39
เทศบาลเม องลาพูน โครงการ“การอนุรักษ์เรอนพ้นถ่นเพ่อพัฒนาให้เป็นแหล่งเร ยนรู้ชุมชน” เร อนพ้นถ่นคุ้มเจ้าราชสัมพันธ์วงษ์ เร อนพ้นถ่นคุ้มเจ้ายอดเรอน

โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เทศบาลเมองล าพน

โครงการ“การอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน”

เรอนพนถนคมเจาราชสมพนธวงษ

เรอนพนถนคมเจายอดเรอน

Page 2: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 1

สารบญ

เรอง หนา

รายละเอยดโครงการ

- กรอบแนวคดในการด าเนนโครงการ 2

- โครงการ“การอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน” 3

Page 3: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 2

กรอบแนวคดในการด าเนนโครงการ (FRAMWORK)

การอนรกษเรอนพน

ถนเพอพฒนาใหเปน

แหลงเรยนรชมชน

พพธภณฑคม

เจายอดเรอน

โครงการ

อนรกษบาน

เกา

โครงการจดท า

ฐานขอมลบาน

เกา

แหลงเรยนร

เฮอนภม

ปญญา ตามว

ถพอเพยงโครงการ

เรยนรรอบ

เมองรเรองถน

เกด

แหลงเรยนร

วฒนธรรม

พนบาน สบสาน

ภมปญญาเมอง

หรภณชย

โครงการ

รถรางน า

เทยว

ล าพน

เมองบญ

หลวงแหง

ลานนา

เปดบานศลปน

ทศนศลปเมอง

ล าพน

พพธภณฑชมชนเมอง (คมเจาราชสมพนธวงษ)

โรงเรยนในสงกด

เทศบาล

- สนปายางหลวง

- ประตล

- สนปายางหนอม

ศลปนใน

ทองถน

เทศบาล/

ประชาชน

แผนและผงแมบทการอนรกษเมองเกาล าพน

Page 4: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 3

โครงการอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน

จ.ล าพน มประวตความเปนมายาวนาน เปนเมองเกาแกโบราณ มโบราณสถาน โบราณวตถ

สถาปตยกรรมทโดดเดนในบรเวณพนทใจกลางเมองล าพนทลอมรอบไปดวยคเมองและก าแพงเมอง

จะเปนการใชประโยชนทดนในเขตผงเมองรวม ทดนประเภทอนรกษ เพอสงเสรมเอกลกษณ

ศลปวฒนธรรมไทย (สน าตาลออน) ตามกฎหมายผงเมอง ซงเปนทตงสถานทส าคญหลายแหง เชน

ศาลากลางจงหวดล าพน วดพระธาตหรภญไชย คมเจาหลวง (เจาจกรค าขจรศกด เจาผครองนคร

ล าพน องคท 10) และคมเจาอกหลายหลง ตลอดจนบานเรอนของคหบด บานเรอนไทยลานนาโบราณ

ทควรคาแกการอนรกษไว เพอพฒนาใหเปนแหลงความรชมชน และสถานททองเทยวของเมองล าพน

เรอนพนถนถอเปนมรดกทางสถาปตยกรรมทแสดงถงรากเหงาทางภมทศนวฒนธรรม เรอนท

ถกสรางขนในชวงเวลา และในบรบททตางกน แสดงถงเรองราวทเกดขนในพนทแตละชวงเวลา เสมอน

สมดบนทกเรองราวจากอดตมาสปจจบน แสดงใหเหนถงภมปญญาผานทางงานสถาปตยกรรม การ

ออกแบบ ซงลวนมเหตผลและหลกการทค านงถงการใชสอยและความสบายของผอาศยผนวกเขากบ

ความเชอตางๆ ทผสมผสานกนอยางลงตวเรอนพนถนล าพนกมลกษณะเฉพาะตวของตนเอง เปนเรอน

ไมยกใตถนสง หลงคาทรงจวมนลา สวนยอดและมมตกแตงดวยสะระไนแฝงภมปญญาพนบานอน

ทรงคณคามเอกลกษณและมความสวยงามสวนใหญสรางขนมาจากการผสมผสานวฒนธรรมระหวาง

ของทองถนกบตะวนตก ซงเขามาท าการคาขายกบคนลานนาและไดทงอทธพลไวในรปแบบของอาคาร

บานเรอน ซงในปจจบน เหลออยเพยงไมกแหง อาคารสวนใหญมสภาพทรดโทรมตามกาลเวลา การ

ซอมบ ารงใชทนทรพยสง และไมสามารถหาชางและแหลงวตถดบทดแทนได นอกจากนนการ

เปลยนแปลงทางสงคม ท าใหวถชวตของคนเปลยน เรอนพนถนแบบเดมไมสามารถตอบสนองความ

เปนอยแบบใหมได ท าใหเจาของอาคารสวนใหญทเปนทายาทของเจาของเดม ตองการเปลยนแปลง

ไปส วถ ชวต ในปจจบนมากย งขนคณะผบรหารเทศบาลได เล งเหนคณคาความส าคญของ

สถาปตยกรรมและภมปญญาอนศลปนหรภณไชยพนถนเหลาน จงวางนโยบายในการอนรกษปองกน

การท าลายคณคาของอาคารเกา ใหคงอยเปนมรดกทางสถาปตยกรรมสบตอไป หนงในอาคารทควร

อนรกษกคอ อาคารคมเจาราชสมพนธวงษ (พทธวงศ ณ เชยงใหม) ตงอยบนถนนวงซาย อยดานหลง

พพธภณฑสถานแหงชาต หรภญไชย เปนอาคารเรอนไทยลานนา 2 ชน ขนาดกวาง 17.20 เมตร

ยาว 20.00 เมตร ชนลางกอดวยอฐถอปน ชนบนเปนเครองไม หลงคาทรงจวผสมปนหยา มงดวย

กระเบองดนขอ (กระเบองดนเผาพนเมอง)มลกษณะเดนคอบรเวณหนาจวและชายคาประดบดวย

“สรไน” (สะระไน) หรอบางคนกเรยกวา “เรอนสาระไน” สรางเมอป พ.ศ. 2455 ในสมยเจาจกรค า

ขจรศกด เจาผครองนครล าพน องคท 10 (พ.ศ. 2454 – 2486) ไดใชเปนเรอนทพกอาศยของเจา

Page 5: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 4

ราชสมพนธวงศ กบเจาหญง สองหลา และบตรธดา ตอมากลมพอคาชาวจนไดซอคมเจาราชสม

พนธวงษ เปดสอนภาษาจนชอ "โรงเรยนหวนเจง" (เจรญเทยงธรรม)แลวเปลยนชอเปนโรงเรยนมงคล

วทยา จนถง พ.ศ. 2529 โรงเรยนไดยายไปสถานทนจงถกปลอยใหทงรางไป จนกระทงมนกธรกจมา

เชาอาคารเปดเปนรานอาหารคมตนแกว สดทายสถานวทย อ.ส.ม.ท.ล าพนไดขอเชา และหมดสญญา

เชาลงเมอป พ.ศ. 2548เทศบาลจงไดขอเชาอาคารคมเจาราชสมพนธวงษ เพอจดตงเปนพพธภณฑ

พนบาน โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2549 และจดท าเปนโครงการบรหารจดการพพธภณฑชมชนเมองโดย

ไดด าเนนการมาจนถงปจจบน

โครงการบรหารจดการพพธภณฑชมชนเมอง (คมเจาราชสมพนธวงษ)

งบประมาณทตงไวจ านวน 250,000 บาท

อาคารคมเจาราชสมพนธวงษ เปนอาคารประวตศาสตรทมอายเกาแกมานาน สรางขนเมอป

พ.ศ. 2455 สมยรชกาลท 6ลกษณะของตวอาคารเปนเรอนสรไน ขนาดใหญ2 ชนถอเปนคมเจาท

ยงคงสภาพสมบรณเพยงไมกแหงทควรคาแกการอนรกษ เดมเปดเปนโรงเรยนสอนภาษาจน ตอมาปด

กจการลง ถกทงใหรกราง กระทงมนกธรกจขอเชาอาคารเปดเปนรานอาหารชอ “คมตนแกว” กอนจะ

ปดกจการไป และสถานวทย อ.ส.ม.ท ล าพน ไดขอเชาพนทเปนสถานทจดท ารายการสถานวทยจน

หมดสญญาลงเมอป พ.ศ. 2548 เทศบาลจงไดขอเชาอาคารคมเจาราชสมพนธวงษ เพอจดตงเปน

พพธภณฑพนบาน โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2549 และจดท าเปนโครงการบรหารจดการพพธภณฑ

ชมชนเมองเพอรวบรวมเรองราวชวประวต ภาพถาย สงของเครองใชตางๆ ของเจาผครองนครล าพนทง

10 องค มาจดแสดงใหผทสนใจไดเขามาศกษา และเทยวชมสถาปตยกรรมภายในคมหลวง และตอมา

Page 6: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 5

ในป 2555 เทศบาลไดใชงบประมาณของเทศบาลจ านวน 1,000,000 บาท ในการซอมแซมหลงคา

อาคารทช ารดผพง ใหมสภาพดดงเดม อนง พพธภณฑชมชนเมอง ไดมการจดแบงพนทภายในบรเวณ

ของคมเจาฯ ไวอยางชดเจนและนาสนใจ ดงน

1. อาคารคมเจาราชสมพนธ

หองท 1 เปนหองจดแสดงภาพถาย และประวตของคมเจาราชสมพนธวงษ นบตงแต

อดตครงสมยเจาราชสมพนธวงษไดน าพาครอบครว บรวาร จนถงการเปลยนแปลงของคมเจา

ราชฯ ทเปลยนเจาของเปนสมาคมจน โรงเรยนหวนเจง ตอมาเปลยนสถานะเปนโรงเรยนมงคล

วทยา จนกระทงกลายมาเปนพพธภณฑชมชนเมอง เทศบาลเมองล าพนในปจจบน

หองท 2 เปนหองจดแสดงภาพถาย และประวตล าพนในอดต พรอมทงแสดงแผนทตว

เมองล าพนในอดตป พ.ศ. 2442 และภาพถายสถานทตางๆ ในบรเวณเขตภายในก าแพงเมอง

ล าพนในอดต อาทเชน ตลาด สถานต ารวจ โรงเรยน เคาสนาม ก าแพงเมองเดม เปนตน

หองท 3 เปนหองจดแสดงภาพถาย วฒนธรรม ประเพณ และวถชวตของเมองล าพน

ในอดตทหาชมไดยาก อาทเชน ปอยหลวง กวยสลาก ประเพณรดน าด าหวบคคลทท าชอเสยง

ใหกบล าพนในอดตเปนตน

Page 7: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 6

2. โรงจอดรถ ปรบปรงเปน

อาคารรานคาเรอนแพเปนหองจดแสดงนทรรศการเผยแพรวฒนธรรมของทองถน

โดยให โรงเรยนในสงกดเทศบาลเมองล าพนมาจดแสดงนทรรศการเกยวกบงานประเพณ

พนถนตางๆประกอบดวย

- โรงเรยนเทศบาลประตลจดนทรรศการเกยวกบประเพณการแหสลากภต

- โรงเรยนเทศบาลสนปายางหนอม จดนทรรศการเกยวกบประเพณการแหครวทาน

- โรงเรยนเทศบาลสนปายางหลวงจดนทรรศการเกยวกบประเพณการแหด าหว

ประเพณสงกรานต ตนดอกตนผง หมากสมหมากเบง

อาคารพพธภณฑดบเพลงล าพน

เปนหองจดแสดงเกยวกบเครองมอเครองใชทใชในการดบเพลง และรถดบเพลงเกาท

ปลดระวางแลว

Page 8: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 7

รางวลทไดรบ

ไดรบรางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป 2551 จากสถาปนกสยาม

ในพระบรมราชปถมภ ประเภทอาคารสถาบนและอาคารสาธารณะ

โดยไดเปดใหนกทองเทยว นกเรยน นกศกษา ตลอดจนผทสนใจไดเขาเยยมชม และ

ศกษาหาความรมาตงแตป 2550 เปนตนมาจนถงปจจบน

จากการด าเนนงานทผานมาพพธภณฑชมชนเมองกลายเปนแหลงทองเทยวทส าคญ

ของจงหวดล าพน ทนกทองเทยวทมาจากจงหวดอนตองมาแวะเทยวชม (ตามตารางสถต

นกทองเทยว) ดงน

Page 9: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 8

ตารางท 1 จ านวนนกทองเทยวทเขาชมพพธภณฑชมชนเมอง

เดอน ปพ.ศ.

รวม(คน) 2551 2552 2553 2554 2555 2556

ตลาคม 114 63 613 546 762 1,046 3,144

พฤศจกายน 77 49 587 938 1,090 697 3,438

ธนวาคม 60 36 818 1,694 1,015 783 4,406

มกราคม 132 57 314 12,310 1,502 586 14,901

กมภาพนธ 82 43 342 1,954 993 799 4,213

มนาคม 49 49 1,201 1,373 987 927 4,586

เมษายน 27 83 198 992 884 567 2,751

พฤษภาคม 38 113 18 896 469 697 2,231

มถนายน 28 152 29 748 613 826 2,396

กรกฎาคม 37 160 510 945 9,569 497 11,718

สงหาคม 45 219 525 721 832 456 2,798

กนยายน 82 40 - 1,156 1,212 338 2,828

จ านวนรวม(คน) 771 1,064 5,155 24,273 19,928 8,219 59,410

-

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

จ ำนวน (คน) 771 1,064 5,155 24,273 19,928 8,219

จ านวนนกทองเทยวทเขาชมพพธภณฑ (คน)

Page 10: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 9

จากการด าเนนงานอนรกษอาคารเกาคมเจาราชสมพนธวงษ/อาคารพพธภณฑชมชนเมอง ซง

ประสบความส าเรจจดเปนนวตกรรมทจบตองได เทศบาลจงไดเปดเสนทางการทองเทยวตามรอย

วฒนธรรม และด าเนน“โครงการอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน” อยาง

ตอเนอง เพอเปนการกระตนจตส านกพรอมทง สรางความรวมมอในการดแลบ ารงรกษาใหอาคารเกา

และเรอนพนถนยงคงอยสบไป โดยไดมการด าเนนโครงการ/กจกรรมตางๆอนเปน โครงการยอย เพอ

ขยายกรอบการด าเนนงาน นวตกรรมโครงการอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน

ดงตอไปน

1. โครงการอนรกษสถาปตยกรรมทองถน (แหลงเรยนรชมชนคมเจายอดเรอน)

2. โครงการอนรกษบานเกา 3. โครงการจดท าฐานขอมลบานเกา 4. โครงการแหลงเรยนร “เฮอนภมปญญา ตามวถพอเพยง” (โรงเรยนเทศบาล

สนปายางหนอม

5. โครงการเรยนรรอบเมอง รเรองถนเกด (โรงเรยนเทศบาลประตล) 6. โครงการแหลงเรยนรวฒนธรรมพนบาน สบสานภมปญญาเมองหรภญชย (โรงเรยน

เทศบาลสนปายางหลวง)

7. โครงการรถรางน าเทยวล าพน เมองบญหลวงแหงลานนา

8. โครงการเปดบานศลปนทศนศลปเมองล าพน

การด าเนน กจกรรม/โครงการยอย สบเนองตามนวตกรรมทน าเสนอ

1. โครงการอนรกษสถาปตยกรรมทองถน (แหลงเรยนรชมชนคมเจายอดเรอน)

งบประมาณตงไวจ านวน 144,000 บาท เพอเปนคาบรหารจดการตางๆ

คมเจายอดเรอนนเจาจกรค าขจรศกด มอบทดน 530 ตารางวา พรอมสรางเรอน

สรไน เรอนหลวง หลองขาว (ยงขาว) ใหเจายอดเรอน สรางเสรจเรยบรอยเมอเดอนมถนายน พ.ศ.

2470 ปจจบนเรอนสรไนหลงเดมยงคงอย ตวอาคารเปนเรอนไมใตถนสง ฐานรากและเสาชนลางเปน

Page 11: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 10

คอนกรต ผนงไมตแนวนอน พนปดวยไมสก สดสวนเรอนจากพนถงเพดาน คอนขางสงแบบบานตะวนตก

มชองระบายอากาศใตเพดาน หลงคาทรงจวมะนลา เปนเรอนโบราณทมอาย 70 - 80 ป และมสภาพ

สมบรณทสดในจงหวดล าพนอาคารคมเจายอดเรอนไดรบรางวลล าพนงาม ประเภทอาคารอนรกษดเดน

จากกรรมาธการสถาปนก ลานนา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ ในป พ.ศ. 2546

ปจจบนเปนทพกอาศยของทายาท และทายาทประสงคทจะปรบปรงโดยยนดทจะ

มอบสงของและเครองใช เทศบาลจงเพอขอเชาคมเจายอดเรอนเพอด าเนนการจดท าเปนแหลงเรยนร

ชมชนของจงหวดเพอจดแสดงเปนแหลงเรยนรเชงประวตศาสตรและดาน สถาป ตยกรรม ให แก ผ ท

สนใจทเขามาเทยวชม และเรยนรเรองราวความเปนมาของสถาปตยกรรมเมอง โดยไดรบความรวมมอ

จากทายาทในการขอเชาอาคารและเขาด าเนนการเปนอยางด

ผลการขดคนทางโบราณคดในป พ.ศ. 2548 โดยส านกโบราณคดท 8 จงหวดเชยงใหม คม

เจายอดเรอนพบหลกฐานการท ากจกรรม 3 ชนวฒนธรรม คอ

Page 12: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 11

ชนวฒนธรรมท 1 เปนชนดนทพบหลกฐานการแรกอยอาศย มการขดพลกหนาดน ชนดนนม

ความลกประมาณ 1.5 - 2 เมตร จากผวดน โบราณวตถทพบคอกระดกมา หวงโลหะ เศษภาชนะดน

เผาลายกดจด ลายขดและเขยนดวยสแดง ในวฒนธรรมหรภญชย เครองถวยจากแหลงเตาเวยงกาหลง

เครองถวยสโขทยและกระเบองดนขอแบบพเศษเชนเดยวกบทพบ จากการขดคนทเวยงยอง

ชนวฒนธรรมท 2 ลกประมาณ 0.5 – 1.5 เมตร ชนดนนเปนชนอยอาศยตอเนองจาก

ระยะแรก โบราณวตถทพบคอ เศษภาชนะดนเผาในวฒนธรรมหรภญชย เครองถวยลานนา เครองถวย

จน เครองถวยสโขทย เครองเคลอบเขยวแบบมอญ ลกปดแกว กระดกวว ควาย หม กวาง สนข เสอ

และสตวกนเนอขนาดเลก

ชนวฒนธรรมท 3 เปนชนดนการอยอาศยในยคปจจบน

เรอนสรไนของ เจายอดเรอน ไดรบรางวลเรอนอนรกษดเดน ดงน

ครงแรกเมอเจายอดเรอนยงมชวตอย ไดรบรางวล “บานสะอาด เปนระเบยบ” จากเทศบาล

เมองล าพน

ครงทสอง เดอนเมษายน 2546 คมเจายอดเรอน ไดรบรางวลท 1 ประเภท “ บาน

โบราณอนรกษพทกษสงแวดลอม สงเสรมการทองเทยวจงหวดล าพน” จากเทศบาลเมองล าพน

ครงทสาม เดอนพฤศจกายน 2546 คมเจายอดเรอนไดรบรางวล “ล าพนงาม ประเภทอาคาร

อนรกษดเดน” หวขอเมองล าพนงาม โดยกรรมาธการสถาปนกลานนา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระ

บรมราชปถมภ

ครงทส คมเจายอดเรอนไดรบพระราชทานรางวลจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร รางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป 2554 ประเภท เคหสถานและบานเรอน

เอกชน จงหวดล าพน

Page 13: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 12

กลาวโดยสรปลกษณะบานอยอาศยของเจายอดเรอน เปนบานไมทสมบรณแบบ เพราะ

เปนเสาปนไมมเสรมเหลกกอดวยอฐและแบบเรยบ (อาบปนซเมนตขดมน) และเสรมแผนไม รองรบคาน

คทวางบนเสาและใชสลกการวางตง ไมใชเหลกและการปพนกท าอยางละเอยดและ ประณต การราดน า

ไมลงพนไมไมมทางลาดลงพนดน การตดตงเคราฝากเปนไมค ายนเสาและสลบบางเพยงบางสวน การ

ตดตงวงกบประตจะตองท าอยางด คอ ท ารองขางวงกบเพอใสไมฝาซงบวใบหยอนใสเขาไปทละแผนไม

มรองมร ส าหรบบานเจายอดเรอน เปนอาคารเกาแกทสดในเขตก าแพงเมองล าพน ทงสภาพแวดลอม

และทศทางเหนควรอนรกษไวใหอนชนรนหลงไดรบทราบและเรยนรตอไป

จากการด าเนนงานทผานมาโครงการอนรกษสถาปตยกรรมทองถน (แหลงเรยนรชมชนคมเจา

ยอดเรอน) เปนสถานททองเทยวทส าคญของจงหวดล าพนโดยมสถตของนกทองเทยวทเขาชม ดงน

Page 14: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 13

ตารางท 2จ านวนนกทองเทยวทเขาชมแหลงเรยนรชมชนคมเจายอดเรอน

เดอน ป 2555 ป 2556 จ านวนรวม(คน)

ตลาคม 250 231 481

พฤศจกายน 312 186 498

ธนวาคม 302 367 669

มกราคม 456 268 724

กมภาพนธ 376 167 543

มนาคม 128 256 384

เมษายน 163 163 326

พฤษภาคม 216 98 314

มถนายน 178 73 251

กรกฎาคม 361 108 469

สงหาคม 245 324 569

กนยายน 398 421 819

จ านวนรวม(คน) 3,385 2,662 6,047

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

ป 2555 ป 2556

จ ำนวน (คน) 3,385 2,662

Axis

Titl

e

จ านวน (คน)

Page 15: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 14

2. โครงการอนรกษบานเกา งบประมาณทตงไว 100,000 บาท

จากโครงการอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชนเทศบาลเมองล าพน ไดม

แนวทางการด าเนนงานในระยะตอมา โดยมงเนนการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทง

การพฒนาดานการทองเทยว สถานททองเทยวบรณะสถาปตยกรรมทองถนและโบราณสถาน เพอการ

พฒนาทยงยน

โดยในป พ.ศ. 2555 เทศบาลไดเรมด าเนนการจดท าทะเบยนเอกสารมรดกความทรงจ าแหง

โลกของประเทศไทย เนนการขนทะเบยนบานโบราณ/บานเกาทยงคงความเปนเอกลกษณของชาวล าพน

ในปจจบน เปนอนดบแรก เพอจดท าแผนการอนรกษ และขนทะเบยนเอกสารมรดกความทรงจ าแหงโลก

ของประเทศไทยตอไป และจากการส ารวจของเทศบาลพบวามบานเกาจ านวน 3 หลง คอ บานเลขท

115 , 117 และ 119 ตงอยถนนวงขวา ทอยในความครอบครองของการเคหะแหงชาต ซงก าลงจะ

ถกรอถอนเพอทจะกอสรางอาคารทพกอาศย เทศบาลเมองล าพนจงไดด าเนนการขอเชาบานเกา

จ านวน 3 หลงดงกลาวนจากการเคหะแหงชาต เพอน ามาบรณะเปนสถาปตยกรรมทองถนใหเกด

ประโยชนกบประชาชนในเขตเทศบาล ซงเมอการเคหะฯไดทราบถงวตถประสงคของเทศบาล กอยากม

สวนรวมในโครงการดงกลาว จงยนยอมใหเทศบาลเชาในอตราพเศษ เพอไปด าเนนการตาม

วตถประสงคทไดแจงไว ตอไป

กอนด าเนนการ ระหวางด าเนนการ

บานเลขท 115

บานเลขท 117

บานเลขท 119

Page 16: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 15

3. โครงการจดท าฐานขอมลบานเกา

สบเนองจากโครงการอนรกษบานเกา ทเทศบาลเนนการขนทะเบยนบานโบราณ/บานเกาทยงคง

ความเปนเอกลกษณของชาวล าพนคณะผบรหารจงไดมแนวนโยบายให งานแผนทภาษ กองคลง จดท า

ฐานขอมลสารสนเทศ รปแบบทอยอาศยและวถการอยอาศยโดยสรางระบบจดการขอมลทอยอาศยเปน

โปรแกรมประยกต และน าโปรแกรมสารสนเทศทางภมศาสตร( GIS ) มาจดท าฐานขอมลบานเกา ในเขต

ชมชนเมองขน

Page 17: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 16

จากขอมลทจดเกบได ในปจจบนเทศบาลมขอมลบานเกาในเขตเทศบาลทงสนจ านวน 62 หลง

จากฐานขอมลทมและภาพถายทเทศบาลไดบนทกไว คณะผบรหารไดมนโยบายใหน ามาจดท าเปน

วารสารปฏทน บนทกความทรงจ า....บานล าพน ซงเปนวารสารฉบบพเศษโดยไดจดท าขนเพอตอนรบ

ปใหม พ.ศ. 2555 การท าวารสารปฏทนเพอเปนการกระตนใหประชาชนหนมาสนใจ และสนบสนน

การอนรกษเรอนพนถน ล าพน ใหมากขน

Page 18: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 17

แผนในระยะตอไป เทศบาลมแนวคดจะด าเนนการจดสรางศนยการเรยนรเพอเปนสถานทจด

แสดงใหความรเกยวกบทอยอาศยและวถการอยอาศยของคนล าพน

จากการด าเนนงาน ในเรองของการอนรกษเรอนพนถน อาคารเกามาอยางตอเนอง คณะ

ผบรหาร มความตองการใหเผยแพร และสรางจตส านกความภาคภมใจในทองถน และแทรกความร

เกยวกบการด าเนนงานตามแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว แกเยาวชนทศกษาอย

ในโรงเรยนสงกดเทศบาล ตามโครงการยอย ดงตอไปน

4. โครงการแหลงเรยนร “เฮอนภมปญญา ตามวถพอเพยง”

(โรงเรยนเทศบาลสนปายางหนอม) งบประมาณ 20,000 บาท

จากนโยบายของผบรหารเทศบาล โรงเรยนเทศบาลสนปายางหนอม จงไดน าแนวคดการ

อนรกษศลปวฒนธรรมและศนยเรยนรชมชนมาประยกตกบแนวทางของเศรษฐกจพอเพยงมาจดท า

เปนนวตกรรม ภายใตชอโครงการแหลงเรยนร “เฮอนภมปญญา ตามวถพอเพยง” ขน เพอชวยแกไข

ปญหาและบรการประชาชนในพนท ใหสามารถดแลรกษาสงแวดลอมในชมชนทงทเปนสงแวดลอมทาง

Page 19: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 18

ธรรมชาตและทมนษยสรางขนใหเกดประโยชนสงสดโดยใชภมปญญาทองถนในชมชนทงหมด 17

ชมชน เขารวมเปนวทยากรในการใหความร ฝกทกษะปฏบตกจกรรม พฒนาประชาชนในพนทอยาง

เปนระบบทสมดลยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดานทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

และเทคโนโลย โดยไดรบงบประมาณจากเงนอดหนนทวไปดานการศกษาขององคกรปกครองสวน

ทองถน จ านวน 20,000 บาท ชวยสนบสนนในการจดกจกรรมเสรม “อยสอนหลาน สานสองวย”

ประกอบไปดวยกจกรรมทงหมด 10 กจกรรม ไดแก

1. กจกรรมการท าควกหมากพล

2. กจกรรมการตดตง

3. กจกรรมการท าโคมยเปง

4. กจกรรมการท าหมากสมหมากเบง

5. กจกรรมการท าดอกไมใสครวตาน

6. กจกรรมตนคาสลากภตร

7. กจกรรมการพบกลบดอกบว

8. กจกรรมการท ากรวยดอกไม ธป เทยน

9. กจกรรมการสานตวสตว เชน นก ตกแตน ปลา ฯลฯ

10. กจกรรมการประดษฐกระทงดวยเศษวสด และใบตอง

โดยมงเนนใหประชาชนในพนทไดปฏบตตน รตระหนก และเหนคณคาของแหลงเรยนรในชมชน

สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางตอเนองยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหเปน

แบบอยางแกองคกรและบคคลอนไดมาศกษาและน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาตอไปได

ใชวทยากรภมปญญาทองถนใหความรในกจกรรม “อยสอนหลาน สานสองวย” ดงน

1. กจกรรมการท าควกหมากพล

ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางสาวสมบรณ แดงเตจะ

2. กจกรรมการตดตง ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางวไล วงศสมบรณ

3. กจกรรมการท าโคมยเปง ชอภมปญญาทเปนวทยากร นายปรชา มารตน

Page 20: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 19

4. กจกรรมการท าหมากสมหมากเปง

ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางเพญศร สนธนญไชย

5. กจกรรมการท าดอกไมใสครวตาน

ชอภมปญญาทเปนวทยากร พระครศรวโรภาส

6. กจกรรมตนคาสลากภตร

ชอภมปญญาทเปนวทยากร พระครสงฆรกษสเทพ เขมเทโว

7. กจกรรมการพบกลบดอกบว

ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางสรอนงค ดพลบ

8. กจกรรมการท ากรวยดอกไม ธป เทยน

ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางค าปอ วงศสมบรณ

9. กจกรรมการสานตวสตว ชอภมปญญาทเปนวทยากร นายมานพ ธเลศลป

10. กจกรรมการประดษฐกระทงดวยเศษวสด และใบตอง

ชอภมปญญาทเปนวทยากร นางสาววนกล สมถวล

แหลงเรยนร “เฮอนภมปญญา ตามวถพอเพยง” เปนแหลงเรยนรทใชภมปญญาทองถนหรอ

ปราชญชาวบานมาเปนวทยากรน าเสนอกจกรรมตางๆ ซงเปนการอนรกษสบทอดวฒนธรรมทางภม

ปญญาหลากหลายกจกรรมในกจกรรมเสรม “อยสอนหลาน สานสองวย” รวมทง 10 กจกรรม จงท า

ใหองคกรอนๆ มาศกษาและน าไปใชเปนแนวทางการพฒนาอยางตอเนองทกป

รางวลทไดรบ

ในป 2556 มดงน

1. ไดรบรางวลชนะเลศการประกวดแหเทยนพรรษา จากหนวยงานสภา

วฒนธรรมจงหวดล าพน

2. รางวลชนะเลศการประกวดโคมลอย หนวยงานเทศบาลจงหวดล าพน

3. รางวลชมเชยการประดษฐกระทง หนวยงานเทศบาลเมองล าพน

Page 21: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 20

5. โครงการเรยนรรอบเมอง รเรองถนเกด (โรงเรยนเทศบาลประตล)

จากการทเมองล าพนเปนเมองเลก ๆ มองคประกอบของการทองเทยวครบทง 3 ประเภท คอ

สงดงดดใจทางการทองเทยว สงอ านวยความสะดวก การบรการ และการเขาถงแหลงทองเทยว

ผลจากการวจยพบวาเมองล าพนมจดแขงในดานของการเปนเมองเกาแกและ มอารยธรรมทสบทอดกน

มานานมากกวา 1,300 ป มแหลงเรยนรและแหลงทองเทยว ทงทางธรรมชาต และทมนษยสรางขน

โดยเฉพาะทางดานประวตศาสตรโบราณวตถ โบราณคด อาคารบานเรอนทมคณคาทางศลปะและ

สถาปตยกรรม คนในทองถนมหลายชนชาต ภมปญญาทองถน ท าใหมศลปวฒนธรรมทแตกตาง ม

ภมอากาศท เอออ านวย ตอการทองเทยวไดตลอดทงป อยางไรกด เมองล าพน ยงขาดการ

ประชาสมพนธแหลงทองเทยวทส าคญ และการสรางแรงจงใจในการเรยนรเกยวกบประว ตศาสตร

ศลปวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนทมคณคาของตน

ดงนนทางโรงเรยนเทศบาลประตลจงไดจดท าโครงการเรยนรรอบเมองรเรองถนเกด เพอเปนการ

จดกจกรรมสงเสรมการเรยนรเกยวกบประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมประเพณ ภมปญญาทองถนของ

เมองล าพน โดยก าหนดใหพพธภณฑชมชนเมอง เปนหนงในแหลงเรยนรดานประวตศาสตร และ

สถาปตยกรรม ดวย และยงเปนการสรางโอกาสและฝกฝนมคคเทศกนอย และเพอใหนกเรยนและชมชนม

ความภาคภมใจในถนเกดของตน สามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวนอยางยงยน

ก าหนดแหลงเรยนรรอบเมอง ไวดงน

1. วดพระธาตหรภญชย

2. วดจามเทว

Page 22: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 21

3. อนสาวรยพระนางจามเทว

4. วดพระคงฤาษ

5. วดสนปายางหลวง

6. กชาง – กมาล าพน

7. พพธภณฑชมชนเมอง

Page 24: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 23

13. ล าพนผาไหมไทย

14. ภมปญญาของด 17 ชมชนเทศบาลเมองล าพน

1. ชมชนไกแกว กาละแมโบราณ

2. ชมชนชางฆอง ขนมทองมวน

3. ชมชนสนปายางหลวง ศกษาประวต , ประดษฐสงวสดและ

ท าอาหาร

4. ชมชนหนองเสง ของทระลกจากไม

5. ชมชนบานทา-ทานาง เลาประวตของเจาแมจามเทวเสดจลงเรอ

6. ชมชนทาขาม-บานฮอม น าพรกตาแดง

7. ชมชนประตล ศกษากรพระเลยง พระลอ

8. ชมชนสนดอนรอม ธปหอมสนดอนรอม , กาละแมล าไย , ขนม

เทยน

9. ชมชนพระคงฤาษ น าพรกตาแดง

10.ชมชนสวนดอก จนสม

11.ชมชนสนปายางหนอมเสยนหมาก

12.ชมชนหนาสถานรถไฟ ผลไมแชอมตามฤดกาล ,ท าหมวก

13.ชมชนจามเทว ไอศกรมล าไย , ลกประคบ

14.ชมชนบานหลวย จกสาน

15.ชมชนมหาวน พระรอด

16.ชมชนชยมงคล ศกษาความเชอพธกรรม

17.ชมชนศรบญเรอง ท ากระเปา

จากการด าเนนงานทผานมาไดมการประเมนผลความพงพอใจของโครงการเรยนรรอบเมอง ร

เรองถนเกด จากผปกครอง ชมชน และนกเรยน ซงผลการประเมนทไดจากทกกลมตอบวามความพง

พอใจในระดบดมาก

Page 25: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 24

6. โครงการแหลงเรยนรวฒนธรรมพนบาน สบสานภมปญญาเมองหรภญชย (โรงเรยนเทศบาล

สนปายางหลวง)

เนองดวย ประเพณ และวฒนธรรมทองถนเปนสงทเกดจากภมปญญาของบรรพบรษท าให

ความเจรญงอกงามของทองถนนน จงหวดล าพนมชอเดมวา “นครหรภญชย” ซงมอายมากกวา

๓๐๐ ปมาแลว สรางเมอ พ.ศ.๑๒๐๐ โดยฤาษวาสเทพไดเกณฑพวกเมงคบตร มปฐมกษตรยคอพระ

นางจามเทวท าใหจงหวดล าพนเปนแหลงรวมประเพณ และวฒนธรรมทองถนของภาคเหนอ หรอ

วฒนธรรมลานนามากมาย ดงค าขวญประจ าจงหวดทกลาววา “ พระธาตเดน พระรอดคลง ล าไยดง

กระเทยมด ประเพณงาม จามเทว ศรหรภญชย”

ดงนนเพอเปนการอนรกษประเพณ และวฒนธรรมลานนาทางโรงเรยนเทศบาลสนปายาง

หลวงจงไดคดรเรมจดท าโครงการแหลงเรยนรวฒนธรรมพนบาน สบสานภมปญญาเมองหรภญชยใน

การพฒนาทองถนซงไดรบการสนบสนนจากองคกรปกครองทองถน เพอใหโรงเรยนเปนศนยกลาง

การศกษา และเผยแพร ประเพณ วฒนธรรมพนบานตางๆ จงไดจดแหลงเรยนร จ านวน 4 แหลง

เรยนร ดงน

แหลงเรยนรท 1 ศนยศกษาศลปวฒนธรรมพนบานหรภชย

แหลงเรยนรท 2 หอจดหมายเหตเทศบาลเมองล าพน

แหลงเรยนรท 3 หอสมดแหงชาตหรภญชย

แหลงเรยนรท 4 หองเรยน School Online

Page 26: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 25

ประโยชนทไดรบจากโครงการ

1. สรางสงคมแหงการเรยนร สงคมแหงความร สรางวถการเรยนร และแหลงเรยนรทเขมแขง

ยงยน

2. ประสานและสงเสรมใหชมชน ผปกครอง มสวนรวมในการบรหารการศกษา และพฒนา

โรงเรยนอยางตอเนอง

3. จดแหลงเรยนรในโรงเรยน อยางหลากหลาย และสอดคลองกบความตองการของทองถน ม

สอ วสดอปกรณ เทคโนโลย และระบบขอมลสารสนเทศ ททนสมย เพอการเรยนร

4. พฒนาทกษะชวต

5. สบสาน วฒนธรรม ประเพณ ศลปะพนบานและเอกลกษณของทองถน รวมทงรอฟน

บรรยากาศของลานนาสสากล

รางวลทไดรบ

ระดบจงหวด

รางวล ผลงานนวตกรรมระดบเขตพนทการศกษา หนวยงาน ส านกเลขาครสภา พ.ศ.2555

ระดบประเทศ

รางวล เหรยญทอง หนงโรงเรยน หนงนวตกรรมหนวยงาน ส านกเลขาครสภาพ.ศ.2555

นอกจากการทเทศบาลไดขยายผลของนวตกรรมไปสโรงเรยนในสงกดเทศบาลโดยทางโรงเรยน

ไดรบนโยบายของผบรหารเทศบาลไปด าเนนการจนประสบความส าเรจ ไดรางวลอยางตอเนองแลว

เปาหมายของคณะผบรหาร ในล าดบตอไปคอขยายองคความรไปสชมชนจงไดมการด าเนนโครงการยอย

ท 7 ขน ไดแก

Page 27: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 26

7. โครงการรถรางน าเทยวล าพน เมองบญหลวงแหงลานนา

จากนโยบายของคณะผบรหารทมองวา เมองล าพน เปนเมอง เลก สงบ เงยบและงดงาม ม

ประวตศาสตรและวฒนธรรมแหงลานนาทมอายยาวนานกวา 1,400 ป และถกขนานนามวาเปนเมอง

บญหลวงแหงลานนาทมนกทองเทยวแวะเวยนกนมาเยยมเยอนอยางไมขาดสายและตามทจงหวด

ล าพนไดก าหนดยทธศาสตรดานพฒนาการทองเทยวของเมองล าพน ดงนน เพอด าเนนการให

สอดคลองกบยทธศาสตรจงหวด อกทงเทศบาลไดรบโอนรถน าเทยวมาจากส านกงานการทองเทยว

และกฬาจงหวดล าพน เมอ 26 ตลาคม 2553 เทศบาลจงไดด าเนนการจดบรการนกทองเทยวดวย

รถรางประยกตจ านวน 2 คน ส าหรบพานกทองเทยวเยยมชมสถานทส าคญและนาสนใจของเมอง

ล าพน โดยก าหนดใหพพธภณฑชมชนเมอง และ แหลงเรยนรชมชนคมเจายอดเรอน เปนหนงในสถานท

ทรถรางภายจะน าไปเยยมชมดวย ภายใตชอโครงการ “รถรางน าเทยวล าพน เมองบญหลวงแหง

ลานนา” บรการทกวนๆละ 2 รอบ เชา – บาย ซงไดจดรถบรการรอรบนกทองเทยวไวทบรเวณ

ดานหนาวดพระธาตหรภญชย โดยหวงวาจะชวยฟนท าใหการทองเทยวของล าพนคกคกมากขน

Page 28: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 27

จดท 1 วดพระธาตหรภญชยวรมหาวหาร เปนหลกเมองของนครล าพน เปนพระธาต 1 ใน

8 ของจอมเจดยแหงสยาม และเปนพระธาต ประจ าประกา สรางขนในรชสมยของพญาอาทตยราช

ยคหรภญไชย ราว 1,000 ปทผานมา พระธาตหรภญชยจดเปนพระธาตทเกาแกทสดในภาคเหนอ

ภายในวดมโบราณสถานส าคญ คอสวรรณเจดย หรอ ปทมวดเจดย หอระฆง หอไตร วหารพระเจา

ทนใจ วหารพระละโว วหารพระสงจาย อโบสถพระเจาทองทพย หอกงสดาล วหารพระนอน วหาร

พระแดง และพพธภณฑประจ าวด

จดท 2 ศาลเจาพอเตโค

จดท 3 อนสาวรยพระนางจามเทว ปฐมกษตรยแหงนครหรภญชย กอตงขนเมอป พ.ศ.

2525 รปปนของพระนางทรงแสดงสนทรยภาพ ของสตรฟนเมองทใบหนาละมายชาวรามญ พระหตถ

ขวาท าทาผายมอ แผเมตตาบารมใหแกอาณาประชาราษฎร พระหตถซายถอ คฑาวธ ซงสะทอนความ

เปนนกรบผเกรยงไกร สรระมความงดงามสมสวน เปนประตมากรรมขนาดใหญกวาคนจรง หลอดวย

ส ารด ฉากหลงของอนสาวรยเปนซมโคประแบบทวารวด และละโว

Page 29: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 28

จดท 4 พพธภณฑชมชนเมอง

อาคารคมเจาราชสมพนธวงษ เปนอาคารประวตศาสตรทมอายเกาแกมานาน สรางขนเมอป

พ.ศ. 2455 สมยรชกาลท 6ลกษณะของตวอาคารเปนเรอนสรไน ขนาดใหญ2 ชนถอเปนคมเจาท

ยงคงสภาพสมบรณเพยงไมกแหงทควรคาแกการอนรกษ เดมเปดเปนโรงเรยนสอนภาษาจน ตอมาปด

กจการลง ถกทงใหรกราง กระทงมนกธรกจขอเชาอาคารเปดเปนรานอาหารชอ “คมตนแกว” กอนจะ

ปดกจการไป และสถานวทย อ.ส.ม.ท ล าพน ไดขอเชาพนทเปนสถานทจดท ารายการสถานวทยจน

หมดสญญาลงเมอป พ.ศ. 2548 เทศบาลจงไดขอเชาอาคารคมเจาราชสมพนธวงษ เพอจดตงเปน

พพธภณฑพนบาน โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2549

จดท 5วดจามเทว (กกฏหรอสวรรณจงโกฎ) ภายในเจดยบรรจอฐของพระนางจามเทว โดย

พระเจามหนตยศ โอรสของพระนางสรางขนเปนสถปทรงเหลยมซอนขน 5 ชน มพระพทธรป 60

พระองคภายในซมและอกองคหนงเปนเจดยทรงแปดเหลยม เรยกวา "รตนเจดย"

จดท 6วดมหาวน เปนตนก าเนดพระรอดล าพน 1 ในพระเครองชดเบญจภาค (พระสมเดจ

วดระฆง พระรอดมหาวน พระนางพญา พระผงสพรรณ และพระซมกอ) เปนพระพมพทถกจดใหอย

สงสดของพระสกลล าพน คนพบทกรวดมหาวน

จดท 7วดพระคงฤาษ เปนวดตนก าเนดพระพมพรนพระคงอนลอลน เปนแหลงซมพระฤาษ

ทง 5 ตนผรวมสถาปนานครหรภญชย

จดท 8กชาง-กมา เปนโบราณสถานส าคญอกแหงหนงทชาวล าพนใหความเคารพนบถอ

จนปจจบนตงเปนศาลเจาพอชาง เพราะเชอวาเปนกหรอสสานทสรางขนเพอบรรจซากของพระยาชาง

คบารมของเจามหนตยศและอนนตยศ พระโอรสฝาแฝดของพระนางจามเทว สวนกมาเปนมาศกของ

พระนางจามเทว เปนสญลกษณของรตนะทงเจดประการทแสดงถงความเปนจกรพรรดนของพระนาง

จามเทว

Page 30: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 29

จดท 9วดสนปายางหลวง เดมชอวดมาลการาม หรอ วดปายางทราย เปนเขตของโบสถ

พราหมณ เคยพบประตมากรรมฮนด เชน พระอมาอลงการ ภายในประดษฐานพระโขงเขยว และ

พพธภณฑพระเครองนบรอยรน

จากการด าเนนงานทผานมาโครงการรถรางน าเทยวล าพน เมองบญหลวงแหงลานนาไดรบความ

นยมจากนกทองเทยวทมาเยอนล าพน โดยมสถตของนกทองเทยวทใชบรการ ดงน

Page 31: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 30

สถตจ านวนนกทองเทยวและรายรบ รถน าเทยวในเขตเมองเทศบาลเมองล าพน

เดอน มกราคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 23 460

ผใหญ 450 20,250

ชาวตางชาต 7 700

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 50 1,200

ผใหญ (แบบเหมาคน) 350 14,000

รวมทงสน

880 36,610

เดอน กมภาพนธ 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 13 260

ผใหญ 300 15,000

ชาวตางชาต 20 2,000

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 250 6,000

ผใหญ (แบบเหมาคน) 350 14,000

รวมทงสน 933 37,260

Page 32: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 31

เดอน มนาคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 32 640

ผใหญ 340 17,000

ชาวตางชาต 7 700

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 325 7,800

ผใหญ (แบบเหมาคน) 200 8,000

รวมทงสน 904 34,140

เดอน เมษายน 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 42 840

ผใหญ 387 19,350

ชาวตางชาต 3 300

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) - -

ผใหญ (แบบเหมาคน) 125 5,000

รวมทงสน 557 25,490

เดอน พฤษภาคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 42 840

ผใหญ 344 17,200

ชาวตางชาต 2 200

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 100 2,400

ผใหญ (แบบเหมาคน) 200 8,000

รวมทงสน 688 28,640

Page 33: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 32

เดอน มถนายน 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 23 460

ผใหญ 240 12,000

ชาวตางชาต 6 600

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 150 3,600

ผใหญ (แบบเหมาคน) 400 16,000

รวมทงสน 819 32,660

เดอน กรกฎาคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 29 580

ผใหญ 325 16,250

ชาวตางชาต 10 1,000

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 50 1,200

ผใหญ (แบบเหมาคน) 75 3,000

รวมทงสน 489 22,030

เดอน สงหาคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 16 320

ผใหญ 215 10,750

ชาวตางชาต 19 1,900

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 275 6,600

ผใหญ (แบบเหมาคน) 400 16,000

รวมทงสน 925 35,570

Page 34: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 33

เดอน กนยายน 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 14 280

ผใหญ 267 13,350

ชาวตางชาต 7 700

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 575 13,800

ผใหญ (แบบเหมาคน) 225 9,000

รวมทงสน 1,088 37,130

เดอนตลาคม 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 50 1,000

ผใหญ 448 22,400

ชาวตางชาต 9 900

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 325 7,800

ผใหญ (แบบเหมาคน) 125 4,500

รวมทงสน 957 36,600

เดอนพฤศจกายน 2556

นกทองเทยวแตละประเภท จ านวนนกทองเทยว จ านวนรายรบ

เดก 9 180

ผใหญ 270 13,500

ชาวตางชาต 3 300

เดกนกเรยน (แบบเหมาคน) 75 1,800

ผใหญ (แบบเหมาคน) 350 14,000

รวมทงสน 707 29,780

Page 35: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 34

8. โครงการเปดบานศลปนทศนศลปเมองล าพน

ล าพน เปนเมองทมประวตศาสตรยาวนาน สบเนองมาจนถงปจจบนซงกาวเขาสศตวรรษท 14

ล าพนเปนเมองทมความเจรญทางศลปวฒนธรรม ซงจะเหนไดจากผลงานของศลปนคนล าพน ซงบคคล

เหลานเปนบคคลทเปนทงผสบทอดและถายทอดศลปะแกอนชนรนหลง ผลงานททรงคณคาไดรบการ

ถายทอดและน าเสนอนน ลวนเปนมรดกทางวฒนธรรมของทองถนและประเทศชาตแทบทงสน ไมวา

ผลงานทน าเสนอนนจะออกมาในรปแบบสาขาใดยอมนายกยองและเปนก าลงใจแกผสรางสรรคผลงาน

อยางยง

เทศบาลเมองล าพน เลงเหนคณคาและความส าคญของความเปนศลปนล าพน จงไดจดท า

โครงการเปดบานศลปนทศนศลปเมองล าพนขน ณ อาคารดานหนาวดพระธาตหรภญชย เพอเปนการ

สรางคณคาและเชดชเกยรตศลปนเมองล าพน เปนแหลงรวบรวมและศกษาคนควาขอมล จดแสดงและ

รวบรวมผลงาน และเผยแพรผลงานของศลปน และครภมปญญาทไดสรางสรรคผลงานอนทรงคณคาแก

จงหวดล าพนและประเทศ สงเสรมใหอนชนรนหลงรจก จดจ า และรวมรกษาไวซงศลปวฒนธรรมของคน

เมองล าพน ตอไป ซงอาคาร เฮอนศลปนทใชเปนทจดแสดงผลงานของศลปน ชาวล าพน นน อาศย

รปแบบสถาปตยกรรม แบบเรอนสรไน มาจากอาคารพพธภณฑชมชนเมอง และคมเจายอดเรอน

กจกรรมทด าเนนการในระยะทผานมา

เฮอนศลปนหรภญชย ตงอยหนาวดพระธาตหรภญชยวรมหาวหาร ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง

ล าพน เยองสะพานขวมง เปนจดทนกทองเทยวผมาเยอนเมองล าพนจะมโอกาสไดรบชมผลงานท

นาชนชมไปพรอมๆ กบคนล าพนทกคน โดยเทศบาลวางแนวการด าเนนงานทจะหมนเวยนสบเปลยนการ

น าเสนอผลงานของศลปนทก 3 เดอน

Page 36: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 35

ครงท 1 เปนผลงานภาพวาดทมความสดชนสดใส ดวยสสนของดอกไมของอาจารยจรญ

บญสวน จดแสดงตงแตเดอนพฤศจกายน 2555 – มกราคม 2556

ครงท 2 เปนผลงานภาพวาด ในรปแบบการตนแอนเมชน ของอาจารยจารพงษ ณ ล าพน จด

แสดงตงแต เดอนกมภาพนธ – พฤษภาคม 2556

ครงท 3 ผลงานแกะสลกไมรปเหมอนพระเถระชนผใหญ ครบาชอดงของเมองล าพน ของ

อาจารยสมพล หลาสกล จดแสดงตงแต เดอนมถนายน – สงหาคม 2556

Page 37: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 36

ครงท 4 เปนการจดแสดงภาพจ าลองจตรกรรมฝาผนงวดสะปงนอย ภายใตชองาน เสนส

วถยอง ของอาจารยประสทธ ศลปเดชากล

โดยเรมจดแสดงตงแตเดอน กนยายน 2556 มาจนถงปลายเดอนมกราคม 2557 โดยไดจด

แสดงภาพลายเสนเพอรวมตอนรบงานบญสลากภต และสลากยอม หนงเดยวในโลกทล าพนอกดวย

ครงท 5 เปนการจดแสดงภาพวาดสน า ภายใตชองานดอกไมบานทเฮอนศลปนหรภณชย ของ

อาจารยชาตชาย ปนมงคล

ความยงยนของโครงการ

เทศบาลไดด าเนนโครงการอนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน และ

โครงการยอยต างๆ เหลาน มาอย างตอ เน อง ซ งในปพ .ศ . 2550 ส านกนโยบายและแผน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในฐานะส านกงานเลขานการคณะกรรมการอนรกษและพฒนา

กรงรตนโกสนทรและเมองเกา ไดด าเนนการศกษาจดท าแผนแมบทและผงแมบทการอนรกษและ

พฒนาบรเวณเมองเกาล าพน ซงคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบแผนและผงแมบทดงกลาว เมอวนท 8

มนาคม 2554 และจงหวดล าพนไดออกประกาศขอบเขตพนทเมองเกาล าพน เมอวนท 11 เมษายน

2554โดยสาระส าคญและผงแมบทเมองเกาล าพน เนนพฒนา 3 ดาน คอ

- ดานพฒนากลไกและกระบวนการบรหารจดการเมองเกาแบบบรณาการ

- ดานการฟนฟ ดแล รวมถงการรกษาแหลงมรดกทางวฒนธรรมและภมทศนเมองเกา

ล าพน

- ดานสงเสรมกระบวนการเรยนรและเสรมสรางความเขาใจถงประโยชนของเมองเกาและ

รกษาเมองเกาใหเปนแหลงเรยนรอยางยงยน

Page 38: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 37

จากประกาศเขตเมองเกา ซงพนทหลกสวนมากอยในเขตพนทของเทศบาลเมองล าพน

จงหวดจงใหเทศบาลแตงตงคณะท างานโดยมปลดเทศบาลเปนเลขานการคณะท างานเพอวางแผนใน

การด าเนนการผลกดนโครงการทสอดคลองกบแผนพฒนาเมองเกาไมวาจะเปนการตอยอดโครงการ

อนรกษเรอนพนถนเพอพฒนาใหเปนแหลงเรยนรชมชน การออกเทศบญญตควบคมอาคารในเขต

เมองเกา โดยมการก าหนดรปแบบแบบอาคาร อปกรณตกแตง ในเขตเมองเกา โครงการปรบปรง

บรณะก าแพงเมองเกา โครงการบนทกความทรงจ าเมองล าพน อกทงท าความรวมมอกบการไฟฟา

สวนภมภาคและผประกอบการสอสารโทรคมนาคมในการด าเนนโครงการสาธารณปโภคใตดนเพอการ

ทองเทยวในเขตเมองอนรกษ เพอผลกดนเขาสแผนพฒนาจงหวดล าพนอยางตอเนอง ขณะเดยวกนกม

แนวคดทจะสรางพพธภณฑเสมอนจรงเพอเผยแพรความรของพพธภณฑชมชนเมองล าพน คมเจายอด

เรอนและโบราณสถานทส าคญของล าพนดวย โดยคาดวาโครงการตางๆเหลานจะกระตนเศรษฐกจ

ทองถนและสามารถดงดดนกทองเทยวมาล าพนไดมากขนตอไป

**************************

Page 39: โครงการ“การอนุรักษ์เรือนพื้น ......เทศบาลเม องล าพ น หน า 5 ในป 2555 เทศบาลได

เ ท ศ บ า ล เ ม อ ง ล า พ น หนา 38

LAMPHUN MUNICIPALITY