Ìîíãîë Óëñûí ¯íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí

ãàçðûí äàðãûí 2008 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 21–íû ºäðèéí 01/11 òîîò

òóøààëûí I õàâñðàëò

ÁÀÐÈËÃÛÍ ªÐÒÃÈÉÍ ÈÍÄÅÊÑ

ÒÎÎÖÎÕ ÀÐÃÀ×ËÀË

Óëààíáààòàð õîò. 2008 îí

ÁÀÐÈËÃÛÍ ªÐÒÃÈÉÍ ÈÍÄÅÊÑ

ÒÎÎÖÎÕ ÀÐÃÀ×ËÀË

Ãàð÷èã

I. Íèéòëýã ¿íäýñëýë

Àðãà÷ëàë áîëîâñðóóëàõ íèéòëýã øààðäëàãà

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäàãäàõ ¿ç¿¿ëýëòèéí

îéëãîëò, òîäîðõîéëîëò, õýðýãëýõ àíãèëàë

II. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéã òîîöîõ àðãà÷ëàë

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ àæëûí ¿å øàò, äàðààëàë

Èíäåêñèéí æèí òîîöîõ, áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñ á¿ðä¿¿ëýõ

òóõàé

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä õàìðàãäàõ àæ àõóéí íýãæ,

áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã ñîíãîõ íü

Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ õýëáýð, äàâòàìæ

Èíäåêñ òîîöîõ åðºíõèé çàð÷èì

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íýä ÷àíàðûí ººð÷ëºëòèéã òóñãàõ

àðãà÷ëàë

III. Õàâñðàëò 1. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ æèøýý

2

I. Íèéòëýã ¿íäýñëýë

1.1 Àðãà÷ëàë áîëîâñðóóëàõ ¿íäýñëýë

Áàðèëãûí àæèë íü ¿íäñýí õºðºíãº-èéã áèé áîëãîõ ¿éëäâýðëýëèéí ¿éë ÿâö

áºãººä õºðºíãèéí õóðèìòëàëûã á¿ðä¿¿ëñíýýð ýäèéí çàñãèéí ºñºëòºä øóóä

íºëººëíº. Èéìä áàðèëãûí ñàëáàðûí ¿éëäâýðëýëòèéí ºñºëòèéã áîäèòîé òîîöîõ

áóþó ºñºëòºä íºëººëñºí ¿íèéí ººð÷ëºëòèéí íºëººëëèéã àðèëãàí áîäèò

ºñºëòèéã ãàðãàõàä ýíýõ¿¿ àðãà÷ëàëûã ìºðäºíº. Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý

ºíäºðæñºíººñ øàëòãààëæ áàðèëãûí ¿éëäâýðëýëòèéí íèéò ºðòãèéí õýìæýý ºñ÷

áîëîõ áºãººä ýíý íü áàðèëãûí ñàëáàðûí ¿éëäâýðëýëèéí áîäèò ººð÷ëºëòèéã

õàðóóëæ ÷àäàõã¿é ó÷èð ¿íèéí íºëººëëèéã àðèëãàõ çîðèëãîîð áàðèëãûí àæëûã

ñóóðü îíû ¿íý áóþó çýðýãö¿¿ëýõ ¿íýýð ¿íýëýõ øààðäëàãà ãàðäàã. Áàðèëãûí

ºðòãèéí èíäåêñèéã òîîöñîíîîð äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèéã çýðýãö¿¿ëýõ

¿íýä øèëæ¿¿ëýõýä àøèãëàíà. ̺í Çàñãèéí ãàçàð áîëîí áèçíåñèéí

áàéãóóëëàãóóä áèçíåñèéí ä¿í øèíæèëãýý õèéõ, áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íèéí

ººð÷ëºëò íü íèéò áàðèëãûí ºðòºã, õóäàëäàõ ¿íýä õýðõýí íºëºº ¿ç¿¿ëæ áóéã

ñóäëàõ, áîãèíî õóãàöààíû ¿íèéí ººð÷ëºëòèéã ¿íýëýõ, äààòãóóëàõ çîðèëãîîð

ñóóöíû ºðòãèéã òîäîðõîéëîõ, ¿íèéí èíäåêñèéã ¿íäýñëýí áàðèëãûí ãýðýýã

çàñâàðëàõ, ìàòåðèàëûí ¿éëäâýðëýëèéã òºëºâëºõ çýðýãò àøèãëàíà.

Ýíýõ¿¿ àðãà÷ëàëûã áóñàä óëñ îðíóóäûí áîëîí Åâðîïûí Ýäèéí çàñãèéí

õàìòûí àæèëëàãàà, õºãæëèéí áàéãóóëëàãûí áîëîâñðóóëàí ãàðãàñàí àðãà÷ëàë,

áàðèìò ìàòåðèàëä òóëãóóðëàæ áîëîâñðóóëàâ. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí

òîîöîîíû ¿íýí çºâ áàéäàë íü ñóäàëãààíä õàìðàãäàõ áàðèëãà,

áàéãóóëàìæóóäààñ àâàõ ìýäýýëëèéí ÷àíàð, á¿òýýãäýõ¿¿íèé íýð òºðºë, áèçíåñ

ðåãèñòðèéí ñàíãèéí áîëîí ¿íèéí ìýäýýëëèéí ¿íýí çºâ, áîäèò áàéäëààñ øóóä

õàìààðíà.

1.2 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîõ àðãà÷ëàëä õýðýãëýãäýõ íýð

òîìú¸î, òîäîðõîéëîëò, àíãèëëûã äàðààõ áàéäëààð îéëãîíî;

Áàðèëãà ãýæ õ¿ì¿¿ñèéí áàéãàëèéí ãàìøèã áîëîí áóñàä ãàäààä îð÷íîîñ

òóñãààðëàõ, õàìãààëàõ, ñóóðüøèí àìüäðàõ, ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ÿâóóëàõ,

áàðàà òàâààð õóðààõ, õàäãàëàõ áîëîí áóñàä çîðèóëàëòààð àøèãëàæ áîëîõóéö

á¿õ òºðëèéí áàéãóóëàìæèéã;

Áàðèëãûí òºðºë ãýæ îðîí ñóóöíû áàðèëãà, îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà,

èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã;

3

Îðîí ñóóöíû áàðèëãà ãýæ íèéò àøèãòàé òàëáàéã á¿õýëä íü ýñâýë íèéò

àøèãò òàëáàéí 50-èàñ äýýø õóâèéã îðîí ñóóöíû çîðèóëàëòààð (¿ëäñýí õóâèéã

ººð çîðèóëàëòààð õýðýãëýæ áîëîõóéö áàéæ áîëíî) õýðýãëýæ áîëîõóéö

áàéãóóëàìæèéã;

Ýíý òºðëèéí áàðèëãàä íýã ãýð á¿ë áîëîí îëîí ãýð á¿ë àìüäàð÷ áîëîõóéö

íèéòèéí ñóóö, ñóóöíû áèå äààñàí áàðèëãà, àìèíû ñóóö, çàðèì õýñýã íü

õóäàëäàà, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàðèëãà çýðýã áàãòàíà.

Îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà ãýæ òóõàéí áàéãóóëàìæèéí íèéò àøèãò òàëáàéã

á¿õýëýýð íü îðîí ñóóöíû áóñ çîðèóëàëòààð àøèãëàæ áîëîõóéö ýñâýë íèéò

àøèãò òàëáàéí 50-èàñ äýýø õóâèéã îðîí ñóóöíû áóñ çîðèóëàëòààð àøèãëàæ

áîëîõóéö áàéãóóëàìæèéã;

պ人 àæ àõóéí çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæ (¿ð òàðèà õàäãàëàõ àãóóëàõ,

õºäºº àæ àõóéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã äàðøëàõ òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë,

ôåðìèéí çîðèóëàëòòàé áóñàä àìáààð, ï¿íç, ìàëûí õàøàà, õºäºº àæ àõóéí

¿éëäâýðëýëä àøèãëàõ ìàøèí, òîíîã òºðººõºìæèéã õàäãàëàõ ãàðàæ ãýõ ìýò),

¿éëäâýðèéí çîðèóëàëòòàé áàðèëãà (á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýë ÿâóóëàõ

çîðèóëàëòûí áàðèëãà, ¿éëäâýðèéí áàðààíû àãóóëàõ, ¿éëäâýðèéí çîðèóëàëòûí

òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë, ¿éëäâýðèéí öåõ, òàñàã, ¿éëäâýðèéí

áàðèëãûí öàõèëãààí, õîëáîîíû äîòîîä óãñðàëòûí àæèë ãýõ ìýò), àëáàí

òàñàëãààíû çîðèóëàëòòàé áàðèëãà, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé áàðèëãà (áàíê,

õóäàëäàà, çî÷èä áóóäàë, çîîãèéí ãàçàð, áàðààíû àãóóëàõ, íèéòèéí ãàðàæ ãýõ

ìýò), ýð¿¿ë ìýíä, áîëîâñðîë, ñî¸ë, ñ¿ì õèéäèéí çîðèóëàëòòàé áàðèëãà ýíä

áàãòàíà.

Èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ ãýæ ãóäàìæ áîëîí ãîë çàì, òóñëàõ çàì,

õóðäíû çàì, òºìºð çàì, ã¿¿ð, òóííåëü, ìàøèí òàâèõ òàëáàé, óñàí çàìûí

çîãñîîë, îíãîöíû ã¿éëòèéí çàì áîëîí àíãàð, ¿åð óñíû äàëàí, ñóâàã, õîëáîîíû

øóãàì ñ¿ëæýý, öàõèëãààíû ñ¿ëæýý, äóëààíû òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëò,

ãàçðûí òîñ, õèé àãóóëàõ áàéãóóëàìæ ãýõ çýðýã áàðèëãûí àæëûã;

Áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí çàðäàë ãýæ òóõàéí áàðèëãûí àæëûã ýõëýõ,

äóóñàõ øàòíû á¿õ àæëûã àæëûí ¿å øàòààð íü á¿ëýãëýæ õàðóóëñàí çàðäëûí

òîîöîîã;

4

¯å øàòíû àæëûí á¿ëýã íü îðîí ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãûí

õóâüä èæèë, õàðèí èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæûí õóâüä ººð áàéíà. Îðîí

ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûã 1) ãàçàð øîðîîíû

àæèë, 2) ñóóðèéí àæèë, 3) äàâõàðëàãûí àæèë, 4) õó÷èëòûí àæèë, 5)äîòîîä

õàíà çàñëûí àæèë, 6) äîòîîä ãàäààä çàñëûí äóóñàõ øàòíû àæèë, 7)äóëààíû

øóãàì ñ¿ëæýý áîëîí óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé àæèë, 8) öàõèëãààíû àæèë ãýñýí

¿íäñýí 8 äýä á¿ëýãò àíãèëäàã. Õàðèí èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæûí õóâüä

¿å øàòíû àæëûã 1) ãàçàð øîðîîíû àæèë, 2) ñóóðèéí àæèë, 3) äàâõàðëàãûí

àæèë, 4) ìåõàíèê òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë, 5)öàõèëãààíû

òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë, 6) ãàçàð äîîðõè àæèë ãýñýí 6 äýä

á¿ëýãò ÿëãàíà.

Õýñãèéí èíäåêñ ãýæ þìñ ¿çýãäëèéí çºâõºí íýã õýñýã ¿çýãäëèéí ýëåìåíòèéí

ººð÷ëºëòèéã õàðóóëñàí èíäåêñèéã;

Áàðèëãûí ñàëáàðûí õóâüä õýñãèéí èíäåêñ ãýäýã íü òóõàéí áàðèëãàä îðñîí

áàðèëãûí ìàòåðèàëûí íýð òºðºë òóñ á¿ð äýýð òîîöñîí áàðèëãûí ìàòåðèàëûí

èíäåêñ, öàëèíãèéí òºðºë òóñ á¿ð äýýð òîîöñîí öàëèíãèéí èíäåêñ, ìåõàíèçì òóñ

á¿ð äýýð òîîöñîí ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ þì.

Á¿ëãèéí èíäåêñ ãýæ íèéëìýë ¿çýãäëèéí ýëåìåíò¿¿äèéí çàðèì õýñãèéã

õàìàðñàí èíäåêñèéã;

Áàðèëãûí ñàëáàðûí õóâüä áàðèëãûí ¿å øàòíû àæèë òóñ á¿ð äýýð á¿ëãèéí

èíäåêñ òóõàéëáàë, ñóóðèéí àæèë, õàíûí àæèë, õó÷èëòûí ãýõ ìýò, áóñàä àæëûí

èíäåêñ òîîöíî .

ªðòãèéí åðºíõèé èíäåêñ ãýæ íèéëìýë ¿çýãäë¿¿äèéí á¿õ ýëåìåíòèéí

äóíäàæ ººð÷ëºëòèéã õàðóóëñàí èíäåêñèéã;

Áàðèëãûí ºðòãèéí åðºíõèé èíäåêñ ãýäýã íü ¿å øàòíû àæëûí á¿ëãèéí

èíäåêñèéã òýäãýýðèéí íèéò çàðäëûí ä¿íä ýçëýõ õóâèéí æèíãýýð æèãíýæ òîîöñîí

èíäåêñ áàéíà.

Æèí ãýæ òóõàéí çàðäëûí íèéò çàðäàëä ýçëýõ õóâü õýìæýýã;

Ñóóðü ¿å ãýæ ¿çýãäýëèéí ººð÷ëºëòèéã ñóäëàõàä àëü íýã ¿åèéã òóëãóóð

áîëãîí àâ÷ ò¿¿íòýé áóñàä ¿åèéí òîî ìýäýýã õàðüöóóëäàã áºãººä òýð ñîíãîí

àâñàí ¿åèéã;

5

¯íèéí èíäåêñ òîîöîõîä ñóóðü ¿åèéã çºâ ñîíãîõ íü ìàø ÷óõàë þì. Ñóóðü

¿åèéã ñîíãîõäîî õîëáîãäîõ áàðàà ¿éë÷èëãýýíèé ¿íèéí ººð÷ëºëò áîëîí æèíã

òîîöîõ áîëîìæèéã õàðãàëçàí ¿çíý. Îëîí óëñûí òóðøëàãààñ õàðàõàä òàâ,

òàâàí æèëèéí äàâòàìæòàéãààð ñóóðü ¿åèéã ñîíãîäîã. Æèøýý íü 2000, 2005 îí

ãýõ ìýò.

Òàéëàíò ¿å ãýæ òóõàéí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íã õàðóóëñàí òîäîðõîé

õóãàöààã; Òàéëàíò ¿åýýð ñàð, óëèðàë, æèë áàéæ áîëíî.

Ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷èä ãýæ äóíäàæ çýðýã áóþó 3 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø

çýðýãòýé á¿õ ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷èä, èíæåíåð òåõíèêèéí àæèë÷èä,

áàðèëãà÷èí, ºðëºã÷èí, çàñàë ÷èìýãëýë÷èí ãýõ ìýò ìýðãýæëèéí ¿íýìëýõ,

çýðýãòýé àæèëëàã÷äûã;

Ìýðãýæëèéí áóñ àæèëëàã÷èä ãýæ õàìãèéí äîîä çýðýãòýé àæèëëàã÷èä áóþó

òóñëàõ ÷àíàðûí àæèë, ¿éë÷èëãýý ã¿éöýòãýäýã àæèëëàã÷äûã;

Òóñëàõ àæèëòàí ãýäýã íü ìýðãýæëèéí àæèëòàíä òóñëàí àæèëëàæ, áàðèëãûí

¿å øàòíû àæèë òóñ á¿ð äýýð áàðèëãûí ìàòåðèàëûã 纺âºðëºõ, äàìæóóëàõ,

àæèë ýõëýõèéí ºìíºõ áýëòãýë àæëûã õàíãàõ çýðýã ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷äûí á¿õ

¿éë àæèëëàãààíä òóñëàí àæèëëàæ áóé àæèëòíóóä þì. Ýäãýýð àæèëëàã÷äûã

ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷äûí òóñëàõ àæèëòàí ãýæ îéëãîíî.

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä õýðýãëýõ àíãèëàë.

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä Ýäèéí çàñãèéí á¿õ òºðëèéí ¿éë

àæèëëàãààíû ñàëáàðûí àíãèëàë, Á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýýíèé íýãäñýí

àíãèëàëûã àøèãëàíà. ¯¿íýýñ áàðèëãûí ñàëáàðò õàìààðàõ õýñãèéã õàìðóóëíà.

¯¿íä:

• 45 Áàðèëãà

o 451 Áàðèëãûí òàëáàé áýëòãýõ ¿éë àæèëëàãàà.

o 452 Áàðèëãà óãñðàëòûí àæèë.

o 453 Òîíîã òºõººðºìæ óãñðàëòûí ¿éë àæèëëàãàà

o 454 Áàðèëãûã äóóñãàõ øàòíû àæèë

o 455 Áàðèëãûí ìàøèí, ìåõàíèçìûã æîëîî÷òîé íü ò¿ðýýñëýõ

àæèëëàãàà

6

II. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ àðãà ç¿é

2.1 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä àøèãëàõ ìýäýýëëèéí ýõ

¿¿ñâýð

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîã õèéõýä øààðäëàãàòàé æèí, áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí ¿íý

òîäîðõîéëîõîä ìýäýýëëèéí äàðààõü ýõ ¿¿ñâýðèéã àøèãëàíà. ¯¿íä:

2.1.1 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäëàãàòàé æèíã ãàðãàõ

ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð íü 5 æèëä íýã óäàà ÿâóóëàõ áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà þì. Óã ñóäàëãààíû ìýäýýëëèéã

“Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà ÈÁ5À”, “Èíæåíåðèéí

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà ÈÁ5Á” ìàÿãòààð öóãëóóëíà.

2.1.2 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäëàãàòàé ¿íèéí

ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð íü áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí

äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí ¿íèéí óëèðëûí ò¿¿âýð

ñóäàëãàà áàéíà. Óã ñóäàëãààíû ìýäýýëëèéã ñîíãîãäñîí àæ àõóéí

íýãæ¿¿äýýñ “Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ öàëèí,

ìåõàíèçìûí òàðèôûí ¿íèéí óëèðëûí ìýäýý” (Óëñûí òàéëàí ìýäýý

ÈÁ3Á) ìàÿãòààð öóãëóóëíà.

2.2 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ àæëûí ¿å øàò, äàðààëàë

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéã òîîöîõûí òóëä 1) òîîöîîíä øààðäëàãàòàé

æèíã òîîöîæ, áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñ á¿ðä¿¿ëýõ, 2) òîîöîîíä øààðäëàãàòàé

¿íèéã öóãëóóëæ òóñ á¿ð äýýð èíäåêñ òîîöîõ ãýñýí 2 ¿å øàòíû àæèë õèéãäýíý.

2.2.1. Òîîöîîíä øààðäëàãàòàé æèíã íèéò çàðäàëä áàðèëãûí ¿å øàòíû

àæèë òóñ á¿ð äýýð áàðèëãûí ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçìä

çàðöóóëñàí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéã æèíãýýð ãàðãàíà. ¯¿íèé äàðàà

áàðèëãûí àæèëä çàðöóóëàãäñàí íèéò áàðèëãûí ìàòåðèàëààñ

ò¿¿âýðëýí áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñ á¿ðä¿¿ëíý.

2.2.2 Òîîöîîíä øààðäëàãàòàé ¿íèéã áàðèëãûí ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçì

òóñ á¿ð äýýð öóãëóóëæ, ìºí òóñ á¿ð äýýð èíäåêñèéã òîîöîæ ãàðãàíà.

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íèéí èíäåêñèéí õóâüä áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ñàãñàä îðñîí ìàòåðèàë òóñ á¿ð äýýð ¿íèéí èíäåêñ

òîîöíî. Öàëèíãèéí èíäåêñèéí õóâüä ìýðãýæëèéí àæèë÷äûí

7

öàëèíãèéí èíäåêñ, ìýðãýæëèéí áóñ àæèë÷äûí öàëèíãèéí èíäåêñ

ãýñýí 2 òºðëèéí èíäåêñèéã òîîöíî. Ìàøèí, ìåõàíèçì òóñ á¿ðèéã

àæèëëóóëàõàä 1 öàãò ãàðñàí çàðäàë áîëîí öàãèéí ò¿ðýýñèéí

çàðäëààð èíäåêñèéã òîîöíî. Ýäãýýð èíäåêñèéã áàðèëãûí ¿å øàòíû

àæèë òóñ á¿ð äýýð òîîöñîíû äàðàà áàðèëãûí òºðºë (îðîí ñóóöíû

áàðèëãà, îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà, èíæåíåðèéí áàðèëãà,

áàéãóóëàìæ) á¿ð äýýð èíäåêñ òîîöíî. Ýöýñò íü áàðèëãûí ºðòãèéí

åðºíõèé èíäåêñèéã òîäîðõîéëíî.

2.3 Èíäåêñèéí òîîöîîíä õýðýãëýãäýõ æèíã òîîöîõ, áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ñàãñ á¿ðä¿¿ëýõ

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ áóþó áàðèëãûí àæëûã çýðýãö¿¿ëýõ ¿íýýð

èëýðõèéëýõýä ¿éëäâýðëýë õ¿÷èí ç¿éëèéí èíäåêñèéí àðãûã àøèãëàíà. Ýíý íü

áàðèëãà óãñðàõ àæëûí ÿâöàä çàðöóóëæ áàéãàà çàðäàë íýã á¿ðèéí ¿íèéí

ººð÷ëºëòèéã òîäîðõîéëíî. Åðºíõèé人 áàðèëãàä àøèãëàæ áàéãàà ìàòåðèàë,

àæèëëàã÷äûí öàëèí, ìåõàíèçìèéí çàðäëûí æèãíýñýí èíäåêñýýð òîîöíî. ¯¿íèé

òóëä ýõëýýä íèéò áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã îðîí ñóóöíû, îðîí ñóóöíû áóñ,

èíæåíåðèéí ãýñýí 3 õýñýãò á¿ëýãëýýä á¿ëýã òóñ á¿ðýýñ òºëººëºõ áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéã /æèøýýëáýë, òîäîðõîé òºðëèéí îðîí ñóóö, ¿éë÷èëãýýíèé

áàðèëãà, çàì ãýõ ìýò/ ñîíãîí àâ÷ òóõàéí ñîíãîí àâñàí áàðèëãûã áàðèõàä

õýðýãëýñýí ìàòåðèàë, àæèëëàõ õ¿÷, ìàøèí, òîíîã òºõººðºìæèéí çàðäëààð

òîîöîîíä õýðýãëýõ æèíã òîãòîîæ, æèíãýý òàéëàíò ¿åèéí ¿íèéí èíäåêñýýð

¿ðæ¿¿ëýí òàéëàíò ¿åèéí áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéã ãàðãàíà.

2.3.1. Èíäåêñèéí òîîöîîíä õýðýãëýãäýõ æèí. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí

òîîöîîíä äàðààõ ¿íäñýí 3 òºðëèéí æèíã àøèãëàíà.

• Íèéò áàðèëãûí àæëûã îðîí ñóóöíû áàðèëãà, îðîí ñóóöíû áóñ

áàðèëãà, èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ ãýñýí 3 áàðèëãûí

òºðºëä àíãèëæ òóñ á¿ð äýýð æèíã (W1) òîîöîæ ãàðãàíà.

/Õ¿ñíýãò1/

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: Îäîîãîîð ìºðäºæ áàéãàà “Áàðèëãà

óãñðàëòûí àæëûí óëèðëûí ìýäýý” ìàÿãò ÈÁ-1, “Áàðèëãûí àæ

àõóéí íýãæ¿¿äèéí æèëèéí ýöñèéí òàéëàí ìýäýý” ìàÿãò ÈÁ-4.

• Áàðèëãûí äýýðõ 3 òºðºë òóñ á¿ð äýýð áàðèëãûí ¿å øàòíû

àæèë á¿ðèéí çàðäëûí õóâèéí æèíã ãàðãàíà. Áàðèëãûí ¿å

8

øàòíû àæëûã îðîí ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà

äýýð åðºíõèéä íü ãàçàð øîðîîíû àæèë, ñóóðèéí àæèë,

äàâõàðëàãûí àæèë, õó÷èëòûí àæèë, äîòîîä õàíà çàñëûí

àæèë, äîòîîä, ãàäààä çàñëûí äóóñàõ øàòíû àæèë, äóëààíû

øóãàì ñ¿ëæýý áîëîí óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé àæèë,

öàõèëãààíû àæèë ãýñýí á¿ëã¿¿äýýð àíãèëàí æèíã ãàðãàíà.

/Õ¿ñíýãò 2.À.1/ Õàðèí èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèä ¿å

øàòíû àæëûã ãàçàð øîðîîíû àæèë, ñóóðèéí àæèë,

äàâõàðëàãûí àæèë, òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë,

öàõèëãààíû òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë, ãàçàð

äîîðõè àæèë ãýñýí á¿ëã¿¿äýä àíãèëæ æèíã (W2) ãàðãàíà

/Õ¿ñíýãò 2.À.2/. ̺í áàðèëãûí òºðºë òóñ á¿ð äýýð áàðèëãûí

ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçìûí çàðäëûí æèíã (Wì, Wö, Wìåõ )

òîäîðõîéëíî /Õ¿ñíýãò2.Á/

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: Îäîîãîîð ìºðäºæ áóé “Áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà” ìàÿãò ÈÁ5À, “Èíæåíåðèéí

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà” ìàÿãò ÈÁ5Á.

• Ãàçàð øîðîîíû àæëààñ áóñàä ¿å øàòíû àæëóóä äýýð çàðäàë

òóñ á¿ðä ìàòåðèàëûí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí æèíã ãàðãàíà.

/Õ¿ñíýãò3À/ Õàðèí èíæåíåðèéí áàðèëãûí õóâüä ìàòåðèàëûí

çàðäëûí õóâèéí æèíã (W3) òóñàä íü ãàðãàíà /Õ¿ñíýãò 3Á/

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: Îäîîãîîð ìºðäºæ áóé “Áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà” ìàÿãò ÈÁ5À, “Èíæåíåðèéí

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà” ìàÿãò ÈÁ5Á.

2.3.2 Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñ á¿ðä¿¿ëýõ. Èíäåêñèéí òîîöîîíä

õýðýãëýãäýõ æèíã òîîöñîíû äàðàà áàðèëãûí ìàòåðèàëûí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí

æèí (W3)-ã àøèãëàí áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñûã á¿ðä¿¿ëíý. Ìàòåðèàëûí

ñàãñûã á¿ðä¿¿ëýõäýý òóõàéí áàðèëãûí ¿å øàòíû àæèë òóñ á¿ð äýýð ìàòåðèàë

òóñ á¿ðèéí çàðäëûã ýõýýñ íü áàãà ðóó ýðýìáýëýí æàãñààãààä òóñ á¿ðèéí õóâèéí

æèíã îëæ äýýðýýñ íü ä¿ãíýõýä 70 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø õóâüä áàãòàæ áàéãàà á¿õ

ìàòåðèàëûã ñîíãîí àâíà. Ñàãñàíä îðñîí ìàòåðèàë íü òóõàéí ¿å øàòíû àæèëä

çàðöóóëàãäñàí òóõàéí òºðëèéí áóñàä ìàòåðèàëàà òºëººëºõ ÷àäâàðòàé áàéõ

áºãººä öààøèä óäààí õóãàöààíä ¿íèéã íü ñóäëàõ áîëîìæòîé, óëèðëûí

õýëáýëçëýëèéã òóñãàñàí áàéõ ¸ñòîé. Æèøýýëáýë: Áàðèëãûí äàâõàðëàãûí àæèëä

9

áåòîí çóóðìàã Ì-100, áåòîí çóóðìàã Ì-200 ãýñýí 2 òºðëèéí áàðèëãûí ìàòåðèàë

õýðýãëýñýí ãýæ ¿çüå. Ýíý òîõèîëäîëä áåòîí çóóðìàã Ì-100 ãýñýí ìàòåðèàëûã

ñîíãîí àâ÷ ¿¿íèéãýý áåòîí çóóðìàã Ì-200 ãýñýí ìàòåðèàëàà òºëººëæ ÷àäíà ãýæ

¿çýæ áîëîõ þì.

2.4 Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäëàãàòàé ìýäýýëýëä

õàìðàãäàõ àæ àõóéí íýãæ, áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã ñîíãîõ

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäëàãàòàé ìýäýýëýëä õàìðàãäàõ

àæ àõóéí íýãæ, áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã äàðààõ áàéäëààð ñîíãîíî.

2.4.1 Èíäåêñèéí òîîöîîíä õýðýãëýõ æèíã òîîöîõ ñóäàëãààíä (Áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà ÈÁ5À, èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí

ñóäàëãàà ÈÁ5Á) õàìðàãäàõ àæ àõóéí íýãæ, áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã ñîíãîõ.

• Áèçíåñ ðåãèñòðèéí ñàíãààñ ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû

ñàëáàðûí F ñàëáàðò õàìààðàãäàõ á¿õ àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí

íýðñèéí æàãñààëòûã 4510, 4520, 4530, 4540, 4550 ãýñýí äýä á¿ëýã

á¿ðýýð àâíà. Äàðàà íü òóõàéí àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéã íèéò

¿éëäâýðëýëòèéí ä¿íãýýð íü ýõýýñ íü áàãà ðóó äýä á¿ëýã òóñ á¿ð äýýð

ýðýìáýëýí æàãñààãààä òóñ á¿ðèéí íèéò ¿éëäâýðëýëòýíä ýçëýõ õóâèéí

æèíã îëæ äýýðýýñ íü ä¿ãíýõýä 70 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø õóâüä áàãòàæ

áàéãàà á¿õ àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéã øóóä ñîíãîíî. ¯ëäñýí àæ àõóéí

íýãæ¿¿ä äýýð ñàíàìñàðã¿é ò¿¿âðèéí àðãûã õýðýãëýí àæ àõóéí íýãæèéã

ñîíãîíî.

• Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûã ñîíãîñíû äàðàà òóõàéí àæ àõóéí íýãæ,

áàéãóóëëàãûí ã¿éöýòãýñýí áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí æàãñààëòûã

¿éëäýíý. Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë, ãàçàð õºäëºëò, õºðñíèé

áàéäàë, õàíûí õèéöèéí òºðºë çýðãèéã íü ñóäëàí ¿çýæ òºëººëæ

÷àäàõóéö áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã áàðèëãûí òºðºë òóñ á¿ðä ñîíãîíî.

Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã ñîíãîõäîî ìºí áàðèëãà áàðèõ àðãà,

òåõíîëîãè, áàéãóóëëàãûí òºðëèéã õàðãàëçàí ¿çâýë çîõèíî.

2.4.2 Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí

òàðèôûí ¿íèéí ìýäýýã (ÈÁ3Á ìýäýý) öóãëóóëàõ àæ àõóéí íýãæèéã ñîíãîõ

• ̺í áèçíåñ ðåãèñòðèéí ñàíãààñ ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû

ñàëáàðûí F ñàëáàðò õàìààðàãäàõ á¿õ àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí

10

íýðñèéí æàãñààëòûã 4510, 4520, 4530, 4540, 4550 ãýñýí äýä á¿ëýã òóñ

á¿ðýýð ãàðãàæ äýä á¿ëýã á¿ðýýñ ñ¿¿ëèéí 5 æèëä òîãòâîðòîé ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà, ñàëáàðûí ò¿âøèíä òºëººëºõ ÷àäâàðòàé

àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéã ñîíãîõ íü 2.4.1-ä çààñàí àðãà÷ëàëòàé àäèë

áàéíà.

• Ñóäàëãàà àâ÷ áóé àæ àõóéí íýãæèéã òîäîðõîé õóãàöààíä òîãòâîðòîé

áàéëãàæ ìýäýý öóãëóóëàõ ¸ñòîé áîëîâ÷ õýñýã õóãàöààíû äàðàà

õýñýã÷ëýí ñîëüæ, øèíýýð áàéãóóëàãäñàí àæ àõóéí íýãæèéã

õàìðóóëíà.

2.5 Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ õýëáýð, äàâòàìæ

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéí òîîöîîíä øààðäëàãàòàé æèíã òîäîðõîéëîõ

ñóäàëãààíû çîðèëãî íü ñóóðü ¿åèéí áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéã áàðèõ àæëûí

çàðäëûã íýã á¿ð÷ëýí ñóäëàõ ÿâäàë þì. Ýíý ñóäàëãààã òàâàí æèë òóòàìä íýã

óäàà ÿâóóëíà.

Õàðèí ¿íý öóãëóóëàõ ñóäàëãààíû çîðèëãî íü òàéëàíò ¿åèéí ìýäýýëëèéã

ñóäàëæ, òîîöîîíû ¿ç¿¿ëýëò áîëãîõ áºãººä ¿íèéã öóãëóóëàõ õýëáýð, äàâòàìæèéã

çºâ òîãòîîõ íü ÷óõàë þì. Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ñàãñàíä îðñîí ìàòåðèàëûí

¿íý, àæèëëàãñäûí äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí öàãèéí ò¿ðýýñèéí ¿íèéã

óëèðëààð öóãëóóëíà. ¯íèéã óëèðëààð öóãëóóëàõäàà òóõàéí óëèðëûí ñàð á¿ðèéí

15-íû áàéäëààðõè ìîìåíòûí ¿íèéã öóãëóóëíà.

2.6 Èíäåêñ òîîöîõ åðºíõèé çàð÷èì.

Ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçìèéí æèíã òóñ á¿ðò òîîöîæ, ñîíãîãäñîí

áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íèéã øààðäëàãàòàé îíóóäààð öóãëóóëæ, ìàòåðèàë òóñ

á¿ð äýýð èíäåêñ òîîöíî. Ýäãýýð èíäåêñýýñ ãàäíà öàëèíãèéí èíäåêñ,

ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñèéã òóñ òóñàä íü òîîöíî.

2.6.1 Áàðèëãûí ìàòåðèàë. Ìàòåðèàëûí ¿íèéã öóãëóóëàõäàà îðîí

ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãûí õóâüä ͪÀÒ îðóóëààã¿é,

òýýâýðëýõ ¿éë÷èëãýýíèé ºðòºã áàãòñàí ¿íèéã óëèðàë á¿ð öóãëóóëæ

èíäåêñèéã òîîöíî. Ýíý ¿íèéã áàðèëãûã ã¿éöýòãýã÷ àæ àõóéí íýãæ,

áàéãóóëëàãààñ ýñâýë áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿éëäâýðëýë ýðõýëäýã

¿éëäâýð áîëîí ãàäààä õóäàëäààíû èìïîðòûí ìýäýýëëýýñ àâíà.

Õàðèí èíæåíåðèéí áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí àæëûí õóâüä ͪÀÒ

11

îðóóëààã¿é ìàòåðèàëûí ¿íèéã ìàòåðèàë íèéë¿¿ëýã÷äèéí (÷óëóó

îëáîðëîõ ¿éëäâýð, òîîñãî ¿éëäâýðëýã÷èä, áóñàä áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ¿éëäâýð, Ẻíèé õóäàëäàà÷èä) ñàíàë áîëãîñîí ¿íýýð

àâàõ áºãººä ñàâëàõ áàãëàõ, à÷èõ, òýýâýðëýõ çýðýã ¿éë÷èëãýýíèé

ºðòãèéã áàãòààñàí áàéíà.

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: Îäîîãîîð ìºðäºæ áóé “Áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí

óëèðëûí ìýäýý” ìàÿãò ÈÁ3Á, ãàäààä õóäàëäààíû ñàðûí ìýäýý.

2.6.2 Öàëèíãèéí õóâüä, ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷èä, ìýðãýæëèéí áóñ

àæèëëàã÷èä ãýñýí 2 òºðºë äýýð öàãèéí õºäºëìºðèéí õºëñººð òóñ

òóñàä íü èíäåêñ òîîöíî. ¯¿íä ìºí ãýðýýò àæèëòàí, ¿íäñýí àæèëòàí

çýðãèéí öàëèí, á¿õ íýìýãäýë òýòãýìæ, íèéãìèéí äààòãàëûí

øèìòãýëèéã áàãòààíà. Õýðýâ õºäºëìºðèéí õºëñèéã õèéñíýýð

îëãîäîã áîë òóõàéí ã¿éöýòãýñýí àæèëä îëãîñîí õºäºëìºðèéí

õºëñíèé íèéò õýìæýýã òóõàéí àæëûã ã¿éöýòãýõýä çàðöóóëñàí öàãò

õàðüöóóëæ íýã öàãèéí õºäºëìºðèéí õºëñèéã òîîöîæ ãàðãàíà.

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: Îäîîãîîð ìºðäºæ áóé “Áàðèëãûí

ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí

óëèðëûí ìýäýý” ìàÿãò ÈÁ3Á.

2.6.3 Ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñèéí òîîöîîíä ò¿ðýýñèéí á¿õ

ìàøèí ìåõàíèçìààñ ìåõàíèçìûí íèéò çàðäàëä äèéëýíõè õóâèéã

ýçýëæ áóé ìàøèí, ìåõàíèçìûã ñîíãîæ àâàõààñ ãàäíà (ýêñêàâàòîð,

áóëüäîçåð, áåòîí çóóðàã÷, êðàí ãýõ ìýò) ò¿ðýýñèéí öàãèéí ºðòãèéã

àøèãëàíà. Ò¿ðýýñèéí öàãèéí ºðòºãò øàòàõóóí, öàõèëãààí ýð÷èì

õ¿÷íèé õýðýãëýý, æîëîî÷èéí ¿éë÷èëãýýíèé çàðäëûã áàñ îðóóëíà.

Ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð: “Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý, öàãèéí äóíäàæ

öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí óëèðëûí ìýäýý” ìàÿãò ÈÁ3Á.

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéã òîîöîõîä Ëàñïåéðåñèéí òîìú¸îã õýðýãëýíý:

QPQP = I

00

0101 ∑

∑ (1)

P0 - Ñóóðü ¿åèéí ¿íý,

P1 - Òàéëàíò ¿åèéí ¿íý,

Q0 – Áàðèëãûí àæëûí ñóóðü ¿åèéí òîî, õýìæýý,

12

Ýíý èíäåêñ íü ñóóðü ¿åèéí áîäèò çàðäëûã òàéëàíò îíû ¿íýýð òîîöîîëáîë

¿íý ÿìàð õýìæýýãýý𠺺ð÷ëºãäñºíèéã õàðóóëäàã. ªºðººð õýëáýë ñîíãîãäñîí

áàðèëãûí ìàòåðèàë áîëîí ìåõàíèçì, öàëèíãèéí çàðäëûí òàéëàíò áîëîí ñóóðü

¿åèéí ººð÷ëºëòèéã ñóóðü ¿åèéí íèéò çàðäàëä ýçëýõ õóâèéí æèíãýýð íü æèãíýñýí

èíäåêñ þì.

Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñèéã òîîöîõûí òóëä ýõëýýä ìàòåðèàë, ìåõàíèçì,

öàëèíãèéí èíäåêñèéã òóñ òóñàä íü òîîöîæ ãàðãàñàí áàéõ øààðäëàãàòàé.

Ýäãýýðèéã äàðààõ òîìú¸îã àøèãëàí òîîöîæ ãàðãàíà.

WW

IWIWI

mimi

mimimimim

1

11

+

++

+

+=

I ì – Ìàòåðèàëûí ¿íèéí èíäåêñ

miW -Ìàòåðèàëûí õóâèéí æèí

miI - Ìàòåðèàëûí õóâèéí èíäåêñ

¯¿íèé äàðàà äàðààõ òîìú¸îã àøèãëàí åðºíõèé èíäåêñèéã ãàðãàíà.

I Á= Wì I ì + Wö I ö+ Wìåõ I ìåõ

I Á - Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ

Wì - Íèéò çàðäàëä ìàòåðèàëûí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí æèí

I ì – Ìàòåðèàëûí ¿íèéí èíäåêñ

Wö– Íèéò çàðäàëä öàëèíãèéí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí æèí

I ö – Öàëèíãèéí èíäåêñ

Wìåõ– Íèéò çàðäàëä ìåõàíèçìûí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí æèí

I ìåõ – Ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ

Ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçìûí æèíãèéí íèéëáýð íü 1-òýé òýíö¿¿ áàéíà.

Wì + Wö + Wìåõ= 1

2.7 Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íýä ÷àíàðûí ººð÷ëºëòèéã òóñãàõ àðãà÷ëàë.

Òîîöîîíû àæëûã õèéõ ÿâöàä áàðèëãûí ìàòåðèàë ÿíç á¿ðèéí øàëòãààíààð

ººð÷ëºãäºæ, ºìíº õýðýãëýæ áàéñàí ìàòåðèàëûí îðîíä ÷àíàðûí õóâüä ººð øèíý

ìàòåðèàë, õèéö àøèãëàõ ÿâäàë ãàð÷ èðæ áîëîõ þì. Õýðýâ á¿òýýãäýõ¿¿íèé

÷àíàðò ººð÷ëºëò îðæ, çàðäàë íü íýìýãäâýë ÷àíàðûí ººð÷ëºëòèéã àíõààðàëòàé

ñóäàëæ, ¿íèéí ººð÷ëºëòèéã àëü áîëîõ áîäèòîéãîîð ¿íýëýõ ¸ñòîé. Ýíý

13

òîõèîëäîëä áàðèëãûí ºðòãèéí åðºíõèé èíäåêñèéí òîîöîîíä òîäîòãîë õèéæ

çàñâàðëàíà. Çàñâàð õèéõèéí òóëä äàðààõü àðãûã àøèãëàíà.

2.7.1 Øóóä õàðüöóóëàõ àðãà. Ýíý àðãûã õóó÷èí àøèãëàæ áàéñàí ìàòåðèàëûí

çàðèì øèíæ òºðõèéã õàäãàëñàí øèíý ìàòåðèàë ãàð÷ èðñýí ¿åä àøèãëàíà.

Øèíý ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿åèéí ¿íèéí îðîíä õóó÷èí ìàòåðèàëûí ñóóðü

¿åèéí ¿íèéã øóóä àâíà.

2.7.2 ×àíàðûí øóóä çàñâàðëàëò õèéõ àðãà. Ýíý àðãûã øèíý áîëîí õóó÷èí

ìàòåðèàëûí øèíæ òºðõ õàðüöàõã¿é ýðñ ººð òîõèîëäîëä àøèãëàõ áºãººä

øèíý ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿íýä çàñâàðëàëò õèéíý. Ýíý çàñâàðëàëòûã øèíý

áà õóó÷èí ìàòåðèàëûí ÿëãààíààñ äîîðõè òîìú¸îãîîð òîîöîæ ãàðãàíà.

Pt/øèíý

P0/øèíý= Õóó÷èí Bt x

Pt/øèíý- VQA

P0/øèíý- Øèíý ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿íý

Õóó÷èí Ât - Õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ¿íý

Pt/ØÈÍÝ - Øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí ¿íý

VQA – Øèíý ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòºã

Øèíý ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòãèéã ãàðãàõäàà øèíý

ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí ¿íèéã øèíý ìàòåðèàëûí ºìíºõ ¿åèéí ¿íýä

õàðüöóóëàí ãàðãàñàí èíäåêñèéã õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ¿íýýð ¿ðæ¿¿ëýí ãàðãàíà.

Pt/øèíý

VQA = Õóó÷èí Ât x

Pt-1/øèíý

VQA - Øèíý ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòºã

Pt/øèíý - Øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàí ¿åèéí ¿íý

Pt-1/øèíý - Øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí ºìíºõ ¿åèéí ¿íý

Õóó÷èí tB -Õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ëèéí ¿åèéí ¿íý

2.7.3 Õýñýã÷ëýí îðëóóëæ íýãòãýõ àðãà. Ýíý íü øèíý áà õóó÷èí ìàòåðèàëûí

øèíæ ÷àíàð ýðñ ººð òîõèîëäîëä õýðýãëýõ áàñ íýãýí àðãà þì. Ýíý áîë

14

õóó÷èí ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿íèéã øèíý ìàòåðèàëûíõààð çàñâàðëàäàãààð

2.7.2 àðãààñ ÿëãààòàé áàéíà. Ýíý çàñâàðëàëòûã äîîðõè òîìú¸îã àøèãëàí

øèíý ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿åèéí ¿íèéã îëæ õèéíý.

Pt-1/øèíý

P0/øèíý= Õóó÷èí Bt õ

Õóó÷èí P t-1

P0/øèíý - Øèíý ìàòåðèàëûí ñóóðü ¿åèéí ¿íý

Õóó÷èí Bt - Õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ¿íý

Pt-1 /øèíý - Øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí ¿íý

Õóó÷èí Pt-1- Õóó÷èí ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòºã

Õóó÷èí ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòãèéã ãàðãàõäàà õóó÷èí

ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ¿íèéã ºìíºõ ¿åèéí

¿íýä õàðüöóóëàí ãàðãàñàí èíäåêñèéã øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí

¿íýýð ¿ðæ¿¿ëýí ãàðãàíà.

Õóó÷èí Bt

Õóó÷èí P t-1= x Pt-1 /øèíý

Õóó÷èí B t-1

Õóó÷èí 1−tP - Õóó÷èí ìàòåðèàëûí ÷àíàðûí çàëðóóëãûí ºðòºã

Õóó÷èí tB - Õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ¿íý

Õóó÷èí B t-1 – Õóó÷èí ìàòåðèàëûí àøèãëàëòûí õàìãèéí

ñ¿¿ë÷èéí ¿åèéí ºìíºõ ¿åèéí ¿íý

Pt-1 /øèíý – Øèíý ìàòåðèàëûí òàéëàíò ¿åèéí ¿íý

2.7.4 Õýñýã÷ëýí îðëóóëàõã¿é íýãòãýõ àðãà. Øèíý, õóó÷èí ìàòåðèàëóóäûã øèíæ

÷àíàðààð íü õîîðîíä íü çýðýãö¿¿ëæ áîëîõã¿é òîõèîëäîëä ìºí àøèãëàíà.

Èéì ìàòåðèàëûí ¿íèéí ººð÷ëºëòèéã ýíý òºðëèéí á¿ëýãò õàìààðàõ áóñàä

ìàòåðèàëûí ¿íèéí äóíäàæ ººð÷ëºëòººð òºëººë¿¿ëýí àâíà.

¯íèéã öóãëóóëàõ ÿâöàä ººð òºðëèéí øèíæ ÷àíàðòàé ìàòåðèàë ãàð÷ èðñýí

òîõèîëäîëä äýýðõ àðãûí àëü íýãèéã õýðýãëýí ñóóðü ¿íèéã òîãòîîíî.

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íèéí èíäåêñèéã õýðõýí òîîöîõ òàëààð

õàâñðàëò 1-ä æèøýýãýýð òàéëáàðëàâ.

15

Õàâñðàëò1

III. Áàðèëãûí ºðòãèéí èíäåêñ òîîöîõ æèøýý

1. Áàðèëãûí òºðë¿¿äèéí æèí òîîöîõ. Áàðèëãà óãñðàëòûí àæëûí óëèðëûí

ìýäýý (ÈÁ1), áàðèëãûí áàéãóóëëàãóóäûí æèëèéí ýöñèéí òàéëàí ìýäýý (ÈÁ-4)-ã

¿íäýñëýí ýíýõ¿¿ æèíã ãàðãàíà. 2005 îíûã ñóóðü îí áîëãîí Õ¿ñíýãò 1 ºãºãäºëèéã

æèøýý áîëãîí àâúÿ.

Òóõàéí òºðëèéí áàðèëãà óãñðàëòûí

àæëûí æèí =

Òóõàéí òºðëèéí áàðèëãà óãñðàëòûí àæëûí õýìæýý

Íèéò áàðèëãà óãñðàëòûí àæëûí õýìæýý

Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí æèí

= 66 184.6 = 0.2676 247 288.6

Õ¿ñíýãò 1

Áàðèëãûí íèéò àæèëä áàðèëãûí òºðëèéí

ýçëýõ õóâèéí æèí

Áàðèëãûí òºðºë Áàðèëãûí íèéò

àæèëä ýçëýõ õóâèéí æèí /W1/

Íèéò áàðèëãûí àæèë, 2005 îí, ñàÿ

òºãðºãººð

Îðîí ñóóöíû áàðèëãà 0.267641 66 184.6

Îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà 0.345690 85 485.3

Èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ 0.386668 95 618.7

Á¿ãä 1.000000 247 288.6

2. Áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí æèí òîîöîõ. Ýíýõ¿¿ æèíã áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ºðòãèéí ñóäàëãàà ÈÁ5À-ã àøèãëàí ãàðãàíà. Õ¿ñíýãò-2-ò

áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí çàðäëûã õàðóóëàâ.

Áàðèëãûí òóõàéí òºðëèéí ¿å øàòíû àæëûí õóâèéí æèí

=

Òóõàéí òºðëèéí áàðèëãûí ¿å øàòíû

àæëûí çàðäàë õ

Òóõàéí òºðëèéí áàðèëãûí íèéò

áàðèëãûí àæèëä ýçëýõ õóâèéí æèí

Òóõàéí òºðëèéí áàðèëãûí íèéò

ã¿éöýòãýë

Ãàçàð øîðîîíû àæèë

=3 971.1

õ 0.267641 =

0.016058 66 184.6

Ìàòåðèàë, ìåõàíèçì, öàëèíãèéí çàðäëûí õóâèéí æèíã ìºí àäèë òîîöîæ

ãàðãàíà.

16

Õ¿ñíýãò 2

2.À.1. Íèéò çàðäàëä ýçëýõ áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí õóâèéí æèí, 2005 îí, îðîí ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãààð

Áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí òºðºë

Îðîí ñóóöíû áàðèëãà Îðîí ñóóöíû áóñ

áàðèëãà

Æèí /W2/

íèéò àæèë, ñàÿ òºãðºãººð

Æèí /W2/

íèéò àæèë, ñàÿ òºãðºãººð

Íèéò ä¿í 0.267641 66 184.6

0.345690 85 485.3

Ãàçàð øîðîîíû àæèë

0.016058 3 971.1

0.017285 4 274.3

Ñóóðèéí àæèë

0.025872 6 397.8

0.017285 4 274.3

Äàâõàðëàãûí àæèë

0.052636 13 016.3

0.069138 17 097.1

Õó÷èëòûí àæèë

0.037470 9 265.8

0.120992 29 919.9

Äîòîîä õàíà çàñëûí àæèë

0.040146 9 927.7

0.034569 8 548.5Äîòîîä ãàäààä çàñëûí äóóñàõ øàòíû àæèë

0.055312 13 678.2

0.051854 12 822.8

Äóëààíû øóãàì ñ¿ëæýý áîëîí óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé àæèë

0.020519 5 074.2

0.017285 4 274.3

Öàõèëãààíû àæèë

0.019627 4 853.5

0.017285 4 274.3

2.À.2. Íèéò çàðäàëä ýçëýõ áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí õóâèéí æèí, 2005 îí, èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæààð

Èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ¿å, øàòíû àæèë

Æèí /W2/íèéò

àæèë, ñàÿ òºãðºãººð

Á¿ãä 0.386668

95,618.70

Ãàçàð øîðîîíû àæèë 0.084100

20,797.07

Ñóóðèéí àæèë 0.037700

9,322.82 Öàõèëãààí òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë 0.092800

22,948.49

Äàâõàðëàãûí àæèë 0.029967

7,410.45

Ãàçàð äîîðõè àæèë 0.050267

12,430.43 Ìåõàíèê òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë 0.091834

22,709.44

17

2.Á. Íèéò áàðèëãûí àæèëä ìàòåðèàë, ìåõàíèçì, öàëèíãèéí

çàðäëóóäûí ýçëýõ õóâèéí æèí

Íèéò áàðèëãûí

àæèëä ýçëýõ

õóâèéí æèí /W1/

Íèéò áàðèëãûí

àæèëä ìàòåðèàëûí

çàðäëûí ýçëýõ

õóâèéí æèí /Wì/

Íèéò áàðèëãûí

àæèëä ìåõàíèçìûí

çàðäëûí ýçëýõ

õóâèéí æèí /Wìåõ/

Íèéò áàðèëãûí

àæèëä öàëèíãèéí çàðäëûí

ýçëýõ õóâèéí

æèí /Wö/

Íèéò áàðèëãûí

àæèë, 2005

îí, ñàÿ òºãðºãººð

Îðîí ñóóöíû áàðèëãà

0.267641 0.055402 0.013382 0.013650 66 184.6Îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãà

0.345690 0.104398 0.019013 0.014865 85 485.3

Èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ

0.386668 0.077334 0.024360 0.011213 95 618.7

Íèéò áàðèëãûí àæèë

1.000000 0.709000 0.168000 0.123000 247 288.6

3. Ìàòåðèàëûí õóâèéí æèí òîîöîõ. Ýíýõ¿¿ æèíã ãàçàð øîðîîíû àæëààñ

áóñàä áàðèëãûí ¿å øàòíû àæèë òóñ á¿ð äýýð ãàðñàí ìàòåðèàëûí çàðäëûí

õóâèéí æèíãýýð òîîöíî.

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí õóâèéí æèí

=

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí çàðäàë

õ Áàðèëãûí ¿å

øàòíû àæëûí æèí Áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí çàðäàë

Îðîí ñóóöíû áàðèëãàä íèéò 495 ñàÿ òºãðºãèéã ñóóðèéí àæèëä îðñîí

ñóóðèéí ãóëäìàéí çàðäàëä çàðöóóëñàí ãýæ ¿çüå.

Ñóóðèéí ãóëäìàéí çàðäëûí õóâèéí æèí

= 495

õ 0.025872 = 0.002002 6 397.8

Õ¿ñíýãò 3

3.À. Îðîí ñóóöíû áîëîí îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãûí ìàòåðèàëûí

çàðäëûí õóâèéí æèí

Áàðèëãûí ¿å øàòíû àæëûí òºðºë,

á¿ëýãëýë Áàðèëãûí ìàòåðèàë

Îðîí ñóóöíû áàðèëãàä

ìàòåðèàëûí ýçëýõ õóâèéí

æèí /W3/

Îðîí ñóóöíû áóñ áàðèëãàä ìàòåðèàëûí ýçëýõ õóâèéí

æèí /W3/ Ä¿í 0.251583 0.328406

Ñóóðèéí àæèë Ñóóðèéí ãóëäìàé ÑÃ-8 0.002002 0.004322

18

Çîîðèéí õàíûí õàâòàí 0.007052 0.001728Òîîìãî Ì-100 0.003881 0.002593Áåòîí Ì-100 0.005692 0.003803Øàòíû ãèøã¿¿ð ت 36.14-1 0.007244 0.004840

Äàâõàðëàãûí àæèë Ìàòåðèàë À 0.034213 0.044940Ìàòåðèàë Á 0.018423 0.024198

Õó÷èëòûí àæèë Ìàòåðèàë À 0.020608 0.078644Ìàòåðèàë Á 0.016861 0.042347

Äîòîîä õàíà çàñëûí àæèë

Ìàòåðèàë À 0.010037 0.008642Ìàòåðèàë Á 0.030110 0.025927

Äîòîîä ãàäààä çàñëûí äóóñàõ øàòíû àæèë

Ìàòåðèàë À 0.047016 0.041483Ìàòåðèàë Á

0.008297 0.010371Äóëààíû øóãàì ñ¿ëæýý áîëîí óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé àæèë

Ìàòåðèàë À 0.013543 0.009506Ìàòåðèàë Á

0.006977 0.007778

Öàõèëãààíû àæèë Ìàòåðèàë À 0.008950 0.004321Ìàòåðèàë Á 0.010677 0.012963

3.Á. Èíæåíåðèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ìàòåðèàëûí õóâèéí æèí

Áàðèëãûí ìàòåðèàë

Èíæåíåðèéí áàðèëãà,

áàéãóóëàìæèéí ìàòåðèàëûí õóâèéí æèí

/W3/ Ä¿í 0.302568

Ñóóðèéí àæèë Ìàòåðèàë À 0.024505 Ìàòåðèàë Á 0.013195

Öàõèëãààí òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë

Ìàòåðèàë À 0.074240 Ìàòåðèàë Á

0.018560

Äàâõàðëàãûí àæèë Ìàòåðèàë À 0.019778 Ìàòåðèàë Á 0.010189

Ãàçàð äîîðõè àæèë Ìàòåðèàë À 0.012567 Ìàòåðèàë Á 0.037700

Ìåõàíèê òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí àæèë

Ìàòåðèàë À 0.080814 Ìàòåðèàë Á

0.011020

4. Ìàòåðèàë, öàëèí, ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ òîîöîõ

1. Ìàòåðèàëûí èíäåêñ. Îðîí ñóóöíû áàðèëãà óãñðàëòûí àæëûí ñóóðèéí àæëûí

á¿ëãèéí ìàòåðèàëûí èíäåêñèéí òîîöîîã ¿ç¿¿ëáýë:

19

Õ¿ñíýãò 4

Áàðèëãûí ñóóðèéí àæèë

Æèí /W3/

Õýìæèõ íýãæ

Ñóóðü îíû ¿íý (2005)

Òàéëàíò îíû ¿íý (2006)

òºã

2006 %

òºã 2005

À Á Â 1 2 3 Ñóóðèéí àæëûí

á¿ëãèéí æèí 0.025871

Ñóóðèéí ãóëäìàé ÑÃ-8 0.002002 øèðõýã 60 000.0 65 000.0 108.3Çîîðèéí õàíûí ãóëäìàé 0.007052 øèðõýã 55 000.0 60 000.0 109.1Òîîñãî Ì-100 0.003881 øèðõýã 75 89 118.7Áåòîí Ì-100 0.005692 ì3 45 000.0 54 000.0 120Øàòíû ãèøã¿¿ð ت 36.14-1 0.007244 øèðõýã 59 000.0 65 000.0 110.2Ñóóðèéí àæèë á¿ëãèéí

åðºíõèé èíäåêñ

113.2

Õ¿ñíýãò-4-èéí áàãàíà 3-ò áàðèëãûí ìàòåðèàë òóñ á¿ðèéí ¿íèéí õóâèéí

èíäåêñèéã õàðóóëñàí áàéãàà. Ñóóðèéí ãóëäìàéí ¿íèéí èíäåêñ íü

3.1081006000065000

0

1 =×== PPi õóâü áîëæ 2006 îíä ñóóðèéí ãóëäìàéí ¿íý 2005

îíûõîîñ 8.3 õóâèàð ºññºí æèøýýòýé.

Áàðèëãûí ñóóðèéí àæèë ãýñýí á¿ëãèéí ìàòåðèàëûí ¿íèéí åðºíõèé

èíäåêñèéã òîîöîõûí òóëä ýíý á¿ëýãò áàéãàà ìàòåðèàë òóñ á¿ðèéí ¿íèéí

èíäåêñèéã õóâèéí æèíãýýð ¿ðæ¿¿ëæ íèéëáýð ä¿íã òóõàéí á¿ëãèéí íèéò æèíä

õàðüöóóëíà.

2.113007244.0...007052.0002002.0

2.110*007244.0...1.109*007052.03.108*002002.0...

...

...21

......2211 =+++

+++=

++++++

WWW

IWIWIW

mmm

mmmmmm

Áàðèëãûí ñóóðèéí àæëûí á¿ëãèéí ìàòåðèàëûí èíäåêñ áóþó I ì ñóóðèéí àæèë íü

113.2 õóâü ãàð÷ ìàòåðèàëûí çàðäàë 13.2 õóâèàð ºññºí ãýñýí òîîöîî ãàð÷

áàéíà. Ýíý ìàÿãààð á¿ëã¿¿äèéí èíäåêñèéã òóñ òóñàä íü òîîöîæ íèéò áàðèëãûí

àæëûí ìàòåðèàëûí èíäåêñ áóþó I ì íü 110.0 ãàðñàí ãýæ ¿çüå.

2. Öàëèíãèéí èíäåêñ. Öàëèíä ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷èä áîëîí ìýðãýæëèéí áóñ

ãýñýí 2 òºðºë äýýð öàãèéí õºäºëìºðèéí õºëñººð òóñ òóñàä íü èíäåêñ

òîîöîãäîíî.

20

Ìýðãýæëèéí =

Ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷äûí öàëèíãèéí çàðäàë

õ Íèéò

àæèëëàã÷äûí öàëèíãèéí öàëèíãèéí

æèí Íèéò àæèëëàã÷äûí öàëèíãèéí çàðäàëõóâèéí

æèí

Áàðèëãûí àæèëëàã÷äûí öàëèíãèéí æèí áîëîí 2005, 2006 îíä Õ¿ñíýãò 5-ä

ºãºãäñºíèé äàãóó áàéñàí ãýæ ¿çüå.

Õ¿ñíýãò 5

Àæèëëàã÷èä Æèí /Wö/

Õýìæèõ íýãæ

Ñóóðü îíû ¿íý

(2005) òºã

Òàéëàíò îíû ¿íý (2006)

òºã

2006 % 2005

À Á Â 1 2 3 Íèéò öàëèíãèéí çàðäëûí áàðèëãûí àæèëä ýçëýõ õóâèéí æèí 0.123000

Ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷äûí öàãèéí õºäºëìºðèéí õºëñ 0.079950 õ¿í/öàã 600 750 125Ìýðãýæëèéí áóñ àæèëëàã÷äûí öàãèéí õºäºëìºðèéí õºëñ 0.043050 õ¿í/öàã 500 690 138

Öàëèíãèéí åðºíõèé èíäåêñ 129.6

Ýíý õ¿ñíýãòýýð ìýðãýæëèéí àæèëëàã÷äûí öàãèéí õºäºëìºðèéí äóíäàæ

õºëñ 2005 îí 600 òºãðºã áàéñàí áîë 2006 îíä 750 áîëæ öàëèíãèéí çàðäàë 25

õóâèàð ºññºí áàéíà. Ýíýõ¿¿ ºãºãäºëèéã àøèãëàí öàëèíãèéí åðºíõèé èíäåêñèéã

äàðààõ òîìú¸îãîîð áîäâîë:

6.129043050.0079950.0

0.138*043050.00.125*079950.0

21

2s211 =++

=++

WW

IWIW

ss

sss

Èíãýýä öàëèíãèéí åðºíõèé èíäåêñ áóþó I ö íü 129.6 õóâü ãàð÷ 29.6

õóâèàð ºññºí ãýñýí òîîöîî ãàð÷ áàéíà.

3. Ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ. Ìåõàíèçìûí èíäåêñèéí õóâüä ìàøèí

ìåõàíèçìóóäààñ íèéò ìåõàíèçìûí çàðäàëä äèéëýíõè õóâèéã ýçýëæ áóé õóâèéí

æèí èõòýé ìàøèí, ìåõàíèçìóóäûã ñîíãîæ (ýêñêàâàòîð, áóëüäîçåð, áåòîí

çóóðàã÷, êðàí) ò¿ðýýñèéí öàãèéí ºðòºãèéã àøèãëàí ìàòåðèàë áîëîí öàëèíãèéí

èíäåêñ òîîöîõ àðãà÷ëàëûí íýãýí àäèë òîîöíî. Íèéò áàðèëãûí àæèëä Õ¿ñíýãò 6-

èéí äàãóó ìåõàíèçìèéí æèí áîëîí èíäåêñ ºãºãäñºí ãýæ ¿çüå.

21

Õ¿ñíýãò 6

Áàðèëãûí àæèë Æèí

/Wmeh/ Õýìæèõ

íýãæ

Ñóóðü îíû ¿íý

(2005) òºã

Òàéëàíò îíû ¿íý (2006) òºã

2006/2005%

À Á Â 1 2 3

Íèéò áàðèëãûí àæèëä ìåõàíèçìûí çàðäëûí ýçëýõ õóâèéí æèí

0.168000

Ýêñêàâàòîð 0.117000 ìàø/öàã 2000 2500 125.0

Êðàí 0.051000 ìàø/öàã 1000 1000 100.0

Ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ

Äýýðõ õ¿ñíýãòýýñ õàðàõàä Ýêñêàâàòîðûí öàãèéí ò¿ðýýñ 2005 îíä 2000

òºãðºã áàéñàí áîë 2006 îíä 2500 òºãðºã áîëæ 25.0 õóâèàð ºññºí áàéíà. Ýíýõ¿¿

ºãºãäºëèéã àøèãëàí ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñèéã äàðààõ òîìú¸îíû äàãóó

áîäîæ ãàðãàíà.

4.117051000.0117000.0

100*051000.00.125*117000.0...

...

...21

......2211 =++

=++++++

WWW

IWIWIW

mechmechmech

mechmechmechmechmechmech

Áàðèëãûí àæëûí ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ áóþó I ìåõ íü 117.4 õóâü

ãàð÷ áàðèëãûí àæëûí ìåõàíèçìûí òàðèô 17.4 õóâèàð ºññºí ãýñýí òîîöîî ãàð÷

áàéíà.

5. Áàðèëãûí ºðòãèéí åðºíõèé èíäåêñ òîîöîõ.

Ìàíàé æèøýýãýýð íèéò áàðèëãûí àæëûí ìàòåðèàëûí èíäåêñ ( I ì) 110.0,

öàëèíãèéí èíäåêñ ( I ö) 129.6, ìåõàíèçìûí òàðèôûí èíäåêñ ( I ìåõ) 117.4

áàéãààãààð áàðèëãûí ºðòãèéí åðºíõèé èíäåêñèéí òîîöîîã äàðààõ òîìú¸îãîîð

ãàðãàíà.

I Á= Wì I ì + Wö I ö+ Wìåõ I ìåõ = 110 õ 0.709 + 117.4 õ 0.168 +129.6 õ 0.123 = 113.7

______________________o 0 o______________________