Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
40
การวเคราะหองคประกอบคณภาพชวต ของผทอายตงแต 45 ปขนไป
ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน
ศรเมอง พลงฤทธ *
บทคดยอ วจยเชงสำารวจ เพอประเมนคณภาพชวตของ
ผทอายตงแต45ปขนไปและวเคราะหองคประกอบ
ของคณภาพชวตเลอกหมบานแบบเฉพาะเจาะจงได
4หมบานคอหม7หม9หม12และหม16
ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน
และสมภาษณผทอายตงแต 45 ปขนไป ชวงเวลา
ป2551ตามแบบสอบถามและแบบวดคณภาพชวต
ฉบบยอชดภาษาไทยขององคการอนามยโลกวเคราะห
ขอมลโดยการวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวต
ผลการศกษาจากการเกบรวบรวมขอมล 519 คน
พบระดบคณภาพชวตอยในระดบปานกลางระดบด
ระดบเลกนอยระดบดมากทสดและระดบนอยมาก
รอยละ72.8,19.8,5.4,1,และ1ตามลำาดบสำาหรบ
ผลการวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวตได
5ดานทสำาคญไดแก1.ดานรางกาย2.ดานจตใจ
3.ดานความสมพนธทางสงคม4.ดานสงแวดลอม
และ 5. ดานความพอใจ ซงดานความพอใจเปน
ประเดนทเพมขนมาซงแตกตางจากผลการวจยอน
ดงนน หากจะพฒนาคณภาพชวตของผทอายตงแต
45ปขนไปจงควรพฒนาองคประกอบตางๆทง5ดาน
ไปพรอมๆกน
คำ�สำ�คญ: คณภาพชวต,การวเคราะหองคประกอบ,
แบบวดคณภาพชวตฉบบยอชดภาษาไทย
วารสารสาธารณสขศาสตร 2555; 42(1): 41-54
* คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
41
บทนำา คณภาพชวตทด เปนสงททกคนพงปรารถนา
เพราะเปนความพงพอใจความเปนอยทดมสขภาพด
มอาหารการกนมสงของหรอเงนใชตามความจำาเปน
อยในสงคมและสงแวดลอมทด มความสข อกทง
แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท10
(พ.ศ.2550-2554) มแนวทางการพฒนาบนพนฐาน
ของการให“คนเปนศนยกลางการพฒนา”โดยยดหลก
ปรชญา“เศรษฐกจพอเพยง”และไดกำาหนดวสยทศน
วา “มงพฒนาสสงคมทเขมแขงและมศกยภาพ
เพอความอยดมสขของคนไทยทยงยน” และจาก
ยทธศาสตรการวจยของชาต (พ.ศ.2551-2553) ท
เชอมโยงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและ
สงคมแหงชาตฉบบท10(พ.ศ.2550-2554)กำาหนด
ประเดนยทธศาสตรการวจยไวซงยทธศาสตรการวจย
ท 2 การสรางศกยภาพและความสามารถเพอ
การพฒนาทางสงคม โดยมเปาประสงคการวจยคอ
สรางเสรมองคความรเพอเปนพนฐานสการสราง
ศกยภาพและความสามารถเพอการพฒนาทางสงคม
มงเนนการวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา
วฒนธรรมสขภาพอนามยและคณภาพชวต1-2
คณภาพชวตเปนองครวมทคำานงถงบรบทตางๆ
ใชแบบวดตางๆ กน3-12 ซงองคการอนามยโลกใช
แบบวดคณภาพชวต 100 ขอ (WHOQOL-100)
สามารถจำาแนกองคประกอบได 6 ดาน ไดแก
1.ดานรางกาย(physicaldomain)2.ดานจตใจ
(psychologicaldomain)3.ดานระดบความเปน
อสระของบคคล(levelofindependencedomain)
4.ดานสมพนธภาพกบสงคม(socialrelationship
domain) 5. ดานสงแวดลอม (environmental
domain)และ6.ดานความเชอสวนบคคล(spiri-
tualityreligion/personbeliefsdomain)ตอมา
องคการอนามยโลกปรบปรงแบบวดคณภาพชวต
ใหเหลอแค 26 ขอ เรยกวา แบบวดคณภาพชวต
ฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)ท
สามารถใชแทนชดเดมได โดยจำาแนกองคประกอบ
ทสำาคญได4ดานไดแก1.ดานรางกาย2.ดาน
จตใจ3.ดานสมพนธภาพกบสงคมและ4.ดาน
สงแวดลอม18-19
จากทกลาววาคนเปนศนยกลางของการพฒนานน
กลมอาย45ปขนไปเปนกลมทสรางรายไดแตเสยง
ตอการเปนโรคไมตดตอเนองจากดำาเนนชวตมา
ระยะหนงยอมมโอกาสสมผสหรอมปจจยเสยงตอการ
เจบปวย สำาหรบการศกษานมวตถประสงค เพอ
ประเมนคณภาพชวตของผทอายตงแต 45 ปขนไป
และวเคราะหองคประกอบของคณภาพชวตซงผวจย
มแนวคดวาหากคนมคณภาพชวตทดยอมนำาไปสการ
พฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนาไดมาก
วสดอปกรณและวธการ การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจการเลอก
พนทและกลมตวอยางเลอกจงหวดปทมธานอำาเภอ
คลองหลวงตำาบลคลองสหม7,หม9,หม12
และหม 16กลมตวอยางคอผทมอายตงแต 45ป
ขนไปทกคนของ 4 หมบานขางตน เครองมอวจย
แบบสอบถาม4หมวดหมวดท1-3ผวจยสรางขน
สวนหมวดท4เปนแบบวดสำาเรจรปดงน
หมวดท1ขอมลดานบคคลจำานวน14ขอ
เชนอายสถานภาพสมรสการศกษาอาชพรายได
และความรดานสขภาพเปนตนหมวดท2ขอมล
ทางครอบครวจำานวน9ขอเชนจำานวนสมาชก
ในครอบครวประเภทครอบครวบทบาทในครอบครว
ครอบครวอบอนเปนตนหมวดท3ขอมลทางชมชน
จำานวน7ขอเชนการมสวนรวมในชมชนสงแวดลอม
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
42
ในหรอรอบๆชมชนการไดรบขอมลขาวสารเปนตน
หมวดท4ขอมลวดคณภาพชวตเปนแบบวดคณภาพ
ชวตสำาเรจรปขององคการอนามยโลก ซงผานการ
ทดสอบมาแลว ผวจยจงนำามาใชเปนเครองมอเกบ
ขอมลคณภาพชวตในครงนโดยเลอกแบบวดคณภาพ
ชวตฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)
จำานวน26ขอซงมคาสมประสทธอลฟาของครอนบาช
เทากบ0.726520 ถอวาแบบวดนสามารถนำามาใชได21
คณภาพชวตฉบบยอชดภาษาไทย (WHOQOL-
BREF-THAI)26ขอม4องคประกอบดงน20
องคประกอบท1ดานรางกายม7ขอไดแก
ขอ2,3,4,10,11,12,24องคประกอบท 2
ดานจตใจม6ขอไดแกขอ5,6,7,8,9,23
องคประกอบท 3 ดานความสมพนธทางสงคม ม
3 ขอ ไดแก ขอ 13, 14, 25 องคประกอบท 4
ดานสงแวดลอมม8ขอไดแกขอ15,16,17,
18,19,20,21,22สำาหรบขอ1ถามเกยวกบความ
พงพอใจสขภาพและขอ 26ถามเกยวกบคณภาพ
ชวตโดยรวม
การใหความหมายและการใหคะแนน
หมายเลข1ไมเลยหมายถงไมมความรสก
เชนนนเลยรสกไมพอใจมากหรอรสกแย
หมายเลข2เลกนอยหมายถงมความรสก
เชนนนนานๆครงรสกเชนนนเลกนอยรสกไมพอใจ
หรอรสกแย
หมายเลข3ปานกลางหมายถงมความรสก
เชนนนปานกลาง รสกพอใจระดบกลางๆหรอรสก
แยระดบกลางๆ
หมายเลข4มากหมายถงมความรสกเชนนน
บอยๆรสกเชนนนมากรสกพอใจหรอรสกด
หมายเลข5มากทสดหมายถงมความรสก
เชนนนเสมอรสกเชนนนมากทสดหรอรสกสมบรณ
รสกพอใจมากรสกดมาก
ถาขอความทางบวกเลอกหมายเลข 1,2,3,4,5
ใหคะแนน1,2,3,4,5ตามลำาดบแตถาเปนขอความ
ทางลบเลอกหมายเลข1,2,3,4,5ใหคะแนน5,4,3,2,1
ตามลำาดบ
การตรวจสอบเครองมอผวจยไดนำาแบบสอบถาม
ไปทดลองใชกบผทอายตงแต 45 ปขนไป หมบาน
ใกลเคยงจำานวน40ชดจากนนนำามาปรบภาษา
ในหมวดท 1-3 เพอใหสอความหมายไดตรงตาม
ความตองการ และผเชยวชาญพจารณา validity
สำาหรบคา reliability ในสวนของคำาถามเกยวกบ
ความร จำานวน 10 ขอ 10 คะแนน ทดสอบหา
คา Guttman Split-Half Coefficient = 0.759
และหมวดท 4 คำาถามเกยวกบคณภาพชวต ไดคา
Cronbach’sAlpha=0.772แสดงวาเครองมอน
มความนาเชอถอทสามารถนำาไปใชได
เกบขอมลเชงปรมาณโดยการสมภาษณผทอาย
ตงแต45ปขนไปทกคนใน4หมบานป2551
เพอทราบถงระดบคณภาพชวต และการจำาแนก
องคประกอบของคณภาพชวต ตามแบบวดคณภาพ
ชวตฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)
การวเคราะหขอมล
การวเคราะหขอมลเชงพรรณนาดวยจำานวน
รอยละ และวเคราะหขอมลคณภาพชวต โดยใช
FactorAnalysisเพอจำาแนกองคประกอบ
จรยธรรมการวจย
ทำาการขออนญาตผใหญบาน และแจงวตถ
ประสงคใหทราบ กอนสมภาษณกลมตวอยางไดขอ
อนญาตและใหผทเตมใจลงนามยนยอมโดยไมมการ
บงคบและขอมลบคคลถกเกบไวเปนความลบเปดเผย
ขอมลในภาพรวม
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
43
ผลการศกษา ขอมลบคคลลกษณะทางประชากรของผทอาย
ตงแต45ปขนไปของหมท7หมท9หมท12
และหมท 16 ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง
จงหวดปทมธาน จำานวน 519 คน เปนเพศหญง
รอยละ55.1อยในกลมอาย45-59ปรอยละ59
สวนใหญสถานภาพสมรสครอยละ73.8การศกษา
จบชนประถมศกษารอยละ74.7รายไดตำากวาหรอ
เทากบ5,000บาท/เดอนรอยละ62.8ยงประกอบ
อาชพอยรอยละ66.7ซงมอาชพรบจางทวไปรอยละ
51.2รองลงมามอาชพทำานารอยละ19.4ดานการ
ออกกำาลงกายสวนใหญตอบวาไมไดออกกำาลงกาย
แตทำางานรอยละ73.4รองลงมาไมไดออกกำาลงกาย
และไมไดทำางานรอยละ 20 ออกกำาลงกายเพยง
รอยละ 6.5 มโรคประจำาตวรอยละ 50.9 สำาหรบ
การนอนหลบสวนใหญนอนหลบสบายดรอยละ84.2
รองลงมานอนไมคอยหลบรอยละ 15.2 คะแนน
ความรเกยวกบสขภาพจากคะแนนเตม10คะแนน
ไดมากกวาครง รอยละ 68.6 รองลงมาไดคะแนน
นอยกวาครงรอยละ24.9สำาหรบการขบถายถาย
อจจาระปกตรอยละ87.3ถายอจจาระผกรอยละ11.8
การดมนำาดมนำาวนละนอยกวา8แกวรอยละ51
รองลงมาดมนำาวนละ8-10แกวรอยละ47สำาหรบ
การสบบหรสบบหรรอยละ28.1ดมสรารอยละ22.5
สำาหรบขอมลครอบครว พบวามจำานวนสมาชก
ในครอบครวนอยกวาหรอเทากบ4คนรอยละ59.2
เปนประเภทครอบครวเดยว(ประกอบดวยพอแมลก)
รอยละ55.5ครอบครวอบอนรอยละ94.2สำาหรบ
บทบาทในครอบครวเปนผบอรมสงสอนรอยละ96
เปนผตดสนใจในกรณตางๆ รอยละ 92.1 เปบผ
ถายทอดความร/ประสบการณรอยละ92.1ดแลหลาน
รอยละ 65.5 สำาหรบขอมลชมชน พบวา ผให
สมภาษณไมทราบถงการจดกจกรรมในชมชนรอยละ
50.7สำาหรบการเขารวมกจกรรมไมเขารวมกจกรรม
รอยละ46.8เขารวมงานบญรอยละ89.6ไมเปน
สมาชกชมรม/กลมรอยละ68.4ไดรบขอมลขาวสาร
1 เดอนทผานมารอยละ 94.2 สงแวดลอมในและ
รอบๆ ชมชนดรอยละ 96.1 ตองการความรเพม
รอยละ 77.1 ตองการใหในชมชนมกจกรรมรอยละ
80.7สำาหรบความพงพอใจสขภาพพบวาพงพอใจ
สขภาพปานกลางรอยละ 57.8 รองลงมาพงพอใจ
สขภาพมากเลกนอยไมเลยและมากทสดรอยละ
25.6,9.8,5.4,และ1.4ตามลำาดบ
สำาหรบระดบคณภาพชวตสวนใหญอยในระดบ
ปานกลางรอยละ72.8รองลงมาเปนระดบดระดบ
เลกนอยและระดบดมากทสดเทากบระดบนอยมาก
รอยละ19.8,5.4,1,และ1ตามลำาดบ(ตารางท1)
Table 1 Numberandpercentageof45YearsOldandOverbyLevelofQualityofLife
(N=519)
Level of Quality of Life Number Percentage
VeryPoorFewModerateGoodTheBest
5283781035
15.472.819.8 1
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
44
การวจยครงนใชแบบวดขององคการอนามยโลก
ชดยอฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI)
ประกอบดวยขอคำาถาม26ขอแตละขอเปนการให
ระดบคะแนน 1 ถง 5 จงวเคราะหดวยวธการ
วเคราะหองคประกอบ(FactorAnalysis)เพอรวม
ขอทมความสมพนธกนไวดวยกนในการนำามาวเคราะห
ขอมลไดตดขอทเปนคำาถามเกยวกบความพงพอใจ
สขภาพ1ขอ (ขอท 1)และคำาถามคณภาพชวต
โดยรวม1ขอ(ขอท26)ดงนนจงเหลอ24ขอ
(ขอท2ถงขอท25)ไดผลดงน
การอธบายความแปรผนรวม(TotalVariance
Explained)ของการวเคราะหองคประกอบ(Factor
Analysis) ขอมลคณภาพชวตของผทอายตงแต
45ปขนไป เมอพจารณาคา Initial Eigenvalues
พบวาคา Total ทมากกวา 1 ม 5 องคประกอบ
(Component)ดงนนจงสามารถจดองคประกอบได
5องคประกอบ(Component1ถง5)และสามารถ
อธบายความแปรผนของตวแปรทง24ตวไดรอยละ
56.891 ซงเมอพจารณาทละองคประกอบ พบวา
ความสามารถในการอธบายความแปรผนของ
องคประกอบท 1 ไดรอยละ 35.24 องคประกอบ
ท2ไดรอยละ6.66องคประกอบท3ไดรอยละ
5.75 องคประกอบท 4 ไดรอยละ 4.82 และ
องคประกอบท5ไดรอยละ4.43และเมอหมนแกน
(RotationSumsofSquaredLoadings)เพอจด
กลมตวประกอบของตวแปรพบวาองคประกอบท1
ถง 5 สามารถอธบายความแปรผนของตวแปรทง
24 ขอไดรอยละ 56.89 เทาเดม แตเมอพจารณา
ทละองคประกอบพบวาความสามารถในการอธบาย
ความแปรผนขององคประกอบท1ไดรอยละ22.43
องคประกอบท 2 ไดรอยละ 11.80 องคประกอบ
ท3ไดรอยละ8.87องคประกอบท4ไดรอยละ
7.23 และองคประกอบท 5 ไดรอยละ 6.56
(ตารางท2)
เมอพจารณาการหมนแกนพบวาองคประกอบ
ท1มคาสถต.810ลดลงไปถง.550ไดแกคำาถาม
ขอท 3, 12, 10, 6, 24, 7, 22, 5 และ 19
องคประกอบท2มคาสถต.741ลดลงไปถง.440
ไดแกขอคำาถามท 16, 8, 25, 23, 21, และ 17
องคประกอบท3มคาสถต.832ลดลงไปถง.396
ไดแกขอคำาถามท14,13,15และ18องคประกอบ
ท4มคาสถต.841ลดลงไปถง.552ไดแกขอคำาถาม
ท20และ4และองคประกอบท5มคาสถต.684
ลดลงไปถง.623ไดแกขอคำาถามท2,11และ9
(ตารางท3)
เมอนำาองคประกอบจากการวจยในครงนไป
เปรยบเทยบกบแบบวดคณภาพชวตWHOQOL-100
และฉบบยอชดภาษาไทย(WHOQOL-BREF-THAI)16
เพอกำาหนดชอแตละองคประกอบพบวาองคประกอบ
ท1ตรงกบดานรางกายองคประกอบท2ตรงกบ
ดานจตใจองคประกอบท3ตรงกบดานความสมพนธ
ทางสงคมองคประกอบท4ตรงกบดานสงแวดลอม
สวนองคประกอบท5ไมตรงกบดานใดจงกำาหนดวา
เปนดานความพอใจ
สรปผลจากการประเมนคณภาพชวตสวนใหญ
อยระดบปานกลางและสามารถวเคราะหองคประกอบ
ของคณภาพชวตผทอายตงแต 45 ปขนไปไดเปน
5ดานโดยมชอตามแบบวดขององคการอนามยโลก
(WHO)4ดานและจากการวจยครงนไดกำาหนดชอ
เพมเตมอก1ดาน(ดานความพอใจ)รวมเปน5ดาน
ซงสามารถสรปผลทมสาระสำาคญไดดงน
องคประกอบท1ดานรางกายม9ขอไดแก
ขอ3,12,10,6,24,7,22,5,19
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
45
Table 2 TotalVarianceExplainedbyFactorAnalysisofQualityofLifeof45YearsOldand
Over(N=519)
Component
Initial Eigen Values Rotation Sums of Squared Loadings
Total % of
Variance
Cumulative Total % of
Variance
Cumulative
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
8.456
1.599
1.380
1.156
1.063
.972
.928
.863
.766
.700
.645
.591
.561
.530
.516
.496
.466
.403
.380
.371
.342
.311
.270
.234
35.235
6.661
5.750
4.818
4.428
4.050
3.868
3.596
3.194
2.915
2.689
2.464
2.339
2.208
2.149
2.067
1.940
1.679
1.583
1.544
1.425
1.297
1.125
.977
35.235
41.895
47.645
52.463
56.891
60.941
64.810
68.406
71.600
74.515
77.203
79.667
82.007
84.214
86.363
88.431
90.371
92.050
93.633
95.177
96.601
97.898
99.023
100.000
5.384
2.832
2.129
1.735
1.573
22.432
11.802
8.872
7.229
6.556
22.432
34.234
43.106
50.335
56.891
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
46
Table 3 RotatedComponentMatrixbyFactorAnalysisofQualityofLifeof45YearsOld
andOver(N=519)
Question
No.
Components
1 2 3 4 5
3
12
10
6
24
7
22
5
19
.810
.783
.738
.730
.726
.660
.659
.573
.550
.139
.130
.193
.152
.137
.399
.245
.287
.218
.275
.239
.112
.239
.297
.103
.103
.105
.205
.298
.421
-.125
.159
-.166
.109
-.207
16
8
25
23
21
17
.257
.218
.486
.382
.260
.741
.640
.582
.516
.483
.440
.144
.302
.218
.254
-.134
.268
.394
.143
-.143
.157
-.111
14
13
15
18
.463
.222
.248
.237
.395
.219
.832
.580
.562
.396
.147
.162
.153
.116
.103
-.230
20
4
.283
.289
.211
.195
.841
.552
2
11
9
.167
-.101
.103
.684
.662
.623
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
47
องคประกอบท2ดานจตใจม6ขอไดแก
ขอ16,8,25,23,21,17
องคประกอบท3ดานความสมพนธทางสงคม
ม4ขอไดแกขอ14,13,15,18
องคประกอบท4ดานสงแวดลอมม2ขอ
ไดแกขอ20,4
องคประกอบท 5ดานความพอใจม 3ขอ
ไดแกขอ2,11,9
1.ดานรางกาย(physicaldomain)
ดานรางกาย คอการรบรสภาพทางดาน
รางกายของบคคลเชนรบรถงสภาพความสมบรณ
แขงแรงของรางกาย มกำาลงเพยงพอทจะทำางาน
หรอการดำาเนนชวตในแตละวน มความสามารถใน
การทำางาน พอใจทสามารถทำาอะไรๆ ผานไปได
ในแตละวน มสมาธในการทำางาน สามารถไปไหน
มาไหนดวยตนเองไดพอใจในตนเอง พอใจกบการ
คมนาคมพอใจในชวตและไดรบรเรองราวขาวสาร
ทจำาเปนในชวตแตละวนซงการรบรเหลานสงผลตอ
การดำาเนนชวตประจำาวน
2.ดานจตใจ(psychologicaldomain)
ดานจตใจคอการรบรสภาพจตใจของตนเอง
เชน พอใจกบสภาพบานเรอนทอยตอนน ยอมรบ
รปรางหนาตาของตวเองไดพอใจในชวตสมรสรสก
วาชวตมความหมายสภาพรอบๆบานดพอใจทม
เงนพอใชจายตามความจำาเปน
3.ดานความสมพนธทางสงคม(socialre-
lationship domain)
ดานความสมพนธทางสงคมคอการรบรเรอง
ความสมพนธของตนกบผอนเชนการผกมตรหรอ
การเขากบผอนการรบรถงการทไดรบการชวยเหลอ
จากบคคลอนในสงคม รสกวาชวตมความมนคง
ปลอดภยด พอใจทสามารถไปใชบรการสาธารณสข
ไดตามความจำาเปน
4.ดานสงแวดลอม(environmentaldomain)
ดานสงแวดลอมคอการรบรวารปรางหนาตา
เปนสวนประกอบภายนอกดงนนจงยอมรบไดรวมทง
การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมตอการดำาเนนชวต
เชนการรบรวาการไดพกผอนเปนการคลายเครยดได
รวมทงพอใจกบการนอนหลบ
5.ดานความพอใจ(satisfactiondomain)
ดานความพอใจคอการรบรถงความพอใจท
ไมมความเจบปวดหรอเมอเกดการเจบปวดกพอใจท
สามารถทนตอความเจบปวดนนไดพอใจกบการผกมตร
หรอเขากบคนอนไดรบรและยอมรบไดวาอาจมความ
รสกไมดเชนรสกเหงาเศราหดหสนหวงวตก
กงวล
อภปรายผล ระดบคณภาพชวตสวนใหญอย ในระดบ
ปานกลางรอยละรองลงมาเปนระดบดระดบเลกนอย
และระดบดมากทสดเทากบระดบนอยมากแสดงวา
มลกษณะเปนโคงปกต(ระฆงควำา)สวนการวเคราะห
องคประกอบคณภาพชวตของผทอายตงแต 45 ป
ขนไป ตำาบลคลองส อำาเภอคลองหลวง จงหวด
ปทมธาน จำานวน 519 คน ได 5 องคประกอบ
ตางจากงานวจยวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตได
4องคประกอบ151.ดานรางกาย(physicaldomain)
2.ดานจตใจ(psychologicaldomain)3.ดานความ
สมพนธทางสงคม(socialrelationshipdomain)
4. ดานสงแวดลอม (environmental domain)
การวจยครงนพบวามองคประกอบท 5. ดานความ
พอใจ (satisfaction domain) เหมอนกบการวจย
ของPaluangrit,Griensven,andWongboonsin,
200622 โดยใช WHOQOL-BREF-THAI เชนกน
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
48
ซงมความไวและเขาใจไดด23 การทไดองคประกอบ
ดานความพอใจในวยผใหญและวยผสงอาย ทงน
อาจเปนเพราะเปนบคคลทผานประสบการณชวตมา
ชวงหนงทำาใหมการรบรถงการดำาเนนชวตทชดเจนขน
แตแตกตางจากการวจยของ Sim, Bartlam, and
Bernad,201024 ทประเมนคณภาพชวตผสงอายได
4ดาน(การควบคมอำานาจแหงตนการพงตนเอง
และความพงพอใจ)มงานวจยพบวาผปวยโรคตางๆ
เชนโรคหลอดเลอดสมองตบเอชไอวมคณภาพชวต
ลดลง25-27 การฝกโยคะในคนทอง การมกจกรรม
ประจำาวนทำาใหมคณภาพชวตดขน28-29อายและเพศ
มผลตอคณภาพชวตผสงอาย30
การจดกลมแตละองคประกอบเปนขอทมความ
สมพนธกนจะอยในองคประกอบเดยวกนซงการวจย
ครงนพบวาองคประกอบท1ดานรางกายม9ขอ
องคประกอบท2ดานจตใจม6ขอองคประกอบ
ท3ดานความสมพนธทางสงคมม4ขอองคประกอบ
ท4ดานสงแวดลอมม2ขอและองคประกอบท5
ดานความพอใจม3ขอ
หากจะพฒนาคณภาพชวตของผทอายตงแต
45ปขนไปควรพฒนาทง5ดานและดานทสำาคญ
มากทสดตามคาสถตในตารางท 2-3 ไดแกดาน
รางกาย รองลงมาเปนดานจตใจ และดานความ
สมพนธทางสงคม
กตตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณ ทนวจยสนบสนนจาก
มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทใหการสนบสนนทน
อดหนนการวจยในครงน
เอกสารอางอง1.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ
และสงคมแหงชาต. การนำาเสนอแนวคด
แผนพฒนาฯฉบบท10.สรปสาระสำาคญ
แผนพฒนาฯฉบบท10.เขาถงไดทhttp://
www.nesdb.go.th/Default .aspx?
tabid=139.เมอวนท20มถนายนพ.ศ.
2552.
2.สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. นโยบาย
และยทธศาสตรการวจยแหงชาต (พ.ศ.
2551-2553). เขาถงไดท http://reg.mfu.
ac.th/research/news1/shownews.asp?
GID=128.เมอวนท20มถนายนพ.ศ.2552.
3.BoyleSE,JonesGL,WaltersSJ.Physical
activity,qualityoflife,weightstatus
and diet in adolescents. Qual Life
Res2010;19(7):943-54.Availableat:
http://www.Springerlink.com/content/
v73785483678v2m1/,accessedJanuary
24,2011.
4. ChenKH,WuCH,YaoG.Applicabilityof
theWHOQOL-BREFonearlyadoles-
cence.SocialIndicatorsResearch2011;
79(2):215-34.Availableat:http://www.
springerlink.com/content/3638748022
p4q761/,accessedJanuary25,2011.
5.CoccossisMG,TriantafillouE,TomarasV,
LiappasIA,ChristodoulouGN,George
N PapadimitriouGN.Qualityof life
in mentally ill, physically ill and
healthyindividuals:Thevalidationof
theGreekversionoftheWorldHealth
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
49
OrganizationQualityofLife(WHOQOL-
100)questionnaire.AnnalsofGeneral
Psychiatry2009;8(1):1-14.Availableat:
http://www.springerlink.com/content/
9567732545130747/,accessedJanuary
26,2011.
6.Cunillera O, Tresserras R, Rajmil L,
BrugulatP,HerdmanM,MompartA,
etal.Discriminativecapacityofthe
EQ-5D,SF-6D,andSF-12asmeasures
ofhealthstatusinpopulationhealth
survey. Qual Life Res 2010; 19(6):
853-64. Available at: http://www.
springerlink.com/content/35336x8218
j05511/,accessedJanuary26,2011.
7.Fallahzadeh H. Quality of life after the
menopauseinIran:apopulationstudy
Qual Life Res 2010;19(6): 813-19.
Available at: http://www.springerlink.
com/content/5787410046701668/,
accessedJanuary24,2011.
8.GullbergMT,FrismanGH,EkAC.Reference
valuesfortheQualityofLifeIndex
in the general Swedish population
18–80 yearsofage.QualLifeRes
2010; 19(5): 751-60. Available at:
http://www.springerlink.com/content/
b62q170071297626/,accessedJanuary
28,2011.
9.Kalfoss MH, Low G, Molzahn AE. The
suitabilityoftheWHOQOL–BREFfor
CanadianandNorwegianolderadults.
Eur J Ageing 2008; 5(1): 77-89.
Available at: http://www.springerlink.
com/content/j01217um26336234/,
accessedJanuary28,2011.
10. MinSK,KimKI,LeeCI,JungYC,SuhSY,
KimDK.DevelopmentoftheKorean
versionsofWHOQualityofLifescale
andWHOQOL-BREF.QualLifeRes
2010; 11(6): 593-600. Available at:
http://www.springerlink.com/content/
jpjjg8acl0q1n4k1/,accessedJanuary
25,2011.
11. Nedjat S, Naieni KH, Mohammad K,
MajdzadehR,MontazeriA.Qualityof
lifeamonganIraniangeneralpopu-
lationsampleusingtheWorldHealth
Organization’squalityoflifeinstrument
(WHOQOL-BREF). Int J of Public
Health.2010;Availableat:http://www.
springerlink.com/content/c365q301123
r6240/,accessedJanuary23,2011.
12. PowerM,QuinnK,SchmidtS,WHOQOL-
OLD Group. Development of the
WHOQOL-OldModule.QualLifeRes
2010;14(10):2197-214.Availableat:
http://www.springerlink.com/content/
72257743p3p402h5/,accessedJanuary
26,2011.
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
50
13.SkevingtonSM,O’ConnellKA.Canwe
identify thepoorestqualityof life?
Assessingtheimportanceofquality
oflifeusingtheWHOQOL-100.Qual
LifeRes2010;13(1):23-34.Available
at: http://www.springerlink.com/content/
t53p1007128k0627/,accessedJanuary
28,2011.
14.SpecialReport.Studyprotocol for the
WorldHealthOrganizationprojectto
developaQualityofLifeassessment
instrument(WHOQOL).QualLifeRes
2010;2(2):153-59.Availableat:http://
www.springerlink.com/content/k2q66
u27g276j475,accessedJanuary27,
2011.
15.Theuns P, Hofmans J, Mazaheri M,
AckerFV,BernheimJL.Cross-national
comparabilityoftheWHOQOL-BREF:
Ameasurementinvarianceapproach.
Qual LifeRes2010; 19(2): 219-24.
Available at: http://www.springerlink.
com/content/a21261027h105447/,
accessedJanuary28,2011.
16.Tucker G, Adams R, Wilson D. New
Australianpopulationscoringcoeffi-
cientsfortheoldversionoftheSF-36
andSF-12healthstatusquestionnaires.
QualLifeRes2010;19(7):1069-76.
Available at: http://www.springerlink.
com/content/q110k213v1332555/,
accessedJanuary29,2011.
17.WangWC,YaoG,TsaiYJ,WangJD,
HsiehCL.Validating,improvingreli-
ability,andestimatingcorrelationof
thefoursubscalesintheWHOQOL-
BREFusingmultidimensionalRasch
Analysis.QualLifeRes2010;15(4):
607-20. Available at: http://www.
springerlink.com/content/l2p755677
v871082/,accessedJanuary29,2011.
18.วรรณากมารจนทร.คณภาพชวตของผสงอาย
ในเขตภาคใตตอนบน[วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑต(สาขาวชาการพยาบาลผสงอาย)]
กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย
มหดล;2543.
19.สวฒนมหตนรนดรกล,วระวรรณตนตพวฒนสกล,
วนดาพมไพศาลชย,กรองจตตวงศสวรรณ
และราณ พรมานะจรงกล. เปรยบเทยบ
แบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลก
ชด100ตวชวดและ26ตวชวด.รายงาน
วจยโรงพยาบาลสวนปรงจงหวดเชยงใหม
กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข.2540.
20.TheWHOQOLGroup.Thedevelopmentof
theworldhealthorganizationquality
oflifeassessmentinstrument.In.J
Orley,&Kuyken(Eds.),Qualityoflife
assessment:Internationalperspectives.
New York: Springer-verlag. 1994.
Cited inWannaKumarnjan.Quality
oflifeamongtheelderlyintheupper
Southern Region. Master’s Thesis,
MajorinGerontologyNursing,Graduate
School,MahidolUniversity.2000.
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
51
21.SakthongP,SchommerJC,GrossCR,
SakulbumrungsilR,PrasithsirikulW.
PsychometricpropertiesofWHOQOL-
BREF-THAIinpatientswithHIV/AIDS.
J Med Assoc Thai. 2007; 90(11):
2449-60.Availableat:http://www.mat.
or.th/journal/files/Vol90_No.11_
2449_1025.pdf, accessed January
25,2011.
22.PaluangritS,GriensvenFV,Wongboonsin
K.Improvementofthequalityoflifeof
theelderlythoughindividualempower-
ment, family care and community
support:ThecaseofPhraNakhonSi
Ayutthayaprovince,Thailand.Journal
of Population and Social Studies.
2006;14(2):133-52.
23.PhungrassamiT,KatikanR,Watanaare-
pornchaiS,SangtawanD.Qualityof
lifeassessmentinradiotherapypatients
byWHOQOL-BREF-THAI:Afeasibility
study.JMedAssocThai.2004;87(12):
1459-65.Availableat:http://www.mat.
or.th/journal/files/Vol87_No12_1459.
pdf,accessedJanuary25,2011.
24.SimJ,BartlamB,BernardM.TheCASP-19
asameasureofqualityoflifeinold
age:evaluationofitsuseinaretire-
ment community. Qual Life Res
Publishedonline:18January2011;
Available at: http://www.springerlink.
com/content/cm57683486x7ru40/
fulltext.pdf, accessed January 18,
2011.
25.HaleyWE,RothDL,KisselaB,PerkinsM,
HowardG.Qualityoflifeafterstroke:
aprospectivelongitudinalstudy.Qual
LifeResPublishedonline:7December
2010; Available at: http://www.
Springerlink.com/content/p53601
j0206h1062/fulltext.pdf, accessed
January25,2011.
26.LinK,FuT,WuC,HsiehC.Assessing
thestrokequalityoflifeforoutcome
measurementinstrokerehabilitation:
Minimaldetectablechangeandclini-
callyimportantdifference.Healthand
QualityofLifeOutcome2011;9(5):
Available at: http://www.hqlo.com/
content/9/1/5/abstract, accessed
January26,2011.
27. DrummondMB,KirkGD,McCormack
MC,MarshallMM,RickettsEP,Mehta
SH,etal.HIVandCOPD:impactof
riskbehaviorsanddiseasesonquality
oflife.QualLifeRes2010;19:1295-302.
Available at: http://www.springerlink.
com/content/g7m68316121g9507/
fulltext.pdf,accessedJanuary26,2011.
28.RakhshaniA,MaharanaS,RaghuramN,
NagendraHR,VenkatramP.Effects
ofintegratedyogaonqualityoflife
and interpersonal relationship of
pregnantwomen.QualLifeRes2010;
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
52
19:1447-55.Availableat:http://www.
springerlink.com/content/8p01x644
r4400g60/fulltext.pdf, accessed July
15,2010.
29.Eklund M, Backstrom M, Lissner L,
BjorkelundC,SonnU.Dailyactivities
mediate the relationship between
personality and quality of life in
middle-agedwomen.QualLifeRes.
2010;19:1477-86.Availableat:http://
www.springerlink.com/content/m7tnl
77146217ju1/fulltext.pdf, accessed
July17,2010.
30.MartirosianCD,SilversteinDK,Connor
EB.Five-yearstabilityinassociations
ofhealth-relatedqualityoflifemeasures
incommunity-dwellingolderadults:
theRanchoBernardoStudy.QualLife
Res2010;19:1333-341.Availableat:
http://www.springerlink.com/content/
5053181213542306/fulltext.pdf,accessed
July26,2011.
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
53
The Factor Analysis of Quality of Life of Persons aged 45 Years
and Older in Klong Si Sub-district, Klong Luang District,
Pathum Thani Province
Srimuang Parangrit*
ABSTRACT The survey research was aimed to
assessthequalityof lifeofpersonsaged
45 years and over, and to analyze the
componentsoftheirqualityoflife.Thefour
villages;Moo7,9,12and16ofKlongSi
Sub-district, Klong Luang District, Pathum
ThaniProvincewereselectedviapurposive
sampling.Thedatawerecollectedbyinter-
viewing participants aged 45 years and
older in 2008, using a questionnaire and
WHOQOL-BREF-THAIform. Thedatawere
analyzedbyfactoranalysis.Thestudyresults
fromthe519personsinterviewedfoundthat
thelevelsofqualityoflifeweremoderate
(72.8%),good(19.8%),few(5.4%),thebest
(1%)andverypoor(1%).TheFactorAnalysis
ofqualityoflifeconsistedoffivekeydomains,
namely;physical,psychological,socialrelation-
ship, environmental, and satisfaction. The
satisfactiondomainwasencounteranddiffer
fromotherstudies.Thus,inordertodevelop
thequalityoflifeofpersons45yearsold
andover,thesefivekeydomainsshouldbe
consideredalltogether.
Key words: quality of life, factor analysis,
WHOQOL-BREF-THAI
J Public Health 2012; 42(1): 41-54
Correspondence:Assist.Prof.Dr.SrimuangParangrit,FacultyofMedicine,ThammasatUniversity.Paholyothin
Road,KlongluangDistrict,PathumthaniProvince,12121.Thailand.Email:[email protected]* FacultyofMedicine,ThammasatUniversity