
uit elkaar gehouden. Met een beetje goede wil over en weer kan
iedereen vooruit. De wandelroutes slingeren - los van elkaar - door
het Handelse landschap. Soms treffen ze elkaar en trekken ze een
eindje met elkaar op. Dat vergt van de wandelaar annex puzzelaar
hier en daar onderscheidend vermogen. Spannend! Geef uw ogen
goed de kost. Echt mis lopen is eigenlijk onmogelijk. Overal heeft
Handel zijn charmes die met elkaar op natuurlijke wijze in verbin-
ding staan. Het is waar… u treft palen met geverfde koppen in 6
kleuren aan. De dominante kleur tijdens elke wandeling is echter
het bronsgroen van het aanwezige eikenhout, andere houtsoorten
niet te na gesproken. Maak gebruik van het kaartje in het midden
van deze brochure. Het plezier in het wandelen schuilt in uw bin-
nenste. Zet alle sluizen open.
Aan de Wandel in Handel kan een weldaad betekenen voor lichaam en geest.
De Aanloop U staat op het punt een van de zes ‘Aan De Wandel In Handel’
trajecten te gaan afleggen. De startpunten van de routes zijn ge-
concentreerd in het centrum van Handel, dus in de onmiddellijke
omgeving van de kerk. Het zestal routes is herkenbaar aan houten
palen of lantaarnpalen voorzien van in kleur uitgevoerde koppen
of ringen. Op enkele palen zijn meerdere kleuren aangebracht
(parallelle trajectdelen). Richt je op de kleur die je aan het volgen
bent. Raadpleeg het kaartje elders in deze brochure. De houten
palen hebben een spitse kop. Dat wil zeggen dat de uiterste paal-
punt de te volgen koers aangeeft. Veel ontspannen wandelgenot
toegewenst.
De Achtergrond Het project ‘Aan De Wandel In Handel’ maakt deel uit van de
herinrichting van het platteland, ook wel reconstructie genoemd.
Op tal van plaatsen in Gemert-Bakel komen nieuwe natuurgebie-
den tot stand, krijgen waterlopen de ruimte, blijven woonkernen
leefbaar en kan landbouw zich ontwikkelen op duurzame locaties.
Samen dragen alle projecten bij aan een vitaal, mooi en schoon
platteland voor inwoners en recreanten. Aan de uitvoering werken
overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren mee,
onder regie van de provincie Noord-Brabant. In de regio waar u
gaat wandelen zijn zij samengebracht in de hechte reconstructie-
commissie De Peel.
De Aanbeveling Goede wijn behoeft geen krans. Een wandelaar het wandelen aan-
raden is als het aanprijzen van het zwanenmeer aan een zwaan. U
bent in uw element en u volgt uw natuur. Proficiat! Dat u uw oog
op Handel heeft laten vallen is een kiene keuze. Het dorp heeft
een eigen gezicht met vele gelaatstrekken. Al wandelend ontdekt
u de nuances. Handel is een kern waar pit in zit, die als woonplaats
dient voor vele natuurvrijwilligers.
Zij zijn op vele fronten bezig het aanwezige natuurschoon te
beschermen en te versterken. ‘Aan De Wandel In Handel’ is een
goed voorbeeld van wat noeste samenwerking vermag. Laten we
hooien als de lucht blauw is.
De beschikbare routes... van kort naar lang
De gele route: 3 kilometer en 770 meter.
Beginnend bij het processiepark in de kern van Handel, voert de
gele route u al snel tussen de karakteristieke witte huisjes aan
Haveltweg en Mariahofke door, langs en via de zogenaamde
“Bossen van Ponjé” (vernoemd naar de eigenaar) naar een open
gebied dat bekend staat als ‘De Duitse Meester’. Centraal staat een
voormalige boerderij die dezelfde naam draagt. Deze passeert u
wanneer u de lange laan afloopt, de weg oversteekt en arriveert bij
de Ossenkapel (1890) die u tot een korte rustpauze zal noden. Het
monumentje is gebouwd ter nagedachtenis aan de legende van
de ossen die weigerden ter plekke te stoppen en doortrokken naar
de locatie waar door een herder anno 1220 een Mariabeeldje in
een doornstruik is gevonden.
Tijdens de bouw van de kapel die op de vindplaats werd opge-
richt, ontsprong spontaan een bron die samen met het beeldje
de kiem vormt van Handel als bedevaartsoord en centrum van
Mariaverering.
Als u, verkwikt door de aanblik van de kapel, de gele route volgt,
voert het pad u weldra door de Handelse Bergen. Dit zijn de
restanten van de zandverstuiving die de zuidzijde van Handel siert.
Temidden van de glooiingen groeiden de eens zo fiere Mariabo-
men, waarvan er helaas een ter ziele is.
De rode route: 3 kilometer en 860 meter Opnieuw is het centrum van Handel het uitgangspunt. U slaat de
Kapelweg in en loopt - evenwijdig aan het processiepark (wat u
overigens op eigen gelegenheid gerust kunt bezoeken) en subiet
ontwaart u aan de rechterkant van de weg het piepjong Bloem-
belevingscentrum De Heerevelden. Een dankbare pleisterplaats, al
vroeg op de route. Het is mogelijk naar hartelust bloemen te pluk-
ken. Het verzamelde boeket kunt u voor het gemak na afloop van
uw wandeling ophalen. U bent dan inmiddels wel aan een versna-
pering toe. We lopen op de zaken vooruit. Gebruikmakend van de
Eikenwalweg doen we de Heerevelden aan. Op enige afstand zien
we het oude kapucijnenklooster in al zijn glorieuze eenvoud neer-
hurken in het veld. Weet dat daar heden ten dagen de biologische
tuin De Weijst floreert, alwaar u onbespoten seizoensgroente en
fruit kunt kopen. Steek schielijk de weg over en sta spoedig stil bij
Natuuredukatie Centrum De Specht. Een juweeltje van natuur-
presentatie. U mag er vrij rondneuzen. Als u geluk heeft is het
bezoekerspaviljoen open. Stappend over de stuifzandruggen van
de Handelse Bergen rondt u de Mariabomen en keert u terug op
uw eerste schreden. De speelweide aan het eind van de tocht is
extra leuk als u wat kinderen bij u hebt.
De blauwe route: 4 kilometer en 790 meter De blauwe route gaat voor een deel over de breukrand (onder-
deel van de Peelrandbreuk) die zorgt voor de slenk- en de horstte-
kening in de Handelse bodem. Het geoefende oog zal de typische
bijbehorende kenmerken (bijvoorbeeld kwelwater) waarnemen.
Als u het startpunt in het centrum van Handel achter u laat, wijst
het blauw u naar de Bloemenweide van Ponjé aan de Haveltweg,
een van de rijkste uit de regio. Een lust voor het oog, vooral als u in
de hoogtijdagen van de bloei het perceel passeert. Een strook met
spelt (oude graansoort) is veilig gesteld. U bent een steenworp
verwijderd van de Rooye Plas, veel te mooi om blauw-blauw te
laten.
Een omtrekkende beweging is nooit weg. Het voormalig knuppel-
bruggetje over het moeras/dras biotoop is een planken bruggetje
geworden. Wat een weidse blik, met soms oeverzwaluwen of
soms oeverklevers (zwemmers) in beeld. Langs een kruisbeeld
(hoe kan het ook anders in Brabant) en bij de hondenclub
achterom, belanden we - met gebruikmaking van de Gagelweg
/ Oude Dompt - bij Bloemenbelevingscentrum De Heerevelden.
Wat daar allemaal te beleven valt bent u uitgenodigd om op eigen
initiatief te onderzoeken. U zult versteld staan van de kleurrijke
mogelijkheden.
De witte route: 7 kilometer en 150 meter (Op het kaartje is de Witte Route zwart aangegeven, vanwege
het broodnodige contrast).
Een serieus stukje flaneren, die witte. Vanuit het centrum van
Handel via het Mariahofke schampen we de bossen van Ponjé
en gaan via de vroegere bezittingen van de Duitse Orde (Heren
van Gemert) naar de legendarische Ossekapel. Die trekdieren
vertikten het daar in vroeger jaren stil te blijven staan. Ze roken
waarschijnlijk het water van de Mariabron. Met duvel en geweld
bolderden zij naar de heilige plaats waar in Handel tot op de
dag van vandaag vanuit alle windstreken de pelgrims samen-
stromen. Hier - in een aan de kerk gekoppelde kapel - staat
het miraculeus Mariabeeldje opgesteld. Handel is in het trotse
bezit van kampenlandschap (met hakhoutwallen omgeven
akkergebieden). Dat ziet u wanneer we over Bremweg naar de
Peeldijk opschuiven. Wat vind u van de poel in de vorm van een
kikkervisje die u tegenkomt? De Peelse Loopweg is de oude weg
van Gemert naar Handel. Even doorstappen. We kruisen buurt-
schap Kranerijt, volgen de Onze Lieve Vrouwe Steeg , steken de
Pelgrimsweg over en arriveren bij het Mierenbos en het Cock en
Mies Bos, weldadig gezinde groenpioniers zaliger. Het Vogelkijk-
pad is een bezienswaardigheid. Een verrekijker is geen overbo-
dige luxe. Rust even uit op het Lambèrbankje en zie hoe Huize
Padua de horizon beheerst. De Landmeerse Uitloop: een fijne
wijze om Handel terug te vinden.
De groene route: 7 kilometer en 460 meter Deze kun je het beste bij De Specht beginnen. Motormuizen
hebben hun intrek genomen in Hoeve Strijbosch (1420), de
oudste hoeve van Handel. Bij de Pater Petrusstraat slaan we af
naar het centrum van Handel, angs het processiepark af (een
aanrader!) bereiken we de Kapelweg. Via een stuk met bloemen
en struiken vinden we het neoklassiek kasteeltje dat oud-burge-
meester De Bekker ooit door leerlingen van de ambachtschool
liet bouwen. Een vrij jonge pad voert naar de Gagelweg waar
Versantvoort zijn tenten heeft opgeslagen. Zijn vakantiewonin-
gen zul je bedoelen! U mag dit lustoord vrij betreden. U treft
er een pleisterplaats voor dagjesmensen waar u al picknickend
gebruik van kunt maken. Er zijn lakenvelders (koeien met wit
middenlijf ) en hoogstamfruitbomen. Kiest u voor midgetgolf of
boerengolf? Een kinderspeelbos is slim gecombineerd met een
vogelwandelpad. Via Kapelweg en grindpad gaat het langs het
knusse kampeererf ‘t Veldje van Bert en Annette Vissers af naar
de plas achter Padua waar de oeverzwaluw het rijk alleen heeft.
Over Padua - langs de oevers de Landmeerse Loop - gaat het bij
museum De Oude Kluis naar de andere kant van de straat, alwaar
de oudste beuk van Handel pronkt. Als u over u schouder kijkt
ziet u het oude klooster van de paters Kapucijnen. Net als hun Pa-
duaanse buren - de broeders Penitenten - destijds sober levende
franciscanen. Waar kennen we die van? De Landmeerse Uitloop
en Natuurcentrum De Specht ontfermen zich over u. Maak kennis
met het (wethouder) Brouwersbrugske en het Lambèrbankje.
Bewonder bloemen… te veel om op te noemen. Een heerlijkheid!
De oranje route: 9 kilometer en 970 meter Baas boven baas… de langste route uit de reeks. Een onvervalst
rondje om het dorp Handel, Begin bij De Specht aan de Strijbo-
scheweg en vergeet niet Hoeve Strijbosch (de oudste hoeve van
Handel) een blik waardig te keuren. Klaar? Over! De Heereveldse-
weg komt uit bij de Eikenwalweg. Die sluit aan op de Kapelweg
en voert naar de Oude Domptweg. In vroeger dagen was de
directe omgeving een ontginningsgebied waar gewone mensen
hun metselzand vandaan haalden. Ook het land van de patrijs en
de fazant… beide bedreigde diersoorten. Via de Haveltweg gaat
het binnendoor naar de Duitse Meester om uit te komen bij de
Ossekapel. De geschiedenis van dat monument valt ter plekke
te lezen. Door middel van de Bremweg en zijn Kampenlandken-
merken (hakhoutwallen en besloten landbouwpercelen) komt de
Peeldijk in zicht, de verbindingsweg tussen Handel en Elsendorp.
Steek voorzichtig de Handelseweg over, de weg Gemert - Handel,
en stroop bij Pelgrimsrust de Peelse Loop af. Die heeft door wijs
beleid zijn oorspronkelijke grilligheid terug gekregen. Watervogels,
plantensoorten en insecten te over. Hopelijk zullen toekomstige
economische ontwikkelingen de bekoringen van deze waterloop
niet in gevaar brengen…
Check voor meer info de website
www.HeerlijckVrij.nl
en klik op Heerlijck Groen
VVV Heerlijck Vrij Gemert-Bakel
Ridderplein 49
5421 CX Gemert
T (0492) 366606
Deze wandelfolder is mede mogelijk gemaakt door Groen
Fatsoen… Dat Moet Je Doen, Stichting Handelse Bossen
(initiatiefnemer wandelroutes), Wandelsportvereniging Z.U.Th
(Zonder Uitvallers Thuis), Stichting Brabants Landschap,
Bloemenbelevingscentrum De Heerevelden, Vakantieboerderij
‘t Hallehuis, Vakantiehuizen B & B familie Versantvoort, Hotel
Handelia, Biologische Tuin De Weijst, Kampeererf ‘t Veldje = Bert
en Annette Visser, Nationale Postcode Loterij.
IDOP: Provincie Noord Brabant, S.R.E., Gemeente Gemert-Bakel.
Foto’s: RJ Foto- videoproducties Gemert
Teksten: Lambèr Vughts