การตงครรภในวยรนสถานการณและนโยบาย

นพ. บญฤทธ สขรตนส านกอนามยการเจรญพนธ, กรมอนามย

แหลงขอมล: สถตสาธารณสข

แหลงขอมล: สถตสาธารณสข

แหลงขอมล: Teenage pregnancy surveillance 2559-2561ส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย

แหลงขอมล: Teenage pregnancy surveillance 2561ส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย

15-19 years15-19 years

• เพศวถศกษา• ทกษะชวต• รคณคาในตวเอง• ใหเกยรตสตร

Delay Sex

• บรการใหค าปรกษา• บรการดานวางแผนครอบครว

และการคมก าเนด

• บรการสขภาพทเปนมตรส าหรบวยรน

Safe Sex • การใหค าปรกษาทางเลอกส าหรบวยรนทตงครรภโดยไมตงใจ

• การเขาถงบรการยตการตงครรภทปลอดภย• การดแลในชวงฝากครรภและชวงคลอด• ความชวยเหลอดานสวสดการสงคม

• การคมก าเนดเพอปองกนการตงครรภซ า

การใหการดแลชวยเหลอ

วยรนทตงครรภ

การด าเนนการทผานมาในอดต...

► ขาดการใหความส าคญในระดบนโยบาย

► ไมมการก าหนดเปาหมายรวมระหวางกระทรวง

► หนวยงานตางคนตางท า

► ขาดแนวทางการตดตามประเมนผลทชดเจนและตอเนอง

“ขาดกลไกในการก าหนดเปาหมาย ยทธศาสตร และแนวทางในการท างานรวมกน ระหวางแตละกระทรวง

ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม”

แผนภมโครงสรางการด าเนนการ

คณะกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

คณะอนกรรมการพฒนากฎหมาย กฎกระทรวง ระเบยบ

และแนวทางปฏบต

คณะอนกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรการปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

คณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

ระดบจงหวดและกรงเทพมหานคร

คณะอนกรรมการอสระ

กลไกการบงคบใช

► ใหความส าคญในระดบนโยบาย

► คณะกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน► ก าหนดเปาหมายระดบชาต► ยทธศาสตรชาต และแผนปฏบตการ► การออก กฎหมาย ระเบยบ แนวทางปฏบต เพอเออในการท างาน

►คณะกรรมการฯ ตองรายงานผลการด าเนนงานตอคณะรฐมนตรทกป

“สงผลใหการปองกนและแกไขปญหามความยงยน”

YFHS(ฉบบบรณาการ)

YFHS ITo be

number one

Friend corner

การขบเคลอนมาตรฐาน YFHS ในประเทศไทย

พ.ศ. 2542 กรมอนามยมนโยบายสงเสรม

และสนบสนนใหจงหวดด าเนนการจดบรการสขภาพและอนามยการเจรญพนธส าหรบวยรน ภายใตชอ “มมเพอนใจวยรน” (Friend Corner)

พ.ศ. 2547 กระทรวงสาธารณสขม

นโยบายเชอมโยง “มมเพอนใจวยรน” (Friend Corner) เขากบ To Be Number One และมอบใหกรมสขภาพจต ด าเนนการ

พ.ศ. 2549-2552 กรมอนามย

ด าเนนงานวจยและจดกจกรรมเพอพฒนา “มาตรฐานบรการสขภาพทเปนมตรส าหรบวยรนและเยาวชน และแบบประเมนตนเอง”

พ.ศ. 2557 กรมอนามยรวมกบกรม

สขภาพจตและกรมควบคมโรค ด าเนนการพฒนา “มาตรฐานบรการสขภาพทเปนมตรส าหรบวยรนและเยาวชน (ฉบบบรณาการ) และแบบประเมนตนเอง”

การขบเคลอนมาตรฐาน YFHS ในประเทศไทย

►เปาหมายในการด าเนนการ

►การเปลยนผานสมาตรฐานฉบบบรณาการ

►รปแบบการประเมนซ า (Reaccredit)

►ผลการด าเนนงานทเปนรปธรรม

►WHO Global Standards for Quality Health-Care services for Adolescents

►พรบ. การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.๒๕๕๙

Vol 1 Standard and criteria

Vol 2 Implementation guide

Vol 3 Measurement survey

Vol 4 Scoring sheet

Implementation plan► ดานนโยบาย

► พรบ.การปองกนและแกไขปญหาตงครรภในวยรน พ.ศ.๒๕๕๙

► กฎกระทรวงก าหนดประเภทของสถานบรการและการด าเนนการของสถานบรการ ฯ พ.ศ.๒๕๖๒

► การด าเนนงานของคณะกรรมการระดบจงหวด ภายใต พรบ.

► ตวชวดในการตรวจราชการกรมอนามย (และกระทรวงสาธารณสข)

► งบประมาณในการด าเนนงาน► งบประมาณจากโรงพยาบาล

► การสนบสนนจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

กฎกระทรวงก าหนดประเภทของสถานบรการและการด าเนนการของสถานบรการ

► หมวด ๑ การใหขอมลขาวสารและความร

► หมวด ๒ การใหค าปรกษา

► หมวด ๓ การใหบรการอนามยการเจรญพนธ► ขอ ๑๐ บรการอนามยการเจรญพนธทไดมาตรฐาน

► ขอ ๑๑ บรการเพมเตมจากบรการมาตรฐาน

► ขอ ๑๒ การบรการอนามยการเจรญพนธ ใหเปนไปตามสทธในการตดสนใจดวยตนเองของวยรน

► ขอ ๑๓ สถานบรการตองรกษาความลบของผรบบรการซงเปนวยรน

ประกาศคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตขอบเขตบรการสรางเสรมสขภาพปองกนโรค (ฉบบท ๑๐) ฉบบปรบปรง► เดกโตและเยาวชน อาย ๖-๒๔ ป

►ล าดบท ๖ บรการอนามยการเจรญพนธ

►๖.๑ บรการคลนกวยรน► บรการใหค าปรกษา

► การประเมนสขภาพกาย/สขภาพจต

► การคมก าเนดดวย หวงคมก าเนด** ยาฝงคมก าเนด** รวมถงถงยางอนามยและยาคมก าเนดฉกเฉน

► การทดสอบการตงครรภ

► การตรวจการตดเชอเอชไอวและโรคตดตอทางเพศสมพนธอน ๆ

► การตรวจรกษาและใหค าแนะน าผถกกระท าความรนแรงทางเพศ

► การใหค าปรกษาในกรณตงครรภโดยไมไดตงใจ

► การฝากครรภ

► การตรวจดวยอลตราซาวด

► การยตการตงครรภตามขอบงช**

การสนบสนนคาบรการปองกนและแกไขปญหาการต งครรภในวยรน และการต งครรภไมพงประสงค

การปองกนและควบคมการต งครรภในวยรน

การปองกนการยตการต งครรภทไมปลอดภย

การปองกนและควบคมการต งครรภไมพงประสงค

- การใหบรการคมก าเนดกงถาวรในหญงไทยทมอายต ากวา 20 ป ทกสทธการรกษา ทอยในภาวะหลงคลอด หรอหลงแทง หรอตองการคมก าเนด

• บรการหวงอนามย จายตามจรงในอตราไมเกน800 บาทตอราย

• บรการยาฝงคมก าเนด จายตามจรงในอตราไมเกน 2,500 บาทตอราย

- การใหบรการยตการตงครรภดวยยา Medabon® หรอ กระบอกดดสญญากาศ (MVA) หรอเครองดดสญญากาศไฟฟา (EVA) อยางใดอยางหนง ในหญงไทยทกกลมอายทกสทธการรกษา ทจ าเปนตองยตการตงครรภ ตามเงอนไขของกฎหมายอาญา และขอบงคบแพทยสภา

• จายตามจรงในอตราไมเกน 3,000 บาทตอราย

- การใหบรการคมก าเนดกงถาวร ในหญงไทยทมอาย 20 ปขนไป ทกสทธการรกษา กรณหลงยตการต งครรภ

• บรการหวงอนามย จายตามจรงในอตราไมเกน 800 บาทตอราย

• บรการยาฝงคมก าเนด จายตามจรงในอตราไมเกน 2,500 บาทตอราย

(เรมตงแตวนท 1 ต.ค. 2561)

Implementation process► การทบทวนและวเคราะหสถานการณ

►วเคราะหจากผลการด าเนนงาน

►การระดมสมองจากภาคเครอขายทเกยวของ

►การประเมนโดยผประเมนจากภายนอก

►การเตรยมการณ

►การน ามาตรฐานไปใช►การประกาศใชมาตรฐานฉบบปรบปรง

►การก ากบตดตามและประเมนผล

Implementation process►การเตรยมการณ

►การพฒนารางมาตรฐานฉบบปรบปรง►องคประกอบของมาตรฐาน

►เกณฑมาตรฐาน

►แบบประเมน (Check list)

►องคประกอบของทมขบเคลอน

►งบประมาณในการด าเนนการ

►กระบวนการและกลมเปาหมาย

❑ ส ำนกงำนหลกประกนสขภำพแหงชำต สนบสนนกำรใหบรกำรคมก ำเนดแบบกงถำวร (หวงอนำมย และยำฝงคมก ำเนด)ใหแกประชำชนไทยเพศหญง ทม อำยต ำกวำ 20 ป ทกสทธ ทอยในภำวะหลงคลอดหรอแทง หรอตองกำรคมก ำเนด โดยรบบรกำรไดทสถำนบรกำรในเครอขำยของ สปสช. ทวประเทศ เรมตงแต 1 พ.ค. 2557

❑ สถำนบรกำรจะไดรบคำตอบแทนกำรใหบรกำรหวงอนำมย ในอตรำ 800 บำทตอรำย และยำฝงคมก ำเนด ในอตรำ 2,500 บำทตอรำย

โครงการปองกนการตงครรภซ าในวยรน

แหลงขอมล: Health Data Center (HDC) กระทรวงสาธารณสข วเคราะหเพมเตมโดยส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย

เขตสขภาพ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

เขตสขภาพท 1 0.0 0.0 18.1 16.9 16.1 16.6 16.1

เขตสขภาพท 2 0.0 19.8 16.4 16.8 16.1 15.9 15.3

เขตสขภาพท 3 15.7 17.4 18.1 17.3 14.9 14.1 13.1

เขตสขภาพท 4 14.6 18.1 20.2 20.8 18.1 17.6 16.1

เขตสขภาพท 5 16.2 18.5 18.8 18.9 18.4 16.2 13.9เขตสขภาพท 6 16.2 23.3 21.9 21.4 20.1 16.7 14.5

เขตสขภาพท 7 0.0 15.8 14.7 14.0 14.8 14.7 14.9

เขตสขภาพท 8 16.9 14.4 14.3 15.1 14.5 15.2 14.1

เขตสขภาพท 9 15.5 16.1 17.7 17.0 15.1 13.5 12.1

เขตสขภาพท 10 0.0 14.8 14.6 15.5 13.7 14.4 13.4

เขตสขภาพท 11 16.5 20.0 21.5 20.8 20.7 19.1 18.3

เขตสขภาพท 12 0.0 19.7 20.0 19.8 20.1 18.2 17.8

รวม 15.9 18.2 17.9 18.0 17.0 16.0 14.8

แหลงขอมล: Health Data Center (HDC) กระทรวงสาธารณสข วเคราะหเพมเตมโดยส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย

เขตสขภาพ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

เขตสขภาพท 1 1.4 1.0 4.4 14.0 25.1 30.8 40.2

เขตสขภาพท 2 0.6 16.9 25.7 25.1 31.8 38.5 44.8

เขตสขภาพท 3 10.9 21.6 27.7 35.7 43.9 51.1 53.7

เขตสขภาพท 4 3.4 6.0 11.7 22.5 29.1 34.7 39.7

เขตสขภาพท 5 5.8 12.6 18.6 35.3 46.8 44.5 43.6เขตสขภาพท 6 3.1 13.4 17.5 30.8 31.2 35.4 42.5

เขตสขภาพท 7 0.6 4.3 6.8 17.8 24.2 22.6 25.8

เขตสขภาพท 8 2.6 9.9 13.4 16.7 14.3 13.4 16.8

เขตสขภาพท 9 3.9 5.2 7.3 12.9 29.0 40.1 44.6

เขตสขภาพท 10 0.6 3.7 4.5 8.3 14.5 18.0 23.7

เขตสขภาพท 11 2.6 6.6 13.4 17.8 18.5 19.6 25.0

เขตสขภาพท 12 0.4 9.3 12.8 13.6 17.5 19.9 26.4

รวม 2.7 8.8 12.6 20.3 27.0 30.3 35.1

แหลงขอมล: Health Data Center (HDC) กระทรวงสาธารณสข วเคราะหเพมเตมโดยส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย

เขตสขภาพ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

เขตสขภาพท 1 77.3 26.5 35.6 25.1 51.7 51.7 47.8

เขตสขภาพท 2 0.0 3.1 15.3 27.8 46.8 58.9 60.6

เขตสขภาพท 3 12.2 19.2 36.0 55.7 73.2 69.5 66.3

เขตสขภาพท 4 12.0 27.4 43.1 54.3 73.0 75.0 73.8

เขตสขภาพท 5 0.3 3.1 24.7 44.2 70.7 70.0 68.1เขตสขภาพท 6 2.9 11.4 27.2 58.7 78.3 77.0 81.3

เขตสขภาพท 7 0.0 8.4 13.1 51.1 71.1 67.6 76.5

เขตสขภาพท 8 0.4 3.2 16.1 44.9 50.3 55.4 53.1

เขตสขภาพท 9 4.6 14.5 41.1 67.6 73.3 66.8 57.1

เขตสขภาพท 10 7.3 13.5 9.6 39.3 40.4 57.0 62.5

เขตสขภาพท 11 1.0 14.3 23.2 46.3 64.3 66.2 60.0

เขตสขภาพท 12 16.7 15.3 33.1 48.4 53.9 55.4 53.8

รวม 6.2 10.7 26.8 49.1 66.2 66.4 64.9

แหลงขอมล: จ านวนหญงตงครรภอาย < 20 ป: Health Data Center (HDC) กระทรวงสาธารณสข

จ านวนการใหบรการคมก าเนดแบบกงถาวร: E-claim ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

37,258

56,008

68,056

74,979

60,310

4,876

10,440

23,736

36,608 38,046

13.1%18.6%

34.9%

48.8% 63.1%

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

80,000

2557 2558 2559 2560 2561

การใหบรการคมก าเนดแบบกงถาวร ตอจ านวนหญงตงครรภอาย < 20 ปพ.ศ. 2557-2561

จ านวนหญงตงครรภอาย < 20 ป จ านวนและรอยละการใหบรการ LARCs

เลยงดเอง

คมก าเนดกงถาวรปองกนการตงครรภซ า

กรณมความรนแรงทางเพศ เปนคด

ตงครรภตอ10-20%

ยกบตรบญธรรม

วยรนทประสบปญหาการต งครรภ(สงสยวาจะตงครรภ/ ตงครรภแลว)

Access: บรการปรกษาทางโทรศพท

P2H: พฒนาเวปไซต

Access: สงตอตามทางเลอก

ยตการตงครรภ (80-90%)

1300, ศนยพ งไดรพ.เครอขายรฐ+เอกชน .ชวยเหลอกระบวนการยตธรรมและเยยวยา

กรมอนามย: พฒนาทกษะสปสช. อดหนนคาบรการ

กรมอนามย: พฒนาเครอขายแพทย พยาบาล R-SA

P2H: แสวงหาประสานแหลงสงตอ

จงหวดบรณาการ:สงตอรบการชวยเหลอ

สสส: ประชาสมพนธ 1663

เครอขายทองไมพรอม:รบสงตอชวยเหลอ

เครอขายทองไมพรอม: รบสงตอใหบรการ

1300 และเครอขายวยรน ปรกษาเบองตนสงตอ 1663

P2H: เครอขายกบจงหวดบรณาการ

คอ แพทย, พยาบาล และสหวชาชพจ านวนหนง ทงจากภาครฐ และองคกรพฒนาเอกชน(NGO) ทไดรวมตวกนเพออาสารบสงตอเพอยตการตงครรภทางการแพทยทปลอดภย ตรงตามกฎหมายและขอบงคบแพทยสภา ใหกบสตรทกวยทตงครรภไมพรอมและมปญหาสขภาพ ดวยหลกวชาททนสมยและราคาไมแพง พรอมทงแนะน าการคมก าเนดหลงยตการตงครรภดวยวธการคมก าเนดทมประสทธภาพสง

โดยรบสงตอทงจากพนทใกลเคยง และจากสายปรกษาทองไมพรอม 1663 หลงไดรบบรการปรกษาทางเลอกทมคณภาพ

เครอขายอาสา RSA คอใคร ?

30

72

94

124

แพทย RSA หนวยบรการ

61

85

106

133

2558

2559

2560

2561(ธนวาคม)

รฐบาล 104 แหงเอกชน 29 แหงหยดใหบรการ 41 แหง

แหลงขอมล: ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

RSA: “เราแคอยากชวย ไมไดอยากท า”by อ. อมร แกวใส (ผรวมกอตง Teen Up Care & RSA)

► ใหบรการยตการตงครรภทปลอดภย► ทองไมพรอม► มขอบงชทางการแพทย

► ใหค าปรกษาและสงตอ► ใหการดแลรกษาภาวะแทรกซอน► ใหก าลงใจ► วางตวเปนกลาง► ใหการดแลชวยเหลอผทตดสนใจตงครรภตอ ในกรณทองไมพรอม

เปาหมายลดอตราคลอดในวยรนใหต ากวา 25 /1,000 ภายในป 2569

A WorldWhere Every Pregnancy is Wanted