1

คมอ

การเรยนรกจกรรมสหกรณนกเรยน

ในโรงเรยน

จดท าโดย

กลมจดตงและสงเสรมสหกรณ

ส านกงานสหกรณจงหวดแมฮองสอน

ป พ.ศ.2559

2

ค ำน ำ

การจดท าคมอการเรยนรกจกรรมสหกรณนกเรยนในโรงเรยนในครงน มวตถประสงคเพอใหสถานศกษาใน

จงหวดแมฮองสอนมคมอการเรยนรกจกรรมสหกรณนกเรยน ถอปฏบตในทศทางเดยวกน และเปนแนวทางใหโรงเรยนด าเนนกจกรรมสหกรณนกเรยน ในโรงเรยนอยางมประสทธภาพและมผลการประเมนทดขน เนอหาของคมอจะประกอบดวยแนวทางการด าเนนกจกรรมสหกรณนกเรยนในกจกรรมรานคาสหกรณ กจกรรมการเรยนการสอนวชาสหกรณ กจกรรมการประชมในสหกรณนกเรยนพรอมการบนทกรายงานการประชม กจกรรมออมทรพย กจกรรมศกษาอบรม และกจกรรมการบนทกบญชรานคาสหกรณ

ในการจดท าคมอเลนนประสบความส าเรจได ไดรบความรวมมอจากขาราชการส านกงานสหกรณจงหวดแมฮองสอน และคาดหวงวา จะเปนประโยชนตอครผสอนวชาสหกรณในสถานศกษาจงหวดแมฮองสอน และเดกนกเรยนไดรบความรเกยวกบการสหกรณทถกตองและเกดการเรยนรจากการเรยนวชาสหกรณและการฝกปฏบตจากกจกรรมสหกรณและสามารถน าไปปรบใชในชวตประจ าวนและในอนาคตได

กลมจดตงและสงเสรมสหกรณ สงหาคม 2559

3

สารบญ กจกรรมสหกรณนกเรยน

1. กจกรรมรานคาสหกรณ 4

2. กจกรรมการเรยนการสอนวชาสหกรณ 8

- ตวอยางบนทกการสอนวชาสหกรณ

3. กจกรรมการประชมในสหกรณนกเรยน 12

- ตวอยางการบนทกรายงานการประชม

4. กจกรรมออมทรพย 29

5. กจกรรมการศกษาอบรม 29

6. กจกรรมการบนทกบญชรานคาสหกรณ 30

4

“กจกรรมการสงเสรมกจกรรมสหกรณนกเรยนในโรงเรยน”

1. กจกรรมรานคาสหกรณ

เปนกจกรรมเพอจดหาสนคาเครองอปโภคบรโภคทจ าเปน และเปนความตองการของสมาชกตลอดจนรวบรวมผลตภณฑของสมาชกมาจ าหนาย ประโยชนของกจกรรมรานคา - ซอสนคามคณภาพในราคายตธรรม เนองจากเปนการรวมกนซอ - ฝกทกษะในการซอสนคา ขายสนคา การเลอกสนคา และการบนทกบญชอยางงายๆ - ฝกใหมสวนรวมในการท างานรวมกนอยางมระบบแบบแผน

- ฝกใหมความรบผดชอบ และฝกการตดสนใจ ธรกจสหกรณ สหกรณเกดขนจากการรวมกลมคน เพอท ากจกรมรวมกนโดยมเปาหมายสงสด คอ การอยด กนด มสนตสข ในการรวมกลมจดตงสหกรณนน สหกรณสามารถด าเนนกจกรรมตางๆ เพอใหเกดการพฒนา ทเกดประโยชนสงสดแกสมาชกมากทสด โดยมาตรา 46 ไดก าหนดใหสหกรณสามารถด าเนนกจการ ไดดงน

1. การผลต การคา การบรการ อตสาหกรรมเพอประโยชนสมาชก

2. การสวสดการ หรอการสงเคราะหสมาชกและครอบครว 3. ชวยเหลอทางวชาการแกสมาชก 4. รบความชวยเหลอจากกทางราชการ หรอหนวยงานหรอบคคล 5. รบฝากเงนจากสมาชกหรอสหกรณ

โดยทวไป ธรกจทสหกรณด าเนนการสวนใหญ คอ ธรกจสนเชอ ธรกจรบฝากเงน ธรกจซอ ธรกจขาย ธรกจบรการ ดงน

ธรกจซอ หมายถง การจดหาสงของทสมาชกตองการมาจ าหนาย เพอตอบสนองความตองการของสมาชกควบคกบวตถประสงคใหสมาชกมสวนรวมอยางตอเนอง วตถประสงคของธรกจซอ คอ 1. เพอใหสมาชกไดซอสนคาทมคณภาพในราคายตธรรม ปราศจากการเอาเปรยบจากผคาทวไป ซงหวงผลก าไรมาก 2. เพอสงเสรมการมสวนรวมจากสมาชกอยางสอดคลองกบชวตเพราะการด าเนนชวตจ าเปนตองใชสนคาสงของ สมาชกจ าเปนตองซอสนคา จงเปนธรกจหนงทใชเพมการมสวนรวมของสมาชกได

5

ขนตอนการด าเนนธรกจซอ 1. สมาชกจ าเปนและตองใชสนคา เปนความตองการตามความจ าเปนในการประกอบอาชพและการด าเนนชวต ซงโดยปกตจะตองใชสนคาสนบสนนความจ าเปน เพยงแตสมาชกกบสหกรณ ยงปรบความตองการไมตรงกน จงมลกษณะสมาชกตองการซอ แตสหกรณไมมขาย หรอทงสหกรณและสมาชกไมเคยสนใจเรองธรกจซอรวมกน 2. ส ารวจความตองการซอสนคาจากสมาชก สหกรณจะขายอะไร รไดจากสมาชก การส ารวจความตองการเปนขนตอนทมความส าคญมากทสด โดยจดการธรกจแนวใหมจะใหความส าคญกบลกคาโดยถอวาลกคาเปนพระเจา ลกคาของสหกรณกคอสมาชกจะเปนผชวา จะอยรอดหรอไม หลายสหกรณด าเนนธรกจแลวไมประสบความส าเรจ เพราะใชแนวคดเดม ๆ เชน จ าหนายสนคาทเคยจ าหนาย ยดความพอใจของคนขายเปนหลก การส ารวจควรใชวธการสอบถามเพอใหไดขอมลความตองการ สหกรณจงตองสอบถามสมาชกทพบโดยตรงวาตองการใหสหกรณจดหาสนคาใดมาบรการบางแลวท าการบนทกชนดสนคา หรอใชแบบสอบถามสงใหสมาชกกรอกขอมล หรอการประชมกลมส ารวจความตองการ ส าหรบขอมลทควรส ารวจ คอ กลมท อาย เพศ เชอชาต รายได การศกษา การประกอบอาชพ ขนาดครอบครว วงจรการด าเนนชวต ชนดสนคาทตองการ ปรมาณ ชวงระยะเวลาทตองการ ลกษณะการซอ ความตองการจดสง 3. จดหาแหลงซอสนคา วธการจดหาแหลงซอสนคาตองไมไกลจากสหกรณมากนก เพอประหยดคาใชจาย ในการขนสงและสะดวกตอการจดซอใหเพยงพอตอความตองการ เชน 3.1 จดซอจากแหลงผลต ในกรณจดซอปรมาณมากและตอเนอง 3.2 จดซอจากรานคาทมสนคาใหเลอกหลายชนด เชน หางสรรพสนคา 3.3 จดซอจากรานคาสงซงมกระจายในทกจงหวด 3.4 จดซอผลผลตของชมขน กลมอาชพ 4. สหกรณด าเนนการจดซอสนคา 4.1 จดซอดวยเงนสด กรณสหกรณมเงนทนหมนเวยนเพยงพอ 4.2 จดซอดวยเงนเชอ จะตองมการก าหนดเงอนไขการช าระเงนใหชดเจน โดยการท าสญญาเพอใชเปนหลกฐาน 4.3 วธการฝากขาย โดยผผลตหรอผแทนจ าหนวย ฝากใหสหกรณขายและช าระเงนตามยอดจ าหนายเปนตวกลางเจรจาระหวางผซอกบผขายโดยสหกรณไมตองจดหาสนคา 5. จดสถานทจ าหนวยสนคาใหแกสมาชก โดยยดหลกความสะดวกในการซอของสมาชก ดงน 5.1 ส านกงานของสหกรณหรอกลมเกษตรกร 5.2 รานคาในชมชนทมสมาชกสหกรณ 5.3 บานผน ากลม 5.4 หนวยงานราชการ องคการบรหารสวนต าบล โรงเรยนฯ 5.5 สงถงบานสมาชก อาจมการก าหนดเปนชวงๆ เดอนละ 1 ครง หรอ 2 ครง ตามความตองการ

6

6. จ าหนายสนคาใหกบสมาชก โดยวธการดงน 6.1 จ าหนายดวยเงนสด คอ ช าระเงนทนทเมอซอสนคา 6.2 จ าหนายสนคาดวยเงนเชอ จะตองมการตกลงกบสมาชกในเงอนไขการช าระเงนในระยะกวน หรออาจใชวธการท าสนเชอ คอ ท าสญญาเงนกแตใหรปสนคา ใหซอสนคาไดจนครบวงเงนกทก าหนดหลกจากนนกช าระเงนตามเงอนไข ปจจยความส าเรจของธรกจ 1. บคลากรสหกรณมสวนรวมในธรกจตงแตสมาชก คณะกรรมการ ผน ากลม เปนหวใจส าคญของการด าเนนธรกจการ หากสามารถใหบคคลเหลานมสวนรวมไดทงหมด ธรกจกจะประสบผลส าเรจ เพราะมลกคาทแนนอนเปนลกคาประจ า สหกรณไมตองเสยงเหมอนกจการทวไป 2. การบรการสมาชกทรวมธรกจใหเกดความประทบใจ สมาชกจะตองมความตองการรวมธรกจกบสหกรณตอไป เปนการสรางความภกดตอองคกร 3. คณภาพสนคา เพราะธรกจซอของสหกรณตองเปนทนาเชอถอของสมาชก ในเรองคณภาพของสนคาสหกรณจะมขอไดเปรยบจากรานคาทวไป คอมการส ารวจความตองการซอกอนจงท าใหไมมสนคาหมดอายหรอคางสตอก ธรกจขาย หมายถง การทสหกรณด าเนนการวบรวมผลผลตของสมาชกไปจ าหนายหรอแปรรป เปนการด าเนนการตามวตถประสงคแหงการจดตงสหกรณ ในการท างานรวมกนไมใชตางตนตางผลต ตางคนตางขาย ผลผลตทสหกรณรวบรวมนนเปนผลผลตทางการเกษตรหรอผลตภณฑอนๆ ทสมาชกท าการผลต วตถประสงคของธรกจขาย 1. เพอเพมรายไดใหกบสมาชก เนองจากกลไกทางการตลาดปจจบนผซอเปนผก าหนดราคาผลผลต ผซอซงเปนพอคากลางมกจะก าหนดราคารบซอต า การรวมกนขายใหกบสหกรณเพอสหกรณน าไปจ าหนายจะสามารถก าหนดราคาผลผลตอยางเปนธรรม 2. เพอสรางความถกตองในระบบการชง ตวง วด ปองกนการเอาเปรยบจากระบบการตลาดทมความไมยตธรรม ไมเทยงตรง โดยสหกรณสามารถควบคมการจดกรดานดงกลาวใหเปนไปอยางถกตอง เทยวธรรมได ภายใตหลกการสหกรณไมแสวงหาก าไร

7

องคประกอบของรานคา ประกอบดวย 1.1 ท าเนยบคณะกรรมการ (ประธาน รองประธาน เลขานการ เหรญญก กรรมการ)

ฝายจดการ 1.2 ชอครผรบผดชอบกจกรรมสหกรณ พรอมรปถาย 1.3 รปพระบดาสหกรณ 1.4 บอรดหลกการ อดมการณ วธการสหกรณ 1.5 สหกรณ 7 ประเภท 1.6 พระบรมฉายาลกษณ สมเดจพระเทพฯ 1.7 พระราชด ารสสมเดจพระเทพฯ 1.8 บอรดประชาสมพนธ 1.9 สมดผปฏบตงานประจ าวน 1.10 สมดตรวจเยยมกจกรรมรานคาสหกรณ 1.11 เวลาปด – เปด 1.12 กลองแสดงความคดเหน

สนคาทวางจ าหนวยในรานคา 1. สนคาอปโภค บรโภค 2. อปกรณการเรยน 3. สนคาในทองถน (ฝากขาย)

4. ขนม (ยกเวนอาหารขยะ) 5. ไอศกรม

6. ปายราคาสนคา 7. การจดหมวดหมสนคา (แยกเปน ของกน–ของใช, ของเกา–ของใหม, ของหนก–ของเบา)

8. สนคาจากการสงเสรมอาชพ

8

2. กจกรรมการเรยนการสอนวชาสหกรณ

การเรยนร เปนกระบวนการการส าคญทสดททกคนตองไดรบการพฒนา เพอใหสามารถ เรยนรไดตลอดชวต เปาหมายของการศกษาและการเรยนร กเพอใหเกดปญญา แกไขปญหาและความทกขทงปวงไดดวยตนเอง การเรยนรทดไมไดเกดจากการสอนทด การสอนเปนเพยงกระบวนการหนงทจะชวยใหผเรยนไดใชกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบสาระการเรยนร ซงจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด มการแสดงออกทมองเหนคณภาพเปนรปธรรม ซงการแสดงออกขอผเรยนดงกลาวเกดแรงขบภายในและจตใจภายในของตนทงดานความร กระบวนการคด วธการคด หรอวธการเรยนรนนเอง

การด าเนนการเรยนการสอนวชาสหกรณ 1. เนนผเรยนนกเรยนชวงชนท 2 (ป.4 – ป.6) 2. ครประจ าโรงเรยนเปนผสอนวชาสหกรณ

3. เจาหนาทสงเสรมสหกรณเขาไปสอนเสรม เกยวกบการปฏบตจรง เชน การประชม ใหญ การประชมคณะกรรมการ การด าเนนธรกจ, แนะน าการจดท าบญช

4. ใหค าแนะน าเพมเตมกบครผสอนวชาสหกรณ 5. การประเมนผลโดยการท าขอสอบความรเกยวกบการสหกรณ

1

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน เรอง การรวมกลมและการสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

ขนน าเขาสบทเรยน การรวมกลมและการสหกรณ ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองการรวมกลมและการสหกรณ 1.การพจารณาการสนทนา ถาม - ตอบ

การรวมกลมและการสหกรณ 1.จนท.และนร.รวมสนทนาเกยวกบการอยรวมกน 2.พจารณาจากการแสดงความคดเหน

เปนวธแกไขปญหาอปสรรค ของคนในสงคม วาการรวมอยรวมกนในสงคม จะ

ในการประกอบอาชพและ ตองมปญหาอะไรเกดขน

ปญหาอน โดยรวมกนคด 2.จนท.ให น.ร. เปรยบเทยบ วธการแกปญหาโดย

รวมกนท า คนเดยวกบการแกปญหาโดยหลายๆ คน รวมกน

อยางไหนใหผลดกวากน

จดประสงค 3. การรวมกลมตงแต 10 คน ขนไป

1.บอกความส าคญของการ

รวมกลมได

2. บอกหลกการพนฐานของ

สหกรณได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

2

เรอง สหกรณและอดมการณสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ 1.ความหมายของสหกรณ ขนน าเขาสบทเรยน 1.เกมฉกกระดาษ 1.การพจารณาการสนทนา ถาม - ตอบ

การรวมกลมดวยวธการ คออะไร หมายความวา 1.จนท.น านร.เขาสบทเรยน โดยอธบาย สหกรณ 2. เกมมดแขนงไม 2.พจารณาจากการแสดงความคดเหน

สหกรณเปนการแกไขปญหา การกระท ารวมกน เปนการรวมกลมคนทมความตองการเดยวกน

ทางเศรษฐกจ (ปากทอง) 2.อดมการณสหกรณหมายถง มารวมทน รวมแรง รวมใจกนท างาน โดยการ

ใหเกดประโยชนแกคน แนวความคดทเชอวา รวมกลม ชวยเหลอซงกนและกน เพอใหงานหนกเปนงาน

หมมาก เพอชวยเหลอตนเองและชวย เบา งานยากเปนงานงาย

เหลอซงกนและกนจะสามารถ 2.ใหนกเรยนยกตวอยางกจกรรมอะไรบางท

จดประสงค แกไขปญหา อปสรรคใน นกเรยนตองรวมกนท า 1.บอกความส าคญของการ การท างานได 3.จนท.อธบายการชวยเหลอตนเองและการชวย

รวมกลมได เหลอซงกนและกนในชวตประจ าวน

2. บอกหลกการพนฐานของ

สหกรณได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง สหกรณและอดมการณสหกรณ

3

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ 1.ความหมายของสหกรณทง ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองการรวมกลมและการ 1.การพจารณาการสนทนา ถาม - ตอบ

การรวมกลมและสหกรณ พฤตนยและนตนย 1.จนท.และนร.รวมสนทนาเกยวกบการอยรวมกน สหกรณ 2.พจารณาจากการแสดงความคดเหน

เปนวธการแกไขปญหา 2.ความหมายของอดมการณ ของคนในสงคม วาการรวมอยรวมกนในสงคม จะ

อปสรรคในการประกอบ สหกรณ ตองมปญหาอะไรเกดขน

อาชพตางๆ ใหเกดผล 2.1 ลกษณะนสยของตนเอง 2.จนท.ใหนร.เปรยบเทยบ วธการแกปญหาโดย

ประโยชนแกคนหมมาก 2.2 ลกษณะนสยของการชวย คนเดยวกบการแกปญหาโดยหลายๆ คน รวมกน

เหลอซงกนและกน อยางไหนใหผลดกวากน

จดประสงค

1.บอกความหมายของ

สหกรณได

2. บอกอดมการณของ

สหกรณและลกษณะนสย

ตามอดมการณสหกรณได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง หลกการสหกรณ

4

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ หลกการสหกรณ ขนน าเขาสบทเรยน สงเกตการมสวนรวมของนกเรยน

หลกการสหกรณเปนสงท 1.เปดรบสมครสมาชกดวย 1.จนท.น านร.เขาสบทเรยนโดยอธบายความหมาย 1. เอกสารประกอบเรองหลกการสหกรณ

ก าหนดแนวทางปฏบต ความสมครใจ การอยรวมกนตองยดถอหลกการสหกรณ

ส าหรบสหกรณทวโลก 2.การควบคมสมาชกโดย เปนแนวทางปฏบต

หลกประชาธปไตย

3.การสวนรวมทางเศรษฐกจ

โดยสมาชก

จดประสงค 4.การปกครองตนเองและ

1. บอกหลกการสหกรณ ความเปนอสระ

7 ขอ ได 5.การศกษา การฝกอบรมและ

2. บอกความหมายของ ขาวสาร

หลกการสหกรณไดอยาง 6.การรวมมอระหวางสหกรณ

ถกตอง 7.ความเอออาทรตอชมชน

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง ประวตสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

5

สาระส าคญ 1.เกษตรกรประสบปญหาดาน ขนน าเขาสบทเรยน 1. เอกสารประกอบเรองประวตและววฒนาการ

- สงเกตการมสวนรวมของนกเรยนในชนเรยน

ประเทศไทยน าเอาวธการ การประกอบอาชพมหนสน 1.จนท.กลาวถงการรวมกลมแกไขปญหาทนร.คน ของการสหกรณในประเทศไทย

สหกรณมาใชเปนครงแรก ลนพนตว รฐบาลตองหาวธ เคยวาคนแตละอาชพมปญหาอยางใดบาง พอแม

- การแสดงความคดเหนของนกเรยน

ในสมยรฐกาลท 6 โดยม การปลดเปลองภาระเหลานน และครอบครวของนกเรยนมปญหาหรอไม

-การสนทนาซกถามของนกเรยน

วตถประสงคทจะแกไข 2.มการศกษาความเปนไปได 2.จนท.ชใหนร.เหนวา ปญหาของเกษตรกรมปญหา

ปญหาความเดอดรอนของ ในการจดตงสหกรณตนแบบ มานาน และรฐบาลไดแนะน าใหมการรวมกลมใน

เกษตรกร โดยใหมการรวม ประเทศเยอรมนน และไดม รปแบบของสหกรณ สหกรณแหงแรกทจดตงคอ

กลมเปนสหกรณ เพอเปน การจดตงครงแรกท ต.วดจนทร สหกรณหาทนวดจนทรไมจ ากดสนใช

หลกประกนในการขอกเงน จ.พษณโลก เมอวนท 26

จากแหลงเงนทน ก.พ. 2459

จดประสงค 3. วธการสหกรณไดผลดจง

1.บอกจดประสงคของการ ไดมการขยายการจดตงไป

น าเอาวธการสหกรณมาใช อยางกวางขวาง

ในประเทศไทยได

2.บอกประวตความเปนมา

ของสหกรณในประเทศ

ไทยได

3.นกเรยนบอกไดวาใคร

คอพระบดาสหกรณของไทย

6

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง ประเภทของสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

7

สาระส าคญ 1.ประเภทของสหกรณใน ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองประเภทของสหกรณ - สงเกตการมสวนรวมของนกเรยนในชน

ในประเทศไทยกลมคนทม ประเทศไทยแบงไดเปน 7 จนท.อธบายความหมายสหกรณแตละประเภท เรยน

ปญหาและความตองการ ประเภท -การสนทนาซกถามของนกเรยน

เหมอนกนสามารถรวมกน 1.1 สหกรณการเกษตร

ใชวธการสหกรณแกไข 1.2 สหกรณนคม

ปญหาทางเศรษฐกจและ 1.3 สหกรณประมง

สงคมของตนเองได โดยการ 1.4 สหกรณออมทรพย จดตงเปนสหกรณในปจจบน 1.5 สหกรณรานคา

ไดก าหนดประเภทของ 1.6 สหกรณบรการ

สหกรณไว 7 ประเภท 1.7 สหกรณเครดตยเนยน

จดประสงค

1.บอกประเภทของสหกรณ

ได

2.จ าแนกความแตกตางใน การด าเนนธรกจของสหกรณแตละประเภทได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง ประเภทของสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ 1.ประเภทของสหกรณใน ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองประเภทของสหกรณ - สงเกตการมสวนรวมของ

8

นกเรยนในชน

ในประเทศไทยกลมคนทม ประเทศไทยแบงไดเปน 7 จนท.อธบายความหมายสหกรณแตละประเภท เรยน

ปญหาและความตองการ ประเภท -การสนทนาซกถามของนกเรยน

เหมอนกนสามารถรวมกน 1.1 สหกรณการเกษตร

ใชวธการสหกรณแกไข 1.2 สหกรณนคม

ปญหาทางเศรษฐกจและ 1.3 สหกรณประมง

สงคมของตนเองได โดยการ 1.4 สหกรณออมทรพย จดตงเปนสหกรณในปจจบน 1.5 สหกรณรานคา

ไดก าหนดประเภทของ 1.6 สหกรณบรการ

สหกรณไว 7 ประเภท 1.7 สหกรณเครดตยเนยน

จดประสงค

1.บอกประเภทของสหกรณ

ได

2.จ าแนกความแตกตางใน การด าเนนธรกจของสหกรณแตละประเภทได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง ประโยชนของสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

9

สาระส าคญ ประโยชน ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองประเภทของสหกรณ การสนทนา ถาม - ตอบ การมสวนรวม

การรวมกลมและการรวมกน 1. มงขจดปญหาความเดอด จนท.อธบายถงประโยชนของสหกรณแตละ

เปนสหกรณสามารถแกไข รอนทางเศรษฐกจและสงคม ประเภททมตอสมาชก สงคม และประเทศชาต

ปญหาอปสรรคในการ ของสมาชก

ประกอบอาชพตางๆ ใหเกด 2. ใหสมาชกไดพงพาตนเอง

ประโยชนแกบคคลทมาเปน และชวยเหลอซงกนและกน

สหกรณ 3. ขจดความเอารดเอาเปรยบ

ของพอคาคนกลางบางกลมลง

4. สงเสรมการปกครองระบบ

ประชาธปไตย

จดประสงค 5. สงเสรมความสามคค ม

บอกประโยชนของการ วนยในหมคณะ

สหกรณได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง การประชมสหกรณ

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ ประโยชน ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองประเภทของสหกรณ การสนทนา ถาม - ตอบ การมสวนรวม

10

สหกรณเปนการรวมคนมา 1. บอกความหมายของการ จนท.อธบายถงความหมายของการประชม ในชนเรยน

ท างานรวมกน จงจ าเปนตอง ประชมได ขนตอนของการประชมและวตถประสงค

รวมกนมาประชม ปรกษา 2. ขนตอนการประชม ของการประชมในสหกรณ

หารอ ก าหนดแนวทางการ 3. วตถประสงคของการ ท างานใหบรรลวตถประสงค ประชมในสหกรณ

ทก าหนด 4. การประชมในสหกรณ

จดประสงค ของพอคาคนกลางบางกลมลง

1. บอกความหมายของการ 4. สงเสรมการปกครองระบบ

ประชมได ประชาธปไตย

2. บอกลกษณะของการ 5. สงเสรมความสามคค ม

ประชมในสหกรณลกษณะ วนยในหมคณะ

ตางๆ ได

3.บอกขนตอนการประชม

ในสหกรณได

บนทกการสอนวชาสหกรณในโรงเรยน

เรอง การบญชสหกรณนกเรยน

สาระส าคญ - จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน - ภาคผนวก วธวดผล-ประเมนผล

สาระส าคญ ประโยชน ขนน าเขาสบทเรยน เอกสารประกอบเรองประเภทของสหกรณ การสนทนา ถาม - ตอบ การมสวนรวม

11

การบญช 1. บอกความหมายของการ จนท.อธบายถงความหมายของการประชม ในชนเรยน

ท างานรวมกน จงจ าเปนตอง ประชมได ขนตอนของการประชมและวตถประสงค

รวมกนมาประชม ปรกษา 2. ขนตอนการประชม ของการประชมในสหกรณ

หารอ ก าหนดแนวทางการ 3. วตถประสงคของการ

ท างานใหบรรลประสงคท ประชมในสหกรณ

ก าหนด 4. การประชมในสหกรณ

จดประสงค ของพอคาคนกลางบางกลมลง

1. บอกความหมายของการ 4. สงเสรมการปกครองระบบ

ประชมได ประชาธปไตย

2. บอกลกษณะของการ 5. สงเสรมความสามคค ม

ประชมในสหกรณลกษณะ วนยในหมคณะ

ตางๆ ได

3.บอกขนตอนการประชม

ในสหกรณได

12

3. กจกรรมการประชมในสหกรณนกเรยน (คณะกรรมการด าเนนงาน ประชมใหญ และการประกวดการบนทกบญชและประกวดการจดบนทกรายงานการประชม) การประชม

สหกรณเปนเรองของคนหลายคนมาท างานรวมกน การจะท างานรวมกนใหเปนไปดวยความเรยบรอยใหประสบความส าเรจไดนน จ าเปนตองมาประชมหารอ มาตกลงกนในการก าหนดแนวทางการท างานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

1 ความหมายของการประชม การประชม หมายถง กรทบคคลมารวมกนเพอพดคยแลกเปลยน ความคดเหนกนอยางเปนระบบระเบยบและม

จดมงหมาย การประชมเปนเครองมอส าคญในการบรหารและด าเนนการ การประชมเปนกลไกทส าคญของการท างาในหนวยงานทกระดบ เปนการท างานทางความคด เปนจดรวมของความคด การตดสนใจนโยบาย การศกษาคนควาวจย การแกไขปญหาและเกดความคดรเรมสรางสรรค

การประชมมประโยชน ดงน 1. ชวยใหเกดการท างานทางความคดรวมกน 2. ชวยใหเกดความรอบคอบในการตดสนใจ 3. ชวยในการกระจายขาวสาร 4. ชวยในการประสานงาน ประสานความคดและสรางความเขาใจ 5. ชวยใหแตละคนมสวนรวมในการท างาน 6. ชวยใหเกดแนวทางใหม วธการหรอกระบวนการใหมๆ จากการเสนอความเหนในการประชม การจดการประชมในสหกรณนกเรยน

1. ประชมใหญปละ 2 ครง ภาคเรยนละ 1 ครง กอนปดภาคเรยนการศกษา 2. ประชมคณะกรรมการด าเนนการ อยางนอยเดอนละ 1 ครง

3. รปแบบการประชม - โมเดลการราง - บทบาทหนาทของประธาน กรรมการ สมาชก - ระเบยบวาระการประชม เลอกตงคณะกรรมการ - สมดบนทกรายงานการประชม ผจดบนทก (มตตางๆ ใหชดเจน) - สถานท วน เวลา - ผเขารวมประชม คร เจาหนาทสงเสรมสหกรณ ผปกครอง ผสอบบญช

ศพททเกยวของกบการประชม

13

องคประชม คอ ผมหนาทตองเขาประชม ไดแก ประธาน รองประธาน กรรมการ เลาขานการและผทเกยวของ ครบองคประชม คอ จ านวนผเขาประชมคารบตามทระบไวในระเบยบขอบงคบโดยทวไป หมายถง ไมนอยกวา

กงหนงของจ านวนสมาชก หากไมครบองคประชม มตทไดถอเปนโฆษะ จะด าเนนการประชมไมได ทประชม คอ บรรดาผเขาประชมทงหมด ไมใชสถานทประชม ระเบยบวาระ คอ เรองทจะน าเขาทปรกษากนในทประชม ญตต คอ ขอเสนอซงผเขาประชมเสนอใหทประชมพจารณาลงมต หากเสนอเปนลายลกษณอกษร กอนการ

ประชม เลขานการจะเสนอประธานเพอบรรจเปนระเบยบวาระการประชม การอภปราย คอ การแสดงความคดเหน การกลาวสนบสนนหรอคดคานญตตทเสนอตอทประชม มต คอ ขอตกลงของทประชมในเรองตางๆ มตทไดอาจเปนมตโดยเอกฉนทหรอมตโดยเสยงขางมากซงการออก

เสยงจะลงคะแนนลบหรอลงคะแนนโดยเปดเผยกได องคประกอบของการประชม

ประธาน - ผท าหนาทเปนผน าในการประชมเพอใหการประชมด าเนนไปจนบรรล เปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล รองประธาน - ท าหนาแทนประธานเมอประธานไมอยหรอไมสามารถปฏบตหนาทได กรรมการ - ผทมหนาทเขาประชมเพอแสดงความคดเหนทเปนประโยชนและออก

เสยงมต เลขานการ - ผท าหนาทจดบนทกการประชมและเตรยมการประชมนอกเหนอไปจาก

การท าหนาทเชนเดยวกบกรรมการคนอนๆ การประชมในสหกรณ 1. การประชมใหญ คอ การประชมสมาชกทงหมดเพอก าหนดนโยบายการบรหารงานสหกรณ พจารณาผลการด าเนนงานของสหกรณ เลอกตงคณะกรรมการด าเนนงาน จดสรรก าไรสทธของสหกรณ ตลอดจนวางแผนการด าเนนงานของสหกรณ โดยปกตประชมปละครง เรยกวา “การประชมใหญสามญประจ าป” 2. การประชมคณะกรรมการด าเนนการ คอ การประชมผทไดรบเลอกตงจากสมาชกในทประชมใหญ ใหบรการงานสหกรณ เพอก าหนดแนวทางการด าเนนงานใหเปนไปตามแผนงานทประชมใหญก าหนดรบทราบผลการด าเนนงานของสหกรณ ตดสนใจในการด าเนนกจกรรมตางๆ ทส าคญ ฯลฯ โดยปกตจะประชมอยางนอยเดอนละ 1 ครง โดยอาจมตวแทนของฝายจดการ (ผจดการ หรอฝายตางๆ ทเกยวของ) เขารวมในการประชมดวย - รายงานการประชม เปนขอความทเจาหนาทจดบนทกความเปนไปในการประชมพจารณาเรองตางๆ ของทประชมคณะบคคลทไดจดประชมขนไวเปนหลกฐาน ซงอาจเปนการประชมของคณะกรรมการ ของอนกรรมการ หรอของคณะท างาน โดยทวไปจะบนทกวาเปนการประชมคณะใด เมอใด ทใด มใครเขาประชมบาง ทประชมพจารณาเรองใด อยางไร ผลการประชมเปนการใด - จ ด ม งหมายของการท า ร ายง านการประ ชม เพ อ เก บไวเ ปนหลกฐานอา ง อ ง เพ อ ยนย น การปฏบตงาน เพอแสดงกจกรรมทด าเนนมาแลว เพอแจงผลการประชมใหบคคลทเกยวของทราบและปฏบต

14

2 การจดท าระเบยบวาระการประชม - ความหมายของระเบยบวาระประชม คอการก าหนดเรองทเสนอใหทประชมพจารณาตามล าดบ ซงจะก าหนดไวลวงหนากอนการประชมแตละครง วาในการประชมครงนนมเรองทเสนอทประชมเรองอะไรบาง และจะเสนอเรยงตามล าดบอยางไร ทงน อาจก าหนดโดยระบไวในหนงสอเชญประชม หรอท าเปนเอกสารแนบไปกบหนงสอเชญประชมกได - ผจดระเบยบวาระประชม คอฝายเลขานการของทประชม แตในการประชมทส าคญ ซงการ น าเรองใดเขาสทประชมหรอการเรยงล าดบเรองในการพจารณากอนหลง จะมผลไดผลเสยตอบางคน หรอบางวงการ หรอตอทางราชการ หรอจะเปนปญหาโตแยงเกยวกบความเสมอภาคหรอความเปนธรรม หรอปญหาอนๆ ในกรณเชนน ตองจดระเบยบวาระประชมตามค าสงของประธานทประชม ซงจะสงวาใหน าเรองใดเขาประชมในครงใด และใหเรยงล าดบเรองกอนหลงอยางไร ฝายเลขานการตองจดตามค าสงดงกลาว นน - การจดล าดบเรองในระเบยบวาระประชม ถาไมมค าสงของประธานทประชมใหจดเปน อยางอน โดยทวไปจะจดเรยงล าดบดงน (1) เรองเพอทราบ เปนเรองทประธานจะไดแจงใหทประชมทราบ หรออาจมเรองทเลขานการเสนอใหทประชมทราบ (2) เรองรบรองรายงานการประชม เปนเรองทเลขานการน ารายงานการประชมครงกอน ท ฝายเลขานการจดท าไวเสนอใหทประชมพจารณาแกไขและรบรองความถกตอง (3) เรองสบเนอง เปนเรองทคางพจารณามาจากประชมครงกอน เสนอใหทประชมพจารณาตอหรอเปนเรองทมผลตอเนองจากการพจารณาในการประชมครงกอน เชน ในการประชมครงกอนทประชมมมตใหฝายเลขานการไปหาขอมลเพมเตม เมอหาขอมลเพมเตมมาไดแลว กน าเสนอทประชมเปนเรองสบเนอง (4) เรองเสนอเพอพจารณา เปนเรองใหมทเสนอทประชมพจารณา (5) เรองอน ๆ เปนเรองทมไดจดเขาวาระการประชมไว ซงอาจน าเสนอทประชมสดแต ทประชมจะ หยบยกขนมาพจารณา ทงน โดยทวไปประธานจะเปนผขอใหทประชมพจารณา เรองอนๆ ทมไดจดเขาระเบยบวาระประชมไว ถาเลขานการหรอกรรมการอนจะน าเสนอ กตองขออนญาตประธานกอนอยางไรกตามตองใหทประชมอนญาตดวย จงจะน าเขาพจารณาได 3 วธจดรายงานการประชม - จดอยางละเอยดทกค าพด พรอมดวยมตของทประชม เปนการจดค าพดทกค าพดของผเขาประชมทกคนโดยจดวาใครพดวาอยางไร ค าตอค าตามทพด และถามการแสดงกรยาหรอกระท าการอยางใดแทนค าพดกอาจจดแจงกรยาหรอการกระท านนไวในวงเลบดวยการจดรายงานการประชมวธนนยมใชในการประชมสภาผแทนราษฎร การจดรายงานการประชมแบบจดละเอยดทกค าพด จะตองใชวธจดตวเลขหรอใชเครองบนทกเสยงค าพดของทกคนในทประชมไว แลวน ามาแปลหรอถอดออกเปนหนงสอและเขยนเปนรายงานการประชมอกชนหนง ทงนเพราะไมสามารถจดเปนหนงสอไดทนตามค าพดของผเขาประชม แตถงแมจะจดตวเลขหรอบนทกเสยงไว กยงไมแนวาจะไดความชดเจนทงหมด เพราะบาง

15

ตอนอาจจดตวเลขไมทนหรอผจดตวเลข ฟงไมชดบางตอนเครองบนทกเสยงอาจเสย หรอทเกบขอมลอาจเตม และบางตอนผพดบางคนอาจไมไดบอกชอตนเองกอนพด ฉะนนจงตองมผจดเปนหนงสอธรรมดารวมอยดวย เพอจดชอผพดและสาระส าคญในการพดไวสอบทานกบตวเลขและเครองบนทกเสยงอกสวนหนง - จดยอเรองทพจารณา และยอค าพดเฉพาะทเปนประเดนส าคญอนน าไปสมตของทประชม พรอมดวยมตของทประชม เปนการจดวาทประชมไดพจารณาเรองใด โดยมประเดนทพจารณาอยางไร มผอภปรายในประเดนส าคญอยางไรบาง โดยจดยอค าพดเอาแตใจความ (ไมจดทกค าตามค าพด) และจดยอค าพดของบางคนทเปนประเดนส าคญอนน าไปสมตของทประชม (ไมจดยอค าพดของทกคนทพด) และจดมตของทประชมดวย การจดรายงานการประชมวธน นยมใชในการประชมสมาคม บรษท และการประชมคณะกรรมการตางๆ การจดรายงานประชมวธน ผจดอาจจดโดยสรปความเทาทจบใจความไดจากทประชมกได โดยผจดจะตองมความสามารถพเศษในการจบประเดนและจบใจความ จงจะจดไดถกตอง ครบถวนและทนการ หากผจดไมมนใจวาจะจดไดถกตอง ครบถวน และทนการ กอาจใชเครองบนทกเสยงชวยอกสวนหนงดวยกได - จดสรปสาระส าคญของเรองทพจารณา ความเหน เหตผลในการพจารณาของทประชม และมตของทประชม เปนการจดวาทประชมไดพจารณาเรองใด ซงมสาระส าคญอยางไร ทประชมมความเหนหรอเหตผลในการพจารณาอยางไรและมมตอยางไร ทงนโดยจดเปนความเหนหรอเหตผลของทประชมเปนสวนรวมหรอเปนฝายๆ โดยไมระบวาใครพดวาอยางไร การจดรายงานการประชมวธนนยมใชในการประชมคณะกรรมการตางๆของทางราชการ ผจดอาจจดโดยสรปความเทาทจบใจความไดจากทประชมกได โดยผจดจะตองมความสามารถพเศษในการจบประเดนและจบใจความ จงจะจดไดถกตอง ครบถวนและทนการ หากผจดไมมนใจวาจะจดไดถกตองครบถวนและทนการ กอาจใชเครองบนทกเสยงชวยอกสวนหนงกได 4 ลกษณะของการบนทกรายงานการประชมทดและถกตอง 1. ตองบนทกเปนรปแบบทสวยงามเปนระเบยบและดงาย มการบนทกทครบถวน ไมวาจะประชมอะไร (ประชมคณะกรรมการฯ ประชมใหญสามญประจ าป ฯลฯ) สหกรณอะไร ชดทเทาใด ครงทเทาใด วนเดอนปทประชม ประชมทไหน ผเขาประชมกคน ขาดประชมกคน ผเขารวมประชมคอใคร เปดประชมเวลาเทาไร ใครเปนประธานในทประชม วาระการประชม การพจารณาของทประชม ขนตอนของการประชมและมตของทประชมเรยงตามล าดบเพอปองกนการสบสน อนง มตของทประชมจะตองบนทกไวใหชดเจนวาเอกฉนทหรอไม 2. ภาษาทใชในการบนทกนนตองเปนภาษาทงาย เขาใจไดทวไป ไมใชภาษาตางประเทศเขาใจยาก ไมใชถอยค าทท าใหเขาใจเปนสองแงสองมม จะท าใหแปลความหมายผดและจะท าใหเปาหมายของ ทประชมผดไปดวย อาจจะท าใหมปญหาตองตความภายหลงได จะเกดความยงยาก 3. ควรบนทกใหชดเจนกะทดรด แตใหไดใจความ มใชกะทดรดจนอานไมเขาใจวาประชมพจารณากนเรองอะไร อาจจะเสยหายแกสหกรณไดเมอน าไปปฏบตหรอด าเนนงาน สหกรณหลายแหประสบปญหาเรองนอยมาก 4. จะตองบนทกใหครบถวน ตรงไปตรงมาไมเบยงเบนมตทประชม ในเรองนคณะกรรมการด าเนนการของสหกรณจะตองเอาใจใสและสนใจเปนพเศษ กอนรบรองรายงานการประชม

16

การประชมทมประสทธภาพแบงได 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 การวางแผนและเตรยมการประชม การวางแผนและการเตรยมการประชม ประธานกรรมการสหกรณตองค านงในสงตอไปน

1.1 การตดสนใจใหมการประชม ปกตการประชมคณะกรรมการด าเนนการของสหกรณ ตามขอบงคบก าหนดใหประชมเดอนละหนงครงเปนอยางนอย หากสหกรณจดประชมบอยครง จะท าใหสหกรณมคาใชจายมากขน ดงนนการทจะเรยกประชมคณะกรรมการด าเนนการควรมสาเหตจ าเปน ดงน เมอมปญหาเรงดวนไมสามารถตดสนใจดวยตนเองเพยงคนเดยว สวนใหญจะเปนปญหาดานนโยบายหรอปญหา ทกระทบตอคนสวนใหญ เมอตองการรวมกนวางแผนขอตกลง หรอแนวปฏบตรวมกน เชน วางกฎระเบยบ

1.2 การเตรยมการประชม ประธานกรรมการสหกรณ เลขานการคณะกรรมการด าเนนการ และฝายจดการสหกรณตองรวมกนปรกษาหารอเพอเตรยมการประชม วางแผนเกยวกบการก าหนดวน เวลา สถานท และเรองทจะน าเสนอตอทประชมไวลวงหนา

1.3 การเตรยมตวของประธานกรรมการสหกรณในทประชม ประธานในทประชมควร เตรยมการ ดงน

1. บนทก วน เวลา ทจะเปนประธานในการประชมไวเพอจะไดไมลม 2. ศกษารายละเอยดและขอมลของเรองทจะจดประชม 3. เตรยมค าพดหรอประเดนส าคญทจะแจงใหทราบ และอธบายถงความจ าเปนของ

การประชมครงนน 4. เตรยมค าถามทจะกระตนใหผเขาประชมตอบ เพอใหไดขอมลตามความ ประสงค 5. เตรยมค าตอบทคาดวา จะถกตงค าถามโดยไมใหกระทบกระเทอนตอผหนงผใด 6. เตรยมศกษาหาความรและฝกทกษะในเรองตอไปน

- ศกษาหาความรเกยวกบวธการอภปรายการประชม จะตองรจดประสงค และวธปฏบตเกยวกบการอภปรายตลอดจนวธด าเนนการอภปราย

- ศกษาหาความรเกยวกบหลกฐานและเหตผล อภปรายทกประเดน ใหประกอบดวยหลกฐานอนมนคง และมเหตผลอนควร

- ศกษาหาความรขาวสาร ตวเลขสถตตาง ๆ ทเกยวกบเรองทจะประชม เพอจะไดขอคดอยางกวางขวาง และเขาใจเรองทประชมอยางแจมแจง

- ตองฝกทกษะในการสรปการประชมใหรวบรด ไดใจความ - ศกษาการใชวสดตาง ๆ ทจ าน าไปชแจงในทประชม เชน เอกสาร แผนภม โสตทศนปกรณตาง ๆ

ขนท 2 การก าหนดวาระการประชม

17

วาระท 1 เรองประธานแจงใหทประชมทราบ วาระท 2 เรองรบรองรายงานการประชมครงทแลว วาระท 3 เรองตดตามผลการปฏบตงานตามมตทประชมครงทแลว วาระท 4 เรองเพอทราบ วาระท 5 เรอง เพอพจารณา วาระท 6 เรองอน ๆ (ถาม) ขนท 3 การก าหนดวธหรอรปแบบของการประชม การประชมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ ปกตประชมอยางนอยเดอนละหนงครง เปนการประชมเพอปรกษาหารอก าหนดแนวทางการด าเนนงานของสหกรณ มการบนทกรายงานการประชมอยางเปนทางการ ซงรายงานการประชมเปนเอกสารหลกฐานของสหกรณ ใชเปนเอกสารอางองตามกฎหมายได ซงศาลถอวารายงานการประชมใชเปนหลกฐานประกอบการพจารณาคดได ดงนนในการประชมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณจะตองมลายมอชอของประธานในทประชมและเลขานการของการประชมรบรองรายงานการประชมทกครง ขนท 4 การด าเนนการประชม การด าเนนการประชม ประธานกรรมการสหกรณควรด าเนนการตามขนตอนซงแบงได 4 ขนตอน ดงตอไปน 4.1 การเปดการประชม การเปดการประชมประธานกรรมการสหกรณควรเปดการประชมตามก าหนดเวลาดวยบรรยากาศ ทเปนกนเอง กลาวสวสดตอทประชม แสดงความชนชมยนดและขอบคณผเขารวมประชม เทอกลาวเปดการประชมแลว ประธานกรรมการสหกรณควรแจงวตถประสงคของการประชมใหทประชมทราบ แลวน าสวาระการประชม 4.2 การอภปราย การประชมควรเปดโอกาสใหมการอภปรายอยางกวางขวาง ตามปกตผอภปรายในการประชมแตละคนควรใชเวลาในการอภปรายคนละไมเกน 5 นาท แตบางครงการอภปรายของผเขาประชมยดเยอ ไมยอมยต มขอโตแยงทไมสามารถตกลงกนได หรอบางครงการอภปรายท าใหบรรยากาศของทประชมเปนไปในทางทไมปลอดภย ประธานในทประชมกควรจะใชอ านาจของประธาน ยตการอภปรายเรองนน ซงท าไดหลายวธ ดงน 4.2.1 พกการประชมเปนการชวคราวเพอใหคลายความตงเครยดและยดเวลาในการพจารณาไตรตรองออกไปอก 4.2.2 เลอนการพจารณาออกไปโดยมก าหนดเวลาทแนนอน 4.2.3 เลอนการพจารณาเปนการชวคราว (โดยไมมก าหนดทแนนอน จนกวาจ ามความพรอมทจะพดกนในเรองนตอไป) 4.2.4 สงปญหาใหสวนงานทเกยวของหรอคณะกรรมการด าเนนการพจารณาดดสน 4.2.5 ลงมตใหมการอภปรายในเรองน และใหด าเนนการประชมวาระอนตอไป 4.3 การสรปการประชม

18

การสรปการประชมม 2 ประเภท คอ การสรปประเดนยอย ๆ และ การสรปการประชมทงหมดกอนทจะปดการประชม วธการสรปการประชมทด ประธานกรรมการสหกรณ ควรท าดงน 4.3.1 ฟงการเสนอความคดเหนอยางตงใจ 4.3.2 จบประเดนในแตละวาระการประชมแลวน ามาสรปรวม 4.3.3 ตองใหมเนอความสรปชดเจน 4.3.4 รวมแนวความคดเหนทสอดคลองกนเขาดวยกน 4.3.5 แยกประเดนของขอคดเหนทไมสอดคลองกนออกจากกนใหเหนเดนชด 4.3.6 ย ามตของทประชมอกครงเมอจะสรปรวมทงหมดกอนปดประชม 4.3.7 ชประเดนทขดแยงกนและตกลงกนไมไดในกรณทตองเลอนการพจารณาไปอก 4.4 การปดการประชม การปดการประชมถอเปนระยะทส าคญทสดทประธานกรรมการสหกรณจะตองใชวาทะสรางความพงพอใจใหเกดแกผเขาประชมในครงนน และท าใหเหนวาการเสยสละเวลามารวมประชมครงนมประโยชน ไมสญเปลา วธปดการประชมทดประธานกรรมการสหกรณ ควรท า ดงน 4.4.1 สรปมตของทประชมทงหมดเปนการเนนและตอกย าถงขอตกลง การตดสนใจในวาระตาง ๆ ของการประชม 4.4.2 ชประเดนทขดแยงและตกลงกนไมได มความคดเหนทยงตกลงกนไมไดกประเดน อะไรบาง ทจะตองเอาไวพดกนในโอกาสตอไป 4.4.3 สรางความส าคญและพงพอใจใหแกผเขาประชม โดยกลาวถงประโยชนของการทไดมาประชมรวมกนในวนน กลาวขอบคณผเขารวมประชม นดประชมครงตอไป และกลาวปดประชม หนาทของประธานกรรมการสหกรณในทประชม ในการด าเนนธรกจของสหกรณการประชมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ เปนสงจ าเปนอยางยงในการบรหารงานสหกรณ เนองจากสหกรณเปนงานทตองกระท าโดยอาศยความรวมมอของบรรดาสมาชก ผเปนเจาของสหกรณ ฉะนน การจะก าหนดแผนการด าเนนงานเพอสนองความตองการของสมาชก สหกรณจงใชวธการประชมเพอปรกษาหารอกน หนาทของประธานกรรมการในทประชมจงมดงน

1. เปดการประชมดวยบรรยากาศทเปนกนเองยมแยมแจมใส 2. น าเรองเขาสวาระการประชม โดยแจงวตถประสงค ขอมล เหตผลของการประชม และความมงหวงของการ

ประชม 3. กระตนใหทกคนอภปรายแสดงความคดเหน ใหผเขาประชมรสกวาความคดเหนของเขามคณคาตอท

ประชม 4. วางตวเปนกลาง ประธานตองท าหนาทดงความคดเหนของสมาชกออกมาใหมากท สด ไมควรแสดงความ

คดเหนสวนตวออกมา

19

5. มความยตธรรมมองเหนความส าคญของการเสนอความคดเหนของผเขาประชมทกคน 6. ไมสนบสนนพวกใดพวกหนงโดยเฉพาะ 7. ควบคมการประชมใหอยในประเดนเปนไปตามวาระ 8. ควบคมความประพฤตของผเขาประชมขณะด าเนนการประชม ประธานกรรมการสหกรณมอ านาจ ดงน

- อนญาตใหมการตดสนใจลงมต - ถาคะแนนเสยงเทากน 2 ฝาย ประธานลงคะแนนเปนเสยงชขาด - สงใหผละเมดระเบยบของทประชมออกไปจากทประชม - สงปดการประชม

9. ใหความสนใจตอการแสดงความคดเหนของผเขาประชม หากไมจ าเปนเรงดวนจรง ๆ ไมควร ละความสนใจไปท างานอน เชน การรบโทรศพท การน างานมาใหลงนาม เปนตน

10. สรางบรรยากาศทดในการประชม ถาผเขาประชมเครงเครยดกนมาก ควรมการใหหยดพกอภปรายบางชวงหรอสรางอารมณขนใหเกดขนบาง

11. รกษาระเบยบของทประชมไว เชนตองขออนญาตประธานกอนพดทกครง ควบคมใหพดทละคน พยายามอยาใหมการพดคยกลมยอย

12. รกษาเวลาในการประชม ประธานตองวางแผนเกยวกบระยะเวลาการพจารณาของแตละวาระ วาจะใชเวลานานเทาใดใหเหมาะสม

13. สรปประเดนการประชมเปนระยะ ๆ เพอใหผเขาประชมตดตามการประชมไดทน เมอพจารณาหมดทกวาระแลวควรสรปภาพรวมทงหมดอกครง

14. ปดการประชมดวยด ประธานตองสรปสงทไดจากการประชมทงหมด ไมวาจะเปนขอตกลง การตดสนใจ หรอมตของทประชมถามขอคดเหนทตกลงกนไมได ตองแยกแยะใหเหนชดเจนวาขอคดเหนนนแตกตางกนอยางไร จะตองเลอนการพจารณาออกไปยงการประชมครงตอไป

15. ตดตามผลการประชม สงรายงานการประชมไปใหผทเกยวของทกคน แลวคอยตดตามผลการปฏบต ถาการประชมครงนนมขอตกลงใหมผปฏบต

การเปนประธานในทประชมทด

1. มบคลกภาพทด มารยาทด แตงกายสะอาด สภาพ กระตอรอรน สดชน แจมใส มความเชอมนในตนเอง 2. เปนผทควบคมอารมณได อดทน ใจเยน รจกประนประนอม 3. เปนผมความรในเรองทประชมอยางแจมแจง สามารถตอบค าถามผเขารวมประชมไดอยางรวดเรว 4. รระเบยบขอบงคบของการประชมเปนอยางด 5. มความสามารถในการใชค าพดไดอยางชดเจน เขาใจงาย 6. รจกฟงอยางสนใจ การตงใจฟงผเขาประชมอภปรายจะท าใหมผเสนอความคดเหนเพมขน 7. ตองเปนผตรงตอเวลา สามารถรกษาเวลาของการประชม เชน เปด – ปด ตรงเวลา ไดเนอหาสาระ

20

สงทประธานไมควรท าในทประชม 1. เผดจการและครอบง าความคดของผเขาประชม

2. ตดสนใจตอความคดเหนของผเขาประชมดวยตนเองแทนทจะใชมตของกลม 3. รวบรดเรองเรวเกนไปโดยผเขารวมประชมยงไมมการอภปราย 4. ต าหนผเขาประชมโดยไมมเหตผลสมควร 5. อารมณเสยโตเถยงกบผเขารวมประชม 6. ปดโอกาสการซกถามของผเขาประชมและหลกเลยงทจะใหขอเทจจรงตาง ๆ 7. ผกขาดการพดคนเดยว ผเขาประชมไมมโอกาสแสดงความคดเหน 8. เอางานอยางอนมาท าขณะด าเนนการประชม 9. ไมรกษาเวลา ปลอยใหสมาชกอภปรายโดยไมมขอบเขต เสยเวลานานเกนไป

21

รายงานการประชมคณะกรรมการด าเนนการ ร.ร............................. ชดท...........ครง................../25........

วนท..............เดอน................................พ.ศ.......................... สถานทประชม..............................................................

ผเขาประชม

ท ชอ – สกล ต าแหนง ลายมอชอ 1. ................................................. ...................................................... ......................................... 2. ................................................. ...................................................... ......................................... 3. ................................................. ...................................................... ......................................... 4. ................................................. ...................................................... ......................................... 5. ................................................. ...................................................... ......................................... 6. ................................................. ...................................................... ......................................... 7. ................................................. ...................................................... ......................................... 8. ................................................. ...................................................... ......................................... 9. ................................................. ...................................................... ......................................... 10. ................................................. ...................................................... ......................................... 11. ................................................. ...................................................... ......................................... 12. ................................................. ...................................................... ......................................... 13. ................................................. ...................................................... ......................................... 14. ................................................. ...................................................... ......................................... 15. ................................................. ...................................................... .........................................

ผเขารวมประชม

ท ชอ – สกล ต าแหนง ลายมอชอ 1. ................................................. ...................................................... ......................................... 2. ................................................. ...................................................... ......................................... ผไมเขาประชม

ท ชอ – สกล ต าแหนง ลายมอชอ 1. ................................................. ...................................................... ......................................... 2. ................................................. ...................................................... .........................................

เรมประชมเวลา....................................................น.

22

ประธานกรรมการกลาวเปดประชม แลวด าเนนการประชมตามขอตอไปน

วาระท 1 เรองประธานแจงใหทราบ (เปนเรองทวไป เชน ประธานประชมทใดมาบาง) -

วาระท 2 เรองรบรองรายงานการประชมครงทแลว ประธานฯ ไดอานรายงานการประชมครงทแลว หรอไดมอบใหเลขานการอานรายงานการประชมครงท.../...ใหทประชมฟง และใหทประชมพจารณาวามขอความใดคลาดเคลอนหรอแกไขเพมเตมหรอไม ถาไมมจงขอมตรบรองรายงานการประชม

มตทประชม รบรองรายงานการประชม ครงท.............../ 25.... เมอวนท......./เดอน/ป

วาระท 3 เรองเพอทราบ

1. รบทราบรายรบ - รายจายของฝายรานคา................................................................................. .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................ 2. รบทราบรายรบ - รายจายของฝายออมทรพย/บญช................................................................. .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................ 3. รบทราบรายรบ - รายจายของฝายสงเสรมการเกษตร 3.1 ปศสตว 3.1.1 กลมเลยงไกไข......................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

3.1.2 กลมเลยงไกเนอ........................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

3.1.3 กลมเลยงเปด............................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

23

3.2 ประมง 3.2.1 กลมเลยงปลา............................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................ 3.3 ปลกพช 3.3.1 .................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

วาระท 4 เรองเพอพจารณา 1. เรองพจารณารบสมาชกและสมาชกลาออก

................................................................................ มตทประชม ทประชมพจารณาแลวเหนควรใหรบสมาชกใหม หรอมการลาออก(จ านวน, ชอ – สกล ชน ) 2. เรองเพอพจารณาของฝายรานคา (การน าสนคามาจ าหนาย) มตทประชม ........................................................................................................................................................ 3. เรองพจารณาของฝายออมทรพย/บญช..................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

4. เรองพจารณาของฝายสงเสรมการเกษตร 4.1 ปศสตว 4.1.1 กลมเลยงไกไข......................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................ 4.1.2 กลมเลยงไกเนอ........................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

4.1.3 กลมเลยงเปด............................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

24

4.2 ประมง 4.2.1 กลมเลยงปลา............................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

4.3 ปลกพช 4.3.1 .................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

วาระท 5 เรองอนๆ ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

เลกประชมเวลา...................................................น.

(ลงชอ).........................................................ผจดรายงานการประชม/เลขานการ (.........................................................)

(ลงชอ)............................................................ผตรวจรายงานการประชม (...........................................................)

25

รายงานการประชมใหญของกจกรรมสหกรณนกเรยน

โรงเรยน................................................................ วนท.......................เดอน....................................พ.ศ........................

ผเขาประชม

ผเขาประชม

ท ชอ – สกล ต าแหนง ลายมอชอ 1. ................................................. ...................................................... ......................................... 2. ................................................. ...................................................... ......................................... 3. ................................................. ...................................................... .........................................

ผเขารวมประชม

ท ชอ – สกล ต าแหนง ลายมอชอ 1. ................................................. ...................................................... ......................................... 2. ................................................. ...................................................... .........................................

เรมประชมเวลา...........................................น.

ประธานกรรมการกลาวเปดประชม แลวด าเนนการประชมตามวาระ ดงน

วาระท 1 เรองทประธานแจงใหทราบ

..................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................ วาระท 2 เรองรบรองรายการประชมครงทแลว ...................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... มตทประชม ........................................................................................................................................................

26

วาระท 3 รบทราบรายงานกจการประจ าป

จ านวนสมาชกตนป .................................................................คน

สมาชกลาออก .................................................................คน

สมาชกเขาใหม .................................................................คน

จ านวนสมาชกสนป .................................................................คน

จ านวนสมาชกสมทบ .................................................................คน

ผลการด าเนนงาน

จ านวนหน.............................................หน เปนเงน...................................................บาท

สมาชกฝากเงน......................................คน เปนเงน...................................................บาท

กจกรรมรานคา ยอดซอสนคาทงป .................................................................คน

ยอดขายสนคาทงป .................................................................คน

สนคาคงเหลอ .................................................................คน

กจกรรมการเกษตร

พช

ปลกผก.....................................ไดผลผลต.......................กก.เปนเงน.........................บาท

ปลกผก.....................................ไดผลผลต.......................กก.เปนเงน.........................บาท ปลกผก.....................................ไดผลผลต.......................กก.เปนเงน.........................บาท ปลกผก.....................................ไดผลผลต.......................กก.เปนเงน.........................บาท ปลกผก.....................................ไดผลผลต.......................กก.เปนเงน.........................บาท

เลยงสตว ไขไก จ านวน....................ตว ไดไขไดทงหมด.................ฟอง เปนเงน.................บาท

ไกเนอ จ านวน...................ตว เปนเงน........................................บาท

เปด จ านวน..................ตว เปนเงน........................................บาท

หม จ านวน..................ตว เปนเงน........................................บาท

ประมง ปลา.....................................ตว ได............................กก. เปนเงน..........................บาท

ปลา.....................................ตว ได............................กก. เปนเงน..........................บาท

ปลา.....................................ตว ได............................กก. เปนเงน..........................บาท

มตทประชม ........................................................................................................................................................

27

วาระท 4 อนมตงบดล งบก าไร – ขาดทน ประจ าป.......................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

มตทประชม ........................................................................................................................................................

วาระท 5 จดสรรก าไรสทธประจ าป................................. ....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

มตทประชม ........................................................................................................................................................

วาระท 6 เลอกตงกรรมการด าเนนการ ....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

มตทประชม ........................................................................................................................................................

วาระท 7 เรองอน ๆ ....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

มตทประชม ........................................................................................................................................................

เลกประชมเวลา...................................................น.

(ลงชอ).............................................ผจดบนทกรายงานการประชม/เลขานการ (..............................................) (ลงชอ).................................................ผตรวจรายงานการประชม (................................................)

28

ตวชวดการประกวดการบนทกรายงานการประชมในสหกรณนกเรยน ควรมรายละเอยดอยางนอย ดงน

1. หวขอรายงานการประชม 1.1 มรายชอผเขาประชม 1.2 มรายชอผเขารวมประชม เชน คร เจาหนาทสงเสรมสหกรณ, ทปรกษา, ศษยเกา ฯลฯ 1.3 มวนทประชม 1.5 มสถานทประชม - มวาระประธานแจงใหทประชมทราบ (ประธานฯ พดคย / น าเสนอ) - มวาระรบรองรายงานการประชมครงทผานมา - มประเดนการพจารณา ทงประเดนใหม และประเดนตดตามครงทผานมา - มการเสนอความคดเหน และการอภปรายในประเดนตางๆ - มมตทประชมตองชดเจนมขอยต 2. การบนทกรายงานการประชม 2.1 มการบนทกรายงานการประชมทกครง - รายงานการประชมคณะกรรมการสหกรณนกเรยน - รายงานการประชมใหญสมาชก 2.2 มการบนทกมตทประชมรบรองรายงานการประชมครงทผานมา 2.3 บนทกรายงานการประชมเสรจภายใน 7 วน นบแตวนประชม 2.4 มการบนทกเวลาเรมประชม และเวลาปดประชม 2.5 ประธานกรรมการสหกรณนกเรยน และเลขานการผจดบนทกลงนามรบรองในรายงานการประชม 3. ความสะอาด และความถกตองของรายงานการประชม 3.1 เปนลายมอนกเรยนจดบนทกเอง 3.2 ไมใชน ายาลบค าผด (Liquid Paper)

3.3 หากมการแกไขใหเซนชอก ากบ และจะตองไมมการขดฆาขดลบ (ถามไมเกน 5 แหง ตอการบนทกรายงานการประชม 1 ครง) 3.4 มค าผด เชน เขยนผด สะกดผด ไมเกน 5 ค า ตอการบนทกการประชม 1 ครง

29

4. กจกรรมการออมทรพย กจกรรมการออมทรพย เปนกจกรรมทมงใหนกเรยนเกบออมทรพยในระหวางเปนนกเรยน เพอเสรมความเขาใจเพอเปนการฝกใหนกเรยนมนสยการออม รจกประหยด

ประโยชนของกจกรรมการออมทรพย - ฝกนสยใหประหยด อดออมและไมฟมเฟอย - ฝกใหมสวนรวมในการท างานรวมกนอยางมแบบแผน - ฝกใหมระเบยบวนย มสจจะกบตนเอง ขนตอนการด าเนนกจกรรมการออมทรพย

1. น าเสนอทประชมคณะกรรมการ เพอก าหนดหลกเกณฑ การรบฝากเงนของสมาชก 2. ตดประกาศใหทราบทวกน

3. วธ / ขนตอนการปฏบต - สมดคฝาก - แผนการด (รายตว) - ใบน าฝาก / ใบถอน

- ทะเบยนคมเงนฝาก

5. กจกรรมการศกษาอบรม (ทศนศกษาเพอการเรยนร) การจดทศนศกษา โดยมวตถเพอใหผเขารวมโครงการ รบความรดานอดมการณ หลกการ วธการสหกรณ ตะหนกถงความส าคญของการสหกรณ สามารถพงพาตนเองได เสรมสรางศกยภาพการเปนนกสหกรณ สรางเครอขายสหกรณ มโอกาสไดแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน และสามารถน าไปปรบใชกบชวตประจ าวนได

5.1 เปาหมาย กรรมการ คร นกเรยน ปละ 1 ครง ทศนศกษาเพอการเรยนร 5.2 ศกษาการด าเนนงานของสหกรณ เนนเกยวกบธรกจรานคา 5.3 ตองเปนพเลยงและรบผดชอบ - ผปกครองยนยอม 5.4 การเตรยมตวของเดกกอนการเดนทาง เชน กนยาแกเมารถกอนเดนทาง 5.5 อาหารวางใหสอดคลองกบวถชวตของเดกนกเรยน 5.6 การบรหารจดการของผรบผดชอบโครงการ 5.7 ประเมนผลหลงเสรจสนโครงการ

30

6. กจกรรมการบนทกบญชรานคาสหกรณนกเรยนและการประกวดการบนทกบญชสหกรณ การบญชสหกรณนกเรยน คอ การจดบนทกรายการทางการเงนจากเอกสารหลกฐานตางๆ ทสหกรณนกเรยนไดด าเนนการ โดยจดหมวดหม แยกประเภทรายการและสรปผลออกมาในรปรายงานทางการเงน เพอประโยชนในการควบคมการด าเนนงานของสหกรณนกเรยน วตถประสงคของการจดท าบญช - เพอจดบนทกรายการคาตางๆ ตามล าดบการเกดของรายการอยางเปนระเบยบ - เพอใหทราบถงผลการด าเนนงานวาก าไร หรอขาดทนในรอบระยะเวลาทก าหนด - เพอใหเหนถงฐานะทางการเงน ณ วนใดวนหนงวาม สนทรพย หนสน และสวนของเจาของกจการเทาไร - เพอเปนการปองกนการทจรตและกนการสญหายของสนทรพย - เพอใชเปนแหลงขอมลทางการเงนในการตดสนใจดานตางๆ เอกสารประกอบการลงบญช หมายถง เอกสารทใชเปนหลกฐานบนทกขอเทจจรงตามลกษณะของรายการรบเงนหรอจายเงนทเกดขนเพอแสดงวาไดเกดรายการรบเงนหรอจายเงนขนจรงตามทปรากฏในเอกสารนน เอกสารประกอบการลงบญชของสหกรณนกเรยนมดงน

1. ใบเสรจรบเงนจากบรษท หางรานทสหกรณไปซอสนคา 2. ใบเสรจรบเงนของสหกรณ ใชบนทกรายการรบเงนของสหกรณ ทงจากสมาชกและไมใชสมาชก 3. ใบเบกเงน ใชบนทกรายการจายเงนของสหกรณทสหกรณไมสามารถเรยกใบเสรจรบเงนจากผรบเงนได 4. ใบน าสงฝากออมทรพยใชบสทกหลกฐานการน าสงเงนฝากออมทรพยของนกเรยน 5. ใบถอนเงนฝากออมทรพย ใชบนทกเปนหลกฐานเมอสมาชกถอนเงนฝากออมทรพยจากสหกรณ 6. ใบขายสนคาประจ าวน ใชบนทกรายการขายสนคา จ านวนสนคา จ านวนเงน และหมายเลขสมาชก ผซอ

สนคาในแตละวน และสรปยอดขายสนคาในแตละวน การลงบญชในสมดบญช เปนการน าเอาหลกฐานจากเอกสารประกอบการลงบญชมาบนทกลงในสมดบญชเปนประจ าวนทมรายการเกดขน ไดแก 1. การลงบญชในสมดเงนสดประจ าวน เปนหนาทของพนกงานบญช ในการบนทกรายการรบเงนทกรายการของแตละวนลงในดานรายการรบโดยใช ใบเสรจรบเงน ใบขายสนคาประจ าวน ใบน าสงเงนฝากออมทรพยเปนหลกฐานการลงบญชและบนทกรายการจายเงนทกรายการของแตละวน ในดานรายการจายเงน โดยใบเบกเงนในถอนเงนฝากออมทรพย และใบเสรจรบเงนของรานคา (กรณซอสนคาและรานคามใบเสรจให) เปนหลกฐานการลงบญชตลอดจนสรปเงนสดคงเหลอประจ าวน 2. การลงบญชในสมดซอสนคา เปนหนาทของพนกงาน ในการบนทกรายการซอสนคาเปนเงนสด โดยใชใบเสรจรบเงนของรานคาเปนหลกฐานการลงบญช ในกรณซอสนคาเปนเงนเชอใชใบสงของ ของรานคาเปนหลกฐานในการลงบญช ทงน ใหผจดการเปนผก าหนดราคาขายสนคาแตละรายการ

31

ทะเบยนตางๆ ของสหกรณนกเรยน ใชส าหรบบนทกรายละเอยดของแตละรายการทเกดขน โดยใชเอกสารประกอบการลงบญชเปนหลกฐานในการบนทก ดงน 1. ทะเบยนสมาชกและการถอหน จดท าขนเพอบนทกจ านวนสมาชกทงหมดของสหกรณ จ านวนหนทช าระแลวทงหมด บนทกรายการเพมหน ถอนหน หรอ โอนหน ของสมาชกแตละราย 2. ทะเบยนคมสนคา ใชบนทกรายการเกยวกบสนคาทซอมาจ าหนายแตละอยาง ทงนเพอควบคมรายการรบสนคาเขาราน การตดจายสนคาเมอขาย และคมยอดคงเหลอของสนคาใหถกตองเปนการปองการขาดหายของสนคาแตละรายการ 3. ทะเบยนบนทกยอดซอของสมาชก ใชบนทกยอดซอสนคาของสมาชกสหกรณนกเรยนเปนรายวนของแตละบคคล ทงเพอความสะดวกในการรวมยอดซอสนคาของสมาชกตอนสนป 4. ทะเบยนเจาหนเงนฝากออมทรพย ใชบนทกรายการเงนฝาก ถอนเงนและยอดคงเหลอเงนฝาก นอกการลงบญช และการบนทกทางเอกสารทางการเงนเปนประจ าทกวนแลว ตองมการสรปบญชเปนประจ าทกเดอน เรยกวา งบเดอน เชน งบรายงวน รายจายประจ าเดอนและงบก าไรขาดทน งบดล เปนตน และการสนสดของการจดท าบญชนน โดยก าหนดรอบบญชปละ 2 ครง โดยเรมตงแตวนเปดภาคเรยนและไปปดบญชเมอปดภาคเรยนนน ขอพงระวงและเอกสารส าคญในการจดท าบญช 6.1 เอกสารทางบญช ประกอบดวย - สมดบญชรบ – รบจาย - ทะเบยนหน - ทะเบยนสมาชก - ทะเบยนคมสนคา - บญชยอยสะสมยอดซอของสมาชก + สมดขายสดประจ าวน - สมดซอ – ขาย - ใบสมครสมาชก - ใบเสรจรบเงน 6.2 การแกไขขอผดพลาดในการบนทกบญช 6.3 การควบคมการจดเกบเอกสารหลกฐานทางบญช 6.4 การบนทกบญชใหเปนปจจบน 6.5 ตเกบเอกสารเงน

32

บนทกรายการในทะเบยนตางๆ เปนการบนทกรายละเอยดของแตละรายการทเกดขนโดยใชเอกสารประกอบการลงบญชเปนหลกฐานการบนทก สรปไดดงน

การก าหนดผรบผดชอบการจดท าเอกสารและการบนทกบญชรายการตางๆ

รายการ รายละเอยดการจดท า ผจดท า ผตรวจสอบ หมายเหต 1. การรบเงนคาหน - จดท าใบสมครเปนสมาชก ผสมคร กรรมการนกเรยน คาธรรมเนยมแรกเขา - รบคาหนและคาธรรมเนยม กรรมการนกเรยน คร แรกเขา - จดท าบตรประจ าตวสมาชก กรรมการนกเรยน กรรมการนกเรยน - บนทกบญชยอยสมาชกและหน กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 2. การลาออกและจายเงน - จดท าใบลาออก สมาชก กรรมการนกเรยน คาหนคนสมาชก - จายเงนคาหนคนใหแกสมาชก กรรมการนกเรยน กรรมการนกเรยน - บนทกบญชยอยสมาชกและหน กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 3. การจายเงนปนผลและเฉลยคน - บนทกบญชยอยการจายเงนปนผล กรรมการนกเรยน คร - จดท าใบเบกเงน กรรมการนกเรยน คร - จายเงนใหสมาชก กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 4. การจายคาใชจายด าเนน - ใบเบกเงน กรรมการนกเรยน คร งาน - จายเงน กรรมการนกเรยน คร - บนทกเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 5. การรบเงนบรจาค - จดท าใบเสรจรบเงน กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 6. การรบรายไดอนๆ - จดท าใบเสรจรบเงน กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 7. การจายเงนใหยม - จดท าใบเบกเงน กรรมการนกเรยน/คร คร

33

- จายเงนใหยม กรรมการนกเรยน/คร คร

- บนทกบญชยอยลกหนเงนยม กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 8. การรบช าระหนเงนใหยม - ตรวจสอบบญชยอยลกหนเงนให กรรมการนกเรยน คร ยมและค านวณดอกเบย (ถาม) - จดท าใบเสรจรบเงน กรรมการนกเรยน/คร คร - รบเงนสดช าระหน กรรมการนกเรยน/คร คร - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 9. การน าเงนฝากธนาคาร - จดท าใบน าฝากธนาคาร/สหกรณ กรรมการนกเรยน คร หรอสหกรณ - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 10. การถอนเงนจากธนาคาร - จดท าใบถอนเงนฝากธนาคาร/ กรรมการนกเรยน คร หรอสหกรณ สหกรณ - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร

11. ซอสนคาเปนเงนสด - น าใบเสรจรบเงน/หลกฐานจาก คร คร - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร - บนทกบญชคมสนคา กรรมการนกเรยน คร

12. ซอสนคาเปนเงนเชอ -น าใบสงของ/หลกฐานจากผขาย กรรมการนกเรยน คร มาก าหนดราคาขายตอหนวย และ กรรมการนกเรยน คร เกบเขาแฟมเจาหนคาสนคา เพอ กรรมการนกเรยน คร รอจายเงน - ช าระเงนแกเจาหน ซงจะตองได กรรมการนกเรยน คร รบใบเสรจรบเงนจากผขาย หาก ไมมใหจดท าใบเบกเงนเพอใช เปนหลกฐานการจายเงน

34

- บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร

- บนทกบญชคมสนคา กรรมการนกเรยน/คร คร

13. ซอสนคารบฝากขาย - จดท าใบรบฝากขายสนคาและ กรรมการนกเรยน คร บนทกราคาขาย น าไปเกบใส แฟมสนคารบฝากขาย - เมอผฝากขายมารบเงนคาสนคา กรรมการนกเรยน คร ใหบนทกการจายเงนในใบรบ ฝากขาย /2 บนทกบญชคมสนคา - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร 14. ขายสนคาเปนเงนสด - จดท าใบขายสดประจ าวน กรรมการนกเรยน คร - รวมเงนคาขายสนคาประจ าวน กรรมการนกเรยน คร แลวตรวจสอบกบจ านวนเงนสด ทไดรบจากการขายสนคาจะตอง ถกตองตรงกน - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร - บนทกบญชยอยสะสมยอดซอ ของสมาชก กรรมการนกเรยน คร 15. ขายสนคาเปนเงนเชอ - บนทกรายการขายสนคาในใบ กรรมการนกเรยน คร ขายเชอ และเกบใสแฟมขายเชอ - เมอไดรบช าระเงนคาสนคาให กรรมการนกเรยน คร บนทกการรบช าระในใบขายเชอ - จดท าใบเสรจรบเงน กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 16. การรบเงนฝาก - จดท าใบฝาก - ถอนเงน ผฝากเงน กรรมการนกเรยน ออมทรพย - บนทกบญชยอยเจาหนเงน กรรมการนกเรยน คร รบฝากออมทรพย - บนทกการรบฝากเงนในบตร กรรมการนกเรยน คร ประจ าตวสมาชก

35

- บนทกสมดเงนสดทางดานรบ กรรมการนกเรยน คร 17. การถอนเงนรบฝาก - จดท าใบฝาก - ถอนเงน ผถอนเงน กรรมการนกเรยน

ออมทรพย - บนทกบญชยอยเจาหนเงนรบ กรรมการนกเรยน คร ฝากออมทรพย - บนทกการถอนเงนในบตร กรรมการนกเรยน คร ประจ าตวสมาชก - บนทกสมดเงนสดทางดานจาย กรรมการนกเรยน คร

รายการ รายละเอยดการจดท า ผจดท า ผตรวจสอบ หมายเหต 18. การปดบญชเงนรบ - จดท าใบฝาก - ถอนเงน ผขอปดบญช กรรมการนกเรยน ฝากออมทรพย - บนทกบญชยอยเจาหนเงนรบ กรรมการนกเรยน คร ฝากออมทรพย - บนทกบตรประจ าตวสมาชก กรรมการนกเรยน คร - จดท าใบเบกเงน กรรมการนกเรยน คร - จายเงนใหผขอปดบญช กรรมการนกเรยน คร - บนทกสมดเงนสด กรรมการนกเรยน คร

36

ตวชวดการประกวดการบนทกบญชในสหกรณนกเรยน ควรมรายละเอยดอยางนอย ดงน

1. รปแบบบญช 1.1 เปนไปตามรปแบบของส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร 1.2 เอกสารประกอบการลงบญชถกตองครบถวน

2. การบนทกรายการบญช 2.1 มการบนทกรายการในสมดเงนสดถกตองเปนปจจบน 2.2 หากมการแกไขค าผด ไมมการใชน ายาลบค าผด (Liquid Paper) แตใชการขดฆาเซนชอก ากบ 2.3 มการบนทกรายการซอเชอในสมดบญช เปนปจจบน 2.4 มการบนทกรายการขายเชอในสมดบญช เปนปจจบน 2.5 มการจดท าทะเบยนสมาชกและการถอหน เปนปจจบน 2.6 มการจดท าทะเบยนคมสนคา เปนปจจบน 3. การตรวจสอบบญช 3.1 เงนสดคงเหลอในมอ ตรงกบเงนสดคงเหลอตามบญช 3.2 สนคาคงเหลอจรง ตรงกบยอดในทะเบยนคมสนคา